พญ. นิดา ลิ ้มสุวรรณ
ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี
สภาพจิตใจที่เป็ นสุข
สามารถมีสัมพันธภาพ
รั กษาสัมพันธภาพกับผู้อ่ ืนไว้ ได้ อย่ างราบรื่ น
สามารถทาตนให้ เป็ นประโยชน์ ได้ ภายใต้ ภาวะ
สิ่งแวดล้ อมที่มีการเปลี่ยนแปลงทัง้ ทางสังคม
 ลักษณะความเป็ นอยู่ในการดารงชีพ วางตัวได้
อย่ างเหมาะสม
 ปราศจากอาการป่ วยของโรคทางจิตใจและร่ างกาย




ปู่ เย็น
ภาพรวมของปั ญหาสุขภาพจิตในประเทศไทย
วัยเด็ก ปั ญหาห่างเหินจากพ่อแม่ ญาติผ้ ใู หญ่
วัยรุ่ น ปั ญหาห่างเหินจากพ่อแม่ ติด เพื่อน/เกมคอมพิวเตอร์
ปั ญหาเกี่ยวกับทางเพศ teenage pregnancy
วัยแรงงาน แข่งขันทางเศรษฐกิจมาก วัตถุนิยม ปั ญหาหนี ้สิน
ปั ญหาครอบครัว
วัยสูงอายุ มีจานวนเพิ่มมากขึ ้น ปั ญหาลูกหลานห่างเหิน
 Thailand has the second highest
rate of mid-late teenage
pregnancy in the entire world

South Africa  the highest rate

About 70 Thai women out of every
1,000 aged 15-19
สิ่งที่ไม่ ธรรมดา
ผู้รับการบาบัดรักษา/ฟื น้ ฟูทางจิตเวชในสถานพยาบาล สังกัดกระทรวง
สาธารณสุข มีแนวโน้ มสูงขึ ้นอย่างชัดเจน
จาก 1,290,716 คน(ปี 2548) เพิ่มขึน
้ เป็ น 1,350,122 คน (ปี 2549)
สัดส่วนบุคลากรต่อภาระรับผิดชอบ ในการให้ บริการทังการบ
้
าบัดรักษา
และดูแลทางจิตเวช
 จิตแพทย์ 1 คน ต่ อประชากร 262,659 คน
 พยาบาลจิตเวช 1 คน ต่ อประชากร 40,024 คน

การป้องกันระดับปฐมภูมิ (Primary Prevention)

การป้องกันระดับทุตยิ ภูมิ (Secondary Prevention)

การป้องกันระดับตติยภูมิ (Tertiary Prevention)




การ ป้องกันก่ อนที่เกิดปั ญหา สุขภาพจิต โดยการ
กาจัดสาเหตุ / ลดปั จจัยเสี่ยง (Risk factor) ที่ทาให้ เกิดโรคทางจิต
เวช
เพิ่มปั จจัยป้องกัน (Protective factor) ต่อโรคทางจิตเวช
การป้องกันระดับปฐมภูมิ จะ ช่ วยลดอุบัตกิ ารณ์ (incidence) ของ
โรคจิตเวช

การ เพิ่มความสามารถ ของคนในการ ต่ อสู้กับความเครียด

การ ลดปั จจัย ซึ่งเป็ น ความเครียด วิธีนีจ้ ะให้ บริการ เพื่อลด
ปั ญหาต่ างๆ รวมถึงการพัฒนาชุมชนและสิ่งแวดล้ อม

การ ลดการแพร่ กระจาย ของ โรคทางจิตเวช ในโรคบางอย่ าง
เช่ น การถ่ ายทอดทางพันธุกรรม / จากมารดาสู่ลูกได้
Parenting : 3 L
love
Limit
Let them
Grow up
 Ability to identify, assess, and control emotions of
oneself, of others, and of groups.

Interpersonal intelligence
 the capacity to understand the intentions, motivations
and desires of other people

Intrapersonal intelligence
 the capacity to understand oneself, to appreciate one's
feelings, fears and motivations



refers to the idea of an individual's tendency
to cope with stress and adversity.
This coping may result in the individual
“bouncing back” to a previous state of normal
functioning,
or using the experience of exposure to
adversity to produce a “steeling effect” and
function better than expected





have relationships that provide care and support,
create love and trust, and offer encouragement,
both within and outside the family
capacity to make realistic plans
having self-confidence and a positive self image
developing communications skills
capacity to manage strong feelings
and impulses


Holding the belief that there is something one
can do to manage your feelings and cope
Spirituality




การ ป้องกันมิให้ โรค ที่กาลังจะเป็ น มีการดาเนินเป็ นโรคอย่ าง
ยาวนาน
โดยการพยายาม ค้ นหาผู้ท่ กี าลังเริ่มป่ วย ให้ การ รักษาอย่ าง
รวดเร็ว ทันท่ วงทีและทาให้ หายในระยะเวลาสัน้
จะช่ วย ลดความชุก (prevalence) ของโรคทางจิตเวช
หน่ วยงานที่มีหน้ าที่ได้ แก่ คลินิกจิตเวชชุมชน หน่ วยจิตเวช
โรงเรียน คลินิกจิตเวชในโรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลจิตเวช
การ ป้องกันการเสื่อมสภาพ (disability) ของผู้ป่วยจิตเวช
 โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่ เป็ นเรื อ
้ รัง ขาดการเข้ าสังคม
 ทาโดยการ ฟื ้ นฟูสภาพจิตใจสังคม
 เพื่อให้ สามารถกลับไป ดารงชีวต
ิ อยู่ในสังคม ได้ อย่ าง
เต็มที่ท่ สี ุด เท่ าที่จะเป็ นไปได้

ได้ แก่
 ศูนย์ ฟื้นฟูต่างๆ
 ชุมชนบาบัด
 นิเวศน์ บาบัด
 เด็กกำพร้ำ
 เด็กยำกจน
 เด็กที่ประสบปัญหำถูก
กระทำทำรุณ
 เด็กที่มำจำกครอบครัว
แตกแยก
ควรเสริมสร้ าง การป้องกันให้ ประชาชน
มี สุขภาพจิตดี มากกว่ า ฟื ้ นฟู ผู้ท่ ปี ่ วยโรคทางจิตเวชแล้ ว





สานักงานปลัดกระทรวง
กรมสุขภาพจิต
กรมการแพทย์
หน่ วยงานนอกสังกัดกระทรวงสาธารณสุข
องค์ กรเอกชน
โรงพยาบาลศรี ธัญญา
โรงพยาบาลยุวประสาทไวทโยปถัมภ์
โรงพยาบาลจิตเวชนครสวรรค์ ราชนครินทร์
สถาบันจิตเวชศาสตร์ สมเด็จเจ้ าพระยา
โรงพยาบาลจิตเวชสระแก้ วราชนครินทร์
สถาบันกัลยาณ์ ราชนครินทร์
โรงพยาบาลจิตเวชนครราชสีมาราชนครินทร์
โรงพยาบาลจิตเวชขอนแก่ นราชนครินทร์
โรงพยาบาลจิตเวชเลยราชนครินทร์
โรงพยาบาลพระศรี มหาโพธิ์
โรงพยาบาลจิตเวชนครพนมราชนครินทร์
สถาบันพัฒนาการเด็กราชนครินทร์
โรงพยาบาลสวนปรุ ง
โรงพยาบาลสวนสราญรมย์
โรงพยาบาลจิตเวชสงขลาราชนครินทร์
สถาบันราชานุกูล
สถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่ น
The End