“หลักการและแนวคิดการจัดการเรียนการสอน
และ
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ทเี่ น้ นผู้เรียนเป็ นสาคัญ
นพ.กิจประมุข ตันตยาภรณ์
STUDY SKILLS
TEACHING
SKILLS
LEARNING
SKILLS
หลักการ พ.ร.บ. การศึกษา 2542
1) เป็ นการศึกษาตลอดชีวติ สาหรับประชาชน
2) ให้ สังคมมีส่วนร่ วมในการจัดการศึกษา
3) การพัฒนาสาระและกระบวนการเรียนรู้
ให้ เป็ นไปอย่ างต่ อเนื่อง
(มาตรา 8)
TEACHING
is
not
LEARNING
teaching
Interactions between
teacher and student
under the teacher’s
responsibility in order to
bring about expected
changes in the
student’s behaviour.
purposes of teaching
to help students to
- acquire, retain and be able to use
knowledge
- understand, analyse, synthesize and
evaluate
- achieve skills
- establish habits
- develop attitudes
(all of which correspond to the)
Professional Profile
teaching approaches
- talk to students
- talk with students
- have them talk together
- show students how
- supervise them
- provide opportunities for practice
S. Abrahamson
learning :
A process resulting in
some modification,
relatively permanent,
of the way of
- thinking,
- feeling,
- doing,
of the learner.
the characteristics of learning
learning is
- Producing a behavioural change in the learner
- leading to a relatively permanent change that is
a gradual, adaptable and selective
- resulting from practice, repetitions and
experience
- not directly observable
principles of learning
- learning is individual
- motivation is the key
- relevance of learning
experience should be
clear to the student1
- “feedback” to learner is
important
Conditions to facilitate learning
An atmosphere which
- encourages people to be active
- emphasizes the personal nature of learning
- accepts that difference is desirable
- recognizes people’s right to make mistakes
- tolerates imperfection
- encourages openness of mind and trust in self
- makes people feel respected and accepted
- facilitates discovery
- puts emphasis on self-evaluation in cooperation
- permits confrontation of ideas
Government
Professional
Ethics
Professional
Expectation
University
Student
Service
Professional
Principles
People
Community
เกณฑ์ ประเมินตัวบ่ งชี้ที่ 2.2 (สกอ.)
มีกระบวนการเรี ยนรู้ที่เน้นผูเ้ รี ยนเป็ นสาคัญ (7 ข้อ)
1. มีกลไกการให้ความรู ้ความเข้าใจกับอาจารย์ผสู ้ อนถึงวัตถุประสงค์และเป้ าหมายของการ
จัดการศึกษาทุกหลักสูตร
2. มีการออกแบบการเรี ยนการสอนและจัดกิจกรรมการเรี ยนรู ้ที่เน้นผูเ้ รี ยนเป็ นสาคัญทุกหลักสู ตร
โดยมีการวิเคราะห์ศกั ยภาพผูเ้ รี ยน และเข้าใจผูเ้ รี ยนเป็ นรายบุคคล
3. มีการใช้สื่อและเทคโนโลยีหรื อวัตกรรมในการสอนเพื่อส่ งเสริ มการเรี ยนรู ้ทุกหลักสู ตร
4. มีการจัดการเรี ยนการสอนที่มีความยืดหยุน่ และหลากหลายที่จะสนองตอบต่อความต้องการของผูเ้ รี ยน
5. มีการประเมินผลการเรี ยนการสอนที่สอดคล้องกับสภาพการเรี ยนรู้ที่จดั ให้ผเู้ รี ยน และอิงพัฒนาการ
ของผูเ้ รี ยนทุกหลักสูตร
6. มีการประเมินผลความพึงพอใจของผูเ้ รี ยนในเรื่ องคุณภาพการสอน และสิ่ งสนับสนุนการเรี ยนรู ้
ทุกหลักสูตร
7. มีระบบการปรับปรุ งวิธีการเรี ยนการสอนและพัฒนาผูเ้ รี ยนอย่างต่อเนื่องทุกหลักสูตร
Teacher’s Roles
Mentor
Learning facilitator
Student
assessor
On-the-job
Role model
Facilitator
Curriculum
evaluator
Curriculum
planner
Role
Mode
Assessor
Planner
Information
provider
Resource
developer
Course
organiser
Resource
developer
Teaching
Role model
Lecturer
Clinical
or practical
teacher
Resource
Material creator
สิ่ งทีผ่ ้ ูสอนควรคานึง
• สอนใคร
•
สอนอะไร
• สอนทาไม
• สอนอย่ างไร
• สอนทีไ
่ หน
• สอนเมื่อไร
• สอนแล้ วประเมินอย่ างไร
สอนอะไร ?

วิชาการ :พืน้ ฐาน (ทัว่ ไป) ขั้นสู ง (วิชาเฉพาะ)

วิชางาน :

วิชาคน: คุณธรรม จริยธรรม ความเป็ นมนุษย์
ทักษะวิชาชีพ
BASIC PRINCIPLE OF TEACHING PROCESS
OBJECTIVE
LEARNER
CHARACTERISTICS
SELECTION
OF
TEACHING METHOD
EVALUATION
FEED BACK
(GLASSER : 1962)
การเรียนการสอน


ครู (อาจารย์ ) เป็ นศูนย์ กลาง และ
นักเรียน (นักศึกษา) เป็ นศูนย์ กลาง
(เน้ นผู้เรียนเป็ นสาคัญ)
แผนภูมิการเรียนรู้ของผู้เรียน
10%
20%
70%
Tell (I hear, I forget)
Show (I see, I remember)
Do (I do, I understand)
(Dovid Kolb, 1984)
Multiple Intelligences
ความสามารถ








IQ….
EQ…
MQ...
AQ…
PQ…
SQ…
HQ…
Sp. Q.
(Intellectual Quotient)
(Emotional Quotient)
(Moral Quotient)
(Adversity Quotient)
(Play Quotient)
(Social Quotient)
(Humour Quotient)
(Spiritual Quotient)
แผนภูมกิ ารเรียนรู้ ของผู้เรียน
 TEACHER - CENTERED
 STUDENT - CENTERED
Yes
Small
PBL group
Distance
learning
Lecture
Prescribed
Reading or study
Student
Centered
No
No
Yes
Working on own
Control of learning by student
A model of Learning Problem Solving Process
EXPERIENTIAL LEARNING MODEL (Active L.)
Concrete Experience (1)
Active
Experimentation
Application (4)
Reflective Observation (2)
Abstract Generalization (3)
TRADITIONAL MODEL (Passive L.)
Generalization (1)
Concrete
Experience (4)
Reflective Observation (2)
Experimentation Application (3)
“เปรียบเทียบการจัดกระบวนการเรียนรู้ ”
ประเด็น
การดาเนินการ
จุดเน้ น
บทบาทนักเรียน
ครู เป็ นศูนย์ กลาง
คนเดียว
เนือ้ หา
ฟัง จา เงียบ เฉย
สอบ
นักเรียนเป็ นศูนย์ กลาง
กลุ่ม / เดีย่ ว
กระบวนการเรียนรู้
มีส่วนร่ วม อภิปราย
ปฏิสัมพันธ์ กระตือรือร้ น
บทบาทครู
สอน บรรยาย
สั่ ง ประเมินผล
บรรยากาศ
- เป็ นทางการ
- ปิ ดกั้นความคิด
สร้ างสรรค์
-โรงสอน
ชี้แนะ อานวยความสะดวก
วางแผน ให้ คาปรึกษา ประเมินผล แบบ
นักเรียนมีส่วนร่ วม
- เป็ นกันเอง ผ่อนคลาย
- กระตุ้นความคิดสร้ างสรรค์
- เป็ นการเรียนรู้ ร่วมกัน
- โรงเรียน
นอกจากจะแบ่ งการสอนโดยพิจารณาจากผู้เรียนและผู้สอน
เป็ นหลักแล้ ว ยังมีการแบ่ งประเภทการสอนโดยจาแนกออกตาม
ขนาดของกลุ่มผู้เรียน ซึ่ง Brown และ Thronton ได้ แบ่ งเป็ น 4 แบบ
1. การสอนกลุ่มใหญ่ (มากกว่ า 60 คน)
2. การสอนกลุ่มขนาดกลาง (35-60 คน)
3. การสอนกลุ่มย่ อย (5-10 คน)
4. การเรียนโดยอิสระ (Independent study)
the definition of problem-based
learning (PBL)
Problem-based learning is a process where-by student
learns by using a problem as a stimulus to discover
what information is needed to understand and facilitate
the resolution of the problem. The problem is encountered
right at the beginning of the learning process.
What is a problem ?
A problem for the purposes of learning is the (more of less
neutral) description of a certain number of phenomena or
events which appear to be related in certain ways. The
students must first learn to account for these phenomena,
and then gradually work out a plan of action to resolve the
problem and acquire the necessary skills to implement it.
Problems may be constructed to cover several topics
and presented in various different formats, but the basic
principle is always the same: these are phenomena or
situations for which the students must produce one or
more explanations and/or propose and implement the
relevant solution.
The aims of problem-based learning
The students for whose training we are responsible must
Acquire:
1. A fund of essential skills and knowledge which they can
easily retain and retrieve later in the course of their
professional work.
2. The ability to make use of their skills and knowledge to
evaluate and manage the health problems of individuals
and the community.
3. The ability to extend or improve these skills and this
knowledge, and to take appropriate action in the face of
any problems they may encounter in the future.
Problem-based learning sets out to accomplish all three
of these aims simultaneously.
สาหรับวิธีการสอนทีร่ ะบุไว้ ในคู่มือประเมินผลการสอน
อาจารย์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย ปี การศึกษา 2540 กาหนดแบบอย่ างของ
การสอนไว้ 12 แผนการสอน ดังต่ อไปนี้
 การสอนแบบบรรยาย
 การสอบแบบ Problem-based Learning
 การสอนแบบสาธิต
 การสอนแบบในห้ องปฏิบัติการ
 การสอนแบบโครงการ
 การสอนแบบสั มมนา
 การสอนแบบฝึ กภาคสนาม
 การสอนแบบบรรยายเชิ งอภิปราย (Discussion)
 การสอนแบบทบทวน (Tutorial Group)
 การสอนแบบ Brain storming Group
 การสอนบรรยายเชิ งปฏิบัติ
 การสอนแบบปฏิบัติ
PRINCIPLES OF LEARNING

LEARNING IS AN INDIVIDUAL MATTER

DEGREE AND SPEED OF LEARNING
RELATED TO MOTIVATION
 LEARNING MORE EFFICIENT WHEN
EXPERIENCE HAS MEANING
 LEARNING MORE EFFICIENT WITH
“FEEDBACK”
Process of Learning
Type
Expected experience (1-5)
1. Lecture
Content (5)
2. Bed side
Holistic approach (5)
Ethics (4)
Content + Clinical skill (2)
3. Conference
Team work (3)
Process of thinking (2)
Content (1)
Type
Expected experience (1-5)
4. Small group (PBL)
Process of thinking + Ethics (5)
Team work (4)
Content (2)
5. OPD
Holistic approach (5)
Clinical skill (5)
Content (1)
6. DR + OR + Ward
Clinical skill (5)
Team work (3)
7. SDL
Process of thinking (5)
Content (4)
(SDL = Self-Directed Learning)
TEACHING
CLASS OF LEARNING OBJECTIVE
COGNITVE AFFECTIVE PSYCHOMOTOR
LOW HIGH LOW HIGH LOW
LECTURE………………………………….
DEMONSTRATION…………….................
GROUP DISCUSSION…………………….
TUTORIAL…………………………………
ROLE-PLAYING…………………………..
CASE STUDIES…………………………….
BRAIN-STORMING……………………….
COMPUTER-STORMING………………..
INDEPENDENT STUDY………………..…
(PROGRAM, etc.)
(DAVIES, IK., THE MANAGEMENT OF LEARNING 1971)
HIGH
การพิจารณาบุคลากรเข้ าสู่ วชิ าชีพ
เช่ น : คุณสมบัตทิ พี่ งึ ประสงค์ ของแพทย์ มีดงั นี้ :
- ความรักในวิชาชีพ
- ศักยภาพในการพัฒนาตนเอง
- เห็นประโยชน์ส่วนรวมเป็ นหลัก
- ความรับผิดชอบ
- ความอดทน
(คุณสมบัติ..ต่อ)
-
ความสามารถในการสื่ อสาร
ความใฝ่ รู้
ความสามารถในการปฏิบตั ิงานร่ วมกับผูอ้ ื่น
บุคลิกภาพ
คุณธรรม/จริ ยธรรม
วงจรการเรียนรู้ ทางคลินิก
(clinical learning cycle)
ขั้นตอน 1
ขั้นตอน 2
ขั้นตอน 3
ขั้นตอน 4
ขั้นตอน 5
ขั้นตอน 6
การสาธิต
การฝึ กกับหุ่น หรื อผูป้ ่ วยจาลอง
การซักซ้อมก่อนการปฏิบตั ิกบั ผูป้ ่ วยจริ ง
การฝึ กปฏิบตั ิกบั ผูป้ ่ วย
การทบทวนแก้ไขข้อบกพร่ อง เพื่อปรับปรุ ง
การสอบหรื อการประเมินความสามารถ
ในการปฏิบตั ิทกั ษะ
TRADITIONAL
PBL
TEACHER
TUTOR
INFORMATIONS
OR
DISCIPLINES
PRESENTATION
APROBLEM
ANALYSIS PROBLEM
ORGANIZE
APPLICATION
GENERATE HYPOTHESIS
&
COLLECT INFORMATION
SELF SOLVING
TUTOR
(FEEDBACK)
ASSUMPTIONS
ABOUT
CONCEPT OF THE
LEARNER
TEACHER-DIRECTED
LEARNING (TDL)
DEPENDENT
PERSONALITY
ROLE OF
LEARNER’S
EXPERIENCE
TO BE BUILT ON
MORE THANUSED
OF RESOURCES
SELF-DIRECTED
LEARNING (SDL)
INCREASINGLY
SELF-DIRECTED
ORGANISM
A RICH
RESOURCE FOR
LEARNING
READINESS TO
LEARN
VARIES WITH
LEVELS OF
MATURATION
DEVELOPS FROM
LIFE TASKS AND
PROBLEMS
ORIENTATION OF
LEARNING
SUBJECT-CENTERED
MOTIVATION
EXTERNAL
‘REWARDS AND
PUNISHMENTS
TASK-OR
PROBLEMCENTERED
INTERNAL
INCENTIVES,
CURIOSITY
(TDL)
(SDL)
Selection of teaching method
(การพิจารณาเลือกวิธีการสอน)
*************
1.
METHOD SUITABLE TO OBJECTIVES & CONTENT OF THE COURSE
2.
METHOD SHOULD BE ADAPTED TO THE CAPACITY OF THE
STUDENT
3.
METHOD SHOULD BE IN ACCORD WITH SOUND
PSYCHOLOGICAL PRINCIPLES
4.
METHOD SHOULD SUIT TO TEACHER PERSONALITY AND
CAPITALIZED AND
5.
HIS
HER
SPECIAL ASSETS
METHOD SHOULD BE USED CREATIVELY
การจัดการเรียนการสอนโดยยึดผู้เรียนเป็ นศูนย์ กลาง
(Student Centered)
1) ควรจัดให้ ผู้เรียนมี
Active Participation ทาง :
- physical
- intellectual
- emotional
- social
2) ผู้สอนควรดาเดินการดังนี:้
2.1 จัดกิจกรรม หรือประสบการณ์ ทีเ่ อือ้ ให้ ผู้เรียนมีส่วนร่ วม และใช้
กระบวนการเรียนรู้ทเี่ หมาะสม
2.2 ลดบทบาทไปเป็ นผู้อานวยความสะดวกให้ ผ้เู รียนดาเนินกิจกรรมได้
อย่ างมีประสิ ทธิภาพ
I NEVER TEACH MY PUPILS,
I ONLY ATTEMPT TO PROVIDE
THE CONDITION IN WHICH
THEY CAN LEARN
(ALBERT EINSTEIN)