Leaving Certificate Latin Indicative Vocabulary List October 2008 Leaving Certificate Latin Indicative Vocabulary List The aim of this vocabulary is to provide students with a list of Latin words which it is felt are the most common words that the Latin student will come across at senior cycle level. It is intended that this list will act as a resource for teachers and students of Latin. The list is designed to support teachers in implementing the Latin syllabus in the classroom and in designing teaching and learning that will meet the aims and objectives of the syllabus. The list contains 1,479 words. It includes the 600 words contained in the Junior Certificate Defined Vocabulary already produced by the NCCA and has also drawn on the passages set for unseen translation in the Leaving Certificate Latin examinations over the past number of years. The words are arranged in alphabetical order. The usual conventions found in Latin vocabularies have been followed, but verbs are given in their fullest form to make their parts as clear as possible for students. The conventions followed are: Verbs: Principal parts are given in full as well as the conjugation number in brackets e.g. laudo, laudare, laudavi, laudatum (1). Irregular verbs are given without a conjugation number. Those verbs which take a case other than the Accusative are followed by that case name in italics e.g. persuadeo, persuadere, persuasi, persuasum + dat. (2) Nouns: Nominative Singular and Genitive Singular are given with the gender added in italics e.g. captivus -i m. Adjectives and certain Pronouns: Nominative singular is given in the masculine, feminine and neuter forms e.g. bonus -a -um; omnis -is -e, qui - quae – quod. Adjectives with a common m, f, n in the Nominative Case will also be given in the Genitive Case e.g. audax –acis or vetus, veteris. Adverbs: The abbreviation adv. is added in italics to adverbs e.g. fortiter adv. Prepositions: These are given with the case which they take added in italics e.g. ad + acc. Proper Names: These will be glossed or not at the discretion of the SEC. As well as providing reassurance to students, the list should also prove beneficial when it comes to revision. By learning a number of words each day, students can revise these commonly used Latin words in a relatively short time. Teachers can also draw their pupils' attention to words in this list as they are encountered in the course of reading Latin in class. This practice has the merit of students seeing the words in a meaningful context before learning them by heart. 3 Latin English a a, ab + abl. ab tergo abdo, abdere, abdidi, abditum (3) absum, abesse, afui or abfui + abl. ac (atque) conj. accedo, accedere, accessi, accessum (3) accendo, accendere, accendi, accensum (3) accido, accidere, accidi (3) accipio, accipere, accepi, acceptum (3) accuso, accusare, accusavi, accusatum (1) acer, acris, acre acies, aciei f. acriter adv. ad + acc. addo, addere, addidi, additum (3) adeo adv. adeo, adire, adii or adivi, aditum adfero (affero), adferre (afferre), attuli, allatum adiuvo, adiuvare, adiuvi, adiutum (1) adsentior (= assentior), adsentiri, adsensus sum (4) + dat. adsto, adstare, adstiti (1) adsum, adesse, adfui adulescens, adulescentis m.or f. advenio, advenire, adveni, adventum (4) adventus -us m. adversus + acc. adversus -a -um aedes, aedis f. aedificium -i n. aedifico, aedificare, aedificavi, aedificatum (1) aeger, aegra, aegrum aer, aeris n. aestas, aestatis f. aetas, aetatis f. age, agite ager, agri m agmen, agminis n. agnosco, agnoscere, agnovi, agnitum (3) ago, agere, egi, actum (3) a from by from the rear, in the rear to hide to be out, be absent, be away and to approach to set on fire, to rouse to happen to accept, take in, receive, welcome to accuse keen, eager line of battle, gaze keenly, eagerly to, towards, at to add so much, so greatly, to such a degree to approach, go up to to bring, carry, bring news to help, assist to agree with, assent to to stand near, stand by to be here, present, at hand youth, young man, young girl to arrive at arrival, approach opposite, against opposite, hostile home, temple, dwelling building to build sick air summer age, life come on field, territory column, procession to recognise, understand to do, act, pass, spend time, drive, give (thanks) rustic, country, savage he,she, it says, they say wing, wing of an army some, others sometimes, formerly someone, something other, another, else the other, another, one of two, agrestis, agrestis, agreste ait, aiunt ala -ae f. alii … alii aliquando adv. aliquis, aliqua, aliquid alius, alia, aliud alter, altera, alterum 4 the one, a second altus -a -um ambo, ambae, ambo ambulo, ambulare, ambulavi, ambulatum (1) amica -ae f. amicitia -ae f. amicus -i m. amitto, -ere, amisi, amissum (3) amo, amare, amavi, amatum (1) amor, amoris m. amplius adv. ancilla -ae f. angustus -a -um anima -ae f. animadverto, animadvertere, animadverti, animadversum (3) animus -i m. annus -i m. ante +acc. antea adv. antequam conj. antiquus -a -um aperio, aperire, aperui, apertum (4) aperte adv. appareo, apparere, apparui, apparitum (2) appello, appellare, appellavi, appellatum (1) appropinquo, appropinquare, appropinquavi, appropinquatum + dat. or ad + acc. (1) apto, aptare, aptavi, aptatum (1) apud + acc. aqua -ae f. ara -ae f. arbitror, arbitrari, arbitratus sum (1) arbor, arboris f. arcesso, arcessere, arcessivi, arcessitum (3) ardeo, ardere, arsi, arsum (2) arduus -a -um argentum -i n. arma, armorum n.pl. armo, armare, armavi, armatum (1) ars, artis f. arx, arcis f. ascendo, ascendere, ascendi, ascensum (3) asper -a -um aspicio, aspicere, aspexi, aspectum (3) at conj. atque conj. atrium -i n. atrox, atrocis m. f. n. attollo, attollere, attuli, allatum (3) attonitus -a -um high, deep both to walk friend, girlfriend friendship friend to lose to love love more, further maidservant, slave narrow spirit, mind, life to notice, realize spirit, soul, mind year before, in front of before, formerly, previously before ancient, old to open, reveal openly to appear, become visible to call (by name), call upon, address to approach, come near to to fit, get ready among, at the house of, in the presence of water altar, refuge to think, observe, believe tree to send for, summon to burn, be on fire steep, high silver arms to arm, equip art, skill citadel, fortress to climb, rise rough, harsh to catch sight of, look at but and hall fierce, cruel lift up, raise astonished, thunder struck 5 auctoritas, auctoritatis f. audacia -ae f. audax -acis m. f. n. audeo, audere, ausus sum (2) audio, audire, audivi, auditum (4) aufero, auferre, abstuli, ablatum augeo, augere, auxi, auctum (2) aura -ae f. aureus -a -um auris, auris f. aurum -i n. aut conj. aut..aut conj. autem conj. autumnus -i m. auxilia, auxiliorum n.pl. auxilium -i n. avis, avis f. authority, power, opinion, judgement boldness, daring, audacity bold, daring to dare to hear to take away, carry off, steal to increase, augment air, wind golden, made of gold ear gold or either…or but, moreover, however, now. autumn reinforcements help, assistance bird b beatus -a -um bellum -i n. bene adv. bibo, bibere, bibi, bibitum (3) bonus -a -um bos, bovis c. bracchium -i n. brevis -is -e happy, blessed war well to drink good ox, cow arm short, brief c cado, cadere, cecidi, casum (3) caecus -a -um caedes, caedis f. caedo, caedere, cecidi, caesum (3) caelum -i n. calidus -a -um campus -i m. candidus -a -um canis -is m. or f. canto, cantare, cantavi, cantatum (1) capillus -i m. capio, capere, cepi, captum (3) captivus -i m. caput, capitis n. carcer, carceris m. carmen, carminis n. carpo, carpere, carpsi, carptum (3) carus -a -um castigo, castigare, castigavi, castigatum (1) castra, castrorum n.pl. casus -us m. causa -ae f. c to fall, be killed blind, hidden, obscure slaughter, murder to kill sky, heaven, weather warm, hot plain, field white, beautiful dog to sing, chant hair to take, capture, seize, catch prisoner, captive head prison song, poem to take, pluck, seize, catch dear scold, chide camp chance, misfortune, fall cause, reason 6 caveo, cavere, cavi, cautum (2) cedo, cedere, cessi, cessum (3) celer, celeris, celere celeriter adv. celo, celare, celavi, celatum (1) cena -ae f. ceno, cenare, cenavi, cenatum (1) censeo, censere, censui, censum (2) centurio, centurionis m. cerno, cernere, crevi, cretum (3) certamen, certaminis n. certe adv. cervix, cervicis f . ceteri -ae -a ceterum adv. cibus -i m. cinis, cineris m. circa adv. circiter adv. circum + acc. circumvenio, circumvenire, circumveni, circumventum (4) civis, civis m. civitas, civitatis f. clam adv. clamo, clamare, clamavi, clamatum (1) clamor, clamoris m. clarus -a -um classis, classis f. claudo, claudere, clausi, clausum (3) coepi, coepisse, coeptum (3) (defective) cogito, cogitare, cogitavi, cogitatum (1) cognosco, cognoscere, cognovi, cognitum (3) cogo, cogere, coegi, coactum (3) cohors, cohortis f. colligo, colligere, collegi, collectum (3) collis -is m. colloco, collocare, collocavi, collocatum (1) collum -i n. colo, colere, colui, cultum (3) color, coloris m. comes, comitis c. comitor, comitari, comitatus sum (1) committo, committere, commisi, commissum (3) commotus -a -um communis -is -e compleo, complere, complevi, completum (2) complures -es -a comprehendo, comprehendere, comprehendi, comprehensum (3) condo, condere, condidi, conditum (3) (me) confero, conferre, contuli, collatum to beware of to yield, go, withdraw swift, fast quickly to hide, conceal dinner to dine, have dinner to think, judge, vote, reckon, centurion to perceive, decide, determine contest, struggle, rivalry certainly, surely neck the others, the rest but, besides food ashes, ruin around, near about, near around, near to surround citizen a state secretly to shout, cry aloud loud shout, cry famous, clear, bright fleet to shut, close, block I began to think, consider, reflect upon to learn, get to know, ascertain, find out to force, gather cohort, bodyguard to collect Hill to arrange, place together neck to cultivate, cherish colour companion to accompany to entrust, to engage (in battle) moved, upset common, public to fill several, a good many to seize, attack, embrace to hide, found, bury to betake oneself, devote oneself 7 conficio, conficere, confeci, confectum (3) confido, confidere, confisus sum (3) + dat. confirmo, confirmare, confirmavi, confirmatum (1) confiteor, confiteri, confessus sum (2) conicio, conicere, conieci, coniectum (3) coniunx, coniugis c. conor, conari, conatus sum (1) conscendo, conscendere, conscendi, conscensum (3) conscius -a -um consensus -us m. consilium -i n. consisto, consistere, constiti, constitum (3) conspicio, conspicere, conspexi, conspectum (3) constituo, constituere, constitui, constitutum (3) consul, consulis m. consularis -is -e consultum -i n. contemno, contemnere, contempsi, contemptum (3) contendo, contendere, contendi, contentum (3) contineo, continere, continui, contentum (2) contio, contionis f. contra +acc. contra adv. convenio, convenire, conveni, conventum (4) convoco, convocare, convocavi, convocatum (1) coorior, cooriri, coortus sum (4) copia -ae f. copiae -arum f.pl. coquo, coquere, coxi, coctum (3) coquus -i m. cornu, cornus n. corona -ae f. corpus, corporis n. cotidie adv. cras adv. credo, credere, credidi, creditum + dat. (3) creo, creare, creavi, creatum (1) cresco, crescere, crevi, cretum (3) crimen, criminis n. crudelis -is -e cruentus -a -um cubiculum -i n. cubo, cubare, cubui, cubitum (1) culpo, culpare, culpavi, culpatum (1) cum conj. cum prep. + abl. cunctor, cunctari, cunctatus sum (1) cupidus -a -um + gen. cupio, cupere, cupivi, cupitum (3) cur adv. cura -ae f. curia -ae f. 8 to finish, exhaust to trust, have confidence in to confirm, encourage to confess to hurl, throw wife, husband to try to climb on, embark on, go on board knowing, conscious of agreement plan, idea, advice to stand, take up a position, endure to catch sight of, behold, observe, to decide, set up, resolve consul consular, of consular rank decree to scorn, despise, defy to hasten, march, struggle to hold, keep together, control assembly, public assembly, address against opposite to meet, assemble, put together, gather to call together to rise, begin supply, plenty forces, troops to cook cook wing of an army, horn garland, wreath body daily, every day tomorrow to trust, believe, have faith in to make, create, elect, choose to grow charge, crime cruel blood stained bedroom to lie down, recline to blame when, whenever, since with to delay, hesitate desirous, eager to want, to desire why? care senate-house curo, curare, curavi, curatum (1) curro, currere, cucurri, cursum (3) currus -us m. custodio, custodire, custodivi, custoditum (4) custos, custodis m. to care for, look after, supervise, attend to to run chariot to guard guard d damno, damnare, damnavi, damnatum (1) de + abl. dea –ae f. debeo, debere, debui, debitum (2) decerno, decernere, decrevi, decretum (3) declaro, declarare, declaravi, declaratum (1) decurro, decurrere, decurri, decursum (3) decus, decoris n. deditio, deditionis f. dedo, dedere, dedidi, deditum (3) deduco, deducere, deduxi, deductum (3) defendo, defendere, defendi, defensum (3) defessus -a -um deicio, deicere, deieci, deiectum (3) deinde adv. delecto, delectare, delectavi, delectatum (1) deleo, delere, delevi, deletum (2) demonstro, demonstrare, demonstravi, demonstratum (1) denique adv. dens, dentis m. depono, deponere, deposui, depositum (3) descendo, descendere, descendi, descensum (3) desero, deserere, deserui, desertum (3) desertus -a -um desiderium -i n. desidero, desiderare, desideravi, desideratum (1) desisto, desistere, destiti, destitum (3) despero, desperare, desperavi, desperatum (1) desum, desse, defui + dat. deus, dei m. dexter, dextra, dextrum dico, dicere, dixi, dictum (3) dictator, dictatoris m. dies, diei m. difficilis -is -e difficultas, difficultatis f. diffugio, diffugere, diffugi (3) dignitas, dignitatis f. dignus -a -um + abl. diligenter adv. diligentia -ae f. dimitto, dimittere, dimisi, dimissum (3) discedo, discedere, discessi, discessum (3) disciplina -ae f. d to condemn about, concerning, from, down from goddess to owe, ought, should, must, to decide, decree, determine to declare, explain, reveal to run down glory, beauty, virtue surrender to surrender, yield to lead down, bring down to defend tired, exhausted, weary to throw down then, next to delight, please to destroy to show, point out, demonstrate finally tooth, tusk to put down, lay down, take off to climb down, go down, come down to abandon, leave abandoned longing, desire to desire, long for to desist, cease to despair (of) to fail, to be wanting god right to say, tell dictator day difficult difficulty to scatter, to flee merit, worth worthy (of) carefully, diligently, hard carefulness, diligence to send away, dismiss to go away, depart discipline, instruction, training 9 discipulus -i m. disco, discere, didici (3) discordia -ae f. dispersus -a -um dispono, disponere, disposui, dispositum (3) diu adv. diva -ae f. diversus -a -um dives, divitis m. f. n. divitiae -arum f.pl. divus -a -um divus -i m. do, dare, dedi, datum (1) doceo, docere, docui, doctum (2) doctus -a -um doleo, dolere, dolui (2) dolor, doloris m. domina -ae f. dominus -i m. domus -us f. donec conj. dono, donare, donavi, donatum (1) donum -i n. dormio, dormire, dormivi, dormitum (4) dubito, dubitare, dubitavi, dubitatum (1) dubium -i n. dubius -a -um duco, ducere, duxi, ductum (3) dulcis -is -e dum conj. durus -a -um dux, ducis c. pupil to learn, get to know, ascertain, find out disagreement, dissention, discord scattered, dispersed to put in different places for a long time goddess different rich riches, wealth divine god to give to teach learned, educated, skillful to hurt, be in pain, ache, grieve pain, grief mistress master, owner home, house until to give as a present, to present gift to sleep to doubt, hesitate doubt doubtful, uncertain to lead, guide, take sweet, pleasant while, until hard, rough leader e e, ex + abl. ecce educo, educere, eduxi, eductum (3) efficio, efficere, effeci, effectum (3) effugio, effugere, effugi, effugitum (3) effundo, effundere, effudi, effusum (3) ego egredior, egredi, egressus sum (3) eheu (= heu) eicio, eicere, eieci, eiectum (3) eligo, eligere, elegi, electum (3) eloquentia -ae f. emitto, emittere, emisi, emissum (3) emo, emere, emi, emptum (3) enim conj. ensis, ensis m. eo adv. eo, ire, ivi or ii, itum e from, out of look! lo! behold! to lead out, raise, bring up to do, make, bring about, cause to escape, flee away to pour out, stream forth I to come out, leave alas to throw out, eject, cast out to pick out, choose eloquence to send out, let loose, throw, emit to buy for sword to that place to go 10 eodem adv. epistula -ae (epistola) f. eques, equitis m. equidem adv. equitatus -us m. equus -i m. ergo adv. eripio, eripere, eripui, ereptum (3) erro, errare, erravi, erratum (1) et conj. et …… et conj. etenim conj. etiam conj. etsi conj. evado, evadere, evasi, evasum (3) evehor, evehi, evectus sum (3) evenio, evenire, eveni, eventum (4) evoco, evocare, evocavi, evocatum (1) excedo, excedere, excessi, excessum (3) excipio, excipere, excepi, exceptum (3) excito, excitare, excitavi, excitatum (1) exclamo, exclamare, exclamavi, exclamatum (1) exemplum -i n. exeo, exire, exivi or exii, exitum exerceo, exercere, exercui, exercitum (2) exercitus -us m. exilium (exsilium) -i n. existimo, existimare, existimavi, existimatum (1) exitus -us m. experior, experiri, expertus sum (4) exploro, explorare, exploravi, exploratum (1) expono, exponere, exposui, expositum (3) exsequor, exsequi, exsecutus sum (3) exspecto, expectare, expectavi, expectatum (1) exstinguo, exstinguere, exstinxi, exstinctum (3) extra + acc. extraho, extrahere, extraxi, extractum (3) to the same place letter horseman, knight indeed cavalry horse therefore to snatch away, rescue to wander, make a mistake, be mistaken and both ….. and for indeed, truly even, also, yes although to go out, escape to sail away, to ride away to come out, happen to call forth, call out, evoke to go out, to leave to take up, receive to rouse, wake up, awaken, arouse to shout, exclaim, call out example to go out to exercise, drill army exile to think, consider way out, end to test, to find by experience to explore, investigate, test disembark, land, explain to follow to the end, carry out to wait for, expect, look out for to put out, exstinguish, destroy outside to pull out, drag out, draw out. f fabula –ae f. facile adv. facilis -is -e facinus, facinoris n. facio, facere, feci, factum (3) factum -i n. facultas, facultatis f. fallo, fallere, fefelli, falsum (3) fama -ae f. fames, famis f. familia -ae f. fas n. indeclinable fatigo, fatigare, fatigavi, fatigatum (1) f story, play, fable easily easy, good natured deed, crime to make, do deed, fact opportunity to deceive rumour, reputation hunger, famine household, family right, (divine) law, command to tire 11 fatum -i n. faveo, favere, favi, fautum + dat. (2) fax, facis f. feliciter adv. felix, felicis m. f. n. femina -ae f. fere adv. ferme adv. fero, ferre, tuli, latum ferox -ocis m. f. n. ferreus -a -um ferrum -i n. ferus -a -um fessus -a -um festino, festinare, festinavi, festinatum (1) fidelis -is -e fides, fidei f. fate, destiny to favour, support torch luckily, successfully, happily lucky, successful, happy woman almost, nearly nearly, about, almost to bring, bear, carry fierce, spirited, ferocious of iron iron, sword wild tired to hurry, hasten faithful, loyal faithfulness, loyalty, faith, trustworthiness, promise to trust, believe, confide in confidence, trust faithful daughter son boundary, territory to form, make up, compose to finish end to be done, be made, happen firm flame to bend, turn to cry, weep flower wave, flood river to flow river, stream treaty, agreement fountain, source, spring to speak, say to be about to be, will, would be beauty, form, shape fear, terror to form, shape perhaps by chance, by accident brave bravely fortune, luck, chance forum, market place, the Roman forum ditch, trench to break, tear to pieces, shatter, crush fido, fidere, fisus sum + dat. or abl.(3) fiducia -ae f. fidus -a -um filia -ae f. filius -i m. fines, finium m.pl. fingo, fingere, finxi, fictum (3) finio, finire, finivi, finitum (4) finis, finis m. fio, fieri, factus sum firmus -a -um flamma -ae f. flecto, flectere, flexi, flexum (3) fleo, flere, flevi, fletum (2) flos -oris m. fluctus -us m. flumen, fluminis n. fluo, fluere, fluxi, fluctum (3) fluvius, fluvii m. foedus, foederis n. fons, fontis m. for, fari, fatus sum fore (= futurum esse) forma -ae f. formido, formidinis f. formo, formare, formavi, formatum (1) fortasse adv. forte adv. fortis -is -e fortiter adv. fortuna -ae f. forum -i n. fossa -ae f. frango, frangere, fregi, fractum (3) 12 frater, fratris m. frequens, frequentis m. f. n. frigus, frigoris n. frumentum -i n. fruor, frui, fructus sum (3) + abl. frustra adv. fuga -ae f. fugio, fugere, fugi, fugitum (3) fumus -i m. fundo, fundere, fudi, fusum (3) funus, funeris n. fur, furis m. furor, furoris m. brother frequent, crowded cold, (pl. cold spell) corn, grain to enjoy in vain flight, exile to flee, run away smoke, steam to pour, rout, put to flight funeral, death, ruin thief madness, frenzy, passion g galea -ae f. gaudeo, gaudere, gavisus sum (2) gelidus -a -um gemitus -us m. genitor, genitoris m. gens, gentis f. genus, generis n. gero, gerere, gessi, gestum (3) gladiator -oris m. gladius -i m. gloria -ae f. gradus -us m. gratias ago, agere, egi, actum (3) gratus -a -um gravis -is -e graviter adv. grex, gregis m. g helmet to rejoice, be glad, be pleased cold, frozen groan, sigh father family, tribe, race type, kind, family to wear, conduct, wage gladiator sword fame, renown step to thank pleasing heavy, serious, important heavily, soundly, seriously flock, herd h habeo, habere, habui, habitum (2) habito, habitare, habitavi, habitatum (1) haereo, haerere, haesi, haesum (2) harena -ae f. hasta -ae f. haud adv. herba -ae f. heri adv. heros, herois m. hiberna -orum n.pl. hic adv. hic, haec, hoc hiems, hiemis f. hinc adv. hodie adv. homo, hominis m. honestus -a -um honor (= honos), honoris m. h to have, consider, regard, hold to live, dwell to stick sand, seashore spear not, not at all herb, grass yesterday hero winter quarters here this, (he, she, it) winter from here today man, person honest, worthy, distinguished honour, public office 13 hora -ae f. horribilis -is -e hortor, hortari, hortatus sum (1) hortus -i m. hospes -itis m. or f. hostis -is m. or hostes -ium m.pl. huc adv. humi adv. humilis -is -e humus -i f. hour terrible, frightening, horrible to encourage, urge garden guest, host enemy here, to this place on the ground humble, insignificant ground, soil i ibi adv. idem, eadem, idem idoneus -a -um igitur adv. ignavus -a -um ignis, ignis m. ignoro, ignorare, ignoravi, ignoratum (1) ignosco, ignoscere, ignovi, ignotum + dat. (3) ignotus -a -um ille, illa, illud illic adv. illuc adv. imitor, imitari, imitatus sum (1) immanis -is -e immemor, immemoris m. f. n. immortalis -is -e immotus -a -um impedio, impedire, impedivi, impeditum (4) imperator, imperatoris m. imperium -i n. impero, imperare, imperavi, imperatum + dat. (1) impetus -us m. impleo, implere, implevi, impletum (2) imploro, implorare, imploravi, imploratum (1) impono, imponere, imposui, impositum (3) improbus -a -um improvisus -a -um imus -a -um in + acc. in + abl. incedo, incedere, incessi, incessum (3) incendium -i n. incendo, incendere, incendi, incensum (3) incertus -a -um incipio, incipere, incepi, inceptum (3) incito, incitare, incitavi, incitatum (1) incola -ae c. incolumis -is -e incredibilis -is -e inde adv. i there the same suitable, fit therefore, and so lazy, cowardly fire be ignorant of to pardon unknown, strange that, (he, she, it) there, at that place there, to that place to imitate immense forgetful immortal unchanged, unmoved, inflexible, calm to delay, hinder general, emperor command, empire to order, command attack, charge to fill up, complete to implore, beg to place upon, put into, put onto, place upon wicked unexpected, unforeseen bottom, deepest, inmost in to, on to in, on to advance, march fire to burn, set fire to uncertain to begin to urge on, encourage, rouse inhabitant safe, unharmed incredible thereupon, from that place, from that time 14 indico, indicare, indicavi, indicatum (1) indignitas, indignitatis f. indomitus -a -um induo, induere, indui, indutum (3) ineo, inire, inivi or inii, initum inermis -is -e infans, infantis m. or f. infelix, infelicis m. f. n. inferior, inferior, inferius infero, inferre, intuli, inlatum or illatum infirmus -a -um infra adv. infra prep. + acc. ingenium -i n. ingens -entis m. f. n. ingredior, ingredi, ingressus sum (3) inicio, inicere, inieci, iniectum (3) inimicus -i m. iniquus -a -um initium -i n. iniuria -ae f. iniustus -a -um innocens -entis m. f. n. inopia -ae f. inquit, inquiunt inrumpo, inrumpere, inrupi, inruptum (also irrumpo, etc) (3) insidiae -arum f.pl. insignis -is -e inspicio, inspicere, inspexi, inspectum (3) instituo, instituere, institui, institutum (3) insto, instare, institi (1) instrumentum -i n. instruo, instruere, instruxi, instructum (3) insula -ae f. insurgo, insurgere, insurrexi, insurrectum (3) integer, integra, integrum intellego, intellegere, intellexi, intellectum (3) inter + acc. interea = interim adv. interficio, interficere, interfeci, interfectum (3) intersum, interesse, interfui intra + acc. intro, intrare, intravi, intratum (1) intueor, intueri, intuitus sum (2) invado, invadere, invasi, invasum (3) invalidus -a -um invenio, invenire, inveni, inventum (4) invisus -a -um invito, invitare, invitavi, invitatum (1) invitus -a -um ipse, ipsa, ipsum to disclose, reveal unworthiness, vileness, humiliation untamed, untamable to put on, clothe to enter, go in unarmed infant, baby, child unlucky inferior, lower to bring in weak, infirm below, under below, underneath, under character, talent huge, enormous to enter to throw on, over enemy unfair, unfair, unequal beginning injury, wrong unjust innocent shortage, lack he, she, it says, they say to burst in ambush conspicious, eminent to look at, inspect, view, examine, search to set up to pursue, threaten, stand in tool to construct, build, arrange, draw up island, block of flats to rise up untouched, complete to understand, perceive between, among, during meanwhile to kill, destroy to be between within to enter to look at, consider to attack, invade weak, ineffective to find hated to invite unwilling himself, herself, itself, self 15 ira -ae f. iratus -a -um is, ea, id iste, ista, istud ita adv. ita vero adv. itaque adv. iter, itineris n. iterum adv. anger angry he, she, it, that that (insulting) in this way, thus, so yes, yes indeed and so, therefore journey, route, progress again i iaceo, iacere, iacui (2) iacio, iacere, ieci, iactum (3) iam adv. ianua -ae f. iubeo, iubere, iussi, iussum (2) iucundus -a -um iudex, iudicis m. iudicium -i n. iudico, iudicare, iudicavi, iudicatum (1) iugum -i n. iungo, iungere, iunxi, iunctum (3) iuro, iurare, iuravi, iuratum (1) ius, iuris n. iustitia -ae f. iustus -a -um iuvenis –is m. or f. iuventus, iuventutis f. iuvo, iuvare, iuvi, iutum (1) i to lie, lie down to throw now, already door to order, command pleasing, delightful judge trial, judgement to judge yoke to join, unite to swear law, right justice just, fair youth, young man, young woman youth to help l labor, labi, lapsus sum (3) labor, laboris m. laboro, laborare, laboravi, laboratum (1) lacrima –ae f. lacrimo, lacrimare, lacrimavi, lacrimatum (1) lacus -us m. laetus -a -um laevus -a -um lapis, lapidis m. late adv. lateo, latere, latui (2) latus -a -um latus, lateris n. laudo, laudare, laudavi, laudatum (1) lavo, lavare, lavi, lavatum or lautum (1) laxo, laxare, laxavi, laxatum (1) lectica -ae f. lectus -i m. legatus –i m. legio, legionis f. lego, legere, legi, lectum (3) l to slip, fall work, toil, exertion to work tear to cry, weep lake glad, happy left, harmful stone widely to lie hidden wide, broad side to praise to wash to loosen litter, sedan chair bed, couch envoy, deputy, commander, legate legion to read aloud, recite, gather 16 lente adv. lentus -a -um leo, leonis m. levis -is -e lex, legis f. libenter adv. liber, libera, liberum liber, libri m. liberi -orum m.pl. libero, liberare, liberavi, liberatum (1) libertas, libertatis f. libertus -i m. licet + inf + dat. lingua -ae f. linquo, linquere, liqui, lictum (3) littera -ae f. litterae -arum f.pl. litus -oris n. loco, locare, locavi, locatum (1) locus -i m. longe adv. longus -a -um loquor, loqui, locutus sum (3) luctus -us m. ludo, ludere, lusi, lusum (3) ludus –i m. lumen, luminis n. luna -ae f. lupus -i m. lux, lucis f. slowly slow, pliant, tough lion light, thin law freely free book children to free, set free freedom freed man, ex slave it is permitted tongue, language to leave letter (of alphabet) letter (= epistola) sea shore, shore to place, put place, category far off long to speak grief to play school, game light, torch moon wolf light, daylight m maestus -a -um magis adv. magister, magistri m. magnanimus -a -um magnificus -a -um magnitudo, magnitudinis f. magnopere adv. magnus -a -um maior, maior, maius maiores, maiorum m.pl. male adv. malignus -a -um malo, malle, malui malum -i n. malus -a -um mane adv. maneo, manere, mansi, mansum (2) manus –us f. mare -is n. maritimus -a -um m sad, gloomy more master (of pupils), captain (of ship) brave, great, generous great, grand, splendid greatness, size, magnitude greatly great, big greater, bigger ancestors badly, wrongly unkind, spiteful to prefer evil, wrong evil, bad in the morning, early to stay, remain hand, band of men sea of the sea, maritime 17 mater, matris f. matrona -ae f. maxime adv. maximus -a -um medicus -i m. medius -a -um melior, melior, melius melius adv. membrum -i n. memini, meminisse + gen. memor, memoris m. f. n. memoro, memorare, memoravi, memoratum (1) mens, mentis f. mensa -ae f. mensis, mensis m. mercator, mercatoris m. mereo, merere, merui (2) mergo, mergere, mersi, mersum (3) meridies -ei m. meta, metae f. metuo, metuere, metui, metutum (2) metus, metus m. meus -a -um miles, militis m. mille milia + gen. minime adv. minimus -a -um ministro, ministrare, ministravi, ministratum + dat. (1) minor, minari, minatus sum (1) minor, minor, minus mirabile adv. mirabilis -is -e miraculum -i n. miror, mirari, miratus sum (1) miser, misera, miserum mitto, mittere, misi, missum (3) modo adv. modo……modo adv. modus -i m. moenia, moenium n.pl. molestus -a -um moneo, monere, monui, monitum (2) mons, montis m. monstrum -i n. mora -ae f. morbus -i m. morior, mori, mortuus sum (3) moror, morari, moratus sum (1) mors, mortis f. mortuus -a -um mos, moris m. 18 mother married woman very much, very greatly very big, very large, very great, greatest doctor middle better better limb, member to remember, mention mindful, remembering to mention, say, speak mind, heart table month merchant to deserve to sink, immerse, plunge midday turning point, winning post to fear fear my, mine soldier a thousand thousands no, least, very little smallest, very little to serve, supply, manage to threaten smaller, less marvellously, wonderfully marvellous, strange, wonderful marvel, wonder, amazement to wonder at wretched, sad to send just now, only at one time … at another, now …. now manner, way, kind defences, walls troublesome, annoying to warn, advise mountain portent, monster delay, pause illness, disease to die to delay, linger death dead, having died custom moveo, movere, movi, motum (2) mox adv. mulier, mulieris f. multa n.pl. multitudo, multitudinis f. multum adv. multus -a -um munus, muneris n. murus -i m. muto, mutare, mutavi, mutatum (1) to move, set in motion, begin soon woman, wife many things crowd, large number much much gift, duty wall to change, alter n nam narro, narrare, narravi, narratum (1) nascor, nasci, natus sum (3) nata -ae f. natio, nationis f. nato, natare, natavi, natatum (1) natus -i m. nauta -ae m. navigatio, navigationis f. navigo, navigare, navigavi, navigatum (1) navis, navis f. ne conj. ne … quidem nebula -ae f. nec = neque conj. necdum conj. necessarius -a -um necesse est neco, necare, necavi, necatum (1) nefas n. indeclinable negleglentia -ae f. neglego, neglegere, neglexi, neglectum (3) nego, negare, negavi, negatum (1) negotium -i n. nemo, neminis m. nepos, nepotis m. neque…neque conj. nequiquam adv. nescio, nescire, nescivi, nescitum (4) nihil nimis adv. nisi conj. nobilis -is -e noctu adv. noli/nolite + infin nolo, nolle, nolui nomen, nominis n. non adv. nondum adv. nonne? adv. n for to tell, relate to be born daughter tribe, nation to swim, float son sailor voyage, sailing to sail ship that ..not, lest, in case, so that ..not not even cloud, mist and not, but not and not yet necessary it is necessary to kill (e.g. by poison) wickedness, wrong, sin carelessness, neglect to neglect, disregard to deny, say …. not business, matter no one grandson, nephew neither … nor for nothing, fruitlessly not to know nothing too much except, unless noble, famous by night do not, don’t to be unwilling, not want name not not yet surely? 19 nonnulli -ae -a nonnunquam adv. nos nosco, noscere, novi, notum (3) noster, nostra, nostrum nostri -orum m.pl. notus -a -um novus -a -um nox, noctis f. nubes, nubis f. nudus -a -um nullus -a -um num num numerus -i m. numquam adv. nunc adv. nuntio, nuntiare, nuntiavi, nuntiatum (1) nuntius -i m. nuper adv. nusquam adv. some, several sometimes we, us to know, learn to know our our men known, well known, famous new night cloud, gloom naked, bare not any, no, none whether surely … not? number never now, at present to report, announce messenger, message, news recently, lately nowhere o obicio, obicere, obieci, obiectum (3) obscurus -a -um obsecro, obsecrare, obsecravi, obsecratum (1) obses, obsidis c. obsideo, obsidere, obsedi, obsessum (2) obsto, obstare, obstiti, obstatum + dat. (1) obtineo, obtinere, obtinui, obtentum (2) obviam eo, ire, ivi or ii, itum + dat. obvius -a -um occasio, occasionis f. occido, occidere, occidi, occisum (3) occupatus -a -um occupo, occupare, occupavi, occupatum (1) occurro, occurrere, occurri, occursum + dat. (3) oculus -i m. odium -i n. offero, offere, obtuli, oblatum olim adv. omen, ominis n. omitto, omittere, omisi, omissum (3) omnia n.pl. omnino adv. omnipotens, omnipotentis m. f. n. omnis -is -e onus, oneris n. oportet oppidani -orum m.pl. oppidum -i n. oppono, opponere, opposui, oppositum (3) o to oppose, set before dark, shady to beseech hostage besiege, blockade to stand in the way of, block to hold, possess to meet opposite, against opportunity to kill busy, engaged to seize, occupy, take possession of to run to meet, to meet, present itself eye hatred to present, bring forward, offer once, once upon a time, some time ago omen, sign to let go, disregard all altogether almighty, all-powerful all burden, load it is necessary, proper townsfolk, inhabitants of a town town to put against, set before 20 opprimo, opprimere, oppressi, oppressum (3) oppugno, oppugnare, oppugnavi, oppugnatum (1) optime adv. optimus -a -um opto, optare, optavi, optatum (1) opus, operis n. ora -ae f. oratio, orationis f. orator, oratoris m. orbis, orbis m. ordo, ordinis m. orior, oriri, ortus sum (4) ornamentum -i n. orno, ornare, ornavi, ornatum (1) oro, orare, oravi, oratum (1) os, oris n. os, ossis n. ostendo, ostendere, ostendi, ostensum or ostentum (3) otium -i n. ovis, ovis f. ovum -i n. to crush, overwhelm to attack, besiege best, very well best, very good, excellent to choose, wish for work, labour coast, edge, region speech speaker, spokesman circle, ring, world row, series, order to rise, spring equipment, decoration to decorate to beg, beseech, pray mouth, face bone to show leisure, quiet sheep egg p paene adv. panis -is m. paratus -a -um parco, parcere, peperci or parsi, parsum + dat. (3) parens, parentis m. or f. pareo, parere, parui + dat. (2) pariter adv. paro, parare, paravi, paratum (1) pars, partis f. parum parvus -a -um passim adv. passus -us m. pater, patris m. patior, pati, passus sum (3) patria -ae f. pauci -ae -a paulatim adv. paulisper adv. paulum adv. pauper, pauperis m. f. n. pavidus -a -um pavor, pavoris m. pax, pacis f. pectus, pectoris n. pecunia -ae f. pecus, pecoris n. pedes, peditis m. pello, pellere, pepuli, pulsum (3) p nearly, almost bread ready, prepared spare, pardon parent to obey equally to prepare part too little small here and there pace, step father to suffer, allow fatherland few, a few, little gradually for a short time a little poor fearful, trembling terror, trembling peace breast, heart money cattle, herd foot-soldier to drive out, expel 21 per + acc. perdo, perdere, perdidi, perditum (3) pereo, perire, perivi or perii, peritum perfero, perferre, pertuli, perlatum perficio, perficere, perfeci, perfectum (3) perfuga -ae m. periculosus -a -um periculum -i n. permaneo, permanere, permansi, permansum (2) permitto, permittere, permisi, permissum (3) permoveo, permovere, permovi, permotum (2) permutatio, permutationis f. perpetuus -a -um persequor, persequi, persecutus sum (3) perseverantia -ae f. persuadeo, persuadere, persuasi, persuasum + dat. (2) perterritus -a -um pertineo, pertinere, pertinui (2) pervenio, pervenire, perveni, perventum +in/ad + acc. (4) pes, pedis m. pessimus -a -um peto, petere, petivi or petii, petitum (3) pilum -i n. piscis, piscis m. placet + dat. plebs, plebis f. plenus -a -um + gen. or abl. plerique, pleraeque, pleraque pluit plura plures plurimi -ae -a plurimus -a -um plus, pluris poena -ae f. poeta -ae m. polliceor, polliceri, pollicitus sum (2) pono, ponere, posui, positum (3) pons, pontis m. popularis -is -e populus -i m. porta -ae f. porto, portare, portavi, portatum (1) portus -us m. posco, poscere, poposci (3) possideo, possidere, possedi, possessum (2) possum, posse, potui post + acc. postea adv. postquam conj. postremo adv. postridie adv. 22 through, along, throughout to lose, destroy to pass away, perish, die to carry through, finish to achieve, complete deserter dangerous danger to remain, persist, last to let go, surrender to move, excite change, alteration continuous, lasting to pursue, overtake persistence, endurance to persuade, prevail upon terrified to extend, reach to arrive at foot, paw the worst, very bad to seek, ask beg for to make for, attack, javelin fish it pleases, it suits common people, lower class, plebs full, filled most, a good many it is raining more (things) more (people) very many very much more punishment, penalty poet to promise, offer to place, put, stake, put up bridge popular, belonging to the people people gate, doorway to carry harbour, port to demand, request to hold, occupy can, be able after, beind afterwards after, when finally on the following day, next day potens, potentis m. f. n. potestas, potestatis f. potior, potiri, potitus sum + abl. (4) praebeo, praebere, praebui, praebitum (2) praeceps, pracipitis m. f. n. praecipue adv. praeda -ae f. praefectus -i m. praefero, praeferre, praetuli, praelatum praeficio, praeficere, praefeci, praefectum (3) praemium -i n. praesens, praesentis m. f. n. praesideo, praesidere, praesedi (2) praesidium -i n. praesum, praeesse, praefui + dat. praeter + acc. praeterea adv. praetereo, praeterire, praeterii or praeterivi, praeteritum praetor, praetoris m. praetorium -i n. precor, precari, precatus sum (1) premo, premere, pressi, pressum (3) pretium -i n. pridie adv. primum adv. princeps, principis m.or f. prior, prior, prius prius adv. priusquam conj. pro + abl. procedo, procedere, processi, processum (3) procul adv. prodigium -i n prodo, prodere, prodidi, proditum (3) proelium -i n. profero, proferre, protuli, prolatum proficiscor, proficisci, profectus sum (3) progredior, progredi, progressus sum (3) prohibeo, prohibere, prohibui, prohibitum (2) proles, prolis f. promitto, promittere, promisi, promissum (3) prope + acc. propero, properare, properavi, properatum (1) propinquus -a -um propior, propior, propius propter + acc. prospicio, prospicere, prospexi, prospectum (3) protinus adv. provideo, providere, providi, provisum (2) provincia -ae f. proximus -a -um prudens, prudentis m. f. n. 23 powerful, strong power, control to take possession of, acquire to offer, supply headlong especially booty commander, governor to carry in front to put in charge reward, prize present, immediate to sit before, guard protection, garrison to be in command of except, beyond besides, moreover to go past, pass by, surpass praetor, governor camp headquarters, governor's residence to pray, beg to press, tighten price the day before firstly, at first chief, chieftain, leading citizen emperor former, previous formerly, previously, earlier before, sooner than for on behalf of, in return for, in front of to proceed, advance, step forward far, in the distance omen, portent to betray battle, fight to carry forth, bring forth to set out to advance to prevent, hinder offspring, descendant to promise near to hasten, hurry neighbouring nearer on account of, beside to look forward, watch immediately, straightaway to look forward, make provision province nearest foreseeing, prudent prudentia -ae f. publice adv. publicus -a -um pudor, pudoris m. puella -ae f. puer -i m. pugna -ae f. pugno, pugnare, pugnavi, pugnatum (1) pulcher, pulchra, pulchrum pulvis, pulveris m. punio, punire, punivi, punitum (4) puppis -is f. purus -a -um puto, putare, putavi, putatum (1) pyra -ae f. knowledge, prudence publicly public, belonging to the state shame, disgrace girl boy fight, combat to fight, contend beautiful dust to punish stern, ship clear, pure, upright to think, reckon funeral pyre q qua adv. quaero, quaerere, quaesivi, quaesitum (3) qualis -is -e quam quam adv. quam diu adv. quam! quamquam quamvis quantus -a -um quare adv. quasi adv. –que conj. queror, queri, questus sum (3) qui, quae, quod quia conj. quidam, quaedam, quoddam quidem adv. quidquam quies, quietis f. quiesco, quiescere, quievi, quietum (3) quis, quis, quid quisquam, quaequam, quicquam quisque, quaeque, quodque quo adv. quod conj. quomodo adv. quoniam adv. quoque conj. quot quotiens adv. q where to look for, search of what kind, such as than how, in what way? how long how…! although although how big, how much why?, wherefore? as if and to complain, lament who, which because a certain thing, person indeed anything rest, peace to rest who? what? anyone, anything each, everybody, everything where? where to? because, which how? in what way? since also, too how many? how often, as often as r rabies, rabiei f. radius -i m. r madness, rage, fury ray of light 24 rapidus -a -um rapio, rapere, rapui, raptum (3) ratio, rationis f. recipio, recipere, recepi, receptum (3) recito, recitare, recitavi, recitatum (1) rectus -a -um reddo, reddere, reddidi, redditum (3) redeo, redire, redivi or redii, reditum redimo, redimere, redemi, redemptum (3) reduco, reducere, reduxi, reductum (3) refero, referre, retuli, relatum reficio, reficere, refeci, refectum (3) regia -ae f. regina -ae f. regio -ionis f. regnum -i n. rego, regere, rexi, rectum (3) regredior, regredi, regressus sum (3) religio -ionis f. relinquo, relinquere, reliqui, relictum (3) reliquus -a -um removeo, removere, removi, remotum (2) remus -i m. reor, reri, ratus sum (2) repello, repellere, reppuli, repulsum (3) repente adv. repentinus -a -um reperio, reperire, repperi, repertum (4) repeto, repetere, repetivi, repetitum (3) repleo, replere, replevi, repletum (2) reporto, reportare, reportavi, reportatum (1) reprimo, reprimere, repressi, repressum (3) requiesco, requiescere, requievi, requietum (3) requiro, requirere, requisivi, requisitum (3) res publica, rei publicae f. res, rei f. reservo, reservare, reservavi, reservatum (1) resisto, resistere, restiti + dat. (3) respicio, respicere, respexi, respectum (3) respondeo, respondere, respondi, responsum (2) restituo, restituere, restitui, restitutum (3) retineo, retinere, retinui, retentum (2) retraho, retrahere, retraxi, retractum (3) retro adv. revenio, revenire, reveni, reventum (4) reverto, revertere, reverti (3) revoco, revocare, revocavi, revocatum (1) rex, regis m. rideo, ridere, risi, risum (2) ripa -ae f. rivus -i m. robur, roboris n. impetuous, swift to seize, snatch, grab reckoning, reason, motive to hold back, take back, retreat to recite, read publicly proper, correct, straight to give back, return to go back, return to buy back, redeem, recover to bring, lead back, draw back to carrry, bring back, refer to restore, revive, refresh palace queen region, district, territory kingdom, royal power to rule to go back, return, retreat superstition, respect to leave, leave behind, abandon remaining, left behind to move back, withdraw oar to think, consider, suppose to drive back, drive away suddenly, unexpectedly sudden, unexpected to find, discover to demand back, seek again to fill again, make full, satisfy to bring back to hold back, restrain, hinder to rest, repose to ask, to look for the state, republic thing, matter, business, affair, situation to keep back, save, preserve to resist, oppose, withstand to look back, behind, care for to reply, answer to replace, restore to retain, keep, hold back to draw back, drag back, withdraw backwards, behind come back, return to return, come back to call back, summon back king to laugh, smile bank (of river) stream oak, hardness, strength 25 rogo, rogare, rogavi, rogatum (1) rostra, rostrorum n.pl. ruina -ae f. rumpo, rumpere, rupi, ruptum (3) ruo, ruere, rui, rutum (3) rupes, rupis f. rursus adv. rus, ruris n. to ask platform collapse, ruin to break, shatter, force open to rush, fall down, collapse rock, cliff again country(side) s sacer, sacra, sacrum saepe adv. saevus -a -um sagitta -ae f. salus, salutis f. saluto, salutare, salutavi, salutatum (1) salve, salvete sanctus -a -um sanguis, sanguinis m. sanus -a -um sapiens, sapientis m. f. n. sapientia -ae f. satis adv. + gen. saxum -i n. scaena -ae f. scelestus -a -um scelus, sceleris n. scio, scire, scivi, scitum (4) scribo, scribere, scripsi, scriptum (3) scutum -i n. se seco, secare, secui, sectum (1) secum secundus -a -um securus -a -um sed conj. sedeo, sedere, sedi, sessum (2) sedes -is f. seditio, seditionis f. sella -ae f. semen, seminis n. semper adv. senator, senatoris m. senatus -us m. senectus, senectutis f. senex, senis m. sententia -ae f. sentio, sentire, sensi, sensum (4) sepulchrum -i n. sequor, sequi, secutus sum (3) serenus -a -um sermo, sermonis m. s sacred, holy often savage, cruel, fierce arrow health, safety, welfare to greet, welcome hello! good morning! greetings! consecrated, sacred blood, race, descendant healthy, sane wise, sensible good sense, wisdom, prudence enough rock stage wicked crime to know to write shield himself, herself, itself, themselves to cut with him(self), her(self), it(self), them(selves) second, favourable safe, secure, free from care but to sit seat, chair revolt, rising, mutiny seat, chair seed always senator the senate old age old man opinion, thought to feel, notice, realise, perceive tomb to follow calm, clear, serene, cheerful, glad conversation, talk 26 serus -a -um servio, servire, servivi or servii, servitum + dat. (4) servitudo, servitudinis f. servo, servare, servavi, servatum (1) servus -i m. sese = se seu = sive conj. seu...seu conj. severus -a -um si conj. sic adv. siccus -a -um sicut/sicuti adv. sidus, sideris n. signum -i n. silentium -i n. silva -ae f. similis -is -e + gen. simul adv. simulo, simulare, simulavi, simulatum (1) sin conj. sine + abl. singulus -a -um sinister, sinistra, sinistrum sino, sinere, sivi, situm (3) sinus -us m. sive conj. sive...sive conj. socius -i m. sol, solis m. soleo, solere, solitus sum (2) solitudo, solitudinis f. sollicito, sollicitare, sollicitavi, sollicitatum (1) sollicitus -a -um solum -i n. solus -a -um solvo, solvere, solvi, solutum (3) somnus -i m. sono, sonare, sonui, sonitum (1) sonus -i m. sordidus -a -um soror, sororis f. sors, sortis f. spargo, spargere, sparsi, sparsum (3) spatium -i n. species, speciei f. spectaculum –i n. specto, spectare, spectavi, spectatum (1) sperno, spernere, sprevi, spretum (3) spero, sperare, speravi, speratum (1) spes, spei f. splendeo, splendere, splendidi, splenditum (2) 27 late to serve, to be a slave slavery, servitude to keep, save, protect slave himself, herself, itself, themselves if whether...or serious, strict, stern if thus, in this way dry just as star, constellation sign, signal, standard silence wood, forest like, similar. at the same time to pretend but if, if however without single, one at a time. left, on the left, wrong. allow, permit. fold in cloth, lap, bosom, bay. if whether...or friend, ally sun, heat of the sun to be accustomed loneliness to worry anxious, uneasy, worried ground, soil alone, lonely loosen, free, dissolve sleep to sound, make a noise sound dirty, filthy sister lot, fate, casting of lots to scatter space, extent, walk sight, appearance, image, kind sight, show, spectacle to look at, watch put away, despise, scorn to hope hope to shine, glitter spolio, spoliare, spoliavi, spoliatum (1) spondeo, spondere, spopondi, sponsum (2) statim adv. statio, stationis f. statuo, statuere, statui, statutum (3) status -us m. stella -ae f. sto, stare, steti, statum (1) strepitus -us m. studeo, studere, studui + dat. (2) studium -i n. stultus -a -um sua sponte adv. suadeo, suadere, suasi, suasum + dat. (2) sub + abl. sub + acc. subeo, subire, subii or subivi, subitum subicio, subicere, subieci, subiectum (3) subito adv. submergo, submergere, submersi, submersum (3) subsidium -i n. subvenio, subvenire, subveni, subventum + dat. (4) sum, esse, fui summus -a -um sumo, sumere, sumpsi, sumptum (3) super + abl. super + acc. superbus -a -um supero, superare, superavi, superatum (1) supersum, superesse, superfui supprimo, supprimere, suppressi, suppressum (3) supra + acc. supremus -a -um surgo, surgere, surrexi, surrectum (3) surripio, surripere, surripui, surreptum (3) suscipio, suscipere, suscepi, susceptum (3) suspicor, suspicari, suspicatus sum (1) suus -a -um to plunder, rob, strip to promise, pledge onself immediately, at once position, post, anchorage to settle, decide position, standing, condition star to stand, lie at anchor din, noise to be keen on, to support, to study zeal, eagerness, enthusiasm stupid, foolish freely, voluntarily to advise, recommend, persuade under, in the power of close up to, just before to go up to, to support, to come to the assistance submit, place under, subject to suddenly sink help, support to come to the help of to be highest, greatest, top of to take up, obtain, choose over, above upon, beyond proud, arrogant to overcome, conquer, defeat to survive to suppress above, over last to get up, rise to steal to undertake to suspect, infer his, her, its, their (own) t taberna -ae f. tabernaculum -i n. taceo, tacere, tacui, tacitum (2) tacitus -a -um talis -is -e tam adv. tamen conj. tamquam adv. tandem adv. tango, tangere, tetigi, tactum (3) tantum adv tantus -a -um t inn, shop tent to be silent silent, quiet of such a kind so however, nevertheless so as, just as at last, finally, at length to touch, strike, hit, affect only so great, such a great 28 tardus -a -um tectum -i n. tego, tegere, texi, tectum (3) tellus, telluris f. telum -i n. tempestas, tempestatis f. templum -i n. tempto, temptare, temptavi, temptatum (1) tempus, temporis n. tendo, tendere, tetendi, tentum or tensum (3) tenebrae -arum f.pl. teneo, tenere, tenui, tentum (2) tenuis -is -e tepidus -a -um ter adv. tergum -i n. terra -ae f. terreo, terrere, terrui, territum (2) terror, terroris m. testis, testis c. timeo, timere, timui (2) timidus -a -um timor, timoris, m. toga -ae f. tollo, tollere, sustuli, sublatum (3) torqueo, torquere, torsi, torsum (3) tot indeclinable totiens adv. totus -a -um tra(ns)mitto, tra(ns)mittere, tra(ns)misi, tra(ns)missum (3) trado, tradere, tradidi, traditum (3) traduco, traducere, traduxi, traductum (3) traho, trahere, traxi, tractum (3) traicio, traicere, traieci, traiectum (3) tranquillitas, tranquillitatis f. trans + acc. transeo, transire, transivi or transii, transitum transfero, transferre, transtuli, translatum transgredior, transgredi, transgressus sum (3) tremo -ere, tremui (2) trepidatio -onis f. trepidus -a- um tribunal -alis n. tribunus -i m. triclinium -i n. tristis -is -e triumpho, triumphare, triumphavi, triumphatum (1) triumphus -i m. tu tueor/tuor, tueri, tuitus/tutus sum (2) tum adv. 29 slow roof, house, dwelling to cover, hide, protect the earth, world, land weapon, missile storm, season, attack temple to attempt, prove, test time to stretch, go forwards, make for darkness, night to hold, keep thin, fine, slight, unimportant lukewarm, tepid three times back ground, earth, land frighten, terrify fright, fear, panic witness, eye witness to fear timid fear toga to lift, raise, remove, take away to twist, torture so many so often whole to send across, cross over to hand over, relate, record to bring over, lead past, show to drag, draw to throw, hurl, penetrate calm, peacefulness, quietness across, over to cross to carry across to go across, go over to tremble (at) alarm, fear, anxiety, trepidation anxious, restless, agitated tribunal, raised platform tribune, military tribune dining-room sad to triumph, gain a victory triumph(al procession) you (sing.) to take care of, protect, look after then tumultus -us m. tumulus -i m. tunc adv. tunica -ae f. turba -ae f. turbidus -a -um turpis -is -e tutus -a -um tuus -a -um panic, tumult, din, confusion hill, mound then, at that time tunic crowd confused, troubled, disturbed disgraceful safe your u ubi adv. ubi? adv. ullus -a -um ultimus -a -um ultra adv. ultra prep. + acc. umbra -ae f. umerus -i m umidus -a -um umquam, unquam adv. una adv. unda -ae f. unde adv. undique adv. universus -a -um urbs, urbis f. usquam adv. usque ad + acc. ut (+ indic.) ut (+ subj.) uter, utra, utrum uterque, utraque, utrumque utilis -is -e utor, uti, usus sum (3) + abl. uxor, uxoris f. u when, as soon as where? any last beyond, besides beyond, past shadow, shade shoulder wet, damp ever together wave, water from where? on all sides whole, entire, city anywhere right up to as, when that, in order that, so that, to which (of two) each (of two), either useful use wife v vacuus -a -um vado, vadere (3) valde adv. vale, valete valeo, valere, valui, valitum (2) valetudo, valetudinis f. validus -a -um vallis -is f. vallum -i n. vanus -a -um varius -a -um vates, vatis m. or f. -ve conj. vel conj. v empty, vacant to go, advance extremely goodbye! to be strong, to be able health strong valley rampart empty, vain varied, different prophet, prophetess or or 30 vel … vel … conj. velut adv. vendo, vendere, vendidi, venditum (3) venio, venire, veni, ventum (4) ventus -i m. verbero, verberare, verberavi, verberatum (1) verbum -i n. vereor, vereri, veritus sum (2) vero adv. verto, vertere, verti, versum (3) verus -a -um vesper -i (is) m. vester, vestra, vestrum vestigium -i n. vestimentum –i n. vestis -is f. veto, vetare, vetui, vetitum (1) vetus, veteris m. f. n. vexo, vexare, vexavi, vexatum (1) via -ae f. vicinus -a -um victor, victoris m. vicus -i m. video, videre, vidi, visum (2) villa -ae f. vinco, vincere, vici, victum (3) vinum -i n. vir, viri m. virgo, virginis f. virtus, virtutis f. vis, viris (acc. vim, abl. vi, pl.vires), f. vita -ae f. vitam ago, agere, egi, actum (3) vitium -i n. vito, vitare, vitavi, vitatum (1) vivo, vivere, vixi, victum (3) vivus -a -um vix adv. voco, vocare. vocavi, vocatum (1) volo, velle, volui volo, volare, volavi, volatum (1) voluptas, voluptatis f. volvo, volvere, volvi, volutum (3) vos votum -i n. vox, vocis f. vulnero, vulnerare, vulneravi, vulneratum (1) vulnus, vulneris n. vultus -us m. either … or … as, just as to sell to come wind to beat word to fear indeed to turn, change real, true evening your (plural) trace, footprint garment garment to forbid, prohibit old to annoy, harass, tease road, street, way neighbouring conqueror village to see villa, house to conquer, overcome wine man, husband maid, virgin courage, heroism power, force, strength life to spend one's life fault, vice to avoid to live alive, living scarcely to call to wish, want fly pleasure to roll, turn round you (plural) vow, prayer voice to wound, injure wound face, expression, countenance Numbers unus -a -um Numbers one 31 duo, duae, duo tres, tres, tria quattuor quinque sex septem octo novem decem undecim duodecim tredecim quattuordecim quindecim sedecim septemdecim duodeviginti undeviginti viginti triginta quadraginta quinquaginta sexaginta septuaginta octoginta nonaginta centum primus -a -um secundus -a -um tertius -a -um quartus -a -um quintus -a -um sextus -a -um septimus -a -um octavus -a -um nonus -a- um decimus -a -um two three four five six seven eight nine ten eleven twelve thirteen fourteen fifteen sixteen seventeen eighteen nineteen twenty thirty forty fifty sixty seventy eighty ninety one hundred first second third fourth fifth sixth seventh eighth ninth tenth NCCA acknowledges the work of the Classical Association of Ireland – Teachers in preparing this vocabulary. 32