การวิเคราะห์และการวางแผน การพัฒนางานสาธารณสุ ขแนวใหม่ 4 กรกฏาคม 2013 นพ. ศุภกิจ ศิริลกั ษณ์ พบ., อว., MPHM. ที่ปรึ กษาระดับกระทรวง นายแพทย์ทรงคุณวุฒิดา้ นเวชกรรมป้ องกัน konc62 @ yahoo.com Who is the best doctor? Doctor Cure Rate A 100% B 80% C 50% Do you want to change your mind? Doctor Cure Rate Case Cure A 100% 1 1 B 80% 50 40 C 50% 20 10 Two Tiers Concept: Medicine ( การแพทย์ ) Public Health ( การสาธารณสุ ข ) Individual Health ( สุ ขภาพบุคคล ) Curative ( รักษา ) Community Health ( สุ ขภาพชุ มชน ) Prevention ( ป้องกัน ) The Best The Most The Excellent Organization ภาวะผูน้ า • Strategic Planning การวางแผนกลยุทธ์ • Team working การทางานเป็ นทีม • Leadership • HRHD (Human Resources for Health Development) การพัฒนากาลังคนด้านสุ ขภาพ • Knowledge Management & Learning Organization การจัดการความรู้และเป็ นองค์กรแห่งการเรี ยนรู้ • Tools & Technologies เครื่ องมือและเทคโนโลยี • Others อื่นๆ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง Sufficiency Economy พอประมาณ Goal Setting Balance All มีเหตุผล สร้ างภูมิคุ้มกัน Evidence Based Situational Analysis Future Projection Change Management Risk Management ความรู้ + คุณธรรม Sun Tzu (Sun Zi) ซุนวู รู้ เรา รู้ เขา รบร้ อยครั้งชนะร้ อยครั้ง รู้ เรา ไม่ ร้ ู เขา เจ้ าจะชนะหนึ่งครั้งแพ้หนึ่งครั้งสลับกันไป ไม่ รู้ เรา ไม่ รู้ เขา รบไปก็แพ้ตลอดกาล Data ข้ อมูลดิบ Context : Operation Purpose : Processing Information ข้ อมูลข่ าวสาร Context : Managerial Purpose : Decision Making Knowledge ความรู้ Wisdom ภูมปิ ัญญา Context : Strategy Purpose : Setting Direction Imagination จินตนาการ แผนพัฒนาสุขภาพแห่ งชาติ ฉบับที่ 11 (ต่ อ) วิสัยทัศน์ “ประชาชนทุกคนมีสุขภาพดี ร่ วมสร้ างระบบสุขภาพ พอเพียง เป็ นธรรม นาสู่สังคมสุขภาวะ” พันธกิจ พัฒนาระบบสุขภาพพอเพียงโดยยึดหลักธรรมาภิบาล สร้ าง ภูมิค้ ุมกันต่ อภัยคุกคาม และสร้ างเสริมการมีส่วนร่ วมของ ทุกภาคส่ วน รวมถึงการใช้ ภมู ิปัญญาไทย สานักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข แผนพัฒนาสุขภาพแห่ งชาติ ฉบับที่ 11 (ต่ อ) เป้าประสงค์ 1. ประชาชน ชุมชน ท้ องถิ่น และภาคีเครื อข่ าย มีศักยภาพและสามารถสร้ าง เสริมสุขภาพป้องกันโรค ลดการเจ็บป่ วยจากโรคที่ป้องกันได้ หรื อโรคที่เกิดจาก พฤติกรรม มีการใช้ ภูมปิ ั ญญาไทยและมีส่วนร่ วมจัดการปั ญหาสุขภาพของ ตนเองและสังคมได้ 2. ระบบสุขภาพเชิงรุ กที่ม่ ุงเน้ นการส่ งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค มีระบบ ภูมคิ ้ ุมกัน ที่มีความไวเพียงพอในการเตือนภัย และจัดการปั ญหาภัยคุกคาม สุขภาพได้ 3. ระบบบริการที่มีคุณภาพมาตรฐาน สามารถตอบสนองต่ อความต้ องการตาม ปั ญหาสุขภาพ และมีความสัมพันธ์ ท่ ดี ีระหว่ างผู้ให้ และผู้รับบริการ 4. ระบบบริหารจัดการสุขภาพและการเงินการคลังที่มีเอกภาพและมี ประสิทธิภาพ สานักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข แผนพัฒนาสุขภาพแห่ งชาติ ฉบับที่ 11 (ต่ อ) ยุทธศาสตร์ การพัฒนาสุขภาพ ยุทธศาสตร์ ท่ ี 1 : เสริมสร้ างความเข้ มแข็งของภาคีสุขภาพในการสร้ าง สุขภาพ ตลอดจนการพึ่งพาตนเองด้ านสุขภาพบนพืน้ ฐานภูมปิ ั ญญาไทย ยุทธศาสตร์ ท่ ี 2 : พัฒนาระบบเฝ้าระวัง เตือนภัย และการจัดการภัยพิบัติ และภัยสุขภาพ ยุทธศาสตร์ ท่ ี 3 : มุ่งเน้ นการส่ งเสริมสุขภาพ การป้องกัน ควบคุมโรค และ คุ้มครองผู้บริโภคด้ านสุขภาพ เพื่อให้ คนไทยแข็งแรงทัง้ ร่ างกาย จิตใจ สังคม และปั ญญา ยุทธศาสตร์ ท่ ี 4 : เสริมสร้ างระบบบริการสุขภาพให้ มีมาตรฐานในทุก ระดับเพื่อตอบสนองต่ อปั ญหาสุขภาพในทุกกลุ่มเป้าหมาย และพัฒนา ระบบส่ งต่ อที่ไร้ รอยต่ อ ยุทธศาสตร์ ท่ ี 5 : สร้ างกลไกกลางระดับชาติในการดูแลระบบบริการ สุขภาพ และพัฒนาระบบบริหารจัดการทรั พยากรให้ มีประสิทธิภาพ ปั ญหาและการปฏิรูปกระทรวงสาธารณสุข 1. กระทรวงสาธารณสุขอ่อนแอลง 2. เกิดผู้เล่นใหม่ในระบบสุขภาพ 3. สถานการณ์โรคและภัยสุขภาพเปลี่ยนไป 4. การขาดประสิทธิภาพ 4 ระบบ 11 บทบาท 1.ระบบบริ การ 2. ระบบส่งเสริ มสุขภาพ 3. ระบบป้องกันและควบคุมโรค 4. ระบบคุ้มครองผู้บริ โภคด้ านสุขภาพ 4 ระบบ 11 บทบาท 1. การกาหนดนโยบายยุทธศาสตร์ กลางของประเทศบนข้ อมูลและฐานความรู้ 2. การสร้ างและจัดการความรู้ด้านสุขภาพ 3. การประเมินนโยบายและเทคโนโลยีด้านสุขภาพ 4. การกาหนดและรับรองมาตรฐานบริการต่าง ๆ 5. การพัฒนาระบบกลไกการเฝ้าระวังโรคและภัยสุขภาพ 6. การพัฒนากลไกด้ านกฎหมายเพื่อเป็ นเครื่ องมือพัฒนาและดูแลสุขภาพประชาชน 7. การพัฒนางานสุขภาพโลกและความร่วมมือระหว่างประเทศ 8. การกากับดูแล ติดตาม และประเมินผลของภาครัฐ ท้ องถิ่น และเอกชน 9. การให้ ข้อคิดเห็นต่อระบบการเงินการคลังด้ านสุขภาพของประเทศ 10. การพัฒนาข้ อมูลข่าวสารให้ เป็ นระบบเดียว มีคณ ุ ภาพใช้ งานได้ 11. การกาหนดนโยบายและจัดการกาลังคนด้ านสุขภาพ 12+1 Health Regions Governance HRH and Financing Monitoring & Evaluation Strategic implementation Local authority Regional Health 4-7 Provinces 4-6 Millions Health Information System • หลักสามเหลีย่ มเขยือ้ นภูเขา ความรู้ พลัง ประชาสั งคม การเมือง, ภาครัฐ Multidisciplinary กระทรวง สาธารณสุ ข สปสช./ สปส. สช. สสส. สพฉ. ผูว้ า่ ฯ CEO ท้องถิ่น Area Output/ Outcome/ Impact กองทุนฯ PPP How to assess actors: actors mapping High • Government party QI Q IV • Health ministry POWER • Medical council • NGOs • Physicians Q II • Consumers • Hospitals • Drug industry Low Against Q III • Drug stores POSITION Support Result Base Management ผลสัมฤทธิ์ RESULTS วัตถุประสงค์ OBJECTIVES ปัจจัยนาเข้ า INPUT กิจกรรม PROCESS ผลผลิต OUTPUT ECONOMY:ประหยัด EFFICIENCY: ประสิทธิภาพ EFFECTIVENESS : ประสิทธิผล ผลลัพธ์ OUTCOMES Management process Planning Monitoring Implementation Control Evaluation Planning • Process • For Future Action • Effectiveness and Efficiency National Strategy Policy Organization Strategy Level of Plan • Policy • Strategic Plan • Action (Operational) Plan • Program • Project Corporate vs Unit Plan Strategy : Strategos ; Military commander (Greek) • มาตรการ/วิธีการที่ทาให้ โอกาสไม่ บรรลุเป้าประสงค์ น้อยที่สุด • ทิศทางของการดาเนินการขององค์ กร Strategy is the overall plan Tactic is the actual mean used to achieve a goal 2 Where will we want to be: Vision Goal Objective Target KPI Impact Outcome Output 4 How do we know 3 1 How do we get there: where we are Mission Strategy Tactic Activity Where are we now: Situation analysis Process Mission Vision •Why do we exist •What are our main Products and Services •Where or What do we want to be •How excellent of our Products and Services Hierarchy of Purpose Vision Goal Objective Target •How excellent of our Products and Services •What is the final effect (How does it look like) •What is the effect at the operation level (Output) •What is the amount of effect at the operational level that can be measured Hierarchy of Action Mission •The main final products and services Strategy •The overall plan of well integrated measures/actions Tactic Activity •The measure used to achieve the target •The daily operations, frontline actions Vision Mission Goal 1 Strategy 1 Strategy 2 Goal 2 Goal 3 Goal 4 Traditional Approach M : Mission V : Vision O : Objective (Goal) S : Strategy A : Action Plan Core Value Indicators Vision Mission Goal 1 Objective 1 Goal 2 Objective 1 Goal 3 Goal 4 2 Objective 1 2 Objective 1 2 3 Strategy 1 Strategy 2 Strategy 3 Action Plan 1. A 2. B 3. C 4. D Action Plan 5. A 6. B 7. C Action Plan 8. A 9. B 10. C ขั้นตอนการวางแผนกลยุทธ์ การวิเคราะห์ สภาพแวดล้อมขององค์กร (SWOT analysis) การกาหนดทิศทางในอนาคตขององค์ กร (Mission & Vision) การกาหนดกลยุทธ์ ขององค์ กร (Strategic Direction) การกาหนดปัจจัยแห่ งความสาเร็จและตัวชี้วดั หลัก (Key Success Factor / Key Performance Indicator) วิเคราะห์ S & W MC KINSEY’S 7-S STRUCTURE STRATEGY SKILL SHARED VALUES STAFF (SPECIALIST) SYSTEMS STYLE วิเคราะห์ O&Tโดยใช้ PEST-HEP Analysis P = Politics E = Economics S = Socio-cultural T = Technology H = Health E = Environment P = People นโยบาย/กฎเกณฑ์ ของรัฐบาล เศรษฐกิจ สั งคม/วัฒนธรรม วิทยาการแขนงต่ าง ๆ สุ ขภาวะ สิ่ งแวดล้ อม กลุ่มเป้าหมาย When will we do SWOT analysis SWOT for improving strategy Internal Factor ( related 7s) Strength Weakness Existing Strategy New Strategy Opportunity Threat External Factor ( related PEST) SWOT for creating new strategy Internal Factor Strength Weakness Proposed Strategy New accepted Strategy Opportunity Threat External Factor SWOT/TOWS Matrix โอกาส OPPORTUNITIES - O ภัยคุกคาม THREATS - T จุดแข็ง จุดอ่อน STRENGTHS - S WEAKNESSES - W SO STRATEGY WO STRATEGY กลยุทธ์ เชิงรุก กลยุทธ์ พลิกฟื้ น (Aggressive Strategies) (Turn Around Strategies) ST STRATEGY WT STRATEGY กลยุทธ์ การอยู่กบั ที่ กลยุทธ์ ตัดทอน (Stability Strategies) (Retrenchment Strategies) M&E “No measurement is no development” Terms • Monitoring = Measurement • Evaluation = Measurement + Judgement Evaluation 1. 2. 3. 4. Formative vs Summative External vs Internal Timing : Pre - During – Post Step : Context (Need) Feasibility Input Process Input, Outcome, Impact 5. Management Situation analysis-Planning-Implementation-Evaluation Evaluation 1. 2. 3. 4. 5. Unit of Evaluation : Region, Province, District Point of Evaluation Use Quantitative & Qualitative Objective > Subjective Data Base on any (Existing) Plan Indicator (ตัวชี ้วัด) Leading Indicator (ตัวชีว้ ัดนา) Lagging Indicator (ตัวชีว้ ัดตาม) Target (เป้าหมาย) Criteria (เกณฑ์) Indicator (ตัวชี ้วัด) Input-Process-Result (Output-Outcome-Impact) Performance Productivity Efficacy Effectiveness Efficiency Equity Equality Responsiveness From strategic plan to operational plan Project Format การเขียนโครงการ • Title : ชื่อโครงการ • Background / Rationale : หลักการและเหตุผล • Situational Analysis : วิเคราะห์สถานการณ์ • Goal : เป้ าประสงค์ • Objective : วัตถุประสงค์ • Target : เป้ าหมาย Project Format • Strategy / Tactic : กลยุทธ์ / กลวิธี • Method / Activity : กิจกรรม • Time (Project Period) : ระยะเวลาดาเนินการ • Budget : งบประมาณ • Responsible Unit : ผู้ (หน่วยงาน) รับผิดชอบ • Monitoring / Evaluation : การติดตามกากับและประเมินผล • Expected outcome : ผลที่คาดว่าจะได้รับ Program Format Task/ Activity 1.A 1.1 a 1.2 b 1.3 c 2.B 2.1 d 2.2 e …… Objective Target Indicator Baseline Time Budget Responsible Unit Thank You for Your Attention