การวางแผนยุทธศาสตร์สข ุ ภาพ ั ัตน์, DrPH, MHSA อริยะ บุญงามชยร กองแผนงาน กรมควบคุมโรค กรอบการเรียนรู ้ • • • • • ทาไมต ้องวางแผน การตอบสนองของแผน บริบทของสาธารณสุข แผนยุทธศาสตร์ Vs แผนปฏิบัตก ิ าร ข ้อมูลเพือ ่ การวางแผน แนวทางการวิเคราะห์เพือ ่ การจัดทาแผน ทาไมต ้องวางแผน planning Source: Brian Hill, 2013 แผน กับการแก ้ปั ญหาสาธารณสุข Two Tiers Concept: Medicine (การแพทย์ ) Individual Health Curative ( รักษา ) The Best Public Health ( การสาธารณสุข ) Community Health Prevention ( ป้องกัน ) The Most The Excellent Organization • Leadership • Strategic Planning • Team working • HRD (Human Resources Development) • Knowledge Management & Learning Organization • Tools & Technologies • Others Source of Knowledge Data ข้ อมูลดิบ Context : Operation Purpose : Processing Information ข้ อมูลข่ าวสาร Context : Managerial Purpose : Decision Making Knowledge ความรู้ Wisdom ภูมปิ ั ญญา Context : Strategy Purpose : Setting Direction Imagination จินตนาการ แนวคิดในการจ ัดทาแผนพ ัฒนาสุขภาพ ฉบ ับที่ 11 บริบททีเ่ ปลีย ่ นแปลง ปร ัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผลการประเมิน แผนฯ 10 แผนฯ 11 แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (ต่อ) วิสัยทัศน์ “ประชาชนทุกคนมีสุขภาพดี ร่ วมสร้ างระบบสุขภาพ พอเพียง เป็ นธรรม นาสู่สังคมสุขภาวะ” พันธกิจ พัฒนาระบบสุขภาพพอเพียงโดยยึดหลักธรรมาภิบาล สร้ าง ภูมิค้ ุมกันต่ อภัยคุกคาม และสร้ างเสริมการมีส่วนร่ วมของ ทุกภาคส่ วน รวมถึงการใช้ ภมู ิปัญญาไทย ที่มา: สานักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (ต่อ) เป้าประสงค์ 1. ประชาชน ชุมชน ท้ องถิ่น และภาคีเครื อข่ าย มีศักยภาพและสามารถสร้ าง เสริมสุขภาพป้องกันโรค ลดการเจ็บป่ วยจากโรคที่ป้องกันได้ หรื อโรคที่เกิดจาก พฤติกรรม มีการใช้ ภูมปิ ั ญญาไทยและมีส่วนร่ วมจัดการปั ญหาสุขภาพของ ตนเองและสังคมได้ 2. ระบบสุขภาพเชิงรุ กที่ม่ ุงเน้ นการส่ งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค มีระบบ ภูมคิ ้ ุมกัน ที่มีความไวเพียงพอในการเตือนภัย และจัดการปั ญหาภัยคุกคาม สุขภาพได้ 3. ระบบบริการที่มีคุณภาพมาตรฐาน สามารถตอบสนองต่ อความต้ องการตาม ปั ญหาสุขภาพ และมีความสัมพันธ์ ท่ ดี ีระหว่ างผู้ให้ และผู้รับบริการ 4. ระบบบริหารจัดการสุขภาพและการเงินการคลังที่มีเอกภาพและมี ประสิทธิภาพ ที่มา: สานักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข ยุทธศาสตร์ การพัฒนาสุขภาพ ยุทธศาสตร์ ท่ ี 1 : เสริมสร้ างความเข้ มแข็งของภาคีสุขภาพในการสร้ างสุขภาพ ตลอดจนการพึ่งพาตนเองด้ านสุขภาพบนพืน้ ฐานภูมปิ ั ญญาไทย ยุทธศาสตร์ ท่ ี 2 : พัฒนาระบบเฝ้าระวัง เตือนภัย และการจัดการภัยพิบัตแิ ละ ภัยสุขภาพ ยุทธศาสตร์ ท่ ี 3 : มุ่งเน้ นการส่ งเสริมสุขภาพ การป้องกัน ควบคุมโรค และ คุ้มครองผู้บริโภคด้ านสุขภาพ เพื่อให้ คนไทยแข็งแรงทัง้ ร่ างกาย จิตใจ สังคม และปั ญญา ยุทธศาสตร์ ท่ ี 4 : เสริมสร้ างระบบบริการสุขภาพให้ มีมาตรฐานในทุกระดับ เพื่อตอบสนองต่ อปั ญหาสุขภาพในทุกกลุ่มเป้าหมาย และพัฒนาระบบส่ งต่ อที่ ไร้ รอยต่ อ ยุทธศาสตร์ ท่ ี 5 : สร้ างกลไกกลางระดับชาติในการดูแลระบบบริการสุขภาพ และพัฒนาระบบบริหารจัดการทรั พยากรให้ มีประสิทธิภาพ ระบบการดาเนินงานบริการสาธารณสุข ระด ับนโยบาย ่ นกลางก ับ สว ระด ับปฏิบ ัติ ระด ับปฏิบ ัติ ระด ับปฏิบ ัติก ับ ระด ับชุมชน ระด ับชุมชน ์ งคาเทพ (2554) ทีม ่ า: ปรับจาก M&E PP สุรย ิ ะ วงศค ่ นกลางก ับ สว ระด ับชุมชน ระบบการดาเนินงานบริการสาธารณสุข ระด ับ สว่ นกลาง สปสช. กสธ. เขต สปสช. ระด ับ ปฏิบ ัติ หน่ วยงานอื่น เขตสุขภาพ จังหวัด/อาเภอ/ตาบล อปท. ระด ับชุมชน ์ งคาเทพ (2554) ทีม ่ า: ปรับจาก M&E PP สุรย ิ ะ วงศค องค์ กรชุมชน การตอบสนองของแผน นโยบาย ยุทธศาสตร์ ต ัวชว้ี ัด ประเทศ แผนยุทธศาสตร์ จ ังหว ัด (บูรณาการแผน ทุกภาคสว่ น) ้ ที่ สภาพปัญหาในพืน ์ งคาเทพ (2554) ทีม ่ า: ปรับจาก M&E PP สุรย ิ ะ วงศค แผนบูรณาการเชิงรุก แผนยุทธศาสตร์ เห็นทิศทางในภาพรวม เน้ นปัญหาสาคัญ แผนแก้ปัญหา จัดกลุ่มปัญหา / บูรณาการ แต่ ละปัญหามีกลยุทธ์ / มาตรการชัดเจน แผนปฏิ บ ต ั ก ิ าร มาตรการชัดเจน งบประมาณตามกิจกรรม กิจกรรม ์ งคาเทพ (2554) ทีม ่ า: M&E PP สุรย ิ ะ วงศค แผนยุทธศาสตร์ VS แผนปฏิบัตก ิ าร Level of Plan • Policy • Strategic Plan • Action (Operational) Plan • Program • Project Corporate vs Unit Plan Planning Measurement แผนการบริหาร ราชการแผ่นดิน (4 ปี ) เป้ าประสงค์ ตัวชวี้ ัด ค่าเป้ าหมาย กลยุทธ์ Corporate Scorecard ยุทธศาสตร์ รัฐบาล แผนปฏิบต ั ริ าชการ (4 ปี ) • กระทรวง/กรม • กลุม ่ จังหวัด/ จังหวัด ยุทธศาสตร์ กระทรวง/กรม จังหวัด/จังหวัด เป้ าประสงค์ ตัวชวี้ ัด ค่าเป้ าหมาย กลยุทธ์ ยุทธศาสตร์ กลุ่ม แผนปฏิบต ั ริ าชการ (รายปี ) • กระทรวง กรม • กลุม ่ จังหวัด/จังหวัด Budgeting Strategic Business Unit Scorecard • กระทรวง/กรม • กลุ่มจังหวัด/จังหวัด Sub-unit Scorecard Team & Individual Scorecard Result-Based Management ผลสัมฤทธิ์ RESULTS วัตถุประสงค์ OBJECTIVES ปั จจัยนาเข้ า INPUT กิจกรรม PROCESS ิ ธิภาพ EFFICIENCY: ประสท ิ ธิผล EFFECTIVENESS : ประสท ผลผลิต OUTPUT ผลลัพธ์ OUTCOMES Management process Planning Monitoring Implementation Control Evaluation 2 Where will we want to be: Vision Goal Objective Target 4 3 1 How do we get there: KPI Impact Outcome Output How do we know where we are Mission Strategy Tactic Activity Where are we now: Situation analysis Process Hierarchy of Purpose Vision Goal Objective Target •How excellent of our Products and Services •What is the final effect (How does it look like) •What is the effect at the operation level (Output) •What is the amount of effect at the operational level that can be measured Hierarchy of Action Mission •The main final products and services Strategy •The overall plan of well integrated measures/actions Tactic •The measure used to achieve the target Activity •The daily operations, frontline actions Vision Mission Goal 1 Objective 1 Goal 2 Objective 1 Goal 3 Goal 4 2 Objective 1 2 Objective 1 2 3 Strategy 1 Strategy 2 Strategy 3 Action Plan 1. A 2. B 3. C 4. D Action Plan 5. A 6. B 7. C Action Plan 8. A 9. B 10. C Vision วิสยั ทัศน์ สงิ่ ทีอ ่ ยากจะให ้หน่วยงานเป็ น ในอีก 3 – 5 ปี ข ้างหน ้า Mission พันธกิจ กรอบ ขอบเขต การดาเนินงานของหน่วยงาน Strategic Issues ประเด็น ยุทธศาสตร์ ประเด็นหลักต ้องคานึงถึง ต ้องพัฒนา ต ้องมุง่ เน ้น Goal เป้ าประสงค์ อะไรคือสงิ่ ทีห ่ น่วยงานอยากจะ บรรลุ Key Performance Indicators ตัวชี้วดั สงิ่ ทีจ ่ ะเป็ นตัวบอกว่าหน่วยงาน สามารถบรรลุเป้ าประสงค์หรือไม่ Target เป้ าหมาย ตัวเลข หรือ ค่า ของตัวชวี้ ด ั ทีจ ่ ะต ้องไปให ้ถึง Strategy กลยุทธ์ สงิ่ ทีห ่ น่วยงานจะทา เพือ ่ ให ้บรรลุเป้ าประสงค์ ั ท์ นิยามศพ MISSION VS. VISION พันธกิจ (MISSION) บอกให้รูถึ ้ งขอบเขตการ ดาเนินงานของหน่วยงาน บอกรูให ้ ้ถึงสาเหตุของ การดารงอยู่ และมุงเน ่ ้น ที่ บทบาท หน้าที่ ที่ จะต้องทา วิสัยทัศน์ (VISION) บอกให้รูถึ ่ น่วยงาน ้ งสิ่ งทีห อยากจะหรือตองการจะ ้ เป็ นในอนาคตบอกให้รูถึ ้ ง เส้นทางเดินของ หน่วยงานในอนาคต ขนตอนการวางแผนกลยุ ั้ ทธ์ การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมขององค์กร (SWOT analysis) การกาหนดทิศทางในอนาคตขององค์กร (Mission & Vision) การกาหนดกลยุทธ์ขององค์กร (Strategic Direction) การกาหนดปัจจ ัยแห่งความสาเร็จและต ัวชวี้ ัด หล ัก (Key Success Factor / Key Performance Indicator) รายละเอียดขัน ้ ตอนพืน ้ ฐานในการวางแผนยุทธศาสตร์ ขัน ้ เตรียมการ การ เตรียมการ •จัดตัง้ คณะทางาน •รวบรวมข ้อมูล •วิเคราะห์ ศักยภาพ ขัน ้ ที่ 1 การวิเคราะห์ ั ยภาพของ ศก หน่วยงาน และปั จจัย แวดล ้อม •ปั จจัยภายใน - จุดแข็ง/จุดอ อ่อน •ปั จจัยภายนอก - โอกาส/ อุปสรรค ขัน ้ ที่ 2 ขัน ้ ที่ 3 ขัน ้ ที่ 4 การจัดทา ั ทัศน์ วิสย เป้ าประสงค์ และประเด็น ยุทธศาสตร์ การกาหนด ยุทธศาสตร์ ในการพัฒนา หน่วยงาน การกาหนด แผนปฏิบต ั ิ การ ทาสงิ่ ใดบ ้าง เพือ ่ ให ้ผลการ ดาเนินงาน ั ทัศน์ บรรลุวส ิ ย และเป้ าหมาย ทีก ่ าหนด การนา ยุทธศาสตร์สู่ การปฏิบัต ิ ด ้วยการจัดทา แผนงาน/ โครงการ • ต ้องการเป็ น อะไร •มีเป้ าหมาย อย่างไร •มีประเด็นทาง ยุทธศาสตร์ อะไรทีต ่ ้องการ การพัฒนา การวิเคราะหศั ์ กยภาพของหน่วยงาน (SWOT Analysis) จุดแข็ง จุดออน ่ (Strengths) (Weaknesses) - สิ่ งทีห ่ น่วยงานมี ความโดดเดน ่ - สิ่ งทีห ่ น่วยงาน จะตองมี การ ้ พัฒนาหรือแกไข ้ ปรับปรุง โอกาส (Opportunities) ภัยคุกคาม (Threats) - การเปลีย ่ นแปลง ของปัจจัยภายนอก -การเปลีย ่ นแปลงของ ปัจจัยภายนอก วิเคราะห์ S & W MC KINSEY’S 7-S STRUCTURE STRATEGY SKILL SHARED VALUES STAFF (SPECIALIST) SYSTEMS STYLE วิเคราะห์ O&T โดยใช ้ PEST-HE Analysis P = Politics E = Economics S = Socio-cultural T = Technology H = Health E = Environment นโยบาย/กฎเกณฑ์ของร ัฐบาล เศรษฐกิจ ั สงคม/ว ัฒนธรรม วิทยาการแขนงต่าง ๆ สุขภาวะ สงิ่ แวดล้อม คุณสมบัตท ิ ด ี่ ข ี อง SWOT Analysis ื่ มโยงกับกรอบนโยบายรัฐบาลและวาระแห่งชาติ • มีความเชอ • แสดงถึงลักษณะเฉพาะตัวของหน่วยงาน ทัง้ ในแง่จด ุ อ่อน และจุดแข็งซงึ่ สามารถเป็ นพืน ้ ฐานประเด็นในการพัฒนา • สะท ้อนถึงปั ญหาและความต ้องการของบุคลากรในหน่อย งาน ่ วามคิดเห็น • เป็นข้อเท็จจริง มีขอ ้ มูลสน ับสนุน ไม่ใชค • คานึงถึงสภาวะแวดล ้อมทีเ่ ปลีย ่ นไป (Outside-in) • มีความสมดุลระหว่างการวิเคราะห์ภายนอกและการวิเคราะห์ ภายใน ่ วามสาเร็จในการวางแผนยุทธศาสตร์ ปั จจัยสูค การสนับสนุนของผู ้บริหารระดับสูง ั เจน การมีหน่วยงานรับผิดชอบชด ความเข ้าใจในหลักการและแนวคิด ื่ สารภายใน การสอ ความต่อเนือ ่ ง การเก็บข้อมูล พร้อมระบบทีร่ องร ับ ใข ้ระบบการประเมินผลทีเ่ น ้นในเรือ ่ งของการพัฒนา/ ปรับปรุงองค์กร • เป็ นสว่ นหนึง่ ของระบบการบริหารจัดการองค์กรและการ ่ ารปฏิบต ถ่ายระดับสูก ั ิ • • • • • • • ข ้อมูลเพือ ่ การวางแผน Good Health Information • • • • Accurate Coverage Update Appropriate Type of Health Information • Health Status • Demography • Vital Statistic • Disease Burden • Health Services • Health Financing • Health Resources • Health manpower • Health facility • Budgeting Steps of getting information • Health Data Collection • Primary/Secondary • Health Data Summarization • Issue Specific • Health Data Analysis • Health Data Presentation • Content & Form แนวทางการวิเคราะห์เพือ ่ การจัดทาแผน Identifying Plan of Action Strategic formulation Strategic planning Situation Analysis Gap analysis 10 MOPH integrated plans Wellcontrolle d Dz. Strategy champions Action Plans Milestone Statistics Progress Benchmark Resources Budget Time Manpower IT Approaches Necessity Method Process MOPH reform (NHA 11+ 1 Roles) Acute Dz. Chronic Dz. Goal setting Need identifying Strategic forum Org. Vision & Mission Org. Products & Services Present burden of problem Severity of problem Ease of management or Feasibility Public perception Social & economic impact 41 Strategic formulation Situation analysis Gap analysis Problem prioritization 42 Frame for gap analysis • Targeting => provinces, districts, settings • Backbone infrastructure: – Information system & mechanism – Manpower • Strategic approaches – Strategic partners & agencies: number, skillfulness – Products & Services: • Intervention (KM, HTA); innovation (MD), standard – Public communication: segmented groups – Public health emergency response (if needed) – M&E: tool, frequency 43 การจัดลาดับความสาคัญของปัญหาโรคและภัย สุขภาพ (1) ขนาดของปัญหา (Present burden of problem) (2) ความรุนแรงของปัญหา (Severity of problem) (3) ความยากงายในการแก ปั ่ ้ ญหา (Ease of management or Feasibility) (4) ความตระหนัก (Public perception) (5) ผลกระทบดานเศรษฐกิ จและสั งคม (Social & ้ economic impact) 44 กรณีตวั อย่าง เด็กหญิงเมียง อายุ 4 ขวบ วิ่งเล่นในหมู่บา้ นแถบชานเมือง ขณะ วิ่งเล่นกับเพื่อน ได้วิ่งไปเหยียบถูกตะปูที่อยูใ่ นเศษไม้ บริเวณ ก่อสร้างที่อยูใ่ กล้ๆ เด็กหญิงเมียงวิ่งร้องไห้มาหาแม่ แม่ของ เด็กหญิงห้ามเลือด ล้างแผลให้ดว้ ยน้ าแล้วพันผ้าไว้โดยไม่ได้พาไป หาหมอ หนึ่งสัปดาห์ตอ่ มาแผลไม่หาย แต่กลับเกิดอาการติดเชื้อ และอักเสบรุนแรง เด็กหญิงมีไข้ข้ ึนสูงและอาการแย่ลงมาก แม่จงึ ต้องพาไปโรงพยาบาลด้วยอาการวิกฤติ วันถัดมาเด็กหญิงเมียงก็ เสียชีวิต จากสถิตขิ องหมู่บา้ นนี้ มีคนจานวนมากกว่า 10 รายต่อปี ที่เกิดอาการเป็ นแผลติดเชื้ออย่างรุนแรง และต้องตายเนื่องจาก แผลติดเชื้อดังกล่าว พิจารณาปั จจัยทีอ ่ าจเป็ นสาเหตุของการตายของเด็กหญิงเมียง ??? ปั จจัยทีอ ่ าจเป็ นสาเหตุของการตายของเด็กหญิงเมียง • เด็กหญิงอยูใ่ นหมูบ ่ ้านทีย ่ ากจน/เป็ นต่างด ้าว พ่อแม่ทางาน ปล่อยให ้วิง่ เล่นและไม่ได ้ดูแลให ้ใสร่ องเท ้า/ไม่มรี องเท ้า (ด ้าน เศรษฐกิจ) • ในหมูบ ่ ้านไม่มส ี นามเด็กเล่นทีป ่ ลอดภัย (ด ้านสงิ่ แวดล ้อม) • แม่ของเด็กขาดความรู ้ ในการปฐมพยาบาลและการจัดการกับ ึ ษา) แผลอย่างถูกวิธ ี (การศก • การไม่สามารถเข ้าถึงบริการสุขภาพ (ระบบบริการสุขภาพ) • การไม่ใสใ่ จกับการจัดการกับเศษไม ้ ขยะ (วิถช ี วี ต ิ /พฤติกรรม ิ ) ความเคยชน • ฯลฯ สรุปขัน ้ ตอนการวิเคราะห์สถานการณ์ของพืน ้ ที่ • กาหนดกรอบการวิเคราะห์สถานการณ์สข ุ ภาพ • การวิเคราะห์ข ้อมูล เพือ ่ การวิเคราะห์สถานการณ์ สุขภาพ – – – – ื่ ถือ (แหล่งทีม ถูกต ้อง แม่นตรง น่าเชอ ่ า) ครอบคลุม ครบถ ้วน เป็ นปั จจุบน ั ้ เหมาะสมกับการใชงาน • จัดลาดับความสาคัญ ื่ มโยง สาเหตุ • นาประเด็นปั ญหามาวิเคราะห์เชอ ่ นวทางการพัฒนา ปั ญหาและผลกระทบ นาไปสูแ ทิศทางนโยบายกระทรวงสาธารณสุข ปี 2558 เป้าหมายระยะ 10 ปี 1. อายุคาดเฉลีย ่ เมือ ่ แรกเกิด ไม่นอ ้ ยกว่า 80 ปี 2. อายุคาดเฉลีย ่ ของการมีสข ุ ภาพดี ไม่นอ ้ ยกว่า 72 ปี นโยบายห ัวหน้าคณะร ักษาความสงบแห่งชาติ เข้าถึงบริการ อย่าง เท่าเทียม ขจ ัด ่ั คอร ัปชน เวลา การแพทย์ ทางเลือก ปรองดอง สมานฉ ันท์ เชงิ รุก ยุทธศำสตร์บรู ณำกำร ยุทธศำสตร์บรู ณำกำร สำนักงำ กรมกำรแพทย์ ควบคุมโรค ่ 4 ระบบ 5 กลุ1.่มกลุ วั ย ม สตรี แ ละ 1.ระบบ น ิ กำร บร 2.ระบบควบคุ ม โรค 3. ระบบคุ้มครอง ผูบ้ระบบส ริโภคิ่ งแวดล้อม 4. และสุขภำพ สุขภำพจิต แพทย์แผนไทย ปลัดกระ กรมวิทย์ฯ ทรวง อย. สำธำรณ สบส. สุข อนำมัย เด็ก่มปฐมวั 2.กลุ เด็กวัยย 3.กลุ่มเด็กวัเรี ยยรุน่น 4.กลุ่มวัยทำงำน 5.กลุ่มผูส ้ งู อำยุและ Road Map การดาเนินงานของกระทรวงสาธารณสุข ระยะเรงด ่ วน ่ โครงการรวมใจปรองดองสมานฉันท ์ การพัฒนาระบบบริการให้ดียง่ิ ขึน ้ สรางขวั ญ ก าลั ง ใจ ้ ธรรมมาภิบาลและกลไกตรวจสอบ ถวงดุ ล ่ บาบัดรักษา ฟื้ นฟู ผูเสพ ผูติ ้ ้ ดยาเสพติด และการเฝ้าระวังควบคุมการใช้ วัตถุเสพ ติด ปี งบประมาณ 2557 (มิ.ย.-ก.ย.) ไดพบแพทย อยูใกล ้ ์ รอไมนาน ่ ่ ้ ไกล ไดรั ้ บยาเดียวกัน ผูป ้ ่ วยฉุกเฉินทุกสิ ทธิปลอดภัย ผู้สูงอายุและคนพิการไดรั ้ บการดูแล ฟื้ นฟูตอเนื ่ อ ง ่ มีกลไกการอภิบาลระบบทีเ่ ป็ นระบบ คุณธรรม ประชาชนทีไ่ ดรั งคม ้ บผลกระทบดานสั ้ จิตใจ ไดรั ่ วยา ้ บการเยีย ผูเสพ ผู ติ ด ยาและสารเสพติ ด ไดรั ้ ้ ้ บการ บาบัดรักษา ฟื้ นฟูตามเกณฑที ่ าหนด ์ ก ระยะกลาง การปฏิรูประบบเขตบริการสุขภาพ การปฏิรูประบบการเงินการคลัง พัฒนาระบบขอมู ขภาพ ้ ลดานสุ ้ การพัฒนาและบังคับใช้กฎหมาย การพัฒนากลไกสรางเอกภาพในการก าหนดนโยบาย ้ สาธารณสุข (NHAB) เสริมสรางความพร อมรองรั บประชาคมอาเซีย ้ ้ พัฒนางานสาธารณสุขชายแดนแรงงานตางด าว ่ ้ ปี งบประมาณ 2558 (ต.ค.57-ก.ย.58) – 2559 (ต.ค.58-ก.ย.59) มีกลไกกาหนดและกากับนโยบายสาธารณสุขในระดับชาติ ลดความเหลือ ่ มลา้ สิ ทธิรก ั ษาพยาบาลระหวางกองทุ น ่ มีระบบบริการแบบเขตบริการสุขภาพ 12 เขต ประชาชนเข้าถึงบริการไดมากขึ น ้ ระบบบริการมีคุณภาพและ ้ ประสิ ทธิภาพ ประชาชนไดรั ดเสร็จ ไรรอยต อในเขตบริ การ ้ บการส่งตอแบบเบ็ ่ ้ ่ สุขภาพ ประชาชานทัว่ ไปมีภูมค ิ มกั ุ้ นและความเขมแข็ งทางจิตใจ ้ ระบบบริการของประเทศมีศักยภาพรองรับประชาคมอาเซียน ประชาชนในพืน ้ ทีชายแดน ชายขอบ และแรงงานตางด าว ่ ้ สามารถ เขาถึ ่ ค ี ุณภาพ ้ ง บริการสาธารณสุขทีม ระยะยาว จัดทาแผนการลงทุน ของกระทรวง สาธารณสุข จัดทาแผนการผลิต และพัฒนากาลังคน ปี งบประมาณ 2560 ประชาชนไดรั ้ บความเทา่ เทียมในการรับบริการ ระบบสุขภาพมีคณ ุ ภาพ มี ประสิ ทธิภาพ สมาฉันท ์ บน การมีส่วนรวมของภาค ่ ประชาชน ประชาชนสุขภาพ ดี เจาหน ่ ค ี วามสุข ้ ้ าทีม ประชาชนไดรั ้ บความ คุมครองภายใต กฎหมายด าน ้ ้ ้ สุขภาพ วิสัยทัศน์ ภายในทศวรรษตอไป คนไทยทุกคนจะมีสุขภาพแข็งแรงเพิม ่ ขึน ้ ่ เพือ ่ สรางความเจริ ญเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศทัง่ ทางตรงและทางออมอย างยั ง่ ยืน ้ ้ ่ พันธกิจ 1) กาหนดนโยบาย มาตรฐาน กฎหมาย และบริหารจัดการบนฐานข้อมูลทีม ่ ค ี ณ ุ ภาพและการจัดการความรู้ รวมถึงการติดตามกากับประเมินผล (Regulator) 2) จัดระบบบริการตัง้ แตระดั บปฐมภูมจ ิ นถึงบริการศูนยความเป็ นเลิศทีม ่ ค ี ุณภาพครอบคลุม ่ ์ และระบบส่งตอที อ ่ ไ่ รรอยต ้ ่ (Provider) เป้าหมาย 1) อายุคาดเฉลีย ่ เมือ ่ แรกเกิด ไมน ่ ของการมีสุขภาพดี ไมน ่ ้ อยกวา่ 80 ปี 2) อายุคาดเฉลีย ่ ้ อยกวา่ 72 ปี ยุทธศาสตรที ์ ่1 พัฒนาสุขภาพตามกลุมวั ่ ย กลุม ่ เด็กปฐมวัย (0-5 ปี ) /สตรี กลุม ่ เด็กวัยเรียน (5-14 ปี ) ึ ษา กลุม ่ เด็กวัยรุน ่ /นักศก (15-21 ปี ) กลุม ่ วัยทางาน กลุม ่ ผู ้สูงอายุและผู ้พิการ ยุทธศาสตรที ์ ่2 พัฒนาและจัดระบบบริการ ทีม ่ ี คุณภาพมาตรฐาน ครอบคลุม ประชาชนสามารถเขาถึ ้ งบริการ ได้ การเข ้าถึงบริการ คุณภาพบริการ คุณภาพการบาบัดรักษา ยุทธศาสตรที ์ ่3 พัฒนาระบบบริหารจัดการเพือ ่ สนับสนุ นการจัดบริการ บุคลากร การเงินการคลัง ยาและเวชภัณฑ์ ระบบข ้อมูล การบริหารจัดการ บูรณาการงบประมาณ กสธ 5 กลุมวั ่ ย 4 ระบบ ยุทธศำสตร์บรู ณำกำร 4 ระบบ ยุทธศำสตร์บรู ณำกำร 5 กลุ่มวัย กรมกำรแพทย์ ควบคุ ม โรค 1.กลุ่มสตรีและเด็ก สำนักงำ ิ กำร บรระบบควบคุ 2. ม 2.กลุ่มปฐมวั เด็กวัย น แพทย์ สุขภำพจิ โรค 3. ระบบคุ้มครอง ต ปลัดกระ แผนไทย 3.กลุ่มเด็กวัเรียยรุน่น ผู4.บ้ ระบบส ริโภคิ่ งแวดล้อมและ กรม ทรวง อย. 4.กลุ่มวัยทำงำน สุขภำพ 5.กลุ่มผูส ้ งู อำยุและ วิทย์ฯ สำธำรณ สบส. สุข อนำมัย ผูพ้ ิ กำร 1.ระบบ 52 ข้อเสนอพ ัฒนาบทบาทกระทรวงสาธารณสุข MOPH Reform HEALTH PROMOTION HEALTH SERVICES สบส. สุขภาพจิต 3. การประเมินนโยบายและเทคโนโลยีดา้ นสุขภาพ แพทย์ แผนไทย อนาม ัย การ แพทย์ สป. อย. ควบ คุมโรค DISEASE CONTROL 1. กาหนดนโยบายยุทธศาสตร์กลางของประเทศบน ข้อมูลและฐานความรู ้ 2. การสร้างและจ ัดการความรูด ้ า้ นสุขภาพ และการ ั ันธ์ ื่ สารประชาสมพ สอ วิทย์ฯ CONSUMER PROTECTION 4. การกาหนดมาตรฐานบริการต่างๆ 5. การพ ัฒนาระบบกลไกการเฝ้าระว ังโรคและภ ัย สุขภาพ 6. การพ ัฒนากลไกด้านกฎหมายเพือ ่ เป็นเครือ ่ งมือ พ ัฒนาและดูแลสุขภาพประชาชน 7. การพ ัฒนางานสุขภาพโลก และความร่วมมือ ระหว่างประเทศ 8. การกาก ับดูแล ติดตาม และประเมินผลของภาคร ัฐ ท้องถิน ่ และเอกชน 9. การให้ขอ ้ คิดเห็นต่อระบบการเงินการคล ังด้าน สุขภาพของประเทศ 10. การพ ฒ ั นาข้อ มู ล ข่ า วสารให้เ ป็ นระบบเดีย ว มี คุณภาพ ใชง้ านได้ 11. การก าหนดนโยบายและจ ด ั การก าล งั คนด้า น คณะกรรมการบูรณาการยุทธศาสตร์ระด ับกระทรวง ประเด็น ประธาน เลขานุการ 1 ด ้านการพัฒนาระบบบริการ ปฐมภูม ิ (Primary Health Care) รองปลัดกระทรวงฯ (นพ.วชริ ะ เพ็งจันทร์) รอง ปธ. นพ.ทวีเกียรติ ผู ้ตรวจราชการ ผอ. สบรส. / ผอ.สนย. 2. ด ้านการพัฒนาระบบบริการ ทุตย ิ ภูม ิ และตติยภูม ิ รองปลัดกระทรวงฯ (นพ.วชริ ะ เพ็งจันทร์) รอง ปธ. นพ. มรุต จิรเศรษสริ ิ สธน. ผอ. สบรส. / ผอ.สนย. 3. ด ้านพัฒนาสุขภาพกลุม ่ สตรี และเด็กปฐมวัย อธิบดีกรมอนามัย นพ.ดนัย ธีวันดา ผอ สน. สง่ เสริม สุขภาพ / ผอ.สนย. 4. ด ้านพัฒนาสุขภาพกลุม ่ เด็กวัยเรียน อธิบดีกรมอนามัย นพ.ดนัย ธีวันดา ผอ สน สง่ เสริมสุขภาพ / ผอก.สนย. 5. ด ้านพัฒนาสุขภาพกลุม ่ วัยรุน ่ อธิบดีกรมสุขภาพจิต ผอ.ยุทธศาสตร์ขภาพจิต / ผอ.สนย. 6. ด้านพ ัฒนาสุขภาพกลุม ่ ว ัย ทางาน อธิบดีกรมควบคุมโรค นพ. ภาณุ ว ัฒน์ ปานเกตุ ผอ. สน. โรคไม่ตด ิ ต่อ / ผอ.สนย. 7. ด ้านพัฒนาสุขภาพ กลุม ่ ผู ้สูงอายุและผู ้พิการ อธิบดีกรมการแพทย์ นพ.ประพันธ์ พงษ์ คณิตานนท์ ผอ. สบ เวชศาสตร์สมเด็จพระสงั ฆราชญาณสงั วร เพือ ่ ผู ้สูงอายุ / ผอ. สนย. 8. ด้านพ ัฒนาระบบการควบคุมโรค อธิบดีกรมควบคุมโรค นพ.ธนร ักษ์ ผลิพ ัฒน์ ผอ. สน. ระบาด / ผอ.สนย. 9 ด ้านการพัฒนาระบบการ คุ ้มครองผู ้บริโภค ด ้าน บริการ อาหาร ผลิตภัณฑ์สข ุ ภาพ เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา ผอ.กองแผนงานและวิชาการ อย. / ผอ. สนย. 10. ด ้านพัฒนาระบบสงิ่ แวดล ้อมและ สุขภาพ อธิบดีกรมอนามัย ผอ.กองประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ/ ผอ.สนย. 54 นโยบาย คสช. 1. เพิม ่ โอกาสในการเขาถึ ้ งระบบ บริการสุขภาพ ทีม ่ ี คุณ ภาพอยางเท าเที ่ ่ ยมทางเลื 3. พั ฒนาระบบการแพทย อก ์ การวิจย ั พัฒนาทางการแพทย ์ และสาธารณสุขโดยมุงเน ่ ้ นการ สร้างนวัตกรรมทีเ่ ป็ นประโยชน์ ตอการพั ฒนาคุณภาพและ ่ 4. บริ ปรัก บารในระบบสุ กระบวนทัศนขด าน ์ ภาพ ้ สาธารณสุขให้เป็ นไปใน ลักษณะเชิงรุกโดยกาหนด มาตรการสุขภาพเพือ ่ 3. การมาตรการ ป้องกันเพิม ่ มากขึน ้ จัดบริการที่ เป็ นมิตร ในสถาน บริการ (4.0000 ลบ.) ผลลัพธ ์ วัยรุนได รั ่ ้ บบริการให้ คาปรึกษาในคลินิก วัยรุนและบริ การ ่ ผลลัพธภาพรวม ์ “ลดปัญหาสั งคมทีเ่ กิดจากการ ตัง้ ครรภ ซ า้ ในวั ยรุน” ์ พ ่ ผลลั ธ์ วัยรุนมี ่ งเพศศึ กษา/ ่ ความรูเรื ้ อ พฤติกรรมเสี่ ยง 1. มาตรการจัดบริการเชิงรุก สู่สถานศึ กษา (27.5146 ลบ.) OUTREACH สถาน ชุมชน บริการ / สาธารณ ครอบ สุข ครัว OHOS สว่ นร่วม สถานศึ กษา มาตรการรอง การพัฒนาระบบ บริหารจัดการฯ (65.5843 ลบ.) งบประมาณรวมทัง้ สิ้ น 4243.1074 ลบ. วงเงินรวม ้ พ จิ ต 103.0989 ก ร ม สุ ข ภ ลาาน บาทลบ. 8.2000 ก ร ม ค ว บ คุ ม โ ร ค 16.8146 ลบ. ก ร ม อ น า มั ย 15.7000 ลบ. สบรส. 62.3843 ลบ. 2. มาตรการ จัดบริการ เชิงรุกสู่ชุมชน (6.0000 ลบ.) ผลลัพธ ์ วัยรุนในชุ มชนมี ่ พฤติกรรมเสี่ ยงลดลง (กลุมเสี ่ ่ ยงนอกระบบ ผลลัพธ ์ งบประมาณรวมทัง้ ส ภาพรวม 948.2377 ลบ.่ ยง คลอดปลอดภัย เติบโตสมวัย สมองดี มีความสุข ลดพฤติ กรรมเสี ลดป่วย ลดภาระแทรกซ้อน ลดตาย และเพิม ่ คุณภาพชีวต ิ ผลลัพธ ์ เพิม ่ โอกาสการเขาถึ า่ ้ งบริการอยางเท ่ เทียม เจริญเติบโตเต็มศักยภาพ IQและ EQ ไดมาตรฐาน ลดอัตราการเสี ยชีวต ิ จากการ ้ 5 กรม 4 โครงการ (กรม อ, จมน้า ผลลัพธ ์ ฝากทองไว ้ กรมสบส, กรม พ ,กรมคร, คลอดปลอดภัย เด็ก สป. อย.) 163.1789ลบ. เติบโตสมส่วน ฉลาด วองไว อารมณดี มี ่ ์ 5 กรม 5ความสุ โครงการ ข วัยเรียน (กรม อ, กรมจ, กรม สตรีและ 4.เชิงรุก พ.,กรมคร, สป.) เด็ก OUTREAC วัยรุน 409.4562 ลบ. ่ H ผลลัพธ ์ ผูสู ้ งอายุ และผูพิ ้ การ ปฐมวัย 3.แพทย 1.เข ไดรั ์ าถึ ้ ง ้ บการดูแลสุขภาพอยางมี ่ คุณภาพ ทัว่ ถึง ไมเลื ทางเลือบริ ก การ ่ อก ปฏิบต ั ิ โดยการมีส่วนรวมจาก ่ วัยทางาน ผู้สูงอายุ ทุกภาคส่วนเพือ ่ คุณภาพชีวต ิ ที่ ผู้พิการ 5 10 โครงการ (กรม ดีขกรม น ึ้ พ.,กรมจ, กรมพัฒน,์ กรม อ, สป.) 137.9250 ลบ. ผลลัพธ ์ ลดปัญหาสั งคมที่ เกิด จากการตัง้ ครรภซ ์ า้ ในวัยรุน ่ 4 กรม 4 โครงการ (กรมจ, กรมคร, กรม อ, สป.) 103.0989 ลบ. ผลลัพธ ์ ลดปัญหาจากกลุม ่ โรค ไมติ ่ ดตอ ่ (ลดพฤติกรรมเสี่ ยง ลดป่วยลดภาระแทรกซ้อน 5 กรม 7 โครงการ ลดตาย) (กรมคร, กรมจ,กรม อ, สป. กรม สบส) ยุทธศาสตรบู ์ รณาการ 4 ระบบ บริการ ควบคุมป้องกันโรค สร้าง เสริมสุขภาพผลลัและคุ มครองผู้บริโภค พธภาพรวม ์ ้ ประชาชน สามารถเขาถึ ้ งบริการไดทุ ้ กที่ คุณภาพดีทุกครัง้ เทาเที ่ ยมเป็ น ธรรมทุกคน มาตรการรวม ่ ผลลัพธ ์ ประชาชนไดรั ้ บ บริการทีด ่ ม ี ค ี ุณภาพ ลดความ แออัดและลดระยะเวลารอคอย 1. เฝ้าระวังป้องกัน 2. พัฒนาบริการทีม ่ ค ี ณ ุ ภาพเทาเที ่ ยม 3. มาตรการทางกฎหมาย 4. พัฒนาเครือขายการมี ส่วนรวมของภาค ่ ่ ประชาชน 5. ติดตามและประเมินผล ผลลัพธประชาชนได รั ้ บบริการที่ ์ ดีมค ี ุณภาพเขาถึ ้ งบริการใกล้ บานใกล ใจและการจั ดบริการ ้ ้ รวม เชือ ่ มโยงแบบไรรอยต อ ่ ้ ่ เชิงรุก ในระดับอาเภอ ตาบล 8 กรม และหมู 13 บาน ่ ้ โครงการ (ทุกกรม ยกเว้น อย.) 854.2815 ลบ. ทุตย ิ ภูม ิ ตติยภูม ิ ปฐม ภูม ิ ผลลัพธ ์ อาหาร ยา และ สถานบริการสุขภาพปลอดภัย ประชาชนไดรั ้ บการคุมครอง ้ 5 กรม 24 โครงการ (สบส อย สป ว อ) 562.7044 ลบ. 5 กรม 6 โครงการ (สป พ คร วิทย ์ จ) 610.9635 ลบ. งบประมาณ รวมทัง้ สิ้ น 2394.8697 ลบ. ผลลัพธ ์ ตรวจจับโรค และภัยสุขภาพรวดเร็ว ตอบโตทั ้ นเวลา ป้องกัน ได้ 5 กรม 9 โครงการ (สป. คร จ พ อ) ควบคุมโรค 222.5535 ลบ. 1. 2. เข้าถึงขจัดคอรัปชัน ่ และภัยสุขภาพ บริการ เวลา อยางเท า่ ่ 5. ปรองดอง เทียม 3. การแพทย ์ สมานฉันท ์ ทางเลือก 4. เชิงรุก คุ้มครอง ผู้บริโภ ค สิ่ งแวดลอ ้ มและ สุขภาพ ผลลัพธ ์ การจัดการ สภาพแวดลอมที เ่ อือ ้ ตอ ้ ่ การมีสุขภาพดี 6กรม 8 โครงการ (อ คร ว พ สป อย) 144.3668 ลบ. ขอขอบคุณ นายแพทย์ศภ ุ กิจ ศริ ล ิ ักษณ์ ทีป ่ รึกษากระทรวงสาธารณสุข ์ งคาเทพ ผูต นายแพทย์สร ุ ย ิ ะ วงศค ้ รวจราชการกระทรวงสาธารณสุข สาน ักนโยบายและยุทธศาสตร์ กองแผนงาน กรมควบคุมโรค The greatest thing in this world is not so much where we are, but in which direction we can moving “Oliver Wendell Holmes” Q&A 60