กาหนดกรอบแนวคิด
ในงานวิจ ัยเชงิ ระบบและเชงิ นโยบาย
ข้อมูล และ หน่วยงาน
วิจ ัยเชงิ ระบบและนโยบาย
ั ์ พุทธาศรี
วีระศกดิ
สาน ักงานพ ัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ
21 ธ ันวาคม 2553
เนือ
้ หาการนาเสนอ
1. ความหมายและขอบเขต
2. ประเภทและลักษณะงานวิจัย
3. หน่วยงานวิจัยระบบสุขภาพและนโยบาย
2
ความหมายและขอบเขตของ
งานวิจัยระบบสุขภาพและนโยบาย
3
•
•
•
•
IDRC, 1991 defined "ultimately concerned with improving the health
of people and communities by enhancing the efficiency and
effectiveness of the health system as an integral part of the overall
process of socio-economic development"
WHO, 2007 "all activities whose purpose it is to restore and maintain
health" which lends itself to the definition of health systems research
as being those investigations that seek to evaluate or promote
coverage, quality, efficacy and efficiency within the health system
WHO, 2007 developed a framework for action based upon six
building blocks of a health system: Service Delivery, Information and
Evidence, Medical Products and Technologies, Health Workforce,
Health Financing and Leadership and Governance
AHSPR, 2007 research should be considered downstream, and
should look at "policies, organizations and programs, but does not
address clinical management of patients or basic scientific research"
4
การวิจัยระบบสาธารณสุข (Health System Research)
้
เป็ นการวิจัย การนาเอาเทคโนโลยีตา่ งๆเข ้ามาใชใน
ระดับสาธารณสุขมูลฐาน และในระบบการสง่ ต่อ
นอกจากนี้ ยังเกีย
่ วกับ การจัดโครงสร ้างของระบบ
สาธารณสุข ตลอดจนกลไกความร่วมมือ และการวิจัย
บริการสาธารณสุข (health service research) ด ้วย
การวิจัยนโยบายสาธารณสุข (Health Policy
Research) เป็ นการวิจัย ทีม
่ งุ่ เน ้นทางด ้าน นโยบาย
สุขภาพโดยเฉพาะ ชว่ ยในการกาหนดแนวทาง และ
ปรับปรุง นโยบายให ้เหมาะสมกับการพัฒนางาน
สาธารณสุขของประเทศ (ธวัชชยั วรพงศธร 2543)
5
Health Services Research
• Multidisciplinary field studies how social factors, financing
systems, organizational structures and processes, health
technologies, and personal behaviors affect access to health
care, the quality and cost of health care, and quantity and
quality of life.
• Studies in health services research examine outcomes at the
individual, family, organizational, institutional, community, and
population level. HSR studies examine how people get
access to health care, how much care costs, and what
happens to patients as a result of this care.
• Health services researchers come from a variety of
specializations, including economics, political science,
epidemiology, public health, medicine, biostatistics,
operations, management, and psychology.
6
ตัวอย่าง Multidisciplinary work
การจ ัดทา Prioritize Criteria
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
(Global Forum for Health Research 2003)
Burden of disease,
Analysis of determinants,
Cost- effectiveness of interventions,
Effect on equity and social justice,
political, social, cultural acceptability
Probability of finding a solution
Scientific quality of research proposed
Feasibility
Contribution to capacity strengthening
กระบวนการสร ้างนโยบาย
เป็ นกระบวนการทีเ่ ป็ นเครือข่ายแลกเปลีย
่ น ข ้อมูล
ข่าวสาร ซงึ่ ต ้องมี data, idea และ argument
8
Health Policy and Systems Research (HPSR)
เป็ นผลผลิตองค์ความรู ้ และการประยุกต์ใช ้ เพือ
่
ยกระดับสุขภาพ รวมถึงการวางแผน การจัดการ การเงิน
การคลัง ซงึ่ จะสนั บสนุนการสร ้างนโยบายสุขภาพที่
ิ ธิผลและ ประสท
ิ ธิภาพ
ยั่งยืนให ้มีประสท
ดังนัน
้ การวิจัยนโยบายสุขภาพ จึงเกีย
่ วข ้องกับปั จจัยที่
เกีย
่ วข ้องทัง้ นโยบายทางสงั คม นโยบายเศรษฐกิจ ที่
กระทบกับนโยบาย และ โครงสร ้างระบบสุขภาพด ้วย
(Baris 1998)
9
ระบบวิจ ัยนโยบายและระบบสุขภาพทีด
่ ี (COHRED 2001)
• Knowledge สร ้างและการจัดการ ข ้อมูลข่าวสาร ที่
จะเป็ นแนวคิด ของกลวิธ ี ในการดาเนินการ
• Stewardship เป็ นการสร ้างบรรยากาศ สงิ่ แวดล ้อม
ทีส
่ นับสนุนการแลกเปลีย
่ น สร ้างเครือข่าย
(dialogue and networking) ของกลุม
่ ผู ้เกีย
่ วข ้อง
• Financing การจัดสรร บริหารทรัพยากร งบประมาณ
เพือ
่ การวิจัย
ั ยภาพการทาวิจัย
• Capacity development ทัง้ ศก
การบริการจัดการ การเงินการคลัง การผลักดัน
่ ารสร ้างเป็ นนโยบาย การประสานงานกับ
งานวิจัยสูก
ี้ าในทางทีถ
ผู ้เกีย
่ วข ้อง การเป็ นผู ้นาและชน
่ ก
ู ต ้องได ้
10
ประเภทและลักษณะงานวิจัย
11
Research Design
่
ประเภทงานวิจัยทีจ
่ ะเข ้ามาเกีย
่ วข ้อง ขึน
้ กับสภาพปั ญหาคงอยู่ เชน
• ถ ้าขาดความรู ้ (knowledge) ต ้องการงาน
analytical/strategic research
• ถ ้าขาดเครือ
่ งมือทีเ่ หมาะสมของการจัดสรร
ทรัพยากร (resource allocation) ต ้องการงานวิจัย
ประเภท applied/developmental research
ิ ธิภาพของเครือ
• ถ ้าขาดประสท
่ งมือและรูปแบบที่
เป็ นอยูป
่ ั จจุบน
ั (Inefficient use of existing
tools) ต ้องการงานวิจัยลักษณะ Operational
research
12
วงจรการวางแผนแบบดั้งเดิม
(Conventional Model)
ประเมินผล
(Evaluation)
ติดตาม
(Monitoring)
Research for Policy
วางแผนและนโยบาย
(Planning & Policy)
ปฏิบัติการ
(Actions)
13
System and Policy Research Characteristic
1.
2.
3.
4.
Research question relevant to policy question
Timeliness
Sound scientific methods
Comprehensive knowledge management
14
หน่วยงานวิจัยระบบสุขภาพและนโยบาย
15
1
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
HSRI :
Health System Research Institute
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) เป็ นองค์กรของรัฐ
่ ว่ นราชการจัดตัง้ ขึน
ทีม
่ ใิ ชส
้ ตามพระราชบัญญัต ิ
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข พ.ศ.2535 โดยมีโครงสร ้าง
องค์กรและการบริหารงาน เน ้นความคล่องตัว เพือ
่ ให ้
สามารถตอบสนองต่อเป้ าหมายในการบริหารจัดการ
่ ารพัฒนาระบบสุขภาพ (Better
ความรู ้เพือ
่ นาไปสูก
Knowledge Management for Better Health
Systems)
16
1
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
HSRI : แผนงานวิจัย
•
•
•
•
•
•
•
•
•
แผนงาน R2R
แผนงานระบบบริการ
แผนงาน Health Exam
แผนงานกระจายอานาจ
แผนงานผู ้สูงอายุ
ื่ สารสุขภาพ
แผนงานระบบสอ
แผนงานธรรมาภิบาล
แผนงานการเงินการคลัง
แผนงานสงิ่ แวดล ้อม
สวรส. : สถาบันวิจัยระบบสุขภาพ
17
2
•
•
•
•
สานักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ
IHPP :
International Health Policy Program
International Health Policy Program (IHPP) since 2001
หน่วยงานภายใต ้สานักนโยบายและยุทธศาสตร์
International Health Policy Program Foundation
พันธกิจองค์กร ประกอบด ้วย
1. วิจัยนโยบายและระบบสุขภาพทีส
่ าคัญและสอดคล ้องกับ
ปั ญหาสุขภาพของประเทศและสากล
ิ ใจทางนโยบาย โดยใชหลั
้ กฐานทาง
2. ผลักดันการตัดสน
วิชาการ
3. พัฒนาความเข ้มแข็งของนักวิจัยด ้านนโยบายและระบบ
สุขภาพ
18
Health Care Financing
Burden of Diseases
Health Policy
Human Resources for Health
Health System & EID
Health Promotion
Center of Alcohol Study
Health Equity
Global Trade & Health
Administrative and Central Supply
IHPP RESEARCH CLUSTERS
IHPP
19
3
โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด ้านสุขภาพ
HITAP :
Health Intervention and Technology Assessment Program
พ ันธกิจ
•
•
•
ประเมินเทคโนโลยีด ้านสุขภาพของประเทศอย่างมี
ิ ธิภาพ โปร่งใส โดยใชระเบี
้
ประสท
ยบวิธวี จ
ิ ัยทีม
่ ค
ี ณ
ุ ภาพ
มาตรฐานระดับสากล
พัฒนาระบบ กลไก และเครือข่ายการประเมินเพือ
่ สนับสนุนให ้
เกิดการคัดเลือก จัดหา และบริหารจัดการเทคโนโลยี รวมถึง
การกาหนดนโยบายด ้านสุขภาพอย่างเหมาะสม
ั พันธ์ ให ้ความรู ้สูส
่ าธารณะ
ดาเนินการเผยแพร่ ประชาสม
้
เพือ
่ ให ้เกิดการใชประโยชน์
จากการประเมิน
20
3
โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด ้านสุขภาพ
HITAP :
Health Intervention and Technology Assessment Program
ยุทธศาสตร์
ยุทธศาสตร์ท ี่ 1 การวิจัยและพัฒนาฐานรากของการประเมินเทคโนโลยีและ
นโยบายด ้านสุขภาพ
ั ยภาพและขีดความสามารถด ้านการประเมิน
ยุทธศาสตร์ท ี่ 2 การพัฒนาศก
เทคโนโลยีและนโยบายในระดับบุคคล องค์กร และบริบทของ
ระบบสุขภาพ
ยุทธศาสตร์ท ี่ 3 การประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด ้านสุขภาพเพือ
่ ตอบสนอง
ความต ้องการของสงั คม
ื่ มโยงผลงานวิจัยไปสูน
่ โยบายและการ
ยุทธศาสตร์ท ี่ 4 การจัดการความรู ้เพือ
่ เชอ
ี และสาธารณชน
ปฏิบต
ั ข
ิ องผู ้ประกอบวิชาชพ
ยุทธศาสตร์ท ี่ 5 การพัฒนาระบบบริหารจัดการภายใน HITAP จัดตัง้ และพัฒนา
เครือข่ายของนักวิชาการและองค์กรวิจัยทีท
่ าการประเมิน
เทคโนโลยีและนโยบายด ้านสุขภาพในประเทศไทย
HITAP
21
4
สานักงานวิจัยเพือ
่ การพัฒนาหลักประกันสุขภาพไทย
HISRO :
health insurance system research office
พ ันธกิจ
1. พัฒนาระบบข ้อมูลและติดตามระบบหลักประกัน
สุขภาพและการคลังระบบสาธารณสุข เพือ
่ สะท ้อนกับ
ข ้อมูล System Governance
2. วิจัยพัฒนากลไกระบบย่อยหลักประกันสุขภาพและ
การคลังระบบสาธารณสุขของประเทศ เพือ
่ เพิม
่
ิ ธิภาพและความเป็ นธรรม
ประสท
สวปก.
22
5
สถาบันวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน
สพช. :
health insurance system research office
พัฒนาและวิจัยงานปฐมภูม ิ
สพช.
23
แหล่งข ้อมูลวิจัยระบบสุขภาพและนโยบายอืน
่ ๆ
ี น
• AIHD สถาบันการพัฒนาสุขภาพอาเซย
• IPSR สถาบันวิจัยประชากร
• มหาวิทยาลัยต่างๆ
• วารสารวิชาการสาธารณสุข
• Pubmed
• BMC : Health Policy and Research Systems
24
25