Terminology & Translation Issues

advertisement
Terminology & Translation Issues
(Introductory Session)
Delivered by
Dr Fotios Karamitroglou
1
Terminology & Translation Issues
Translation = binary process
 Integrated comprehension/reproduction process
 Accuracy vs. appropriateness
 Faithfulness vs. flow
 Source text loyalty vs. target readership consideration
 Equivalence
 “Truth”
2
Terminology & Translation Issues
Types of lexical meaning:
 Propositional meaning:
 securities (=χρεόγραφα/αξιόγραφα, τίτλοι) vs. stock/shares
(=μετοχή, μερίδιο σε εταιρεία ή σε επενδυτικό κεφάλαιο)
 bond (=ομόλογο) vs. debenture (=εταιρικό ομόλογο)
 amortisation (=απόσβεση δανείου, αποπληρωμή τόκων και
κεφαλαίου) vs. depreciation (=απόσβεση αξίας, μείωση
αντικειμενικής αξίας λόγω φθοράς)
 revenues/turnover (=σύνολο εσόδων από μικτές δραστηριότητες,
κύκλος εργασιών/τζίρος) vs. earnings (=σύνολο εσόδων κυρίως
από λειτουργικές δραστηριότητες, μεικτά κέρδη) vs. profits
(=καθαρά κέρδη, ύστερα από αφαίρεση εξόδων)
3
Terminology & Translation Issues
Types of lexical meaning:
 Presupposed meaning:
 a. Selectional restrictions:
time elapses
*assiduous/lazy company, *emanating products
 b. Collocational restrictions:
break the law, brush my teeth
stock market (*share market)
τα έξοδα άγγιξαν (=reached, *touched)
επένδυση ύψους (=amount, *height)
η μετοχή διαπραγματεύεται (=traded, *negotiated)
διαγράφω χρέος (=write off, *delete, *erase)
οικονομικό έτος (=fiscal/financial year, *economic year)
εταιρική χρήση (=fiscal year, *usage)
4
Terminology & Translation Issues
Types of lexical meaning:
 Expressive meaning:
 drop vs. plunge (πέφτω vs. κατρακυλάω)
 rise vs. surge vs. soar (ανεβαίνω vs. σκαρφαλώνω vs.
εκτοξεύομαι)
 sell vs. sell off (πουλάω vs. ξεπουλάω)
 acquisition vs. take-over (εξαγορά vs. επιθετική εξαγορά)
5
Terminology & Translation Issues
Types of lexical meaning:
 Evoked meaning:
 a. Geographical / Regional dialect:
[BrE] shareholder vs. [AmE] stockholder
[BrE] building society vs. [AmE] thrift institution
Also temporal & social dialect
 b. Register / Tenor of Discourse:
I wonder if you could vs. could you
«χαρτί» vs. μετοχή vs.τίτλος
τρέιντερ vs.ημερήσιος διαπραγματευτής
λίμιτ-απ vs. ανώτατο όριο διακύμανσης
κλείνω ντιλ vs. συνάπτω συμφωνία
Also mode & field of discourse
6
Terminology & Translation Issues
Units of meaning: Phrase
 Result of presupposed meaning / collocational restrictions:
 a. Collocations:
εκδίδω μετοχές (=issue shares, *publish), παραλαμβάνω έργο (=take-over a
project, *receive), δημιουργώ κεφαλαιακό απόθεμα (=build capital reserves,
*create), θέτω ζήτημα (=raise an issue, *pose)
 b. Idioms:
by and large (=σε γενικές γραμμές), as a matter of fact (=στην
πραγματικότητα), like water off a duck’s back (=απ’ την καλή κι απ’ την
ανάποδη), storm in a tea cup (=φασαρία για το τίποτα), take someone for a
ride (=«δουλεύω» κάποιον), sing a different tune (=αλλάζω τροπάριο /
δραστηριότητα)
 c. Fixed Expressions:
Yours truly (=με τιμή), Υours sincerely (=με εκτίμηση), Further to your letter
(=προς απάντηση της επιστολής σας), all the best (=καλή επιτυχία), every
cloud has a silver lining (=κάθε εμπόδιο σε καλό), plenty more fish in the sea
(=υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές)
7
Terminology & Translation Issues
Units of meaning: Sentence:
 Thematic / Information structure (within the sentence):
 The company [1] reported [2] lower Q1 earnings [3], as a result of which [4] its
share price dropped by 15% [5]. = 15% πτώση για την τιμή της μετοχής [5] της
εταιρείας [1], ύστερα [4] από την ανακοίνωση [2] μειωμένων εσόδων για το 1ο
τρίμηνο [3].
 Μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις [1], αποφασίστηκε τελικά [2] η
επένδυση μέρους των κεφαλαιακών αποθεμάτων [3] στην ΠΓΔΜ [4]. = It is in
FYROM (and not elsewhere) [4] that the company decided [2] to invest part of its
capital reserves [3], as a result of considerable negotiations [1].
 The company’s Board [1] decided [2] to withdraw some of its investment [3] from
Iraq [4]. = Αποσύρεται μέρος των επενδύσεων της εταιρείας [3] από το Ιράκ [4],
κατόπιν απόφασης [2] του διοικητικού της συμβουλίου [1].
 Τα νέα επενδυτικά σχέδια της εταιρίας έτυχαν ευνοϊκής απήχησης από το κοινό =
It was with warmth that the public received the company’s new investment plans
 Η εταιρία σκοπεύει να αυξήσει τις επενδύσεις της στο εξωτερικό = What the
company aims to do is to expand its foreign investment.
8
Terminology & Translation Issues
Units of meaning: Sentence:
 Cohesion / Coherence (beyond the sentence):
 The company decided to withdraw its interest. No one expected such a
move. = Εξέπληξε τους πάντες η εταιρεία, με την απόφαση να αποσύρει
τo ενδιαφέρον της. / Παρότι κανείς δεν το περίμενε, η εταιρία αποφάσισε
να αποσύρει το ενδιαφέρον της.
 The company decided to withdraw its interest. They think the stakes are
high. = Η εταιρία αποφάσισε να αποσύρει το ενδιαφέρον της, δεδομένου
ότι / αφού πίστευε ότι ο κίνδυνος είναι μεγάλος.
9
Terminology & Translation Issues
Grammatical equivalence
 a. Number:
information, advice, dairy, money, cash, income / trousers, scissors, minutes
κεφάλαια (=capital), επιδόσεις (=performance)
 b. Gender:
manageress?, chair(person) vs. teacher, friend, cousin
 c. Person:
You (polite vs. impolite forms)
 d. Tense & Aspect:
ενεστώτας (=simple present + continuous)
ενεστώτας / αόριστος / παρακείμενος = present perfect (continuous)
I have been living here since
I have studied for tomorrow, so now I can go out.
I have left something on the table.
 e. Voice:
You are hereby requested (=παρακαλώ όπως...), it could be said/suggested
(=θα έλεγε/πρότεινε κανείς), Papers are invited (=στείλτε τις παρουσιάσεις/
εργασίες σας), Applications should be sent (=παρακαλώ αποστείλετε τις
αιτήσεις σας)
10
Terminology & Translation Issues
Varieties of technical style:
 e.g. “Share prices reached the daily limit-up.”
 a. Scientific (educated ignorant): «...σημείωσαν ανώτατο υψηλό
ημέρας»
 b. Workshop (practitioner): «...χτύπησαν οροφή»
 c. Everyday usage (average middleman): «...έκαναν / σημείωσαν
λίμιτ-απ»
 d. Publicity / sales (pseudo-practitioner): «...κλείδωσαν στο
ανώτατο όριο»
11
Terminology & Translation Issues
Translation process:
 1. Read whole text, or at least paragraph, or at least sentence + skim through the
remaining text.
 2. Underline unfamiliar words/expressions, look them up in a bilingual dictionary;
try to find examples of usage and pick the alternative accordingly, otherwise
study/cross-check their meaning in a monolingual dictionary.
 3. Note acronyms, figures and symbols; look them up or check them with
experts, otherwise ask your client/commissioner.
 4. Decide upon your overall style & format, i.e. think of your assumed audience,
understand why/for whom you are translating.
 5. Find your key-words (terms/nouns), what promotes meaning, what offers the
new piece of info in a sentence, what is the topic of discussion; disregard empty
expressions (“it is believed…”)
 6. Build your expressions/phrases around them, i.e. CHOOSE YOUR VERBS
ACCORDINGLY.
 7. Merge/split sentences, if necessary.
 8. Leave your text aside for a while and re-read it neglecting source text; make
sure your text flows, i.e. it reads like an original.
12
Download