یامد نییعت یاه اک
advertisement
تعیین دمای های کاردینال جوانه زنی بذور علفهای هرز بنگ دانه ،تاج الملوک و شاهدانه شهربانو طاهرآبادی -مرتضی گلدانی -شایسته طاهر آبادي -سید فاضل فاضلی کاخکی تاریخ دریافت1392/03/06 : تاریخ پذیرش1393/10/14 : چکیده به منظور بررسی دمای کاردینال علفهای هرز بنگ دانهه (،)Hyoscyamus niger L. تاج الملوک ( )Aconitum napellus L.و شاهدانه ( )Cannabis sativa L.و امکان پهش بشنهی زمان ظهور آنها در مزرعه ،آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کامال تصادفی در 3تکرار در سال 1390در آزمایشگاه تحقشقات علفهای هرز دانشهکده کشهاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد .بذور علفهای ههرز مهذکور تحهت تشمهارههای دمایی ثابت 30 ،25 ،20 ،15 ،10 ،5 ،0و 35درجه سانتی گراد قهرار گرفتنهد. نتایج نشان داد که بششترین درصد جوانهزنی در بذور بنگ دانه ،تاج الملوک و شاهدانه در دمای 20درجه سانتی گراد مشاهده شد .واکن گشاهان مذکور به افزای دما به باالتر از مطلوب متفاوت بود .گشاه بنهگ دانهه در دمهای 10 درجه درصد جوانه زنی کمتری نسبت به دو گشاه دیگهر داشهت .بششهترین طهول ریشهچه و سهاقهچهه بترتشهب در دمهای 20و 15درجهه سهانتیگهراد در گشهاه شاهدانه 30 ،و 20درجه سانتیگراد در گشاه بنگ دانه و 20و 25درجه سانتی- گراد در گشاه تاج الملوک مشاهده شهد .دماههای کاردینهال ( دمهای پایهه، بهشنه و بشششنه) برای گشاه بنگ دانه به ترتشب 31 ،0/66و 41درجه سهانتی- گراد ،برای گشاه تاج الملوک 11/48 ،2/84و 41/05درجه سانتیگهراد و بهرای گشاه شاهدانه به ترتشب 26/8 ،2/6و 42/8درجه سانتی گراد تعششن شد .نتایج این آزمای نشان داد که وجود دامنه دمای متفاوت در جوانهزنی بذرهای علف هرز در استقرار و رقابت پذیری آنها موثر است. واژه های کلیدی :درصد جوانهزنی ،دمای کاردینال ،طول ساقهچه ،طول ریشه- چه. مقدمه جوانهزنی مجموعههای از فرآینهد فشزیولوژیکی است که توسه عوامهل محشطی متعددی مانند درجه حهرارت، رطوبت و نور تحت تاثشر قرار مهی- گشرد .در این مشهان درجهه حهرارت تاثشر مهمی بر خواب و جوانههزنهی بههذر دارد ( .)10شههرو ،درصههد و سرعت جوانهزنهی وابسهته بهه دمها میباشد ( . )18سرعت متابولشسه و به دنبال آن سرعت رشد و توسعه در گشاهان تحت تاثشر دما قهرار مهی- گشههرد ( .)27بنههابراین دمهها از بحرانههی تههرین عههواملی اسههت کههه موفقشت یا عهد موفقشهت اسهتقرار گشاه را تعششن میکند ( .)18درجهه حههرارت مههیتوانههد درصههد و سههرعت جوانهزنی را از طریه تهاثشر بهر زوال بذر ،کاه خواب بذر و کلشهه فرآیندهای جوانهزنهی تحهت تهاثشر قرار دهد (.)21 بنشه بهذر ،سهرعت جوانههزنهی و توسعه سریع گشاهچه از شهرای الز برای استقرار مناسب گشاه الز می- باشند .عوامل محشطی ماننهد درجهه حرارت و رطوبت خاک میتواننهد بهر هند هذار باشه هشات تاثشرگه هن خصوصه ایه ( .)17رشد سریع باعث مهیشهود کهه ریشهچه قبل از خشک شدن سهط خهاک بتواند وارد خاک شهده و اسهتقرار یابد ( .)16عالوه بر این جوانهزنی سریع تحت شهرای نهامطلوب دمهایی 2 نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی) ،جلد ،29شماره ،1بهار 1394 یعنی زمانی که علفهای ههرز قهادر به رقابت نشستند ،مناسهبترین راه برای استقرار گشاه میباشهد (.)17 دماهای کاردینال (حداقل ،مطلوب و حداکثر) جوانهزنی ،عمومها بسهتگی به دامنه سازگاری محشطی یک گونهه دارد و تطاب زمان جوانهزنهی بها هیکن هد همشن مه هوب را ت ه هرای مطله شه ( .)10با این حال واکن شاخص ههای جوانهزنی به دما به عواملی مانند گونه گشاهی ،منطقه روی و کشفشهت توده بذری بستگی دارد .رابطه بشن دما و سرعت جوانههزنهی بهه صهورت تابع خطی برازش داده شهده اسهت و معموال از رگرسشون خطی برای توصشف رابطه بشن دما و سرعت جوانههزنهی استفاده میکنند (.)26 اثر دما روی جوانهزنی به صهورت درجه حرارتههای کاردینهال توصهشف میشود .بذور هر گونهه مشهصص مهی- هه هه از درجه هن دامنه هد در ایه تواننه حرارت جوانهه بزننهد ( .)12درجهه حرارت کاردینال شامل درجه حهرارت حداقل یها پایهه (در کمتهر از آن جوانهزنی صورت نمهیگشهرد) ،درجهه حههرارت مطلههوب (بششههترین درصههد جوانهزنی در کوتهاهترین زمهان در این دما اتفاق مهیافتهد) و درجهه حههرارت حههداکثر (در بششههتر از آن جوانهزنی صورت نگرفته و پروتئشن- های ضروری برای جوانهزنهی تجزیهه میشوند) هسهتند ( 20 ،10 ،3و .)26 درجه حهرارتههای کاردینهال بهرای جوانهزنی در بششتر گشاهان زراعهی های هرارتهه هه حه هابه درجه ها مشه تقریبه کاردینال الز برای رشد رویشی می- باشد .با وجهود ایهن بهرای برخهی گونهها ،چنشن شباهتی مشاهده نمی- شود (.)7 گههزارشهههای متعههددی در مههورد خصوصشات جوانهزنی گونههای مصتلهف گشههاهی اعهه از گشاهههان زراعههی، مرتعی و دارویی وجود دارد (،5 ،3 18 ،17 ،11 ،7و .)20جامی االحمدی و کههافی ( )18در تحقشهه خههود بههه منظور تعششن درجه حرارت کاردینال جوانهزنی گشاه ،Kochia Scopariaعنوان کردند که این گشاه در دامنه وسشع از درجههه حههرارت از 3/5سههانت - گراد(درجه حهرارت پایهه) ،تها 50 سانت گراد (درجه حهرارت حهداکثر) قادر به جوانهزنهی بهوده و درجهه حههرارت مطلههوب جوانهههزنههی آن 24 سانت گراد میباشد .نتایج تحقشه بنایان و همکاران ( )11در بررسهی خصوصههشات جوانهههزنههی تعههدادی از گشاهان دارویی ایران حهاکی از آن است که بششترین درصد جوانهزنی در دامنههه 20تهها 30درجهسههانتیگراد برای پونه سهای بشنهالودی ( Nepeta )binaludensis L.و پونه سای البهرزی ( ،(Nepeta crassifolia L.ه چنشن 15تا 20 درجهسانتیگراد برای آویشن ششرازی ( 25 ،( Zataria multiflora L.تهههها 30 های هه سه هرای پونه هانتیگراد به درجهسه انبوه ) 15 ،(Nepeta glomeraulosa L.تا 30 درجهسانتیگراد برای آویشن البرزی ( ،)Thymus kotschyanus L.رونها ( Rubia )tinctorum L.و بومهههادران ( Achillea )millefolium ssp. elburensisبه دسهت آمهد. در آزمایشی بر اسا رگرسشون خطهی بشن سرعت جوانهزنی و درجه حرارت، درجه حرارتهای کاردینهال (پایهه، مطلوب و حداکثر) به ترتشهب شهامل 19 ،4/4و 25/5درجه سهانتی گهراد برای اسفرزه ) (Plantago ovate L.و ،9/4 28/8و 35درجه سهانتیگهراد بهرای گونههای بارهنهگ ()Plantago psyllium L. حاصل شد (.)3 بنگ دانهه دارای گونههههای یهک ساله و دوساله است .گشاه دو ساله دارای برگهای طوقهای اسهت کهه در سال اول تشکشل شده و در سهال دو ساقه گل دهنده به ارتفا 15تا 30 سانتی متری ساده یا منشعب تشهکشل هشن هل دادن ان به هان گه هد .زمه هیدهه مه اردیبهشت تا مهر است .تاج الملوک گشاهی است پایا با ریشه مصروطی و غده که هر ساله در کنار غده اصلی آن دوباره غدهای رشد میکند و لذا در تابستان دو نو غده همراه بها ه دیده میشوند .زمان گل دههی آن خرداد تا شهریور مهاه مهی باشهد. شاهدانه گشاهی یک ساله با برگهای پنجه ای مرکب است ،مشوه این گشاه ریز و روغنی بوده و خاصشت آرامه بص دارد کهه از آن بهرای درمهان نشز اسهتفاده میشهود .از بص ههای ... مصتلف این گشاه مشهتقات فراوانهی گرفته میشود. از آنجا کهه زمهان جوانههزنهی عامل مهمی در تعشهشن برنامههههای مدیریتی علفهای هرز محسوب میشود، لذا دانستن زمان جوانهزنی و زمان اوج هجو یک علهف ههرز در مزرعهه بسشار مفشد خواههد بهود .ههدز از انجا این پهروژه تعشهشن دماههای کاردینال گشاهان بنگ دانهه ،تهاج الملوك و شاهدانه با ههدز کنتهرل مطلوب در مزار میباشند. مواد و روش ها به منظور تعشهشن دمهای حهداقل، مطلوب و حداکثر بذور سه گشاه بنگ دانه ،تاج الملهوک و شهاهدانه در هفت سط دمایی ،25 ،20 ،15 ،10 ،5 30و 35درجه سانتیگهراد آزمایشهی به صورت فاکتوریهل در قالهب طهرح کههامال تصههادفی در سههه تکههرار در اتاقههک رشههد بهها دقههت 0/5در آزمایشگاه علفههای ههرز دانشهکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشههد در سال 1391انجا شهد .بهذوری مهورد آزمای قرار گرفتند که دوره خواب آنها طی نگهداری در شرای طبشعهی آزمایشگاه (تاریکی و درجه حهرارت نرمال محش ) سپری شهده بهود و از نظر اندازه و رنگ یکنواخت بودند. برای هر تکرار 25عدد بذر منظهور هول ها محله هذور به هدا به هد .ابته گردیه وایتکس 2/5درصد به مدت 30ثانشه هپس بها آب مقطهر ضد عفونی شد و سه شتشو داده شد ،از پتری دی های به قطر 9سهانتی متهر اسهتریل شهده، حاوی کاغذ صهافی واتمهن اسهتفاده گردید ،سپس به هر پتهری مقهدار 3 سی سی آب مقطر اضهافه شهده و بهه ژرمشناتورهای تنظش شده با دمهای ثابت با دقت 1منتقل شدند ( 5و .)14در طول دوره آزمای در صورت نشاز آب مقطر بهه انهدازه مناسهب اضافه شد .شمارش بهذور جوانههزده پس از 24ساعت از شهرو آزمهای ، هر روز صب در ساعت معشنی انجها شده و بذور جوانهزده پس از شمارش ثبت شدند .معشار جوانهزنی بهذور، 3 خروج ریشهچه و قابل رویت بودن آن (حداقل بهه طهول دو مشلشمتهر) در ههد ( 15 ،8و .)19 ههه شه ههر گرفته نظه شمارش بذور تا روز 14صورت گرفهت و درانتها طول ریشهچه و سهاقهچهه بذور اندازهگشری شد .درصد و سرعت ها هر اسه هب به هی ب هه ترتشه ههزنه جوانه معادلههای 1و 2زیر محاسهبه شهد (:)3 معادلههههههههههههههههههههه ()1 FGP= (n/N) × 100 در این معادله ،nتعهداد بهذر جوانهزده در روز آخر و ،Nتعهداد کل بذرها جوانهزده است. معادلههههههههههههههههههههه ()2 giتعداد بذر جوانههزده در ههر شمارش و diتعهداد روز شهمارش تها روز nا مههیباشههد (تعههداد بههذر جوانهزده در روز) . های هرارتهه هه حه هشن درجه هرای تعشه به حهههداقل ،بهشنهههه و حهههداکثر ،از رگرسشون خطی بشن سرعت جوانهزنهی، که بر اسا تعهداد بهذر در روز و درجههه حههرارتهههای مصتلههف صههورت پذیرفت ،و درجه حرارتهای آزمهای استفاده شد .در این آزمای درجهه حرارتهای مصتلف به عنهوان متیشهر مستقل (محور )xو سرعت جوانهزنهی به عنوان متیششر وابسته (محور )y در نظر گرفته شده ( ،)30تا رابطه بشن دما و جوانه زنی در سه گونهه علف هرز را تشری کند .با بهرازش هه هرفشن نقطه هشونی در طه هور رگرسه خطه بهشنه (پایشنتر از نقطه بهشنهه و باالتر از نقطه بهشنه) ،محل تقاطع خطور رگرسشون برازش داده شده بها محور xها (درجه حرارت) ،به عنوان درجه حرارتههای حهداقل و حهداکثر تصمشن زده شد ( 8و .)26خطور بهه هه اوال هدند که هرازش داده شه هوی به نحه ضههریب همبسههتگی ( )R2آنههها بههاال باشد ،و ثانشا پراکن نقار واقعی در اطراز منحنی بهرازش داده شهده مناسب بوده و روند منطقی را نشان میدهد .معادله رگرسشون بشن سهرعت جوانهزنی و درجه حرارت عبارت بود 4 نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی) ،جلد ،29شماره ،1بهار 1394 دماهای حداقل و حداکثر جوانهزنهی در گشاه بنگ دانه به ترتشب 0/66 و ،41در گشاه تاج الملهوک 2/84و 41/05و در گشههاه شههاهدانه 2/6و 42/8درجه سانتی گراد بود (شکل ،1 2و .)3نتایج مطالعهه تبریهزی و همکاران ( )3نشان داد که در گشاه اسفرزه حداقل و حداکثر جوانهزنهی در دماهههای 4/4و 25/5و در گونههه بارهنگ اشاره شده 9/4و 35/0درجه سانتیگراد بود .در آزمای دیگهری بر روی بشوتشه ههای مصتلهف سهلمه دمای حداقل برای جوانهزنی را بشن 2تا 7درجهه سهانتیگهراد ،دمهای مطلوب را 20تا 25درجه سانتیگراد و دمای حداکثر را 35تها 45درجهه سانتیگراد بشان کردهاند ( 27 ،23و .)29دمای کاردینال برای گشاههان مصتلفی اندازه گشری شده است .بهه عنوان مثال اوول ( )25دمای پایهه جوانهزنی بذور نصود ،عد و سهویا را به ترتشب صهفر 2/5 ،و 4درجهه سانتیگراد و دمای پایه گونه سلمه را 3درجه سانتیگراد تعششن کهرد. رومن ( )27نشز به کمک این رابطهه دماهای کاردینال جوانهزنهی بهرای بذور سلمه تره را محاسبه کرد کهه در آن دمای پایه ،4/2دمای بهشنه 26و دمای بششهشنه 39/5بهود .بهه طور کلی نتایج آزمهای نشهان مهی دهد که تفاوت در دماهای کاردینال هور غشهر همزمهان گشاهان باعهث ظهه آنها در مزرعه شده و برای مبارزه با آنها باید بها اطهال از زمهان اوج هجو آنها به مهدیریت مناسهب آن اقدا کرد ( 3و .)4 از (.)19 معادلههههههههههههههههههههه ()3 x≤T0 y=a+bx :yسرعت جوانهزنی بذور :a ،عهر از مبدا :X ،درجه حرارت :b ،شهشب خ است کهه بها قهرار دادن y=0در معادله فوق و حل آن برای ،xدرجه حرارت حداقل و حداکثر جوانههزنهی به دست میآید (.)19 x ≤ T0 معادلههههههه (:)4 x=-a/b معادله نهایی با احتسهاب درجهه حرارت بهشنه ( ،)Toبهر اسها مهدل مثلثی ( )Triangularبرازش داده شهد، به طوری که امتداد خطور رگرسهشون در یک نقطه با ه تالقی کهرده کهه عمود از آن نقطهه بهر محهور xهها دمای بهشنه را نشان میدههد ،لهذا شکل حاصهل بهه صهورت مهدل مثلثهی میباشههد ( .)3و بههه ایههن ترتشههب هداقل های حه هرارتهه هه حه هادیر درجه مقه ( ،)Tminبهشنه ( )T0و حداکثر ()Tmax تعششن گردید. قبل از آنالشز آمهاری ،بهر روی هدیل هد ،تبه هب درصه هر حسه های به دادههه زاویههه ایانجهها شههد ( 15و ،)28 مقایسه مشانگشنها با اسهتفاده از آزمههون LSDدر سههط احتمههال % 5 صورت گرفت. نتایج و بحث بررسی رگرسشون خطهی بهشن سهرعت جوانهزنی و درجهه حهرارت بشهانگر وجود همبستگی مناسهبی بهشن آنهها بود و نشان داد که خطور رگرسهشون در دو نقطه محور Xها را قطع می- کننههد .مقههدار دماهههای حههداقل و هورد هرز مه های هه هف هه هداکثر در عله حه بررسی متفاوت بهود بهه طهوری کهه 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 50 40 30 20 درجه حرارت (سانتی گراد) 10 0 سرعت جوانه زنی (بذر در روز) y = -0.035x + 1.435 R² = 0.8929 y = 0.012x - 0.0085 R² = 0.9902 ... شکل -1رابطه بین درجه حرارت سرعت جوانه زنی در گیاه بنگ دانه 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 سرعت جوانه زنی (بذر در روز) y = 0.0449x - 0.1257 R² = 0.7559 y = -0.0194x + 0.7801 R² = 0.58 5 0 50 40 30 20 10 0 درجه حرارت (سانتی گراد) شکل - 2 رابطه بین درجه حرارت و سرعت جوانه زنی در گیاه تاج الملوک 0.3 y = 0.0108x - 0.0267 R² = 0.9686 y = -0.014x + 0.6 R² = 0.7185 0.25 0.15 0.1 0.05 سرعت جوانه زنی (بذر در روز) 0.2 0 50 شکل - 3رابطه حرارت و سرعت در گیاه شاهدانه 40 20 30 درجه حرارت (سانتی گراد) ششب خطهور رگرسهشون در گشاههان 10 0 بین درجه جوانه زنی مورد بررسی – کهه بشهانگر تهاثشر 6 نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی) ،جلد ،29شماره ،1بهار 1394 مشزان جوانهزنی در دماهای مصتلهف است -متفاوت بود .در بنگ دانه در دماهای باالتر از مطلوب ،شهشب خه بششههتر از شههشب خهه رگرسههشون در دماهای پایشن تهر از مطلهوب بهود ها هر ،به هارت دیگه هه عبه هکل .)1به (شه افزای دما تا دمای مطلهوب سهرعت جوانهزنی افزای یافت و سهپس بها افزای بششتر دما نسبت بهه دمهای مطلوب ،سرعت جوانهزنهی بها آهنهگ تندتهری کهاه یافهت .امها در دو گشاه تاج الملوک و شاهدانه ،شهشب خطور بششهتر از مطلهوب بها آهنهگ کمتری کاه یافت که نشهان دهنهده واکن کمتر این دو گشاه به درجهه حرارتهای باالتر از مطلوب میباشهد (شکل 2و .)3 بر اسا این نتایج به نظهر مهی رسد که واکن پذیری گشاهان مهورد مطالعه به تیششهرات درجهه حهرارت روندی متفاوت ه در درجه حهرارت- های کمتر از مطلوب و ه در درجهه حرارتهای بششتر از مطلوب داشت که نشان میدهد زمان اوجگشری جوانهه- هان هشن گشاهه هاه آن در به هی و که زنه مصتلف متفاوت است که وابسهته بهه ساختار ژنتشکی گشاه و سازگاریهای تکاملی که این گشاهان کسب کهرده- اند ،میباشد. بششترین درصد جوانهزنی در بذور بنگ دانه ،تاج الملوک و شهاهدانه در دماهای 20درجه سهانتیگهراد و کمترین درصد جوانهزنی در ههر سهه بذر در دمای 10درجه سهانتیگهراد مشاهده شد (جدول .)1بها افهزای درجه حرارت ،از درصد جوانهزنی در هر سه گشاه مذکور کاسته شهد .بها این حال ،در گشهاه بنهگ دانهه در دمههای بششههتر از بهشنههه ،درصههد جوانهزنی بششتر از دو گشاه دیگهر داشت (جدول .)1باال بهودن درصهد جوانهزنهی بنهگ دانهه در دماههای باال ،نشان دهندهی این است که این هی بهاالتری بهرای گشاه نشاز حرارته جوانهزنی دارد و در دماهای باال و در اواس تابستان طیشهان بششهتری را خواهد داشت ،در حالی که درصهد جوانهزنی گشاههان تهاج الملهوک و شاهدانه در دماهای کمتر نسبت بهه گشاهان بنگ دانهه بششهتر بهوده و لذا زمهانی کهه ههوا معتهدل اسهت هاهدانه هوک و شه هاج المله هان ته گشاهه تههراک بششههتری را دارا خواهنههد بود. جدول -1درصد جوانه زنی بذور گیاهان بنگ دانه ،تاج الملوک و شاهدانه درصد جوانه زنی دما درجه سانتی گراد بنگ دانه تاج الملوک شاهدانه 0c 0c 0f 0 c c 0 0 0f 5 21/33b 21/33b 12e 10 20d 38/66a 38/66a 15 20 42/66a 42/66a 42/66a b ab ab 25 37/66 36 36 30 ab ab ab 30/66 30/66 33/33 35 c 30 26/66ab 26/66ab مشانگشن های دارای حروز مشترک بر اسا آزمون LSDدر سط احتمال پنج درصد اختالز معنی داری ندارند اثرات دما بر درصهد جوانههزنهی هشاری هف در بسه هان مصتله هذور گشاهه به مطالعات مورد بررسی قهرار گرفتهه است ( 4 ،2و .)9گشاه بنگ دانهه و شاهدانه برای شرو جوانهزنی به دمایی حدود 10درجهه سهانت گهراد نشازمند میباشند ،بهه تهدریج بها باال رفتن دمها مشهزان جوانههزنهی آنها افزای مییابد و پهس از اوج جوانهزنی با گر تر شدن هوا مشزان جوانهزنی آن کهاه مهییابهد و در تمامی فصل زراعی ح هور آن مشههود است .گشاه بنگ دانه در دمهایی 10 ... درجه سانت گراد درصهد جوانههزنهی هر هاه دیگه هه دو گشه هبت به هری نسه کمته داشته و در اوایل فصهل علهف ههرز مهمی نمیباشد ،اما با پششروی فصل ظهور آن قابل توجه است .بنابراین گشاه بنگ دانه در مناط گرمسهشری علف هرز مهمی مهیباشهد .دادهههای مربور به اثر دما در گشاهان مورد بررسی نشان داد که بششهترین طهول هان هه در گشاهه هاقه چه هه و سه ههچه ریشه شاهدانه (به ترتشب در دمهای 20و 15درجه سانتیگهراد) ،بنهگ دانهه (به ترتشب در دمهای 30و 20درجهه سانتیگهراد) و تهاج الملهوک (بهه ههه ههای 20و 25درجه ههب در دمه ترتشه سانتیگراد) مشاهده شد .بها توجهه به دمای پایه کمتر گشاه بنگ دانه این گشاه زودتر جوانه میزند و با توجه به دمای بششتر گشاه شاهدانه هاال هایی به هطوح دمه هاه در سه هن گشه ایه جوانهزده و قادر بهه تحمهل آنهها میباشد (شکل 5 ،4و .)6بها توجهه به درجه حرارتهای کاردینال بهذور بنگ دانه ،تاج الملوک و شهاهدانه (جدول )2به نظر میرسد که هر چند حداقل دمای جوانهزنی علف هرز بنگ دانه کمتر است ولی علف ههرز تهاج الملک با توجهه بهه دمهای بهشنهه پایشنتر ( 11/48درجه سانتیگهراد) از استقرار سریعتری نسهبت بهه دو علف هرز دیگر برخوردار مهیباشهد. که این عامهل در گسهترش و رقابهت پذیری به آن کمک مهیکنهد .بنهابر این بها تعشهشن درجهه حهرارتههای کاردینال امکان ارزیهابی پهراکن گونهها و زمان فعالشت آنها ممکهن میگردد (.)21 شکل -4طول ریشه چه و ساقه چه در گیاه شاهدانه شکل -5 7 طول ریشه چه و ساقه چه در گیاه بنگ دانه 1394 بهار،1 شماره،29 جلد،)نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی 8 طول ریشه چه و ساقه چه در گیاه تاج الملوک- 6 شکل ) تاج الملوک و شاهدانه (درجه سانتی گراد، دماهای کاردینال بنگ دانه.2 جدول بنگ دانه تاج الملوک شاهدانه درجه حرارت حداقل 2/6 2/84 0/66 درجه حرارت بهشنه 31 26/8 11/48 درجه حرارت حداکثر 41 42/8 41/05 منابع بررس خصوصشات. 1386 . و راستگو. رضوان مقد پ،.ر. كوچك،. نجف ز1 Nepeta ( جوانه زن گشاه داروی بهوم و در حهال انقهرا پونهه سها بشنهالودی .385 .392 . ص.4 جلد. مجله پژوهشهای زراعی ایران.)binaludensis jamzad خالصه مقاالت سومشن کنگره علو.1373 . غدیری. و ح. باقری ن2 .اصالح نباتات ایران ارزیاب درجه حرارتها. 1383 . و نصشر محالت. ر. كوچك،. تبریز ل3 :)2(2 ، مجله پژوه های زراعهی ایهران.كاردینال جوانه زن دو گونه اسفرزه .150-143 اثهر پتانسهشل آب و انهدازه بهذر بهر. 1375 . و مومن شاهرود.ر كوچك4 .65-53 .1 ج، مجله بشابان.)Cicer aritinum( خصوصشات جوانه زن بذر نصود تاثشر رژیمها مصتلف آبشار و تراك بر كشفشهت و كمشهت گشهاه. 1380 . نجف ز5 ، پایان نامهه کارشناسهی ارشهد زراعهت.) .(Plantago ovata Forsk). داروی اسفرزه . دانشگاه فردوسی مشهد،دانشکده کشاورزی سهازمان: امهور فنهی و هنهری.1368 .ر. و صداقت. ر. توکلی صابری6 پژوه زراعت و 7- Adam N.R., Dierig T.A., Coffelt., and Wintermeyer M.J. 2007. Cardinal temperatures for germination and early growth of two Lesquerella species. Industerial Crops and Products, 25:24-33. 8- Aflakpui G.K.S., Gregory P.J., and Froud-williams R.J. 1998. Effect of temperature on seed germination rate of Striga hermonthica (Del.) Benth. Crop Protection, 17:129-133. 9- Alm D.M., Stoller E.W., and Wax L.M. 1993. An index model for predicting seed germination and emergence rates. Weed Technology, 7:560-569. 10- Alvarado V., and Bradford K.J. 2002. A hydrothermal time model explains the cardinal temperatures for seed germination. Plant, Cell and Environment, 25:1061-1069. 11- Bannayan M., Nadjafi F., Rastgoo M., and Tabrizi L. 2006. Germination properties of some wild medicinal plants from Iran. Journal of Seed Technology, 28:80-86. 12- Bewley J.D., and Black M. 1994. Seeds: Physiology of development and germination, 2nd eds. Plenum Press, New York, USA. 13- Bradford K.J. 2002. Application of hydrothermal time to quantifying and modeling seed germination and dormancy. Weed Science, 50:248-260. 14- Cadho K.L., and Rajender G. 1995. Advances in Horticulture Medicinal and Aromatic Plants. Vol. 11.Maldorta. Publication. New Delhi. 15- Dinda K., and Craker L.E. 1998. Growers Guide to Medicinal Plants. HSMP Press. Amherst, MA. 16- Evers G.W. 1991. Germination response of subterranean, berseem and rose clovers to alternating 9 ... temperatures. Agronomy Journal, 83:1000-1004. 17- Iannucci A., Fonzo N.D., and Martiniello P. 2000. Temperature requirements for seed germination in four annual clovers grown under two irrigation treatments. Seed Science and Technology, 28:59-66. 18- Jami Al-Ahmadi M., and Kafi M. 2007. Cardinal temperatures for germination of Kochia scoparia L). Journal of Arid Environments, 68:308-314. 19- Jordan G.L., and Haferkamp M.R. 1989. Temperature responses and calculated heat units for germination of several range grasses and shrubs. Journal of Range Management, 42:41-45. 20- Kamkar B., Koocheki A.R., Nassiri Mahallati M., and Rezvani Moghaddam P. 2006. Cardinal temperatures for germination in three millet species (Panicum miliaceum, Pennisetum glaucum and Setaria italica). Asian Journal of Plant Sciences, 5:316-319. 21- Kebreab E., and Murdoch A.J. 1999. A model of the effects of a wide range of constant and alternating temperatures on seed germination of four Orobanche species. Annals of Botany, 84:549-557. 22- Keller M., and Kollmann J. 1999. Effects of seed provenance on germination of herbs for agricultural compensation sites. Agriculture, Ecosystem and Environment, 72:87-99. 23- Leblanc M.L. 2003.The use of thermal time to model common lambsquarters (Chenopodium album) seedling emergence in corn. Weed Science, 51:718-724. 24- Leblanc M.L. 1998. Facteurs impliques dans la levee des mauuvaises herbes au champ. Phytoprotetion, 79:111-127. 25- Ovell S., Ellis R.H., Roberts E.H., and Summerfield R.J. 1986. The influence of temperature on seed germination rate in grain legumes. Journal Experimant Botany, 37:705-715. 26- Ramin A.A. 1997. The influence of temperature on germination of taree Irani (Allium ampeloprasum L.spp. iranicum W.). Seed Science and Technology, 25:419-426. 27- Roman E.S., Thomas A.G., Murphy S.D., and Swanton C.G. 1999. Modeling Germination and seedling elongation of common lambsquaters (Chenopodium album).Weed Science, 47:149-155. 28- Suzuki H., and Khan A.A. 2000. Effective temperature and duration for seed humidification in snap bean (Phaseolus vulgaris L.). Seed Science and Technology, 28:381-389. 29- Vleeshouwers L. 1997. Modeling weed emergence patterns. PhD. Dissettation. Wageningen Agricultural University,Wageningen,The Netherlands. 165 p. 30- Wiese A.M., and Binning L.K. 1987. Calculating the threshold temperature of development for weeds.Weed Science, 35:177-179. 1394 بهار،1 شماره،29 جلد،)نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی 10 Determination of Cardinal Temperatures in the Seeds of Henbane, Aconite and Hemp Sh Taher Abadi*1, M Goldani2, Sh Taher Anadi3, F Fazeli Kakhki4 1- MSc student, 2- Associated professor, and 3- MSc student of agriculture college in ferdowsi university , 4- Assistance of professor in Research and education agriculture organization *: Corresponding Author: Received: 27-05-2013 Accepted: 04-01-2015 ASbstract In order to study the cardinal temperatures of three weeds henbane (Hyoscyamus niger L), Aconite (Aconitum napellusl L.) and Hemp (Cannabis sativa L.) at seven levels of temperatures (5, 10, 15, 20, 25, 30 and 35 °C), an experiment was carried out in completely randomized design with 3 replications and factorial experimental arrangement in Weeds Research Laboratory, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad in 2012. Results showed that the seeds of henbane, Aconite and Hemp had the maximum germination percentage at 20 C. The response of these weeds to temperatures higher than 20 C was different. Hyoscyamus plant had lower germination percentage at 10 C in compare with two others plants. The highest seedling and rootlet length in Hemp, henbane and Aconite were observed at 20 and 15 C, 30 and 20 C, 20 and 25 C respectively. The cardinal temperatures including base temperature (Tb), optimum temperature (To) and ceiling temperature (Tc) for henbane was 0.66, 31 and 41 and for Aconite 2.84, 11.48 and 41.05 and for Hemp 2.6, 26.8 and 42.8 C, respectively. On the whole, results of this experiment showed that there is a wide range of temperatures on germination and emergence of weed for their emergence and establishment. Keywords: Cardinal temperature, germination percentage, length of seedling, length of rootlet.
