ΥΠΟΧΡΩΜΕΣ – ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ
Δρ Αθανασία Ν. Αγοράστη
Ιατρός Βιοπαθολόγος, Διευθύντρια
Αιματολογικό Εργαστήριο
Γενικό Νοσοκομείο Ξάνθης
Θεσσαλονίκη, 16 Μαΐου 2012
ΥΠΟΧΡΩΜΕΣ – ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ
MCH < 27 pg
MCV < 80 fl
MCH = mean corpuscular haemoglobin (μέση ποσότητα αιμοσφαιρίνης
ανά ερυθροκύτταρο)
MCV = mean corpuscular volume (μέσος όγκος ερυθροκυττάρων)
ΥΠΟΧΡΩΜΕΣ – ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ

Συνιστούν μία ετερογενή ομάδα νοσημάτων επίκτητων &
κληρονομικών

Είναι η πιο συχνή μορφή αναιμίας σε παιδιά & εφήβους

Στα παιδιά τα συχνότερα αίτια υπόχρωμης – μικροκυτταρικής
αναιμίας είναι η σιδηροπενική αναιμία λόγω κακής διατροφής & η
ετερόζυγος β-μεσογειακή αναιμία

Στους ενήλικες τα συχνότερα αίτια υπόχρωμης – μικροκυτταρικής
αναιμίας είναι η σιδηροπενική αναιμία λόγω απώλειας αίματος &
η αναιμία χρονίας νόσου
Mariane de Montalembert & Adlette C. Inati, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Διαφορική διάγνωση μικροκυτταρικής αναιμίας

Σύνθεση της αίμης

Πορφυρίες
Ερυθροποιητική πορφυρία
→

→
→
→

Σιδηροβλαστικές αναιμίες
X-linked
X-linked με αταξία
Σωματικός υπολειπόμενος
χαρακτήρας: έλλειψη
glutaredoxin 5 (GLRX5) ή Gly
transporter
Δηλητηρίαση από μόλυβδο
Photis Beris & Achille Iolascon, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Διαφορική διάγνωση μικροκυτταρικής αναιμίας

Σύνθεση αλυσίδων

Θαλασσαιμίες
Ορισμένες αιμοσφαιρινοπάθειες
(C, Ε, Lepore, O-Arab, …..)

Photis Beris & Achille Iolascon, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Διαφορική διάγνωση μικροκυτταρικής αναιμίας


→
→
→
→

→
→
→
Photis Beris & Achille Iolascon,
The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
→
→
Μεταβολισμός του σιδήρου
Επίκτητα αίτια σιδηροπενίας
Αυξημένες ανάγκες
Απώλεια αίματος
Μειωμένη πρόσληψη (κακή
διατροφή)
Δυσαπορρόφηση σιδήρου
Συγγενείς διαταραχές του
μεταβολισμού
Συγγενής υποτρανσφερριναιμία
Ασερουλοπλασμιναιμία
Divalent metal transporter 1
(DMT1) νόσος
Έλλειψη Matriptase-2 (IRIDA)
Νόσος φερροπορτίνης
Η ομοιόσταση του σιδήρου (Fe)
Γ: αποθήκευση του Fe
Α: απορρόφηση του Fe
3- 4mg
Β: ανακύκλωση του Fe
1000 mg
Δ: τόπος χρήσης του Fe
20 mg
2400 mg
Photis Beris & Achille Iolascon. The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Andrews NC. Blood. 2008;112:219-230
Απορρόφηση του σιδήρου από το δωδεκαδάκτυλο
εντερικό κύτταρο
Fe3+
Tf Fe3+
(Duodenal cytochrome b reductase)
DcytB
ηφαιστίνη
Fe2+
Fe2+
DMT1
φερροπορτίνη
(Divalent metal transporter 1)
αίμη
αίμη-οξυγενάση
Fe2+
+
Fe
αυλός
-
Fe2+
HCP-1
(Heme carrier protein 1)
G. Weiss, MD
Hentze MW, et al. Cell. 2010;142:24-28.
εψιδίνη
πλάγιο-βασική
Η ομοιόσταση του σιδήρου (Fe)
Γ: αποθήκευση του Fe
Α: απορρόφηση του Fe
3- 4mg
Β: ανακύκλωση του Fe
1000 mg
Δ: τόπος χρήσης του Fe
20 mg
2400 mg
Photis Beris & Achille Iolascon. The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Andrews NC. Blood. 2008;112:219-230
Η πρόσληψη του σιδήρου από τα κύτταρα
Σύνθεση της αίμης & των Fe/S clusters
1
Ferrochelatase
2
4
3
mitoferrin
ALAS2
μιτοχόνδριο
TfR1 = transferrin receptor 1, DMT1 = divalent metal transporter 1, ALAS2 = συνθετάση του αμινολεβουλινικού οξέος
Hentze et al., Cell 2010;142:24-38 / Iolascon et al., Haematologica 2009;94:395-408
Οι μεταβολικές λειτουργίες του σιδήρου









Αιμοσφαιρίνη
Μυοσφαιρίνη
Λαμβάνει μέρος σε πολλές διεργασίες, λόγω της δυνατότητάς του
να δέχεται και να προσφέρει ηλεκτρόνια. Μετέχει ως συμπαράγων
στη δράση πολλών ενζύμων:
Κυτόχρωμα a, b,c (οξειδωτική δράση)
Κυτόχρωμα P450 (μεταβολισμός φαρμάκων)
Καταλάση, υπεροξειδάση
NAD dehydrogenase
Succinate dehydrogenase
Xanthine oxidase
Ribonucleotide reductase
Hershko et al., EHA 2007;1:1-8
Η ομοιόσταση του σιδήρου (Fe)
Γ: αποθήκευση του Fe
Α: απορρόφηση του Fe
3- 4mg
Β: ανακύκλωση του Fe
1000 mg
Δ: τόπος χρήσης του Fe
20 mg
2400 mg
σερουλοπλασμίνη
Photis Beris & Achille Iolascon. The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Andrews NC. Blood. 2008;112:219-230
Μηχανισμοί της ομοιόστασης του σιδήρου

Ενδοκυτταρικός
 Κυριαρχείται από την
αλληλεπίδραση
Iron Regulatory Elements /
Iron Regulatory Proteins

Εξωκυτταρικός
 Κυριαρχείται από την
αλληλεπίδραση
hepcidin / ferroportin

Ο ενδοκυτταρικός και
εξωκυτταρικός μηχανισμός
μπορεί να συνεργάζονται
Hentze et al., Cell 2010;142:24-38
Ενδοκυτταρικός μηχανισμός ομοιόστασης του σιδήρου
Επάρκεια σιδήρου
Hentze et al., Cell 2010;142:24-38
Έλλειψη σιδήρου
Πώς η εψιδίνη ρυθμίζει το σίδηρο
Ήπαρ
Εψιδίνη
Σπλήνας
Fpn
Fpn
Fpn
Πλάσμα
Fe-Tf
Μυελός των οστών
και άλλα σημεία
χρήσης του Fe
Δωδεκαδάκτυλο
Η εψιδίνη είναι ένας αρνητικός ρυθμιστής της απορρόφησης του σιδήρου,
της ανακύκλωσης και της απελευθέρωσής του από τις αποθήκες
Fpn, φερροπορτίνη
Nemeth E, et al. Science. 2004;306:2090-2093.
Courtesy of Tomas Ganz, PhD, MD, and Elizabeta Nemeth, MD. / Ganz T. & Hershko C. ESH 2008
Μηχανισμοί που ρυθμίζουν την παραγωγή εψιδίνης

Η ρύθμιση γίνεται σε μεταγραφικό επίπεδο, από ένα σύνολο
πρωτεϊνών που εκφράζονται στα ηπατοκύτταρα.

Μέσω του σιδήρου
Αυξάνει μέσω του αυξημένου κορεσμού τρανσφερρίνης
Ελαττώνεται μέσω των χαμηλών επιπέδων σιδήρου στο πλάσμα
Μέσω της ερυθροποίησης
Καταστολή της έκφρασης της εψιδίνης από τον GDF15 (growth
differentiation factor 15) και την TWSG1 (twisted gastrulation protein 1)
Μέσω της φλεγμονής
Ανεξάρτητα από τους ανωτέρω μηχανισμούς
Πυροδοτείται από την IL-6 και άλλες κυτοκίνες
Μέσω της υποξίας
Καταστολή της έκφρασης της εψιδίνης από τον HIF (hypoxia inducible
factor)
•
•

•

•
•

•
Ρύθμιση της εψιδίνης μέσω του σιδήρου
Έλλειψη σιδήρου
1
Η ελάττωση του σιδήρου στον
οργανισμό προκαλεί μείωση
της σύνθεσης της εψιδίνης στο
ήπαρ
2
Η έλλειψη της εψιδίνης
στοχεύει στο
δωδεκαδάκτυλο και στο
σπλήνα
3
4
5
1
εψιδίνη
2
Αυξάνει η απορρόφηση του
σιδήρου από το δωδεκαδάκτυλο
Ο σπληνικός σίδηρος
απελευθερώνεται στην
κυκλοφορία
Η συγκέντρωση του σιδήρου στο
πλάσμα αυξάνει με αποτέλεσμα
την αποκατάσταση της
ισορροπίας
σίδηρος
5
3
Ganz T, et al. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 2006;290:G199-G203. / Brissot P. ESH 2008
4
Ρύθμιση της μεταγραφής της εψιδίνης μέσω των επιπέδων
του σιδήρου ¹'²'³
Πλάσμα
4
Tf
Sat
HJV
BMP6
1
TfR2
BMPR
HFE
TfR1
2
Μεμβράνη
5
MAPK/ERK
SMADs
Κυτταρόπλασμα
3
Ηπατοκύτταρο
Πυρήνας
1. Piperno A, et al. World J Gastroenterol. 2009;15:538-551. 2. Lee PL, et al. Annu Rev Pathol. 2009;4:489-515.
3. Calzolari A, et al. J Cell Sci. 2006;119:4486-4498. Graphic courtesy of Dr. P. Brissot, ESH 2009
Hepcidin-mRNA
BMP, bone morphogenic protein;
BMPR, bone morphogenic protein
receptor; ERK, extracellular signal
regulated kinase; HJV,
haemojuvelin; MAPK, mitogen
activated protein kinase; TF sat,
transferrin saturation; TfR1,
transferrin receptor 1; TfR2,
transferrin receptor 2.
Ερμηνεία των εργαστηριακών ευρημάτων επί έλλειψης
σιδήρου
Επάρκεια σιδήρου
Έλλειψη σιδήρου
Φερριτίνη
κορεσμός Tf
TIBC
sTfR
MCV
MCH
Tf = τρανσφερρίνη, TIBC = total iron binding capacity, sTfR = soluble transferrin receptor
Hentze et al., Cell 2010;142:24-38
Διαφορική διάγνωση μικροκυτταρικής αναιμίας

Σύνθεση της αίμης

Πορφυρίες
Ερυθροποιητική πορφυρία
→

→
→
→

Σιδηροβλαστικές αναιμίες
X-linked
X-linked με αταξία
Σωματικός υπολειπόμενος
χαρακτήρας: έλλειψη
glutaredoxin 5 (GLRX5) ή Gly
transporter
Δηλητηρίαση από μόλυβδο
Photis Beris & Achille Iolascon, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Πορφυρίες

Οι πορφυρίες είναι μία ετερογενής ομάδα νοσημάτων που προκαλούνται
από τη μερική έλλειψη κάποιου ενζύμου της οδού βιοσύνθεσης της
αίμης, με εξαίρεση τη μετάλλαξη του ενζύμου ALAS2 (ALA synthetase)
που προκαλεί σιδηροβλαστική αναιμία.
Πορφυρίες: ερυθροποιητική πρωτοπορφυρία

Erythropoeitc protoporphyria (EPP): οφείλεται ελαττωμένη
δραστικότητα του ενζύμου σιδηροχηλατάση (ferrochelatase).

Η σιδηροχηλατάση είναι το τελευταίο ένζυμο στη σύνθεση της αίμης
και καταλύει την είσοδο του σιδήρου στην πρωτοπορφυρίνη ΙΧ
(PPIX) για να σχηματισθεί η αίμη.

Το 20 – 60% των ασθενών εμφανίζουν μικροκυτταρική αναιμία.
Πορφυρίες: συγγενής ερυθροποιητική πορφυρία

Πρόσφατα περιγράφηκε σε αγόρι 3 ετών, μία νόσος με φαινότυπο
όμοιο με τη συγγενή ερυθροποιητική πορφυρία (CEP, μετάλλαξη
της Uroporphyrinogen III synthase), αλλά οφειλόμενη σε
μετάλλαξη της GATA binding protein 1 (GATA-1, X-linked
erythroid-specific transcription factor).

Η αναιμία ομοιάζει με ενδιάμεση θαλασσαιμία.
Η αιμοσφαιρίνη F είναι πολύ αυξημένη και παρουσιάζεται ήπια
θρομβοπενία.

Philips et al., Blood 2007;109:2618-2621
Διαφορική διάγνωση μικροκυτταρικής αναιμίας

Σύνθεση της αίμης

Πορφυρίες
Ερυθροποιητική πορφυρία
→

→
→
→

Σιδηροβλαστικές αναιμίες
X-linked
X-linked με αταξία
Σωματικός υπολειπόμενος
χαρακτήρας: έλλειψη
glutaredoxin 5 (GLRX5) ή Gly
transporter
Δηλητηρίαση από μόλυβδο
Photis Beris & Achille Iolascon, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Σιδηροβλαστικές αναιμίες.

1.
2.
3.
Αποτελούν μία ετερογενή ομάδα
παθήσεων με δύο βασικά
χαρακτηριστικά:
την ελλιπή βιοσύνθεση της αίμης
τη συσσώρευση του σιδήρου στα
μιτοχόνδρια των ερυθροβλαστών,
που τους προσδίδει τη
χαρακτηριστική εικόνα των
«δακτυλιοειδών σιδηροβλαστών»
στο περιφερικό αίμα παρατηρείται
«δίμορφος ερυθροκυτταρικός
πληθυσμός»
Εικόνα μυελού των οστών του Dr. C. Brouzes.
Σπάνιες παθήσεις. Η επίπτωση της X-linked είναι 1 – 9 / 1.000.000.
Πολυχρονοπούλου – Ανδρουλακάκη, Ημερίδα ΕΑΕ, 2007
Βιολογικά χαρακτηριστικά κληρονομικών
μικροκυτταρώσεων: πορφυρία, σιδηροβλαστικές αναιμίες
EPP
XLSA
XLSA-A
Έλλειψη GLRX5
Έλλειψη
Ένζυμο
Ferrochelatase
Ένζυμο ALAS2
ABCB7
Ένζυμο Glutaredoxin 5
Δράση
Ενσωμάτωση
του Fe στην
PPIX
Σύνθεση ALA
gly / succinyl CoA
Μεταφέρει τα Fe/S
clusters στο
κυτταρόπλασμα
Μετέχει στο σχηματισμό
των Fe/S clusters
MCV (fl)
60-75
60-75
60-75
55-70
Σίδηρος
+
Κ.φ. ή +
Κ.φ. ή +
Κ.φ.
Κορεσμός Tf
+
+
+
+
sTfR
+
+
+
+
Δακτυλιοειδείς
σιδηροβλάστες
όχι
+++
++
+
Σίδηρος ήπατος
+
++
++
++
Χαρακτηριστικά
Φωτοευαισθησία,
οξεία ηπατική
ανεπάρκεια
Υπερφόρτωση
σιδήρου
Κυρίως στελεχιαία &
νωτιαοπαρεγκεφαλιδική
αταξία, υποπλασία
παρεγκεφαλίδας
Ηπατοσπληνομεγαλία,
υπερφόρτωση σιδήρου
Θεραπεία
Β-καροτένιο
Βιταμίνη Β6
Βιταμίνη Β6
Χηλικοί παράγοντες
EPP = Erythropoeitc protoporphyria, PPIX = πρωτοπορφυρίνη ΙΧ, XLSA = X-linked, ALAS2 = 5-aminolevulinate
synthase, XLSA-A = X-linked με αταξία, ABCB7 = adenosine triphosphate-binding cassette protein.
Iolascon et al., Haematologica 2009;94:395-408
Μεταλλάξεις στο γονίδιο που κωδικοποιεί την
Glutaredoxin 5. Διεθνώς περιγράφεται ένας ασθενής.
Περιγραφή περιστατικού (2007)
Άνδρας ετών 44
Hb 8.86mg/dL, MCV 59fl,
SatTf% 52, Ferritin 1100 mg/L
BM: υπερπλασία της ερυθράς
σειράς
28% δακτυλιοειδείς σιδηροβλάστες
Κύτταρο
Κύτταρο της ερυθράς σειράς
Ο ασθενής ήταν ομοζυγώτης
σε μετάλλαξη του γονιδίου
της glutaredoxin (GLRX5)
με αποτέλεσμα μειωμένη
δραστικότητα του ενζύμου.
Η GLRX5 έχει ουσιαστικό
ρόλο στη σύνθεση των
Fe/S clusters.
DFO = desferrioxamine; hb = haemoglobin; MCV = mean corpuscular volume; SatTf = κορεσμός τρανσφερρίνης; BM =
bone marrow; Fe/S = iron-sulfur. Camaschella C, et al. Blood. 2007;110:1353-1358 / Photis Beris, Curriculum of Iron
Metabolism & Related Disorders
Δηλητηρίαση με μόλυβδο



Επίκτητη σιδηροβλαστική αναιμία και επίκτητη πορφυρία
Ο μόλυβδος αναστέλλει τη δραστικότητα ορισμένων ενζύμων της
οδού σύνθεσης της αίμης (αφυδρατάση του ALA, αποκαρβιξυλάση
του UPG, σιδηροχηλατάση)
Παρατηρείται ήπιας έως μέσης βαρύτητας υπόχρωμη –
μικροκυτταρική αναιμία, με έντονη βασεόφιλη στίξη και λίγες
δακτυλιοειδείς σιδηροβλάστες στο μυελό των οστών
Επίχρισμα περιφερικού αίματος, Dr. C. Brouzes.
Γεωργούλης Ι., Αιματολογία, 4η έκδοση
Διαφορική διάγνωση μικροκυτταρικής αναιμίας


→
→
→
→

→
→
→
Photis Beris & Achille Iolascon,
The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
→
→
Μεταβολισμός του σιδήρου
Επίκτητα αίτια σιδηροπενίας
Αυξημένες ανάγκες
Απώλεια αίματος
Μειωμένη πρόσληψη (κακή
διατροφή)
Δυσαπορρόφηση σιδήρου
Συγγενείς διαταραχές του
μεταβολισμού
Συγγενής υποτρανσφερριμαιμία
Ασερουλοπλασμιναιμία
Divalent metal transporter 1
(DMT1) νόσος
Έλλειψη Matriptase-2 (IRIDA)
Νόσος φερροπορτίνης
Επίκτητα αίτια σιδηροπενίας
• Αυξημένες ανάγκες
• Απώλεια αίματος
• Μειωμένη πρόσληψη
1.
2.





• Δυσαπορρόφηση σιδήρου




παιδιά και έφηβοι
εγκυμοσύνη και θηλασμός
φυσιολογικά: έμμηνος ρήση
παθολογικά: χειρουργείο,
τοκετός, αιματουρία, αιμόπτυση,
παθήσεις του πεπτικού
αιμοδοσία
χορτοφαγία ή κακή διατροφή
σύνδρομα δυσαπορρόφησης
(Sprue, νόσος Crohn)
μετά από χειρουργική επέμβαση
στο στομάχι ή στο έντερο
αυτοάνοση ατροφική γαστρίτις
λοίμωξη από Helicobacter pylori
κοικλιοκάκη
Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Δυσαπορρόφηση του σιδήρου




Πρόσφατες μελέτες ασθενών που πάσχουν από ανεξήγητη ή
ανθεκτική στην από του στόματος αγωγή με σίδηρο σιδηροπενική
αναιμία, κατέδειξαν ότι:
το 20 – 27% των ασθενών πάσχει από αυτοάνοση ατροφική
γαστρίτιδα (autoimmune atrophic gastritis)
το 50% παρουσιάζει στοιχεία για ενεργό λοίμωξη από το
Helicobacter pylori
το 4 – 6% πάσχει από κοιλιοκάκη (celiac disease)
Hershko et al., EHA 2007;1:1-8
Αυτοάνοση ατροφική γαστρίτιδα (autoimmune atrophic
gastritis)





Η αυτοάνοση ατροφική γαστρίτιδα συνδέεται με χρόνια ιδιοπαθή
σιδηροπενική αναιμία, χωρίς ευρήματα απώλειας αίματος από το
γαστρεντερικό σύστημα.
Η έλλειψη της γαστρικής οξύτητας διαταράσσει την απορρόφηση
του σιδήρου.
Σε νεαρές γυναίκες λόγω της εμμήνου ρύσεως, η σιδηροπενική
αναιμία μπορεί να εμφανισθεί πολλά έτη πριν την εξάντληση των
αποθηκών της βιταμίνης Β12.
Το Helicobacter pylori μπορεί να μετέχει στην παθογένεση της
αυτοάνοσης ατροφικής γαστρίτιδας λόγω της αντιγονικής μίμισης
και ανάπτυξης αντισωμάτων έναντι της H(+) K(+) – ATPase
(πρωτεΐνης που είναι το πιο κοινό αυτοαντιγόνο στην κακοήθη
αναιμία).
Διάγνωση: Αντιτοιχωματικά αντισώματα (anti-parietal Abs),
γαστρίνη (gastrin)
Hershko et al., EHA 2007;1:1-8 / Beris & Iolascon The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disordes
Λοίμωξη από το Helicobacter pylori







Κατά τα τελευταία έτη πολλές μελέτες εμπλέκουν τη λοίμωξη από
το Helicobacter polyri ως αιτία για την εμφάνιση σιδηροπενικής
αναιμίας ανθεκτικής στην από του στόματος αγωγής με σίδηρο.
Η διόρθωση της αναιμίας επιτυγχάνεται με τη θεραπεία
εκρίζωσης του μικροβίου.
Πιθανοί μηχανισμοί:
αφανής αιμορραγία;
πρόσληψη και κατανάλωση του σιδήρου από το βακτήριο;
μεταβολή στη σύνθεση του γαστρικού υγρού; Παρατηρείται
μεταβολή της οξύτητας του pH και της συγκέντρωσης του
ασκορβικού οξέως (ascorbic acid). Είναι η πλέον πιθανή
ερμηνεία.
Διάγνωση: έλεγχος για IgG αντισώματα και δοκιμασία εκπνοής
ουρίας (urea breath test)
Hershko et al., EHA 2007;1:1-8 / Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Κοιλιοκάκη (celiac disease)



Η κοιλιοκάκη είναι μία κοινή μη αιμορραγική νόσος του
γαστρεντερικού συστήματος που μπορεί να προκαλέσει ανθεκτική
σιδηροπενική αναιμία.
Περίπου το 50% των ασθενών με υποκλινική μορφή κοιλιοκάκης
αναπτύσσουν σιδηροπενική αναιμία.
Διάγνωση: αντισώματα έναντι του ενδομυίου (anti-endomysial
antibodies) και αντισώματα έναντι της ιστικής τρανσγλουταμινάσης
(anti-tissue transgloutaminase antibodies).
Hershko C, et al. Semin Hematol. 2009;46:339-350 / Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Διαγνωστική προσέγγιση ασθενών με ανθεκτική στην αγωγή
σιδηροπενική αναιμία & ασθενών χωρίς ευρήματα από το GI
Βασική διερεύνηση:
Hb, MCV, MCH, κορεσμός Tf, φερριτίνη, sTfR, CHr
Παιδία
Κατηγορία ασθενούς: Έγκυες γυναίκες
Άνδρες – γυναίκες
στην εμμηνόπαυση
Νέες γυναίκες
Λεπτομερές ιατρικό & γυναικολογικό ιστορικό
Λανθάνουσα απώλεια αίματος
ΑΡΝΗΤΙΚΟ
Χορηγούμε αγωγή
ΘΕΤΙΚΟ
Ενδελεχής μελέτη του GI
Χωρίς απάντηση
Χωρίς ευρήματα
Anti-parietal Abs & gastrin
IgG Abs H. pylori & urea breath test
Anti-endomysial Abs & anti-tissue transglutaminase Abs
GI = γαστρεντερικό σύστημα, Abs = antibodies. Hershko et al., EHA 2007;1:1-8
Σιδηροπενική αναιμία: κλινικές εκδηλώσεις









Κόπωση
Μειωμένη αντοχή στην άσκηση
Ταχυκαρδία
Δερματολογικές εκδηλώσεις
Δυσφαγία
Μειωμένη πνευματική απόδοση
Κατάθλιψη
Συχνές λοιμώξεις
Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless legs syndrome)
Hoffman, ed. Hematology: Basic Principles and Practice, 4th ed. 2005.
Trost LB, et al. J Am Acad Dermatol. 2006;54:824
Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Σιδηροπενική αναιμία: κλινικές εκδηλώσεις






Ωχρότητα δέρματος &
επιπεφυκότων
Κοιλονυχία
Γωνιακή χειλίτις
Αίσθημα καύσου στην γλώσσα
Γλωσσίτις
Τριχόπτωση (αλωπεκεία aerata)
Εικόνες: www.nature.com/bdj/v194/n12/images/4810265f1 / www.dentistry.leeds.ac.uk/biochem/lectures/nutrition.org
Modern Nutrition in Health & Disease. 9th ed. Editors: Shils, Olsen, Shike & Ross. Williams & Williams, pub.
Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Εργαστηριακές δοκιμασίες για τη διερεύνηση της
σιδηροπενίας






Σίδηρος ορού (Fe)
Τρανσφερρίνη (Tf)
Ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα (Total Iron Binding Capacity –
TIBC)
Κορεσμός τρανσφερρίνης (transferrin saturation) = Fe / TIBC x 100
Unsaturated Iron Binding Capacity (UIBC)
Φερριτίνη ορού (ferritin)
Οι ανωτέρω δοκιμασίες επηρεάζονται από τη φλεγμονή.
Γι’ αυτό έχουν περιορισμένη αξία.


soluble transferrin receptors (sTfR)
Ferritin index: sTfR / log ferritin
Είναι εξαιρετικοί δείκτες
εκτίμησης των αποθηκών
σιδήρου.
Hershko C. In: Beaumont C, et al, eds. Disorders of Iron Homeostasis, Erythrocytes, Erythropoiesis. Forum service editore:
Genoa, Italy; 2006. Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Εργαστηριακές δοκιμασίες για την εκτίμηση της επάρκειας
ή μη σιδήρου

Σίδηρος μυελού των οστών
(δοκιμασία Perl’s).
Εγκαταλείφτηκε

Αιμοσφαιρινοποίηση των δικτυοερυθροκυττάρων (reticulocyte
haemoglobin content – CHr; ADVIA 2120 ή RET-He; XE 2100)
Ποσοστό υπόχρωμων ερυθροκυττάρων (HYPO; ADVIA 2120 )

Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Ο δείκτης CHr υπολογίζεται βάσει του τύπου:

Άμεση μέτρηση του μέσου
όγκου των ΔΕΚ και της μέσης
συγκέντρωσης της
αιμοσφαιρίνης.

CHr = MCVr x MCHCr
mean cellular volume of
reticulocytes (fl) x mean cellular
Hb concentration of
reticulocytes (g/l)

Εκφράζεται σε pg.

Φυσιολογικές τιμές: 28-35 pg.
Reticulocyte Technology
• Reticulocyte indices indicate changes
in red cell functionality
• HC measures retic haemoglobin
concentration
• CHr measures retic haemoglobin
content
( m = mature red cells, r = retics)
Διακρίνονται τα ιστογράμματα των ΔΕΚ μέσα στα
ιστογράμματα των ώριμων ερυθροκυττάρων
(Αρχείο Bayer)
Τεχνολογία SIEMENS
RET-Y ή RET-He Sysmex XE-2100

Η παράμετρος RET-Y προσδιορίζεται
στο κανάλι των ΔΕΚ και είναι η μέση
τιμή του πρόσθιου σκεδασμού του
φωτός στο ιστόγραμμα του
πληθυσμού των ΔΕΚ εκφραζόμενη σε
arbitrary units (AU, channel numbers).

Η παράμετρος συσχετίζεται με το
μέγεθος του κυττάρου και κυρίως με
το περιεχόμενο (περιεκτικότητα σε
αιμοσφαιρίνη).
Φυσιολογικές
τιμές: 1630-1860 AU
RET-He (reticulocyte haemoglobin equivalent)
Sysmex XE-2100
Με βάση τον τύπο παλινδρόμησης: y=5.5569e ˄ 0.001x RET-Y,
το RET-Y μετατρέπεται σε RET-He, δικτυοερυθροκυτταρικό ισοδύναμο
αιμοσφαιρίνης εκφραζόμενο σε pg
 Οι φυσιολογικές τιμές είναι 28-36 pg.

Οι παράμετροι RET-He και CHr συσχετίζονται πολύ καλά (r = 0.92)
(Thomas, Clin. Chem. Lab. Med., 2005)
Franck et al., Clin. Chem., 2003, Thomas et al., Clin. Chem. Lab. Med., 2005
Abbott CELL-DYN Sapphire
Int J Lab Hem atol 2012 Jun;34(3):274-82. doi: 10.1111/j.1751-553X.2011.01391.x. Epub 2011 Dec 8.
New erythrocyte and reticulocyte parameters on CELL-DYN Sapphire: analytical and preanalytical aspects.
Ermens AA, Hoffmann JJ, Krockenberger M, Van Wijk EM.
Source Clinical Laboratory, Amphia Hospital, Breda, the Netherlands Abbott Diagnostics Division, WiesbadenDelkenheim, Germany Abbott Diagnostics Division, R&D Department, Santa Clara, CA, USA Central Clinical
Chemistry and Hematology Laboratory, St. Elisabeth Hospital, Tilburg, the Netherlands.
Abstract Introduction: Extended RBC and reticulocyte parameters are useful in diagnosing functional iron
deficiency and various other clinical conditions. The newest software of the CELL-DYN Sapphire measures
extended RBC and reticulocyte parameters. The aims of the present communication were to assess the
analytical aspects of these parameters compared with the Siemens Advia 120 analyzer, to study the effect of
sample aging and to briefly explore their clinical usefulness in patients with anemia. Methods: Blood samples
were obtained from the routine workload of two hospital laboratories and were run on Siemens Advia and
Abbott CELL-DYN Sapphire analyzers in parallel. Data analysis was performed using standard statistics.
Results: In total, 1416 patient samples were analyzed. There was close correlation in microcytic and
macrocytic RBC (r(2) > 0.97) with small bias. The hypo- and hyperchromic RBC showed reasonable
correlations, Advia 120 giving higher values. Reticulocyte MCV showed acceptable agreement, with significant
proportional bias (Advia 8-9% higher). CELL-DYN Sapphire MCHr correlated rather well with Advia CHr (r(2)
> 0.91) with significant absolute bias. Remarkably, the correlation data differed significantly between the two
laboratories. It was found that aging of EDTA samples had significant effect on most of the RBC parameters.
Conclusions: The new RBC parameters of CELL-DYN Sapphire generally correlated well with those of Advia
120, although significant systematic differences were present, particularly in reticulocyte MCH and MCV.
These differences necessitate instrument-specific reference ranges and clinical decision values. To minimize
preanalytical effects, these parameters should be measured in fresh blood samples.
© 2011 Blackwell Publishing Ltd. PMID: 22151199 [PubMed - in process]
Αναλογία ερυθροκυττάρων με ελαττωμένη αιμοσφαιρινοποίηση –
HC <28 g/dl.
Red cell parameters for Renal Applications
Normochromic
cells
Hypochromic (Iron
Deficient) cells
28g/dl
% Hypo used for monitoring
of EPO and Iron therapy in
End Stage Renal Disease
Hyperchromic
(Dense) cells
41 g/dl
% Hyper used for monitoring
red cell fragmentation in
Haemolytic Uraemic Syndrome
Αναλυτής ADVIA 2120
SIEMENS
Τεχνολογία Beckman-Coulter: Red cells Size factor (RSf)
και Low Hemoglobin Density (LHD%)
Anemia. 2010;2010:625919. Epub 2010 Jun 16.
Erythrocyte and Reticulocyte Indices on the LH 750 as
Potential Markers of Functional Iron Deficiency.
Urrechaga E, Borque L, Escanero JF.
Source
Hematology Laboratory, Hospital Galdakao-Usansolo, Galdakao,
48960 Vizcaya, Spain.
Abstract
Reticulocyte hemoglobin content (CHr) and percentage of
hypochromic cells (%Hypo) are restricted to the Siemens
analysers. The aims of the study were to investigate the
correlation of Red cells size factor (RSf) and low
Hemoglobin density (LHD%), reported by Beckman-Coulter
analysers, with CHr and %Hypo in the assessment of iron
status in the presence of inflammation. 381 samples were
run on both LH 750 (Beckman-Coulter) and Advia 2120
(Siemens) analysers. Correlation between parameters were
calculated and the diagnostic performance of the new
parameters was assessed. Results. Correlation between
RSf and CHr, r = 0.85. ROC curve analysis for RSf in the
diagnosis of iron restricted erythropoiesis defined as CHr <
28 pg: AUC 0.983; Cutoff 91.1%; Sensitivity 98.8%;
Specificity 89.6% Correlation between LHD% and %Hypo, r
= 0.869. ROC curve analysis for LHD% in the diagnosis of
iron deficiency defined by %Hypo >5%: AUC 0.954; Cut off
6.0%; Sensitivity 96.6%; Specificity 83.2% Conclusions. RSf
and LHD% could be reliable parameters for the study of iron
metabolism status.
PMID:21490909 [PubMed] PMCID:PMC3065816
Επίπεδα φερριτίνης ορού

Τα επίπεδα φερριτίνης ορού αυξάνονται κατά την οξεία φάση
(λοίμωξης ή φλεγμονής) και σε ηπατική νόσο, αλλά η έλλειψη
σιδήρου είναι το μοναδικό αίτιο χαμηλών επιπέδων φερριτίνης.

Τα φυσιολογικά επίπεδα φερριτίνης δεν αποκλείουν τη
σιδηροπενία, αλλά τα χαμηλά επίπεδα υποδηλώνουν
οπωσδήποτε έλλειψη σιδήρου.
Συμπληρωματικές δοκιμασίες στη διερεύνηση της
μικροκυτταρικής αναιμίας



Ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων (Τ.Κ.Ε)
C – αντιδρώσα πρωτεΐνη (C.R.P.)
Ανάλυση αιμοσφαιρίνης (Hb): ηλεκτροφόρηση Hb, υγρή
χρωματογραφία υψηλής πιστότητας (High-performance liquid
chromatography – HPLC)
Εργαστηριακά ευρήματα σιδηροπενικής αναιμίας
 Επίχρισμα περιφερικού αίματος
ασθενούς με σιδηροπενική
αναιμία.
 Σημειώσατε την εκσεσημασμένη
μικροκυττάρωση (συγκρίνατε τα
ερυθροκύτταρα με το
λεμφοκύτταρο) καθώς και την
υποχρωμία, τα στοχοκύτταρα,
την ανισοκυττάρωση και την
ποικιλοκυττάρωση.
Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Στάδια σιδηροπενίας
Παράμετρος
Μείωση των
αποθηκών Fe
Λανθάνουσα
σιδηροπενία
Σιδηροπενική
αναιμία
(reduced iron stores)
(depletion of iron stores)
Αιμοσφαιρίνη
φυσιολογική
φυσιολογική
ελαττωμένη
MCV / MCH
φυσιολογικά
φυσιολογικά
ελαττωμένα
Σίδηρος ορού
φυσιολογικός
ελαττωμένος
ελαττωμένος
TIBC
φυσιολογική
αυξημένη
αυξημένη
Κορεσμός Tf
φυσιολογικός
ελαττωμένος
ελαττωμένος
Φερριτίνη
ελαττωμένη
ελαττωμένη
ελαττωμένη
Σίδηρος μυελού
ελαττωμένος
απουσιάζει
απουσιάζει
Fe, σίδηρος / MCH, mean corpuscular haemoglobin / MCV, mean corpuscular volume /
TIBC, total iron binding capacity. / Tf, τρανσφερρίνη
Adlette C. Inati. The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Στάδια σιδηροπενίας: σιδηροπενική ερυθροποίηση
(Λειτουργική σιδηροπενία - Functional Iron Deficiency)


Φερριτίνη: φυσιολογική ή αυξημένη
Εργαστηριακά ευρήματα σιδηροπενικής ερυθροποίησης
 Σίδηρος ορού < 60 μg/dl
 Κορεσμός τρανσφερρίνης < 20%
 Υπόχρωμα RBC (HYPO) > 5%
 Αιμοσφαιρινοποίηση των δικτυοερυθροκυττάρων
CHr ή RET-He < 28 pg
 sTfR > 0.7 mg/dl
Beguin Y, et al. In: Beaumont C, et al, eds. Disorders of Iron Homeostasis, Erythrocytes, Erythropoiesis. Forum service editore:
Genoa, Italy; 2006 / Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Κύριες καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από λειτουργική
σιδηροπενία

Χορήγηση ερυθροποιητίνης (αναιμία χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας)

Ανεπαρκής κινητοποίηση του σιδήρου από τα μακροφάγα (π.χ.
αναιμία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και των νεοπλασιών)
Beguin Y, et al. In: Beaumont C, et al, eds. Disorders of Iron Homeostasis, Erythrocytes, Erythropoiesis.
Forum service editore: Genoa, Italy; 2006 / Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism and Related Disorders
Διαφορική διάγνωση μικροκυτταρικής αναιμίας


→
→
→
→

→
→
→
Photis Beris & Achille Iolascon,
The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
→
→
Μεταβολισμός του σιδήρου
Επίκτητα αίτια σιδηροπενίας
Αυξημένες ανάγκες
Απώλεια αίματος
Μειωμένη πρόσληψη (κακή
διατροφή)
Δυσαπορρόφηση σιδήρου
Συγγενείς διαταραχές του
μεταβολισμού
Συγγενής υποτρανσφερριναιμία
Ασερουλοπλασμιναιμία
Divalent metal transporter 1
(DMT1) νόσος
Έλλειψη Matriptase-2 (IRIDA)
Νόσος φερροπορτίνης
Γονίδια που εμπλέκονται σε διαταραχές του μεταβολισμού
του σιδήρου – μικροκυτταρικές αναιμίες
Πρωτεΐνη – σύμβολο του
γονιδίου – χρωμόσωμα
Λειτουργία της πρωτεΐνης
Νόσος που προκαλείται
από τις μεταλλάξεις
DMT – SLC11A2 – 12
Διαμεμβρανικός μεταφορέας Fe
Υπόχρωμη –
μικροκυτταρική αναιμία, με
ηπατική υπερφόρτωση Fe
Glutaredoxin 5 – GLRX5 –
14 **
Μετέχει στο σχηματισμό
των Fe/S clusters
Αναιμία με υπερφόρτωση
Fe και δακτυλιοειδείς
σιδηροβλάστες
Transferrin – TF – 3
Συνδέεται και μεταφέρει το Fe στο
πλάσμα. Συνδέεται στους TfR1 & TfR2
Σιδηροπενική αναιμία με
υπερφόρτωση Fe
Ceruloplasmin – CP – 3
Οξειδάση (plasma ferroxidase)
Ήπια σιδηροπενική αναιμία
με συσσώρευση Fe στο
ήπαρ και στον εγκέφαλο
Matriptase-2 – TMPRSS6 –
22
Ρυθμίζει την έκφραση της εψιδίνης
IRIDA (Iron-Refractory IronDeficiency Anaemia)
Ferroportin – SLC40A1
Διαμεμβρανικός μεταφορέας Fe
(έξοδος του Fe από τα κύτταρα)
Ήπια αναιμία,
αιμοχρωμάτωση 4a
**Προκαλεί αναιμία όμοια με τις σιδηροβλαστικές.
Andrews NC. Blood. 2008;112:219-230 / Finberg KE, et al. Nat Genet. 2008;40:569-571 / Photis Beris, The
Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Κλινικά & εργαστηριακά ευρήματα μεταλλάξεων του DMT1
MCV
45 – 55 fl
MCH
13 – 15 pg
Σίδηρος ορού
++
Κορεσμός Tf
++
sTfR
++
BM σιδηροβλάστες
-
Σίδηρος στο ήπαρ
+++
Εμφάνιση νεογνού
+
Αποτελεσματικότητα
αγωγής oral / IV Fe
-/-
Εψιδίνη ορού / ούρων
-
Θεραπεία
Epo
Κληρονομικότητα
AR
Η απορρόφηση του
σιδήρου από το
έντερο συνεχίζεται
διότι απορροφάται
ο σίδηρος της αίμης.
Επηρεάζεται η
χρήση του σιδήρου
γι΄αυτό εμφανίζεται
υπόχρωμη –
μικροκυτταρική αναιμία
με αυξημένες αποθήκες
σιδήρου (αυξημένος
σίδηρος στο ήπαρ).
Διεθνώς περιγράφηκαν 4 περιπτώσεις
Επίχρισμα περιφερικού αίματος
Epo = ερυθροποιητίνη, AR = σωματικός υπολειπόμενος. Iolascon et al., Blood 2006;107:349-354
Επίδραση της έλλειψης της Matriptase-2 στη ρύθμιση της εψιδίνης
Πλάσμα
+
BMP
BMP6
HJV
HJV
BMPR
BMPR
Matriptase-2
Tf
Sat
TfR2
TfR2
HFE
HFE
TfR1
TfR1
Μεμβράνη
+
SMAD
SMADs
Κυτταρόπλασμα
Hepcidin-mRNA
+
Ηπατοκύτταρο
Πυρήνας
Ramsay AJ, et al. Haematologica. 2009;94:840-849. Γραφική παράσταση του Dr. P. Brissot. The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders.
Iron-Refractory Iron-Deficiency Anaemia (IRIDA)








Έλλειψη σιδήρου παρά την ικανοποιητική ή αυξημένη πρόσληψη
σιδήρου
Μερική βελτίωση μετά από παρεντερική χορήγηση σιδήρου
Υψηλά επίπεδα εψιδίνης, όμοια με την αναιμία χρονίας νόσου
Μεταλλάξεις στην hepcidin-regulatory protease matriptase-2
(TMPRSS6)
Οι μεταλλάξεις είναι συχνές στο γενικό πληθυσμό
Η IRIDA δεν έχει ειδική γεωγραφική ή εθνολογική κατανομή
Παραμένει να διερευνηθεί, εάν οι μεταλλαγμένες μορφές της
TMPRSS6 συνεισφέρουν σε σποραδικά περιστατικά σιδηροπενίας,
μέσω αύξησης των επιπέδων εψιδίνης και μειωμένη απορρόφηση
του σιδήρου των τροφών.
Η εκτιμώμενη επίπτωση της νόσου είναι <1 / 1.000.000
Finberg KE, et al. Nat Genet. 2008;40:569-571. Du X, et al. Science. 2008;320:1088-1092 /
Ganz T. & Hershko C. ESH 2008 / Hentze te al., Cell 2010;142:24-38
Iron-Refractory Iron-Deficiency Anaemia (IRIDA)1-7
MCV
49 - 60 fL
MCH
18 - 26 pg
Σίδηρος
-
Κορεσμός Tf
-
sTfR
++
BM σιδηροβλάστες
-
Φερριτίνη
+
Ηπατικός σίδηρος
+/-
Επίπεδα εψιδίνης
ορού ή ούρων
++
Αγωγή oral/IV Fe
-/+
Κληρονομικότητα
S623T
E522K
φυσιολογικός
Όψη νεογνού
Θεραπεία
P686 fs
A118D
-
AR
Όλοι οι ασθενείς έχουν αυξημένα επίπεδα εψιδίνης!
1. Edison ES, et al, Br J Haematol. 2009 Aug 29. [Epub ahead of print]. 2. Tchou I et al. Eur J Haematol. 2009 Aug 25. [Epub
ahead of print]. 3. Guillem F, et al. Blood. 2008;112:2089-2091. 4. Finberg KE, et al. Nat Genet. 2008;40:569-571. 5. Melis MA,
et al. Haematologica. 2008;93:1473-1479. 6. Ramsay AJ, et al. Hum Mol Genet. 2009;18:3673-3683. 7. Silvestri L, et al. Blood.
2009;113:5605-5608. Left graphic courtesy of Dr. Achille Iolascon. Right graphic from Silvestri L, et al. Blood. 2009;113:56055608 / Beris & Iolascon, ESH 2009 .
Μέθοδοι προσδιορισμού της εψιδίνης

Προσδιορίζεται η «βιοενεργή» ισομορφή της εψιδίνης, η εψιδίνη-25,
στον ορό, στο πλάσμα και στα ούρα.

Διακρίνονται δύο κατηγορίες δοκιμασιών:
Αυτές που βασίζονται στη χρήση φασματοσκοπίας μάζας (mass
spectrometry method) σε συνδυασμό με χρωματογραφία
Οι ανοσοχημικές (ανοσοενζυμική – ELISA, ραδιοανοσοδιαγνωστική
– RIA)


Υποτρανσφερριναιμία ή ατρανσφερριναιμία

Η υποτρανσφερριναιμία έχει ως αποτέλεσμα μειωμένη απόδοση
σιδήρου στους ερυθροβλάστες με αποτέλεσμα ανάπτυξης
σιδηροπενικής αναιμίας (υπόχρωμη – μικροκυτταρική αναιμία).

Αυτό πυροδοτεί μία μαζική πλην όμως μάταιη απορρόφηση του
σιδήρου από το έντερο, με τελικό αποτέλεσμα υπερφόρτωση
σιδήρου εκτός των κυττάρων της ερυθράς σειράς.

Κληρονομική υποτρανσφερριναιμία αναφέρθηκε σε 7 οικογένειες.

Εκτιμώμενη επίπτωση <1 / 1.000.000
Andrews NC. Blood. 2008;112:219-230 / Beutler E, et al. Blood. 2000;96:4071-4074 / Beris & Iolascon, ESH 2009
Έλλειψη σερουλοπλασμίνης (ceruloplasmin – CP)






Η σερουλοπλασμίνη (CP) είναι μία σιδηροξειδάση που περιέχει
χαλκό και συνεργάζεται με τη φερροπορτίνη για την έξοδο του
σιδήρου.
Η έλλειψη CP (ολική ή μερική ή με μειωμένη δραστικότητα) έχει
ως αποτέλεσμα χαμηλά επίπεδα σιδήρου στον ορό (σιδηροπενική
αναιμία) με συνακόλουθη εναπόθεση σιδήρου στον εγκέφαλο, το
ήπαρ, το πάγκρεας, τα βασικά γάγγλια και άλλα όργανα.
Τα χαρακτηριστικά της έλλειψης σερουλοπλασμίνης είναι ήπια
αναιμία με χαμηλό σίδηρο και αυξημένη φερριτίνη.
Η διαφορική διάγνωση θα γίνει από την αναιμία χρονίας νόσου,
τη νόσο Wilson και την ύπο ή ατρανσφερριναιμία.
Διεθνώς περιγράφηκαν 60 ασθενείς.
Θεραπεία: χηλικοί παράγοντες, oral zinc sulfate
DiRaimond D, et al. Intern Emerg Med. 2008 Apr 12. [Epub ahead of print] PMID: 18408989 / Miyajima H. Neuropathology.
2003;23:345-350. 3. Kuhn J et al. Brain Dev / Beris & Iolascon, ESH 2009
Βιολογικά χαρακτηριστικά κληρονομικών
μικροκυτταρώσεων
έλλειψη
DMT1
Hypotransferrinemia
Aceruloplasminemia
έλλειψη TMPRSS6
(IRIDA)
MCV (fl)
45 – 55
50 – 60
60 – 75
49 – 60
Σίδηρος ορού
++
χαμηλός
χαμηλός
χαμηλός
Κορεσμός Tf
++
+
χαμηλός
χαμηλός
sTfR
++
Κ.φ
Κ.φ.
++
Φερριτίνη
Χαμηλή ή κ.φ.
+++
++
Κ.φ.ή +
Σίδηρος στο
ήπαρ
+++
+++
++
Κ.φ.
Βλάβη Κ.Ν.Σ.
όχι
όχι
ναι
όχι
Κληρονομικότητα
AR
AR
AR ή AD
AR
Εμφάνιση
νεογνού
ναι
ναι
ναι – όχι
όχι
Θεραπεία
Epo
Plasma ή apo-Tf
Χηλικοί παράγοντες
Κ.Ν.Σ. = Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, AR = σωματικός υπολειπόμενος χαρακτήρας, AD = σωματικός κυριαρχούν,
Epo = ερυθροποιητίνη Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Διαγνωστική προσέγγιση κληρονομικής σιδηροπενικής
αναιμίας

Έλεγχος των συγγενών εξ αίματος (υπολειπόμενη κληρονομικότητα)

Σχετίζεται η αναιμία με μεγάλη συσσώρευση σιδήρου;

Εάν ναι, τότε έλεγχος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) για
να διαφοροδιαγνωσθεί η έλλειψη σερουλοπλασμίνης (που προκαλεί
βλάβη του ΚΝΣ) από τις υπόλοιπες μορφές υπερφόρτωσης σιδήρου.

Εάν παρατηρηθεί βασεόφιλη στίξη και δίμορφος ερυθροκυτταρικός
πληθυσμός στη μελέτη του περιφερικού αίματος, τότε ακολουθεί
μελέτη του μυελού των οστών για δακτυλιοειδείς σιδηροβλάστες.
Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related disorders
Διαγνωστική προσέγγιση κληρονομικής σιδηροπενικής
αναιμίας

Η αναιμία εμφανίστηκε κατά τη γέννηση ή νωρίς κατά τη διάρκεια
της ζωής του ασθενούς;

Εάν ναι, τότε συνιστάται διερεύνηση για μεταλλάξεις των DMT1 και
TMPRSS6 γονιδίων.

Έχει ο ασθενής μικροκυττάρωση με αυξημένα επίπεδα σιδήρου;

Εάν ναι, τότε είναι πολύ πιθανή η μετάλλαξη του DMT1.

Εάν όχι, τότε είναι πιθανή η μετάλλαξη του TMPRSS6. Σε αυτή την
περίπτωση τα επίπεδα εψιδίνης είναι φυσιολογικά ή αυξημένα παρά
τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου.
Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related disorders
Αναιμία χρονίας νόσου - Anaemia of Chronic Disease

Η πιο συχνή αναιμία σε νοσοκομειακούς ασθενείς

Ήπια αναιμία, ορθόχρωμη / ορθοκυτταρική

Αναπτύσσεται σε ασθενείς με ενεργοποιημένη κυτταρική ανοσία

Ο βαθμός της αναιμίας σχετίζεται με την ανοσολογική
ενεργοποίηση
G. Weiss, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Φλεγμονώδεις νόσοι που σχετίζονται με την ανάπτυξη
αναιμίας χρονίας νόσου

Λοιμώξεις (οξείες & χρόνιες)
1.
ιογενείς λοιμώξεις συμπεριλαμβανομένης της HIV λοίμωξης
2.
μικροβιακές
3.
παρασιτικές
4.
μυκητιασικές
5.
έλμινθες

Κακοήθειες
1.
αιματολογικές
2.
συμπαγείς όγκοι

Αυτοάνοσα νοσήματα
1.
ρευματοειδλης αρθρίτις
2.
συστηματικός ερυθηματώδης λύκος & νοσήματα του
συνδετικού ιστού
3.
αγγειίτιδα
4.
φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

Χρόνια νεφρική νόσος & φλεγμονή
G. Weiss, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Παθοφυσιολογία – Ακρογωνιαίοι λίθοι

Διαταραχές στην ομοιόσταση του σιδήρου. Συσσώρευση του
σιδήρου στα κύτταρα του ΔΕΣ από όπου δεν μπορεί να
κινητοποιηθεί για τις ανάγκες της ερυθροποίησης.

Μείωση του χρόνου επιβίωσης των ερυθροκυττάρων.

Ανεπαρκής παραγωγή ερυθροποιητίνης και ελαττωμένη
ανταπόκριση των πρόδρομων κυττάρων της ερυθράς σειράς στην
κυκλοφορούσα ερυθροποιητίνη.

Αναστολή του πολλαπλασιασμού και της διαφοροποίησης των
πρόδρομων κυττάρων της ερυθράς σειράς στο μυελό των οστών.
ΔΕΣ = δικτυο-ενδοθηλιακό σύστημα
Ρύθμιση της εψιδίνης από φλεγμονώδη ερεθίσματα
Η προαγωγή της παραγωγής της εψιδίνης γίνεται
μέσω μεταγραφικού μηχανισμού,
που εξαρτάται από την οδό JAK/STAT3
εψιδίνη
IL-6, LPS
1
2
3
Η φλεγμονή αυξάνει
τη σύνθεση της
εψιδίνης στο ήπαρ
5
Η αύξηση της εψιδίνης
στοχεύει στο
δωδεκαδάκτυλο και στο
σπλήνα
2
Ελαττώνεται η απορρόφηση
του σιδήρου από το
δωδεκαδάκτυλο
4
Ελαττώνεται η απελευθέρωση
σιδήρου στο πλάσμα από το
σπλήνα
5
Υπερφόρτωση των
μακροφάγων με σίδηρο
6
1
Ελαττώνεται η συγκέντρωση
σιδήρου στο πλάσμα, με
αποτέλεσμα την αναιμία
5
σίδηρος
6
4
3
Brissot P, et al. Blood Rev. 2008;22:195-210 / Brissot P. ESH 2009
Η ρύθμιση της εψιδίνης μέσω της φλεγμονής
Φλεγμονή
HJV
HJV
BMP
BMP6
TfR2
TfR2
BMPR
BMPR
IL6
HFE
TfR1
TfR1
Μεμβράνη
Κυτταρόπλασμα
MAPK/ERK
BMP, bone morphogenic protein;
BMPR, bone morphogenic protein
receptor; ERK, extracellular signal
regulated kinase; IL, interleukin;
JAK, Janus kinases; MAPK, mitogen
activated protein kinase; STAT,
signal transducers and activaters of
transcription; TF sat, transferrin
saturation; TfR1, transferrin receptor
1; TfR2, transferrin receptor 2.
Ηπατοκύταρο
Muckenthaler MU. Cell Metab. 2008;8:1-3.
Γραφική παράσταση του Dr. P. Brissot.
SMADs
SMAD
JAK / STAT3
Hepcidin-mRNA
+
Πυρήνας
Η προαγωγή της παραγωγής της εψιδίνης γίνεται
μέσω μεταγραφικού μηχανισμού,
που εξαρτάται από την οδό JAK / STAT3
Αναιμία χρονίας νόσου (ACD) – διάγνωση
Παράμετρος
ACD
Σίδηρος ορού
Τρανσφερρίνη
Κορεσμός τρανσφερρίνης
Φερριτίνη
sTfR
sTfR / log ferritin
Zinc πρωτοπορφυρίνη IX
Ποσοστό υπόχρωμων RBC
Κυτταροκίνες (TNF, IL-1, IL-6)
ελαττωμένος ή κ.φ.
ελαττωμένη ή κ.φ.
ελαττωμένος ή κ.φ.
κ.φ. ή αυξημένη
κ.φ.
χαμηλός (<1)
αυξημένη
κ.φ.
αυξημένες
IDA
ελαττωμένος
αυξημένη
ελαττωμένος
ελαττωμένη
αυξημένοι
αυξημένος (>2)
αυξημένη
αυξημένο
κ.φ.
Τα επίπεδα των κυτταροκινών συσχετίζονται αντίστροφα με το βαθμό της αναιμίας
Ο μεμονωμένος προσδιορισμός του σιδήρου δεν χρησιμεύει στη διάγνωση
ACD, αναιμία χρονίας νόσου / IDA, σιδηροπενική αναιμία / sTfR, διαλυτοί υποδοχείς τρανσφερρίνης
Απόδοση διαφάνειας του Dr. G. Weiss. Τροποποιημένη
Συνδυασμός αναιμίας χρονίας νόσου & σιδηροπενικής
αναιμίας
Ορισμένοι ασθενείς υποφέρουν από ένα συνδυασμό αναιμίας χρονίας νόσου (ACD)
και σιδηροπενικής αναιμίας (ACD + IDA), ως συνέπεια φλεγμονής και απώλειας
αίματος, κυρίως στα πλαίσια γαστρεντερικών και ουρογεννητικών αιμορραγιών.
Παράμετρος
ACD
ACD + IDA
Σίδηρος ορού
ελαττωμένος
ελαττωμένος
Τρανσφερρίνη (Tf)
ελαττωμένη ή κ.φ.
ελαττωμένη
Κορεσμός Tf
ελαττωμένος
ελαττωμένος
Φερριτίνη
κ.φ. ή αυξημένη
ελαττωμένη ή κ.φ.
sTfR
φυσιολογικά
φυσιολογικά ή αυξημένα
sTfR / log ferritin
χαμηλός (< 1.5)
αυξημένος (≥ 1.5)
Επίπεδα κυτταροκινών
αυξημένα
αυξημένα
ACD, αναιμία χρονίας νόσου / IDA, σιδηροπενική αναιμία / sTfR, διαλυτοί υποδοχείς τρανσφερρίνης
Με τη χρήση των βιοχημικών δεικτών ως δείκτες παροχής σιδήρου και
τωv CHr ή RET-He ως δείκτη ζήτησης σιδήρου οι Thomas και Thomas
παρουσίασαν το παρακάτω διαγνωστικό διάγραμμα για τη διαφορική
διάγνωση της αναιμίας, την επιλογή της θεραπείας, καθώς και την
παρακολούθηση της θεραπείας με σίδηρο και ερυθροποιητίνη.
CHr ή RET-He (pg)
Δεν υπάρχει έλλειψη σιδήρου.
Φυσιολογική
αιμοσφαιρινοποίηση
των ερυθροκυττάρων.
Οι ασθενείς έχουν πιθανά
μειωμένη παροχή σιδήρου,
αλλά δεν έχουν εμφανίσει
σιδηροπενική ερυθροποίηση.
Φυσιολογική
αιμοσφαιρινοποίηση των
ερυθροκυττάρων
28
Λειτουργική έλλειψη σιδήρου σε
συνθήκες επάρκειας σιδήρου.
Εξάντληση των αποθηκών
σιδήρου & του λειτουργικού
σιδήρου.
Μειωμένη αιμοσφαιρινοποίηση Μειωμένη αιμοσφαιρινοποίηση
των ερυθροκυττάρων.
των ερυθροκυττάρων.
Διαγνωστικό διάγραμμα των Thomas &Thomas
Proceedings of the Sysmex European Symposium 2005
Η χρήση του διαγνωστικού διαγράμματος στην επιλογή
της θεραπευτικής αγωγής
Συστάσεις για τη θεραπεία
Αναιμία χρονίας νόσου
Αγωγή: rHuEPO
Λειτουργική σιδηροπενία
Αγωγή: rHuEPO + i.v. iron
Λανθάνουσα σιδηροπενία
Αγωγή: oral iron
Κλασική σιδηροπενία
Αγωγή: oral iron
sTfR / log ferritin 1.5
Προμήθεια σιδήρου για ερυθροποίηση
Διάγραμμα για την ενδεικνυόμενη θεραπευτική αγωγή των Thomas &Thomas
Proceedings of the Sysmex European Symposium 2005
Διαφορική διάγνωση σιδηροπενικής αναιμίας &
ετερόζυγης β-μεσογειακής αναιμίας (β-ΜΑ)
Παράμετρος
Σιδηροπενική αναιμία
Ετερόζυγος β-ΜΑ
MCV / MCH
ελαττωμένος / ελαττωμένος
ελαττωμένος / ελαττωμένος
MCHC
ελαττωμένος
κ.φ. ή ελαττωμένος
RBC αριθμός
ελαττωμένος
αυξημένος
RDW
αυξημένος
φυσιολογικός
Fe
ελαττωμένος
φυσιολογικός
TIBC
αυξημένη
φυσιολογική
sTfR
αυξημένοι
αυξημένοι
Ferritin
ελαττωμένη
φυσιολογική
HbA2
ελαττωμένη
αυξημένη
HbF
φυσιολογική
αυξημένη ή φυσιολογική
RBC
μορφολογία
έντονη υποχρωμία, ανισοκυττάρωση,
ελλειπτοκυττάρωση (pencil forms)
βασεόφιλη στίξη,
στοχοκύτταρα
MCV, mean corpuscular volume / MCH, mean haemoglobin concentration / MCHC, mean corpuscular hemoglobin cncentration /
HbA2, haemoglobin A2 / HbF, haemoglobin F / RBC, red blood cells / RDW, red blood cell distribution width /
sTfR, soluble transferrin receptor / TIBC, total iron binding capacity.
Διαφορική διάγνωση σιδηροπενικής αναιμίας &
ετερόζυγης β-μεσογειακής αναιμίας (β-ΜΑ)
Επίχρισμα περιφερικού αίματος
Σιδηροπενική αναιμία
Ετερόζυγος β-μεσογειακή αναιμία
Μικροκυττάρωση, υποχρωμία,
ανισοκυττάρωση, ποικιλοκυττάρωση,
ελλειπτοκυττάρωση
Μικροκυττάρωση, υποχρωμία,
στοχοκυττάρωση, βασεόφιλη στίξη,
δακρυοκύτταρα
Εικόνες επιχρίσματος περιφερικού αίματος του Dr. C. Brouzes.
Iolascon A, et al. Haematologica. 2009;94:395-408.
Mariane de Montalembert & Adlette C. Inati. The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Διαφορική διάγνωση υπόχρωμης μικροκυτταρικής
αναιμίας
Σιδηροβλαστικές αναιμίες
Δηλητηρίαση με μόλυβδο
Υποχρωμία, δακτυλιοειδείς ερυθροβλάστες,
σίδηρος ορού: κ.φ. ή αυξημένος
Έντονη βασεόφιλη στίξη
Εικόνες μυελού των οστών & επιχρίσματος περιφερικού αίματος του Dr. C. Brouzes.
Mariane de Montalembert & Adlette C. Inati. The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders
Σιδηροπενική αναιμία
Σιδηροπενική αναιμία
HbA2
Ετερόζυγος β-μεσογειακή αναιμία
HbA2
Ετερόζυγος β-μεσογειακή αναιμία
HbA2
Ετερόζυγος β-μεσογειακή αναιμία
HbA2
Ετερόζυγος β-μεσογειακή αναιμία
Hb A2
Ετερόζυγος δβ-μεσογειακή αναιμία
HbF
HbA2
Ετερόζυγος α-μεσογειακή αναιμία
Hb A2
Έγκλειστα Hb μετά επώαση (+)
Ετερόζυγος αιμοσφαιρινοπάθεια O-Arab (Ο-Θράκη)
HbO-Arab
Αναιμία χρονίας νόσου
Αναιμία χρονίας νόσου
Συνύπαρξη σιδηροπενίας & έλλειψης βιταμίνης Β12
Clin Chem Lab Med. 2005;43(2):195-7.
Measurement of reticulocyte and red blood cell indices in patients with iron deficiency anemia and
beta-thalassemia minor.
Noronha JF, Grotto HZ.
Source
Department of Clinical Pathology, School of Medical Sciences, State University of Campinas, São Paulo,
Brazil.
Abstract
New parameters correlated with the hemoglobin content in reticulocytes (RET-Y) and in red blood cells (RBCY) have been suggested as helpful in diagnosing iron deficiency anemia. We have studied RET-Y and RBC-Y
indices in two groups of patients with microcytosis to verify if these parameters could be used to differentiate
iron deficiency anemia from beta-thalassemia minor. Blood samples from 33 iron-deficient patients, 25 betathalassemic minor patients and 50 normal individuals were analyzed on a Sysmex XE-2100 instrument. A
significant difference was observed in reticulocyte counting and immature reticulocyte fraction between iron
deficiency anemia and beta-thalassemia minor groups, but not in RBC-X and RET-Y parameters. Reticulocyte
counting was higher in beta-thalassemia minor and the immature reticulocyte fraction was higher in severe
iron deficiency anemia. The ratio RET-Y/mean cell volume was tested and was significantly different when
beta-thalassemia minor was compared with mild and severe iron deficiency anemia, and showed better
performance than the Mentzer ratio and the Green and King function. A great overlap of RET-Y and RBC-Y
individual values was observed in both groups of microcytic anemias; we conclude that these new indices
may be used with caution as indicative of iron deficiency, mainly in populations where beta-thalassemia minor
is frequent.
PMID:15843216 [PubMed - indexed for MEDLINE]
Lab Hematol. 2007;13(2):63-8.
Innovative parameters RET-Y, sTfR, and sTfR-F index in patients with microcytic, hypochromic
anemia--their special value for hemoglobinopathies.
Agorasti A, Trivellas T, Papadopoulos V, Konstantinidou D.
Source
Hematology Laboratory, General Hospital of Xanthi, Xanthi, Greece. vhrissan@civil.duth.gr
Abstract
The role of RET-Y (the mean value of the forward-scattered light histogram within the reticulocyte population),
soluble transferrin receptor (sTfR), and the ratio of soluble transferrin receptor to log10 ferritin (sTfR-F index)
in discriminating hemoglobinopathies remains unclear. For that purpose, a cohort of 141 patients with
microcytic, hypochromic anemia, along with 58 healthy individuals, were evaluated in the present study.
Patients were divided into 4 groups: A (beta-thalassemia trait, n=62), B (iron-deficiency anemia [IDA], n=41),
C (alpha-thalassemia trait, n=10) and D (hemoglobin O-Arab trait, n=28). Whole blood count, RET-Y, ferritin,
sTfR, and sTfR-F index were performed for each individual. Diagnostic efficiency was analyzed by receiver
operating characteristic (ROC) curves. Youden index was used for the estimation of the cutoff points and the
associated values for sensitivity and 1-specificity. Statistically significant differences were observed for RET-Y,
sTfR-F, and sTfR-F index between patients and healthy individuals, except for sTfR-F index of group C;
between groups A, D, and B for RET-Y; between groups C, D, and B for sTfR; and between groups A, C, D,
and B for sTfR-F index. ROC curves were constructed considering IDA as a positive case and indicated a
very good diagnostic ability for sTfR-F index (area under the ROC curve [AUCROC]=0.938, cutoff point >2.19)
in differentiating IDA from hemoglobinopathies in the study population. When the beta-thalassemia trait was
considered as a positive case, ROC curves demonstrated a very good diagnostic efficiency for RET-Y
(AUCROC=0.894, cutoff point <1411.8 AU). In populations where hemoglobinopathies are frequent, the full
blood count, including the new parameter RET-Y, and sTfR-F index provide an extra, simple, and accurate
tool for diagnosis and genetic consulting.
PMID:17573284 [PubMed - indexed for MEDLINE]
Int J Lab Hematol. 2009 Oct;31(5):528-34. Epub 2008 May 27.
Red blood cell microcytosis and hypochromia in the differential diagnosis of iron deficiency and betathalassaemia trait.
Urrechaga E.
Source
Haematology Laboratory, Hospital Galdakao - Usansolo, Galdakao 48960, Vizcaya, Spain.
eloisa.urrechagaigartua@osakidetza.net
Abstract
Iron deficiency anaemia (IDA) and beta-thalassaemia are the most common causes of microcytic anaemia.
Some indices have been defined to quickly discriminate this diseases based on red cell parameters obtained
from automated blood cell analyzers, and can be effective for use as a preliminary screening tool to allow the
reflex HbA(2) analysis, when a proper cut-off is chosen. Advia 2120 (Siemens Medical Solutions Diagnostics)
directly measures volume and haemoglobin concentration of individual red cells, and quantifies the
percentage of microcytic, normocytic, macrocytic, hypochromic, normochromic and hyperchromic red cells.
Because of the inverse behaviour of the % microcytic and % hypochromic red cells in beta-thalassaemia trait
and in IDA the ratio between these two values was computed and its discriminant efficiency assessed. The
aim of the study was to assess the predictive value of the new index % microcytic/% hypochromic ratio in the
differential diagnosis of beta-thalassaemia compared with Mentzer index, currently used in our Laboratory.
Sensitivity, specificity and total efficiency of both indices were calculated for a set of 110 IDA patients and 150
beta-thalassaemia carriers. Discriminant efficiency was similar for both indices.
PMID:18510574 [PubMed - indexed for MEDLINE]
Eur J Pediatr. 2010 Sep;169(9):1097-104. Epub 2010 Mar 25.
Age, beta thalassaemia trait, and iron-deficient anaemia significantly affect reticulocyte indices in preschool children.
Chouliaras GL, Stamoulakatou A, Tsiftis G, Perissaki G, Premetis E, Lycopoulou L.
Source
First Department of Paediatrics, Athens University Medical School, Aghia Sophia Children's Hospital, 115 27
Athens, Greece. georgehouliaras@msn.com
Abstract
BACKGROUND: Reticulocyte indices are easy to obtain, low cost parameters and have gained interest in
the field of diagnosing anaemias of childhood.
METHODS: We assessed distribution, age and gender variation, relation to indices of iron metabolism and
diagnostic performance of reticulocyte haemoglobin content (CHr), percentage of microcytic reticulocytes
(micro_r), percentage of hypochromic reticulocytes (hypo_r), and percentage of reticulocytes with low CHr
(low_CHr) in 386 pre-school children classified in four groups: healthy, iron deficiency (ID), iron deficiency
anaemia (IDA), and beta-thalassaemia carriers (beta-thal).
RESULTS: Age had a positive effect in CHr (Spearman's rho = 0.21) and a negative effect in hypo_r
(Spearman's rho = -0.2) in healthy children. CHr and low_CHr were related to ferritin in the IDA group
(Spearman's rho 0.55 and -0.53, respectively). In the beta-thal group, HbA(2) is strongly related to all
reticulocyte indices. micro_r and CHr performed best in discriminating between IDA and beta-thal
heterozygosity (ROC analysis, area under the curve (AUC): 0.76 and 0.74, respectively). CHr achieved the
best AUC (0.58) in identifying ID among children without anaemia.
CONCLUSION: Age, IDA and beta-thal significantly affect reticulocyte indices. CHr and micro_r may have a
role as screening tools in discriminating between IDA and beta-thal heterozygosity.
PMID: 20336466 [PubMed - indexed for MEDLINE]
Int J Lal Hematol. 2010 Feb;32(1 Pt 1):e144-50. Epub 2009 Feb 9.
The new mature red cell parameter, low haemoglobin density of the Beckman-Coulter LH750: clinical
utility in the diagnosis of iron deficiency.
Urrechaga E.
Source
Haematology Laboratory, Hospital Galdakao, Vizcaya, Spain. eloisa.urrechagaigartua@osakidetza.net
Abstract
The percentage of hypochromic red cells (%Hypo) is a diagnostic tool that has been used with biochemical
markers to diagnose iron disturbances and is incorporated to National Kidney Foundation KDOQI guidelines
for monitoring recombinant human erythropoietin therapy. %Hypo measurement has been restricted to
analysers manufactured by Siemens. Low haemoglobin density (LHD%), a new parameter provided by
Beckman-Coulter, is derived from the traditional mean cell haemoglobin concentration (MCHC), using the
mathematical sigmoid transformation [see equation in text]. This study aimed to establish LHD% values in the
normal population and in different types of anaemia, to investigate its clinical usefulness in the study of iron
status and its correlation with %Hypo. Samples from 449 patients [120 healthy individuals, 86 iron deficiency
anaemia (IDA), 102 chronic kidney disease, 58 anaemia of chronic disease and 83 beta-thalassaemia
carriers] were run sequentially on the LH 750 (Beckman-Coulter) and Advia 2120 (Siemens) analysers. The
reliability of LHD% as a marker of iron deficiency was evaluated on a group of 152 consecutive patients with
IDA. Good correlation was observed between %Hypo and LHD%, r(2) = 0.869. Receiver operating
characteristic curve analysis for LHD% and the diagnosis of iron deficiency was: cut-off point 4.0%; area
under the curve 0.976; sensitivity 95.2%; specificity 93.3%. There was a good level of agreement between
LHD% and %Hypo. Both are suitable parameters for determining iron status and its availability for
erythropoiesis, with the same clinical significance.
PMID:19220525 [PubMed - indexed for MEDLINE]
Int J Lab Hematol. 2011 Feb;33(1):30-6. doi: 10.1111/j.1751-553X.2010.01237.x.
The role of automated measurement of red cell subpopulations on the Sysmex XE 5000 analyzer in
the differential diagnosis of microcytic anemia.
Urrechaga E, Borque L, Escanero JF.
Source
Hematology Laboratory, Hospital Galdakao-Usansolo, Galdakao, Vizcaya, Spain.
eloisa.urrechagaigartua@osakidetza.net
Abstract
Cell counter-based formulae have been used in the differential diagnosis of microcytic anemia. The
measurement of new red cell parameters is now available on the Sysmex XE 5000 analyzer. Derived from the
percentages of microcytic and hypochromic red cells, the authors describe the new formula %microcytic%hypochromic, M-H index. The aim of this study was to assess the discriminant value of this new index in the
differential diagnosis of microcytic anemia and thalassemia screening compared to the published indices.
Receiver operating characteristic curves, sensitivity, specificity and Youden index were calculated for a set of
170 iron-deficiency anemia patients and 200 β thalassemia carriers. % microcytic-% hypochromic index
showed the best area under the curve (area under curve AUC, 0.994) and Youden index (93.9%), among
considered indices; 98% sensitivity, 95.9% specificity, at a cutoff value >11.5; Green and King index ranked
second (AUC 0.99, Youden index 90.8%). Because of high sensitivity and specificity, the new index
%microcytic-%hypochromic was the most reliable index evaluated. M-H index could be a useful tool in the
differential diagnosis of microcytic anemia, and samples with M-H>11.5 can be chosen for further analysis to
confirm the diagnosis of thalassemia.
© 2010 Blackwell Publishing Ltd.
PMID: 20492000 [PubMed - indexed for MEDLINE]
Αλγόριθμος για τη διερεύνηση μικροκυτταρικής αναιμίας
Αριθμός RBC
Αριθμός RBC κ.φ. ή
CRP κ.φ.
CRP
Ferritin < 50
Ferritin 50-150
sTfR/log Ferr
≥1.5
Ferritin <20
Αναιμία χρονίας
νόσου
Εξέταση BM
Δακτυλιοειδείς σιδηροβλάστες?
Σιδηροπενική αναιμία
Αιτιολογία?
Ferritin κ.φ.
sTfR/log Ferr
<1.5
Ferritin κ.φ.
Σιδηροβλαστική
αναιμία
Ferritin >150
Ανάλυση Hb
HbA2 ή HbF
Πιθανή λοίμωξη
H. pylori
Έλεγχος οικογένειας
Έρευνα για ελλείψεις
στο χρωμόσωμα 16
Μη απάντηση στην αγωγή
Ανάλυση Hb
Φυσιολογική
pattern
β-thalassaemia
α-thalassaemia
Reprinted from Lambert JF, et al. In C Beaumont, P Beris, Y Beuzard, C Brugnara, eds. Disorders of iron homeostasis,
erythrocytes, erythropoiesis. Forum service editore, Genoa, Italy, 2006 page 73 figure 1.
Photis Beris, The Curriculum in Iron Metabolism & Related Disorders. Τροποποιημένο.
Σας ευχαριστώ!