Επικίνδυνες
καισαρικές: μύθος ή
πραγματικότητα;
Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC
Παιδίατρος – Συγγραφέας - Σύμβουλος
Γαλουχίας
www.pediatros-thes.gr
25 Σεπτεμβρίου 2010, Θεσσαλονίκη
Πλάνο της ομιλίας
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Καισαρικές και υγεία του παιδιού (1)
• Τριπλάσιος κίνδυνος να πεθάνουν στον πρώτο μήνα της ζωής τους
(CDC, USA)
• 40% μεγαλύτερη πιθανότητα για υποστήριξη της αναπνοής στη
γέννηση
Καισαρικές και υγεία του παιδιού (2)
• Χαμηλότερο ζάχαρο αίματος
ήδη από τη γέννηση
• Παρουσία επικίνδυνων
μικροβίων στο έντερο του
μωρού (bifidobacteria >60%
σε ΦΤ, 0 - 8% σε CS)
• 80% των νεογνών με MRSA
γεννιούνται με καισαρική
Καισαρικές και υγεία του παιδιού (3)
• Σχεδόν διπλάσια πιθανότητα για
δυσανεξία στη γλουτένη
• Διπλάσιος κίνδυνος για ατοπία –
αλλεργική ρινίτιδα, ατοπική
δερματίτιδα
• 20% μεγαλύτερο κίνδυνο για
αλλεργία στο γάλα αγελάδας
• 20 με 30% μεγαλύτερη
πιθανότητα για διαβήτη τύπου 1
• Μελέτη των συνθηκών γέννησης 248.612 παιδιών γεννημένων
μεταξύ 1970 και 1989 στην Οξφόρδη
• 4017 από τα παιδιά μπήκαν κάποια στιγμή στο νοσοκομείο για
άσθμα
• Η πιθανότητα άσθματος αυξανόταν τόσο όσο:
–
–
–
–
Η εβδομάδα κύησης ήταν μικρότερη
Το βάρος γέννησης ήταν μικρότερο
Τα παιδιά είχαν γεννηθεί με καισαρική
Τα παιδιά δεν είχαν θηλάσει
• Η καισαρική αυξάνει κατά 20% την πιθανότητα εμφάνισης
άσθματος
Davidson R et al. Influence of maternal and perinatal factors on subsequent
hospitalisation for asthma in children: evidence from the Oxford record linkage
study. BMC Pulm Med. 2010 Mar 16;10:14.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Καισαρικές ρουτίνας
• 178 γυναίκες με καισαρική συγκρίθηκαν με 178 γυναίκες
με φυσιολογικό τοκετό
• Μετά από καισαρική:
–
–
–
–
–
Τριπλάσια (*3) συχνότητα πυρετού στη μητέρα
Πολλαπλάσιες λοιμώξεις τραύματος
Διπλάσια (*2) συχνότητα σημαντικής απώλειας αίματος
Μεγαλύτερη χρήση σιδήρου, αναλγητικών και αντιβιοτικών
Τετραπλάσια (*4) συχνότητα προβλημάτων στο θηλασμό
• Συμπέρασμα: «οι έγκυες θα πρέπει να ενημερώνονται
επαρκώς για τον αυξημένο κίνδυνο αυτών των επιπλοκών»
Bodner K et al. Influence of the mode of delivery on maternal and neonatal outcomes: a comparison
between elective cesarean section and planned vaginal delivery in a low-risk obstetric population.
Arch Gynecol Obstet. 2010 May 27. [Epub ahead of print]
Παροδική ταχύπνοια
• «Απροετοίμαστο» νεογέννητο, χωρίς έναρξη τοκετού και
συσπάσεις
• Καισαρικές ρουτίνας και μικρή εβδομάδα κύησης παράγοντες
κινδύνου
• Τόσο πιο έντονο πρόβλημα όσο λιγότερη διάρκεια τοκετού
• Μη έκθεση σε συσπάσεις της μήτρας, παραμονή υγρού στους
πνεύμονες
• TTN, RDS έχουν αυξηθεί τα τελευταία 15 χρόνια, με
παράλληλη αύξηση των καισαρικών
Tutdibi E et al. Impact of labor on outcomes in transient tachypnea of the newborn:
population-based study. Pediatrics. 2010 Mar;125(3):e577-83.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙΣΑΡΙΚΗΣ ΡΟΥΤΙΝΑΣ
• Μεγαλύτερος κίνδυνος ενδοκράνιας αιμορραγίας σε
καισαρική χωρίς έναρξη τοκετού
• Στο δέρμα και το στόμα του μωρού δεν εγκαθίστανται τα
αθώα μικρόβια της μητέρας του
• Μειωμενος αριθμος λεμφοκυτταρων στο αιμα ομφαλιου
λωρου
• Μειωμενη αμυνα του νεογεννητου (;)
• Προδιαθεση σε λοιμωξεις, αλλεργιες (;)
• Πιθανή συσχέτιση με SIDS
Echolc B et al. Emergency and elective cesarean section and selected
elements of immunological system of full-term neonates. Ginekol Pol. 2009
Oct;80(10):757-61.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Καισαρικές και θηλασμός (1)
«Η καισαρική τομή δείχθηκε στο δείγμα μας ότι σχετίζεται
αρνητικά με το θηλασμό. Το εύρημα αυτό τοποθετεί τις
μισές περίπου γυναίκες που γεννούν στην Ελλάδα σε
μειονεκτικότερη θέση σε σχέση με τον στόχο επίτευξης του
θηλασμού»
Καισαρικές και θηλασμός (2)
• Μη ομαλή συμπεριφορά του νεογνού στο στήθος
• Καθυστέρηση στην εμφάνιση της γαλακτογένεσης >72
ώρες
• Πιο έντονο πέτρωμα του στήθους
• Πόνος της λεχώνας
• Δυσκολίες πρόσληψης του στήθους λόγω του
χειρουργικού τραύματος
• Μεγάλη απώλεια βάρους ( >10%)
• Δυσκολία στην πρόσληψη βάρους κατά τις πρώτες 25
μέρες
• Μεγαλύτερη πιθανότητα για κατάθλιψη λοχείας
Ευαισθησία στο κλάμα του μωρού
μας
• 6 μητέρες μετά από καισαρική ρουτίνας/ 6 μετά από ΦΤ
• Έκαναν λειτουργικές μαγνητικές εγκεφάλου, 2 με 4 εβδομάδες μετά τη γέννα
• Όσες γέννησαν με καισαρική ήταν λιγότερο ανταποδοτικές στο κλάμα του δικού
τους μωρού
• Όσες γέννησαν με ΦΤ ήταν περισσότερο ευαίσθητες στα σημάδια του μωρού
τους
• «Οι περιοχές του εγκεφάλου που έχουν να κάνουν με την συναίσθηση, το
κίνητρο, το ξύπνημα, την επιβράβευση και τη δημιουργία συνηθειών, ήταν όλες
πιο ενεργοποιημένες στις μητέρες μετά από ΦΤ»
• Οι εγκεφαλικές απαντήσεις της μητέρας προς το παιδί της επηρεάζονται
αρνητικά από την καισαρική
Swain JE et al. Maternal brain response to own baby-cry is affected by cesarean section
delivery. J Child Psychol Psychiatry. 2008 Oct;49(10):1042-52.
Πόσο σημαντικό είναι να θηλάσω μετά από
καισαρική;
• 468 μωρά στο Ισραήλ που γεννήθηκαν με καισαρική
• Ερεύνησαν κατά πόσο νοσηλεύτηκαν για οποιοδήποτε
λόγο ασθένειας κατά τον πρώτο χρόνο
• 40% αυτών που θήλασαν για τουλάχιστον 4 μήνες
• 60% όσων θήλασαν λιγότερο από 4 μήνες
• Εάν γεννήσατε με καισαρική, προσπαθήστε παραπάνω
να θηλάσετε για να προστατεύσετε το παιδί
Chertok IR et al. Infant hospitalization and breastfeeding post-caesarean
section. Br J Nurs. 2008 Jun 26-Jul 9;17(12):786-91.
Πως μπορεί να βοηθηθεί καλύτερα το μωρό
μετά από καισαρική;
• Έρευνα για το πρώτο 2ωρο μετά καισαρική από την
πρωτοπόρο Σουηδία
• 15 πατεράδες πήραν αμέσως το νεογέννητο αγκαλιά
• 14 πατεράδες κάθισαν δίπλα στο κουνάκι του μωρού
• Τα μωρά που απόλαυσαν αγκαλιά ηρέμησαν πιο
γρήγορα, έκλαψαν λιγότερο, έγιναν πιο ήρεμα,
κοιμήθηκαν πιο γρήγορα,
• Ο πατέρας μπορεί να βοηθήσει να βελτιωθεί η
συμπεριφορά του νεογέννητου (prefeeding behaviour)
εφόσον η μητέρα αρχικά δε μπορεί
Erlandsson K et al. Skin-to-skin care with the father after cesarean birth
and its effect on newborn crying and prefeeding behavior. Birth. 2007
Jun;34(2):105-14.
http://www.youtube.com/watch?v=Cuu8UEXzVQ0
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
• Δείγμα 13258 τέτοιων καισαρικών από 19 νοσοκομεία
(1999-2002, ΗΠΑ)
• Στις 37 εβδομάδες 2 με 4 φορές συχνότερα, στις 38
εβδομάδες 1.5 με 3 φορές συχνότερα:
–
–
–
–
–
–
Αναπνευστική δυσχέρεια νεογέννητου
Μηχανική υποστήριξη της αναπνοής
Νεογνική λοίμωξη, σήψη
Υπογλυκαιμία
Εισαγωγή στην εντατική νεογνών
Νοσηλεία > 5 ημέρες
Tita AT et al. Timing of elective repeat cesarean delivery at term and
neonatal outcomes. N Engl J Med. 2009 Jan 8;360(2):111-20.
• Πανεθνική μελέτη του 2010
από την Ολλανδία
• 20.973 προγραμματισμένες
καισαρικές
• > 50% πριν τις 39 εβδομάδες
κύησης
• Νεογνική νοσηρότητα 20.6%
για όσα γεννήθηκαν μεταξύ 37
και 38 εβδομάδων
• 12.5% για όσα γεννήθηκαν
μεταξύ 38 και 39 εβδομάδων
• 9.5% για όσα γεννήθηκαν >=39
εβδομάδων
Wilmink FA et al. Neonatal outcome
following elective cesarean section
beyond 37 weeks of gestation: a 7year retrospective analysis of a
national registry. Am J Obstet Gynecol.
2010 Mar;202(3):250.e1-8.
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
(2)
• Διπλάσια θνητότητα για το νεογέννητο
• 8 φορές συχνότερα πνευμοθώρακας σε καισαρική
ρουτίνας
• 4 φορές συχνότερα πνευμοθώρακας σε επείγουσα
• Παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλική παράλυση (34-38
εβδομάδες κύησης)
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
(3)
• Μικρότερο βάρος γέννησης
• Δυσκολότερος θηλασμός
• Συχνότερος και εντονότερος
ίκτερος
• Αυξημένο οικονομικό κόστος για
οικογένειες, ασφαλιστικά ταμεία και
ΕΣΥ
Kαισαρικές <39/40 και προβλήματα στο
σχολείο
• Πανεθνική μελέτη με 407.503 παιδιά σχολικής ηλικίας
στην Σκωτία
• 5% των παιδιών είχαν μαθησιακές δυσκολίες
• 15% συχνότερες σε όσα γεννήθηκαν 37 – 39/40
• 5.5% των περιπτώσεων παιδιών με μαθησιακές
δυσκολίες αποδίδονται σε πρώιμη γέννηση 37 – 39/40
MacKay DF et al. Gestational age at delivery and special educational
need: retrospective cohort study of 407,503 schoolchildren. PLoS
Med. 2010 Jun 8;7(6):e1000289.
Και αν το έμβρυο έχει σοβαρό διαγνωσμένο
πρόβλημα;
• 971 έμβρυα με διεγνωσμένο σοβαρό καρδιολογικό πρόβλημα
< 39/40
39-40/40
Θνητότητα
7%
2.5%
Νοσηρότητα
50%
40%
John M. Costello et al. Birth Before 39 Weeks' Gestation Is Associated With Worse Outcomes in
Neonates With Heart Disease. Pediatrics 2010; 126: 277-284.
Αλλαγή πολιτικής φέρνει αποτέλεσμα;
• Αλλαγή πολιτικής σε 20 νοσοκομεία
του Οχάιο (ΗΠΑ)
• Οι καισαρικές χωρίς ιατρική ένδειξη
<39 εβδομάδων μειώθηκαν από
25% σε <5%
• Οι προκλήσεις τοκετού χωρίς
ιατρική ένδειξη μειώθηκαν από το
13% στο 8%
Donovan EF et al. A statewide initiative to reduce inappropriate
scheduled births at 36(0/7)-38(6/7) weeks' gestation. Am J Obstet
Gynecol. 2010 Mar;202(3):243.e1-8.
Αλλαγή πολιτικής φέρνει αποτέλεσμα;
• Πολιτική για καισαρικές ρουτίνας >39 εβδομάδες στην
Ολλανδία, μεταξύ 2003 και 2007
• Αποτελέσματα σε σύγκριση με 1994 – 1998:
–
–
–
–
Λιγότερες «πρόωρες» καισαρικές
Μεγαλύτερο βάρος γέννησης
Λιγότερα μωρά στην εντατική
Λιγότερα μωρά με αναπνευστικά προβλήματα
• Συμπέρασμα: απόφαση για αλλαγή νοοτροπίας των
μαιευτήρων φέρνει αποτέλεσμα
Tanger HL et al. Less neonatal morbidity with elective caesarean sections
at term: local guideline for elective caesarean section is effective. Ned
Tijdschr Geneeskd. 2010;154(26):A1201.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
• Σχεδόν νομοτελειακές στην Ελλάδα
• Κολπικός τοκετός μετά από καισαρική:
– Καμία αύξηση στις αιμορραγίες και τις κακώσεις του κόλπου
– Καμία αύξηση στη νοσηρότητα του νεογέννητου
• Ανάλυση 203 σχετικών
ερευνών (1966 – 2009)
• Κίνδυνος μητρικής
θνησιμότητας με 2η
καισαρική 4 φορές
συχνότερος
• «Ισχυρές αποδείξεις ότι ο
κολπικός τοκετός μετά από
προηγούμενη καισαρική είναι
λογική και ασφαλής επιλογή
για την πλειοψηφία των
γυναικών»
Guise JM et al. Vaginal birth after cesarean: new insights. Evid Rep Technol Assess
(Full Rep). 2010 Mar;(191):1-397.
• 672 έγκυες με προηγούμενη καισαρική
Αναπνευστικά
προβλήματα
Mωρά
μετά 2η
καισαρική
Μωρά με ΦΤ
μετά από CS
5.8%
2.4%
Εισαγωγή στην 9.3%
εντατική
4.9
Κόστος
Χαμηλότερο
Ψηλότερο
Kamath BD et al. Neonatal outcomes after elective cesarean delivery.
Obstet Gynecol. 2009 Jun;113(6):1231-8.
Νέες πολιτικές σε άλλες χώρες
• Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, ΗΠΑ, CDC
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Πρόκληση τοκετού
• «Η προγραμματισμένη πρόκληση
τοκετού από τις 41 εβδομάδες κύησης
και έπειτα μπορεί να μειώσει την
πιθανότητα καισαρικής και
κεχρωσμένου με μηκώνιο αμνιακού
υγρού. Δεν υπάρχουν αποδείξεις για τη
χρησιμότητα της πρόκλησης τοκετού
πριν τις 41 εβδομάδες κύησης.»
Πρόκληση τοκετού
• Επιμηκύνει τη διάρκεια του τοκετού
• Μεγαλύτερη πιθανότητα να καταλήξει σε καισαρική (*3)
• Σκορ Apgar 1 λεπτό μετά τη γέννα <3 6 φορές πιο
συχνά σε σύγκριση με ΦΤ
• Αυξημένες επιπλοκές μετά τη γέννα στη γυναίκα
Dunne C et al. Outcomes of elective labour induction and elective caesarean
section in low-risk pregnancies between 37 and 41 weeks' gestation. J Obstet
Gynaecol Can. 2009 Dec;31(12):1124-30.
Πως μπορούν να μειωθούν οι προκλήσεις
τοκετού;
• Πρόγραμμα μείωσης των προκλήσεων (Σηάτλ,
ΗΠΑ): 20 χιλιάδες γεννήσεις επί δύο χρόνια
• Μείωση των προκλήσεων τοκετού στις πρωτότοκες
από 4.3% σε 0.8%
• Μείωση των προκλήσεων τοκετού στις πολύτοκες
από 13% στο 9.5%
• Επακόλουθη μείωση των καισαρικών τομών
Reisner DP et al. Reduction of elective inductions in a large community hospital.
Am J Obstet Gynecol. 2009 Jun;200(6):674.e1-7.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Καισαρική και γυναίκα
• 3.5 φορές υψηλότερος κίνδυνος θανάτου
• Περισσότερος χρόνιος πόνος
• Ανωμαλίες προσκόλλησης πλακούντα στη μήτρα σε επόμενες
κυήσεις
• Προεκλαμψία σε επόμενες εγκυμοσύνες
• Αυξημένος κίνδυνος για ρήξη μήτρας σε επόμενη κύηση
• Πιθανότητα για μειωμένη γονιμότητα
Μήπως οι γυναίκες προτιμούν τις
καισαρικές;
•
•
•
•
•
7% των εγκύων δείχνουν προτίμηση για CS
Απόφαση χωρίς ενήμερη συγκατάθεση
Αντίληψη για «ασφάλεια», «ρουτίνα»
Δεν γνωρίζουν άλλες εφικτές επιλογές
Ο μύθος ότι οι προτιμήσεις των εγκύων
αυξάνουν τα ποσοστά των καισαρικών
Karlström A et al. Behind the myth - few women prefer caesarean section in the absence of medical
or obstetrical factors. Midwifery. 2010 Jul 12. [Epub ahead of print]
Μήπως οι γιατροί πιέζονται από τις μητέρες
να κάνουν καισαρική;
• Έρευνα στο Λονδίνο με 800 μαιευτήρες
• Οι περισσότεροι ανέφεραν ελάχιστες προτροπές για
καισαρική
• Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η απαίτηση
των εγκύων για καισαρική είναι ο σημαντικότερος
παράγοντας για την αύξηση του αριθμού των καισαρικών
(!)
• Υποσυνείδητη ανάγκη ενός ολόκληρου κλάδου να
δικαιολογήσει τις πράξεις του
Weaver JJ et al. Are there "unnecessary" cesarean sections? Perceptions of women
and obstetricians about cesarean sections for nonclinical indications. Birth. 2007
Mar;34(1):32-41.
Οι πραγματικοί λόγοι της πανδημίας
(1)
•
•
•
•
Ιατρικοί λόγοι: ηλικία εγκύου
Ιατρικοί λόγοι: Παχυσαρκία (BMI)
Ιατρικοί λόγοι: τεχνολογική πρόοδος
Ιατρικοί λόγοι: αύξηση πολύδυμων
κυήσεων (εξωσωματικές) (;;)
Οι πραγματικοί λόγοι της πανδημίας (2)
• Ελλειπής εκπαίδευση γιατρών: Ελάχιστη πλέον εμπειρία γιατρών
στο φυσιολογικό τοκετό
• Ελλειπής εκπαίδευση γιατρών: Αδιαφορία για τεκμηριωμένη
ιατρική
• Eλλειπής εκπαίδευση γιατρών: διαδικασία ενήμερης συγκατάθεσης
(informed choice)
Οι πραγματικοί λόγοι της πανδημίας (3)
• Υπέρμετρη ιατρικοποίηση της
γέννας
• Ασύδοτο πανηγύρι της ιδιωτικής
υγείας
• Οικονομικό όφελος της
καισαρικής
• Καισαρική των διακοπών, του
ΣΚ και της επαρχίας
• Εξάρτηση από τον ένα γιατρό
• Φόβος των μηνύσεων (αμυντική
ιατρική)
Mossialos E et al. An investigation of Caesarean
sections in three Greek hospitals. The impact of
financial incentives and convenience. European Journal
of Public Health. 2005;15(3):288– 295.
Συνήθεις αφορμές και δικαιολογίες για
καισαρική
•
•
•
•
•
•
•
•
«Ο λώρος είναι τυλιγμένος στο μωρό»
«Το παιδί είναι μεγάλο»
«Το παιδί δεν βλέπω να κατεβαίνει»
«Δε μπορούμε να περιμένουμε άλλο,
δεν προχωράει η διαστολή σου»
«Το παιδί ζορίζεται, το δείχνει το
καρδιοτοκογράφημα»
«Έχεις μικρή πύελο, υπάρχει
δυσαναλογία»
«Έχεις μυωπία» (!)
…….
Τα πισογυρίσματα του ΠΟΥ
• Μέχρι πριν 1 χρόνο, ίσχυε σύσταση για ποσοστά καισαρικών
<15% (από το 1985)
• Νεότερη οδηγία ΠΟΥ: «Δεν υπάρχουν εμπειρικές ενδείξεις για το
επιθυμητό ποσοστό. Η βέλτιστη αναλογία είναι άγνωστη.»
• «Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι όλες οι γυναίκες που
χρήζουν καισαρικής τομής να μπορούν να την έχουν.» (!)
Global Criteria for Mother-friendly
care (WHO, 2009)
•
•
•
•
Σεβασμός στο φυσιολογικό της γέννας/ μη ιατρικοποίηση
Ενδυνάμωση, ενεργός συμμετοχή εγκύου/ πατέρα
Επιλογές τοκετού και μη φαρμακευτικής αναλγησίας
«Φροντίδα που δεν περιλαμβάνει παρεμβάσεις όπως φυσικό
περιορισμό, ξύρισμα, κλύσμα, ορό, ρήξη μεμβρανών,
επιφυσιοτομή, πρόκληση τοκετού, παρεμβατικό τοκετό ή
καισαρική εκτός εάν απαιτούνται ειδικά για μια επιπλοκή και η
μητέρα ενημερώνεται για τους λόγους»
– Προκλήσεις <10%
– Καισαρικές <15%
– VBAC >60%
Τελικά ποιό είναι το πρόβλημα;
• Μήπως το 7% που επιθυμούν καισαρική;
• Μήπως υπάρχουν μητέρες που τους αρνήθηκαν καισαρική στη
χώρα μας, με συνέπειες στην υγεία τους;
• Ή μήπως το πρόβλημα είναι το >30% των γυναικών που θα
προτιμούσαν φυσιολογικό τοκετό αλλά τελικά υφίστανται
καισαρική «ελαφρά τη καρδία»;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Ιστορία 1η
•
•
•
•
•
•
•
Πρωτότοκος χωρίς προβλήματα
Στρεπτόκοκκος σε καλλιέργεια κολπικού στις 36/40
Αντιβίωση/ επιμένει
Απόφαση για καισαρική στις 38/40
Βάρος νεογέννητου 2200γρ (!)
Δυσκολίες θηλασμού, οδηγίες για τάισμα ανά 3 ώρες (!)
«Μια φορά καισαρική, πάντα καισαρική»
Ιστορία 2η
• Πρωτότοκος χωρίς προβλήματα
• «Μικρό» έμβρυο στον εβδομαδιαίο υπέρηχο 37/40
• Επανάληψη υπερήχου από «ειδικό» που επιβεβαιώνει ενδομήτριο
καθυστέρηση στην ανάπτυξη
• Καισαρική στις 38/40
• Βάρος γέννησης 3700γρ (!)
Ιστορία 3η
• Τηλ. Επικοινωνία εγκύου για πονάκια από ημερών ημέρα
Παρασκευή
• Παρατήρηση του μαιευτήρα γιατί δεν επικοινώνησε
νωρίτερα
• Εξέταση: φυσιολογική, απλή εμπέδωση
• Πρόκληση τοκετού Σάββατο πρωί
• Πρωτότοκος, επισκληρίδιος, γυναίκα ακινητοποιημένη
• Έπειτα από 7 ώρες, απόφαση για καισαρική λόγω
«αποτυχίας» πρόκλησης
• 38/40, βάρος γέννησης 2550γρ
• Η μητέρα αργότερα εμφάνισε λοίμωξη
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Καισαρικές και υγεία του παιδιού
Καισαρικές ρουτίνας (elective)
Καισαρικές και θηλασμός
Καισαρικές πριν τις 39 εβδομάδες κύησης
Καισαρικές μετά προηγούμενη καισαρική
Πρόκληση τοκετού
Καισαρικές και προκλήσεις: ανασκόπηση
Προσωπική εμπειρία
Συμπεράσματα/ Ο δρόμος μπροστά
Συμπεράσματα
• Όταν μια καισαρική είναι απαραίτητη, μπορεί να σώσει ζωές για
μητέρα και παιδί
• Όταν μια καισαρική δεν είναι απαραίτητη, μπορεί να στιγματίσει
μια μητέρα και ένα παιδί
Ο δρόμος μπροστά
• Ενεργοποίηση γονιών
• Έλεγχος της ιδιωτικής υγείας
• Εκπαίδευση προσωπικού/ Χάραξη πολιτικής και κατευθυντήριων
γραμμών
• Απαίτηση για στοιχεία/ στατιστικές από κάθε κλινική
• Γραμμή καταγγελιών (Συνήγορος της εγκύου;;)
• Συμβουλευτική γραμμή για φυσιολογικό τοκετό
• Κέντρα φυσικού τοκετού με κυρίαρχο ρόλο στις μαίες
Ο δρόμος μπροστά (2)
Αγγλία, 2009
Highest Rates
Caesarean Rate
Chelsea and Westminster
Hospital
33.3%
Queen Charlotte's and Chelsea
Hospital
33.1%
St Mary's Hospital, Paddington
33.1%
Royal Free Hospital. Hampstead
East Surrey Hospital, Redhill
31%
30.9%
Lowest Rates
Hope Hospital, Salford
18.8%
Barnsley DGH
18.7%
Pontefract General Infirmary
17.8%
Royal Shrewsbury Hospital
16.9%
Kings Mill Centre, Sutton-inAshfield
15.8%
Πηγή:http://www.birthchoiceuk.com/Professionals/Fra
me.htm
www.ican-online.org
www.birth-choices.gr
Εκπαίδευση προσωπικού και
αλλαγή πολιτικών στο ΕΣΥ
The “natural” caesarean
•
•
•
•
•
Kαισαρική μετά την έναρξη των συσπάσεων
Ενεργός συμμετοχή επιτόκου με περιοχική αναισθησία
Ενεργός συμμετοχή πατέρα
Ησυχία/ απαλά φώτα
Άμεση επαφή δέρμα-με-δέρμα νεογεννήτου - μητέρας
Smith J et al. The natural caesarean: a woman-centred
technique. BJOG. 2008 Jul;115(8):1037-42
Ωφελείν, μη βλάπτειν
Η φύση είναι πιο σοφή από εμάς. Θα πρέπει να υπάρχει
πολύ σοβαρός λόγος για να παρέμβουμε στο φυσιολογικό
γεγονός της γέννας.
“Birth is a human rights issue”
Midwifery today conference
Strasburg, France, 29 Sept – 03 October 2010
www.midwiferytoday.com
Η γέννηση ενός ανθρώπου δεν είναι αρρώστια.
Φυσιολογική γέννα: τοκετός που ξεκινά από μόνος του, χωρίς
αναλγησία, χωρίς προκλήσεις, χωρίς παρεμβάσεις, χωρίς
επισκληρίδιους, χωρίς καισαρικές, παρουσία δικών μας ανθρώπων
Klaus M et al. Academy of breastfeeding medicine founder's lecture 2009: Maternity
care re-evaluated. Breastfeed Med. 2010 Feb;5(1):3-8.
Η Μαιευτική-Γυναικολογία, ως μια δυναμική ειδικότητα
τόσο
σε επιστημονικό όσο και σε τεχνολογικό επίπεδο, διέπεται
από κανόνες και πρωτόκολλα. Έγκειται στον πολιτισμό
ενός κράτους, στο σύστημα Υγείας του, να τηρεί τους
κανόνες και τα πρωτόκολλα και να αντιμετωπίζει την έγκυο
και το νεογνό με ανθρωπιά, σεβασμό και αξιοπρέπεια
Μελέτη στο διαδίκτυο
•
•
•
•
•
•
www.aims.org.uk/
www.injoyvideos.com/
www.childbirthconnection.org/
www.nct.org.uk/
www.imbci.org/
www.eutokia.gr/
Επιστημονική βιβλιογραφία
•
•
•
•
•
•
•
Decker E et al. Cesarean delivery is associated with celiac disease but not inflammatory bowel
disease in children. Pediatrics. 2010 Jun;125(6):e1433-40. Epub 2010 May 17.
Metsälä J et al. Maternal and perinatal characteristics and the risk of cow's milk allergy in
infants up to 2 years of age: a case-control study nested in the Finnish population. Am J
Epidemiol. 2010 Jun 15;171(12):1310-6. Epub 2010 May 14.
Metsälä J et al. Perinatal factors and the risk of asthma in childhood--a population-based
register study in Finland. Am J Epidemiol. 2008 Jul 15;168(2):170-8. Epub 2008 May 28.
Davidson R et al. Influence of maternal and perinatal factors on subsequent hospitalisation
for asthma in children: evidence from the Oxford record linkage study. BMC Pulm Med. 2010
Mar 16;10:14.
Pistiner M et al. Birth by cesarean section, allergic rhinitis, and allergic sensitization among
children with a parental history of atopy. J Allergy Clin Immunol. 2008 Aug;122(2):274-9.
Epub 2008 Jun 20.
Biasucci G et al. Mode of delivery affects the bacterial community in the newborn gut. Early
Hum Dev. 2010 Feb 4. [Epub ahead of print]
Marom R et al. Neonatal blood glucose concentrations in caesarean and vaginally delivered
term infants. Acta Paediatr. 2010 May 26. [Epub ahead of print]
….to be continued….
Συζήτηση/ Ερωτήσεις