‫به نام خدا‬
‫اپیدمیولوژی افسردگی وبیماریهای روانی‬
‫اهميت اختالالت رواني‬
‫• در جهان شيوع در تمام عمر اختالالت رواني بيش از ‪ 25‬درصد و‬
‫شيوع اين اختالالت در هر مقطع زماني حدود ‪ 10‬درصد در‬
‫جمعيت بالغ تخمين زده مي شود‪.‬‬
‫• در ايران‪ ،‬شيوع تمام عمر اختالل هاي رواني در جمعيت باالي‬
‫پانزده سال كشور بيش از ‪ 20‬درصد برآورد مي شود كه در اين‬
‫ميان اختالالت خلقي و اضطرابي بيشترين شيوع را دارد‪ .‬شيوع در‬
‫هر مقطع زماني بيش از ‪ 10‬درصد است‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫اهميت اختالالت رواني‬
‫• حدود يك ميليون عدم قبولي در كنكور در هر سال‪ ،‬وجود بيش از ‪ 100‬هزار‬
‫زنداني‪ ،‬بيش از ‪1.5‬ميليون معتاد و تغييرات الگوي مصرف مواد‪ ،‬شيوع باالتر‬
‫از ‪ 6‬در صدهزار خودكش ي‪ ،‬حدود ‪ 3‬ميليون بيكار‪ ،‬قرار داشتن حدود ‪14‬‬
‫درصد از جمعيت زير خط فقر مطلق‪ ،‬آمار ‪ 4‬در صد هزار دختران فراري‪،‬‬
‫نسبت ‪ 10‬درصدي موارد طالق به ازدواج‪ ،‬شيوع ‪ 30‬درصد همسرآزاري و‬
‫كودك آزاري فيزيكي و وجود ‪ 600‬هزار كودك شاغل و همين ميزان كودك‬
‫خياباني از شواهد بارز اهميت و ضرورت توجه به نياز هاي بهداشت روان‬
‫گروه هاي خاص است‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫حجم مشكل اختالالت رواني در ايران‬
‫شيوع انواع اختالالت رواني‬
‫شيوع اختالالت رواني در كودكان‬
‫‪4‬‬
‫‪ 21‬درصد •‬
‫‪ 15‬تا ‪ 30‬درصد •‬
‫شيوع سوء مصرف مواد‬
‫‪ 2‬تا ‪ 3‬درصد •‬
‫شيوع كودك آزاري‬
‫درصد‬
‫‪• 5/12‬‬
‫در روان شناسی اختالالت روانی به دو دسته‬
‫نوروتيک و سایکوتيک تقسيم می شوند‬
• As an illness, neurosis represents a variety of
mental disorders in which emotional distress
or unconscious conflict is expressed through
various physical, physiological, and mental
disturbances, which may include physical
symptoms (e.g. hysteria).
‫نوروتیک یا اختالل های روان رنجور‬
‫اختالالت نوروتيک اشاره به بيماری هايی دارد که خود •‬
‫فرد از وجود آن رنج می برد اما برای جامعه بی خطر‬
‫است‪.‬‬
‫بیماری خفیف روانی ( نوروتیک )اختالالتی است که به‬
‫زبان عادی مردم به آن ناراحتی عصبی یا ناراحتی اعصاب‬
‫می گویند ‪ .‬این بیماران نشانه های خاص خود را دارند که‬
‫ماهها و سالها ادامه داشته و با کاهش و افزایش مشکالت‬
‫روزمره و فشارهای خانوادگی و اجتماعی کاهش یا افزایش‬
‫می یابد ‪.‬‬
‫در نوروتیک ها واقعیت سنجی از دست نرفته و قطع ارتباط‬
‫با واقعیت آنطور که در سایکوتیک ها شایع می باشد وجود‬
‫ندارد و از بیماری خود آگاهی دارند ودر واقع بیمار قادر‬
‫است واقعیات دنیای خارج را ارزیابی کند اگر چه ممکن‬
‫است عالئم برای بیمار ناتوان کننده باشد اما رفتار او نسبت‬
‫به هنجار های اجتماعی اختالل جدی ندارد‪ .‬در حالیکه در‬
‫سایرین عالئم خیلی پایه دار و طوالنی هستند و بیماری‬
‫اغلب میل به عود مجدد دارد خصوصا بدنبال یک‬
‫رویداد استرس زای زندگی ‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪ -1‬اضطراب‪ :‬بیمار دائما دلهره و اضطراب دارد‪ .‬اضطرای حالت مرضی و‬
‫بیمارگونه ایست که مشخصه اش وجود احساس وحشت همراه با نشانه های‬
‫جسمی مبنی بر پرفعالیتی دستگاه عصبی اتونوم می باشد‪.‬‬
‫‪-2‬بی اشتهایی‪ :‬اختاللی جدی و بالقوه مهلک مشخص با اختالل در تصویر تن‬
‫و محدودیت عمدی در رژیم غذایی که معموال به سوءتغذیه شدید می‬
‫انجامد‪.‬‬
‫‪-3‬افسردگی‪ :‬مشخصه اش اندوه‪ ،‬بی احساسی‪ ،‬بدبینی‪ ،‬احساس تنهایی و نا‬
‫امیدی است و شخص عالقه ای به کار و زندگی ندارد‪.‬‬
‫‪ -4‬وسواس‪ :‬شامل افکار یا تکانه و نظرات مزاحمی که تکرار شده و در‬
‫صورت مقاومت در برابر آنها موجب بروز اضطراب می شود‪.‬‬
‫‪ -5‬عصبانیت‪ :‬بیمار زود عصبانی می شود و در واقع سطح تحمل وی پایین‬
‫است و ترسهایی دارد و گاهی اوقات نیز بیمار از طپش قلب‪ ،‬لرزش دست‪ ،‬دل‬
‫درد وکمردرد شکایت دارد‪.‬‬
‫روانپريشی يا سايکوز‬
‫به معنای وضعیت روانی غیرطبیعی است و اصطالحی‬
‫است که در روانپزشکی برای حالتی روانی به کار میرود‬
»‫که اغلب به صورت «از دست دادن تماس با واقعیت‬
.‫توصیف میشود‬
Psychosis is a loss of contact with reality that usually
includes: False beliefs about what is taking place or
who one is (delusions) ; Seeing or hearing things that
aren't there (hallucinations).
‫بیماريهاي روان پریشي درصد کمي از بیماريهاي پزشکي‬
‫را شامل ميشوند و تنها پنج درصد بیماريهاي‬
‫روانپزشکي در این مقوله قرار دارند و در کل جمعیت‬
‫شیوعي در حدود یک درصد دارند ‪.‬‬
‫اختالالت پسیكوتیك‬
‫• اختالالت پسيكوتيك مجموعه اي از اختالالت مانند اسكيزوفرنيا‪ ،‬اختالل‬
‫هذياني و اختالل پسيكوتيك گذرا مي باشند كه به علت شدت بيماري و اثرات‬
‫زيادي كه بر زندگي فرد مي گذارند نيازمند پيگيري و توجه خاص ي هستند‪ .‬اين‬
‫بيماران اختالل در ارزيابي واقعيت هاي خارجي دارند‪.‬‬
‫• مهمترين عاليم اين اختالالت عبارتند از هذيان (يك اعتقاد نادرست ناهمخوان‬
‫با زمينه هاي فرهنگي)‪ ،‬توهم (ادراك محرك هايي كه در واقع وجود ندارند)‪،‬‬
‫رفتار و گفتار آشفته‪ ،‬گوشه گيري‪ ،‬كاهش ارتباط هاي اجتماعي و كاهش بروز‬
‫هيجان ها و عواطف‪.‬‬
‫• شيوع اين اختالالت در مجموع حدود يك درصد از جمعيت عمومي است‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫سؤاالت تشخيصي پسيكوز‬
‫‪ (1‬آيا براي شما پيش آمده صداهايي را بشنويد كه ديگران مي گويند ما نمي شنويم؟‬
‫‪ (2‬آيا براي شما پيش آمده چيز هايي را ببينيد كه ديگران مي گويند ما نمي بينيم؟‬
‫‪ (3‬آيا براي شما پيش آمده كه احساس كنيد رفتارها يا حركات ديگران (حتي كسانيكه نمي‬
‫شناسيد) به نوعي مربوط به شماست؟‬
‫‪(4‬‬
‫‪(5‬‬
‫‪(6‬‬
‫‪(7‬‬
‫‪12‬‬
‫آیا براي شما پیش آمده كه احساس كنید دیگران قصد آزار و اذیت یا از بین بردن‬
‫شما را داشته باشند؟‬
‫آیا براي شما پیش آمده كه احساس كنید مقام مذهبي یا سیاسي خاصي دارید؟‬
‫آیا گفتار بیمار به شكلي در هم ریخته و آشفته است كه اجزاي آن فاقد ارتباط منطقي‬
‫و قابل فهمي با هم باشد؟‬
‫آیا رفتار بیمار به شكلي غیرعادي و آشفته است كه نتوان براي آن دلیل قابل فهمي‬
‫یافت؟‬
‫توهم‬
‫‪Hallucination‬‬
‫توهم از جمله اختالالت درک (معنای درک حسی‪ ،‬نه فهمیدن)‬
‫هست که در شاخه ی فریب حسی قرار میگیره‪ .‬توهم‬
‫عبارت است از درک کردن بدون محرک‬
‫‪Delusion‬‬
‫هذیان‬
‫نوعی اختالل تفکر در حوزه ی محتوای فکر می باشد و‬
‫عبارت است از عقیده ای با ثبات و نادرست که با منطق‬
‫اصالح شدنی نیست و با فرهنگ همخوانی ندارد (به تک‬
‫تک کلمات این تعریف دقت کنین‪ ،‬مهمه)‪.‬‬
‫اختالل شبیه به اسكیزوفرني‬
‫اختالل هذیاني‬
‫اختالل سایكوتیك كوتاه مدت‬
‫اختالل سایكوتیك ناشي از شرایط طبي عمومي‬
‫اختالل سایكوتیك ناشي از مصرف مواد‬
‫اختالل اسكیزوافكتیو‬
‫اسكيزوفرني‬
‫عملكردهاي اصلي بیمار مثال" در مدرسه یا سركار یا در روابط بین‬
‫فردي یا مراقبت از خود را مختل مي كند‪.‬براي تشخیص این برنامه‬
‫براي تشخیص این بیماري باید عملكرد بیمار در یك یا تعدادري از‬
‫این موارد براي مدت چشمگیري تا حد بسیار پایین تر از وضعیت‬
‫قبلي افت كرده باشد‪.‬‬
Visual Screening Tool
Ask the patient to point to the
face that best represents how she/he
has felt in the past 2 weeks.
‫افسردگی چیست؟‬
‫افسردگی مشکل شماره یک سالمتی در دنيا است!‬
‫هر ساله از هر ‪ 10‬مرد یک نفر و از هر ‪ 10‬زن دو نفر به افسردگی دچار می شوند‪.‬‬
‫افسردگی می تواند یک بيماری باشد!‬
‫افسردگی‪ ،‬فقط غمگينی نيست!‬
‫شناخت افسردگی اولين قدم به سوی درمان است!‬
‫‪Affect & Mood‬‬
‫عاطفه همان چیزی است که هنگام ابراز هیجان در چهره و حاالت افراد‬
‫مشاهده می شود‪ .‬هنگامی که متخصصین بالینی در پی بررسی عاطفه در‬
‫درمانجویانشان هستند‪ ،‬به برخی مولفه ها دقت و توجه دارند‪ .‬که شدت‪،‬‬
‫مناسب بودن‪ ،‬تحرک و دامنه عاطفه از آن جمله است‪.‬‬
‫خلق هم به تجربه هیجانی فرد مربوط است اما به صورت درونی‪،‬‬
‫درحالیکه عاطفه ابراز هیجان به صورت بیرونی است‪.‬افسردگی‪،‬‬
‫سرخوش بودن‪ ،‬خشم ‪ ،‬اضطراب‪ ،‬غم و ‪ ...‬از جمله این هیجانات است‪.‬‬
‫خلق درمانجو در روند درمان وی بسیار مهم و قابل توجه است‪.‬‬
Biopsychosocial
Affect
Environment
Cognition
Behavior
Biopsychosocial
Affect
Environment
Behavior
Cognition
‫• میزان شیوع افسردگی در حد ‪ 15‬در صد در مردان و ‪ 25‬درصد در زنان برای‬
‫طول عمر می باشد‪.‬‬
‫• حدود ‪ 25‬درصد مراجعان به پزشکان عمومی را بیماران افسرده تشخیص‬
‫می دهند‪.‬‬
‫حجم مشکالت ناشی از افسردگی‬
‫• تشخیص افسردگی معموال بسیار کمتر از میزان واقعی است‬
‫(‪ %50 WHO‬میزان واقعی)‬
‫• افسردگی چهارمین اختالل هزینه بر جهان تا ‪ 1990‬بوده و‬
‫• دومین اختالل هزینه بر جهان تا سال ‪ 2015‬خواهد بود‪.‬‬
‫• افسردگی به عنوان شروع کننده یا دوام دهنده خیلی از بیماری های‬
‫جسمی عمل می کند‪.‬‬
‫• عوارض افسردگی بسیار مهم و ناتوان کننده بوده و ماه ها دوام دارند‪.‬‬
‫افت کارائی‬
‫ازدست دادن توانائی کار ‪ ،‬شغل و درآمد‬
‫مخصوصا اگر بیمار افسرده سرپرست خانواده باشد واقعا مخرب‬
‫است‪.‬‬
‫سازمان بهداشت جهاني‬
‫• افسردگی را بحران بهداشت جهانی آینده اعالم کرد‪.‬‬
‫• بطوري که افسردگي در سال ‪ 2030‬به تنهايي بزرگترين بار بهداشتي را بر‬
‫جامعه تحميل خواهد کرد ‪.‬‬
‫• با اين حال بيشتر کشورهاي در حال توسعه کمتر از دو درصد بودجه ملي‬
‫خود را صرف سالمت روان ميکنند‬
‫رتبه بندی اختالالت به تفکيک جنس و نوع بيماری‬
‫• در مردان سوء مصرف مواد بعد از سوانح و بیماریهای‬
‫اسکمیک قلبی رتبه سوم را دارد‪.‬‬
‫• در زنان اختالالت افسردگی رتبه اول را به خود اختصاص داده‬
‫است‪.‬‬
DSM-IV Diagnostic Criteria for Major
Depressive Episode
Presence of at least 5 of the following symptoms during the
same 2-week period that is a change from previous
functioning:
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Depressed mood*
Loss of interest or pleasure*
Change in appetite and/or weight
Insomnia or hypersomnia
Psychomotor agitation or retardation
Fatigue or loss of energy
Feelings of worthlessness or guilt
Poor concentration or indecisiveness
Suicidal ideation
•At least one of the symptoms must be present: 1) depressed mood or 2) loss of interest or pleasure.
29
SIGECAPS
S
I
G
E
C
A
P
S
• - Changes in sleep pattern
• - Changes in interests or activity
• - Feelings of guilt or increased worry
• - Changes in energy
• - Changes in concentration
• - Changes in appetite
• - Psychomotor disturbances
• - Suicidal ideation
‫مقایسه رتبه افسردگی‬
‫جنس‬
‫امريکا‬
‫ايران‬
‫در دوجنس‬
‫رتبه چهارم‬
‫رتبه چهارم‬
‫زنان‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫مردان‬
‫‪9‬‬
‫‪10‬‬
‫افسردگی‬
‫‪‬افسردگی بالينی نوعی بيماری است که افکار‪ ،‬احساسات و فعاليت‬
‫های شخص را تغيير می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬اين بيماری در طرز فکر‪ ،‬رفتار و جسم فرد اثر می گذارد‪ .‬در اين وضعيت‬
‫کارهايی که انجام آنها هميشه برای فرد آسان يا لذت بخش بوده است‪ ،‬مانند بودن‬
‫در کنار دوستان يا خانواده‪ ،‬مطالعه يا رفتن به سينما انرژی و حوصله بيشتری‬
‫می خواهد‪ .‬حتی مواردی مثل خوردن و خوابيدن هم با مشکل مواجه می شود ‪.‬‬
‫خصائص بالينی حمالت افسردگی ‪:‬‬
‫‪ ‬خلق افسرده و بی عالقگی یا عدم احساس لذت عالئم کلیدی افسردگی‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬بیمار ممکن است از احساس اندوه ‪ ،‬ناامیدی ‪ ،‬غمگینی یا بی ارزشی‬
‫شاکی باشد‪.‬‬
‫‪ ‬از نظر بیمار خلق افسرده واجد کیفیت مشخص است که آن را از‬
‫احساس طبیعی دلتنگی یا سوگ متمایز می کند‪.‬‬
‫‪ ‬بیمار اغلب عالئم افسردگی را عالئم نوعی درد مشقت بار روحی‬
‫توصیف میکند و گاه از آن شکایت می کند که نمی تواند گریه کند ‪،‬‬
‫عالمتی که با بهبود بیمار رفع می شود‪.‬‬
‫• حدود ‪ %66.6‬از کل بيمااران افسارده باه فکار خودکشای مای افتناد و‬
‫حاااااادود ‪ %10-15‬از آنهااااااا نيااااااز دساااااات بااااااه خودکشاااااای ماااااای زننااااااد‬
‫‪.‬‬
‫بيمااارانی کااه اخياارا بااه خااا ر فکرکااردن یااا دساات زدن بااه خودکشاای‬
‫بستری شده اند در مقایسه با بيمارانی که هرگز بساتری نباوده اناد ‪ ،‬در‬
‫ول عمر خود باا خرار بيشاتری از ناار احتماال خودکشای موفا روباه‬
‫رو هساااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااتند‪.‬‬
‫در عااين حااال گاااه بااه نااار ميرسااد کااه بيماااران افساارده از افسردگيش اان‬
‫خباااری ندارناااد و شاااکایتی از داشاااتن خیااا افسااارده نمااای کنناااد و لاااو از‬
‫خانواده ‪ ،‬دوستان و فعاليتهایی که سابقا مورد عالقه شاان باوده ‪ ،‬کناار‬
‫گرفتاااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااه باشاااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااند‪.‬‬
The Suicide Question
• If an adult, child, or adolescent says, “I want to kill myself, or
I'm going to commit suicide”
Always take this statement seriously
and immediately seek assistance
from a qualified mental health professional
• People often feel uncomfortable talking about death.
However, asking the adult, child, or adolescent whether he or
she is depressed or thinking about suicide can be helpful.
• Rather than putting thoughts in the person's head, such a
question will provide assurance that somebody cares and will
give the person the chance to talk about problems
U.S. Suicides
•
•
•
•
11th leading cause of death
8th leading cause of death for males
19th leading cause of death for females
1.3% deaths suicide
• 29% heart diseases
• 23% malignant neoplasms
• 6.8% cerebrovascular disease
Suicide Risk Screening
Measure Suicide Risk Screening Questions
Score
Ideation
Have you had thoughts of taking your own life
1
Plans
Have made any plans to take your life?
1
Means
Do you have access to the tools or situation to take
your life according to your plan?
1
Intent
Do you intend to commit suicide? When?
1
History
Have you ever tried to take your own life?
1
Total
Depression in Women Series, PACE, 2007
Suicide Risk Assessment
Score
Suicide Risk
0
Low Risk
1-2
3-5
Treatment Recommendation
Follow Up as needed
Moderate Risk
Assess suicide risk at each visit.
Refer as needed
High Risk
Implement protective measures
and emergent management
Depression in Women Series, PACE, 2007
‫• تقریبا همه بيماران افسرده ( حدود ‪ %97‬آنها ) از کم شدن‬
‫انرژی خود که موجب می شود نتوانند وظایف خود را به‬
‫راحتی انجام دهند ‪ ،‬از نار تحصيیی و شغیی اختالل ایجاد‬
‫ميکند و انگيزه شان را برای قبول مسئوليت جدید کم می کند‬
‫‪ ،‬شکایت ميکنند‪.‬‬
‫• حدود ‪ %80‬از بيماران از اشکال در خواب ‪ ،‬بويژه سحر‬
‫خيزی ( يعنی بيخوابی انتهايي ) و بيدار شدنهای مکرر در طی‬
‫شب که طی آن دائم به مشکالت خود فکر ميکنند ‪ ،‬شکايت‬
‫دارند‪.‬‬
‫بسياری از بيماران دچار کاهش وزن و کاهش اشتها می شوند‬
‫‪ ،‬اما برخی نيز افزايش اشتها ‪ ،‬افزايش وزن و افزايش خواب‬
‫پيدا ميکنند ‪.‬‬
‫‪ ‬اضطراب از عالئم شایع افسردگی است که بسیاری از بیماران‬
‫یعنی حدود ‪ %90‬از آنها را گرفتار میکند‪.‬‬
‫‪ ‬انواع و اقسام تغییراتی که در مصرف غذا و میزان استراحت‬
‫این بیماران پیدا می شود ‪ ،‬میتواند بیماریهای طبی همراه با‬
‫افسردگی نظیر دیابت ‪ ،‬افزایش فشارخون ‪ ،‬بیماری انسدادی مزمن‬
‫ریه و بیماری قلبی را تشدید کند‪.‬‬
‫‪ ‬سایر عالئم نباتی افسردگی عبارت است از غیر طبیعی بودن‬
‫قاعدگی و کاهش عالقه و عملکرد جنسی ‪ ،‬که اگر درمانگر نتواند‬
‫تشخیص دهد که زیر بنای این مشکالت جنسی اختالل افسردگی است‬
‫گاه ممکن است فرد را به غلط به جلسات مشاوره ازدواج ( ‪Marital‬‬
‫‪ ) counseling‬یا درمان اختالالت جنسی ارجاع دهد‪.‬‬
‫اضرراب ( از جمیه حمالت پانيك ) ‪ ،‬سوءمصرف الکل و شکایات جسمی ( ناير‬
‫یبوست‪ ،‬سردرد ) اغیب درمان افسردگی را دشوار ميکند‪.‬‬
‫حدود ‪ %50‬از کل بيماران ذکر ميکنند که عالیمشان در ول روز تغييرميکند‪.‬‬
‫( ‪ ) Diurnal variation‬به این مشکل که شدت آنها در صبح بيشتر است و‬
‫‪.‬‬
‫هرچه رو به غروب می رویم کمترميشود ‪.‬‬
‫عالئم شناختی افسردگی عبارت است از احساس ذهنی ضعف تمركز‬
‫( ‪ %84‬از بيماران در یک مرالعه ) یک مرالعه دیگر)‬
‫‪.‬‬
‫بار بیماریها‬
‫علت‬
‫‪YLL‬‬
‫‪YLD‬‬
‫‪DALYs‬‬
‫‪48/2‬‬
‫‪14/8‬‬
‫‪27/6‬‬
‫‪3/8‬‬
‫‪28/7‬‬
‫‪16‬‬
‫بيماريهای قلبی و عروقی‬
‫‪17/9‬‬
‫‪5/9‬‬
‫‪10/5‬‬
‫اختالالت مربوط به دوره حول تولد‬
‫‪12/6‬‬
‫‪4/6‬‬
‫‪7/7‬‬
‫بيماريهای اسکلتی ‪ -‬عضالنی‬
‫‪0/7‬‬
‫‪6/9‬‬
‫‪4/5‬‬
‫بيماريهای دستگاه ادراری – تناسلی‬
‫‪0/7‬‬
‫‪6/9‬‬
‫‪4/5‬‬
‫بيماريهای دستگاه گوارش‬
‫‪0/6‬‬
‫‪6/1‬‬
‫‪4/4‬‬
‫بيماريهای دستگاه تنفس‬
‫½‬
‫‪5/8‬‬
‫‪4‬‬
‫بيماريهای تغذيه ای و متابوليک‬
‫‪1/5‬‬
‫‪4/6‬‬
‫¾‬
‫سرطانها‬
‫‪7/2‬‬
‫‪0/5‬‬
‫‪3/1‬‬
‫حوادث (عمدی و غيرعمدی)‬
‫بيماريهای روانی و اختالالت رفتاری‬
‫بار بیماریهای روانی و رفتاری‬
‫بیماریهای روانی و اختالالت رفتاری ‪،‬بیشترین مقدار ‪ YLD‬را سبب می‬
‫شوند ‪(.‬بعد از آن حوادث و سپس بیماریهای اسکلتی هستند)‪.‬‬
‫افسردگی ‪:‬چهارمین رتبه را از نظر عوامل مسبب بیشترین ‪DALY‬در‬
‫ایران بوده است‪.‬‬
‫افسردگی ‪ :‬دارای رتبه اول در بین عوامل ایجاد کننده بیشترین مقدار ‪YLD‬‬
‫در ایران بوده است‪(.‬اعتیاد و حوادث و بیماریهای قلبی و عروقی رتبه های‬
‫بعد را در این شاخص دارا می باشند)‬
‫اهمیت بیماری‬
‫افسردگی شایعترین اختالل روانپزشکی‬
‫شروع بیماری حتی از زمان کودکی (‪ 6-5‬سالگی) تا ‪50‬‬
‫سالگی‬
‫افزایش روند بروز در افراد زیر ‪ 20‬سال‬
‫مرگ در اثر خودکشی در حداقل ‪ %15‬بیماران‬
‫میزان های فراوانی‬
‫میزان شیوع طول عمر افسردگی حدود ‪%40-35‬‬‫میزان شیوع طول عمر افسردگی ماژور ‪(%15‬در زنان ‪-25‬‬‫‪ %10‬و در مردان ‪)%5-12‬‬
‫میزان عود در افسردگی ماژور‪%25‬بدون بهبود کامل‬‫میزان شیوع عمری اختالل دو قطبی حدود ‪%1‬‬‫شیوع لحظه ای افسردگی ماژور در مردان ‪%4.7‬و در زنان‬‫‪%6‬‬
‫شیوع عالیم افسردگی(لحظه ای) در بین دانش آموزان‬‫از‪%28.7‬تا ‪%22.9‬‬
‫میزان بروز ساالنه افسردگی اساسی حدود ‪%1.6‬و در افراد‬‫باالی ‪ 70‬سال‪:‬در مردان ‪%27‬و در زنان ‪%45‬‬
‫عوامل خطر‬
‫‪ .1‬جنس –فروانی حدود دو برابری بیماری در زنان نسبت به‬
‫مردان‬
‫‪ .2‬سن – سن شروع عموما در بین سنین ‪ 50 – 20‬سالگی‬
‫شروع در سن زیر ‪ 20‬سالگی به افزایش مصرف الکل و مواد‬
‫مخدر ارتباط دارد‬
‫‪.3‬مذهب – بیشتر بصورت یک عامل محافظتی اثر داشته است‬
‫‪ .4‬محیط – شیوع بیشتر در مناطق شهری‪ ،‬مناطق مهاجر پذیر‪،‬‬
‫محیطهای درمانی (افزایش شیوع تا ‪)%15‬‬
‫‪ .5‬وضعیت تاهل – کمترین میزان در افراد متاهل‬
‫عوامل خطر(ادامه)‬
‫‪ .6‬سابقه خانوادگی ‪ -‬شیوع بیشتر در بین افراد درجه یک فامیل‬
‫چه اختالالت خلقیو همچنین خودکشی و الکلیسم‬
‫‪.7‬عوامل اجتماعی و فرهنگی – شیو ع بیشتر در مناطق‬
‫شهری‪ ،‬در بین جوانان بخصوص مهاجر‪ ،‬بیکاری و فقر‪،‬‬
‫الگوی هرهنگی درون خانواده ها ‪،‬حوادث تلخ و استرسهای‬
‫مزمن(رویدادهای با باالترین میزان ارتباط با افسردگی‬
‫عبارتند از ‪:‬از دست دادن والدین قبل از ‪ 11‬سالگی‪،‬مرگ‬
‫همسر و مرگ فرزند)‬
‫عوامل خطر(ادامه)‬
‫عوامل زیستی‪:‬‬
‫• آمین های بیولوژیک ‪-1:‬نوراپی نفرین (کاهش میزان‬
‫متابولیتهای نوراپی نفرین و پاسخ بیماری به دزپیرامین) ‪2‬‬
‫ کاهش سروتونین ( پاسخ بیماری به فلوکستین)‬‫‪ -3‬کاهش دوپامین (تخفیف عالیم بیماری با مصرف‬
‫داروهای تیروزین‪،‬آمفتامین و بوپروپیون)‬
‫‪ -4‬گابا و نروپپتیدها(وازوپرسین)‬
‫‪ -5‬اختالل سیستم کلینرژیک و آدرنرژیک‬
Major Neurotransmitters
Serotonin
Norepinephrine
Energy
Interest
Anxiety
Irritability
Impulsivity
Mood, Emotion,
Cognitive
Sex
function
Appetite
Motivation
Aggression
Drive
Dopamine
‫عوامل خطر(ادامه –عوامل زیستی)‬
‫‪-6‬بی نظمی های عصبی‪ -‬غددی‬
‫محور آدرنال و ترشح زیاد کورتیزول‬‫ محور هیپوفیز‪ -‬تیروئید(تاخیر در ترشح ‪)TSH‬‬‫ کاهش ترشح هورمونهای ‪ :‬رشد ‪FSH,LH,‬‬‫‪ -7‬اختالل در سیستم خواب و ریتم شبانه روزی (بی خوابی در‬
‫اول و آخر شب‪،‬بیدار شدن مکررو پرخوابی‬
‫‪ -8‬اختالل در ایمنی در افراد سوگوار‬
‫‪ -9‬تحلیل لوبهای پیشانی و هسته های دمدارو اختالل در گردش‬
‫خون لوب پیشانی‪،‬اختالل در سیستم لیمبیک ‪،‬هسته های قاعده ای‬
‫و هیپوتاالموس‬
‫عوامل خطر(ادامه –عوامل زیستی)‬
‫عوامل ژنتیک – افزایش شانس در فامیل درجه اول ‪ 3-2‬برابر‪ ،‬اگر‬
‫یکی از والدین مبتال به افسردگی اساسی مبتال باشد ‪،‬احتمال ابتال در‬
‫فرزندان به ‪ %10-13‬می رسد ‪.‬احتمال ابتال در مورد بیماری‬
‫اختالل دو قطبی دو برابر این ارقام می باشد‪.‬احتمال ابتال در‬
‫دوقلوهای تک تخمکی حدود ‪ %50‬و در دو تخمکی ‪%25-10‬‬
‫عوامل خطر(ادامه)‬
‫عوامل روانی‬
‫‪ - 1‬عوامل شخصیتی قبل از بیماری(شخصیتهای وسواسی و‬
‫هیستریک)‬
‫‪ – 2‬فرضیه های روان تخیلی و روان پویائی‪(،‬فقدان شئ محبوب‬
‫‪،‬شکست دوران کودکی در برقراری درون فکنی مهرآمیز‪ ،‬تنش‬
‫درآیگومیان امیال شخصی و واقعیت بیرون‬
‫‪ -3‬فرضیه های رفتاری و درماندگی آموخته شده بخصوص در‬
‫زنان‬
‫‪ – 4‬فرضیه های شناختی ( برداشت منفی از تجارب گذشته و‬
‫تجسم منفی با آینده)‬
‫تظاهرات بالینی‬
‫•کناره گیری از دوستان و خانواده‬
‫•کاهش احساس لذت وکاهش انرژی و کاهش انگیزه‬
‫•اختالل خواب(تغییر در عالیم بر اساس عوامل سبب شناختی‪،‬غالب‬
‫زیستی ‪،‬صبح ها بدتر هستند در حالیکه در غالب روانی –اجتماعی‬
‫عصرها بدتر هستند)‬
‫•اختالالت جسمی‪:‬سردرد‪،‬خشکی دهان‪،‬یبوست‪،‬تغییر در اشتها‪،‬کاهش‬
‫میل جنسی و شکایت های جسمی‪:‬قلبی‬
‫‪،‬گوارشی‪،‬ادراری‪،‬تناسلی‪،‬اورتوپدی‬
‫•اختالل در ظاهر بیمار‬
‫•اختالل در تمرکز‪،‬اختالل در تفکرخودانگیز(احساس ناامیدی‪،‬گناه و‬
‫حقارت وافکار خودکشی و دیگرکشی و‪)...‬‬
‫•هذیان و توهم‬
‫•اختالل حافظه بخصوص در سالمندان(دمانس کاذب)‬
‫پیشگیری اولیه‬
‫‪ .1‬آموزش بهداشت روان به مردم و افراد در معرض خطر بخصوص کادر‬
‫درمانی ‪،‬نوجوانان ‪ ،‬افراد مهاجر ‪،‬افراد داغدار‪ ،‬افراد مطلقه و یا‬
‫بیوه‪،‬همسر و فرزندان افراد مبتال‪،‬بدنبال حوادث غیر مترقبه و ‪......‬‬
‫با هدف توانمندسازی گروهای آسب پذیر‬
‫پیشگیری ثانویه‬
‫‪ - 1‬غربالگری(‪ %50‬بیماران ‪،‬خودشان برای درمان‬
‫مراجعه نمی کنند)‬
‫‪ -2‬درمان صحیح و تکمیل دوره درمان‬
‫(‪ %70-80‬بیماران مبتال به دوره های افسردگی با درمان‬
‫بهبود می یابند‪).‬‬
‫پیشگیری ثالثیه‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫روان درمانی‬
‫شناخت درمانی‬
‫گروه درمانی‬
‫خانواده درمانی‬
‫مددکاری اجتماعی‬
‫مذهب درمانی‬
‫اهمیت بیماری اسکیزوفرنی ‪-‬فراوانی‬
‫•شیوع مادام العمر حدود یک درصد(حدود اطمینان ‪-0.9‬‬
‫‪ 0.6‬درصد)‬
‫•میزان بروز سالیانه ‪ 0.5-5‬مورد در ده هزار نفر‬
‫•سالیانه قریب به ‪0.05‬درصد (‪ 5‬در ده هزار نفر در‬
‫امریکا تحت درمان اسکیزوفرنی قرار می گیرند)‬
‫اسکیزوفرنی‬
‫•شیوع در زنان و مردان یکسان است اما در زنان دیرتر‬
‫شروع می شود و پیامد در زنان بهتر است ‪.‬‬
‫•میزان شیوع لحظه ای اسکیزوفرنی ‪ 0/4‬درصد می باشد ‪.‬‬
‫•اسکیزوفرنی باعث ناتوانی زیاد می شود به نحوی که ‪1/1‬‬
‫درصد کل ‪ DALY‬ها و ‪ 2/8‬درصد‪ YLD‬ها ‪،‬ناشی از این‬
‫بیماری رخ می دهد‪.‬‬
‫•در سال ‪، 1990‬هزینه مستقیم اسکیزوفرنی در امریکا‪19،‬‬
‫میلیارد دالر بوده است‬
‫•هزینه ناشی از از دست رفتن بهره وری هم ‪ 46‬میلیارد دالر‬
‫برآورد شده است‪.‬‬
‫عوامل خطر‬
‫• سن وجنس – در شیوع بیماری ‪،‬تفاوت جنسی دیده نمی شود‬
‫ولی شروع بیماری در مردان زودتر اتفاق می افتد ‪(.‬در مردان‬
‫‪ 15-25‬سالگی و در زنان ‪ 25-35‬سالگی‪.‬شروع بیماری در قبل‬
‫از ‪ 10‬سالگی وبعد از ‪ 60‬سالگی نادر است‪.‬‬
‫•پیامد بیماری در زنان بهتر از مردان است‬
‫•عوامل جغرافیائی – توزیع مساوی در سراسر جهان‬
‫•فراونی بیشتر درمناطق شهری و جوامع صنعتی‬
‫•فصل تولد –رخداد بیشتر بیماری در متولدین زمستان و اوایل‬
‫بهار (دخالت احتمالی عفونت های ویروسی ‪،‬الگوهای غذائی و‬
‫‪)...‬‬
‫•عوامل روانی‪-‬اجتماعی‬
‫عوامل خطر اسکیزوفرنی (ادامه)‬
‫•ژنتیک – شانس ابتال در خوشاوندان درجه اول بیماران ‪،‬‬
‫‪ 10‬برابر افراد عادی می باشد‪.‬‬
‫•بروز بیماری در فرزندان بیماران ‪ 2‬برابربیشتر است‪.‬‬
‫•عوامل فرهنگی‪،‬اجتماعی و اقتصادی‪:‬بیماری در گروه های‬
‫اجتماعی‪،‬اقتصادی پایین ‪،‬بیشتر دیده می شود ‪.‬در جوامع‬
‫صنعتی‪،‬مهاجرین تازه ‪،‬تغییرات ناگهانی فرهنگی (ادغامهای‬
‫سریع جوامع در حال توسعه با جوامع توسعه یافته)‬
‫عوامل خطر اسکیزوفرنی (ادامه)‬
‫•عوامل زیست شناختی –‬
‫‪ -1‬اختالل در سیستم لیمبیک‪،‬قشر پیشانی‪،‬مخچه و عقده های قاعده ای‬
‫‪ -2‬فعالیت زیاد دوپامین‬
‫‪-3‬اختالل درنروترانسمیترها‪:‬الیزرژیک اسید دی اتیل آمید(‪)LSD‬‬
‫‪،‬سروتونین‪،‬آمفتامین‪،‬گابا‪،‬گلوتامات‪،‬پپتیدهای عصبی‪،‬نوراپی نفرین‬
‫•عوامل ایمنی شناختی – کاهش اینترلوکین ‪2‬در سلولهای ‪،T‬کاهش تعداد‬
‫لنفوسیتهای محیطی و کاهش میزان پاسخ دهی آنها(واکنشهای نابهنجار سلولی‬
‫و هومورال در برابر نرونها ‪،‬وجود پادتنهای ضد مغزی ناشی از اثرات‬
‫عوامل بیولوژیک(افزایش ناهنجاریهای مادرزادی‪،‬عوارض بارداری ‪،‬وجود‬
‫ارتباط با فصل در بروز بیماری و بستری شدن بیماران و وجود تجمع هائی‬
‫جغرافیائی در بین بزرگساالن‬
The global burden of disease, 1990−2020
• Lower Respiratory
Infections
• Diarrheal Diseases
• Perinatal conditions
• Depression
• Heart Diseases
• Cerebrovascular D/O
•
•
•
•
•
•
Heart Diseases
Depression
Traffic accidents
Cerebrovascular D/O
COPD
Lower Respiratory
Infections
63
Likelihood of Depression Increases with No. of
Physical Symptoms at Presentation
Depression Likelihood /Percentage
70
60
50
40
Series1
30
20
10
0
0-1
2 to 3
4 to 5
6 to 8
>9
No. of Physical Symptoms
Kroenke K, et al. Arch Fam Med 1994
64
Prevalence of Psychiatric disorder
in different medical conditions
Inflammatory bowel disease
HIV/AIDS
Stroke
Parkinson's
high
low
rheumatoid arthritis
myocardial infarction
cancer
out-patients
0
10
20
30
40
50
60
Per cent
65
Risk of Depression by Age &
Sex
0.014
Hazard rate
0.012
Female
Male
0.010
0.008
0.006
0.004
0.002
0.000
0-4
5-9
10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54
Age (y)
Kessler R, et al. J Affect Disord. 1993; 29:85-96.
Are Depressed patients more likely to be
medically ill?
• 1500 Depressed Patients
were evaluated for
General Medical
Conditions
• Total prevalence was 53%
• Those with older age,
Lower income,
unemployment, limited
education and longer
duration of depression
were at higher risk
Yates et al, Gen Hosp Psych 2004
STAR-D Study
Disease/ System
Prevalence
%
Musculo skeletal
43%
Respiratory
32%
Heart
29%
Upper GI
26%
Neurological
25%
Endocrine
24%
67
Causes of Depression in Medical Illness
• Psychological: Grief & loss of functioning, disability
appearance, being a burden, Death anxiety and
narcissistic injury
• Social: Financial issues, educational issues, limited
resources
• Medical: Bidirectional theory i.e. one illness affects
other, Direct effects of depression on medical illness,
Is depression a common symptoms of serous medical
illness?
• Iatrogenic: Medications, Restraints and wrong doings
68
Medications that may Cause Depression
•
•
•
•
Analgesics
Antihypertensives
Antineoplastics
Anti tuberculosis and
Antibiotics
• Corticosteroids
• Digitalis
• Sedatives
• Interferon
Culpepper L: J Clin Psych & Primary care Companion
2005
69
Cost of Depression
Who pays for it?
•
•
•
•
Patients
Families
Health Care Provider
System
70
Cost of Depression
to Patients
• Unable to cope effectively
• Affects nutrition, Rx adherence, self care
• More likely to have adverse reaction to
medications
• Poor physical functioning
• Increased Morbidity and mortality
71
Cost of Depression
Families
• Increased burden
• Patient being aloof from family causing more
guilt and anxiety
• Impaired relationship
• Increased risk of violence and neglect
72
Cost of Depression
Health Care Providers
•
•
•
•
More likely to order work up
Feelings of detachment
May give up early
Feelings of being a failure or not doing enough
73
System
• Increased use of resources
• Increased mortality and morbidity
74
Are Depressed Patients Likely to Die Early?
• Review of 57 studies showed 52% as positive,
22 % negative and 26% Neutral.
• Depression increases death by natural course
and Cardiovascular Diseases.
• Men were at higher risk
• Depression does not increase the risk of death
by cancer.
Lawson: Psychosomatic Medicine 1999
75
Major Depressive Disorder
• Lifetime prevalence in women: 21.3%1
• Lifetime prevalence in men: 12.7%1
• Most prevalent in women between onset
of menstruation and menopause2
1.
2.
Kessler RC et al. Prevalence of and risk factors for lifetime suicide attempts in the National Comorbidity Survey. Arch Gen Psychiatry.
1999;56(7):617-626.
Cohen LS et al. H. Diagnosis and management of mood disorders during the menopausal transition. Am J Med. 2005;118 Suppl 12B:93-97.
Comorbidity and Depression
• 72.1% of those with lifetime MDD and 64% of
those with 12-month MDD have at least one
additional mood disorder
• Primarily anxiety disorder, substance abuse
disorder, or impulse control disorder
Kessler RC et al. The epidemiology of major depressive disorder: results from the National Comorbidity Survey Replication (NCS-R). JAMA.
2003;289(23):3095-3105.
Major Depressive Disorder (MDD)
• One or more major depressive episodes
• Absence of any history of manic, mixed, or hypomanic
episodes
• Relapsing and remitting
• Episodes may last months or, more rarely, years
• Half of all episodes fully remit within 6 to 12 months
with or without treatment
• Up to 20% of those who experience an initial episode
may develop chronic depression
• After an initial episode, the patient is predisposed to
additional episodes which become more severe and
last longer
Moore DP, Jefferson JW. Mood Disorders. In: Moore & Jefferson: Handbook of Medical Psychiatry, 2nd ed. Philadelphia: Mosby; 2004
Depression
•
•
•
•
•
•
•
Very common
Associated with significant dysfunction
Under diagnosed
Often chronic or recurrent
Commonly present with other GMC
Highly treatable
Multiple safe and effective treatments are available
Major Depressive Disorder
• Relapsing and remitting course
• May eventually become chronic
• Minimum duration ≥ two weeks
• Clear distinction between episodes and interepisodic function
• Often well or at least much better between episodes
Two Questions
Over the last two weeks:
1. Have you felt down, depressed, or
hopeless? (Mood)
2. Have you felt little interest or pleasure in
doing things? (Interest)
Recommended Instruments
• QIDS:
Quick Inventory of
Depressive
Symptomatology
(http://www.ids-qids.org)
• PHQ-9:
Patient Health
Questionnaire-9
(www.phqscreeners.com)
Both instruments are…
• Validated
• Quickly and easily
administered and scored
• Available to download
• Available in English
and Spanish
• Helpful for initial screening
AND evaluation of treatment
response