“สถานการณ์ และระบาดวิทยา โรคไม่ ตดิ ต่ อในประเทศไทย ” แพทย์หญิงฉายศรี สุ พรศิลป์ ชัย นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค วันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ.2555 ณ โรงแรมริ ชมอนด์ จังหวัดนนทบุรี วัตถุประสงค ์ 1. พัฒนาศักยภาพบุคลากรของกรมควบคุมโรคในดานระบาด ้ วิทยาของปัจจัยเสี่ ยงตางๆ และโรคไมติ บ ่ ่ ดตอและการบาดเจ็ ่ และการดาเนินงานป้องกันควบคุมโรคในพืน ้ ที่ 2. ประสานความรวมมือระหวางเครื อขายในส ่ ่ ่ วนกลางและ เครือขายส ิ าค ่ ่ วนภูมภ 3. เป็ นเวทีแลกเปลีย ่ นกลาง บทบาทของการบริการสาธารณสุข (Public Health Services) Public health services are very broad and include services in the area of health protection, communicable disease surveillance, disaster preparedness and response, disease prevention services delivered to the community and individual and health promotion, also at community and individual level The 10 Essential Public Health Operations (EPHOs) 2012 …(1) ① Surveillance of population health and well-being ② Monitoring and response to health hazards and emergencies ③ Health protection, including environmental, occupational, food safety and others ④ Health promotion, including action to address social determinants and health inequity ⑤ Disease prevention, ……Risk Management including early detection of illness The 10 Essential Public Health Operations (EPHOs) 2012 ….(2) ⑥ Assuring governance for health and well-being ⑦ Assuring a sufficient and competent public health workforce ⑧ Assuring sustainable organizational structures and financing ⑨ Advocacy, communication and social mobilization for health ⑩ Advancing public health research to inform policy and practice ใช้ประโยชนอะไร ? (๑) ์ เพือ่ อะไร 1. ประเมินสถานการณ์ ...ปัญหา สาธารณะของชุมชนหรื อไม่....ความ รุ นแรง โดยใคร ....... 2. เข้าใจธรรมชาติและการกระจายของ ....... ปัญหา 3. จัดลาดับความสาคัญและชี้เป้ าปัญหา ......... ดาเนินการ • • • • • • • • • ใครต้ องรู้ ตระหนัก ตัดสิ นใจ ดำเนินกำร ผูบ้ ริ หารชุมชน ผูบ้ ริ หารนโยบายและโครงการ ผูบ้ ริ การชุมชน ผูใ้ ห้บริ การดูแลผูเ้ สี่ ยง ผูเ้ ป้ นโรค ผูบ้ ริ หารนโยบายและโครงการ ผูใ้ ห้บริ การ ผูบ้ ริ หารนโยบายและโครงการ ผูบ้ ริ หารชุมชน ประชาชน ใช้ประโยชนอะไร ? (๒) ์ เพือ่ อะไร 4. สื่ อสารเตือนภัย โดยใคร ....... 5. สนับสนุนการลดเสี่ ยงลดปั จจัย ....... การระบาดของโรคสร้าง สุ ขภาพชุมชนและประชาชน ใครต้ องรู้ ตระหนัก ตัดสิ นใจ ดำเนินกำร • ผูบ้ ริ หารชุมชน • ผูบ้ ริ หารนโยบายและโครงการ • ผูบ้ ริ การชุมชน • ผูใ้ ห้บริ การดูแล • • • • ผูบ้ ริ หารชุมชน ผูบ้ ริ หารนโยบายและโครงการ ผูใ้ ห้บริ การชุมชน อาสาสมัคร ใช้ประโยชนอะไร ? (๓) ์ เพือ่ อะไร โดยใคร ใครต้ องรู้ ตระหนัก ตัดสิ นใจ ดำเนินกำร 6. สนับสนุนการจัดบริ การคุณภาพ ......... (ความครอบคลุม และการเข้าถึง และ คุณภาพ) • • • • ผูบ้ ริ หารนโยบายและโครงการ ผูใ้ ห้บริ การดูแล ผูใ้ ห้บริ การวิชาการและชุมชน อาสาสมัคร 7. ติดตามผลของการดาเนินการต่อ การเปลี่ยนแปลงและการ ดาเนินการ .......... • ผูใ้ ห้บริ การวิชาการและชุมชน • ประชาชน 8. ตั้งคาถามที่ตอ้ งหาสาเหตุและ ......... คาตอบ ของแนวทางและเครื่ องมือ ที่ใช้ในการลดจานวน ความรุ นแรง และผลกระทบของโรค • ผูใ้ ห้บริ การวิชาการและชุมชน • ประชาชน ประสิ ทธิผลการดูแลโรคไม่ติดต่อเรื้ อรังที่คาดหวัง จากผูบ้ ริ หารนโยบายฯ 1. ลดจำนวนกำรตำย ลดกำรเกิดโรครำยใหม่ในประชำกร 2. ลดกำรเข้ำอยู่ในโรงพยำบำล ป้ องกันภำวะแทรกซ้อน 3. ลดกำรเข้ำอยู่ในโรงพยำบำล และเพิ่มคุณภำพชีวิต 4. เพิ่มกำรเข้ำถึงบริกำรที่จำเป็ น 5. ใช้จ่ำยกำรดูแลอย่ำงคุ้มค่ำและลดกำรเพิ่มขึน้ ของ ค่ำใช้จ่ำย สถานการณ์อะไรที่ตอ้ งรู ้ เข้าใจ และติดตาม สถานการณโรคและปั จจัยกาหนดทีเ่ กีย ่ วของ ้ ์ สถานการรค ภาระพึง่ พิง และภาระการบริการ ่ ้จาย ่ ์ าใช ................. ................. There is a clear vision on how to address NCDs *Surveillance* Mapping the epidemic of NCDs *Prevention* Reducing the level of exposure to *Management* Strengthen health care for people with In addition to the indicators outlined in this global monitoring framework, countries may include other indicators to monitor progress of national strategies for the prevention Figure 1: Global monitoring framework for NCDs. and control of NCDs, taking into account country-specific situations. •Alcohol •Fat intake •Low fruit and vegetable intake •Overweight and obesity •Physical inactivity • Raised blood glucose • Raised Blood pressure •Raised total cholesterol •Salt/sodium intake •Tobacco Health system response •Cancer incidence, by type •Premature mortality from CVD, cancer, diabetes, or CRD Exposures Outcomes Figure 1: Global monitoring framework for NCDs. •Cervical cancer screening •Drug therapy to prevent heart attacks and strokes •Essential NCD medicines and technologies •Palliative care •Policies to eliminate PHVOs from food supply •Policies to reduce marketing of foods to children •Vaccination against infectious cancers Indicators for NCD surveillance within the global monitoring framework ตัวอย่างการติดตามสถานการณ์ ประเทศออสเตรเลีย Key indicators for chronic disease and associated determinants (AIHW) Skip to content 9/ 23/ 55 BE 11:08 PM Authoritative information and statistics to promote better health and wellbeing Key indicators for chronic disease and associated determinants Chronic diseases, such as diabetes mellitus, asthma and heart disease, are the leading causes of death and disability in Australia. They are caused by multiple factors including genetics, lifestyle and environment, and are expected to become more common as the population ages and risk factors increase. The burden of these conditions can be high, not only for people who have them, but also for their families and carers. By reporting chronic disease statistics we can monitor patterns of chronic diseases and their determinants, and the outcomes of interventions and health programs, and from these prioritise future health services. This summary focuses on those chronic conditions that can be prevented or modified by changing behaviours (e.g. stopping smoking), or through medical interventions (e.g. medication). http:/ / www.aihw.gov.au/ chronic- diseases/ key- indicators/ Page 1 of 3 4 categories of indicator set Category 1 – indicators that are considered to be high-impact in nature and that can be used for ‘one-head line statistic’ reporting Category 2- indicators that complete the picture given by thosenin category 1 Contextual indicators- indicators that do not directly relate to chronic disease but provide a broad view of the health environment Indicators for development – this is a temporary category for two indicators that require further researched development Ref: Key indicators of progress for chronic disease and associated; Data report June 2011; AIHW Criteria for KIP Set Be relevant Be applicable across population groups Be technical sound Be feasible Be timely Be markable โรคไม่ติดต่อ (Noncommunicable diseases) • หมำยถึง “กลุ่มของโรคทีม่ ีปัจจัยสำเหตุกำรนำสู่ กำรเกิดโรคจำก ปัจจัยเสี่ ยงร่ วมหนึ่งปัจจัยหรือมำกกว่ ำ ได้ แก่ กำรสู บบุหรี่ กำร บริโภคอำหำรทีเ่ กินไม่ ถูกสั ดส่ วนและเหมำะสมทำงโภชนำกำร กำรขำดกำรออกกำลังกำย และควำมเครียด ฯลฯ โดยมีรำกมำจำก วิถีชีวติ และสิ่ งแวดล้อมทีไ่ ม่ มีสุขภำพ (Unhealthful lifestyles and environment) ส่ วนใหญ่ ของกลุ่มโรคนีเ้ ป็ นโรคเรื้อรังซึ่งมี ควำมสำคัญหลักทำงด้ ำนสำธำรณสุ ขจำกผลต่ อกำรป่ วย ควำม พิกำร และกำรตำยก่อนวัยอันควร จำนวนมำก” แหล่งข้อมูล: องค์การอนามัยโลก พ.ศ. ๒๕๔๐ What is chronic diseases ? • “ ..are mostly characterised by complex causality, multiple risk factors, long latency periods, a prolong course of illness and functional impairment or disability (AIHW 2002). • The chronic diseases are the focus of the KIP set are those which are considered in the some way preventable, largely through behaviors, or those taht react favourly in terms of management and medical treatment Zif they are detected and treated in their early stages. กรมคร._ฉ.240955 63% of the world’s annual deaths are due to NCDs, approximately 25% of which are premature (below 60 years) and could be prevented ประเทศไทย Source : The Global status report on noncoommunicable diseases 2010, WHO 2011 สถำนกำรณ์โลกและประเทศไทย ➠ โรคไม่ติดต่อสำคัญนับเป็ นสำเหตุหลักของกำรเสียชีวิตใน ประเทศที่มีรำยได้ ปำนกลำงถึงต่ำ ➠ สถำนกำรณ์กำรระบำดของโรคไม่ติดต่อเรื อ้ รังปั จจุบนั อยูใ่ น สถำนกำรณ์กำรระบำดใหญ่ของโลก ➠ ประเทศไทยถูกจัดว่ำอยูใ่ นหนึง่ ในยี่สิบสี่ประเทศที่มีภำระโรค สูงของโลก อ้างอิ ง: Ala Alwan, et al. Chronic Diseases: Chronic Diseases and Development: Monitoring and surveillance of chronic non-communicable diseases: progress and capacity in high-burden countries . The 2007 Lancet Chronic Diseases Series see http://www. The lancet.com/series/ chronic-diseases. กรมคร._ฉ.240955 อย่างน้อย 4 กลุ่มโรค 4 ปัจจัยเสี่ ยงหลัก เพื่อลด การตาย การเจ็บป่ วย การเกิดโรค ภาระโรค ค่าใช้จ่าย • • • กลุ่มโรค โรคหัวใจและหลอดเลือดรวมโรค ความดันโลหิ ตสูง เบาหวาน มะเร็ ง ระบทางเดินหายใจเรื้ อรัง o o o o โรคซึมเศร้า โรคสมองเสื่ อมก่อนวัย โรคไตวายเรื้ื อรัง บาดเจ็บ • • ประเทศไทย • • • o o o o กลุ่มปัจจัยเสี่ ยง บริ โภคแอลกอฮอล์ในขนาดและ รู ปแบบบริ โภคที่อนั ตรายต่อสุ ขภาพ บริ โภคยาสูบ บริ โภคเกินไม่ได้สัดส่ วน การเคลื่อนไหวและออกกาลังกายที่ ไม่เพียงพอ ความไม่สามารถจัดการความเครี ยดเรื้ อรัง สหปัจจัยเสี่ ยงร่ วม; ภาวะเมตาโบลิคซินโดรม พฤติกรรมความไม่ปลอดภัย Infetious diseases กรมคร._ฉ.240955 10 leading cause of death by gender, 2009, Thailand Deaths Male ประเทศไทย Rank Disease 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Stroke Traffic accidents Ischaemic heart disease Liver cancer COPD HIV/AIDS Bronchus & Lung cancer Diabetes Cirrhosis Tuberculosis All causes Female Deaths ('000) % 25 10.4 19 8.1 18 7.7 16 6.9 14 6.1 11 4.7 10 4.2 9 4.0 9 3.8 7 2.9 235 100 % 14.6 9.4 9.0 4.0 4.0 3.2 3.0 2.8 2.7 2.4 100 Deaths ('000) 26 17 16 7 7 6 5 5 5 4 181 Disease Stroke Diabetes Ischaemic heart disease Liver cancer Nephritis & nephrosis HIV/AIDS Lower respiratory tract infections Cervix uteri cancer Traffic accidents COPD All causes กรมคร._ฉ.240955 ประเทศไทย โดย กรมคร._ฉ.240955 ภำพที่ 1 อัตรำตำยต่ อประชำกร 100,000 ด้ วยกลุ่มโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็งและอุบัติเหตุจำกกำรจรำจรทำงบก ปี พ.ศ.2541-2550 90 80 ประเทศไทย 70 60 CVD 50 Cancer 40 RTI 30 20 10 0 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 ที่มา : สานักนโยบายและยุทธศาสตร์ สานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุ ข รวบรวมโดย : กลุ่มส่ งเสริ มสนับสนุนวิชาการ สานักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กรมคร._ฉ.240955 Trend of Crude Death rate (per 100,000) in Thailand from Stroke and Key activities in 1995-2007 ประเทศไทย Hypertension Quality Standard Stroke Awareness & NonComprehensive Awareness HT & DM CVD Risk Screening pharmacologic Screening Care Increase Communication Thru Salt Net Start National Exercise Campaign Start CBI for Comprehensive risk reduction Source: BNCD (ฉ.2006) and edited in 2012 Screening for Hypertensive Diseases & Diabetes Mellitus กรมคร._ฉ.240955 อัตรำตำยต่ อแสนประชำกรจำกโรควิถีชีวติ ที่สำคัญ 5 โรค พ.ศ.2548-2553 ประเทศไทย ทีม ่ า: สานั กนโยบายและยุทธศาสตร์ สานั กงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กรมคร._ฉ.240955 สำเหตุสิบอันดับแรกของภำระโรคจำกกำรตำยและพิกำรก่อนวัยอันควร แยกตำมเพศ ของประเทศไทย พ.ศ. 2542 อันดับ ชำย อันดับ หญิง DALYs DALYs 1 2 ประเทศไทย 3 4 5 6 7 8 9 10 1,032,313 เอดส์ 623,339 อุบตั ิเหตุจรำจร อัมพำต 234,737 205,785 มะเร็งตับ ทำร้ ำยผู้อนื่ และ 169,624 ควำมรุนแรง 159,948 ฆ่ ำตัวตำย 157,487 เบำหวำน โรคหลอดลมอุดกลั้น 149,188 เรื้อรัง 141,012 โรคหัวใจขำดเลือด แรกเกิดนำ้ หนักตัวน้ อย 138,438 18% 1 เอดส์ 459,618 11% 11% 2 อัมพำต 278,108 6% 4% 4% 3% 3 เบำหวำน 4 โรคซึมเศร้ ำ 5 อุบตั ิเหตุจรำจร 269,107 145,236 133,424 6% 3% 3% 3% 3% 6 แรกเกิดนำ้ หนักตัวน้ อย 123,008 7 มะเร็งตับ 121,780 3% 3% 3% 8 โรคกระดูกเสื่ อม 3% 2% 2% 120,769 โรคหลอดลมอุดกลั้น 112,759 3% เรื้อรัง 10 โรคหัวใจขำดเลือด 102,400 2% 9 กรมคร._ฉ.240955 10 leading cause of death by gender, 2009, Thailand Deaths Male Rank ประเทศไทย Disease 1 Stroke 2 Traffic accidents 3 Ischaemic heart disease 4 Liver cancer 5 COPD 6 HIV/AIDS 7 Bronchus & Lung cancer 8 Diabetes 9 Cirrhosis 10 Tuberculosis All causes Female Deaths % ('000) 25 10.4 19 8.1 18 7.7 16 6.9 14 6.1 11 4.7 10 4.2 9 4.0 9 3.8 7 2.9 235 100 % 14.6 9.4 9.0 4.0 4.0 3.2 3.0 2.8 2.7 2.4 100 Deaths ('000) Disease 26 Stroke 17 Diabetes 16 Ischaemic heart disease 7 Liver cancer 7 Nephritis & nephrosis 6 HIV/AIDS 5 Lower respiratory tract infections 5 Cervix uteri cancer 5 Traffic accidents 4 COPD 181 All causes กรมคร._ฉ.240955 อัตราผู ้ป่ วยในต่อแสนประชากรด ้วยโรควิถช ี วี ต ิ ทีส ่ าคัญ 5 โรค พ.ศ.2548-2553 ประเทศไทย ทีม ่ า: ฐานข ้อมูลผู ้ป่ วยใน สานักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สานักงานประกันสังคม และกรมบัญชีกลาง โดยสานักงานกลางสารสนเทศบริการสุขภาพ หมายเหตุ: พ.ศ.2552 และ 2553 ข ้อมูลผู ้ป่ วยในไม่รวมข ้อมูลจากสานั กงานประกันสังคม รวบรวม/วิเคราะห์: สานักนโยบายและยุทธศาสตร์ สานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กรมคร._ฉ.240955 Population with Specific Important Risk Factors 2005 Risk Factors ** MiIllions ~ 16.1 Overweight and Obesity ประเทศไทย Low fruits and vegetable Diet ~ 38 Physical Inactivity ~ 19 Hypertensive Diseases ~ 7.4 Diabetes ~ 3.4 แหล่งข้อมูล: สานักโรคไม่ติดต่อ (ฉ.2549) คาดประมาณจาก ‘*’ TBRFSS2548 ‘**’ TNHEXAM2546 กรมคร._ฉ.240955 Burden of Major Thai Chronic NCDs in 2005 Diseases* Millions ประเทศไทย Stroke and ISHD ~ 0.9 Chronic Renal Failure ~ 1.8 Cancer ~ 0.2 COPD and Asthma ~ 1.6 Depression ~ 0.6 Source: BNCD (ฉ.2006) esttimated from ‘*’ TBRFSS2548 ‘* กรมคร._ฉ.240955 สถำนกำรณ์ ด้ำนสุ ขภำพ และปัจจัยเสี่ ยงทำงสุ ขภำพ ี ทางเศรษฐกิจ: การสูญเสย ี ผลิตภาพจากการตายก่อนว ัยอ ันควร การสูญเสย เนือ ่ งจากโรคไม่ตด ิ ต่อทีส ่ าค ัญ HIV/AIDS ประเทศไทย 12 60,480 49,582 17,727 15,367 9,499 10,757 5,562 4,575 1,472 0 0 8 175,028 84% 13,397 4,875 2,716 4,386 2,150 1,521 3,480 704 21 0 0 10 33,259 16% ( + 73,877 54,456 20,442 19,753 11,650 12,278 9,042 5,279 1,493 0 0 18 208,287 100% ) % 35% 26% 10% 9% 6% 6% 4% 3% 1% 0% 0% 0% 100% ึ ษาวิจัยแผนการลงทุนด ้านสุขภาพ ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 ทีม ่ า: รายงานโครงการศก 26 มีนาคม 2555 www.nesdb.go.th 33 กรมคร._ฉ.240955 แผนภูมิ แสดงความชุกของโรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวานพ.ศ.2534-2552 21.4 22 ประเทศไทย 25 6.9 11 20 6.9 15 4.6 10 5.4 5 2.3 0 โรคความดัันโลหัิตสัูง โรคเบาหวาน 2534 2539 2547 2552 แหล่ งข้ อมูล: การสารวจสภาวะสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่ างกายครั้ งที่ 1, 2, 3 กรมคร._ฉ.240955 ้ ไป สถานะสุขภาพประชากรไทย อายุ 15 ปี ขึน ความชุก 6.9% ความชุก 6.9% NHES III (2546-2547) ทราบว่ าป่ วย 43.4% ควบคุมได้ 12.2% เบาหวาน ประเทศไทย ควำมดันโลหิตสู ง ทราบว่ าป่ วย 49.7% ควบคุมได้ 20.9% ความชุก 19.4% ความชุก 15.5% ภำวะไขมันคอเลสเตอรอลในเลือดสู ง ควบคุม ได้ 6.2% (2551-2552) ความชุก 21.4% ควบคุม ได้ 8.6% ทราบว่ าป่ วย 12.9% NHES IV ควบคุมได้ 28.5% ความชุก 22.0% ทราบว่ าป่ วย 28.6% ทราบว่ าป่ วย 68.8% ทราบว่ าป่ วย 27.3% ควบคุมได้ 14.8% กรมคร._ฉ.240955 Effective coverage of hypertension 100% 80% 60% 20% 45-59 60-69 70-79 male 80+ 45-59 60-69 70-79 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 0% 2004 ประเทศไทย 40% 80+ female Figure 2 Effective coverage of hypertension services Source: NHES (2004, 2009) treat controlled treat uncontrolled know but not treat not aware กรมคร._ฉ.240955 Effective coverage of diabetes 100% 80% 60% 20% 45-59 60-69 70-79 male 80+ 45-59 60-69 70-79 female Figure 1 Effective coverage of diabetic services Source: NHES (2004, 2009) 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 2004 2009 0% 2004 ประเทศไทย 40% 80+ treat controlled treat uncontrolled know but not treat not aware กรมคร._ฉ.240955 is used by different people to mean different things. ประเทศไทย Combined with the fact that this is an issue which arouses strong feelings, there is clearly much scope for misunderstanding and fruitless polarization. “Integration” กรมคร._ฉ.240955 การบูรณาการ ทาไมต้องบูรณาการ ประเทศไทย – – – – ธรรมชาติของกลุ่มโรคไม่ติดต่อ Cross cutting area Life course related Huge problems but Limited resources WHO กรมคร._ฉ.240955 กำรเข้ ำถึงจำก ประเทศไทย C กรมคร._ฉ.240955 ชุ มชน ครอบครัว บุคคล ลดโอกำสเสี่ ยง ลดปัจจัยเสี่ ยง ลดโรค และภำระโรคเรื้อรัง ชุมชน รับรู้ สนใจ เรียนรู้ • • • ประเมิน จัดกำร • • • • ข้ อมูล เรียนรู้ สื่ อสำรต้ องใจ บูรณำกำรป้ องกัน เพิม่ พลังชุมชน ค้นพบลดเสี่ ยง มำตรกำรสั งคม ปรับปรุงบริกำรฯ งานเน้นหนักของกระบวนการส่ งเสริ มสุ ขภาพ กระบวนกำรชุมชนลดเสี่ ยงลดโรค ระบบบริ การเชิงรุ ก นโยบาย, ค่านิยม กฎระเบียบ, ทรัพยากร , ผลิตภัณฑ์ทางเลือก เฉียบพลันพร้ อมรับ รู้ จัก เฝ้ ำระวัง เตรียมพร้ อม ซ้ำวหน้ อมแผน ป้ องกันควำมก้ ำกำรดำเนินโรคสู่ กำรเป็ นโรค ชุมชน ครอบครัว บุคคล จัดกำรตนเอง เข้ ำถึงบริกำรและทรัพยำกรที่จำเป็ น งานเน้นหนักของกระบวนควบคุมป้ องกันโรค ระบบบริ การเชิงรับ งานเน้นหนักของกระบวนการรักษาอย่าง มีคุณภาพเพียงพอ ก่ อนปฐมภูม:ิ ป้องกันควำมก้ ำวหน้ ำสู่ ภ/:กลุ ำวะแทรกซ้ ปฐมภูมิ :ประชำกร ่ มเสีอ่ ยนและ งสู ง ทุติยภูมิ โลก - สร้ ำงควำมตระหนักและเรียนรู้ เพือ่ - คัดกรอง ประเมิน ควบคุมปัจจัยเสี่ ยง ควบคุมปัจจัยเสี่ยง - เฝ้ ำระวังควำมเสี่ ยง & โรค -สร้ ำงควำมเข้ มแข็งชุมชน &หุ้นส่ วน - พบโรคตั้งแต่ ระยะต้ น - ดูแลต่ อเนื่อง - ประเมินและป้องกันปัจจัย - ดำรงกำรบริกำร เสี่ ยงในผู้เป็ นโรค - ฟื้ นฟูสภำพ - คัดกรองและจัดกำร ภำวะแทรกซ้ อน ท้ องถิน่ กำรเข้ ำอยู่ในโรงพยำบำล ตติยภูม:ิ กฎหมำย กำรเลือก ข้ อบังคับ ของบุคคล ขับปรั เคลืบอ่ บริ นกำรป้ องกั สู่ กลุ่มเสี่ ยงสู ง การพื ้นนฐาน มำตรฐำนกำรบริกำร/ ระบบปรึกษำ-ส่ งต่ อ/ เข้ ำถึงบริกำร ปรับ & พัฒนำคุณภำพต่ อเนื่องของระบบบริกำรมุ่งผลลัพธ์ บริกำรที่มีเป้ ำหมำยสู่ กำรลดโรค 19.9.50 ปรับ260252 พัฒนำข้ อมูลข่ ำวสำร ระบำดวิทยำ กำรวำงแผน พัฒนำบุคลำกร C.Suorn ่มเสี่ ยงสู ง ขแบบบู เพิ่มคุณภาพระบบบริ การสนั บสนุนควบคุ ้ อรัง โครงร่ ำงปฏิบัตกิ ำรภำยใต้ กกำรป้ ลยุองกั ทธ์นสในกลุ ำธำรณสุ รณำกำรเพื อ่ กำรป้ องกัมโรคเรื นโรคระบำดเงี ยบ กรมคร._ฉ.240955 กำรมีส่วนร่ วมเพือ่ ลดโอกำสเสี่ ยงโรคเรื้อรัง เงื่อนไขและสถานะ สังคมและสิ่ งแวดล้อม ที่พึงประสงค์ต่อ สุขภาพ กำรเปลีย่ นแปลง นโยบำยและ สิ่งแวดล้ อม ประเทศไทย เงื่อนไขและ สถานะสังคมและ สิ่ งแวดล้อมที่ไม่ พึงประสงค์ แบบแผนพฤติกรรม ที่เร้างเสริ มสุขภาพ กำรเปลีย่ นแปลง พฤติกรรม วิสัยทัศน์ เพือ่ อนำคต ประชากรมี ความเสี่ ยงต่า เจ็บป่ วยน้อย/ไม่ ตายก่อนวัยอัน ควร กำรค้ นหำและ ควบคุมปัจจัยเสี่ยง สามารถทาหน้าที่ได้เต็ม ประสิ ทธิภาพและความ เสี่ ยงต่าต่อการเกิดซ้ า กำรดูแลในภำวะฉุกเฉิน/กำรจัดกำรรำย โรคระยะเฉียบพลัน กำรฟื้ นฟูสภำพ / กำรจัดกำรรำยโรค ทีต่ ้ องดูแลระยะยำว คุณภาพชีวติ ที่ดี จนกระทัง่ ตาย กำรดูแลในช่ วงสุ ดท้ ำยของชีวติ กรอบการเข้าถึงการดาเนินการ แบบแผน พฤติกรรมที่ เป็ นปฏิปักษ์ สถำนกำรณ์ จริงในปัจจุบัน ปั จจัยเสี่ ยงหลัก ในร่ างกาย ป่ วยครั้งแรก/ตาย กระทันหันก่อนวัย ความพิการและ ความเสี่ ยงต่อการ เกิดซ้ า การตาย / ภาวะแทรก ซ้อน และไม่สามารถทดแทน ซ่อมแซมได้ เป้ำประสงค์ ร่วมกันของคนไทยแข็งแรงภำยใต้ เมืองไทยแข็งแรง เพิ่มคุณภาพและจานวนปี ของชีวติ สุขภาพ น้ าหนักสมดุล ลดอ้วน เพิ่มกิจกรรมทางกาย น้ าหนักเกินและอ้วนในชุมชนไทยไม่เพิม่ ขึ้น เน้นที่คนวัยทางานและเยาวชนในสถานที่ทางาน และโรงเรี ยน โดยชุมชนผ่านทางผูน้ าและท้องถิ่น ลดความไม่เสมอภาค ร้อยละ 60 ของกลุ่มเสี่ ยง เป้ ำหมำยประชำกร ร้อยละ 30 ของผูท้ ี่ได้รับการวินิจฉัย สามารถคุมเบาหวานและปัจจัยเสี่ ยงได้ดี กำหนดเป้ำหมำยกลุม่ เสี่ยงสูง ผู้ท่ เี ป็ นโรคได้ รับการวินิจฉัย ระบบบริ การมีคุณภาพเพิม่ ขึ้นเพียงพอที่จะสนับสนุน มีนโยบาย เทคนิค กิจกรรม สภาพแวกล้อม ที่ คัดกรองกลุ่มเสี่ ยงสู งและ การจัดการตนเองและโรคและลดโอกาสเสี่ ยงต่อการ สนับสนุนบริ การ เอื้อต่อการบริ โภคพอดีและเคลื่อนไหวออก อดนฯและสามารถเข้าถึงและจ่ายได้ในการ ยั เบาหวานความดั 280151 ป้ องกันลดเสี่ ยง เสนอประชุมพัฒนาชุดการวิทจาลายหลอดเลื กาลัง และบริ การที่จาเป็ น บริ การที่จาเป็ น เป้ า4 ฉ.เสนอ260252 กรมคร._ฉ.240955 ทิศขั้นตอนกำรดำเนินกำรให้ สอดคล้ องกับทรัพยำกรในพืน้ ที่ เพื่อลดปั ญหาโรคเรื้ อรังสาคัญอย่างมีประสิ ทธิ ผลประสิ ทธิ ภาพในประเทศไทย พฤติกรรมและปัจจัยเสี่ยง -ลดบริโภคยาสูบ - ลดบริโภคเกลือโซเดียมฯ ประเทศไทย - การจัดการกลุม่ เสีย่ งสูง -เพิม ่ กิจกรรมทางกาย - ลดบริโภคไขม้นอิม ่ ตัวและไขมันแปลง ข้ อเสนอแนะขั้นตอนทิศกำรดำเนินกำรควบคุมป้ องกัน - ขยำยกิจกรรมกำรควบคุมป้ องกันให้มีคณ ุ ภำพและ ครอบคลุม - ศึกษำเพิ่มเติมเพื่อประเมินนโยบำยทำงเลือกระดับนที่ดี ที่สดุ ก่อนขยำยกำรฏิบตั ิ นัน้ ๆ -เพิม ่ บริโภคผักผลไม้ / ลดบริโภคหวาน -การดาเนินการลดสหปจั จัยเสีย ่ งในชุมชน มำตรกำรที่มีประสิทธิผลแต่ขำดข้อมูลควำมคุ้มทุนต้อง ประเมินผลอย่ำงเข้มข้นไปพร้อมกับกำรนำสู่กำรปฏิบตั ิ ดำเนินกำร -ลดการระบาดของภาวะน้ าหนักเกินฯ หำข้อมูลควำมรู้ที่ชดั เจนของ มำตรกำรดำเนินในระดับ ประชำกร/โครงสร้ำงฯที่มีผลต่อปัจจัยเสี่ยงหลักและปัจจัย กำหนดสำคัญที่ต้องมุ่งควำมสนใจแต่เดี๋ยวนี้ - ปจั จัยกาหนดด้านสังคมและระบบบริการ สุขภาพของโรคเรือ้ รัง การประชุมผูบ้ ริหารสานักปลัดกระทรวง 28.12.50 National NCD Program Move to Department of Diseases Control in 2003 Health Reform Decentralization Reform Government System Thailand Provincial and local government Policy Universal Coverage Insurance NCD MOPH Civil society Policy Thai Health Foundation Fund กรมคร._ฉ.240955 ทิศกำรป้ อง กัน ประเทศไทย • • • • • • • • • มุ่งเน้นจัดการปัจจัยสาเหตุการเกิดและการดาเนินโรคต่อเนื่อง การป้ องกันปฐมภูมิเป็ นพื้นฐานสาคัญ การนาการป้ องกันสู่ทุกระดับการบริ การและการเข้าถึงการดูแล การจัดการความเสี่ ยงในระดับการดูแลปฐมภูมิ การปฏิบตั ิตามแนวปฏิบตั ิท้ งั โดยไม่ใช้ยาและใช้ยา การสนับสนุนปรับวิถีชีวิต/การจัดการตนเอง ความต่อเนื่อง ความครอบคลุมภาพรวม และ การประสานการดูแลสุ ขภาพ การขับเคลื่อนหน่วยบริ การสาธารณสุ ขให้ตอบสนองโรคเรื้ อรัง อย่างมีคุณภาพ กรมคร._ฉ.240955 คิดเชิงระบบ – ปัจจัยความสาเร็ จที่จาเป็ น ในการป้ องกันและจัดการโรคเรื้ อรัง แคนำดำ ประเทศไทย 1. เป้ ำประสงค์ และคุณค่ ำร่ วมกัน 2. เน้ นทีป่ ัจจัยกำหนดสุ ขภำพ 3. ภำวะผู้นำ, หุ้นส่ วน และกำรลงทุน 4. โครงสร้ างภายในและความสามารถด้ านสาธารณสุ ข 5. โครงสร้ างภายในและความสามารถในการดูแลปฐม ภูมิ 6. โครงสร้ างภายในและความสามารถของชุมชน 7. กำรบูรณำกำรกำรป้ องกันโรคเรื้อรังและกำรจัดกำร 8. กำรกำกับติดตำม กำรประเมินผล และกำรเรียนรู้ ไทย (...ตัวอย่ ำง...) 1. นโยบำยกำรป้ องกันนำกำรรักษำในทุกระดับ 2. ตอบสนองต่ อบริบทผู้รับบริกำรและ ประชำกรเป้ ำหมำย 3. ภำวะผู้นำองค์ กร 4. สัมพันธ์ ความร่ วมมือผู้นา ชุมชน 5. ความเข้ มแข็งของทีม 6. เน้ นปรับเปลีย่ นพฤฤติกรรม 7. อยู่บนหลักฐำนข้ อเท็จจริง 8. ปรับบริกำรให้ เหมำะสม 9. กำรกำกับและประเมินผล Ref.: Aแปล Tool061051 for Strengthening Chronic Disease Prevention and Management Through Dialogue, Planning and Assessment:Introduction to the Tool. 2008 Canadian Public Health People: risk and diseases awareness, risk protection, self management and accessing service needed Social mobilization and campaign For awareness and risk reduction Social Organization CEO and Provincial Managerial Organization Regulation and Law enforcement for protection from risk Health care net Support for quality of prevention and control (focused on risk reduction and qulity improvement process) Hlth Provincial Office Development needed Mechanism for prevention and control Consulting/ Collaboration and cooperation/ Monitoring and support/Regional evaluation DDC.. With Other Depts, Surveillance and Information Development Development & Research Development of social and campaign process Law Development and Enforcement HMR Development Services System Quality Development ODC BNCD Policy and Plan Development National Goal/Strategic Outline/Main Strategic Collaboration (Disease Control System: quality/ standard/ strength/transparency etc.) ปรับ2547 PCU/ CHC 20 กรมคร._ฉ.240955 แผนภูมิ กงล้ อควำมร่ วมมือขับเคลือ่ นกำรบูรณำกำรนโยบำยและสมรรถนะสู่ ควำมสำเร็จ กำรพัฒนำระบบกำรป้ องกันและจัดกำรโรคเรื้อรังไทย ประเทศไทย ทิศ การ ป้ อง กัน มุ่งเน้นจัดการปั จจัยสาเหตุการเกิดและการดาเนิ นโรคต่อเนื่ อง การป้ องกันปฐมภูมิเป็ นพื้นฐานสาคัญ การนาการป้ องกันสู่ทุกระดับการบริ การและการเข้าถึงการดูแล การจัดการความเสี่ ยงในระดับการดูแลปฐมภูมิ การปฏิบตั ิตามแนวปฏิบตั ิท้ งั โดยไม่ใช้ยาและใช้ยา การสนับสนุนปรับวิถีชีวิต/การจัดการตนเอง ความต่อเนื่อง ความครอบคลุมภาพรวม และ การ บริ ก ำรสุ ข ภำพ ประสานการดูแลสุขภาพ พืน้ ฐำน • การขับเคลื่อนหน่วยบริ การสาธารณสุ ขให้ตอบสนองโรคเรื้ อรังอย่างมีคุณภาพ • • • • • • • ชุมชน ท้ องถิน่ ครอบครัว บุคคล ปัจจัย ความ สาเร็ จ ฉ.๐๕๐๑๕๓ เครือข่ ำย บริกำร สุ ขภำพ สนับสนุน เป้ าประสงค์และคุณค่าร่ วมกัน เน้นที่ปัจจัยกาหนดสุ ขภาพ ภาวะผูน้ า, หุน้ ส่ วน และ การลงทุน โครงสร้างภายในและความสามารถด้านสาธารณสุ ข / การดูแลพื้นฐาน / ชุมชน • การบูรณาการการป้ องกันโรคเรื้ อรังและการจัดการ • การกากับติดตาม การประเมินผล และการเรี ยนรู้ • • • • ตระหนัก จัดกำร เอือ้ สิ่ งแวดล้อม/ทรัพยำกร ท้ องถิ่น ชุ มชนเข้ มแข็งลดเสี่ ยง ตระหนัก จัดกำรตนเอง ลดเสี่ ยง ลดโรค เพิม่ คุณภำพชี วติ ปกครอง สำธำรณสุ ข ตระหนัก ตอบสนอง สนับสนุนจัดกำร ตนเอง สู่ ระบบบริกำรสุ ขภำพทีย่ งั่ ยืน กรมคร._ฉ.240955 แผนภูมิ แสดงผลกระทบของการลดลงของการตายจากการลดลง ของค่าเฉลี่ยของระดับความดันโลหิ ต เป้ าหมายระดับความดัน ระดับปั จจุบนั ก่ อนดาเนินการ หลังดาเนินการ ประเทศไทย เป้ าการลดระดับความดันโลหิ ต จานวน (ม.ม.ปรอท) ร้ อยละของกำรลดลงของกำรตำย ของBPที่ลดลง อัมพำต หัวใจขำดเลือด ทั้งหมด 2 3 5 -6 -8 -14 -4 -5 -9 -3 -4 -7 Reference: JAMA October 16, 2002 Vol 288, No.15; AMA Health care System: Family health, Health Learning, Health services, Social Services Physical Environment Health and Disease Continuum Information and Environmental Supports for Primary Prevention and Specific risk Protection Early Diseases Detection Risk Screening and risk management and Information support Diseases Management Individual level Population level Care for Health ประยุกต์280151 เสนอประชุมพัฒนาชุดการวิจยั เบาหวานความดันฯ Social and Economic Environment Lifestyles Modification Intervention กรมคร._ฉ.240955 กรอบควำมคิดต้ นแบบระบบบูรณำกำรบริกำรป้ องกันและจัดกำรโรคเรื้อรังในชุ มชนไทย เพิม่ คุณภำพชีวติ ลดวิถชี ีวติ เสี่ยง ลดกำรเกิดโรค ลดกำรเข้ ำอยู่ในโรงพยำบำล ลดควำมพิกำร ประชำกรทั้งหมด ประเทศไทย กำร ป้ องกันโรค 3 ระดับ สร้ ำงเสริมสุ ขภำพ ในวิถีชีวติ และสิ่ งแวดล้อม เสริมกลไกจัด สภำพแวดล้อม สนับสนุน ป้ องกันกำรเพิม่ ขึน้ ของ ป้ องกันกำรเกิดโรค ประชำกรทีม่ ปี ัจจัยเสี่ ยง ในกลุ่มเสี่ ยงสู ง สร้ ำงนโยบำย สุ ขภำพ สำธำรณะ ผู้ป่วยรับข่ ำวสำร และตระหนักจัดกำร ทีมพร้อม ปฏิบตั ิการ ป้ องกันและชะลอกำรดำเนินโรคสู่ ภำวะแทรกซ้ อนและกำรเป็ นซ้ำ เสริมกลไกจัด เสริมสร้ ำง ทรัพยำกร & สมรรถนะ สภำพแวดล้ อม ชุมชน ชุมชน ระบบข้ อมูลดูแล สนับสนุนจัดกำรปรับทิศ&เป้ ำองค์ กรสุ ขภำพ สุ ขภำพเรื้อรัง ตนเอง ระบบบริกำรและ ระบบสนับสนุนกำร จัดบริกำร ตัดสินใจ ทีมปจรรท.ร่ างปรับ290251 C กรมคร._ฉ.240955 ประเทศไทย กำรสร้ ำงกำรป้ องกันเข้ ำไปในระบบบริกำร บูรณำกำรรูปแบบกำรป้องกันและจัดกำรโรคเรื้อรัง กำรสร้ ำงควำมสำมำรถกำรดำเนินกำร ควำมร่ วมมือ ปัจจัยกุญแจทีม่ ีผลต่ อผลลัพธ์ กำรบริกำร ภำยใต้ กรอบควำมคิดกำรป้องกันและจัดกำรโรคเรื้อรัง ฉ. กรมคร._ฉ.240955 ประเทศไทย กรมคร._ฉ.240955 ประเทศไทย กรมคร._ฉ.240955 ประเทศไทย กรมคร._ฉ.240955 ประเทศไทย กรมคร._ฉ.240955 โครงสร้างแนวคิดเพื่อเป็ นกรอบการเข้าถึงอย่างเป็ นระบบ การบริ การดูแลเพื่อป้ องกันควบคุมอัมพฤกษ์ อัมพาต บริการเฝ้าระวังโรค ประเทศไทย กำรป้ องกันปฐมภูมิ - บริ การเตือนภัย - แนะแนวปฏิบตั ิป้องกันความเสี่ ยงแก่ทุกคนในพื้นที่เสี่ ยง -บริ การคัดกรองและลดเสี่ ยงแก่ กลุ่มเสี่ ยงสู ง กำรป้ องกันทุติยภูมิ - บริกำรกลุ่มเสี่ยงสูง - บริกำรดูแลในรพ. ฯให้ ร้ ูจกั สัญญำณ เพื่อจากัด เป็ นอัมพำต ภาวะแทรกซ้อน - กำรเคลื่อนย้ ำย - บริ การป้ องกันการ และกำรดูแลก่อนถึง เป็ นซ้ า รพ.และภำวะฉุกเฉิน กำรป้ องกันตติยภูมิ -กำรฟื น้ ฟูสภำพ -กำรป้องกันกำรเป็ นซ ้ำ ต่อเนื่อง -กำรบูรณำกำรกลับเข้ ำ ไปในชุมชน บริการประเมินและ พัฒนาคุณภาพต่ อเนื่อง ที่มำ : ประยุกต์แนวคิดจำก Eliner Wilson, Gregory Taylor, Stephen Phillips, et al., Creating a Canadian Stroke system, CMAJ ; June26, 2001; 164 (13) p.1853.โดย ฉ.สุพรศิลป์ชัย; 2549 58 กรมคร._ฉ.240955 Stroke Fast Track ประเทศไทย Consequence Results in PHC: Financial support for - Stroke risk screening service - risk reduction service Policy (policy/ target/KPI (ministry/ national monitoring)) other supporting system (Health guide, CPG) Finance (Universal coverage insurance, social insurance, local budget, etc) Level of service units/ age specific Settings, local specific population and area target กรมคร._ฉ.240955 Trend of Crude Death rate (per 100,000) in Thailand from Stroke and Key activities in 1995-2007 ประเทศไทย Hypertension & Diabetes Mellitus Screening Hypertension Quality Standard Stroke Awareness NonHT & DM & Comprehensive Awareness Screening CVD Screen pharmacologic Care Increase Communication Thru Salt Net Source: BNCD (ฉ.2006) and edited in 2009 Start National Exercise Campaign Start CBI for Comprehensive risk reduction กรมคร._ฉ.240955 ระบุทรัพยากรที่ตอ้ งใช้ + กระบวนการให้เกิด (เป้ าหมายคืออะไร ต้องรู้ทาอะไร อย่างไร ใช้ทรัพยากรอะไร) (Road Map + R&D + KM) ประเทศไทย • องค์ความรู้ประยุกต์ (ความรู้ประยุกต์ + นวตกรรมกิจกรรม + การดูแลพื้นฐาน) • นโยบายสาธารณะ (เครื อข่ายสมัชชาสุ ขภาพ) + นโยบายรัฐ • ระบบการจัดการ (ชื่อ วิสยั ทัศน์ร่วม บูรณาการ ขับเคลื่อนสังคม ปรับบทบาท Result based program เวทีและกลไกการจัดสรรทรัพยากรและหน่วยค่าใช้จ่ายในการบริ การ นวตกรรม ตัวชี้วดั ที่ตอบสนองต่อการปฏิบตั ิการป้ องกันโรคที่ยงั่ ยืน (ช่องทาง ???) ปรับระบบ บริ การให้สอดคล้องในปัญหาสุ ขภาพ) • การสื่ อสารสุ ขภาพ ( สื่ อมวลชน ) • ทรัพยากรมนุษย์ (รวมถึงภาคประชาชน) – ....... (พัฒนาต้นแบบผูใ้ ห้บริ การทุกคน พระ ครู ) – ........ เป้ า competency ของบุคลากร แหล่งความรู ้ และประเมินความพร้อมในการบริ การ – ........ Web site และ E learning • สร้างหุน้ ส่ วน ความร่ วมมือ • หน่วยกลางปรับวิสยั ทัศน์และบทบาท เสนอประชุมพัฒนาชุดการวิจยั เบาหวานความดันฯ สานักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค 280151 กรมคร._ฉ.240955 การเพิม่ คุณภาพต่อเนื่อง เพื่อเป้ าประสงค์ผลลัพธ์การป้ องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อไทย ติดตาม ประเมินผล เฝ้ าระวัง ออกแบบ และปฎิบต ั ก ิ าร ่ ณภาพ เพิมคุ ติดตาม ประเมินผล เฝ้ าระวัง ประเทศไทย จัดการ ความรู ้ ออกแบบ และปฎิบต ั ก ิ าร ่ ณภาพ เพิมคุ เฝ้ าระวัง ติดตาม ประเมินผล ออกแบบ และปฎิบต ั ก ิ าร ่ ณภาพ เพิมคุ สร ้างนโยบาย บนหลักฐาน สร ้างนโยบาย บนหลักฐาน จัดการ ความรู ้ ่ ลดโรค ลดเสียง พร ้อมร ับมือ สร ้างนโยบาย บนหลักฐาน จัดการ ความรู ้ ประเมิน จัดการ เฝ้ าระวัง ติดตาม ประเมินผล ออกแบบ และปฎิบต ั ก ิ าร ่ ณภาพ เพิมคุ ฉ.๐๕๐๑๕๓ สร ้าง นโยบาย บนหลักฐาน จัดการ ความรู ้ ร ับรู ้ สนใจ เรียนรู ้ โค้ งลดเสี่ ยงลดโรค กรมคร._ฉ.240955 แนวทางพัฒนาเครื อข่ายนาร่ องเพื่อจัดการความรู ้สนับสนุน ประเทศไทย ฉ.เสนอ260252 ฉ.สุ พรศิลป์ ชัย 2551 กรมคร._ฉ.240955 Indicators and targets for the global monitoring framework for NCDs (2nd WHO Discussion paper) ประเทศไทย 64 * All indicators should be disaggregated by gender, age, socioeconomic position, and other relevant stratifiers กรมคร._ฉ.240955 “ตาสว่างเดินหน้า” ประเทศไทย 65 ในกำรประชุ ม “วันพรุ่ งนีก้ บั กำรจัดกำรเบำหวำนและควำมดันโลหิตสู ง.วันที่ 30 มิถุนายน 2552 กรมคร._ฉ.240955 รู ปแบบทางระบาดวิทยา: แสดงกำรเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดระดับบุคคล ประเทศไทย ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ภาวะอ้ วน ภาวะไขมันผิดปกติ ขาดกิจกรรมทางกาย ภาวะหมดประจาเดือน บริโภคยาสูบ เพศ บริโภคอาหารเกิน อายุ ไม่ ได้ สัดส่ วน โรคที่ยังไม่ แสดงอากาการทางคลินิก ภาวะหัวใจ ภาวะหินนปูนเกาะ ภาวะตีบของ ภาวะอักเสบ ภาวะการทาหน้ าที่ ห้ องซ้ ายโต หลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง (Inflammation) ผิดปกติของเยื่อบุ ภายในหลอดเลือด โรคที่แสดงอากาการทางคลินิก อัมพาต โรคหลอดเลือด เจ็บหน้ าอก ตายกระทันหัน โรคหัวใจ (Stroke) ส่ วนปลาย (PVD) หัวใจขาดเลือด (MI) (Sudden Death) ล้ มเหลว (HF) แปลและปรับปรุ ง ๒๕๕๕ แผนภูมิ กรมคร._ฉ.240955 Sufficient Causation Model ประเทศไทย