‫به نام خدا‬
‫روش تحقیق‬
‫آیین مقاله نویس ی‬
‫مصطفی سبزه کار‬
‫دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه فردوس ی مشهد‬
‫ایمیل‪sabzekar.mostafa@gmail.com :‬‬
‫صفحه شخص ی‪http://mo_sa721.student.um.ac.ir/ :‬‬
‫مقاله چیست؟‬
‫‪ ‬تعریف لغوی‪ :‬سخن گفتن‪ ،‬گفتار‪ ،‬سخن‪ ،‬یک قطعه یا از کتاب یا یک مطلب که‬
‫تحت عنوان معینی باشد‪( .‬فرهنگ عمید)‬
‫‪ ‬اهداف مقاله‪:‬‬
‫‪ ‬برقراری ارتباط با مخاطب‬
‫‪ ‬عرضه تازه های دانش به دنیای علم‬
‫‪ ‬تعامل بین دانشمندان‪ ،‬محققان و متخصصان‬
‫‪2‬‬
‫انگیزه ها‬
‫‪ ‬خدمت به بشریت‬
‫‪ ‬تبدیل دانش شخص ی به اجتماعی‬
‫‪ ‬شخص ی کردن و ثبت دانش به نام خود‬
‫‪ ‬رسیدن به امتیازات مادی و معنوی‬
‫‪3‬‬
‫ضرورت تدوین مقاالت علمی‬
‫‪ ‬سرعت تولید علم چنان است که حتی بسیاری از مجالت بسیار معتبر جهان به‬
‫صورت هفتگی منتشر می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬بسیاری از مجالت سنتی حتی نتوانسته اند با سرعت علم جلو روند‪.‬‬
‫‪ ‬انتشار مقاالت یکی از شاخص ترین معیارها برای ارزیابی یک محقق شده است‪.‬‬
‫‪ ‬نگارش علمی یک زبان مشترک بین محققان برای پیشبرد علوم شده است‪.‬‬
‫‪ ‬حضرت علی (ع)‪ :‬دانش را با نگارش در بند آورید‪.‬‬
‫‪ ‬متاسفانه در ایران به اصول نگارش علمی توجه کمی شده است‪.‬‬
‫‪ ‬در جهان مراکزی با عنوان ‪ Writing Center‬وجود دارد که نگارش مقاله‪،‬‬
‫کتاب‪ ،‬رساله و پایان نامه‪ ،‬پروپوزال و‪ ...‬را آموزش می دهند‪.‬‬
‫‪ ‬اینترنت امکان به اشتراک گذاری مقاالت را فراهم کرده در نتیجه می بایست اصول‬
‫نگارش علمی را آموخت‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪ ‬جایگاه ایران در تدوین مقاالت منحصر به فرد است‪ .‬مجله ‪ Nature‬در سال‬
‫‪ 2004‬ایران را جزء ‪ 35‬کشور منتخب قرار داد‪.‬‬
‫‪ ‬بر اساس این آمار بیشترین میزان افزایش در سهم جهانی با ‪ 12‬درصد متعلق به‬
‫ایران است‪.‬‬
‫‪ ‬سهم ایران از تولید علم دنیا از ‪ 0/03‬درصد به ‪ 0/43‬درصد رسیده (رشد ‪1500‬‬
‫درصدی!)‬
‫‪ ‬در سال ‪ 2013‬ایران رتبه بیستم تولید علم دنیاست‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از ایران کشورهای لهستان‪ ،‬بلژیک‪ ،‬دانمارک‪ ،‬اسکاتلند‪ ،‬اتریش‪ ،‬پرتغال‪ ،‬رژیم‬
‫اشغالگر قدس‪ ،‬سنگاپور‪ ،‬مکزیک و جمهوری چک در جایگاه ‪ 21‬تا ‪ 30‬قرار دارند‪.‬‬
‫‪ ‬ایران در سال ‪ 1998‬به لحاظ علمی پاکستان‪ ،‬در سال ‪ 2003‬مصر ودر سال ‪2004‬‬
‫عربستان را پشت سر گذاشت‪.‬‬
‫‪ ‬هم اکنون در منطقه بعد از ترکیه در مکان دوم است‪.‬‬
‫عوامل موثر در مقاله نویس ی‬
‫‪‬‬
‫عوامل مهارتی (توانایی شخص ی نویسنده)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عوامل فرهنگی و اجتماعی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪6‬‬
‫توانایی علمی وتخصص ی در رشته و زمینه تحصیلی‬
‫تجربه کافی در رشته تحصیلی‬
‫ارتباط با مراکز علمی‪ ،‬نشریه ها و همایش ها‬
‫مهارت در تشخیص موضوع مقاله‬
‫مهارت در تشخیص نوع و ساختار مقاله‬
‫مهارت در تشخیص و استفاده از منابع علمی‬
‫‪‬‬
‫نگرش اجتماعی نسبت به علم‬
‫بها دادن به دانشمندان در جامعه‬
‫امتیازهای مادی و معنوی‬
‫تغییر در شیوه های تدریس اساتید با هدف پرورش دانشجویان خالق و پرسشگر‬
‫تغییر در محتوای کتب درس ی‬
‫بها دادن به مقاله های اصیل و نه تقلیدی‬
‫عوامل موثر در مقاله نویس ی‪...‬‬
‫‪ ‬عوامل روان شناختی (ویژگی های فردی نویسنده)‪ :‬ویژگی های زیر مانع نوشتن مقاله‬
‫می شود‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪7‬‬
‫اهمال کاری‪” :‬افراد موفق بیشتر عمل می کنند و افراد ناموفق بیشتر آرزو“‪.‬‬
‫کمال گرایی‬
‫عدم اعتماد به نفس‬
‫ترس از شکست‬
‫ناتوانی در تصمیم گیری‬
‫ناتوانی در انسجام فکر‬
‫ویژگی های یک مقاله خوب‬
‫‪ ‬از نظر ساختار علمی درست باشد‪.‬‬
‫‪ ‬فکر یا ایده جدیدی مطرح نماید‪.‬‬
‫‪ ‬از نظر موضوعی‪ ،‬محتوا و مطالب دارای انسجام باشد‪.‬‬
‫‪ ‬نکات دستوری و نوشتاری را رعایت کند‪.‬‬
‫‪ ‬به سادگی و درستی پیام خود را ارائه نماید‪.‬‬
‫‪ ‬با مخاطب به خوبی ارتباط برقرار نماید‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫دسته بندی مقاالت‬
‫‪ ‬دو شیوه برای دسته بندی مقاالت وجود دارد‪:‬‬
‫‪ ‬بر اساس هدف نوشتن‬
‫‪ ‬کنفرانس (‪ ،)conference‬همایش (‪ )symposium‬و کارگاه (‪)workshop‬‬
‫‪ ‬نشریه‬
‫‪ ‬بر اساس شیوه تدوین (ساختار محتوایی)‬
‫‪ ‬ابتکاری‬
‫‪ ‬علمی‬
‫‪9‬‬
‫همایش ها و کنفرانس ها‬
‫‪ ‬همایش ها از طرف سازمانها و یا نهادهای پژوهش ی با اهداف مختلف برگزار می‬
‫شود‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بررس ی آخرین دستاوردها در یک زمینه خاص‬
‫جمع آوری افراد نخبه و متخصص در یک زمینه خاص در گردهمایی های سالیانه‬
‫تبلیغات‬
‫دریافت نظرات افراد مختلف‬
‫و ‪. ...‬‬
‫‪ ‬مراحل برگزاری یک کنفرانس‬
‫‪ .1‬تشکیل کمیته اجرایی (‪)Organizing Committee‬‬
‫‪ .2‬تشکیل کمیته علمی (‪)Technical Committee‬‬
‫‪10‬‬
‫همایش ها و کنفرانس ها‬
‫‪ .3‬تدوین محورهای همایش‬
‫‪ .4‬یافتن اسپانسر‬
‫‪ .5‬تعیین تاریخ های مهم (‪)Important Dates‬‬
‫‪ .6‬تدوین فراخوان (‪)Call for Paper :CFP‬‬
‫‪ .7‬تهیه وب سایت و پوستر همایش‬
‫‪ .8‬دریافت مقاالت‬
‫‪ .9‬بررس ی و داوری مقاالت‬
‫‪ .10‬اعالم نتایج (‪)Accept, Reject, Revised‬‬
‫‪ .10‬برگزاری کنفرانس‬
‫‪11‬‬
‫‪ .11‬تهیه مجموعه کتابچه و لوح فشره مقاالت (‪)Proceeding‬‬
‫تفاوت کنفرانس‪ ،‬همایش و کارگاه‬
‫‪ ‬همایش و کنفرانس رسمی تر از کارگاه هستند‪.‬‬
‫‪ ‬هدف از کارگاه باال بردن مهارت افراد شرکت کننده در یک زمینه خاص است‪.‬‬
‫‪ ‬همایش و کنفرانس هر دو محلی برای گردهمایی سخنرانان و تبادل اطالعات در‬
‫مورد موضوعات خاص است‪.‬‬
‫‪ ‬همایش ها معموال نسبت به کنفرانس ها کوچکتر بوده و شرکت کنندگان کمتری نیز‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪ ‬بر عکس همایش ها که غالبا در یک روز برگزار می شوند برگزاری کنفرانس ممکن‬
‫است در چند روز انجام شود‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫قسمت های مختلف صفحه خانگی یک کنفرانس‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪13‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عنوان همایش‬
‫معرفی همایش و محورهای آن‬
‫تاریخ برگزاری و مکان آن‬
‫آخرین اخبار کنفرانس‬
‫نحوه چاپ شدن مقاالت‬
‫تاریخ های مهم‬
‫پوستر همایش‬
‫معرفی کمیته اجرایی و علمی‬
‫برنامه همایش‬
‫فرمت مقاالت‬
‫اسپانسرها‬
‫هزینه های کنفرانس‬
‫نحوه ارسال مقاالت‬
‫مشخصات کشور و شهر محل برگزاری‬
‫معرفی هتل رزرو شده‪ ،‬آب و هوا‪ ،‬فرودگاه‪ ،‬دانشگاه‬
‫معرفی رئیس کنفرانس‬
‫سخنرانان کلیدی (‪)Invited speakers‬‬
‫سابقه برگزاری سالهای قبل‬
14
15
‫داوری مقاالت‬
‫‪16‬‬
‫انواع داوری مقاالت کنفرانس‬
‫‪ ‬پذیرش در کنفرانس ها به چند صورت انجام می پذیرد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پذیرش برای سخنرانی و چاپ اصل مقاله در مجموعه مقاالت همایش‬
‫پذیرش مقاله برای سخنرانی و چاپ خالصه مقاله در مجموعه خالصه مقاالت (در کتاب‬
‫همایش)‬
‫پذیرش مقاله به عنوان پوستر و چاپ خالصه مقاله در مجموعه خالصه مقاالت‬
‫پذیرش مقاله به منظور ارائه شفاهی (‪)oral presentation‬‬
‫پذیرش فقط به عنوان پوستر‬
‫‪ ‬عدم پذیرش (‪)reject‬‬
‫‪ ‬بازنگری (‪)revised‬‬
‫‪17‬‬
‫سخنرانی علمی‬
‫مقاله ای که برای سخنرانی علمی پذیرش می شود باید دارای ویژگی های زیر باشد‪:‬‬
‫‪ ‬با توجه به محورهای همایش تهیه می شود‪.‬‬
‫‪ ‬با توجه به معیارها و اصولی تهیه شده که از سوی کمیته علمی همایش معین شده‬
‫تهیه می گردد‪.‬‬
‫‪ ‬ویژگیهای مخاطب را در نظر می گیرد‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫نکات مهم در ارائه مقاله در کنفرانس‬
‫‪ ‬تهیه پیش نویس از مقاله‬
‫‪ ‬دعوت از چند متخصص و همکار برای خواندن و نقد کردن مقاله‬
‫‪ ‬زمان الزم برای ارائه به دقت تنظیم شود (قبال اعالم می شود)‬
‫‪ ‬تعداد مدعوین پیش بینی شود‬
‫‪ ‬تسلط بر محتوای مقاله‬
‫‪ ‬بازدید محل برگزاری قبل از همایش‬
‫‪ ‬حضور چند دقیقه قبل از برگزاری‬
‫‪ ‬تهیه ابزار ارائه (اسالید‪/‬طلق شفاف‪).../‬‬
‫‪ ‬اگر وقت ارائه کم است قسمت کم اهمیت را حذف کنید‬
‫‪19‬‬
‫نکات مهم در ارائه مقاله در کنفرانس‬
‫وقتی برای ارائه از سوی رئیس جلسه دعوت شدید به نکات زیر توجه نمایید‪:‬‬
‫‪ ‬نسبت به جلسه حساسیت نداشته و ذهن خود را به نکات حاشیه ای معطوف‬
‫نکنید‪.‬‬
‫‪ ‬با اطمینان وآرامش به سمت جایگاه حرکت کنید‪.‬‬
‫‪ ‬قبل از شروع سخنرانی خوبست مطلب‪ ،‬خاطره و حتی یک لطیفه زیبا به اختصار‬
‫تعریف نمایید‪.‬‬
‫‪ ‬سعی کنید با یک نوآوری یا رفتار فی البداهه توجه جلسه را به سخنرانی خود‬
‫معطوف کنید‪.‬‬
‫‪ ‬پیشاپیش خود را برای پاسخدهی به سواالت آماده کنید‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫پوستر علمی‬
‫‪ ‬هر کنفرانس تعداد محدودی مقاله برای پذیرش دارد که معموال در سایت‬
‫کنفرانس ذکر می شود‪.‬‬
‫‪ ‬کمیته علمی با توجه به اهمیت تعدادی از مقاالت را بصورت سخنرانی و تعدادی را‬
‫بصورت پوستر پذیرش می نماید‪.‬‬
‫‪ ‬پوسترها برای انتقال صریح‪ ،‬روشن‪ ،‬جالب توجه و ارزان قیمت اطالعات به کار می‬
‫روند‪.‬‬
‫‪ ‬به اندازه کافی بزرگ هستند و مشکلی برای دیدن و درک پیام ندارند‪.‬‬
‫‪ ‬پیام را در یک آن منتقل می کنند‪.‬‬
‫‪ ‬معموال هر نویسنده برای مدتی مشخص در کنار پوسترش ایستاده و برای مخاطبان‬
‫و بازدید کنندگان احتمالی توضیح می دهد‪.‬‬
‫‪21‬‬
22
‫تقسیم بندی پوسترها‬
‫‪ ‬پوسترهای یک نظری‬
‫‪ ‬شبیه ورق یا تابلو‬
‫‪ ‬خواندنشان احتیاج به صرف وقت ندارند‬
‫‪ ‬شامل چند جمله استنیاز به توضیح شفاهی ندارند‬
‫‪ ‬پوسترهای چند نظری‬
‫‪ ‬پوسترهای پذیرفته شده در همایش از این دسته هستند‬
‫‪ ‬برای تهیه آنها وقت بیشتری صرف می شود‬
‫‪ ‬مانند مقاله هستند اما در ابعادی بزرگتر و خالصه تر‬
‫‪23‬‬
‫نکات مهم در تهیه پوستر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫خالصه بودن‪ :‬جمالت کم‪ ،‬خط درشت و خوانا‬
‫سادگی‬
‫تازگی‬
‫طرح‪ :‬استفاده از یک طرح یا نقاش ی بصورت حساب شده‬
‫تنظیم‬
‫رنگ‪ :‬استفاده از چند رنگ ولی محدود‬
‫ابعاد‪ :‬معموال ‪ 100×150‬سانتی متر‪.‬‬
‫جنس‪ :‬مقاوم به رطوبت‬
‫محتوا‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪24‬‬
‫‪‬‬
‫عنوان‬
‫روش تحقیق‬
‫یافته ها‬
‫نتایج‬
‫محاسن شرکت در همایش های علمی‬
‫‪ ‬ارتباط و تعامل با سایر اندیشمندان‬
‫‪ ‬آگاهی از یافته های جدید‬
‫‪ ‬دیدار با دانشمندان حاضر‬
‫‪ ‬کمک به تولید علم‬
‫‪ ‬ایجاد انگیزه برای کارهای آتی‬
‫‪ ‬و ‪...‬‬
‫‪25‬‬
‫نشریه ها (مجالت)‬
‫‪ ‬انواع نشریه‬
‫‪ISI ‬‬
‫‪ ‬علمی – پژوهش ی‬
‫‪ ‬پژوهش ی – آموزش ی‬
‫‪ ‬گره گشای مسائل آموزش‬
‫‪ ‬شرح نظریه های پیچیده‬
‫‪ ‬نقد کتب‬
‫‪ ‬ارائه راهکارهای جدید‬
‫‪ ‬علمی – ترویجی‬
‫‪ ‬ترجمه‬
‫‪ ‬و‪...‬‬
‫‪26‬‬
‫طبقه بندی مقاله ها بر حسب شیوه تدوین‬
‫‪ ‬مقاله های ابتکاری یا ابداعی‪:‬‬
‫‪ ‬بر مبنای تجربه ها‪ ،‬معلومات‪ ،‬احساسات و افکار نویسنده است‪.‬‬
‫‪ ‬این مقاالت جزو منابع دسته اول هستند‪.‬‬
‫‪ ‬پژوهش ی نیستند‪.‬‬
‫‪ ‬مقاله های علمی‪ :‬حاصل پژوهش و بررس ی علمی است‪ .‬به دو دسته تقسیم می‬
‫شوند‪:‬‬
‫‪ ‬پژوهش های کتابخانه ای‪ :‬بر پایه منابع مکتوب در کتابخانه ها و سایر مراکز اطالع رسانی‬
‫انجام می شوند و اعتبار آنها به اندازه مقاالت پژوهش ی نیست‪.‬‬
‫‪27‬‬
‫‪ ‬پژوهش های آزمایش ی و توصیفی‬
‫مراحل کلی تهیه و انتشار یک مقاله‬
‫‪ ‬تنظیم برنامه زمانی‪ :‬بسیاری از مقاالت در انتظار پردازش مکرر روی میز پژوهشگر‬
‫غبار فراموش ی و کهنگی می گیرند‪.‬‬
‫‪ ‬انتخاب مجله مناسب‪ :‬تعدادی از پژوهشگران ترجیح می دهند بعد از اتمام مقاله‬
‫در مورد ارسال به کدام مجله تصمیم گیری کنند اما انتخاب زودتر اجازه می دهد‬
‫الگوهای مجله را رعایت کنیم‪.‬‬
‫‪ ‬انتخاب نادرست مجله چند ماه اتالف وقت است‪.‬‬
‫‪ ‬تهیه نسخه اولیه مقاله‬
‫‪ ‬ویرایش متن اولیه‪:‬‬
‫‪28‬‬
‫‪ ‬بعد از اتمام نگراش متن اولیه چند روز آن را کنار بگذارید‪.‬‬
‫‪ ‬پس از آن مقاله را به سایر مولفین و یا دوستان بدهید‪.‬‬
‫‪ ‬تکمیل مراجع بر اساس فرمت مجله‬
‫مراحل کلی تهیه و انتشار یک مقاله‪...‬‬
‫‪ ‬بازبینی نهایی‪ :‬انطباق با الگوی مجله‬
‫‪ ‬زیرنویس ها‬
‫‪ ‬ارجاعات به شکل ها و جداول‬
‫‪ ‬ارسال به مجله (‪)submit‬‬
‫‪ ‬تهیه ‪ ،manuscript‬جداول‪ ،‬اشکال‬
‫‪ ‬تهیه یک نامه به سردبیر (‪)cover letter‬‬
‫‪ ‬انواع ‪submit‬‬
‫‪ ‬آنالین‬
‫‪ ‬ایمیل به سردبیر‬
‫‪ ‬اعالم وصول توسط مجله‬
‫‪29‬‬
‫مراحل کلی تهیه و انتشار یک مقاله‪...‬‬
‫‪ ‬پروسه داوری‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بررس ی اولیه توسط سردبیر (چک کردن اولیه شامل سابقه انتشار‪ ،‬فرمت‪ ،‬انطباق با‬
‫الگوی مجله‪ ،‬همخوانی با محورهای مجله و‪)...‬‬
‫انتساب به یک ویرایشگر (‪)editor‬‬
‫حالت مقاله در این قسمت بصورت ‪ under review‬خواهد بود‬
‫ایمیل زدن ویرایشگر به داوران مختلف‬
‫جمع بندی نظرات داوران‬
‫اعالم نظر به سردبیر (رد‪ ،‬قبول‪ ،‬اصالحات)‬
‫‪ ‬انجام اصالحات‪:‬‬
‫‪30‬‬
‫‪ ‬به ندرت اتفاق می افتد مقاله ای بدون انجام اصالحات پذیرفته شود‬
‫‪ ‬گاهی پذیرش نهایی به شرط انجام اصالحات است‬
‫‪ ‬نویسنده بایستی در مدت اعالم شده تغییرات را انجام داده و به همراه یک نامه و پاسخ‬
‫موردی به نظرات داوران ارسال نماید‬
‫مراحل کلی تهیه و انتشار یک مقاله‪...‬‬
‫‪ ‬انواع اصالحات‪:‬‬
‫‪ :Major Revised ‬نیاز به اصالحات اساس ی دارد و در نهایت به ‪ ،Minor Revised‬قبولی‬
‫یا عدم قبولی منجر می شود‪.‬‬
‫‪ :Minor Revised ‬معموال به پذیرش منجر می شود‪.‬‬
‫‪ ‬بازبینی نسخه نهایی برای چاپ‪ :‬آخرین فرصت برای رفع اشکاالت‬
‫‪31‬‬
‫ساختار مقاالت پژوهش ی‬
‫‪.1‬عنوان (‪)Title‬‬
‫‪ .2‬مشخصات نویسندگان (‪)Affiliation‬‬
‫‪ .3‬چکیده (‪)Abstract‬‬
‫‪ .4‬کلیدواژه ها (‪)keywords‬‬
‫‪ .5‬مقدمه‬
‫‪ .6‬متن اصلی‬
‫‪ .7‬سپاسگزاری (اختیاری) (‪)Acknowledgement‬‬
‫‪ .8‬مراجع (‪)References‬‬
‫‪32‬‬
‫عنوان مقاله‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪33‬‬
‫ظاهرا چند کلمه بیشتر نیست اما در اصل یکی از مهمترین عناصر مقاالت علمی است‪.‬‬
‫‪Thousands read title; few read paper.‬‬
‫ممکن است خواننده ای بدلیل جالب نبودن عنوان مقاله از خواندن آن صرفنظر کند‪.‬‬
‫نباید طوالنی باشد چون اثر بدی برای خواننده دارد‪.‬‬
‫عبارات مخفف و عالیم اختصاری نداشته باشد‪.‬‬
‫کلمات اضافه نداشته باشد‪.‬‬
‫از بکار بردن عبارات بیهوده جلوگیری کرد مانند‪:‬‬
‫…‪ Observation on, using a, a study of, the effect of,‬‬
‫از عالیم نقطه گذاری استفاده نشود‪.‬‬
‫از بکار بردن کلماتی که باعث برانگیختن احساسات خواننده می شود یا نشان تعصب است‬
‫خودداری شود‪.‬‬
‫انواع عناوین‪:‬‬
‫‪ ‬عناوینی که متغیر مستقل یا وابسته و جمعیت مورد مطالعه در آنها ذکر شده است‪.‬‬
‫‪ ‬عناوینی که سوال مورد تحقیق در آنها ذکر شده است‪.‬‬
‫‪ ‬عناوینی که به سوال مقاله پاسخ می دهند‪.‬‬
‫نویسندگان‬
‫‪‬‬
‫نام و نام خانوادگی نویسندگان به ترتیب اولویت‬
‫‪‬‬
‫مدرک یا درجه آکادمیک‬
‫‪‬‬
‫نام دپارتمان یا موسسه و نشانی آن‬
‫‪‬‬
‫‪34‬‬
‫اطالعات مربوط به نویسنده ای که نقش ارتباط با مجله را دارد (‪ )corresponding author‬شامل‬
‫نام‪ ،‬آدرس پستی‪ ،‬تلفن‪ ،‬دورنگار وایمیل‪.‬‬
‫نویسندگان‪...‬‬
‫‪( ICMJE ‬کمیته بین املللی سردبیران مجالت علمی) نویسنده را چنین تعریف می‬
‫کند‪:‬‬
‫کس ی که در یک مقاله سهم اساس ی به لحاظ فکری داشته باشد‪.‬‬
‫‪ ‬معیارهای نویسنده‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪35‬‬
‫داشتن سهمی در ایده یا جمع آوری داده ها یا تجزیه و تحلیل داده ها‬
‫تهیه دست نوشته مقاله‬
‫باز نگری کننده منتقدانه‬
‫تایید کننده متن نهایی که قرار است چاپ شود‪.‬‬
‫‪ ‬این معیارها به معیارهای ونکوور معروف هستند‪.‬‬
‫‪ ‬بعض ی مجالت می خواهند هر نویسنده سهم خودش را مشخص نماید‪.‬‬
‫‪ ‬متاسفانه آمارها نشان می دهد در بسیاری از مقاالت نویسنده های افتخاری یا‬
‫نامرئی وجود دارد‪.‬‬
‫نویسندگان‪...‬‬
‫‪36‬‬
‫‪ ‬نویسندگان افتخاری (‪ :)honorary authors‬افرادی که بدون آنکه‬
‫معیارهای نویسندگی داشته باشند نامشان در مقاله وجود دارد‪.‬‬
‫‪ ‬نویسندگان نامرئی (‪ :)Ghost Authors‬نویسندگانی که با آنکه معیار‬
‫نویسندگی آنها محرز شده نامشان در مقاله وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ ‬نویسنده اول کس ی است که نسخه اولیه را البته با مشورت دیگر نویسنده ها تهیه‬
‫می کند‪.‬‬
‫‪ ‬نویسنده اول مسئول تجزیه و تحلیل داده هاست و آنها را تفسیر میکند‪.‬‬
‫‪ ‬نویسنده آخر معموال محقق ارشد گروه است (بر خالف آنچه در کشور ما معمول‬
‫است) و غالبا همان کس ی که ایده را مطرح کرده است‪.‬‬
‫‪ ‬در فاصله بین نام نویسنده اول وآخر نام بقیه نویسنده ها به ترتیب سهم آنها در‬
‫کار ذکر می شود‪.‬‬
‫‪ ‬تمامی نویسنده ها مسئول نتایج مقاله هستند‪.‬‬
‫چکیده‬
‫‪ ‬مینیاتوری از مقاله‬
‫‪ ‬عصاره مقاله را با استفاده از کلمات و جمالتی کوتاه با تاکید بر جنبه های مهم‬
‫ارائه می کند‪.‬‬
‫‪ ‬طیف افرادی که به چکیده دسترس ی دارند بسیار بیشتر از افرادی است که به کل‬
‫مقاله دسترس ی دارند‪.‬‬
‫‪ ‬معموال خوانندگان بعد از خواندن چکیده تصمیم می گیرند که مقاله را بخوانند یا‬
‫نه (از این لحاظ چکیده بعد از عنوان مقاله در رده دوم قرار دارد)‪.‬‬
‫‪ ‬چکیده نیز مانند کل مقاله اکثرا ساخت یافته است و شامل موارد زیر می باشد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪37‬‬
‫‪‬‬
‫مقدمه (‪)Introduction‬‬
‫روش ها‬
‫یافته ها‬
‫نتیجه گیری‬
‫چکیده‪...‬‬
‫‪ ‬نکاتی که باید در چکیده رعایت شود‪:‬‬
‫‪‬‬
‫از جمالت مجهول استفاده شود‪.‬‬
‫فقط حاوی متن است و نه شکل‪ ،‬جدول یا حتی مرجع‪.‬‬
‫حجم محدود دارد (معموال کمتر از ‪ 250‬کلمه)‪.‬‬
‫ساده تر از خود مقاله نوشته شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫از کلمات مخفف (‪ )abbreviation‬استفاده نشود‪.‬‬
‫چکیده آخرین بخش از مقاله است که نوشته می شود‪.‬‬
‫در بخش یافته ها از ترکیب متعادلی از اعداد و کلمات استفاده شود‪.‬‬
‫هیچ تضادی بین چکیده و اصل مقاله نباید وجود داشته باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪38‬‬
‫کلمات کلیدی‬
‫‪ ‬در پایان چکیده قرار می گیرد‪.‬‬
‫‪ 3 ‬تا ‪ 10‬واژه کوتاه در ارتباط با موضوع اصلی مقاله‪.‬‬
‫‪ ‬جهت نمایه سازی در پایگاه های الکترونیک‪.‬‬
‫‪39‬‬
‫مقدمه‬
‫‪ ‬همچون درگاهی است که خواننده را از دنیای بیرون به دنیای درون مقاله می برد‪.‬‬
‫‪ ‬همچون نقشه راه (‪ )road map‬است‪.‬‬
‫‪ ‬هدف‪ :‬پاسخ به این سوال که چرا این پژوهش انجام شده است‪.‬‬
‫‪ ‬اکثر اوقات مقدمه تنها قسمتی از مقاله است که برای مجله فرستاده می شود و‬
‫ویرایشگر بر اساس آن تصمیم می گیرد که مقاله با عناوین مجله همخوانی دارد یا‬
‫نه‪.‬‬
‫‪ ‬حتی داوران معموال تصمیم خود را مبنی بر پذیرش یا رد یک مقاله در ‪ 15‬دقیقه‬
‫اول خواندن مقاله می گیرند که عمدتا منطبق با خواندن مقدمه است‪.‬‬
‫‪ ‬نتیجه‪ :‬صاحبنظران مقاله نویس ی پیشنهاد می کنند که حداقل نیمی از زمان نوشتن‬
‫مقاله به نوشتن مقدمه و نتیجه گیری معطوف شود‪.‬‬
‫‪40‬‬
‫مقدمه‪...‬‬
‫‪ ‬ساختار مقدمه‪:‬‬
‫‪ .1‬ارائه زمینه و دیدگاه درباره موضوع و اهمیت‬
‫‪ .2‬مروری کوتاه بر متون علمی موجود (‪)literature review‬‬
‫‪ .3‬بیان منطق منجر به انجام پژوهش‬
‫‪ .4‬بیان هدف مطالعه‬
‫‪ .5‬داشتن یک فهرست مطالب‬
‫‪‬‬
‫‪41‬‬
‫سیر ارائه مطالب در مقدمه از عام به خاص است‪.‬‬
‫مقدمه‪...‬‬
‫‪ ‬هنر نوشتن مقدمه خوب‪:‬‬
‫‪ ‬کاستی های مطالعات قبلی را پر رنگ کنید‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعه حاضر چگونه می تواند به پرسشهایی که هنوز جواب ندارد پاسخ دهد‪.‬‬
‫‪ ‬ارتباط مطالعه خود را با مطالعات قبلی نشان دهد (شایع ترین مشکل مقدمه ها)‪.‬‬
‫‪ ‬در هنگام مقایسه کارتان با دیگران از حمله کردن و انتقاد شدید بپرهیزید‪.‬‬
‫‪ ‬ارجاع به مراجع متعدد نیز نباید این احساس را در مخاطب ایجاد کند که قصد‬
‫دارید مرور به متون منابع خود را به رخ آنان بکشانید‪.‬‬
‫‪ ‬در استفاده و استناد به مطالعات خود افراط نکنید زیرا بعض ی داورا آن را نشانه‬
‫غرور می دانند‪.‬‬
‫‪42‬‬
‫مقدمه‪...‬‬
‫‪ ‬پاراگراف ماقبل آخر مقدمه بهترین محل برای نوشتن هدف تحقیق و مزایای آن‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬حد و مرزی برای مقدمه وجود ندارد‪ .‬اما بهتر است حداکثر ‪ 2‬صفحه و یا یک‬
‫ششم کل مقاله باشد‪.‬‬
‫‪ ‬طول مقدمهدر مجالت کامال تخصص ی کوتاه تر است زیرا فرض بر این است که‬
‫خواننده اطالعات اولیه را دارد‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫مقدمه‪...‬‬
‫‪ ‬کاربرد اعداد وفرمول ها‪:‬‬
‫‪ ‬اعداد کوچکتر از ‪ 10‬را در صورتی که اعشاری نیستند به حروف بنویسید‪.‬‬
‫‪ ‬جمالت را با عدد شروع نکنید‪.‬‬
‫‪ ‬اگر در جمله دو عدد بود که یکی بیشتر و یکی کمتر از ‪ 10‬بود هر دو را به عدد‬
‫بنویسید تا یکنواختی حفظ شود‪.‬‬
‫‪ ‬بین عدد و عالمت درصد فاصله نگذارید‪.‬‬
‫‪ ‬درصورت استفاده از عالئم ریاض ی (‪ )/*-+‬بعد از آنها فاصله بگذارید‪.‬‬
‫‪ ‬بین عدد و واحد آن فاصله بگذارید (‪.)170 cm‬‬
‫‪44‬‬
‫مقدمه‪...‬‬
‫‪ ‬عبارات اختصاری (‪)abbreviation‬‬
‫‪ ‬استفاده از اختصارات برای جلوگیری از تکرار و کوتاه نویس ی پسندیده است‪.‬‬
‫‪ ‬در استفاده نباید اغراق شود‪.‬‬
‫‪ ‬حتی املقدور از اصطالحاتی که برای همه شناخته شده باشد مثال ‪.DNA‬‬
‫‪ ‬اولین باری که قصد نوشتن مخفف را دارید عبارت کامل آن را بنویسید‪.‬‬
‫‪ ‬واحدهای اندازه گیری و اصطالحات معروف را میتوان از همان ابتدا مختصر‬
‫نوشت‪.‬‬
‫‪45‬‬
‫اشکاالت شایع در نوشتن مقاله‬
‫‪ ‬عدم بیان اهداف انجام مطالعه که منجر به سردرگمی خواننده می شود‪.‬‬
‫‪ ‬عدم اشاره به مراجع مرتبط که از اعتبار مقاله می کاهد‪.‬‬
‫‪ ‬شرح تحقیقاتی که دور از موضوع است و خواننده را خسته می کند‪.‬‬
‫‪ ‬نوشتن مقاله به فارس ی و سپس برگردان به انگلیس ی‪.‬‬
‫‪ ‬عدم مطالعه مقاله کافی در زمینه مورد نظر (حداقل ‪ 20‬تا ‪ 30‬مقاله)‪.‬‬
‫‪46‬‬
‫چند نکته مهم در مورد نگارش مقاله‬
‫‪ ‬هرگز در مقدمه به ذکر نتایج نپردازید‪.‬‬
‫‪ ‬تا حد امکان از افعال معلوم استفاده کنید‪.‬‬
‫‪ ‬کلمه ”من“ یا ”ما“ کلمه ایست که داوران از آن خوششان نمی آید‪ .‬در این موارد از‬
‫افعال مجهول استفاده شود‪.‬‬
‫‪ ‬اگر در حال ارجاع به کار گذشتگان هستید از زمان گذشته ی افعال و‬
‫درغیراینصورت از زمان گذشته ساده استفاده شود‪.‬‬
‫‪ ‬تا امکان دارد از مخفف های نامأنوس استفاده نکنید‪ .‬هیچ چیز نمی تواند بیشتر از‬
‫این مورد خواننده را از ادامه مطالعه باز دارد‪.‬‬
‫‪ ‬برای مخاطب بنویسید نه خودتان (استنتاج را بعهده خواننده نگذارید)‪.‬‬
‫‪ ‬از کار نویسندگان ماهر الگو بگیرید‪.‬‬
‫‪47‬‬
‫نوشتن نامه به سردبیر‬
‫‪ ‬مواردی که نویسنده مقاله نیاز پیدا میکند با سردبیر مجله مکاتبه کند‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بیان موضوع‬
‫بیان موافقت یا مخالفت‬
‫ارائه شواهد و مدارک‬
‫نتیجه نهایی‬
‫‪ ‬نکات مهم‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪48‬‬
‫پرگویی نکنید‪.‬‬
‫از مطالب عامیانه استفاده نکنید‪.‬‬
‫افعال توهین آمیز یا با بارمعنایی منفی را حذف کنید‪.‬‬
‫به چند موضوع نپردازید‪.‬‬
‫نامه را عجوالنه ننویسید‪.‬‬
‫ارسال مقاله (‪)SUBMIT‬‬
‫‪49‬‬
‫‪ ‬هرگز نباید در فرستادن مقاله عجله کرد و همه چیز باید کنترل شود‪.‬‬
‫‪ ‬پس از انتخاب مجله مورد نظر برای ارسال قسمت راهنمای نویسنده را به دقت‬
‫بخوانید و نکات را رعایت کنید‪ .‬رعایت این نکات نظر مثبت سردبیر را به همراه‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪ ‬بهتر است مجله مورد نظر از همان ابتدا انتخاب و مطابق ساختار نوشته شود‪.‬‬
‫‪ ‬نوشتن شماره تماس نویسنده اکثرا الزم است‪ .‬در این موارد ابتدا کد کشور‪ ،‬کد‬
‫شهرستان بدون صفر و سپس شماره نوشته می شود (‪ +982177841444‬یا‬
‫‪.)009877841444‬‬
‫‪ ‬مقاله چند بار باید خوانده شود‪.‬‬
‫‪ ‬کنترل امال و گرامر را توسط ‪ office‬انجام دهید‪.‬‬
‫‪ ‬خوتان نیز امال و گرامر را چک کنید‪.‬‬
‫ارسال مقاله – تهیه نامه همراه (‪)COVER LETTER‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪50‬‬
‫نامه کوتاهی که در آن با مخاطب قرار دادن سردبیر درخواست خود را برای بررس ی و چاپ‬
‫مقاله مطرح می کنید را ‪ cover letter‬گویند‪.‬‬
‫اولین چیزی است که سردبیر با آن مواجه می شود پس باید حاوی نکات الزم و جذاب‬
‫باشد‪.‬‬
‫اگر از یک محل آکادمیک نامه را می فرستید از سربرگ دانشگاهی استفاده کنید‪.‬‬
‫در خط اول سردبیر را خطاب قرار دهید‪.‬‬
‫با ذکر عنوان کامل مقاله درخواست خود را مبنی برتمایل به چاپ مقاله در آن مجله را‬
‫بیان نمایید‪.‬‬
‫بخش ی از مجله را که برای چاپ شدن مقاله شما مناسب است را اعالم کنید‪.‬‬
‫اهمیت کار خود را در یک یا دو جمله ذکر کنید‪.‬‬
‫چنانچه مقاله حاصل کار پایان نامه است و شما برای دفاع به آن احتیاج دارید در نامه‬
‫ذکر کنید تا شاید روند تسریع شود‪.‬‬
‫ارسال مقاله – تهیه نامه همراه (‪)COVER LETTER‬‬
‫‪ ‬چنانچه موسسه ای از کا ر شما پشتیبانی می کند ذکر کنید‪ .‬این کار اعتبار کار شما‬
‫را باال می برد‪.‬‬
‫‪ ‬ذکر دلیل انتخاب مجله نیز نشان دهنده عالقه شما به آن است‪.‬‬
‫‪ ‬برخی مجالت خواهان آن هستند که اگر همزمان مقاله را به جای دیگری جهت‬
‫داوری فرستاده اید یا قبال چاپپ شده اطالع دهید‪.‬‬
‫‪ ‬نام و نام خانوادگی‪ ،‬آدرس پستی‪ ،‬تلفن‪ ،‬فاکس و ایمیل را حتما ذکر کنید‪.‬‬
‫‪ ‬چنانچه مقاله را به مجله خارجی می فرستید تاریخ را به میالدی ذکر کنید‪.‬‬
‫‪ ‬نهایتا چند نوبت متن را بخوانید‪.‬‬
‫‪51‬‬
‫ارسال مقاله‪...‬‬
‫‪ ‬ارسال مقاله به دو شکل است‪:‬‬
‫‪ ‬ارسال آنالین‬
‫‪ ‬ایمیل‬
‫‪ ‬پست‪:‬‬
‫‪ ‬تعداد ‪ 3‬تا ‪ 5‬نسخه پرینت مقاله‬
‫‪ CD ‬مقاله که حتما قبل از ارسال آن را باز کنید تا مطمئن شوید سالم است‪.‬‬
‫‪ ‬نحوه بسته بندی برای جلوگیری از هر آسیب مهم است‪.‬‬
‫‪ ‬پس از ارسال سردبیر به نحوی رسیدن مقاله را اطالع می دهد‪.‬‬
‫‪52‬‬
‫روند بررس ی‬
‫‪ ‬مقاله پس از بررس ی سردبیر و هیات سردبیر (‪ )Editorial board‬در اختیار‬
‫چند داور (‪ )reviewer‬قرار می گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از اینکا وضعیت مقاله شما ‪ Under Review‬خواهد شد‪.‬‬
‫‪ ‬بعض ی از مجالت می خواهند شما داور پیشنهاد دهید‪.‬‬
‫‪ ‬زمان داوری معموال متفاوت است‪ .‬متاسفانه در مجالت داخلی یک سال طول می‬
‫کشد‪.‬‬
‫‪ ‬اگر بعد از مدت معمول جواب ارسال نشد با سردبیر تماس بگیرید و اگر هیچ‬
‫جوابی نگرفتید دیگر برای آنجا مقاله نفرستید!‬
‫‪53‬‬
‫پذیرش و چاپ مقاله‬
‫‪ ‬نتیجه مقاله یکی از موارد زیر است‪:‬‬
‫‪ ‬پذیرش برای چاپ (‪)accept for publication‬‬
‫‪ ‬پذیرش برای چاپ پس از اصالحات جزئی (‪)accept with minor revision‬‬
‫‪ ‬پذیرش برای چاپ پس از اصالحات کلی(‪)accept with major revision‬‬
‫‪ ‬بررس ی مجدد برای چاپ احتمالی پس از اصالحات کلی (‪)major revision‬‬
‫‪ ‬بررس ی احتمال چاپ بصورت گزارش کوتاه‬
‫‪ ‬غیر قابل چاپ (‪)reject‬‬
‫‪54‬‬
‫‪ ‬معموال فرصت بازنگری یک ماه است‪.‬‬
‫‪ ‬در بازنگری بایستی درتک تک موارد خواسته شده توضیحات ارائه دهد‪.‬‬
‫‪ ‬ممکن است بازنگری مقاله به دست همان داور یا داور دیگر برسد‪.‬‬
‫‪ ‬بازنگری تضمینی برای چاپ نمی دهد‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از پذیرش مقاله ویرایش می شود ویک نسخه برای نویسنده جهت تایید ارسال‬
‫می شود‪.‬‬
‫رد شدن مقاله‬
‫‪ ‬مقاله ممکن است مستقیما توسط سردبیر و یا بعد از داوری رد شود‪.‬‬
‫‪ ‬در صورت رد شدن سریع به هیچ وجه نباید ناامید یا عصبی شد‪ .‬ممکن است‬
‫فرمت آن مجله رعایت نشده باشد یا مقاله مورد عالقه آن مجله نباشد یا برای‬
‫داوری کس ی پیدا نشود‪.‬‬
‫‪ ‬دلیل دیگر رد شدن سریع ممکن است تکراری بودن یا قدیمی بودن مقاله باشد‪.‬‬
‫‪ ‬اگر بعد از داوری مقاله رد شود سردبیر نامه محترمانه ای می نویسد‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از رد شدن باید نظرات داوران را به دقت بررس ی کرد‪.‬‬
‫‪ ‬داوران بدون اینکه نیاز باشد شما از آنها تشکر کنید مقاله را خوانده اند و عیب‬
‫های آن را متذکر شده اند!‬
‫‪ ‬بعد از رفع آنها مجددا می توان مقاله را برای مجله دیگر ارسال کرد‪.‬‬
‫‪55‬‬
‫رد شدن مقاله‪...‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪56‬‬
‫توصیه می شود ابتدا مقاله به مجله ای با ‪ IF‬باال ارسال شود تا داوران سطح باالتری‬
‫آن را اشکال گیری کنند و بعد از رد شدن آن را به مجالت با ‪ IF‬پایین تر فرستاد‪.‬‬
‫به هیچ وجه از رد شدن مقاله خود ناراحت نشوید‪.‬‬
‫نامه نوشتن به سردبیر و اعتراض مشکلی را حل نمی کند‪.‬‬
‫فقط در صورتی که احساس می کنید یک داور دچار سوء تفاهم شده است با ارسال‬
‫نامه محترمانه ای به سردبیر استدالل خود را مطرح نمایید‪.‬‬
‫از همان روز رد شدن مقاله دوباره دست بکار شوید و وقت را هدر ندهید‪.‬‬
‫انتخاب عجوالنه مجله دیگر و فرستادن مقاله رد شده به مجله دیگر جز اتالف وقت‬
‫نیست‪.‬‬
‫اشکاالت را کامال برطرف کنید زیرا ممکن است مقاله در مجله دیگر به همان داوران‬
‫ارسال شود‪.‬‬
‫مواردی موجود است که یک مقاله ی رد شده بعد از پذیرش در مجله دیگر جایزه نوبل را‬
‫هم اخذ کرده‪.‬‬
‫ارسال همزمان به دو مجله؟‬
‫‪ ‬پژوهشگران به دالیل زیر تمایل دارند هر چه زودتر مقاله آنها چاپ شود‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪57‬‬
‫رقابت علمی با سایرین‬
‫جذب بودجه های تحقیقاتی‬
‫ارتقای هیأت علمی‬
‫شرکت در امتحان‬
‫دفاع پایان نامه‬
‫اشتیاق برای دیدن نام خود در اینترنت!‬
‫‪ ‬ارسال همزمان به دو مجله اصال توصیه نمی شود زیرا ممکن است هر دو رد شود و‬
‫سابقه علمی نویسنده نیز خراب شود‪.‬‬
‫‪ ‬همچنین از ارسال مقاله چاپ شده به مجله دیگر خودداری شود زیرا همه مجالت‬
‫فرم ویژه ای را پر کرده که طی آن اجازه چاپ مجدد ندارد‪.‬‬
‫ارزیابی مجله‬
‫‪ ‬فاکتورهای اساس ی اهمیت یک مجله عبارتند از‪:‬‬
‫‪ ‬ضریب تاثیر (‪.)Impact Factor‬‬
‫‪ ‬شاخص فوری ( ‪ :)Immediacy Index‬تعداد ارجاعات به مقاله های منتشر‬
‫شده مجله تقسیم بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال‪.‬‬
‫‪ ‬شاخص نیمه عمر ارجاعات (‪ :)Cited Half-life‬تعداد سالهایی که از سال‬
‫ارزیابی باید به عقب برگردیم تا شاهد ‪ %50‬کل ارجاعات به مجله در سال ارزیابی‬
‫باشیم (مدت زمانی که نیمی از کل ارجاعات به مجله صورت گرفته باشد)‪.‬‬
‫‪58‬‬
‫سرقت علمی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪59‬‬
‫سقوط علمی و نمایش غیر واقعی یافته های علمی رو به افزایش است‪.‬‬
‫پرورش روحیه صداقت‪ ،‬امانت و دقت در مکتوب ها مهمترین هدف تحصیل است‪.‬‬
‫‪ 47‬نفر از دانشمندان دانشگاه هاروارد به چاپ مقاالت گمراه کننده و دروغین متهم شده‬
‫اند‪.‬‬
‫یکی از دانشمندان برجسته استرالیایی با بررس ی هایی ادعا کرده کارهای فسیل شناس ی دو‬
‫دهه اخیر منطقه هیمالیا‪ ،‬واهی و بزرگترین دروغ تاریخ است‪.‬‬
‫عده ای از استادان از پروفسور ران وایلد جامعه شناس بزرگ جهان بابت اینکه از منابع‬
‫دیگران بدون مجوز کپی کرده است انتقاد کردند و در نهایت این استاد بزرگ مجبور به‬
‫استعفا شد‪.‬‬
‫یکی از دانشجویان رتبه اول‪ ،‬رساله دکترای خود را بصورت کلمه به کلمه از روی مقاالت‬
‫دیگران کپی کرده بود و رساله او با درجه عالی پذیرفته شده است‪.‬‬
‫انواع دستبرد علمي‬
‫‪ ‬سرقت علمی مستقيم( ‪:)Copy & Paste‬‬
‫نويسنده اثر را كلمه به كلمه و بدون هيچ استنادي و يا استفاده از عالمت نقل قول‬
‫به عنوان اثر خود وانمود كند‪.‬‬
‫‪60‬‬
Copy & Paste PLAGIARISM
Source Article:
Especially since the launch of HST Everyone is interested in astronomical
images, especially since the launch of
and the unprecedented clarity of
the images satellites have given us, HST and the unprecedented clarity of the
images satellites have given us. But is
you've all seen on the news or in
this the way you would see these objects
books, beautiful color pictures of
if you went there?
various sights in the cosmos. But is
this the way you would see these
How to use the info without plagiarizing
objects if you went there? Well, to
We are all thrilled by the beauty of
pictures of the universe taken with space
tackle that question, first we have
telescopes and other satellites. The
to consider the nature of light and
pictures display spectacular color and
color. Light is made of waves of
detail, but, as posed in "Source Article"
electromagnetic radiation. We
by So-n-so, "is this the way you would
perceive different wavelengths of
see these objects if you went there?"
visible light as different colors.
61
‫‪ ‬سرقت علمی در سبک نگارش(‪:)Style‬‬
‫زمانیکه نویسنده جمالت منبع اصلی را پاراگراف به پاراگراف و خط به خط دنبال‬
‫کند‪ ،‬هر چند هیچ یک از کلمات وی همانند منبع اصلی نباشد‪.‬‬
‫‪62‬‬
Source Article:
Style PLAGIARISM
Especially since the launch of HST and the
The beautiful pictures that the space telescope has
unprecedented clarity of the images satellites have
given us show spectacular color. But is the color real?
given us, You've all seen on the news or in books,
First, we have to consider what light and color are.
beautiful color pictures of various sights in the
Different wavelengths of light correspond to different
cosmos. But is this the way you would see these
colors, and light is called electromagnetic radiation.
objects if you went there? Well, to tackle that
The temperature of an object determines the color of
question, first we have to talk about the nature of
light emitted, and all things, including people, emit
light and color.
light. In the constellation Orion, the star Betelgeuse is
a huge, giant star, as big as the orbit of Jupiter.
Light is made of waves of electromagnetic
Betelgeuse is red. Another star in Orion, Rigel, is blue.
radiation. We perceive different wavelengths as
The reason that they are different colors is that they
different colors.
each have a different surface temperature.
All solid bodies emit light: stars, rocks and people
included. The temperature of the star, rock or
person determines which wavelength of light will
be most strongly radiated. In the constellation
Orion, the upper left star is Betelgeuse (Armpit of
63 l-y distant. Betelgeuse is a
the giant), 520
supergiant star, 14,000 times brighter than our sun.
Cold stars are at about 3,000 degrees and emit more
red than blue light and very hot stars emit blue light
since they have temperatures of about 30,000 degrees.
‫‪ ‬سرقت علمی از نوع تشبیه(‪:) Metaphor‬‬
‫‪ ‬تشبیه یا استعاره یعنی یک ایده واضح که به خواننده این امکان را می دهد که حس‬
‫و درک نزدیک تری از یک رویداد و یا واقعه داشته باشد‪.‬پس تشبیه و استعاره به‬
‫عنوان بخش مهمی از سبک خالقانه یک نویسنده به حساب می آید‪.‬‬
‫‪ ‬در برخی موارد فرد توانایی توضیح دادن درباره ایده های مهم کار خود را ندارد‪ ،‬بنابراین‬
‫از جمالت سلیس متن اصلی استفاده می نماید‪.‬‬
‫‪64‬‬
Source Article:
Metaphor PLAGIARISM
This picture of the constellation Cygnus,
Although dusty clouds block our vision of
the Swan, in visible light looks rather
stellar nurseries, infrared light reveals them.
dull. Yet at an infrared wavelength of 60m These newborns glitter like a jewel box and
the region looks very different. In
seem to be peeking at us from behind the
infrared light we can see a glittering
dust obscuring them.
jewel-box of new born stars peeking out
of the dust clouds that lie between us and
the center of our Galaxy.
How to use the info without plagiarizing
65
Although dusty clouds block our vision of
stellar nurseries, infrared light reveals them.
In "Source Article," So-n-so describes these
newborns as glittery jewel boxes peeking
out at us from deep inside the dust clouds
where they still remain.
‫‪ ‬سرقت علمی ایده (‪:)Idea‬‬
‫‪ ‬زمانیکه فرد نویسنده در مقاله خود راه حل و یا ایده خالقانه ایی را بیان می کند‪،‬‬
‫این ایده و راه حل منسوب به وی خواهد بود‪ .‬در بسیاری از موارد‪ ،‬افراد تازه کار‬
‫در افتراق بین اطالعات عمومی رایج و ایده های نویسنده در منبع اصلی مشکل‬
‫دارند‪.‬‬
‫‪ ‬حیطه دانش عمومی‪ ،‬به هر گونه ایده و یا راه حلی گفته می شود که بیشتر افراد‬
‫با هر سطح سواد و دانش ی آنرا پذیرفته اند‪ .‬بنابراین نیاز به منبع دادن ندارند‪.‬‬
‫‪66‬‬
Source Article:
Hot stars at 30,000 degrees emit a
lot more blue light than red light,
and so hot stars look blue or bluishwhite. Cool stars at 3,000 degrees
give off more red light than blue,
and so these stars look red.
67
How to use the info without
plagiarizing
Stars considered to be hot are
30,000 degrees, whereas stars as
cool as 3,000 degrees are
considered to be cold.
‫‪ ‬سرقت علمی غیرعمدی ‪:‬‬
‫بعض ی وقتها سرقت علمی واقعا به صورت اتفاقی است‪ .‬سرقت علمی اتفاقی هم‬
‫جرم است (همانطور که اگر شما مستقال اختراعی را بکنید که قبال ثبت شده‬
‫حق استفاده تجاری از آن را ندارید و استفاده تجاری اتفاقی از آن جرم است(‪.‬‬
‫‪68‬‬
‫‪ ‬خود سرقتی‪:‬‬
‫حتي اگر اثري متعلق به صاحب آن باشد وبه عنوان كاري جديد منتشر شود‪ ،‬باز‬
‫« خودسرقتي » مي‬
‫هم نوعي سرقت علمي محسوب مي شود‪ .‬كه به آن‬
‫گويند‪ .‬چرا كه هر فردمجاز است يك اثر علمي‪ ،‬ادبي يا هنري رافقط يكبار به‬
‫عنوان اثري تازه منتشر كند‪.‬‬
‫‪69‬‬
70