«Κλιματικές Αλλαγές και φυσικές καταστροφές. Πόσο προετοιμασμένοι είμαστε;» Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2011 Αμφιθέατρο Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών Η ημερίδα διοργανώνεται από τα ΠΜΣ της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ- ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ: ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ «Κλιματικές Αλλαγές – Επιπτώσεις στην Υγεία» Πολυξένη Νικολοπούλου – Σταμάτη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Παθολογικής Ανατομίας Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιατρική Σχολή Επιστημονική Υπεύθυνη και Διευθύντρια του ΠΜΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ . ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Αναπνευστικές Παθήσεις Λοιμώξεις / Επιδημίες Ακραίες Θερμοκρασίες (Κρύο-Ζέστη) Ατμοσφαιρικοί ρύποι Διαταραχές Όζοντος Κλιματικές Αλλαγές Διατροφικές Διαταραχές Αλλαγές στην Γεωργία Αλλαγή της στάθμης της Θάλασσας Εισόδημα και κοινωνικό επίπεδο Πολιτισμικό επίπεδο Φύλο Κοινωνικό περιβάλλον Ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες Κοινωνικά δίκτυα υποστήριξης Προσδιοριστικοί παράγοντες της υγείας Υγιές παιδί Προσωπικές συνήθειες και τρόπος ζωής Εκπαίδευση Εργασιακές συνθήκες Φυσικό περιβάλλον Βιολογία Γενετική Η αλλαγή του κλίματος αποτελεί αναμφισβήτητα μία μεγάλη απειλή για την ανθρώπινη υγεία. Όσοι ασχολούνται με την παροχή υπηρεσιών Υγείας, θα αναγκαστούν να είναι στην πρώτη γραμμή για τις ανθρώπινες συνέπειες των κλιματικών αλλαγών, όσο αυτές συσσωρεύονται. Όμως ακόμη το θέμα «Υγεία», παραμελείται σε μεγάλο βαθμό, στις διαπραγματεύσεις για τις κλιματικές αλλαγές. Αλήθεια, τι συμβαίνει; Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών, οι ανθρώπινες δραστηριότητες - και κυρίως η καύση ορυκτών καυσίμων έχουν εκλύσει μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου τα οποία παγιδεύουν επιπλέον θερμότητα στη χαμηλότερη ατμόσφαιρα και επηρεάζουν το παγκόσμιο κλίμα. Tα τελευταία 100 χρόνια, η παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά περίπου 0.75oC. Κατά τα τελευταία 25 χρόνια, ο ρυθμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει αυξηθεί σε 0.18oC ανά δεκαετία. Η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, οι παγετώνες λιώνουν και η βροχόπτωση έχει αλλάξει. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται ολοένα πιο έντονα και συχνότερα. Η εκτίμηση των επιπτώσεων… Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις θεμελιώδεις ανάγκες της υγείας - τον καθαρό αέρα, ασφαλές πόσιμο νερό, επαρκή τροφή και την ασφαλή στέγη. Η υπερθέρμανση του πλανήτη που έχει σημειωθεί μετά τη δεκαετία του 1970 προκάλεσε πάνω από 140.000 επιπλέον θανάτους ετησίως από το έτος 2004. Πολλές από τις μείζονες αιτίες θανάτου, όπως οι διαρροϊκές ασθένειες, ο υποσιτισμός, η ελονοσία και ο Δάγκειος πυρετός είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στο κλίμα και αναμένεται να επιδεινωθούν με τις κλιματικές αλλαγές. Περιοχές με ελλιπείς υποδομές υγείας - κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες -θα είναι σε δυσμενή θέση ώστε να τις αντιμετωπίσουν χωρίς βοήθεια. Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω της βελτίωσης των επιλογών μεταφορών, τροφίμων και ενέργειας, μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της υγείας. Environmental Health Impacts of Transport and Mobility Series: Environmental Science and Technology Library, Vol. 21 Nicolopoulou-Stamati, P.; Hens, L.; Howard, C.V. (Eds.) 2005. SPRINGER ISBN: 1-4020-4304-X Τα αποτελέσματα των κλιματικών αλλαγών μπορούν να θεωρηθούν και αμφιλεγόμενα Παρά το γεγονός ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να φέρει ορισμένα τοπικά οφέλη, όπως λιγότερους θανάτους το χειμώνα σε εύκρατα κλίματα και την αύξηση της παραγωγής τροφίμων σε ορισμένες περιοχές, οι συνολικές επιπτώσεις για την υγεία είναι πιθανό να είναι εξαιρετικά αρνητικές. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις θεμελιώδεις απαιτήσεις για την υγεία - καθαρό αέρα, ασφαλές πόσιμο νερό, επαρκή τροφή και ασφαλή στέγη. Τίθεται το πολύ επίκαιρο ερώτημα Συνδέει η αντίληψη του ιατρικού κόσμου τις κλιματικές αλλαγές, με τις επιπτώσεις τους στην υγεία; Health Care Without Harm Europe: Leading the global movement for environmentally responsible health care Σύνδεση των κλιματικών αλλαγών με την υγεία Άμεσες επιδράσεις θερμοκρασίας Ακραία Γεγονότα Ασθένειες σχετιζόμενες με την αλλαγή του κλίματος Ασθένειες και διαταραχές από την ποιότητα του αέρα, του νερού και της διατροφής IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) 2007: Climate Change 2007: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Parry, Martin L., Canziani, Osvaldo F., Palutikof, Jean P., van der Linden, Paul J., and Hanson, Clair E. (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom, 1000 pp. National Research Council (NRC), 2001. Climate Change Science: An Analysis of Some Key Questions. National Academy Press, Washington, DC Schwartz and Randall, 2003. An Abrupt Climate Change Scenario and Its Implications for United States National Security (PDF, 915 KB, 22 pp., About PDF) . October 2003. World Health Organization (WHO), 2003. Climate change and human health - risks and responses. McMichael, A.J., Campbell-Lendrum, D.H., Corvalán, C.F., Ebi, K.L., Githeko, A., Scheraga, J.D. and Woodward, A. 322pp. Οι επιπτώσεις προκύπτουν… Άμεσες επιδράσεις μεταβολών θερμοκρασίας Ακραία καιρικά φαινόμενα Ασθένειες που εξαρτώνται από τις κλιματικές συνθήκες Ποιότητα του αέρα Μέθοδοι εκτίμησης της επίδρασης των κλιματικών αλλαγών στην Υγεία Είναι εξαιρετικά δύσκολη η εκτίμηση της επίπτωσης της αλλαγής του κλίματος στην υγεία Δυσκολίες προκύπτουν • Από την κλίμακα (εθνική, τοπική, παγκόσμια) • Από την κλίμακα του χρόνου • Το περίπλοκο του θέματος Αναλογικές μελέτες Μοντέλα πρόγνωσης Στατιστικά μοντέλα Ένα παράδειγμα εκτίμησης επιπτώσεων στην υγεία από την επιβάρυνση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω των κλιματικών αλλαγών Το ποσό των εμπορευμάτων που μεταφέρονται μέσω της Καλιφόρνια αναμένεται να τετραπλασιαστεί μεταξύ 2000 και 2020 Θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα του αέρα και στην υγεία Αιωρούμενα Σωματίδια (PM) γύρω από τα – Συγκεντρώνονται λιμάνια, τους σιδηροδρομικούς σταθμούς, και δρόμους έντονης κυκλοφοριακής κίνησης Πρόωροι θάνατοι Καρκίνος Ασθένειες του αναπνευστικού Αναρρωτικές άδειες Υπερθέρμανση του πλανήτη 1 (Cal EPA, 2005); 2 (Pacific Institute, 2006) 3 (CA/EPA Air Resources Board); 4 (CA/EPA Air Resources Board, 2004) Ετήσιες επιπτώσεις στην υγεία από τα PM και το Όζον Προσδιορισμός της επίδρασης των Κλιματικών Μεταβολών στην Υγεία Ατμοσφαιρικοί Παράγοντες συνδεόμενοι με το αναπνευστικό Σύστημα: Άσθμα, Αλλεργίες, Νεοπλάσματα. Αιωρούμενα Σωματίδια, CO, CO2, NOx, όζον Παράγοντες που επηρεάζουν το δέρμα: Νεοπλασίες. Καρδιαγγειακό Σύστημα: Θερμοπληξία Όζον, Ρύποι Γεννητικό Σύστημα: Στειρότητα Ατμοσφαιρικοί Ρύποι, CO, CO , NOx, όζον, Ανοσοποιητικό Σύστημα υψηλή - χαμηλή θερμοκρασία Αιμοποιητικό Σύστημα Μυοσκελετικό Σύστημα: Πόνοι Αρθρώσεων 2 Αλλαγή Βαρομετρικού, Υγρασία Οι σημαντικότερες επιπτώσεις στην υγεία Θνησιμότητα Αποδιδόμενη στην Αυξημένη θερμοκρασία και στην Ελαττωμένη Θερμοκρασία Αλλεργίες Άσθμα Καρκίνος Δέρματος Νοσήματα μεταδιδόμενα με έντομα: πχ. Ελονοσία, Κίτρινος πυρετός, Δάγκειος πυρετός Ευπαθείς ομάδες Υπερήλικες: δεν είναι τόσο ευαίσθητοι στην αύξηση της θερμοκρασίας λόγω: • της γήρανσης των υποδοχέων θερμότητας του δέρματος. • Έχουν λιγότερη περιεκτικότητα νερού στο σώμα, με αποτέλεσμα να μην επαρκεί ο μηχανισμός της εφίδρωσης για την ελάττωση της θερμοκρασίας Όσο μεγαλώνουμε η περιεκτικότητα του σώματος σε νερό ελαττώνεται και αυξάνεται το λίπος ακόμα και αν το βάρος παραμένει το ίδιο Νεογνά, Βρέφη: δεν έχει αναπτυχθεί εντελώς ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός Αλκοόλ Επιδρά στο αυτόνομο νευρικό σύστημα το οποίο ρυθμίζει την θερμοκρασία του σώματος με αποτέλεσμα την τροποποίησή του ώστε να μην είναι δυνατή η άμεση αντίδρασή του σε εξωτερικό ερέθισμα Τροποποιεί της αίσθηση που έχει ο άνθρωπος για το περιβάλλον Το όζον της ατμόσφαιρας προφυλάσσει την επιφάνεια της γης από τα υψηλά επίπεδα υπεριώδους ακτινοβολίας Όταν Ελαττώνεται Καρκίνος Δέρματος Καταρράκτης Ματιών Καταστολή ανοσοποιητικού συστήματος Δεν εκτιθέμεθα δυστυχώς μόνο στο όζον αλλά και ταυτόχρονα σε άλλους ρύπους, όπως η σκόνη που επιδρούν βασικά στους πνεύμονες Τον κύριο λόγο στον πνεύμονα έχει το μακροφάγο Στο Ερώτημα Πώς καταγράφεται η επίδραση του περιβάλλοντος στους ιστούς, στα κύτταρα και στο DNA Την απάντηση την δίνει το μικροσκόπιο. Υπάρχουν πρακτικές συμβουλές για την αντιμετώπιση των υψηλών θερμοκρασιών; Να αποφεύγουμε τον συνωστισμό Να εκτιθέμεθα στις αλλαγές της θερμοκρασίας με τις κατάλληλες προφυλάξεις Να εξασφαλίζουμε καλό ύπνο Να προσέχουμε ώστε η διατροφή μας να είναι ισορροπημένη Να εκμεταλλευόμαστε την ηλιακή ακτινοβολία και να μην εκτιθέμεθα χωρίς όρια Να μην ξεχνάμε να πίνουμε νερό Να προσέχουμε πολύ εάν παίρνουμε συστηματικά φάρμακα Οι Κλιματολογικές Αλλαγές επιδρούν όμως και: Στην παραγωγή τροφής Στην παραγωγή και διάθεση νερού Στις ενεργειακές ανάγκες Στο κόστος των ασφαλειών Προβλεπόμενες επιπτώσεις της αλλαγής της θερμοκρασίας 0°C 1°C Τροφή 2°C 3°C 4°C Μείωση των αποδόσεων των καλλιεργειών σε πολλές περιοχές, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες Πιθανή αύξηση της παραγωγής σε ορισμένες περιοχές υψηλότερου γεωγραφικού πλάτους 450 ppm CO2 eq Νερό 5°C Μικροί παγετώνες εξαφανίζονται αποθέματα νερού απειλούνται Οικοσυστήματ α Εκτεταμένες ζημίες στους κοραλλιογενείς υφάλους Μείωση των αποδόσεων σε πολλές ανεπτυγμένες περιοχές Σημαντική μείωση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων σε πολλές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων της Μεσογείου και της Νότιας Αφρικής Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας απειλεί μεγάλες πόλεις Αύξηση του αριθμού των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση 650 ppm CO2 eq Ακραία Αύξηση της έντασης των καταιγίδων, πυρκαγιές, ξηρασία, πλημμύρες και κύματα καύσωνα καιρικά φαινόμενα Κίνδυνος Η αύξηση του κινδύνου των απότομων, μεγάλης απότομων και μη κλίμακας αλλαγών στο κλιματικό σύστημα αναστρέψιμων αλλαγών Source: L. Rudolph, 2008 Η αντίληψη του ανθρώπου για τη σχέση του κλίματος με την υγεία είναι μια παλιά υπόθεση Ο Ιπποκράτης επισήμανε ότι η υγεία των κατοίκων μίας πόλης σχετίζεται με: Την υγρασία Τον προσανατολισμό Τη φορά των ανέμων Και δίνει συγκεκριμένες οδηγίες για την εξέταση των κλιματικών συνθηκών ώστε να αποτελέσουν δείκτη για την διαχείριση της νόσου Τα ζώα αν και αβοήθητα, εξακολουθούν να αισθάνονται τις καιρικές μεταβολές. Φαίνεται ότι ο άνθρωπος απομακρύνθηκε σιγά σιγά από την φύση και έχασε αυτήν την ιδιότητα Καύσωνες Οι ακραίες υψηλές θερμοκρασίες του αέρα συμβάλλουν άμεσα στους θανάτους από καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων. Στο κύμα καύσωνα του καλοκαιριού του 2003 στην Ευρώπη για παράδειγμα, κατεγράφησαν πάνω από 70.000 επιπλέον θάνατοι. Οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν επίσης τα επίπεδα του όζοντος και άλλων ρύπων τον αέρα που επιδεινώνουν καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις. Η αστική ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί περίπου 1,2 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο. Η γύρη και άλλα αλλεργιογόνα συναντώνται σε υψηλότερα επίπεδα στην υπερβολική ζέστη. Αυτά μπορούν να προκαλέσουν άσθμα, το οποίο επηρεάζει περίπου 300 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι συνεχιζόμενες αυξήσεις της θερμοκρασίας αναμένεται να αυξήσουν αυτό το νούμερο. Φυσικές καταστροφές και μεταβολές στις βροχοπτώσεις Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και τα αυξανόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα θα καταστρέψει σπίτια, ιατρικές εγκαταστάσεις και άλλες βασικές υπηρεσίες. Περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε απόσταση 60 χλμ. από τη θάλασσα. Οι άνθρωποι μπορεί να αναγκαστούν να μετακινηθούν, το οποία με τη σειρά του αυξάνει τον κίνδυνο μιας σειράς επιπτώσεων στην υγεία, από ψυχικές διαταραχές έως μεταδοτικές ασθένειες. Οι αυξανόμενες μεταβολές στις βροχοπτώσεις μπορούν να επηρεάσουν την παροχή γλυκού νερού. Η έλλειψη ασφαλούς πόσιμου νερού μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα υγιεινής και να αυξήσει τον κίνδυνο διαρροϊκών ασθενειών, η οποία σκοτώνει 2,2 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Σε ακραίες περιπτώσεις, η λειψυδρία οδηγεί σε ξηρασία και λιμό. Μέχρι το 2090, η κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να διευρύνει την περιοχή που πλήττεται από την ξηρασία, να διπλασιάσει τη συχνότητα περιόδων ξηρασίας και να αυξήσει τη μέση διάρκεια τους έξι φορές. Οι πλημμύρες επίσης αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση. Οι πλημμύρες μολύνουν την παροχή γλυκού νερού, αυξάνουν τον κίνδυνο μεταδιδόμενων με το νερό ασθενειών, και δημιουργούν γόνιμο έδαφος για ασθένειες που μεταφέρουν τα έντομα όπως τα κουνούπια. Μπορούν επίσης να προκαλέσουν πνιγμούς και σωματικά τραύματα, ζημίες στα σπίτια και να διαταράξουν την παροχή των ιατρικών και υγειονομικών υπηρεσιών. Φυσικές καταστροφές και μεταβολές στις βροχοπτώσεις Παγκοσμίως, ο αριθμός των φυσικών καταστροφών που σχετίζονται με τις κλιματικές αλλαγές έχει υπερτριπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1960. Κάθε χρόνο, αυτές οι καταστροφές έχουν ως αποτέλεσμα πάνω από 60.000 θανάτους, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η άνοδος της θερμοκρασίας και οι μεταβολές στις βροχοπτώσεις είναι πιθανό να μειώσουν την παραγωγή βασικών ειδών διατροφής σε πολλές από τις φτωχότερες περιφέρειες - έως και 50% έως το 2020 σε ορισμένες αφρικανικές χώρες. Αυτό θα αυξήσει την κακή διατροφή και τον υποσιτισμό, τα οποία προκαλούν σήμερα τον θάνατο σε 3,5 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Μεταβολές τρόπου διάδοσης λοιμώξεων σχετιζομένων με τις κλιματικές αλλαγές Οι κλιματικές συνθήκες επηρεάζουν έντονα τις μεταδιδόμενες με το νερό ασθένειες και τις ασθένειες που μεταδίδονται μέσω εντόμων, σαλιγκάρια ή άλλα ψυχρόαιμα ζώα. Οι κλιματικές αλλαγές είναι πιθανόν να επιμηκύνουν τις εποχές μετάδοσης των σημαντικότερων ασθενειών που μεταδίδονται από φορείς και να μεταβάλουν τη γεωγραφική περιοχή τους. Για παράδειγμα, οι κλιματικές αλλαγές προβλέπεται να διευρυνθούν σημαντικά στην περιοχή της Κίνας, όπου εμφανίζεται η Σχιστοσωμίαση, νόσος που μεταδίδει το σαλιγκάρι. Η Ελονοσία είναι εξαρτάται άμεσα από το κλίμα. Μεταδίδεται από τα κουνούπια και σκοτώνει περίπου 1 εκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο - κυρίως παιδιά της Αφρικής κάτω των πέντε ετών. Η μετακίνηση του κουνουπιού που μεταφέρει τον δάγκειο πυρετό είναι επίσης ιδιαίτερα ευαίσθητη στις κλιματικές συνθήκες. Μελέτες δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να εκθέσει επιπλέον 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε Δάγκειο από τη δεκαετία του 2080. Πόσο ακριβής είναι η εκτίμηση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών στην υγεία; Εκτίμηση των επιπτώσεων στην υγεία από την κλιματική αλλαγή μπορεί να γίνει μόνο κατά προσέγγιση. Παρ 'όλα αυτά, μια εκτίμηση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, λαμβάνοντας υπόψη μόνο ένα υποσύνολο από τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μικρή αύξηση της θερμοκρασίας που σημειώθηκε από τη δεκαετία του 1970 έχει προκαλέσει ήδη πάνω από 140.000 επιπλέον θανάτους ετησίως από το έτος 2004. Ποιος κινδυνεύει; Τα παιδιά - ιδίως αυτά που ζουν σε φτωχές χώρες - είναι από τα πιο ευάλωτα στους κινδύνους για την υγεία και είναι πιο εκτεθειμένα στις συνέπειες. Wangari Muta Mary Jo Maathai (1 April 1940 – 25 September 2011) Οι επιπτώσεις στην υγεία, επίσης, αναμένεται να είναι πιο σοβαρές για τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρίες ή προϋπάρχουσες παθήσεις. Περιοχές με ελλιπείς υποδομές υγείας κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες θα είναι λιγότερο σε θέση να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους χωρίς βοήθεια. Όλοι οι πληθυσμοί θα επηρεαστούν από την αλλαγή του κλίματος, αλλά μερικοί είναι πιο ευάλωτοι από άλλους. Οι άνθρωποι που ζουν σε μικρές, αναπτυσσόμενες, νησιωτικές χώρες και σε άλλες παράκτιες περιοχές, μεγαλουπόλεις, ορεινές και πολικές περιοχές θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Οι αποφάσεις που υλοποιούμε δεν είναι πάντοτε οι αποφάσεις που έχουμε επιλέξει DESTINY The choices we make, not the chances we take determine our destiny Το ερώτημα είναι τι δυνατότητες υπάρχουν Υπάρχει απάντηση Πολλές από τις πολιτικές και ατομικές επιλογές έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου και να παράγουν σημαντικά για την υγεία οφέλη. Για παράδειγμα, η προώθηση της ασφαλούς χρήσης των δημόσιων μέσων μεταφοράς και της ενεργούς κίνησης όπως είναι η ποδηλασία ή το περπάτημα ως εναλλακτικές λύσεις στη χρήση ιδιωτικών οχημάτων θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να βελτιώσει την υγεία. Environmental Health Impacts of Transport and Mobility Series: Environmental Science and Technology Library, Vol. 21 Nicolopoulou-Stamati, P.; Hens, L.; Howard, C.V. (Eds.) 2005. SPRINGER ISBN: 1-4020-4304-X Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας το 2009 ενέκρινε ένα νέο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών : Αυτό περιλαμβάνει: – Ενημέρωση: για την ευαισθητοποίηση ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια θεμελιώδη απειλή για την ανθρώπινη υγεία. – Συνεργασία: ο συντονισμός με τους οργανισμούς-εταίρους στο πλαίσιο του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, και η εξασφάλιση ότι η υγεία εκπροσωπείται δεόντως στην ημερήσια διάταξη των κλιματικών αλλαγών. – Επιστημονική τεκμηρίωση: για το συντονισμό αξιολογήσεων των επιστημονικών στοιχείων για τη σχέση μεταξύ κλιματικών αλλαγών και την υγεία, και την ανάπτυξη ενός παγκόσμιου ερευνητικού προγράμματος. – Ενίσχυση του συστήματος υγείας: να βοηθήσει τις χώρες να αξιολογήσουν τα τρωτά σημεία του συστήματος υγείας τους και την ενίσχυση των ικανοτήτων να μειωθεί η ευπάθεια της υγείας στην αλλαγή του κλίματος. Το καθαρό νερό βρίσκεται στο κόκκινο… Πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από τις κλιματικές αλλαγές στη Ν. Ευρώπη Having gathered at the first Global Climate and Health Summit, in Durban on December 4, 2011,we -as health professionals, public health advocates, and healthcare policy makers from more than 30 countries- hereby call on national delegations to the UNFCCCs 17th Conference of the Parties to: Recognize the health benefits of climate mitigation and take bold and substantive action to reduce global greenhouse gas emissions in order to protect and promote public health. Ensure greater health sector representation on national delegations as well as within key mechanisms of the UNFCCC, recognizing the role of the World Health Organization as the voice for public health within the UN system. Actively include the participation and empowerment of youth, women and indigenous peoples in the climate change processes. Adopt a strong second commitment period of the Kyoto Protocol which currently includes emission reduction targets for the time until 2012, to protect and continue the only binding climate law the world has; Having gathered at the first Global Climate and Health Summit, in Durban on December 4, 2011,we -as health professionals, public health advocates, and healthcare policy makers from more than 30 countries- hereby call on national delegations to the UNFCCCs 17th Conference of the Parties to: By 2015, negotiate a fair, ambitious and binding agreement that, consistent with the Prescription for a Healthy Planet, endorsed by more than 130 health organisations in Copenhagen in 2009: – Places the protection of human health as a primary objective of any agreement. – Establishes an ambitious fair shares framework to reduce global emissions (based on the principles of Equity and Common but Differentiated Responsibilities and Respective Capabilities) in order to avoid a global public health disaster. – Fosters both energy efficiency and clean, renewable energy that protects public health by reducing both local and global pollution. – Provides the immediate necessary resources to operationalize the Green Fund, and in the longer term, appropriate mitigation and adaptation funding required to address the health impacts of climate change, assuring all countries’ Rights to Sustainable Development and their ability to pursue a low carbon development pathway. Source: WMO - Health Effects Η ευαισθητοποίηση στην επίδραση των Κλιματικών Αλλαγών στην Υγεία είναι απαραίτητη. www.arehna.di.uoa.gr Πληροφορία Γνώση Επίγνωση Ευαισθητοποίηση Λήψη Αποφάσεων Awareness Strategies for Pollution from IndustrieS Delphi 1994 Αwareness Raising about Environment and Health of Non expert Advisors www.arehna.di.uoa.gr Dr. P. Nicolopoulou Stamati MD. PhD Associate Prof. Environmental Pathology Medical School University of Athens Member of the Board of Health Care Without Harm EUROPE http://www.hcwh.org/europe/ Σας Ευχαριστώ