DZIAŁ I: WYKONUJEMY POMIARY
Temat 1 (2godziny): WIELKOŚCI FIZYCZNE, KTÓRE MIERZYSZ NA CO DZIEŃ.
1. Wielkości fizyczne tym różnią się od liczb, że wyrażamy je w odpowiednich jednostkach czyli
wielkość fizyczna „składa się” z liczby i jednostki np.
5kg,
4m,
3h(godziny), 2min(minuty)
2.Przyrząd do pomiaru długości to:……………………………………………………………..
…………………………………………………..………………………………………………
3. Przyrząd służący do pomiaru masy to:………………………...…………………………….
4. Przyrządy służące do pomiaru czasu to:……………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………….
5. Przyrząd służący do pomiaru temperatury to: ……………………………………………….
6. Jednostkami długości są:……………………………………………….
1cm=………..mm
1m=………….cm
1km=……….…m
7. Jednostkami masy są: ………………………………………………….
1kg=………..…..g
1kg=……………dag
1tona=…………..kg
8. Jednostkami czasu są: …………………………………………………..
1min=……………s
1h=……………min
1doba=…………h
s- sekunda,
min- minuta, h- godzina
9. Jednostkami temperatury są: ………………………………………….
10. Zmierz wysokość i szerokość swojego zeszytu.
Wysokość =…………....cm =…………….mm =……………….m
Szerokość =…………....cm =…………….mm =……………….m
11. Odczytaj, jaką godzinę wskazuje zegar w pracowni………………………
1
12. Odczytaj, jakie temperatury wskazują termometry na rysunkach.
a)
b)
c)
15. Odczytaj z rysunków, jaki jest zakres pomiarowy
a) szybkościomierza
b) linijki
2
d)
c) wagi
d) termometrów z zadania 14
Praca domowa
Wybierz w domu 5 dowolnych produktów w opakowaniach np. cukier, czekolada, ciastka, napój,
mleko itp. i odczytaj na nich, jaka jest ich masa lub objętość. Zanotuj nazwy produktów i ich masy
lub objętości.
3
Temat 2 (2 godziny): POMIAR SIŁY CIĘŻKOŚCI (CIĘŻARU CIAŁA).
1. Siła ciężkości to siła, jaką Ziemia przyciąga ciała. Przyrząd służący do pomiaru siły to . . . . . . . .
.. .......
2. Jednostką siły jest: 1 niuton (1N)
3. Siłę oznaczamy literą F, np. F=5N, F=2N
4. Zaczep na haczyk siłomierza dowolny przedmiot np. piórnik i odczytaj wskazania siłomierza:
F=.........
F=.........
F=.........
5. Siła jest wielkością wektorową tzn. możemy określić dla niej wszystkie cechy wektora. Cechy
wektora:
6. Jaką wartość maja siły przedstawione na rysunkach, jeśli przyjmiemy, że 1cm długości
odpowiada 1N
F1=…………
F2=………….
4
F3=……….
7. Doświadczenie
Przygotuj 10 jednakowych obciążników oraz siłomierz. Na jego haczyku wieszaj kolejne obciążniki
i odczytuj wskazania siłomierza. Wyniki pomiarów zapisz w tabeli.
Ilość odważników
Masa odważników (kg)
Siła ciężkości (N)
Wniosek z doświadczenia: Czym większa jest masa ciała, tym ……………………. siła ciężkości
działająca na to ciało.
8. Siłę ciężkości możemy obliczyć za pomocą wzoru:
Fc= m* g
Fc- . . . . . . . . . . . . . . .
m- . . . . . . . . . . . . . . . .
g- . . . . . . . . . . . . . . . . .
g = 10
N
kg
Zadanie 1
Oblicz siłę ciężkości Fc ,jaką Ziemia przyciąga ciało o masie m= 3kg. Przyjmij, że
g = 10
N
kg
Dane:
Szukane:
m= . . . . . . . .
Fc= ?
g= . . . . . . . . .
Fc= . . . . . . . . . . . . . . .
Odp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Zadanie 2
Oblicz siłę ciężkości Fc ,jaką Ziemia przyciąga ciało o masie m= 20kg. Przyjmij, że
g = 10
N
kg
Dane:
Szukane:
m= . . . . . . . .
Fc= ?
g= . . . . . . . . .
Fc= . . . . . . . . . . . . . . .
Odp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 3
Waga łazienkowa, na której stanął chłopiec, pokazuje 50kg. Oblicz wartość ciężaru chłopca.
Przyjmij, że g = 10
N
kg
Dane:
Szukane:
m= . . . . . . . .
Fc= ?
g= . . . . . . . . .
Fc= . . . . . . . . . . . . . . .
Odp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Temat 3 (3godziny): GĘSTOŚĆ SUBSTANCJI I JEJ WYZNACZANIE.
1.Substancje różnią się między sobą gęstością. Gęstość informuje nas o tym, jaka jest masa 1m3 lub
kg
g
1cm3 danej substancji. Wyrażamy ją w 3 lub
.
m
cm 3
2.Gęstość substancji obliczamy ze wzoru:
=
m
V
 - ……………...
m- ……………..
V- ……………..
3. Wypisz z tabeli 1.3, 1.4 i 1.5 (podręcznik str.33-39) gęstości następujących substancji:
Substancja
Gęstość
kg/ m3
g/ cm3
Złoto
Aluminium
Oliwa
Woda
Hel
Tlen
4. Doświadczenie
Cel: Wyznaczenie objętości ciała o nieregularnym kształcie.
Potrzebne przyrządy: menzurka, woda, dowolny mały przedmiot np.klucz.
Kolejne czynności i pomiary:
- do menzurki nalej wody i odczytaj jej objętość V1
- do menzurki zanurz uwiązany na nitce przedmiot i odczytaj objętość V2
- oblicz różnicę objętości V= V2- V1=………………
Wniosek: Różnica między odczytami V2- V1 to objętość……………………………………….
5. Doświadczenie
Cel: Wyznaczenie gęstości substancji, z której wykonano bryłę
Potrzebne przyrządy: bryły, linijka, waga.
Kolejne czynności, pomiary i rachunki:
- zważ bryłę i zapisz jej masę w gramach: m=……………,
- zmierz długość, szerokość i wysokość klocka: a=……......, b=.........…., c=…………
- oblicz jego objętość i podaj ją w cm3
7
V= a· b· c=……………………………………………
- oblicz gęstość klocka
 =
m
=……………………………………..
V
- w tablicach odszukaj substancję o gęstości zbliżonej do wyznaczonej przez siebie
Wniosek: Wyznaczona gęstość wskazuje, że klocek jest wykonany z……………………….
Zadanie 1
Bryłka marmuru o masie m=13,5g ma objętość V=5cm3. Oblicz gęstość marmuru  = ?.
Dane:
Szukane:
 =?
m= …………
V=………….
Rozwiązanie:
=
m
=………………………..
V
Odpowiedź:………………………………………..
Zadanie 2
Bryłka lodu o masie m=18,4g ma objętość V=20cm3. Oblicz gęstość lodu ς.
Dane:
m= …………
Szukane:
 =?
V=………….
Rozwiązanie:
 =……………………………
Odpowiedź:………………………………………..
8
Temat 4 (2godziny): POMIAR CIŚNIENIA.
1. Ciśnieniem nazywamy wielkość fizyczną, która informuje nas jaka siła działa na określoną
p
powierzchnię.
F
S
gdzie poszczególne literki oznaczają:
p- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
F- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
S- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Jednostką ciśnienia jest: paskal (Pa)
1Pa = 1
N
m2
paskal =
niuton
metr do kwadratu
1hPa = 100 Pa
hPa – hektopaskal
3. Ciśnieniem atmosferycznym nazywamy ciśnienie wywierane na powierzchnię Ziemi. Mierzymy
je barometrem.
4. Przykłady wykorzystania ciśnienia atmosferycznego:
- …………………………………………………………………………………………………
- …………………………………………………………………………………………………
-……………………………………………………………………………………………….....
-………………………………………………………………………………………………….
5. Doświadczenie:
Obserwujemy skutki ciśnienia atmosferycznego:
Wynik obserwacji: …………………………………………………………………
Wniosek:
na
kartkę
ciśnienie
od
góry wywiera
………………………
9
……………………….,
a
od
dołu
Zadanie 1
Oblicz ciśnienie p wywierane przez ucznia na podłoże, jeśli pole powierzchni jego butów wynosi
S= 0,05m2, a uczeń działa siłą F= 500N.
Dane:
Szukane:
S=…………..
p=?
F=…………….
Rozwiązanie:
p
F
=
S
Odpowiedź:………………………………………………………………………………….
Zadanie 2
Oblicz ciśnienie p wywierane przez ucznia na podłoże, jeśli pole powierzchni jego nart wynosi S=
0,32m2, a uczeń dział siłą F= 640N.
Dane:
S=…………..
Szukane:
p=?
F=…………….
Rozwiązanie:
p=………………………………
Odpowiedź:………………………………………………………………………………….
10
Temat 5 (1 godzina): SPORZĄDZAMY WYKRESY.
1. Na podstawie wyników doświadczenia z tematu 2 wykonaj wykres zależności siły ciężkości Fc
od masy ciała m.
2. Wykres przedstawia zależność masy m od objętości V dla przedmiotów wykonanych z drewna
dębowego.
Odczytaj z wykresu:
a) jaką objętość mają przedmioty o masie
m= 240g
V=………………..
m= 400g
V=……………….
b) jaką masę mają przedmioty o objętości
V= 200 cm3
m=……………..
V= 400 cm3
m=…………….
11
Temat 6 (1 godzina): POWTÓRZENIE „WYKONUJEMY POMIARY”
1. Za pomocą jakiego przyrządu mierzymy:
czas……………………………………….
masę………………………………………
ciśnienie ……………………………………
siłę …………………………………………
szybkość……………………………………
2. Podaj jednostkę:
a) ciśnienia……………………………….
b) gęstości……………………………….
c) siły ciężkości…………………………
3. Rysunek przedstawia szybkościomierz samochodu.
a) Jaki jest jego zakres pomiarowy?
……………………………………
b) Z jaką szybkością jedzie
samochód?....................................
4. Podaj wzór na siłę ciężkości i wyjaśnij literki:
5. Podaj wzór na gęstość i wyjaśnij literki:
6. Zamień:
1cm=………..mm
1m=………….cm
1kg=………..…..g
1tona=…………..kg
1min=……………s
1h=……………min
7. Bryłka lodu o masie m=18,4g ma objętość V=20cm3. Oblicz gęstość lodu ς.
Dane:
Szukane:
12
Rozwiązanie:
Odpowiedz:………………………………………..
8. Wypisz z tabeli 1.3, 1.4 i 1.5 (podręcznik str.33-39) gęstości następujących substancji:
Substancja
Gęstość
kg/ m3
Złoto
Aluminium
Oliwa
Woda
13
g/ cm3
DZIAŁ II: WŁAŚCIWOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CZĄSTECZKOWA BUDOWA CIAŁ
Temat 1 (1 godzina): TRZY STANY SKUPIENIA CIAŁ.
1. Wokół nas znajdują się różne przedmioty np. ołówek, kreda, zeszyt, woda, gaz, a także Słońce,
samoloty w powietrzu. Na lekcjach fizyki, zamiast mówić przedmioty, będziemy mówili
…………………………………
2. Przedmioty, które znajdują się w naszym otoczeniu są wykonane z różnych materiałów. Zamiast
materiał, będziemy mówili ……………………………………………..
3. W przyrodzie substancje mogą występować w 3 stanach skupienia:
- stałym
- ciekłym
- gazowym (lotnym)
Zadanie 1.
Jakie ciała znajdują się w pojemnikach przedstawionych na rysunkach: ciecze, gazy czy ciała stałe?
………………………………….
………………………………
…………………...
Zadanie 2.
Na rysunkach przedstawione są różne ciał. Podziel je na ciała stałe, ciekłe i gazowe.
14
- ciała stałe: ……………………………………………………………………………………..
- ciecze: ………………………………………………………………………………………....
- gazy: …………………………………………………………………………………………
Praca domowa
Wpisz w odpowiednie rubryki podane nazwy ciał fizycznych: ( woda, kubek, szampon, tlen, azot,
stół, sok, klucz, wanna, płyn do kąpieli, ławka, wodór, herbata)
Ciała stałe
Ciecze
15
Gazy
Temat 2 (1 godzina): WŁAŚCIWOŚCI CIAŁ STAŁYCH, CIECZY I GAZÓW.
1. Właściwości ciał stałych:
-mają określony kształt i objętość, którą trudno zmienić
-mogą być: -kruche-…………………………………………………………
-sprężyste-………………………………………………………
-plastyczne-……………………………………………………..
2. Właściwości cieczy:
-mają kształt naczynia, w którym się znajdują- łatwo go zmienić,
-trudno je ścisnąć
3. Właściwości gazów:
-nie mają określonego kształtu; przyjmują kształt zbiornika, w którym się znajdują, łatwo go
zmienić,
-łatwo je ścisnąć.
Zadanie 1.
Określ jakie są ciała stałe (kruche, sprężyste, plastyczne):
-trampolina-……………………………………..
-kreda-…………………………………………..
-ciastko-…………………………………………..
-suchy patyk-……………………………………..
-cięciwa łuku-…………………………………….
Zadanie 2.
Dlaczego mało napompowana piłka słabo się odbija? Jaka cecha o tym decyduje?
Zadanie 3.
Na mokrym piasku i świeżym śniegu można obserwować ślady butów i tropy zwierząt. Jaka cecha
pisku i śniegu ma tu zastosowanie?
16
Zadanie 4.
Garncarz wykonuje garnki z mokrej gliny, a następnie umieszcza je w piecu. Jaka cech gliny
wykorzystana jest podczas wykonywania garnków na kole garncarskim? Jaką cechę posiada
gotowy garnek po wyjęciu z pieca?
Zadanie 5.
Uzupełnij tabelkę dotyczącą właściwości substancji w trzech stanach skupienia, wpisując do
odpowiedniej rubryki słowo „łatwo” lub „trudno”.
Stan skupienia
Czy łatwo zmienić
kształt?
stały
ciekły
gazowy
17
objętość?
Temat 3 (2 godziny): ZMIANY STANÓW SKUPIENIA.
I. Topnienie i krzepnięcie.
1. Najczęściej występująca substancją na Ziemi jest ……………., może ona występować w trzech
stanach skupienia:
- stałym
- ciekłym
- gazowym
2. Topnienie- zamiana ciała stałego w ciecz np. lodu w wodę w określonej temperaturze zwanej
temperaturą topnienia.
3. Krzepnięcie- zamiana cieczy w ciało stałe np. Wody w lód w określonej temperaturze zwanej
temperaturą krzepnięcia.
4. Temperatura topnienia równa jest krzepnięcia.
5. Aby ciało stopić trzeba je ………………………….tzn. dostarczać mu energii (ciepła).
6. Aby ciecz skrzepła trzeba ją ………………………… tzn. odbierać jej energię (ciepło).
7. Woda zamienia się w lód, gdy ma ………oC i gdy ją ochładzamy.
8. Lód zamienia się w wodę, gdy ma ………..oC i gdy go ogrzewamy.
Zadanie
Z tabeli 2.1 w podręczniku str. 75 wypisz temperaturę topnienia
Rtęci-……………..
Złota-……………..
Ołowiu-……………..
Naftalenu-………………
Wolframu-………………..
Żelaza-………………………
Najniższą temperaturę topnienia ma ……………………………
Najwyższą temperaturę topnienia ma ……………………………
18
II. Parowanie i skraplanie.
1. Parowanie- zamiana cieczy w gaz np. wody w parę wodną.
2. Wrzenie- bardzo szybkie parowanie.
3. Skraplanie- zamiana gazu w ciecz np. pary wodnej w wodę.
4. Aby ciecz wyparowała trzeba ją ogrzewać tzn. dostarczać jej energii (ciepła).
5. Aby gaz skroplić trzeba go ochładzać tzn. odbierać mu energię (ciepło).
6. Wrzenie zachodzi w określonej temperaturze zwanej temperaturą wrzenia np. woda wrze, gdy ma
100oC.
Zadanie 1.
Który z rysunków przedstawia wrzenie, a który parowanie?
1. …………………………..
2. ………………………………
Zadanie 2.
Z tabeli 2.2 w podręczniku str. 78 wypisz temperatury wrzenia:
Azotu-………………….
Rtęci-…………………..
Wodoru-………………..
Eteru-……………….
Alkoholu etylowego-………………………
Alkoholu metylowego-…………………….
Najniższą temperaturę wrzenia ma ……………………………
Najwyższą temperaturę wrzenia ma ……………………………
19
Temat 4 ( 1 godzina): ROZSZERZALNOŚĆ TEMPERATUROWA CIAŁ.
1. Podczas ogrzewania ciała …………………..……………………, a podczas ochładzania
………………………………………………
2. Przykłady rozszerzania się ciał na skutek ogrzewania:
-…………………………………………………………………………………….
-…………………………………………………………………………………….
-……………………………………………………………………………………..
-………………………………………………………………………………………
-………………………………………………………………………………………
Doświadczenie 1:
Obserwacje: Kulka po ogrzaniu w płomieniu palnika nie mieści się w pierścieniu,
gdyż……………………………………………………………………………………………
Zadanie 1.
Przewody elektryczne nad torami są naciągane przez obciążniki i zamocowane na słupach. Kiedy
obciążnik jest umieszczony wyżej: latem czy zimą?
…………………………………………………………………………..
20
Temat 5 (1 godzina): SPRAWDZAMY HIPOTEZĘ O CZĄSTECZKOWEJ BUDOWIE
CIAŁ.
1.Ciała stałe, ciecze i gazy zbudowane są z ………………., które są w ciągłym ruchu.
a)…………………………...
b)………………………
c)……………………….
2. Cząsteczki są bardzo małe; nie widać ich gołym okiem, ani pod mikroskopem lub lupą.
3. Odległości między cząsteczkami są największe w ………………………….., a najmniejsze w
……………………………………………..
4. Między cząsteczkami wszystkich ciał działają siły zwane siłami………………………………
Cząsteczki przyciągają się najmocniej w ………………………………….., a najsłabiej
………………………..
5. Dyfuzja- mieszanie się cząsteczek różnych substancji, bez niczyjej pomocy. Dyfuzja zachodzi w
gazach, cieczach i ciałach stałych.
6. Przykłady dyfuzji:
-w gazach-……………………………………………………………………………………………..
-w cieczach-……………………………………………………………………………………………
-w ciałach stałych-……………………………………………………………………………………..
7. Dyfuzja najszybciej zachodzi w………………, a najwolniej w …………………...............
8. Czym wyższa temperatura substancji, tym dyfuzja zachodzi …………………………….
9. Przyrząd do pomiaru temperatury to………………………………………….
Zadanie 1.
Odczytaj, jaką temperaturę wskazuje termometr przedstawiony na rysunku.
……………………………………
21
10. W Polsce posługujemy się skalą ……………………………………….
11. Istnieją też inne skale temperatur np.skala Kelvina
Na podstawie rysunku uzupełnij:
100oC = ………………….K
……….oC = 273K
-273oC = …………………K
10oC = …………………...K
Zadanie 2
Narysuj termometr jaki posiadasz w domu np. do mierzenia temperatury na podwórku lub do
mierzenia gorączki, gdy jesteś chory. Odczytaj jaką temperaturę on wskazuje w tym czasie.
22
Temat 6 (1 godzina): POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI Z DZIAŁU „WŁAŚCIWOŚCI CIAŁ
STAŁYCH I CZĄSTECZKOWA BUDOWA CIAŁ”
1. Jakie zjawiska zachodzą w opisanych sytuacjach (topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie,
wrzenie)
a) suszenie bielizny latem - ………………………………………………………
b) wysychanie wody w kałuży - ………………………………………………….
c) gdy podpalimy znicz - ………………………………………………………...
d) powstawanie ślizgawek na kałuży - …………………………………………...
e) powstawanie mgiełki na okularach - …………………………………………..
2. Przy każdym zdaniu napisz : PRAWDA lub FAŁSZ
a) podczas ogrzewania ciała kurczą się - ……………………………………………………….
b) dyfuzja zachodzi we wszystkich stanach skupienia - ………………………………………..
c) najszybciej dyfuzja zachodzi w gazach - …………………………………………………….
d) topnienie odbywa się w stałej temperaturze - ………………………………………………..
e) wrzenie odbywa się w każdej temperaturze - ……………………………………..................
f) parowanie odbywa się w stałej temperaturze - ………………………………………………
g) każda substancja krzepnie w innej temperaturze - …………………………………………...
3. Uzupełnij okienka nazwami: ciecz, gaz, ciało stałe. Nad strzałkami wpis słowo: topnienie ,
krzepnięcie pod następnymi strzałkami wpisz słowo: parowanie, skraplanie
4. Ciała kurczą się, gdy je ……………………………………………………
Ciała rozszerzają się, gdy je ……………………………………………….
23
5. Przeczytaj nazwy wymienionych ciał i pomyśl, jaki jest ich stan skupienia.
Połącz:

niebieską kredką wszystkie ciała stałe;

zieloną kredką wszystkie ciała gazowe;

czarną kredką wszystkie ciała stałe.
kostki lodu
zeszyt
herbata
sok
plecak
syrop
tlen
piórnik
krzesło
olej
powietrze
azot
płyn do naczyń
6. Jaką cechę ciał stałych (kruchość, sprężystość czy plastyczność) wykorzystuje się podczas:
a) naciąganie procy – …………………………………………………….
b) gryzienie ciastek - …………………………………………………….
c) lepienie pierogów - ……………………………………………………
d) łamanie patyków - ……………………………………………………..
e) lepienie figurek z plasteliny - …………………………………………
f) tłuczenie szkła -………………………………………………………..
7. Uzupełnij:
100˚C = ………………….K
273 K = …………………˚C
24
DZIAŁ III: JAK OPISUJEMY RUCH?
Temat 1: TOR RUCHU I DROGA.
1. Ciało jest w ruchu (porusz się), jeżeli w miarę upływu czasu………………………………
swoje położenie.
2. Ciało spoczywa, jeżeli w miarę upływu czasu ………………………...……………... swego
położenie.
3. Wpisz wymienione ciała do odpowiedniej tabeli: lecący samolot, jadący samochód, siedzący
uczeń, tocząca się piłka, jabłko wiszące na drzewie, leżący zeszyt, stojący rower, biegnący pies
CIAŁA W RUCHU
CIAŁA W SPOCZYNKU
4. Podaj współrzędne zaznaczonych punktów. Zwróć uwagę na nazwy osi i jednostki.
5. Zaznacz na osi położenie ciała.
6. Tor ruchu to linia zakreślana przez ciało, które się porusza (możemy ją widzieć lub nie).
7. Tor może być:
a) prostoliniowy- gdy ciało porusza się po linii …………………,
b) krzywoliniowy- gdy ciało porusza się po linii ……………………
25
8.
Po tej szosie pojazdy poruszają się ruchem
……………………………………………
Po tej alei rowerzysta może poruszać się
ruchem……………………………….....
9. Droga to długość toru. Oznaczamy ją literą s i podajemy w metrach, centymetrach lub w
kilometrach, np. s= 5m, s= 3km, s= 8cm.
10. Na mapce zaznacz 2 dowolne trasy z WORENIA do ANINO (użyj różnych kolorów kredek) i
podaj długość każdej z nich w km i m.
s1=………km= ……………m
s2=………km= ……………m
26
Temat 2: RUCH PROSTOLINIOWY JEDNOSTAJNY.
1. Ruch prostoliniowy jednostajny to taki ruch, w którym ciało porusza się po linii…………….
…………….,a jego szybkość ……………………………….
szybkość =
droga
czas
v=
s
t
v- ……………………………..
s- ……………………………..
t- ……………………………...
2. Jednostka szybkości:
1………………- metr na sekundę
1………………- kilometr na godzinę
3. Zaznacz ciała, które poruszają się ruchem jednostajnym prostoliniowym:

lecący samolot –

biegnący ze stałą szybkością człowiek –

startujący samolot –

jadący ze stałą szybkością samochód –

lądujący samolot –

jadący ze stałą szybkością rowerzysta –

ruszający ze skrzyżowania samochód –

stojący samochód -
4. Autobus przebył drogę s= 72km w czasie t= 2h. Oblicz szybkość v z jaką się poruszał się ten
autobus?
Dane:
Szukane:
s=…………….
v= ?
t= ……………
v=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
27
5. Turysta w czasie t=5h wędrówki przebył drogę s=15km. Oblicz z jaką szybkością v poruszał się
ten turysta.
Dane:
Szukane:
s=…………….
v= ?
t= ……………
v=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
6. Samochód osobowy porusza się z szybkością v= 60
km
, a czas podróży wynosi t= 3h. Oblicz
h
jaką drogę s przebył samochód. Wskazówka: Aby rozwiązać to zadanie, trzeba wzór v=
s
t
przekształcić do postaci s= v·t
Dane:
Szukane:
v=…………….
s= ?
t= ……………
s=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
7. Krążek hokejowy porusza się po tafli lodowiska ruchem jednostajnym prostoliniowym. W
pierwszej sekundzie ruchu przebywa drogę 10m. Krążek ten przebędzie drogę:
 W drugiej sekundzie…………., w dwóch sekundach…………….
 W trzeciej sekundzie …………, w trzech sekundach…………….
 W czwartej sekundzie ……….., w czterech sekundach…………….
28
8. Rowerzysta przejechał drogę s= 18km w czasie t =1h. Oblicz z jaką szybkością v poruszał się ten
rowerzysta.
Dane:
Szukane:
s=…………….
v= ?
t= ……………
v=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
29
Temat 3: SZYBKOŚĆ ŚREDNIA I CHWILOWA. PRĘDKOŚĆ CHWILOWA.
1. Ruch zmienny to ruch, w którym szybkość ciała ciągle ulega zmianie.
2. Szybkość chwilowa jest to szybkość z jaką porusza się ciało przez bardzo krótki czas; możemy
ją odczytać na szybkościomierzu np.w samochodzie.
3. Rysunek przedstawia szybkościomierz skutera śnieżnego. Odczytaj z jaką szybkością porusza
się on w danej chwili.
4. Szybkość średnia jest to szybkość, którą obliczamy dzieląc całkowitą drogę przez całkowity
czas trwania ruchu
szybkość średnia= całkowita droga/całkowity czas
vśr=
s
t
vśr- ……………………………………………
s- ………………………………
t- ………………………………
5. Co oznacza znak przedstawiony na rysunku?
…………………………………………………………………………………………………...
30
6. Kierowca wyjechał z Krakowa o godz. 10.00 i przyjechał do Zakopanego o godz. 12.00.
Odległość między tymi miastami wynosi s=100km. Oblicz z jaką vśr=? (średnią szybkością) jechał
kierowca. Jaką szybkość mógł wskazywać szybkościomierz w jego samochodzie?
Dane:
Szukane:
s=…………….
vśr= ?
t= ……………
vśr=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
Szybkościomierz w jego samochodzie mógł wskazywać………………………………………
7. Pierwsze s1=140km samochód przebył w czasie t1 =2,5h, a następne s2= 100km w czasie t1=
1,5h. Z jaką vśr =? (średnią szybkością) poruszał się samochód?
Dane:
s1=…………….
Szukane:
vśr= ?
s2=……………
t1= ……………
t2=……………
vśr=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
31
Temat 4: RUCH PRZYSPIESZONY I OPÓŹNIONY.
1. Ruch przyspieszony to ruch, w którym szybkość ciała ……………………..
2. Ruch opóźniony to ruch, w którym szybkość ciała ……………………..
3. Poniższe tabele przedstawiają, jak zmienia się szybkość ciała podczas pewnych ruchów. Która
tabela dotyczy ruchu przyspieszonego, a która ruchu opóźnionego.
Tabela 1- ruch…………………………………….
t(s)
v(
m
)
s
0
1
2
3
4
5
0
3
6
9
12
15
Tabela 2- ruch ……………………………………
t(s)
v(
m
)
s
0
1
2
3
4
5
20
16
12
8
4
0
4.
Samolot leci ruchem przyspieszonym, gdy …………………………………
Samolot leci ruchem opóźnionym, gdy…………………………………….
5. Przyspieszenie informuje nas o ile wzrasta szybkość ciała w określonym czasie
przyspieszenie= zmiana szybkości/ czas
a=
v
t
a- …………………………….
t- …………………………….
∆v- …………………………………………………………….
6. Jednostką przyspieszenia jest:
1……………- metr na sekundę podniesioną do kwadratu
32
7. ∆v= vk-vp
vk - ………………………………….
vp - ………………………………....
8. Szybkość samochodu na początku wynosiła vp= 0, a po kilku sekundach wzrosła do
vk= 20
km
. Oblicz zmianę szybkości?
h
∆v=………………………………………………………………………
9.Szybkość samochodu na początku wynosiła vp= 50
vk= 90
km
, a po kilku sekundach wzrosła do
h
km
. Oblicz zmianę szybkości?
h
∆v=………………………………………………………………………
10. Szybkość samochodu wzrosła o ∆v= 20
m
w czasie t= 10s. Oblicz przyspieszenie a=? tego
s
samochodu.
Dane:
Szukane:
∆v=…………….
a= ?
t= ……………
a=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
11. Szybkość ciała wzrosła z vp= 2
m
m
do vk= 10
w czasie t=4s. Oblicz jakie było jego
s
s
przyspieszenie a=?.
Dane:
Szukane:
Vp= …………
∆v=?
vk=…………….
a= ?
t= ……………
∆v=……………………………….
a=…………………………………
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
33
Temat 5: POWTÓRZENIE WIDOMOŚCI Z DZIAŁU „JAK OPISUJEMY RUCH?”.
1. Zaznacz na osi położenie ciała:
2. Oblicz szybkość v=? pszczoły, która w czasie t= 2h przebyła drogę s= 36km.
Dane:
Szukane:
s=…………….
v= ?
t= ……………
v=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
3. Na poboczu drogi często spotykamy następujący znak drogowy.
Z jaką szybkością może poruszać się kierowca, który minie taki znak?
Odp.: Kierowca może poruszać się z szybkością……………….
Czy kierowca, w którego samochodzie szybkościomierz wskazuje 60km/h zapłaci mandat i
dlaczego?.......................................................................................................................................
……………………………………………………………………..
4. Samochód rozpoczyna ruch, gdy w sygnalizatorze zapala się światło zielone i zatrzymuje się, gdy
na następnym skrzyżowaniu zapala się światło czerwone.
Ruszający samochód porusza się ruchem……………………………………….
Hamujący samochód porusza się ruchem……………………………………….
Jadący samochód ze stałą szybkością……………………………………………
34
5. Chłopiec kopnął leżącą piłkę, która po 3s ruch osiągnęła szybkość v=9
m
. Oblicz jakie było jej
s
przyspieszenie a=?
Dane:
∆v=…………….
Szukane:
a= ?
t= ……………
a=……………………….
Odp.:…………………………………………………………………………………………….
35