Yardımla üreme teknikleri
Son Gelişmeler
Doç. Dr. Bülent DURAN
C. Ü. Tıp Fakültesi Kadın
Hastalıkları ve Doğum AD.
Tarihçe

Louise Brown born July 25, 1978
First IVF baby worldwide
 Pioneering work of Robert Edwards and Patrick
Steptoe, England


Elizabeth Carr born December 28, 1981
First American IVF baby
 Drs. Howard and Georgeanna Jones, Norfolk

Miscarriage
Ectopic pregnancy
Multiple pregnancy
Prematurity
Low birthweight
Cesarean section
Perinatal mortality
Congenital malformations
Ethic problems
?
Assisted Reproductive
Technique
Yenidoğan
İlerlemeler




Başarı oranlarının artması
Çoğul gebeliklerin azalması
Yeni tedaviler
Basit tedaviler
Raporlandırma
1985 – 1999
Raporlandırma başladı. 1985:
 Annual reports published by ASRM (American Society
of Reproductive Medicine) and its SART (Society for
Assisted Reproductive Technologies)
 Voluntary at first, now a requirement of membership
and federally mandated
Reported cycles:
 647, 208 treatment cycles
 155,661 clinical pregnancies
 177,745 babies
Fertil Steril 78:943-50, 2002.
Gebelik oranları
Clinical Pregnancy / Transfer
60%
50%
IVF
Donor Egg
Cryo
GIFT
ZIFT
40%
30%
20%
10%
0%
1980
1985
1990
1995
2000
Fertil Steril 78:943-50, 2002.
Daha az çoğul gebelik
6%
IVF
4%
Donor Egg
Cryo
2%
Triplet delivery rates
Quadruplet delivery rates
0%
1994
1996
1998
Fertil Steril 78:943-50, 2002.
2000
% Quadruplet (or +) / deliveries
% Triplet / Deliveries
8%
0.8%
0.6%
IVF
0.4%
Donor Egg
Cryo
0.2%
0.0%
1994
1996
1998
2000
Çoğul gebelik
The major
problem
in ART
pregnancies
PREMATURITY
n= 57 / 247 (23.07 %)
Multiple gestations:
36 / 49 = 73.46 %
Reference group
Hospital: 55.73 %
Singleton pregnancies:
21 / 198 = 10.60 %
Reference group
Hospital: 5.87 %
Kadın yaşının güçlü etkisi
40%
% Deliveries / retrieval
<35
35-37
30%
38-40
20%
41-42
10%
43+
• Pregnancy rates
within each age
range continue to
climb, but….
• Maternal age still a
critical factor in
overall success, i.e.,
success very limited
when age > 40 years.
0%
1985
1990
1995
2000
Fertil Steril 78:943-50, 2002.
MISCARRIAGE
Kadın yaşının etkisi
per cent
40
33.33
33.33
35
30
20.49
25
20
12.5
15
10
18.66
1/3
6/48
20-24
25-29
50/244
28/150
2/6
5
0
30-34
35-39
40-44
Yeni tedaviler

Sperm problems:
Egg problems:
Uterine problems:
Surplus embryos:
Genetic problems:
ICSI (Intracytoplasmic sperm injection)
Donor Egg
Gestational carrier
Cryopreservation
PGD (Preimplantation genetic diagnosis)

Clonings
Stem cell




Bioteknoloji nedir ?
Biotechnology problemleri çözen ve ürünler
geliştiren bir dizi bilimsel araçtır.
 Teknolojinin pek çok alanını kapsar
 Bazıları mantar hücrelerini yıllardır kullanırken
Genetik testler ise çok yenidir.
 Klonlama ve stem cell araştırmaları da
bioteknolojinin diğer dallarıdır

Giriş
Klonlama basitçe kopyalama demektir
 İnsanlar bu konuyu düşündüğünde insanın
kopyalanması ya da klon koyun Dolly’i
anımsamaktadırlar
 Fakat klonlama ile insan ve hayvanların tam
kopyası dışında da işler yapılmaktadır
 Bitki, hayvan ve insanların herbir hücresi
hergün araştırma ve uygulama
labaratuarlarında kopyalanmaktadır.

Klon nedir?
Diğer bir organizma ile
aynı genetik bilgiyi
taşıyan bir
organizmadır.
Niçin?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
İstenen niteliklerdeki organizmaların
kitlesel üretimi
Tehlikesiz veya üstün türlerin çoğaltılması
İnsanlarda organ transplantasyonu için
En çok sevilenin yeniden yaşatılması
Infertility: kendilerinden fertil bir kopya
Yedek parça (Organs, blood, kidney’s, etc.)
Vücut parçalarının üretimi
Eugenics: süper insan ırkını yaratmak
Eugenics


Spesifik özellikleri seçerek diğerlerini
yoketmektir.
Bilim adamları tüm hastalık genlerini
elimine ederek sağlıklı bir bebeği
garanti edebilir.
 Ama
bu etik midir?
“Embriyo yapmanın 3 yolu"
1.
2.
3.
Sexual reproduction
Cloning or asexual reproduction
Parthenogenesis
1. SEXUAL REPRODUCTION
In sexual
reproduction a
child gets half
its genes from
the mother (in
her egg) and
half from its
father (in his
sperm):

2. CLONING OR ASEXUAL
REPRODUCTION
Cloning
üremenin aseksüel bir
formudur.
Çocuğun tüm genleri tek bir
bireyin bir vücut hücresinden
gelir.
2. CLONING OR ASEXUAL
REPRODUCTION
Who is the clonal child's genetic mother or
father?
Anladığımız gibi klonal bir
çocuğun genetik bir anne
veya babası olmayacaktır.
Onun sadece tek bir nükleer
donor’u vardır.
If a man cloned himself, would the child
be that man's son or his twin brother?
İkisi de değil, biolojik
ilişkide yeni bir kategori
olacaktır: onun klonu
3. PARTHENOGENESIS
Klonlamanın tarihçesi









5000 B.C.- Gelecek yılın tahılı için tohumların yetiştirilmesi
1952- Tarihte ilk kopyalanan hayvan bir kurbağa yavrusudur.
1976- İnsan DNA sı yeni fertilize bir sıçan yumurtasına injekte edilerek kısmen
insan özellikleri taşıyan sıçanlar üretildi.
1978- Dünyanın ilk tüp bebeği
1987- Embriyonik hücrelerden ilk memeliler kopyalandı.
1998- Dolly yöntemiyle Japon’lar iki dana ürettiklerini bildirdiler.
1998- Hawaii Üniversitesi araştırıcıları 50 den fazla sıçan klonladıklarını bildirdiler.
2000- İngiltere erken evre insan embriyoların klonlanması patentini alan ilk ülke oldu.
Geron enstitisü klon insanlar yaratma düşünceleri olmadığını açıkladılar.
2000-Dolly i yaratan grup domuzları da klonladıklarını ilan ettiler. Bilim adamları
genetik mühendislikle şekillendirilmiş domuzların insan organlarının üretilmesi için
umutlu olduklarını açıkladılar.
3 tip klonlama vardır.
1) Molecular cloning
2) Cellular cloning
3) Cloning of animal
Molecular cloning:



En basit seviyede moleküler biologlar DNA
klonları oluştururlar. Genlerin moleküler
temelini oluştururlar
DNA fragments containing genes are copied and
amplified in a host cell, usually a bacterium.
The process of molecular cloning allows the
scientists to produce large quantities of
identical DNA to be use in many scientific
experiments.
Cellular cloning:
At the cellular stage, cellular cloning copies
are made of cells derived from the soma, or
body, by growing these cells in a laboratory.
 The genetic makeup of the resulting cloned
cells, called a cell line, is identical to that of
the original cell.
 Since molecular and cellular cloning of this
sort does not involve germ cells (eggs or
sperm), the cloned cells are not capable of
developing into a baby.

Cloning of animal:
 This
type of cloning aims to reproduce
genetically identical animals.
 This level of cloning can typically be
divided into two distinct processes,:
1. Blastomere separation and
2. Nuclear transplantation cloning.
About Dolly



On March 24 1999:
Dolly gave birth to 3
lambs ,2 boys and 1
girl
Genetically she was 6
years -old when born.
The potential benefits of
human cloning
 Two
major benefits to human health:
1.Assisted Reproduction
2.Human Organ/Tissue
Transplantation
Potential Harms and
Disadvantages
 Risks
of physical harm to
the child born through
somatic cell nuclear
transfer
Risks of :
1.
2.
3.
4.
5.
hormonal manipulation in the egg donor;
multiple miscarriages in the birth mother; and
possibly severe developmental abnormalities
in any resulting
child.
The possibility of compromising
individualities.
Loss of genetic variation.
A “black market” of fetuses may arise from
desirable donors that will want to clone
themselves, i.e., movie stars, athletes, etc.
Risks of :
6. Technology is not well developed.


It has a low fertility rate.
In cloning Dolly, 277 eggs were used, 30
started to divide, nine induced pregnancy,
and only one survived to term (Nash).
7. Clones may be treated as second-class
citizens.
8. Unknown psychosocial harms with
impacts on the family and society.
HUMAN GENETIC
ENGINEERING



Human genetic engineering means changing the
genes in a living human cell.
Suppose you had a lung disease caused by defective
genes in your lung cells. If there was a way to fix
those genes, you might be cured.
Scientists change the genes in living cells by putting
the desired "new" gene into a little virus-like
organism which is allowed to get into your cells and
which inserts the new gene into the cell along with
the "old" genes:
HUMAN GENETIC ENGINEERING
Designer Baby




Called “Designer Baby” or the “ Child of your
Dreams”.
This is done by picking up the correct type of genes
you want the child to have.
You can create the appearance of your child and
design his or her intelligence level.
Parents would be able to create a high-performance
child.
Selecting embryo with the right kind of gene to be
implanted into the mother’s womb would also enable
the child to be free from inheritable diseases.
PRE-IMPLANTATION GENETIC
DIAGNOSIS AND SELECTION (PDS)
What are stem cells?
Cells which have the ability to continuously
divide and develop into various kinds of
tissue.
 Stem cells are primordial cells capable of
developing into a variety of types of cells.
 Some stem cells are found in the adult body.
 Others are found in very early embryos.
 These stem cells can be cultured in petri dishes
and potentially used to generate "therapeutic
tissues" or "spare organs":

Cell Types
1.
2.
3.
Somatic – these are the normal cells in our body,
except for our reproductive cells (egg and sperm)
Pluripotent – these types of cells can give rise to
most types of cells in the body, but cannot make a
human embryo
Totipotent – these types of cells have unlimited
ability.
1.
2.
They can make a human embryo
They can specialize into any kind of cell in the body
What totipotent cells can do?
STEM CELLS
STEM CELLS
Potential medical benefits from stem cell
research
Stem
cell technology is a new
but rapidly expanding field.
Researchers are hoping that
stem cells can be used to repair
diseased or damaged tissue in
patients.
Potential Benefits
1.
Cancer research – cancer cells display
abnormal cell development. Stem cell research can
help us understand why cancer cells begin to
divide uncontrollably.
2.
Birth defects – some birth defects occur because
of abnormal cell division or specialization.
3.
Drug testing – new medications could be tested
using human cells instead of animal, evaluating
their effectiveness earlier in the process.
4.
Generation of new cells for a wide variety of
uses
The sources of stem
cells
Unused human embryos
from in vitro fertilization.
2. Aborted human fetuses
1.
There is a third alternative for stem cells:
3. Somatic Cell Nuclear Transfer which is the
technique used in cloning
Different kinds of stem cells
1.
2.
3.
4.
Embryonic stem cells come from embryos
(<6 weeks).
Stem cells from blastocysts (2 weeks) are
virtually “immortal”.
Fetal stem cells come from fetuses (> 6
weeks)
Stem cells are present in some adult tissues,
including brain, spinal cord, and bone marrow.
Question to consider:
Is it acceptable to use
stem cells from fetuses
for medical research or
treatment?
Questions to consider:
• Do we think it is acceptable to use
early embryos to provide stem
cells?
• Do early embryos have rights?
• Is it acceptable to create an embryo
by cloning in order to provide stem
cells to be used for medical research
or treatment?
‘ Spare’ embryos





There are many stored embryos in countries where
infertility treatments are offered,
If they are not used they are destroyed or allowed to
perish.
On the other hand, there is a shortage of
unfertilized eggs available to infertility clinics.
Researchers prefer using ‘spare’ embryos.
However, this method destroys one embryo to create
another embryo, which is in turn destroyed by the
removal of stem cells.
Question to consider:
Is it acceptable to use early
embryos remaining after
fertility treatment, which
would otherwise perish, to
provide stem cells for
research?
Fetuses from pregnancy terminations
Their ability to renew themselves is also more
limited.
 If such cells could be multiplied in the
laboratory, then less foetal tissue would
needed for treating patients.
 However, animal studies have shown that it is
more difficult to produce normal tissues from
these cells.
 It is harder to collect stem cells from foetuses
than from early embryos.

Adults
 Even
adults can provide some stem
cells, which have limited powers of
renewal and change.
 For example, bone marrow cells can
produce all the different types of
blood cells and recent research with
animals indicates that they may also
be able to rebuild damaged tissue.
Question to consider:
Is it ethical to delay research
using embryonic stem cells
until it is known whether
adult stem cells are as
useful?
Ethical and legal issues surrounding
cloning and stem cell research
None of the therapies mentioned can be
developed without a great deal of research and
this depends on adequate supplies of stem cells.
 At present, early embryos are the best source of
suitable cells.
 But creating and using early embryos as a source
of stem cells raises ethical problems.

The range of views people have about the status
of the human embryo :



On the one hand are people who see the
early embryo as having the same rights
to protection as they have.
On the other hand are those who see the
early embryo as simply a collection of
cells with no special rights.
There are many shades of opinion
between these positions.
Opposition to Stem cell Research






Killing human embryos is unacceptable
Embryonic stem cell therapies are not necessary
Human embryonic stem cell research encourages
abortions.
The research will increase killing of human
embryos
Embryonic stem cells come from embryos that can
become adults
Embryonic stem cells come from embryos with
recognizable body parts
Current Situation
Current
laws do not regulate
embryo production or use by
private companies
Most human embryonic stem
lines belong to private
companies.
Türkiye’de durum

Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik
Resmi Gazete Tarihi : 08 Temmuz 2005
Resmi Gazete Sayısı : 25869
Türkiye’de durum

"Madde 17 — Bu Yönetmelik ile gösterilen vasıf ve şartlarda
olmayarak izin belgesi veya ruhsatname alınmadan tabipler ve
diğer şahıslar tarafından ÜYTE uygulamak için özel yerler
açılması veya oturdukları yerlerin bir bölümünün bu uygulamaya
tahsis edilmesi; kendilerine ÜYTE uygulanacak adaylardan alınan
yumurta ve spermler ile elde edilen embriyoların bir başka
maksatla veya başka adaylarda, aday olmayanlardan alınanların da
adaylarda kullanılması ve uygulanması ve bu Yönetmelikte
belirtilenlerin dışında her ne maksatla olursa olsun
bulundurulması, kullanılması, nakledilmesi, satılması yasaktır. Bu
yasağa ve bu Yönetmelik hükümlerine uymadığı tespit edilenlerin
faaliyetleri Bakanlıkça durdurulur.
Türkiye’de durum

Yardımcı üreme tekniklerinin uygulandığı merkezlerde üçten
fazla embriyo transfer edilmemesi esastır. Yaş faktörü, embriyo
kalitesi ve benzeri tıbbî zorunluluk hallerinde üçten fazla embriyo
transfer edilmesi durumunda uygulamayı yapan tabip gerekçesini
belgelendirmek zorundadır.
Üreme hücreleri ve gonad dokularının saklanması yasaktır. Ancak
tıbbî zorunluluk hallerinde üreme hücreleri ve gonad dokuları
saklanabilir. Saklanan üreme hücreleri ve gonad dokuları evlilik
dışında ve başka şahıslar için kullanılamaz. Dondurulan üreme
hücreleri ve gonad dokuları alınan kişinin isteğine göre imha
edilebilir.
Üreme hücreleri ve gonad dokularının saklanmasını gerektiren
tıbbî zorunluluk hallerinin nelerden ibaret olduğu, üreme
hücreleri ve gonad dokuları saklanmasına ilişkin diğer usül ve
esaslar Bakanlıkça yayımlanacak tebliğle belirlenir.
Türkiye’de durum

Adaylardan fazla embriyo alınması durumunda eşlerden her
ikisinin rızası alınarak embriyolar dondurulmak suretiyle
saklanabilir. Beş yılı geçmemek şartıyla, merkez tarafından tespit
edilecek süre içinde her iki eşin rızası alınarak aynı adayda
kullanılabilir. Bu süre sonunda veya eşlerden birinin ölümü veya
eşlerin birlikte talebi veya boşanmanın hükmen sabit olması
halinde, bu süreden önce saklanan embriyolar derhal imha edilir.
Saklama, kullanma ve imha bilgileri Komisyon tarafından
belirlenen sürelerde Bakanlığa bildirilir. Saklama ve imha
işlemlerinin yapılmasında Ek 3’deki Embriyo Saklama Bilgi Fişi
ve Embriyo İmha Bilgi Fişi ile ÜYTE Uygulanacak Çiftlere Ait
İzin Belgesi doldurulur."
Türkiye’de durum




Türkiye’de oosit donörlüğü, sperm bağışı, taşıyıcı
annelik yasaktır.
Sağlık bakanlığı embriyonik kök hücre
çalışmalarını yasaklamıştır.
PGD sadece bazı merkezlerde yapılmaktadır.
Sağlık Bakanlığı embriyo transferlerinde en çok 3
yasağını getirmiştir.
Gelişme
Clinical Pregnancy / Transfer
40%
35%
IVF
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
1980
Nuclear Transfer
Cytoplasmic Transfer
PGD
Hatching
ICSI
Subzonal Insertion
Partial Zona Dissection
Co-Culture
ZIFT
X
X
X
GIFT
Donor Egg
Cryopreservation
1985
1990
1995
2000
ICSI Erkek faktörünün aşılması
0.5
0.4
% lower Fertilization
% fewer Deliveries
% micromanip.
% ICSI
% lower Fertilization
% fewer Deliveries
0.3
0.2
0.1
0
1988
-0.1
1990
1992
1994
1996
1998
2000
Fertil Steril 78:943-50, 2002.
Basit tedaviler

Laparoscopic egg retrieval


Laparoscopic replacement of eggs / embryos


Now: transcervical embryo transfer
Daily monitoring of response


Now: transvaginal ultrasound-guided
Now: every few days during stimulation
Intramuscular injections of hormones

Now: many given subcutaneously
US ile Avrupanın karşılaştırılması
IVF, 1998
+9.1
+10.8
40%
+9.8
30%
Europe
20%
U.S.
10%
0.1%
2.3%
100%
0%
IVF
Donor
Egg
Fertil Steril 78:943-50, 2002.
Cryo.
0.2%
6.2%
80%
Proportion of
deliveries
Clinical Preg / transfer
50%
quads +
60%
triplets
tw ins
40%
singletons
20%
0%
Europe
U.S.
Bildirilen sonuçların tarihçesi
100,000
400
# Cycles
Series2
# Clinics
No.
Reporting
300
250
60,000
200
40,000
CDC system
Wyden law
20,000
100
50
Voluntary reporting
0
1980
150
# Clinics
# Cycles
80,000
350
0
1985
1990
1995
2000
Fertil Steril 78:943-50, 2002.
FDA kuralları


Advances to date developed without
government funding, using traditional IRB /
informed consent process
In past year, FDA has asserted authority over
ART procedures, and has prohibited:
Cytoplasmic Transfer
 Nuclear Transfer
 Embryo Co-Culture


Consequences unpredictable, but now have
“serious federal regulations without serious
(?any) federal support”
İlerlemeler

Improving success rates
Lower rates of multiple
pregnancies
New therapies
Simpler therapies

Flexibility of American system





60%
50%
IVF
Donor Egg
Cryo
GIFT
ZIFT
40%
30%
20%
10%
0%
1980
1985
1990
1995
2000
Advantage compared to Europe
Risk of impeded progress with regulation of therapy
Fertil Steril 78:943-50, 2002.