เครือข่ ายห้ องปฏิบัตกิ ารตรวจยืนยันโรคหัด
ศวก. เชียงราย
ศวก. เชียงใหม่
ศวก. พิษณุโลก
ศวก. อุดรธานี
ศวก ขอนแก่น
ศวก. นครสวรรค์
ศวก นครราชสีมา
ศวก. สุมทรสงคราม
ศวก. ชลบุรี
ศวก. สุราษฏร์ ธานี
ศวก. ภูเก็ต
ศวก. ตรัง
ศวก. สงขลา
ศวก. อุบลราชธานี
สถาบันวิจย
ั วิทยาศาสตรสาธารณสุ
ข
์
Training for Regional Medical Science Center
17-18 March 2011

เว็ปสำหรับกำรบันทึกข้อมูล :
www.boe.moph.go.th
ผลการดาเนินงาน
• จำนวนตัวอย่ำงที่หอ้ งปฏิบตั ิกำรได้รับตั้งแต่เริ่ มโครงกำร ณ
วันที่ 1 มกรำคม 2554 ถึง 6 กรกฎาคม 2555
 จำนวนตัวอย่ำงน้ ำเหลืองที่ส่งตรวจ 1,437 ตัวอย่ำง
• Measles IgM Positive 775 ตัวอย่ำง (54%)
• Rubella IgM Positive 87 ตัวอย่ำง (6%)
 จำนวนตัวอย่ำงส่ งตรวจหำ Genotype 134 ตัวอย่ำง
• Genotype D9 = 11 ตัวอย่ำง
• Genotype D8 = 20 ตัวอย่ำง
ปัญหา
• ไม่ มีการส่ งฟอร์ ม Me1 แนบมากับตัวอย่ างทีส่ ่ งมายังห้ องปฏิบัติการ
เนื่องจากบางหน่ วยงานมีความเข้ าใจผิดว่ า ให้ บันทึกข้ อมูลผู้ป่วยใน
ระบบฐานข้ อมูลกาจัดโรคหัด และส่ งเพียงตัวอย่ างเท่ านั้นมายัง
ห้ องปฏิบัติการ
• การส่ งต่ อตัวอย่ างล่าช้ า
• พบตัวอย่ างทีเ่ ก็บ ไม่ ตรงตามระยะเวลาที่กาหนด ร้ อยละ 39.69
• จานวนตัวอย่ างนา้ เหลืองทีส่ ่ งตรวจ MV IgM เพิม่ มากขึน้ :
สงสั ยหัดเยอรมัน
ส่ งตรวจหัด
• ค่ าใช้ จ่ายในการตรวจหาสายพันธุ์ (Genotype) มีราคาสู ง
Measles Genotype
การหาสายพันธุ์ไวรั สหัด
Measles genome
NH- Nucleoprotein gene
-COOH
450 bp
เปรี ยบเทียบกับสายพันธุ์อ้างอิง
STANDARDIZATION OF THE NOMENCLATURE FOR DESCRIBING THE GENETIC
CHARACTERISTICS OF WILD-TYPE MEASLES VIRUS
First meeting : at WHO in Geneva ,1998 (2541)
•
Clade : are used to indicate the genetic relationship
•
between the various genotype;
8 clades ( A-H )
•
Genotype : are the operational taxonomic unit;
15 genotypes
The 4th meeting : in 2005 (2548)
23 genotypes
@ 2012
24 genotypes; Genotype D11
STANDARDIZATION OF THE NOMENCLATURE FOR DESCRIBING THE GENETIC
CHARACTERISTICS OF WILD-TYPE MEASLES VIRUS
Montreal.CAN/89-D4
Victoria.AUS/12.99-D9
Palau.BLA/93-D5
Bangkok.THA/93/1-D5
Illinois.USA/89/1-Chicago-1-D3
Mancheter.UNK/30.94-D8
MVi/Menglian.Yunnan.CHN/47.09-D11
Victoria.AUS/16.85-D7
Illinois.USA/50.99-D7
Bristol.UNK/74-MVP-D1
New Jersey.USA/94/1-D6
Johannesburg.SOA/88/1-D2
Kampala.UGA/51.00/1-D10
MVs/Madrid.SPA/94-SSPE-F
Maryland.USA/77-JM-C2
Erlangen.DEU/90-WTF-C2
Tokyo.JPN/84/K-C1
Goettingen.DEU/71-Braxator-E
Edmonston-wt.USA/54-A
Libreville.GAB/84-R96-B2
Yaounde.CAE/12.83-Y-14-B1
New York.USA/94-B3
Ibadan.NIE/97/1-B3
Hunan.CHN/93.7-H1
Beijing.CHN/94.1-H2
Berkeley.USA/83-G1
Amsterdam.NET/49.97-G2
Gresik.INO/18.02-G3
0.01
D4
D9
D5
D3
D8
D11
D7
D1
D6
D2
D10
F
C2
C1
E
A
B2
B1
B3
H1
H2
G1
G2
G3
Distributionof
ofmeasles
measles genotypes,
2012.
Data
as of
19
June
2012
Distribution
genotypes,
2011.
Data
as
ofof
19
Distribution
of
measles
genotypes,
2011.
Data
as
19June
June2012
2012
Viruses =2946
Genotypes = 8
Countries = 74
West Africa inset
West Europe
Genotypes:
Incidence:
(per 100'000)
B2
<0.1
B3
≥0.1 - <1
D4
≥1 - <5
D8
≥5
D9
No data reported
D11
G3
Chart proportional to
number of genotypes
5
H1
1
0
Acknowledgement: WHO Measles LabNet.
2'500
5'000 Kilometers
The boundaries and names shown and the designations used on this map do not imply the expression of any opinion whatsoever on the part of the World Health Organization
concerning the legal status of any country, territory, city or area or of its authorities, or concerning the delimitation of its frontiers or boundaries. Dotted lines on maps represent
approximate border lines for which there may not yet be full agreement.
©WHO 2011. All rights reserved.
สายพันธุ์ไวรัสหัดที่พบแพร่ กระจายในประเทศไทย
(พ.ศ. 2536-2553)
DMSc: เริม
่ ศึ กษาปี 2536
D9
G2
D5
2536
2541
2544
1
เพียง ราย
2550
2551
2553
2554
Year
สายพันธุ์ไวรัสหัดที่พบแพร่ กระจายในประเทศไทย (พ.ศ.2536-2553)
D5
8 จังหวัด
G2
3 จังหวัด
D9
9 จังหวัด
17 จังหวัด
พืน้ ที่ที่เหลือ .......
ปลอดหัด?
Measles genotype
D5
D9
G2
ค่ าเฉลี่ยอัตราป่ วยโรคหัดต่ อแสนประชากรรายจังหวัดตัง้ แต่ พ.ศ. 2548 - 2553
 พบ 17 จังหวัดที่ มีอต
ั ราป่ วยฯสูงสุด (10.00 ถึง 30.07)
มีข้อมูลสายพันธุไ์ วรัสหัดเพียง 3 จังหวัด (17.5% จาก 17 จังหวัด)
 ทัวประเทศมี
่
ข้อมูลสายพันธุไ์ วรัสหัด จาก 17 จังหวัด (22.1%
จาก 77 จังหวัด)
Morbidity rate (/100,000)*
< 4.00
4.00 – 9.99
10.00 – 23.99
24.00+
*Bureau of Epidemiology, Ministry of public Health, Thailand
โครงการกาจัดโรคหัด
ตัวชี้วดั ความสาเร็จและเป้ าหมายของการกาจัดโรคหัด
มาตรการ
ตัวชี้วดั
เป้าหมาย
บทบาทของLab
1. ความครอบคลุมของ
วัคซีน
ควำมครอบคลุ ม ของวัค ซี นป้ องกันโรค
หัดเข็มแรก ตำม EPI program และเข็มที่
สอง ตำม EPI program หรื อกำรรณรงค์
ใ ห้ วั ค ซี น เ ส ริ ม (Supplementary
immunization activity: SIA)
ควำมครอบคลุ มของวัคซี นป้ องกันโรค การตรวจหาระดับภูมคิ ้ ุมกันต่ อ
หัดเข็มแรก และเข็มที่ สองต้องไม่น้อย ไวรัสหัด
กว่ ำ ร้ อ ยละ 95 ในระดั บ ต ำบลและ
ระดับประเทศ
2. ขนาดของเหตุการณ์ การ
ระบาด
จำนวนผูป้ ่ วยยืนยันในแต่ ล ะเหตุ ก ำรณ์ พบผูป้ ่ วยยืนยันโรคหัดไม่ เกิ น 10 รำย การตรวจยืนยันโรคหัดในแต่ ละ
ระบำด
ต่อหนึ่ งกำรระบำดในอย่ำงน้อยร้ อยละ เหตุการณ์ ระบาด ด้ วยวิธี ELISA
80 ของเหตุกำรณ์ระบำดทั้งหมด
IgM
3. อุบัติการณ์ ของโรคหัด
อุบตั ิกำรณ์โรคหัดต่อประชำกรล้ำนคน
อุ บ ั ติ กำรณ์ โรคหั ด น้ อ ย กว่ ำ 1 ต่ อ การตรวจยืนยันโรคหัดด้ วยวิธี
ประชำกรล้ำนคน ทั้งนี้ ไม่นบั รวมผูป้ ่ วย ELISA IgM และตรวจหาสาย
นำเข้ำจำกต่ำงประเทศ (imported case) พันธุ์ไวรัสหัดในแต่ ละเหตุการณ์
ระบาด
4. สายพันธุ์ของไวรัสโรคหัด จ ำนวนสำยพัน ธุ์ ข องไวรั ส โรคหั ด ที่ ไม่ มี ผู้ป่ วยยี น ยัน โรคหัด ที่ ติ ด เชื้ อ จำก ตรวจหาสายพันธุ์ไวรัสหัดในแต่
แพร่ กระจำยภำยในประเทศ
ไวรั สโรคหัดสำยพันธุ์ภำยในประเทศ ละเหตุการณ์ ระบาด
ทีแ่ พร่ กระจาย
เป็ นระยะเวลำติ ด ต่ อ กัน ไม่ ต่ ำ กว่ ำ 12
ภายในประเทศ
เดือน
Recommended by WHO