‫سازماندهي منابع پزشكي‬
‫(سرعنوان هاي موضوعي پزشكي فارسي ‪،‬‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‪MeSH, ،‬‬
‫‪)NLMC‬‬
‫دانشگاه علوم پزشکی بوشهر‬
‫نیمسال اول سال ‪1388-1387‬‬
‫عبدالرسول خسروي‬
‫مطالب مورد بحث‬
‫‪‬مقدمه‬
‫‪ ‬ضرورت و اهمیت سازماندهی اطالعات پزشکی‬
‫‪ ‬چرا نظام مستقل سازماندهی برای منابع پزشکی؟‬
‫‪‬آشنایی با کالس و تجربیات‬
‫سرعنوان موضوعي پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫رهادوست‪ ،‬فاطمه‪« .‬سرعنوانهای پزشکی فارسی»‪ .‬تهران‪ :‬دانشگاه علوم‬
‫پزشکی ایران‪1372 ،‬‬
‫‪ ‬اولین منبع رسمیِ فارسی‪ ،‬تهیه شده برای مستندسازی واژگان‬
‫پزشکی‬
‫‪ ‬با انتشار اصطالحنامه پزشکی فارسی استفاده از این‬
‫منبع منسوخ شد‪.‬‬
‫اهداف‪:‬‬
‫‪ .1‬ابزار تحليل موضوعي منابع پزشكي فارسي در‬
‫كتابخانههاي پزشكي و علوم وابسته‬
‫‪ .2‬رفع نيازهاي اطالعرساني كتابخانهها از نظر بازيابي‬
‫‪ .3‬يكدستسازي واژگان پزشكي فارسي براي سه گروه‬
‫توليدكنندگان اطالعات‪ ،‬ذخيرهكنندگان و استفادهكنندگان‬
‫نهايي‬
‫‪ .4‬ابزاري براي يكدستسازي فهرستنويسي موضوعي‬
‫منابع پزشكي فارسي‬
‫پشتوانه‌‌انتشاراتي‌‬
‫جمعا ً ‪ 992‬سرعنوان از كتابخانههاي پزشكي‬
‫جمع شد و ‪ 500‬سرعنوان از پيش گرفته‬
‫شد‪ .‬جمع كل‪ 1492 :‬سرعنوان‬
‫پوشش‌‌موضوعي‌‬
‫علوم پايه پزشكي‪ ،‬پزشكي‪ ،‬بهداشت‪،‬‬
‫پرستاري‪ ،‬داروسازي‪ ،‬دندانپزشكي‪،‬‬
‫تاريخ پزشكي‪ ،‬روانشناسي و ساير‬
‫موضوعهايغيرپزشكي مثل‬
‫جامعهشناسي و اطالعرساني‪ ،‬آموزش‬
‫و‪...‬‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫اصطالحنامه چیست؟‬
‫‪‬اصطالحنامه‪ ،‬معادل تزاروس )‪ (Thesaurus‬است‬
‫که برگرفته از ریشة یوناانی ‪( Treasury‬باه معناای‬
‫گنجواره) است‪.‬‬
‫‪‬تعریف‬
‫«واژگانی از اصطالحات کنترلشده کاه در آن روابا‬
‫بین مفاهیم به وضوح نشان داده میشود و هدف آن‬
‫برگرداندن زبان طبیعی به زباان مقیاد یاا مهارشاده‬
‫اطالعرسانی است»‪.‬‬
‫كاربرد سرعنوانها‪:‬‬
‫فهرستنويسي منابع پزشكي فارسي‬
‫‪ .2‬نمايهسازي مقاالت پزشكي فارسي‬
‫‪ .3‬ابزاري براي بازيابي اطالعات در بخشهاي مرجع و‬
‫كاوش‬
‫‪ .4‬ابزاري براي كمك به مراجعهكنندگان‬
‫‪ .5‬كمك به مؤلفان و مترجمان متون پزشكي جهت‬
‫يكدستسازي‬
‫ساختار كتاب سرعنوان‬
‫‪ . 1‬مقدمه‪ ،‬ساختار‪ ،‬روش تهيه و‪...‬‬
‫‪ .2‬فهرست الفبايي سرعنوانها و ارجاعها‬
‫‪ .3‬فهرست درختي‬
‫‪ .4‬نمايه انگليسي به فارسي‬
‫بهتر است در اينجا ابتدا استفاده از فهرست الفبايي و‬
‫درختي ذكر شود‪.‬‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫اصطالحنامه چیست؟‬
‫‪‬اصطالحنامه‪ ،‬معادل تزاروس )‪ (Thesaurus‬است‬
‫که برگرفته از ریشة یوناانی ‪( Treasury‬باه معناای‬
‫گنجواره) است‪.‬‬
‫‪‬تعریف‬
‫«واژگانی از اصطالحات کنترلشده کاه در آن روابا‬
‫بین مفاهیم به وضوح نشان داده میشود و هدف آن‬
‫برگرداندن زبان طبیعی به زباان مقیاد یاا مهارشاده‬
‫اطالعرسانی است»‪.‬‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪ ‬اطالعات کتابشناختی‬
‫‪ ‬رهادوست‪ ،‬فاطمه‪« .‬اصطالحنامه پزشکی فارسی»‪ .‬تهران‪ :‬کتابخانه ملی جمهوری اسالمی‬
‫ایران‪.1377 ،‬‬
‫‪ ‬اصطالحنامه پزشکی فارسی‪ .‬ویرایش ‪ :2‬نمایه درختی‪ ،‬نمایه الفبایی‪ ،‬نمایه گردشی و نمایه‬
‫انگلیسی به فارسی‪ /‬پدیدآورندگان‪ :‬فاطمه رهادوست‪ ،‬مریم کازرانی‪ ،‬میرمهدی ابراهیمپور با‬
‫همکاری اکرم رزمپور‪ ،‬آنسه حسینیزاده‪ ،‬رویا حالوتی‪ .‬تهران‪ :‬سازمان اسناد و کتابخانه ملی‬
‫جمهوری اسالمی ایران‪ 2 .1384 ،‬جلد (‪ 2358‬ص‪.).‬‬
‫‪ ‬برای آشنایی بیشتر با ویراست دوم اصطالحنامه به این منبع مراجعه کنید‪:‬‬
‫‪‬‬
‫حاجی زین العابدینی‪ ،‬محسن‪(( .‬اصطالحنامه پزشکی فارسی‪ :‬گامی نو در استانداردسازی‬
‫ابزارهای سازماندهی اطالعات پزشکی فارسی))‪ .‬نقد کتاب‪ .‬نوشته فاطمه رهادوست و‪ ....‬کتاب‬
‫ماه‪ :‬کلیات‪ ،‬شماره پیاپی ‪ ،98-97‬سال نهم‪ ،‬شماره اول و دوم‪ ،‬دی و بهمن ‪ .1384‬ص‪.137-134 .‬‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪ ‬پشتوانه انتشاراتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سرعنوانهای موضوعی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا )‪(MeSH‬‬
‫فهرست مقاالت پزشکی کشور یا ایندکس مدیکوس ایران تألیف دکتر‬
‫فریدون عزیزی‬
‫سرعنوانهای موضوعی پزشکی فارسی‬
‫اصطالحات نمایهسازی پایاننامههای کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم‬
‫پزشکی شهید بهشتی‬
‫اصطالحات نمایهسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مشهد‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫پوشش موضوعی‬
‫‪‬‬
‫تمامی موضوعات پزشکی‪ ،‬علوم وابسته و مقوله های مرتب دیگار را در بار‬
‫می گیرد که در قالب ‪ 14‬مقوله فهرست درختی مشخص هساتند و عبارتناد‬
‫از‪:‬‬
‫• علوم پایه پزشکی‪ ،‬علوم بالینی و زیستی‪ ،‬علوم وابسته به پزشاکی مثال‬
‫دندانپزشکی‪ ،‬پرستاری و بهداشت‬
‫• شاخههای غیرپزشکی شامل علوم طبیعای‪ ،‬علاوم اجتمااعی و انساانی‪،‬‬
‫علوم عملی‪ ،‬اطالعرسانی و ارتباطات‪ ،‬منابع مرجع غیرپزشکی‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪ ‬ساختار اصطالحنامه (ویرایش اول)‬
‫‪ ‬مقدمه‬
‫‪ ‬نمایه درختی‬
‫‪ ‬نمایه الفبایی‬
‫‪ ‬نمایه گردشی‬
‫‪ ‬نمایه انگلیسی به فارسی‬
‫‪ ‬تقسیمات فرعی‪ ،‬نشان های موضوعی و نوع مدرک‬
‫‪ ‬ریشه های لغات پزشکی (پیشوندها و پسوندها)‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫عالئم و اختصارات به کار رفته‬
‫‪ ‬اعم‬
‫‪ ‬اخص‬
‫‪ ‬راس‬
‫‪ ‬مرتب‬
‫‪ ‬بجای‬
‫‪ ‬بک‬
‫‪ ‬عالمت ( * )‬
‫‪ ‬عالمت( • )‬
‫‪ ‬عالمت ( ‪) /‬‬
‫‪ ‬عالمت ( ‪) -‬‬
‫‪ ‬عالمت ( ][ )‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪ ‬عالئم و اختصارات به کار رفته‬
‫اصطالح اعم‬
‫‪ ‬اعم‬
‫اصطالح اخص‬
‫‪ ‬اخص‬
‫اصطالح رأس (در نمایه درختی)‬
‫‪ ‬رأس‬
‫اصطالح مرتب (وابسته)‬
‫‪ ‬مرتب‬
‫بکار برید بجای‪ .‬این کلمه بعد از توصیفگر انتخاب شده‬
‫‪ ‬بجای‬
‫و قبل از غیر توصیفگر آمده و نامرجعبودن اصطالح بعاد از آن را‬
‫نشان میدهد‬
‫بکار برید ‪ .‬غیرتوصیفگر را به توصیفگر ارجاع میدهد‪.‬‬
‫‪ ‬بک‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫عالئم و اختصارات به کار رفته‬
‫‪ ‬در ساختار درختی (ردهای)‬
‫عالمت ( * ) قبل از هر توصیفگر میآید و نشاندهنده مرتب بودن اصطالح با اصطالح گزیده باال است‪.‬‬
‫عالمت( • ) نشانه خاصتربودن اصطالح نسبت به باالیی است و هرچه تعداد بیشتر باشد اخصتر است‪.‬‬
‫عالمت ( ‪ ) /‬در هر کد نشان میدهد که اصطالح با اصطالح پیشین رابطه مرتب دارد‪.‬‬
‫عالمت ( ‪ ) -‬در هر کد شماره درخت نشان میدهد که اصطالح با اصطالح پیشین رابطه اعم ا اخص دارد‬
‫عالمت ([ ]) تکرار اصطالح در شاخه دیگر است‬
‫کدهای حرفی و عددی نمایه درختی کدها از دو حرف اول مقوله موضوعی گرفته شده اند‪.‬‬
‫بیماریها‬
‫بی‬
‫مانند‪:‬‬
‫تشخیص‬
‫تش‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪.10‬‬
‫‪.11‬‬
‫‪.12‬‬
‫‪.13‬‬
‫‪.14‬‬
‫مقوله های نمایه درختی‬
‫ار‬
‫به‬
‫بی‬
‫تر‬
‫تش‬
‫در‬
‫دن‬
‫رو‬
‫عز‬
‫غپ‬
‫فن‬
‫کا‬
‫گر‬
‫وس‬
‫ارگانیسم ها‬
‫بهداشت و تندرستی‬
‫بیماریها‬
‫ترکیبات شیمیایی و داروها‬
‫تشخیص‬
‫درمان شناسی‬
‫دندان پزشکی‬
‫روانکاوی و روان شناسی‬
‫علوم زیستی‬
‫علوم غیرپزشکی‬
‫فنون پزشکی‬
‫کالبدشناسی‬
‫گروه ها‬
‫وسایل و تجهیزات پزشکی‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪ ‬نمونه ای از یک مدخل اصطالحنامه در نمایه الفبایی‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪ ‬نمونه ای از یک مدخل اصطالحنامه در نمایه درختی‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪ ‬نمونه ای از یک مدخل اصطالحنامه در نمایه گردشی‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫روش استفاده‬
‫فهرست الفبایی‬
‫الف‪ .‬پس از تشخیص موضوع‪ ،‬مناسبترین اصطالح را انتخاب می کنیم‪.‬‬
‫ب‪ .‬از طریق یادداشتهای توضیحی به نکات فنی در مورد سرعنوانها میرسیم‪.‬‬
‫ج‪ .‬برای تشخیص اینکه سرعنوان در کدام مقوله فهرست درختی قرار میگیرد از شمارهها استفاده میکنیم‪.‬‬
‫‪.2‬‬
‫فهرست درختی ‪ 14‬مقوله‬
‫الف‪ .‬وقتی بخواهیم درباره هر سرعنوان موضوعی به اطالعات جامعی از نظر مقوله موضوعی دست یابیم‪.‬‬
‫گروههای حرفهای‪ ،‬سنی و غیره‬
‫مثل پزشکان ‪M01.526.485.810 +‬‬
‫تسهیالت‪ ،‬نیروی انسانی و خدمات‬
‫‪N02.350.759‬‬
‫ب‪ .‬جای سرعنوان را مشخص کرده و ارتباط آن با عامتر و خاصتر را مشخص کنیم‪.‬‬
‫مثال‪ :‬پشه ماالریا‪.‬ا کتابی در مورد پشهها را باید موضوع عامتر بدهیم‪.‬‬
‫ج‪ .‬بررسی پشتوانه انتشاراتی و موضوعاتی که کمتر کار شده است‪.‬‬
‫‪.3‬‬
‫فهرست گردشی‬
‫اگر واژه ای در هیچ یک از نمایه ها قابل ردیابی نبود با مراجعه به نمایه گردشی می توانیم تمامی کاربردهای واژه در‬
‫اصطالحنامه را تشخیص دهیم‪.‬‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫تقسیمهای فرعی )‪(Sub Headings‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫موضوعی‬
‫جغرافیایی‬
‫شکلی‬
‫زبانی‬
‫‪Topical subheading‬‬
‫‪Geographic subheading‬‬
‫‪Form subheading‬‬
‫‪Language subheading‬‬
‫ساااختار یااک ساارعنواع موضااوعی و ترتیاار بااه کااارگیری‬
‫تقسیمهای فرعی‪:‬‬
‫سرعنواع ا موضوعی ا جغرافیایی ا شکلی ا زبانی‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫تقسیمهای فرعی‪(....‬ادامه)‪ :‬موضوعی‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫توضیحات ذیل تقسیمات فرعی موضوعی (انگلیسی به فارسی) که در بخاش مرباوط‬
‫به تقسیمات فرعی آمده‪ ،‬برای فهرستنویسان نیز قابل استفاده است‪.‬‬
‫فهرستنویسان می توانند عالوه بر ‪ 82‬تقسیم فرعی موضوعی که نمایاه ساازان بارای‬
‫اخص سازی مفاهیم از آن استفاده می کنند‪ ،‬شش تقسایم فرعای زیار را نیاز کاه در‬
‫فهرست تقسیمات فرعی موضوعی با ستاره مشخص شده است‪ ،‬به کار ببرند‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫در نوزادی و کودکی‬
‫در نوجوانی‬
‫در بزرگسالی‬
‫در میانسالی‬
‫در پیری‬
‫در بارداری‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫تقسیمهای فرعی‪(....‬ادامه)‪ :‬جغرافیایی (پس از موارد زیر میآیند )‬
‫‪.1‬‬
‫سرعنوانهای موضوعی یک شاخه موضوعی یا تخصص خاص مثل‪ :‬پزشکی‪ ،‬روانشناسی‬
‫‪‬‬
‫‪.2‬‬
‫مانند‪ :‬دندانپزشکی ‪ -‬گلستان‬
‫پس از سرعنوانهای موضوعی که تقسیمهای فرعی موضوعی زیر را داشته باشند‪:‬‬
‫‪ .1‬آموزشی‪،‬‬
‫‪ .2‬استانداردها‪،‬‬
‫اقتصاد‪،‬‬
‫‪.3‬‬
‫پیشگیری و کنترل‪،‬‬
‫‪.4‬‬
‫تاریخ‪،‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪ .6‬تهیه و توزیع‪،‬‬
‫‪ .7‬روند‪،‬‬
‫‪ .8‬کاربرد‪،‬‬
‫‪ .9‬مرگ و میر‪،‬‬
‫‪ .10‬نیروی انسانی‪،‬‬
‫‪ .11‬همهگیریشناسی‬
‫‪.3‬‬
‫پس از سرعنوانهایی که تقسیمهای شکلی زیر را داشاته باشاند‪ :‬پایش از تقسایم فرعای شاکلی قارار‬
‫میگیرد‪ .‬آمارنامهها‪ ،‬قوانین‪ ،‬راهنماها‬
‫‪‬‬
‫مثال‪ :‬سرطانها ا پیشگیری و کنترل ا تهران ا نشاریات ادواری ياا مارو و ميار – هندوساتان – آمارناماه‬
‫ها‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫تقسیمهای فرعی‪(....‬ادامه)‪ :‬شکلی‬
‫‪ ‬برای خاص و مشخصکردن شکل مدارک به کار می روند‪.‬‬
‫مانند‪ :‬سرطان ها – پیشگیری و کنترل – نشریات ادواری‬
‫سرطان ها – پیشگیری و کنترل – مواد دیداری و شنیداری‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫تقسیمهای فرعی‪(....‬ادامه)‪ :‬زبانی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫فق با سرعنوان موضوعی واژهنامهها یاا سارعنوانهایی کاه تقسایمهاای‬
‫فرعی شکلی واژهنامهها‪ ،‬عبارتها و واژهشناسی را دارند‪ ،‬به کار می روند‪.‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫واژه نامه های پزشکی – فارسی‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اسامی خاص‬
‫اسامی خاص میتوانند موضوع قرار بگیرند و تقسیم فرعی شکلی بگیرند‪.‬‬
‫مثل‪ :‬شکسپیر‪ ،‬ویلیام؛ يا‬
‫‪‬‬
‫وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و فنآوری‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیم فرعی موضوعی نباید بگیرند اما میتوان آنها را با تقسیم های فرعی شکلی ترکیب کرد‪.‬‬
‫نکته مهم در موضوع قرار دادن اسامی خاص این است که باید حتماا مساتند شاده و‬
‫مورد استفاده قرار بگیرند‬
‫اصطالحنامه پزشكي فارسي‬
‫‪‬‬
‫اصطالحاتی که در اصطالحنامه موجود نیستند‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مش‬
‫متخصصاع‬
‫سرعنواع موضوعی فارسی‬
‫اصطالحنامه های دیگر‬
‫واژه نامه ها‬
‫‪‬‬
‫موضوعات غیر پزشکی‬
‫‪‬‬
‫روزآمدسازی اصطالحنامه و پیشنهاد موضوع‬
‫سرعنوانهای موضوعی کتابخانه ملی پزشکی‬
‫آمریکا‬
Medical Subject Headings
(MeSH)
http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshhome.html
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshhome.html‬‬
‫‪ ‬مقدمه‬
‫‪‬‬
‫نظامی که کتابخانه ملی پزشکی امریکا طراحی نموده برای اختصااص سارعنوانهاا باه‬
‫کتابها و مقاالت مجالت علوم پزشکی‬
‫سرعنوانهای موضوعی کنگره در سال ‪ 1914‬ارائه شاد کاه بارای فهرستنویسای مناابع‬
‫پزشکی کارایی الزم را ندارد‪ .‬به همین خاطر مش طراحی شد‪.‬‬
‫این منبع حالت اصطالحنامه ا سرعنوان داشته و بارای هار دو فعالیات فهرستنویسای و‬
‫نمایهسازی بکار میرود‬
‫‪‬‬
‫به موضوعات پزشکی و علوم وابسته اختصاص دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫• برای مثاال مفهاوم واژه ‪ Guilt‬یعنای گنااه در اخاال ‪ ،‬ماههب‪ ،‬علاوم اجتمااعی و‬
‫روانشناسی متفاوت است‪ .‬در مش فق مفهوم این واژه از نظار روانشناسای و علاوم‬
‫رفتاری مورد نظر قرار میگیرد‪.‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshhome.html‬‬
‫‪ ‬تاریخچه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫در دهاة ‪ 1940‬فهرستنویسااان کتابخاناه ملاای پزشااکی آمریکاا بااا الهاام از‬
‫سرعنوانهای کنگره‪ ،‬مستند موضوعی به صورت برگه را پدید آوردند‪.‬‬
‫در دهااة ‪ NLM ،1950‬از برگااههااای مسااتند موضااوعی‪ ،‬اصااطالحنامه‬
‫سرعنوانهای موضوعی پزشکی را ایجاد کرد‪.‬‬
‫اصااطالحنامة ساارعنوانهای موضااوعی پزشااکی هاام باارای فهرستنویساای‬
‫موضوعی کتابها‪ ،‬مجالت و منابع دیداری ا شنیداری بکار میرود هم بارای‬
‫نمایهسازی مقاالت پزشکی‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshhome.html‬‬
‫‪ ‬کاربردهای مش‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫واژگان کنترل شاده ای بارای نمایاه ساازی مقالاه هاای نشاریه اینادکس‬
‫مدیکوس‬
‫فهرست سرعنوانهای موضوعی برای فهرستنویسی موضوعی کتابها‪ ،‬نشریات‬
‫ادواری و مواد دیداری – شنیداری کتابخانه های پزشکی‬
‫ابزار بازیابی اطالعات پزشکی در نظامهای ذخیره و بازیاابی مادالرز ‪(Medlars:‬‬
‫)‪ Medical Literatwre Analysis & Retvival System‬و مدالین )‪(Medlars: Online‬‬
‫یک منبع مرجع برای برای تعیین رابطه و سلسله مراتب موضوعات پزشکی‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshhome.html‬‬
‫‪ ‬ویرایشهای مختلف مش‬
‫‪ ‬ماش عمااومی یااا مااش ایناادکس ماادیکوس‬
‫‪(Public‬‬
‫)‪MeSH‬‬
‫• بخش دوم شماره ژانویه )‪ IM (Index Medicus‬در هرسال‬
‫• اولین شماره درهم کرد ساالنه ‪IM‬‬
‫‪ ‬مش توضیح دار یا تحلیلی )‪(Annotated MeSH‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪ ‬مش توضیح دار یا تحلیلی (ادامه‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دارای یادداشتهای توضیحی است‬
‫مقدمه مفصلی دارد که بسیاری از مطالب الزم را توضیح داده است‬
‫برای استفاده فهرستنویسان‪ ،‬نمایه سازان و جستجوگران نظام ‪ Medline‬طراحی شده‬
‫است‬
‫اطالعاتی برای جستجوگران دارد که در مش عمومی موجود نیست‬
‫سه جلد مجزا دارد (به دلیل داشتن یادداشتها و مقدمه طوالنی)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫لیست الفبایی‬
‫نمایه درختی‬
‫نمایه گردشی‬
‫‪MeSh: Annotated Alphabetic List‬‬
‫‪MeSh: Tree Structure‬‬
‫‪Permuted Medical Subject Headings‬‬
Medical Subject Headings (MeSH)
)‫مقوله های موضوعی مش در نمایه درختی (پوشش موضوعی‬
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Anatomy
Organisms
Diseases
Chemicals and Drugs
Analyitical, Diagnostic, and Therapeutic Techniques and Equipments
Psychiatry and Psychology
Biological Sciences
Physical Sciences
Anthropology, Education, Sociology, and Social Phenomena
Technology, Industry, Agriculture
Humanities
Information Science and Communications
Named Groups (Persons)
Health Care
Geographicals (Geographical Locations)

Medical Subject Headings (MeSH)
‫ در محی چاپی‬MeSH ‫ نمونه ای از یک پیشینه‬
Medical Subject Headings (MeSH)
‫ در محی اینترنت‬MeSH ‫ نمونه ای از یک پیشینه‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫ارجاعها‬
‫‪.1‬‬
‫نگاه کنیده به‬
‫‪See‬‬
‫تا سال ‪ 1975‬فق برای اصطالحهای مترادف به کار می رفت‬
‫از سال ‪ 1975‬به بعد برای ارجاع از مفهومی به مفهوم نزدیک‪ ،‬شکلهای گوناگون امالیی و مخفف‬
‫ها به کار رفت‬
‫عالمت ارجاع متقابل آن (‪)X‬‬
‫‪Birth control‬‬
‫‪See‬‬
‫‪Family‬‬
‫مانند‬
‫‪planning‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪ See related‬نگاه کنید به اصطالح وابسته‬
‫ارجاع از اصطالحی گزیده به اصطالح گزیده دیگر که از نظر مفهوم با هم مرتب هستند (ارجاع‬
‫به اصطالح وابسته مفهومی)‬
‫مانند‬
‫‪See related‬‬
‫‪Contraception‬‬
‫عالمت ارجاع متقابل‬
‫(‪)XR‬‬
‫‪Family planning‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫ارجاعها (ادامه‪)...‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪Consider also‬‬
‫نیز نگاه کنید به‬
‫ارجاع به اصطالحات هم ریشه است‬
‫در حقیقت ارجاع به اصطالحی وابسته از نظر زبان شناختی است‬
‫این ارجاع از سال ‪ 1991‬رواج پیدا کرده است‬
‫‪Consider also terms at‬‬
‫‪Cardi & Myocardi‬‬
‫مانند‬
‫‪Heart‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫ارجاعها (ادامه‪)...‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪See under‬‬
‫نگاه کنید به اصطالح کلی تر‬
‫این ارجاع دیگر به کار نمی رود‬
‫برای ارجاع از اصطالحی خاص تر و انتخاب نشده به اصطالحی عام تر و انتخاب‬
‫شده به کار می رفت‬
‫تا سال ‪ 1991‬به کار می رفت و بعد از آن منسوخ شد‬
‫این ارجاعها اکنون در قسمت تاریخچه اصطالحها ذکر می شوند‬
‫‪Perazine See under Phenothiazine‬‬
‫مانند‬
Medical Subject Headings (MeSH)
)Subheadings or Qualifiers( ‫ تقسیم های فرعی‬
:‫ برای محدود کردن موضوع ها به کار می روند که چهار نوع هستند‬
Topical Subheadings
Publication Types
Geographic Subheadings
Language Subheahings
‫موضوعی‬
‫نوع انتشار‬
‫جغرافیایی‬
‫زبانی‬




‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیم های فرعی (ادامه‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیم های فرعی موضوعی‬
‫‪ ‬برای محدود کردن اصطالحها از نظر موضوعی به کار می روند‬
‫‪ ‬این تقسیم ها را نمی توان با هر سرعنوانی به کار بارد بلکاه بایاد در جلاو آنهاا‪،‬‬
‫شماره شاخه های درختی که مجاز به استفاده به هماراه آنهاا هساتند ذکار شاده‬
‫باشد‬
‫‪ ‬در متن با عالمت (‪ )/‬در جلو آنها مشخص شده اند مانند‪/diet therapy :‬‬
‫‪ ‬باید دقت داشت که بیش از سه سارعنوان فرعای موضاوعی در زیار سارعنوان‬
‫اصلی قابل اعمال نیست‬
‫‪ ‬در صورتی که بیش از سه سرعنوان فرعی قابل اعمال باشد باید سرعنوان اصالی‬
‫بدون تقسیم فرعی موضوعی به کار برده شود‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪ ‬تقسیم های فرعی (ادامه‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیم های فرعی نوع انتشار (شکلی) ‪Publication types‬‬
‫‪ ‬برای محدود کردن سرعنوان از نظر شکل انتشار منبع ذکر می شود‬
‫‪ ‬تقسیم های نوع انتشار به دو دسته تقسیم می شوند‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫‪ ،PT-Genre Terms‬که به صورت عام بوده ‪ ،‬به هیچ سارعنوانی وصال‬
‫نشده و به صورت مستقل (در فیلد ‪ )569‬بکار میروند‪.‬‬
‫‪ ،PT-Scope Note‬که توضیحاتی درباره چگونگی به کارگیری آنها آمده و‬
‫میتوانند به سرعنوانها بچسابند (ص‪ I-132 .‬مقدماه ماش تحلیلای ویارایش‬
‫‪)2002‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪ ‬تقسیم های فرعی (ادامه‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیمهای جغرافیایی‬
‫این تقسیمها قبال با محدودیتهایی به کار می رفت اما از سال ‪ 1999‬به‬
‫بعد تقسیمات جغرافیایی با هر سرعنوانی میتوانند بکار روند‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫اینها در رده ‪ Z‬فهرست درختی لیست شدهاند و در لیست الفبایی وجود دارند‪.‬‬
‫اینها را برای نمایهسازی ایندکس مدیکوس بکار نمیبرند اما برای جستجو در‬
‫مدالین استفاده میشوند‪.‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیم های فرعی (ادامه‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیم های فرعی زبانی‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تقسیم فرعی زبانی در نظام ‪ Locator Plus‬چون فیلد مارک زبان یعنی فیلاد ‪041‬را دارد‬
‫در فیلد موضوع و جزئی از موضوع به عنوان تقسیم فرعی ذکر نمی شود‪.‬‬
‫باا تقسایمات ناوع انتشاارات زیار ‪ Phrases‬و ‪ Encyclopedias‬و ‪Dictionary‬‬
‫‪ Terminology‬میتوان تقسیم فرعی زبان را بکار برد‪.‬‬
‫باید از لیستهای زبان در سرعنوانهای ویرایش قبلی استفاده کرد‪.‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیم های فرعی (ادامه‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫نکته‬
‫•‬
‫•‬
‫با هر سرعنوان تنها ‪ 3‬تقسیم فرعی موضوعی میتوان بکار بارد و در صاورتیکه‬
‫الزم باشد بیشتر از سه تقسیم استفاده شود‪ ،‬بایاد باا مراجعاه باه سلسالهمراتاب‬
‫تقسیمات فرعی موضوعی (مقدمه مش) یک تقسیم فرعی عامتر برای آن انتخاب‬
‫کرد‪.‬‬
‫مگر در موارد استثنایی بتوان بیشتر از ‪ 3‬تقسیم فرعی موضوعی بکار بارد و آن‬
‫در صورتی است که ارتباطی با هم نداشته باشند‪( .‬مقدمه مش)‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫سرعنوانهایی که در فهرستنویسی به کار نمی روند‬
‫‪ .1‬گروهی از سرعنوانهای کلی و عمده‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫این گروه با عبارت ‪ CAtaLOG: do not use‬مشخص میشوند‪.‬‬
‫فهرستنویسان باید عبارات و سرعنوانهای خاصتر یا معادل برای اینها بکار برند‪.‬‬
‫•‬
‫مانند نوشیدنیها ‪Food and Beverages‬‬
‫‪ .2‬گروهی از نشانهای موضوعی (‪ )Check Tags‬که در ص‪ I-6 .‬مقدمه لیست شدهاند‪.‬‬
‫(مانند ‪)Animal‬‬
‫‪‬‬
‫این گروه با توضیح ‪ Check tags Only‬در جلو سرعنوان مشخص میشوند‪.‬‬
‫‪ .3‬تنالگانها‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫این گروه با عبارت ‪ CATALOG: use NAF entry‬مشخص میشوند‪.‬‬
‫‪Name Authority File‬‬
‫‪NAF‬‬
‫فهرستنویسان باید از فایل مستند تنالگانهای خود استفاده کنند‪.‬‬
‫مثل‪National Library of Medicines :‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫نشانه ها و عالئم در مش‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عالمت (‪ :)+‬که در جلوی شمارههای درخت می آید و نشانگر وجود تقسایمات فرعای‬
‫جزئیتر و بیشتر در ساختار درختی است‪.‬‬
‫عالمت(‪ :)‬که نشانگر وجود تقسیمات فرعی فراوان در فهرست درختی در زیار ایان‬
‫موضوع است‪ .‬مانند‪Reproductive and urinary physiology :‬‬
‫یادداشتهای زیر هر سرعنواع در مش‬
‫یادداشتهای نمایهسازی و فهرستنویسی‬
‫یادداشتهای تاریخچه‬
‫یادداشتهای جستجوی پیوسته (‪)Online notes‬‬
‫یادداشتهای جستجو ‪For Search‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫ارجاع های توصیفی زیر هر سرعنواع‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ارجاع به دستنامه نمایهسازی ‪Indexing Manual‬‬
‫این دستنامه در سال ‪ 1983‬منتشر شده و هرساله ضمیمههای سااالنه آن‬
‫منتشر میشود‪ .‬مثال ارجااع زیار سارعنوان ‪ Animals‬و ‪animal‬‬
‫‪diseases‬‬
‫ارجاع به نشریه یادداشت فنی ‪)Technical Note (TN‬‬
‫این نشریه نیز به عنوان بخشی از ‪ NLM Technical‬منتشر شده و‬
‫در اختیار نمایهسازان قارار مایگیارد‪ .‬مانناد سارعنوان ‪ Domestic‬و‬
‫‪ Animals‬با عبارت ‪ TN 146‬شماره بولتن مربوطه است‪.‬‬
‫ضمیمه های گهشته مش که اکنون منتشر نمی شوند‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫ضمیمه های گذشته مش که اکنوع منتشر نمی شوند (جایگزین شده اند)‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫(‪)PT= Publication Type‬‬
‫ضمیمه ‪A‬ا تقسیمات فرعی شکلی نوع انتشار‬
‫ضمیمه ‪B‬ا تقسیمات فرعی جغرافیایی رده ‪ Z‬فهرست درختی‬
‫ضمیمه ‪C‬ا زبانی سیاهه کدهای زبانی ‪USMARC‬‬
‫)‪Medical Subject Headings (MeSH‬‬
‫‪‬‬
‫منبعی برای مطالعه در مورد چگونگی استفاده‬
‫‪‬‬
‫از ‪MeSH‬‬
‫چاع‪ ،‬لاویی ماای‪« .‬فهرستنویسای و ردهبنادی»‪.‬‬
‫مترجماع زهیر حیاتی و هاجر ستوده‪ .‬تهراع‪ :‬کتابدار‪،‬‬
‫‪ :1379‬ص‪256-243 .‬‬
‫‪National Library of Medicine.»Medical Subject Headings«.‬‬
‫‪Bethesda, MD: NLM, 2006. “Introduction”.‬‬
‫‪‬‬
‫رده بندی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا‬
National Library of Medicine
Classification (NLMC)
http://www.nlm.nih.gov/class
National Library of Medicine Classification (NLMC)
http://www.nlm.nih.gov/class
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مقدمه‬
‫تاریخچه‬
‫قوانین پایه در رده بندی‬
‫ساختار طرح‬
‫کتابشناسی ها‬
‫پیایندها‬
‫آثار قرن نوزدهم (‪)1913 -1801‬‬
‫آثار چاپی قدیمی (قبل از ‪)1801‬‬
‫شماره های شکلی (شماره های ‪ 1‬تا ‪)39‬‬
‫تقسیمات جغرافیایی‬
‫اجزای شماره رده بندی‬
‫تغییرات ‪NLMc‬‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫تاریخچه‬
‫‪ ‬پیدایش اولیه طرح به یک گزارش در کتابخاناه پزشاکی ارتاش امریکاا در ساال ‪1944‬‬
‫برمیگردد‪.‬‬
‫‪ ‬این گزارش اشاره کرده بود که کتابخانه باید مانند کتابخانه کنگره یاک طارح ردهبنادی‬
‫مدرن داشته باشد که حرف و عدد در آن بکار رفته باشد‪.‬‬
‫‪ ‬بر همین اساس یک کمیته تخصصی برای ایجاد طرح تشکیل شد‪.‬‬
‫‪ ‬سرانجام در سال ‪ 1948‬خانم ماری لوئیس مارشال طرح اولیه را تهیه کرد‪.‬‬
‫‪ ‬در سال ‪ 1951‬طرح اولیاه توسا فراناک بای‪ .‬راجارز (‪ )Frank B. Ragers‬ویارایش و‬
‫منتشر شد‪.‬‬
‫‪ ‬نام طرح راجرز "طبقهبندی کتابخانه پزشکی ارتش امریکا" بود‪.‬‬
‫‪ ‬در طرح راجرز موضوعها براساس انواع دساتگاههای بادن‪ ،‬اناواع تخصاصهاای علاوم‬
‫پزشکی و مقدمههای عام و پزشکی تنظیم شدهاند‪.‬‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫قوانین پایه در رده بندی‬
‫‪ ‬شماره یک اثر براساس موضوع اصلی اثر تعیین میشود‪.‬‬
‫‪ ‬اثری که به چند موضوع مختلف پرداخته و ممکن اسات در چناد جاای ردهبنادی جاای‬
‫گیرد‪ ،‬براساس موضوعی که بیشتر مورد توجه بوده و تم اصلی اثر است ردهبندی شود‪.‬‬
‫‪ ‬اگر توجه خاص یا یک تم اصلی وجود نداشته باشد‪ ،‬شماره به اولین موضوع ارائهشاده در‬
‫اثر تعلق میگیرد‪.‬‬
‫‪ ‬در ‪ NLM‬جنبههای مختلف مربوط به یک عضو در زیر عضو آورده میشوند نه اینکاه باا‬
‫توجه به موضوع خود تقسیمبندی شوند‪ .‬مثالً همه جنبههای مرباوط باه دساتگاه تانفس‬
‫شامل‪ :‬کالبدشناسی‪ ،‬فیزیولوژی‪ ،‬آسیبشناسای‪ ،‬تشاخیص‪ ،‬درماان و غیاره در ردة ‪WF‬‬
‫ردهبندی میشوند‪.‬‬
‫‪ ‬اما در ردهبندی کنگره هریک از اینها در موضوع خاص خود خودش قرار میگرفت‪ :‬ماثالً‬
‫کالبدشناسی دستگاه تنفس در رده ‪ QM‬و فیزیولوژی آن در رده ‪QP‬‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫ساختار طرح‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫در این طرح از ترکیب حروف الفبای انگلیسی و اعداد برای تشکیل شمارهها استفاده شده است‪.‬‬
‫حروف ‪ QS-QZ‬و ‪ W-WZ‬که در طرح کتابخانه کنگره استفاده نشدهاند در این طارح ماورد اساتفاده‬
‫قرار گرفتهاند‪.‬‬
‫برای مجموعههای غیرپزشکی از طرح کنگره استفاده میشود‪.‬‬
‫سه ردة ‪( QM‬کالبدشناسی انسان) ‪( QR‬میکروبشناسی) ‪( QP‬فیزیولوژی) و ‪( R‬پزشکی) طرح کنگره‬
‫به هیچوجه استفاده نمیشوند چون همپوشانی دارند‪.‬‬
‫رده ‪ ،NLM‬بسیار بندرت رده ‪ K‬را برای مسائل حقوقی بکار میگیرد (مگر در مورد آثار کلی و عمومی) ا‬
‫موضوعات حقوقیمربوط به پزشکی در موضوع خودشان قرار میگیرند‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫کتابشناسی ها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫کتابشناسیها در حوزه پزشکی در شماره موضوعی خود قرار میگیرند اما یک حرف ‪ Z‬به ابتدای آنها اضافه‬
‫میشود‪.‬‬
‫کتابشناسی اطلسهای پزشکی‬
‫مانند‪ZWB 17 :‬‬
‫کتابشناسیهای سرطان‬
‫‪ZQZ 200‬‬
‫کتابشناسیهای خارج از حوزه پزشکی براساس رده ‪ Z‬کتابخانه کنگره تنظیم میشوند‪.‬‬
‫کتابشناسیهای منتشرشده در قرن نوزدهم (‪ 1801‬تا ‪ )1913‬از قوانین کتابشناسیها پیاروی مایکنناد ناه‬
‫قوانین آثار قرن نوزدهم‬
‫قوانین مربوط به کتابشناسیها هم برای ادواریها و هم برای تکنگاشتها بکار میرود (مگر اینکه ذکر شده‬
‫باشد‪ .‬مثالً در ص‪ xiv .‬مقدمه)‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫پیایندها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تمامی ادواریها در ‪ NLM‬در رده ‪ W1‬بکار میروند‪.‬‬
‫شمارههایی که هم برای ادواریها و هم برای تکنگاشتها هستند ستارهدار هستند‪)*( .‬‬
‫در مورد بکارگیری شمارههای ادواریها استثناءهایی به شرح زیر وجود دارد‪:‬‬
‫‪ .1‬انتشارات دولتی ادواری (سریال) که دارای ماهیت آماری یا اداری هستند در ‪ W2‬ردهبندی‬
‫میشوند‪.‬‬
‫•‬
‫‪.2‬‬
‫ادواریهای طبقهبندیشده در ‪ W2‬براساس منطقه جغرافیایی که از جدول ‪ G‬گرفته میشاوند‬
‫تقسیم جغرافیایی میشوند‪.‬‬
‫انتشارات بیمارستانی ادواری که دارای ماهیت آماری یا اداری هستند‪ .‬مانند گزارشهای یاک‬
‫بیمارستان دولتی تنها در ‪ WX2‬رده بندی می شوند‪.‬‬
‫•‬
‫این ادواریها نیز براساس جدول ‪ G‬تقسیم جغرافیایی میگیرند‪.‬‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫آثار قرع نوزدهم (‪)1913 -1801‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫برای آثار قرن نوزدهم (‪ 1801‬تا ‪ )1913‬یک ردهبندی خاص و مختصر در انتهای ماتن از ص‪244 .‬اا‪250‬‬
‫ذکر شده است‪.‬‬
‫این ردهبندی فق شامل حروف ردههای اصلی است یا حروف و عدد (مرکب) به غیر از چند مورد خاص؛‬
‫• مثل‪ :‬تقسیم شکلی ‪ 22‬در کل رده مختصر شمارههای داخل قالب [ ] ما را به شماره صحیح ارجاع میدهند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ا تقسیم ‪W 6-1‬‬
‫ا تقسیم ‪W 600‬‬
‫ا تقسیم ‪WX 2‬‬
‫کل رده ‪ WZ‬یعنی تاریخ پزشکی هم میتواند برای قرن ‪ 19‬بکار رود‪.‬‬
‫اگر اثری خارج از حوزه پزشکی باشد تنها حرف نشانگر رده ذکر میشود و هیچ چیاز دیگاری نیااز نادارد‪.‬‬
‫مثل‪:‬‬
‫(روانشناسی)‬
‫‪BF‬‬
‫(دامپزشکی)‬
‫‪SF‬‬
‫چاپهای افست از آثار قرن ‪ ،19‬نیز در زمره آثار این قرن در نظر گرفته میشوند‪.‬‬
‫کتابشناسیهای منتشرشده در قرن ‪ 19‬نیز از قوانین کتابشناسیها پیروی میکنند نه از قوانین قرن ‪19‬‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫آثار چاپی قدیمی (قبل از ‪Early Printed Books (p. xiv))1801‬‬
‫• آثار منتشرشده قبل از سال ‪ 1801‬و آثار آمریکایی (‪ Americana‬شامل شامال‪،‬‬
‫جنوب و مرکز امریکا و جزایر کارائیب) اگرچه بعد از ‪ 1801‬باشند‪ ،‬آثار چاپی قدیمی‬
‫بحساب میآیند‪.‬‬
‫• این آثار در قسمت ‪ WZ 230-270‬ردهبندی میشوند‪.‬‬
‫• رده ‪ ،WZ 270‬آثار امریکایی (‪ )Americana‬را مشخص کرده است‪.‬‬
‫• این آثار براساس موضوع مرتب نمیشوند‪ .‬بلکه براساس الفبایی نام نویسنده که پس‬
‫از شماره دوره مربوطه میآید مرتب میشوند‪ .‬بارای مثاال‪ Johnson :‬نویسانده‬
‫‪WZ 250 Johnson‬‬
‫ای در قرن ‪17‬‬
‫• چاپهای افست یا ترجمهای آثاار ذکرشاده در بااال (قبال از ‪ )1801‬در ‪WZ 290‬‬
‫ردهبندی میشوند‪ .‬به استثنای ‪.Americana‬‬
‫• برای مثال‪ :‬شماره رازی می شود ‪( WZ 225‬چون رازی شرقی اسات مای شاود‬
‫‪)225‬‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫شماره های شکلی (شماره های ‪ 1‬تا ‪)39‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫شمارههای ‪ 1‬تا ‪ 39‬معموالً تقسیمات شکلی (نوع انتشار) منابع را نشان میدهند که معموالً در ابتدای هار‬
‫رده میآیند‪.‬‬
‫دایرةالمعارفهای پزشکی‬
‫‪WB 13‬‬
‫مانند‪:‬‬
‫اطلسهای قلب و عرو‬
‫‪WG 17‬‬
‫شمارههای تقسیمات شکلی به شمارههاای موضاوعی ارجحیات دارناد‪ .‬بارای مثاال اگار اثاری یکای از‬
‫شمارههای موضوعی اخص را داشته باشد‪ ،‬همچنین یک شماره تقسیم شکلی هم به آن قابل اطال باشد‪،‬‬
‫شماره تقسیم شکلی ارجحیت دارد‪ .‬مانند‪ :‬اطلس دست شماره اخص ‪WE 830‬‬
‫شماره تقسیم شکلی ‪ WE 17‬که شماره ‪ WE 17‬برای آن انتخاب میشود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫در ص‪ xiii .‬مقدمه‪ ،‬استثناءها و کاربردهای شمارههای شکلی ذکر شده است‪.‬‬
‫چون در بسیاری موارد اختصاص تقسیمات شکلی به منابع امکانپهیر است‪ ،‬بارای تعیاین دقیاق حاوزه و‬
‫کاربرد (‪ )PT‬تقسیمات نوع انتشار (‪ )PT‬باید به مقدمة مش تحلیلی مراجعه کرد‪.‬‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیمات جغرافیایی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫برای اخصساختن موضوعات از نظر جغرافیایی جدول ‪ G‬طراحی شده است‪.‬‬
‫موارد استفاده از جدول ‪ G‬در جلوی هر رده و در داخل پرانتز باا عباارت (‪ )Table G‬و (‪ )Not Table G‬ذکار‬
‫شده است‪.‬‬
‫برای اختصاص شمارة ناحیهای ویژه باید به جدول ‪ G‬در ابتدای طرح (ص‪ )xix .‬مراجعه کرد‪ .‬مثل‪:‬‬
‫)‪WM 11 (Table G‬‬
‫تاریخ روانپزشکی در کشور یا شهری خاص‬
‫)‪WM 11.1 (Not Table G‬‬
‫تاریخ روانپزشکی‬
‫‪WM 11.JI 7‬‬
‫تاریخ روانپزشکی در ایران‬
‫‪WM 11.1‬‬
‫تاریخ روانپزشکی به طور کلی‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیمات جغرافیایی ‪( ...‬ادامه)‬
‫‪ ‬جدول ‪( G‬ص‪ xix .‬مقدمه)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫در جدول ‪ G‬مناطق جغرافیایی به ‪ 9‬منطقه تقسیم شدهاند که هرکادا باا یاک حار مشاخ‬
‫میشوند و یک حر هم (‪ )M‬برای آژانسهای بینالمللی که آثار مرتبط با پزشکی منتشر میکنناد‬
‫در نظر گرفته شده است‪.‬‬
‫هر شمارة جغرافیایی از ‪ 3‬قسمت تشکیل شده است‪:‬‬
‫• حر اول که منطقه و محدوده جغرافیایی را نشاع میدهد‪:‬‬
‫‪JI 7‬‬
‫• حر دو که نشانگر حر اول نا کشور یا ایالت در ایاالت متحده است‪ .‬مانند‪Iran :‬‬
‫• یک یا دو رقم از جدول نشانه مولف کاتر ا سنبرع که به حر دو نا کشور تعلق میگیرد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫وقتی کشوری اسمش عوض میشود‪ ،‬طبق قاعدة باال شمارة آع تعیین میشود و منتظر ذکرشادع‬
‫آع در جدول ‪ G‬نمیشویم‪.‬‬
‫سازمانهای بینالمللی هم دارای تقسیمات فرعای خااص خاود هساتند کاه در ص‪ xxvii .‬ذکار‬
‫شدهاند‪.‬‬
‫اگر شمارة استاع یا شهری خاص را بخواهیم اضافه کنیم بعد از شمارة کشور (‪ )2.‬بارای شاهر و‬
‫(‪ )1.‬برای استاع و کاتری به شهر یا استاع میدهیم‪.‬‬
‫‪WM 11 JI7.2 .T4‬‬
‫مثال‪ :‬تاریخ روانپزشکی در شهر تهراع‬
‫‪WM 11 JI7.1 .T4‬‬
‫تاریخ روانپزشکی در استاع تهراع‬
‫‪NLM Classification‬‬
‫‪ ‬اجزاي شماره ردهبندي‪:‬‬
‫‪ .1‬نشانههاي اصلي كه از حروف الفبا تشكيل شده است و رده اصلي موضوع را مشخص‬
‫ميكند‪.‬‬
‫‪ .2‬در ادامة نشانههاي حرفي‪ ،‬اعداد ترتيبي براي تقسيمات موضوعي ميآيند‪.‬‬
‫‪ .3‬در برخي موارد در زير شمارههاي ترتيبي كاتر ‪ A-Z‬وجود دارد كه خود رده‬
‫مشخص ميكند‪ .‬در اين موارد ما يك كاتر موضوع داريم و يك كاتر مؤلف‪ .‬مثل‬
‫ردة‪WS 105 :‬‬
‫‪ .4‬نشانه مؤلف طرح برخالف كنگره‪ ،‬جدول نشانه مؤلف سهرقمي كاتر ـ سنبرن است‪.‬‬
‫مانند‪WS 105.5 .C7 B352 :‬‬
‫‪ .5‬آخرين جزء هر شماره راهنما (بجز شماره راهنماي اكثر پيايندها) تاريخ نشر اثر‪،‬‬
‫ويرايش يا سال برگزاري كنفرانس است‪ .‬مانند‪WB 325 L147 1999 :‬‬
‫)‪National Library of Medicine Classification (NLMC‬‬
‫‪http://wwwcf.nlm.nih.gov/class‬‬
‫‪‬‬
‫تغییرات در رده بندی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫هر اصالح یا اضافهای در ایان طارح‪ ،‬در نشاریه ‪ NLM Technical Bulletin‬و ‪Notes for‬‬
‫‪ Medical Catalogers‬برای آگاهی استفادهکنندگان درج میشود‪.‬‬
‫این نشریه از سال ‪ 1981‬به عنوان پیوست فصلنامه فهرست جاری ‪ NLM‬منتشر میشود‪.‬‬
‫این تغییرات هرچند سال یکبار به صورت ویرایش یا تجدیدنظر اعمال شده و منتشر میشوند‪.‬‬
‫پیوستهای فصلنامه ‪( NLM‬که در باال ذکر شد) از سال ‪ 1982‬به صورت درهمکرد ساالنه توس سازمان‬
‫خادمات اطاالعرساانی فنای ایااالت متحاده امریکاا ‪Notional Technical Information‬‬
‫‪ Scoenel‬منتشر میشود‪.‬‬
‫تمرين‬
 Urogenital
WJ
168
H795u
1998
surgery/ by Mary Hopkins, 1998
‫شماره با كاتر موضوعي‬
‫‪Family relations/ by Eddy Johnson‬‬
‫‪‬‬
‫‪WS‬‬
‫‪105.5‬‬
‫‪.F2‬‬
‫‪J66f‬‬
‫ترجمه فارسي اثر‪ :‬روابط خانوادگي‪ /‬اثر ادي جانسون‪ ،‬ترجمه محمد‬
‫اسكويي‬
‫‪ WS‬‬
‫‪ 5/105‬‬
‫‪ 751‬ر ‪ /‬‬
‫الفر‪199‬ج ‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪NLM Classification‬‬
‫چگونگي استفاده از رده بندي ‪ NLM‬در محيط اينترنت‬
‫‪NLM Tour‬‬
Outline of
National Library of Medicine
Classification
PRECLINICAL SCIENCES
MEDICINE AND RELATED SUBJECTS
PRECLINICAL SCIENCES
QS
Human anatomy
QW
QT
QU
QV
Physiology
Biochemistry
Pharmacology
QX
QY
QZ
Microbiology and
immunology
Parasitology
Clinical pathology
Pathology
MEDICINE AND RELATED
SUBJECTS
W
WA
WB
WC
WD 100
WD 200
WD 300
WD 400
WD 500
WD 600
Medical profession
Public health
Practice of medicine
Infectious diseases
Deficiency diseases
Metabolic diseases
Diseases of allergy
Animal poisoning
Plant poisoning
Diseases by physical agents
MEDICINE AND RELATED
SUBJECTS
WD 700
WE
WF
WG
WH
WI
WJ
WK
WL
WM
Aviation and space medicine
Musculoskeletal system
Respiratory system
Cardiovascular system
Hemic and lymphatic systems
Gastrointestinal system
Urogentital system
Endocrine system
Nervous system
Psychiatry
MEDICINE AND RELATED
SUBJECTS
WN
WO
WP
WQ
WR
WS
WT
WU
WV
WW
Radiology
Surgery
Gynecology
Obstetrics
Dermatology
Pediatrics
Geriatrics. Chronic disease
Dentistry. Oral surgery
Otorhinolaryngology
Ophthalmology
MEDICINE AND RELATED
SUBJECTS
WX Hospitals
WY Nursing
WZ History of medicine
Notation
Another was that LC would not seek to
develop class W or subclasses QR
through QZ, which were, in a sense,
“ceded” to NLM.
Within these limitations, the NLM
notational system is compatible with
that for LCC
Class Numbers
A typical class number consists of one or
two capital letters followed by an arabic
number of up to three digits with
possible decimal extensions, e.g., W 1,
QS 22.1, QY 350, W 40.1 and WK 700.
Triple capital letter combinations are used
in classifying some nineteenth-century
publications.
Also, in some cases, Cutter number are
used for subject subdivision.
Class Numbers
With respect to notational capacity, the
NLM Classification allows a range of 1
to 999 integers under each main class
or subclass, in contrast to the range of 1
to 9999 in LCC.
The NLM Classification is a relatively
broad classification system, leaving
specificity in subject analysis to the
MeSH system and its tree structures.
Cutter Numbers
NLM cutter numbers, used primarily for
book numbers and occasionally for
subject subdivisions, differ from those
used in LCC.
The difference springs from the fact that
there may be a large number of works
written on any one of the topics
enumerated in the NLM scheme for
which the relatively simple Cutter
number table used for book numbers in
LCC does not suffice.
Cutter Numbers
Instead, NLM uses the more detailed CutterSanborn Three-Figure Author Table for
book numbers.
Even then, numbers from this table may need to
be adjusted to accommodate large numbers
of books under crowded class numbers.
Work letters, taken from the first word in the
title, disregarding initial articles, are added to
distinguish works on the same subject by the
same author and publication dates are
routinely added to records for monographs,
as they are in LC cataloging.
Cutter Numbers
Note that NLM does not use a period
before the book number, even though
the numbers are read decimally.
Cutter numbers are not used as item
numbers for nonprinting materials.
Instead, a medium code consisting of a
serial number following a brief
alphabetical notation representing type
of materials (e.g., AC for sound
recording, SL for Slides, VC for Video
recordings, etc..) is used.
Examples
Examples of Cutter numbers used for subject
subdivisions
QW Microbiology and Immunology
138
Enterbacteriaceae
138.5
Specific organisms, A-Z
.E8 Escherichia
.K5 Klebsiella
.P7 Proteus
.S2 Salmonella
.S3 Serratia
.S4 Shigella
.Y3 Tersinia
Examples
Cutter numbers for nonprinting materials:
Evaluation and management of acid related
disorders [video recording] : current trends
and future directions / Gardiner-Caldwell
SynerMed. 1990
WI
Gastrointestinal system
350
Peptic ulcer
VC
Medium code for video recordings
no.18
Serial number
1990
Date of manufacture
Examples
Cutter
numbers
for
nonprinting
materials:
C-section rates [sound recording] : is your
hospital vulnerable?. 1989
WQ
Obstetrics
16
Tables. Statistics
AC
Medium
code
for
recordings
no.1
Serial number
1989
Date of manufacture
sound
Geographic Table
There is only one auxiliary table in the
NLM Classification system, Table G
for Geographic subdivisions, which is
based on a modified Cutter pattern.
The world is divided into ten regions, each
of which is assigned a capital letter as
follows:
Table G
A
United States
J
Asia
D
America
K Australia
F
Great Britain
L
G
Europe
M International
H
Africa
P
Pacific islands
Polar Regions
Table G
Within each region, subdivisions are
provided for subordinate units. For
example,
AA1 United States
AA4 Alabama
AA5 Alaska
AA6 Appalachian
Table G
FA1 Great Britain
FE5 England
FI7 Northern Ireland
FM2 Isle of Man
FS2 Scotland
FW3 Wales
Table G
M
International agencies (General or
not listed below)
MA4 Allied Forces
MF6 Food
and
Agricultural
Organization of the United Nations
(FAO)
MI3 International Labor Office (ILO)
MI8 Islamic Countries
MW6 World Health Organization (WHO)
Table G
Table G is used mainly with serial government
publications and with hospital publications.
However, there are some numbers in the
schedules that expressly call for the use of Table
G. For example:
QV PHARMACOLOGY
11 History (Table G)
11.1
General coverage (Not Table G)
******
32 Laws (Table G)
32.1
General coverage (Not Table G)
Table G
In these cases, the decimal extension.1 is
used for material covering areas
broader than any of the areas
represented in Table G.
A history of pharmacology in a particular
geographic area is classed in QV 11
plus a number from Table G, while a
general history of pharmacology is
classed in
QV 11.1
Index
There is a detailed index to the NLM
schedules, with major terms chosen to
conform with those in MeSH.
In the index, major terms are arranged
alphabetically with sub-terms indented
under them.
Each major term or sub-term is followed
by a class number or range of numbers,
including numbers from LCC.
Index
Indented terms represent aspects of the
subject that are more specific or have
their own numbers different from the
general number.
See also references and general
references follow the sub-terms.
The following examples
features:
show these
Examples
Lasers TK 1660-1750
Biomedical application
WB 117
In dentistry (General) WU 26
In Surgery (General) WO 500
Physics
QC 454.L3
Used for other purposes, by subject
See also special topics under
Radiation, Nonionizing
Classification of Special
Types of Materials
Certain types of materials receive special
treatment in the NLM Classification.
These include:
 Bibliographies
 Serial Publications
 Early Publications
Bibliography
The call number for a bibliography in a
topic listed in the NLM schedules
begins with the letter Z, followed by the
class number for the particular subject
of the bibliography.
A bibliography outside the scope of the
NLM Classification is assigned a
number from class Z of the Library of
Congress Classification.
Examples
Z 675.D3
A list of general holdings of a dental
library
Z 7144.I8 A bibliography of isotopes
ZQT 35
A bibliography of biomedical
mathematics
ZW 1
A bibliography of general medical
serials
ZWB 100 A bibliography of monographic
works on general medicine
ZWD 700 A bibliography of aviation and space
medicine
Serial Publications
Serial publications are given different
treatment according to the type of
publication they represent.
There are seven categories:
1. Biomedicine. Serials that are not
restricted to medical topics but are
important to medicine and related fields
are classed in W1.
Serial Publications
2. Information science and general reference
materials. These serials are classed in the
appropriate LCC numbers.
3. Congresses. Serial publications of numbered
congresses are classed in W3, unless they fall
in category 2 or originate from the meetings of
one society, in which case they are classed in
W1.
4. Hospitals. Serial publications of hospitals that
do not contain clinical material are classed in
WX2.
Reports
of
the
government
administration of hospitals are classed in W2.
Serial Publications
5.
Statistics and administration. Serial
government publications of an administrative
or statistical nature are classed in W2.
6. Schedule numbers for special forms.
Some publication forms are individually listed
in the schedules with the numbers marked
with an asterisk (*). They are used for both
monographs and serial publications.
7. Indexes and bibliographies. Indexes or
bibliographies issued serially are classed
according to the instructions for classing
bibliographies given above.
Examples
WB PRACTICE OF MEDICINE
*22
Directories (of health resorts
and/or special systems of
therapeutics (Table G)
*22.1 General coverage (Not Table
G)
Early Publications
1. Nineteenth century titles. A “Special
Schedule
for
19th
Century
Publications,” which is a simplified
version of the NLM Classification, is
provided for the classification of such
publications, except nineteenth-century
bibliographies.
This special schedule appears at the
end of the NLM schedules. An excerpt
from this special schedule is shown as
the following:
Examples
QS Anatomy
QS 22
Directories (Table G)
QSA History
QSB Embryology
******
WB Practice of medicine
WB 22
Directories (Table G)
WBA Popular medicine
WBB Diagnosis
Examples
Medical use of snake venom proteins /
editor, Kurt F. Stocker. 1990
WD
Animal poisoning
410
Reptiles
Cutter number for the main entry,
M489
Medical use…..
1990
Date of publication
Examples
Medical microbiology / Patrick R. Murray
... [et al]. 1990
QW
Microbiology and immunology
4
General Works
Cutter number for the main entry,
M4862
Murray…..
1990
Date of publication
Examples
Encyclopedia of health information sources: a
bibliographic guide to approximately 13,000
citations for publications,
organizations..1987.
W
Medical profession
22
Directories (Table G)
AA1
United States (from Table G)
E54
Cutter number for the main entry the
title, Encyclopedia …
1987
Date of publication
Examples
Medical publishing in 19th century
America../ Francesco Cordasco. 1990
WZ
History of Medicine
345
Medical writing and publishing
Cutter number for the main entry
Cordasco, and work letter (m) for the
title
C794
m
1990
Date of publication
Examples
Essentials of human anatomy &
physiology / Elaine N. Marieb. 1991
QS
Human anatomy
4
General Works
Cutter number for the main entry,
M334e
Marieb and work letter (e) for the title
1991
Date of publication
Examples
Ethical dilemmas in pediatrics : a case
study approach / Edwin N. Forman,
Rosalind Ekman Ladd. 1990
WS
Pediatrics
Pediatrics as a profession. Ethics,
21
Peer review
Cutter number for the main entry,
F724e Forman and work letter (e) for the
title.
1991
Date of publication
Examples
Medicaid spending in the 1980s : the accesscost containment trade-off revisited /
Deborah Chang and John Holahan. 1990
W
Medical profession
275
Medical, dental, pharmaceutical and /or
psychiatric service plans, by country (Table
G)
AA1
United States (from Table G)
C423m
Cutter number for the main entry, Chang
and work letter (m) for the title
1990
Date of publication
Examples
Medical women, curanderas and women
doctors / by Bobette Perrone, H.
Henrietta Stockel and Victoria
Krueger. 1989
WB
Practice of medicine
50
Medical practice (Table G)
AA1
United States (from Table G)
Cutter number for the main entry,
P45m Perrone and work letter (m) for the
title.
1989 Date of publication
‫‪NLM Classification‬‬
‫‪‬‬
‫منابعی برای مطالعه در مورد چگونگی استفاده از ‪NLMC‬‬
‫‪‬‬
‫رهادوست‪ ،‬فاطمه‪« .‬طرح ردهبندی کتابخاناه ملای پزشاکی امریکاا»‪،‬‬
‫‪( .1378‬مقاله تهیه شدهبرای دایرهالمعار کتابداری و اطالع رسانی)‬
‫‪‬‬
‫چاع‪ ،‬لویی مای‪« .‬فهرستنویسی و ردهبندی»‪ .‬مترجماع زهیر حیاتی و‬
‫هاجر ستوده‪ .‬تهراع‪ :‬کتابدار‪ :1379 ،‬ص‪.405-373 .‬‬
‫نیکبخت جم‪ ،‬امیر مسعود‪« .‬نشانه مولف فارسای‪ :‬جادول ساه رقمای‬
‫مبتنی بر کاتر‪-‬سن برع»‪ .‬ویرایش دو ‪ .‬تهراع‪ :‬کتابخانه ملی‪.1378 ،‬‬
‫‪‬‬
‫‪National Library of Medicine.((National Library‬‬
‫‪of Medicine Classification)). Bethesda, MD:‬‬
‫‪NLM, 2007.‬‬
‫‪‬‬
‫مطالب اضافه‬
‫سازماندهی متمرکز و غیر متمرکز‬
‫‪ ‬نظام خودکار کتابخانه (بارکد‪ ،‬رف خوانی‪ ،‬امانت‪ ،‬رزرو و‪ ...‬الکترونیکی)‬
‫‪ ‬سایت کتابخانه کنگره آمریکا و جستجوی اطالعات فهرستبرگه ها‬
‫‪www.lcweb.loc.gov/cataloge‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬جستجوی اطالعات کتابشناختی از سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا‬
‫‪www.locatorplus.nlm.nih.gov‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬برای سازماندهی اطالعات پزشکی فارسی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫لوح فشرده کیمیا‬
‫شبکه اطالعات کتابشناختی ایران (کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی شیراز) ‪srslt.com‬‬
‫افق (شرکت نوسا) ‪nosasoft.com‬‬
‫خانه کتاب ایران ‪ketab.ir‬‬
‫‪ ‬راهنمای آموزشی دیویی در اینترنت‬
‫‪ http://www.oclc.org/dewey/resources/tour/default.htm‬‬
‫‪ ‬نشانه مولف سه رقمی کاتر‪ -‬سن برن به صورت رایگان در محی اینترنت‬
‫‪http://www.librarian.or.kr/reference/mark/cutter1.htm‬‬
‫‪‬‬