Antibiotics Smart Use Program Journal club @ International Health Policy Program 11 June 2010 Nithima Sumpradit, Ph.D. Food and Drug Administration International Health Policy Program, Thailand Page 1 Page 2 Sumpradit N, Chongtrakul P, Anuwong K, Pumtong S would like to thanks • • • • • Thai Food and Drug Administration, Ministry of Public Health World Health Organization Health Systems Research Institution National Health Security Office Drug System Monitoring and Development Centre • Faculty of Medicine at Chulalongkorn University, Konkean University and Thammasart University Faculty of Pharmacy at Srinakarintharawiroj University, Chulalongkorn University, Maha Sarakram University • • Health professionals and participants from – Saraburi, Ayutthaya, Samutsongkhram and Ubonratchathani provinces – Kantang community hospital network – Srivichai private hospital network – Other provinces and healthcare settings • International Health Policy Program, Thailand Presentation template: http://www.powerpointstyles.com Page 3 ระบบยา • เป็ นสว่ นหนึง่ ของระบบสุขภาพ • ประกอบด ้วย 4 สว่ น คือ – การคัดเลือกยา (Drug Selection) • ระบบการขึน ้ ทะเบียน etc. – การจัดหายา (Drug Procurement) ื้ etc. • ระบบการจัดซอ – การกระจายยา (และการเข ้าถึงยา) • ระบบประกันสุขภาพ และสวัสดิการรักษาพยาบาล ี าหลักแห่งชาติ etc. • บัญชย ้ – การใชยา ่ ารเปลีย ้ • ทีผ ่ า่ นมาใช ้ DUE แต่มักไม่นาสูก ่ นพฤติกรรมการใชยา Page 4 ้ การใชยาอย่ างสมเหตุผล ้ • การใชยาอย่ างสมเหตุผล – Rational use of medicines (RUM) • patients receive medications appropriate to their clinical needs, in doses that meet their own individual requirements, for an adequate period of time, and at the lowest cost to them and their community (WHO) – Quality use of medicines (QUM) – Rational use of drugs (RUD) • It is about people and their perspectives on medicine use (Andrew Gilbert). • หลัก ้ 1. ไม่ใชยา... ถ ้าไม่จาเป็ น ้ ให ้ใชอย่ ้ างเหมาะสม 2. ถ ้าจาเป็ นต ้องใช... Page 5 Antibiotics profile, Thailand ื้ (รวมถึงยาปฏิชวี นะ) สูงสุดเป็ น ประเทศไทยมีการผลิตและนาเข ้ากลุม ่ ยาฆ่าเชอ อันดับ 1 ของประเทศอย่างต่อเนือ ่ งตัง้ แต่ปี 2543 เป็ นต ้นมา ในปี 2550 การ ผลิตและนาเข ้ายากลุม ่ นีม ้ ม ี ล ู ค่ารวมประมาณ 2 หมืน ่ ล ้านบาท หรือประมาณร ้อย ละ 20 ของมูลค่ายาทัง้ หมด ยาปฏิชวี นะเป็ นกลุม ่ ยาทีม ่ รี ายงานการเกิดอาการไม่พงึ ประสงค์สงู สุดเป็ นอันดับ 1 ของประเทศ ประมาณร ้อยละ 54 ของอาการไม่พงึ ประสงค์ทัง้ หมดทีเ่ กิดขึน ้ จากยาทุกชนิดรวมกัน ้ โรงเรียนแพทย์ทม ี่ ก ี ารสงั่ ใชยาปฏิ ชวี นะอย่างไม่สมเหตุผลสูงถึงร ้อยละ 25-91 ื้ ไวรัส) คิด ขณะทีป ่ ระชาชนมีการกินยาปฏิชวี นะในโรคหวัด (ซงึ่ เป็ นการติดเชอ เป็ นร ้อยละ 40-60 ในต่างจังหวัด และสูงถึงร ้อยละ 70-80 ในกรุงเทพมหานคร Page 6 Antibiotics crisis Figure. Increased drug resistance among pathogens versus reduced development of new drugs. A) Growing proportions of selected pathogens resistant against the antibiotic drug ciprofloxacin. Similar increase in resistance was measured for most commonly used antibiotics. B) The number of new antimicrobial drugs approved by the FDA between the years 1983-2007. Source: http://www.weizmann.ac.il/molgen/Sorek/antimicrobials.html Page 7 From a project to a national program Phase 1: Intervention to change behavior A pilot phase in 10 community hospitals and 87 primary health centers in Saraburi province in 2007-2008 o test interventions on antibioticprescribing behavior Phase 2: To test scaling up feasibility A model expansion phase in three provinces (i.e., large, medium and small provinces) and two hospital networks (both public and private hospitals) during 2008-2009 to test scaling up feasibilities Started in Aug 2007 Diffusion update: Dec 2009 First policy support was from the National Health Security Office that adopted ASU as a pay-for-performance criterion for community hospitals. (March 2009) Phase 3: To promote program sustainability A sustainability phase in 2009-2012 to integrate ASU into national health agenda and create social norms on proper use of antibiotics. Page 8 ASU ปี 2 ASU ปี 1 2 ผลจากการถอดบทเรียน (เพือ ่ ปรับปรุงงาน) 1 ผลตามเป้าหมาย/ต ัวชวี้ ัด ั ฤทธิ)์ (เพือ ่ ประเมินผลสม Page 9 Goals ปี ที่ 1 Individual level: Aim at prescribing behavior change in reducing inappropriate use of antibiotics in three common tracers: upper respiratory infection (URI), acute diarrhea and simple wound. Inclusion criteria: OPD patients who are 2 years and older with overall good health. Exclusion criteria: IPD patients, patients who are seriously ill or diabetic, or people with low or compromised immune system. ปี ที่ 2 Organizational level: Aim at developing decentralized, collaborative networks and empowering networks ปี ที่ 3-5 Community level: Aim at creating social norms on rational use of antibiotics National level: Aim at developing well-accepted, functional national agenda or policy on antibiotics and streamlining existing resources Page 10 Conceptual framework ถ ้าต ้องไปออกหน่วยแพทย์บนดอยสูง มีเงินให ้แค่พอเติมน้ ามัน 1 ถังระหว่างทาง... ้ ขับรถหลงหรือออกนอกเสนทางมากไม่ ได ้ เพราะน้ ามันอาจไม่พอ ้ ได ้ เพราะคนไข ้บางคนอาจเป็ นอันตราย ไปชาไม่ เลือกประเภทรถผิดไม่ได ้ เพราะคงไปไม่ถงึ ยาและอุปกรณ์ทเี่ อาไปต ้องเพียงพอและเก็บรักษาอย่างเหมาะสม ไม่งน ั ้ คงไร ้ ประโยชน์ ้ ถ ้ามีแผนทีบ ่ อกลักษณะภูมป ิ ระเทศและเสนทางและมี ข ้อมูลเกีย ่ วกับชุมชนนัน ้ ก็คงจะดี กรอบแนวคิด Page 11 PRECEDE-PROCEED Planning Model: ASU framework Analysis of resources, administrative procedures and organization Planning (goal, intervention design, evaluation) Step 6 Implementation Start with a training Follow by stimulating & reminding to comply with the ASU plan (as mentioned in step 5) Step 5 Administrative and policy assessment -Tools for health professionals: (to educate, to adjust attitudes, and to increase self-efficacy) -Tools for patients: (to reduce expectation of receiving antibiotics) - Other measures: Pay-for-service criteria, provincial policy, positive competition Step 7 Process evaluation To evaluate if ASU was implemented - whether tools were used - whether target group expose to media/ messages - Cause prioritization by importance and changeability - Selected causes: (1)knowledge, belief, and self-efficacy of health professionals (on disease, treatment, and communication with patients) (2)Patients’ request of antibiotics Step 4 Educational and ecological assessment Source: Nithima Sumpradit Need assessment – To understand the situation on medication use problems in both national and local contexts. At the local context, participation with local team is crucial to understand the local situation/environment including possible causes of problems, stakeholders, etc.. Phase 3 Behavioral & environment diagnosis Step 2 Epidemiological diagnosis Step 1 Social diagnosis Patients’ health Quality of life Predisposing factors: Knowledge, beliefs, attitudes, self-efficacy Reinforcing factors: Prescribing behavior Patient’s expectation, Peer pressure, drug promotion Enabling factors: Hospital formulary, substitute drugs (e.g., herbal drug) and medical equipment Hospital context Step 8 Impact evaluation Indicator 1: Change in knowledge, attitude, self-efficacy, and intention Indicator 2: Change in amount of antibiotics being prescribed Indicator 3: Change in percent of targeted patients who were not prescribed with antibiotics Step 9: Outcome evaluation Indicator 4: Patients’ perception of health and satisfaction (without antibiotics prescription) Page 12 Theories used in ASU program • Planning theories – PRECEDE-PROCEED planning model – Transtheoreical model – Ecological model • Behavioral change theories – Health belief model – Theory of planned behavior – Self-efficacy Page 13 ื่ อุปกรณ์ของโครงการ สอ Preparation. คูม ่ อ ื ดาเนินโครงการ Antibiotics Smart Use Self-explanatory guideline for team setting, goal setting; program planning, implementation and evaluation with data collection sheets, questionnaires, and instructions for data analyses ื่ อุปกรณ์ในการปรับเปลีย Action. สอ ่ นพฤติกรรม To correct misunderstanding and increase self-efficacy • Treatment guideline • Herbal medicines (scientifically approved) • etc. Andrographis paniculata (Burm. F) Wall. ex Nees To lower patients’ expectation on receiving antibiotics At the OPD waiting area • Poster • ASU Edutainment VCD In an examination room • Brochure • ASU calendar etc. Use: Sore throat, Fever (being endorsed by National list of essential herbal medicines & recommended for H1N1) ื่ สารสาหรับ network encouragement Maintenance. การสอ • Successful stories of ASU networks (DVD with English subtitle) • ASU Newsletters (bimonthly), e-mails, Informal consultation • On-line list of networks and contact information Page 14 บุคลากรทางการแพทย์ คนไข้ และประชาชนทั่วไป Page 15 ที่มา: พิสนธิ์ จงตระกูล Page 16 Page 17 All supportive materials can be download from http://newsser.fda.moph.go.th/rumthai/ Page 18 Implementation Local teams plan and implement their own ASU projects. Support are available per request. Local teams Multifaceted intervention • Education: training, discussion, dialogue etc • Management: nonABO checkbox in a prescription, universitylocal hospital network etc • Policy: Provincial policy, Hospital policy etc. • Incentive: Positive competition etc” Network relationship Decentralized network Starfish – not spider Sense of ownership Set their own project name Create their own materials Know-how transfer Training for trainers Central team Supportive actions • Technical support • Support local actions & intervention materials • Empower ASU networks Overall ASU mobilization • ABO as national agenda • Knowledge management • Network management • Strategic plans and implementations Human dignity & respect Fun to do! Page 19 Indicator 2: Change in antibiotics use (Goal: 10% reduction) Data collection: Before (Dec 06–Oct 07) vs. After (Dec 07–Oct 08) Sample: All 10 community hospitals and 87 primary health centers in Saraburi (RR = 50%) Amount of ABO (Capsules/Tablets) Amount of ABO (Bottles) 7 12 6 10 5 8 -18% 4 -23% 6 3 4 2 2 -39% 1 0 0 Before -46% Before After • Result: antibiotics reduction is accounted for approximately 34,000 US$/year After Primary health centers Community hospitals Source: Kunyada Anuwong & Somying Pumtong Page 20 การแปรผลเชงิ นโยบาย ้ าปฏิชวี นะ ต ัวชวี้ ัด 2: ปริมาณ-มูลค่าการใชย ้ าปฏิชวี นะได้มากน้อยแค่ไหน คุม • โครงการ ASU ลดการใชย ้ ค่า ต่องบประมาณทีใ่ ชไ้ ปหรือไม่? ้ – ASU ปี ท ี่ 2 ในชว่ ง 4 เดือนหลังเริม ่ โครงการ มูลค่าการใชยา ปฏิชวี นะลดลง 2.2 ล ้านบาทจากปี ทแ ี่ ล ้ว (6.6 ล ้านบาท/ปี ) ้ – โครงการปี ท ี่ 2 ใชงบด าเนินการใน 1 ปี รวมประมาณ 2.5 ล ้านบาท ซงึ่ เทียบเฉพาะเม็ดเงินก็นับว่าคุ ้มค่า – การคานวณนีย ้ งั ไม่รวมผลทีไ่ ด ้จาก ี่ งต่อการเกิดอาการไม่พงึ ประสงค์ (ADR) แพ ้ยา ดือ • การลดความเสย ้ ยา ื้ ดือ • ค่าใชจ่้ ายในการรักษาการแพ ้ยา ADR เชอ ้ ยา ้ • ผลระยะยาวต่อการเปลีย ่ นแปลงระบบ การพัฒนาฐานความคิดของผู ้สงั่ ใชยา ั ยภาพเครือข่าย และทรัพยากรมนุษย์ การพัฒนาศก ึ ษาการขยายโครงการใชยาปฏิ ้ ทีม ่ า: รายงานการศก ชวี นะอย่างสมเหตุผล Antibiotics Smart Use (กันยายน 2552) Page 21 Effects on prescribing behavior Indicator 3: Percent of patients with the targeted diseases who did not received ABO (Goal: 20% increase) Sample: Two community hospitals and 4 primary health centers Data analysis: Chi-square (before and after) with a control group (May – Oct 07 vs. Dec 07 – May 08) Intervention, N 8,099 80 74.6 70 Control, N 5,865 60 50 40 45.5 44.2 42.3 30 Saraburi Ayuthaya (control) 20 10 0 Before Source: Kunyada Anuwong & Somying Pumtong After Page 22 การแปรผลเชงิ นโยบาย ต ัวชวี้ ัด 3: ร้อยละผูป ้ ่ วย 3 โรคเป้าหมายทีไ่ ม่ได้ยาปฏิชวี นะ • ADR ของกลุม ่ ยาปฏิชวี นะสูงเป็นอ ันด ับหนึง่ ของประเทศ ASU ่ ยให้ลดความเสย ี่ งของ ADR ได้อย่างไร มากน้อยแค่ไหน? ชว – อุบลราชธานี: ก่อนโครงการ รพช. มีอต ั ราการจ่ายยาปฏิชวี นะในโรค URI ที่ 50.4% แต่หลังทาโครงการลดลงอยูท ่ ี่ 37.5% (-12.9%) – หากแปลผลเป็ นจานวนคนไข ้ในชว่ ง 4 เดือน ิ้ 52,400 คน และหากจ่ายยาปฏิชวี นะเหมือนเดิมก่อน • คนไข ้ URI มารับการรักษาทัง้ สน เริม ่ ทาโครงการจะทาให ้คนไข ้ 26,410 คนได ้รับยาปฏิชวี นะ แต่เนือ ่ งจากทาโครงการ จึงทาให ้มีคนไข ้เพียง 19,663 คนได ้รับยาปฏิชวี นะ แปลว่า รพช.ในอุบลราชธานี ป้องก ันคนไข้จานวน 6,747 คนไม่ให้ได้ร ับอ ันตรายจากการได้ร ับยาปฏิชวี นะ โดยไม่จาเป็น และป้องก ันไม่ให้คนไข้เหล่านีเ้ ป็น host ของการกลายพ ันธุข ์ อง ื้ ดือ ้ ยา เชอ – ตัวเลข 6,747 นีเ้ ป็ นเพียงตัวอย่างใน 1 โรค ใน 1 พืน ้ ที่ ในชว่ งเวลาเพียง 4 เดือน หากคานวนโดยคิดเป็ น 1 ปี โรงพยาบาลชุมชน 20 แห่งในจังหวัดอุบลราชธานีจะ ชว่ ยป้ องกันคนไข ้ URI จากการได ้รับยาปฏิชวี นะโดยไม่จาเป็ น เป็ นจานวนถึง 20,241 คน ึ ษาการขยายโครงการใชยาปฏิ ้ ทีม ่ า: รายงานการศก ชวี นะอย่างสมเหตุผล Antibiotics Smart Use (กันยายน 2552) Page 23 การแปรผลเชงิ นโยบาย ต ัวชวี้ ัด 4: สุขภาพและความพึงพอใจของคนไข้ • ผลการร ักษาเมือ ่ คนไข้ไม่ได้ร ับยาปฏิชวี นะเป็นอย่างไร มน ่ ั ใจก ับ ผลทีไ่ ด้มากน้อยแค่ไหน? – การติดตามคนไข ้โรคเป้ าหมายทีไ่ ม่ได ้ยาปฏิชวี นะในจังหวัดสมุทรสงคราม ั (N = 917) พบว่า (N = 151) และกลุม ่ โรงพยาบาลศรีวช ิ ย • คนไข ้เกือบทัง้ หมด (96% และ 99.3% ตามลาดับ) หายเป็ นปกติหรืออาการดีขน ึ้ • มากกว่า 80-90% พึงพอใจต่อการรักษาทีไ่ ด ้รับ และจะกลับมารักษาทีน ่ อ ี่ ก ี – การติดตามคนไข ้โรคเป้ าหมายทีไ่ ม่ได ้ยาปฏิชวี นะในการนาร่องทีส ่ ระบุร ี (N = 1,200) พบว่า • คนไข ้เกือบทัง้ หมด (97.1%) หายเป็ นปกติหรืออาการดีขน ึ้ • กว่า 90% มีความพึงพอใจกับการรักษา และจะกลับมารักษาทีแ ่ ห่งเดิมอีก – ข ้อมูลจากการติดตามคนไข ้ใน 3 แหล่งนีซ ้ งึ่ มีทงั ้ คนไข ้ทีเ่ ป็ นคนในเมือง คนชานเมือง และคนต่างจังหวัด ล ้วนยืนยันผลซงึ่ กันและกัน ้ จึงสามารถสร ้างความมั่นใจให ้แก่ผู ้สงั่ ใชยาและผู ้กาหนดนโยบายได ้ว่าคนไข ้ในโรค เป้ าหมายสามารถหายได ้เป็ นปรกติหรือมีอาการดีขน ึ้ แม ้ไม่ได ้รับยาปฏิชวี นะ ึ ษาการขยายโครงการใชยาปฏิ ้ ทีม ่ า: รายงานการศก ชวี นะอย่างสมเหตุผล Antibiotics Smart Use (กันยายน 2552) Page 24 Effects on network development (Organizational & community level) ASU network is powerful and priceless. ASU in action Home visit Donpud hospital Community leaders in ASU training session ASU & partners Villagers learning about ASU ASU team @ Ponesawan hospital Page 25 Successful stories… • ASU ของสระบุร ี และอยุธยา ได ้รางวัลชนะเลิศในงานประชุมวิชาการ ระดับประเทศ Saraburi province team (ASU Year 1) Ayutthaya province team (ASU Year 2) • มีภาคีเครือข่ายเพิม ่ ขึน ้ ทัง้ จากหน่วยงานสว่ นกลาง และสว่ นภูมภ ิ าค – – จาก 1 จังหวัด มากกว่า 15 จังหวัด และกระจายทั่วประเทศ จาก สานักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) องค์การอนามัยโลก นักวิชาการจากคณะแพทยศาสตร์ ั ศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย คณะเภสช (สวรส.) สานักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) แผนงานสร ้างกลไกเฝ้ าระวังและพัฒนาระบบยา ั ศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) (กพย.) และ นักวิชาการจาก คณะแพทยศาสตร์ (คณะเภสช ั ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสาร มหาวิทยาลัยขอนแก่น คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทาลัยธรรมศาสตร์ คณะเภสช ิ ปกรรม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย คราม คณะศล Page 26 Conclusion Individual level: Achieve in reduction of inappropriate use of antibiotics in the three common tracers. Organizational level: Achieve in developing collaborative, decentralized networks and empowering networks R2R > Community level: Achieve in developing social norms in rational use of antibiotics National level: NHSO expanded ASU criterion to apply in hospitals at all levels (from primary to tertiary care) since March 2010. On-going procedures: HA National agenda / policy on antibiotics and RUM Page 27 Success factors Challenges • • • Complexity of antibiotics / RUM issues “Severe but not-urgent” perception • Regulation & enforcement: “Freely” access to antibiotics Public-private partnership in RUM • • • • • • • • Compatibility with health professionals’ interest Benefit to patient’s health & hospitals’ cost-savings Supportive system Local context-adjustment Network relationship • • Education: Health professionals & Lay persons • • Tertiary care hospitals Private sectors • Antibiotics in agriculture and ecological system Testability Outcome visibility Multidisciplinary, multisectoral team Theoretically-based planning Page 28 Next ้ ในปี พ.ศ. 2555 การใชยาปฏิ ชวี นะอย่างสมเหตุผลใน 3 โรค เป้ าหมายจะเป็ นงานประจาของสถานพยาบาล และเป็ นบรรทัดฐาน ทางสงั คม ื่ มต่อนโยบาย ยุทธศาสตร์ท ี่ 1 การขับเคลือ ่ นเชอ ั ยภาพของเครือข่ายในกลุม ยุทธศาสตร์ท ี่ 2 การพัฒนาศก ่ บุคลากร ทางการแพทย์ ื่ สารสาธารณะ และการรณรงค์สภ ยุทธศาสตร์ท ี่ 3 การสอ ู่ าค ประชาชน Page 29 ้ าอย่างสมเหตุผลของประเทศไทย ่ เสริมการใชย ภาพงานด้านการสง มติ 2552: ยุทธศาสตร์ ยุตก ิ ารส่งเสริมการขาย ยาทีข ่ าดจริยธรรม สธ. / อย. คณะกรรมการพ ัฒนาระบบยาแห่งชาติ (2552) สช. มติ 2551: ยุทธศาสตร์ การเข ้าถึงยาถ ้วนหน ้า ของประชากรไทย ยุทธ์ 1 สนับสนุนผู ้ป่ วย เข ้าถึงยา & มีสว่ นร่วม ยุทธ์ 2 ราคายาให ้ สอดคล ้องค่าครองชีพ ผลผลิต: แผนปฏิบต ั ก ิ าร ตามยุทธศาสตร์ (2554-2558) คณะอนุฯ RUD (ประธาน: อ. ธีรวัฒน์) (เลขา: อย.) คณะอนุฯ พ ัฒนานโยบาย และยุทธศาสตร์ (ประธาน: ปลัด สธ.) คณะอนุฯ บ ัญชียาหล ัก แห่งชาติ คณะอนุฯพิจารณา ราคากลาง ผลผลิต: นโยบายและยุทธศาสตร์ การพัฒนาระบบยาแห่งชาติ (การเข ้าถึงยา และ RUD) ยุทธ์ 3 พัฒนาอุตสาหกรรมยาใน ปท. ยุทธ์ 4 วิจัยและพัฒนา ยาใหม่ ยุทธ์ 5 ลดอุปสรรค และใช ้ ปย.จาก กม. ยุทธ์ 6 RUD คณะทางานร่างนโยบาย และแผนยุทธศาสตร์การ เข้าถึงยา และ RUD นโยบาย ระบบ และกลไก RUD ของประเทศ คณะทางานร่างนโยบายและ แผนยุทธศาสตร์ดา้ นกฎหมาย และ regulation คณะทางานร่างนโยบาย และแผนยุทธศาสตร์ดา้ น อุตสาหกรรมยา ยาปฏิชวี นะ เป้ าหมาย: การใช ้ยาปฏิชวี นะอย่างสมเหตุผลเป็ น common practice ในงานประจา และบรรทัดฐานทางสังคม ่ มก ับนโยบาย ยุทธ์ 1 เชือ RUD และยาปฏิชวี นะ Antibiotics Smart Use (ASU) program (2550) ยุทธ์ 3 รณรงค์ภาค ประชาชน ั ยุทธ์ 2 พ ัฒนาศกยภาพ เครือข่ายสถานพยาบาล เครือข่ายน ักวิจ ัย เครือข่าย R2R (สวรส.) เครือข่าย PTC (รพ.ใหญ่) (FP: สปสช. ... กพย.) ั เครือข่ายเภสชกร รพ. ชุมชน 200 PCU (FP: กพย.) ั สมาคมเภสชกรรม ชุมชน และร้านยา คุณภาพ Page 30 ่ ง ตาราง 15 ชอ Thank you Page 31