461191 Discrete mathematics Lect. 2: Sets, Functions, Sequences, and Sums San Ratanasanya CS, KMUTNB Today’s Topics Review from last lecture Proof Strategies Administrivia Sets Functions Sequences Sums Review from last lecture Rules of Inference ่ ารพิสจ เป็ นการให ้เหตุผลทีน ่ าไปสูก ู น์ premises ต ้องเป็ นจริงทัง้ หมดถึงจะสามารถสรุปว่า conclusion เป็ นจริง (p1 p2 … pn) c is tautology Introduction to Proofs Formal and Informal proof Direct proof, Indirect proof, Proof By Example, … Fallacy Circular Reasoning First Order (Predicate) Logic Constant Predicate Property that the object has E.g. Jim is tall tall(jim), สมชายเป็ นพ่อของสมหญิง father( สมชาย, สมหญิง) Atomic Sentence Refers to any object in the world E.g. สมชาย, Jim A simplest sentence showing object and property Argument A series of sentences in which the last sentence, a conclusion, is supported by other sentences, premises The argument is valid if all premises are true, i.e. conclusion is true Examples of Proof Prove that 2 is irrational by giving a proof by contradiction Let p be “√2 is irrational” then ¬p is “It is not the case that √2 is irrational” which mean √2 is rational. We have to show that ¬p is true leads to contradiction. √2 is rational means there exist integers a and b with √2 = a/b, where a and b have no common factors, i.e. a/b is in lowest terms. 2 = a2/b2 2b2 = a2 Since a2 is even, let a = 2c and replace a in the above equation 2b2 = 4c2 b2 = 2c2 b is also even We have proven that ¬p must be FALSE. Hence, p must be TRUE. √2 is irrational Examples of Proof Proof that 1 = 2 Step 1. a = b 2. a2 = ab 3. a2 – b2 = ab – b2 4. (a - b)(a + b) = b(a - b) 5. a + b = b 6. 2b = b 7. 2 = 1 Reason Given Multiply both sides of (1) by a Subtract b2 from both sides of (2) Factor both sides of (3) Divide both sides of (4) by (a – b) Replace a by b in (5) because a = b and simplify Divide both sides of (6) by b What’s wrong with this proof?!?!?! More Proof Methods and Strategy There are some more methods to Proof Proof Strategies Exhaustive Proof and Proof by Cases Existence Proof Uniqueness Proof Analyze question to see which method you should use Try Direct proof Try Other proof methods Forward and Backward reasoning Looking for Counterexamples We will come back to more Proof in Chapter 4 Administrivia Lecture notes will be up before class Please check class webpage on Monday I will try to up notes by Monday midnight Be prepared for programming assignments Prolog, ISETLW Python, Scheme Tips to survive in University Make use of Syllabus Prepare, prepare, and prepare Form a group to help each other to learn Write your own assignment Activities Read or study before class Participate and ask some questions in class Review and do homework right after class Group study To plan your study Do other activities rather than study only e.g. work out, sports, meditation, party, etc. Exams Review and relax before exam Do your best on exams Set Set Definition: A set is an unordered collection of objects. Fundamental discrete structure Used to group objects together Is a Mathematical Data Type Elements of Set Definition: The objects in a set are called the elements, or members, of the set. A set is said to contain its elements. “a is an element of the set A” เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ aA “a is not an element of the set A” เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ aA ใช้ตวั พิมพ์เล็กแทนสมาชิก (element), ตัวพิมพ์ใหญ่แทนเซต การแสดง/แจกแจงสมาชิกของเซต สัญญลักษณ์: { } ตัวอย่าง Set V ประกอบด้วยสระในภาษาอังกฤษ Set O ประกอบด้วยจานวนเต็มบวกที่เป็ นเลขคู่ที่นอ้ ยกว่า 10 V = {a, e, i, o, u} O = {2, 4, 6, 8} Set M ประกอบด้วยจานวนเต็มบวกที่นอ้ ยกว่า 100 M = {1, 2, 3, …, 99} Ellipsis or “ … “ Notation ใช้ในหลายกรณี เช่น in English writing ใช้สาหรับ omitted word, phrase, line, or paragraph from within a quoted passage in mathematical notation mean “and so forth,” Ex: 1, 2, 3, …, 100 a, b, c, …, z การเขียนเซตโดยใช้ Set builder ระบุ property ของสมาชิกแทนการระบุสมาชิกทีละตัว ตัวอย่าง Set O ประกอบด้วยเลขจานวนเต็มคู่ที่นอ้ ยกว่า 10 O = { x | x เป็ นจานวนเต็มคู่ที่นอ้ ยกว่า 10} O = { x | x is an even positive integer less than 10} O = { x Є Z+ | x is even and x < 10} Set ที่ใช้บ่อยๆ เซตของจานวนนับ (Natural numbers) N = {0, 1, 2, …} หมายเหตุ natural number อาจหมายถึง set {0, 1, 2, 3, ...} ใช้ใน logic, set, computer science set {1, 2, 3, ...} ใช้ใน number theory เซตของจานวนเต็ม (Integer) เซตของจานวนเต็มบวก Z+ = {1, 2, 3, …} เซตของเศษส่ วน Z = {…, -2, -1, 0, 1, 2, …} Q = { p/q | p Є Z, q Є Z and q ≠ 0 } เซตของจานวนจริ ง: R จานวนจริ ง Set ของ Set สมาชิกของเซตอาจประกอบด้วยเซตอื่นๆ เช่น A = {N, Z, Q, R} เซต A ประกอบด้วยสมาชิก 4 ตัว ได้แก่ เซต N, Z, Q และ R A ={{a}, {b}} {a} A แต่ a A การเท่ากันของเซต Definition: Two sets are equal if and only if they have the same elements. That is, if A and B are sets, then A and B are equal if and only if x( x A x B) We write A = B if A and B are equal sets. การเท่ากันของเซต {1, 3, 5} และ {3, 5, 1} สามารถสลับลาดับกันได้ {1, 3, 5} และ {1, 1, 1, 3, 3, 5, 5, 5, 5,} สามารถเขียนสมาชิกได้มากกว่าหนึ่ งครั้ง Venn Diagram Introduced by John Venn in 1881 Universal set (U) contains all the objects under consideration Example: เซตของสระในภาษาอังกฤษ U V U: เซตของพยัญชนะภาษาอังกฤษทั้งหมด 26 ตัว V: เซตของสระในภาษาอังกฤษ เซตว่าง (Empty Set or Null Set) ไม่มีสมาชิก สัญลักษณ์ Ø {} เซตของเซตว่าง เป็ นเซตที่มีสมาชิกเพียงตัวเดียว คือ Ø เขียนแทนด้วย {Ø} เทียบได้กบั ลักษณะของโฟลเดอร์ในเครื่ องคอมพิวเตอร์ Subset Definition: The set A is said to be a subset of B if and only if every element of A is also an element of B. We use the notation A B to indicate that A is a subset of the set B Note: x( x A x B) must be true Subset A B Example: Subset The set of all odd positive integers less than 10 is a subset of the set of all positive integers less than 10 A: เซตของจานวนเต็มบวกที่เป็ นเลขคี่ที่มีค่าน้อยกว่า 10 A = {1, 3, 5, 7, 9} B: เซตของจานวนเต็มบวกที่นอ้ ยกว่า 10 B = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9} A B Example: Subset เซตของนักศึกษาภาค CS เป็ น subset ของ เซตของนักศึกษา คณะวิทยาศาสตร์ เซตของนักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ เป็ น subset ของ เซตของ นักศึกษา KMUTNB กาหนดให้ A: เซตของประชากรที่อาศัยใน กทม. B: เซตของประชากรที่อาศัยในภาคกลาง C: เซตของประชากรไทย A BC Example: Subset A={1,2,3,4} B={1,3} C={2,4} D={1,3,4} E={1,2,3,4,5} เซตใดเป็ น subset ของเซตใดบ้าง Example: Subset จงหา subset ของเซต A={1,2,3} Ø, {1}, {2}, {3}, {1,2}, {1,3}, {2,3}, {1,2,3} จงหา subset ของเซต A={ {1}, {2} } Ø, { {1} }, { {2} }, { {1}, {2} } ข้อสังเกต {1} ไม่เป็ น subset ของ A Subset Theorem For every set S, (i) Ø S (ii) and S S เซตที่ไม่ใช่เซตว่าง จะมี subset สองตัว พิสูจน์ พิสูจน์วา่ Ø S ต้องแสดงให้เห็นว่า x( x Ø x S ) เป็ นจริ ง เนื่องจาก Ø ไม่มีสมาชิก ดังนั้น x Ø ดังนั้นจึงสรุ ปได้วา่ x( x Ø x Sเป็) นจริ ง Vacuous Proof เป็ นเท็จ Proper Subset A เป็ น proper subset ของ B เมื่อ A ≠ B และ AB สัญลักษณ์ของ proper subset AB วิธีการตรวจสอบ proper subset: ต้องหาสมาชิก x ในเซต B ที่ไม่เป็ นสมาชิกของเซต A Proper Subset AB Subset and Superset Relations ST (“S is a subset of T”) means that every element of S is also an element of T. ST x (xS xT) S, SS. ST (“S is a superset of T”) means TS. Note S=T ST ST. S / T means (ST), i.e. x(xS xT) Proper (Strict) Subsets & Supersets ST (“S is a proper subset of T”) means that ST but for ST. T./Similar S Example: {1,2} {1,2,3} S T Venn Diagram equivalent of ST การเท่ากันของเซต เราจะสามารถบอกว่าเซต A เท่ากับเซต B ได้เมื่อ 1. A B และ BA 2. หรื อสามารถเขียนได้ในรู ป x(x A x B) และ 3. หรื อ x(x B x A) x(x A x B) จานวนสมาชิกในเซต Definition: Let S be a set. If there are exactly n distinct elements in S where n is a nonnegative integer, we say that S is a finite set and that n is the cardinality of S. The cardinality of S is denoted by |S|. จานวนสมาชิกของ Ø หรื อ |Ø| คือ 0 Example กาหนดให้ A เป็ นเซตของจานวนเต็มบวกที่เป็ นเลขคี่ที่มีค่าน้อย กว่า 10 สมาชิกของ A คืออะไร 1, 3, 5, 7, 9 จานวนสมาชิกของ A หรื อ |A| คือเท่าไหร่ |A| = 5 Example กาหนดให้ B เป็ นเซตของตัวอักษรภาษาอังกฤษ (สนใจเฉพาะ ตัวพิมพ์เล็ก) สมาชิกของ B คืออะไร a, b, c, …, z |B| คือเท่าไหร่ |B| = 26 Infinite Set Definition: A set is said to be infinite if it is not finite. ไม่สามารถบอกจานวนสมาชิกในเซตได้ เช่น เซตของจานวนเต็มบวก เซตของจานวนดาวบนฟ้ า Sets Are Objects, Too! The objects that are elements of a set may themselves be sets. E.g. let S={x | x {1,2,3}} then S={, {1}, {2}, {3}, {1,2}, {1,3}, {2,3}, {1,2,3}} Note that 1 {1} {{1}} !!!! Power Set Definition: Given a set S, the power set of S is the set of all subsets of the set S. The power set of S is denoted by P(S). Example What is the power set of the set {1,2}? Subset ของ {1,2} คือ Ø, {1}, {2}, {1,2} ดังนั้น P( {1,2} ) = { Ø, {1}, {2}, {1,2} } Example จงหา Power set ของ Empty: P(Ø) subset ของ Ø คือ P(Ø) = {Ø} Ø จงหา Power set ของ {Ø}: P( {Ø} ) P({Ø}) = {Ø, {Ø} } Ordered n-tuples For nN, an ordered n-tuple or a sequence of length n is written (a1, a2, …, an). The first element is a1, etc. These are like sets, except that duplicates matter, and the order makes a difference. Note (1, 2) (2, 1) (2, 1, 1). Empty sequence, singlets, pairs, triples, quadruples, quintuples, …, n-tuples. Cartesian Product Definition: Let A and B be sets. The Cartesian product of A and B, denoted by A x B, is the set of all ordered pairs (a,b), where a A and b B . Hence, A B {(a, b) | a A b B} Example A={1,2} B={a,b} What is the Cartesian product A x B? A x B = { (1,a), (1,b), (2,a), (2,b) } What is B x A? B x A = { (a,1), (a,2), (b,1), (b,2) } AxB≠BxA Example A={1,2} B={3,4} C={5,6} What is the Cartesian product A x B x C? A x B x C = { (1,3,5), (1,3,6), (1,4,5), (1,4,6), (2,3,5), (2,3,6), (2,4,5), (2,4,6)} Self-test จงเขียนแสดงสมาชิกของเซตต่อไปนี้ 1. 1. 2. 3. จงระบุจานวนสมาชิก พร้อมทั้งแจกแจงสมาชิกของเซตต่อไปนี้ 2. 1. 2. 3. 3. 4. 5. เซตของจานวนนับที่หารด้วย 10 ลงตัวแต่มีค่าไม่เกิน 50 เซตของจานวนเต็มบวกที่มากกว่า 1 แต่นอ้ ยกว่า 10 เซตของวันในหนึ่งอาทิตย์ { {a}, b, c, {0}, {1}, 2} { 1, 2, 3, 3, 4, 5} { x | x Є Z+ และ x2 < 80} จงแสดง subset ของ { 2, 4, 6, 8} จงแสดง Power Set ของ { Ø, {3}, {5} } กาหนดให้ A = { a, b, c } และ B = { d, e } จงแสดง A x B Set Operations Union Definition: Let A and B be sets. The union of the sets A and B, denoted by A B , is the set that contains those elements that are either in A or in B, or in both. เขียนได้เป็ น A B {x | x A x B} Union AB Example: Union { 1, 3, 5 } = { 1, 2, 3, 5} { a, b, c, d} { 1, 2, 3 } { 1, 2, 4} = { a, b, c, d, 1, 2, 4} { 1, 2, 3} Ø { 1, 2, 3} = { 1, 2, 3} { 1, 2, 3} = { 1, 2, 3} Intersection Definition: Let A and B be sets. The intersection of the sets A and B, denoted by A B , is the set containing those elements in both A and B. เขียนได้เป็ น A B {x | x A x B} Intersection A B Example: Intersection { 1, 3, 5 } = { 1, 3} { a, b, c, d} ={} { 1, 2, 4} { 1, 2, 3} { 1, 2, 3 } { 1, 2, 3} = { 1, 2, 3} { 1, 2, 3} ={} Ø จานวนสมาชิก กาหนด | A | = 3 และ | B | = 3 จงหา | A | + | B | จงหา | A B | Example กาหนด A = { a, b, c } และ B = { a, d, e } |A|=3 |B|=3 จงหา | A B | | A B | = 5 สูตร A B | A | | B | | A B | | A B | = 1 | A B |= 3 + 3 – 1 = 5 | A B | A = { a, b, c } และ B = { a, d, e } U d b A c a B e Inclusion-Exclusion Principle How many elements are in AB? |AB| = |A| |B| |AB| Example: {2,3,5}{3,5,7} = {2,3,5,3,5,7} ={2,3,5,7} Disjoint Definition: Two sets are called disjoint if their intersection is the empty set. Help, I’ve Example: the set of even is disjoint with odd integers. been integers disjointed! the set of Difference Definition: Let A and B bet sets. The difference of A and B, denoted by A – B, is the set containing those elements that are in A but not in B. The difference of A and B is also called the complement of B with respect to A. A B {x | x A x B} Difference: A – B Set Difference Examples {1,2,3,4,5,6} {2,3,5,7,9,11} = ___________ {1,4,6} Z N {… , -1, 0, 1, 2, … } {0, 1, … } = {x | x is an integer but not a nat. #} = {x | x is a negative integer} = {… , -3, -2, -1} Example: Difference { 1, 3, 5 } – { 1, 2, 3 } ={5} { a, b, c, d} – { 1, 2, 4} = { a, b, c, d } { 1, 2, 3} – { 1, 2, 3} ={} { 1, 2, 3} – Ø = { 1, 2, 3 } Symmetric Difference A B is the set containing those elements in either A or B but NOT in both A and B Example A = {1, 3, 5}; B = {1, 2, 3} A B = {2, 5} Complement Definition: Let U be the universal set. The complement of the set A, denoted by A, is the complement of A with respect to U. In other words, the complement of the set A is U – A. A {x | x A} More on Set Complements An equivalent definition, when U is clear: A {x | x A} A A U จงหาค่าของ A A AA AA AA AU AU ( A) AA Set Identities Set Identities (cont.) Set Identities (cont.) Proving Set Identities To prove statements about sets, of the form E1 = E2 (where Es are set expressions), here are three useful techniques: Prove E1 E2 and E2 E1 separately. Use logical equivalences. Use a membership table. Method 1: Mutual subsets Example: Show A(BC)=(AB)(AC). Show A(BC)(AB)(AC). Assume xA(BC), & show x(AB)(AC). We know that xA, and either xB or xC. Case 1: xB. Then xAB, so x(AB)(AC). Case 2: xC. Then xAC , so x(AB)(AC). Therefore, x(AB)(AC). Therefore, A(BC)(AB)(AC). Show (AB)(AC) A(BC). … Prove: De Morgan’s Law Prove that A B A B วิธีการพิสูจน์: แสดงให้เห็นว่า A B A B A B A B Prove (cont.): แสดงว่า A B A B x A B สมมติ x AดัBงนั้น นัน่ คือ ((x A) (x B)) ใช้กฎของ De Morgan’s จะได้วา่ (x A) (x B) หมายถึง (x A) (x B) หรื อ (x A) (x B) ดังนั้น x A B เมื่อ x ที่เป็ นสมาชิกของ A B ก็เป็ นสมาชิกของ A B จึงสรุ ปได้วา่ A B A B Prove (cont.): แสดงว่า A B A B สมมติ x A ดังBนั้น (x A) (x B) นัน่ คือ (x A) (x B) จะได้วา่ (x A) (x B) จากกฎของ De Morgan: ((x A) (x B)) (x A B) หรื อ ดังนั้น x A B เมื่อ x ที่เป็ นสมาชิกของ A ก็Bเป็ นสมาชิกของ A B จึงสรุ ปได้วา่ A B A B Prove (cont.) ได้แสดงให้เห็นแล้วว่า A B A B และ A B A B ดังนั้น สรุ ปได้วา่ A B A B Method 2: การพิสูจน์โดยใช้การใช้ set builder A B {x | x A B} Def. of complement {x | (x (A B))} Def. of {x | (x A x B) Def. of intersection {x | (x A) (x B)} De Morgan’s Law {x | x A x B} Def. of {x | x A x B} Def. of complement {x | x A B} Def. of union A B Meaning of union symbol symbol A B A B U A B Method 3: Membership Tables Just like truth tables for propositional logic. Columns for different set expressions. Rows for all combinations of memberships in constituent sets. Use “1” to indicate membership in the derived set, “0” for non-membership. Prove equivalence with identical columns. Membership Table Example Prove (AB)B = AB. A 0 0 1 1 B AB (AB)B AB 0 0 0 0 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 Prove A (B C) (A B) (A C) วิธีการพิสูจน์: แสดงให้เห็นว่า A (B C) (A B) (A C) (A B) (A C) A (B C) 1) แสดงว่า A (B C) (A B) (A C) xA xBC สมมติ x A (B ดังC)นั้น และ นัน่ คือ (x A) [(x B) (x C)] ใช้กฎของ Distribution Law จะได้วา่ [(x A) (x B)] [(x A) (x C)] ซึ่งหมายถึง (x A B) (x A---def.C)of intersection หรื อ x (A B) (A---def.C)of union จึงสรุ ปได้วา่ A (B C) (A B) (A C) 2) แสดงว่า(A B) (A C) A (B C) สมมติ x (A B) (A C) ดังนั้น (x A B) (x A---def.C)of union ตาม def. of intersection จะได ้ว่า [(x A) (x B)] [(x A) (x C)] C)] หรื อ (x A) [(x B) (x---Distribution Law A xBC ตาม def. of union จะได้วา่ x และ C) def. of intersection จึงว่า x A (B ตาม สรุ ปได้วา่ (A B) (A C) A (B C) พิสูจน์โดยใช้ Membership Table Membership Table Exercise Prove (AB)C = (AC)(BC). A B C AB (AB)C AC 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 1 1 0 0 1 0 1 1 1 0 1 1 1 BC (AC)(BC) การกาหนดวงเล็บไม่มีผลกรณี การ union หลายๆ เซตหรื อ การ intersection หลายๆ เซต A B C (A B) C A (B C) A B C (A B) C A (B C) Example กาหนด A = { 0, 2, 4, 6, 8 } B = { 0, 1, 2, 3, 4 } C = { 0, 3, 6, 9 } จงหา A B C A B C= { 0, 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9 } จงหา A B C ABC ={0} Example 1 กำหนดให้ U = {x|x เป็ นนักศึกษำ} A = {x|x เป็ นนักศึกษำชำย} นำงสำวขวัญดำวเป็ นสมำชิกของ A/ หรือ A ? Example 2 จำกรู ป สมำชิกของเซตคือ จำนวนคน โดย U = {x|x เป็ นคน} A = {x|x เป็ นผู้ชำย} B = {x|x เป็ นนักศึกษำ} จงหำจำนวนต่ อไปนี้ 2.6 นักศึกษาที่ไม่เป็ นผูช้ าย 2.1 คนทั้งหมด 1+2+3+4 = 10 คน {2, 3} - {2} 3 คน 2.2 คนที่เป็ นเพศหญิง 3+4 = 7 คน 2.7 ไม่เป็ นผูช้ าย และ ไม่เป็ นนักศึกษา 2.3 คนที่ไม่เป็ นนักศึกษา1+4 = 5 คน {3, 4} {1, 4} 4 คน 2.4 นักศึกษาชาย 2 คน 2.8 เป็ นผูช้ าย หรื อ เป็ นนักศึกษา 2.5 ผูช้ ายที่ไม่เป็ นนักศึกษา 1 คน {1, 2} {2, 3} 1+2+3 = 6 คน 2.9 ไม่เป็ นผูช้ าย หรื อ ไม่เป็ นนักศึกษา {3, 4} {1, 4} 3+4+1 = 8 คน Example 3: Search Engine กาหนด U = {ไข่, ไก่, เป็ ด, ไข่เป็ ด, ไข่ไก่, ปลา, หมู} จงหาผลของการค้นคา AND = , OR = , NOT = -, NOT A หมายถึง U - A หรื อ A/ {ไก่, เป็ ด, ปลา, หมู} {ไข่, เป็ ด, ไข่เป็ ด, ปลา, หมู} {ไก่, ไข่ไก่} {ไข่, ไก่, เป็ ด, ไข่ไก่, ปลา, หมู} {เป็ ด, ไข่เป็ ด} {ไข่เป็ ด} {ไข่, เป็ ด, ไข่เป็ ด, ไข่ไก่} {ไก่, ปลา, หมู} {ไข่ไก่} Unions of n -sets Definition: The union of a collection of sets is the set that contains those elements that are members of at least one set in the collection. union ของเซต A1, A2, …, An เขียนแทนด้วย n A1 A 2 ... A n A i i 1 Intersections of n -sets Definition: The intersection of a collection of sets is the set that contains those elements that are members of all the sets in the collection. intersection ของเซต A1, A2, …, An เขียนแทนด้วย n A1 A 2 ... A n A n i 1 Function Function ใช้ในกรณี การกาหนดค่าให้กบั สมาชิกแต่ละตัวในเซตแรกโดยใช้ค่าที่ได้ จากสมาชิกในเซตที่สอง ตัวอย่าง เซตของนักศึกษา { A, B, C, D, F } บางครั้งอาจเรี ยกว่า Mapping หรื อ Transformation Definition of Function Definition: Let A and B be nonempty sets. A function f from A to B is an assignment of exactly one element of B to each element of A. We write f (a) = b if b is the unique element of B assigned by the function f to the element a of A. If f is a function from A to B, we write f :A B วิธีการเขียนฟังก์ชนั f ( x) x 1 สมชาย สมนึก สมใจ สมหญิง ??? วิธีการเขียนฟังก์ชนั (ต่อ) Definition 2 of Function Definition: If f is a function from A to B, we say that A is the domain of f and B is the codomain of f. If f (a) = b, we say that b is the image of a and a is a preimage of b. The range of f is the set of all images of elements of A. Also, if f is a function from A to B, we say that f maps A to B. If f is a function from A to B. A is the domain of f B is the codomain of f If f (a) = b b is the image of a The range of f is the set of all images of elements of A. A B f domain codomain f :A B f (a) b preimage image สมชาย สมนึก สมใจ สมหญิง range ส่ วนประกอบของฟังก์ชนั Domain Codomain Mapping of elements in the domain to elements in the codomain จงหา domain, codomain และ range สมชาย สมนึก สมใจ สมหญิง ??? Domain: { สมชาย, สมนึก, สมใจ, สมหญิง, ??? } Codomain: { A, B, C, D, F } Range: { A, B, C, F } จงหา domain, codomain และ range f ( x) x 2 Domain: Z Codomain: Z Range: { 0, 1, 4, 9, … } f :Z Z การเท่ากันของฟังก์ชนั ฟังก์ชนั จะเท่ากันเมื่อ Same domain Same codomain Map an element of the domain to the same element in codomain Function to R (จานวนจริ ง) Definition: Let f1 and f2 be functions from A to R. Then f1 + f2 and f1f2 are also functions from A to R defined by ( f1 f 2 )(x) f1 ( x) f 2 ( x) ( f1 f 2 )(x) f1 ( x) f 2 ( x) Example ให้ f1 และ f2 f1 ( x) x เป็ นฟังก์ชนั R R โดยที่ 2 จงหาค่าของ f1 + f2 f 2 ( x) x x 2 และ f1f2 ( f1 f 2 )(x) f1 ( x) f 2 ( x) x ( x x ) x 2 ( f1 f 2 )(x) x ( x x ) x x 2 2 3 2 4 One-to-one Functions Definition: A function f is said to be one-to-one, or injective, if and only if f (a) = f (b) implies that a = b for all a and b in the domain of f. A function is said to be an injection if it is oneto-one. สามารถเขียนได้ในรู ป ab( f (a) f (b) a b) One-to-one Function กาหนดให้ O = { a, b, c, d } P = { 1, 2, 3, 4, 5 } f(a) = 4 f(b) = 5 f(c) = 1 f(d) = 3 O P Example: One-to-one Function ฟังก์ชนั Z Z: f(x) = x2 เป็ น one-to-one function หรื อไม่ ถ้าให้ x = 1 จะได้ f(x) = 12 = 1 ถ้าให้ x = -1 จะได้ f(x) = (-1)2 = 1 นัน่ คือ f(1) = f(-1) แต่ 1 ≠ -1 เพราะฉะนั้นฟังก์ชนั นี้ไม่เป็ น one-to-one ถ้าเปลี่ยนให้ฟังก์ชนั ข้างต้นเป็ นฟั งก์ชนั Z+ Z ฟังก์ชนั ใหม่น้ ี เป็ น one-to-one หรื อไม่ เป็ น one-to-one Onto Functions Definition: A function f from A to B is called onto, or surjective, if and only if for every element b B there is an element a A with f(a) = b. A function f is called a surjection if it is onto. Remark: A function f is onto if yx( f ( x) y) Where the domain for x is the domain of the function and the domain for y is the codomain of the function. Example: Onto Function กาหนดให้ f เป็ นฟังก์ชนั จาก { a, b, c, d } ไปยัง { 1, 2, 3 } และกาหนดค่า f(a) = 3 f(b) = 2 f(c) = 1 f(d) = 3 ถ้าเปลี่ยน codomain เป็ น { 1, 2, 3, 4 } ไม่เป็ น onto function domain codomain Onto Functions Range = Codomain สมาชิกทุกตัวใน codomain เป็ น image ของสมาชิกใน domain Example: Onto Function กาหนดฟังก์ชนั f: ZZ ฟังก์ชนั f: f(x) = x2 เป็ น onto function หรื อไม่ ไม่ใช่ เพราะไม่มี x ใดที่ทาให้ x2 = -1 เป็ นต้น ฟังก์ชนั f: f(x) = x + 1 เป็ น onto function หรื อไม่ เป็ น onto function เพราะสาหรับจานวนเต็ม y ใดๆ จะมี x ที่ทาให้ f(x) = y. One-to-one? Onto? One-to-one? Onto? One-to-one? Onto? One-to-one Correspondence or Bijection Function Definition: The function f is a one-to-one correspondence, or a bijection, if it is both one-to-one and onto. Example: Bijection Example กาหนด f: { a, b, c, d } { 1, 2, 3, 4 } โดยที่ f(a) = 4, f(b) = 2, f(c) = 1 และ f(d) = 3 ฟังก์ชนั f เป็ น bijection function หรื อไม่ f is one-to-one because no two values in the domain are assigned the same function value. f is onto because all four elements of the codomain are images of elements in the domain. ดังนั้น f เป็ น bijection function. Bijection? One-to-one? Onto? Bijection? One-to-one? Onto? Inverse Functions Definition: Let f be a one-to-one correspondence from the set A to the set B. The inverse function of f is the function that assigns to an element b belonging to B the unique element a in A such that f(a) = b. The inverse function of f is denoted by f -1. Hence, f -1(b) = a when f(a) = b. Inverse Function Invertible A one-to-one correspondence is called invertible because we can define an inverse of the function. A function is not invertible if it is not a oneto-one correspondence, because the inverse of such a function does not exist. Example กาหนด f: {a, b, c} {1, 2, 3} โดยที่ f(a) = 2, f(b) = 3 และ f(c) = 1 จงหา f-1 f เป็ นฟังก์ชนั one-to-one correspondence f-1(1) = c, f-1(2) = a, f-1(3) = b Example กาหนดให้ f : Z Z โดยที่ f(x) = x + 1 จงหา f-1 f -1(y) = y – 1 กาหนดให้ f: R R โดยที่ f(x) = x2 จงหา f-1 ไม่สามารถหา f-1 ได้ เนื่องจาก f ไม่ใช่ one-to-one function เนื่องจาก f(-2) = f(2) = 4 เป็ นต้น Adding and Multiplying Functions Two real-valued function with the same domain can be added and multiplied Example: Adding and Multiplying Functions f1, f2 are functions from R to R. f1(x)=x2, f2(x)=x-x2. What are the functions f1+f2 and f1f2? (f1 + f2)(x) = f1(x) + f2(x) = x2 + x – x2 = x (f1f2)(x) = f1(x)f2(x) = (x2)(x – x2) = x3 - x4 Compositions of Functions Definition: Let g be a function from the set A to the set B and let f be a function from the set B to the set C. The composition of the function f and g, denoted by f ο g, is defined by ( f g )(a) f ( g (a)) Composition of Functions f o g ไม่สามารถกาหนดได้ ยกเว้นกรณี ที่ range ของ g เป็ น subset ของ domain ของ f Example กาหนดให้ g: {a, b, c} {a, b, c} และ g(a) = b, g(b) = c, g(c) = a f: {a, b, c} {1, 2, 3} และ f(a) = 3, f(b) = 2, f(c) =1 จงหา f o g และ g o f fog (f o g)(a) = f(g(a)) = f(b) = 2 (f o g)(b) = f(g(b)) = f(c) = 1 (f o g)(c) = f(g(c)) = f(a) = 3 gof ไม่สามารถกาหนดได้ เนื่ องจาก range ของฟั งก์ชน ั f ไม่ได้เป็ น subset ของ domain ของฟังก์ชนั g Example กาหนดฟังก์ชนั f และ g เป็ นฟังก์ชนั ZZ โดยที่ f(x) = 2x + 3 และ g(x) = 3x + 2 จงหา f o g และ g o f (f o g)(x) = f(g(x)) = f(3x + 2) = 2(3x + 2) + 3 = 6x + 4 + 3 = 6x + 7 (f o g)(x) = g(f(x)) = g(2x + 3) = 3(2x + 3) + 2 = 6x + 9 + 2 = 6x + 11 Example กาหนดให้ f(a) = b และ f-1(b) = a จงหา (f -1 o f)(a) (f -1 o f)(a) = f -1 ( f (a)) = f -1(b) = a จงหา (f o f -1)(b) (f o f -1)(b) = f ( f -1 (b)) = f(a) = b The Identity Function For any domain A, the identity function I:AA (variously written, IA, 1, 1A) is the unique function such that aA: I(a)=a. Some identity functions you’ve seen: ing with T, ing with F, ing with , ing with U. Note that the identity function is both oneto-one and onto (bijective). Identity Function Illustrations The identity function: • • • • • • • y • • Domain and range x Graphs of Functions We can represent a function f:AB as a set of ordered pairs {(a,f(a)) | aA}. Note that a, there is only one pair (a, f(a)). For functions over numbers, we can represent an ordered pair (x,y) as a point on a plane. A function is then drawn as a curve (set of points) with only one y for each x. Graphs of Functions A Couple of Key Functions In discrete math, we frequently use the following functions over real numbers: x (“floor of x”) is the largest integer x. x (“ceiling of x”) is the smallest integer x. Visualizing Floor & Ceiling Real numbers “fall to their floor” or “rise to their ceiling.” 3 . 2 . Note that if xZ, . 1 x x & 0 x x . 1 . Note that if xZ, 2 . x = x = x. .. . 3 1.6=2 1.6 1.6=1 1.4= 1 1.4 1.4= 2 3 3=3= 3 Plots with floor/ceiling: Example Plot of graph of function f(x) = x/3: f(x) Set of points (x, f(x)) +2 3 +3 2 x Sequences Sequences A sequence represents an ordered list of elements. Formally: A sequence or series {an} is identified with a generating function f:SA for some subset SN (often S=N or S=N{0}) and for some set A. If f is a generating function for a series {an}, then for nS, the symbol an denotes f(n), also called term n of the sequence. Sequence Example An example of an infinite series: Consider the series {an} = a1, a2, …, where (n1) an= f(n) = 1/n. Then {an} = 1, 1/2, 1/3, … Example with Repetitions Consider the sequence {bn} = b0, b1, … (note 0 is an index) where bn = (1)n. {bn} = 1, 1, 1, 1, … Note repetitions! {bn} denotes an infinite sequence of 1’s and 1’s, not the 2-element set {1, 1}. Recognizing Sequences Sometimes, you’re given the first few terms of a sequence, and you are asked to find the sequence’s generating function, or a procedure to enumerate the sequence. Examples: What’s the next number? 5 (the 5th smallest number >0) 1,2,3,4,… 1,3,5,7,9,… 11 (the 6th smallest odd number >0) 2,3,5,7,11,... 13 (the 6th smallest prime number) The Trouble with Recognition The problem of finding “the” generating function given just an initial subsequence is not well defined. This is because there are infinitely many computable functions that will generate any given initial subsequence. We implicitly are supposed to find the simplest such function (because this one is assumed to be most likely), but, how should we define the simplicity of a function? We might define simplicity as the reciprocal of complexity, but… There are many plausible, competing definitions of complexity, and this is an active research area. So, these questions really have no objective right answer! Summations Summation Notation Given a series {an}, an integer lower bound (or limit) j0, and an integer upper bound kj, then the summation of {an} from j to k is written and defined as follows: k a : a i j i j a j 1 ... ak Here, i is called the index of summation. Generalized Summations For an infinite series, we may write: a : a i j i j a j 1 ... To sum a function over all members of a set X={x1, x2, …}: f ( x) : f ( x1 ) f ( x2 ) ... xX Or, if X={x|P(x)}, we may just write: f ( x) : f ( x ) f ( x ) ... 1 P( x) 2 Simple Summation Example 4 (i 2 1) (2 1) (3 1) (4 1) 2 2 2 i 2 (4 1) (9 1) (16 1) 5 10 17 32 More Summation Examples An infinite series with a finite sum: 1 1 2 2 2 ... 1 2 4 ... 2 i 0 1 i 0 Using a predicate to define a set of elements to sum over: 2 2 2 2 2 x 2 3 5 7 4 9 25 49 87 ( x is prime) x 10 Summation Manipulations Some handy identities for summations: cf ( x) c f ( x) x x x ( f ( x) g ( x)) x f ( x) x g ( x) k k n f (i) i j l j n f (l n) (Index shifting.) More Summation Manipulations m k f (i ) f (i) f (i) if j m k i j i j i m 1 k (Series splitting.) k k j i j l 0 n n i 0 l 0 2k k k i 0 i 0 i 0 f (i) f (k l ) (Order reversal.) f (i) f (n l ) f (i) f (2i) f (2i 1) (Grouping.) Example: Impress Your Friends Boast, “I’m so smart; give me any 2-digit number n, and I’ll add all the numbers from 1 to n in my head in just a few seconds.” n I.e., Evaluate the summation: i i 1 There is a simple closed-form formula for the result, discovered by Euler at age 12! Leonhard Euler (1707-1783) Euler’s Trick, Illustrated Consider the sum (assume n is even): 1+2+…+(n/2)+((n/2)+1)+…+(n-1)+n … n+1 n+1 n+1 n/2 pairs of elements, each pair summing to n+1, for a total of (n/2)(n+1). Symbolic Derivation of Trick k n k n ( k 1) i i i i i (n l ) i 1 i 1 i 1 i k 1 i 1 l 0 n 2k k nk i (n (l 1)) i 1 l 1 order reversal index shifting k nk n/2 n/2 i (n 1 l ) i (n 1 l ) i 1 l 1 i 1 l 1 (k=n/2) Concluding Euler’s Derivation n/2 n/2 i (n 1 i) i 1 i 1 n/2 (i n 1 i) i 1 n/2 (n 1) n2 (n 1) n(n 1) / 2 i 1 So, you only have to do one easy multiplication in your head, then cut in half. Also works for odd n (prove this at home). Example: Geometric Series A geometric series is a series of the form a, ar, ar2, ar3, …, ark, where a,rR. The sum of such a series is given by: k k S ar a r i i 0 i i 0 We can reduce this to closed form via clever manipulation of summations... Geometric Sum Derivation Here S ari i 0 we n go... rS r ari n i 0 n n n i 0 i 0 i 0 i i 1 i rar arr ar r n n 1 n 1 i 0 i 1 i 1 ar1i ar1 ( i 1) ari n 1 n n i i i ar ar ar ar n 1 ... i 1 i n 1 i 1 Derivation example cont... n i n i n 1 0 0 rS ar ar (ar ar ) ar ar n 1 i 1 i 1 n 0 i ar ar ar n 1 ar0 i 1 0 i n i ar ar ar n 1 a i 0 i 1 n i ar a(r n 1 1) S a(r n 1 1) i 0 Concluding long derivation... rS S a(r n 1 1) rS S a(r n 1 1) S (r 1) a(r n 1 1) r n 1 1 S a r 1 when r 1 n n n When r 1, S ar a1 a 1 (n 1)a i i 0 i i 0 i 0 Nested Summations These have the meaning you’d expect. 3 4 3 ij ij i i 1 j 1 i 1 j 1 i 1 j 1 4 3 4 4 4 i 1 i 1 4 j i 1 2 3 i 1 6i 6 i 6(1 2 3 4) 6 10 60 Note issues of free vs. bound variables, just like in quantified expressions, integrals, etc. More Series n k n 1 ar a ( r 1) /(r 1), r 1 k 0 Geometric series n Arithmetic Series k 1 (Euler’s trick) k n(n 1) / 2 n 2 k n(n 1)(2n 1) / 6 Quadratic series k 1 n 3 2 2 k n ( n 1 ) /4 k 1 Cubic series More Series k x 1/(1 x),| x | 1 Infinite Geometric k 0 k 1 2 kx 1/(1 x ) ,| x | 1 k 1 Example 100 Evaluate Use series splitting. Solve for desired summation. Apply quadratic series rule. Evaluate. 2 k . k 50 49 2 100 2 k k k k 1 k 1 k 50 100 100 2 49 2 2 k k k k 50 k 1 k 1 100101 201 49 50 99 6 6 338,350 40,425 100 2 297,925. Homework 2 Chapter 2 (Rosen 6th edition) Section 2.1 Section 2.2 1, 18, 19, 32, 54, 62 Section 2.4 7, 8, 28, 38, 50, 51 Section 2.3 2, 5, 6, 14, 18-20, 28, 29, 36 4, 8, 13, 18, 23, 24, 29, 30, 31, 32 Supplementary 5, 6, 14, 19, 25, 30