Erişkinlerde Aşılama
Prof Dr Serhat Unal
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Ankara
ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ 1. AŞI SEMPOZYUMU
21 Mayıs 2014
Bir hastalık üzerine yöneldiğimde,
hastalığa çare bulmayı düşünmem,
onun yerine önlemenin yollarını
düşünürüm.
Louis Pasteur
(1822-1895)
Aşılamada Genel Bakış Açısı
 İnsanoğlunun çeşitli veba ve salgın
hastalıklardan kendini kurtarmak
için umutsuzca çabaladığı
yüzyıllarla kıyaslandığında
aşılamanın kısa bir geçmişi vardır.
 Daha sadece 20. yüzyılda geniş
kitlelerin rutin aşılaması başlamıştır
 Görece gençliğine rağmen
aşılama, Edward Jenner’den bu
zamana 12 önemli hastalığı kontrol
altına almıştır.
Edward Jenner
Louis Pasteur
Susan L. Plotkin and Stanley A. Plotkin in Plotkin: Vaccines, 5th ed., Saunders 2008
Kontrol altına alınan 12 önemli hastalık

En azından dünyanın bir kısmı için:
1. Çiçek
2. Difteri
3. Tetanoz
4. Sarı Humma
5. Boğmaca
6. Haemophilus influenzae tip b
7. Poliomyelitis
8. Kızamık
9. Kabakulak
10. Kızamıkçık
11. Tifo
12. Kuduz
–
–
Döküntüden yaklaşık 7 gün sonra tipik bir variola major
vakası (Dünya Sağlık Örgütü Çiçek Tanıma kartlarından
alınmıştır)
Çiçek vakalarında tam eradikasyon hayaline ulaşılmıştır.
Polio vakalarında da %99 azalma sağlanmıştır.
Susan L. Plotkin and Stanley A. Plotkin in: Plotkin: Vaccines, 5th ed., Saunders 2008
20.yüzyıl ve günümüzde yıllık morbidite
karşılaştırması: Aşılama ile önlenebilir Hastalıklar
Hastalık
20.Yüzyıl yıllık
morbidite†
2011
Bildirilen vakalar† †
Azalma yüzdesi
Çiçek
29,005
0
100%
Difteri
21,053
0
100%
Kızamık
530,217
212
> 99%
Kabakulak
162,344
370
> 99%
Boğmaca
200,752
15,216
92%
Polio (paralitik)
16,316
0
100%
Kızamıkçık
47,745
4
> 99%
Konjenital Kızamıkçık
Sendromu
152
0
100%
Tetanoz
580
9
98%
20,000
8*
> 99%
Haemophilus influenzae
†Kaynak:
JAMA. 2007;298(18):2155-2163
CDC. MMWR January 6, 2012;60(51);1762-1775. (provisional 2011 data)
* Haemophilus influenzae type b (Hib) < 5 years of age. An additional 14 cases of Hib are estimated to have occurred among
the 237 reports of Hi (< 5 years of age) with unknown serotype.
† † Kaynak:
Neden Aşılama?
En etkin koruma
Bağışıklık sistemini hedef alır
Gerçekten proaktif olan tek tedavi
Hastalara bakan kişileri transmisyon için
vektörlükten koruyabilir
Advers reaksiyon insidansı düşük
Maliyet Etkinlik
Aşıya harcanan her bir dolar
Boğmaca DTP: $29
– Kızamık/kabakulak/kızamıkçık: $21
– Oral polio $6
– Suçiçeği $5
– Haemophilus influenza tip B: $2
– Influenza: $31
daha az para harcanmasını sağlar
–
G Keusch, K Bart. Immunization Principles and Vaccine UseAnnals of Internal Medicine, 2002;137(4):225-231).
Nichol, KL. Vaccine, 2003;21(16):1769-75)-The efficacy, effectiveness and cost-effectiveness of inactivated
influenza virus vaccines. Harrison’s Principles of Internal Medicine. 15th Edition.
Aşı ile ilişkili komplikasyonlar?
Ticari olarak mevcut olan aşılar güvenilirdir (Civa,
thimerisol)
Çoğu aşıdaki advers olaylar hafiftir
–
Kol ağrısı yada hafif ateş
Ciddi yan etkiler nadirdir
–
–
1/1000 ila1/1,000,000/doz
Bazısı o kadar nadirdir ki risk tam olarak değerlendirilemez
Aşıya bağlı istatistiksel ölüm riski o kadar nadirdşr ki
değerlendirilmesi zordur
1990-92 yılları arasında VAERS’e (Aşı Advers Olay
Bildirim Sistemi) bildirilen ölümlerden sadece birinin aşı ile
ilgili olduğuna inanılmaktadır
The Institute of Medicine (Tıp Enstitüsü) 1994 yılında aşıya
bağlı ölüm riskini olağandışı düşük olarak bildirmiştir
-CDC: Amerika Ulusal Bağışıklama Programı
Erişkin Bağışıklamasının Mantığı
Bebek, çocuk, adolesan bağışıklama
programlarının başarısı üzerine
kurulmuştur
Yaşlanma: daha duyarlı.
*
Artan antimikrobiyal direnci
Erişkin aşılaması ile önlenebilir
*
hastalıkların yükünün anlaşılması
Erişkinlere yönelik yeni aşılar
Eşdeğer ‘Erişkin Aşılama’ programının
olmaması
Immunosenesens:
Klinik Belirteçleri
İnfeksiyona bağışıklık yanıtın hızında ve
büyüklüğünde azalma
İnfeksiyona bağlı morbidite ve mortalitede
artış
İnfeksiyonun klinik olarak daha zor fark
edilmesi
Salgın infeksiyonlarda (influenza) tüm
sebeplere bağlı mortalite riskinde artış
Neden Erişkin Aşılama?
Aşı ile önlenebilir hastalıklardan
erişkin kişi ölüm= 60,000
Çocuk ölümlerinden 200 kat daha fazla
(300 çocuk ölümü).
From: IOM, Calling the Shots: Immunization Finance Policies and Practices, 2000.
Erişkinleri etkileyebilecek Aşı ile önlenebilir
hastalıklar: Öngörülen Yıllık Yük (US)a
• Pneumokokal Hastalık1
• Hepatit B
– 2006’da 4,713 akut semptomatik vaka
bildirilmiş ve 46,000 yeni vaka olduğu
tahmin edilmektedir5
– Bildirilmiş vakalarda fatalite oranı
0.5% ila1%dir ve en yüksek de 60 yaş
üstü hastalarda görülmüştür6
– Pnömoni nedenli 175,000 hastaneye
yatış
– 50,000 bakteremi vakası
– 3,000–6,000 menenjit vakası
• Influenza2
– >200,000 hastaneye yatış
• >50 yaş hastalar riskli grup
– yaklaşık 36,000 ölüm ilişkilendirilmiş
komplikasyonlara bağlıdır
• Herpes Zoster
– Yaklaşık 1 milyon yeni vaka7
– US Erikinlerinin %90ınından fazlası
zoster’e açıktır8
– Hayatboyu risk yaklaşık %30dur9
• Human Papillomavirus (HPV)
– Serviks kanseri nedenli ~3,700 ölüm 3
– ~1.4 milyon yeni serviks displazi
vakası8
– 1 milyon yeni genital siğil vakası4
aNumber
of cases shown on the slide may also include persons <18 years of age
1. Centers for Disease Control and Prevention. In: Atkinson W et al. Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases—The Pink Book.
Pneumococcal Disease. 10th ed. Public Health Foundation; 2007:255–268. 2. Nichol KL. Cleve Clin J Med. 2006;73:1009–1015. 3. American Cancer
Society. Cancer Facts & Figures 2007. Atlanta, Ga: American Cancer Society; 2007:4. 4. Fleischer AB et al. Sex Transm Dis. 2001;28:643–647 5.
Centers for Disease Control and Prevention. Surveillance for acute viral hepatitis — United States, 2006. MMWR. 2008;57(SS-2):1–25. 6. CDC.
MMWR. 2006;55(RR-16):1–33. 7. Insinga RP et al. J Gen Intern Med. 2005;20:748–753. 8. Gnann JW et al. N Engl J Med. 2002;347:340–346. 9. Yawn,
BP et al. Mayo Clin Proc. 2007;82(11):1341–1349.
Boğmaca
Boğmaca aşısı ilk olarak 1914 yılında
Amerika’da ruhsatlandırılmış ve 1918de
difteri ve tetanoz toxoidleri ile kombine
edilmiştir.
1940larda bebeklerde yaygın aşılamalar
boğmaca vakalarında dramatik azalmalar
sağlamıştır
1976’da tüm zamanların en düşük seviyesi
olan 1000üzerinde vakaya düştü
Edwards KM, DeckerM (2004) Pertussis vaccine. In: Plotkin SA, Orenstein WA,
eds. Vaccines, Fourth edition. Philadelphia, United States: Saunders. Pp 471–528.
Pertussis deaths–United States, 2000 (2002) MMWR Morb Mortal Wkly Rep 51: 616–618.
Tanı ile bildirilen Boğmaca Vakaları±,
1990-2010
±Data collection for PCR and Epi-Link began in 1995
Kaynak: CDC, National Notifiable Diseases Surveillance System and Supplemental Pertussis Surveillance
System, 2010
Boğmaca Semptomları
Çocuklarda tipik semptomlar
Adolesan ve erişkinlerdeki atipik
semptomlar
Paroksismal öksürük
Hapşırık
Öküsürük sonrası kusma
Burun akması
Inspiratuvar whoop
Çok yüksek olmayan ateş
Uzamış öksürük süresi
(ortalama süre 36–48 gün)
Özelliksiz öksürük
• Neonatal apne +/- öksürük/whoop
• Eğer çocuk büyükse/yetişkin USYE, Bronşit, sinüzit, astım gibi
gözükebilir
• Eğer öksürük uzamışsa B. Pertussis3 olabileceğini düşün
Cherry et al. Pediatr Infect Dis J 2005; 24(5 Suppl): S25–34;
Brooks, Clover. J Am Board Fam Med 2006; 19: 603–11; 3. Wirsing von König et al. Lancet Infect Dis
2002; 2:744–50
Bir bebeğin yaşam mücadelesi
Korumacı Bağışıklama Stratejisi
–
–
–
–
–
Yeni anneler
Aile bireyleri
Bağışıklanmamış ya da tam bağışıklanması
tamamlanmamış bebeklerin yakın temasında
olanların Seçici İmmunizasyonu
Sağlık Çalışanları
Çocuk bakımında çalışanlarda Seçici
İmmunizasyon
İnternet kaynakları

CDC BoğmacaWeb sayfası
 www.cdc.gov/pertussis
 Hastalığa bakış, podcastler, aşı tavsiyeleri, örnek alma videoları vs.

Ailelerle Aşı Konuşmaları
www.cdc.gov/vaccines/conversat
ions
 CDC, AAP, ve AAFP tarafından
hazırlanmışlardır
23
VZV aşıları
Varisella - aşı öncesi
ABD’de yılda 4 milyon vaka
% 90’dan fazlası çocuklar
Yaklaşık 11.000 hastaneye yatış
20 yaş altında yıllık 100-150 ölüm
Tek antijenli, MMR ile kombine MMRV
web.uct.ac.za/depts/mmi/jmoodie/vzv-clin.gif
Varicella Zoster Primer Enfeksiyon
Sürecinde Latent Hale Gelir
Dorsal kök
gangliyonu
Omurilik
VZV duysal sinir boyunca
dorsal kök gangliyonuna
gider
Varisella
döküntüsü
Deri
VZV dorsal kök
gangliyonlarında
latent olarak
varlığını sürdürür
VZV=varisella zoster virüsü.
Image adapted from Johnson RW. Expert Rev Vaccines. 2010;9(3 Suppl):21–26.
Straus SE et al. In: Freedberg IM et al, eds. Fitzpatrick’s Dermatology in General Medicine. 5th ed. Vol 2. McGraw-Hill; 1999:2427–2450.
Latent VZV Enfeksiyonunun Yeniden Aktifleşmesi
Herpes Zosterin Klinik Tablolarıyla Sonuçlanır1–3
Akut fotofobi, ağrı,
baş ağrısı, kırıklık
Prodromal Faz
Karakteristik dermatomal döküntü
(tek taraflı), dokunmaya karşı
duyarlılıkta değişiklik, ağrı, kaşıntı
Akut Faz
Görülebilir veya görülmeyebilir;
PHN yaygın bir komplikasyondur
Komplikasyonlar
İyileşir
PHN=postherpetik nevralji; VZV=varisella zoster viüsü.
1. Oxman MN. In: Arvin AM et al, eds. Varicella-Zoster Virus: Virology and Clinical Management. Cambridge, UK: Cambridge University Press; 2000:246–275.
2. Harpaz R et al. MMWR. 2008;57(RR–5):1–30.
3. Weaver BA. J Am Osteopath Assoc. 2009;109(6 suppl 2):S2–S6.
Herpes Zoster Riski
Amerika Birleşik Devletleri’nde zoster riski yüksektir1
–
40 yaş ve üzeri yetişkinlerin yaklaşık %99.5’i, VZV-IgG (+)
Zosterin insidansı ve şiddeti yaşla birlikte artar1,2
Batı ülkelerinde hayatın bir döneminde zona
olma olasılığı % 20-35 Benbernou A, Eur J Pain 2011;
15:1100-6
CDC’ye göre yaklaşık olarak her 3 kişiden 1’inde
yaşamlarının bir döneminde zoster gelişecektir1
CDC=Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri; VZV=varisella zoster virüsü.
1. Harpaz R et al. MMWR. 2008;57(RR–5):1–30. 2. Oxman MN et al. N Engl J Med. 2005;352:2271–2284. 3. Insinga RP et al. J Gen Intern Med. 2005;20:748–753.
4. Pappagallo M et al. CNS Drugs. 2003;17:771–780. 5. Schmader KE. Clin Infect Dis. 2001;32:1481–1486.
Vaka sayısı
1000 kişi-yıl başına
orana
Oran/ 1000 Kişi-Yıl
Zoster Vakalarının Sayısı (n = 9,152)
2000 Yılında Yaş Grubuna göre
Zoster İnsidansı
Yaş
a2000
yılındaki A.B.D. nüfusu için yaşa spesifik oranlar
Insinga RP et al. J Gen Intern Med. 2005;20:748–753.
Zosterin Komplikasyonları
Nörolojik1,2
–
–
Postherpetik nevralji (PHN, en yaygın)
Zosterli hastaların %10-%18’inde görülür
Duyum kaybı, allodini (ağrılı olmayan uyarana ağrı yanıtı), kranyal ve motor
nöron felçleri, meningoensefalit, işitme kaybı
Oftalmik1,2
–
Oftalmik Herpes zoster (OHZ)
Zosterli hastaların %10-%25’inde görülür
© Hemera Technologies/ AbleStock.com/
Jupiter Images. Gerçek hasta değildir.
Görme bozukluğu, ptozis (göz kapağı düşüklüğü), ağrı, yüzde skarlaşma
Keratit
OHZ’li hastaların yaklaşık üçte ikisinde görülür
Deri tutulumları2
–
Skarlaşma, bakteri süperenfeksiyonu
İç organların tutulumu (nadir)2
–
Hepatit, miyokardit, perikardit, artrit
Pavan-Langston D. Ophthalmic
zoster. In: Arvin AM, Gershon AA,
eds. Varicella-Zoster Virus: Virology
and Clinical Management.
Cambridge, UK: Cambridge
University Press; 2000:276–298.
İzinle basılmıştır.
1. Harpaz R et al. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2008;57(RR-5):1–30.
2. Oxman MN. Varicella-Zoster Virus: Virology and Clinical Management. Cambridge University Press; 2000:246–275.
Antiviral tedavi
•
İlk 72 saatte verilen antiviral tedavi –
yeni lezyon oluşumunu azaltıyor,
kurutlanmayı hızlandırıyor, viral saçılma
süresini kısaltıyor.
Cohen JI, N Engl J Med 2013;369:255-63.
•
Ama meta-analizler PNH’e önemli etkisi
olmadığını gösteriyor.
Tyring SK, Arch Fam Med 2000;9:863-9.
Canlı Zoster Aşısı Kullanımına İlişkin
ACIP Tavsiyeleri1
CDC’nin Bağışıklama Uygulamaları Danışma Komitesi’ne göre,
Herpes zoster aşısı 60 yaş ve üzeri
uygun nitelikteki tüm hastalara klinikte
ilk karşılamada teklif edilmelidir.
(Daha önce zona geçirenlere de verilebilir)
Gebeler, primer ve akkiz immun yetmezliği
olanlar veya jelatin, neomycin veya diğer aşı
komponentlerine allerji öyküsü olanlara aşı
verilmemeli
Diğer koruyucu önlemlerle bağlantı kurulmalı
ACIP = Bağışıklama Uygulamaları Danışma
Komitesi
1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Prevention of herpes zoster: recommendations of the Advisory Committee on
Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep. 2008;57(RR-5):1-30.
Major Clinical Forms of Pneumococcal
Disease
Pneumococcal
Disease
Noninvasive
(Mucosal)
Invasive
Meningitis
Bacteremia
Pneumonia
Acute Otitis
Media
Sinusitis
Pneumococcal disease can be broadly grouped into categories of
invasive disease and non ‐invasive (also termed “mucosal”) disease1
Non ‐invasive forms of disease may become invasive, eg,
pneumonia when accompanied by bacteremia is
considered invasive 2
Acute Respiratory Infections (Update September 2009).
http://www.who.int/vaccine_research/diseases/ari/en/print.html.Accessed February 8, 2010.
2. CDC. Epidemiology and prevention of vaccine‐preventable diseases. 11th ed. 2009;217–230.
IPD’s in adults is largely bacteremia
due to pneumonia
Distribution of clinical syndromes in IPD in the Netherlands (2004 ‐2006)
Jansen et al. Vaccine 2009 ;27(17):2394 ‐401
Burden of CAP: Overview
Annual incidence of CAP diagnosed in the community is 5–11 per
1000 adult population1
Between 22% and 42% of cases of CAP in adults are hospitalized1
Long-term mortality of adults aged ≥18 years with CAP is between
35.8% and 39.1% at 5 years (US and Canada)1
Case fatality rate of 4.5% in those aged 18–50 years (Portugal) to
47.2% in those aged 85 years and over (UK)2
19–31% of adult patients with CAP not back at work or not back to
normal health by 6–8 weeks; 55% in the elderly3
Estimated costs of CAP in hospitalized patients
–
From median $1,331 per case (Germany)4 to €1,586 (Italy)5
Only a few quality of life studies have been carried out in Europe:6
–
–
Dutch study found that 18 months after their diagnosis of CAP, patients had significantly lower scores on physical
functioning and general health compared to matched controls
Patients with co-morbidities had lower quality of life scores
1. Lim WS, et al. Thorax. 2009;64(Suppl III):iii1–iii55. doi:10.1136/thx.2009.121434 2. Welte T, et al. Thorax. 2010. doi:10.1136/thx.2009.129502.
3. European Lung Foundation. http://www.european-lung-foundation.org/index.php. 4. Bauer TT, et al. Chest. 2005;128;2238–2246.
5. De Negro R, et al. Monaldi Arch Chest Dis. 2002;57(1):3–9.. 6. Moussaoui R, et al. Chest. 2006;130;1165–1172.
Economic Burden of CAP in
Europe
Annual costs of pneumonia in Europe
(€billion)*
€3.6
€5.7
In patient care
Out patient care
€0.2
€0.5
Drugs to treat CAP
Lost work
*Total costs of pneumonia in Europe are
€10.1 billion each year
Welte T, et al. Thorax. 2010.Epub. (doi: 10.1136/thx.2009.129502)
Pnomokok aşısı
19 yaş ve daha ileri yaşta
immünkompromize (kronik böbrek
yetmezliği, nefrotik sendrom),
fonksiyonel yada anatomik asplenik
olanlarda, BOS kaçağı olan veya
kohlear implant takılanlarda tek doz
PCV13 aşısının ardından 8 hafta sonra
PPSV23 yapılmalıdır.
Erişkin Aşılanma Oranları, 2010
Influenza
Estimated Vaccination Rates and
Healthy People 2020 Goals (%)
Goal1
Rate2
100
Pneumococcal
Goal1
Rate3
90
90
Herpes
Zoster1
Hepatitis B
Rate3
Goal
Rate3
80
80
60
60
a
66.6
59.7
40
20
30
42.0
33.1
34.8
18.5
14.4
0
18–64
years
≥65
years
19–64
years
(high
risk)
≥65
years
≥60
years
19–49
years
aGoal
19–49
years
(high risk)
for persons 18 to 64 years of age.
1. US Department of Health and Human Services. healthypeople.gov/2020/topicsobjectives2020/pdfs/HP2020objectives.pdf. Accessed May 14, 2012.
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Final state specific influenza vaccination coverage estimates for the 2010–11 season—United States, National
Immunization Survey and Behavioral Risk Factor Surveillance System, August 2010 through May 2011. cdc.gov/flu/professionals/vaccination/coverage_1011estimates.htm.
Accessed April 13, 2012.
3. CDC. MMWR. 2012;61:61–80.
Elisabeth E. Kanitza, et. al. Variation in adult vaccination policies across Europe: An overview from VENICE
network on vaccine recommendations, funding and coverage Vaccine 30?(2012) 5222-5228
Cocuklu Çağı Aşılama Oranları
2002-2008 Türkiye
First 7 mo.
*2006 yılından itibaren Kızamık aşısı yerine KKK aşısı ve 2008 yılından itibaren DBT aşısı yerine DaBT-IPV-Hib aşısı
uygulanmaya başlanmıştır.
Türkiye’deki güncel kapsama
Türkiye’de ve pekçok ülkede erişkinlerde aşılamada kapsama hedefi yoktur
TIHUD, Ege Bölgesi Çalışma Grubu
Sağlık Bakanlığı
Erişkin Bağışıklama Kılavuzu, 2009
Türkiye’deki Pnömokok ve Influenza
Aşılama Tavsiyeleri
Pnömokok aşısı1
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
2 yaşından büyük olup aşağıdakilerden
birine sahip her bireyde;
aspleni, dalak fonksiyon bozukluğunda,
splenektomi (medikal, cerrahi, ve
otosplenektomi) ,
Orak hücreli Anemi,
immunsuppresif tedavi almış olmak,
radyoterapi,
organ transplantasyonu,
HIV, tüm immun yetmezlikler,
Kronik renal hastalıklar ve nefrotik
sendrom,
Kronik kalp hastalıkları,
Astım dahil KOAH,
Siroz dahil kronik karaciğer hastalıkları,
diyabet, hemoglobinopatiler, kranyal
defektler, santral sinir sistemi sıvı
kaçakları dahil her hangi bir merabolik
hastalık
Influenza aşısı2
–
–
–
–
–
≥ 65 yaş
Kronik hastalığı olan çocuk ver eriişkinlerde
Pulmoner (astım dahil) ve
kardiyovasküler sistem renal, hepatik,
hematolojik veya metabolik hastalıklar
(diabetes mellitus)
HIV infekte kişiler de dahil olmak üzere immun
sistemi baskılanmış erişkin ve çocuklar ve
immun sistem baskılayıcı ilaç kullananlar
Uzun dönem aspirin tedavisi alan çocuk ve
gençler(6 ay-18 yaş)
Yaşlı bakımevi ve huzurevinde kalanlar
Altta yatan hastalığı olan hastalar, kurum
geri ödemesi için durumlarını bildirir sağlık
raporu almalıdırlar. 2011 yılı itibariyle katkı
payı kaldırılmıştır.
1.http://www.sgk.gov.tr/duyurular/genel_saglik_sigortasi/30.06.2011_Pnomokok%20Asilari%20Hakkinda%20Duyuru.pdf
2. http://www.sgk.gov.tr/duyurular/genel_saglik_sigortasi/25.05.2011_Grip%20Asilari.pdf (Erişim tarihi 20.09.2013)
Pnömokok Aşısı - Antalya
Prospektif Çalışma
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Antalya
2383 Kişi ile yüz yüze görüşüldü.
–Katılımcıların sadece % 10.7’si pnömokok aşısının farkında
–Katılımcıların sadece % 0.9’u pnömokok aşısı yaptırmış
•Doktor önerisi ile aşılanan % 68.2
•Kendi kendilerine veya çocuklarının önerisi ile aşılanan % 31.8
•Hastanede aşılanan % 45.4
•Aşıyı kendi cebinden karşılayan % 45.4
Özge Turhan ve ark. Kuwait Medical Journal 2010; 42 (2): 135-138
18 yaş üzerinde aşılama
10.0%
9.5%
…… aşısı oldunuz mu? n=5849
9.0%
8.0%
7.0%
6.0%
5.7%
5.6%
5.0%
4.0%
3.0%
2.0%
1.0%
0.7%
0.1%
0.3%
0.0%
Tethanus
Tetanoz
Hepatitis B
Hepatit B
TİHUD Kapadokya Projesi
Flu
Grip
HPV
HPV
Rabbies
Kuduz
Other vacc.
Diğer
İç Hastalıkları Uzmanlık
Öğrencilerinde erişkin aşılamasında
düşük farkındalık
Tugba Akin Telli, Lale Ozisik, Mine
Durusu Tanriover, Serhat Unal
Hacettepe Universitesi Tıp Fakültesi
IM Residents in a Single University
Hospital (n=74)
Avrupa İç Hastalıkları Uzmanlık
Öğrencilerinde erişkin aşılamasında
farkındalık
Tugba Akin Telli, Burçin Halaçlı
ESIM 2013 Residents (n=39)
Yaşlılarda pnömokok aşılama oranları: bir günlük bir
eğitim programı ile hedef konulmasının etkileri
Serhat Unal a, Mine Durusu Tanriover b
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi , Dahiliye Anabilim Dalı
a Infeksiyon Bilim Dalı
b Genel Dahiliye Bilim Dalı
Ünal S, Durusu Tanrıöver M, Taş E, Güner İ, Çetin ÖY, Sayar İ. Pneumococcal vaccination coverage in the
elderly population: before and after setting a target with a one-day educational program. FLORA 2014;19
(in press)
Müdahaleden önce belli gruplardaki eşlik eden
hastalıklar ve aşılanma oranları
Seçilmiş aşılarda 65 yaş üzerinde
aşılanma oranları
Aşılama
n=80.047 (%)
Tetanoz(son 10 yılda)
2.076 (2.6)
Hepatit B
203 (0.3)
Influenza (son bir yılda) 11.215 (14)
Pnömokok (son 5 yılda) 9.297 (11.6)
* bir kişi birden fazla aşı ile aşılanmış olabilir
Pnömokok Aşısında artış > 65 y/o*
Kasım 2011
6 Kat artış
%60.2
%11.6
Yaşlılarda pnömokok aşılama oranları: bir günlük bir eğitim programı ile hedef
konulmasının etkileri
Aşılanmamış olma nedenleri
*
*
* Hastanın beyanına göre
Erişkin Bağışıklanmasında Zorluklar:
Pnömokok Aşısı, 2006, US
Aşılanmamada Tüketici kaynaklı
sebepler
Hekimlerin erişkinlerin neden
aşılanmadığı konusunda açıklamaları
Sağlıklı, ihtiyacı yok
~%60
Hasta sık ziyaret etmiyor
%88
Doktor ihtiyacım olduğunu
anlatmadı
~%58
Yan etkiler konusunda endişe
%65
Yan etkiler
~%40
Bilgi eksikliği
%73
Ne zaman yaptırmam gerektiğini
bilmiyordum
~%25
İğne korkusu
%71
Etkili olmayabilir
~%22
Etkin bir hatırlatma sistemi yok
%71
İğneden hoşlanmıyor
~%19
Yetersiz sigorta
%68
Hastalık bulaşabilir
~%18
Farklı hekimler
%62
Şu anki durumum kötüleşebilir
~%16
Aşı takviminin farkında değil
%70
Sigortam kapsamıyor
~%15
Sağlıklı insanların ihtiyacı yok
%68
Aldığım ilaçlarla etkileşime
girebilir
~%15
Etkili değil
%62
Johnson DR, et al. Am J Med 2008;121:S28-S35
Stratejiler listesi
Bekleyen siparişler Stratejiler listesi
Bilgisayarlı kayıt hatırlatıcılar
Çizelge hatırlatıcılar
Performans Geri Bildirimi
Ev ziyaretleri
Posta/telefon hatırlatmaları
Sağlıkta genişletilmiş erişim
Hasta eğitimi
Kişisel Sağlık Kayıtları
Türkiye’de erişkinlerde tetanoz,
difteri, boğmacı, kızamık
seroprevalansı:
Erişkin aşılaması için etkiler
Mine Durusu Tanrıöver, Canan Aycan, Sibel Aşçıoğlu, Serhat Ünal
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara
Accepted for publication. Low seroprevalance of diphtheria, tetanus and pertussis in ambulatory
adult patients: the need for lifelong vaccination. European Journal of Internal Medicine
Objektif
o Birincil amaç:erişkin ve yaşlılarda tetanoz, difteri, boğmaca ve kızamık
seropozitifliğinin prevalansını araştırmak
o İkincil amaç: to determine the need for booster vaccination with regard to predefined
cut off antibody levels.
Hastalar ve Metodlar
o Mayıs-Aralık 2011 arasındaki erişkin ve yaşlı hastalar prospektif olarak dahil edldi.
o Demografik ve klinik veri: Tetanoz, difteri, boğmaca antitoksoid antikorları kan
örneklemleri alındı. IgG ELISA ile belirlendi.
o Sonuçlar seropozitifliğe rapel ihtiyacı ve tavsiye edilen cut-off değerleri ile sağlanan
korumaya göre değerlendirildi.
Sonuçlar
o 1367 hastadan onam formu alındı. 1303 kan örneklemi alındı
o Yaş ortalaması: 57.1 ± 15.8 (18-90) ve %68’i kadın
o Diyabet en sık görülen kronik hastalıktı (%23.5)
Seropozitflik
Değişken
Hasta sayısı(%)
Rapel endikasyonu
Değişken
Tetanoz
Tetanoz
Korunma yok
899 (69)
Aşı endike
Korunma
404 (31)
Aşı endike değil
Korunma yok
849 (65.2)
Aşı endike
Korunma
454 (34.8)
Aşı endike değil
Kızamık
Korunma
Korunma
296 (22.7)
1256 (96.4)
47 (3.6)
Kızamık
1177 (90.3)
126 (9.7)
Kızamık
Korunma yok
1007 (77.3)
Difteri
Difteri
Korunma yok
Hasta sayısı(%)
Aşı endike
Aşı endike değil
1177 (90.3)
126 (9.7)
Kızamık
16 (1.2)
1287 (98.8)
Aşı endike
Aşı endike değil
24 (1.8)
1279 (98.2)
Artan ilgi ve
ulusal/uluslararası
otoritelerin sürekli
güncelledikleri kılavuzlara
rağmen, erişkin
aşılamasında kapsama
çok düşüktür.
Erişkin dönemdeki rapel
aşılama
ulusal/uluslararası
otoritelerin kılavuzları
doğrultusunda gereklidir.
“ADVICE”
Avrupa Erişkin Aşı Kampanyası
Dr Lale Ozisik
Dr Mine Durusu Tanrıover
Dr Serhat Unal
Avrupada aşı ile önlenebilir
hastalıkların epidemiyolojisi
Influenza
Pnömokok
Hepatit B
Difteri-Boğmaca-Tetanoz
Avrupada genel erişkin aşı
epidemiyolojisi
Sero-prevalans verisi
Doktor farkındalık ve uyum verisi
Hasta algı verisi
sunal@hacettepe.edu.tr
www.efim.org
Kaynaklar/Linkler
American Academy of Family Practice.
http://www.aafp.org
Center for Disease Control. http://www.cdc.gov
Morbidity Mortality Weekly Report.
http://www.cdc.gov/mmwr/international/world.html
National Network for Immunization Information.
http://www.immunizationinfo.org
Health Sentinel. http://www.healthsentinel.com
Vaccine Adverse Event Reporting System.
http://www.vaers.org/
The Institute of Medicine. http://www.iom.edu/
www.who.int/topics/immunization.com