SİGARA ve ÇOCUK
SAĞLIĞI
Prof. Dr. Nurdan Taçyıldız
IV.SİGARA veya SAĞLIK SEMPOZYUMU
1 Nisan 2011
LTESİ ÇOC
UK
KÜ
FA
AN
KA
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Onkoloji Anabilim Dalı
Ankara Üniversitesi Tı Fakültesi Onkoloji Araştırma Merkezi
Sigara Savaş Grubu Üyesi
RI
LA
1945
I VE HAST
AL
IK
RA
LIĞ
İVERSİTES
ÜN
İT
I
Ğ
SA
P
Solunum Sistemine Dumanlı Darbe
Çocukların maruz kaldığı sigara dumanının akciğer
fonksiyonlarını bozduğu ve astıma yol açtığını gösteren
çok sayıda araştırma vardır.
Bu zararların intrauterin dönemde başladığı ve tüm
yaşam boyunca solunum sistemi üzerine olumsuz
etkilerini devam ettirdiği ispatlanmıştır.
Ailelerin ve adölesanların sigara dumanının son derece
zararlı olduğu konusunda eğitilmeleri gereklidir.
Ayrıca, Avrupa ülkelerinde işyerlerinde uygulanmakta
olan önlemlerin ve yasal düzenlemelerin gebelerin
dumana maruz kalmalarına engel olduğu gösterilmiştir.
Carlsen KH, Carlsen KC. Respiratory effects of tobacco smoking on infants and young children.
Respir Paediatr Rev. 2008 Mar;9(1):11-9; quiz 19-20. Epub 2008 Feb 1.
Stick S. The effects of in-utero tobacco-toxin exposure on the respiratory system in children.
Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2006 Oct;6(5):312-6.
Solunum Sistemine Dumanlı Darbe:
(Benim Annem Bunu Bana Yapmaz)
484 aile ve çocuk üzerinde yapılan araştırmaya
göre gebelikte sigara içen annelerin çocuklarında
hırıltılı solunum sıkıntısı 2 misli fazla görülmüş.
Anne gebelikten sonra da çocuğun yanında sigara
içmiş ise bu risk yaklaşık 3 misli artmış.
Bu çalışmada, gebelikte ya da
sonrasında, annelerin çocuklarını
sigara dumanına maruz bırakmalarının
zararlı etkilerinin baba etkisinden daha
fazla olduğu gösterilmiş.
Jurado D, Muñoz C, Luna Jde D, Muñoz-Hoyos A. Is maternal smoking more determinant than
paternal smoking on the respiratory symptoms of young children? Respir Med.
2005 Sep;99(9):1138-44. Epub 2005 Mar 23.
Bebeğinizin Anne Karnında Gelişimine
ve Solunum Sistemine Dumanlı Darbe
Yapmayınız!
Gebelik sırasında sigaraya maruz kalan
annelerin çocuklarında, çok düşük doğum
ağırlığı yanında, ileriki
yaşamlarında astım görülme
ihtimalinin belirgin olarak arttığı
gösterilmiştir.
Bjerg A, Hedman L, Perzanowski M, Lundbäck B, Rönmark E. A Strong Synergism of Low Birth
Weight and Prenatal Smoking on Asthma in Schoolchildren.
OLIN Studies, Department of Medicine, Sunderby Central Hospital of Norrbotten, Luleå, Sweden
Sigara, Solunum Sistemine Dumanlı
Darbedir:
Çocuklarda Astım ve Sık Tekrarlayan Otit, Sinüzit
Yapabilir!
Rusya’da 5951 çocukta
doğmadan önce ve sonrasında
maruz kaldıkları sigara dumanı
etkisi araştırılmış;
Prenatal olarak maruz kalanlarda 2 misli astım,
postnatal maruz kalanlarda ise yaklaşık 1.5
misli üst solunum yolu infeksiyonu saptanmış
Jaakkola JJ, Kosheleva AA, Katsnelson BA, Kuzmin SV, Privalova LI, Spengler JD.
Prenatal and postnatal tobacco smoke exposure and respiratory health in Russian children.
Respir Res. 2006 Mar 28;7:48.
Institute of Occupational and Environmental Medicine, University of Birmingham, Birmingham, UK.
Anneler Kadar Babalar da Önemli:
Dikkat: Sigara Dumanı Çocuklarda Lösemi
Yapabilir!
Çalışmalar annelerin gebelikte içtikleri sigaranın
zararlarına odaklandığı halde, pek çok araştırma
lösemi, astım gibi hastalıklar
açısından, babaların sigara
içmesinin de en az
anneler kadar önemli
olduğunu göstermiştir.
Chang JS. Parental smoking and childhood leukemia. Methods Mol Biol. 2009;472:103-37.
Department of Epidemiology and Biostatistics, University of California, San Francisco, CA, USA.
Anneler Kadar Babalar da Önemli:
Dikkat: Sigara Dumanı Çocuklarda Lösemi
Yapabilir!
Babaların prekonsepsiyon zamanında
içmiş oldukları sigaranın etkisi ile
çocuklarında, çocukluk çağı lösemilerinin
görülme ihtimalini yaklaşık 4 misli artırıyor.
Chang JS, Selvin S, Metayer C, Crouse V, Golembesky A, Buffler PA. Parental smoking and the risk
of childhood leukemia. Am J Epidemiol. 2006 Jun 15;163(12):1091-100. Epub 2006 Apr 5.
School of Public Health, University of California, Berkeley, CA 94720-7380, USA.
Sorahan T, McKinney PA, Mann JR, Lancashire RJ, Stiller CA, Birch JM, Dodd HE, Cartwright RA.
Childhood cancer and parental use of tobacco: findings from the inter-regional epidemiological study
of childhood cancer (IRESCC).
Institute of Occupational Health, University of Birmingham, Edgbaston, Birmingham
Sigara Dumanı Çocuklarda Lösemi
Yapabilir!
Benzen maddesinin AML geliştirebildiği
bilinmektedir.
Sigara dumanında BENZEN bulunmaktadır.
Sigara dumanın özellikle
AML gelişimini belirgin olarak
artırma sebebi içerisinde yer alan
Benzen maddesine bağlanmaktadır.
Korte JE, Hertz-Picciotto I, Schulz MR, Ball LM, Duell EJ. The contribution of benzene to smokinginduced leukemia. Environ Health Perspect. 2000 Apr;108(4):333-9.
Department of Epidemiology, University of North Carolina at Chapel Hill,
Chapel Hill, NC 27599-7400, USA.
Sigara Dumanı Çocuklarda Lösemi
Yapabilir ve Genotoksiktir!
Pek çok çalışmada, annelerin gebeliği sırasında ya da
sonrasında içtiği sigara dumanına maruz kalan
çocuklarda lösemi-lenfoma ve beyin tümörü sıklığı 2
misli olarak saptanmıştır, ancak bu riskin babaların
sigara içmesiyle daha da artmış olduğunu gösteren
çalışmalar da vardır.
Sigaranın genotoksik olduğu da
gösterilmiştir.
Tüm anne ve baba adaylarının
mutlaka bu bilgilere ulaşmaları ve
sigara içmeyi bırakmaları sağlanmalıdır.
Sasco AJ, Vainio H. From in utero and childhood exposure to parental smoking to childhood
cancer: a possible link and the need for action. Hum Exp Toxicol. 1999 Apr;18(4):192-201.
Unit of Epidemiology for Cancer Prevention, International Agency for Research on Cancer,
Lyon, France.
Anneler Kadar Babalar da Önemli:
Dikkat: Sigara Dumanı Çocuklarda
Lenfoma Yapabilir!
Çocukluk çağı lösemileri ve beyin tümörleri
yanında lenfomalarının da babaları
prekonsepsiyon döneminde
sigara içen çocuklarda
2 misli görüldüğünü
gösteren çalışmalar vardır.
Boffetta P, Trédaniel J, Greco A. Risk of childhood cancer and adult lung cancer after
childhood exposure to passive smoke: A meta-analysis.
Environ Health Perspect. 2000 Jan;108(1):73-82.
International Agency for Research on Cancer, Lyon, France. boffetta@iarc.fr
Çocuklukta Sigara Dumanı:
İleride Akciğer Kanseri Riski
Pasif olarak sigara dumanına maruz
kalmanın da akciğer kanser riskine yol açtığı
gösterilmiştir.
Ancak 25 yaş altında sigara dumanına
maruz kalan kişilerde
akciğer kanser riski
yaklaşık 1.5 misli daha
yüksek bulunmuş.
Asomaning K, Miller DP, Liu G, Wain JC, Lynch TJ, Su L, Christiani DC. Second hand smoke,
age of exposure and lung cancer risk. Lung Cancer. 2008 Jul;61(1):13-20. Epub 2008 Jan 8.
Department of Environmental Heath (Environmental and Occupational Medicine and
Epidemiology Program), Harvard School of Public Health, Boston, MA 02115, United States.
Sigara ve Dumanı Çocuklarda
İnflamatuar Barsak Hastalıklarını
Artırmaktadır!
Sigara içme oranının çok yüksek olduğu
Kentucky de 10 yaşından itibaren sigara içen
çocuklarda “Ülseratif kolit” sıklığının, prenatal
dönemde sigara dumanına maruz
kalan çocuklarda ise
“Crohn hastalığı”nın arttığı
gösterilmiştir.
Mahid SS, Minor KS, Stromberg AJ, Galandiuk S. Active and passive smoking in childhood is
related to the development of inflammatory bowel disease. Inflamm Bowel Dis. 2007
Apr;13(4):431-8.
Price Institute of Surgical Research and Section of Colorectal Surgery, Department of Surgery,
University of Louisville School of Medicine, Louisville, Kentucky 40292, USA.
Çocukta Sigara:
Tüm Bağımlılıklara Davetiye
Erken yaşta sigara kullanımı, alkol ve ilaç kullanımı gibi
bağımlılık tehlikelerini de birlikte getirebilir.
Annenin eğitim düzeyi arttıkça ve sosyo ekonomik düzey
arttıkça sigara ve alkol kullanımının azaldığı gösterilmiştir.
Melotti R, Heron J, Hickman M, Macleod J, Araya R, Lewis G. Adolescent Alcohol and Tobacco Use and Early
Socioeconomic Position: The ALSPAC Birth Cohort. Pediatrics. 2011 Mar 14. [Epub ahead of print]
School of Social and Community Medicine, University of Bristol, Bristol, United Kingdom.
Sigara, Alkol ve İlaç bağımlılıkları sağlık sistemindeki sistem
yetersizliklerinden kaynaklanır.
Özellikle adolesanların sigara alışkanlıklarını önlemek odak
noktası olmalıdır.
Baler RD, Volkow ND. Addiction as a systems failure: focus on adolescence and smoking.
J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2011 Apr;50(4):329-39. Epub 2011 Jan 26.
National Institute on Drug Abuse, National Institutes of Health, Bethesda, MD.
Ergenlerin Sigara İçmesini Etkileyen Faktörler
ve Sigara Karşıtı İki Eğitim Modelinin Etkinliği
Derya Gümüş Doğan*, Betül Ulukol**
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17 (3) 179-185 (2010)
Amaç:
İlköğretim öğrencileri arasında sigara kullanımının sıklığını saptamak, sigara
kullanımına yol açan sosyokültürel faktörler ile öğrencilerin bu konudaki
tutumlarını belirlemek, sigaranın sağlığa zararları ile ilgili bilgi düzeylerini ölçmek
ve çocuk hekimi ve öğrencilerin katıldığı sigara karşıtı farklı eğitim modellerinin
etkinliğini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.
Bireyler ve Yöntem:
Araştırmaya 7., 8. ve lise 1. sınıfta okuyan 391 öğrenci alınmıştır. İlk önce sigara
içme deneyimi ve sıklığı belirlenmiştir.
Sosyodemografik faktörlerin ve öğrencilerin sigara içmesini etkileyeceği
düşünülen faktörlerin incelenmesi için durum saptama anketi yapılmıştır.
Daha sonra müdahale olarak sigara karşıtı eğitim amacıyla iki farklı program
uygulanmıştır.
İlk olarak çocuk doktoru tarafından sigaranın zararları ile ilgili seminer verilmiş ve
ardından ergenler arasında gönüllüler belirlenerek sigaranın zararları ve
kullanımının engellenmesi konusunda akran eğitimi yapılmıştır. Müdahalelerin
etkisinin değerlendirilebilmesi için her iki program sonrasında öğrencilerin bilgi ve
tutumlarını saptamak üzere anketler uygulanmıştır.
Ergenlerin Sigara İçmesini Etkileyen Faktörler
ve Sigara Karşıtı İki Eğitim Modelinin Etkinliği
Derya Gümüş Doğan*, Betül Ulukol**
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17 (3) 179-185 (2010)
Bulgular:
Öğrencilerin %7,7’si sigara içmektedir ve %12,8’i en az bir kez sigara
içmeyi denemiştir.
Yaşla birlikte sigara içme sıklığı da artmaktadır. Sigara içen öğrencilerde
alkol kullanma sıklığı daha fazladır.
Eğitim modelleri uygulanmadan önce sigara içtiğini belirten 30
öğrenciden üçü (%10) eğitim semineri sonunda, dördü de (%14,8)
akran eğitimi sonunda sigara içmeyi bırakmıştır.
Akran eğitimi sürecinde öğrencilerin bilgi düzeylerinin arttığı ve
sigaranın sağlık üzerine etkisi konusunda daha çok bilinçlendiği
görülmüştür.
Sonuç:
Halen okullardaki eğitim programları kapsamında verilen eğitim
seminerlerine ek olarak akran eğitimi uygulaması ve okullarda sigara
karşıtı ekiplerin oluşturulması her iki programın da etkinliğini artıracaktır
Sonuç olarak;
SİGARA VE DUMANINA MARUZ KALMAK
ÇOCUK SAĞLIĞINI İLERİ DERECEDE
TEHDİT ETMEKTE, ÖLÜMCÜL
HASTALIKLARA YOL AÇAMAKTA VE ÖMÜR
BOYU YAŞAM KALİTESİNİ BOZMAKTADIR
ACİLEN ÇOCUKLARIN SİGARA DUMANINA
YA DA SİGARAYA MARUZ KALMALARI
ÖNLENMELİDİR!
Teşekkürler…
Teşekkürler…
Teşekkürler…