Case study20 Facilitator: Pawin Puapornpong Case อายุ 40 ปี เชื้อชาติ ไทย สัญชาติไทย ศาสนาพุทธ ภูมิลาเนา จ.ปราจีนบุรี ผูป ้ ่ วยหญิง Chief complaint อาการปวดท้องน้อย เวลามีประจาเดือน มากขึ้น 3 เดือน ก่อน มาโรงพยาบาล ผูป้ ่ วยมาด้วย Present Illness 10 ปี ก่อนมาโรงพยาบาล ผูป้ ่ วยเริ่ มมีอาการปวดท้องน้อยมากก่อนมี ประจาเดือน1วัน นานๆเป็ นที ไม่ได้เป็ นทุกเดือน เวลาปวดจะปวดมาก ปวด แบบบิดๆที่บริ เวณท้องน้อยนานประมาณ 3 ชัว่ โมง ปวดทัว่ ๆท้องน้อยและมี อาการปวดร้าวไปหลังร่ วมด้วยในบางครั้ง ปวดทัง้ ด้านซ้ายและด้านขวาแล้วแต่ ครั้ง เวลาปวดท้องน้อยจะปวดมากจนต้องนอนพัก มือสัน่ ไม่สามารถลุกขึ้น ทาอะไรได้ ต้องนอนเฉยๆ ปกติผปู้ ่ วยมีประจาเดือนครั้งละ 1- 1 1/2 วัน ปกติใช้ผา้ อนามัย 2 แผ่น ไม่ชุ่ม Present Illness 3เดือน ก่อนมาโรงพยาบาล ผูป้ ่ วยมีอาการปวดท้องน้อยเวลามีประจาเดือน รุนแรงมากขึ้น แม้จะใช้ยาแก้ปวด (Ponstan) ทีใ่ ช้ประจาเวลาปวด อาการก็ ไม่ดขี ้นึ อาการปวดรุนแรงมากจนกระทัง่ ไม่สามารถลุกขึ้นมาได้ ต้องนอนขดตัว ปวดร้าวมาทีห่ ลังทัง้ สองข้าง มีอาการหน้ามืด ใจสัน่ และมีอาเจียนร่ วมด้วย โดย อาเจียนครัง้ ละ 2-3แก้วนา้ มีอาหารปนออกมา อาเจียนจนกระทัง่ ไม่มอี ะไรออกมา Present Illness ผูป้ ่ วยมีปสั สาวะ อุจจาระปกติ ไม่มที อ้ งผูก ไม่มเี ลือดออกกะปิ ดกระปอยระหว่างรอบ เดือน ปัสสาวะไม่แสบขัด ผูป้ ่ วยไปพบแพทย์ทค่ี ลินิก ทา ultrasound พบ ก้อนเนื้องอก ผูป้ ่ วยได้เปลีย่ นไปรักษาโรงพยาบาลอาเภอ โรงพยาบาลได้แนะนาให้มา ที่ ศูนย์การแพทย์ฯ Past History ปฏิเสธโรคประจาตัว ปฏิเสธประวัติการแพ้ยาและอาหาร ปฏิเสธการใช้ยาหม้อ ยาลูกกลอน ยาชุด ยาสมุนไพร ปฏิเสธประวัติอุบตั ิเหตุ ปฏิเสธการรับเลือดและเกร็ดเลือด ปัจจุบนั ผูป้ ่ วยใช้ยาแก้ปวดเม็ดสี เหลือง ลักษณะรี ยาว ผูป้ ่ วยรับประทานเฉพาะเวลาปวดท้อง ประจาเดือน (Ponstan) เคยผ่าตัด lipomaที่แขนข้างซ้าย 20 ปี Personal&Family History ปฏิเสธประวัติการดื่มสุ ราและบุหรี่ ปฏิเสธประวัติการใช้สารเสพติดใดๆ ปฏิเสธประวัติโรคทางพันธุกรรมในครอบครัว Obstetric&Gynecologic history Para 0-0-0-0 ประวัติเคยมีเพศสัมพันธ์ ครั้งแรกเมื่อ อายุ 22ปี ปั จจุบนั มีเพศสัมพันธ์ เดือนละ 3 ครั้ง ปฏิเสธประวัติโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มีประวัติการใช้ยาคุมกาเนิด dianne-35(oestradiol+cyproterone acetate)เป็ นเวลา3ปี หยุดมา 15 ปี ผูป้ ่ วยมีประวัติ มีประจาเดือนครั้งแรก ตอนอายุ 15ปี ผูป้ ่ วยมีประจาเดือนครั้งสุ ดท้าย วันที่29 มิถุนายน 2557 ผูป้ ่ วยมีประจาเดือนครั้งก่อนสุ ดท้าย เมื่อวันที่ 24 พ.ค. 2557 Physical Examination V/S : T36.5 PR 82 /min RR 20 /min BP110/70 mmHg GA: a Thai female,good consciousness,mildly pale,no juandice, no cyanosis HEENT : mildly pale conjunctiva, anicteric sclera, no cervical lymph node enlargement CVS: normal S1&S2,no murmur,no S3&S4 gallop RS: normal&equal breath sound,no adventitious sound Physical Examination Abd: flat shape,normoactive bowel sound,soft,not tender,no palpable mass Ext:capillary refill<2 sec, no pitting edema PV NIUB : Normal Vagina : Normal mucosa, no bloody discharge Cervix : no abnormal discharge per os, no cervical motion tenderness, no endocervical polyp Uterus : Normal size not tender Adnexa Cul-de-sac : no bulging, no free fluid : right adnexal mass size 3cm Problem list 1. Progressive dysmenorrhea 3 months PTA 2. Metrorrhagia 10 years PTA 3. Nocturia 1 years PTA 4. Deep dyspareunia 10 years PTA 5. Abnormal PV examination ; right adnexal mass Discussion Differential diagnosis 1. Endometriosis 2. Myoma uteri 3. Adenomyosis Investigation 1. 2. 3. 4. 5. Ultrasound Pap smear Complete blood count BUN , Creatinine , Electrolyte Urinalysis Transvaginal USG Uterus ; Body length 5.21 mm AP diameter 4.06 mm Subserous myoma 3.32 x 3.53 x 2.5 cm Intramural myoma at anterior wall 1.84 x 1.69 x 1.67 cm Left Ovary ; ground glass appearance cyst 4.1 x 3.18 x 2.92 cm Right Ovary Diameter 3.59 x 2.5 cm ; ground glass appearance cyst 2x 1.58 cm , Pap smear Negative for intraepithelial lesion or malignancy Fungal organisms morphologically consistent with Candida spp. CBC Hb 13.2 g/dL Hct 38.1% Red cell count 4.31 x 106 / mm3 MCV 88.4 fL MCH 30.6 pg MCHC 34.6 g/dL RDW 12.9 % White cell count 4.53x103 /mm3 Differential white cell Neutrophil 44.0 %- Lymphocyte 49.2% Monocyte 5.1 % - Eosinophil 1.3 % Basophil 0.4 % Platelet 271 x 103 /mm3 Electrolyte BUN 7.9 mg/dL Creatinine 0.51 mg/dL Na 140.0 mmol/L K 3.44 mmol/L Cl 103.2 mmol/L HCO3- 24.1 mmol/L Urinalysis Color : yellow Transparency : clear Specific gravity : 1.015 pH : 8.0 Leukocytes : 2+ Nitrite : Negative Protein : Negative Glucose : Negative Ketone : Negative • Urobilinogen : Negative • Bilirubin : Negative • Erythrocytes : 1+ • WBC : 1-2/HPF • RBC 0-1/HPF • Epithelial cells 1-2/HPF • Urine Bact : Few Management Endometriosis ผูป้ ่ วยยังต้องการมีบตุ ร และตัวโรคความรุนแรงไม่มาก Medical therapies Gonadotropin-releasing hormone agonists (GnRH), oral contraceptives, Danazol®, aromatase inhibitors, and progestins Surgical therapies cystectomy Medical therapies Aromatase inhibitor – inhibit local estrogen production in endometriotic implants themselves as well as in ovary, brain, and adipose tissue Oral Contraceptives - Relieve dysmenorrhea through ovarian suppression and continuous progestin administration Progestins - Inhibit growth of lesions by inducing decidualization followed by atrophy of uterine-type tissue Nonsteroidal Anti-inflammatory Drugs Proven efficacy for treatment of primary dysmenorrhea Danazol® - Inhibits midcycle FSH and LH surges and prevents steroidogenesis in corpus luteum Gonadotropin-Releasing Hormone Agonists - Produces hypogonadotrophic- hypogonadic state through downregulation of pituitary gland , GnRH agonists as effective as other medical therapies in relieving pain and reducing progression Management Endometriosis หากผูป้ ่ วยไม่ตอ้ งการมีบตุ รอีก > surgical therapies (Radical) Laparoscopy Hysterectomy/Oophorectomy/Salpingooophorectomy Indications for surgical management of endometriosis include: diagnosis of unresolved pelvic pain severe, incapacitating pain with significant functional impairment and reduced quality of life advanced disease with anatomic impairment (distortion of pelvic organs, endometriomas, bowel or bladder dysfunction) failure of expectant/medical management endometriosis-related emergencies, ie, rupture or torsion of endometrioma, bowel obstruction, or obstructive uropathy การรักษาด้วยยาก่อนการผ่าตัด GnRH antagonist ทาให้เยือ่ บุมดลูกทีเ่ จริญผิดทีฝ่ ่ อไป ลดรอยโรค ทาให้ผ่าตัดได้งา่ ยขึ้น , เสียเลือดน้อยลง การรักษาด้วยยาหลังการผ่าตัด Hormonal therapy ให้ฮอร์โมนทดแทน เพือ่ ทดแทนฮอร์โมนจากรังไข่ สามารถให้ได้ทนั ที ไม่เพิ่มความเสีย่ ง ต่อการกระตุน้ การเจริญเติบโตของรอยโรคทีเ่ หลืออยู่ Post – operative note Diagnosis: Myoma uteri with bilateral endometriotic cyst Procedure: TAH with Right SO and left cystectomy Positive Finding: - Uterus: Globular shape - Adnexsa: Severe adhesion at Left side Endometrioma cyst at both left and right ovaries - cul de sac: adhesion Operation Procedure - Midline incision was done - Adbominal wall was opened layer by layer - Identify uterus, adnexa, ovaries and tubes - Round ligaments were cut, clamped and ligated - total abdominal hysterectomy - right salpinge and ovary were resected. - left ovarian endometrioma was resected.