TED Why we make bad financial choices – even when we know better -Wendy De La Rosa- "Always wear sunscreen." "Eat a balanced diet." "A penny saved is a penny earned." You probably all learned these lessons as a kid, maybe from your parents, or if you grew up in the '80s, on the public service announcements at the end of every episode of the G.I. Joe cartoons. But chances are, despite knowing this, you still stepped outside without putting on sunscreen, devoured an entire bag of chips in one go or spent way more of your paycheck than you anticipated. So why is that? “Phải nhớ bôi kem chống nắng.” “Ăn uống lành mạnh.” “Chi tiêu tiết kiệm.” Bạn hẳn đều đã học những điều này từ khi còn nhỏ. Chúng có thể từ bố mẹ, hay từ thông báo dịch vụ công cộng ở cuối mỗi phần phim hoạt hình G.I. Joe nếu bạn lớn lên ở thập niên 80. Nhưng khả năng cao là dù biết tất cả các điều này, bạn vẫn đi ra ngoài mà không bôi kem chống nắng, ăn sạch cả bịch bim bim trong một lần, và tiêu nhiều tiền hơn khả năng cho phép. Tại sao lại như vậy? [Your Money and Your Mind] with Wendy De La Rosa [Tiền bạc và Tư duy bởi Wendy De La Rosa] A few years ago, two Yale professors coined the term "G.I. Joe fallacy" to describe this very phenomenon. It's the mistaken idea that knowing is half the battle. But as it turns out, in most situations, just knowing something is not nearly enough for you to put it into practice. Information doesn't always change behavior. Vài năm trước, hai giáo sư trường Yale đặt ra thuật ngữ “Sự nguỵ biện G.I. Joe” để mô tả hiện tượng này. Suy nghĩ rằng, chỉ cần hiểu đã giải quyết một nửa vấn đề, là sai lầm. Thực chất, với đa số tình huống chỉ biết kiến thức là không hề đủ để thực hiện nó. Thông tin không phải lúc nào cũng có thể thay đổi hành vi. As a behavioral scientist helping families make better financial decisions, I've seen people struggle to save money, to cut back on their expenses or to manage their debt, even after they've taken a financial literacy class. And the reality is that people fundamentally know what they need to do to improve their financial situation. We all do. The equation is Là nhà phân tích hành vi giúp các gia đình đưa ra những lựa chọn tài chính tốt hơn, tôi đã thấy nhiều người chật vật để tiết kiệm, giảm chi tiêu, hoặc quản lý nợ nần, dù là sau khi đã học qua các lớp về hiểu biết tài chính. Và thực tế là họ căn bản đều biết mình cần làm gì để cải thiện tình hình tài chính của bản thân. Chúng ta đều biết. simple: they need to save more and spend less. Công thức rất đơn giản: Giảm chi tiêu và tăng khoản tiết kiệm. But the thing is, that's just really hard to do. It's easier said than done, and I've been in this boat as well. So for example, I had a magazine subscription that I knew I should just cancel. I never read the magazine, and every month, money was coming out of my checking account, and every time I reviewed my budget, I saw it, I knew I had to cancel it, but I didn't. It took me two years to cancel that magazine subscription. And I'm sure I'm not alone. You probably have some type of subscription that you know you should cancel. So the critical piece in all of this is to get rid of this belief that financial security is just a problem that we can teach away. Nhưng vấn đề là, điều này thật sự rất khó. Nói thì dễ, làm thì khó, và tôi cũng từng cùng chung cảnh ngộ. Ví dụ như tôi đã đăng ký một dịch vụ tạp chí mà tôi thừa biết mình nên huỷ. Tôi chưa bao giờ đọc tạp chí đó, và mỗi tháng, tiền cứ tuôn ra khỏi tài khoản ngân hàng của tôi, và mỗi lần kiểm tra các khoản chi tiêu, tôi lại nhìn thấy nó, biết mình cần huỷ đăng ký, nhưng tôi đã không làm. Tôi đã mất hai năm để huỷ dịch vụ tạp chí đấy. Và không chỉ mình tôi như thế! Bạn chắc hẳn cũng đăng ký một trang báo nào đó mà bạn biết nó cần phải hủy. Thế nên điều quan trọng nhất là loại bỏ suy nghĩ rằng sự ổn định tài chính là vấn đề chỉ cần học là được. In the US, for example, we spend nearly 700 million dollars every year on financial education programs, yet a team of researchers have found that these programs explained only 0.1 percent of the variance in financial behaviors. Not zero, but pretty close to it. Meanwhile, 20 states mandate financial literacy classes in high school, but studies have found that unless these programs are wellimplemented, they are unlikely to have any effect on a student's future credit score or their likelihood to invest. A more significant predictor of how well you manage your finances is your general ability to do math. Chẳng hạn như ở Mỹ, Hơn 700 triệu đô mỗi năm được sử dụng cho các chương trình giáo dục tài chính, nhưng một nhóm nghiên cứu đã phát hiện những chương trình này chỉ bao quát 0.1 phần trăm các biến thể trong các hành vi tài chính. Không phải 0%, nhưng khá sát đấy. Trong khi đó, có 20 bang bắt buộc các trường cấp 3 dạy hiểu biết tài chính, trong khi nghiên cứu cho thấy trừ khi những chương trình này được ứng dụng tốt, chúng sẽ có rất ít ảnh hưởng đến điểm tín dụng của học sinh, hay xác suất đầu tư. Một yếu tố dự báo đáng kể hơn về khả năng quản lý tài chính của bạn là khả năng làm toán. From all of this, I've learned that behavior change is not an educational pursuit. It's an environmental one. If you are struggling, it's not because there's something fundamentally wrong with you. It's most likely because there is something wrong with how your environment is set up. Look around you. Từ tất cả điều này, tôi đã học được rằng sự thay đổi hành vi không phải là sự mưu cầu về giáo dục. Mà là về môi trường xung quanh. Nếu bạn đang gặp khó khăn, thì không phải là vì bản thân bạn bất ổn. Khả năng cao hơn là vì có điều gì đó không hợp lí với môi trường xung quanh của bạn. Hãy The cues to spend money have gotten smarter, faster and more efficient. Targeted ads are becoming more personalized, corporate content is becoming more engaging, and everything around you is focusing on spending. So let's change that. You can reshape your environment and how you interact with it, and I can guide you through it. nhìn xung quanh. Những ám thị khiến bạn tiêu tiền dần trở nên thông minh hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn. Các quảng cáo ngày càng được cá nhân hoá, các nội dung quảng bá càng trở nên thu hút, và mọi thứ xung quanh bạn đều nói về việc tiêu tiền. Vậy nên, hãy thay đổi điều đó. Bạn có thể định hình lại môi trường và cách bạn tương tác với nó, và tôi có thể hướng dẫn bạn. Over the course of this series, I'll take you through a step-by-step look at how you can change your environment and regain control of your finances. At the end of every episode, I'll share practical tips based on research on how to spend less and save more today -- not tomorrow, but today. And your future self will thank you. Trong suốt series này, tôi sẽ hướng dẫn bạn qua từng bước để thay đổi môi trường xung quanh và lấy lại sự kiểm soát tài chính của bạn. Ở cuối mỗi tập, tôi sẽ chia sẻ những mẹo thực dụng dựa trên các nghiên cứu về cách tiêu ít đi và tiết kiệm nhiều hơn ngay từ hôm nay -- không phải ngày mai, là hôm nay. Và bạn trong tương lai sẽ cảm ơn bạn. TED Why books are here to stay -Chip KiddI will lend books to people, but of course, the rule is "Don't do that unless you never intend to see that book again." The physical object of a book is almost like a person. I mean, it has a spine and it has a backbone. It has a face. Actually, it can sort of be your friend. Books record the basic human experience like no other medium can. Before there were books, ancient civilizations would record things by notches on bones or rocks or what have you. The first books as we know them originated in ancient Rome. We go by a term called the codex, where they would have two heavy pieces of wood which become the cover, and then the pages in between would then be stitched along one side to make something that was relatively easily transportable. They all had to completely be done by hand, which became the work of what we know as a scribe. And frankly, they were luxury items. And then a printer named Johannes Gutenberg, in the mid-fifteenth century, created the means to mass-produce a book, the modern printing press. It wasn't until then that there was any kind of consumption of books by a large audience. Book covers started to come into use in the early nineteenth century, and they were called dust wrappers. They usually had advertising on them. So people would take them off and throw them away. It wasn't until the turn of the Tôi sẽ cho mọi người mượn sách, nhưng tất nhiên, quy tắc là, “Đừng cho mượn trừ khi bạn không có ý định xem lại cuốn sách đó.” Một cuốn sách giấy cũng giống như một con người. Nó có gáy sách và xương sống. Nó có bìa mặt. Thật ra, nó còn có thể là bạn của bạn. Sách ghi chép kinh nghiệm cơ bản của loài người mà không phương tiện nào khác có thể làm được. Trước khi có sách, nền văn minh cổ đại ghi chép bằng cách cắt lên xương hoặc đá hoặc thứ gì mà họ có. Những quyển sách đầu tiên bắt nguồn từ thời La Mã cổ đại. Ta gọi chúng là “codex” (một loại sách cổ), gồm hai miếng gỗ nặng làm thành trang bìa, rồi những trang ở giữa sẽ được khâu dọc theo một bên để tạo ra thứ khá dễ dàng để mang đi. Họ phải làm tất cả hoàn toàn bằng tay, trở thành thứ mà ta gọi là “bản ghi chép”. Và thẳng thắn là, chúng là những mặt hàng xa xỉ. Rồi một thợ in tên là Johannes Gutenberg, vào giữa thế kỷ 15, đã tạo ra cách để sản xuất sách hàng loạt, ngành in ấn hiện đại. Mãi đến khi đó, sách mới được tiêu thụ bởi một lượng lớn độc giả. Bìa sách bắt đầu được sử dụng vào đầu thế kỷ 19, và được gọi là giấy gói tránh bụi. Họ thường đặt quảng cáo trên bìa. Và mọi người sẽ gỡ chúng ra và vứt đi. Mãi đến khi cuối thế kỷ 19 vào thế kỷ nineteenth into the twentieth century that book jackets could be seen as interesting design in and of themselves. Such that I look at that and I think, "I want to read that. That interests me." The physical book itself represents both a technological advance but also a piece of technology in and of itself. It delivered a user interface that was unlike anything that people had before. And you could argue that it's still the best way to deliver that to an audience. 20, bìa bọc sách mới mang những thiết kế thú vị bên trong và của chính chúng. Ta nhìn bìa sách và nghĩ: “Mình muốn đọc nó. Nó thật cuốn hút.” Bản thân sách giấy đại diện cho sự tiến bộ về công nghệ và chính nó, cũng là một phần của công nghệ. Sách mang đến một giao diện người dùng không giống bất kỳ thứ gì mà con người từng có. Và bạn có thể tranh luận rằng nó là cách tốt nhất để truyền đạt đến độc giả. I believe that the core purpose of a physical book is to record our existence and to leave it behind on a shelf, in a library, in a home, for generations down the road to understand where they came from, that people went through some of the same things that they're going through, and it's like a dialogue that you have with the author. Tôi tin rằng mục đích cốt lõi của sách giấy là để ghi chép sự tồn tại của chúng ta và để được để lại trên giá sách, trong thư viện, trong nhà, cho hàng thế hệ sau biết rằng họ đến từ đâu, rằng con người đã vượt qua những điều tương tự những gì họ sắp trải qua, và nó giống như một cuộc hội thoại giữa bạn và tác giả. I think you have a much more human relationship to a printed book than you do to one that's on a screen. People want the experience of holding it, of turning the page, of marking their progress in a story. And then you have, of all things, the smell of a book. Fresh ink on paper or the aging paper smell. You don't really get that from anything else. Tôi nghĩ bạn có nhiều kết nối với sách in hơn với màn hình. Con người muốn lưu giữ kinh nghiệm, biến nó trang giấy, đánh dấu sự tiến bộ của họ qua câu chuyện. Thế nên bạn có, tất cả mọi thứ, mùi của sách. Mực mới trên giấy hoặc mùi giấy cũ theo thời gian. Khó mà có được chúng ở bất kỳ thứ gì khác. The book itself, you know, can't be turned off with a switch. It's a story that you can hold in your hand and carry around with you and that's part of what makes them so valuable, and I think will make them valuable for the duration. A shelf of books, frankly, is made to outlast you, (Laughs) no matter who you are. Bản thân quyển sách không thể bị tắt bởi công tắc. Nó là một câu chuyện mà bạn có thể cầm nắm, mang theo bên mình và là một phần của những gì khiến sách trở nên quý giá, và càng quý giá hơn theo dòng thời gian. Một kệ sách, thẳng thắn mà nói, được tạo để trường tồn hơn cả bạn, (Cười) dù bạn là ai.
