Napięcie powierzchniowe – cząsteczki cieczy przyciągają się wzajemnie, ale na granicy woda-powietrze cząsteczki przyciągają się tylko w głąb cieczy przez co powstaje
sprężysta, napięta błona. Dodanie mydła (płynu, proszku) do wody zmniejsza jej napięcie powierzchniowe. Substancje powierzchniowo czynne to takie, które zmniejszają
napięcie pow. cieczy, np. mydło (stearynian sodu). Te substancje zbudowane są z części hydrofobowej(ogon) i hydrofilowej(głowa(lubi wodę)).
Mycie: sub. Pow. czynna zmniejsza napięcie wody i ta lepiej wnika w tkaninę i mydło otacza cząstki brudu, a piana unosi go na pow. wody. Twarda woda (zawierająca kationy
wapnia Ca2+lub magnezu Mg2+) utrudnia powstawanie piany. Rodzaje sub. pow. czynnych: 1. niejonowe (monostearynian glicerolu) tworzą pianę mniej skutecznie ale są
odporne na twardość wody 2.jonowe(anionowe i kationowe) lepiej się pienią ale ma na to wpływ twardość wody. Rodzaje środków czystości:
1.Do szyb i luster: nie zawierają środków ściernych, mają substancje szybko parujące. 2.Do szkła laboratorium: bez środków ściernych (ryzyko rys, które mogą pęknąć). 3.
Do zmywarek: związki sodu (fosforan (V), krzemiany), jednym z produktów reakcji substancji z wodą jest żrący wodorotlenek sodu i zmydla tłuszcz(składnik brudu), a silny
strumieni wody je spłukuje. 4.Do rur: wodorotlenek sodu NaOH w formie granulek lub roztworu (nie używać w rurach aluminiowych). Nie działa na wszystkie zanieczyszczenia
(np. kisiel), należy wtedy użyć wrzątku. Zanieczyszczenie pow. metalowych: 1.fizyczne: Na metalach szlachetnych lub zabezpieczonych, np. tłuszcz i związki z powietrza i
wody, suwanie związkami rozpuszczającymi brud i mechanicznie (np. szczotką). 2.chemiczne: rdza: pow. niezabezpieczone w wyniku kontaktu z powietrzem, parą wodną,
czyścić 10% roztworem HCI lub NaOH, płukać wodą z sodą oczyszczoną NaHCO3. Czarny nalot na srebrze: działanie związków siarki z powietrza, myć w gorącej wodzi z
octem i sodą oczyszczoną. Patyna na miedzi i jej stopów: reakcja miedzi z wodą, myć roztworem amoniaku lub soli kuchennej i octu w ciepłej wodzie. Kosmetyk to produkt
do oczyszczania i pielęgnacji ciała i/lub ochrony skóry przed utrata wody i szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych. np. promieniowanie słoneczne, wiatr czy niska
temperatura. Większość kosmetyków to emulsja. Emulsja: koloid, mieszanina min.2 substancji nierozpuszczających się w sobie cieczy, z których jedna jest rozpuszczona w
postaci małych kropel. Trudno jest przygotować jednorodną mieszaninę, pomagają w tym emulgatory. Są 2 rodzaje emulsji: olej w wodzie O/W (nawilżające) i woda w oleju
W/O(natłuszczające). Rodzaje substancji kosmetyków: promieniochronne, filtry (pn. witaminy C i E, ZnO, TiO2), nawilżające (gliceryna, sacharydy, aminokwasy),
konserwujące (witamina E, HCOOH), antybakteryjne (S, Ag, H3BO3, ZnO), polaryzujące i złuszczające (Ca3(PO4)2, CaCO3, NaCl), barwniki (C, Cu, Au, Al, ZnO), zapachowe
(roślin: olejek różany, goździkowy lub zwierzęce:ambra, piżmo lub syntetyczne: alkohole(heksan-1-ol), węglowodory np. limonen). Funkcje składników kosmetyku: bazowe
(największy udział masy), czynne (wywołują działanie), dodatkowe (emulgatory, konserwanty, przeciwutleniacze, zapach, barwa).