Czasowniki norweskie

advertisement
A
adlyde / adlyder / adlød / har adlydt - być posłusznym, wykonywać rozkazy,
przestrzegać prawa, słuchać czyichś poleceń
ake / aker / akte / har akt - jeździć na sankach
anbefale / anbefaler / anbefalte / har anbefalt - polecać
angre / angrer / angret / har angret - żałować
arbeide / arbeider / arbeidet / har arbeidet - pracować
arrestere / arresterer / arresterte / har arrestert - aresztować
avslutte / avslutter / avsluttet / har avsluttet - kończyć, dokończyć, zakończyć
avbryte / avbryter / avbrøt / har avbrutt - przerywać, przeszkadzać
avertere/ averterer / averterte / har avertert - reklamować, głosić
avvæpne / avvæpner / avvæpnet / har avvæpnet - rozbrajać
B
bade / bader / badet / har badet - kąpać się
bake / baker / bakte / har bakt - piec
banke / banker / banket / har banket - pukać, stukać, trzepać
barbere / barberer / barberte / har barbert - golić (seg - się)
be (om) / ber (om) / ba (om) / har bedt (om) - prosić, błagać
bedra / bedrar / bedro / har bedratt - oszukiwać, zdradzać
bedøve / bedøver / bedøvde / har bedøvd - ogłuszyć, oszołomić
begrense / begrenser / begrenset / har begrenset - ograniczać
begripe / begriper / begre(i)p / har begrepet - pojmować, rozumieć
begrunne / begrunner / begrunnet / har begrunnet - uzasadniać
begynne / begynner / begynte / har begynt - rozpoczynać
beherske / behersker / behersket / har behersket - pokonywać, opanowywać
(beherske seg - opanować się)
beite / beiter / beitet / har beitet - paść się (o zwierzętach na pastwisku)
beklage / beklager / beklaget / har beklaget - przepraszać
bekrefte / bekrefter / bekreftet / har bekreftet - potwierdzać, poświadczać
bekymre / bekymrer / bekymret / har bekymret - martwić (seg - się)
beseire / beseirer / beseiret / har beseiret - pokonywać
beskrive / beskriver / beskrev / har beskrevet - opisywać
bestemme / bestemmer / bestemte / har bestemt - decydować
bestille / bestiller / bestilte / har bestilt - zamawiać
bestå / består / besto / har bestått - zdać (egamin, test, itp.)
besvare / besvarer / besvarte / har besvart - odpowiadać
besøke / besøker / besøkte / har besøkt - odwiedzać, uczęszczać
betale / betaler / betalte / har betalt - płacić
betegne / betegner / betegnet / har betegnet - określić
bety / betyr / betydde / har betydd - znaczyć
binde / binder / bandt / har bundet - wiązać
bite / biter / bet / har bitt - gryźć
bleke / bleker / bleket / har bleket - rozjaśniać, wybielać
bli / blir / ble / har blitt - stawać się
bløffe / bløffer / bløffet / har bløffet - blefować
blåse / blåser / blåste / har blåst - wiać
bo / bor / bodde / har bodd - mieszkać
brekke / brekker / brakk / har brukket - łamać
brenne / brenner / brente / har brent - palić (nie w odniesieniu do palenia
nikotyny)
bringe / bringer / brakte / har brakt - przynosić
briste / brister / brast / har bristet - pękać
bruke / bruker / brukte / har brukt - używać, stosować
bry seg om / bryr seg om / brydde seg om / har brydd seg om - troszczyć się o...,
zalezeć na...
bryte / bryter / brøt / har brutt - zbić, rozbić, łamać
bråke / bråker / bråket / har bråket - hałasować
burde / bør / burde / har burdet - powinno
by / byr / bydde / har bydd - oferować, zapraszać
bygge / bygger / bygde / har bygd - budować
bytte / bytter / byttet / har byttet - wymieniać
bære / bærer / bar / har båret - nosić
bølge / bølger / bølget / har bølget - falować
bøye / bøyer / bøyde / har bøyd - schylać, uginać, wygiąć, zgiąć, skręcić
D
danse / danser / danset / har danset - tańczyć
dekke / dekker / dekket / har dekket - zakryć, przykryć, nakryć
dele / deler / delte / har delt - dzielić
demonstrere / demonstrerer / demonstrerte / har demonstrert - demonstrować
dette / detter / datt / har dettet - spadać
dikte / dikter / diktet / har diktet - opisywać, pisać wiersze
dikte opp / dikter opp / diktet opp / har diktet opp - zmyślać
diskutere / diskuterer / diskuterte / har diskutert - dyskutować
dra / drar / dro / har dratt - wyjeżdżać, udawać się
drepe / dreper / drepte / har drept - zabijać
drikke / drikker / drakk / har drukket - pić
driste seg / drister seg / dristet seg / har dristet seg - ośmielić się
drive / driver / drev / har drevet / zajmować się, prowadzić
drømme / drømmer / drømte / har drømt - marzyć, śnić
dusje / dusjer / dusjet / har dusjet - brać prysznic
dø / dør / døde / har dødd - umierać
E
eie / eier / eide/ har eid - posiadać
elske / elsker / elsket / har elsket - kochać
ende / ender / endte / har endt - kończyć
erfare / erfarer / erfarte / har erfart - doświadczać
ete / eter / åt / har ett - jeść
evakuere / evakuerer / evakuerte / har evakuert - ewakuować
F
falle / faller / falt / har falt - upaść, spadać
fare / farer / for / har fart - udawać się
feire / feirer / feiret / har feiret - święcić, świętować
finne / finner / fant / har funnet - znajdować, znaleźć
finnes / finnes / fantes / har funnes - istnieć
fiske / fisker / fisket / har fisket - łowić ryby
fjerne / fjerner / fjernet / har fjernet - usunąć
fly / flyr / fløy / har fløyet - latać
flykte / flykter / flyktet / har flyktet - uciec
flytte / flytter / flyttet / har flyttet - przesunąć, przeprowadzić
forandre / forandrer/ forandret / har forandret - zmienić
forbedre / forbedrer / forbedret / har forbedret - udoskonalić, ulepszyć,
polepszyć
forberede / forbereder / forberedte / har forberedt - przygotować
foregå / foregår / foregikk / har foregått - zdarzyć się, mieć miejsce
foreldes / foreldes / foreldet / har foreldet - stawać się
forelegge / forelegger / forela / har forelagt - przedkładać, składać
forelese / foreleser / foreleste / har forelest - wykładać, pouczać
foreslå / foreslår / foreslo / har foreslått - proponować
foretrekke / foretrekker / foretrakk / har foretrukket - woleć
forfølge / forfølger / forfulgte / har forfulgt - prześladować
forklare / forklarer / forklarte / har forklart - wytłumaczyć, wyjaśnić
forlate / forlater / forlot / har forlatt - porzucić, opuścić
forlenge / forlenger / forlenget / har forlenget -wydłużyć, przedłużyć
forsone/ forsoner / forsonet / har forsonet - godzić, pogodzić
forstyrre / forstyrrer / forstyrret / har forstyrret - zakłócać, przeszkadzać
forstå / forstår / forstod / har forstått - rozumieć
forsvinne / forsvinner / forsvant / har forsvunnet - zanikać
forsyne / forsyner / forsynte / har forsynt - zaopatrywać
forsøke / forsøker / forsøkte / har forsøkt - próbować
forte seg / forter seg / fortet seg / har fortet seg - spieszyć się
fortelle / forteller / fortalte / har fortalt - opowiadać
fortsette / fortsetter / fortsatte / har fortsatt - kontynuować
forverre / forverrer / forverret / har forverret - pogarszać
fotografere / fotograferer / fotograferte / har fotografert - fotografować
friste / frister / fristet / har fristet - kusić, wabić
frykte / frykter / fryktet / har fryktet - bać się, obawiać się
fryse / fryser / frøs / har frosset - marznąć, zamarzać
fyke / fyker / føk / har føket - dryfować
fylle / fyller / fylte / har fylt - spełniać
fylle ut / fyller ut / fylte ut / har fylt ut - wypełniać
fø / før / fødde / har fødd - karmić, żywić
føde / føder / fødte / har født - rodzić
føle / føler / følte / har følt - czuć (seg - się)
følge / følger / fulgte / har fulgt - przyprowadzać, odporowadzać, pójść za...
føne / føner / fønet / har fønet - suszyć
få / får / fikk / har fått - dostawać
G
gange / ganger / ganget / har ganget - mnożyć
gi / gir / gav / har gitt - dawać
gidde / gidder / gadd / har giddet - chcieć (w sensie: chce mi się - nie chce mi
się)
gifte seg / gifter seg / giftet seg / har giftet seg - żenić się, wychodzić za mąż
gjelde / gjelder / gjaldt / har gjeldt - dotyczyć
gjennomføre / gjennomfører / gjennomførte / har gjennomført - wykonać,
przeprowadzić
gjenta / gjentar / gjentok / har gjentatt - powtarzać
gjespe / gjesper / gjespet / har gjespet - ziewać
gjette / gjetter / gjettet / har gjettet - zgadywać
gjøre / gjør / gjorde / har gjort - robić
glede seg / gleder seg / gledet seg / har gledet seg - cieszyć się
glemme / glemmer / glemte / har glemt - zapominać
gli / glir / gled / har glidd - szybować , sunąć
glippe / glipper / glapp / har glippet - wyslizgiwać się
gløde, glø / gløder, glør / glødde / har glødd - tlić się, żarzyć się
gratulere / gratulerer / gratulerte / har gratulert - gratulować
grave / graver / gravde / har gravd - kopać
gre / grer / gredde / har gredd - uczesać się
greie / greier / greide / har greidd - sprostać
grille / griller / grillet / har grillet - grilować
grine / griner / grinte / har grinet - płakać
gripe / griper / grep / har grepet - chwytać, łapać
gruble / grubler / grublet / har grublet - rozważać, dumać
gråte / gråter / gråt / har grått - płakać
gå / går / gikk / har gått - iść
H
ha / har / hadde / har hatt - mieć
handle / handler / handlet / har handlet - robić zakupy
hende / hender / hendte / har hendt - zdarzać się
henge / henger / hengte / har hengt - wisieć
hente / henter / hentet / har hentet - przynieść
herske / hersker / hersket / har hersket - panować, rządzić
hete / heter / hette / har hett - nazywać się
hilse / hilser / hilste / har hilst - pozdrawiać, witać
hindre / hindrer / hindret / har hindret - blokować, tarasować
hjelpe / hjelper / hjalp / har hjulpet - pomagać
holde / holder / holdt / har holdt - trzymać
hoppe / hopper / hoppet / har hoppet - skakać
hoste / hoster / hostet / har hostet - kaszleć
huske / husker / husket / har husket - pamiętać
hviske / hvisker / hvisket / har hvisket - szeptać
høre / hører / hørte / har hørt - słyszeć
håpe / håper / håpet / har håpet - mieć nadzieję
I
identifisere / identifiserer / identifiserte / har identifisiert - identyfikować
innrede / innreder / innredet / har innredet - wyposażać, urządzać
interessere / interesserer / innteresserte / har innteressert - interesować się
intervjue / intervjuer / intervjuet / har intervjuet - przeprowadzać wywiad
invitere / inviterer / inviterte / har invitert - zapraszać
J
jakte / jakter / jaktet / har jaktet - polować, gonić
jobbe / jobber / jobbet / har jobbet - pracować
jogge / jogger / jogget / har jogget - biegać, uprawiać jogging
K
kalle / kaller / kalte / har kalt - nazywać
karakterisere / karakteriserer / karakteriserte / har karakterisert charakteryzować
kaste / kaster / kastet / har kastet - rzucać
kikke / kikker / kikket / har kikket - patrzeć, zerkać
kjede / kjeder / kjedet / har kjedet - nudzić (seg - się)
kjefte / kjefter / kjeftet / har kjeftet - ganić, zwymyślać
kjenne / kjenner / kjente / har kjent - znać
kjøpe / kjøper / kjøpte / har kjøpt - kupować
kjøre / kjører / kjørte / har kjørt - kierować, jechać samochodem
klare / klarer / klarte / har klart - sprostać
klatre / klatrer / klatret / har klatret - wspinać się
kle / kler / kledde / har kledd - ubierać (się), rozbierać (się)
klemme / klemmer / klemte / har klemt - ściskać, zaciskać, uścisnąć
klinge / klinger / klang / har klinget - dźwięczeć, dzwonić
klippe / klipper / klipte / har klipt - strzyc, ciąć, kosić
knekke / knekker / knakk / har knekt - zbić, rozbić
knipe / kniper / knep / har knepet - szczypać, ściskać
knuse / knuser / knuste / har knust - potłuc, rozbić
knytte / knytter / knyttet / har knyttet - zawiązać, związać, przywiązać
koke / koker / kokte / har kokt - gotować
komme / kommer / kom / har kommet - przyjść, pójść
kontakte / kontakter / kontaktet / har kontaktet - kontaktować się
kontrollere / kontrollerer / kontrollerte / har kontrollert - kontrolować
konversere / konverserer / konverserte / har konversert - konwersować,
rozmawiać
kose seg / koser seg / koste seg / har kost seg - miło spędzać czas
krangle / krangler / kranglet / har kranglet - kłócić się
kreve / krever / krevde / har krevd - żądać, domagać się
kritisere / kritiserer / kritiserte / har kritisert - krytykować
krympe / krymper / krympet / har krympet - kurczyć się
krype / kryper / krøp / har krøpet - pełzać
krysse / krysser / krysset / har krysset - przekraczać (krysse av - zakreślać)
kunne / kan / kunne / har kunnet - móc, umieć
kysse / kysser / kysset / har kysset - całować
L
la / lar / lot / har latt - pozwalać
lage / lager / laget / har laget - robić, przygotowywać
lande / lander / landet / har landet - lądować
lansere / lanserer / lanserte / har lansert - lansować
le / ler / lo / har ledd - śmiać się
legge / legger / la / har lagt - kłaść
leie / leier / leide / har leid - wynajmować, wypożyczać
leke / leker / lekte / har lekt - bawić się
lemleste / lemlester / lemlestet / har lemlestet - okaleczyć
lengte / lengter / lengtet / har lengtet - tęsknić
lese / leser / leste / har lest - czytać
lete / leter / lette / har lett - szukać
leve / lever / levde / har levd - żyć
ligge / ligger / lå / har ligget - leżeć
ligne-likne / ligner-likner / lignet-liknet / har lignet-liknet - być podobnym do
kogoś, przypominać kogoś
like / liker / likte / har likt - lubić
love / lover / lovet / har lovet - obiecywać
lukke / lukker / lukket / har lukket - zamykać
lukte / lukter / luktet / har luktet - pachnieć, wąchać
lure / lurer / lurte / har lurt - oszukiwać, nabierać
lure på / lurer på / lurte på / har lurt på - chcieć wiedzieć, zastanawiać się
lyne / lyner / lynte / har lynt - błyskać
lyse / lyser / lyste / har lyst - świecić
lytte / lytter / lyttet / har lyttet - słuchać
lyve / lyver / løy / har løyet - kłamać
lære / lærer / lærte / har lært - uczyć
løfte / løfter / løftet / har løftet - podnosić
løpe / løper / løp / har løpt - biegać
løse / løser / løste / har løst - rozwiązywać
låne / låner / lånte / har lånt - pożyczać
låse / låser / låste / har låst - zamykać na klucz
låte / låter / låt / har lått - brzmieć
M
male / maler / malte / har malt - malować
mangle / mangler / manglet / har manglet - brakować, odczuwać brak
mase / maser / maste / har mast - marudzić
melde / melder / meldte / har meldt - meldować, zgłaszać
mene / mener / mente / har ment - mieć na myśli, uważać
merke / merker / merket / har merket - zauważać, zaznaczać
miste / mister / mistet / har mistet - gubić, tracić
mistenke / mistenker / mistenkte / har mistenkt - podejrzewać
møte / møter / møtte / har møtt - spotykać
måtte / må / måtte / har måttet - musieć
N
narre / narrer / narret / har narret - nabierać kogoś, żartować
nekte / nekter / nektet / har nektet - zaprzeczyć
notere / noterer / noterte / har notert - notować
nå / når / nådde / har nådd - dosięgać, zdążyć
O
operere / opererer / opererte / har operert - operować
oppdage / oppdager / oppdaget / har oppdaget - dostrzec, wykryć, odkryć
oppfatte / oppfatter / oppfattet / har oppfattet - zrozumieć
oppfordre / oppfordrer / oppfordret / har oppfordret - wzywać kogoś do
zrobienia czegoś
oppfylle / oppfyller / oppfylte / har oppfylt - spełniać, zaspokajać
oppføre / oppfører / oppførte / har oppført - wykonywać, tworzyć
oppføre seg / oppfører seg / oppførte seg / har oppført seg - zachowywać się
oppleve / opplever / opplevde / har opplevd - doznawać, doświadczyć
ordne / ordner / ordnet / har ordnet - załatwiać, uporządkować
orke / orker / orket / har orket - wytrzymywać, mieć dość siły
overdrive / overdriver / overdrev / har overdrevet - przesadzać, wyolbrzymiać
overføre/ overfører / overførte / har overført - przelać , przenieść
overnatte / overnatter / overnattet / har overnattet - przenocować
overraske / overrasker / overrasket / har overrasket - zaskoczyć, sprawiać
niespodziankę
oversette / oversetter / oversatte / har oversatt - tłumaczyć (język)
overtale / overtaler / overtalte / har overtalt - przekonywać
overvinne / overvinner / overvant / har overvunnet - pokonać
overvintre / overvintrer / overvintret / har overvintret - przezimować
P
pakke / pakker / pakket / har pakket - pakować
parkere / parkerer / parkerte / har parkert - parkować
passe / passer / passet / har passet - opiekować się, dbać
peke / peker / pekte / har pekt - wskazywać
planlegge / planlegger / planla / har planlagt - planować
plaske / plasker / plasket / har plasket - pluskać
pleie / pleier / pleide / har pleid - opiekować się, dbać
plombere / plomberer / plomberte / har plombert - plombować
plystre / plystrer / plystret / har plystret - gwizdać
prate / prater / pratet / har pratet - rozmawiać
prege / preger / preget / har preget - odznaczać, stemplować
presentere / presenterer / presenterte / har presentert - prezentować
prute / pruter / prutet / har prutet - targować się
prøve / prøver / prøvde / har prøvd - próbować
pugge / pugger / pugget / har pugget - uczyć sie na pamięć, wkuwać
pusse / pusser / pusset / har pusset - czyścić
pusse opp / pusser opp / pusset opp / har pusset opp - odnawiać, remontować
puste / puster / pustet / har pustet - oddychać
putte / putter / puttet / har puttet - kłaść
pynte / pynter / pyntet / har pyntet - stroić, dekorować, upiększać
pynte seg / pynter seg / pyntet seg / har pyntet seg - stroić się
påvirke / påvirker / påvirket / har påvirket - wywierać wpływ
R
re / rer / redde / har redd - ścielić
referere / refererer / refererte / har referert - referować
regissere / regisserer / regisserte / har regissert - reżyserować
registrere / registrerer / registrerte / har registrert - rejestrować, zarejestrować
regne / regner / regnet / har regnet - padać (deszcz), liczyć
regulere / regulerer / regulerte / har regulert - regulować
reise / reiser / reiste / har reist - podróżwować
reise seg / reiser seg / reiste seg / har reist seg - wtać
rekke / rekker / rakk / har rukket - zdążyć, osiągać, docierać
rense / renser / renset / har renset - czyścić
reparere / reparerer / reparerte / har reparert - naprawiać, reperować
resirkulere / resirkulerer / resirkulerte / har resilkulert - utylizować, przetwarzać
rette / retter / rettet / har rettet - poprawiać, prostować
ri / rir / red / har ridd - jeździć konno
ringe / ringer / ringte / har ringt - dzwonić, telefonować
risikere / risikerer / risikerte / har risikert - ryzykować
riste / rister / ristet / har ristet - trząść się, drżeć
rive / river / rev / har revet - odrywać, burzyć
rope / roper / ropte / har ropt - wołać
rulle / ruller / rullet / har rullet - toczyć
rydde / rydder / ryddet / har ryddet - sprzątać
ryke / ryker / røk / har røket - pękać, pozbywać się
rynke / rynker / rynket / har rynket - gnieść, marszczyć
rødme / rødmer / rødmet / har rødmet - rumienić, czerwienić się
røre / rører / rørte / har rørt - ruszać, mieszać
røve / røver / røvet / har røvet - rabować
røyke / røyker / røykte / har røykt - palić papierosy, dymić
S
samle / samler / samlet / har samlet - zbierać, pozbierać
sammenlikne / sammenlikner / sammenliknet / har sammenliknet - porównywać
savne / savner / savnet / har savnet / tęsknić
se / ser / så / har sett - widzieć, zobaczyć
seire / seirer / seiret / har seiret - wygrać, zwyciężyć
selge / selger / solgte / har solgt - sprzedawać
sende / sender / sendte / har sendt - wysyłać
servere / serverer / serverte / har servert - serwować
sette / setter / satte / har satt - postawić, ustawiać
si / sier / sa / har sagt - mówić, powiedzieć
sige / siger / seg / har seget - ślizgać się
signere / signerer / signerte / har signert - podpisywać
sitte / sitter / satt / har sittet - siedzieć
sjekke / sjekker / sjekket / har sjekket - sprawdzać
skille / skiller / skilte / har skilt - rozdzielić, rozwieść się
skinne / skinner / skinte / har skint - świecić
skje / skjer / skjedde / har skjedd - zdarzyć się
skjelne / skjelner / skjelnet / har skjelnet - rozróżniać
skjelle på / skjeller på / skjelte på / har skjelt på - ganić
skjelle ut / skjeller ut / skjelte ut / har skjelt ut - ganić, zwymyślać
skjelve / skjelver / skalv / har skjelvet - trząść się
skjenne / skjenner / skjente / har skjent - ganić
skjerpe / skjerper / skjerpet / har skjerpet - ostrzyć
skjerpe seg / skjerper seg / skjerpet seg / har skjerpet seg - uspokoić się ,
poprawić się, powstrzymać się
skjære / skjærer / skar / har skåret - kroić
skjønne / skjønner / skjønte / har skjønt - rozumieć
skride / skrider / skred / har skredet/skridd - kroczyć
skrike / skriker / skrek / har skreket / krzyczeć
skrive / skriver / skrev / har skrevet - pisać
skylle / skyller / skylte / har skylt - płukać
skynde seg / skynder seg / skyndte / har skyndt - spieszyć się
skyte / skyter / skjøt / har skutt - strzelać, odpalić
skyve / skyver / skjøv / har skjøvet - pchać, przesuwać
slanke / slanker / slanket / har slanket - odchudzać
slappe av / slapper av / slappet av / har slappet av - odpoczywać, relaksować się
slippe / slipper / slapp / har sluppet - puścić, puszczać, unikać
slite / sliter / slet / har slitt - męczyć się z czymś, usiłować coś zrobić
slutte / slutter / sluttet / har sluttet - kończyć
slå / slår / slo / har slått - bić, uderzać
slåss / slåss / sloss / har slåss - walczyć
smake / smaker / smakte / har smakt - smakować
smette / smetter / smatt / har smettet - skradać się, wkradać się
smile / smiler / smilte / har smilt - uśmiechać się
smyge / smyger / smøg / har smøget - skradać się
smøre / smører / smurte / har smurt - smarować
snakke / snakker / snakket / har snakket - rozmawiać
snike / sniker / snek / har sneket - skradać się, podkradać
snorke / snorker / snorket / har snorket - chrapać
snu / snur / snudde / har snudd - zawracać, odwracać
snø / snør / snødde / har snødd - padać (śnieg)
sole seg / soler seg / solte seg / har solt seg - opalać się
sove / sover / sov / har sovet - spać
sovne / sovner / sovnet / har sovnet - zasypiać
spandere / spanderer / spanderte / har spandert - zafundować, postawić
spare / sparer / sparte / har spart - oszczędzać
sparke / sparker / sparket / har sparket - kopać
speile / speiler / speilte / har speilt - odbijać się w czymś
spille / spiller / spilte / har spilt - grać
spinne / spinner / spant / har spunnet - obracać się, wirować
spise / spiser / spiste / har spist - jeść
sprekke / sprekker / sprakk / har sprukket - pękać
sprette / spretter / spratt / har spettet - podskoczyć, wyskoczyć, biec w
podskokach
springe / springer / sprang / har sprunget - biec
spøke / spøker / spøkte / har spøkt - żartować, straszyć (duchy)
spørre / spør / spurte / har spurt - pytać
starte / starter / startet / har startet - zaczynać, rozpoczynać
stave / staver / stavet / har stavet - literować
steke / steker / stekte / har stekt - smażyć
stelle / steller / stelte / har stelt - pielęgnować
stemme / stemmer / stemte / har stemt - nastroić, głosować
stige / stiger / steg / har steget - wzrastać, podnosić się
stikke / stikker / stakk / har stukket - przekłuwać, żądlić, wbijać, uciekać
stille / stiller / stilte / har stilt - nastawić, ustawić sprzęt
stirre / stirrer / stirret / har stirret - wpatrywać sie, gapić się
stjele / stjeler / stjal / har stjålet - kraść
stole på / stoler på / stolte på / har stolt på - zaufać
stoppe / stopper / stoppet / har stoppet - zatrzymać się, przerwać
strekke / strekker / strakk / har strukket - rozciągać
streve / strever / strevde / har strevd - robić coś z trudem
strikke / strikker / strikket / har strikket - robić na drutach
stryke / stryker / strøk / har strøket - prasować
strømme / strømmer / strømmet / har strømmet - płynąć, cieknąć
studere / studerer / studerte / har studert - studiować, wgłębiać się, obserwować
stupe / stuper / stupte / har stupt - skakać w dół
støvsuge / støvsuger / støvsugde / har støvsugd - odkurzać
stå / står / sto/stod / har stått - stać
sukke / sukker / sukket / har sukket - wzdychać
svare / svarer / svarte / har svart - odpowiadać
svekke / svekker / svekket / har svekket - osłabiać, osłabić
svette / svetter / svettet / har svettet - pocić się
svike / sviker / svek / har sveket - zawieść, zdradzać, oszukiwać
svikte / svikter / sviktet / har sviktet - zawieść, zepsuć się
svinge / svinger / svingte / har svingt - skręcić
svømme / svømmer / svømte / har svømt - pływać
sy / syr / sydde / har sydd - szyć
sykle / sykler / syklet / har syklet - jeździć na rowerze
synes / synes / syntes / har synes - uważać
synge / synger / sang / har sunget - śpiewać
synke / synker / sank / har sunket - tonąć, zapadać się
søke / søker / søkte / har søkt - szukać, poszukiwać, ubiegać się o coś
søle / søler / sølte / har sølt - zabłocić, rozlać
T
ta / tar / tok / har tatt- brać
takke / takker / takket / har takket - dziękować
tale / taler / talte / har talt - przemawiać
tape / taper / tapte / har tapt - przegrać
tappe / tapper / tappet / har tappet - czerpać, lać
taste / taster / tastet / har tastet - uderzać w klawiaturę komputera, instrumentu
tegne / tegner / tegnet / har tegnet - rysować
telle / teller / telte / har telt - liczyć
tenke / tenker / tenkte / har tenkt - myśleć
tenne / tenner / tente / har tent - rozpalać, rozpalić
terge / terger / terget / har terget - prowokować, drażnić, dokuczać, droczyć
tillate / tillater / tillot / har tillatt - pozwolić, zezwolić
titte / titter / tittet / har tittet - zerkać
tjene / tjener / tjente / har tjent - służyć, zarabiać pieniądze
tordne / tordner / tordnet / har tordnet - grzmieć
tore / tør / torde / har tord - ośmielać się, mieć odwagę
transportere / transporterer / transporterte / har transportert - transportować
treffe / treffer / traff / har truffet - spotykać
trekke fra / trekker fra / trakk fra / har trukket fra - potrącać, odejmować
trene / trener / trente / har trent - trenować
trenge / trenger / trengte / har trengt - potrzebować
trille / triller / trillet / har trillet - toczyć, obracać
trimme / trimmer / trimmet / har trimmet - ćwiczyć
trives / trives / trivdes / har trivdes - dobrze się czuć (w sensie lubić, podobać
się)
tro / tror / trodde / har trodd - wierzyć
true / truer / truet / har truet - grozić
trykke / trykker / trykket / har trykket - naciskać, uciskać, drukować
tvinge / tvinger / tvang / har tvunget - zmusić
tyde / tyder / tydet / har tydet - zrozumieć, rozszyfrować
tyde på / tyder på / tydet på / har tydet på - wskazywać, oznaczać
tørke / tørker / tørket / har tørket - suszyć
U
underrette / underretter / underrettet / har underrettet - informować,
powiadamiać
understreke / understreker / understreket / har understreket - podkreślić
undersøke / undersøker / undersøkte / har undersøkt - zbadać
undervise / underviser / underviste / har undervist - nauczać, wykładać
unnskylde / unnskylder / unnskyldte / har unnskyldt - przepraszać
utføre / utfører / utførte / har utført - wykonać
utløpe / utløper / utløp / har utløpt - wygasać, tracić ważność
utmerke / utmerker / utmerket / har utmerket - rozróżniać, odróżniać, wyróżniać
utpeke / utpeker / utpekte / har utpekt - wskazywać
utsette / utsetter / utsatte / har utsatt - oddalić
uttale / uttaler / uttalte / har uttalt - wymawiać, wypowiadać się
uttrykke / uttrykker / uttrykte / har uttrykt - wyrażać
V
vare / varer / varte / har vart - trwać
varme / varmer / varmet / har varmet - grzać
vaske / vasker / vasket / har vasket - myć, prać
veie / veier / veide / har veid - ważyć
vekke / vekker / vekket / har vekket - budzić
veksle / veksler / vekslet / har vekslet - wymieniać
velge / velger / valgte / har valgt - wybierać
vende / vender / vendte / har vendt - obracać, zawracać, skręcać
vente / venter / ventet / har ventet - czekać
verke / verker / verket / har verket - boleć
veve / vever / vevde / har vevd - tkać
vike / viker / vek / har veket - ulegać, ustępować
ville / vil / ville / har villet - chcieć
vinne / vinner / vant / har vunnet - wygrywać
virke / virker / virket / har virket - działać, czynić
virke som / virker som / virket som / har virket som - wydawać się, sprawiać
wrażenie
vise / viser / viste / har vist - pokazywać
vite / vet / visste / har visst - wiedzieć
vokse / vokser / vokste / har vokst - rosnąć, dorastać
voldta / voldtar / voldtatt / har voldtatt - gwałcić
vrake / vraker / vraket / har vraket - odrzucać, odtrącać
vurdere / vurderer / vurderte / har vurdert - rozważyć, wziąć pod uwagę
være / er / var / har vært - być
våkne / våkner / våknet / har våknet - budzić się
Y
ydmyke / ydmyker / ydmykte / har ydmyket - upokorzyć
Ø
ødelegge / ødelegger / ødela / har ødelagt - niszczyć, psuć
øke / øker / økte / har økt - zwiększać, wzrastać
ønske / ønsker / ønsket / har ønsket - życzyć, chcieć, pragnąć
øve / øver / øvde / har øvd - ćwiczyć
Å
åpne / åpner / åpnet / har åpnet - otwierać
Kolumny sa ustawione w nastepujacy sposob:
Infinitiv / Presens / Preteritum / Perfektum - tlumaczenie
np.
diskutere / diskuterer / diskuterte / har diskutert - dyskutować
dra / drar / dro / har dratt - wyjeżdżać, udawać się
Infinitiv - bezokolicznik
Tlumaczenia podane sa w bezokoliczniku.
Presens - czas terazniejszy
Czasu terazniejszego czasownika uzywamy w jezyku norweskim na wiele
sposobow:
- to, co dzieje sie teraz: Jeg sitter og skriver (siedzę i piszę). Nå begynner
Dagsrevyen (teraz zaczyna sie Diennik Wieczorny). I dag faller det dom i saken
(dzisiaj zapada wyrok w sprawie).
- to, co dzieje sie zwykle lub regularnie sie powtarza: Kjøpesenteret holder åpent
fra kl 10.00 til kl 20.00 (Centrum handlowe otwarte w godzinach...).
- to, co jest ponadczasowe: Skreia ligger vest for Mjøsa (Skreia jest polozone na
zachod od Mjøsa).
- przyszlosc: Han kommer hjem om en uke (On wraca do domu za tydzien).
- historyczna terazniejszosc: kiedy w tekstach, szczegolnie w literaturze pieknej,
wydarzenia opisywane w czasie przeszlym przeplataja sie z forma czasu
terazniejszego. Stosowane w celu podkreslenia dramatyki wydarzenia i
wzmocnienia efektu u odbiorcy.
Np. Vi snakket om hennes forlovede. "Denne forlovelsen er et feilgrep," sier
Bente plutselig (Rozmawialismy o jej narzeczonym. Nagle Bente mowi: "Te
zareczyny to pomylka").
Preteritum - czas przeszly, kiedys okreslany jako imperfektum
Czasu przeszlego uzywamy, kiedy mowimy o dzialaniach w przeszlosci,
zarowno jednorazowych, jak i powtarzanych wielokrotnie.
Np. De reiste i går (pojechali wczoraj). Vikingene for til England på hærtokt
(Wikingowie plywali do Anglii na grabieże).
Czasu przeszlego uzywa sie czesto rowniez w innych okolicznosciach, np. w
okrzykach: Du var så fin i dag! (Jak ladnie dzisiaj wygladasz!), Dette var gode
kjøttkaker! (Te klopsy sa smaczne!).
To uzycie czasu przeszlego w odniesieniu do terazniejszosci jest specyficzne dla
jezyka norweskiego. Uzywamy czasu przeszlego w momencie, kiedy akurat
podziwiamy czyjs wyglad czy chwalimy klopsy, ktore wlasnie spozywamy.
Nie jest to niepoprawnym uzyciem jezyka, jak mogloby sie wydawac, a raczej
bardzo rozpowszechniona forma wyrazania sie w rozmowie.
Czesto uzywamy rowniez czasu przeszlego wyrazajac cos hipotetycznego,
podobnie jak w jezyku polskim.
Np. Hvis jeg var deg, ville jeg... (gdybym byl toba/na twoim miejscu, to bym...).
Selv om du ga meg en million kroner, ble jeg ikke med (ja bym z toba nie
poszedl, nawet gdybys dal mi milion koron).
Aspekt czasowy dotyczy terazniejszosci, jednak uzywamy tu czasu przeszlego
dla podkreslenia czegos nierealnego/hipotezy.
Perfektum - czas przeszly dokonany
Czas przeszly dokonany tworzymy przy pomocy czasownika posilkowego w
czasie terazniejszym, najczesciej jest to har - ma, lub er - jest.
Czasu przeszlego dokonanego uzywamy opisujac dzialania:
- zakonczone, np. Jeg har jobbet i barnehage (pracowalam w przedszkolu - w
znaczeniu juz tam nie pracuje)
- rozpoczete w przeszlosci i trwajace nadal, np. Min bror har studert medisin i
fem år (moj brat studiuje medycyne od pieciu lat).
- kiedy stwierdzamy jakis fakt, np. Lars Saabye Christensen har skrevet
"Halvbroren" (Lars Saabye Christensen napisal "Półbrata").
W niektorych wypadkach mozemy uzyc czasownika posilkowego ha lub være
(czyli har lub er), w zaleznosci od tego, co w zdaniu chcemy podkreslic - samo
dzialanie czy rezultat.
Np. Han har gått to mil (przeszedl dwie mile) - podkresla dzialanie, przeszedl,
czyli cos zrobil.
Han er gått (on wyszedl) - podkresla rezultat, wyszedl, czyli nie ma go.
Czasownik posilkowy ha (har) jest coraz czesciej uzywany zamiast være (er) i te
niuanse stopniowo sie zacieraja.
Download