IT i Ti a F i
Canllaw
ysgolion
Cyflwyniad i bobl yn gweithio mewn a gydag ysgolion i adnoddau
IT i ti a fi BT, gyda’r nod o gael mwy o bobl ar-lein.
www.bt.com/getittogetherresources
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Beth yw cynhwysiad digidol?
Deunyddiau ar gyfer pwy?
Mae’r rhyngrwyd wedi trawsnewid ein dulliau
gweithio, cysylltu, cael hyd i wybodaeth ac amser
hamdden, ond mae dal llawer o bobl nad ydynt yn
gallu mwynhau’r cyfleoedd hynny.
Bydd y gweithgareddau’n darparu cyfoeth o
syniadau i gefnogi clybiau TG a gwasanaethau
cymunedol. Mae’n cysylltu â’r cwricwlwm
Dinasyddiaeth ac yn ddelfrydol os yw ysgol am fod
yn weithgar o fewn y gymuned. Bydd llawer o’r
pynciau, megis chwilio am waith, yn ychwanegu
at eich darpariaeth PSHE/PSE (personol,
cymdeithasol ac iechyd/personol & cymdeithasol)
a gwasanaethau estynedig ar gyfer oedolion.
Gallech hefyd ddefnyddio rhai gweithgareddau yn eich addysg TG.
Cynhwysiad digidol yw’r broses o geisio helpu pawb
i gael y sgiliau a’r hyder i ddefnyddio’r rhyngrwyd,
er enghraifft wrth chwilio am waith, siopa a
chadw mewn cysylltiad â ffrindiau a’r teulu.
Am IT i ti a fi
Nod ymgyrch BT yw helpu pawb i elwa o
adnoddau’r rhyngrwyd. Mae’r deunyddiau hyn yn
cynnwys gweithgareddau dysgu sy’n helpu pobl
i fynd ar-lein, cadw’n saff, cael hyd i wybodaeth,
gwasanaethau a chymorth, cadw mewn cysylltiad,
arbed arian a chael hwyl.
Edrychwch drwy’r Dalenni dechreuwyr,
Cyflwyniad i helpwyr a’r Canllawiau Helpwyr
i nodi themâu a gweithgareddau addas i’ch
myfyrwyr a’r gymuned leol.
Bydd pob gweithgaredd yn datblygu sgiliau
penodol gam wrth gam. Mae sawl pwnc, gyda
phob un yn cynnwys gwahanol lefelau a chanllaw
helpwyr, a geirfa allweddol.
IT i ti a f i
Tudalen 2
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Mae linciau cwricwlwm ar ddiwedd y pecyn.
Pwnc
Dalenni
dechreuwyr
Canllawiau
helpwyr
1.
Eich gosodiad
1.1 Deall y cyfrifiadur
1.2 Defnyddio
cyfrifiadur
1.3 Ffotograffau
ar eich cyfrifiadur
Canllaw helpwyr:
Eich gosodiad
2.
Dechrau ar y
rhyngrwyd
2.1 Mynd ar-lein
2.2 Cadw’n saff
ar-lein
2.3 Diogelu eich
cyfrifiadur
Canllaw helpwyr:
Dechrau ar y
rhyngrwyd
3.
Cymorth
beunyddiol
3.1 Cael hyd i
wybodaeth ar-lein
3.2 Cael hyd
i gartref
3.3 Chwilio am
waith
Canllaw helpwyr:
Cymorth
beunyddiol
4.
Cadw mewn
cysylltiad
4.1 Deall ebost
4.2 Defnyddio
rhwydweithiau
cymdeithasol
(Facebook,
Twitter, fforymau)
5.
Eich teulu
5.1 Cadw plant yn
saff ar y rhyngrwyd
5.2 Addysg ac
iechyd
5.3 Achau
Canllaw helpwyr:
Eich teulu
6.
Gwasanaethau
& cymorth
6.1 Budd-daliadau
6.2 Gwasanaethau
cyhoeddus
6.3 Anabledd a’r
rhyngrwyd
Canllaw helpwyr:
Gwasanaethau &
cymorth
7.
Cyfryngau ac
adloniant
7.1 Newyddion
7.2 Gemau &
teledu ar-lein
7.3 Mwynhau
miwsig
Canllaw helpwyr:
Cyfryngau ac
adloniant
8.
Arian a siopa
8.1 Bancio ar-lein
8.2 Siopa ac
ocsiynau
8.3 Cynilo a
rhoddion
Canllaw helpwyr:
Arian a siopa
Canllaw helpwyr:
Cadw mewn
cysylltiad
IT i ti a f i
Tudalen 3
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Dechrau gyda BT Internet Rangers
Mae BT Internet Rangers yn rhan o IT i ti a fi sy’n
helpu myfyrwyr i ddysgu rhywun yn eu teulu neu
gymuned sydd am wybod mwy am y rhyngrwyd.
Mae’r ‘pecyn athrawon’ yn cynnwys cyfres o
gynlluniau gwersi syml a byr bydd myfyrwyr yn
gallu defnyddio yn yr ysgol.
Bydd myfyrwyr yn datblygu sgiliau a hyder eu
hunain wrth gymryd rhan. Yna, gallant ddarparu
sesiynau pellach wrth ddefnyddio’r dalenni gyda’r
deunyddiau hyn.
Manylion pellach yn www.bt.com/internetrangers
Defnyddio’r gweithgareddau mewn clwb TG
Gallwch ddefnyddio’r deunyddiau mewn
gweithgareddau ad hoc, anffurfiol neu gyfuno
pethau i greu rhaglen bwrpasol.
• Themâu 1 - 4 yn helpu myfyrwyr i ddatblygu
sgiliau TG sylfaenol.
• Themâu 3, 4, 6 ac 8 yn helpu myfyrwyr i
baratoi i fyw’n annibynnol.
• Themâu 4, 5 a 7 yn lot o hwyl a sbort.
Defnyddio gweithgareddau i gefnogi
gwasanaethau estynedig
Efallai bod eich ysgol neu goleg yn cynnig
gweithgareddau dysgu ar gyfer rhieni ac oedolion
eraill, sydd eisoes yn helpu i daclo cynhwysiad
digidol yn eich cymuned.
Cefnogi rhieni:
• Dewis dalenni er mwyn llunio rhaglen
strwythurol
• Caniatáu nhw i ddewis y dalenni byddant yn
defnyddio mewn sesiynau anffurfiol
• Dwyn myfyrwyr a rhieni ynghyd fel rhan o
sesiwn ‘dysgu gyda’i gilydd’, neu sesiynau
anffurfiol.
Mae’r Pecyn cymunedol yn cynnwys syniadau
i dargedu a chefnogi amrediad eang o
ddechreuwyr, yn cynnwys pobl hŷn, pobl ddi-waith, pobl gydag anabledd a grwpiau lleiafrifol a difreintiedig.
IT i ti a f i
Tudalen 4
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Defnyddio’r gweithgareddau mewn gwersi
Myfyrwyr yn arwain gweithgareddau dysgu
Efallai byddwch am ddefnyddio rhai dalenni yn y
gwersi, gan dynnu rhai penodol fel man cychwyn,
gweithgaredd datblygu neu gyfrwng asesu.
Yn aml mae myfyrwyr yn gallu bod yn arbenigwyr
wrth ddefnyddio technolegau digidol, felly beth
am ddefnyddio’u sgiliau a brwdfrydedd? Gallech
gefnogi sesiynau dysgu gyda chyfoedion neu o
dan arweiniad myfyrwyr yn eich gwasanaethau
estynedig ar gyfer y gymuned.
• Yn TG, gallwch gyflwyno sgiliau o fewn
senarios gwirioneddol, datblygu sgiliau TG neu
gyflwyno elfennau o PSHE/PSE/Dinasyddiaeth
drwy TG.
• Yn PSHE/PSE/Dinasyddiaeth, defnyddio’r
dalenni i gynnal trafodaeth am bwysigrwydd
cynhwysiad digidol o fewn eich cymuned.
• Ym maes Gyrfaoedd, helpu myfyrwyr i
gofrestru’n ddiogel ar safleoedd gwaith a
chwilio am wybodaeth, ac ymarfer cysylltu â
chyflogwyr ar ebost, gan atodi CV a llythyr.
• Yn Sgiliau sylfaenol/cyflogadwyedd/bywyd,
defnyddio’r dalenni mewn sesiynau anffurfiol
neu gyrsiau strwythurol ar gyfer myfyrwyr sydd
angen cymorth ychwanegol i baratoi ar gyfer
gwaith neu i fyw’n annibynnol.
Myfyrwyr yn gallu:
• Nodi pynciau o bwys
• Arwain sesiynau yn yr ysgol neu ysgolion
dalgylch
• Arwain sesiynau neu ddysgu ochr yn ochr ag
oedolion o’r gymuned.
Pwysig
Dilyn canllawiau’r ysgol neu goleg er
diogelu plant. IT i ti a f i
Tudalen 5
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Gwirfoddolwyr BT
Bydd llawer o bobl BT yn neilltuo amser i weithio
fel gwirfoddolwyr gydag achosion o’u dewis.
Gallwch weld os oes gwirfoddolwr BT ar gael i’ch helpu wrth anfon neges at contact
education@bt.com gan ddarparu’r isod:
• Dyddiad ac amser y digwyddiad neu sesiwn
Gallai gwirfoddolwr BT wneud yr isod:
• Lleoliad
• Cyflwyno BT Internet Rangers i’r myfyrwyr
• Enw a rhif cyswllt y person yn trefnu’r
digwyddiad/sesiynau.
• Cefogi dysgu o dan arweiniad cyfoedion yn yr ysgol
• Arwain sesiwn ar gyfer rhieni, neu weithgaredd
‘dysgu gyda’n gilydd’
Cofiwch nodi hefyd os bydd angen
gwirfoddolwr wedi’i wirio gan CRB.
• Arwain sesiwn diogelwch ar y rhyngrwyd
• Helpu gyda seremoni wobrwyo ‘sgiliau digidol’.
Gall nodi gwirfoddolwyr addas gymryd ychydig
o amser, felly cofiwch roi gymaint o rybudd â
phosibl cyn eich digwyddiad/sesiynau er mwyn
gwella’r posibilrwydd o gael rhywun i helpu.
IT i ti a f i
Tudalen 6
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Linciau cwricwlwm – Lloegr
ICT KS3
1 Key concepts: 1.1a, b, c; 1.2a; 1.3a; 1.4a, b
2 Key processes: 2.1a, b, c, d; 2.2a, f; 2.3 a, b, c; 2.4a, b, c
3 Range and content: 3a, b, c, d, e
4 Opportunities: 4a, c, d, e
ICT KS4
1 Key concepts: 1.1a, b, c; 1.2a; 1.3a; 1.4a, b; 1.5a, b
2 Key processes: 2.1a, c, e; 2.2a, d, e; 2.3 a, c; 2.4a, b
3 Range and content: 3a, b, c, d
4 Opportunities: 4a, c, e, g
Citizenship KS3 (relevant if you discuss issues of digital inclusion as part of your delivery)
1 Key concepts: 1.1b; 1.2a, b; 1.3d
2 Key processes: 2.1a, 2.3a
3 Range and content: 3a, g, i
4 Opportunities: 4d, f, g, h, I, j
Citizenship KS4 (relevant if you discuss issues of digital inclusion as part of your delivery)
1 Key concepts: 1.1b; 1.2a, b; 1.3d
2 Key processes: 2.1a; 2.3a, b, d
3 Range and content: 3a, h, j
4 Opportunities: 4d, f, g, h, i
PSHE – personal wellbeing KS3
1 Key concepts: 1.1 b, c; 1.3a, b, c; 1.5a
2 Key processes: 2.1b; 2.2a, b, c
3 Range and content: 3g
4 Opportunities: 4a, f, g, h
PSHE – personal wellbeing KS4
1 Key concepts: 1.1b, c; 1.2a, b; 1.3a, b, c; 1.5a
2 Key processes: 2.1b; 2.2a, b, c
3 Range and content: 3e
4 Opportunities: 4a, h, i
PSHE – economic wellbeing and financial capability KS3
1 Key concepts: 1.1c; 1.2b, c, d; 1.3a
2 Key processes: 2.1c; 2.2a; 2.3c; 2.4a
3 Range and content: 3c, g
4 Opportunities: 4b, d, g, j
PSHE – economic wellbeing and financial capability KS3
1 Key concepts: 1.1c; 1.2b, c, d; 1.3a
2 Key processes: 2.1 c, 2.2a; 2.3c, h; 2.4a
3 Range and content: 3d, f, h
4 Opportunities: 4c, e, h
IT i ti a f i
Tudalen 7
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Linciau cwricwlwm – Cymru
TGCh – CA3
Sgiliau:
Canfod a dadansoddi gwybodaeth: 1, 2, 3
Creu a chyfathrebu gwybodaeth: 1, 3
Amrediad:
Defnyddio offer TGCh a gwybodaeth addas yn ddiogel a chyfreithlon, yn unol â chanllawiau yr AALl/ysgol.
Defnyddio amrediad o adnoddau ac offer TGCh yn annibynnol ac ar y cyd.
Defnyddio amrediad o wybodaeth, o amrywiol ffynonellau, ystyried sut mae eu nodweddion, strwythur
a phwrpas yn dylanwadu ar y defnydd a wneir ohono gyda TGCh.
Defnyddio TGCh i archwilio a datrys problemau yng nghyd-destun gwaith ar draws amrediad o bynciau.
Bod yn ymwybodol o ddatblygiadau newydd ym maes TGCh ac ystyried y dadleuon cymdeithasol,
economaidd, moesegol a moesol sy’n codi yn sgil effaith a’r defnydd o TGCh.
Cael eu haddysgu sut i ddefnyddio TGCh yn gysurus, yn ddiogel ac yn gyfrifol, ac i ystyried y peryglon a’r
risgiau sy’n dod yn sgil eu gweithgareddau.
Gallu dilyn cyfarwyddiadau sy’n lleihau’r risg iddyn nhw eu hunain ac i eraill a deall bod dadlennu
manylion personol yn gallu gosod nhw ac eraill dan risg.
ABCh CA3 a 4
Sgiliau:
Yn ogystal â datblygu sgiliau TGCh y myfyrwyr yn uniongyrchol, mae’r gweithgareddau’n helpu
myfyrwyr i ddatblygu sgiliau i ymestyn eu dawn i feddwl a chyfathrebu, gweithio ag eraill a gwella eu dysg.
Amrediad (* = sy’n berthnasol os byddwch yn trafod materion megis cynhwysiad digidol fel rhan
o’ch darpariaeth): Dinasyddiaeth weithgar*: parchu eu hunain ac eraill; amrywiaeth a chydraddoldeb, cyfranogiad a
mynediad o fewn y gymuned.
Iechyd a lles emosiynol: agwedd gyfrifol tuag at eu hunain, manteision mynediad i ffynonellau
gwybodaeth, cefnogaeth a chyngor.
Datblygiad moesol ac ysbrydol*: gweithredu’n briodol ac amhriodol a chyfyng-gyngor moesol.
Paratoi ar gyfer addysg gydol oes: bod yn gyfrifol am weithredoedd a phenderfyniadau, dewis y prynwr,
rheoli cyllid personol.
IT i ti a f i
Tudalen 8
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Linciau cwricwlwm – Yr Alban
* = relevant if you discuss issues of digital inclusion as part of your delivery
Technologies experiences and outcomes:
TCH 3-03a, TCH 4-03a, TCH 3-04a, TCH 4-04a, TCH 4-05a*, TCH3-08a, TCH4-08b
Social studies experiences and outcomes:
SOC 3-17b*, SOC 3-21a
Health and wellbeing across the curriculum (planning for choices and changes)
Linciau cwricwlwm – Gogledd Iwerddon
* = relevant if you discuss issues of digital inclusion as part of your delivery
Using ICT (cross-curricular skills) KS3 and 4
Explore
Pupils should be enabled to:
• access and manage data and information
• research, select, process and interpret information
• understand how to keep safe and display acceptable online behaviour.
Exchange
Pupils should be enabled to:
• communicate using a range of contemporary methods and tools
• share, collaborate, exchange and develop ideas digitally.
Evaluate
Pupils should be enabled to:
• talk about, review and make improvements to work, reflecting on the process and outcome
• consider the sources and resources used.
Exhibit
Pupils should be enabled to:
• manage and present their stored work
• showcase their learning across the curriculum.
IT i ti a f i
Tudalen 9
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Learning for life and work: KS3
Employability:
Investigate how technology is affecting life and work.
Personal development*:
Self-awareness: investigate the influences on a young person, develop strategies
to promote personal safety and safe practice on the Internet.
Local and global citizenship*:
Diversity and inclusion; equality and social justice; active participation.
Learning for life and work: KS4
Employability:
Investigate the recruitment and selection process.
Personal development*:
Recognise, assess and manage risk in a range of real-life contexts.
Local and global citizenship*:
Respond to the specific challenges and opportunities which diversity and inclusion
present in Northern Ireland and the wider world.
Linciau cwricwlwm – Gweriniaeth Iwerddon
ICT framework (2007)
Area C
Creating, communicating and collaborating
C1 draft, format and revise text using ICT.
C4 communicate and collaborate locally and globally using ICT.
Area F
Developing foundational knowledge, skills and concepts
F1 demonstrate and apply functional knowledge and understanding of ICT.
F2 develop skills for maintaining and optimising ICT.
F3 understand and practice healthy and safe uses of ICT.
Area T
Thinking critically and creatively
T1 research, access and retrieve information using ICT.
T2 evaluate, organise and synthesise information using ICT.
T4 explore and develop problem-solving strategies using ICT.
IT i ti a f i
Tudalen 10
IT i ti a fi BT
Canllaw ysgolion
Area S
Understanding the social and personal impact of ICT
S1 demonstrate understanding and critical awareness of the contribution of ICT.
to the individual and to our society.
S2 develop independent and collaborative learning and language skills using ICT.
S3 demonstrate an awareness of, and comply with, responsible and ethical use of ICT.
Junior Cycle
SPHE
The materials can contribute to the following SPHE modules for students in the Junior Cycle:
• Belonging and integrating
• Self-management: a sense of purpose
• Communication skills
• Physical health
• Friendship
• Influences and decisions
• Personal safety
See also key skills, below.
Senior Cycle
Transition year
The materials can contribute to an IT skills course for students taking an optional transition year programme.
Key skills
The materials can support your delivery of the key skills framework across your Senior
Cycle curriculum, in particular:
Information processing
• Accessing information from a range of sources.
• Selecting and discriminating between sources based on their reliability and suitability for purpose.
• Recording, organising, summarising and integrating information.
• Presenting information using a range of information and communication technologies.
Critical and creative thinking
• Examining patterns and relationships, classifying and ordering information.
• Thinking imaginatively, actively seeking out new points of view, problems and/or
solutions, being innovative and taking risks.
Communicating
• Analysing and interpreting texts and other forms of communication.
Being personally effective
• Identifying, evaluating and achieving personal goals, including developing and
evaluating action plans.
• Developing personal qualities that help in new and difficult situations, such as taking
initiative, being flexible and being able to persevere when difficulties arise.
IT i ti a f i
Tudalen 11