สุขภาวะทางจิ ตวิญญาณ
และการตายอย่างสันติิ
สำนั กวิจัยสั งคมและสุขภำพ
สำนั กนโยบำยและยุทธศำสตร์ กระทรวงสำธำรณสุข
สถานการณ์และความสาคัญ
• ความตื่นตัวต่อทางเลือกของชีวิต
• ข้อจากัดการแพทย์กระแสหลัก
• ผลแทรกซ้อนเทคโนโลยีใหม่ ๆ
• ทุกข์จากการตายเรื้อรัง
• ประชากรผูส้ งู อายุเพิม่ มากขึ้น
• ค่าใช้จา่ ยทางการแพทย์สงู มาก
• การแสวงหาความหมายของชีวิต
Rethinking Death & Dying
From philosophical and cultural perspectives
MYOPIC NEGLIGENCE:
Near-Sighted Vision & Tubular Vision
ความเป็ นมนุษย์
อิสรภาพ
สุนทรียภาพ
สันติภาพ
ขยายกรอบวิธีคดิ เรือ่ งชีวิตและสุขภาพ
วัฒนธรรมให้ความหมายการตายแตกต่างกัน
• ขงจื้อ - ความตายตอกยา้ คุณธรรม
• เต๋า - การกลับสู่ธรรมชาติ ความเป็ นสามัญ
• คริสต์ - การพิพากษาและการไปหาพระเจ้า
• อิสลาม - การคืนกลับไปสู่พระเจ้า
• ผี พราหมณ์ - การไปสู่ภพหน้า พรหมโลก
• พุทธ - อนิจจัง กรรม การเวียนว่าย
ความหมายการตายต่างกันตามยุคสมัย
• ยุคโบราณ: Tamed Death
• ยุคกลาง: Mortality & Failure
• ยุคฟื้ นฟู: Challenged & Distantiated
• ยุคใหม่: Rationalizing & Defiance
• ยุคหลังสมัยใหม่: Reinventing
การตายอย่างสันติ
• วิธีคดิ แบบลดส่วนเป็ น ความรุนแรงทางญาณ
วิทยา
• ความตายกับความโกรธ เกลียด และกลัว
• ความอ่อนโยนต่อชีวิต/อ่อนน้อมต่อธรรมชาติ
• ความหมายของชีวิต
The more we have made our lives meaningful,
the less we will regret at the time of death.
Scientific knowledge as oppose to
cultural knowledge
The Mutual Exclusivity of Science & Culture
วิทยาศาสตร์
วัฒนธรรม
Science as a Cultural System
Culture as Practical Reasoning
A Shift toward Reciprocity of Science & Culture
Ethno botany
Ethno medicine
Transcultural Psychology
Noetic Science
New Biology
Quantum Physics
Relativity Theory
Science of Complexity
วิทยาศาสตร์
วัฒนธรรม
การตายอย่างสันติ
• วิธีคดิ แบบลดส่วนเป็ น ความรุนแรงทางญาณ
วิทยา
• ความตายกับความโกรธ เกลียด และกลัว
• ความอ่อนโยนต่อชีวิต/อ่อนน้อมต่อธรรมชาติ
• ความหมายของชีวิต
The more we have made our lives meaningful,
the less we will regret at the time of death.
Assessing Palliative Care: Strength
 Practical approach for humanistic care
 The availability of concepts and tools
 Active and energetic practitioners at
various organizations
 Moral/political soundness
 Availability & access to cultural resource
Assessing Palliative Care: Weakness
 Inadequate quality trainers & advocates
 Inability to negotiate for more suitable
working situations
 Insufficiency of “best practice models”
 Lack continuing technical support &
networking for interested parties
 Poor internal coordination & management
Assessing Palliative Care: Opportunity
 The growing ageing population and the
eventual increase of economic burden
 The advent of new scientific knowledge
 The felt needs of technical know-how
 The awakening of medical schools and
health professionals
 Possible support: policy and financial
Assessing Palliative Care: Threats
 Unfavorable developmental paradigm
 Strong biomed. oriented medical system
 Institutional and legal constrains
 Changing family structures and values
 Declining of shared understanding of
cultural symbols and meanings
Strategies: Initial Proposals
Strategy 1: Knowledge Production and
Management
 Developing relevant research agenda
 Encouraging more research activities by engaging
research institute and potential researchers
 Promoting of high quality academic work
 Establishing forums for continuing technical
exchange
 Developing usable models, approaches, and tools
under a set of clear conceptual principles
Strategies: Initial Proposals
Strategy 2: Mobilizing Resources and
Institutional Strengthening
 Initiating collaborative graduate level
research program at various universities
 Building up channels for communication and
dialogue between concerned parties
 Creating policy umbrella for qualitative work
and quality development
 Strengthening coordinating mechanism
 Engaging politics in appropriate manners
Strategies: Initial Proposals
Strategy 3: Breaking Professional Silence,
Inspiring Public Discussion
 Collecting and circulating stories and narratives of
good death and dying in peace.
 Publicizing professional experiences on humanistic
palliative care.
 Building up exemplars of successful cases.
 Regular seminars, public lectures, and media events
New Cosmology:
An Ever Ending Successive Life
The Brain, Consciousness, and the Subtle Mind
Meditate constantly about death
Rehearse the process of death