Sırbistan’da Kıtasal Panoniyan Çevresi Ortamın
Alt Pleyistosen Polijenetik Kıtasal Sedimentleri
Petar Stejic1 ve Slavica Djajic2
1
Geological Institute of Serbia, Regional Geology Department, Rovinjska 12, 11000 Belgrat,
Sırbistan (E-posta: stejicpetar@hotmail.com, guga@nadlanu.com)
2
Geological Institute of Serbia, Paleontology Department, Rovinjska 12, 11000 Belgrat, Sırbistan
Sırbistan’da Panoniyan ovasının güneydoğu bölümü çeşitli tipte Kuvaterner çökellerle kaplıdır. Üst
Pliyosen’den Holosen’e kadar değişen çeşitli formasyon grupları vardır; bunlar limnik, flüvyal,
eoliyen, kolluvyal ve karışık kökenlidir. Çökelme ortamlarının çeşitliliğine tektonik olaylar ve
paleocoğrafik olaylar neden olmuştur. Vadilerdeki akarsu sedimantasyonun her evresi aşınmaya
uğrayan yamaçlardaki erozyon ve sedimantasyondan birinin eşdeğeri olan nitelikleri içerir.
Sunum yer çekimi, nadiren su baskınları ve rüzgarın etkisiyle eski yamaçlarda oluşmuş polijenetik
sedimanter litofasiyes ve biofasiyes ile ilgilidir. Sedimentlerin yaşlı kısımları sıcak ve nemli iklim
olayları sırasında çökelmiştir. Bu sedimentler kırmızımsı renkte ve kumlu bileşime sahiptir. Buna ek
olarak, siltli litofasiyesle temsil edilen daha genç tabakalar ise daha soğuk ve kuru hava koşullarında
oluşmuştur.
Jeolojik birimin tümü çoğunlukla iklimi göstermesi açısından yararlı olan fosil kalıntılarıyla doludur
(Molluska, Östrakod, ve polen). Bazı tanımlanmış türler indeks olma özelliğine sahiptir ve Alt-Orta
Pleyistosen yaşını işaret eder. Ayrıca bu çökeller, yerel olarak “Unio davillai tabakaları” olarak
bilinen ve çift kapaklı (bivalvia) Unio davilllai Porumbah türü açısından zengin, Üst Pliyosen limnic
formasyonunu üzerlemektedir.
Özellikle hem yüzlek veren kayalarda hemde karot örneklerinde bulunan polenlerden tanımlanan
zengin floristik topluluk üzerine yoğunlaşılmıştır. En yaygın bulgular çimen polenine ve alg polenine
aittir. Daha az miktarda bulunan materyal ise ağaç polenine aittir. Polen topluluğunun ana
karakteristiği önemli miktarda organik maddenin varlığı ve daha yaşlı sedimentlerden yeniden
şekillenmiş polen tanelerinin mebzul miktarıdır.
Anahtar Sözcükler: Pleyistosen, Panoniyen ovası, polijenetik sedimentler, molluska, polen
Lower Pleistocene Polygenetic Continental Sediments of
Peri-Pannonian Realm in Serbia
Petar Stejic1 & Slavica Djajic2
1
Geological Institute of Serbia, Regional Geology Department, Rovinjska 12, 11000 Beograd, Srbija
(E-mail: stejicpetar@hotmail.com, guga@nadlanu.com )
2
Geological Institute of Serbia, Paleontology Department, Rovinjska 12, 11000 Beograd, Srbija
Southeastern part of the Pannonian plain in Serbia is covered by various genetic types of Quaternary
deposits. There are various groups of formations from the Upper Pliocene to Holocene age, as follows:
limnic, fluvial, aeolian, kolluvial and mixture genesis. Variety of depositional environments was
caused by tectonic events and palaeogeographic changes. Every stage of river sedimentation in valleys
has an equivalent one of erosion and sedimentation at the slopes which were exposure to denudation.
Paper deals with the polygenetic sedimentary lithofacies and biofacies, formed on ancient slopes by
the influence of gravity, occasional water flows and wind. Older parts of the sediments were deposited
during the hot and wet climatic events, having mostly a reddish color and sandy composition. In
addition, younger strata were formed during the colder and arid weather conditions, represented by
silty lithofacies.
Whole geological unit is full with fossil remains (Mollusca, Ostracoda and Pollen) useful as climate
indicators mostly. Some identified species have an indexing significance and pointed on Lower to
Middle Pleistocene Age. Also, those sediments overlies the Upper Pliocene limnic formation locally
named “Unio davillai layers”after the abundant presence of bivalvia species Unio davillai Porumbah.
Close attention is focused on rich floristic association determinate from pollen founded as on exposure
rocks as on well core samples. Most frequent foundlings belong to grass pollen and algae pollen. Less
amount of founded material belongs to tree pollen. Main characteristic of the pollen association is
significant presence of organic matter and certain amount of reworked pollen grains from older
sediments.
Key Words: Pleistocene, Pannonian plain, polygenetic sediments, mollusca, pollen