-Thailand Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International สุรา กับ การค ้าเสรี ิ ค ้าสุรา: ความตกลงเขตการค ้าเสรีกบ ั สน จะเปิ ดหรือปิ ด 31 สงิ หาคม 2553 นพ.ทักษพล ธรรมรังส ี ศูนย์วจ ิ ัยปั ญหาสุรา Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand คาถามที(่ อาจจะ)ไม่ต ้องถาม • การค ้าเสรีดจ ี ริงหรือไม่ (Liberalization) • ประเทศกาลังพัฒนาได ้ประโยชน์จากการเปิ ดการค ้า เสรีจริงหรือไม่ • การกระจายผลประโยชน์จากการค ้าเสรีเป็ นอย่างไร: การค ้าเสรีขยายความเหลือ ่ มล้าทางสงั คมหรือไม่ • การค ้าเสรี กับวัตถุนย ิ ม: การค ้าเสรีขด ั กับ วัฒนธรรม ดังเดิม / ทฤษฎีเศรษฐกิจพอเพียง หรือไม่ • การค ้าเสรี มี “จริยธรรม” หรือไม่ Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand คาถามทีต ่ ้องถาม หากหลักการของการค ้าเสรีเป็ นไปเพือ ่ “ความมั่งคัง่ ของสงั คม” ิ ค ้า” ทุก • หลักการการค ้าเสรี ควร apply กับ “สน ประเภทหรือไม่ Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand คาถามทีต ่ ้องถาม 2 • เราอยากบรรจุ อาวุธปื น อยูใ่ นข ้อตกลงการค ้าเสรี หรือไม่? ทาไม? • เราอยากบรรจุ ยาบ ้า อยูใ่ นข ้อตกลงการค ้าเสรี หรือไม่? ทาไม? • เราอยากให ้ การค ้าประเวณี อยูใ่ นข ้อตกลงการค ้า เสรีหรือไม่? ทาไม? Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ถ้าไม่ ทาไม ถึงควรให้บรรจุสร ุ าอยูใ้ นข้อตกลงการค้าสสร อาวุธปื น ยาสสพติด ค้าประสวณ สุรา 3-4 /แสนป ชก ใน ประสทศ พ ัฒนาแล้ว 85,000 คน ทงโลก ั้ ??? 2.5 ล้านคน ทงั้ โลก, 26,000 คน ในไทย = 42 ต่อแสน ปชก. ** *** * *** ่ ผลถึงผูอ สง ้ น ื่ * * * ** มิตค ิ วามมน ่ ั คง * * ? * มิตท ิ างจริยธรรม * * * * มิตต ิ อ ่ ต้นทุนมนุษย์ * ** * *** มิตท ิ างสศรษฐกิจ * ** ? ** ความสูญสสยทาง สุขภาพ: การสสยชวิต มมาชา้ นาน มการ ผลิตการขาย Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand 6 ประเด็นพืน ้ ฐานเกีย ่ วกับแอลกอฮอล์ ่ น ิ ค ้าธรรมดา 1. สุราไม่ใชส 2. ไม่มก ี ารดืม ่ ทีป ่ ลอดภัย 3. ไม่มป ี ระโยชน์ทางสุขภาพจากแอลกอฮอล์ใน ระดับประชากร ในประเทศไทย 4. สุราก่อผลกระทบสุทธิเป็ นลบต่อระบบเศรษฐกิจ 5. การแก ้ปั ญหาแอลกอฮอล์ต ้องการทุกมาตรการ รวมถึงการจัดการภาวะคุกคาม ิ ธิผลและความคุ ้มค่า 6. แต่ละมาตรการมีประสท ต่างกัน 6 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International การถูกบรรจุในกลไกการค ้าเสรี มิใชเ่ พียงการลดกาแพงภาษี ศล ุ กากร -Thailand Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ข ้อเสนอจากศูนย์วจิ ัยปั ญหาสุรา ิ ค ้า (เหมือนสน ิ ค ้า • เราไม่ได ้พูดถึง “สุรา” ในฐานะสน ทีอ ่ อ ่ นไหวต่อข ้อตกลงการค ้าอืน ่ ๆ) • แต่เราพูดถึง “สุรา” ในฐานะของ พืน ้ ทีท ่ ป ี่ ระกอบไป ด ้วย ิ ค ้าสุรา – สน – ธุรกิจทีเ่ กีย ่ วข ้องกับสุรา: การลงทุน การทาการตลาด – ความสามารถของประเทศในการจัดการปั ญหาสุรา: นโยบายแอลกอฮอล์ • เราไม่ได ้พูดเฉพาะ Thai-EU • และแน่นอนทีส ่ ด ุ เราไม่ได ้ปกป้ อง สุราในประเทศ Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand สถานการณ์การตลาดของสุราในประเทศไทย ิ ค ้าใหม่-แข่งขันกันดุเดือด ผู ้ประกอบการใหม่-สน ธุรกรรมข ้ามพรมแดน ความร่วมมือของผู ้ประกอบการ การปรับตัวของผู ้ประกอบการในประเทศ การครอบครองตลาด (Market domination), ขอบเขตของ อิทธิพล • เครือ ่ งดืม ่ ประเภทใหม่ๆ วิธก ี ารขายใหม่ วิธก ี ารดืม ่ ใหม่ ั ขึน • เซกเมนต์ของตลาดย่อยขึน ้ ชด ้ • • • • • Alcohol is no ordinary commodity 9 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ประเทศของเรากาลังตกเป็ นเป้ าหมาย ! “แม้ ว่า ตลาดสก็อตวิสกีเ้ ริ่มอิม่ ตัวในตลาดยุโรป อเมริกา แต่ ขณะนี… ้ ดิอาจิโอ ก็มีรายได้ เพิม่ ขึน้ จากตลาดใหม่ ทกี่ าลังเติบโต ช่ วยสร้ างผล ประกอบการโดยรวมให้ มคี วามสมดุลย์ ซึ่งกันและกันได้ …เอเชียนับเป็ น ตลาดใหญ่ อนั ดับ 2 โดยมียอดขายถึง 13.5 ล้ านลิตร รองจากยุโรป... และเป็ นตลาดทีม่ ีการเติบโตทีด่ มี าก… จากผลประกอบการทั่วโลก 6,000 ล้านปอนด์ ซึ่งบริษัทดิอาจิโอมีรายได้ จากการส่ งออก 3,000 ล้านปอนด์ หรือ 50% จากรายได้ รวม” นายนิค คาร์ ผู้อานวยการฝ่ ายมอลต์ และสก็อตวิสกี้ ประจาสานักงานใหญ่ บริษัท ดิอาจิโอ โมเอ็ท เฮนเนสซี่ (ผู้จัดการออนไลน์ 3 กค 2553) 10 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ประเทศของเรากาลังตกเป็ นเป้ าหมาย ! Thailand is currently the eighth largest market for EU spirit exports in terms of volume, and eighteenth on a value basis, amounting to 3.4m cases and €72m respectively, according to CEPS figures The European Spirits Organisation (CEPS) 11 -Thailand Alcoholic Beverages imported from ASEAN are increase. 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 ASEAN 102.80 99.25 787.39 1,016.34 821.03 872.29 642.96 551.71 Australia 162.67 180.31 59.61 2.55 3.48 2.23 27.73 7.51 EU 3,389.21 3,844.22 4,312.94 3,980.85 4,485.75 4,718.79 4,173.99 5,305.70 USA 123.19 85.38 205.53 169.99 178.46 258.83 129.66 173.60 Others 310.10 373.61 121.22 123.05 138.70 155.25 101.69 213.33 World 4,087.98 4,582.77 5,486.69 5,292.78 5,627.41 6,007.39 5,076.03 6,251.85 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International Region *Imported Value (Million Baht) Data source: Custom department. 12 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 8 7 6 5 4 3 Percentage Volume (million litre) Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand Volume of imported beverage (million litres) and Percentage to total beverage volume, Thailand 1994-2005 2 1 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Volume Percentage แต่นนั่ ยังมิใช่สิ่งที่เรากังวลที่สุด Alcohol is no ordinary commodity 13 -Thailand 11 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International ปริมาณการบริโภคต่อประชากร (ลิตรของแอลกอฮอล์ บริสท ุ ธิ)์ จาแนกตามแหล่งผลิต 8 10 9 y = 0.1174x + 6.0818 domestic 7 y = -0.0198x + 6.1588 6 imported 5 total Linear (domestic) 4 Linear (total) 3 Linear (imported) 2 2019 2017 2015 2013 2009 2007 2005 2003 2001 1999 0 1997 1 2011 y = 0.1372x - 0.077 14 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand แนวโน ้มการบริโภค 2540 - 2551 เครื่ องดื่มนาเข้า 0.31 1.24 6.98 Domestic Imported 2540 6.47 ผลิตในประเทศ Domestic Imported 2551 15 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand เทรนด์ของตลาดสุรา • กลุม ่ ทีเ่ ติบโต เครือ ่ งดืม ่ สไตล์ตะวันตก >> เครือ ่ งดืม ่ นาเข ้า ~ เบียร์ • กลุม ่ ทีถ ่ ดถอย เครือ ่ งดืม ่ สไตล์พน ื้ บ ้าน >> เครือ ่ งดืม ่ ผลิตใน ประเทศ > สุรากลั่น 16 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand A view on Thailand from Diageo 9 counts from the 2009 annual report Smirnoff grew volume 20% and net sales 29%. This performance was driven by double-digit volume and net sales growth in India, Australia and Thailand….A significant increase in marketing spend fuelled performance in Thailand. The brand grew share in all these markets. … In Thailand while the whisky category declined, Diageo continued to outperform. Volume was up 4% and net sales were significantly ahead, up 21%, driven by Diageo’s strategy to drive mix improvement … Diageo leads across premium, deluxe and super deluxe scotch segments and has increased its value share of the overall category by 5.4 percentage points. Johnnie Walker Black Label gained further share in the deluxe segment whilst Johnnie Walker Red Label drove the growth in the premium whisky segment, with net sales up 54%. In the standard segment, mix improvement has been achieved through focus on Benmore in preference to the lower priced Spey Royal. Diageo Moet Hennessy 2009 Annual Report 17 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand จุดยืนของอุตสาหกรรมสุรา ต่อ ข ้อตกลงการค ้าเสรี • 2003 World Spirits Alliance ตกลงร่วมก ันในการดาสนิน ยุทธศาสตร์สพือ ่ ขยายตลาดสครือ ่ งดืม ่ แอลกอฮอล์ รวมถึงผล ักด ัน ิ ค้าและการโฆษณา ให้มการยกสลิกข้อกดขวางในการขนถ่ายสน • 2004 World Spirits Alliance ไปพบก ับองค์การอนาม ัยโลก อย่างสป็นทางการ ิ ค้าของบริษทให้สข้าก ับรสนิยม • 2003 SAB Miller CEO“ต้องทาสน ของผูบ ้ ริโภค และผล ักด ันให้ยกสลิกข้อกดก ันทางการค้าต่างๆ” • 2005 Carlton Foster “ระด ับการบริโภคย ังอยูใ่ นสกณฑ์ตา ่ สมือ ่ สทยบก ับประสทศในยุโรปอืน ่ ๆ”, “มอ ัตราการขยายต ัวของ ประชากรสูงทส ่ ด ุ ในยุโรป” และทส ่ าค ัญ “ย ังมสบยร์แบรนด์ระด ับ โลกอยูจ ่ าก ัดอ ันสป็นผลจากกฎข้อบ ังค ับต่างๆ ซงึ่ สพิง่ ถูกยกสลิกไป ไม่นานมาน”้ ้ อ ่ งทางของข้อตกลงการค้าสสรล่วงหน้า โดย • Carlton Foster ใชช ้ ร ิ ธิก การให้ลข ิ สท ์ ับบริษ ัทสบยร์ทอ ้ งถิน ่ ในตุรก และสตรยมใชต ุ กสป็น ่ ออกไปย ังประสทศสมาชก ิ สหภาพยุโรปอืน ฐานการสง ่ ๆ สมือ ่ 18 ิ สหภาพยุโรปพิจารณาร ับตุรกสข้าสป็นสมาชก Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand จุดยืนของอุตสาหกรรมสุรา ต่อ ข ้อตกลงการค ้าเสรี The bottom line or Public Health: Tactics Corporations Use to Influence Health And Health Policy: William H. Wiist 19 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand จุดยืนของอุตสาหกรรมสุรา ต่อ ข ้อตกลงการค ้าเสรี กรณีการจดแจ ้งฐานภาษี ศล ุ กากรสุรานาเข ้าของไทย 2008 The European Spirits Organisation - CEPS has welcomed the European Union’s request to push ahead with formal talks at the WTO aimed at securing a fairer Thai customs valuation system in line with international trade norms. The move comes following a change in Thai policy on customs valuation as from September 2006 whereupon Thai officials have arbitrarily rejected the product values declared by importers and have instead calculated the value of imports for tariff and tax purposes according to a fixed, standard margin, thereby breaching the WTO Customs Valuation Agreement. 20 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand CEPS especially focuses Thailand 21 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand CEPS especially focuses Thailand CEPS 2009 annual report 22 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ้ การใชประโยชน์ จาก ข ้อตกลงการค ้า “Beyond physical infrastructure, we are also continuously enhancing our soft infrastructure to benefit Singapore-based companies. We (Singapore) have existing Free Trade Agreements or FTAs with countries accounting for 60% of the world’s GDP, including ASEAN, Australia, New Zealand, Japan, India, Korea, Jordan, the US and the European Free Trade Association. These agreements encourage the seamless flow of goods and services, and provide Singapore-based companies easy and quick access to these markets.” Opening Speech, at the opening ceremony of Diageo’s Regional Distribution Centre-Singapore, 10 October 2006 23 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ผลกระทบของข ้อตกลงการค ้าเสรี • ผลต่อ อุปทาน Effect on alcohol supply • ผลต่อ อุปสงค์ Effect on alcohol demand • ผลต่อนโยบายแอลกอฮล์ Effect on alcohol policy Alcohol is no ordinary commodity 24 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand หลักการของข ้อตกลงการค ้าเสรี ความคาดหวังพืน ้ ฐาน • สนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจ ความมั่งคัง่ ของ สงั คม ิ ค ้าสาหรับ • เพิม ่ ความหลากหลายและการเข ้าถึงสน ผู ้บริโภค • เพิม ่ การแข่งขัน และลดราคา สถานการณ์ทค ี่ าดว่าจะเป็ น : ราคาถูกลง, แข่งขัน ิ ธิภาพทาง สูงขึน ้ , การตลาดรุนแรงขึน ้ , ประสท เศรษฐกิจสูงขึน ้ (จากการเพิม ่ การผลิตและบริโภค) ขัดกับ หลักการของการควบคุมปัญหาแอลกอฮอล์ Alcohol is no ordinary commodity 25 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ผลกระทบด ้าน อุปทาน (supply) ผลิตภ ัณฑ์ จานวน ความหลากหลาย ราคาถูกลง นาเข ้ามากขึน ้ ผูผ ้ ลิต จานวน การแข่งขัน +/ การตลาด ความร่วมมือ Alcohol epidemic ความต ้องการเพืม ่ ขึน ้ จากกลยุทธการตลาด ความต ้องการเพิม ่ ขึน ้ จากการทาให ้การดืม ่ เป็ นเรือ ่ งปกติ ผลกระทบด ้าน อุปสงค์ (demand) 26 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ผลกระทบด ้านนโยบายแอลกอฮอล์ • ทาให ้อ่อนแอลง Roll-back the strength of alcohol policy • ไม่สามารถสร ้างความก ้าวหน ้า Freeze the status quo situation • จากัดพืน ้ ทีน ่ โยบาย Diminish policy space Alcohol is no ordinary commodity 27 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand Cascades of alcohol-related problems Promotion Production Distribution Production Production & Marketing Purchasing 5 Consumption Harm On-premise 2 Off-premise 2 2 Note 3 1 3 6 7 4 3 4 7 6 Pricing and taxation Physical availability Modifying the drinking context Drink-driving countermeasures Alcohol promotion Education and persuasion Treatment & screening Alcohol is no ordinary commodity 28 เราจะเหลืออะไรให ้ลูกหลานไว ้จัดการปั ญหาสุรา สูง ิ ธิผล ความคุ ้มค่า ประสท Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ี่ งต่อกลไกการค ้าเสรี ความเสย สูง •ภาษ •การสข้าถึง •โฆษณา •ใบอนุญาตขาย กลาง •โควต้าซอื้ /ขน •ฉลาก ตา่ กลาง ตา่ •สมาแล้วข ับ •สงือ ่ นไขการ •การร ักษา ห้ามดืม ่ •รณรงค์ •ให้ความรู ้ •อบรมพน ักงาน Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ทางออก: ข ้อเสนอแนะเชงิ นโยบาย ในกระบวนการเจรจาข ้อตกลงการค ้า • การเอาเครือ ่ งดืม ่ แอลกอฮอล์ และบริการทีเ่ กีย ่ วข ้อง ออก จากข ้อตกลง • ปกป้ องนโยบายแอลกอฮอล์ • ไม่แสดงความมุง่ มัน ่ (commitment) ใดทีเ่ กีย ่ วกับ แอลกอฮอล์ และ ไม่เอาเครือ ่ งดืม ่ แอลกอฮอล์ เข ้าไปเป็ น เบีย ้ ในการเจรจา ่ างเลือก) สงิ่ ทีท ่ าคูข ่ นานไปได ้ (ไม่ใชท • รักษาและพัฒนามาตรการในประเทศ ให ้เข ้มแข็ง • ผลักดันนโยบายในระดับนานาชาติ ่ งทางอืน ใชช้ อ ่ ๆทีเ่ ป็ นเรือ ่ งอ่อนไหว ศาสนา คุณค่าชวี ต ิ ความ สงบสุข ร่วมกับด ้านสุขภาพ Alcohol is no ordinary commodity 30 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand การถอนสุ ราออกจากการเจรจา เราไม่ ได้ ฝันไป ่ น ิ ค ้าทั่วไปเพราะมีผลกระทบต่อสุขภาพอนามัย แอลกอฮอล์ไม่ใชส ี ธรรมอันดีของประชาชน ซงึ่ เป็ นข ้อยกเว ้น ศล ่ กรณีความตกลงบาห์เรน-อเมริกายกเว ้น สุรา (ภาษี 125%) • เชน บุหรี่ (100%) ี มาเลเซย ี และบรูไน จัดเครือ • AFTA อินโดนีเซย ่ งดืม ่ แอลกอฮอล์ใว ้ ิ ค ้าทีต ิ ค ้าทีข นอกกลุม ่ สน ่ ้องลดภาษี เนือ ่ งจากเป็ นสน ่ ด ั ต่อหลัก ศาสนา ่ กัน • AFTA กัมพูชา จัดเหล ้าอยูใ่ น General Exclusion list เชน • PICTA • CIS • Exclusion of alcohol from GATS commitments on distribution, service and sales (Japan, Canada, Sweden, Norway, Denmark) • Advertising regulation (France and Sweden) Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ผู ้ใหญ่ใจดี ของไทย ? ...ด ้านนายอลงกรณ์ กล่าวว่า ขณะนีก ้ ารเจรจา กับเอฟทีเอ ไทยอียู อยูใ่ นขัน ้ ตอนของการเปิ ดรับ ฟั งความคิดเห็น ตามมาตรา 190 และตนเห็นว่า ี น ิ ค ้าแอลกอฮอล์ ออกจาก จาเป็ นต ้องถอดบัญชส ิ ค ้าทีอ การเจรจา เพราะเป็ นสน ่ น ั ตราย มีผลกระทบ ต่อเด็กเยาวชนและสงั คมสว่ นรวม เพราะหากเป็ น ิ ค ้าทีอ สน ่ น ั ตราย ก็ไม่จาเป็ นต ้องสง่ เสริม นอกจากนี้ จะมีการพิจารณากรอบการเจรจาเอฟทีเอทีผ ่ า่ น ๆ มา อาจต ้องมีการทบทวนทัง้ หมดและปรับบัญช ี ิ ค ้าแอลกอฮอล์ รวมทัง้ บุหรี่ ออกจากบัญชก ี าร สน ลดภาษี เพือ ่ ประโยชน์ตอ ่ สว่ นรวมต่อไป นสพ. เดลินวิ ส ์ 18 มิย 53 32 Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand คณะผู ้ใหญ่ใจดีของไทย? • มติคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ • มติ ครม 20 กค 2553 สห็นชอบยุทธศาสตร์นโยบายแอลกอฮอล์ระด ับชาติ 5.5.4 มาตรการปกป้ องความเข ้มแข็งของนโยบายแอลกอฮอล์จากผลกระทบของ ข ้อตกลงการค ้าระหว่างประเทศ แนวทาง 1) พิจารณาสนั บสนุนการถอน (bracketing) เครือ ่ งดืม ่ แอลกอฮอล์และบริการที่ เกีย ่ วข ้องออกจากข ้อตกลงการค ้าและผลกระทบทีพ ่ งึ มี และ/หรือ การละเว ้นการ ื่ สน ิ ค ้าภายใต ้ข ้อตกลงการค ้าเสรี บรรจุเครือ ่ งดืม ่ แอลกอฮอล์เข ้าเป็ นรายชอ ระหว่างประเทศ (list of commitment) ทัง ้ ในระดับทวิภาคี และพหุภาคี โดยให ้ มีกระบวนการทีม ่ ส ี ว่ นร่วมอย่างกว ้างขวาง จากผู ้มีสว่ นเกีย ่ วข ้องทุกฝ่ าย และ คานึงถึงผลกระทบในทุกมิต ิ 2) สนั บสนุนการป้ องกันนโยบายแอลกอฮอล์จากผลกระทบจากข ้อตกลงการค ้าเสรี รวมถึง พิจารณาพัฒนานโยบายแอลกอฮอล์ของประเทศเพือ ่ ชดเชยผลกระทบ ิ ธิผลและความคุ ้มค่า เชน ่ หากหลีกเลีย ่ งไม่ได ้ โดยต ้องเน ้นทีม ่ าตรการทีม ่ ป ี ระสท การปรับเพิม ่ อัตราภาษี สรรพสามิตเพือ ่ ชดเชยภาษี ศล ุ กากรทีล ่ ดลง ๓) พัฒนากระบวนการเจรจาต่อรองข ้อตกลงการค ้าเสรีระหว่างประเทศ โดยเฉพาะ ในประเด็นทีเ่ กีย ่ วข ้องกับเครือ ่ งดืม ่ แอลกอฮอล์ ให ้ความโปร่งใส และมีสว่ นร่วม อย่างกว ้างขวาง โดยลดอิทธิพลทางตรงและทางอ ้อมจากอุตสาหกรรมสุรา ๔) พัฒนาการเรียนรู ้ร่วมกันของสงั คมทุกภาคสว่ นถึงผลกระทบของข ้อตกลงการค ้า ิ ค ้าทีม เสรีทม ี่ ต ี อ ่ สน ่ ผ ี ลกระทบต่อสุขภาพ Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand เหมาะสมอยูห ่ รือ? ิ ค ้าไม่ธรรมดาอย่างแอลกอฮอล์ ไปแลก • ทีจ ่ ะเอาสน ิ ค ้าอืน กับสน ่ ๆ • ทีจ ่ ะบอกว่ายอมไปก่อน เดีย ๋ วค่อยแก ้ปั ญหากันที หลัง • ทีจ ่ ะบอกว่าเดีย ๋ วเราค่อยสอนเด็กของเราว่าเหล ้าไม่ ดี • ทีจ ่ ะบอกว่าหากเอาสุราออก ทางเขาจะไม่เจรจา ด ้วย Program Health Policy International -Thailand Program Policy Health International -Thailand ขอบคุณครับ • thaksaphon@ihpp.thaigov.net Alcohol is no ordinary commodity 35