ទ្យ វិាស្ថា ន អាយផេត IPAT Institute ដ ើម្បីភាពដោគជ័យក្នុងការងារ និងម្ុខជំនួញ Data Communication and Network Lecturer: Mr. Thoem Munivuthy, MsIT Year II, Semester I, Batch III Academic Year 2014-2015 មេម ៀនទី១៖ េូ លដ្ឋានគ្រឹះនន Network ១.១-និយេន័យ Network: -Network គឺជាការ ភ្ជាប់គ្នារវាងម៉ាស៊ីអា computers ចាប់ព៊ីព៊ីរេ្គឿងេ ើងេៅ េ ើម្ប៊ីshare resources ដ លមអា ូ ចជា៖ ាិអាាអា័ផ, Printer, ឬ CD-ROMs ជា -Computers ជាេ្ចើអាដ លមអាេៅក្នុង Network ្ ិូ បាអា link បញ្ចល ូ គ្នាតាម្ ការេ្បើ្បាស់ដសែ (Wire) អាិងឥ ដសែ (Wireless)។ -ការេ្បើ្បាស់ដសែមអា Unshielded Twisted Pair (UTP) Cable, Shielded Coaxial Cable, Fiber-Optic Communications...។ -ការេ្បើ្បាស់ឥ ដសែ infrared, wireless, Radio wave, Microwave, ១.២- Communication: -Communication គឺជាាំនាក្់ាំអាងគ្នារវាង Computer ម្ួ ផេៅម្ួ ផេាៀ េ ើម្ប៊ីតតល់ ទ្យ ាាួ លព័ ៌មអា (Sharing Information) ព៊ីគ្នាេៅិញេៅម្ក្ ដ លេក្ើ េ ើងេៅា៊ីជិ ឫ (Local) ឬា៊ី ឆ្ងាផ (Remote)។ ១.៣- Data: -Data គឺជា ម្ម្ៃ េលស ឬ ួ េលសជាក្់លាក្់ម្ួផ ដ លបញ្ជាក្់ឱ្យេផើង ឹង។ Data មអា ូ ចជា៖ File, ចំេរៀង, រ ូបភ្ជព, វិេដ ូ , E-mail, Text...។ -រាល់ាិអាាអា័ផទ ំង ស់្ ិូ បាអា ណា ំ ងេោផ Binary System Unit (or bit) ដ លមអា ា្ម្ង់ជា ០ អាិង ១។ ទ្យ -Data Communication គឺជាការបតរូ data ព៊ីគ្នាេៅិញេៅម្ក្ក្ ន ុ ងា្ម្ង់ជា ០ អាិង ១ ា័រ ម្ួ ផេៅក្ំពូ យា័រម្ួ ផេាៀ តាម្រផៈដសែចម្ៃ ង (Transmission Medium) រវាង ក្ំពូ យ ១.៤- ារ្បេោជអា៍របស់ Network +គណសម្ប ត ិរបស់ Network: -េលបឿអា ៖ ជួ ផបេងក ើអាេលបឿអាក្នុងការ Share អាិង Transfer ាិអាាអា័ផ។ - ម្ម្ៃ ៖ ាិញ Software Program ម្ក្ ំេ ើងដ ក្ំពូ យា័រម្ួ ផេ្គឿង េ ើផ Share Software Programs េៅកាអា់ក្ំពូ យា័រ ម្ាេាៀ បាអា។ -សិ ន ិភ្ជព៖ ាិអាាអា័ផ អាិង Programs គឺ្ ិូ បាអាការពារេោផក្ំណ ់ Password ឬ Permission ោ៉ាង្ ឹម្្ ិូ -ការដចក្ចាផ Resources: ាិអាាអា័ផ, CD-ROM, Printer, Scanner... ្ ិូ បាអាដចក្ចាផឱ្យ េ្បើ្បាស់ាូទ ំង Network។ -Electronic Mail: Network បាអាតត ល់អាូិការេ្បើ្បាស់ E-Mail ដ លជួ ផស្ម្ួ ល ល់ការ ាំនាក្់ាំអាងាូ ទ ំងពិភពេលាក្។ -Flexible Access: តត ល់ភ្ជពងាផ្សួ ល ល់ ា ក្េ្បើ្បាស់ ឧទរណ៍៖ ពួ ក្េគយចេ្វ ើការេៅក្នុង ងគ ភ្ជព របស់ពួក្េគេោផផ្ទាល់ក្៏បាអា េ ើផពួ ក្េគក្៏យចបអាត ក្ិចចការរបស់ពួក្េគេៅក្ដអាៃ ងេតែងក្៏បាអា េោផ ្គ្នអា់ដ ភ្ជាប់ Internet រ ួច Access េៅកាអា់ Files ដ លេគបាអារក្ាាក្។ ទ្យ ត ិ Network +គណិប -ចំណាផេ្ចើអាក្នុងការ Set up េទោះប៊ីជា Network មអាភ្ជពសអាែ ំសំម្ចោ៉ាងណាក្៏េោផ ម្លៃ ជួល អាិងសមារៈក្នុងការ Install គឺយចចំណាផ ស់ោ៉ាងេ្ចើអា។ Network Card, Network Wire, អាិង Software ស្មប់េ្បើ្បាស់គឺមអា ម្ម្ៃ ម្លៃ េ ើផចំេពាោះការ Configure គឺទម្ទរអាូ ិ ា ក្ជំនាញ បេចច ក្េាស ដ លយចមអា ម្ម្ៃ ឈ្ន ួលម្លៃ ។ -Requires Administrative Time: េ ើម្ប៊ី Maintenance Network ឱ្យបាអាលអ គឺទម្ទរឱ្យមអាអាូ ិេពល េិលា ៏សម្្សប អាិង ា ក្ជំនាញការជា្បចាំ។ -File Server យចសូ ច៖ េទោះប៊ី ម៉ាស៊ីអា Server មអាលក្ខ ណៈ្អា់ម្ិអាងាផសូ ច ូ ចម៉ាស៊ីអា ូ ចៗ្ម្ម តា ោ៉ាងណាក្៏េោផ ប៉ាដអាត ្បសិអាេបើ វា្ ិូ បាអាសូ ចេនាោះ ំេណើរការការងារេៅក្នុង Network ទ ំងម្ួ ល ្ ិូ បាអារាំងសា ោះ ដ លយចឱ្យានប័អាទ ំងម្ូ លបា ់បង់ការ Access េៅកាអា់ Files ជាេ ើម្។ -ដសែយចោច់៖ ចំេពាោះការ Configure េៅេ្កាម្ា្ម្ង់រ ូបសណា ា អាម្ួ ផចំអាួអាយចេ្វ ើឱ្យដសែ ោច់ ឬសូ ច ដ លវាជាេ យចបងក េ្គ្នោះថ្នាក្់ ល់ Network ទ ំងម្ួ លម្ិអា ំេណើការ។ ១.៥- Network Component -្បព័អាធ Data Communication ្ ិូ បាអាបេងក ើ េ ើង េោផសមសភ្ជព្បាំោ៉ាងគឺ៖ Sender, Receiver, Medium, Protocol អាិង Message។ -Sender : ជាឧបក្រណ៍ ដ លយចបញ្ជអា ូ data ឬ message បាអា -Receiver: ជាឧបក្រណ៍ ដ លយចាាួ ល data ឬ message បាអា -Medium : គឺជាដសែចម្ៃ ង ដ លយចេ្វ ើឱ្យ data ឬ message យចេ្វ ើ ំេណើរឆ្ៃ ងកា ់ព៊ី ឧបក្រណ៍បញ្ជអា ូ េៅឧបក្រណ៍ចម្ៃ ងបាអា -Message : គឺជា Information ឬ data ដ ល្ ិូ បាអាបំលាស់ា៊ីព៊ីឧបក្រណ៍បញ្ជអា ូ េៅឧបក្រណ៍ាាួ ល -Protocol : គឺជាចាប់ស្មប់េ្វ ើការ្គប់្គង Data Communication វាេ្វ ើឱ្យឧបក្រណ៍ទ ំង ស់យចទក្់ាងគ្នាបាអា។ េបើគាមអា Protocol េាឧបក្រណ៍ព៊ីរ យចភ្ជាប់គ្នាបាអា ប៉ាដអាត ម្ិអាយចទក្់ាងគ្នាបាអាេា។ Protocol ដ លេគអាិផម្េ្បើសពវ ម្លា គឺ TCP/IP។ ១.៦- Type of Network: Network ្ ិូ បាដបងដចក្េចញជាព៊ីរដតា ក្្ំៗមអា ូ ចជា៖ Peer-to-Peer Network អាិង Client/Server Network ឬ ១.៧- គរមេទននកា តភ្ជារ់ Network: ្បេភាម្អាការ ភ្ជាប់ Network គឺមអា ៥ ្បេភា៖ Local Area Network (LAN), Area Network (MAN), Wireless Local Area Network (WLAN), Wide Area Network ១.៧.១-Local Area Network (LAN): LAN ជា្បេភា Network ម្ួ ផដ លេ្បើេ ើម្ប៊ីភ្ជាប់ Network េៅក្នុងា៊ីក្ដអាៃ ង ឬ ប ំ អា់ជិ ូ ចជាក្នុង អា ាលាេរៀអាជាេ ើម្។ Devices ស្មប់ភ្ជាប់េៅក្នុង LAN យចជា Personal Computer ចាប់ព២ ៊ី Printer េ ើងេៅ អាិងាំ ំរបស់ LAN គឺមអាដ អាក្ំណ ់រ ូ ល់ជាង 2 Km។ LAN ្ ិូ បាអាបេងក ើ េ ើង devices ទ ំង ស់ឱ្យមអា connection ជាម្ួ ផគ្នាក្នុងេគ្នលបំណង Hardware អាិង Software។ រ ួម្គ្នា ូ ចជា៖ Printer, Scanner… ចំដណក្ Software ូ ចជា៖ data ឬ Application Program ជា ១.៧.២- Metropolitan Area Network (MAN): WAN គឺជា្បព័អាធ Network ដ លមអាភូ ម្ិាស្រសត្ំាូលាផ ដ ងដ ភ្ជាប់ជាម្ួ ផបណា ត LAN ជាេ្ចើអាបញ្ចល ូ គ្នា។ វាមអាេលបឿអាផឺ ជាង LAN ក្៏្បព័អាធ ADSL។ ្ម្ូិការ Hardware មអា ម្ម្ៃ ម្លៃ ូ ចជា Router, Switch អាិង្ ិូ ការភ្ជាប់ជាម្ួ ផ Lease Line ឬ ១.៧.៣- Wireless Local Area Network (WLAN): WLAN: ភ្ជាប់តាម្រផៈរលក្ធា យកាស (Signal) េោផម្ិអាចាំបាច់េ្បើដសែ Network UPT េា ងាផ្សួ ល ំេ ើង ម្ម្ៃ សម្រម្យ អាិងក្ំពូ យា័រយចបំលាស់ា៊ីបាអា។ ១.៧.៤- Wide Local Area Network (WAN): វា្ ិូ បាអា ភ្ជាប់តាម្រផៈ្ក្ ុម្ អាតត ល់េសវាក្ម្ម ៊ីអា្ឺដណ (Internet Service Provider: ISP) េោផេផើងជួ ល ្ក្ ុម្ អា ISP េ្វ ើជាតល ិូ ឬជាាាអា េ ើម្ប៊ីទក្់ាងគ្នា។ េផើងភ្ជាប់ព៊ី Site ម្ួ ផ េៅកាអា់ Site ម្ួ ផេាៀ មអាអា័ផថ្ន េផើងមអា្ក្ ុម្ អាេ្ចើអា ឬាខាេ្ចើអា េ ើផេៅ ំបអា់ឆ្ងាផ ឬេៅ្បេាសេតែងៗ។ តត ល់រផៈចមាផោ៉ាងឆ្ងាផ ទ្យ ស្មប់ភ្ជាប់Network ដ លយចបញ្ចអា ូ ឬាាួ ល Data បាអាជំ ិញពិ ភពេលាក្។ WAN គឺយចេៅថ្ន Internetwork ឬ Internet ។ ១.៧.៥- Virtual Private Network (VPN): ភ្ជាប់តាម្ ISP ដ រ ប៉ាដអាត Connection េអាោះវាបាអាបេងក ើ បំពង់ ឬតល ិូ សិ ន ិភ្ជព ព៊ី Site ម្ួ ផេៅ Site ម្ួ ផេាៀ ជាពិេសសតាម្រផៈ Mobile (Remote Access) ឬ VPN Site to Site ១.៨- Line Configuration: Line Configuration គឺជាម្េ្ស្ថបាផក្នុងការទក្់ាងរវាង devices ព៊ីរឬេ្ចើអា Link ភ្ជាប់គ្នា ការភ្ជាប់ាំនាក្់ាំអាងរវាងការបញ្ចអា ូ data ព៊ីឧបក្រណ៍ម្ួផ េៅឧបក្រណ៍ម្ួផេាៀ ។ Line ព៊ីរ្បេភាគឺ៖ Point-to-Point អាិង Multipoint។ -Point-to-Point: ទ្យ គឺជាការ Link គ្នាងរវាង devices ព៊ីរ ដ លមអាសម្ ន ភ្ជពបញ្ជអា ូ អាិងាាួ ល data ព៊ីគ្នាេៅិញេៅ ពាក្់ព័អាធេៅអាឹង medium ដ ល្ ិូ េ្បើ្បាស់គយ ឺ ចជា Cable ស្មប់ភ្ជាប់ពច ៊ី ំណចមខងេៅចំណច េាៀ ។ -Multipoint: គឺជា devices ជាេ្ចើអាេលើសព៊ី ២ ដ ល្ ិូ បាអា Link ភ្ជាប់គ្នា ដ លមអាសម្ ន ភ្ជពយចបញ្ជអា ូ អាិង ទ្យ data ព៊ីគ្នាេៅិញេៅម្ក្។ ១.៩- Network Topology: Topology គឺជាា្ម្ង់ ឬរ ូបសណា ា អាក្នុងការ ភ្ជាប់រវាង devices ព៊ីរឬេ្ចើអាេៅក្នុង network ជាម្ួ ផគ្នា។ វា្ ិូ បាអាដបងដចក្េចញជា៤្បេភា ូ ចជា៖ Mesh, Star, Bus, អាិង Ring ។ េ្វ ើការ Link devices ភ្ជាប់គ្នា េគដ ងដ គិ ល់ Topology អាិងេ្ជើសេរ ដសផក្រ ូបសណា ា អាណាម្ួ ផ េៅអាឹងានអាភ្ជព អាិងា៊ីតាំងជាក្់ដសត ង។ Ring អាិង Mesh Topology មអាភ្ជពងាផ្សួ លជាម្ួ ផអាឹង ចំដណក្ឯ Star គឺមអាភ្ជព ងាផ្សួ លជាម្ួ ផអាឹង Multipoint ប៉ាដអាត Bus េ្បើជាម្ួ ផអាឹងរ ូបសណា ា អា អា។ ១.៩.១- Mesh Topology: ទ្យ Mesh Topology គឺជា devices ទ ំង ស់្ ិូ បាអាភ្ជាប់ Point-to-Point ជាម្ួ ផគ្នាេៅិញេៅម្ក្ េ ើផការ Transfer Data េៅក្នុង Mesh Topology គឺយច ំេណើរការបាអាព៊ី device ម្ួ ផេៅ device ម្ួ ផេាៀ ប៉ាេណា ណ ោះ។ ការ ភ្ជាប់ទ ំងម្ួ ល ដ លមអាឧបក្រណ៍ចអា ំ ួ អា N េនាោះេគ្ ិូ ការដសែចំអាួអា៖ n(n-1) 2 ១.៩.២- Star Topology: Star Topology devices អា៊ីម្ួផៗ្ ិូ បាអាភ្ជាប់េៅ Point-to-Point េោផេឆ្ងាោះេៅ Central Controller ដ លេគេៅថ្ន Hub ឬ Switch។ Devices ទ ំង ស់ម្ិអាយចភ្ជាប់ព៊ីម្ួផេៅម្ួ ផេោផផ្ទាល់ ូ ច Mesh Topology បាអាេា េ ើផម្ិអាយច Transfer data ព៊ី device ម្ួ ផេៅម្ួ ផេាៀ េោផ្ ិូ ឆ្ៃ ងកា ់ Central Controller ជាម្អាសិអា េាើប Central Controller បញ្ជអា ូ បអាត េាៀ ។ Star Topology មអា ម្ម្ៃ េថ្នក្ជាង Mesh Topology េោផ Devices អា៊ីម្ួផៗ ្ ិូ ការដសែស្មប់ភ្ជាប់ អាិង Input/output ដ ម្ួ ផប៉ាេណា ណ ោះស្មប់ភ្ជាប់េៅ Devices ម្ាេាៀ ។ េទោះប៊ីជាដសែ Link ម្ួ ផ្ ិូ បាអាសូ ច គឺ វាេ្វ ើឱ្យសល ួអាវាម្ិអា ំេណើរការដ ប៉ាេណា ណ ោះ ចំដណក្ឯដសែ Link ដ លេៅសល់គឺ ំេណើរការ្ម្ម តា។ ១.៩.២- Star Topology: (រនត ) +្ុណសេបតត ិ រស់ Star Topology៖ -ងាផ្សួ លក្នុងការ ំេ ង ើ Computer -្បដិងដសែរ ូ ល់េៅ១០០ ដម្៉ា្ -ចំណាផលផ ច ិ អាិង ំេណើរការលអ ស្មប់្បព័អាធខាា ូ ច អាិងម្្យម្ -េៅេពលក្ព ំ ូ យា័រណាម្ួ ផមអាបញ្ជា (ឧ.ោច់ដសែ) ម្ិអាប៉ាោះពាល់ ល់ក្ំពូ យា័រ ម្ាេាៀ េា ិ ិ រស់ Star Topology៖ +្ុណ វរតត -្បសិអាេបើ េផើង្ប៊ីឧបក្រណ៍ Hub េៅេពលក្ំពូ យា័រេ្វ ើការ Transmition េ្ចើអាេ្វ ើឱ្យ Collision គឹាិអាាអា័ផរបស់េផើងមអាបញ្ជាេៅេពលបញ្ជអា ូ (Transfer) -ចំអាួអាក្ំពូ យា័រដ ល្ ិូ ភ្ជាប់មអាចំអាួអា ច ិ គឺចេនាៃោះព៊ី ១០ េៅ ២៥ក្ំពូ យា័រ ១.៩.៣- Bus Topology: -Bus Topology គឺេ្បើដសែដិង (េ្បើ្បេភាដសែ 10Base-2 Ethernet) ដ ម្ួ ផប៉ាេណា ណ ោះ ដ ល ូ ចជាឆ្អ ឹងសា ង េ ើម្ប៊ី Link េៅ្គប់ Devices ទ ំង ស់េៅក្នុង Network េោផេ្បើជាម្ួ ផ ស៊ីសតង់ គគ ស ិ អា៊ីេៅខាងចងបនាា ់បញ្ជអា ូ ព័ ម ៌ អា។ Devices ទ ំង ស់្ ិូ បាអាភ្ជាប់េៅ Bus េោផារ Trop Link អាិង Tab។ Trop Link គឺជាការ ភ្ជាប់ េោផេ្វ ើការបនាៃផដសែ Devices (main Cable)។ Tab គឺជាក្ាល ំណ (Connector) ដ ល ចូ លេៅក្នុងដសែេម្។ Data ដ លឆ្ៃ ង េលបឿអាកាអា់ដ ផឺ េៅៗ ក្នុងក្រណ៊ីដ លមអា Devices ដ លបាអា ភ្ជាប់េៅអាឹងដសែេម្ កាអា់ដ ងៗ។ ១.៩.៣- Bus Topology: (បអាត ) +គណសម្ប ត ិរបស់ Star Topology៖ -ងាផ្សួ លក្នុងការ ំេ ើង Computer -េ្បើដសែ ិចជាង Star Topology -ចំណាផលផ ិច អាិង ំេណើរការលអ ស្មប់្បព័អាធ Network ខាា ូច ទ្យ ត ិរបស់ Star Topology៖ +គណិប -្បសិអាេបើមអាដសែ Network ណាម្ួ ផមអាបញ្ជា រាល់ក្ំពូ យា័រទ ំង ស់ម្ិអា ំេណើរការេា -ពិបាក្រក្ម្ូ លេ េៅេពល Network មអាបញ្ជា -ការបញ្ចអា ូ ព័ ៌មអា ឬាិអាាអា័ផមអាេលបឿអាផឺ េោផារេ្បើដសែ Network ដ ម្ួ ផ ឥ ូ ិេអាោះ ការ ភ្ជាប់តាម្រផៈ Bus Topology េគឈ្ប់េ្បើេ ើផ ១.៩.៤- Ring Topology: Ring Topology មអាា្ម្ង់ដសែបញ្ជអា ូ data គឺជាដសែបិា (close loop) ដ ល្គប់ បាអាភ្ជាប់ជារ ូបសណា ា អា loop ឬ ring។ េៅក្នុង Ring Topology គឺ data ្ ិូ េ្វ ើ ំេណើរតាម្ ឆ្ៃ ងកា ់ព៊ី device ម្ួ ផេៅ device ម្ួ ផេាៀ ក្នុងាិសេៅដ ម្ួ ផគ ់ រ ូ ល់េគ្នលេៅរបស់វា។ ១.១០- Transmission Mode: Transmission Mode គឺសំេៅេៅេលើាិសេៅរបស់ data ដ លេ្វ ើ ំេណើររវាង devices អា៊ីម្ួផៗ។ ្បេភារបស់ Transmission Mode ្ ិូ បាអាដបងដចក្េចញជា៣្បេភាគឺ៖ Simplex, Half-duplex, អាិង Full- duplex។ +Simplex: -Simplex ការទក្់ាងគ្នាមអាាិសេៅដ ម្ួ ផគ ់ ូ ចជាេៅេលើតល ិូ ដ លមអាាិសេៅេៅម្សដ ម្ួ ផ គ ់ ម្ិអាយច្ ប់េ្កាផបាអាេា។ Simplex មអាការទក្់ាងេៅក្នុងចំេណាម្ Devices ដ ព៊ីរប៉ាេណា ណ ោះ ដ ល ទ្យ ុ ម្ួ ផេ្បើស្មប់បញ្ជអា ួ Data អាិងម្ួ ផេាៀ ស្មប់ាាួ ល Data។ ឧទ រណ៍៖ ាូ រាសែអា៍ អាិងវិាយ +Half-Duplex: េៅក្នុង Half-Duplex Devices អា៊ីម្ួផៗយចបញ្ជអា ូ អាិងាាួ លបាអា ប៉ាដអាត ម្ិអាដម្អាេៅក្នុងេពលដ ម្ួ ផ េា។ េៅេពល Devices ម្ួ ផក្ំពងដ បញ្ជអា ួ Data Devices ម្ួ ផេាៀ បាអា្ ឹម្ដ ាាួ លប៉ាេណា ណ ោះ អាិង ទ្យ ឧទ រណ៍៖ េ ក្ូ ម្ (Weierwer) ្ចាសម្ក្ិញ។ បញ្ +Full-duplex: Full-duplex mode (ឬ duplex) devices អា៊ីម្ួផៗ យចបញ្ជអា ួ អាិងាាួ ល data ក្នុងេពលដ ផ។ វា្សេ ៀងគ្នាេៅអាឹងចរាចរេលើតល ិូ លា ល់ ដ លមអាាិសេៅព៊ីរ េៅ អាិង ម្ក្ ក្នុងេពលដ ម្ួ ផ។ ឧទ រណ៍៖ ទូ សព្ទ ម្ួ មេម ៀនទី២៖ សិក្សាអំព្ី Network Media និង មរៀរក្សិរខ្សែ ២.១- Network Medium: Network Medium គឺជា្បេភាដសែចម្ៃ ងស្មប់បញ្ជអា ួ Data ព៊ី Computer ម្ួ ផេៅម្ួ ផេាៀ េៅក្នុង Network។ Network Medium ្ ិូ បាអាដបងដចក្ជា ២ ្បេភា ូ ចជា៖ -Cable (តាម្ដសែ) -Wireless (ឥ ដសែ) ការភ្ជាប់ Network តាម្ដសែមអាអា័ផថ្ន រាល់ការបញ្ជអា ូ ាិអាាអា័ផេៅក្នុង Network គឺដតា ក្េលើដសែ (Cable) ្ ិូ បាអាដបងដចក្ជាព៊ីរ្បេភាមអា ូ ចជា Metallic Cable អាិង Fiber optic cable ។ ចំេពាោះ ដចក្េចញជា២្បេភាេាៀ គឺ Twisted pair អាិង Coaxial។ ២.២- Twisted Pair Cable: Twisted pair cable មអា២្បេភាគឺ៖ Unshield Twisted pair(UTP) អាិងshield twisted-pair(STP)។ Unshield Twisted pair(UTP) Cable៖ ជា្បេភាដសែម្៉ាស្ថងេ្បើស្មប់ បញ្ជអា ួ បាអាទ ំង voice and data។ េៅក្នុង cable ម្ួ ផេគយចតទុក្ដសែចម្ៃ ងេៅតាម្្បេភារបស់វា េៅ ទ្យ ២ដសែ(១គូ រ) ៤ដសែ(២គូ រ) ៦ដសែ(៣គូ រ) ៨ដសែ(៤គូ រ) ក្នុងគូ រអា៊ីម្ួផៗ េគិញជា្ ល ុ ងម្ួ ផ។ Twisted pair េអាោះេគ េ ើង ំព៊ីាាអា់ េ្ាប ៊ីសូ ង់ជ័រ។ េៅេលើដសែអា៊ីម្ួផៗសាធ ដ មអាពណ៌ជាម្ូ លោាអា (ស-ាឹក្្ក្ូច, ាឹ្ក្ូច, ស, េសៀិ, ស-ម្ប ង,ម្ប ង, ស-េតាា , េតាា ) ស្មប់សមគល់េៅេលើដសែអា៊ីម្ួផៗ។ ២.៣- ្បេភាដសែ Network ដ លដបងដចក្ជា Category - Cat 1 = ស្មប់បញ្ជអា ូ សំេលង (Voice Only) = ចមាផចេនាៃោះ 80100 m - Cat 2 = 4 Mbps = ចមាផចេនាៃោះ 8០100 m - Cat 3 = 10 Mbps (Ethernet) = ចមាផចេនាៃោះ 80 100 m - Cat 4 = 20 Mbps (Ethernet) = ចមាផចេនាៃោះ 80 100 m - Cat 5 = 100 Mbps (FastEthernet) - Cat 5e = 100 / 1000 Mbps = ចមាផចេនាៃោះ 80 100 m = ចមាផចេនាៃោះ 80 100 m - Cat 6 = 100 / 1000 Mbps = ចមាផចេនាៃោះ 80 120 m - Cat 7 = 10 / 100 / 1000 Mbps = ចមាផចេនាៃោះ 100 130 m ២.៤- Shield Twisted-Pair (STP) cable: មអាសំបក្បអាា ោះេសត ើង ឬក្្ម្ងសំណាញ់េលា ៈេ្ាបគូ រអា៊ីម្ួផៗរបស់ ៊ីសូ ង់ម្អា ងគ ធា ចម្ៃ ង។ េលា ៈដ លេ្ាបព៊ីខាងេ្ៅេអាោះបងក រការេ្ជៀ ចូ លម្អា electromagnetic noise។ វាក្៏យចបំបា ់ ដ លេៅថ្ន cross talk។ STP មអាគណភ្ជព ូ ចគ្នាជាម្ួ ផអាឹង UTP ដ រ។ ២.៥- Network Interface Card (NIC): Network Interface Card (NIC) គឺជា Card ៏សំខាអា់ម្ួផ េ ើម្ប៊ី ំេណើរការម្អា ការភ្ជាប់ Network របស់ Computer។ ្បសិអាេបើ Computer ម្ួ ផគ្នមអា Network យច ំេណើរការ Network បាអាេា។ ចំេពាោះ Network Interface Card យច្ ិូ បាអាេៅ ដ រ។ Computer ភ្ជគេ្ចើអា្ ិូ បាអាភ្ជាប់ Network Card ជាប់ Board រ ួចជាេ្សច។ ២.៦- Hub/Switch: Hub/Switch គឺជា device ម្ួ ផដ ល្ ិូ បាអាេ្បើ្បាស់ េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការបំដបបការភ្ជាប់ក្ំពូ យា័រឱ្យបាអាេ្ចើអា Network ដ ម្ួ ផ។ ២.៧- Router: Router គឺជា device ម្ួ ផដ ល្ ិូ បាអាេ្បើ្បាស់ េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការ ភ្ជាប់ Network េ្វ ើការទក្់ាងគ្នាបាអា។ ចំេពាោះ Network េតែងគ្នា ដ លេ្បើ្បាស់ Protocol ូ ចគ្នា ្បាស់ Router េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការភ្ជាប់េនាោះគឺ Router យច្ ិូ បាអាេៅថ្ន Bridge ។ ប៉ាដអាត េៅ បាអាភ្ជាប់ Network េតែងគ្នា េ ើផេ្បើ្បាស់ Protocol សសគ្នា (TCP/IP with Other) ទ្យ Protocol ដ លសសព៊ី TCP/IP មអា ូ ចជា៖ IPX/SPX, េៅថ្ន Gateway វិញ។ ២.៨- Gateways: Gateways គឺ device ឬ Computer ដ ល្ ិូ បាអាេ្បើ្បាស់េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការ ភ្ជាប់ Network ដ ល មអា Protocol សសគ្នា ឱ្យយចេ្វ ើការទក្់ាងគ្នាបាអា។ ជាាូ េៅ Computer ដ លមអា Network ្ ិូ បាអាេៅថ្ន Gateways េ ើផចំេពាោះ Router ក្៏្ ិូ បាអាចា ់ាក្ថ្ន Gateway តងដ រ។ ២.៩- Bridge: Gateways គឺ device ឬ Computer ដ ល្ ិូ បាអាេ្បើ្បាស់េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការរ ភ្ជាប់ Network ដ លមអា Protocol ូ ចគ្នា ឱ្យយចេ្វ ើការទក្់ាងគ្នាបាអា។ ជាាូ េៅ Computer ដ លមអា Network េៅ ្ ិូ បាអាេៅថ្ន Bridge េ ើផចំេពាោះ Router ក្៏្ ិូ បាអាចា ់ាក្ថ្ន Bridge តងដ រ។ ២.១០- Modem: Modem (MOdulator / DEModulator) ក្៏ជា device ម្ួ ផដ ល្ ិូ បាអាេ្បើ្បាស់ េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការភ្ជាប់ Network ជាពិេសសភ្ជាប់េៅកាអា់ Internet។ ២.១១- សិក្ាព៊ីរេបៀបក្ិបដសែ Network: ដសែ Network ្បេភា UTP Cat 6 គឺ្ ិូ បាអាេពញអាិផម្េ្បើ្បាស់ជាងេគ េៅក្នុងការភ្ជចប់ Network Model Peer to Peer Network េ ើផចំេពាោះ UTP Cat 6 គឺ្ ិូ េ្បើ្បាស់ជាម្ួ ផអាឹង RJUTP Cat 6 ក្៏យច្ ិូ បាអាេ្បើ្បាស់តងដ រ ក្នុងក្រណ៊ី LAN ្ ិូ បាអា ភ្ជាប់បដអាន ម្េចញេៅបរ ទ្យោកាស ព៊ីេ្ពាោះ Cat 6 គឺ្អា់អាឹងបរ ទ្យោកាសខាងេ្ៅជាង Cat 5 េ ើផ RJ-45 Connector គឺមអា្បេភា ជាម្ួ ផអាឹង Cat 6 តងដ រ។ ឧទ រណ៍ខាងេ្កាម្អាឹងេលើក្ផក្ UTP Cat 6 អាិង RJ-45 Connector េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការក្ិបដសែ Network បាអា ឧបក្រណ៍ដ លចាំបាច់ស្មប់េ្បើ្បាស់មអា ូ ចជា៖ -ដសែ Network ្បេភា Cat 6 & RJ-45 Connector -្បោប់ក្ិបដសែ Network -Tester ស្មប់្ ួ ពិអាិ យភ្ជព្ ឹម្្ ិូ របស់ដសែដ លបាអាក្ិប ២.១១- សិក្ាព៊ីរេបៀបក្ិបដសែ Network: (បអាត ) Straight Through >>1 Cable = 8 Pins >>8 Pins = 8 សរសស ការក្ិបខ្ខែ Network ខ្ែក្ដែញោ២ ប្បដេទគឺ Standard A & Standard B - W=White O = Orange G = Green B = Blue Br = Brown Standard A Standard B +Left +Right +Left +Right 1-WG 1-WG 1-WO 1-WO 2-G 2-G 2-O 2-O 3-WO 3-WO 3-WG 3-WG 4-B 4-B 4-B 4-B 5-WB 5-WB 5-WB 5-WB 6-O 6-O 6-G 6-G 7-WBr 7-WBr 7-WBr 7-WBr 8-Br 8-Br 8-Br 8-Br Cross Over >>1 Cable = 8 Pins >>8 Pins = 8 សរសស ការក្ិបខ្ខែ Network ខ្ែក្ដែញោ២ ប្បដេទគឺ Standard A &Standard B - W=White O = Orange G = Green B = Blue Br = Brown Standard A Standard B +Left +Right +Left +Right 1-WG WO W0 WG 2-G O 0 G 3-WO WG WG WO 4-B B B B 5-WB WB WB WB 6-O G G O 7-WBr WBr WBr WBr 8-Br Br Br Br ដ ំេណើរដ ៤ដសែប៉ាេណា ចំណា៖ំ ដសែេណ េិក្ ណ ោះ េ ើផ៤ដសែេនាោះម្ិអាសវ ល់ថ្នដសែ វ ៊ីេា សំខាអា់គឺ្សបគ្នា េ ើផ្ ិូ េោ ចូ លរអាា៊ី ១,២,៣ អាិងា៊ី៦ ម្អាក្ាល្គ្នប់ (Connector RJ-45)។ មអាអា័ផថ្ន រអាា៊ី១,២ ស្មប់េ្វ ើការបញ្ជអា ួ ាិអាាអា័ផ (Send Package) អាិងរអាា៊ី ៣,៦ ស្មប់េ្វ ើការាាួ លាិអាាអា័ផ (Receive Package)។ វរ ដឯដសែដ លេៅសល់៤េាៀ េផើងយចផក្េៅភ្ជាប់ជាម្ួ ផ ដ ក្ាល្គ្នប់១េាៀ ។ ូ េចា ោះ ដសែេណ េិក្១ េផើងយចភ្ជាប់ម៉ាស៊ីអាក្ព ំ ូ យា័រ បាអាចំអាួអា២េ្គឿង េោផភ្ជាប់ព៊ីម៉ាស៊ីអាក្ំពូ យា័រេៅកាអា់ឧបក្រណ៍ ូ ចជា៖ Hub ឬ Switch ប៉ាដអាត េបើភ្ជាប់ព៊ីក្ំពូ យា័រេៅកាអា់ក្ំពូ យា័រ (PC to PC) គឺបាអា ល់ េៅ៤េ្គឿង ប៉ាដអាត ាគល់គ្នាបាអាដ ព៊ីរៗេ្គឿងប៉ាេណា ណ ោះ។ ២.១២- រេបៀបភ្ជាប់ដសែ Network UTP Straight Through (ដសែ្សប) អាិង Cross Over (ដសែដសវ ង): ា្ម្ង់ម្អាដសែ ដ ល្ ិូ ក្ិបគឺដបងដចក្ជាព៊ីរ្បេភាគឺ Straight Through អាិង Cross Over។ +Straight Through ភ្ជាប់ព៊ី -PCHub/Switch/Router/Modem -SwitchRouter/Modem ADSL/CISCO -PCPC=>Straight (New Wire Cat 5) +Cross Over ភ្ជាប់ព៊ី -PCPC=>Cross -HubHub=>Cross -SwitchSwitch=>Cross -PCCISCO Router=>Cross Straight Through (ប្សប) Cross Over (ខ្ខងែ ) Rollover (បញ្ច្រាស់) Loop Back (បដរោ ត) 11 22 33 44 55 66 77 88 13 26 31 62 18 27 36 45 54 63 72 81 13 26 ២.១៣- រេបៀប ំេ ើង Local Area Network (LAN): សមាសធាតុសគមារ់តភ្ជារ់ព្ីក្សុំព្ូ យទ័ េួ យ មៅក្សុំព្ូ យទ័ េួ យមសែងមទៀត ១- េផើង្ ិូ មអាម៉ាស៊ីអាក្ំពូ យា័រជាម្អាសិអា េ ើផម៉ាស៊ីអាក្ំពូ យា័ររបស់េផើង្ ិូ មអា Operating System (Windows) ២- រាល់ក្ំពូ យា័រទ ំង ស់ ម្ិអា្ ិូ ោក្់េ្មោះក្ំពូ យា័រ ូ ចគ្នាេា។ ៣- េៅក្នុងក្ំពូ យា័រ្ ិូ មអា Network Card េ ើផ្ ិូ Install Driver Network Card ៤- ្ ិូ មអាដសែ Network UTP អាិងក្ាល្គ្នប់ Connector RJ45 េ ើផក្ិប្បេភាជាដសែដសវ ង បនាាប់ម្ក្េោ Card ម្អាក្ំពូ យា័រា៊ី១ េៅកាអា់ Network Card ម្អាក្ំពូ យា័រា៊ី២ ៥- ្ ិូ ក្ំណ ់ IP Address អាិង Subnet Mask េៅក្នុង Network Card (Ex: 192.168.1.x/24)។ ចំណា៖ំ រាល់ក្ំ Address ូ ចគ្នា។ ៦- រាល់ក្ំពូ យា័រទ ំង ស់្ ិូ ក្ំណ ់េៅក្នុង្ក្ ុម្ជាម្ួ ផគ្នា ជា្ម្ម តាេ្មោះ្ក្ ុម្គឺ Workgroup ៧- ្ ិូ ្ ួ ពិអាិ យេម្ើលដសែ Connection, Check Firewall, Check Service in Window[Star or Stop] ៨- ដចក្រំ ដលក្ាិអាាអា័ផេៅឱ្យក្ំពូ យា័រ ម្ាេាៀ Share Resources ូ ចជា៖ Drive (HDD, CD-ROM, Flash), យច Files បាអាេា) ៩- ចាប់េតត ើម្ទញផក្ាិអាាអា័ផព៊ីក្ំពូ យា័រ ម្ា (Access Resource from others PC) ២.១៤- សមសធា ស្មប់ ភ្ជាប់ព៊ីក្ំពូ យា័រេ្ចើអា (ចាប់ព៊ីក្ំពូ យា័រ ៣ េ្គឿង): ១-េផើង្ ិូ មអាម៉ាស៊ីអាក្ំពូ យា័រជាម្អាសិអា េ ើផម៉ាស៊ីអាក្ំពូ យា័ររបស់េផើង្ ិូ មអា Operating System (Windows) ២-រាល់ក្ំពូ យា័រទ ំង ស់ ម្ិអា្ ិូ ោក្់េ្មោះក្ំពូ យា័រ ូ ចគ្នាេា។ ៣-េៅក្នុងក្ំពូ យា័រ្ ិូ មអា Network Card េ ើផ្ ិូ Install Driver Network Card ៤-្ ិូ មអាឧបរណ៍ Hub ឬ Switch ៥-្ ិូ មអាដសែ Network UTP អាិងក្ាល្គ្នប់ Connector RJ45 េ ើផក្ិប្បេភាជាដសែដសវ ង បនាាប់ម្ក្េោ ព៊ី Card ម្អាក្ំពូ យា័រា៊ី១ េៅកាអា់ Network Card ម្អាក្ំពូ យា័រា៊ី២ ៦-្ ិូ ក្ំណ ់ IP Address អាិង Subnet Mask េៅក្នុង Network Card (Ex: 192.168.1.x/24)។ ចំណា៖ំ រាល់ក្ំ ូ ចគ្នា។ ៧-រាល់ក្ំពូ យា័រទ ំង ស់្ ិូ ក្ំណ ់េៅក្នុង្ក្ ុម្ជាម្ួ ផគ្នា ជា្ម្ម តាេ្មោះ្ក្ ុម្គឺ Workgroup ៨-្ ិូ ្ ួ ពិអាិ យេម្ើលដសែ Connection, Check Firewall, Check Service in Window[Star or Stop] ៩-ដចក្រំ ដលក្ាិអាាអា័ផេៅឱ្យក្ំពូ យា័រ ម្ាេាៀ Share Resources ូ ចជា៖ Drive (HDD, CD-ROM, Flash), យច Files បាអាេា) ១០-ចាប់េតត ើម្ទញផក្ាិអាាអា័ផព៊ីក្ំពូ យា័រ ម្ា (Access Resource from others PC) ចំណំាំៈ ដៅក្នុងក្ុំពយូទ័រដគខ្បងខ្ែក្ដែញោពីរ៖ Physical & Logical Physical : គឺោ Hardware មាន ូែោ៖ HDD, RAM, CPU, VGA, Mainboard, NIC, Hub, Switch, Router, Modem, Printer, Cable, Connector,... Logical : គឺោ Software ឬ Apllication មាន ូែោ៖ Operationg System (OS) [Windows 95, 98, XP, 2003, 2008, Vista, 7, 8, 8.1 និង Microsoft Office (Word, Excel, PowerPoint, Access, Publisher,...), Winrar, 7 zip,... ២.១៥- សិក្ា Peer to Peer Network/Workgroup: -គឺជាការ្បម្ូ លតតុំម្អាក្ំពូ យា័រជាេ្ចើអាេោផភ្ជាប់េលើបណា ត ញដ ម្ួ ផ េ ើផចំអាួអាក្ំពូ យា័រម្ិអាេលើសព៊ី១០ េៅ១៥េ្គឿង -រាល់ក្ំពូ យា័រទ ំង ស់មអាសិាធិេសម ើៗគ្នា គ្នមអាក្ំពូ យា័រណាម្ួ ផយច្គប់្គងេៅេលើក្ំពូ យា័រេតែងេា (No Server) - ់មអាសិ ន ិភ្ជព្បព័អាធការពារ System and Data -ម៉ាស៊ីអាក្ំពូ យា័រមអា Capacity ូ ច ងាផ្សួ ល ំេ ើង អាិង ម្ម្ៃ េថ្នក្ -រាល់ាិអាាអា័ផរបស់ PC Clients ្ ិូ បាអារក្ាាក្េោផសល ួអាឯងេរៀងៗសល ួអា -ពិបាក្្គប់្គង រាល់ក្ំពូ យា័រអា៊ីម្ួផៗេ្បើ្បាស់ Application េោផេសរ ដ ប៉ាដអាត េផើងយចបិា ឬាប់ាក ់បាអា -េម្េរាគងាផ្សួ លឆ្ៃ ង អាិងបងក ឱ្យ Operating System (Windows) ឆ្ងប់សូច ឬាិអាាអា័ផបា ់បង់ -្បេភា Windows [9x, 2000 Pro, XP Pro, Vista Ultimate, 7 Ultimate] -ប៉ាដអាត ្បសិអាេបើ IT Administrator មអាបេចច ក្េាសសា ស់ យចកា ់បអាន ផភ្ជពាំញុំ (Error) បាអាេ្ចើអា -្ ិូ បតរេ្ ូ ម ោះ User Account Administrator អាិងោក្់េលសសមា ់តង (Set Password) -េៅេពលេ្វ ើការ Login េៅក្នុងក្ំពូ យា័រ គឺេ្បើ្បាស់ User លម ៊ី េ ើផ User លម ៊ីមអាសិាធិេសម ើអាឹង Group User | Power -េផើង្ ិូ បិា ឬេរៀបចំចំណចសំខាអា់ៗម្ួ ផចំអាួអាេៅក្នុងក្ំពូ យា័រ ូ ចជា៖ បិា Alert Program, Regedit, Group -បិា Auto Run (Autoplay), Installation Program Antivirus Internet Security, USB -Training staffs how to use Flash Drive, How to Open Documents, Show Icon, Symbal -Peer to Peer Network/Workgroup គឺជា្បេភា Network Star Topology ២.១៦- រេបៀបេម្ើលេ្មោះ អាិងបតរេ្ ូ ម ោះក្ំពូ យា័រ: ជាាូ េៅេគដ ងដ ក្ំណ ់េ្មោះក្ំពូ យា័រឱ្យបាអា្ ឹម្្ ិូ េៅតាម្ដតា ក្អា៊ីម្ួផៗងាផ្សួ ល្គប់្គង អាិង ដសវ ងរក្ក្ំពូ យា័រ េ ើម្ប៊ីទញផក្ាិអាាអា័ផ។ + មរៀរមេើលម្មឹះក្សុំព្ូ យទ័ -Right Click on Computer (Desktop)PropertiesComputer name:...(Ex.pc01) + មរៀររត ូ ម្មឹះក្សុំព្ូ យទ័ - Right Click on Computer (Desktop)PropertiesChange ពយ ូ ា័រ រ ួចចច OKOKCloseRestart Now ២.១៧- រេបៀបក្ំណ ់ IP Address អាិង Subnet Mask េៅក្នុងNetwork Card: -Right Click on NetworkPropertiesLocal Area ConnectionProptertiesInternet Protocol Version 4 (TCP/IPv4)Properties -Obtain an IP address automatically: ចំណចេអាោះមអាអា័ផថ្ន៖ ក្ំពូ យា័ររបស់េផើងរង់ចាំាាួ ល IP Address ព៊ី Router តាម្រផៈ DHCP - Use the following IP address: មអាអា័ផថ្ន៖ េផើងក្ំណ ់ IP Address េោផសល ួអាឯង (Static) - Default gateway: មអាអា័ផថ្ន៖ គឺជា្ចក្ម្ួ ផនាំឱ្យាគល់ Internet ឬាគល់ IP Network - Preferred DNS server: ក្ំណ ់ IP របស់ម៉ាស៊ីអា Server េ ើម្ប៊ី Join Domain ឬក្ំណ ់ IP DNS របស់ ISP itkhmerfree.wordpress.com / www.google.com) - Alternate DNS server: ក្ំណ ់ IP របស់ម៉ាស៊ីអា Server ឬ IP DNS របស់ ISP ា៊ី២ េ ើម្ប៊ីប្ម្ ុង េៅេពលដ ល ២.១៨- រេបៀបេ្វ ើ Test ក្ំពូ យា័រេ្ចើអាថ្នេ ើាគល់គ្នាឬ ់: ឧទ រណ៍១៖ េផើងមអាក្ំពូ យា័រព៊ីរេ្គឿងគឺ PC-IT (192.168.0.114) and PC Admin-hr ឥ ូ ិេផើងឈ្រេៅេលើ PC-Admin េ ើផេ្វ ើេ សត េៅកាអា់ PC-IT -Start Run cmd ok -image1: បងាាញារថ្ន៖ [Reply from 192.168.0.114: bytes=32 time<1ms TTL=128] មអាអា័ផថ្នាគល់គ្នា -image1: បងាាញារថ្ន៖ [Request time out.] មអាអា័ផថ្ន៖ ម្ិអាាគល់គ្នាេា េោផារជាអា់ជាម្ួ ផអាឹង Subnet Mask -image1: បងាាញារថ្ន៖ [Reply from 192.168.0.109: Destination host unreachable] មអាអា័ផថ្ន៖ ម្ិអាាគល់គ្នាេា េោផារ IP Address ម្ិអាមអាក្ំពូ យ ា័រណាម្ួ ផេ្បើ ឧទ រណ៍២៖ - C:\> Ping 192.168.0.114 : េ្វ ើ Test តាម្រផៈ IP Address - C:\> Ping PC-IT : េ្វ ើ Test តាម្រផៈ េ្មោះក្ំពូ យា័រ - C:\> Ping itkhmerfree.wordpress.com : េ្វ ើ Test តាម្រផៈ DNS - C:\> Ping www.itkhmerfree.wordpress.com : េ្វ ើ Test តាម្រផៈ Address Website - C:\> Ping 192.168.0.144 –t : េ្វ ើ Test គឺ ំេណើរការរ ូ ម្ិអាឈ្ប់ លោះ្តាចច Key Ctrl + C េម្េរៀអាា៊ី៣៖ សិក្ា ំព៊ី Decimal-Binary and TCP/IP ៣.១-អាិផម្អា័ផ្បព័អាធេគ្នល: ជាាូ េៅ្បព័អាធេគ្នលដ លេ្បើេៅក្នុងក្ំពូ យា័រមអា ូ ចជា៖ -្បព័អាធេគ្នល ២ -្បព័អាធេគ្នល ៨ -្បព័អាធេគ្នល ១០ -្បព័អាធេគ្នល ១៦ ទ្យ គឺេ្បើ្បាស់ ចំេពាោះ Protocol TCP/IP ដ លេ្បើ្បាស់េៅក្នុង Network គឺេ្បើ្បាស់្បព័អាធេគ្នល២ េ ើផចំេពាោះ User វិញ ្បព័អាធេគ្នល១០ ូ េចា ោះេ ើម្ប៊ីងាផ្សួ លក្នុងការសិក្ាព៊ី TCP/IP ចាំបាច់្ ិូ ទម្ទរឱ្យេផើង ឹងព៊ីការបំដបក្ព៊ី ទ្យ ្បព័អាធេគ្នល២ េៅ្បព័អាធេគ្នល១០ ឬព៊ី្បព័អាធេគ្នល១០ ម្ក្្បព័អាធេគ្នល២វិញ ជាម្អាសិអា។ Binary Number Decimal Number 0 0 1 1 10 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ៣.២-រេបៀបបំដលងព៊ី្បព័អាធេគ្នល១០ េៅ្បព័អាធេគ្នល២: េ ើម្ប៊ីបំដលងព៊ី្បព័អាធេគ្នល១០ េៅ្បព័អាធេគ្នល២េនាោះ៖ ១. ្ ិូ ផក្ ម្ម្ៃ េគ្នល១០ ដចងអាឹង២ ២. សំណល់របស់លាធ តលម្អាការដចក្សូ ម្ាក្េចាល េ ផ ើ ផក្លាធ តលេៅដចក្អាឹង២ជាបអាត បនាាប់រ ូ ដចក្ដលងោច់ ៣. ផក្លាធ តលរបស់វាេ្វ ើជាសំណល់ចងេ្កាផ ទ្យ ៤. ផក្សំណល់អា៊ីម្ួផៗ ដ លបាអាដចក្តាំងព៊ីេ ើម្ ល់ចប់ ម្ក្សរេសរបស្រញ្ជចស់ ិញ Ex 1: ចូ របំដលង (192)10 េៅ្បព័អាធេគ្នល២(----)2=? 192 2 0 96 2 0 48 2 0 24 2 0 12 2 0 62 0 32 11 2 10 (1100000)2 ៣.៣- រេបៀបបំដលងព៊ី្បព័អាធេគ្នល២ េៅ្បព័អាធេគ្នល១០: េ ើម្ប៊ីបំដលងព៊ី្បព័អាធេគ្នល២ េៅ្បព័អាធេគ្នល១០េនាោះ៖ ១. ្ ិូ ផក្សវ ័ផគណព៊ីសូអាយ (០) េៅ្ំបំត តាម្លំោប់ េ ើផ ួ ខាងាតំរាផ ល់ ួ ខាងេឆ្វ ង ២. ផក្ ម្ម្ៃ ួ អា៊ីម្ួផៗរបស់េគ្នល២ េៅគណជាម្ួ ផ២ អាិងសវ ័ផគណដ លបាអាោក្់ ( ម្ម្ៃ ណាម្ួ ផ ដ លសវ ័ផគណសូ អាយអាឹង្ ិូ េសម ើ១ជាអាិចច)។ ៣. ផក្លាធ តលម្អា ម្ម្ៃ ួ អា៊ីម្ួផៗបូ ក្ចូ លគ្នាេនាោះអាឹងាាួ លបាអាលាធ តល។ Ex 1: ចូ របំដលង (11000000)2 េៅ្បព័អាធេគ្នល១០(----)10=? =17 16 05 04 03 02 01 00 =1x27 + 1x26 + 0x25 + 0x24 + 0x23 + 0x22 + 0x21 + 0x20 =128 + 64 =(192)10 ៣.៤- រេបៀបបំដលងព៊ី្បព័អាធេគ្នល១០ េៅ្បព័អាធេគ្នល២ េោផេ្បើ Table: Ex 1: ចូ របំដលង (192)10 េៅ្បព័អាធេគ្នល២ (----)2=? 27=128 26=64 25=32 24=16 23=8 22=4 21=2 20=1 1 1 0 0 0 0 0 0 128 128+64=192 0 0 0 0 0 0 =(1100000)2 ៣.៥- រេបៀបបំដលងព៊ី្បព័អាធេគ្នល២ េៅ្បព័អាធេគ្នល១០ េោផេ្បើ Table: Ex 1: ចូ របំដលង (10101101)2 េៅ្បព័អាធេគ្នល១០ (----)10=? 27=128 26=64 25=32 24=16 23=8 22=4 21=2 20=1 1 0 1 0 1 1 0 1 128 128+0=128 128+32=160 160+0 160+8=168 168+4=172 172+0 =(173)10 172+1=173 ៣.៦- អាិផម្អា័ផ TCP/IP: TCP/IP គឺជា Protocol ដ លេគអាិផម្េ្បើជាងេគបងអ ស់េៅក្នុង Network រ ូ ល់េគសអាម ថ្ន វាជា Standard Protocol ឬ Default Protocol េៅក្នុង Network។ េៅក្នុង Network ដ លេ្បើ Protocol TCP/IP ្គប់ម៉ាស៊ីអាអា៊ីម្ួផៗចាំបាច់្ ូិក្ំណ ់ IP Address, Subnet Mask អាិង Default Gateway ឱ្យបាអា្ ឹម្្ ូិ េាើប Network យច ំេណើរការបាអា។ IP Address គឺជា Address ដ លមអាា្ម្ង់ជា X.X.X.X ដ ល 0 ≤ X ≤ 255 ដ ើយមានប្បខ្ែង 4 bytes ឬ 32 bits។ 1 byte ំបូងសប្មាប់សមាាល់ ប្បដេទ Class។ 32 Bits X.X.X.X Class type Network ឧទ រណ៍៖ 192.168.0.100 Host ៣.៧- Class របស់ TCP/IP: េគដបងដចក្ IP Address ជា 5 Classes គឺ៖ A, B, C, D, អាិង E ប៉ាដអាត មអាដ 3 Classes ប៉ាេណា ណ ោះគឺ៖ A, B, អាិង C ដ លេ្បើបាអាេៅក្នុង Network គឺ៖ Class Leading bits Size of Network number bit field Size of rest bit field Number of Networks Addresses per network Range IP Start address End address A 0 8 24 128 (27) 16,777,216 (224) 0127 0.0.0.0 127.255.255.255 B 10 16 16 16,384 (214) 65,536 (216) 128191 128.0.0.0 191.255.255.255 C 110 24 8 2,097,152 (221) 256 (28) 192223 192.0.0.0 223.255.255.255 -IP 1 byte ំបូង 127 គឺជា Loopback IP Address ដ លេគេ្បើ IP េអាោះស្មប់ Test Network ឬ Test Program -េៅក្នុង IP Address េគដបងដចក្វាជា២ដតា ក្ (2 Fields) គឺ Network ID អាិង Host ID 32 bits IP Address Network ID -Network ID = ស្មប់សមគល់ Network -Host ID = ស្មប់សមគល់ម៉ាស៊ីអា Host ID ៣.៨- ការេ្បើ្បាស់ TCP/IP: េបើម៉ាស៊ីអា២មអា Network ID ូ ចគ្នា េនាោះេគថ្នវាសន ិ េៅក្នុង Network ដ ម្ួ ផ េ ើផវាមអាាំនាក្់ាំអាងជាម្ួ ផគ្នាេោផផ្ទាល់ ទ្យ េបើម៉ាស៊ីអាទ ំង២ មអា Network េតែងគ្នា វាពំយចេ្វ ើការាំនាក្់ាំអាងគ្នាបាអាេា។ ្ ិូ មអា Router េ្វ ើជា Gateway ដ ម្ត ង។ តទុផេៅិញ ស្មប់ភ្ជាប់ Network ទ ំង២ េាើបវាយចាំនាក្់ាំអាងគ្នាបាអា។ ឧទ រណ៍៖ IP: 192.168.1.13 IP: 172.16.3.1 SM: 255.255.255.0 Net ID: 192.168.1 Host ID: 13 (8 bits) SM: 255.255.0.0 (24 bits) Net ID: 172.16 (16 bits) Host ID: 3.1 (16 bits) -Bit-1 េៅក្នុង Subnet Mask ស្មប់ក្ំណ ់ Network bit -Bit-0 េៅក្នុង Subnet Mask ស្មប់ក្ំណ ់ Host bit មអាអា័ផថ្ន េបើេផើងចង់ ឹងថ្នេ ើ Network ID មអាប៉ានាមអា bit ្ ូិរាប់ Bit-1 េៅក្នុង Subnet Mask េ ើផ Host ID មអាប៉ានាមអា bit ្ ូិរាប់ Bit-0 េៅក្នុង Subnet Mask ឧទាហ ណ៍៖ ចំេពាោះ IP Address: 172.16.3.1 អាិង Subnet Mask : 255.255.0.0 េបើសរេសរជាចំអាួអា Binary គឺ៖ ទ្យ េៅក្នុងឧទ រណ៍ ដ ល េបើេផើងដក្ SM េៅជា 255.255.255.0 វិញេនាោះេផើ ងបាអា IP : 10101100.00010000.00000011.00000001 SM : 11111111.11111111.11111111.00000000 => Net ID : 24 bits(=172.16.3) Host ID : 8 bits(=1) េបើ SM : 255.255..255.248 11111111.11111111.11111111.11111000 => Net ID: 29 bits Host ID: 3 bits IP Address ទ ំងឡាផណាដ លេៅដតាក្ Host ID របស់វាសាធ ដ េៅដតាក្ Host-ID របស់វាសាធ ដ ទ្យ េបើ Bit-0 ទ ំង ស់ េនាោះេគេៅថ្ន Network Address។ តទុផេៅិញ Bit-1 ទ ំង ស់ េនាោះេគេៅថ្ន Broadcast Address។ េគម្ិអាយចផក្ Network Address អាិង Broadcast Address េៅក្ំណ ់ឱ្យម៉ាស៊ីអាេៅក្នុង Network បាអាេា។ តាម្ឧទ រណ៍ខាងេលើ Network Address របស់វាគឺ 172.16.3.0 អាិង Broadcast Address របស់វាគឺ 172.16.3.7 Network Address: IP : 172.16.3.0 IP : 10101100.00010000.00000011.00000000 SM : 255.255.255.248 SM : 11111111.11111111.00000000.11111000 IP : 172.16.3.7 IP : 10101100.00010000.00000011.00000111 SM : 255.255.255.248 SM : 11111111.11111111.11111111.11111000 Broadcast Address: េម្េរៀអាា៊ី៤៖ រេបៀប Connect Network ១-រេបៀបេម្ើល Network Adapter: 1-ចច Mouse ាតំ្ ង់ Icon របស់ Computer Manage 3-ចច Device Manager 4-ចចេលើ Network Adapter េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការ្ ួ ពិអាិ យលក្ខ ណៈ្គប់្គ្នអា់ Network Adapter ២-រេបៀបេបើក្េម្ើល ំេណើរការ Firewall: 1-ចច Start Menu Control Panel 2-ចច System and Security 3-ចច Allow a program through windows Firewall 4-សូ ម្ Tick ផក្ File and Printer Sharing ៥-ចច OK Button ៣-រេបៀប Ping ឱ្យក្ំពូ យា័រាគល់គ្នា : 1-ចច Start Run: វាផពាក្យ cmd OK 2-វាផពាក្យ ping 192.168.1.? េ ើផចច Enter Key 3-បនាាប់ម្ក្វាអាឹងបងាាញពាក្យ៖ Replay េ ើម្ប៊ីបញ្ជាក្់ព៊ីភ្ជព្ ឹម្្ ិូ ៤-រេបៀបបិា Password Protected ម្អាេពល Shared ាិអាាអា័ផ: 1-ចច Mouse ាតំ្ ង់ Icon របស់ Network Properties 2-ចច Change advanced sharing and settings 3-ចច Scroll ចោះម្ក្េ្កាម្រ ូ ល់ Password protected sharing េ ើផសូ ម្េ្ជើសេរ ដសផក្ Turn off password protected sharing Save changes Button ៥-រេបៀប Shared ាិអាាអា័ផ: 1-ចច Mouse ាតំេៅេលើ Folder ដ ល្ ិូ Shared Properties 2-ចច Sharing TAB 3-ក្នុង្ប ប់ សូ ម្េ្ជើសេរ ដសផក្ Everyone Add Button 4-េៅ្ ង់ពាក្យ Read របស់ Everyone សូ ម្ចចេលើ Arrow េ ើផេ្ជើសេរ ដសផក្ Permission ដ ល្ ិូ Shared 5-ចច Share Button 6-ចច Done Button ៦-រេបៀបេោោះ Shared ាិអាាអា័ផ: 1-ចច Mouse ាតេំ ៅេលើ Folder ដ លបាអា Shared Properties 2-ចច Sharing TAB 3-ចច Advanced Sharing... 4-សូ ម្េោោះ Tick ្ ង់ Share this folder OK Yes Close ៧-រេបៀបេម្ើលព័ ៌មអាដ លបាអា Shared េៅក្នុង Network: 1-ចច Double Click ្ ង់ Icon របស់ Network 2-Double Click ្ ង់ Computer ណាម្ួ ផដ ល្ ិូ ការ 3-Double Click ្ ង់ Folder ណាម្ួ ផដ លបាអា Shared ម្ក្ ៨-រេបៀប Map Network Drive: 1-ចច Mouse ាត្ំ ង់ Folder ណាម្ួ ផដ លបាអា Shared ម្ក្ 2-Map Network Drive 3-ចច Finish Button 4-េបើក្ Computer េ ើម្ប៊ីេម្ើល Drive លម ៊ីដ លបាអាភ្ជាប់ Map Network Drive ៩-រេបៀបេោោះ Map Network Drive: 1-ចច Mouse ាត្ំ ង់ Drive ដ លបាអា Map Disconnect Yes ១០-រេបៀប Shared Internet (Ad Hoc): តាម្ឧទ រណ៍ខាងេ្កាម្ េផើងអាឹងផក្ Computer ម្ួ ផេ្គឿង េ្វ ើជា Access Point េោផវាជា ា ក្ក្ំណ ់អាូិ េ្មោះរបស់ Network អាិង Password េ ើម្ប៊ី Access ម្ក្កាអា់ Network។ 1-សូ ម្េបើក្ Wireless េ ើផចច Mouse ាតំេលើ Local Area Connection Icon 2-ចចេលើពាក្យ Open Network and Sharing Center 3-ចចេលើ Set up new connection or network 4-ចចេលើ Set up a wireless ad hoc (computer-to-computer) network 5-ចច Next Button 6-ចច Next Button 7-ក្នុង្ប ប់ Network name សូ ម្ក្ំណ ់ Network របស់េផើង (Ex. Ipat Institute) 8-ក្នុង្ប ប់ Security type សូ ម្េ្ជើសេរ ដសផក្ WPA2-Personal 9-ក្នុង្ប ប់ Security key សូ ម្បំេពញ Password របស់ Network 10-សូ ម្ Tick ផក្ Hide characters 11-ចច Next Button 12-ចច Close Button ១១-រេបៀប Joint េៅក្នុង Network ដ លបាអា Shared Internet (Ad Hoc): 1-សូ ម្េបើក្ Wireless បនាាប់ម្ក្ចចេលើ Local Area Connection 2-ចចេលើេ្មោះ Access Point ដ ល្ ិូ ការ (Ipat Institute) 3-ចច Connect Button 4-្ ង់ Security key វាផ Password 5-ចច OK េម្េរៀអាា៊ី៥៖ រេបៀប Remote Computer ១-អាិផម្អា័ផ: Remote Computer គឺជា ំេណើរការបញ្ជា ឬ្គប់្គងេៅេលើ Computer ណាម្ួ ផេៅា៊ីតាំង ម្ាេាៀ តាម្រផៈ Remote Desktop អាិង Remote Assistance េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការ Configure ឬជួ សជលេតែងៗ។ េៅក្នុង Windows 7 គឺេផើងយចេ្វ ើការ Remote តាម្រផៈ Remote Desktop អាិង Remote Assistance។ ២-Remote Desktop: Remote Desktop គឺ្ ិូ មអា Computer ចំអាួអា២េ្គឿង ដ ល Computer ា៊ី១ ឱ្យេគ Remote ចូ ល (Computer User) អាិង Computer ា៊ី២ ដ ល Remote េៅេគ (Computer Helper)។ ក្នុងការ Configure Remote Desktop ជំហាអាា៊ី១ េៅក្នុង Computer User ្ ិូ េបើក្ Option Remote Desktop ជាម្អាសិអា េ ើម្ប៊ីយចឱ្យ Computer Helper មអាលាធ ភ្ជព Connect ម្ក្កាអា់ Computer User េ ើផ Computer User ្ ិូ មអា User account អាិង Password តងដ រ។ ចំដណក្ឯ Computer Helper គឺេ្វ ើការ Configure េៅេលើ Option Remote Desktop បនាាប់ម្ក្េៅេពលដ ល Access េៅកាអា់ Computer User េនាោះ Computer User អាឹង្ ិូ បាអា Sleep រង់ចាំរ ូ ទ្យ ល់ចប់ការងារម្អា Remote Desktop េាើប ំេណើរការេ ើង ិញ។ ៣-Configuration Computer User: 1-ចច Mouse ាតំេលើ Computer Properties 2-ចច Remote Settings 3-Tick ផក្ Allow connections only from computers running Remote Desktop with Network Level Authentication 4-ចច OK Button ចច OK Button 5-ចច Start Menu Control Panel User Account 6-ចច Manage another account 7-ចច Create a new account 8-បំេពញ Account name 9-ចច Create account 10-ចច Create a password 11-បំេពញ new password 12- បំេពញ Confirm new password 13-ចច Create password 14-ចច Close Button េ ើម្ប៊ីបិាផ្ទាង ំ េអាោះេចាល ៤-Configuration Computer Helper: 1-ចច Start Menu Button All Programs Accessories Remote Desktop Connection 2-ក្នុង្ប ប់ Computer សូ ម្បំេពញ Computer User Connect Button 3-សូ ម្បំេពញ User name អាិង Password របស់ Computer User OK Button 4-ចច Yes Button 5-បនាាប់ម្ក្វាអាឹងបងាាញ Screen Computer របស់ Computer User 6-េៅេពលេ្វ ើការចប់េៅេលើ Computer User េផើងយចចាក្េចញេោផេ្វ ើការចច Start Menu Log off ៥-Remote Assistance: Remote Assistance ក្៏មអាលក្ខ ណៈជា Remote Desktop ដ រ ប៉ាដអាត បាអា អាញ្ជាឱ្យ Computer Helper យចេម្ើលព៊ី Process នានា ដ ល បាអាេក្ើ េ ើងេៅេលើ Computer េ ើផ Computer Helper អាិង Computer User យចេ្វ ើការ Chat ជាម្ួ ផគ្នាបាអាភ្ជៃម្ៗផ្ទាល់ដ ម្ត ង។ ៦-Configuration on Computer User: 1-ចច Start Menu All programs Accessories Maintenance Windows Remote Assistance 2-ចច Invite someone you trust to help you 3-ចច Save this invitation as a file 4-សូ ម្េ្ជើសេរ ដសផក្ា៊ីតាំងរក្ា Invitation file ាក្ Save Button 5-សូ ម្រក្ាផ្ទាង ំ Windows Remote Assistance េអាោះាក្ េ ើផសូ ម្បញ្ជអា ួ Invitation File េៅឱ្យ Computer Helper េ ើម្ប៊ីេ្វ ើការ Configure បអាត េាៀ ៧-Configuration on Computer Helper: 1-ចច Start Menu All programs Accessories Maintenance Windows Remote Assistance 2-Help someone who has invite you 3-ចច User an invitation file 4-សូ ម្េ្ជើសេរ ដសផក្ Invitation File ដ លបាអាាាួ លព៊ី Computer User េ ើផចច Open Button 5-សូ ម្វាផ Password ដ លបាអាបងាាញេៅេលើ Screen Computer user OK Button 6-បនាាប់ម្ក្វាអាឹងបងាាញព៊ីផ្ទាង ំ េ ើម្ប៊ី ំេណើរការ ប៉ាដអាត ម្ិអាយចេ្វ ើការបាអាេៅេ ើផេា េោផរង់ចាំការ Accept ព៊ី Computer User សិអា។ ចំេពាោះ Computer User ្ ិូ ចច Yes Button េ ើម្ប៊ី Allow ឱ្យ Computer Helper យចេ្វ ើការបាអា 7-បនាាប់ម្ក្ Computer Helper យចមអាសិាធិបញ្ជាេលើ Computer User េ ើផ Computer User េម្ើលេ ើញរាល់សក្ម្ម ភ្ជពដ លបាអាេក្ើ េ ើងេៅក្នុង Computer របស់សល ួអា។ 8-បនាាប់ម្ក្ Computer Helper យចេ្វ ើការចចេលើ Request Control េ ើម្ប៊ីបអាត ំេណើរការ 9-ខាង Computer User ្ ិូ ចច Yes Button េ ើម្ប៊ីផល់្ពម្ឱ្យ Computer Helper យចេ្វ ើការបាអា 10-េៅេលើ Computer Helper យចេ្វ ើការចចេលើ Chat Menu េ ើម្ប៊ីយចេ្វ ើការ Chat បាអា 11-េៅេពលចប់ការងារ សូ ម្ចច Stop sharing menu