FRANCI GREYLING Onder watter sterreteken is jy gebore? Glo jy dat sterretekens eienskappe van jou persoonlikheid voor geboorte reeds bepaal? Waarom of waarom nie? Glo jy mense kan jou toekoms voorspel deur na die sterre te kyk? Indien nie, waarom is astrologie so gewild? https://www.youtube.com/watch?v=xySfvsY2 eiw The speaker in the poem writes a very long letter to the man on the moon. She rolls it up and laces it inside a quiver. Then she ties the quiver to an arrow and shoots it into the air with a bow made of the wood of a willow tree. The letter moves through the air, further than the moon, because it circles the moon and then sails still further into the dark sky. Then she sees how the letter creates many new letters. In line 11 the speaker wonders whether the man on the moon received her letter or whether someone might be reading all the letters. Sterrekyker – Franci Greyling Ek skryf ‘n brief aan die man op die maan – bladsye en bladsye vol. Ek rol dit in ‘n koker op, bind dit aan ‘n pyl en skiet dit met ‘n wilgerboog dat dit hoog die lug inseil. Ek sien hoe dit deur die sterre trek en om die maan gaan draai en al verder deur die donker lug ‘n duisend briewe saai. Nou wonder ek - en wonder jy? – het hy ooit sy pos gekry, of sou daar iemand anders wees wat al dié briewe dalk nou lees? 5 10 15 Spreker doen Spreker sien Spreker wonder 1. Ek skryf ‘n brief aan die man op die maan – 2. bladsye en bladsye vol. 3. Ek rol dit in ‘n koker op, 4. bind dit aan ‘n pyl 5. en skiet dit met ‘n wilgerboog 6. dat dit hoog die lug inseil. 7. Ek sien hoe dit deur die sterre trek 8. en om die maan gaan draai 9. en al verder deur die donker lug 10. ‘n duisend briewe saai. 11. Nou wonder ek 12. - en wonder jy? – 13. het hy ooit sy pos gekry, 14. of sou daar iemand anders wees 15. wat al dié briewe dalk nou lees? DIE SPREKER (acting agent) EEN brief 1. Ek skryf ‘n brief aan die man op die maan – 2. bladsye en bladsye vol. HERHALING – beklemtoon dat dit ‘n baie lang brief is. AANDAGSTREEP vestig die aandag op dit wat volg, naamlik die lengte van die brief (lank) DIE SPREKER (acting agent) 3. Ek rol dit in ‘n koker op, REËL 3: KOKER VERDUIDELIK WAT MET DIE BRIEF GEDOEN WORD 1. Sy rol die brief met groot sorg op. (care). 2. Sy plaas die brief in ‘n koker. (quiver) 3. Die koker moet die brief bewaar op sy reis deur die lug tot by die man in die maan. KOKER Boogskutter bind dit aan ‘n pyl 5. en skiet dit met ‘n wilgerboog 6. dat dit hoog die lug inseil. 4. REËL 4-6: VERDUIDELIK WAT MET DIE KOKER GEDOEN WORD 1. Sy bind dit aan ‘n pyl vas. 2. Sy skiet dit met ‘n “wilgerboog” (Bow made from willow gum tree) (buigsaam-flexible) 3. Sy is suksesvol want sy sê; dat dit hoog in die lug inseil. 4. Inseil: suggereer hoe vinnig en glad die pyl met die koker trek. d-klanke: alliterasie 7. Ek sien hoe dit deur die sterre trek 8. en om die maan gaan draai 9. en al verder deur die donker lug REËL 7-9 Dit is duidelik (apparent) dat sy nie so ver deur die lug kan sien nie. 1. Hier beskryf die spreker HOE HOOG die brief in die koker trek. 2. Die sukses van haar lansering (launch) is fenomenaal. 3. Die koker, met die pyl en vrag briewe, is swaar om so hoog met ‘n boog die lug ingeskiet te word. ‘n duisend briewe saai REËL 10 1. Die brief kry hier ‘n magiese krag. Die spreker kon dit nooit voorsien (foresaw) nie. 2. Die brief gee nou oorsprong (origin) aan ‘n “duisend briewe” wat in die lug “saai”. 3. SIMBOLIES is dit ‘n kreatiewe handeling. 4. Jy sal maai wat jy gesaai het. 5. Die brief word nou ‘n METAFOOR vir: 5.1 kreatiwiteit 5.2 skeppende voortplanting of 5.3 die produk van skeppende handeling (creative deed). HERHALING (R11&12) Parentese – Inlassin (sin tussen twee aandagstrepe) 11. Nou wonder ek Funksie: Die spreker wonder of die aangesprokene ook hierdie brief wonder. 12. - en wonder jy? – 13. het hy ooit sy pos gekry, RETORIESE VRAAG (R12) (verwag geen antwoord nie) Die ek wonder of die pos ontvang en gelees is. 14. of sou daar iemand anders wees 15. wat al dié briewe dalk nou lees? 1. Verwys na iemand wat sterrewiggelary of astrologie (astrology) beoefen. 2. ‘n Sterrekyker (astrologer) is iemand wat die beweging en die posisies van die sterre en ander hemelliggame (heavenly bodies) bestudeer en voorspel (predict) en hoe dit ‘n invloed (influence) op die mens kan hê. 3. Sterrekykers glo dus dat die mens se lot in die lewe afhang van die stand en beweging van die sterre. 4. Die Bybelse verhaal van Jesus se geboorte bevat ook die verwysing (reference) na sterrekykers, naamlik die wyse manne (the three magi) uit die Ooste (Mattheus 2:2). 5. ‘n Sterrekyker het dus ‘n assosiasie met wysheid (wisdom). Die gedig vertel van die spreker se verwondering oor watter impak haar brief – produk van haar eie skeppende handeling- moontlik op alle onbekende mense mag hê. Die spreker in die gedig skryf ‘n baie lang brief aan die “man op die maan”. Sy rol die brief op en sit dit in ‘n rolvormige houer (“koker”). Dan bind sy die koker aan ‘n pyl vas en skiet dit in die lug in met ‘n boog wat van wilgerhout gemaak is. Die brief trek verder as die maan, want dit draai om die maan en trek daarna verder die donker lug in. Sy sien dan hoe die brief oorsprong gee aan ‘n klomp nuwe briewe (“duisend briewe saai”). In versreël 11 wonder die spreker of die man in die maan haar brief gekry het en of daar dalk iemand anders is wat die briewe lees. 1. Die briewe het onverklaarbaar vermeerder na ‘n duisend briewe wat gesaai is. 2. SIMBOLIES is dit ‘n kreatiewe handeling. 3. “Saai” is ‘n metafoor vir die briewe wat die skryfster gestuur het. Die EEN brief het nou ‘n oes gelewer. 4. Die brief was aanvanklik vir EEN persoon bedoel, maar het dalk daar nie uitgekom nie. 5. Dit het wel vermeerder en ander mense bereik. 6. Jy sal maai wat jy gesaai het. 7. Die brief word nou ‘n METAFOOR vir: 5.1 kreatiwiteit 5.2 skeppende voortplanting of 5.3 die produk van skeppende handeling. (creative deed). Die spreker is iemand wat ‘n brief aan die ‘man op die maan” skryf. 1. Die – jy – in die gedig. 1. Spreker is HANDELEND. (doen) 2. Spreker is IEMAND WAT WAARNEEM. (sien) 3. Spreker is IEMAND WAT WONDER, WAT NIE SEKER IS WAT MET HAAR BRIEF GEBEUR NIE. (wonder) Vrye vers In die gedig word enjambement gebruik om binding te bewerkstellig omdat daar geen vaste rymskema is nie. Herhaling van “Ek skryf”, “Ek rol” en “Ek sien” help om die gedig tot ‘n eenheid te bind. Aandagstrepe in reël 1 en 12 hef uit wat daarop volg en laat die klem daarop val. AFRIKAANS ENGELS WOORDSOORT VERDUIDELIKING inseil Sail into werkwoord Trek hoog die lug in koker quiver Selfstandige naamwoord ‘n rolvormige houer waarin iets bewaar word, byvoorbeeld om dit te beskerm pyl arrow Selfstandige naamwoord Dun stafie met skerp punt wat met ‘n boog geskiet word wilgerboog Bow made from willow gum tree naamwoord skietwapen