Direktoraat Kurrikulum : AOO - LESPLAN KWARTAAL 1 – 2021
VAK en GRAAD
SOSIALE WETENSKAPPE - GRAAD 8 AARDRYKSKUNDE
KWARTAAL 1
SKAKEL NA
ONDERRIG- EN ASSESSERINGSPLA
N
Week 2-3
Skaal en Afstandsberekening: Hersien Breedtegraad en lengte - grade en minute, met
behulp van die atlasindeks om plekke op 'n kaart te vind, soorte skaal in 'n atlas (wêreld,
streeks, lokaal), skaal: hersienlyn en woordskale, stel verhoudingsskale in (getal skale),
bereken die afstande tussen nedersettings (wêreldwyd en Suid-Afrika) met behulp van
verskillende skale, plekke in die nuus (deurlopend deur die jaar) (Vervolg)
DOELSTELLINGS VAN LES
Soorte skaal in 'n atlas (wêreld,
streeks, plaaslik)
Skaal - hersien reël- en woordskale
Stel verhoudingsskale (getalskale)
in
INLEIDING
Bereken afstande tussen nedersettings deur verskillende skale te
gebruik (wêreldwyd en Suid-Afrika)
Soek belangrike gebeure of plekke in die nuus op 'n kaart (LW: dit
moet deur die loop van die jaar aanhou)
SKAAL EN AFSTANDSBEREKENING
1.1 Skaal is die mate waarin ’n kaart kleiner is as die werklike aardoppervlakte. Julle het al vroeër geleer
dat daar verskillende soorte skale is:
a) Die woordskaal druk die skaal in woorde uit, byvoorbeeld “Een sentimeter op die kaart
verteenwoordig ’n halwe kilometer”.
b) Die breukskaal word as ’n verhouding of ’n breuk geskryf, byvoorbeeld 1:50 000 of 150000size 12{ { {
size 8{1} } over { size 8{"50"`"000"} } } } {}.Dit beteken een eenheid (bv. cm) op die kaart verteenwoordig
50 000 van dieselfde eenhede (cm) op die aardoppervlakte.
c) Die lynskaal is ’n lyn wat in sentimeter afgemerk is, wat die ooreenkomstige afstand op die grond in
kilometer aandui.
AOO KURRIKULUM /
1
Afstandaangedui as 3,5 km
1.2 Die meet van afstand op ’n kaart
Daar gaan deurgaans van die topografiese kaartreeks gebruik gemaak word waar die skaal 1:50 000 is.
Gaan soos volg te werk om werklike afstand te bepaal:
•
•
Meet die afstand op die kaart akkuraat met ’n liniaal in sentimeter.
Herlei die afstand na km of m afhangend van wat gevra word.
Voorbeeld:
•
Die kaartafstand tussen A en B is 10 cm.
•
Wat is die werklike afstand in km?
10 cm × 50 000500 000 cm ÷ 100 000= 5 km
•
Wat is die werklike afstand in m?
10 cm × 50 000500 000 cm ÷ 100= 5 000 m
Hoekom word daar met 100 000 en 100 gedeel?
AOO KURRIKULUM /
2
•
Die metrieke eenheidsmate is soos volg:
•
Daar is dus 100 000 cm in ’n km 100 cm in ’n meter
Jy kan dus ’n korter metode gebruik as jy onthou dat jou skaal van 1:50 000 dieselfde is as:
1 cm = 50 000 cm1 cm = 500 m (÷ 100)1 cm = 0,5 km (÷ 100 000)
Bereken dan die afstand soos volg:
10 cm × 0,5 10 cm × 500= 5 km = 500 m
Soms kan afstand langs 'n kronkelende rivier of paadjie bereken word. Dit is moeilik om dit met
'n rigiede liniaal te doen, maar dit kan gedoen word deur 'n stuk tou te gebruik. U plaas die tou
langs die kronkelende voorwerp en strek dit daarna uit langs die eenhede van u liniaal. U
bereken dan die afstand soos in die vorige stappe aangedui.
Hoe groter die area wat deur die kaart bedek word, hoe kleiner is die kaartskaal.
VAARDIGHEDE
Gebruik die atlasindeks om plekke op 'n kaart te vind, soorte skaal in 'n atlas (wêreld,
streeks, plaaslik), skaal: hersien lyn en woordskale, stel verhoudingsskale (getalskale) in,
AOO KURRIKULUM /
3
bereken afstande tussen nedersettings (wêreldwyd en suid) Afrika) met behulp van
verskillende skale, plekke in die nuus (deurlopend deur die jaar)
AKTIWITEITE / ASSESSERING
1. Bestudeer die kaart van Suid-Afrika hierbo en beantwoord die vrae wat
volg.
1.1 Identifiseer die skaal op die kaart hierbo.
2
1.2 Noem die administratiewe hoofstad van Suid-Afrika. 2
1.3 Noem die lengteligging van Christiana wat in blok B2 aangetref word. 2
AOO KURRIKULUM /
4
1.4 Noem die breedtegraad van Kamieskroon wat in blok A1 gevind word. 2
1.5 Identifiseer die oseaan wat in die weste van Kaapstad voorkom. 2
1.6 In watter oseaan kan Port Elizabeth gevind word (C3). 2
1.7 Noem die provinsie sou jy jouself bevind in Bela -Bela ( C1)
1. 8 Verskaf die rigtings van die volgende plekke vanaf Bloemfontein :
1.4.8 1 Kaapstad
1.4.8.2 Pretoria
2
2x2= 4
1.9 Bereken die Reguitlyn AFSTAND in kilometer tussen die volgende plekke.
Toon alle berekeninge.
1.9.1
Worcester (A3) en Queenstown (C3)
1.10 Benoem die breedtegraad waarheen u sou beweeg as u van Musina na Johannesburg
reis?
1
1.11 Noem die rivier wat langs Christiana vloei.
1
1.12 Noem EEN verskil tussen 'n ortofoto en 'n topografiese kaart.
KONSOLIDASIE
HULPBRONNE
(Indien nodig)
2
•
Leerders voltooi die gegewe aktiwiteit in hul notaboeke, beoordeel en terugvoer gegee.
•
Leerders moet die antwoorde wat hulle verkeerd gehad het, heroorweeg.
Papiergebaseerde bronne
Digitale hulpbronne
• Koerante
Verwys na die relevante digitale hulpbronne, bv.
• Boeke
Skakels op die WKOD-e- portaal
• handboeke
https://www.thelearningtrust.org/asp-treasure-box
AANTEKENINGE
S ONDERWERP
SOSIALE WETENSKAP AARDRYKSKUNDE
GRAAD
8
KWARTAAL
DATUM
1
13-23 Februarie 2021
Vaardighede
Onderrigmetodes / benadering
Hulpbronne / LOOM
(WAT ek gaan onderrig / begelei /
ondersteun ...)
(HOE gaan ek onderrig / begelei /
ondersteun ...)
(WAT gaan ek gebruik om te leer /
lei / ondersteun ...)
AOO KURRIKULUM /
5
ONDERWYSERSAKTIWITEITE
OUER AKTIWITEITE
Definieer begrippe soos
( breedtegraad, lengte, ens. )
- Vra die leerders om dit in hul boeke
te kopieer.
- Gebruik atlasse en aardbol om
hierdie konsepte te verduidelik en
posisie aan te toon.
Berekeninge moet beoefen word as
‘n vaardigheid.
Soortgelyk aan wat onderwysers sal
onderrig, ensovoorts, soos hierbo
aangedui - dit kan 'n herhaling van
die onderwyser se inligting wees - net
sodat ouers bewus is van die
inhoud. Hou dit eenvoudig.
➢tyd om jou kind of kinders te
luister lees en hulle te help om
met hul lees
➢Kinders kan vertel wat hy / sy
gelees het.
> Gebruik IT om die les lekkerder en
lekkerder te maak (You Tube ens. )
> Gebruik die aardbol om die wêreld
se bevolkingsgroeigebiede vir die
leerders te wys
> Definieer alle nuwe
begrippe (leerders moet van
woordeboeke gebruik maak)
> Gebruik bronne soos kaarte.
Kan wenke vir ouers insluit, bv. Help u
kind om 'n kaart te soek om saam met
die aktiwiteit te gebruik
Werkkaart en
aantekeninge.
IT, You Tube
Handboeke
Kaarte, atlasse, aardbol
Woordeboeke
Dui asseblief bronne aan
wat tuis gevind kan word:
tydskrifte,
koerante, woordeboek, ens.
➢Kinders moet meer gereeld van
die woordeboeke gebruik
maak as hulle met Sosiale
Wetenskaplike konsepte en
Atlas omgaan
➢Maak hulle meer dikwels van
wat hulle lees skryf
Leerderaktiwiteite :
Voltooi die aktiwiteit hierbo.
LEERDER'S
AKTIWITEITE
AOO KURRIKULUM /
6