Mini marktonderzoek Auteur team Schuppert Laatst gewijzigd 15 september 2017 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/64128 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt. Inhoudsopgave MINI MARKTONDERZOEK RESEARCH MARKTONDERZOEK EN MARKTANALYSE VALKUILEN BIJ ENQUETES UITSLAG MARKTONDERZOEK PRODUCTBESCHERMING SWOT Over dit lesmateriaal Pagina 1 Mini marktonderzoek MINI MARKTONDERZOEK RESEARCH startende onderneming kn.nu/ww.16dac5f (teleblik.nl) Jullie hebben nu een product of dienst gekozen, waarvan je denkt dat dit een goed idee is voor de mini-onderneming. Nu wordt het tijd om het idee uit te gaan werken in een duidelijk omschreven ondernemingsplan. Veel bedrijven hebben geld nodig om hun bedrijf te starten. Het geld moet worden geleend bij anderen. Maar hoe overtuig je nu mensen dat ze geld in jouw nieuwe bedrijf gaan investeren? In het ondernemingsplan moet je deze financiers overtuigen. Je begint met onderzoek oftewel research. Wat is je doelgroep?, wie zijn je concurrenten? Welke omzet hebben je concurrenten? Ken je de omgeving waar je gaat starten? Wat zijn de sterke en zwakke kanten van jou en je bedrijf? Mogelijke klanten kun je benaderen voor een marktonderzoek. Is er een markt voor je product? Wat wil men er voor betalen? Heeft een klant wensen?, Welk beeld hebben je klanten over de huidige aanbieders? MARKTONDERZOEK EN MARKTANALYSE Marktonderzoek Om een beeld te krijgen of er een markt is voor jullie product, zal er marktonderzoek gehouden moeten worden. Ook als je al een tijdje bezig bent met de verkoop van het product, is het handig om nogmaals een aanvullend marktonderzoek te houden. Je kunt er zo achterkomen wat je klanten van je product vinden en of er zaken zijn die je nog zou kunnen verbeteren. Marktonderzoekuitkomsten moeten: betrouwbaar zijn (een enquête gehouden onder vrouwen in Amsterdam zegt lang niet alles over alle vrouwen in Nederland); nauwkeurig zijn (50% heeft een rekening bij de Postbank. Wat betekent dit? 50% van alle Nederlanders, 50% van alle Nederlanders boven de 16 jaar, 50% van alle bedrijven?); onpartijdig zijn (men mag geen belang hebben bij de uitkomst). Marktonderzoek heeft drie functies: Informatieve functie: het verkrijgen van informatie over het gedrag van diegene die het product koopt, de marktomvang, de concurrentie enz. Dit is voor de onderneming belangrijk bij het bepalen van de keuze van het product; Evaluerende functie: het nagaan of bepaalde verkoopacties succesvol zijn, nagaan of bepaalde doelstellingen worden gehaald enz.; Experimentele functie: het via een experiment bijv. via een testmarkt of via een kleurtest onderzoeken of bepaalde vernieuwingen succesvol zullen zijn. Er bestaan 2 vormen van onderzoek: Desk research: deskresearch is onderzoek doen naar al beschikbare gegevens ten behoeve van een Pagina 2 Mini marktonderzoek probleemstelling. Dit soort gegevens worden ook wel secundaire gegevens genoemd. Het zijn gegevens die reeds eerder door anderen zijn verzameld. Dit onderzoek wordt uitgevoerd achter het bureau met behulp van de computer (internet, enz.), boeken, tijdschriften, enz. Field research: fieldresearch (ook wel veldonderzoek genoemd) is het verzamelen en verwerken van nieuwe gegevens tot bruikbare informatie ten behoeve van het marktonderzoek. Er bestaat diverse uiteenlopende manieren van het verzamelen van deze nieuwe gegevens. Het zijn gegevens die de onderneming niet bezit en dus moeten verzameld worden buiten de onderneming. We hebben het dan over het verzamelen van primaire gegevens: gegevens verzamelen door bijvoorbeeld een panel, observeren, enquetes, interviews, enz. Er zijn 4 manieren waarop je de vragen kunt stellen: 1. 2. 3. 4. de mondelinge enquête; de telefonische enquête; de schriftelijke enquête; de enquête via e-mail. Er zijn 2 soorten vragen die gesteld kunnen worden: 1) gesloten vragen: er zijn al antwoordmogelijkheden bepaald. Voorbeeld: Wat vindt u van het handboek Ondernemend Studeren? A. goed B. voldoende C. slecht D. zeer slecht 2) open vragen: er zijn geen antwoordmogelijkheden bepaald. Voorbeeld: Wat zou er verbeterd kunnen worden aan het handboek Ondernemend Studeren? Voor een ondervraagde zijn gesloten vragen het eenvoudigst te beantwoorden. Maar sommige vragen kun je beter open stellen, zoals bij het voorbeeld van 2). Hierdoor beperk je en beïnvloed je de ondervraagde niet en dat is belangrijk in dit voorbeeld: wij willen namelijk precies weten wat er volgens de ondervraagde verbeterd zou kunnen worden aan het handboek. Aan de hand van de uitkomst van het marktonderzoek kun je bepalen of het haalbaar is om je product op de markt te zetten. In de marktonderzoek fase kun je eventueel nog kiezen voor een ander product. Ook hiervoor ga je natuurlijk eerst weer een (nieuw) marktonderzoek doen. Marktanalyse Vervolgens wordt de marktanalyse uitgevoerd: Doelgroepanalyse: hoe ziet uw markt er uit? Je weet pas hoe je je product of dienst kunt verkopen als je weet wie jouw klanten zijn. Met een doelgroepanalyse (of klantenanalyse) breng je jouw potentiële klanten zo gedetailleerd mogelijk in beeld. Bijvoorbeeld waar jouw klanten vandaan komen, welke leeftijd ze hebben en hoe en waar ze hun geld uitgeven. SMART beschrijven! Concurrentieanalyse: wat weet je van jouw concurrenten? Meestal ben je niet de enige die een bepaalde dienst of product aanbiedt. In een concurrentieonderzoek ga je na wie jouw concurrenten zijn en wat ze precies doen. Wie zijn uw belangrijkste concurrenten? Wat bieden zij voor product of dienst en voor welke prijs? Waar zijn ze gevestigd? Wat is hun prijsstelling? SMART beschrijven! Omgevingsanalyse: Stel: je wilt een winkel in houten speelgoed opzetten. Je hebt een goede plek op het oog en je wilt weten of jouw idee potentie heeft. Door de volgende vragen te beantwoorden, krijg je een beeld van de kansen en bedreigingen in de omgeving van jouw bedrijf, voor nu en in de toekomst. Pagina 3 Mini marktonderzoek Welke wetten en regels gelden er? Bekijk wat er in het bestemmingsplan staat. Mag er niet uitgebreid worden in de omgeving van jouw bedrijfspand? Als jij jouw speelgoedzaak op termijn wilt uitbreiden, is dat belangrijk voor jou. Mag de vrachtwagen die jou het speelgoed levert niet in de buurt van jouw winkel komen vanwege milieuregels? Bij uw gemeente en op de website van de Rijksoverheid vind je veel van deze informatie terug. Hoe is de economisch situatie? Wat kunnen jouw klanten besteden? En wat zijn de verwachtingen voor de toekomst? Met een winkel in duurder speelgoed kun je last krijgen van de dalende koopkracht. Jouw leveranciers kunnen mogelijk hogere prijzen vragen voor hun producten als zij in zwaar weer verkeren. Onderzoek jouw branche en bekijk de website van het CBS. Zijn er interessante politieke ontwikkelingen? Plannen over extra koopzondagen in jouw gemeente, het afschaffen van een laag btwtarief, maar ook wetgeving over veiligheid kunnen belangrijk voor jou zijn. En misschien heeft uw gemeente plannen voor subsidies aan startende ondernemers. Deze informatie vraag je op bij jouw gemeente. Zijn er bouwplannen in de buurt van jouw bedrijf? Misschien staat jouw pand aan de rand van de stad, maar zijn er in de toekomst plannen voor een grote supermarkt die joujo extra klantbezoek oplevert. Dat is goed om mee te nemen in uw omgevingsanalyse. Bekijk ook of er plannen zijn voor de weg naar jouw bedrijf. Je wilt tenslotte goed bereikbaar zijn. Hoe is de bevolking in jouw buurt samengesteld? Zijn er op dit moment veel jonge gezinnen in jouw wijk? Een speelgoedwinkel past beter in een kindrijke buurt dan een vergrijzende wijk. En wat zijn de verwachtingen? Bij het CBS kun je deze gegevens per wijk opvragen. Wat zijn de sociaal-culturele ontwikkelingen? Besteden consumenten meer geld aan vrije tijd? Als duurzaamheid een belangrijk thema is, kun je daar ook van meeprofiteren. Bij het Sociaal en Cultureel Planbureau vind je informatie over trends en ontwikkelingen. Zijn er technologische ontwikkelingen? De groei van het internet kan voor jou positief en negatief uitpakken. Een grote speelgoedketen met een webwinkel kan concurrentie betekenen. Je kunt ook zelf een webwinkel opzetten om meer klanten te bereiken. En misschien worden jouw producten door nieuwe technieken goedkoper geproduceerd. Onderzoek hoe andere bedrijven in jouw branche de technologie gebruiken. Conclusie omgevingsanalyse Na een omgevingsanalyse weet je hoe ideaal de omstandigheden zijn voor jouw bedrijf. Uit bovenstaand voorbeeld blijkt dat de plek van jouw speelgoedwinkel mogelijkheden biedt en dat je de tijd mee hebt omdat consumenten meer geld uitgeven aan speelgoed. Dit onderzoek maakt onderdeel uit van jouw sterkte-zwakte analyse. SWOT analyse: zie verderop in dit arrangement. VALKUILEN BIJ ENQUETES Enquetes kunnen onbetrouwbaar zijn. Hieronder een aantal voorbeelden waardoor de uitslag van de enquete niet overeenkomt met de werkelijke mening. Pagina 4 Mini marktonderzoek Voorbeeld 1: dubbele ontkenning. De verkeerde vraag: houdt u niet van kaas? Antwoord ja/nee Beter is het om te vragen: houdt u van kaas? Doordat mensen de vraag verkeerd lezen, geven ze het verkeerde antwoord. Voorbeeld 2: gesloten vragen. (sturende vragen) De vraag: houdt u van kaas? Antwoord ja/nee Stel dat je jonge kaas wel lust, maar heel veel kaassoorten niet lust. Wat antwoord je dan op deze vraag? Een open vraag zou zijn: welke kaassoorten vindt u lekker? Voorbeeld 3: gestuurde vragen De vraag: vindt u dat vuurwerk verboden moet worden? Antwoord ja/nee zal anders scoren dan de vraag; jaarlijks komen er 100 mensen in het ziekenhuis door vuurwerkongelukken en wordt er door vuurwerk voor 1 miljoen euro schade aangericht aan gebouwen en voorzieningen. Vindt u ook dat vuurwerk verboden moet worden? Veel mensen geven een sociaal gewenst antwoord. De mening van de vragensteller is duidelijk. Mensen zijn eerder geneigd om nu Ja in te vullen. Voorbeeld 4: sociaal gewenste antwoorden Heel veel leerlingen van een minionderneming vertellen dat ze een onderneming gaan starten en vragen in hun enquete of mensen interesse hebben in hun product of dienst. Omdat mensen het moeilijk vinden om iemand rechtstreeks af te wijzen, zullen ze een sociaal gewenst antwoord geven. Ze zeggen dat ze interesse hebben, terwijl ze dat niet hebben. Voorbeeld 5: verkeerde doelgroep Je wilt weten hoe veel mensen een Ferrari gaan kopen. Je hebt 1000 enquetes afgenomen. Er is interesse in het product, maar op de vraag gaat u een Ferrari kopen? Antwoordt niemand met ja. Hoe betrouwbaar is deze enquete als je de enquete hebt afgenomen in A) bejaardenhuizen? Of B) op MBO scholen? Of C) bij een millionair beurs? UITSLAG MARKTONDERZOEK De uitslag van het marktonderzoek moet je antwoord geven op een aantal belangrijke vragen: Is er een markt voor het product/dienst? Wie zijn mijn mogelijke klanten? Voor welke prijs wil men het product of de dienst afnemen? Daarnaast moet je uitzoeken of er concurrentie is. Stel je wilt een dierenartspraktijk (DAP) starten. Je kunt nu onderzoeken welke bedrijven er in de buurt zitten. Ook kun je achterhalen of mensen tevreden zijn over de huidige DAP of waar ze minder tevreden over zijn bij de huidige DAP. Een goed onderzoek geeft antwoord op de vraag of er markt is voor jouw bedrijf of niet. Tenslotte moet je achterhalen of jouw product aan alle vergunningen en wettelijke vereisten voldoet. Je mag niet zo maar vuurwerk verkopen. De verkoop is gebonden aan strenge veiligheidsregels en je moet een vergunning aanvragen. Ook kan een product beschermd zijn door een octrooi of Pagina 5 Mini marktonderzoek merkenrecht. Voorbeeld van een octrooi is een beschuit met een inkeping. Deze productverbetering is gemakkelijk na te maken door andere beschuitfabrikanten, maar door een octrooi werd het andere producenten verboden om dit te doen. Voorbeeld van een merkenrecht: Vroom en Dreesman mogen alleen de afkorting V&D gebruiken. 2 ondernemers met de voornaam Victor en Dennis mogen deze afkorting niet gebruiken. Meer informatie over octrooi en merkenrecht vind je bij het volgende onderdeel. PRODUCTBESCHERMING Productbescherming Ieder jaar hebben miniondernemingen op een of andere wijze te maken met productbescherming. Soms wordt een product bedacht dat bijzonder inventief en nieuw is. In andere gevallen brengen ondernemingen een product op de markt waar anderen een octrooi op blijken te bezitten of op hebben aangevraagd. Wat is een octrooi? Een octrooi is een door de overheid verleend recht voor het exclusief gebruiksrecht van een uitvinding. Anderen mogen dit product niet namaken en verkopen zonder toestemming van de uitvinder. De uitvinder kan andere ondernemers wel toestaan, vaak tegen betaling, om de vinding toe te passen, te produceren of te verkopen. Hij verleent dan een licentie. Beschermingsmogelijkheden 1) Merkenrecht Een merk is een aanduiding van een product. Het woord aanduiding wordt hier gebruikt omdat het meer dan een naam kan zijn. Als merk kunnen in aanmerking komen: - een naam of afkorting (Coca Cola, V&D) - een logo (bijvoorbeeld het NS logo en de Shell-schelp) - een kleur (bijvoorbeeld IBM blauw of KPN-groen) - een vorm (bijvoorbeeld de vorm van het Coca Cola flesje of het LEGO-blokje). - een geluid (bijvoorbeeld een Harley Davidson motor) Meer informatie over (aanvragen van een) merkrecht krijg je bij de KVK. 2) Tekeningen- of modellenrecht Dit recht beschermt de uiterlijke vormgeving. Denk hierbij aan de modelbescherming van een vaas, stoel, auto of een dessin van een stof. 3) Octrooirecht Een octrooi (ook wel patent genoemd) beschermt het technische aspect van een product. Een bekend product dat beschermd is door een octrooi, is de beschuit met inkeping. Zo kunnen er o.a. octrooien rusten op horloges, planten, motorzagen en boekensteunen. Een productverbetering invoeren kost tijd en geld. Een octrooi voorkomt dat anderen jouw idee overnemen zonder hiervoor zelf tijd en geld te investeren. Het kan zijn dat je product al door iemand anders bedacht is die er octrooi op heeft aangevraagd. In dat geval zal, als de uitvinder daar achter komt, hij/zij je waarschuwen en kan hij/zij je dwingen om het product uit de handel te nemen. Doe je dit niet, dan risceer een geldboete. Meer informatie over octrooien is beschikbaar op www.kvk.nl en www.bie.minez.nl. Mocht je een octrooi aan willen vragen, vraag het octrooi aan op je of jullie eigen naam. Jullie minionderneming is namelijk geen rechtspersoon. De ondernemers regelen onderling wie bij liquidatie van de minionderneming eigenaar van het octrooi wordt. Als een product al openbaar is gemaakt, kun je geen octrooi meer aanvragen. Meer info over octrooi en merkrecht in onderstaande links. Pagina 6 Mini marktonderzoek merkrecht kn.nu/ww.28b470d (nl.wikipedia.org) octrooi kn.nu/ww.50a68cd (nl.wikipedia.org) SWOT swot analyse kn.nu/ww.6d4234c (nl.wikipedia.org) sterkte zwakte analyse kn.nu/ww.c2f8c28 (nl.wikipedia.org) Je hebt nu een goed beeld van de markt en van je concurrenten. Het is nu tijd om te kijken naar je eigen sterke en zwakke punten en de kansen en bedreigingen van je onderneming. In het Engels SWOT. (Strengths, Weaknesses, Opportunities & Threats) Bij de sterke en zwakke punten kijk je binnen het bedrijf. Bij de kansen en bedreigingen kijk je buiten het bedrijt. Een sterk punt kan zijn dat leerlingen al veel verkoopervaring hebben. Een zwak punt kan zijn er weinig kennis is m.b.t boekhouden en financien. Een kans kan zijn dat er veel vraag is naar een product. Een bedreiging is dat een product seizoensgebonden is. Als jullie de verschillende functies binnen de groep gaan verdelen is handig om te weten waar ieders sterke en zwakke punten liggen. Zo kun je heel bewust kiezen voor een bepaalde functie. En weet je ook waar je extra aandacht aan moet besteden. Ga naar een van de volgende links om een ondernemerstest te doen. De uitslag verwerk je in de SWOT analyse. ondernemerstest kn.nu/ww.3850894 (ondernemerstest.nl) intermediair.nl kn.nu/ww.b422a42 (intermediair.nl) Pagina 7 Mini marktonderzoek vacature.com kn.nu/ww.1f2f926 (vacature.com ) Pagina 8 Mini marktonderzoek Over dit lesmateriaal Colofon Auteur team Schuppert Laatst gewijzigd 15 september 2017 om 22:05 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Bronnen Bron startende onderneming https://teleblik.nl/media/1500416?start=795&end=993 Type merkrecht http://nl.wikipedia.org/wiki/Merkrecht Link octrooi http://nl.wikipedia.org/wiki/Octrooi Link swot analyse http://nl.wikipedia.org/wiki/SWOT_analyse Link sterkte zwakte analyse http://nl.wikipedia.org/wiki/Sterkte-zwakteanalyse Link ondernemerstest http://www.ondernemerstest.nl Link intermediair.nl http://www.intermediair.nl Link vacature.com http://www.vacature.com Link Pagina 9 Video Mini marktonderzoek
