Κοινωνικο-οικονομικό κόστος
Εγκεφαλικών Επεισοδίων
Βέμμος Κ., Παθολόγος
Μονάδα Οξέων Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων
Θεραπευτική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Stroke: a major health problem and a leading killer



Epidemiology

Worldwide stroke prevalence was 7.1 million in 2000 and is rising1

Incidence: 700,000 strokes/year (USA)2
A major health burden in western countries

Third most common cause of death3

The leading cause of disability in adults3
Health care expenditures

1Guillot
In the USA, $ 57.9 billion for stroke-related medical costs and disability in 20062
F, Moulard O. Circulation. 1998: 98(Suppl 1):1421.
Heart Association. 2002 Heart; Stroke Statistical Update. AHA, 2002; www.strokeassociation.org - ASA .
3Leys D, et al. Cerebrovasc Dis. 2001:11(Suppl 2):1-4.
2American
Leading causes of death in 2005
Cause
All cardiovascular
No of deaths
17.5 million

Ischemic heart disease
7.6 million

Cerebrovascular disease
5.7 million
All cancer
7.6 million

Lung cancer
1.3 million

Stomach cancer

Liver cancer
662 000

Colon cancer
655 000

Breast cancer
502 000
1 million
Source: WHO
Projections of stroke events in men and women
in EU and EFTA countries, 2000 to 2025
(solely due to the demographic changes)
European Fair Trade Association
Iceland, Norway, and Switzerland,
Truelsen T, et al, WHO, 2004
Επίπτωση
Crude Stroke annual Incidence rates












Region
Year
Perth, Australia
Frederiksberg, Denmark
South London, UK
Martinique, French West Indies
Oyabe, Japan
Erlangen, Germany
Arcadia, Greece
Belluno, Italy
L’Aquila, Italy
Auckland, New Zeeland
Inherred, Norway
Novosibirsk, Russia
1995–96
1989–90
1995–96
1998–99
1987–91
1994–98
1993–95
1992–93
1994
1991–92
1994–96
1992
Rate (95% CI)
1·6 (1·4–1·8)
3·1 (2·7–3·4)
1·3 (1·2–1·4)
1·6 (1· 5–1
4·1 (3·8–4·4)
1·3 (1·2–1·4)
3·4 (3·1–3·7)
2·2 (2·0–2·4)
2·8 (2·6–2·9)
1·4 (1·3–1·5)
3·1 (2·8–3·4)
2·3 (2·1–2·5)
Επίπτωση
Kύρια ευρήματα μελέτης Αρκαδίας
(1993-95, >20 ετών, πληθυσμός 80 774 )

Ετήσια επίπτωση




275 νέα πρωτοεμφανιζόμενα ΑΕΕ στην Αρκαδία / έτος
256 νέα ΑΕΕ / 100 000 πληθυσμού στην Ελλάδα
25-30 000 νέα ΑΕΕ το χρόνο σε όλη τη χώρα
Θνητότητα



Θνητότητα 1ου μήνα (CFR) 26.6 %
Θνητότητα 1ου έτους 36.8 %
Aνεξάρτητοι προγνωστικοί δείκτες: Ηλικία, επίπεδο
συνείδησης, Κολπική μαρμαρυγή
Vemmos K, et al Stroke 1999
Επίπτωση
Average Annual Stroke Incidence (racial differences)
Average Annual Age-Adjusted Incidence
Rate per 100,000
Northern Manhattan Stroke Study - NOMAS
300
259
232
250
222
200
150
172
118
100
80
White
50
Black
Hispanic
0
Men
Women
Sacco R, et al. Am J Epidemiol 1998;147:259-268.
Επίπτωση
Annual incidence by age per 1000 population
of all types of stroke combined
in selected studies
Feigin V, Lancet Neurology 2003
Σύγκριση επίπτωσης μεταξύ διαφόρων μελετών για τις ηλικίες
45-84 ανά 100 000 πληθυσμού
Ισχαιμικό
έμφρακτο
Εγκεφαλική
αιμορραγία
Υπαραχνοειδής
αιμορραγία
Dijon, France
183 (166-200)
26 (20-32)
4 (1-7)
Arcadia, Greece
249 (217-281)
51 (36-66)
11 (4-17
Perth, Australia
262 (216-308)
38 (22-55)
19 (6-32)
Umbria, Italy
294 (256-332)
40 (25-55)
17 (7-27)
Rochester, Minnesota
318 (280-355)
35 (22-47)
17 (8-26)
Oxfordshire, England
312 (283-342)
39 (29-50)
17 (10-25)
Frederiksberg, Denmark
339 (281-397)
33 (14-52)
6 (0-17)
Söderhamn, Sweden
349 (285-413)
49 (23-75)
12 (0-26)
* Standardized incidence rates for groups aged 45-84 years to the European population
Vemmos K et all, Stroke 1999
Επίπτωση
Επίπτωση
Age-standardised annual incidence per 1000 population of
all strokes combined in people aged 55 years
(Segi 1996 world population)
Feigin V, Lancet Neurology 2003
Επίπτωση
Rates of acute vascular events in men and
women in the OXVASC study
-population (91 106) between 2002 and 2005Event
Total, n
Men, rate Women, rate Total, rate
All cerebrovascular
events combined
918
2.99
3.75
3.36
All coronary
vascular events
856
3.89
2.33
3.13
All peripheral vascular
events
188
0.79
0.57
0.69
rates are per 1000 population per year
Rothwell PM et al. Lancet 2005
Επίπτωση
Age-specific rates of acute cerebrovascular and
coronary vascular events in the Oxford, UK
(OXVASC study)
Stroke
Coronary
Age group
45-54
55-64
65-74
N=889
46
108
232
rate
1.31
3.69
11.1
N=827
71
133
221
rate
2.03
4.54
10.57
75-84
85 or older
319
184
23.36
44.83
279
123
20.44
29.97
rates are per 1000 population per year
study included some participants under age of 45
Rothwell PM et al. Lancet 2005
Επιπολασμός
Age-standardised prevalence of stroke per 1000 population
in selected studies of people aged 65 years
Feigin V, Lancet Neurology 2003
Stroke death rates in 20 countries [WHO 2004]
Θνητότητα
Case-fatality within 1 month of stroke onset
by major stroke type
IS=ischaemic stroke; PICH=primary intracerebral haemorrhage;
SAH=subarachnoid haemorrhage; UND=undefined.
Feigin V, Lancet Neurology 2003
Θνητότητα
One year survival in patients with first-ever stroke
“The Arcadia Stroke Registry”
Κενοτοπιώδη
Αθηροσκληρωτικά
Καρδιοεμβολικά
Αιμορραγίες
Vemmos et al, J Neurol Neurosurg Psychiatry 2000;69:595-600
Θνητότητα
Long-term Mortality Following Ischemic Stroke
Deaths from stroke or MI among patients with a first cerebral infarction (n = 764)
30
27.0%
Percentage
25
20
15
10.1%
10
5
0
Stroke Deaths

MI Deaths
In data acquired over an 18-year observation period, for those with an initial stroke,
the risk of death from stroke is more than 2.5 times the risk of death from MI
Petty GW, et al. Neurology 1998;50:208-216.
Πρόγνωση
Prognosis of Ischemic Stroke
German Stroke Data Bank
Slight disabilities (mRS 0-2)
Moderate disabilities (mRS 3)
Follow-up after 90 days
18.60%
14.70%
Severe disabilities (mRS 4-5)
Deceased
n = 5,017
9.40%
57.20%
Grau AJ, et al. Stroke 2001;32:2559-2566.
Νοσοκομειακή έκβαση 3105 ασθενών με οξύ
πρώτο εγκεφαλικό επεισόδιο
(Rankin score)
The Athens Stroke Outcome Project
Stroke trends
Hospital discharges, cerebrovascular diseases per 100000
Source: WHO/Europe, European HFA Database, November 2007
France
Germany
Greece
Italy
Spain
Stroke trends
Average annual incidence rates (trends) of stroke
per 100 000 population from 1955-1989
(Rochester, Minnesota)
250
200
150
100
50
0
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
Brown RD, Stroke 1996
Stroke trends
Framingham Study: Age-adjusted annual incidence
of first stroke over time in men and women
(per 1000 person-years)
Group
1950–
1977
1978–
1989
1990–
2004
p for trend
Men
7.6
6.2
5.3
0.02
Women
6.2
5.8
5.1
0.01
Carandang R et al. JAMA 2006; 296:2939-2946
Stroke trends
Age and sex-specific incidence rates (trends)
for all types of stroke combined in Arcadia
for the years 1994 and 2004
MEN
WOMEN
367.4 (327-409) 334.7 (280-390)
316.1 (277-356) 316.5 (261-372)
3500
2500
3000
Rates / 100 000
Rates / 100 000
2000
2500
2000
1500
1000
1500
1000
500
500
0
0
20-34
35-44
45-54
1994
55-64
65-74
75-84
>85
20-34
35-44
45-54
55-64
65-74
75-84
2004
1994
2004
Vemmos
et al,etStroke
1999,
and
ESC
May
2005
Vemmos
al, Stroke
1999,
and
ESC
May
2005
>85
Stroke trends
Framingham Study: 30-day mortality from stroke
in men and women over time (%)
Group
1950–
1977
1990–
2004
p
Men
23
14
0.01
Women
21
20
0.32
Carandang R et al. JAMA 2006; 296:2939-2946
Stroke trends
Trends in Case Fatality Rate (28 days) in Arcadia for
the years 1994 and 2004
1994: 26.6% (95% CI, 22.9-30.2)
2004: 25.5% (95% CI, 20.3-30.7)
30
25
%
20
1994
2004
15
10
5
0
ΑΝΔΡΕΣ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
ΣΥΝΟΛΟ
Vemmos et al, Stroke 1999, and ESC May 2005
The Burden of Stroke
Continues After the Acute Event
• Stroke progression during hospitalization 24%
• Mortality
30 days
8–20%
1 year
15–25%
5 years
40–60%
• Complete or partial dependence
27–53%
• Dementia persisting at 1 year
34%
Source: Sacco. Neurology. 1997; 49 (Suppl 4): S39–S44
Effects on quality of life
Stroke has a major impact on quality of life
1
Best possible health state
Asthma [0.79]2*
Mild stroke [0.75]1†
Lower back pain [0.66]2*
- 0.5
Moderate/severe stroke [0.39]1†
Recurrent stroke [0.12]1†
Death
0
PLEASE NOTE THAT THESE RESULTS WERE OBTAINED FROM TWO DIFFERENT STUDIES
*Based on the health-related quality of life results using the mean EQ-5D self-classifier index values and mean rating scale scores
†Patients
were questioned using a computer-based utility-assessment tool and the quality of life impact calculated using the time trade-off method to elicit utilities
1. Gage BF et al. JAMA 1995; 274: 1839–1845.
2. Burstrom K et al. Qual Life Res 2001; 10: 621–635.
How bad is a major stroke?
50
Worse than death
Patients (%)
40
30
Equivalent to being well
20
Equivalent to death
10
0
Patient attitudes to hypothetical major stroke
1. Samsa GP et al. Am Heart J 1998; 136: 703–713.
Σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ασθενείς
με εγκεφαλικό μετά το νοσοκομείο (n=6000)
Br J Gen Pract 2003;53:803–807
Ischaemic stroke survivors aged >65 years
in the USA

1/4 were resident in a nursing home
 1/3 required help with walking
 1/4 were dependent in activities of daily living
Kelley-Hayes et al. 2003
Global economic costs of stroke
Short term





Emergency transportation
Diagnosis
In-patient stay
Surgery
Drugs
Long term










Others
Outpatient visits  Income lost by informal carers
Transportation
 Income lost due to death
GP visits
 Income lost due to disability
Physiotherapy
 Benefit payments
Occupational therapy
Speech/language therapy
Drugs
Tests and investigations
Orthoses/incontinence pads
Institutional care
Άμεσες δαπάνες ασθενών με ΑΕΕ
Δεδομένα από τη διεθνή βιβλιογραφία για το
κόστος του ΑΕΕ
•
Αγγλία, Σκωτία, Ολλανδία: 3-4% των δαπανών υγείας
Isard 1992, Bergman 1995, Evers 1997
•
•
0,27% του ΑΕΠ στις αναπτυγμένες χώρες
Τaylor 1996
ΗΠΑ:
1990: $40,6 δις
1998: $43,3 δις
2001: $45,4 δις
2009: $68,9 δις
ΑSA, Heart Disease and Stroke
Statistics,2001
ΑSA, Heart Disease and Stroke Statistics ,
2009 update
Μέσο ετήσιο κόστος ΑΕΕ
•
•
•
•
•
Σουηδία:
$25.373-$28507
Γερμανία:
$18.517
Ην.Βασίλειο:
$13.650 (τρεις πρώτοι μήνες)
ΗΠΑ:
$25.500
Ελλάδα:
13.000-34.000 ευρώ (ανάλογα με βαρύτητα περιστατικού)
Claesson 2000
Kolominsky 2006
Caro 2000
Porsdal 1999
Γειτονα και συν 2000
The High Cost of Stroke
Direct costs
Annual Total
(2001)
Per Event*
$28.0 billion
$46,667
$17.4 billion
$29,000
$45.4 billion
$75,667
(care and treatment)
Indirect costs
(lost productivity)
Total
*Based on 600,000 strokes per year
American Heart Association, 2001 Heart and Stroke Statistical Update.
Μεταβολές άμεσου οικονομικού κόστους
εγκεφαλικών για περίοδο 18 μηνών
Cerebrovasc Dis 2004;17:134–142
Pharmaceuticals Only Account
for 2% of Cost of Stroke Care
Annual cost of stroke in USA = US$49.4 billion 1
38%
49%
6%
2%
Hospital/nursing home
Pharmaceuticals/other
medical durables
5%
Physicians/other professionals
Home healthcare
Lost productivity
1. American Heart Association. 2002 Heart and Stroke Statistical Update. AHA, 2002
Ανάλυση νοσοκομειακού κόστους (n=2008)
(σε τιμές ευρώ 2009)
Stroke: Mean Cost as a Function of
Long-Term Care Destination*1
Chronic long-term
in-hospital care
56,114
33,208
Destination
Nursing home
33,062
Rehabilitation
22,297
Convalescent home
New housing
11,722
Return home
11,375
0
10,000
20,000
30,000
Euros
*Excluding new acute hospitalization
1. Spieler J-F et al. Cerebrovasc Dis 2002; 13: 132–41.
40,000
50,000
60,000
Άμεσο οικονομικό κόστος εγκεφαλικών ανάλογα με την
αναπηρία για περίοδο 18 μηνών
(Rankin score, Euro ανά ασθενή)
Cerebrovasc Dis 2004;17:134–142
Συνδυασμός θανάτων και χρόνου που χάνεται από την
μη εργασία λόγω της αναπηρίας ανά 100 000
πληθυσμού (4η στη σειρά νόσος)
Atlas of Heart Disease and Stroke, Mackay J, Mensah
G (eds). Geneva: WHO; 2004
Συμπεράσματα-1

Τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι μια καταστροφική νόσος που
ευθύνεται για μεγάλο ποσοστό θνητότητας και αναπηρίας

Η επίπτωση και ο επιπολασμός κυμαίνονται ευρέως μεταξύ των
χωρών και ενδεχομένως θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια

Η θνητότητα από εγκεφαλικά παραμένει υψηλή και δεν μειώνεται
τα τελευταία χρόνια

Είναι το 1ο αίτιο αναπηρίας σε ηλικιωμένα άτομα

Τουλάχιστον το 50% του συνόλου των ατόμων που παθαίνουν
εγκεφαλικό χρειάζονται αποκατάσταση
Συμπεράσματα-2

Τα εγκεφαλικά είναι μια εξαιρετικά επιβαρυντική οικονομικά
νόσος, (καταναλώνεται το 2-4% του προϋπολογισμού για
την υγεία)

Το κόστος επιβαρύνει τον ασθενή, την οικογένεια, την
κοινωνία, το προϋπολογισμό του κράτους

Το υψηλό κόστος είναι αποτέλεσμα της μεγάλης αναλογίας
χρόνιας αναπηρίας που αφήνει η νόσος

Η μεγαλύτερη κατανάλωση πόρων γίνεται αφού ο ασθενής
εξέλθει από το νοσοκομείο
Underfunding of Stroke Research
A Europe-Wide Problem
“for every £20 spent on cardiology research, only £1 is spent on stroke research”!!
Stroke. 2004;35:2368-2371
www.stroke.gr
1.
2.
3.
Γιατρούς
Επαγγελματίες Υγείας
Ασθενείς και οικογένεια