Effecten van paraproteïnen op laboratoriumtesten Dr Mario Berth Algemeen Medisch Laboratorium (AML) Antwerpen Overzicht • • • • Casus 1 - hemato Casus 2 - chemie Interferenties Chemie Interferenties Chemie - paraproteïnes Casus 1 • • • • • • PM, 1926. M. Kahler aPTT 86.5 sec. Geen bloedingssymptomatologie; geen heparine PT, Fibrinogeen: normaal LA?: – – – – – dRVVT, dPT normaal CK Prest én Synthasil aPTT verlengd. Mengstudies (1/2) pool: verlengd Staclot LA: negatief Schleider: negatief Casus 1 • Factoren: – VIII en IX: ± 20% – XI en XII: ± 10% • Factoren verdund met F def. plasma (1/4) – VIII en IX: ± 100% – XI en XII: ± 30% • Chromogene factor VIII: 86% • Plasminogeen, vWF-ag, TT... Normaal • Nefrectomie zonder problemen. • Echter... Casus 2 • • • • • VC, 1930. M. Waldenström Routine lab controle (Modular): glucose 0,2 g/l Afname ongeveer 1 uur ervoor, geen infuus. Controle (Beckman): 0,8 g/l CAVE Andere parameters! CRP! <0,1 mg/dl Controle nefelometer (BNII): 4,1 mg/dl Interferenties Chemie - Algemeen • “The effect of a substance present in the sample that alters the correct value, usually expressed as concentration or activity, for an analyte.” (Kroll MH, Elin RJ. Interference with clinical laboratory analyses. Clin Chem 1994;40:1996-2005) • Lipemie, hemolyse, bilirubine. • Additieven (fluoride, EDTA,…). • Farmaca (Young: effects of drugs on clinical laboratory tests). • HAAA (- Heterofiele Ab’s), RF • Paraproteïnes Interferenties - Paraproteïnes • Antigen (‘specifiek’) binding: vaak niet fysiologisch relevant (oa macro-enzyme, Ca), echter uitzonderingen (vb factor VIII inhibitor). • ‘Andere bindingen’, vb Calcium. • HAAA (- Heterofiele Ab’s) • RF • Agglutinine • Cryoglobuline • Pseudohyponatriemie • Hyperviscositeit • Gel vorming • Precipitatie Precipitatie - Mechanisme • Waterig milieu. • Oplosbaarheid proteine: – Iso-elektrisch punt, pH – Ionsterkte (salting in, salting out) – Detergenten, bewaarmiddel... • Routine analyses: geen eiwitneerslag, echter uitzonderlijk... • Paraproteines: – Immunologisch en fysico-chemisch homogeen. – Soms hoge concentraties. • Elk paraproteïne is verschillend Onvoorspelbaar! Precipitatie - Herkennen • • • • • • • • Kliniek Onmogelijk resultaat fysio(patho)logisch Delta check Discordantie andere parameters (vb ureum - creat) Reactieverloop Dilutiereeks Flagging zonder visueel hemolyse, bilirubine, lipemie Doe test manueel... Uit: Pantanowitz L, Horowitz GL, Upalakalin JN, Beckwith BA. Artifactual hyperbilirubinemia due to paraprotein interference. Arch Pathol Lab Med 2003;127(1):55-9. Sia watertest - Belang? Absorbance (350 nm) 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 Dilution (patient / glucose 5%) 0,6 Precipitatie - Frequentie? Welke testen? • Vermoedelijk zeldzame interferentie (<--> 3% boven 70 jaar). • Alle parameters mogelijk. • Meest in de aandacht: – Fosfaat – HDL – Bilirubine Precipitatie - Welke testen? Andrea Nauti, Alessandra Barassi, Giampaolo Merlini, and Gian Vico Melzi d’Eril. Paraprotein Interference in an Assay of Conjugated Bilirubin Clin Chem 2005; 51:1076-1077. Chelsea A. Sheppard, Robert C. Allen, Garth E. Austin, Andrew N. Young, Maria A. Ribeiro, and Corinne R. Fantz. Paraprotein Interference in Automated Chemistry Analyzers Clin Chem 2005; 51:1077-1078. Mogelijke oplossingen • Andere methode (oa droge chemie) • Verdunnen! (ook hemato!) • Elimineren indien mogelijk: – Chemie: deproteineren, ultracentrifuge, dialyse… – Hemato: plasma vervangen of behandelen. (Controlestaal) Besluit Interferenties: denk er aan Interferenties: vergeet paraproteines niet Interferenties: vergeet de andere parameters niet Nalezen... • Deze presentatie op www.aml-lab.be • Kohse KP, Wisser H. Antibodies as a source of analytical errors. J Clin Chem Clin Biochem 1990; 28: 881-92. • Kroll MH, Elin RJ. Interference with clinical laboratory analyses. Clin Chem 1994; 40: 1996-2005. • Ismail AA, Walker PL, Cawood ML, Barth JH. Interference in immunoassay is an underestimated problem. Ann Clin Biochem 2002; 39: 366-73. • Berth M, Delanghe J. Protein precipitation as a possible important pitfall in the clinical chemistry analysis of blood samples containing monoclonal immunoglobulins: 2 case reports and a review of the literature. Acta Clin Belg 2004; 59: 263-73.