Groene grondstoffen in
topsector chemie
Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie
Nelo Emerencia
Mgr. Onderwijs & Innovatie VNCI / Secretaris Regiegroep Chemie
Rotterdam, 1 november 2011
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
1
EU Chemicals industry sales by sectoral breakdown
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
2
EU (27) chemicals domestic use 2005 B€
500
Billion 2005 Euros
477
450
400
350
317
300
250
200
150
100
50
0
2010
2030
Tobacco
Oil & gas extraction
Coal mining
Apparel
Ore mining & quarry
Leather
Office equipment & computers
Other transportation
Textiles
Utilities
Scientific equipment
Printing
Other manufacturing
Wood products
Communication equipment
Electrical & appliances
Non-metallic minerals
Pulp & paper
Other rubber & plastics
Basic metals
Fabricated metals
Refining and nuclear
Industrial equipment
Food & Beverages
Motor vehicles
Construction
Agriculture, forest, fishing
Services, ex. health
Health & social
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
Major growth markets (over € 6.5 billion)
are expected to grow from 1.1% per
year to 4.4% per year and include:
• Chemicals
• Health & social
• Services
• Agriculture
• Construction
• Motor vehicles
• Food & beverages
• Industrial equipment
• Refining and nuclear
• Fabricated metals
• Basic metals
Pulp / paper and textile chemicals are
projected to decline in share
significantly.
Source: Accenture
3
Flagship
Initiatives
Europe 2020
Youth
on
the
move
A digital
agenda
for
Europe
Resource
efficient
Europe
Innovation
Union
An agenda
An industrial
for new skills
policy for the
and jobs
globalisation era
European
platform
against
poverty
European
Innovation
Partnerships
(EIPs)
HLG
KET
Healthy
ageing
Raw
Materials
Water
efficiency
Smart
Mobility
Agricultural
sustainability
YE
2011
Multi-program funding will be applied
Resource Efficiency
In Process Industry
PPP
Financial
instruments
Smart
Cities
EIT
Horizon2020
FP7
CIP
Life+
EIB
Structural Funds
Risk
Capital
National
Funding
EU and national funding programmes, risk capital & structural funds
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
4
Extended SusChem Work Plan
EC
SusChem Board
Horizontal
Innovation &
Development
Project -Teams
Education
Biochem
Nanofutures
ChemWater
Education
communication
Management
Project
Team networking
championing
SME’s
Research and Science
Industrial
Biochem
Materials
Process &
Reaction
Design
National platforms
+ INNOVATION
National Program Group
Visionary
projects
Building Up
Future projects
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 Stakeholders
11 11
ERA-nets, ETPs.
value chain, ECRN eo.
5
5
Added value of SusChem



An European Technology platform with a strong Research AND
Innovation Agenda, and a strong commitment of the Chemical
Industry
A recognized record of Impact :
> 500 Mio Euro/year EU funding on Sustainable Chemistry
Good reach out to member states through
11 National Technology Platforms
Cz Fr Ge It
Po Ro Slo Sp Be Uk NL
 Value chain reach out
essential to address the Efficiency and SPEED.
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
6
6
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
7
Key uncertainties: energy sources, technological
developments, awareness of environmental change and
Key Industry drivers
global governance
High
Decreasing
EU export
Ageing
population
GDP Shift
Slow EU end
market growth
Impact
Population
shift
Increasing
role of
clusters
Land scarcity
Polarisation :
Local for local
bulk – global
specialty
Water
scarcity
Education
shift
GDP growth
Scarcity of
energy
Food
scarcity2
Rare metals
scarcity
Consolidation
bulk chemicals
in NW-EU
CO2 EmisEU
sion
growth
Continuing
population
specialisation of
ageing first
NW-EU chem.
Talent
shortage
Convergence
of endmarkets1
Global
Governance*
Awareness
Awareness
Awareness
Technological
Environment.
Technological
Environment.
Technological
developments**
change
developments**
change
developments**
change
Possibilityof
of
Possibility
Possibility of
new energy
new
new energy
energy
sources
sources
sources
Global
Global
Regulation
Regulation
Role of IP
Urbanisation
Low
Key uncertainties for scenarios
Low
High
Uncertainty
Driving Forces
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
Key Uncertainties
8
Four scenarios on these four key uncertainties
Dutch Chemical Industry Scenarios
Fragmented
Future
Scenarios
• The world will fragment
in order to ensure self
sufficiency
•Scenarios are alternative future
environments in which today's
decisions may be played out
•Scenarios are not predictions
but descriptions of different
futures specifically designed to
highlight the uncertainties
inherent in specific strategic
issues
Green
Revolution
• High climate change
and sustainability
awareness in society
Today
Solar
Revolution
•Alternative scenarios provide a
way of focusing on the future
without locking in on one
forecast to the exclusion of other
possibilities
• Solar PV decreases
energy prices
Technological
Revolution
• Rapid technological
developments
Time
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
9
‘New Earth, New Chemistry’

Grand Challenges:







Grondstoffen raken uitgeput
Groei wereldbevolking
Globalisering, opkomende economieën
Klimaatverandering
Spanning economie - natuur
New Earth is een wereld waarin we de grand
challenges de baas zijn. Het zijn kansen voor wie
die kansen ziet
New Earth moet – anders lopen we vast
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
10
Sleutelrol Chemie in transitie
New Chemistry maakt de New Earth mogelijk. Kennis
van moleculen is de sleutel voor een duurzame
samenleving
Dat biedt geweldige, wereldwijde kansen:






Hernieuwbare grondstoffen
Slimme materialen
Alternatieven voor schaarse grondstoffen
Schone procestechnologie
Energiebesparing
Cradle to cradle kringlopen
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
11
Ambities Actieagenda
Richtinggevende langtermijn doelen Actieagenda:
 In 2050 is Nederland hét land van de groene
chemie
 In 2050 staat Nederland in de wereldtop-3 van
producenten van slimme materialen


Bedrijven, kennisinstellingen en overheid willen
deze ambities realiseren – begonnen in 2007 en
versterkt in 2011
De gouden driehoek: bedrijfsleven – wetenschap overheid blijft essentieel
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
12
Samenwerking met topsectoren
tuinbouw
water
hoofdkantoren
agrofood
chemie
creatieve
industrie
biobased
slimme
materialen
energie
logistiek
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
life
sciences
high tech
13
Innovatietafels chemie
TKI ProcesTechnologie
1) Specifiek fundamenteel R&D
1)
Jongsma /Schouten
Wetenschappelijk
Onderzoek
TKI Materialen
1)
Valorisatie /
Implementatie
Joosten /Brouwer
Lommerts
/Brouwer (MKB)
1)
TKI Biobased
Economie
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
27 okt. 2011
De Winde
BBE
Andere topsectoren
Weckhuysen /Schouten/De Winde
Hartvelt
TKI TASC
BBE
Coördinatieteam
Hartvelt /V.d. Wielen
14
Groene grondstoffen in topsector
chemie
EINDE
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
15
Biotechnologie voor specialties
R&D
Pilot
Productie
IBOS (Integration of Biosynthesis and Organic Synthesis)
aanpassing van de strategie in synthetische chemie door state-of-the-art
organische chemie, moderne biochemie en biotechnologie te
integreren.
B-Basic (Bio-based Sustainable Industrial Chemistry)
ontwikkelen van op biologisch materiaal gebaseerde duurzame
procesconcepten voor de chemische industrie, met hergebruik van
bronnen
BE-Basic (Bio-based, Ecologically balanced Sustainable Industrial
Chemistry)
ontwikkeling van schone, robuust en concurrerend biobased chemie,
materialen en energie-industrie
incl. toezicht/controle van een gezonde bodem en wateromgevingen, op
basis van geavanceerde genomics technologieën en
Bioprocestechnologie.
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
16
Biotech in katalyse & duurzame processen
R&D
Pilot
Productie
ASPECT (Advanced Sustainable Processes by Engaging Catalytic
Technologies)
Richt zich op katalytische chemische processen in de bulkchemie met als
doel de duurzaamheid van deze processen te verbeteren.
CatchBio (Catalysis for Sustainable Chemicals from Biomass):
Richt zich op de ontwikkeling van schone en efficiënte processen voor de
omzetting van biomassa in goedkope en duurzame brandstoffen,
chemicaliën en farmaceutica.
TASC (Technology Areas for Sustainable Chemistry)
Low energy routes to bulk chemicals
Grote schaal conversie van koolwaterstoffen (e.g. methaan) naar
gefunctionaliseerde verbindingen
Eco-efficiënt use of biomass for bulk and fine chemicals production
Research op grensvlak van chemokatalyse, biokatalyse en thermische
conversie om intermediates te maken uit lignine, lignocellulose en
hemicellulose
Syngas, a switch to flexible new feedstock for the chemical industry
Zoektocht naar katalysatoren voor de conversie naar vooral olefinen en
alcoholen
COAST: Comprehensive Analytical Science and Technology
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
17
Biobrandstoffen
Biomethanol:
BioMCN (Delfzijl)
Bioethanol:
Abengoa Bioenergy Netherlands (Europoort)
Bioethanol en biodiesel
Uit graan, cellulose en oliehoudende zaden
Biodiesel:
Neste Oil (Maasvlakte): (fabriek start op in juni 2011)
NExBTL biodiesel
Uit Hydrotreated Vegetable Oils (palm oil/rapeseed oil) & animal fats
SunOil Biodiesel (Emmen)
Uit afgewerkte frituurvetten en slachtafval
Biodiesel Kampen
Uit afgewerkte frituurvetten en slachtafval
Greenmills (Amsterdam)
Uit afgewerkte frituurvetten en slachtafval
Biopetrol Rotterdam (Europoort)
Biodiesel en farmaceutische glycerine
Uit plantaardige oliën (koolzaadolie of soja olie)
Dutch BioDiesel (Rotterdam)
Lag geruime tijd stil; draait nu op beperkte schaal
Uit?
Vesta Biofuels Amsterdam (voorheen Mercuria BioEnergy)
Start-up in zomer 2011
Uit?
Ecopark Harlingen
Koolzaadfabriek om oorspronkelijk te leveren aan biodieselfabrieken
Nu vooral voor de voedingsmiddelenindustrie
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
18
Biobased chemie samenwerkingen
SER (Sociaal Economische Raad)

BBE breed inzetten met draagvlak van maatschappelijke stakeholders

Workshop 6 april om vooral om de dialoog met werknemersorganisaties over de
type banen die BBE oplevert.
VVVF (Vereniging Verf- en drukinktindustrie)

Vraag naar ontwikkeling van vooral resins en oplosmiddelen naar biobased

Deelname chemie aan derde workshop op 22 sept. 11 (VVVF en TNO)
Productschap MVO (Margarine, Vetten en Oliën)

Willen met VNCI praten over realiseren van BBE
FNLI (Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie)

Willen met VNCI praten over realiseren van BBE
WoodSpirit

Vragen steun van topsector chemie voor project grootschalige biomassa
raffinaderij in Delfzijl om NER300 subsidie te krijgen

Biomethanol uit houtafval
Oost & Noord – Nederland

NOM onderzoekt mogelijkheden voor COCI-locatie gericht op BBE

Gelderland valoriseert!

Kenniscluster Zuidoost Drenthe: biobased vezelchemie
NFIA op zoek naar (buitenlandse) investeerders in BBE
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
19
Biobased commerciële productie
Cellulose derivaten
 CMC (AkzoNobel, CP Kelco - gestopt)
Gelatine (Sonac Vuren)
Antibiotica (DSM Delft)
Melkzuur (Purac - niet meer in NL)
Aardappelzetmeel derivaten (Avebe)
Lijnolie derivaten (verf/vloerbedekking)
Verzuurchemie (Croda)
Farma en personal care routes
Biomethanol (BioMCN)
Isobionic ( flavour)
Barnsteenzuur (DSM en Roquette Freres JV Reverdia uit zetmeel)
Titan wood (Accoya hout: verduurzaming?)
Potentiële commerciële productie:
 Productie van bioethyleen uit bioethanol in Rotterdam
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
20
Biotech ontwikkelingen Materialen
R&D
Pilot
Productie
BPM (Biobased
Performance Materials)
Avantium Furanics
(Chemelot)
COCI Geleen (Chemelot)
ontwikkeling van biokunststoffen
voor hoogwaardige
consumentenproducten
gebaseerd op groene
grondstoffen uit de
agrosector (en minstens zo
goed en betaalbaar als
kunststoffen die gemaakt
worden met aardolie)
katalytische omzetting van
biomassa in ‘furanics’bouwstenen op grotere
schaal uittesten
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
Biopolymers met link naar life
sciences
21
Playing field in/to Europe
Overheid
EG Liaison (EGL)
Werkgroep Internationaal
Netherlands
Foreign
Investment
Agency (NFIA)
Technisch
Wetenschappelijk
Attachés (TWA)
(incl. SusChem NL)
Economische
diplomatie
Economische
Diplomatie
(Buza/ELI)
KP7
Horizon 2020
PC members
Ontwikkelingssamenwerking
Groene grondstoffen in topsector chemie, 1 11 11
Wet- en
regelgeving
Biotechnologie
ETP
Suschem
Onderzoek,
Ontwikkeling &
Innovatie
Reaction &
Process design
Materialen
ETP SusChem WGen
Europe 2020
22