GEN İFADELENMESİNİN REGÜLASYONU
• Gen, bir transkripsiyonal bölge olarak da
bilinen bir yapısal bölge ve bu bölgenin
aktivasyonunda yada baskılanmasında rol
oynayan kontrol bölgesinden oluşur.
Kontrol bölgeleri genellikle, RNA polimerazin tanıma bölgesini ve
transkripsiyonun başlangıcını belirleyen PROMOTOR BÖLGE ve
transkripsiyonu hızlandıran ENHANCER BÖLGESİ ve transkripsiyonu
baskılayan SİLENCER dizilerinden oluşur
Cis etkili
transkripsiyon
bölgesi
5’ GGGCG
Başlangıç
kontrolü
TATA kutusu: Genin 5’ ucunda; 5’-TATAAAA-3’ (-25-30) uzaklıkta bulunan
transkripsiyona başlama hazırlığında rolü olan özel dizilerdir.
CAAT kutusu: 5’ ucta (-70-80) uzaklıkta bulunur ve daha çok transkripsiyon
hızında görevlidir.
ENHANCER ve SİLENCER
Ökaryotik promotorlar
transkripsiyonu
başlatmak için gerekli
olan çok sayıdaki
protein faktörünün
bağlanma bölgeleridir.
G-C,,,,,A-T değişimi represörün etkiliğini artırır veya azaltır.
Base-substitution mutations can decrease or increase the efficiency of the
promoter.
Figure 1. An unliganded TRβ mutant constitutively activates the expression of cyclin D1 promoter, leading
to aberrant growth of thyrotrophs in TRβPV/PV mice. A) A T3-bound wild-type TRβ acts to repress the
expression of the cyclin D1 promoter via tethering to DNA-bound cyclic AMP response element binding
protein (CREB) on the promoter of cyclin D1. B) PV protein, a TRβ mutant that has lost T3 binding activity,
tethering to DNA-bound CREB, cannot function to repress the cyclin D1 promoter, leading to constitutive
activation of the cyclin D1 promoter. The increased expression of cyclin D1 activates the cyclin-dependent
kinase (CDK)/retinoblastoma (Rb)/E2F pathway, resulting in aberrant proliferation of thyrotrophs and
tumors in the pituitaries of TRβPV/PV
Promotor bölgede bulunanu TATA veya
CAAT kutusu meydana gelebilecek
mutasyonlar transkript oluşum sayısını
veya hızını etkileyebilirken, yapılan
mutasyon analizlerinde CAAT kutusunun
her iki yanında meydana gelebilecek
mutasyonların çoğu zaman etkisiz olduğu
gösterilmiştir.
The effect of specific point mutations in the mouse β–globin promoter on the ability
of that promoter to initiate transcription. Each line represents the transcription level
of a mutant promoter relative to the transcription level of a wild-type globin
promoter assayed concurrently. The black dots represent nucleotides for which no
mutation had been generated. Below the histogram is a diagram showing the
position of the TATA box and the two upstream promoter elements of the mouse βglobin gene. (After Myers et al. 1986.)