Chemical Carcinogenesis 614 351 Toxicology Supatra Porasuphatana, Ph.D. Department of Toxicology, Faculty of Pharm. Sci. Khon Kaen University CONTENTS Cancer incidence in Thailand Environmental factors related to carcinogenesis Relationship between carcinogen exposure and cancer risk Chemical carcinogenesis Carcinogens Factors involve in chemical carcinogenesis Genetic & cancer susceptibility Extrapolation of animal carcinogenic study to humans Definitions Carcinogenesis Carcinogenic/carcinogenicity Producing or tending to produce cancer (the carcinogenic action of certain chemicals) Cancer The process by which normal cells are transformed into cancer cells A malignant tumor of potentially unlimited growth that expands locally by invasion and systemically by metastasis Carcinogens Substances that increase the risk of neoplasms in humans or animals, both genotoxic chemicals, which affect DNA directly, and nongenotoxic chemicals, which induce neoplasms by other mechanism Carcinogenesis อัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งในประเทศ ไทย : แบ่งตามกลุ่มโรค (สถิติสาธารณสุข) พ.ศ. 2535 โรคมะเร็งเป็ นสาเหตุการตายอันดับ 3 (43.5 คนต่อประชากร 100,000 คน) พ.ศ. 2545 โรคมะเร็งเป็ นสาเหตุการตายอันดับ 1 (73.3 คนต่อประชากร 100,000 คน) 6 อันดับแรก : มะเร็งตับและท่อน้าดี*, มะเร็งปอด และหลอดลม, มะเร็งปากมดลูก, มะเร็งเต้านม, มะเร็งสมองและ ระบบประสาท, มะเร็งลาไส้ใหญ่ * ชนิดของมะเร็ง * มีสาเหตุทเ่ี กีย่ วข้องกับอาหาร, สารเคมีปนเปื้อนและสารก่อมะเร็ง แนวโน้ มการเกิดมะเร็งตาม ความสัมพันธ์กบั อายุ สัดส่วนการเกิดตายจากโรคมะเร็งที่ สัมพันธ์กบั ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม Proportions of cancer death attributed to various environmental factors Diet 35% Tobacco 30% Unknown Infection 10% Geographical factors 3% Medicines & medical procedure 1% Food additives <1% Reproductive and sexual behavior 7% Occupation 4% Industrial products <1% ลักษณะของเซลล์มะเร็ง • เติบโตได้เอง (Autonomous growth) • เจริญลุกลามแทรกเข้าไปในเนื้อเยือ่ อื่น (Invasion) Carcinogenicity (การเกิดมะเร็ง) Normal cells cancer cells Gene mutation (การกลายพันธุ)์ : ผลสืบเนื่องจากการทาลายหรือทา ให้เกิดความเสียหายแก่ DNA ซึง่ ส่งผลให้เกิดการเปลีย่ นแปลงหน้าทีก่ าร ทางานของยีน Transformed Cells Cultured mouse fibroblasts show contact inhibition Transformed fibroblasts produced by the treatment of normal cells with radiation/chemicals/viruses. ** Transformed cells can develop into malignant tumors when injected into test animals** Transformed cell & Cancer How transformed cells occur? “a consequence of damage to the genome” Error in the replication of DNA Intrinsic instability of DNA bases Attack by free radicals Exogenous agents (ionizing radiation, UV radiation, chemical carcinogens) DNA Damage Mutated DNA (sequence change) mRNA Mutated RNA Transcription No protein Too much protein Shortened protein Translation Growth advantage Protein with mutation Normal amount DNA Damage Sources of DNA damage Exogenous agents : chemicals, viruses, irradiation Endogenous source : reactive molecules generated by normal cellular processes (reactive oxygen/nitrogen species, alkylation, depurination, cytidine deamination, etc) Mutagenesis during cell division ~ 1 x 107 mutations gene/cell division DNA Damage vs. DNA Repair DNA Repair System Over 130 DNA repair gene products have been Identified Pathway of DNA repair Base-excision repair Mismatch repair Nucleotide excision repair Transcription-coupled repair Direct reversal of DNA damage Others : Cell cycle control genes DNA Adduct Formation DNA adducts are formed when DNA covalently bound to chemicals, causing modification of DNA bases The covalent modification of DNA bases can alter the structure and the biological processing of the DNA by cellular proteins governing replication, transcription and repair The modified strand is in cyan, the unmodified complementary strand in blue, the modified dG.dC base pair is shown in purple,and the PhiP moiety is in red. DNA Adduct Formation vs. Cancer Carcinogen-DNA adduct หรือ DNA adduct เป็ นตัวชี้วด ั (marker) ความเสียหายของ DNA จากการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่า สารมีฤทธ์ ิ ป้องกันการ เกิดมะเร็ง (chemopreventive agents) สามารถลดปริมาณ DNA adduct และลดการเกิดมะเร็งในสัตว์ทดลองได้ การศึกษาในคนที่มีการตรวจวัดระดับ DNA adduct พบว่า ระดับ DNA adduct มีความสัมพันธ์กบั ความเสี่ยงของการ เกิดมะเร็ง ขัน้ ตอนการพัฒนาของเซลล์มะเร็ง การเกิดการกลายพันธุข ์ องเซลล์หนึ่ งเซลล์ (Single cell mutation) การขยายจานวนของเซลล์มะเร็ง (Cell proliferation) Genetic Mutation & Cancer Development Multistep Carcinogenesis Normal cell Rare mutation Initiated cell– single mutation Pre-neoplasia Cancer cell Chemical Carcinogenesis การเกิดการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ปกติจนกลายเป็ นเซลล์มะเร็งอัน เนื่ องจากการได้รบั สารเคมีก่อมะเร็ง ดังนัน ้ การได้รบั สัมผัสสารก่อมะเร็งอย่างต่อเนื่ องจึงนับเป็ นปัจจัย สาคัญที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง (cancer risk factor) ตัวอย่างปัจจัยจากสิ่งแวดล้อมที่ ทาให้เกิดมะเร็ง การสูบบุหรี่ : ควันบุหรี่ประกอบด้วยสารเคมีมากกว่า 4,000 ชนิดใน จานวนนัน้ พบว่ากว่า 40 ชนิดมีคณ ุ สมบัติเป็ นสารก่อมะเร็ง -- มะเร็งปอด, ช่องปาก, หลอดอาหาร อุลตราไวโอเลตจากแสงแดดหรือหลอด UV -- มะเร็งผิวหนัง แอลกอฮอล์ -- มะเร็งปาก, หลอดอาหาร Chemical Carcinogenesis Primary carcinogen (หรือ direct- acting carcinogen) สารทีม่ คี วามไว เพียงพอทีจ่ ะทาให้เกิดมะเร็งได้ในรูป parent หรือ unmetabolized form สามารถทาให้เกิดเนื้องอกได้ทต่ี าแหน่งทีไ่ ด้รบั สัมผัสโดยตรง Procarcinogen สารทีต ่ อ้ งอาศัยกระบวนการเมตาบอลิซมึ หรือกระบวน การ bioactivation เพือ่ เปลีย่ นแปลงในอยูใ่ นรูปทีม่ คี ุณสมบัตกิ ่อมะเร็งได้ Co-carcinogen สารทีเ่ พิม ่ คุณสมบัตกิ ารก่อมะเร็งของสารตัวอื่นเมือ่ ให้ ร่วมกัน โดยทีต่ วั มันเองไม่มฤี ทธิ ์เป็ นสารก่อมะเร็ง สารเหล่านี้อาจเพิม่ การ ดูดซึม, เพิม่ กระบวนการ bioactivation หรือยับยัง้ detoxicification ของ สารก่อมะเร็ง Chemical Carcinogenesis Proximate carcinogen สารทีอ่ ยูใ่ นสภาพทีจ่ ะถูกเปลีย่ นโดยปฏิกริ ยิ าทัง้ ที่ อาศัยและไม่อาศัยเอ็นไซม์ เพือ่ ให้อยูใ่ นรูป ultimate carcinogen Ultimate carcinogen สารทีม่ คี วามไวและอยูใ่ นสภาพทีจ่ ะกระตุน้ ให้เกิด การเปลีย่ นแปลงของ macromolecule ของเซลล์ในขัน้ ตอนแรกๆ เพือ่ เปลีย่ นสภาพให้เป็ นเซลล์มะเร็ง CARCINOGEN Primary carcinogen ทาให้เกิดมะเร็งได้ในรูป unmetabolized form ทาให้เกิดเนื้ องอกได้ บริเวณที่ได้รบั สัมผัส โดยตรง Pro-carcinogen ต้องอาศัย bioactivation เปลี่ยนแปลงในอยู่ในรูปที่ ก่อมะเร็งได้ Proximate carcinogen Co-carcinogen เพิ่มคุณสมบัติการ ก่อมะเร็งของสาร ตัวอื่นเมื่อให้ร่วมกัน Ultimate carcinogen Chemical Carcinogenesis องค์กร International Agency for Research on Cancer (IARC) องค์การอนามัยโลก และ Environmental Protection Agency (EPA) ได้แบ่งกลุ่มสารก่อมะเร็ง ออกเป็ น 4 กลุ่มตามหลักฐานการศึกษาทางระบาด วิทยาและการศึกษาวิจยั ในสัตว์ทดลอง การแบ่งประเภทสารเคมีตามความ สามารถในการก่อมะเร็ง (IARC) IARC คุณสมบัติ 1. Proven human มีหลักฐานยืนยันการก่อมะเร็งทัง้ ทางระบาดวิทยา carcinogens ในมนุษย์และในสัตว์ทดลอง 2A. Probable human มีหลักฐานทางระบาดวิทยาจานวนน้อยทีบ่ ่งชีว้ า่ ก่อมะเร็ง carcinogens ในมนุษย์และมีหลักฐานยืนยันการก่อมะเร็งในสัตว์ทดลอง 2B. Possible human ไม่มีหลักฐานการก่อมะเร็งในมนุษย์แต่มีหลักฐานยืนยันการ carcinogens ก่อมะเร็งในสัตว์ทดลอง 3. Agent is not classifiable มีหลักฐานทางระบาดวิทยาและการศึกษาใสัตว์ทดลองไม่ as to carcinogenicity เพียงพอทีจ่ ะพิจารณา 4. Agent is probably ไม่มีหลักฐานทางระบาดวิทยาทีร่ ะบุวา่ ทาให้เกิดมะเร็งในคน not carcinogenic และการศึกษาในสัตว์ทดลองให้ผลลบอย่างน้อย 2 species ประเภทสารก่อมะเร็ง แบ่งตามแหล่งกาเนิดของสารก่อมะเร็ง 1. สารก่อมะเร็งที่เกิดเองในธรรมชาติ (Naturally occurring carcinogens) รวมทัง้ สารก่อมะเร็งที่เกิดจากกระบวนการ ปรุงอาหาร เช่น aflatoxins, polycyclic aromatic hydrocarbons, benzo[a]pyrines 2. สารมะเร็งที่เกิดจากการสังเคราะห์หรือกระบวนการทาง อุตสาหกรรม (Synthetic or industrial carcinogens) เช่น ประเภทสารก่อมะเร็ง แบ่งตามกลไกการทาให้เกิดมะเร็ง I. Genotoxic carcinogens 1. มีคุณสมบัตเิ ป็ น electrophiles ทีส่ ามารถจับกับ nucleophilic sites ในโครงสร้าง DNA (DNA adduct) 2. ทาให้เกิดการเปลีย่ นแปลงลาดับของ DNA ทีน่ าไปสูก่ าร เปลีย่ นแปลงของโครโมโซมหรือการกลายพันธุ์ II. Epigenetic carcinogens (non-genotoxic carcinogens) 1. มีผลต่อการแบ่งตัว (cell proliferation) และการเปลีย่ นแปล รูปร่างของเซลล์ (cell differentiation) 2. เร่งการเพิม่ จานวนของเซลล์ทม่ี คี วามผิดปกติอยูแ่ ล้ว Genotoxic Carcinogens Direct acting carcinogens หมายถึง สารก่อมะเร็งทีส่ ามารถเข้าจับ DNA ได้โดยตรง โดยไม่ตอ้ งอาศัยกระบวนการ bioactivation ในการ เปลีย่ นรูป มักทาให้เกิดมะเร็งบริเวณสัมผัส เช่น nitosamides, nitrosoureas, aryl epoxide, อื่นๆ Indirect acting carcinogens หมายถึง สารก่อมะเร็งทีต ่ อ้ งผ่าน กระบวนการ bioactivation โดยการเปลีย่ นแปลงโดยเอ็นไซม์เพือ่ ให้อยู่ ในรูปทีอ่ อกฤทธิ ์ (ultimate carcinogen) ก่อนเข้าจับกับ DNA เช่น PAHs, aflatoxins, vinyl chloride, aromatic amines, อื่นๆ Epigenetic (non-genotoxic) Carcinogens Co-carcinogens หมายถึง สารทีเ่ มือ่ ให้พร้อมกับ gentoxic carcinogens แล้วสามารถเพิม่ genotoxic effect ได้ อาจทาได้โดย การเพิม่ การดูดซึม, เพิม่ bioactivation, ลดการขับถ่ายสารก่อมะเร็ง หรือลดกระบวนการกาจัดสารก่อมะเร็งออกจากร่างกาย Promoters หมายถึง สารทีเ่ พิม่ ผลของสารก่อมะเร็งเมือ่ ให้ภายหลัง ตัวอย่างเช่น หนูทไ่ี ด้รบั PAH ทางผิวหนังไม่เกิดมะเร็งแต่เมือ่ ได้รบั croton oil (phorbol ester) ตามหลังแม้จะทิง้ ระยะห่างก็ยงั สามารถ เกิดมะเร็งผิวหนังได้ Promoters : Mechanisms กลไกของ promoter ในการกระตุ้นการเกิดมะเร็ง เพิม ่ การแบ่งตัวของเซลล์ (cell proliferation) ยับยัง้ การสือ ่ สารระหว่างเซลล์ (intracellular communication) ยับยัง้ ภูมค ิ มุ้ กัน (immunosuppression) ตัวอย่างสารที่มีคณ ุ สมบัติเป็ น promoter เช่น Hormones : estradiol, diethylstilbestrol Immunosuppressant drugs : cyclosporin A, azathioprine Peroxisome proliferators Bioactivation of Carcinogens Bioactivation (bio + activation) หรือ Metabolic bioactivation หมายถึง กระบวนการการเปลี่ยนแปลงสาร(ก่อมะเร็ง)จาก รูปที่ไม่มีฤทธ์ ิ ให้อยู่ในรูปที่มีฤทธ์ ิ โดยอาศัยการทางานของ เอ็นไซม์ในร่างกาย สารก่อมะเร็งที่ เกิดขึน ้ สามารถจับกับ DNA ทาให้เกิดการ กลายพันธุแ์ ละกลายเป็ นเซลล์มะเร็งต่อไป Bioactivation of Carcinogens : Example Bioactivation Initiation and Promotion การเกิดมะเร็งตามทฤษฎีของ initiation & promotion Initiator & Promoter Initiator หมายถึง สารที่เหนี่ ยวนาให้เกิดเซลล์มะเร็ง (เซลล์ปกติเปลี่ยนเป็ นเซลล์มะเร็ง) โดยการจับกับ DNA และเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง DNA Promoter หมายถึง สารที่มีคณ ุ สมบัติในการเพิ่ม จานวนเซลล์ Initiation and Promotion I P CANCER CANCER NO CANCER NO CANCER CANCER Time การเกิดมะเร็งเกิดขึน้ เมื่อ • ได้รบั initiator และตามด้วย promoter อย่างซ้าๆ • ปริมาณ promoter ทีไ่ ด้รบั สูงเกิน กว่าค่า threshold ทีก่ าหนด • การได้รบั initiator อย่างซ้าๆ (เพียงอย่างเดียว) Initiation and Promotion INITIATION PROMOTION TRANSFORMATION PROGRESSION Carcinogen Genetic change Genetic change Cell multiplication Malignant cell Genetic change Malignant tumor Initiation & Promotion Induction of mutated gene expression Initiator Normal cell Promoter Mutation created in Promoter induces silent proliferation gene gene expression Abnormal expansion of mutant clone Factors Involved Chemical Carcinogenesis ขนาดที่ได้รบ ั (Dose) ระยะเวลาที่ได้รบ ั (Duration of exposure) ระยะเวลาพักตัว (Latency) ปัจจัยร่วมอื่นๆ (Co-factors) วิถีทางการได้รบ ั สารก่อมะเร็ง (Routes of Entry) Carcinogenic chemicals : Examples Chemical Source Cancer type Aflatoxin B1 Moldy food Liver cancer Aristolochic acid Chinese herbs Kidney cancer 4-aminobiphenyl Dye/rubber manufacturer, tobacco smoke Bladder cancer Benzidine Dye manufacturer Bladder cancer Benzo[a]pyrene Tobacco smoke, pollution Lung cancer Butadiene Manufacturer of resins, plastic, etc Leukemia NKN and NNN Tobacco smoke Lung, head, neck Procarbazine Chemotherapeutic agents Leukemia Vinyl chloride Polyvinylchloride manufacturer Liver, angiosarcoma Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) PAHs are a group of chemicals that are formed during the incomplete burning of coal, oil and gas, or other organic substances เป็ นกลุ่มสารที่มีโครงสร้างวงแหวนหลายวงต่อกันเป็ น planar molecules ประกอบด้วยสารมากกว่า 200 ชนิด เกิดจากการเผา ไหม้ของสารประกอบคาร์บอนหรื อเกิดจากกระบวนการทาง อุตสาหกรรมพบปนเปื้ อนในสิ่ งแวดล้อม เช่น อากาศ ดิน น้ าและ อาหาร Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) Benzo[a]pyrene Benzo[a]pyrene is metabolized by enzyme CYP1A1 to epoxide and enzyme CYP3A4 to active dihydrodiol compounds Benzo[a]pyrene diol epoxides show a strong preference for reaction with purine residue, particularly guanine Heterocyclic Amines Carcinogenic chemicals found in cooked food, mostly 2-amino-1-methyl-6-pheylimidazo[4,5b]pyridine (PhIP) Mechanisms Genomic instability Single nucleotide instability Heterocyclic Amines Heterocyclic Amines • HCAs form when amino acids and creatine react at high cooking temperatures. • Researchers have identified 17 different HCAs resulting from the cooking of muscle meats that may pose human cancer risk. Bioactivation of Heterocyclic Amines HCAs require CYP1A1 in oxidation reaction (hydroxyamino derivatives) O-esterification with acetic acid and sulfuric acid (by enzymes acetyltransferase, sulfotransferase) to generate reactive intermediate for form DNA adduct Formation of HCA-DNA Adducts Target organs of carcinogenic heterocyclic amines • Liver • Small intestine • Large intestine • Skin • Lung • Mammary glands • Lymphoid tissues • Prostate • etc. Tobacco Carcinogens IARD Monograph (2004) : Cigarette smoking Increases the risk of all histological types of lung cancer Causes cancer of the oral cavity (increase risk by the combination with alcohol consumption) Is associated with laryngeal, oropharyngeal, hypopharyngeal cancer Increase the risks of sinonasal and nasopharylgeal cancer Is associated with cancer of the esophagus (squamous cell carcinama & adenocarcinoma) Causes cancer of the stomach, liver, pancreas, bladder, urethra, renal Causes cervical carcinoma, myeloid leukemia Chemical class Tobacco smoke PAH Nitrosamines Aromatic amines Aldehydes Phenols Volatile hydrocarbons Nitro compounds Other organics Inorganic compounds Total No. of products Representative carcinogens 14 8 12 2 2 3 3 8 9 61 BaP, dibenz[a,h]anthracene NNK, NNN 4-Aminobiphenyl, 2-naphthylamine Formaldehyde, acetaldehyde Catechol Benzene, 1,3-butadiene Nitromethane Ethylene oxide, acrylonitirile Cadmium 1 6 2 7 16 BaP NNK, NNN Formaldehyde, acetaldehyde Cadmium Unburned tobacco PAH Nitrosamines Aldehydes Inorganic compounds Total Aflatoxins (Mycotoxins) • Aflatoxins เป็ นสารพิษที่ถกู สร้างจากเชื้อราใน ตระกูล Aspergillus sp. เช่น Aspergillus flavus, Aspergillus parasiticus • Four naturally occuring aflatoxins B1, B2, ภาพถ่ายขยายของ Aspergillus flavus G1, G2 (M1) • Acute toxicity & Liver cancer (hepatocellular carcinoma) • Liver carcinogen in all animal tested (different range of sensitivity) ภาพถ่ายฝกั ข้าวโพดทีป่ นเปื้อน Apergillus flavus Mycotoxin-Induced Hepatocellular Carcinoma Epidemiological studies Increased AF ingestion Increase HCC incidence Risk Factors Chronic infections of hepatitis B (HBV) or hepatitis C (HCV) virus – e,g., detection of hepatitis-B surface antigen (HBsAg) Urinary AFs HBsAg –positive Urinary AFs + positive HBsAg Evidences found in HCC p53 (tumor suppressor gene) mutation High frequency of G T transversion RR = 3.4 RR = 7 RR = 59 Aflatoxins O O O oxidases associated with cytochrome P450 O O O O O O OCH3 O Aflatoxin OCH3 O Aflatoxin-2,3-epoxide O O O H3C O HN H2N N N O O OCH3 N Carcinogen bound to DNA Mycotoxin Carcinogenecity Bioactivation pathway aflatoxin B1 aflatoxin B1 2,3 epoxide covalent binding to DNA aflatoxin-N7-guanine adduct (AFB1-N7-gua) (major) AFB1-N7-gua is identical in animals and human In the liver, adduct level is quantitatively related to aflatoxin dose and to tumor yield Chemoprevention of adduct formation inhibits tumorigenesis in experimental animals Aromatic Amines เป็ นกลุม ่ สารเคมีทใ่ี ช้ในอุตสาหกรรมผลิตสียอ้ ม สารสาคัญเช่น (aniline dyes) beta-naphthylamine, benzidine, 4-aminobiphenyl ทาให้เกิดมะเร็งกระเพาะปสั สาวะ ต้องอาศัยกระบวนการ bioactivation โดยเอ็นไซม์ CYP1A2 และ NAT2 ในกระเพาะปสั สาวะ เปลีย่ นให้อยูใ่ นรูป electrophiles ทีจ่ บั กับ DNA ได้ดี Arsenic (As) Arsenic (Inorganic trivalent arsenic [AsIII]) Causes skin cancer & Increase risk of bladder, kidney, skin, liver, lung and colon cancers Tumor promoter by disrupting/modulating Cellular control mechanisms Transcriptional regulation DNA repair systems Activates NADPH oxidase activity, leading to intracellular burst of reactive oxygen species (ROS) Radiation รังสี UV และ ionizing radiation รังสี UV ประกอบด้วย UV-A, B และ C (ความยาวคลื่น 280-400 nm) รังสี UV-B ทาให้เกิดการแตกหักของ DNA strand หรือ DNA bases ทาให้เกิด thymidine dimers ซึ่งปกติจะถูก ซ่อมแซมโดย DNA repair system แต่ถ้าได้รบั แสงแดดปริมาณมาก ติดต่อกัน ทาให้เกิดมะเร็งผิวหนังได้ Ionizing radiation UV Radiation UV cis-UCA formation Cytoplasmic/membrane targets Immune suppression DNA damage suppressor T cell induction Langerhans cell depletion/dysfunction cytokine release Abnormal cell proliferation Carcinogenesis DNA repair cell cycle arrest apoptosis Genetic mutation Radon Gas Radon is a radioactive gas released from the normal decay of uranium in rocks and soil Radioactive particle from radon can damage cells that line the lungs and lead to lung cancer Studies showed a link between radon and lung cancer in humans include studies of underground uranium miners (5x death from lung cancer) and of the general population exposed to radon in their homes Vinyl Chloride Vinyl chloride หรือ monochloroethane เป็ นก๊าซทีอ่ ุณหภูมหิ อ้ ง ได้จากปิโตรเคมีและคลอรีน ใช้ในทางอุตสาหกรรม ในร่างกายคนถูกเปลีย ่ นแปลงโดยเอ็นไซม์ CYP2E1 ได้เป็ น vinyl chloride epoxide เข้าทาปฏิกริ ยิ ากับ DNA ได้เป็ น vinyl chlorideDNA adduct ทาให้เกิดมะเร็งตับ (liver angiosarcoma) Benzene ของเหลวไม่มีสี ระเหยเป็ นไอรวดเร็ว จุดไฟติด ใช้เป็ นตัวทาละลาย และสารตัง้ ต้นในการสังเคราะห์สารเคมีในทางอุตสาหกรรม ถูกเปลี่ยนแปลงในร่างกายโดยเอ็นไซม์ CYP1E1 ทาให้เกิดการ เปลี่ยนแปลง chromosome ในไขกระดูก ทาให้เกิดมะเร็งเม็ดเลือด (leukemia) โดยเฉพาะ ชนิด Acute Myeloid Leukemia (AML) Benzene Benzene CYP2E1 Reactive metabolites Primary metabolites (phenol, hydroquinones, catechol, trans-trans muconic acid) secondary metabolism by myeloperoxidase (MPO) [high level in bone marrow] genotoxic quinones, reactive oxygen species Hemopoietic cellular damage Dysfunction of bone marrow stromal cells Asbestos เป็ นเส้นใยธรรมชาติทป ่ี ระกอบด้วยธาตุ Si, Mg, Ca และอื่นๆ ใช้ เป็ นส่วนประกอบของฉนวนกันความร้อนและในวัสดุต่างๆ ทาให้เกิดมะเร็งปอดเนื่องจากการสูดดมโดย asbestos fiber เกีย่ วข้องกับการที่ macrophage พยายามทาลาย fiber โดยจับไว้ใน mesothelial surface และปล่อยอนุมลู อิสระ ส่งผลให้เกิดการทาลาย DNA (DNA damage) ใน mesothelial cell ทีก่ าลังแบ่งตัว (proliferating mesothelial cell) Other Carcinogens Chemical carcinogen in animals Suspect human carcinogen/disease linkage Identify and develop methodology for Measuring chemical specific biomarkers Determine relation of biomarkers to exposure and disease in experimental animals Cross-sectional study of biomarker levels in exposed humans Longitudinal study of biomarkers in humans Validated exposure marker Modulation of biomarker and disease in animal chemopreventive studies Case-control study Cohort studies Clinical trial Validated risk marker Genetic & Cancer Susceptibility CONCEPTS : Most carcinogens require bioactivation/inactivation processes Enzymes involved : Metabolic activating enzyme : Cytochrome P450 Detoxifying enzymes : glucuronyl transferase, glutathione S-transferase Genetic & environment factors that influence the levels of enzymes can influence carcinogenic risk Extrapolation of Animal Carcinogenic Study to Humans Species difference Species differences in the metabolism of carcinogens Rate of metabolism Profile of metabolism ** Evaluation of the potential carcinogenicity of chemicals in an animal species with the same profile of metabolic capabilities as humans Extrapolation of Animal Carcinogenic Study to Humans Interindividual differences in the metabolism of carcinogens Person-to-person differences in rate of metabolism of carcinogen Genetic factor : genetic polymorphism Environmental factor : diet, smoking, alcohol ingestion, drug administration, exposure to environmental pollutants, etc SUMMARY การเกิดมะเร็งจากสารเคมีก่อมะเร็งมักเกิดจากการได้รบั สารนัน้ อย่าง เรือ้ รังและอาศัยเวลานาน (10-30 ปี ) กว่ากระบวนการที่มีทงั ้ การทาลาย DNA และการเปลี่ยนแปลงการแสดงออกของยีนเกิดขึน้ ในระดับโมเลกุล การเหนี่ ยวนาการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง DNA โดย สารเคมีประกอบด้วยการจับของสารก่อมะเร็งกับ DNA โดยพันธะโควา เลนท์ (DNA-adduct formation) ที่นาไปสู่การกลายพันธุ,์ การเปลี่ยน แปลงโครงสร้างและหน้ าที่ของโปรตีนจนในที่สดุ เกิดเป็ นเซลล์มะเร็ง SUMMARY Carcinogen-DNA adducts Repair Cell proliferation Gene mutations Non target cell Point mutations Lethal damage INTITATION PROMOTION Progression CANCER Carcinogen Database Chemical Carcinogenesis Research Information System (CCRIS) www. toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/htmlgen?CCRIS References & Suggesting Readings Tobacco smoke and involuntary smoking, vol. 83. International Agency for Research on Cancer Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, Lyon, France; 2004 Wogan, G.N., et al. Environmental and chemical carcinogenesis. Semin. Cancer Biol. 2004;14:473-86. James, R.C., Saranko, C.J. Chemical carcinogenesis. In: Principle of Toxicology. Williams, P.L., et al. (eds.), 2nd ed., 2000. Wiley & Sons Inc., New York. Schut, H.A., Snyderwine, E.G. DNA adducts of heterocyclic amine food mutagens: implications for mutagenesis and carcinogenesis. Carcinogenesis 1999;20(3):353-68.