Turgut ÖZAKMAN (01.09.1930 -28.09.2013)
http://www.google.com.tr/imgres?imgurl=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6f/Turgutozakman.jpg&imgrefurl=http:/
/tr.wikipedia.org/wiki/Turgut_%25C3%2596zakman&h=1920&w=2576&sz=1847&tbnid=8y8LVguvsJRCQM:&tbnh=90&tbnw=121
13.04.2015
1
&zoom=1&usg=__ivAN0mqvUhEHRcW9KlUjc7Kossc=&docid=oOUst4zFOew4eM&sa=X&ei=EGBKUorIF8i20QX1noDQBQ&v
ed=0CCsQ9QEwAA
Tuncel KURTIZ (01.02.1936-27.09.2013)
http://www.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.aktifhaber.com/d/other/tuncelkurtiz.jpg&imgrefurl=http://www.aktifhaber.com/tuncel-kurtizin-bilinmeyen-hayat-hikayesi13.04.2015
2
860181h.htm&h=794&w=1191&sz=70&tbnid=896niTpTkUD-RM:&tbnh=93&tbnw=140&zoom=1&usg=__tanA_T5h5_zJcTPnpRxXJeBahQ=&docid=ZO149aRGtoUP2M&sa=X&ei=CF9KUqumG-Oy0QWS1YGYBQ&ved=0CJMBEP4dMA4
Erasmus
Son başvuru: 21 Ekim 2013 Pazartesi
Yabancı dil sınavı: 25 Ekim 2013 Cuma
Sözlü görüşme: 30 Ekim 2013 Çarşamba
13.04.2015
BB301 Zeynel DALKILIÇ
3
Dersler
1.Hafta 17.09.2013: Tanışma, Turunçgil Meyvelerinin Üretimi, İhracatı,
İthalatı
2.Hafta 24.09.2013: Turunçgillerin Tarihçesi, Dağılımı, Kullanımı,
Sınıflandırma, Çeşitler ve Islah
3.Hafta 01.10.2013: Turunçgillerin Büyüme, Gelişme ve Fizyolojisi
Üzerindeki Çevresel Sınırlamalar
4.Hafta 08.10.2013: Turunçgillerde Anaçlar , Turunçgillerde Bitki Yetiştiriciliği
5.Hafta 15.10.2013: Kurban Bayramı
6.Hafta 22.10.2013: II. European Chestnut Congress, Debrecen, Macaristan
7.Hafta 29.10.2013: Cumhuriyet Bayramı
8.Hafta 05.11.2013: Turunçgillerde Yabancı Otlar, Zararlılar, Hastalıklar,
Turunçgil Meyve Kalitesi, Derim ve Sonrası Teknolojisi
9.Hafta 12.11.2013: International Plant Breeding Congress, Antalya
10.Hafta 19.11.2013: Arasınav
11.Hafta 26.11.2013: İncir
12.Hafta 03.12.2013: Zeytin
13.Hafta 10.12.2013: Trabzon hurması / Yenidünya
14.Hafta 17.12.2013: Kivi / Nar
15.Hafta 24.12.2013: Uygulama sınavı
13.04.2015
BB301 Zeynel DALKILIÇ
4
BB301 SUBTROPİK İKLİM
MEYVE TÜRLERİ
2 teorik + 2 uygulama Pazartesi 13:15-16:55
Yrd. Doç. Dr. Zeynel DALKILIÇ
0-533-5158159
zdalkilic@adu.edu.tr
http://web.adu.edu.tr/user/zdalkilic
13.04.2015
BB301 Zeynel DALKILIÇ
5
Bölüm 3: TURUNÇGİLLERİN BÜYÜME,
GELİŞME VE FİZYOLOJİSİ ÜZERİNDEKİ
ÇEVRESEL SINIRLAMALAR
Davies,F.S. ve L.G.Albrigo. 2005.
Turunçgiller. (Çev.: Z.Dalkılıç), Adnan
Menderes Üniversitesi Yayınları No:22,
Aydın, 272 s.
13.04.2015
6
Tropikal Bölgeler
Subtropikal Bölgeler
13.04.2015
7
Vegetatif Büyüme ve Gelişme
Üzerindeki Çevresel Sınırlamalar
Tohum Büyümesi ve Gelişmesi
Genç (Juvenile) Bitki
Aşılı Bitki
Sürgün ve Yaprak Büyümesi
Kök Büyümesi
13.04.2015
8
Çiçeklenme ve Meyve Tutumu
Üzerindeki Çevresel Sınırlamalar
Çiçeklenme Uyarımı ve Farklılaşması (Ayrım)
Çiçeklenme (Anthesis)
Çiçeklenme ile İlgili Etmenler
Tozlanma ve Meyve Tutumu
Meyve Tutumu Başlangıcı
Fizyolojik Döküm
13.04.2015
9
Meyve Verimi Üzerindeki
Çevresel Sınırlamalar
Meyve Büyümesi, Gelişmesi ve Kalitesini
Etkileyen Çevresel Etmenler
- Meyve Büyümesi
- Dışsal Kalite
- İçsel Kalite
13.04.2015
10
Bölüm 3: Turunçgillerin Büyüme,
Gelişme ve Fizyolojisi Üzerindeki
Çevresel Sınırlamalar
40° kuzey – 40° güney enlem arasında
En düşük sıcaklığın ≥–7°C
Verim subtropikte 100 t/ha, tropikte 15 t/ha
13.04.2015
11
Tropikal Bölgeler
Turunçgiller ≥18°C ortalama, ≥12.5°C en
düşük sıcaklık ister.
Sıcaklık birimi birikimi = (X-12.5)*gün
Düşük rakımlı : 0-500 m
~5000hu
Orta rakımlı
: 500-1500 m ~3500hu
Yüksek rakımlı : >1500 m
~1000hu
13.04.2015
12
Subtropikal Bölgeler
Tropikal alanlar
Trinidad (Puarco Havaalanı)
Kolombiya (Arcataca)
Kolombiya (Giradot)
Kolombiya (Palmira)
Kolombiya (LaFlorida)
Ekvador (Santa Ross)
Ekvador (Conocoto)
Kenya (Mombasa)
Kenya (Nairobi)
Uganda (Jinja)
Sri Lanka (Mannar)
Sri Lanka (Nuwara Elyia)
Enlem
10°40’K
10°30’K
4°20’K
3°30’K
4°40’K
3°30’G
0°15’G
4°00’G
1°20’G
0°30’K
9°00’K
7°00’K
Rakım(m)
10
30
400
1000
1800
10
2200
20
1600
1100
30
1900
Yıllık°C
5000
5500
5700
3500
1700
4400
1000
5200
2500
3330
5700
1000
Subtripikal alanlar
İspanya (Valencia)
Kaliforniya (Riverside)
Kaliforniya (Indio)
İsrail (Degania)
İsrail (Rehovot)
Florida (Orlando)
Teksas (Weslaco)
Brezilya (Limeira)
Enlem
39°30’K
34°00’K
33°40’K
32°40’K
31°50’K
28°40’K
26°05’K
22°30’G
Rakım(m)
30
260
-10
-200
50
30
40
700
Yıllık°C
1600
1700
3900
3600
2600
3700
3900
3000
Sub-Tropik290212.ppt
13.04.2015
13
VEGETATİF BÜYÜME VE GELİŞME
ÜZERİNDEKİ ÇEVRESEL SINIRLAMALAR
Tohum Büyümesi ve Gelişmesi
Testa, endosperm, nusellus
2 kotiledon, 1-7 embriyo, hipogeal çimlenme
Kök ucu 9 – 38°C arasında uzar.
Üç yapraklı portakal ≥9°C, kaba limon ≥15°C
15-20°C’de 80 gün, 30-35°C’de 14-30 gün
Testa’nın çıkartılması çimlenmenin daha düşük
sıcaklıkta ve hızlı gerçekleşmesini sağlar.
Neden? Işık yoğunluğu çimlenmeyi etkilemez.
13.04.2015
14
13.04.2015
15
13.04.2015
16
Genç (Juvenile) Bitki
Uzun gençlik kısırlığı periyodu vardır.
Tohum çimlendikten sonra çöğür ilk birkaç hafta
apikal meristemden büyür.
Bitki büyüdükçe apikal meristem ölür. Yeni
sürgünler lateral tomurcuklardan oluşur.
Simpodiyal (zig-zag) büyüme
‘Determinate’ büyüme
Filotaksi: portakal 3/8, altıntop 2/5
13.04.2015
17
Genç (Juvenile) Bitkidevam
Gençlik kısırlığı ağacın kuvveti ve sıcaklık birimi
birikimi ile ters orantılıdır.
Laym, limon ≤2 yıl
Hava daldırması ile çoğaltılan ‘Tahiti’ laymı~1yıl
Mandarin, portakal, altıntop 5-13 yıl
Çok yağışlı düşük rakımdaki tropikal alanda
gençlik kısırlığı, kurak subtropiklere göre
daha kısadır.
13.04.2015
18
Genç (Juvenile) Bitkidevam
Gençlik kısırlığı periyodunun kısaltılması ıslahta
zaman kazandırır.
Calamondin, ‘Key’ laymı 30°C gündüz, 25°C
gece, 16 saat ışıkta çimlenme ≤18 ay
Çöğürler serada tek uzun gövdeli yetiştirildikten
sonra tepesi aşağıya eğilerek çiçeklenme
uyarılır. Nasıl?
13.04.2015
19
Aşılı Bitki
Anaç + kalem
1700 hu 30 ay Riverside, CA, ABD
5700 hu 15 ay Monnar, Sri Lanka
5700 hu düşük rakımlı tropikte 4 m, 3 yaşlı
2000 hu yüksek rakımlı tropikte 3 m, 4 yaşlı
1600 hu Valencia, İspanya yarı kurak subtropik
3700 hu Orlando, FL,ABD nemli subtropik
13.04.2015
20
http://www.ndsu.edu/pubweb/chiwonlee/plsc368/lecture/cpt14/chpt14no8.jpg
13.04.2015
21
Aşılı Bitkidevam
Işık yoğunluğu, fotosentez ve yaprak sıcaklığı
PPF: fotosentetik ışın akımı, 0–700 µmol m-2 s-1
2000–2200 µmol m-2 s-1 deniz seviyesinde tam
güneş ışığında
Kurak güney Afrika’da PPF = 100 µmol m-2 s-1 ,
fotosentez = 2 – 6 µmol m-2 s-1
Yaprak sıcaklığı, hava sıcaklığından 7 – 10°C
daha yüksek olabilir.
Net fotosentez için en uygun sıcaklık 28-30°C
13.04.2015
22
13.04.2015
23
Aşılı Bitkidevam
Yüksek sıcaklık RuBisCo (ribulaz 1,5-bisfosfat
karboksilaz) aktivitesini azaltır. Stomalar
kapanır.
Düşük nemde 15-22°C en uygundur.
Kiraz 25–30 µmol m-2 s-1 kışın yaprak döker
Elma 9–12 µmol m-2 s-1 kışın yaprak döker
Turunçgiller 2–6 µmol m-2 s-1 herdem yeşil
Kırmızı ötesi ışık sürgün büyümesini uyarır.
Kırmızı ışık sürgün büyümesini engeller.
13.04.2015
24
Sürgün ve Yaprak Büyümesi
Subtropikte sıcaklık (12.5°C), tropikte yağış
Düşük rakımlı tropikte en çok sürgün uzaması
Subtropikte ilkbaharda mart-nisan 12-20°C
daha çok büyüme noktası, kısa boğum arası
Yazın haziran-temmuz 25-30°C daha az
büyüme noktası, uzun boğum arası
Tropikte su sınırlı değilse yıl boyu sürgün üretilir
13.04.2015
25
http://gulfcoastgreenie.typepad.com/.a/6a011570420d6d970b0120a94b92f0970b-800wi - Ujukitsu limon?
13.04.2015
26
Sürgün ve Yaprak Büyümesidevam
3 yaş ~16000 adet yaprak, ~34 m² alanı
6 yaş ~37000 adet yaprak, ~59 m² alanı
9 yaş ~93000 adet yaprak,~146 m² alanı
29 yaş ~173000 adet yaprak,~203 m² alanı
LAI (yaprak alan indeksi): bitki tarafından
kaplanan birim alana düşen toplam yaprak
yüzey alanı
Yüksek LAI, düşük PPF
13.04.2015
27
Sürgün ve Yaprak Büyümesidevam
Yeni yapraklar 4-6 haftaya kadar karbon alıcıdır
Stomalar alt (abaxial) yüzeydedir.
Sağlıklı yaprak ağaçta 3 yıl kalabilir.
13.04.2015
28
Kök Büyümesi
≥7°C en düşük, 17-30°C en uygun
Mayıs-haziran, ağustos-eylül
Kök hidrolik su geçirgenliği 10°C  30°C artar.
Kışın yapraklar neden sararır?
Kumlu toprakta elverişli su <%45 düştüğünde
kök üretimi azalır.
Su baskını kökleri öldürebilir. Neden? SO2
13.04.2015
29
13.04.2015
30
ÇİÇEKLENME VE MEYVE
TUTUMU ÜZERİNDEKİ
ÇEVRESEL SINIRLAMALAR
Sıcaklık ve su çiçeklenme zamanı ve süresini
belirler.
Çevresel etmenler çiçek tipini, ağaç üzerindeki
dağılımını, meyve tutum yüzdesini, ürün
miktarını
13.04.2015
31
http://www.flickr.com/photos/innermt/4577396015/sizes/l/in/photostream
13.04.2015
/
32
http://selectree.calpoly.edu/Photos/Citrus_limon/images/flower(bud).jpg
13.04.2015
33
http://us.123rf.com/400wm/400/400/marzolino/marzolino1004/marzolino100400014/6901126-bunch-of-sunny-citrus-flowerbuds-and-leaves-on-a-blurry-bacckground.jpg
13.04.2015
34
http://us.123rf.com/400wm/400/400/yogeshsmore/yogeshsmore1206/y
ogeshsmore120604279/14021259-flower-buds-of-citrus-maximapomelo-citrus-grandis-arunachal-pradesh-india.jpg
http://gardenspot.blogspot.com/pictures/lemon_buds.jpg - Meyer limon
13.04.2015
35
http://photography.colinpurrington.com/Nature/plants/i-FWKcLG7/0/M/grapefruit-bud-M.jpg
13.04.2015
36
http://www.crec.ifas.ufl.edu/extension/flowerbud/2012/index.shtml
13.04.2015
37
http://imgc.allpostersimages.com/images/P-473-48890/64/6470/DQSH100Z/posters/biodisc-cross-section-of-the-floralbud-through-the-ovary-of-the-orange-citrus-sinensis-lm-x4.jpg
Cross-Section of the Floral Bud Through the Ovary of the Orange
(Citrus sinensis), LM X4
13.04.2015
38
http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-online/library/webb/BOT410/Angiosperm/FlowersFruitsSeedsLabCombo.htm
13.04.2015
39
Çiçeklenme Uyarımı ve
Farklılaşması (Ayrım)
Subtropikte düşük sıcaklık, tropikte kuraklık
Sürgün ve kök büyümesi durur.
Vegetatif tomurcuk  generatif tomurcuk
Verdelli limonculuğu: İtalya’da yaz süresince su
verilmez. Sonbaharda sulama başlar. 3-4
hafta sonra çiçek açar.
Gibberellik asit ayrımı engeller ve çiçeklenmeyi
önler.
13.04.2015
40
Kümbet şeklindeki apikal meristem genişler,
düzleşir. Taç yaprak taslakları oluştuktan
sonra gibberellik asit artık vegetatif duruma
döndüremez.
Büyüme ucu çanak yaprak oluşturursa yan
tomurcuklar çiçekleri oluşturur.
Büyüme ucu yaprakları oluşturursa yan
tomurcuklar dikenleri oluşturur.
Diken değişikliğe uğramış çiçek tomurcuğudur.
13.04.2015
41
Ağustos ¦ Eylül ¦ Ekim ¦ Kasım ¦ Aralık ¦ Ocak ¦ Şubat ¦ Mart ¦ Nisan
¦

Mikroskopik
tomurcuk
patlaması
Çiçek
sürgünü
Vegetatif
sürgün
Dinlenen
tomurcuk
¦
Dinlenen
tomurcuk
¦
¦
¦
¦
¦
¦
¦

Mikroskopik
tomurcuk
patlaması
¦
¦


Makroskopik Çiçek
¦

Çiçeklenme
tomurcuk
tomurcuk. ‘bloom’
patlaması
görülebilir
Tepe çiçeği
¦
oluşumu
¦

Makroskopik
tomurcuk
patlaması
¦
Şekil 3.5. Kuzey yarıkürede bir subtropikal iklimde turunçgillerde çiçeklenmeye
(anthesis) yol açan olayların ilerlemesinin diyagramatik gösterilişi. Kaynak: Lord
ve Eckard (1985).
13.04.2015
42
Currently, two waves of flower buds have initiated growth and some flower buds in the first wave are swollen and young leaflets are pushing from a few, most advanced
vegetative buds (Fig 1 to 3). The Flowering Monitor System indicates this growth started about 10-12 December and the projected bloom dates for this first wave of
flowers is now February 4 to 5, if normal or warmer weather continues as it has this past week. This first wave was induced at about 600 to 800 accumulated hours below
68 degrees F from southern to northern districts. The most northern district (Umatilla) may flower even earlier, 21 January.
After the initiation of the first wave another 200 to 250 hours of cool temperatures accumulated before the second wave initiated growth. This wave of flower buds is
projected to bloom in early March (March 2 to 5). The total accumulated hours will be from 800 to 1050 hours depending on the citrus growing district. The lowest levels
of induction are in the southern districts, particularly the Indian River (only 600 hours for the first wave and 720 for likely second wave).
Flower induction is essentially over. Now we can wait and see if the bloom dates will really be as early as projected. I only saw a scattered amount of buds with leaflets
exposed, but the other buds will jump forward in development if we get another week of 80 degree weather.
Even if the 2 projected waves of flowering come later than early February and March, they will still be about 1 month apart and cause a prolonged bloom period. This will
make psyllid control more difficult. Also with an El Nino year and higher probability for spring rains, some post bloom fruit drop may emerge by the second flowering
period. See the extension information at http://www.crec.ifas.ufl.edu/extension/fungal/diseases.shtml for more details about this potential problem.
The crop potential for trees with a good current crop from the first wave of inducted buds will be weak, but the second wave had a moderate level of induction and maybe
a medium crop can be anticipated overall for these trees. For light cropped trees, a reasonably heavy crop should occur if we have finally gotten over the residual
hurricane effects. The real question is how many of each kind of tree do we now have?
(Questions?) – If you have any questions regarding flower bud induction and flower development, please contact me (albrigo@ufl.edu or phone 863-956-1151 ext 1207).
http://www.crec.ifas.ufl.edu/extension/flowerbud/images/1_11_07_c.jpg
13.04.2015
43
Çiçeklenme (Anthesis)
9.4°C çiçeklenme için en düşük eşik noktası
(threshold) sıcaklığıdır.
Hüzme (cyme)
Önce 1.pozisyon, sonra en tabandaki tomurcuk
açar. 2.pozisyondaki çiçek en son açar.
Neden?
Çiçek büyüklüğü tepeden en sona doğru azalır.
Geç açan çiçekler daha hızlı büyür, erken
açanlardan daha uzun süre ağaçta kalır.
13.04.2015
44
http://us.123rf.com/400wm/400/400/marzolino/marzolino1004/marzolino100400014/6901126-bunch-of-sunny-citrus-flowerbuds-and-leaves-on-a-blurry-bacckground.jpg
13.04.2015
45
Tablo 3.2a. ‘Hamlin’ portakalının çiçek kısımları (‘inflorescence’) üzerinde çiçek sayısı ve pozisyonu yönünden meyve tutum sayıları, 1970.
Çiçek
pozisyonu
Çiçek sayısı/çiçek durumu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Çiçek
sayısı
% meyve
tutumu
‘Hamlin’
11
40
731
5.9
327
17.1
257
4.7
185
7.6
1
127
2.4
1
56
1.8
7
21
0.0
8
8
0.0
9
1
0.0
2
1
1
1
14
18
4
10
5
3
3
3
2
6
3
3
2
3
4
5
6
3
1
1
2
2
Çiçek sayısı
404
140
216
232
355
210
91
56
9
% meyve
tutumu
9.9
10.7
9.7
6.0
4.8
5.7
4.4
3.6
11.1
13.04.2015
1713
7.5
46
Tablo 3.2b. ‘Valencia’ portakalının çiçek kısımları (‘inflorescence’) üzerinde çiçek sayısı ve pozisyonu yönünden meyve tutum sayıları, 1970.
Çiçek
pozisyonu
‘Valencia’
11
Çiçek sayısı/çiçek durumu
1
2
3
4
4
2
2
9
3
5
2
6
8
9
Çiçek
sayısı
% meyve
tutumu
1
640
1.0
337
9.5
268
4.9
212
6.6
6
7
7
3
4
4
3
1
3
6
3
4
7
1
2
5
3
130
2.3
6
2
68
2.9
19
5.3
4
0.0
7
1
8
Çiçek sayısı
303
138
168
328
310
294
105
32
% meyve
1.3
13.04.2015
tutumu
8.0
6.0
4.9
5.2
4.4
1.9
6.3
1678
47
4.4
5 Temel Büyüme Tipi
1. Generatif sürgün: yapraksız
2. Karışık sürgün: birkaç çiçek, yaprak
3. Karışık sürgün: birçok çiçek, geniş yaprak
4. Karışık sürgün: birkaç çiçek, pek çok yaprak
5. Vegetatif sürgün: sadece yaprak
Yapraklı-çiçekli sürgün, yapraksız-çiçekli
sürgünden daha çok meyve tutar. Neden?
13.04.2015
48
http://2.bp.blogspot.com/_cWUuhaewMlg/SZ4yPrB_5II/AAAAAAAAAJA/9m
ZWHN909z0/s400/DSCN6894.JPG
13.04.2015
http://aob.oxfordjournals.org/content/early/2012/08/21/aob.mcs190/F1.small.gif
49
- Artan fotosentez  karbonhidrat
- Hormonlar  gelişmiş iletim demeti bağlantısı
(su stresini azaltabilir)
- Daha çok besin maddesi çekmesi
Kışın uzun süreli düşük sıcaklıkta, yapraksızçiçekli sürgün oluşur.
Kışın yüksek sıcaklıkta, yapraklı-çiçekli oluşur.
13.04.2015
50
Çiçeklenme süresince <20°C gibi orta ve düşük
sıcaklık daha uzun çiçeklenme periyoduna
neden olur.
25-30°C gibi daha yüksek sıcaklık daha kısa
çiçeklenme periyoduna neden olur.
Çiçek uyarımı süresince üre uygulaması
yapraklı-çiçekli sürgün sayısını artırabilir.
Neden?
13.04.2015
51
Çiçeklenme ile İlgili Etmenler
- Karbonhidratlar:bilezik almak↑,‘Murcott’yıkımı↑
- Hormonlar :ayrımdan önce GA3 çiçeklenmeyi↓
- Sıcaklık
: düşük sıcaklık çiçeklenmeyi↑
- Su ilişkisi
: stresi çiçeklenmeyi ↑
- Besin maddeleri: aşırı N çiçeklenmeyi ↓, üre ↑
13.04.2015
52
Tablo 3.3. Yapraktan üre uygulamasının ve düşük sıcaklık stresinin yapraktaki NH3-NH4+
miktarı ve 5 yaşlı ‘Washington’ göbekli portakallarının köklü çelikleri üzerine etkileri.
Düşük sıcaklık Yaprak NH3-NH4+
stresinin süresi miktarı1
(hafta)
Üresiz
Üreli
13.04.2015
Ağaç başına ort.
çiçek sayısı
Üresiz
Üreli
0
456 a
-
6a
-
4
559 b
928 (% 166)
117 b
227 (% 194)
6
583 b
1253 (% 215)
131 b
310 (% 230)
8
672 a
900 (% 134)
347 a
437 (% 126)
53
Tozlanma ve Meyve Tutumu
Çoğu çeşit yabancı tozlanmaya gereksinim
duymaz. Örn. ‘Marsh’
Ancak, ‘Orlando’, ‘Robinson’, ‘Hamlin’
tozlanmaya ihtiyaç duyar.
Partenokarpi : döllenme olmadan meyve tutumu
Polen tüpü büyümesi 2 gün – 4 hafta
arasındadır. Yüksek sıcaklık (25-30°C) ↑,
düşük sıcaklık (<20°C) ↓
13.04.2015
54
Meyve Tutumu Başlangıcı
100 000-200 000 adet çiçek üretilir.
<%1-2 (1000-2000) derilebilir meyve oluşturur.
İlk meyve dökümü tam çiçeklenmeden 3-4 hafta
sonra: zayıf veya yeterince tozlanmamış
çiçekler, zararlanmış stilus ve ovaryum.
İkinci döküm mayıs-haziran: fizyolojik döküm
Döküm tabakaları:
çiçek sapının tabanında: ilk döküm
yumurtalığın tabanında : ikinci döküm
13.04.2015
55
Yumurtalık
çapı (mm)
<1
‘Washington’ göbekli
Meyve sayısı
Tomurcuk
sayısı
59,635
Çiçek sayısı
+Pedisel
Toplam sayı
-Pedisel
‘Valencia’ portakalı
Meyve sayısı
¦
¦
674
1,002
12
61,323
Tomurcuk
sayısı
20,020
Çiçek sayısı
+Pedisel
Toplam sayı
-Pedisel
341
893
173
21,427
2
22,790
14,939
13,953
344
52,026
4,099
565
5,468
2,621
12,753
3
10,804
15,295
25,043
541
51,683
1,365
1,031
11,151
1,880
15,427
4
3,114
2,321
13,469
589
19,493
499
219
7,610
2,533
10,861
6
3,853
460
4,319
-
7
1,956
2,161
4,124
5
-
6
-
-
2,399
634
3,033
-
-
702
1,898
2,600
7
-
-
1,250
643
1,893
-
-
137
1,164
1,301
8
-
-
586
450
1,036
-
-
59
582
641
9
-
-
417
663
1,080
-
-
21
699
720
10
-
-
179
462
641
-
-
5
611
616
11
-
-
77
357
434
-
-
2
453
455
12
-
-
37
275
312
-
-
1
392
393
13
-
-
20
194
214
-
-
5
297
302
14
-
-
7
137
144
-
-
-
237
237
15
-
-
7
118
125
-
-
-
158
158
16
-
-
3
79
82
-
-
-
106
106
17
-
-
2
71
73
-
-
-
83
83
18
-
-
2
55
57
-
-
-
65
65
19
-
-
2
40
42
-
-
-
34
34
20
-
-
-
32
32
-
-
-
23
23
>21
-
-
-
232
232
-
-
-
61
61
6,388
198,274
25,983
2,163
28,010
16,231
72,387
Toplam
96,434
33,235
62,308
Ort.
olgun
meyve/
sayısı ağaç
Toplam
tomurc./çiçek
ağaç
Dağılım
419
13.04.2015
% 48.5
708
56
198,693
% 16.7
% 31.4
% 3.2
ürün=% 0.2
% 35.5
% 3.0
% 38.3
% 22.2
73,095
ürün=% 1
GA3, ‘Orlando’ tanjelo gibi zayıf partenokarpik
çeşitlerde ilk meyve tutumunu artırır.
BA, İspanya’da göbekli portakallarda meyve
tutumunu artırır.
Çiçeklenme periyodunun erken devresinde
açan çiçekler, daha sonra açanlardan daha
zayıf meyve tutar.
>40°C yüksek sıcaklık ‘Washington Navel’de
çok meyve dökümüne neden olur. Neden?
13.04.2015
57
Fizyolojik (Haziran) Döküm
Mayıs-haziran
0.5-2.0 cm çapındaki meyvecikler dökülür.
Karbonhidrat, su, hormonlar, metabolit rekabeti
Yaprak sıcaklığı 35-40°C + su stresi  döküm ↑
Meyvenin tabanındaki ayrım tabakasından olur.
Çiçek sapı geçici süre ile ağaçta kalır.
13.04.2015
58
13.04.2015
59
MEYVE VERİMİ ÜZERİNDEKİ
ÇEVRESEL SINIRLAMALAR
Ağaç verimlilik süresi düşük rakımlı tropiklerde
ve nemli subtropiklerde en kısadır. Neden?
Ağaç verimliliği (bahçe ömrü):
Nemli tropikte 15-20 yıla kadar ↑
Düşük rakımlı tropikte 10-15 yıla kadar ↑
Akdeniz ikliminde 20-25 yıla kadar ↑
Hastalık ve zararlı baskısı bu konuda etkilidir.
13.04.2015
60
Verimin düzensizliği iklim ile ilgilidir
13.04.2015
61
Şekil 3.6. 38 yıllık bir sürede Kaliforniya’daki ‘Washington’ göbeklisinin verimi.
Verimlilik ↑ altıntop > portakal > limon > laym >
mandarin ↓
Florida,ABD’de verim (ton/ha):
altıntop : 41 – 120
portakal : 31 – 100
Bahçenin verim etkinliği: birim alandan üretilen
en yüksek meyve kuru maddesi (SÇKM)
Pazarlanabilir meyve yüzdesi, meyve suyu
kalitesi ve kantitesi kurak/yarı kurak
subtropikte daha yüksektir.
13.04.2015
62
METVE BÜYÜMESİ, GELİŞMESİ
VE KALİTESİNİ ETKİLEYEN
ÇEVRESEL ETMENLER
İklim
Tropikler : düşük, orta, yüksek rakım
Subtropikler : kurak, nemli
13.04.2015
63
Meyve Büyümesi
Sigmoid eğri izleyerek 4 safhadır.
Safha I: hücre bölünmesi, çiçeklenmeden sonra 1.0-1.5
ay sürer.
Safha II: hücre farklılaşması (meyve suyu tulumcukları,
albedo, flavedo)
Safha III: hücre genişlemesi. Büyüklük ve SÇKM ↑↑.
Limon ve laymda 2-3 ay, portakal ve altıntopta >6 ay.
Düşük rakımlı tropikte 3-4 ay, yarı-kurak serin sahil
subtropikte 10 ay.
Safha IV: olgunlaşma. TA (toplam asit) ↓, SÇKM ↑.
‘Valencia’ için SÇKM:TA oranı düşük rakımlı tropikte
6-7 ay, Akdeniz ikliminde 14-16 ay.
13.04.2015
64
Şekil 3.7. Tropikal ve subtropikal alanlardaki ‘Valencia’ portakalının büyüme oranlarının karşılaştırılması. Çiçeklenme ortası veya ‘sıfır’ taç
yaprağı döküm tarihleri şöyle hesaplanmıştır: , Riverside, 4 Mayıs 1961; , Indio, 6 Nisan 1962; , Santa Paula, 11 Mayıs 1964; , Cartagena,
yaklaşık 25 Haziran 1966; , Medellin, 20 Ocak 1967. Palmira verileri (), orta mevsim tipi olduğu görülen yerel çeşit ‘Lerma’ için verilmiştir.
13.04.2015
65
Kaynak: Reuther
ve Rios-Castano (1969).
Dışsal Kalite
1. Meyve kabuk rengi: klorofil, karoten,
antosiyan, likopen.
<15°C’de klorofil  kromoplast
Karotenoid sentezi >35°C ↓, <15°C ↓
‘Valencia’ tekrar yeşillenebilir. Neden?
Kan portakallarında durum nasıldır?
Kuvvetli büyüyen ağaç, daha yavaş büyüyen
ağaçtan daha zayıf renkli meyve üretir.
Neden?
13.04.2015
66
2. Lekeler: abiyotik, biyotik
Meyvenin taze olarak pazarlanmasını engeller.
Nemli subtropik ve tropikte hastalık ve zararlılar
daha çoktur.
3. Meyve şekli: Safha I’deki yüksek sıcaklık
nedeni ile albedoda aşırı hücre bölünmesi
koyun burnu (sheepnosed) (takoz) meyve
oluşturur.
13.04.2015
67
İçsel Kalite
Su, meyvenin %85-90’ının oluşturur.
Karbonhidratlar, SÇKM’nin %75-80’ini oluşturur.
Meyve büyüklüğü sulama veya yağış ile artar.
Koparılmış meyveli dalcıktaki yapraklar uzun
süre turgor durumunda kalır. Su yaprağa,
meyvenin hangi tabakasından gider?
SÇKM düşük rakımlı tropikte en hızlı, serin sahil
subtropikte en yavaş şekilde meyvede birikir.
13.04.2015
68
Şekil 3.8. Kolombiya ve Kaliforniya’da yetiştirilen ‘Valencia’ portakallarının meyve suyundaki yüzde toplam çözünebilir kuru
maddelerdeki eğilimlerin karşılaştırılması. Simgeler: , Cartagena; , Palmira; , Medellin; , Indio; , Lindsay; , Riverside; ,
Santa Paula. Kaynak: Reuther ve Rios-Castano (1969).
13.04.2015
69
TA, düşük rakımlı tropikte portakal%2.0%0.5↓
Altıntop, daha iyi kaliteye ulaşır.
TA,yarı-kurak ve kurak subtropikte daha yavaş↓
SÇKM:TA oranı = olgunluk indisi
‘Valencia’ portakalında en düşük SÇKM:TA=9.1
düşük veya orta rakımlı tropikte 6-7 ayda
yüksek rakımlı tropikte 8-12 ayda
sahil subtropikte 14-16 ayda oluşur.
Düşük sıcaklık ve su sınırlayıcı etmenlerdir.
13.04.2015
70
Şekil 3.9. İlerleyen olgunlaşma ile ilişkili olarak ‘Valencia’ portakallarının meyve suyundaki toplam asit (anhydrous sitrik olarak
hesaplanmıştır) konsantrasyonlarındaki eğilimlerin karşılaştırılması. Simgeler: , Cartagena; , Palmira; , Medellin; , Indio; ,
Lindsay; , Riverside; , Santa Paula. Kaynak: Reuther ve Rios-Castano (1969).
13.04.2015
71
Şekil 3.10. Tropikal ve subtropikal iklimlerdeki ilerleyen olgunlaşma ile ilişkili olarak ‘Valencia’ portakallarının meyve suyundaki
toplam asit konsantrasyonları ve toplam çözünebilir kuru madde oranlarının eğilimlerinin karşılaştırılması. Simgeler: , Cartagena;
, Palmira; , Medellin; , Indio; , Lindsay; , Riverside; , Santa Paula; -------, ekstrapolasyon. Kaynak: Reuther ve RiosCastano (1969).
13.04.2015
72
http://jxb.oxfordjournals.org/content/58/15-16/4161/F2.large.jpg - (Liu ve ark. 2007)
13.04.2015
73
Fig. 3. (A) Maturation of mutant ‘Hong Anliu’ (left two in each panel) and wild-type fruit (right two in each panel).
Fruits are shown at 120, 150, 170, 190, and 220 DAF (days after flowering) from the top panel to the bottom panel.
(B) Peeled fruit of mutant ‘Hong Anliu’ (left) and wild-type fruit (right) to show the red colour of segment
membranes in the mutant. (C) Juice sacs’ (microphotograph) of mutant ‘Hong Anliu’ (top) and wild-type fruit
‘Anliu’ (bottom) to show the red part of the mutant ‘Hong Anliu’ juice sac (Liu ve ark. 2007).
13.04.2015
74
13.04.2015
75