Basic ICD-10 ั ์ จร ัสชยศรี ั โดย ผศ.นพ.วีระศกดิ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาล ัยศรีนครินทรวิโรฒ ขนตอนวิ ั้ ธก ี ารให้รห ัส 1. เลือก คาหล ัก ของโรค 2. ใชค้ ำหลักเปิ ดหำรหัสจำก ICD-10 เล่มดรรชนีค ้นหำโรค ื 3. ตรวจสอบรำยละเอียดจำกหนังสอ ICD-10 เล่มตำรำงกำรจัดกลุม ่ โรค เพือ ่ เลือกรหัสทีเ่ หมำะสม รห ัสทีไ่ ด้จากการเปิ ดดรรชนี ่ นอยู่ • ไม่มรี ห ัสซอ ั ลักษณ์ .- ซงึ่ จะมี 3 หรือ 4 ตำแหน่ง - รหัสทีไ่ ม่มส ี ญ - เป็ นเพียงรหัสทีอ ่ ำจเป็ นไปได ้เท่ำนัน ้ - ต ้องอ่ำนกฎของแต่ละรหัสก่อนใน ICD-10 เล่มที่ 1 ิ ใจเลือกใชรหั ้ สใด ตำรำงจัดกลุม ่ โรค ก่อนตัดสน ่ นอยู่ • มีรห ัสซอ ั ลักษณ์ .- ซงึ่ จะมี 3 ตำแหน่ง เป็ นรหัสที่ - รหัสทีม ่ ส ี ญ ไม่สมบูรณ์ต ้องเปิ ดหำรหัสตำแหน่งที่ 4 และ 5 ใน ICD-10 เล่มที่ 1 ตำรำงจัดกลุม ่ โรค ั ลักษณ์ .- แต่ก็ไม่สมบูรณ์ - ยกเว้น บำงรหัสแม ้ไม่มส ี ญ ต ้องเปิ ดหำรหัสตำแหน่งที่ 5 ใน ICD-10 เล่มที่ 1 ่ รหัสตำแหน่งโรคกล ้ำมเนือ ตำรำงจัดกลุม ่ โรค เชน ้ และกระดูก ตรวจสอบรายละเอียดจาก ICD-10 เล่มตารางการจ ัดกลุม ่ โรค เพือ ่ เลือกรห ัสทีเ่ หมาะสม กรณี ่ นอยู”่ “ไม่มรี ห ัสซอ ขนตอนสุ ั้ ดท้าย ของการให้รห ัส ICD-10 • การเรียนรูว้ า่ รห ัสนนๆมี ั้ : ้ สอย่ำงไร - กฎกำรใชรหั ้ - สำมำรถใชในกรณี ผู ้ป่ วยลักษณะใดได ้บ ้ำง - มีข ้อยกเว ้นในกำรให ้รหัสอย่ำงไร ้ - มีรหัสอืน ่ ทีอ ่ ำจเลือกมำใชแทนรหั สนีห ้ รือไม่ ื ICD-10 เล่มที่ 1 หาข้อมูลได้จากหน ังสอ ้ สโดยละเอียด ปรำกฏอยูใ่ น : • วิธก ี ำรใชรหั - คำอธิบำย และตัวอย่ำงโรคของรหัสนัน ้ ิ กลุม - คำอธิบำยกลุม ่ รหัส ทีร่ หัสนัน ้ เป็ นสมำชก ่ - คำอธิบำยต ้นหมวด ทีร่ หัสนัน ้ อยูใ่ นหมวด - คำอธิบำยต ้นบท ทีบ ่ รรจุรหัสนัน ้ ไว ้ แนวคิดการกาหนดและเรียงรห ัส ICD-10 เล่ม ตารางการจ ัดกลุม ่ โรค A03 Shigellosis A03.0 Shigellosis due to Shigella dysenteriae Group A shigellosis [Shiga-Kruse dysentery] A03.1 Shigellosis due to Shigella flexneri โรคทีส ่ าค ัญ พบบ่อย Group B shigellosis มีล ักษณะโดดเด่น A03.2 Shigellosis due to Shigella boydii จะมีรห ัสจาเพาะ Group C shigellosis A03.3 Shigellosis due to Shigella sonnei Group D shigellosis A03.8 Other shigellosis โรคทีพ ่ บน้อย A03.9 Shigellosis, unspecified หลายโรคใชร้ ห ัสเดียวก ัน ไม่มรี ห ัสจาเพาะ Bacillary dysentery NOS ั โรคทีว่ น ิ จ ิ ฉ ัยไม่ชดเจน ไม่ทราบรายละเอียด ั สญล ักษณ์ เครือ ่ งหมายและคาจาเพาะ ทีใ่ ชใ้ น ICD-10 เล่ม ตารางการจ ัดกลุม ่ โรค Inclusion และ exclusion “Includes” รวมถึง “Excludes” ไม่รวมถึง ในกรณีท ี่ ‘Excludes” จะวงเล็บบอกว่า โรคหรือภาวะทีไ่ ม่รวมถึงนนใช ั้ ร้ ห ัสใด N18 Chronic renal failure Includes: Chronic uraemia Diffuse sclerosing glomerulonephritis Excludes: Chronic renal failure with hypertension (I12.0) And ่ • มีควำมหมำยว่ำ “and/or” เชน A18.0 Tuberculosis of bones and joints อาจหมายความได้ 3 รูปแบบ คือ 1. Tuberculosis of bones 2. Tuberculosis of joint 3. Tuberculosis of bones and joint NOS ย่อมาจาก “not otherwise specified” แปลว่า “มิได้ระบุรายละเอียดนอกเหนือจากนี”้ ้ าก ับคาเรียกชอ ื่ โรคหรือรห ัสโรคที่ ใชก “กากวมไม่มรี ายละเอียดทีค ่ วรจะมี” A04.9 Bacterial intestinal infection, unspecified Bacterial enteritis NOS เครือ ่ งหมาย # ้ าก ับหน้ารห ัสหรือชอ ื่ โรคทีเ่ พิม ่ ้ ใน ICD-10-TM เชน ใชก ่ ขึน A91 Dengue haemorrhagic fever # A91.0 # A91.1 # A91.9 Dengue haemorrhagic fever with shock Dengue haemorrhagic fever without shock Dengue haemorrhagic fever, unspecified A63.0 Anogenital (veneral) warts # Anogenital condyloma acuminatum ทาไมต้องกล ับไปตรวจสอบก ับ ICD-10 เล่ม ตารางการจ ัดกลุม ่ โรค อีก ? บางโรคใชร้ ห ัสรวม • รหัสรวม หมำยถึง รหัสทีม ่ ค ี วำมหมำยครอบคลุม โรคมำกกว่ำ 1 โรค ้ สเดียวครอบคลุมโรค • หำกพบว่ำสำมำรถใชรหั ้ สรวมรหัสเดียวนัน 2 โรค ให ้ใชรหั ้ เสมอ I05.2 Mitral stenosis with insufficiency J85.1 Abscess of lung with pneumonia K80.0 Calculus of gallbladder with acute cholecystitis N20.2 Calculus of kidney with calculus of ureter N70.0 Acute salpingitis with oophoritis Q37.9 Cleft lip with cleft palate Calculus (นิว่ ) • ผู ้ป่ วยเป็ นนิว่ ในท่อไต (calculus of ureter) และในไต (calculus of kidney) ่ งอายุ บางโรครห ัสเปลีย ่ นตามชว Bronchitis ื ดรรชนีคอ • รหัสขัน ้ ต ้นทีไ่ ด ้จำกหนังสอ ื รหัส J40 (เนือ ่ งจำกไม่ระบุวำ่ เป็ น Bronchitis ชนิดใด) ื ICD-10 • แต่หำกตรวจสอบรหัสจำกหนังสอ ้ ส J40 ปรำกฏอยูใ่ น เล่มที่ 1 จะพบกฎกำรใชรหั คำอธิบำยของรหัสดังกล่ำว แบบฝึ กหัดที่ 4 Diagnosis รายละเอียดผู้ป่วย 1. Acute bronchitis เด็กอายุ 12 ปี ไอมีเสมหะ เจ็บหน้าอก มา 7 วัน 2. Pneumothorax ชาย 34 ปี ขับมอเตอร์ ไซด์ลม้ หน้าอกกระแทกแฮนด์รถ แน่นหน้าอก 3. Burn หญิง 28 ปี โดนน้ าร้อนลวกที่ มือขาว ความลึก third degree และที่ตน้ ขา ความลึก second degree 4. Acute cholecystitis หญิง 44 ปี มีไข้ ปวดท้องด้านขวาล่าง ผลตรวจ Ultrasound พบ Multiple gallstones with cholecytitis 5. Internal hemorrhoid หญิง 38 ปี ตั้งครรภ์ 35 สัปดาห์ มีติ่งเนื้อที่กน้ เลือดออกเวลาถ่ายอุจจาระ 6. Blunt trauma abdomen ชาย 25 ปี โดนรถชน ทาผ่าตัดช่องท้อง ผล Rupture liver และ Rupture spleen 7. Mitral stenosis with mitral regurgitation หญิง 28 ปี มีโรคประจาตัวเป็ นโรคหัวใจ มาด้วยอาการเหนื่อย รหัส ICD 1. 2. 1. 2. 1. Acute bronchitis เด็กอำยุ 12 ปี ไอมีเสมหะ เจ็บหน ้ำอก มำ 7 วัน 2. Pneumothorax ชำย 34 ปี ขับมอเตอร์ไซด์ล ้ม หน ้ำอกกระแทกแฮนด์รถ แน่นหน ้ำอก 3. Burn หญิง 28 ปี โดนน้ ำร ้อนลวกทีม ่ อ ื ขำว ควำมลึก third degree และทีต ่ ้นขำ ควำมลึก second degree 4. Acute cholecystitis หญิง 44 ปี มีไข ้ ปวดท ้องด ้ำนขวำล่ำง ผลตรวจ Ultrasound พบ Multiple gallstones with cholecytitis 5. Internal hemorrhoid ั ดำห์ มีตงิ่ เนือ หญิง 38 ปี ตัง้ ครรภ์ 35 สป ้ ทีก ่ ้น เลือดออกเวลำถ่ำยอุจจำระ 6. Blunt trauma abdomen ่ งท ้อง ผล ชำย 25 ปี โดนรถชน ทำผ่ำตัดชอ Rupture liver และ Rupture spleen 7. Mitral stenosis with mitral regurgitation หญิง 28 ปี มีโรคประจำตัวเป็ น โรคหัวใจ มำด ้วยอำกำรเหนือ ่ ย ตรวจสอบรายละเอียดจาก ICD-10 เล่มตารางการจ ัดกลุม ่ โรค เพือ ่ เลือกรห ัสทีเ่ หมาะสม กรณี ่ นอยู”่ “มีรห ัสซอ การเติมรห ัสให้ครบถ้วน • รห ัสในตาแหน่งที่ 4 หรือ 5 ของ ICD-10 : ่ นอยู”่ - เป็ นรหัสทีม ่ ล ี ักษณะ “แอบซอ - ไม่ปรำกฏภำยใต ้กลุม ่ รหัสนัน ้ ๆ - แต่มเี ครือ ่ งหมำยวงเล็บสเี่ หลีย ่ ม [ ] ทีจ ่ ะทำหน ้ำที่ ี้ นะในกำรค ้นหำข ้อมูลรหัส ชแ ่ นอยูน • พบลักษณะรหัสย่อยทีซ ่ อ ่ ี้ ได ้ในรหัสหลำยหมวด : - หมวดเบำหวำน - รหัสตำแหน่งของโรคกล ้ำมเนือ ้ และกระดูก - รหัสสำเหตุภำยนอกของกำรบำดเจ็บ วงเล็บ [ ] กรณีท ี่ 1 ใชร้ ะบุคาพ้องทีม ่ ค ี วามหมายเดียวก ัน A30 Leprosy [Hansen’s disease] กรณีท ี่ 2 ้ า้ งอิงบ ันทึกทีไ่ ด้บ ันทึกไว้กอ ใชอ ่ นแล้วทีอ ่ น ื่ C00.8 Overlapping lesion of lip [See note 5 at the beginning of this chapter] กรณีท ี่ 3 ้ า้ งอิงกลุม ใชอ ่ รห ัสย่อยของรห ัสนนที ั้ ไ่ ด้บ ันทึกไว้ทอ ี่ น ื่ K27 Peptic ulcer, site unspecified [See before K25 for subdivisions] Non-insulin Dependent Diabetes Mellitus ้ งต้นเปิ ดดรรชนีได้ รห ัส E11.เบือ รห ัสโรคทีส ่ มบูรณ์จะเป็นรห ัส E11.9 ้ และกระดูก รห ัสตาแหน่งโรคกล้ามเนือ ใน ICD-10 บทที่ 13 แพทย์วน ิ จ ิ ฉ ัย Staphylococcal Arthritis Right Knee รห ัสโรคทีส ่ มบูรณ์จะเป็นรห ัส M00.06 5th character S02.00 Closed Fracture of vault of skull S02.01 Open Fracture of vault of skull รห ัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ ใน ICD-10 บทที่ 20 รห ัสตาแหน่งที่ 4 สาหร ับรห ัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ • มี 2 ล ักษณะ : - ลักษณะที่ 1 รหัสตำแหน่งที่ 4 ของสำเหตุ ทีเ่ กิดจำกอุบต ั เิ หตุยำนพำหนะ - ลักษณะที่ 2 รหัสตำแหน่งที่ 4 ของสำเหตุ ของกำรบำดเจ็บอืน ่ ๆ รห ัสตาแหน่งที่ 4 ของสาเหตุทเี่ กิดจาก อุบ ัติเหตุยานพาหนะ ้ วำ่ : • เป็ นรหัสทีใ่ ชระบุ - ผู ้บำดเจ็บเป็ นผู ้ขับขีห ่ รือโดยสำร - อยูใ่ นตำแหน่งใดบนยำนพำหนะ - เป็ นอุบต ั เิ หตุจำกกำรจรำจรหรือมิใช ่ • ปรำกฏอยูใ่ นคำอธิบำยต ้นหมวดต่ำงๆ ในชว่ ง รหัส V00-V99 ้ สให ้ถูกชุด • ต ้องระมัดระวังในกำรค ้นหำและใชรหั ถูกตำแหน่ง รห ัสตาแหน่งที่ 4 ของสาเหตุของการบาดเจ็บอืน ่ ๆ • จะมีลักษณะเหมือนกันทัง้ หมด ไม่วำ่ สำเหตุของ กำรบำดเจ็บอำจมำจำก อุบัตเิ หตุ (ทีไ่ ม่ใช ่ อุบัตเิ หตุยำนพำหนะ), ฆำตกรรม, ฆ่ำตัวตำย • ปรำกฏอยูใ่ นคำอธิบำยต ้นบทที่ 20 • เป็ นรหัสสถำนทีเ่ กิดเหตุ (Place of occurrence code) ทีผ ่ ู ้ป่ วยอยู่ ณ ขนำดเกิดกำรบำดเจ็บ รห ัสตาแหน่งที่ 5 สาหร ับรห ัสสาเหตุภายนอกของการบาดเจ็บ ปรำกฏอยูใ่ นคำอธิบำยต ้นบทที่ 20 เป็นรห ัสกิจกรรม (Activity Code) ผูป ้ ่ วยนง่ ั รถเมล์ไปเทีย ่ ว ชนก ับรถไฟ • คาหล ัก - Accident • คาขยาย - transport - bus occupant + railway train - traffic accident ้ งต้น รห ัสเบือ - V75.- หารห ัสตาแหน่งที่ 4 • เปิ ด ICD-10 เล่ม 1 • ผู ้ป่ วยเป็ นผู ้โดยสำรบำดเจ็บในอุบต ั เิ หตุจรำจร รหัสเป็ น V75.6 หารห ัสตาแหน่งที่ 5 ื ICD-10 เล่ม 1 • เปิ ดหนังสอ • กิจกรรมไปเทีย ่ ว Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity รหัสเป็ น V75.61 ผูป ้ ่ วยแขวนคอตายในบ้านตนเอง • คาหล ัก - Suicide • คาขยาย - Hanging ้ งต้น X70.รห ัสเบือ หารห ัสตาแหน่งที่ 4 • เปิ ด ICD-10 เล่ม 1 • สถำนทีเ่ กิดเหตุเป็ นทีบ ่ ้ำน Place of occurrence code 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Home Residential institution School, other institution and public administrative area Sports and athletics area Street and highway Trade and service area Industrial and construction area Farm Other specified places Unspecified places รหัสเป็ น X70.0 หารห ัสตาแหน่งที่ 5 ื ICD-10 เล่ม 1 • เปิ ดหนังสอ • ไม่ทรำบกิจกรรม Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity รหัสเป็ น X70.09 แบบฝึ กหัดที่ 5 ข้ อที่ โจทย์ปัญหา 1. Diagnosis - Gouty bursitis at right ankle 2. Diagnosis - Malunion fracture left humerus 3. Diagnosis - Cervical spondylosis 4. External cause - เด็กนักเรี ยนห้อยโหนรถปิ คอัพสองแถวกลับจากโรงเรี ยน พลัดตกลงมาบาดเจ็บ 5. External cause - ขับรถแท็กซี่ ถูกรถไฟชนขณะข้ามทางรถไฟกลางสี่ แยก ผูป้ ่ วยกาลังขับรถไปส่ งผูโ้ ดยสาร 6. External cause - ซ้อนมอเตอร์ไซด์สะดุดกะลาแหกโค้งคว่าเอง ผูป้ ่ วยกลับไปเที่ยวสงกรานต์ที่บา้ น Diagnosis - Organophosphate poisoning 7. External cause - กินยาฆ่าแมลงฆ่าตัวตาย เหตุเกิดในโรงงานผูป้ ่ วยถูกหัวหน้าดุด่าระหว่างทางาน Diagnosis - Diazepam poisoning 8. 9. External cause - ถูกมอมยานอนหลับในโรงแรม ผูป้ ่ วยไปเที่ยวไนท์คลับก่อนเกิดเหตุ External cause - พลัดตกจากตึกหอพัก เหตุเกิดระหว่างผูป้ ่ วยเดินชมวิวเล่น 10. External cause - โดนมีดแทง หลังเลิกงานผูป้ ่ วยกินเหล้าสังสรรค์กบั เพื่อนในทุ่งนาแล้วทะเลาะกัน รหัสตาแหน่ งที่ 1 2 3 4 5 1. Diagnosis - Gouty bursitis at right ankle 2. Diagnosis - Malunion fracture left humerus 3. Diagnosis - Cervical spondylosis 4. External cause - เด็กนักเรียนห ้อยโหนรถปิ คอัพสองแถวกลับจำกโรงเรียน พลัดตกลงมำบำดเจ็บ Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity 5. ี่ ก ี่ ยก ผู ้ป่ วยกำลังขับรถไปสง่ ผู ้โดยสำร External cause - ขับรถแท็กซถ ู รถไฟชนขณะข ้ำมทำงรถไฟกลำงสแ Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity 6. ้ External cause - ซอนมอเตอร์ ไซด์สะดุดกะลำแหกโค ้งควำ่ เอง ผู ้ป่ วยกลับไปเทีย ่ วสงกรำนต์ทบ ี่ ้ำน Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity Organophosphate poisoning กินยาฆ่าแมลงฆ่าตัวตาย เหตุเกิดในโรงงานผูป้ ่ วยถูกหัวหน้าดุด่าระหว่างทางาน Place of occurrence code 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Home Residential institution School, other institution and public administrative area Sports and athletics area Street and highway Trade and service area Industrial and construction area Farm Other specified places Unspecified places Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity ถูกมอมยำนอนหลับ (Diazepam) ใน โรงแรม ผู ้ป่ วยไปเทีย ่ วไนท์คลับก่อนเกิดเหตุ Place of occurrence code 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Home Residential institution School, other institution and public administrative area Sports and athletics area Street and highway Trade and service area Industrial and construction area Farm Other specified places Unspecified places Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity 9. External cause - พลัดตกจำกตึกหอพัก เหตุเกิดระหว่ำงผู ้ป่ วยเดินชมวิวเล่น Place of occurrence code 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Home Residential institution School, other institution and public administrative area Sports and athletics area Street and highway Trade and service area Industrial and construction area Farm Other specified places Unspecified places Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity 10. External cause - โดนมีดแทง หลังเลิกงำนผู ้ป่ วยกินเหล ้ำสังสรรค์กับเพือ ่ นในทุง่ นำแล ้วทะเลำะกัน Place of occurrence code 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Home Residential institution School, other institution and public administrative area Sports and athletics area Street and highway Trade and service area Industrial and construction area Farm Other specified places Unspecified places Activity code 0 1 2 3 4 8 9 While engaged in sports activity While engaged in leisure activity While working for income While engaged in other types of work While resting, sleeping, eating or engaging in other vital activities While engaged in other specified activities During unspecified activity