1
Urinary Elimination
2
‫اهداف‬
‫‪‬دانشجو در پایان قادر باشد‪:‬‬
‫‪‬عملکرد سیستم ادراری را توضیح دهد‪.‬‬
‫‪‬عواملی را که بر دفع ادراری اثر می گذارد را بیان نماید‪.‬‬
‫‪‬بیماری گلومرونفریت حاد و مزمن را شرح دهد‪.‬‬
‫‪‬سندروم نفروتیک را توضیح دهد‪.‬‬
‫‪‬پاتوفیزیولوژی‪،‬درمان و مراقبت از بیماری گلومرونفریت حاد و مزمن و سندروم‬
‫نفروتیک را توضیح دهد‪.‬‬
Urinary Elimination
Urinary elimination depends on the function of
the kidneys,ureters, bladder, and urethra
4
The kidneys remove wastes from the blood.
The ureters transport urine from the kidneys to the
bladder.
The bladder holds urine until the urge to urinate
develops and urine leaves the body through the
urethra.
All of these organs must be intact and functional for
the successful removal of urinary wastes.
The normal range of urine production is 1 to 2 L/day
5
KIDNEYS: The kidneys are reddish-brown, bean-shaped organs that lie
on either side of the vertebral column behind the abdominal
peritoneum and against the deep muscles of the back. The kidneys
are level with the twelfth thoracic and third lumbar vertebrae. The
functional units of the kidney are the nephrons . Nephrons remove
waste products from the blood and regulate water and electrolyte
concentrations in body fluids. The kidneys efficiently filter the blood
of waste products in part because of their high blood flow, which
represents approximately20-25% 0f the cardiac 0utput.
6
.‫نفرون ها واحد عملکردی کلیه ها محسوب می شوند‬
‫ پیچیده نزدیک و دور و مجرای‬،‫ لوله هنله‬،‫ کپسول بومن‬،‫هر نفرون از گلومرول ها‬
.‫جمع کننده ادرار ساخته شده است‬
A cluster of capillaries forms the glomerulus, which is the
initial site of urine formation. These capillaries filter water and
glucose, amino acids,urea,uric acid, creatinine and major
electrolytes .
Protein does not normally filter through the glomerulus.
Therefore proteinuria, protein in the urine, is a sign of
glomerular injury.
7
‫تمام مواد تصویه شده توسط گلومرول ها به عنوان ادرار تلقی نمی شود‪ ،‬بلکه ‪%99‬‬
‫آن دوباره بازجذب می شود و فقط ‪%1‬آن به صورت ادرار دفع می گردد‪.‬‬
‫برون ده ادراری افراد بالغ ‪ 1600-1500‬میلی لیتر در روز می باشد‪ .‬اما بستگی به میزان دریافت‬
‫مایعات و دما بدن دارد‪.‬‬
‫برون ده ادراری کمتر از ‪ 30‬میلی لیتر در ساعت نشان مشکل کلیوی می باشد‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫رشد و تکامل‬
‫نوزاد ‪ 6‬ماهه در روز ‪ 500-400‬میلی لیتر ادرار دفع می نماید‪.‬‬
‫نوپایان قادر به احساس پر شدن و دفع هستند‪.‬کنترل دفع ادرار در روز آسان تر از شب می باشد‪.‬‬
‫بالغین در روز ‪ 1600-1500‬میلی لیتر ادرار دفع می کنند‪.‬‬
‫به علت کاهش جریان خون به کلیه ها در هنگام استراحت و توانایی کلیه جهت تغلیظ ادرار فرد در شب‬
‫بیدار نمی شود‪.‬‬
‫بزرگی پروستات در سالمندان ‪:‬تکرر ادرار و احتباس ادرار‬
‫حاملگی‪:‬تکرر ادرار و عفونت ادراری‬
‫زایمان مکرر‪ :‬کاهش تن عضالنی‪ ،‬بی اختیاری ادراری‬
‫یائسگی ‪:‬کاهش استروژن و افزایش ریسک عفونت‬
‫‪9‬‬
‫‪Renal Function‬‬
‫ترشح اریتروپویتین‬
‫تولید سلول های خونی‬
‫تولید ویتامین ‪ D‬فعال‬
‫معدنی شدن و محکم شدن استخوان ها‬
‫تنظیم فشارخون‬
‫ترشح رنین‬
‫‪10‬‬
URETERS:
• A ureter is attached to each kidney pelvis
and
Carries urinary wastes in to the bladder.
Urine draining from the ureters to the bladder is
sterile. Peristaltic waves cause the urine to enter the
bladder in spurts rather than steadily.
 Contractions of the bladder during urination
compress the lower portion of the ureters to prevent
urine from returning to the ureters.
11
BLADDER
The urinary bladder is a hollow distensible, muscular organ
that is a reservoir for urine. When empty, the bladder lies in the
pelvic cavity behind the symphysis pubis.
In the male the bladder rests against the rectum posterior and
in the female it rests against the anterior wall of the Uterus and
vagina.
12
BLADDER
When the bladder is full, its superior surface expands up into a
dome and pushes above the symphysis pubis. A greatly distended
bladder may reach the umbilicus.
In a pregnant woman the fetus pushes against the bladder,
causing a feeling of fullness and reducing its capacity.
13
URETHRA:
 Urine travels from the bladder through the
urethra and passes to the outside of the body
through the urethral meatus.
The external urethral sphincter made up of
straight muscles that, permits voluntary flow of
urine.
14
Act of Urination
A person senses a desire to urinate when the bladder contains
only a small amount of urine (150 to 200 mL in an adult and 50 to
100 mL in a child).
As the volume of urine increases the bladder wall stretches.
If the person chooses not to void, the external urinary sphincter
remains contracted, inhibiting the reflex.
 When a person is Ready to void, the external sphincter relaxes
the micturition reflex stimulates the detrusor muscle to contract,
and urination occurs.
15
‫مثانه پر‪،‬التهاب مثانه‪،‬عفونت‪،‬تنش روانی‬
‫فوریت در دفع‬
‫التهاب مثانه‪،‬عفونت‪ ،‬آسیب اسفنگتر ادراری‬
‫درد حین دفع ادرار‬
‫مصرف مایعات زیاد‪،‬حاملگی ‪ ،‬تنش روانی‬
‫‪URGENCY‬‬
‫‪DISURIA‬‬
‫تکرر ادرار‬
‫(<‪ 2‬ساعت)‬
‫‪FREQUENCY‬‬
‫بزرگی پروستات‪،‬اضطراب‪ ،‬ادم مجرای ادرار‬
‫مشکل در شروع دفع ادرار‬
‫‪HESITANCY‬‬
‫مصرف مایعات‪ ،‬بیماری کلیه‪ ،‬بزرگی پروستات‬
‫دفع ادرار در شب‬
‫‪NOCTURIA‬‬
‫بی اختیاری‪ ،‬جریان بیش از حد ناشی از‬
‫احتباس ادراری‬
‫قطره قطره ادرار کردن‬
‫‪DRIBBLING‬‬
‫نئوپالسم کلیه یا مثانه‪،‬عفونت‪ ،‬ضربه و‪...‬‬
‫التهاب مثانه ناشی از عفونت‪،‬بزرگی پروستات‪،‬‬
‫صدمات مثانه‬
‫‪16‬‬
‫خون در ادرار‬
‫حجم ادرار باقی مانده >از‬
‫‪100‬میلی لیتر‬
‫‪HEMATURIA‬‬
‫‪RESIDUAL URINE‬‬
‫گلومرونفریت حاد‬
‫بیماری هایی که گلومرول های کلیه را تخریب می کنند‪،‬علت شایع بیماری های کلیه‬
‫گلومرونفریت حاد گروهی از بیماری های غیرعفونی کلیه‬
‫با واکنش التهابی در گلومرولها همراه و منجر به آسیب وسیع کلیه ها می شود‪.‬‬
‫گلومرونفریت التهاب مویرگ های گلومرولی است که به شکل حاد و مزمن رخ می‬
‫دهد‪.‬‬
‫در افراد مذکر‪ 2‬برابر افراد مونث‬
‫شایع در کودکان‬
‫‪17‬‬
‫پاتوفیزیولوژی‬
‫شایع ترین شکل گلومرونفریت حاد پس از عفونت‬
‫استریپتوکوکی بتا همولیتیک گروه‪)PSGN( A‬‬
‫وجود عامل عفونی در ناحیه گلو (گلودرد استرپتوکوکی)‬
‫یا پوست (زرد زخم)‬
‫محصوالت آزاد شده از استریپتوکوک ها به عنوان آنتی‬
‫ژن عمل کرده و تشکیل کمپلکس آنتی ژن آنتی بادی می‬
‫دهد‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫پاتوفیزیولوژی‬
‫گردش کمپلکس در تمام بدن و گیر افتادن در گلومرول ها و‬
‫پیدایش واکنش التهابی‬
‫آسیب غشا گلومرول و تغییر در نفوذپذیری انتخابی غشا‬
‫گلومرول‬
‫بروز گلومرونفریت حاد ‪2‬تا‪3‬هفته پس از عفونت اولیه‬
‫استریپتوکوکی‬
‫بهبودی ‪ 14‬روز بعد از بروز عالئم‬
‫طوالنی شدن بیماری سبب بروز گلومرونفریت مزمن می‬
‫‪19‬‬
‫گردد‪.‬‬
‫تظاهرات بالینی‬
‫بروزعالئم بیماری به صورت ناگهانی‬
‫تب‪ ،‬لرز‪ ،‬ضعف‬
‫خستگی‪ ،‬بی قراری‪ ،‬بی اشتهایی‬
‫رنگ پریدگی‪ ،‬تهوع و استفراغ و سردرد همراه‬
‫هماچوری‪ ،‬پروتیئنوری‪ ،‬ادم عمومی(دور چشم ها)‬
‫هیپر تانسیون‬
‫‪20‬‬
‫تظاهرات بالینی‬
‫افزایش وزن مخصوص ادرار ‪ ،‬اولیگوری‪ ،‬افزایش اوره‬
‫کراتینین سرم ‪ ،‬افزایش تیتر آنتی استرپتولیزین ‪O‬‬
‫آنمی‬
‫گاهی عالئم ‪CHD‬‬
‫آسیت‬
‫پلورال افیوژن‬
‫‪21‬‬
‫عوارض بیماری‬
‫‪‬گلومرونفریت مزمن‬
‫‪CRF‬‬
‫‪CHF‬‬
‫‪‬ادم ریه‬
‫‪22‬‬
‫یافته های تشخیصی‬
‫کلیه ها بزرگ‪،‬دردناک‪ ،‬متورم و پرخون هستند‪.‬‬
‫وجود عفونت زمینه ای‬
‫افزایش تیتر استرپتولیزین ‪ ،O‬افزایش ‪ESR‬‬
‫در آزمایش ‪ UA‬هماچوری و پروتئین اوری یافته کلیدی‬
‫آنمی‪ ،‬افزایش پتاسیم‪ ،‬افزایش اوره خون و کراتینین سرم‬
‫ادرار کم و تیره رنگ‬
‫‪23‬‬
‫تدابیر درمانی‬
‫هدف از درمان‪:‬‬
‫رفع آنتی ژن ها و تسکین التهاب به منظور پیشگیری از آسیب بیشتر به کلیه ها‬
‫درمان عفونت استرپتوکوکی با آنتی بیوتیک (پنی سیلین)‬
‫تا رفع عالیم حاد بیمار استراحت در بستر‬
‫استفاده از داروهای دیورتیک برای رفع ادم‬
‫کنترل هیپرتانسیون بوسیله داروهای کاهنده فشار خون‬
‫‪24‬‬
‫تدابیر درمانی‬
‫محدودیت مصرف آب و نمک‬
‫در صورت نارسائی کلیه و افزایش ‪ BUN‬و ‪ Cr‬کاهش مصرف پروتئین‬
‫مصرف ویتامینها و آهن تکمیلی‬
‫استفاده از کورتون ها و مهار کننده های سیستم ایمنی‬
‫پیشگیری‪:‬‬
‫درمان هر چه سریعتر عفونتهای استرپتوکوکی (گلودرد چرکی‪ ،‬زرد زخم)‬
‫‪25‬‬
26