B NIEUWS 1 #06 FEBRUARY 2014 PERIODICAL FOR THE FACULTY OF ARCHITECTURE | TU DELFT ALDO VAN EYCK ALS BREEKIJZER IN DE DEMOCRATISERING (EN MEER) Delftse Lente 04/05 Shortsighted Architecture They wanted a minor, but started a business instead PAGE 12 / 13 08/09 ledwork 10/11 Stokers | Hermans A story about the cross-faculty minor Interactive environments and the wonderful lightform ledwork An introduction to the newly appointed professors 2 Nieuws KORT NIEUWS College Mechanica 2 Bnieuws berichtte eerder over het feit dat het vak Mechanica 2 ontbreekt voor studenten uit BSc-3 [Bnieuws #5, 2014]. Op maandag 3 maart zal mechanicadocent Andrew Borgart in een college van het vak BK4TE5 een college geven over de stof van Mechanica 2. Zie Blackboard voor meer informatie. Maandag 03.03.2014 | 10:45 12:45 | Aula, zaal B Open symposium: 'Design competitions: successful strategies' De nieuwe leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap in de Bouw, een samenwerking tussen onze faculteit en de SDA Bocconi School of Management (Milaan), organiseert als onderdeel van de “5th International Conference on Competitions” een open symposium over succesvolle strategieën binnen ontwerpprijsvragen. Na de ontvangst en introductie door Professor Marleen Hermans zal Malcolm Reading ingaan op hoe opdrachtgevers competities uitschrijven. Tenslotte zullen Jan Benthem (Benthem Crouwel Architects) en Marc Unger (ProRail) vertellen over de kracht van de relatie tussen opdrachtgever en architect binnen het ontwerp en de uitvoering van een project. Het symposium is gratis toegankelijk. 14 februari 2014 | 13:30 - 17:30 Faculteit Bouwkunde, Berlagezaal 1 Nieuws 3 B NIEUWs 06 10 February 2014 All lights on green The Prêt-á-Loger team has not been idle since the last time Bnieuws spoke to them. The last two months have been all about the transformation of the row house in Honselersdijk and the search for partners to help realize the project. Finding partners led to a great result a couple of weeks ago: our dean, prof. ir. Karin Laglas, gave the team a green light to participate in the Solar Decathlon Competition in Versailles this summer! Two months ago the project was still only within the realm of possibility. Thanks to the Dean’s green light they have done a complete U-turn and are now only talking about turning their dreams into reality. The finances have been acquired, the partners are on board and the team is definitely going to Versailles! DOOR JANE STORTELDER The team believes that existing Dutch houses can be improved by adding a new quality of life by introducing the energy efficient skin concept. In Versailles a fullyfunctioning 1:1 prototype will be presented. The team does not want this to feel like an ‘ordinary’ exhibition or an anonymous design. To create an emotional bond with the interested visitors who are walking around in the house, they invented a little story about the possible residents: Dennis, Rianne, Nick and their dog. blueprint will be printed on the plot in Versailles. This will enable the visitors to perceive and visualize the original streets. The houses’ interior will be furnished with second-hand furniture in order to represent a typical Dutch home. Although there is enough reason to be optimistic, there is still a lot of work to be done. It is very important that the design team, the communications team and the engineering team work closely together to achieve a perfectly balanced final design. To present the current status to all the members, a ‘Pecha Kucha’ meeting has In real life Dennis is the so-called face of the team, the been introduced: this is a Japanese presentation style project architect and the grandson of the original resi- and a less formal get-together where every four or five dents of the house in Honselersdijk. But this summer, weeks the three teams can give a short update in a libetween the 28th of June and the 14th July, Dennis will mited amount of time. take on the role of 28 year old husband of vegan, and working mother Rianne, and the proud father of 4 year The entire project could never have become reality witold Nick. The story will be told as if it is an extract of a hout all the supporting sponsors and partners. That’s diary and will give the team a design direction that also why an important kick-off meeting took place in the supports the goal to preserve the existing social and Berlagezaal and Oostserre on the 6th of February, community structure of the neighborhood. where the progress of the individual teams has been presented, including a workshop session for partners The team’s next challenge will be to implement the and team members. concept throughout the whole design; in the urban planning, architecture and interiors, down to the most The next few months will be all about building, testing minor details. Furthermore, a full-scale architectural and rebuilding in order to create an integral design. Eliminating Barriers Creating a digital repository to enhance research on European colonial architecture (c.1850-1970) As we speak, the historic center of Suriname’s capitol is on the verge of being kicked off UNESCO’s World Heritage list due to the continued deterioration of the centuries old Dutch architecture. While many factors have led to the neglect of these unique buildings, one important factor is that they have remained under-researched. A problem not unique to Suriname, but to many other former European colonies. The recognition of the increasing importance of documenting and researching European colonial built heritage is what motivated dr. Pauline van Roosmalen to initiate the creation of a digital repository, which will “eliminate the geographic, economic, and linguistic barriers that often restrict access to relevant sources.” The repository will provide open access to a comprehensive on-line resource offering digitized texts, still and moving images, maps, and archives. Funded by the Netherlands Organisation for Scientific Research (NOW), the repository, which launches next September, will initially contain primary and secondary sources of Dutch modern colonial architecture and planning. The repository’s content will reflect the information available in various collections, for example the Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies (KITLV), Het Nieuwe Instituut (HNI) and the Tropenmuseum. But the repository won’t limit its scope to the former colonies of the Netherlands. Through the repository, the Faculty of Architecture and the Built Environment not only aims to increase its sources on Dutch colonial architecture, but to include information on other European colonies. As such, the repository will be a valuable tool as it “facilitates and enhances policymaking and promotes international and comparative research, whilst simultaneously generating and encouraging the discussion about the significance, management, and the use of this under-utilized aspect of Europe’s built heritage.” There might still be some hope for Suriname’s historical city center. (DB) On the 28th of February 2014, a workshop ‘Linked (open) data: Conceptualizing an infrastructure for collaborative research’ will take place at the Faculty of Architecture and the Built Environment in Delft. During the workshop the creation of European content for the repository will be discussed. Picture: Suriname’s capital Paramaribo, circa 1920 EPoint goes digital For the past few years, graduation registration was the responsibility of four student assistants. Now the administration of the registration is becoming digitalized, paper files are a thing of the past. It’s time for tutors to slowly say farewell to Epoint and its employees, and to become accustomed to the new online program ‘Sharepoint’. Though putting an end to the old-fashioned paper files seems to be a natural development in our digital age, there are more reasons behind the decision then simply the desire to be modern. Marieke Brink (Onderwijscoördinator Master en Coördinator Honours Programme Bachelor BK): “The new program is not only more efficient and resilient, it will also provide greater insight into the progress of the student. ‘Sharepoint’ will offer the tutors a user-friendly interface that can be accessed at any moment.” During the previous semester, a pilot was held among several master tracks and the feedback was positive. In the meantime, a (digital) guide has been introduced to all tutors. As of the 2nd semester 2013-2104, all administration concerning students who are starting with graduation, will be digital. The remaining folders will be digitized this summer. Epoint will then officially close its doors. KARIN LAGLAS Grijs Ons BK City is een buitengewoon kleurrijk gebouw. Als je door het gebouw gaat, buitelt een staalkaart van vrolijke kleuren over je heen. Het gekozen kleurengamma is overwegend warm: oranje, rood, roze, geel. Een vondst. Het relativeert het monumentale gebouw. Weg van het historische interieur en zijn bedeesde grauwe kleurstelling. Lekker eigenwijs anders. Met dezelfde streek werden ook de raamkozijnen van de tweede verdieping voorzien van een stevig kleurenpalet. De vrolijke veelkleurigheid van de binnenkant zichtbaar gemaakt aan de buitenkant van het verder tamelijk strenge gebouw. Gekleurde stoeltjes om het gebouw heen als echo van de kleuren op de ramen. Niet iedereen vond de kleuren op de kozijnen een top-idee. ‘Het is hier geen kleuterschool’ of woorden van gelijke strekking verschenen geplakt achter de ramen. Een deel van de – immer kritische – BK gemeenschap was er luid en duidelijk niet blij mee. In weerwil daarvan werden de ‘kleurtjes’ het beeldmerk van BK. Van TUD website tot televisie. De faculteit in het nieuws …….en jawel, de gekleurde kozijnen in beeld. Aanvankelijk zou het verblijf in BK City tijdelijk zijn. De aanpak maakte er direct een eigentijds icoon van. En bracht meteen ook ‘blijven’ in beeld. Maar dan wel met aanpassingen, want in de haast waren klimaat en akoestiek een beetje onderbedeeld. En er was achterstallig onderhoud dat moest worden aangepakt. Afvallende goten, maar ook de kleurig overgeschilderde maar goeddeels rotte houten raamkozijnen op de tweede etage. In ‘BK City Stay’ wordt de stap naar permanent verblijf vormgegeven. Daarbij moesten net als in elk ontwerpproces een paar noten worden gekraakt. Hoe het klimaat in de espressobar te verbeteren zonder afbreuk te doen aan de opzet? En hoe hou je het “shabby-chic” karakter in het interieur vast bij degelijke klimaatoplossingen? En ook …. hoe doen we het met de kozijnen op de tweede en hun kleuren? Hoeveel waarde heeft een beeldmerk? Wat zou je doen als de kleuren er nooit op waren gesmeerd? In het deel van BK City dat nu klaar is, zien we wat het geworden is. De architectuur heeft gewonnen. Natuurlijk! Aluminium ramen in grijs. Verschillende tinten grijs, ook dat kan heel opwindend zijn. Maar toch maar op zoek naar een nieuw beeldmerk. Met kleur graag! 4 5 B NIEUWs 01 maand 2011 Woensdag 5 februari om 5:00 ’s ochtends was het zover voor de vier jongens van ‘Shortsighted Architecture’: op dat moment steeg hun vliegtuig op richting Nicaragua. Daar gaan ze de komende zes maanden samen met de lokale bevolking hun concept voor een sociale woning van bamboe verder ontwikkelen en bouwen. Het is bijzonder dat de drie studenten van onze faculteit afgelopen jaar op eigen initiatief dit project hebben opgestart, nadat zij niet de duurzame minor konden vinden die zij zochten. In augustus is hier het collectief ‘Shortsighted Architecture’ officieel uit ontstaan: “Kort door de bocht: we wilden een minor, die was er niet.. nu hebben we een bedrijf!” aldus Laurens. Bnieuws spreekt de drie bouwkundestudenten net voor hun vertrek en maakt kennis met de jongens achter Shortsighted en het project in El Rama, Nicaragua. Door Jane Stortelder Woning in El Rama Samen bouwen, foto's door Hugo Tomassen V.l.n.r. Max Verhoeven, Juan Gaviria en Laurens van der Wal "WE WILDEN EEN MINOR, NU HEBBEN WE EEN BEDRIJF" De jongens achter Shortsighted Architecture Max Verhoeven en Laurens van der Wal kennen elkaar via het Honours Programme Delft binnen de bachelor Bouwkunde. Ze volgden allebei uit persoonlijke interesse extra vakken over duurzaamheid. Toen zij zich moesten inschrijven voor een minor, wilden ze daar iets mee doen. Maar volgens Max was er geen minor die aansloot bij hun wens: sociale architectuur die in balans is met de natuur. “Het plan was eerst om dan maar een eigen minor op te zetten, maar dat bleek niet haalbaar. Wel gingen onze ogen open voor verschillende andere projecten. We vonden een mogelijkheid om naar El Rama in Nicaragua te gaan, toen is ook Juan Gaviria bij het project gekomen.” Toen Max en Laurens deze Colombiaan bij het team vroegen, zou hij eigenlijk net beginnen met afstuderen bij RE&H. Maar de keuze was voor hem snel gemaakt; hij wilde altijd al een project in Latijns-Amerika doen. Inspiratiebron was het boek ‘The Barefoot Architect’, geschreven door Johan van Lengen, een 82-jarige Nederlander die in Brazilië woont en werkt. Het boek gaat over low-tech systemen en duurzame bouwmethodes en diende als voorbereiding op een stage die de jongens afgelopen zomer volgden. Toen zij contact opnamen met Van Lengens stichting TIBÁ konden ze een maand op diens oude koffieplantage bij Rio de Janeiro terecht om te bouwen, cursussen te volgen en met lokale middelen te werken. Hier maakten de jongens kennis met bamboe en ontwerpen met locale tradities. Vervolgens reisden ze, samen met ondernemers van de stichting Unify, door naar El Rama. Terug in Nederland zochten de drie een specialist in watermanagement om het team te versterken. Op dat moment is Ties Temmink van de Universiteit Utrecht geïntroduceerd. Omdat de spreekwoordelijke vonk bij de eerste kennismaking na een paar minuten al oversloeg, vormden zij vanaf dat moment een team van vier. Of eigenlijk vijf, want inmiddels is er ook een stagaire aangenomen: de 17-jarige Floor van Eijden. Niet duurzaam, maar lokaal Toen het team in augustus terugkwam uit El Rama hebben zij hun principes verder uitgewerkt en zijn ze onder de naam ‘Shortsighted Architecture’ gaan werken. De naam betekent letterlijk ‘kortzichtige architectuur’; in dit geval dus eens niet verder kijken dan je neus lang is want volgens Max zijn de oplossingen dan heel simpel. “Op dit moment worden er veel gebouwen gekopieerd naar plekken waar deze niet voor bedoeld zijn. Wij denken dat je moet ontwerpen en bouwen met lokale middelen: lokale materialen, maar ook lokale kennis, cultuur en ambachtslieden.” Laurens vult aan dat de bouw voor een paar grote problemen staat: “We handelen, consumeren en gebruiken vervuilende materialen. In Nicaragua heb je ook nog eens te maken met grote armoede. Om die complexe problemen aan te pakken moet je wel integraal denken. We proberen elementen zoals watermanagement, voedselproductie, voedselconsumptie en energieopwekking bij elkaar te brengen zodat het hele proces wordt doordacht en alle elementen samen kunnen werken om tot een oplossing te komen.” Het woord ‘duurzaamheid’ nemen ze liever niet meer in de mond, omdat het volgens hen een containerbegrip is geworden. Voor de jongens van Shortsighted gaat het over lokale middelen en relevantie als basis voor duurzame en slimme ontwerpoplossingen. Dit gedachtengoed hebben ze onderbouwd met vijf principes, waarin ze heilig geloven. Volgens Laurens zijn ze heel kritisch. “Als we aan tafel zitten met partijen vragen we ons altijd af of een ontwerp bij ons past. Zo kregen we een opdracht om een dim-sum paviljoen te ontwerpen voor een festival in Amsterdam. De eigenaresse zag een paviljoen van bamboe helemaal voor zich en had gehoord dat wij met bamboe kunnen werken. We waren in eerste instantie heel blij met onze opdracht, maar beseften ook dat in Amsterdam niet bamboe maar afval het lokale materiaal is.” 1. 2. 3. 4. 5. Deel kennis en kunde Gebruik lokale middelen Creëer lokale systemen Laat de natuurlijke omgeving bloeien Durf te spelen, durf te ontdekken Project in El Rama, Nicaragua De leefomstandigheden in Latijns-Amerika zijn beroerd: meer dan 78% van de mensen leeft in slechte omstandigheden of heeft helemaal geen woning. Bouwmaterialen zijn relatief duur en van slechte kwaliteit. Toen het team afgelopen zomer het plaatsje El Rama bezocht, lag de opdracht nog redelijk open. Uit gesprekken met de gemeente en de Bluefields Indian and Carribean University (BICU) bleek dat er weinig oplossingen zijn voor de slechte woonomstandigheden. De vraag kwam op of de bouwkundestudenten konden helpen. In Nicaragua zijn veel bamboeplantages, maar daarvan wordt weinig gebruik gemaakt, terwijl wereldwijd bamboe met een revolutie bezig is. Bijkomend gegeven is dat de universiteit een stuk grond buiten El Rama bezit waar ze studenten wil leren over agricultuur en bosbouw, maar hier ontbreekt nog een verblijfsplek. Dit bood volgens Laurens mogelijkheden. “We hebben gekeken hoe we die twee kansen konden combineren: met lokale materialen en kennis de leef- bij hen te leggen. “We geven niet de vis, we leren hen ook niet vissen, maar we gaan sámen leren vissen. Wij kunnen veel kennis overdragen, maar dat kunnen zij ook. We gaan cursussen opzetten met gastsprekers en de studenten krijgen studiepunten. We creeëren een win-win situatie waarin wij een faciliterende rol zullen hebben. We willen dat de timmerman zijn ambacht laat zien. Wat is die waarde die we samen uit willen stralen?” omstandigheden verbeteren en tegelijkertijd tegemoetkomen aan de vraag van de universiteit om een verblijfsplaats.” De blauwdruk die de studenten ontwikkelden, voorziet in de bouw van een modelwoning op het stuk grond van de universiteit. Deze zal tevens dienen als verblijfsplaats voor de studenten. Het betreft een modulaire woning van bamboe, een goedkoop bouwmateriaal dat geen belasting voor de locale omgeving vormt. Daar blijft het niet bij, vertelt Juan. “Het gaat niet om die materiële blauwdruk die we straks achterlaten, het gaat er om dat het concept in het hoofd van de bevolking zit, zodat zij het kunnen reproduceren. Het belangrijkste is het delen van kennis en kunde door met de studenten cursussen te volgen bij locale ambachtslieden om vervolgens samen de modelwoning te kunnen bouwen.” Inmiddels ligt er een voorlopig ontwerp dat vooral gericht is op de specialistische, technische aspecten van het bouwen met bamboe. Die kennis is in Nederland aanwezig en is essentieel om het ontwerp te laten slagen. In overleg met de lokale bevolking kan het voorlopig ontwerp aankomende maanden worden geherdefinieerd voordat het gebouwd zal worden. Het zal dan meer gaan om de behoeftes van de bewoner als het gaat om bijvoorbeeld de verschillende ruimtes en veiligheid. "Lokale middelen en relevantie als basis voor duurzame en slimme ontwerpoplossingen" Die intensieve samenwerking brengt volgens Max kansen, maar ook risico’s met zich mee. “We hebben te maken met een hoge mate van machtsafstand. Juan zit aan de telefoon met de burgemeester en vervolgens met de studenten. Zelf kunnen die twee partijen niet makkelijk met elkaar communiceren omdat er te veel lagen tussen zitten. Wij willen eerlijke relaties met de lokale bevolking opbouwen zodat we ook kritiek op elkaar kunnen hebben. Afgelopen maanden hebben we geprobeerd duidelijk te maken dat wij daar niet iets neer gaan zetten, maar dat we dat samen gaan doen. Dat is een uitdaging.” Volgens Juan is het niet genoeg om zomaar een huis neer te zetten: “Er is geen geld om de problemen daar van hieruit op te lossen. Dat moet je ook helemaal niet willen. De lokale bevolking moet en kan die problemen zelf oplossen, wij willen alleen de nodige tools geven. Het gaat om het creeëren van onafhankelijkheid en zelfredzaamheid.” Studie Op de vraag of het project te combineren valt met de studie Bouwkunde wordt lachend gereageerd. Afgelopen half jaar hebben Max en Laurens het project kunnen opstarten binnen de minor ‘International Entrepreneurship & Development’, maar vanaf februari gaat iedereen een half jaar stoppen met zijn studie. Volgens Laurens heeft dit voor- en nadelen. “Aan de ene kant vinden we op de universiteit niet helemaal wat we zouden willen doen, aan de andere kant is dat prachtig want daardoor kunnen we het nu op eigen initiatief doen en lopen we tegen dingen aan waar we anders nooit mee te maken zouden hebben gekregen.” Aan het gebruik van bamboe zit ook een schaduwzijde. Bamboe wordt in Nicaragua nu nog gezien als een materiaal voor de armen. Het traditionele bouwmateriaal is hout, maar op dit moment is hout duur en zijn bovendien betonnen huizen met een stalen dak een teken van rijkdom. “Vroeger werd er veel gebouwd op palen met een dak van palmbladeren. Die manier van bouwen was heel erg in balans met de natuur. Langzaam is deze traditionele bouwmethode verdwenen door status, maar ook door geld. Er heeft een enorme ontbossing plaatsgevonden waardoor de houtprijzen omhoog zijn geschoten. Ook zijn de specifieke palmbladeren nog maar moeilijk te verkijgen. Het is dus geen optie om precies terug te gaan naar de traditionele bouwmethode, maar de locale traditie bevat ook veel wijsheid. Door de globale architectuur lijkt deze wijsheid verloren te gaan. We willen met de kennis van nu en de wijsheid van toen met lokale middelen hedendaagse architectuur maken”, aldus Max. Als de jongens terugkomen, staat hun alweer een volgend project te wachten: een boomhut als gastenverblijf. Alle drie zijn ze er zeker van dat ze hun studie af willen maken, maar de droom voor de toekomst is dat er een vervolg zal komen op wat zij nu doen. Misschien in een ander land maar misschien ook juist in Nederland. Maar dan wel met dezelfde lokale mentaliteit! Tijdens het verblijf in Nicaragua zullen de jongens van Shortsigh- Lokale bevolking Juan heeft elke dag telefonisch contact met de lokale bevolking want het doel is om de verantwoordelijkheid ted Architecture iedere maand in Bnieuws een update geven. Nu al geïnteresseerd? Kijk dan op shortsightedarchitecture.com Illustratie door Joskaas Worst 6 alumni Studio Weave 'Studio Weave' is a young architectural practice based in London. Founding architects Je Ahn and Maria Smith found each other here in Delft during their Erasmus year. From there they have grown from strength to strength. In just a few years this young practice has realized 25 projects. Their professional development and aesthetic integrity is remarkable in these times of crisis and transition in the field of architecture. They run a multidisciplinary practice crossing and integrating borders between art, architecture, landscape architecture, and urbanism. Studio Weave distinguish themselves through technical precision, the wedding of traditional crafts with high technology, fine detailing, and the original ability to bring stories and communities to life. Director and architect Maria Smith, despite a hectic schedule, graciously agreed to an interview with Bnieuws. Read on and take a peek inside the wonderful world of Studio Weave. by brigitte o'regan, photography & illustrations courtesy of studio weave the colour od ecology 140 Boomerangs Paleys upon Pillars illustrations for the lullaby factory Freya's cabin You often use stories to generate and explain your designs. Your work reminds me of an old Jewish saying, "Q: What is more true than truth? A: The Story." How do stories help you make architecture, landscape and urban designs? To carry on from that quote: a story is complete in its own little world. It's like a microcosm. Everything means something and everything is important. That's what makes it true. There are no loose ends or extraneous bits that you don't need. People talk about having a concept. That is the headline of the design and everything else follows that concept. Though I think that this approach is strong, it can often end up being reductive. Rather than opening out design possibilities, a concept can be something that reduces possibilities and forces constraints. What we found really brilliant about using a story as a design tool was that it is a highly communicable and rich concept. You can dive into it and find out ever more things. A lot of people have asked us if we use the story primarily for communication, but actually it's primarily about developing the design. That been said, a story is a great way to communicate with community groups and people who aren't architects, who aren't used to reading plans. A story is also a good way to collaborate because you can have something outside of yourself that you can share. For instance you can argue about what a character in a story might do, instead of getting personal about “my idea versus yours”. This approach is not suitable for every project, we don't force it where it is not appropriate. Yet we do use this technique/ approach with lots of our projects. It's a good way to develop your thinking in a singular, yet rich and fruitful way. "Stories can be incredibly persuasive. With stories you can change somebody's perception without them really noticing" In our world the angry ghost of modernist Adolf Loos is going around pulling down the pictures, stripping away the colors and taking away the decorations. What kinds of tricks would you play on Adolf Loos to bring him over to your side, how would you enchant him? Tell him a good story [laughs]. Stories are also very seductive. Stories can be incredibly persuasive. With stories you can change somebody's perception without them really noticing. They're just enjoying a nice story but then suddenly you realize they're thinking differently. I don't know which story I would tell Adolf Loos, but we could seduce him with a good story somehow. Studio Weave often uses handcraft, both in communicating your designs and in their realization. Why do you choose this approach? If somebody made something by hand, and enjoyed doing that, people who look it later can tell the creator had a nice time. That they had a bit of creative freedom. We find handmade things really important. We try to collaborate with illustrators on drawings and wood carvers or other craftspeople on realizing actual projects in a way that gives them freedom of expression. It's all about getting the balance right, obviously you want to make sure that you are controlling the quality, but you shouldn't control things so much that you suck all the fun out of it for everyone else. Robin's cabin The handmade and craftsmanship are important to us. At the same time we are very interested in new technologies. The collaboration between contemporary technology and traditional handcrafts is where it gets exciting for us, for one, because it makes handcraft economically viable without slavery. We use CNC milling or pressing and repeated elements. We try and use materials that are tried and tested but apply them in a different situation to where you would usually find them and give them a new expression. We pair traditional crafts and techniques with digital fabrication producing something that could not have existed in any other time. Which projects are you currently working on? We're working on a large public realm project of nineteen acres in the town center of Croydon, in South London. It's interesting because Croydon is part of London but has applied many times to become a city in its own right. Yet this request is repeatedly denied, they are always told that they have to stay part of London. Croydon has its own very strong sense of place and yet it's subsumed in London. So how do you deal with the public realm in that context or conflict? Something this project has allowed us to test is the storytelling design process, but on a much larger scale than previous works we have undertaken. We've written for Croydon a “Choose Your Own Adventure Story”. It works like this: you read a 140 Boomerangs chapter and then choose which path or direction you are going to take form there. So you go to page 23 or page 47 in the book, and the story or adventure changes depending on the path you choose. This was interesting because the way people experience cities is not linear, like a story. We wanted to find a way to have lots of different scenes and vignettes that mean different things. There will be a slightly different meaning and context depending on which “chapters” or places you have been to on your route to get there. We are also working on three projects with people with long term learning disabilities: a school in West London, a residential care home in Kent, and an extraordinary artists community in Ireland made up of people with long term learning disabilities. These clients are very open to the ideas of craft and joy and storytelling. We design together with them in workshops. It's just become amazing to work with people who are so passionate and so convinced by the work that they do. It's not just about the job, it has becomes about making a huge difference to people's lives. Can you give three tips for young architects? 1. Students in Delft: Value the diversity of your education! It's a luxury you do not get from every university. Don't rumble about doing some of the courses. Do them all! Architecture is a profession that requires learning about new things all the time. It's an important skill to be able to juggle lots of different things, process new information and understand what's important about that new information. Delft really helped us prepare for that. 2 Allow yourself to be influenced by anything, don't think that you should only learn about buildings. You can learn about the built environment from a huge diversity of different sources, like stupid TV programs or children's pop songs. Anything could influence you. So don't restrict yourself too much to what you think is a proper academic reference. Of course that is important too, but certainly not the only thing that counts. 3 You have to make the most of any small opportunity. You have to be quite shrewd and clever about grabbing them. A lot of our projects have started from a very small commission or no commission, just an idea. We have worked very hard to build them up by getting support or getting a lot of people to agree on something. Work is not just going to be handed to you, so you have to think quite strategically. How can we make this work? Who's going to benefit from it? You have to figure out all those potentially good outcomes to make it happen in the first place. 8 Project examination halls. By the third week it turned out that the space was not the best of worlds to build the full scale interactive lounges.With its sensitive surfaces and carpeted floors the University’s Facility management realized the construction workers of the minor had to move elsewhere. Luckily Science Centre director Michael van der Meer, after hearing about the minor, came to the rescue and housed the homeless tuotrs and students. At that time the Science Centre was still under development which allowed the installations to be built in the spot that is now the front wing of the museum. A year later the Science Centre opened a space dedicated to the minor which is completely covered in wooden panels whih allows students to drill and hack away to their heart's content. 9 ledwork B NIEUWs 01 maand 2011 A story about the crossfaculty minor Interactive Environments and the exotic lightform ledwork BY BRIGITTE O'REGAN, PHOTOGRAPHY The science center would turn out to be more than just a space. It became a driving force behind the ledwork project, and an exhibition and testing space for the minor. Now the Science center is the permanent home every autumn semester for the minor Interactive Environments, and hub of innovation for our University as a whole. the original interactive lounge with the first prototype of ledwork COURTESY OF TEAM ledwork ledwork The goal for the team behind ledwork in the beginning was to design an interactive lounge design like an ecosystem. Not something that would just be a sum of components but an interactive whole. Tom Goijer, says they had three goals,"Interaction, interaction, INTERACTION". The ledwork lamps would; 1. Interact with each other, 2. Interact with people and 3. Interact with their surroundings. The result is a complex and sophisticated design, resembling molecular constellations. ledwork visualizes interaction through color changes based on different kinds of stimulus. During the design of the ledwork the team was told some ideas would be impossible to achieve. Cees-Willem explains, 'We wrote down an idea and we thought this is the way we are going to build the lamp. But the teachers, at least two of them said,"You're never going to be able to pull this off”, the existing network protocols weren't going to work. Nonetheless we decided at one point that we are just going to do it, because we really believed in the idea. And even though we brought it all together only at the last possible moment, in the end everything tied together. Everything worked out as we hoped and had envisioned." But how is it possible that Bachelor students could produce such a sophisticated design? Teun, Tom and Cees Willem are unanimous, it was because they were working together. Teun; "Well that's the thing about working together that was the strength of multidisciplinary cooperation. Together we had all the skills we needed, alone we would never have been able to realize such a sophisticated design." ledwork is an ingeniously designed interactive lamp. It is the product of the cross-faculty, multi-disciplinary minor 'Interactive Environments'. Industrial design students Tom Goijer, Thomas Van Oekelen, Architecture student Teun Verkerk and Computer Science student Cees-Willem Hofstede pioneered, designed and built ledwork. Now four years later the project is still very much alive and kicking. This year they will bring ledwork to the prestigious design fair Salone del Mobile in Milan. ledwork is a success story that demonstrates the strength of cross faculty cooperation and the visionary power of students who won't take no for an answer and dare to take on a challenge. The beginnings You get the feeling that ledwork members Teun, Tom and Cees-Willem keep each other sharp. There is an undeniable energy in their presence and their long working history together is tangible. Fourth member Thomas couldn’t make it to the interview, as he is currently working on a new web platform for the EC in Brussels. Teun is now graduating in Architectural Engineering, Tom in Interactive Product Design and Cees-Willem in anatomic visualizations for medical software. Their eyes light up when they describe their work. They met eachother for the first time 4 years ago when they managed to get admitted to the much sought after minor Interactive Environments. For future designer and architect Tom and Teun, the wish to participate in the minor was self evident. Cees-Willem, the computer scientist, on the other hand, just wanted to step out of coding everyday and do something with his hands. They look knowingly at eachother when they were asked how it all began. It appears the different faculties have different expectations in terms of workload. Cees-Willem remembers: 'People were expecting this to be a full time job for the next couple of months, well I did not expect that. I thought, well, it's just like regular courses, days that you have to be there and days that you don't have to be there. In the first week this led to some tension." Both Teun and Tom had many friends who didn't make it in; the selection process had been very competitive for Interactive Environments. Teun had even given up his Erasmus semester overseas to take part in the course. So you can imagine they weren't going to accept anything less than total devotion to the project. Cees-Willem didn't let this faze him, very soon he was 100% part of, and at the heart of, the passionate group and the intensive workflow. The course after all, they unanimously agree, was incredibly stimulating. It began with a visit to the world’s foremost electronic arts festival Ars Electronica in Linz, Austria. And a wide variety of experts such as Ruairi Glynn (UCL Bartlett / interactivearchitecture.org), Dan Overholt (University of Aalborg) and Daan Roosegaarde were flown in for workshops and lectures. ledwork installation Interactive Environments The minor is based on the recognition of a third wave of computing; ‘Ubiquitous Computing’, where computing happens everywhere and is embedded in our environment. In the year when Teun, Tom and Cees-Willem took part in the minor. the design question was how can people have meaningful interactions with lounge spaces int hci context? The result would be an interactive lounge. The lounges are brought to full scale tested prototype in four phases;1. Inspiration, this 3 week phase includes an excursion to the Linz Ars Electronica festival and cross disciplinary workshops with diverse tutors, 2. a two month skills building phase where students learn software and other hands on tools in concert with applying the skills by building prototypes, 3. A full scale prototyping phase lasting two months, and finally 4. A testing phase where the designs are first tested by experts then tested again by the public in an exhibition in the science center. Interactive Environments as it turns out is one of the phoenixes to rise fromthe ashes of the fire at the faculty of Architecture in 2009. The Hyperbody department, then without a home, had to find a place to stay. At the faculty of Industrial Design, the ID Studio Lab welcomed them in. That’s where Aadjan and Tomasz first met and then devised the minor together. The pinoneer period started for this new minor when they were allocated to the spaces of the Drebbelweg building, usually used as "Together we had all the skills we needed, alone we would never have been able to realize such a sophisticated design" The story so far But what triggered them to develop the product further? Well in the beginning, it was the Science Centre. Teun explains "At the presentation a professor was in the room, and everybody, including ourselves, were impressed by the presentation. We were just amazed that we pulled it off. The professor, interested in the ledwork, inquired about the possibilities werr to take the idea further. Then Science Centre’s director Michael said ' I want some for the museum, can you make them for me?' This triggered the realization that there was something more beyond the minor fro ledwork. We decided that the ledwork lamps detached from the lounge were good enough to develop further by themselves. At the time we received huge support from the Science Centre in terms of space, machinery and finances to develop a second prototype.' Later after this first public commission the team developed a business plan with Yes!Delft. There they found out that ledwork would be a difficult product to develop commercially. Nonetheless the students were encouraged by receiving runner up for best business plan. Even though the ledwork team are, and were, still engaged in their studies they decided to work furhter together to develop ledwork. The major motivator for continuing was and is public enthusiasm. The team are perpetually drawn back in to working on the project by people who love the design. As a result of the success of ledwork, they have also been made many offers to collaborate on new commisons such as an interactive floor. While on the basis of public interest spread through social media networks, among other large scale events, tam ledwork were even been invited to particpate to the Lowlands Festival Now the Salone del Mobile in Milan looms ahead of them. This is a major league event where the access to bigger players can make a lot more possible for team ledwork. 'De Stimuleringsfonds voor de the Creatiiefve Industrre' believed in the project enough to help them get there. Even after all these years there is nothing like their product out there, as such the Fonds believes ledwork is an important inspiration for the public and other designers. The last word Tom Goijer has the last word, “Don’t take no for an answer, if you have a great idea just do it! ledwork wants to thank all teachers making the minor Interactive Environments possible, the Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie for support to go to Salone, minor groupmates Fons, Marieke and Iris and the Delft Science Centre that stimulates new innovations. // find ledwork at Salone Satellite 2014 stand C11 // follow ledwork at www.facebook.com/ledwork.org ledwork @ lowlands festival // for more info visit www.ledwork.org 10 RESEARCH B NIEUWs 06 10 February 2014 JANTIEN STOTER Bridging the gap between the academic world and the practical field is not new to Jantien Stoter, who along with her appointment as full professor for the chair “Spatial Data Infrastructure” also fulfills a research position at the Dutch Kadaster, one of the main national providers of geo-information as well as at Geonovum, the Dutch standardization organization for geo-information. She sat down with Bnieuws to discuss her work and her hopes for the future. BY DAPHNE BAKKER MARLEEN HERMANS An ever complex society requires the continuous adaptation of any field of knowledge in order to grow and improve. Especially within Public Commissioning, an area of expertise underrepresented in the academic sphere... until now. With the appointment of Marleen Hermans to the new endowed chair in Public Commissioning, the groundwork can be laid towards the creation of new knowledge that can benefit government, market and society as a whole. Have you always combined academic work with practice? No, not always. After studying Physical Geography in Utrecht, I spent some years working as a GIS consultant. But I missed the research and that compelled me to apply for a position in TU Delft and to obtain my PhD in 3D Cadastre. I was always greatly interested in not only developing technical solutions to spatial problems, but to link those solutions to demands from the practice. So it was disappointing to see how the reports I made sometimes remained on the shelf of organisations due to its low priority or the gap between the research results and the implementation of them in practice. That’s why I decided to make the step into practice again. BY DAPHNE BAKKER Why did this chair position appeal to you? The chair is not just a wonderful opportunity for me to document the knowledge I’ve gathered throughout my career, it will also help me shape public commissioning as a discipline. Up until this very moment, public commissioning was a subject bound within the parameters of the practice. Especially within the field of construction, there is hardly any incentive toward academic development. This chair can change that. Why do people consider public commissioning a matter for the practice? Do they assume that it is something you simply learn while “on the job”? Yes, I think that it is an assumption. The process of building was often considered a byproduct, something we never explicitly defined as a subject in its own right. Only within the past decade have the various government agencies been actively assessing its own role as public commissioner. What can the government do and what can be left to the market. The awareness that a change was required developed due to the complex nature of public commissions, which are characterized by a combination of high costs of failure, the various requirements due to the need for transparency and the organisation of construction as a sum of individual processes instead of the combined efforts towards the realization of a integral product. Has your work outside of Delft enriched your research? It has definitely enriched my research. Maintaining a link between academic research and practical application is not only a personal interest, but is also important for the research agenda of this chair. The domain of Spatial Information Infrastructure is a serving domain and therefore collaborating with other disciplines in the field is a must to understand their needs. I’ve realized that combining the three occupations is much more than simply spending five days a week working from three separate institutions. From academic research to informing government officials, these activities enhance each other. It allows me to build bridges between the different fields and this in turn leads to better results within my research as well as to new question on the research agenda. Which projects have you worked on in both the academic and practical sphere? In 2010 I received a Vidi award for my research on 5D data modeling. This research builds on two main subjects that I studied the past years of which the results have found their way into practice. The first is the national 3D pilot which aims to create a 3D model of the Netherlands. Along with University Twente, we developed a method, which we further developed at the Kadaster. We are almost at the start to generate a first version of a countrywide 3D model. The second subject is automatic generalisation, which entails automatically generating a more abstract map with a limited amount of information in order to provide an overview, from a highly detailed map that contains for example individual buildings and edges of the sidewalk. In the past cartographers had to literally trace over the detailed maps in order to draw the abstract maps. In order to realize the automatic generalisation, we had to teach computers how to recognize the different features in a topographic map and how they behave over scale. In the past years we managed to further develop the academic research results and prototypes to automatically generate a 1:50.000 map of the Netherlands from a 1:10.000 dataset at the Kadaster. Both these subjects are part of the research project 5D data modelling, which aims to integrate the 3D data with the factors of time and scale. What do you hope to achieve as chair of Spatial Data Infrastructure? I hope that geo information and the technique that supports it will become more mainstream and not remain relegated to the academic sphere. Spatial data contain a lot of potentials and therefore it should be accessible to all kinds of applications. With the ability to combine all the data available to us, we can add new value to location-based data and gain new insights in the spatial processes behind various societal and environmental issues, such as loneliness, mobility, air and noise pollution, spreading of diseases and depletion of natural resources and use these insights not only to shape policy but also our very intensively used environment. 11 CV Jantien Stoter CV Marleen Hermans Jantien Stoter graduated at Utrecht University (Physical Geography) and worked as a GIS consultant between 1995 and 1999. She obtained her PhD degree at Delft University of Technology (3D Cadastre) in 2004, for which she received the KNAW Prof. J.M. Tienstra Research award. From 2006 she led the research group on automatic generalization at the University of Twente. Since 2009 she fulfills a position as associate professor at TU Delft. In 2010 she received a prestigious Vidi award for her research on “5D modeling” from NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek). She chairs the commission “Data specifications” of the European Spatial Data Research organisation and she leads the national 3D Special Interest Group. She also lectures within the MSC program Geomatics for the built environment. Apart from her professorship appointment in Delft, she is researcher at the Kadaster and Geonovum. Marleen Hermans (born in Ghent, Belgium, in 1967) read Architecture at Eindhoven University of Technology between 1985 and 1990. In 1995 she was awarded her doctorate, also by Eindhoven, for a study of building performance after completion and opportunities for its management. Between 1994 and 2003 she worked as a consultant, before opening her own policy advice and research firm, Hoofdstroom. From 2006 until 2011 she was employed by the Government Buildings Agency as, successively, Head of Innovation, Head of the Tendering Expertise Centre and Strategic Implementation Manager of the Vision for 2012-2016. Since 2012 she has been a partner at Brink Management en Advies, part of the Brink Group. According to Het Opdrachtgeversforum (The Forum for Commissioning) “Lifelearning is not found within the field of construction and management.” Do you think the chair can change this? It is of utmost importance to introduce new developments to the existing construction sector. It won’t be an easy task, since the sector has stuck to its own ways for years and we can’t just flip a switch in order change things. An effective way would be to involve young people, who are currently underrepresented in the field of public commissioning. That raises several questions. How should we educate students in order to give them a different perspective than the current, dominating one? And how do you bring experience together with the students new vision? This will be an interesting challenge to tackle in the next three years. Have you developed a strategy for the three years of your appointment? Before I was appointed, I mapped out all the different aspects of public commissioning I wanted to focus on. Now I plan to look not just around the faculty, but also outside the field of construction, in order to find out how the other chairs within the areas of for instance law and public administration, which both operate along the boundaries of public commissioning, define the subject I’m dealing with. Together with their definitions and the needs of the big commissioners of public works, I will narrow down the themes I want to explore. Then I can set up a plan towards not just involving other professionals, but the students as well. 12 bk in focus B NIEUWs 06 10 FEBRUARY 2014 DELFTSE LENTE "One man, one vote" in een tekenlokaal van OD 39 Henk Engel: vooraan, jongen die achterom kijkt op witte stoel Aldo van Eyck: in het midden van de foto, man met blonde kuif Jaap Bakema: Aan de tafel rechts, naar beneden kijkend, met bril Frits Palmboom voert actie partijen samen te brengen. Zijn rol was heel belangrijk in het geheel.” De acties van de studenten wierpen hun vruchten af, en het besluitvormingsmodel werd omgegooid. Vanaf ’69 werd er een radicaal democratisch beslissysteem ingevoerd volgens het systeem ‘One man, one vote’. Iedereen kon in de Algemene Vergadering meestemmen over voorstellen. In 1972 werd het systeem omgevormd naar een systeem van evenredige vertegenwoordiging in de Afdelingsraad, waarin een derde studenten, een derde wetenschappelijke staf en een derde nietwetenschappelijke staf zitting hadden. Democratie en universiteit – wat hebben ze met elkaar te maken? Veel, zo blijkt uit een kijkje in ons eigen verleden. Onze faculteit kent een rijke geschiedenis van debat over onderwijs, inspraak en vertegenwoordiging. Studenten dwongen hun recht op inspraak af met pamfletten, protestacties en bezettingen van het hoofdgebouw, ons huidige faculteitgebouw. Studenten Rosa Stapel en Benjo Zwarteveen organiseren een theatervoorstelling, Delftse Lente, waarin deze geschiedenis wordt nagespeeld door bouwkundestudenten. Hier alvast een inkijkje in het verhaal van het lustrumtheater, over het roerige verleden van onze faculteit. Gebaseerd op verhalen van Henk Engel, Han Meyer, Frits Palmboom en Max Risselada. DOOR MANON SCHOTMAN In de jaren ’50 van de vorige eeuw was de organisatie van Bouwkunde heel anders dan nu. De faculteit bevond zich op het adres Oude Delft 39 (Oost-Indiëplaats). Er waren nog heel weinig studenten, zo’n veertig per jaar, waardoor het ontwerponderwijs kleinschalig en persoonlijk was – er werd onderwezen via mondelinge overdracht in ateliers. De beslisstructuur was hiërarchisch: de hoogleraren, die voor het leven werden benoemd, hadden de macht en alle beslissingen werden in besloten vergaderingen genomen. Binnen de faculteit waren er verschillende groeperingen, met verschillende ideeën over wat goede architectuur is. Hoewel de tegenstelling tussen traditionalisten en modernisten niet zo zwart-wit was als zij doorgaans wordt getypeerd, gaven exponenten van beide stromingen college aan dezelfde faculteit. Aan de kant van de traditionalisten waren daar bijvoorbeeld Van Kranendonck en Berghoef, die college gaven aan dezelfde faculteit als modernist Van den Broek. De studentenaantallen groeiden drastisch in de jaren ’60. Het hoger onderwijs werd voor een grotere sociale klasse toegankelijk en de babyboomers gingen massaal studeren. Er ontstond onrust over zowel de inhoud en organisatie van het onderwijs als de hiërarchische structuur en de macht van de hoogleraren. De studenten benutten hun grote aantal om de situatie te veranderen. Doordat het onderwijs per jaar werd georganiseerd en door de invloed van meer traditionalistische architecten konden studenten pas in hun derde of vierde jaar les krijgen van modernisten. Dit tot ontevredenheid van veel studenten. Door toedoen van bijvoorbeeld Aldo van Eyck, destijds docent, ontstonden er verticale ateliers. Henk Engel, destijds student, had ook een bijdrage in de totstandkoming van deze ateliers, waarin studenten van verschillende studiejaren samen atelieronderwijs kregen. Ook in de gesprekken en discussies richting democratisering heeft Henk Engel een belangrijke rol gespeeld. Nadat de democratisering van de faculteit een feit was, heeft hij zich ingezet voor de veranderingen in het eerstejaarsonderwijs. De betrokkenheid van Engel is ook te zien aan foto’s uit die tijd (zoals bovenstaande), waarop hij veelvuldig te zien is. In 1968, het jaar van de protesten tegen de Vietamoorlog in Amerika en de studentenopstanden in Parijs, waarde de activistische geest door de faculteit. Het marxistische gedachtengoed vond veel aanhang. Er ontstond een sterke link met de rode studentenstad Nijmegen (“Havana aan de Waal”) en er was veel uitwisseling van ideeën tussen de twee steden. De geest van ’68 gaf een extra impuls aan de ontevredenheid die al langer onder studenten sluimerde, en het bracht de ontwikkelingen in het voorjaar van ’69 in een stroomversnelling. De ontwikkelingen gingen mede zo hard doordat er docenten en medewerkers waren die aan de kant van de studenten stonden. Max Risselada, destijds jonge docent, steunde en stimuleerde de studenten in hun actie. Hij noemt ook de grote rol die Van Eyck had in het proces tot democratisering, samen met Bakema en zijn medewerker Carel Weeber. “Van Eyck kwam van buiten, uit Amsterdam, en hij was vanaf het begin kritisch op de wereld binnen Bouwkunde. Hij fungeerde als een soort breekijzer binnen het gezelschap van hoogleraren. Informatie uit de geheime vergaderingen speelde hij door, zodat studenten zich konden verzetten tegen bepaalde beslissingen, zoals benoemingen van hoogleraren.” Bakema symboliseerde het poldermodel pur sang: “Hij steunde de strijd van de studenten, maar was ook een verzoener, die probeerde de verschillende De strijd van de studenten ging niet alleen over meer invloed en verzet tegen het autoritaire gedrag van de hoogleraren, maar had ook een belangrijke vakinhoudelijke component. Studenten verzetten zich onder andere tegen de ‘vormwil’ van kunstenaar-architecten. Zij zagen zichzelf voor een belangrijker taak gesteld dan het verfraaien van een gevel: ze wilden de woningnood oplossen die na de oorlog was ontstaan. Architecten moesten niet in dienst van de elite werken, maar bouwen voor het algemeen belang. Een groep studenten van ‘Stielos’ schreef over hun idealen in een klein boekje, getiteld ‘De Elite; een analiese van de afdeling bouwkunde van de techniese hogeschool te delft’ (sic). Het boekje begint zo:“Dat de studentenoppositie aan de afdeling Bouwkunde op 9 mei 1969 min of meer overrompeld werd door ‘de demokratisering’ is onder meer te wijten aan een opvallend gebrek aan inzicht van haar aktivisten in de reële mogelijkheden en kansen van demokratisering van een architektuuronderwijs, dat voordien steeds voor een burgerlijke bouwkunde had opgeleid. Dit kan voor een gedeelte teruggevoerd worden tot het feit dat zij niet de beschikking had over een analiese van de funktie van het onderwijs, de architektuur en de architekt in de kapitalistiese maatschappij.” De studenten, gesteund door een bredere beweging buiten de faculteit, vonden maatschappelijke vraagstukken belangrijker dan ‘architectuur’. De sociale wetenschappen werden de faculteit binnengehaald. Risselada: “Studenten waren niet zo bezig met architectuur. De maatschappij was relevanter. Hierdoor verbreedde het vak zich. Er kwamen vakken bij die opinievormend zijn, maar geen informatie verschaffen over wat je als ontwerper moet doen.” Op zijn beurt probeerden Risselada en andere jonge docenten de studenten toch wat vakkennis mee te geven: “Studenten wilden niet praten over ‘goede architectuur’, maar ik geloof dat als je de maatschappij wilt verbeteren als architect, je die vakkennis toch nodig hebt. Ik probeerde ze daarin te beïnvloeden.” Hij ziet, samen met Henk Engel, deze verbreding doorwerken in het huidige onderwijsprogramma. “Het onderwijs is versnipperd geraakt. Binnen een vak verzorgen verschillende docenten een college en er is niemand die het verhaal samenvat of de regie houdt. Dat gebrek aan regie is in die tijd ontstaan.” Bezetting 1972 In 1972 was er opnieuw oproer onder de studenten: het collegegeld zou verhoogd worden van 200 naar 1000 gulden. Studenten kwamen hiertegen massaal in opstand. Benjo Zwarteveen, organisator van theaterstuk Delftse Lente: “Het was ook een vorm van solidariteit. Er waren ook veel studenten die best 1000 gulden konden betalen, maar die waren solidair met degenen die het niet konden betalen. Ik vind dat mooi aan die tijd.” Op 12 december werd het hoofdgebouw van de faculteit, het huidige bouwkundegebouw, een aantal dagen bezet. Han Meyer en Frits Palmboom waren erbij. De faculteit was voor even hun huis. Studenten studeerden, maakten muziek en bleven overnachten in het gebouw. Palmboom: “Ik herinner me vooral dat we vanuit het gebouw de stad ingingen om pamfletten uit te delen en steun te halen. Ik herinner me avondenlang discussiëren bij de studentenverenigingen en de mensa.” Han Meyer was ook actief betrokken: “Ik was in die tijd lid van de AAG (AfdelingsAKtieGroep) Bouwkunde en redactielid van Het Orakel, het VSSD-tijdschrift dat verslag deed van de bezetting en de onderhandelingen met het CvB. We hadden in het gebouw een ad hoc redactie- en productielokaal, waar we elke dag een editie van Het Orakel maakten.” De eisen die de studenten hadden voor het CvB werden ingewilligd en daarmee kwam de bezetting tot een einde. In 1973 volgde er nog een bezetting, die gericht was tegen de beperking van studenteninvloed in de universitaire bestuursstructuur. Toen en nu Het verschil tussen studeren in de jaren ‘60/’70 en studeren nu is groot. Han Meyer over zijn studententijd (’70 – ’78): “Ik herinner me die tijd vooral als een heel optimistische tijd, waarin we het gevoel hadden voortdurend nieuwe ontdekkingen te doen, ons leven op een nieuwe manier te kunnen inrichten en de wereld te kunnen veranderen.” Over de huidige generatie studenten zegt hij: “Ik denk dat we ons nu eveneens in een periode van grote veranderingen bevinden, waarin nieuwe initiatieven en ideeën van jonge mensen heel belangrijk zijn. Je ziet ook dat veel studenten met nieuwe verrassende ideeën en initiatieven komen. Een verschil vind ik wel dat studenten kennelijk minder geïnteresseerd zijn in het beïnvloeden en overnemen van politieke macht van de universiteit; de bestuurlijke status quo wordt meer als een gegeven ervaren dan destijds.” De tijdsdruk wordt als belangrijke factor genoemd voor de schijnbare ongeïnteresseerdheid van studenten voor de organisatie van en inspraak in het onderwijs en faculteitsbestuur. Rosa Stapel, organisator van het theaterstuk ‘Delftse Lente’ en student van deze generatie: “Hier werken mensen heel hard. Veel studenten hebben burn-outklachten. Dat kunnen mensen zich niet voorstellen die in de tijd leefden dat er oneindig veel studiefinanciering was.” Het gebrek aan tijd zorgt ervoor dat studenten zich moeten focussen op hun studie. Henk Engel: “Studenten zijn georiënteerd op het halen van hun diploma. Dat moet vooral niet teveel tijd en moeite kosten. Maar uiteindelijk ga je met die houding op je bek.” Engel maakt zich zorgen over de kleine invloed die studenten hebben: “Hoe krijgen de belangen van studenten op dit moment in godsnaam vorm?” De felheid waarmee Henk Engel zich uitdrukt, illustreert het contrast met de houding van de huidige generatie studenten. Wil je meemaken hoe het er vroeger aan toeging? Kom dan naar de theatervoorstelling Delftse Lente. theatervoorstelling delftse lente Regie: marleen van dalen Vrijdag 28 februari 19.30 première Zaterdag 1 maart 14.30 matineevoostelling met aansluitend 17.00 gesprek over de gebeurtenissen in het stuk onder leiding van Harm Tilman, met Frits van Dongen, John Habraken, Hans Ruijssenaars, Kees Rijnboutt en Moshe Zwarts Zaterdag 1 maart 19.30 finale Kaartjes te koop via delftselente.nl 14 forum ROBERT NOTTROT Zintuig Zoals er wel eens een melodietje blijft haken in mijn hoofd, zo overkomt mij dat ook met woorden. Deze woorden moeten dan worden verwerkt. In analogie: ik sabbel erop, als op een snoepje, een toverbal - bestaan die nog wel? - met veel laagjes, veel kleuren. Deze week heb ik het woord zintuig geproefd. Het woord valt in twee stukken uiteen: zin en tuig. Beide onderdelen smaken naar meer. Beginnend bij tuig. Ik denk dan opvolgend aan zinloos geweldplegers, teugels, vliegen, varen, rijden of werken. Tuig is voor mij niet direct iets van biologische aard. Ik ga ervan uit dat tuig in dit geval niet stamt van getuigen, hoewel dat smaakverster- B NIEUWs 06 10 February 2014 BOUWKUNDE BUBBLE I want to address a feeling, or rather a state of being, that I think many students from this faculty will recognize. It’s the state you get into about a week before a deadline. It is a state in which most of your actions are focused on completing something. You let everything else in life - surroundings, friends, art, music, literature, the public debate, and in severe cases also eating and sleeping - fade away into the background in order to concentrate on this one goal: Zin is een rijk begrip. Het zegt eerst begeerte, dan betekenis, dan belang, dan gevoeligheid en uiteindelijk dat waar ik nu een punt achter zet. Zintuig staat niet voor mensen die geweld begeren of mensen die zin geven Apart from the extreme cases, there are more general effects of the tunnel state, especially when you’re forced to get into it very often. The bachelor program has a lot of deadlines. As a result of this, you "Before you know it, you find yourself in this ‘bouwkunde bubble’, this narrow little world that is all about projects, deadlines, quick ways to pass tests (think studeersnel.nl) and shortcuts to impress your teacher and pass your project." finishing the project. It is a very helpful state, and it gets you very far. You finish things, you pass your projects and you achieve your goals. I would even dare to say that in studying architecture, you need at least a minimum of this state in order to pass your studies successfully. I’ve seen many creative and talented students drop out of architecture school because they lacked the capacity to get into this state at the end of the projects. kend zou zijn: het getuige zijn van zin. ongetwijfeld iets over mij, maar ik proef after at least five years of doing this, we end up jobless or in severely underpaid jobs. This state of being, as I would like to call it, “in the tunnel”, definitely has its advantages, but it also definitely has its downsides. I touched upon not eating and sleeping. Architecture students that never pulled an “all-nighter” are extremely rare. Frequent visitors of this “tunnel state” skip a night sleep very regularly. No other students that I know of take such bad care of themselves as architecture students. And you wonder whether it’s all worthwhile, if aan ons bestaan. Evenmin voor een apparaat dat betekenis produceert. Of software om mooie zinnen te schrijven. De mens is opgetuigd met sensoren en die noemen wij zintuigen. Gevoelig tuig. Tuig dat onderhandelt met beeld, geluid, smaak, geur, temperatuur, positie, gevoel, pijn of evenwicht. Zin in de betekenis van begeerte of belang zou ook smaakversterkend werken: tuig dat zich ontfermt over het verlangen naar of het belang van dat wat wordt waargeno- will have to get into this tunnel state quite regularly, sometimes even for several consecutive weeks. There are even students that stay in this state for three years, until they finish their bachelor. Or, if they continue with a master right away, even for five years. That’s the point when the downsides come to the front, where it enters the collective consciousness as a state of being, as a mentality almost. The problem of this constant state is that you tend to get less receptive to your environment once you’re in it. The tunnel gives you only a very narrow view: you only see what’s in front of you: the goal, in sharp focus. This state is reflected in the small talks in the hallways. They mostly follow the ‘How are you?’ – ‘Busy trying to finish off this and this’ – ‘Good luck!’ – pattern. Frequent stays in this realm makes the outside world fade to grey. Before you know it, you find yourself in this ‘bouwkunde bubble’, this narrow little world that is all about projects, deadlines, quick ways to pass tests (think studeersnel.nl) and shortcuts to impress your teacher and pass your project. We know what we need to do to score a high grade from our teachers, and so we follow the unwritten rules of BK City to get there. Do we really know what’s going on outside the bouwkunde bubble? Do we take time to really understand how people use the buildings we design? Have we really learned from the mistakes that have been made in architecture and urban design in the past? And whom do we want to please with our designs? Do we design for our teachers, for the community of architects and urbanists or for the people that are meant to use the buildings? men, voor waar wordt genomen. Er is tenslotte een verschil tussen horen en luisteren of tussen zien en kijken. Omdat architecten belang hechten aan het tevredenstellen van onze zintuigen denken zij na over onder andere licht, akoestiek, lucht, textuur, kleur. Deze daad komt tegemoet aan twee betekenissen van zin: die van gevoeligheid, maar ook die van betekenis of belang. Zingeving. So let’s cherish our beloved tunnel, or bubble, but let’s not overestimate its value and underestimate its risk. Maybe it’s time to give the tunnel a window every now and then, that would let in more oxygenous, fresh air to inspire our creativity and to let us think of solutions that reach beyond our own little bubble, into the outside world. In het Engels, Frans en Duits heb ik overeenkomstige smaaktesten gedaan. Soortgelijke ervaringen heb ik gehad, maar een zelfde woord in verschillende talen smaakt steeds anders. Probeer maar: sense-organ, organe des sens, Sinneswerkzeug. Of Sentido (Spaans), sinne (Zweeds), sans (Noors), érzék Manon Schotman (student) (Hongaars), duyu (Turks), senso (Italiaans), aisthisi (fonetisch Grieks), smysl (fonetisch Russisch) en senco (Esperanto, uitspraak senso). Esperanto? CARTOON BY ANNA WOJCIK streets of BK city 15 IN EVERY EDITION STUDENTS AND STAFF OF THE FACULTY OF ARCHITECTURE ARE ASKED ABOUT THEIR OPINION. THIS TIME BNIEUWS ASKED.... Should students take more initiative outside of the curriculum? Manon Feenstra, BSc-minor Project Management Its too much to ask of students to set up their own projects within a already demanding curriculum. But students should be allowed to voice their opinion on what kind of projects they’d like to participate in, the themes which actually interests them. MaartenJan Hoekstra, Urbanism Herman Prast, Architecture The current curriculum is very compact and might leave little time for students to venture out on their own. (MJH) In my time, students would start their own projects, as did I. The curriculum provided the opportunity to define your own project and to find a tutor suitable to guide you on your chosen subject. Also, I think students are more passive now due to social and financial pressures. (HP) Dimitris Zervakis, Geomatics I hope students do, but there is little time for it. It seems like Dutch students have had more opportunities to look into these matters than the international students. In Greece it depends, usually the projects are much more work-related. COLOFON B Nieuws is a four-weekly periodical of the Faculty of Architecture, TU Delft. Faculty of Architecture, BK City, Delft University of Technology Julianalaan 134, 2628 BL Delft room BG.Midden.140 Moerath Anas, MSc1 Dwelling No, because the curriculum offers no space for it. I’d rather focus on my studies and have some time left for a social life. bnieuws-bk@tudelft.nl b-nieuws.bk.tudelft.nl issuu.com/bnieuws Cover illustration Aldo_van_Eyck, uit archief van de faculteit Editor-in-Chief Manon Schotman Contributors Karin Laglas Robert Nottrot Editorial Board Edo Beerda Daphne Bakker Jane Stortelder Brigitte O'Regan Phillip Van Alstede, MSc3 RE&H Yes, because its enriches your education. I’ve been doing side projects since my bachelors and my studies have never suffered because of it. Editorial Advice Board Marcello Soeleman Sue van de Giessen Inge Pit Robert Nottrot Linda de Vos Pierijn van der Putt Print Drukkerij Tan Heck, Delft Bas de Jong, intern at Transformers Yes, because the practice has changed so much and the curriculum doesn’t reflect it. It all boils down to taking initiative. The demand for architects has decreased, so you will have to find a way to create job opportunities for yourself. Monique Maria Beliën, graduate Architectural Engineering I was involved in building the Stylos pavilion. It was a fun experience and we got a taste of the real construction process - working with your hands and bringing all the different parts together. Its a shame that it is no longer an option. Next deadline 21st of February, 12.00 PM B Nieuws 07, March 2014 Illustrations only in *.tif, *.eps or *.jpg format, min 300 dpi The editorial board has the right to shorten and edit articles, or to refuse articles that have an insinuating, discriminatory or vindicatory character, or contain unnecessary coarse language. The editorial board informs the author(s) concerning the Unsolicited articles can have a reason for it’s deciscion, maximum of 500 words, directly after is has been announcements 50 words. made. agenda B NIEUWs 06 10 february 2014 Week 9 Week 7 Lecture ARCAM: De clou van de campus 11.02.2014 Universiteiten en technische bedrijven willen zich graag vestigen op campussen. Motief is het idee dat ontmoetingen, en vooral toevallige ontmoetingen, doorslaggevend zijn voor het ontstaan van nieuwe inzichten en nieuwe ontwikkelingen. Hoe kan het ontwerp van een campus die ontmoetingen bevorderen? Een avond met drie korte presentaties, gevolgd door een gesprek. Amsterdam, de Brakke Grond / 20:15 / €7,50 (student) arcam.nl Documentaire Bouw 't zelf 13.02.2014 Dit tijdsdocument laat de zoektocht zien naar een samenleving waarin de eeuw van de overheid ten einde is. Waarin de woningbouwproductiemachine van na de oorlog tot stilstand is gekomen en overheid, markt en de civil society ieder op zoek zijn naar hun rol in een nieuw tijdsgewricht. BK City, Zaal BG.West.200 / 15:50 gebiedsontwikkeling.nu Lecture Capita Selectie: Martijn de Wit 13.02.2014 Martijn de Wit, stedenbouwkundig ontwerper bij DRO Amsterdam, over Sint-Petersburg. Amsterdam, Academie van Bouwkunst / 20:00 ahk.nl Lecture Mark Pimlott: the Floor 14.02.2014 The Architecture of the Interior will present a public lecture by Mark Pimlott on the Floor. This lecture is part of the Interior Elements lecture series, in which a range of speakers will each elaborate on one of the elements defining the interior. BKCity, Room R / 12:45 – 13:45 tudelft-interior-architecture.nl spot ! light Week 8 Lectures and debate The House Museum As Exposition Lab 18.02.2014 Het Nieuwe Instituut and the Iconic Houses Network will be hosting an afternoon of talks on the opportunities and dilemmas of organising exhibitions in house museums. Henry Urbach, who has been the director of The Glass House (designed by architect Philip Johnson) since 2012, has been invited for this. Rotterdam, Het Nieuwe Instituut/ 13:00 -17:00 / Entrance: free with a ticket for Het Nieuwe Instituut hetnieuweinstituut.nl Film and debate Kopfkino #25 met Herman Hertzberger 19.02.2014 Herman Hertzberger en filmmaker Joeri Pruys zullen aan de hand van filmfragmenten, van de televisiedocumentaire uit 1978 over Aldo van Eyck, met elkaar spreken over het thema design en architectuur als decorum. Amsterdam, Kriterion / 19:30 / €8 (student) / RSVP 020 623 17 08 ontwerpschrijfkunst.org Thesis defence Arne van Overmeeren: Vogelaarwijken 21.02.2014 "Area-based Asset Management of Housing Associations: An analysis of planning approaches in restructuring districts" | Promotor 1: Prof.dr.ir. V.H. Gruis (Bk), copromotor: drs. C.L. van der Flier (UHD-Bk) Delft, Aula / 10:00 bk.tudelft.nl Lecture Eireen Schreurs: the 01_Kop Kleur Entrance 02_Kop Zwart 21.02.2014 03_Datum The Architecture of the Interior 04_Plat will present a public lecture by 05_Info Eireen Schreurs (SUB office) on 06_Web the Entrance. This lecture is part of the Interior Elements lecture 01_Kop Kleur series, in which a range of 02_Kop Zwart speakers will each elaborate on 03_Datum one of the elements defining the 04_Plat interior. 05_Info Room R / 12:45 – 13:45 BKCity, 06_Web tudelft-interior-architecture.nl Lecture Series ‘Interior Elements’ This semester, The Architecture of the Interior will present a public lecture series entitled ‘Interior Elements’. Its focus is on those elements that comprise and define the interior, but are rarely discussed as separate topics: the Floor, the Entrance, the Stair, the Ceiling, the Window, Surfaces and Light. These elements will be Lecture Capita Selectie: Martijn de Wit 27.02.2014 Stedenbouw is het antwoord op de uitdagingen die door een samenleving worden gesteld. Niet de ideale of de generieke stad, maar het rake antwoord op de noden van de tijd en de eigenschappen van een locatie leiden tot goede stedenbouw. Hugh Nicholson, Principal Adviser Urban Design Christchurch City Council, over Christchurch. Amsterdam, Academie van Bouwkunst / 20.00 ahk.nl Lecture Mechthild Stuhlmacher: the Stair 28.02.2014 The Architecture of the Interior will present a public lecture by Mechthild Stuhlmacher (Korteknie Stuhlmacher Architecten) on the Stair. This lecture is part of the Interior Elements lecture series, in which a range of speakers will each elaborate on one the elements defining the interior. BKCity, Room R / 12:45 – 13:45 tudelft-interior-architecture.nl Theater Delftse Lente 28.02.2014 "Delftse Lente"staat voor de roerige tijden in Delft rond 1970. Is het gek dat juist in de lente de jongeren opleven en gaan opstaan voor hun rechten? Het broeit altijd in de lente, de hele wereld komt tot leven. Na de Praagse, Parijse en Arabische Lente nu: Delftse Lente BKCity/ 19.30 delftselente.nl Theater Delftse Lente 01.03.2014 BKCity/ 14.30 en 19.30 delftselente.nl Collegetour Delftse Lente 01.03.2014 Zaterdagmiddag 1 maart organiseert Stylos en collegetour met studenten uit de jaren 50, 60 en 70. Dit panelgesprek wordt gehouden direct na de matinee van Delftse Lente. BKCity/ 17.00 delftselente.nl presented by a range of speakers, who will discuss the ideas, design, making, and socio-cultural contexts that have shaped – and continue to shape – each of them. For more information visit tudelft-interior-architecture.nl Mark Pimlott: the Floor (14.02) Eireen Schreurs: the Entrance (21.02) Mechthild Stuhlmacher: the Stair (28.02) Jurjen Zeinstra: the Ceiling 07.03) Irene Cieraad: the Window (14.03) Dirk Somers: Surfaces (21.03) Week 10 Symposium Radical Contextualism 07.03.2014 Op 7 maart neemt Henco Bekkering, hoogleraar Stadsontwerp/Urban Design afscheid in Delft met een symposium met de titel Radical Contextualism. Sprekers zijn, naast Henco Bekkering: Jürgen Rosemann, voormalig decaan van Bouwkunde en nu hoogleraar aan de National University of Singapore; Joaquin Sabaté Bel, gepromoveerd op de Westelijke Tuinsteden in Amsterdam en hoogleraar aan de Universitat Polytèchnica de Catalunya; en Michael Sorkin, hoogleraar aan het University College New York. Delft, Aula / 09:00 - 13:00 / symposium en de uittreerede zijn openbaar, aanmelding is niet nodig bnsp.nl Lecture Jurjen Zeinstra: the Ceiling 07.03.2014 The Architecture of the Interior will present a public lecture by Jurjen Zeinstra (Zeinstra van Gelderen Architecten) on the Ceiling. This lecture is part of the Interior Elements lecture series, in which a range of speakers will each elaborate on one of the elements defining the interior. BKCity / 12:45 – 13:45 tudelft-interior-architecture.nl tentoonstellingen Archiprix 2014 BKCity / South Glass House 10.02.2014 - 10.03.2014 Brancusi, Rosso, Man Ray Framing Sculpture Museum Boijmans van Beuningen 08.02.2014 - 11.05.2014 Pasticcio deSingel 21.02.2014 - 07.06.2014