Strona 1 z 5 Obserwacja Zadanie 1. Wpływ wysiłku fizycznego na pracę układu oddechowego można zaobserwować podczas lekcji wychowania fizycznego, kiedy uczniowie biegną na 60m. Zaplanuj obserwację wpływu wysiłku fizycznego na układ oddechowy, podając parametr, który będzie obserwowany i sposób przeprowadzenia obserwacji. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 2. Mając do dyspozycji: zlewkę szklaną, wodę wapienną, rurkę szklaną. Podaj kolejność czynności, aby potwierdzić obecność występowania dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 3. Postanowiono przeprowadzić obserwację w celu potwierdzenia szkodliwego wpływu palenia tytoniu na wydolność oddechową człowieka Zaproponuj jakie grupy ludzi należy uwzględnić w obserwacji, żeby osiągnąć jej cel. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Doświadczenie Zadanie 4. U niektórych protistów, np.. pantofelków występują tzw. wodniczki tętniące, które zbierają wodę z wnętrza komórki i wypompowują na zewnątrz. Pulsowanie wodniczek tętniących łatwo zaobserwować w mikroskopie optycznym. Zaplanuj doświadczenie pozwalające rozwiązać problem badawczy: Czy częstotliwość pulsowania wodniczek tętniących u pantofelków zależy od stężenia NaCl w ich środowisku zewnętrznym. Do dyspozycji masz: mikroskop, akwarium z hodowlą pantofelków, zlewki, szkiełka podstawowe, zakraplacz, 1% roztwór NaCl, wodę destylowaną. Uwzględnij: próbę kontrolną i badawczą, sposób uzyskiwania wyników. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 5. Podczas uprawiania kukurydzy w hodowli wodnej zaobserwowano śluzowacenie korzeni. Postawiono hipotezę że to zjawisko może być wywołane brakiem jakiegoś pierwiastka. Zaproponuj doświadczenie, które zweryfikuje tę hipotezę. Zaplanuj zestaw badawczy i kontrolny. próba kontrolna ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… próba badawcza: ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Strona 2 z 5 Problem badawczy Zadanie 6. W tabeli zestawiono dane dotyczące rodzaj okres ciąży masa osobnika wybranych cech różnych ssaków. Sformułuj zwierząt (dni) dorosłego (kg) problem badawczy, do rozwiązania którego dzik 126 200 można wykorzystać dane z tabeli oraz wniosek koń 336 700 wynikający z ich interpretacji. lis 52 10 słoń 600 5700 żubr 290 1000 …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. Grupa % tłuszczu wiekowa Mężczyźni Kobiety Zadanie 7. Beztłuszczowa masa ciała (LBM), czyli masa tkanki (lata) tłuszczowej zawartej w mięśniach oraz narządach wewnętrznych, 15-19 13-16 20-24 stanowi wielkość odniesienia przy ocenie, w jakim stopniu 20-29 15-20 22-25 mierzone wskaźniki fizjologiczne i sprawnościowe mieszczą się 30-39 18-26 24-30 w granicach normy lub od niej odbiegają. Poniżej zestawiono 40-49 23-29 27-33 wyniki badań % zawartości tłuszczu u mężczyzn i u kobiet w 50-59 26-33 30-38 różnych grupach wiekowych. Na podstawie analizy powyższych 60-69 29-33 30-36 danych sformułuj problem badawczy. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Hipoteza Zadanie 8. Sformułuj hipotezę badawczą do poprzedniego zadania. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 9. Jedna z reklam w telewizji podaje, że codzienne spożywanie preparatu X powoduje obniżenie masy ciała. Wykonano eksperyment sprawdzający tę hipotezę. W doświadczeniu wzięła grupa osób w tym samym wieku i o tej samej masie ciała. a) sformułuj problem badawczy ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… b) określ próbę kontrolną ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… i badawczą ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… c) w jaki sposób należałoby zaprezentować wyniki doświadczenia, by były czytelne dla odbiorców? ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Strona 3 z 5 Zadanie 10. Przeczytaj tekst, wykonaj polecenia. Obserwując kolegów grających w piłkę, Ania zauważyła, że po zakończeniu lekcji chłopcy mają przyspieszone oddechy. Pomyślała, że to ćwiczenia fizyczne wpływają na przyspieszenie tempa oddechów. Zaplanowała więc eksperyment, podczas którego mierzyła liczbę oddechów u chłopców, którzy ćwiczyli na boisku na WFie i zanotowała, że ich oddechy są przyspieszone. Na tej podstawie stwierdziła, że ćwiczenia fizyczne dwukrotnie zwiększają liczbę oddechów u chłopców w wieku szkolnym. Podkreśl hipotezę, zakreśl wniosek, wskaż błędy, jakie Ania popełniła podczas prowadzenia eksperymentu – opisz sposób poprawny. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 11. W hodowli rasowych gołębi zauważono zmiany skórne i częste napady drżenia mięśni. Postawiono hipotezę, że zjawisko to może być wywołane brakiem jednej z witamin. Wskaż prawidłowy dobór próby badawczej i kontrolnej (A) próba badana: kilka piskląt karmionych pożywienie bez jakiejkolwiek witaminy, próba kontrolna: kilka piskląt karmionych pożywieniem zawierającym wszystkie witaminy (B) próba kontrolna: kilka piskląt karmionych pożywienie bez jakiejkolwiek witaminy, próba badawcza: kilka piskląt karmionych pożywieniem zawierającym wszystkie witaminy (C) próba badana: kilka piskląt karmionych pożywienie bez jakiejkolwiek pojedynczych witamin, próba kontrolna: kilka piskląt karmionych pożywieniem zawierającym wszystkie witaminy Zadanie 12. Przeanalizuj tekst opisujący pewne doświadczenie i wykonaj polecenia: W doświadczeniu badano udomowione króliki krótkowłosy i długowłose. Mierzono im temperaturę ciała rano i notowano wyniki. a) jaki jest to typ badania? (eksperyment / obserwacja) b) sformułuj problem badawczy ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Strona 4 z 5 Strona 5 z 5
