YMARFERION ADOLYGU ARHOLIAD MYNEDIAD This workbook contains exercises that will measure your ability to construct sentences correctly using the present tense and past tenses in the written tasks and oral tasks. In the examination, you may also come across basic sentences you will need to understand in the future tense. These exercises will be supported by the work that you undertake in class with your tutor. Your tutor will help you through the Darllen a Deall [Reading and Understanding] exercises, and Gwrando a Deall [listening and understanding] exercises in the classroom. A mock exam has been arranged as part of our revision weekend in May, so that you can gain prior experience of sitting your first Welsh examination. Pob hwyl ar gyfer yr arholiad. Best of luck for the exam. CYNNWYS CONTENTS ORAL TASK ❖ Reading a dialogue aloud with the interviewer. ❖ Answering personal questions. ❖ Answering questions about another person. ❖ Asking the interviewer questions by using the prompts provided. FILLING THE BLANKS [part of the Reading and Understanding paper] ❖ Filling the blanks with help, where appropriate, from pictures or information in brackets. TUDALEN PAGE 09 10 12 – 14 15 16 - 17 WRITING TASKS ❖ Writing a postcard ❖ Writing 5 sentences based on the picture information given about another person 19 - 21 22 - 23 Additional exercises are provided for extra practice. 1 – 8; 11;18 ; 24 GWAITH PROFFESIWN PROFESSION ACTOR ACTOR ACTORES ACTRESS ADEILADWR BUILDER ATHRO TEACHER (male) ATHRAWES TEACHER (female) CLERC CLERK COGYDD COOK (male) COGYDDES COOK (female) FFERMWR FARMER GARDDWR GARDENER GWEINIDOG MINISTER GWRAIG TŶ HOUSEWIFE GYRRWR DRIVER LLYFRGELLYDD LIBRARIAN MECANIG MECHANIC MEDDYG DOCTOR NYRS NURSE PEIRIANNYDD ENGINEER PLISMON POLICEMAN PLISMONES POLICEWOMAN POSTMON POSTMAN PENNAETH HEADMASTER PENNAETH HEADMISTRESS SWYDDOG GWEINYDDOL ADMINISTRATIVE OFFICER TRYDANWR ELECTRICIAN 1 BLE MAE’R BOBL YN GWEITHIO? Where are you most likely to see the following people at work? 1. NYRS 6. LLYFRGELLYDD 2. ATHRO 7. FFERMWR 3. GWEINIDOG 8. CLERC 4. MECANIG 9. COGYDD 5. PLISMON 10. TIWTOR Place the corresponding number in the box alongside the correct workplace: yn y capel mewn gwesty mewn garej yn y dosbarth mewn swyddfa yn yr ysbyty yn y llyfrgell yn yr ysgol yn y gymuned ar y fferm mewn in a yn y 2 in the ar y on the DIDDORDEBAU DIDDORDEBAU INTERESTS BWYTA MA’S EATING OUT CADW’N HEINI KEEPING FIT CANU’R PIANO PLAYING THE PIANO CERDDED WALKING CHWARAE SBONCEN PLAYING SQUASH CRICED CRICKET GOLFF GOLF PÊL-DROED FOOTBALL TENNIS TENNIS RYGBI RUGBY COGINIO COOKING DARLLEN READING DAWNSIO DANCING DYSGU CYMRAEG LEARNING WELSH EDRYCH AR Y TELEDU LOOKING AT THE TELEVISION GWYLIO’R TELEDU WATCHING THE TELEVISION GARDDIO GARDENING GWRANDO AR GERDDORIAETH LISTENING TO MUSIC GWRANDO AR Y RADIO LISTENING TO THE RADIO MYND AM DRO GOING FOR A WALK MYND Â’R CI AM DRO TAKING THE DOG FOR A WALK PYSGOTA FISHING RHEDEG RUNNING SEICLO CYCLING SGÏO SKIING YMLACIO RELAXING 3 DIDDORDEBAU - HOFFTER Beth mae’r bobl yma’n hoffi [ei] wneud? Beth ‘dyn nhw ddim yn hoffi [ei] wneud? SAY WHAT EACH OF THE FOLLOWING LIKE AND DISLIKE DOING. SAY WHAT YOU LIKE AND DISLIKE DOING. ENW HOFFI DDIM YN HOFFI 4 BETH AMDANOCH CHI? HOFFI DDIM YN HOFFI GIVING INFORMATION ABOUT ANOTHER PERSON USING THE PROMPTS PROVIDED YSGRIFENNWCH 5 BRAWDDEG: Use the following information to compose 5 sentences about Gareth: Pontypridd Caerfyrddin ffermwr 2 blentyn chwaraeon YSGRIFENNWCH 5 BRAWDDEG: Use the following information to compose 5 sentences about Nerys: nyrs De Cymru America dim plant nofio 5 Sali Jones Using the pictures, how many sentences can you compose about Sali? Give at least 4 negative statements about her. ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ 6 DYMA LOWRI: ENW Lowri DOD Pont-y-clun BYW Pont-y-gwaith GWAITH swyddog gweinyddol TEULU merch a mab HOFFI dawnsio DDIM YN HOFFI gyrru I SWPER brechdanau NEITHIWR tŷ bwyta GWYLIAU Ffrainc DYMA ELIS: ENW Elis DOD Llanelli BYW Caerffili GWAITH dyn tân TEULU 3 phlentyn HOFFI Nofio DDIM YN HOFFI gweithio yn yr ardd I FRECWAST wy ar dost a phaned o de NEITHIWR tafarn GWYLIAU Sbaen 7 YMARFER YNGANU PRONUNCIATION EXERCISE You will be required to read a short dialogue aloud with the interviewer. Practise saying the following, aloud. wyth o’r gloch os gwelwch yn dda pedair punt am ddeuddeg o’r gloch yn wreiddiol Eira Ifans yw’r tiwtor yng Nghaerdydd am faint o’r gloch? neuadd y dre dwy bunt yn unig Y Fuwch Goch fy nghoesau i wrth y drws yr wythnos nesaf fy mrawd i yr wythnos diwethaf ar bwys y tafarn Mae’n gas ‘da fi. chwarter i dri Mae’n well ‘da fi. Diolch yn fawr iawn. i Batagonia wrth gwrs 8 YMARFER DARLLEN YN UCHEL A reading aloud exercise Bydd rhaid i chi ddarllen deialog yn uchel, gyda’r cyfwelydd. You will need to read a dialogue aloud, with the interviewer. CHI yw’r ymgeisydd CYFWELYDD: Ga’ i fwcio ystafell, os gwelwch yn dda? CHI: YMGEISYDD: Cewch a chroeso. Ystafell i ddau berson? CYFWELYDD: Ie. Am faint o’r gloch mae brecwast? YMGEISYDD: Rhwng wyth a deg o’r gloch. CYFWELYDD: Oes pwll nofio yma? YMGEISYDD: Oes. Mae’r pwll nofio ar bwys y lolfa. CYFWELYDD: Ardderchog. Beth yw’r gost am ddwy noson? YMGEISYDD: Ugain punt y noson. Bydd rhaid i fi gael eich cerdyn credyd. Diolch. Y SAESNEG er gwybodaeth The English for your information: INTERVIEWER: May I book a room, please? CANDIDATE: Yes (you may), with pleasure. A room for two people? INTERVIEWER: Yes. What time is breakfast? CANDIDATE Between 8 and 10 o’clock. INTERVIEWER: Is there a swimming pool here? CANDIDATE: Yes (there is). The swimming pool is near the lounge. INTERVIEWER: Excellent. What’s the cost for two nights? CANDIDATE: Twenty pounds per night. I will need to have your credit card. Thanks. 9 YMARFER ATEB CWESTIYNAU PERSONOL Practising answering questions You will be asked 8 personol questions in the examination. Six of these questions will come from the list below. In addition to these six, you will then be asked two additional questions based on your answers. Example additional question are shown in italics. Some of the words underlined may vary. Ymarferwch eich atebion yma: Practise your answers here: Ble ‘dych chi’n byw? Pam ‘dych chi'n hoffi byw yno? O ble ‘dych chi’n dod yn wreiddiol? Ble aethoch chi i’r ysgol? Beth o’ch chi’n hoffi yn yr ysgol? Beth yw’ch / ydy’ch gwaith chi? Ble ‘dych chi’n gweithio? Oes teulu gyda chi? Dwedwch rywbeth am eich teulu. Oes anifeiliaid anwes gyda chi? Ble mae e / hi’n cysgu? Ble aethoch chi ar eich gwyliau diwetha? Sut aethoch chi? Gyda phwy aethoch chi? Beth wnaethoch chi ddoe? Beth ‘dych chi’n wneud y penwythnos nesa? Beth ‘dych chi’n hoffi’i wneud yn eich amser sbâr? Ble ‘dych chi’n ...? Pryd ‘dych chi’n ...? Ble ‘dych chi’n dysgu Cymraeg? Pwy yw / ydy eich tiwtor? Sut daethoch chi yma heddiw? Beth ‘dych chi’n (ei) hoffi ar y teledu? Pryd mae hi ar y teledu? Beth mae’n rhaid i chi’i wneud yfory? Sut mae’r tywydd heddiw? Sut roedd y tywydd ddoe? Am faint o’r gloch ‘dych chi’n codi fel arfer? Beth o’ch chi’n hoffi’i wneud pan o’ch chi’n blentyn? YMARFER ATEB CWESTIYNAU AM BERSON ARALL Practising answering questions about another person. Example questions that the interviewer may ask about a picture as part of the oral examination. CWESTIYNAU AC ATEBION POSIB Possible questions construct full sentenses e.e. Rheolwr yw e. 1 Beth yw ei waith e? 2 Beth yw ei gwaith hi? 3 Ble mae e’n gweithio? 4 Ble mae hi’n gweithio? 5 Ble mae e’n / hi’n byw? 6 O ble mae e’n / hi’n dod yn wreiddiol? 7 Beth mae e’n hoffi? 8 Beth dyw e ddim yn hoffi? 9 Beth mae hi’n hoffi? 10 Beth dyw hi ddim yn hoffi? 11 Ble mae e’n / hi’n mynd? 12 Am faint o’r gloch mae e’n / hi’n mynd? 13 Oes teulu ‘da fe / hi? 14 Oes anifeiliaid anwes ‘da hi? 15 Ble aeth e neithiwr? 16 Beth wnaeth e’r wythnos diwethaf? 17 Beth gafodd e / gaeth e i ginio? 18 Beth gafodd hi / gaeth hi i frecwast? 19 Ble aeth hi ddydd Sadwrn? 20 Beth wnaeth hi ddoe? 21 Am faint o’r gloch mae Ceri yn codi heddiw? 22 Am faint o’r gloch cododd Lyn ddoe? 11 CWESTIYNAU AM Y LLUNIAU Questions about the pictures Here are pictures with some information. You will be shown 1 picture in the examination and asked 5 questions about it. You should answer using full sentences. Use the information given. The answer to one of the questions will be found in the picture. Dyma Gareth Gweithio: mewn ffatri Mynd i’r tafarn: Teulu: Brecwast ddoe: bacwn ac wy 2 o blant 7.15 Hoffi: ________ example questions from the interviewer: 1. Ble mae Gareth yn gweithio? 2. Am faint o’r gloch mae e’n mynd i’r tafarn? 3. Oes teulu gyda fe? 4. Beth gaeth/gafodd e i frecwast ddoe? 5. Beth mae Gareth yn hoffi? [look to the picture for the answer] Dyma Sioned Gweithio: ________ Yn wreiddiol: Merthyr Tudful Ddoe: i siopa Hoffi: mynd i’r theatr Teulu: dim Dyma Owain Hoffi: ________ Byw: Llandudno Gwaith: Teulu: mab a merch Neithiwr: gwylio’r teledu 12 adeiladwr Dyma Bethan Gwaith: ________ Hoffi: dawnsio I ginio: caws ac afal Teulu: 3 o blant Neithiwr: mynd i ymarfer côr Dyma Gwen Hoffi: __________ Gweithio: yn y Brifysgol Byw: Caernarfon Teulu: Gwyliau y llynedd: Ffrainc dau frawd Dyma Hywel Gwaith: _________ Hoffi: Chwarae sboncen Teulu: un ferch Neithiwr: gweld ffrindiau Cael coffi: 11.00 Dyma Lowri Gwaith: _________ Hoffi: opera Byw: Tonypandy Teulu: dwy chwaer Cinio ddoe: pasta 13 Dyma Rhodri: Hoffi: _________ Gweithio: mewn coleg Bore ddoe: mynd am dro Teulu: Mynd i’r clwb golff: 9.30 babi Dyma Rhys: Gwaith: _________ Byw: Llanelli Hoffi: Rygbi Teulu: 4 o blant Ddoe: mynd i’r Eisteddfod Dyma Dafydd Gwaith: _________ yn wreiddiol: Maesteg Hoffi: hen ffilmiau Teulu: neithiwr: gweld cyngerdd 2 o blant 14 SBARDUNAU – RHAID I CHI OFYN 5 CWESTIWN I’R CYFWELYDD. YOU’LL BE GIVEN 5 PROMPTS [THE PROMPTS WILL COME FROM THE LIST BELOW] USING ONE PROMPT AT A TIME, ASK THE INTERVIEWER A FULL QUESTION. BYW YN WREIDDIOL ENW TEULU PLANT CAR GWEITHIO NEITHIWR DDOE HENO YFORY WYTHNOS NESA PENWYTHNOS NESA WYTHNOS DIWETHA PENWYTHNOS DIWETHA AMSER SBÂR GWYLIAU TYWYDD I SWPER I FRECWAST BLE / LLE PRYD SUT FAINT MYND O’R GLOCH HOFFI CERDDED DARLLEN GALLU / MEDRU 15 EXAMPLE EXAMINATION TASKS You will be given 10 similar sentences as part of the Darllen a Deall Paper Llenwi bylchau Gap-filling Llenwch y bylchau yn y brawddegau yma: Fill the gaps in these sentences: READ EACH OF THE FOLLOWING CAREFULLY BEFORE COMPLETING THE SENTENCES 1 Mae Ifan yn hoffi ............................ 2 Maen nhw’n mynd i’r llyfrgell yn ................................ (Treorci) 3 Ydy Jac yn eistedd wrth y ffenest? ........................ (x) 4 Faint yw / ydy’r llyfr? 5 Sut ...................... y tywydd neithiwr? 6 Mae’r cyngerdd yn gorffen am ..................................... 7 ......................... hi ddim yn canu’r piano yn yr Eisteddfod, ddoe. 8 Roedd e’n gwrando ............. y radio yn y lolfa. 9 Rhaid ............ chi siarad Cymraeg yn y dosbarth. 10 .................... mae Ffion yn canu? ............................ punt. (£4) Heno. 16 11 Mae fy ____________ wedi torri. 12 Roedd fy _________ yn gweithio yn y pwll glo. (tad) 13 Mae’r gath yn cysgu o flaen y ___________. 14 __________ hi ddim yn bwrw glaw ddoe. 15 ‘Dyn ni’n mwynhau gwylio’r __________________. 16 ________’r tîm ddim yn chwarae pêl-droed ddydd Sadwrn nesaf. 17 _________’r ganolfan yn cau am bedwar o’r gloch? 18 Rhaid _____ ni fynd i’r Ganolfan Hamdden. 19 _________ o’r gloch mae’r ffermwr yn codi yn y bore? 20 ______ hi’n dost? Ydy. 17 YMARFER YSGRIFENNU AM EICH GWYLIAU Practise writing about your holidays PAST Ble aethoch chi ar eich gwyliau? Gyda phwy aethoch chi? __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ Pryd cyrhaeddoch chi? Sut roedd y tywydd? Beth wnaethoch chi? __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ Beth wnaeth y teulu? Beth gawsoch chi i’w fwyta? Beth gaethoch chi i’w fwyta? __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ Beth weloch chi? __________________________________________ __________________________________________ PRESENT AND FUTURE Sut mae’r tywydd ar hyn o bryd? __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ Beth ‘dych chi’n wneud? Ble ‘dych chi’n mynd heno / yfory? __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ Sut bydd y tywydd yfory? __________________________________________ __________________________________________ Sut mae’r bobl leol? Disgrifiwch y gwesty. __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ Pryd dych chi’n dod adre? __________________________________________ __________________________________________ 18 __________________________________________ __________________________________________ EXAMPLE EXAMINATION TASKS You will be expected to fill in a similar post card as part of the written paper. YMARER Cerdyn Post Post-card Ysgrifennwch gerdyn post yn cynnwys y geiriau isod i gyd. Does dim rhaid iddyn nhw fod yn y drefn yma. Dylech chi ysgrifennu rhwng 50 a 60 gair. Write a post-card containing all these words. They do not have to appear in this order. You should write between 50 and 60 words. Y Swistir gwin eira yr wythnos nesaf mwynhau Annwyl Elin, ____________________________________________ Elin Thomas 9 Cwrt yr Arth Cwmfelin AB12 3CC ____________________________________________ Pob hwyl ___________________ 19 YMARFER: Ysgrifennu cerdyn post Efrog Newydd yfory rhewi Annwyl ____________________________________________ ____________________________________________ Pob hwyl ___________________ 20 gwesty siopa YMARFER: Ysgrifennu cerdyn post Yr Almaen gwesty glaw cwrw Annwyl deulu, ____________________________________________ ____________________________________________ Pob hwyl ___________________ 21 gweld EXAMPLE EXAMINATION TASK You will be expected to complete a similar task as part of the written paper. PORTREAD Portrait Ysgrifennwch 5 brawddeg am y person yn y llun gan ddefnyddio’r wybodaeth yn yr arwyddion o’i gwmpas. Write 5 sentences about the person in the picture using the information in the symbols around the person. Teulu Byw GWAITH Ddydd Sadwrn diwethaf ddim yn hoffi Dyma Gwyneth 1 2 3 4 5 22 PORTREAD Portrait Ysgrifennwch 5 brawddeg am y person yn y llun gan ddefnyddio’r wybodaeth yn yr arwyddion o’i gwmpas. Write 5 sentences about the person in the picture using the information in the symbols around the person. teulu PORTHCAWL yn wreiddiol gwaith ddim yn hoffi nos Wener diwethaf Dyma Rhydian 1 2 3 4 5 23 YMARFER GYDA’R TREIGLADAU Practice with the mutations 0 + i and The Soft Mutation Table T o _______________ [Treorci] i ________________ [Trefforest] D C o _______________ [Caerdydd] i ______________ [Caerffili] G P o _______________ [Pontypridd] i _____________ [Pen-y-bont] B D o _______________ [Dowlais] i _______________ [Dolgellau] DD G o _______________ [Gorseinon] i ______________ [Glynebwy] omit the G B o _______________ [Bedwas] i ________________ [Bangor] M RH LL o _______________ [Merthyr] i ________________ [Machynlleth] o _______________ [Rhydfelen] i _______________[Rhydaman] o _______________ [Llantrisant] i ______________ [Llanelli] F F R L FY (my) + YN (in) and the Nasal Mutation Table Roedd fy nheulu’n byw yn Nhreorci. My family lived in Treorci. NH C Mae fy nghariad yn gweithio yng Nghaerdydd NGH P Mae fy mhlant yn mynd i’r ysgol ym Mhontypridd. D Mae fy noctor yn chwarae rygbi yn Nolgellau. G Mae fy ngŵr / fy ngwraig yn chwarae golff yng Ngorseinon B Roedd fy mrawd yn aros ym Machynlleth. T My sweetheart works in Cardiff. MH My children go the school in Pontypridd. N My doctor plays rugby in Dolgellau. NG Mae husband / my wife plays golf in Gorseinon. My brother was staying in Machynlleth. My brother was staying in Machynlleth. 24 M