Rozdział 1 Wprowadzenie i bezpieczeństwo Wprowadzenie 1.3 Zawartość podręcznika 1.4 Zasada budowy podręcznika............................................................................................................ 1.4 Struktura strony .................................................................................................................................... 1.5 Zakres tematyczny kursu 1.6 Zasady bezpieczeństwa i higieny 1.7 Wprowadzenie.................................................................................................................................... 1.7 Szkolenie .............................................................................................................................................. 1.7 Pomieszczenie robocze ...................................................................................................................... 1.7 Przyłączenie do sieci elektrycznej ..................................................................................................... 1.7 Gazy spalinowe .................................................................................................................................. 1.8 Dielektryk .............................................................................................................................................. 1.8 Ochrona przeciwpożarowa............................................................................................................... 1.9 Niebezpieczeństwo porażenia prądem ........................................................................................... 1.10 Urządzenia zabezpieczające............................................................................................................ 1.10 Bezpieczeństwo ................................................................................................................................... 1.10 Konserwacja......................................................................................................................................... 1.12 Przechowywanie dyskietek................................................................................................................. 1.12 Modyfikacje ......................................................................................................................................... 1.12 Usuwanie odpadów............................................................................................................................ 1.13 Schemat usuwania odpadów z maszyn elektroerozyjnych (obowiązuje w Szwajcarii)................................................................................................................. 1.14 CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Wprowadzenie i bezpieczeństwo 1.1 1.2 Wprowadzenie i bezpieczeństwo CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Wprowadzenie Cel: Ten podręcznik jest pomocą do nauki, używaną przez firmę Charmilles Technologies S. A. na jej kursach wprowadzających dla szeregu maszyn FO 350 i FO 550 (FOx50). Logicznie ułożony podręcznik prowadzi przez wszystkie etapy i pomaga dobrze zrozumieć maszynę. Po ukończeniu kursu absolwent może wykorzystywać później ten podręcznik jako poradnik. Pomoc online programu DPControl uzupełnia informacje zawarte w tym podręczniku. • Prezentacja podręcznika • Umieszczenie podręcznika w jego kontekście Ten podręcznik jest przeznaczony zarówno dla osób bez wcześniejszej wiedzy na temat obróbki elektroerozyjnej, jak również dla osób z doświadczeniem, które przechodzą na stosowanie maszyn wyposażonych w sterowanie nowej generacji. Zależnie od poziomu wiedzy uczestników kursu, instruktor może położyć większy nacisk na ten lub inny moduł. Dzięki regularnym ćwiczeniom uczestnik kursu może pogłębiać swoją wiedzę i oceniać jej postęp. Co należy wiedzieć - Znać układ modułowy i strukturę logiczną podręcznika. - Należy regularnie wykonywać ćwiczenia. CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Wprowadzenie i bezpieczeństwo 1.3 Cel: Zawartość podręcznika • Opis podręcznika. Zasada budowy podręcznika • Objaśnienie struktury strony. Trzy zasadnicze cechy budowy podręcznika • Objaśnienie zawartości podręcznika. 1.4 1 Dydaktyczny 2 Graficzny 3 Modułowy Maksimum informacji przedstawionej w prosty sposób i łatwej do zrozumienia. - Zwięzłość tekstu. - Nacisk położony na rysunki. - Łatwość i intuicyjność wyszukiwania informacji. Zawartość dostosowywalna do postępów kursantów Wprowadzenie i bezpieczeństwo CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Struktura strony Strefa «Cel» Zestawienie tematów omawianych na stronie. Strefa z szarym tłem Zawiera objaśnienia specyficznych elementów. Strefa «Co należy wiedzieć» - Podsumowanie najważniejszych informacji - Porady i kruczki. Strefa «Ćwiczenie» Małe ćwiczenia, które pokazują zastosowanie w praktyce informacji zdobytych na kursie. Strefa «Notatki» Miejsce przeznaczone na notatki. CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Wprowadzenie i bezpieczeństwo 1.5 Zakres tematyczny kursu Cel: • Zapoznanie się z tematyką kursu. • Wprowadzenie i bezpieczeństwo • Uwagi ogólne • Filozofia programowania • Przykłady zadań • Opis interfejsu • Zawartość oprogramowania • Ważne strony • Ćwiczenie 1-1 • Ćwiczenie 1-2 • Ćwiczenie 2 • Ćwiczenie 3 • Funkcje zaawansowane 1.6 Wprowadzenie i bezpieczeństwo CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Zasady bezpieczeństwa i higieny Cel: • Zapoznanie się z głównymi zasadami bezpieczeństwa. Wprowadzenie W celu zagwarantowania zdrowych i przyjaznych warunków pracy zarówno osobom pracującym na maszynach EDM, jak również osobom przebywającym w tym samym pomieszczeniu, należy przestrzegać kilku elementarnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy odnoszących się do tego procesu obróbki. Operatorzy, brygadziści a nawet kierownictwo firmy są zobowiązani do przestrzegania niżej wymienionych zasad. W przypadku nie stosowania się do tych zasad, firma Charmilles nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Szkolenie Do pracy na maszynie są upoważnione jedynie te osoby, które zostały przeszkolone w zakresie obsługi maszyny i jej wyposażenia. Kursy doszkalające w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy należy powtarzać co roku. Pomieszczenie robocze Wymiana powietrza w pomieszczeniu musi zapobiec powstawaniu niedopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych i niebezpiecznych, jak również zapewnić dopływ świeżego powietrza w ilości wydalanej przez urządzenie do odsysania gazów spalinowych. Instalacja elektryczna w pomieszczeniu roboczym musi spełniać obowiązujące normy bezpieczeństwa. W Niemczech jest to norma VDE 0100 T 720. Szczegóły techniczne patrz rozdział «Instalacja i uruchomienie» w «Instrukcji konserwacji». Przyłączenie do sieci elektrycznej W przypadku sieci elektrycznej z izolowanym przewodem zerowym należy w obwód przyłączeniowy generatora wbudować wyłącznik różnicowoprądowy. Szczegóły techniczne patrz rozdział «Instalacja i uruchomienie» w «Instrukcji konserwacji». CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Wprowadzenie i bezpieczeństwo 1.7 Gazy spalinowe Wyziewy z dielektryka składają się głównie z gazów i spalin wytwarzanych na skutek termicznego rozkładu dielektryka w czasie erozji iskrowej. Wyziewy są różnej natury i zawierają różnego rodzaju składniki: • wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w stanie stałym lub w postaci pary, • pary węglowodorów aromatycznych i parafinowych, • cząstki metaliczne, • różnego rodzaju produkty rozpadu dodatków. Należy przestrzegać niżej wymienionych zasad: • kolektor spalin musi być podłączony do urządzenia wyciągowego, wystarczająco wydajnego, zapewniającego szybkość odsysania spalin przynajmniej 1 m/s, mierzoną na brzegu wanny roboczej. • kanał wyciągu spalin musi być niepalny, • jeśli kanał wyciągu spalin jest zbrojony metalem, musi być uziemiony. Niektóre maszyny są wyposażone w urządzenie kontrolne z czujnikiem spalin, które uniemożliwia włączenie obróbki przy niewystarczającym odsysaniu spalin. Dielektryk Dielektryk stosowany w maszynach elektroerozyjnych musi być identyfikowalny na podstawie jego oznaczenia. Tabliczka umieszczona na przedniej ścianie wanny roboczej zawiera następujące informacje: • • • • typ dielektryka, punkt zapłonu dielektryka, zagrożenia dermatologiczne, wskazówki bezpieczeństwa. Używanie dielektryków, których punkt zapłonu leży poniżej 60°C jest zakazane. 1.8 Wprowadzenie i bezpieczeństwo CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Zasady higieny • W celu uniknięcia dłuższego kontaktu skóry z dielektrykiem należy używać rękawic ochronnych. • Po każdorazowym kontakcie z dielektrykiem należy umyć ręce. • Chronić oczy przed ewentualnym rozpryskiem dielektryka. • Nie wolno połykać dielektryka. Ochrona przeciwpożarowa Środki zapobiegawcze • W celu uniknięcia przegrzania dielektryka, układ chłodzenia musi stale pracować. • Temperaturę dielektryka w wannie roboczej kontrolują dwa termostaty zabezpieczające i w przypadku zbyt wysokiej jego temperatury wyłączają obróbkę. • W promieniu 5 m od maszyny niedozwolona jest obecność płomienia i nieosłoniętych żarówek. Zabronione jest również palenie tytoniu (tablica PALENIE WZBRONIONE). • Gaśnica CO2 musi znajdować się w bezpośredniej bliskości maszyny. • Jeśli obróbka ma przebiegać bez nadzoru, to instalacja automatycznego urządzenia wykrywającego i gaszącego z użyciem CO2 jest obowiązkowa. • W czasie obróbki detal musi być zanurzony w dielektryku przynajmniej na głębokość 40 mm, przy czym uchwyt elektrody nie powinien być zanurzony. • Należy unikać gromadzenia się gazów powstających w czasie obróbki w pustych przestrzeniach detalu i elektrody (zagrożenie eksplozją). • Należy używać dielektryka zalecanego przez firmę Charmilles, którego punkt zapłonu leży powyżej 60°C. CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Wprowadzenie i bezpieczeństwo 1.9 Niebezpieczeństwo porażenia prądem W czasie stosowania technologii elektroerozyjnego drążenia wgłębnego elektroda jest pod napięciem i przy jej bezpośrednim dotknięciu powstaje niebezpieczeństwo wyładowania elektrycznego. Bezwzględnie unikać dotykania elektrody przy równoczesnym kontakcie z ramą maszyny (niebezpieczeństwo bezpośredniego zwarcia i porażenia). Oryginalne urządzenia zabezpieczające (osłony zabezpieczające przed niezamierzonym dotknięciem) zapobiegają niebezpiecznemu kontaktowi. Z tego powodu nie należy dotykać elektrody podczas pracy. Urządzenia zabezpieczające Podczas pracy maszyny wszystkie osłony i pokrywy ochronne muszą być na niej zainstalowane. Urządzenia zabezpieczające nie mogą być neutralizowane. Po interwencji w maszynie, obróbka może być wznowiona dopiero wtedy, gdy wszystkie urządzenia zabezpieczające zostaną ponownie zainstalowane. W razie nieszczęśliwego wypadku firma Charmilles może odrzucić wszelką odpowiedzialność, jeżeli zasady bezpieczeństwa nie były przestrzegane. Użytkowanie maszyny nie wymaga używania osobistych środków ochronnych. Bezpieczeństwo Maszyny ROBOFORM odpowiadają podstawowym wymogom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, które są zawarte w europejskiej dyrektywie „Maszyny” (89/392/CEE) z 14 czerwca 1989 roku, jak również wynikającym z niej normom CEN i CENELEC. Maszyna nie stwarza żadnego zagrożenia dla użytkownika. Maszyny ROBOFORM przeznaczone na rynek europejski spełniają wymogi dyrektywy „Kompatybilność elektromagnetyczna” (89/366/CEE) z 3 maja 1989 roku. Opis urządzeń zabezpieczających Ogólna ochrona elektryczna Maszyna jest zabezpieczona magnetycznym przerywaczem głównym 25 A (QSI) o zdolności rozłączania 10 kA. Obwód wyłączenia awaryjnego Dostępne są dwa wyłączniki awaryjne, jeden na szafie sterowniczej, drugi na urządzeniu do zdalnego sterowania. Działają one w taki sposób, że odłączają zasilanie w energię elektryczną (380/400 V – zasilanie trójfazowe) za pomocą redundantnego i samonadzorującego, logicznego układu przełączającego. Napięcie robocze i ruchy są natychmiast wyłączane w bezpieczny sposób. 1.10 Wprowadzenie i bezpieczeństwo CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Nadzór dielektryka Temperatura i poziom płynu dielektrycznego są nadzorowane. Nadzór temperatury jest realizowany przez dwa termostaty (ST1 i ST2) ustawione na 43°C, które wyłączają obróbkę, jeśli ta wartość zostanie przekroczona. Jeden z tych dwóch czujników pomiarowych (ST2) działa w sprzętowym (hard wired) układzie logicznym. Wysokość zanurzenia detalu jest nadzorowana przez dwa wyłączniki pływakowe. Jeśli poziom opadnie poniżej ustawionej wartości, obróbka jest wyłączana. Jeden z dwóch czujników pływakowych (SL2) działa w sprzętowym (hard wired) układzie logicznym. W obydwóch przypadkach istnieje pewna redundancja (nadmiarowość) monitoringu. Drzwi wanny roboczej Drzwi wanny roboczej są nadzorowane przez wyłącznik bezpieczeństwa, który jest wyzwalany otwarciem drzwi. Gdy tylko drzwi zostaną otwarte, następuje odłączenie napięcia roboczego przez redundantny układ logiczny. Jednocześnie zatrzymywane są ruchy. Przy otwartych drzwiach wanny ruchy są możliwe tylko w ręcznym trybie pracy. Przełącznik bezpieczeństwa Przełącznik bezpieczeństwa z kluczykiem znajduje się na płycie czołowej. Przy jego pomocy, wykwalifikowane i kompetentne osoby, przy otwartych drzwiach wanny roboczej, mogą korzystać z pewnych możliwości sterowania w celu przygotowania obróbki, dla cykli pomiarowych, symulacji itp. Przełącznik umożliwia ruchy przez przyciśnięcie i przytrzymanie przycisków na urządzeniu do zdalnego sterowania. Przy otwartych drzwiach wanny nie jest możliwy tryb pracy automatycznej. Przełącznik informuje software o swoim położeniu (konserwacja). Podczas normalnego trybu pracy (tryb automatyczny) kluczyk musi być wyjęty z przełącznika. Instalacja przeciwpożarowa Przy obróbce bezobsługowej na maszynie musi być zainstalowany system wykrywania pożaru. Maszyna podaje do jednostki przeciwpożarowej zasilanie dwufazowe 380 VAC. W przypadku pożaru centrala nadaje dwa następujące sygnały alarmowe: 1-szy sygnał Całkowite wyłączenie maszyny przez otwarcie obwodu wyłącznika awaryjnego. 2-gi sygnał Alarm zewnętrzny w celu uruchomienia gaśnicy, wyłączenia wyciągu powietrza, włączenia zdalnej sygnalizacji itp. Bezpieczeństwo użytkownika Przy nie zamkniętej ręcznie zamykanej osłonie żaden ruch wanny roboczej nie może być wykonany. Za pomocą uchwytu osłona musi być podciągnięta do góry. Nieprzestrzeganie przedstawionych zasad może być niebezpieczne dla użytkownika. CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Wprowadzenie i bezpieczeństwo 1.11 Konserwacja Należy zwracać uwagę na wywieszki bezpieczeństwa (kolorowe piktogramy) i przed każdą pracą konserwatorską zapoznać się z odpowiednim rozdziałem instrukcji. Podczas manipulowania elektronicznymi elementami, zespołami i modułami należy przedsięwziąć środki zabezpieczające je przed niszczącymi skutkami wyładowań elektrostatycznych. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac we wnętrzu szafy generatora lub przy elektrycznych częściach maszyny, główny wyłącznik należy przełączyć w położenie „WYŁĄCZONY” i zabezpieczyć kłódką. Główny wyłącznik może znajdować się na drzwiach szafy lub wewnątrz urządzenia. Przechowywanie dyskietek Dyskietek nie należy przechowywać w pobliżu urządzeń wytwarzających pole magnetyczne, jak transformatory, kable mocy itd. Przestrzegać zaleceń producenta odnośnie przechowywania dyskietek. Modyfikacje Za modyfikacje dokonywane w wyposażeniu bez udziału lub autoryzacji firmy Charmilles, odpowiada wyłącznie klient. W takim przypadku firma Charmilles nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności. 1.12 Wprowadzenie i bezpieczeństwo CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Usuwanie odpadów Odpady powstające podczas obróbki elektroerozyjnej w żadnym wypadku nie powinny być usuwane do kanalizacji, na wysypisko śmieci, czy gdziekolwiek w środowisko naturalne. Rodzaje materiałów odpadowych • Zużyty dielektryk • Olej smarowy • Zużyte filtry z osadem zawierającym resztki obrabianego metalu i szlam • Różne zużyte części Ogólne zalecenia • W razie rozlania się dielektryka należy zadbać o to, aby nie wsiąkł on w podłoże i nie przedostał się do kanalizacji. • Należy zasięgnąć informacji u lokalnych władz na temat obowiązujących przepisów prawa odnośnie składowania i usuwania odpadów. • W większości przypadków składowanie i eliminacja odpadów wymaga ich sortowania według rodzaju substancji zanieczyszczającej (tworzywo sztuczne, metal itp.). • Należy przestrzegać obowiązujących norm w odniesieniu do trudnych materiałów, nie poddających się recyklingowi. CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003 Wprowadzenie i bezpieczeństwo 1.13 Schemat usuwania odpadów z maszyn elektroerozyjnych (obowiązuje w Szwajcarii) ROBOFORM Elektrotechniczne Usuwanie Rodzaj Typ maszyny 1.14 Miedź Grafit Odzysk Zużyty dielektryk Olej FLUXELF 1-2 Filtry Osadzone na kartonie cząstki (Fe, Cr, Cu, Ni) Przeciwpyłowe (włókno szklane) Spalanie specjalne (wysoka temperatura, filtracja spalin itd.) Wprowadzenie i bezpieczeństwo Zużyte części Oleje Olej hydrauliczny Oplot kabla Uszczelnienie drzwi Metalowy: stal nierdzewna Akrylonitryl pianka PCW Konwencjonalne usuwanie (spalanie lub inne) CHARMILLES 140 000 881/D/30.09.2003
