BESIGHEIDSTRATEGIEë
AFDELING A
VRAAG 1
1.1.1
Die proses waar 'n besigheid ophou werk en alle bates verkoop om skuld te delg:
A Aflegging
B Markontwikkeling
C Ontbondeling
D Likwidasie
1.1.2
'n Industriële analise-instrument wat gebruik word om die uitdagings van die makroomgewing te ontleed:
A
B
C
D
1.1.3
Jerry Transport het van hul bates verkoop om hul kontantvloei te verbeter. Hierdie
besigheidstrategie staan bekend as...
A
B
C
D
1.1.4
likwidasie.
aflegging.
ontbondeling.
diversifikasie.
Besighede gebruik hierdie industriële hulpmiddel om die uitdagings van die mikroomgewing te ontleed.
A
B
C
D
1.1.5
Porter se Vyf Kragte-model
PESTWO
SKAMPER
Gebalanseerde telkaart
Porter se vyf magte
STAMP analise
swot-analise
Kurt Model
Besighede doen marknavorsing om meer inligting oor hul kompetisie te kry. Hierdie is 'n
voorbeeld van … in Porter se Vyfkrag-model
A
B
C
D
Bedreiging van nuwe toetreders tot die mark
Mag van kopers
Krag van verskaffers
Krag mededingers
Bladsy 1 van 12
1.1.6
Besighede gebruik diversifikasiestrategieë om...
A
B
C
D
1.1.7
Tommy TV's het hul verskaffer van tekstiel oorgeneem. Dit is 'n voorbeeld vandie …
integrasiestrategie
A
B
C
D
1.1.8
Porter se vyf magte
PESTWO
SKAMPER
Gebalanseerde telkaart
DJ Vynil speel op 'n deeltydse basis musiek by geleenthede. Die vraag na sy dienste het
toegeneem en hy oorweeg dit om dit sy voltydse besigheid te maak. 'n Swakheid wat deur
sy SSGB-analise aan die lig gebring is, kan wees ...
A
B
C
D
1.1.11.
krag van verskaffers
mag van plaasvervangers
krag van kopers
bedreigings/versperrings vir nuwe toetreders tot die mark
'n Industriële analise-instrument wat gebruik word om die uitdagings in die mark-omgewing
te ontleed:
A
B
C
D
1.1.10
vorentoe
agteruit
vertikaal
konglomeraat
Dit was maklik vir MP Clothing om 'n handelslisensie te bekom. Dit verwys na die … as 'n
element van Porter's Five Forces.
A
B
C
D
1.1.9.
hul markaandeel te vergroot
'n deel van hul onproduktiewe bates verkoop
pryse te beheer
verskaffers wen
munisipale beperkinge wat geraasvlakke in sekere gebiede beperk.
duur klankstelsels.
meer uitnodigings na hoëprofielgeleenthede.
ervaring as 'n DJ.
Hierdie aspek is nie ingesluit in Porter se Vyf kragte model nie.
A
B
C
D
mededingers
verskaffers
tussengangers
kopers
Bladsy 2 van 12
1.1.12
Arias, 'n vrugteboer in Bloemfontein, het die … -integrasiestrategie geïmplementeer toe hy
die vrugte- en groentewinkel in die plaaslike dorp gekoop het.
A
B
C
D
terugwaartse
intensiewe
horisontale
voorwaartse
AFDELING B
VRAAG 2
2.1
Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
MOOI UITSIG GASTEHUIS
Die aandeelhouers van Pretty View Guesthouse wil hul strategiese bestuursproses verbeter.
Hulle het navorsing gedoen en die volgende uitdagings geïdentifiseer:



2.1.1
Werkers is nie gekwalifiseerd nie.
Die besprekingstelsel wat hulle gebruik is verouderd.
PVG is geleë in 'n gebied met 'n hoë misdaadsyfer.
Lys die DRIE industriële analise-instrumente wat toegepas kan word tydens die
omgewingskandering. Vir ELKE instrument, haal EEN uitdaging uit die scenario
hierbo aan.
(9)
Gebruik die tabel as 'n gids om VRAAG 2.1.1 te beantwoord
INDUSTRIëLE INSTUMENT
2.1.2
KWOTASIE
Adviseer PVG oor hoe om hul strategiese bestuursproses uit te voer.
Bladsy 3 van 12
(6)
VRAAG 3
3.1
Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
KRUGER RIDE (KR)
Kruger-ritte is 'n wildrit onderneming. Hulle bied 'n verskeidenheid wildritte oral in die
Krugerwildtuin aan. ’n Ander, kleiner wildtuin het hulle genooi om wildritte in die park te
begin. Hierdie wildritte lok baie toeriste en plaaslike klante. Kruger Rides het nie 'n
kaartmasjien nie en aanvaar slegs kontant. Die prys van petrol het die afgelope maand ook
twee keer gestyg. KR verloor klante aan Fast Drives wat korter ritte teen baie laer pryse
aanbied. Jabu, die bemarkingsbestuurder het onlangs 'n kursus oor e-bemarking voltooi.
3.1.1 Stel 'n SSGB-analise saam vir KR.
(8)
VRAAG 4
4.1
Identifiseer die element van Porter se Vyf Kragte-model wat op elk van die volgende
stellings van toepassing is:
4.1.1
Kliënte verkies modieuse tekkies bo duurder, formele skoene.
4.1.2
NCR het 'n paar gereelde klante wat altyd groot bestellings plaas.
4.1.3
Ayishaa Bpk. wil 'n eksklusiewe modeboetiek begin wat groot
kapitaalinvestering verg om hoë vestigingskoste en duur voorraad
te dek.
4.2.1
4.1.4
Sam's Millers is die enigste plek waar bakkerye meel kan koop.
4.1.5
Jack Hardware lok meer kliënte as Tim Hardware.
(5 x 2) (10)
Verduidelik hoe besighede Porter se Vyf Kragte Model kan gebruik om die
markomgewing te ontleed.
(16)
VRAAG 5
5.1
Noem enige TWEE tipes integrasiestrategieë.
(2)
5.2
Beskryf die stappe in strategie-evaluering.
(6)
5.3
Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
LEKKER ROOMYS (YIC)
Lekker roomys is welbekend in 'n aantal Afrika-lande. Hulle kon nie enige van hul produkte
gedurende 2020 uitvoer nie weens die vlak vyf-inperking. Sommige van hul noodsaaklike
werknemers het versoek om van die huis af te werk weens die negatiewe impak van die
COVID-19-pandemie. Safety Protect het die verspreiding van persoonlike beskermende
toerusting aan Yummy Ice Cream vertraag
Bladsy 4 van 12
Gebruik die tabel hieronder as 'n GIDS om VRAAG 5.3.1 tot 5.3.3 te beantwoord.
UITDAGINGS
BESIGHEIDSOMGEWING
MATE VAN BEHEER
1.
2.
3.
5.3.1
Haal DRIE uitdagings vir YIC uit die scenario hierbo aan.
(3)
2.3.2
Klassifiseer YIC se uitdagings volgens die DRIE besigheidsomgewings.
(3)
2.3.3
Noem die mate van beheer wat YIC oor ELKE besigheidsomgewing het
genoem in VRAAG 2.3.2.
(3)
2.4
2.5
2.6
Beveel maniere aan waarop besighede uitdagings wat gestel kan hanteerdeur die
volgende PESTWO faktore:
2.4.1
Politiese
(4)
2.4.2
Omgewing
(4)
Identifiseer die krag van Porter se Vyf Kragte-model wat van toepassing is op Maria
Supermark in ELKE stelling hieronder:
2.5.1
Boss het 'n nuwe geriefswinkel oorkant die straat geopen wat dienste
aanbiedteen laer pryse as Maria Supermark.
2.5.2
ABC Fruit voorsien Maria Supermark van vrugte en is altyd betyds.
Verduidelik TWEE tipes verdedigingstrategieë.
(4)
(6)
VRAAG 3
3.1
Identifiseer die tipe verdedigingstrategie wat Baby Boom in ELKE stelling toegepas het
hieronder:
3.1.1
Baby Boom het al hul bates verkoop om hul krediteure te betaal.
3.1.2
Hulle het die dienskontrakte van baie werknemers beëindig om te
verminderkoste.
Bladsy 5 van 12
3.1.3
3.2
Bestuur het besluit om hul onproduktiewe inligting toe te maaktegnologie
departement.
(6)
Noem DRIE besigheidsomgewings en noem die mate van beheer wat besighede het oor
ELKE omgewing.
OMGEWING
OMVANG VAN BEHEER
1
2
3
(6)
3.3
Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
FAITH PICTURES (FP)
Faith Pictures is 'n leefstyl fotografie besigheid, hulle spesialiseer in die doen van
verskillende fotosessies. Faith het die omgewing geskandeer as deel van die
strategiese bestuursproses. 'n Aantal soortgelyke fotografie-ateljees het in die
omgewing geopen. Izsak se rolprente is die enigste verskaffer van rolprente wat sy kan
gebruik.
3.3.1
Identifiseer TWEE kragte van Porter se Vyf Kragte-model wat op FP van toepassing is.
Motiveer jou antwoord deur uit die scenario hierbo aan te haal.
Gebruik die tabel hieronder as 'n gids om VRAAG 3.3.1 te beantwoord
PORTER SE VYF KRAGTE
MOTIVERING
1.
2.
(6)
3.4
Verduidelik aan Faith hoe sy die strategiese bestuursproses kan toepas.
MOENIE na omgewingskandering verwys nie.
(6)
3.5
Bespreek enige TWEE tipes diversifikasiestrategieë.
(6)
3.6
Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
Ina se rokke verkoop aand geklee in Johannesburg. Ina het besluit om sy besigheid uit te brei en
nog 'n tak in Pretoria te open weens die groot aanvraag na haar rokke.
3.6.1
Identifiseer die tipe intensiewe strategie wat Ina's Dresses toegepas het.
Motiveer jou antwoorddeur uit die scenario hierbo aan te haal.
Bladsy 6 van 12
(3)
3.6.2
Skets TWEE voordele van intensiewe strategieë vir Ina's Rokke as 'n besigheid.
(4)
3.7
Adviseer besighede oor die stappe wat hulle moet oorweeg wanneer hulle 'n
strategie evalueer.
(6)
Vraag 4
4.1.
Noem DRIE tipes diversifikasiestrategieë.
4.2
Verduidelik hoe die volgende PESTWO elemente/faktore uitdagings kan stel vir
besighede:
4.3
(3)
4.2.1
Ekonomiese
(4)
4.2.2
Sosiaal
(4)
Noem DRIE tipes besigheidsomgewings en noem die mate van beheer wat besighede oor
ELK van hierdie omgewings het.
BESIGHEIDSOMGEWING
OMVANG VAN BEHEER
VRAAG 5
5.1 Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
Brown Egg Farm BEF
Brown Egg Farm spesialiseer in die vervaardiging van kwaliteit eiers. Hul verskaffer van
hoenderkos het hul pryse die afgelope 12 maande met 50% verhoog. Die werkers is dikwels laat
omdat hulle in die dorp woon en die plaas buite die dorp is. Die het 'n lening by Purple bank
gekry teen 'n baie hoë rentekoers.
5.1.1
Noem die sakesektor waarin BEF bedrywig is. Motiveer jou antwoord deur uit die scenario
hierbo aan te haal.
UITDAGINGS
5.1.2
BESIGHEIDS OMGEWING
5.1.3
OMVANG VAN BEHEER
5.1.4
1.
2.
3.
5.1.2
Haal DRIE uitdagings uit die scenario hierbo aan wat BEF moet hanteer.
Bladsy 7 van 12
(3)
5.1.3
Klassifiseer ELKE uitdaging wat in VRAAG 5.1.2 aangehaal word volgens die
besigheidsomgewing.
(3)
5.1.4
Noem die mate van beheer wat BEF oor ELKE besigheidsomgewing het.
5.2 Beskryf DRIE tipes diversifikasiestrategieë.
5.3
5.4
(3)
(9)
Adviseer besighede oor stappe wat hulle moet volg wanneer hulle 'n strategie
evalueer.
(10)
Identifiseer die PESTLE-element wat 'n uitdaging vir CARTOON HARDWARE in stel
ELKE stelling hieronder.
Kliënte kan nie bekostig om Cartoon Hardware-produkte te koop nie as gevolg
van lae inkomstevlakke.
5.4.1
(2)
5.4.2
Cartoon Hardeware kan nie bekostig om die korrekte maatreëls te implementeer
wanneer afvalmateriaal weggedoen word nie.
(2)
5.4.3
Cartoon Hardeware het baie kliënte verloor weens 'n gebrek aan aanlynkoopfasiliteite.
(2)
Cartoon Hardeware het hul pryse verhoog weens die hoë inflasiekoers.
(2)
5.4.4
5.5
Verduidelik die voordele van intensiewe strategieë vir besighede.
(6)
VRAAG 6
6.1
Noem die SES faktore van die PESTWO-analise.
6.2
Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
(6)
Pretty Flower (PF)
Pretty Flower spesialiseer in die verkoop van blomme. Die winsgewendheid van die
onderneming het die afgelope ses maande afgeneem weens die hoë inflasiekoers en hoë
werkloosheidsyfers. PF moes ’n stewige (swaar) boete betaal omdat hulle nie betyds hul
handelslisensie hernu het nie.
UITDAGINGS
2.2.1
MOTIVERING
2.2.2
Bladsy 8 van 12
AANBEVELING
2.2.3
6.2.1
Haal DRIE uitdagings vir PF uit die scenario hierbo aan.
(3)
6.2.2
Identifiseer die PESTLE-element wat met ELKE uitdaging skakel, soos aangehaal
in VRAAG 6.2.1.
(6)
Beveel EEN manier aan waarop PF ELKE uitdaging kan hanteer, soos
geïdentifiseer in VRAAG 2.2.1.
(6)
6.3
Bespreek DRIE tipes verdedigingstrategieë.
(9)
6.4
Verduidelik hoe besighede die volgende kragte van Porter se Vyf-Kragte model kan
hanteer
6.2.3
6.5
6.4.1
Bedingingsmag van kopers
(4)
6.4.2
Mededingende wedywering
(4)
Verduidelik die voordele van intensiewe.
(6)
VRAAG 7
7.1
Beskryf die strategiese bestuursproses.
(8)
VRAAG 8
8.1
Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
SLIM ONDERRIG (CT)
Clever Tutoring is 'n tutorsentrum wat onderrig in 'n aantal vakke aanbied. Sommige kliënte het 'n
pendeldiens van skole aangevra. CT het besluit om met Fast Shuttles saam te smelt om meer
kliënte te bereik en die behoeftes van kliënte te bevredig.
8.1.1
Identifiseer die tipe integrasiestrategie wat CT in die scenario hierbo toegepas
het. Motiveer jou antwoord.
(3)
8.1.2
Noem TWEE ander integrasiestrategieë
(2)
8.1.3
Gee DRIE redes waarom besighede integrasiestrategieë mag gebruik.
(6)
Bladsy 9 van 12
8.4
Lees die scenario hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
KAAPSTAD MARK (CTM)
CTM spesialiseer in handgemaakte houtkuns. Hulle het 'n aantal talentvolle kunstenaars in diens.
Die besigheid het nie genoeg kapitaal vir 'n ateljee met behoorlike beligting om uitstalling te doen
nie. Besighede in dieselfde bedryf sluit weens ondoeltreffende bemarkingsveldtogte. CTM is
geleë in 'n gebied met hoë misdaadsyfers.
8.4.1
Stel 'n SSGB-analise saam vir CTM.
(4)
8.4.2
Stel EEN strategie voor om elke swakheid en bedreiging wat in geïdentifiseer word,
te hanteer VRAAG 8.4.1.
(4)
VRAAG 9
9.1
9.2
9.3
Adviseer besighede oor die volgende kragte van Porter se Vyf Kragte-model:
9.1.1
Bedingingsmag van verskaffers/Mag van verskaffers
(4)
9.1.2
Bedreiging van plaasvervangers/plaasvervangers
(4)
Verduidelik die stappe wat besighede moet volg wanneer hulle 'n strategie
evalueer.
Identifiseer die tipe besigheidstrategie wat in ELK van die stellings hieronder
geïllustreer word.
9.3.1
Mavis Bags het Klas Klerehandelaars oorgeneem vir doeltreffendheid en
winsgewendheid.
9.3.2
Meestersupermarkte in Potchefstroom verminderde pryse van hul
produkte om verkope te verhoog.
9.3.3
Exclusive Books het hul besigheid uitgebrei deur skryfbehoeftes te
verkoop aanlok nuwe kliënte.
(3x2) (6)
VRAAG 10
10.1
(6)
Identifiseer 'n besigheidstrategie wat deur ELKE stelling hieronder voorgestel word:
10.1.1 PEP het al sy bates verkoop om krediteure te betaal en die besigheid gesluit.
10.1.2 Mr Price het nuwe takke in Nigerië en Chicago geopen om hul markaandeel te
vergroot.
Bladsy 10 van 12
10.1.3 Die eienaar van Excellency Book Shop het besluit om ook koffie en koek in te
verkoophaar winkel.
10.1.4 Jerry Juices het Harmse druiweplaas gekoop.
10.1.5 Snow White Stores het die prys van die nuwe All White-waspoeier verlaag om
grootmaataankope aan te moedig.
10.2
Identifiseer die besigheidstrategie van toepassing op ELKE stelling hieronder:
10.2.1
Blue Betty het Smart Shoe Manufacturing (Pty) Ltd oorgeneem.
10.2.2
Pretty Dresses het van hul onproduktiewe bates verkoop.
10.2.3
ABY Cupcakes verkoop nuwe produkte teen laer pryse
10.2.4
Round Wheels het motorsitplekke by hul produkreeks gevoeg.
(4X2) (8)
AFDELING C
VRAAG 11
Die mark en makro-omgewings stel baie uitdagings aan sakebedrywighede wat 'n negatiewe impak
op besigheidsukses kan hê. Dit is belangrik dat hierdie uitdagings geïdentifiseer en strategieë
geformuleer word om dit te hanteer.
Skryf 'n opstel oor besigheidstrategieë en sluit die volgende in:




Verduidelik hoe besighede Porter se Vyf Kragte Model kan gebruik om die markomgewing te
ontleed.
Beskryf DRIE tipes defensiewe strategieë wat besighede kan gebruik om uitdagings in die
makro-omgewing aan te spreek.
Bespreek die doeltreffendheid van intensiewe strategieë om besigheidsuitdagings aan te
spreek.
Stel stappe voor wat besighede kan gebruik om 'n strategie te evalueer.
[40]
VRAAG 12
ZYL VERVAARDIGERS (ZM)
ZM spesialiseer in die vervaardiging van mansklere. Die onderneming sukkel om sy krediteure te
betaal weens die hoë inflasiekoers. ZM moet die strategiese bestuursproses uitvoer om die beste
strategie te bedink wat hulle sal help om die uitdagings van die makro-omgewing te oorkom.
Skryf 'n opstel oor die strategiese bestuursproses. Sluit die volgende aspekte by jou antwoord in:

Skets TWEE aspekte wat in ag geneem moet word tydens die aanvanklike stadiums van die
strategiese bestuursproses.
Bladsy 11 van 12



Verduidelik hoe ZM die PESTLE-model kan toepas om die uitdagings van die makro-omgewing
te hanteer.
Beskryf DRIE tipes defensiewe strategieë wat besighede kan gebruik om uitdagings in die
besigheidsomgewing te hanteer.
Adviseer ZM oor die stappe wat hulle moet oorweeg wanneer hulle strategieë evalueer.
[40]
VRAAG 13
Besighede besef die belangrikheid van die strategiese bestuursproses wanneer geskikte
besigheidstrategieë bedink word. Sommige besighede hou vol dat Porter se Five Forces-model 'n
belangrike rol speel om mededingend in die markomgewing te bly.
Skryf 'n opstel oor besigheidstrategieë waarin jy die volgende aspekte insluit:




Beskryf die strategiese bestuursproses.
Bespreek die DRIE tipes defensiewe strategieë wat besighede kan gebruik om uitdagings in die
makro-omgewing aan te spreek
Verduidelik hoe besighede Porter se Five Forces-model kan toepas om die markomgewing te
ontleed.
Adviseer besighede oor die stappe wat hulle moet oorweeg wanneer hulle strategieë evalueer.
[40]
VRAAG 14
SIMPHIWE VERVAARDIGERS (SM)
Simphiwe Manufacturers spesialiseer in die verskaffing van ontwerpersakke. Verkope het
afgeneem weens uitdagings in die mark en makro-omgewing. Die bestuur van SM het besluit
om Porter se Five Forces-model toe te pas en besigheidstrategieë te implementeer om hul
besigheidsuitdagings te hanteer.
Skryf 'n gedetailleerde verslag oor die volgende aspekte.




Verduidelik hoe SM Porter se Vyf Kragte kan toepas om die uitdagings van die markomgewing
te ontleed.
Bespreek DRIE tipes diversifikasiestrategieë wat SM kan gebruik om uitdagings in die makroomgewing aan te spreek.
Brei uit oor die doeltreffendheid van intensiewe strategieë as 'n beste strategie om
besigheidsuitdagings aan te spreek.
Adviseer die bestuur van SM oor die stappe wat oorweeg moet word wanneer strategieë
geëvalueer word.
[40]
Bladsy 12 van 12