\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…¢{ÏHé
‘Ó\T>∑T, ñs¡÷› uÛ≤wü˝À¢ Á|ü#·T]‘·+
dü+|ü⁄{Ï 3
dü+∫ø£ 6
E˝…’ ` 2019
E˝Ÿ-U≤<ë, Væ≤ÁJ 1440
N|òt m&ç≥sY,
mdt.m+.&ç.‘êEB›Hé ÄØ|òt
m&ç≥sY
&Ü.|òE
ü \T˝≤¢ U≤Hé
_dæà˝≤¢Vt≤ Væ≤Ás¡Vü‰à ìÁs¡V”≤yéT
n$T‘· <äj·÷fi¯óe⁄, nq+‘· ø£s¡TD≤eTj·TT&ÉT nsTTq n˝≤¢Vt≤ ù|s¡T‘√...
á dü+∫ø£˝À...
Á|üeø£(Ô dü)qT nqTdü]+#·+&ç...
ñyéTs¡Vt≤ $<Ûëq+...
qe÷E #˚ùd $<Ûëq+
<Óe’ Á|üeø£(Ô dü) n<äT“¤‘ê\T
n˝Ÿ ø£Vü≤|òt (>∑TVü≤)
dü÷s¡‘T· ˝Ÿ bòÕ‹Vü‰
‘Ó\TdüTø√yê*‡q ns¡; |ü<ë\T
Vü≤CŸ j·÷Á‹≈£î\≈£î dü÷#·q\T
2
3
11
13
16
17
25
26
@.|æ.Vü≤CŸãT˝…¢{ÏHé #·<äyê\qT≈£î+≥THêïsê?
yÓ+≥H˚ #·+<ë<ës¡T\T>± #˚s¡+&ç. Vü≤CŸ`ñÁe÷ $~Û$<ÛëHê\qT KTsêHé
Vü≤Bdt\ Ä<Ûës¡+>± ÇkÕ¢$Tø˘ kÕÿ\sY‡ Ä<Ûä«s¡´+˝À ªª@.|æ.Vü≤CŸãT˝…¢{ÏHéμμqT
@|æ Vü≤CŸ ø£$T{° Á|ü#T· ]k˛Ô+~. #·+<ë $esê\T $&ç |üÁ‹ s¡÷.15/` dü+e‘·‡s¡
#·+<ë s¡÷.85/` (Á&Ü ‘˚B qT+∫ Vü‰CŸj·÷Á‘·≈£î yÓfi‚fl es¡≈£î). #·+<ë
yÓTT‘êÔìï @|æ ùdº{Ÿ Vü≤CŸ ø£$T{°, nøö+{Ÿ HÓ+ãsY: 034310100141377
◊m|òtmdtdæ ø√&é: mmHé&ç_0000343 Ä+Á<Ûä u≤´+ø˘ \;“ù|{Ÿ Áu≤+#Y,
$»j·Tyê&É˝À »e÷ #˚j·÷*.
ÇkÕ¢$Tø˘ kÕÿ\sY‡ qT+∫ yê´kÕ*ï ÄVü‰«ìdüTÔHêï+
dü+e‘·‡s¡ #·+<ë 85/`
15/`
@|æ ùdº{Ÿ Vü≤CŸ ø£$T{°
$&çÁ|ü‹ yÓ\:
Á|ü#·Ts¡D
eTd”<äT M~Û, \;“ù|{Ÿ, $»j·Tyê&É
{À˝ŸÁ|ò” HÓ+: 18004257873
Á|ü‹ HÓ\ $&ÉT<ä˝Ö‘·Tqï Vü≤CŸãT˝…{
¢ HÏ ˝é À Á|ü#T· ]+#·&ÜìøÏ ÇkÕ¢$Tø˘
kÕÿ\sY‡ qT+∫ Vü≤CŸ, KTsêHé, Vü≤Bdt≈£î dü+ã+~Û+∫q Ä]ºø£˝Ÿ‡ (‘Ó\T>∑T
` ñs¡÷› uÛ≤wü˝À &ç{Ï|æ #˚sTT+∫ zô|Hé ô|ò’˝Ÿ aphajjpro@gmail.com≈£î
yÓTsTT˝Ÿ #˚j·÷*). Á|æ+{Ÿ ne⁄{Ÿ ø±˙, sê‘· Á|ü‹ì ø±ì |ü+|üsê<äT.
RNI No: TELBIL/2017/73690
Edited, Printed & Published by MD Tajuddin Aref, E.O. AP Haj Committee,
3rdFloor, # 39-3-2, Mosque Street, Labbipet, ViJayawada, AP. Printed at
AP Haj Committee Vijayawada. Editor: Dr.Fazalullah Khan
EMail:aphajcommittee@gmail.com,Website:apstatehajcommittee.com
Postal No.VJ/197/2018/20
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
1
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
Á|üeø£Ô(dü)qT nqTdü]+#·+&ç...
MT ∫s¡ø±\ ø√]ø£, HÓ\\T, dü+e‘·‡sê\ ‘·s¡ã&ç ìØøÏådüTÔqï Ä >∑&çj·T sêuÀ‘√+~. n˝≤¢Vt≤ ø£è|ü‘√ Äj·Tq
Ç+{Ïì dü+<ä]Ù+#˚ n<äèwüº+ MT≈£î <äø£ÿqT+~. Vü≤CŸ j·÷Á‹≈£î˝≤sê! eTq Á|æj·T eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) eTBHê≈£î Á|ükÕúq+
#˚dæq ‘·s¡Tyê‘· ˇø£ÿ kÕ] e÷Á‘·y˚T Vü≤CŸ #˚XÊs¡T. n<˚ n+‹eT Vü≤CŸ>± Á|üdæ~∆ #Ó+~+~. ‘·q J$‘·|ü⁄ ÄK] <äX¯˝À
Äj·Tq(dü) á Vü≤CŸ j·÷Á‘· #˚j·T>± Äj·Tq Á|æj·T düVü≤#·s¡T\T ô|<ä› dü+K´˝À Äj·Tq yÓ+≥ e#êÃs¡T. Vü≤CŸ
ÁøÏj·T\qT ≈£åîD+>± ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T. Vü≤CŸ dü+<äs¡“¤+>±H˚ Á|üeø£Ô(dü) yês¡T ‘·q düVü≤#·s¡T\qT<˚∆•+∫ Ç˝≤ ñ<√“¤~+#ês¡T.
Á|ü»˝≤sê! Vü≤CŸ #˚ùd |ü<ä∆‹ì Hê qT+&ç H˚s¡TÃø√+&ç. n+<äTπø eTTdæ¢+\T m|ü⁄Œ&ÉT Vü≤CŸ #˚dæHê, ‘·eT Á|üeø£Ô(dü)
|ü<ä∆‹qqTdü]+∫ #˚j·T≥+ ‘·|üŒìdü]. m+<äTø£+fÒ Äj·TH˚ eTq+<ä]ø° n‹ ô|<ä› dü+düÿs¡Ô. Äj·Tq ˝Àø£yêdüT\+<ä]
ø√dü+ ø±s¡TD´+>± Á|üuÛÑ$+|ü#˚j·Tã&ܶs¡T. ‘·q <ëdüT\+<ä]ø° <Ó’e Á|üeø£Ô(dü) $<Ûëq+ ñ<ëVü≤s¡D ÁbÕj·TeTì n˝≤¢Vt≤
ôd\$#êÃ&ÉT. Äj·Tq≈£î $<Û˚j·T‘· ø£qãs¡∫, Äj·Tq n&ÉT>∑TC≤&É\˝À q&ÉT#·T≈£î+fÒH˚ dü«s¡Z+ \_ÛdüTÔ+<äì ≈£L&Ü
<˚e⁄&ÉT Á|üø£{Ï+#ê&ÉT. Á|üeø±Ô! ˙e⁄ Á|ü»\≈£î Ç˝≤ #Ó|ü⁄Œ. MT≈£î ì»+>±H˚ n˝≤¢Vt≤ |ü≥¢ Áù|eT ñ+fÒ qqTï nqTdü]+#·+&ç.
n|ü⁄Œ&ÉT n˝≤¢Vt≤ $TeTà*ï Áù|$TkÕÔ&ÉT. MT bÕbÕ\qT eTìïkÕÔ&ÉTμμ (n* ÇÁe÷Hé 31)
Vü≤Á»‘Y nãT›˝≤¢Vt≤ eTdt }<é(s¡õ) ñ˝Ò¢Kq+ Á|üø±s¡+, <Ó’eÁ|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é(dü) Ç˝≤ ñ|ü<˚•+#ês¡T.
ªªm≈£îÿe>± Vü≤CŸ, ñÁe÷\T Ä#·]dü÷Ô ñ+&É+&ç. m+<äTø£+fÒ, @ $<Ûä+>±HÓ’‘˚ ø£eTà], dü«s¡íø±s¡Tì ø=*$T yÓ+&ç,
ã+>±sê\ e÷*Hê´ìï <ä÷s¡+ #˚düTÔ+<√, n<˚ $<Ûä+>± Vü≤CŸ ñÁe÷\T ¬s+&É÷, ù|<ä]ø±ìï, bÕbÕ\qT <ä÷s¡+ #˚kÕÔsTT.
Vü≤CŸ Á|ü‹|òü\+ dü«s¡Zy˚T. me¬s’‘˚ ∫‘·ÔX¯ó~∆‘√, ìs¡à\ eTqdüT‡‘√ |ü$Á‘·yÓTÆq Vü≤CŸ Ä#·]kÕÔ&√, n‘·qT n˝≤¢Vt≤ ø±s¡TD´
ø£&É*˝À eTTì– ‘˚\T‘ê&ÉT. á ø±s¡D+>± n‘·qT bÕbÕ\ <äTÁwüŒ¤uÛ≤yê\ qT+∫ |ü]X¯óÁuÛÑ+>±, |ü$Á‘·+>± ñ+{≤&ÉT.
n+‘˚ ø±≈£î+&Ü Á|ü|ü+#· J$‘·+˝À ≈£L&Ü n‘·qT n˝≤¢Vt≤ nqTÁ>∑Vü≤ uÛ≤>±´ìøÏ H√#·Tø√e&É+ e\¢ ù|<ä]ø£+, <ë]Á<ä´+,
u≤<Ûä\T, ø£cÕº\ qT+∫ n‘·ìøÏ $eTTøÏÔ \_ÛdüTÔ+~. dü+‘√wü+, Ä‘·àdü+‘·è|æÔ e+{Ï dü+|ü<ä ÁbÕ|æÔdüTÔ+~. Çø£ ªVü≤CŸμ≈£î
Á|ü‹|òü\+>±HÓ’‘˚ <Ó’e+ ‘·q Á|ü‘˚´ø£ ø£s¡TD‘√ dü«sêZìï Ksês¡T #˚dæ ô|fÒºXÊ&ÉT.
Á|ü|ü+#·+˝Àì eTTdæ¢+\ n+‘·sê®rj·T düy˚Tàfi¯q+ Vü≤CŸ. á |ü$Á‘·ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ n+<äs¡÷ yÓfi¯fl˝Òs¡T. MT≈£î
Ä neø±X¯+ \_Û+∫+~. n˝≤¢ ÄVü‰«q+ y˚Ts¡πø eTTdæ¢+\ Á|ü‹ì<ÛäT˝≤¢ Vü≤CŸ j·÷Á‘·˝À bÕ˝§Z+{≤ìøÏ MTs¡T yÓfi¯óÔHêïs¡T.
Á|ü|ü+#· XÊ+‹, e÷qe⁄\ eT<Ûä´ Áù|eT, dü‘Ydü+ã+<Ûë\T ô|+#·&É+˝À Vü≤CŸ ø°\ø£ bÕÁ‘· b˛wædüTÔ+~.
ñ‘·ÔeT Á|ü<ë‘· n˝≤¢Vt≤ e÷Á‘·y˚T. n˝≤¢Vt≤ eTq+<ä] |ü≥¢ Á|üdüqTï&Éyê«\˙, nìï s¡ø±\ n|üe÷sêZ\≈£î
<ä÷s¡+>± ñ+&˚ dü<äT“¤~∆ì Äj·Tq eTq≈£î Á|ükÕ~+#ê\ì Á|üuÛÑTyÓ’q n˝≤¢Vt≤ düìï~Û˝À y˚&ÉT≈£î+≥THêïqT.
` mdt.m+.&ç.‘êEB›Hé ÄØ|òt
N|òt m&ç≥sY
2
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
Vü≤CŸ ñyéTs¡V≤t \ |ü<‹∆ä ô|’ Á|üeTTK KTsYÄHé yê´U≤´q ø£sÔ¡ eTT|òÔæ Ä»yéT ùwø˘ ÇkÕàsTT˝Ÿ kÕôV≤uŸ
eTT<ä»\¢VQü s¡#q· qT eTTVü≤eTà<é nãT›sÁ¡ w”<é kÕôV≤uŸ ‘Ó\T>∑T˝À nqTyê<ä+ #˚XÊs¡T.
ñyéTs¡Vt≤ $<Ûëq+...
ÇVt≤sêyéT ø£≥Tºø√e&É+
ñyéTs¡Vt≤ #˚ùdyês¡T ÇVt≤sêyéT <Ûä]+#·ø£ eTT+<äT Hê_Û ÁøÏ+~ yÓ+Á≥Tø£\qT rdæy˚j·÷*. eT+∫>± >∑TdüT˝Ÿ
#˚j·÷*. kÕ<Ûä´|ü&Éø£ b˛‘˚ ø£˙dü+ e⁄p nsTTHê #˚düTø√yê*. ÇVt≤sêyéT ø£≥Tº≈£îqï ‘·s¡Tyê‘· ¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\ qe÷CŸ
ÇVt≤sêyéT dü+ø£\Œ+ #˚dü÷Ô HÓs¡y˚sêÃ*. n<˚ düú\+˝À ≈£Ls¡TÃì œu≤¢ yÓ’|ü⁄ eTTK+ ô|{Ϻ ñyéTsêVt≤ ìj·T‘Y (dü+ø£\Œ+)
#˚düTø√yê*. ø=+#Ó+ _>∑Zs¡>± eT÷&ÉTkÕs¡T¢ ‘·*“j·T |ü]ƒ+#ê*. Ád”Ô\T ‘·*“j·T HÓeTà~>± |ü\ø±*.
ñyéTsêVt≤ |òüs¡T®\T
1) ÇVt≤sêyéT <Ûä]+#·&É+ 2) u…’‘·T˝≤¢ ‘·yê|òt #˚j·T&É+.
ñyéTsêVt≤ yêõu≤‘Y\T
1) dübòÕ-eTsê«\ eT<Ûä´ (düsT÷) |üs¡T–&É&É+ 2) ‘·\ yÓ+Á≥Tø£\T >=]–+#·Tø√e&É+ ˝Ò<ë ø£‹Ô]+#·Tø√e&É+.
ñyéTs¡Vt≤ ìj·T´‘Y (dü+ø£\Œ+)
n˝≤¢VüQeTà Ç˙ï ñØ<äT˝Ÿ ñyéTs¡‘· |òüj·Tdæ‡sYVü‰©e‘· Kã“˝ŸVü‰ $Tìï
nqTyê<ä+: z n˝≤¢Vt≤! H˚qT ñyéTs¡Vt≤ ø√dü+ dü+ø£\Œ+ (ìj·T´‘Y) #˚düTÔHêïqT. Hêø√dü+ Bìì kÂ\uÛÑ´+>±
#ÓsTT´. Bìì d”«ø£]+#·T.
H√≥T: ø=+<äs¡T á $wüj·T+˝À ø=+‘· n~Ûø£+ #˚XÊs¡T. ø±˙ <ëì nedüs¡+ ˝Ò<äT.
‘·*“j·T : \ã“sTTø£ n˝≤¢VüQeTà \ã“sTTø£. \ã“sTTø£˝≤wüØø£ \ø£ \ã“sTTø£ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïneT‘· \ø£
e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤wüØø£ \ø£.
nqTyê<ä+: H˚qT Vü‰»s¡j·÷´qT z n˝≤¢Vt≤, H˚qTVü‰»s¡j·÷´qT. H˚qT Vü‰»s¡j·÷´qT. ˙≈£î ‘√&ÉT mes¡÷ ˝Òs¡T.
H˚qT Vü‰»s¡j·÷´qT. bı>∑&ÉÔ\˙ï, esê\˙ï ˙y˚. <˚X¯+(düwæº), sê»]ø£+ ˙<˚. ˙≈£î düVü≤es¡TÔ\T mes¡÷ ˝Òs¡T.
H√≥T: ‘·*“j·T |ü]ƒ+#·>±H˚ MTs¡T yÓTTVü≤]yéT nqã&É‘ês¡T. ÇVt≤sêyéT≈£î dü+ã+~Û+∫q ìj·TeT ìã+<Ûäq\˙ï
MT≈£î ‘·|üŒìdüs¡sTTb˛‘êsTT. ñyéTs¡Vt≤ nsTT´b˛j˚T+‘· es¡≈£î yê{Ïì ø=qkÕ–+#·&É+ MTô|’ ‘·|üŒìdü] nsTTb˛‘·T+~.
ÇCŸ‹u≤: ÇVt≤sêyéT˝À ø£|ü⁄Œ≈£îH˚ eÁkÕÔìï ≈£î&ç#˚‹ (n+fÒ #·+ø£) øÏ+~ qT+&ç rdæ m&ÉeT uÛÑT»+ô|’ y˚düTø√e&É+.
@ ‘·yê|òt ‘·s¡Tyê‘· ªdüsT÷μ |üs¡T>∑T rj·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+<√ n+<äT˝À yÓTT<ä{Ï eT÷&ÉT kÕs¡T¢ #·T{Ϻ sêe&É+˝À
s¡eT˝Ÿ ≈£L&Ü ñ+≥T+~. @ ‘·yê|òt ‘·s¡Tyê‘·HÓ’‘˚ düsT÷ (|üs¡T>∑T) ñ+&É<√ n+<äT˝À s¡eT˝Ÿ ≈£L&Ü ñ+&É<äT.
s¡eT˝Ÿ: n+fÒ yÓTT<ä{Ï eT÷&ÉTkÕs¡T¢ #·T{Ϻ edüTÔqï|ü⁄Œ&ÉT ì≈£îÿ‘·÷ uÛÑTC≤\qT }|ü⁄≈£î+≥÷ <ä>∑Zs¡ <ä>∑Zs¡
n&ÉT>∑T\T y˚dü÷Ô ø=+#Ó+ y˚>∑+>± q&Éyê*. m+<äTø£+fÒ á ‘·yê|òt ‘·s¡Tyê‘· düsT÷ ≈£L&Ü #˚j·Te\dæ ñ+~.
n+<äTe\¢ yÓTT<ä{Ï eT÷&ÉTkÕs¡T¢ #·T{Ϻ sêe&É+˝À s¡eT˝Ÿ #˚j·÷*.
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
3
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
H√≥T : MT kÂ\uÛÑ´+ ø√dü+ s¡eT˝ŸqT Vü≤ÁC… ndü«<é ø£+fÒ eTT+<äT Á|ükÕÔ$+#·≥+ »]–+~. nsTT‘˚ Vü≤ÁC… ndü«<é
ÇôdÔ˝≤+ ‘·s¡Tyê‘· s¡eT˝Ÿ #˚j·Te\dæ ñ+≥T+~.
Vü≤ÁC… ndü«<é qT+&ç ‘·yê|òt ÁbÕs¡+uÛÑ+
Vü≤ÁC… ndü«<é≈£î n_ÛeTTK+>± ì\T#√+&ç ‘·yê|òt ø√dü+ ìj·T´‘Y #Ój·T´+&ç. MT ≈£î&ç uÛÑT»+ Vü≤ÁC… ndü«<é
m&ÉeT n+#·Tq yÓTT‘·Ô+ Vü≤ÁC… ndü«<é MT ≈£î&ç yÓ’|ü⁄ ñ+&Ü*. ìj·T´‘Y (dü+ø£\Œ+) #˚dæq ‘·s¡Tyê‘· ø=~›>± ≈£î&çyÓ’|ü⁄≈£î
»]– Vü≤ÁC… ndü«<é≈£î |üP]Ô>± eTT+<äT ì\ã&ç qe÷E˝≤>±H˚ ¬s+&ÉT #˚‘·T\T ˝Ò|æ á |ü<ë\qT e*¢+#ê*. ª_dæà˝≤¢Væ≤
n˝≤¢VüQ nø£“sY ˝≤Ç˝≤Vü≤ Ç\¢˝≤¢VüQ e*˝≤¢Væ≤˝Ÿ Vü≤yéT<éμ nsTT‘˚ øÏ≥øÏ≥˝≤&ÉT‘·Tqï »Hê\ e\¢ Ç˝≤ #˚j·T&É+
kÕ<Ûä´+ ø±<äT. <ä÷s¡+ qT+&˚ MT ¬s+&ÉT ns¡#˚‘·T\T ˝Ò|æ Vü≤ÁC… ndü«<é yÓ’|ü⁄ #·÷|ædü÷Ô H˚qT Vü≤ÁC… ndü«<éqT
eTT≥Tº≈£î+≥THêïqT nì uÛ≤$+#·T≈£î+≥÷ á |ü<ë\T |ü\T≈£î‘·÷ ‘·yê|òt ÁbÕs¡+_Û+#·+&ç.
ª_dæà˝≤¢Væ≤ n˝≤¢VüQ nø£“sY ˝≤Ç˝≤Vü≤ Ç\¢˝≤¢VüQ e*¢˝≤¢Væ≤˝Ÿ Vü≤yéT<éμ
H√≥T: ‘·yê|òt ÁbÕs¡+_Û+#˚ eTT+<äT ‘·*“j·T |ü\ø£&É+ Ä|æ y˚j·÷*. ÇCŸ‘·u≤ dæú‹ì bı+<ë*. Ä ‘·s¡Tyê‘·
Vü≤ÁC… ndü«<é ÇôdÔ˝≤+ #˚j·÷*. yÓTT<ä{Ï eT÷&ÉT #·ø£ÿs¡¢˝À s¡eT˝Ÿ #˚j·÷*.
‘·yê|òt dü+ø£\Œ+ (ìj·T´‘Y)
_dæà˝≤¢ Væ≤Ás¡Vt≤e÷ ìÁs¡V”≤yéT n˝≤¢VüQeTà Ç˙ï ñØ<äT ‘·yê|òü ãsTT‹ø£˝Ÿ Vü≤sê$T |òüj·÷dæ‡sY VüQ©
e‘·Kã“˝Ÿ VüQ $Tìï düuŸn‘· nwte‹Hé *˝≤¢Væ≤ ‘·Ä\.
nqTyê<ä+: nq+‘· ø£s¡TD≤eTj·TT&ÉT, nbÕs¡ ø£bÕo\T&ÉT nsTTq n˝≤¢Vt≤ ù|s¡T‘√ ÁbÕs¡+_ÛdüTÔHêïqT. z
n˝≤¢Vt≤! ˙ |ü$Á‘·yÓTÆq >∑Vü‰ìøÏ ‘·yê|òt¬ø’ ìj·T´‘Y #˚düTÔHêïqT. Çø£ ˙e⁄ <ëìì Hê ø√dü+ düT\Te⁄>± #ÓsTT´. <ëìì Hê
ø√dü+ d”«ø£]+#·T. Ç~ πøe\+ n˝≤¢Vt≤ ø√düy˚T #˚düTÔHêïqT.
H√≥T: Á|ü<äøÏåD Vü≤ÁC… ndü«<é ÇôdÔ˝≤yéT qT+&ç ÁbÕs¡+uÛÑeTe⁄‘·T+~. Vü≤ÁC… ndü«<é‘√ düe÷|üÔeTe⁄‘·T+~. n+fÒ
yÓTT<ä{Ï Á|ü<äøÏåD Vü≤ÁC… ndü«<é qT+&ç ÁbÕs¡+uÛÑeTe⁄‘·T+~. ∫e] @&Ée Á|ü<äøÏåD Vü≤ÁC… ndü«<é e<ä›H˚ düe÷|üÔ+ ne⁄‘·T+~.
MTs¡T Vü≤ÁC… ndü«<é qT+&ç Á|ü<äøÏåD+ ÁbÕs¡+_Û+∫ yÓTT‘·Ô+ u…’‘·T˝≤¢ ‹]– eT∞fl Vü≤ÁC… ndü«<é e<ä›≈£î e∫Ãq≥¢sTT‘˚ Ç~
ˇø£ Á|ü<äøÏåD ne⁄‘·T+~. á $<Ûä+>± MTs¡T @&ÉTkÕs¡T¢ Á|ü<äøÏåD #˚j·Te\dæ ñ+≥T+~.
Vü≤ÁC… ndü«<é <äTÄ
n˝≤¢VüQeTà áe÷qHé _ø£ e‘·dt BKHé _øÏ‘ê_ø£ eebòÕnHé _nVt≤~ø£ e Ç‘ÓÔu≤nHé *düTqï‹
q_sTT´ø£ eTTVü≤eTà~Hé dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤e dü\¢+.
nqTyê<ä+: z n˝≤¢Vt≤! (˙ Ç+{Ï Á|ü<äøÏåD #˚düTÔHêïqT) ìqTï $X¯«dædü÷Ô ˙ Á>∑+<∏ëìï <ÛäMø£]dü÷Ô ˙ yê>±›Hêìï
HÓs¡y˚s¡Tdü÷Ô ˙ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é dü\¢+ >±] düTqï‘YqT nqTdü]dü÷Ô.
n˝≤¢VüQeTà Çqï Vü‰»˝Ÿu…’‘· _j·TT‘·Tø£ e˝Ÿ Vü≤sêeT V”≤s¡eTTø£ e˝Ÿ neTq neTqTø£ e Vü‰C≤
yÓTTC≤eTT˝Ÿ Ä Çõ _ø£ $TqHêïsY |òünõsYì $TqHêïsY.
nqTyê<ä+: z n˝≤¢Vt≤! á Ç\T¢ ˙ Ç\T¢, á Vü≤s¡yéT ˙ Vü≤s¡yéT XÊ+‹ ˙ ‘·s¡|òü⁄q qT+&˚, qs¡ø±–ï qT+&ç
X¯s¡DT y˚&˚yê] düú\$T~. Çø£ ˙e⁄ ˙ <äj·T‘√ qqTï qs¡ø±–ï qT+&ç s¡øÏå+#·T.
yÓTTU≤yÓT ÇÁu≤V”≤yéT <äTÄ
yÓTTU≤yÓT ÇÁu≤V”≤+ n˝≤¢VQü eTà Çqï Vü‰»s¡ yÓTTU≤eTT ÇÁu≤V”≤eT˝Ÿ n Çõ_ø£ $TqHêï] |òVü ≤ü Á]eTT\T
4
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
VüAeTHê eãwüs‘
¡ H· ê n\HêïsY.
nqTyê<ä+ : z n˝≤¢Vt≤! Ç~ ˙ ùdïVæ≤‘·T&Ó’Hê ÇÁu≤V”≤+ düú\+. Äj·Tq n–ï |ü≥¢ ˙ s¡ø£åD ø√] ñ+&ÓqT. Çø£ z
n˝≤¢Vt≤ ˙e⁄ e÷ô|’ n–ïì ìùw~Û+#·T.
s¡Tø˘H˚ ÇsêF <äTÄ
n˝≤¢VQü eTà Ç˙ï n}E_ø£ $Tqwüø¸ ÿÏ ewæs¸ øY Ï ewæU¸ ≤œ eìïbòÕœ edü÷ Ç˝ŸnUŸ˝≤œ edü÷Ç˝Ÿ eTTHéK*_
|òæ˝Ÿ nVt≤* e˝Ÿe÷* e˝Ÿe\~.
nqTyê<ä+: z n˝≤¢Vt≤! nqTe÷q+ qT+&ç, ãVüQ<Ó’yêsê<Ûäq qT+&ç H˚qT ˙ X¯s¡DT y˚&ÉT‘·THêïqT. n_ÛÁbÕj·T
uÛÒ<ä+, ø£|ü≥+, #Ó&ÉT Á|ües¡Ôq qT+&ç ≈£L&Ü ˙ X¯s¡DT y˚&ÉT‘·THêïqT. Ç+ø± uÛ≤sê´|æ\¢\T, dü+|ü<ä, dü+‘êq+ e<ä›≈£î
m˝≤+{Ï #Ó&ÉT dæú‹˝À Hê ‹s¡T>∑T Á|üj·÷D+ »s¡T>∑≈£L&É<äì X¯s¡DT y˚&ÉT‘·THêïqT.
y˚TC≤u… s¡Vü≤à‘Y <äTÄ
n˝≤¢VQü eTà Çìï, ndtn\Tø£ áe÷qHé ˝≤j·Tp\T, ej·TFqHé ˝≤j·THé|<üò Tä , e eTTsê|òKü ‘· q_sTT´ø£
eTTVü≤eTà~Hé dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤ edü\¢+ |ò” »qï‹˝Ÿ KT˝Ÿ~. n˝≤¢VüQeTà nõ*¢ì ‘·Vt≤‘·T õ*¢nsYwæø£
j·TÚeT ˝≤õ*¢ Ç˝≤¢õ\T¢ø£ e˝≤ u≤œ Ç˝≤¢ eCŸVQü ø£ edt_˙ $THé Vü≤yéõ q_sTT´ø£ eTTVü≤eTà~Hé dü\˝¢ ≤¢VQü
n˝…’Væ≤edü\¢+ wüsYã‘·Hé ˝≤ nCŸeTñ ãn<äVü‰ nã<ä›.
nqTyê<ä+: z n˝≤¢Vt≤ H˚qT ˙‘√ m˝≤+{Ï $XÊ«dü+ ø√s¡T‘·THêïq+fÒ n~ mqï{Ïø° ø°åDÏ+#·sê<äT. mqï{Ïø°
n+‘·+ø±ì qeTàø±ìï »qï‘·T˝Ÿ KT˝Ÿ<é˝À H˚qT ˙ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤ edü\¢+ ‘√&ÉT>± ñ+&˚˝≤
#˚j·TeTì ìqTï y˚&ÉT≈£î+≥THêïqT. z n˝≤¢Vt≤! Á|üfi¯j·T ~Hêq ˙ ˙&É ‘·|üŒ eTs=ø£ ˙&É ñ+&Éì Ä s√Eq ˙ |ü$Á‘·
ñìøÏ ‘·|üŒ @B $T>∑\ì Ä s√Eq MTs¡T Hê≈£î nsY¸ (|”sƒ¡+) ˙&ÉqT ˙≈£î ÁbÕ|üÔ+ ø±yê*. Ç+ø± ‘·eT Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é dü\¢+ >±] øödüsY #Ó\eT Hê≈£î m*+ wüs¡“‘Y (bÕ˙j·T+) ‘ê–+#ê\+fÒ Çø£ mqï{Ïø° Hê≈£î <ä|æŒø£ sê<äT.
s¡Tø˘HÓcÕ$T jÓTTø£ÿ <äTÄ
n˝≤¢VüQeTàCŸ n˝ŸVüQ Vü≤C≤® eTuŸs¡÷ s¡ñyéedünj·THé eTwt≈£Ls¡ñyé« »yéTãHéeTàeT>¥|òüPs¡Hé.
nqTyê<ä+ : z n˝≤¢Vt≤! Hê Vü≤CŸqT Vü≤C…® eTuŸs¡÷sY>± #˚ôdjYT, Hê ø£cÕºìï d”«ø£]+#·T, Hê bÕbÕ\qT ø£å$T+#·T.
s¡Tø˘HÓ j·TeTì <äTÄ
n˝≤¢VQü eTà Ç˙ï ndtn\Tø£˝Ÿ n|òet e˝Ÿ Ä|òj
æ T· ‘· |ò<æ Tä H› j
é ÷· e˝Ÿ Äœs¡‹ es¡ã“Hê Ä‹Hê |ò<æ Tä H› j
é ÷·
Vü≤düq‹ñe«|òæ˝Ÿ Äœs¡‹ Vü≤düq‘·ñe«œHê nC≤ãHêïsY.
nqTyê<ä+ : z n˝≤¢Vt≤ H˚qT ÇVü≤˝Àø£+˝ÀqT, |üs¡˝Àø£+˝ÀqT ˙‘√ ø£åe÷|üD eT]j·TT πøåeTeTT ø√s¡T‘·THêïqT.
z n˝≤¢Vt≤! e÷≈£î Á|ü|ü+#·+˝À ≈£L&Ü y˚T\TqT, |üs¡˝Àø£+˝À ≈£L&Ü y˚T\TqT ÁbÕ|üÔ+ #ÓsTT´. qs¡ø£ •ø£å qT+&ç
eTeTà*ï ø±bÕ&ÉT.
H√≥T: ø=+‘·eT+~ á @&ÉT <äTÄ\qT @&ÉT Á|ü~ø£åD\˝À $uÛÑõ+#ês¡T. n+fÒ Á|ü‹ ˇø£ÿ <äTÄ‘√ ªˇø£
Á|ü~ø£åDμ>± #˚sêÃs¡T. nsTT‘˚ á <äTÄ\˙ï πøe\+ ˇπø Á|ü<äøÏåD+˝À #˚j·Te\dæq$. m+<äTø£+fÒ u…’‘·T˝≤¢ #·T≥÷º
|üP]Ô Á|ü<äøÏåD+˝À á @&ÉT $wüj·÷\T ñHêïsTT. n+<äTe\¢ á yÓTT‘·Ô+ <äTÄ\T ˇπø ˇø£ Á|ü~ø£åD≤ìøÏ #Ó+~q$.
n+<äTe\¢ Á|ü‹ ˇø£ÿ Á|ü~ø£åD+˝À á yÓTT‘·Ô+ <äTÄ\T #·<äyê* ˝Ò<ë ø£˙dü+ M{Ï ‘·s¡T®e÷ #·~$Hê #ê\T. ˝Ò<ë
MT≈£î C≤„|üø£+ ñqï Á|ü‹ s√E #˚ùd <äTÄ \HÓ’Hê #˚düTø√e#·TÃ.
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
5
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
H√≥T : MTs¡T ÇCŸ‹u≤ dæú‹˝À Á|ü~ø£åD #˚XÊs¡T. Çø£ ÇVt≤sêyéTqT eTTqT|ü{Ï e˝… dü] #˚düTø√+&ç.
<äT>±q ‘·yê|òt - yÓTTU≤yÓT ÇÁu≤V”≤+
Á|ü~ø£åD nsTTb˛sTTq ‘·s¡Tyê‘· MTs¡T yÓTTU≤yÓT ÇÁu≤V”≤+ yÓ’|ü⁄q≈£î s¡+&ç. n|ü⁄Œ&ÉT MT H√{Ï˝À á Äj·T‘Y
e‘·Ôœp $TeTàU≤$T ÇÁu≤V”≤eT eTTdü\¢. düT\uÛÑ+>± yÓTTU≤yÓT ÇÁu≤V”≤+ yÓqTø£ düú\+ <=]øÏq≥¢sTT‘˚ #ê˝≤ eT+∫~.
˝Ò<ä+fÒ u…’‘·T˝≤¢ ÁbÕ+>∑D+˝À mø£ÿ&Ó’Hê düπs ¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\ qe÷E #Ój·T´+&ç. Á|ü‹ Á|ü~ø£åD+ ‘·s¡Tyê‘· ¬s+&ÉT
s¡ø±‘·T\ qe÷E #˚j·T&É+ yêõuŸ. á ¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\T eTT–j·T>±H˚ @ø±Á>∑‘·‘√ n˝≤¢Vt≤‘√ <äTÄ #˚düTø√+&ç.
eTT˝Ÿ‘·õ+ e<ä› <äTÄ
eTTU≤yÓT ÇÁu≤V”≤+ e<ä› qe÷E, <äTÄ #˚dæq ‘·s¡Tyê‘· eTT˝Ÿ‘·õ+ e<ä›≈£î sêyê*. Vü≤ÁC… ndü«<é, ø±ã‘·T˝≤¢
jÓTTø£ÿ <äsê«» eT<Ûä´q ¬s+&ÉTqïs¡ MT≥s¡¢ >√&É uÛ≤>±ìï eTT˝Ÿ‘·õ+ n+{≤s¡T. Ç~ ≈£L&Ü <äTÄ d”«ø£]+|üã&˚ Á|ü‘˚´ø£
dü\ú +. n˝≤¢VQü eTà s¡ã“ Vü‰»˝Ÿ u…‹
’ ˝Ÿ nrœ nn‹UŸ ]U≤ ãHê $TqHêï] e<éœ˝Ÿ q˝Ÿ »qï‘· _¬>]’ Væ≤kÕuŸ.
nqTyê<ä+: á ÁbÕNq >∑Vü≤ j·T»e÷ì, e÷ yÓT&É\qT qs¡ø£ •ø£å qT+&ç s¡øÏå+#·T. m˝≤+{Ï ˝…ø£ÿ|üø±ÿ
n&É>∑≈£î+&Ü dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•+|üC…sTT´.
»yéT»yéT: eTT˝Ÿ‘·õ+ e<ä› <äTÄ #˚dæ »yéT»yéT e<ä›≈£î sêyê*. œu≤¢ yÓ’|ü⁄ eTTK+ ô|{Ϻ _dæà˝≤¢Vt≤ #·~$
ì\#·Tqï dæú‹˝À eT÷&ÉT XÊ«dü\˝À »yéT»yéT ˙s¡T ‘ê>∑+&ç. n˝ŸVü≤yéT<äT*˝≤¢Vt≤ n+≥÷ <äTÄ #Ój·T´+&ç. n˝≤¢VüQeTà
Çìï ndtn\Tø£ Ç˝ŸeTHé Hê|òæ nñe« ]CŸKñyê«dæ nñe«wæbòÕnHé $THé≈£î*¢<ë.
nqTyê<ä+: z n˝≤¢V≤t ! Hê≈£î Á|üj÷Ó »qø£sy¡ TÓ qÆ C≤„Hêìï Á|ükÕ~+#·T. $düÔ ‘·yTÓ qÆ e~∆|sü y¡ TÓ qÆ ñbÕ~Ûì Á|ükÕ~+#·T.
Ç+ø± Á|ü‹ s√>±ìøÏ ∫øÏ‘·‡ Á|ükÕ~+#·T.
düsT÷ dübòÕ qT+&ç ÁbÕs¡+uÛÑ+
Ç~ dübòÕ-eTsê«\ |üs¡«‘·+. Bìì ∫qï >∑~˝≤ #˚j·T&É+ »]–+~. Ç|ü⁄Œ&ç~ eTdæ®<é-m-Vü≤s¡+˝ÀH˚ ñ+~. u…’‘·T˝≤¢
ÁbÕ+>∑D+˝À Á^Hé f…Æ≥T, <ëì øÏ+~ qT+&ç eTdæ®<é-m-Vü≤sê+˝À H˚s¡T>± yÓ[fl Ç+ø±düÔ yÓfi≤flø£ MT≈£î dübòÕ |üs¡«‘·+
ø£ì|ædüTÔ+~. nø£ÿ&ç qT+&ç MTs¡T ªdüsT÷μ ÁbÕs¡+_Û+#·e\dæ ñ+~. n+fÒ dübòÕ |üs¡«‘·+ qT+&ç düsT÷ ÁbÕs¡+_Û+#ê*.
∫e] @&Ée ∫e] Á|ü~ø£åD eTsê«ô|’ eTT–j·÷*.
dübòÕ qT+&ç eTsê« es¡≈£î yÓTT<ä{Ï Á|ü~ø£åD. eTsê« qT+&ç dübòÕ es¡≈£î ¬s+&Ée Á|ü~ø£åD. dübòÕ qT+&ç eTsê« es¡≈£î
eT÷&Ée Á|ü~ø£åD. eTsê« qT+&ç dübòÕ es¡≈£î Hê\T>∑e Á|ü~ø£åD. dübòÕ qT+&ç eTsê« es¡≈£î ◊<äe Á|ü~ø£åD. eTsê« qT+&ç
dübòÕ es¡≈£î Äs¡e Á|ü~ø£åD. dübòÕ qT+&ç eTsê« es¡≈£î @&Ée Á|ü~ø£åD.
düsT÷ jÓTTø£ÿ <äTÄ
n˝≤¢VüQeTà Ç˙ï ñØ<äTdü‡nj·T ãjYTqdü‡bòÕ e˝Ÿ eTsYe‹ düuŸn‘· nwtyê‹Hé |òüj·Tdæ‡sY VüQ©
e‘·Kã“˝ŸVQü $Tìï.
nqTyê<ä+ : z n˝≤¢Vt≤! H˚qT dübòÕ-eTsê«\ eT<Ûä´ @&ÉT Á|ü~ø£åD\‘√ düsT÷ #˚düTÔHêïqT. Çø£ Hê ø√dü+ Bì
düT\uÛÑ‘·s¡+ #ÓsTT´. Ç+ø± Bìì d”«ø£]+#·T.
dübòÕ-eTsê« eT<Ûä´ düsT÷
$T©Hé nUŸ»ØHé dübòÕ-eTsê«\ eT<Ûä´ düú\+ $T©Hé nUŸEØHé
@ $<Ûä+>± ‘·yê|òt ÁbÕs¡+_Û+#˚≥|ü⁄Œ&ÉT Vü≤ÁC… ndü«<é ÇôdÔ˝≤+ #˚XÊs√ n<˚ $<Ûä+>± Vü≤ÁC… ndü«<é jÓTTø£ÿ ÇôdÔ˝≤+
6
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
#˚dæ MTs¡T düsT÷ ø√dü+ dübòÕ ô|’øÏ s¡+&ç. ˇø£y˚fi¯ s¡wt (»q+) u≤>± ñ+&É&É+ e\¢ kÕ<Ûä´+ ø±ø£b˛‘˚ dübòÕô|’ ì\T#·T+&ç
u…’‘·T˝≤¢ yÓ’|ü⁄ eTTK+ ô|{Ϻ ¬s+&ÉT ns¡#˚‘·T\qT Vü≤ÁC… ndü«<é yÓ’|ü⁄ ô|≥º+&ç. <Ó’eÁ|üeø£Ô dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤ edü\¢+qT
nqTdü]dü÷Ô Ç˝≤ |ü\ø£+&ç:
ÇqïdübòÕ e˝ŸeTsYe‘· $THéwæÄÇ]˝≤¢Væ≤ |òüeTHé Vü≤»®˝Ÿ u…’‘· n$n‘·eTs¡|òü˝≤ EHêVü≤ n˝…’Væ≤ nñ
j·T´‘·Ôe«|òü _Væ≤e÷. eeTHé ‘· ‘·e«n œs¡Hé |òü Çqï˝≤¢Vü≤ cÕøÏs¡Hé n©yéT.
eT∞fl u…’‘·T˝≤¢ yÓ’|ü⁄ ‹]– ¬s+&ÉT ns¡#˚‘·T\qT uÛÑTC≤\ es¡≈£î <äTÄ˝À ˝Ò|æq≥Tº>± ˝ÒbÕ*. eTT+<äT n˝≤¢Vt≤qT
bı–&ç Ä‘·s¡Tyê‘· n˝≤¢Vt≤≈£î ø£‘·»„‘·\T #Ó*¢+#·+&ç. Äj·TH˚ á neø±XÊìï ø£*–+#ê&ÉT. u≤>± <äTÄ #Ój·T´+&ç. Ä
‘·s¡Tyê‘· eTsê« yÓ’|ü⁄q≈£î s¡+&ç Çø£ÿ&ç es¡≈£î ˇø£ Á|ü~ø£åD |üPs¡ÔsTT´+~. @ $<Ûä+>± dübòÕô|’ #˚XÊs√ Çø£ÿ&É ≈£L&Ü
n˝≤π> #Ój·T´+&ç. Ç<˚ $<Ûä+>± MTs¡T @&ÉT Á|ü~ø£åD\T |üP]Ô #˚j·Te\dæ ñ+≥T+~. á dü+<äs¡“¤+˝À eTTK´yÓTÆq
<äTÄ\T @MT ˝Òe⁄. MT ÇwüºyÓTÆq <äTÄ\qT #˚düTø√e#·TÃ. ˝Ò<ë Á|ü‹s√p #˚ùd düT\uÛÑyÓTÆq, dü+|üPs¡íyÓTÆq <äTÄ\T
#˚düTø√e#·TÃ. dübòÕ-eTsê« eT<Ûä´q Á^Hé ˝…’≥T ñ+~. Bìì $T©Hé nUŸ»ØHé e<ä› ˇø£ ∫Vü≤ï+ ñ+~. nø£ÿ&É |ü⁄s¡Twüß\T
HÓeTà~>± >±ì, |üs¡T>∑T |üs¡T>∑Tq >±ì q&Éee#·TÃ. Ád”Ô\T e÷Á‘·+ HÓeTà~>± q&Éyê*.
H√≥T: ˇø£y˚fi¯ MTs¡T eT∞fl ñyéTs¡Vt≤ #˚j·T<ä*ùdÔ eTdæ®<é-m-ÄsTTcÕ≈£î yÓ[fl ÇVt≤sê+ ø£≥Tºø√yê*. ñyéTs¡Vt≤
#˚j·÷*. nsTT‘˚ ‘·yê|òt≈£î n~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´‘· Çe«&É+ ñ‘·ÔeT+.
eTBHê eTTq«s¡Vt≤≈£î Á|üj·÷D+
eTdæ®<é-m-qã$ : eTø±ÿ eTTø£Ás¡eTVt≤ qT+&ç eTBHê eTTqe«s¡Vt≤ düTe÷s¡T 450øÏ˝À MT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñ+~.
eTBHê eTTqe«s¡Vt≤ #˚s¡T≈£îqï ‘·s¡Tyê‘· Vü‰õ eTT+<äT >∑TdüT˝Ÿ (kÕïq+) #Ój·÷´*. eT+∫ <äTdüTÔ\T <Ûä]+#ê*.
düTyêdüq |üPdüTø√yê*. Ä ‘·s¡Tyê‘· <äTs¡÷<é wüØ|òt |ü]ƒdü÷Ô eTdæ®<é-m-qãM˝À Á|üy˚•dü÷Ô á <äTÄ #Ój·÷´*.
n˝≤¢VüQeTà>¥|òæsY© »+; e|òt‘·Vt≤© nuŸyêã s¡Vt≤eT‹ø˘.
]j·÷E˝Ÿ »qïVt≤ : MTs¡T u≤ãTdü‡˝≤+˝À Á|üy˚•+#·>±H˚ ø=~› <ä÷s¡+ H˚s¡T>± q&ç∫q ‘·s¡Tyê‘· MT m&ÉeT yÓ’|ü⁄q
]j·÷E˝Ÿ »qïVt≤ uÛ≤>∑+ ñ+≥T+~. Bì $wüj·T+˝À eTVü≤˙j·T eTTVü≤eTà<é dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤ edü\¢+ nHêïs¡T : ªμ@
düú\yÓTÆ‘˚ Hê Ç+{Ï eT<Ûä´ yÓT+ãsY eT<Ûä´ ñ+<√ n~ dü«s¡Z+˝Àì ‘√≥\˝À ˇø£ ‘√≥.μμ (Ç\T¢ n+fÒ Vü≤Á»‘Y ÄsTTcÕ
s¡õ >±] >∑~) s¡yé»jÓT nUŸ<ädt. ‘·Vt≤j·T‘·T˝Ÿ eTdæ®<é qe÷CŸ #˚dæq ‘·s¡Tyê‘· <Ó’eÁ|üeø£Ô dü\¢+ s¡yé»jÓT nUŸ<ädt
dü+<ä]Ù+#ê*. $qj·T $<Û˚j·T‘·\‘√ yÓT‘·Ôì dü«s¡+‘√ dü˝≤+ |ü\ø±*. ‘·eT #·÷|ü⁄\qT, ‘·\qT øÏ+~ yê*Ã ñ+#ê*.
H˚qT eTVü≤˙j·T dü\¢+ eTT+<˚ ì\T#·Tì ñHêïqì uÛ≤$+#·Tø√yê*. MT≈£î ÇwüºyÓTÆq Ø‹˝À MTs¡T #ÓãT‘·÷ ñ+&Ü*.
œu≤¢ yÓ’|ü⁄ ì\T#·Tì u≤>± <äTÄ #˚j·÷*. Ä ‘·s¡Tyê‘· Vü≤Á»‘Y nã÷ ãø£sY (s¡õ) >±]øÏ dü˝≤+ #Ój·T´+&ç. Ä
‘·s¡Tyê‘· Vü≤Á»‘Y ñeTsY bòÕs¡÷UŸ >±]øÏ dü˝≤+ #Ój·T´+&ç.
eTdæ®<é-m-KTu≤ : eTdæ®<é-m-qã$≈£î 4øÏ˝À MT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À eTdæ®<é-m-KTu≤ ñ+~. Ç+<äT˝À ¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\
q|òæ˝Ÿ qe÷E #˚ùdÔ ˇø£ ñyéTs¡Vt≤ #˚dæq+‘· |ü⁄D´+ \_ÛdüTÔ+~. n+<äTe\¢ á eTdæ®<é˝ÀøÏ yÓ[¢ ¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\
qe÷CŸ ìs¡«]Ô+#·+&ç.
eTdæ®<é-m-œã¢‘Ó’Hé : á eTdæ®<äT˝À ˇø£ yÓTVt≤sêuŸ u…’‘·T˝Ÿ eT–›dt yÓ’|ü⁄q ñ+~. (Ç~ yÓTT<ä{Ï œu≤¢Vt≤>± ñ+&ç+~.
Á|üdüTÔ‘·+ s¡<äT› #˚j·Tã&ç+~. n+fÒ Á|üeø£Ô dü\¢+ ø±\+˝ÀH˚). ¬s+&Ée~ ø±u≤ yÓ’|ü⁄q ñ+~. ø±u≤ ~X¯ e÷s¡TŒ Ä<˚X¯+
á eTdæ®<é˝ÀH˚ e∫Ã+~. n+<äTe\¢H˚ Bìì eTdæ®<é-m-œã¢‘Ó’Hé n+{≤s¡T.
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
7
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
»qï‘·T˝Ÿ ãœ: Ç~ eTBHê eTTqe«s¡Vt≤˝À m+‘√ X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq C≤„|æø£ >∑\ Kãs¡kÕÔHé. dü«j·T+>± eTVü≤˙j·T dü\¢+
‘·s¡#·÷ dü+<ä]Ù+#˚ Kãs¡kÕÔHé Ç~. eTVü≤˙j·T dü\¢+>±] ãVüQuÛ≤s¡´\T, >ös¡e˙j·TT˝…’q nH˚ø£ eT+~ düVü‰u≤\T
düe÷<ÛäT˝…’ ñHêïs¡T. Ç~ eTdæ®<é-m-qã$øÏ ÄqTø=ì π>≥T qT+&ç düTe÷s¡T e+<ä n&ÉT>∑T\ <ä÷s¡+˝À ñ+~.
»ã˝Ÿ ñVü≤<é : Ç~ ñVü≤<é |üs¡«‘·+. Bì $wüj·T+˝À eTVü≤˙j·T eTTVü≤eTà<é dü\¢+ nHêïs¡T: ªμj·TTVæ≤ãT“Hê eqT
Væ≤ãT“VüQμ (ñVü≤<é eTq*ï Áù|$TdüTÔ+~. y˚TeTT <ëìì Áù|$TdüTÔHêïeTT). á |üs¡«‘· ˇ&ç˝ÀH˚ ñVü≤<é j·TT<ä∆+ »]–+~.
á j·TT<ä∆+˝À dü«j·T+>± Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é dü\¢+ >±j·T|ü&ܶs¡T. <ë<ë|ü⁄ 70 eT+~ düVü‰u≤\‘√bÕ≥T Á|üeø£Ô dü\¢+
>±] u≤u≤sTT Vü≤Á»‘Y Vü≤+C≤ s¡õ ≈£L&Ü wüV”≤<é nj·÷´s¡T.
eTBHê eTTqe«s¡Vt≤ qT+&ç ‹s¡T>∑T Á|üj·÷D+
MTs¡T eTBHê eTTqe«s¡Vt≤ qT+&ç ‹s¡T>∑T Á|üj·÷D+ #˚j·T&ÜìøÏ dæ<ä∆yÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT ∫e]kÕ]>± s¡yé»-m-nUŸ<ädt
(Á|üeø£Ô dü\¢+ düe÷~Û)ì dü+<ä]Ù+#·&ÜìøÏ yÓfi¯fl+&ç. eTqdüT $#ês¡+‘√ eTT&ÉT#·T≈£îb˛yê*. ø£fi¯ófl e]¸+#ê*. u≤>±
@&ÉTdü÷Ô n˝≤¢Vt≤qT ÁbÕ]údü÷Ô ñ+&Ü*. ªμz n˝≤¢Vt≤! qqTï Çø£ÿ&ç qT+&ç ìsꓤ>∑T´ì>± #˚dæ |ü+|ü≈£î. Hê Vü≤CŸ, Hê
ñyéTs¡Vt≤ dü+<äs¡ÙqqT d”«ø£]+#·T. Ç<˚ Hê ∫e] Vü‰»] ø±≈£î+&Ü eT∞fl eT∞fl ˙ eTT+<äT Vü‰»s¡j˚T´˝≤ nqTÁ>∑Væ≤+#·T.
eTTK´ $wüj·T+: eTø±ÿ eTTø£Ás¡eT <ëì #·T≥Tº |ü≥¢ ñqï Vü‰J\qT $&ç∫ ô|{Ϻ kÂB nπs_j·÷, Ç+ø± Ç‘·s¡ <˚XÊ\
qT+&ç e∫Ãq Vü‰J\T Vü≤CŸ≈£î dü+ã+~Û+∫q ◊<äT s√E\T KdüsY qe÷CŸ #˚düTø√yê*. ìj·TeT ìã+<Ûäq\T
@$T≥+fÒ, Vü‰J\T 8e õ˝ŸVü≤»® qT+&ç 15 s√E\T ˝Ò<ë n+‘·≈£î eTT+<˚ eTTø£Ás¡eTVt≤ e∫Ãq≥¢sTT‘˚ yês¡T |üP]Ô
qe÷E\T HÓs¡y˚s¡Ãe\dæ ñ+≥T+~. me]yÓ’‘˚ 15 s√E\T |üP]Ô ø±˝Ò<√ |ü~ |üHÓï+&ÉT s√E\T nsTT ñHêïj˚TjÓ÷
yês¡T KdüsY qe÷CŸ #˚düTø√yê* Vü‰J\T eTBHê eTTqe«s¡Vt≤˝À |ü~ùV≤qT s√E\ø£+fÒ ‘·≈£îÿe ñ+&Ü\ì
ìs¡ísTT+#·T≈£î+fÒ yês¡T KdüsY qe÷CŸ ìs¡«]Ô+#ê*. πøe\+ eT÷&ÉT |òüs¡CŸ qe÷E\T e÷Á‘·y˚T KdüsY #˚j·÷*.
C§Vü≤sY, ndüsY, ÇcÕ (Hê\T>∑T≈£î ã<äT\T ¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\T #˚düTø√yê*)
$Á‘Y qe÷CŸ, düTqï‘Y, q|òæ˝Ÿ |üP]Ô>± ìs¡«]Ô+#ê*. nsTT‘˚ düTqï‘Y, q|òæ˝Ÿ Á|üj·÷D+˝À $&ÉT|ü⁄ ñ+~.
H√≥T : Vü≤s¡yéT wüØ|òt˝À eTdæ®<é qãM˝À »e÷n‘Y kÕeT÷Væ≤ø£+>± qe÷CŸ HÓs¡y˚]Ñ˚ yÓTT‘·Ô+ qe÷CŸ HÓs¡y˚sêÃ*.
>∑eTìø£: Vü‰J\T eTT+<äT eTø±ÿ eTTø£Ás¡e÷ yÓfi≤fl\ì ìs¡ísTT+#·T≈£î+fÒ yê] e÷s¡Z+˝À MTU≤‘Y ñ+<ë ˝Ò<ë
‘Ó\TdüTø√yê*. ˇø£y˚fi¯ <ë]˝À >∑qTø£ MTU≤‘Y ñqï≥¢sTT‘˚ ‘·eT <˚X¯+˝ÀH˚ ÇVt≤sêyéT ø£≥Tºø√yê* ˝Ò<ë MTU≤‘Y #˚πs
eTT+<äT ø£≥Tºø√yê*. uÛ≤s¡‘Y, bÕøÏkÕÔHé, ã+>±¢<˚XŸ Vü‰J\T ‘·eT <˚X¯+˝ÀH˚ ÇVt≤sêyéT ø£≥Tºø√yê*.
Vü≤C…® ã<ä˝Ÿ: düJe⁄&ÉT, n${Ïyêì ‘·s¡|òü⁄q Vü≤C…® ã<ä˝Ÿ |òüsY® #˚j·÷\qT≈£î+fÒ n‘·ì nqTeT‹ rdüTø√+&ç. ˇø£y˚fi¯
eTs¡DÏ+∫q yê] ‘·s¡|òü⁄q #˚j·T<ä\#·T≈£î+fÒ n‘·&ÉT eTs¡DXÊdüq+˝À #Ó|æŒ ñ+&Ü*. Vü≤C…® ã<ä˝Ÿ˝À ªVü≤C…® Ç|òtsê<éμ,
˝Òø£ ªVü≤C…® œsêHéμ #˚j·÷*. ø±ì Ädæj·÷˝À n‘·´~Ûø£ eT+~ eTT|ò”Ô\T Vü≤C…® ‘·eT‘·n #˚j·T&ÜìøÏ ≈£L&Ü nqTeT‹+#ês¡T.
Ád”Ô\T ˇ+≥]>± ‹s¡T>∑sê<äT: kÂB nπs_j·÷ |ü{ÏwüºyÓTÆq ì|òü÷ ô|{Ϻq|üŒ{Ϻø° nH˚ø£eT+~ j·TTe‘·T\T ‘·|æŒb˛sTTq
dü+|òüT≥q\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. n+<äTe\¢ Ád”Ô\T eTø±ÿ, eTBHê\˝À ˇ+≥]>± ‹s¡T>∑sê<äT. MT yÓTôV≤s¡+‘√ yÓfi¯fl+&ç.
|ü⁄s¡Twüß\T yêVü≤q+˝À eTT+<äT ≈£Ls¡TÃì ‘·s¡Tyê‘· Ád”Ô\T ≈£Ls¡TÃ+&Éu…≥º+&ç. ~π>≥|ü⁄Œ&ÉT eTT+<äT Ád”Ôì ~+|æ
‘·s¡Tyê‘· ‘·qT ~>±*.
Vü≤CŸ˝Àì ◊<äT s√E\T \ø£å˝≤~ eT+~ Vü‰J\ e\¢ kÂB Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‹#√≥ düeTj·÷ìøÏ eTT+<˚ yÓ[fl
b˛e&ÜìøÏ nqTeT‹ìdüTÔ+~. á Çã“+~ e\¢ MT#˚ düTqï‘Y @<Ó’Hê ‘·|æŒb˛‘˚ ‘·|æŒb˛ìe«+&ç. ˇø£y˚fi¯ yêõuŸ ‘·|æŒb˛j˚T
uÛÑj·T+ ñ+fÒ ‘·eT eTT|ò”Ô\‘√ dü\Vü‰ rdüT≈£îqï ‘·s¡Tyê‘· #Ó|æŒ+~ #Ój·T´+&ç.
8
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
>∑dü>∑kÕ\T, q\¢eT+<äT, eT‘·TÔ |ü<ësêú\T, Ä\ÿVü‰˝Ÿ e+{Ï$ @˝≤+{Ï |ü<ës¡úeTsTTHê, no¢\ bò˛{À\T, no¢\
∫Á‘ê\ dæ.&û.\T, ù|\T&ÉT |ü<ësêú\T, eT+≥\+≥T≈£îH˚ |ü<ësêú\T, Äj·TT<Ûë\T, n~Ûø£ $wü+ >∑\ |ü<ësêú\T, @$<ÛäyÓTÆq
$HêX¯Hêìï düwæº+#˚ |ü<ësêú\T ‘·eT yÓ+≥ rdüT¬øfi¯fl&É+ ô|<ä›H˚s¡+. •ø£å\T ≈£L&Ü ø£]ƒq+>±H˚ ñ+{≤sTT. n+<äTe\¢
M{ÏøÏ <ä÷s¡+>± ñ+&Ü*.
bÕdtb˛s¡Tº, uÀ]¶+>¥ bÕdt, ‹s¡T>∑T Á|üj·÷D|ü⁄ {Ϭøÿ{Ÿ, yÓT&çø£˝Ÿ |òæ{ŸHÓdt |üÁ‘·+, q>∑<äT eT]j·TT eTTK´ |üÁ‘ê\qT
C≤Á>∑‘·Ô>± ø±bÕ&ÉTø√+&ç.
kÂB nπs_j·÷˝À eTÚ*¢yéT ‘·s¡|òü⁄q Ç∫Ãq m˝À¢ Áu≤dt˝…{Ÿ, ªnU≤eTVt≤μ m\¢|ü⁄Œ&ÉT MT <ä>∑Zπs ñ+#·Tø√+&ç.
m+<äTø£+fÒ Vü≤CŸ düeTj·T+˝À m|ü⁄Œ&Ó’Hê @ düeTj·T+˝ÀHÓ’Hê $TeTà*ï ‘·ìœ #˚j·Te#·TÃ. Ç˝≤+{Ï |ü$Á‘· Á|ü<˚XÊ\˝À
≈£L&Ü ø=+‘·eT+~ <äTsêàs¡TZ\T <=+>∑‘·q+ #˚düTÔ+{≤s¡T. Ç~ m+‘√ dæ>∑TZ‘√ ‘·\~+#·Tø√e\dæq nee÷q+. Á|ü‘˚´øÏ+∫
‘·yê|òt düeTj·T+˝À, ‘·eT yÓTTu…’˝Ÿ, MT q>∑<äT s=ø£ÿ+qT C≤Á>∑‘·Ô>± ø±bÕ&ÉTø√+&ç.
Vü≤C…® Ç|òtsê<é
Vü≤C…® Ç|òtsê<é n+fÒ á Vü≤CŸ˝À πøe\+ Vü≤CŸ ìj·T´‘Y #˚dæ ÇVt≤sêyéT ø£≥Tºø√e&É+. Ç+<äT˝À ñyéTs¡Vt≤ #˚j·T˝ÒeTT.
Vü≤CŸ |üPs¡Ôj˚T´ es¡≈£î X¯Øs¡+ MT<ä ÇVt≤sê+‘√ ñ+&Ü*. ÇVt≤sê+≈£î dü+ã+~Û+∫q ìj·TeT ìã+<Ûäq\˙ï bÕ{Ï+#·&É+
‘·|üŒìdü].
Vü≤C…® œsêHé
Vü≤CŸ, ñyéTs¡Vt≤ #˚j·T&ÜìøÏ ¬s+&ç+{Ï ÇVt≤sê+ ˇπøkÕ] ø£≥Tº≈£î+fÒ <ëìì Vü≤C…® œsêHé n+{≤s¡T. ñyéTsêVt≤
dü+|üPs¡íyÓTÆq ‘·s¡Tyê‘· Vü≤CŸ #˚ùd+‘·es¡≈£î yÓ+Á≥Tø£\T ø£‹Ô]+#·&É+>±˙, ÇVt≤sê+ $&Ée&É+ >±˙ #˚j·T˝Òs¡T. ô|’>±
ÇVt≤sê+ ø£≥Tºø=H˚ ñ+&Ü*. ÇVt≤sê+≈£î dü+ã+~Û+∫q ìj·TeT ìã+<Ûäq\ìï+{Ïì bÕ{Ï+#·&É+ ‘·|üŒìdü].
Vü≤C…® ‘·eT‘·n
ñyéTs¡Vt≤ #˚j·T<ä*ùdÔ eTT+<äT ñyéTs¡Vt≤ dü+ø£\Œ+ #˚düT≈£îì ÇVt≤sê+ ø£≥Tºø√yê*. ñyéTsêVt≤ #˚dæq ‘·s¡Tyê‘·
ÇVt≤sê+ $&ç∫ y˚j·÷*. mì$T~ õ˝ŸVü≤»® Hê&ÉT Vü≤CŸ dü+ø£\Œ+ (ìj·T´‘Y) #˚dü÷Ô Vü≤CŸ ÇVt≤sê+ ø£≥Tº≈£îì Vü≤CŸ
ìs¡«]Ô+#ê*. 90 XÊ‘·+ eT+~ Vü≤»® ‘·eT‘· nH˚ #˚kÕÔs¡T.
bÕ]uÛ≤wæø£ |ü<ë\T
u…‘
’ T· ˝≤¢:
u…’‘·T˝≤¢qT ø±u≤‘·T˝≤¢ nì ≈£L&Ü n+{≤s¡T. Ç~ eTTdæ¢eTT\ œã¢Vt≤. Ç~ X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq |ü$Á‘·yÓTÆq <Ó’e >∑Vü≤+.
Ç~ eTø±ÿ eTÚ»®e÷˝À eTdæ®<é-m-Vü≤sêyéT eT<Ûä´˝À ñ+~. Ç~ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï Äsê<ÛäHê\j·T+. Bìì
Á|üÁ|ü<∏äeT+>± n˝≤¢Vt≤ Ä»„‘√ <Ó’e<ä÷‘·\T ì]à+#ês¡T. n~ ≈£L*b˛sTTq ‘·s¡Tyê‘· ‘=≥º‘=* e÷qe⁄&Ó’q Ä<ä+
n˝…’Væ≤dü‡˝≤+ ì]à+#ês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· ÇÁu≤V”≤+ n˝…’Væ≤dü‡˝≤+, Ä ‘·s¡Tyê‘· KT¬s’w”j·TT\T, Ä ‘·s¡Tyê‘· Vü≤Á»‘Y
nãT›˝≤¢ _Hé Eu…’sY, Ä ‘·s¡Tyê‘· nãT›˝Ÿ e÷*ø˘\T ì]à+#ês¡T. y˚TeTT n˝≤¢Vt≤ Ä»„‘√ á Ç+{Ï Á|ü~ø£åD
#˚düTÔHêïeTT.
ÇVt≤sêyéT:
ÇVt≤sêyéT n+fÒ Vü≤sê+>± ìs¡ísTT+#·&É+. Vü≤sê+ n+fÒ n<Ûäs¡àdüeTà‘·yÓTÆq~. Vü‰õ m|ü⁄Œ&Ó’‘˚ Vü≤CŸø√dü+ >±ì,
ñyéTs¡Vt≤ ø√dü+ >±ì <Ûä&ÛÉ ìX¯Ãj·T+‘√ dü+ø£\Œ+ #˚düT≈£îì ‘·*“j·T #·<äTe⁄‘ê&√ ø=ìï Vü≤˝≤˝Ÿ, eTTãVt≤ $wüj·÷\T
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
9
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
≈£L&Ü Vü≤sê+ (ìwæ<ä∆+) ne⁄‘êsTT. dæú‹ì ã{Ϻ n~ ¬s+&ÉT <äT|üŒ≥¢ ù|πs ÇVt≤sêyéT.
Vü≤ÁC… ndü«<é:
q\¢ìsêsTT. Ç~ dü«s¡Z|ü⁄sêsTT. dü«s¡Z+ qT+&ç uÛÑT$øÏ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT n~ ‘Ó\¢ì bÕ\e˝… ñ+&ç+~. Ä<ä+ dü+‘êq+
<ëìì (eTT<ë›&ç eTT<ë›&ç) q\¢>± #˚dæ y˚dæ+~. Ç~ u…’‘·T˝≤¢ >√&É˝À ‘·÷s¡TŒ, <äøÏåD≤\ yÓ’|ü⁄ neTs¡Ãã&ç ñ+~. Bì
#·T≥÷ºs¡ yÓ+&ç‘√ ‘ê|ü&É+ #˚XÊs¡T.
yÓTTU≤yÓT ÇÁu≤V”≤+:
Ç~ ≈£L&Ü dü«s¡Z|ü⁄ sêsTTH˚. Vü≤Á»‘Y ÇÁu≤V”≤+ n˝…’ Bìô|’ ì\ã&ç u…’‘·T˝≤¢ (ø±u≤ >∑Vü≤+) ì]à+#ês¡T. Á|üdüTÔ‘·+
á sêsTT C≤* ô|òì‡+>¥˝À düTs¡øÏå‘·+>± ñ+~.
eTT˝Ÿ‘õ· yéT:
Vü≤ÁC… ndü«<é u…’‘·T˝≤¢ ‘·\T|ü⁄ eT<Ûä´q ¬s+&ÉTqïs¡ MT≥s¡¢ >√&ÉqT eTT˝Ÿ‘·õyéT n+{≤s¡T.
Vü≤ryéT:
u…’‘·T˝≤¢ ñ‘·Ôsêq u…’‘·T˝≤¢≈£î ÄqT≈£îì K<Ó Ä<äyéT >√&É qT+&ç ø=+‘· uÛÑ÷uÛ≤>∑+ ñ+~. BìH˚ Vü≤ryéT, Krs¡Vt≤
nì ≈£L&Ü n+{≤s¡T. eTVü≤˙j·T eTTVü≤eTà<é dü\¢+ >±]øÏ Ç+ø± <Ó’e<Í‘·´+ \_Û+#·ì ø=ìï s√E\ eTT+<äT
KT¬s’w”j·TT\T ø±ã‘·T˝≤¢ ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ç~ Vü≤˝≤˝Ÿ (<Ûäs¡àdüeTà‘·+) dü+bÕ<äq‘√ ø£≥ºã&ç+~. nsTT‘˚
Ä]úø£ Çã“+<äT\e\¢ Äs¡T >∑C≤\ C≤>∑ $&ç∫ ô|≥ºã&ç+~. BìH˚ ªVü≤ryéTμ n+{≤s¡T.
»yéT»yéT:
eTdæ®<é-m-Vü≤sê+˝À u…’‘·T˝≤¢ düMT|ü+˝À ˇø£ Á|üdæ<ä∆yÓTÆq #Ó\eT ñ+~. Bìì dü‘·´e+‘·T&Ó’q n˝≤¢Vt≤ ‘·q X¯øÏÔ
<ë«sê ‘·q Á|üeø£Ô Vü≤Á»‘Y ÇkÕàsT÷˝Ÿ Äj·Tq e÷‘·eT÷]Ô ø√dü+ Ä #Ó\eTqT düwæº+#ê&ÉT. Bì s¡÷|ü+ #ê˝≤ ø±\+
es¡≈£î y˚πs>± ñ+&˚~. Ä ‘·s¡Tyê‘· u≤$>± e÷s¡Ã&É+ »]–+~. Ç|ü⁄Œ&É~ ≈£îfi≤sTT>± ˙fi¯ófl n+~k˛Ô+~.
düsT÷: dübòÕ eTsYeVt≤\ eT<Ûä´ ˇø£ Á|ü‘˚´ø£ ˇs¡e&ç˝À ‹s¡>∑&É+.
s¡Tø˘HÓ ÇsêF: u…’‘·T˝≤¢ ñ‘·Ôs¡ ‘·÷s¡TŒ ø√D+. n~ ÇsêUŸ yÓ’|ü⁄q ñ+~.
s¡Tø˘HÓ cÕ$T: u…’‘·T˝≤¢ @ ø√DyÓTÆ‘˚ cÕyéT (dæ]j·÷) yÓ’|ü⁄ ñ+<√ n~.
$TU≤‘Y: eTø±ÿ eTTø£Ás¡eT yÓfi‚fl yês¡T ÇVt≤sêyéT ø£≥Tº≈£îH˚ Á|ü<˚X¯+.
eTT‘ê|òt: ‘·yê|òt #˚ùd düú\+. Ç~ u…’‘·T˝≤¢˝Àì Hê\T>∑T yÓ’|ü⁄\ ñqï düú\+.
<äyéT: ÇVt≤sêyéT dæú‹˝À ìùw~Û+#·ã&çq |üqT\T #˚j·T&É+ e\¢ y˚Tø£ e¬>’s¡ EãVt≤ #˚j·T&É+ ‘·|üŒìdü] ne⁄‘·T+<√
<ëìì ª<äyéTμ n+{≤s¡T.
eTø±ÿeTTø£Ás¡e÷˝Àì #ê]Á‘·ø£ Á|ü<X˚ Ê\T
»qï‘·T˝Ÿ eTn˝≤ - »uŸ˝…dü÷sY - »uŸ˝…q÷sY - »uŸ˝… n_K;dt - $THê - nsYbòÕ‘Y - eTTCŸ<ä*bòÕVt≤ - »yéTsê‘Y
- eTdæ®<é-m-F|òt - »uŸ˝… s¡Vü≤à‘Y - eTdæ®<Ó-m-eTwtns¡˝Ÿ Vü≤sêyéT - eTdæ®<é-m-sêj·TVt≤- eTdæ®<é-m-õHé- eTdæ®<é-mõnsêqVt≤ - eTdæ®<é-m-ø£ãwt - eTdæ®<é-m-‘·HéáyéT - (eTdæ®<é-m-ÄsTTcÕ), - eTdæ®<é-m-»uŸ˝… n_K;dt- eTdæ®<é-mJ‘·yê - eTdæ®<é-m->∑yéT ˝Òø£ eTdæ®<é nC≤ãVæ≤ - eTdæ®<é-m-<ësY n˝ŸKs¡÷¬>’s¡Vt≤.
eTBHê eTTqe«s¡V≤t ˝Àì #ê]Á‘·ø£ Á|ü<X˚ Ê\T
»qï‘·T˝Ÿ ãœ-»ã˝… ñVü≤<é - eTdæ®<é-m-KTu≤ - eTdæ®<é-m-EeTnVt≤-eTdæ®<Ó-m-eTTdü\¢ ˝Òø£ eTdæ®<é-m->∑e÷eTVt≤
10
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
- eTdæ®<é düTUŸj·÷ - eTdæ®<é-mVt≤C≤uŸ ˝Òø£ eTdæ®<é-m-|òü‘·Vt≤ - eTdæ®<é-m-»u≤uŸ - eTdæ®<é-m-KuŸ\‘Ó’Hé - eTdæ®<é-m|òæ»Vt≤ - eTdæ®<Ó n_K] »Vt≤ - eTdæ®<é-m-C≤ãVt≤ - eTdæ®<é q_ »|òüsY ˝Òø£ eTdæ®<éã>¥\Vt≤ - eTdæ®<é-m-ñ_“- eTdæ®<é-mq_Vü≤sêyéT - eTdæ®<é-m-nã÷ãø£sY - eTdæ®<é n* - eTdæ®<é-m-ÇÁu≤V”≤+ - u…’¬s n]dt (u≤$), u…’¬s >∑s¡dt (u≤$) - u…’¬s
ãC≤nVt≤ (u≤$) - u…’¬s Vü‰sY (u≤$), - u…’¬s nVü≤Hé (u≤$), u…’¬s s¡TeTVt≤ (u≤$) yÓTT<ä˝…’q$.
<äTÄ d”«ø£]+|üã&˚ düú˝≤\T
u…’‘·T˝≤¢Vt≤-eTdæ®<é-m-Vü≤sêyéT, eTT‘ê|òt, eTTU≤yÓT ÇÁu≤V”≤+, eT˝Ÿ‘·õyéT, s¡Tø˘HÓ j·Te÷ì, »+»+ wüØ|òt, Vü≤ryéT,
dübòÕ-eTsê«, dübòÕ eTsYeVt≤\ eT<Ûä´ <ä÷s¡+, $THê, nsYbòÕ‘Y, eTT»›*bòÕ yÓTT<ä˝…’q$.
qe÷E #˚ùd $<Ûëq+
1. œj·÷yéT n+fÒ qe÷E #·<äTe⁄≥≈£î ì\ã&ÉT≥.
2. ‘·ø°“sY ‘·Vt≤ ØeT n+fÒ n˝≤¢VüQ nø£“sY nì qe÷E
ÁbÕs¡+_Û+#·&É+.
¬s+&ÉT #˚‘·T\q÷ n˝≤¢VüQ nø£“sY n+≥÷
#Óe⁄\ es¡≈£î ˝Òø£ uÛÑTC≤\ es¡≈£î m‘·Ô&É+.
≈£î&ç#˚‹ì m&ÉeT#˚‹ MT<ä s=eTTà eT<Ûä´
uÛ≤>±q ñ+#·e˝…qT.
ªªdüTãVü‰qø£˝≤¢VüQeTà e_Vü≤+~ø£ e‘·u≤s¡
ø£düTàø£ e‘·Ä\ »<äT›ø£ e˝≤ Ç˝≤Vü≤¬>’s¡Tø£μμ nì #·<äyê*
düC≤› #˚j·TqTqï #√≥ <äwæºì ñ+#ê*.
3.dü÷s¡‘·T˝Ÿ bòÕ‹Vü‰:
yÓTT<ä≥ ªªn}E _˝≤¢Væ≤ $Tqôw’¸‘êìÁs¡J+μμ
#·<äyê*. ªª_dæà˝≤¢ Væ≤Ás¡Vü‰à ìÁs¡V”≤+μμ nHê*. ‘·s¡Tyê‘·
dü÷s¡‘·T˝Ÿ bòÕ‹Vü‰ #·<äyê*.
>∑eTìø£: dü÷s¡‘·T˝Ÿ bòÕ‹Vü‰ ‘·sê«‘· ÄMTHé(z n˝≤¢Vt≤!
e÷ $qïbÕ*ï n+^ø£]+#·T) nHê*.
dü÷s¡‘·T˝Ÿ bòÕ‹Vü‰ ‘·s¡Tyê‘· @<Ó’Hê ˇø£ |üP]Ô
dü÷s¡Vt≤ ˝Ò<ë dü÷s¡Vt≤ ˝Àì ø=ìï e#·Hê\T (Äj·T‘Y
\T) #·<äyê*.
4. s¡T≈£L #Ój·÷´*:
¬s+&ÉT #˚‘·T\q÷ n˝≤¢VüQ nø£“sY n+≥÷
#Óe⁄\ es¡≈£î ˝Òø£ uÛÑTC≤\ es¡≈£î m‘·Ô&É+. q&ÉTeTTqT
(M|ü⁄qT) eTT+<äT≈£î e+∫, ¬s+&ÉT #˚‘·T\‘√ ¬s+&ÉT
yÓ÷ø±fi¯fl ∫|üŒ\qT >∑{Ϻ>± |ü≥Tº≈£îì, ø£+{Ï #·÷|ü⁄ düC≤›
#˚ùd#√≥ ñ+#·e˝…qT. Bìì s¡T≈£L n+{≤s¡T. s¡T≈£L
˝À eT÷&ÉT kÕs¡T¢ düTuŸ Vü‰q s¡_“j·T˝Ÿ nJ+ nHê*.
5. s¡T≈£L qT+&ç ˝Òyê*:
dü$Tn˝≤¢VüQ *eTHé Vü≤$T<ä nHê*. n+<äs¡÷ s¡ã“Hê
e\ø£˝Ÿ Vü≤yéT <é nHê*.
6. düC≤› #˚j·÷*:
düC≤›˝ÀøÏ yÓfi¯¢&ÜìøÏ eTT+<äT n˝≤¢VüQ nø£“sY
nHê*. düC≤›q+<äT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ düTuŸ Vü‰qs¡_“j·T˝Ÿ
Äñ˝≤ nHê*. düC≤› ˝À @&ÉT n+>±\T uÛÑ÷$Tì ‘êø±*
1. eTTK+(qT<äTs¡T,eTT≈£îÿ) 2. ¬s+&ÉT #˚‘·T\T 3. ¬s+&ÉT
yÓ÷ø±fi¯ófl 4. ¬s+&ÉT bÕ<ë\ Áy˚fi¯ófl
7. »\‡ ÇdæÔsêVü≤‘Y #˚j·÷* n+fÒ ¬s+&ÉT düC≤›\ q&ÉTeT
≈£Ls√Ã&É+. düC≤› qT+&ç ‘·\ m‹ÔÔq|ü⁄Œ&ÉT n˝≤¢VüQ nø£“sY
nHê*. ¬s+&ÉT düC≤›\ q&ÉTeT ì<ëq+>± ≈£Ls=Ãì
eT÷&ÉTkÕs¡T¢ s¡_“>¥ |òæsY * nHê*.
8. ‘=* düC≤› ‘·s¡Tyê‘· ¬s+&Ée düC≤› #˚j·T&É+:
düC≤›˝ÀøÏ yÓfi¯ó¢q|ü⁄Œ&ÉT n˝≤¢VüQ nø£“sY nHê*
düC≤›q+<äT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ düTuŸ Vü‰qs¡_“j·T˝Ÿ nñ˝≤
nHê*.
>∑eTìø£: ô|’q ù|s=ÿqï á Á|üÁøÏj·T\˙ï ø£\dæ ˇø£
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
11
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
s¡ø±‘·T nqã&ÉTqT.
9. yÓTT<ä{Ï s¡ø±‘·T |üP]Ô nj·÷´ø£ ¬s+&Ée s¡ø±‘·T¬ø’
œj·÷yéT #˚j·T´&É+ n+fÒ ˝Ò∫ ì\ã&É&É+. ˝Ò∫
ì\ã&ÉT‘·÷ n˝≤¢VüQ nø£“sY nHê*.
10. yÓTT<ä{Ï ‘·wüVüQΩ<é #˚j·÷* n+fÒ ¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\
‘·s¡Tyê‘· ‘·wüVüQΩ<é ˝À ≈£Ls√Ãyê*.
¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\ ‘·sê«‘· ≈£Ls¡TÃì á <äTÄ
#· < ä y ê*. ªªn‘· Ô V æ ≤ j· ÷ ´‘· T *˝≤¢ V æ ≤ edü ‡ \yê‘· T
e‘·ÔsTT´u≤‘·T ndü‡˝≤eTT n˝…’ø£ nj·TT´Vü≤ qï_j·TT´
e s¡Vü≤à‘·T˝≤¢Væ≤ e ãs¡ø±‘·TVüQ ndü‡˝≤eTT n˝…’Hê e
n˝≤Çu≤~˝≤¢ Væ≤kÕ‡*V”≤Hé, nwt Vü≤<äT n˝≤¢ Ç˝≤Vü≤
Ç\¢˝≤¢VüQ e nwt Vü≤<äT nqï eTTVü≤eTà<äHé nuŸ <äTVüQ
e s¡dü÷\TVüQμμ
nqTyê<ä+: XÊØs¡ø,£ Ä]∆ø£ |üsy¡ TÓ qÆ Äsê<Ûqä \ìï n˝≤¢V≤t
ø=s¡πø, zÁ|üeø±Ô! MTô|’ n˝≤¢Vt≤ ø£s¡TD≤ ø£{≤øå±\T
eT]j·TT X¯óuÛ≤\T ≈£î]j·TT>±ø£, n˝≤¢Vt≤ X¯óuÛ≤\T e÷ô|’
eT]j·TT |ü⁄D≤´‘·Tà˝…’q n˝≤¢Vt≤ <ëdüT\ô|’ ≈£î]j·TT>±ø£,
H˚qT kÕø£å´$TdüTÔHêïqT yêdüÔeyÓTÆq Äsê<ÛäT´&ÉT me&ÉT
˝Ò&ÉT, πøe\+ ˇø£ÿ n˝≤¢Vt≤ ‘·|üŒ. eTTVü≤eTà<é dü\¢˝≤¢VüQ
n˝…’Væ≤ edü\¢+ n˝≤¢Vt≤ <ëdüT&ÉT eT]j·TT Äj·Tq
dü+<˚X¯Vü≤s¡T&ÉT nì kÕø£å´$TdüTÔHêïqT.
11. ÄK] ‘·wüVüQΩ<é: n‘·ÔVæ≤j·÷´‘·T ‘·s¡Tyê‘· <äs¡÷<é
wüØ|òt #·<äyê*.
ªªn˝≤¢VüQeTà dü*¢ n˝≤ eTTVü≤eTà~Hé e n˝≤
Ä* eTTVü≤eTà~Hé ø£e÷ dü˝…’¢‘· n˝≤ ÇÁu≤V”≤eT e
n˝≤ Ä* ÇÁu≤V”≤eT Çqïø£ Vü≤MT<äTyéT eTJ<é.
n˝≤¢VüQeTà u≤]ø˘ n˝≤ eTTVü≤eTà~Hé e
n˝≤ Ä* eTTVü≤eTà~Hé ø£e÷ u≤s¡ø˘ ‘· n˝≤ ÇÁu≤V”≤eT
e n˝≤ Ä* ÇÁu≤V”≤eT Çqïø£ Vü≤MT<äTyéT eTJ<éμμ
z n˝≤¢Vt≤! eTTVü≤eTà<é(dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤
edü\¢+) ô|’ ø£s¡TD #·÷|æ+#·T eT]j·TT Äj·Tq |ü]yês¡+
ô|’ ≈£L&Ü @ $<Ûä+>±HÓ’‘˚ ˙e⁄ ÇÁu≤V”≤+ n˝…’Væ≤dü‡˝≤+
ô|’ eT]j·TT Äj·Tq |ü]yês¡+ ô|’ ø£s¡TD #·÷|æ+#êy√,
ìX¯Ãj·T+>± ˙e⁄ Á|üX¯+˙j·TT&ÉeP, $<Ûë‘·ePq÷.
12
z n˝≤¢Vt≤! eTTVü≤eTà<é(dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤
edü\¢+) ô|’ X¯óuÛ≤\T ≈£î]|æ+#·T eT]j·TT Äj·Tq
|ü]yês¡+ ô|’ ≈£L&Ü , @ $<Ûä+>±HÓ’‘˚ ˙e⁄ ÇÁu≤V”≤+
n˝…’Væ≤dü‡˝≤+ô|’ eT]j·TT Äj·Tq |ü]yês¡+ ô|’ X¯óuÛ≤\T
≈£î]|æ+#êy√, ìX¯Ãj·T+>± ˙e⁄ Á|üX¯+dü ˙j·TT&ÉeP,
$<Ûë‘·ePq÷.
12. <äs¡÷<é wüØ|òt ‘·s¡Tyê‘· á<äTÄ #·<äyê*:
n˝≤¢VüQeTà Ç˙‡ »\jYT‘·T q|òtd”, E˝Ÿe÷Hé ø£d”s¡yé,
e˝≤ eT>¥|òæs¡TCŸ Eq÷ã, Ç˝≤¢ nHé‘·, |òü>¥|òæsY©, eT>¥
|òsæ ‘
¡ y· Té $THé ÇHé~ø£ esYV≤ü yéT˙, Çqïø£ nHé‘˝· Ÿ >∑|Püò s¡TsY
s¡V”≤yéT.
13. dü˝≤+ #˚j·T&É+:
qe÷E eTT–+#·Tq|ü⁄Œ&ÉT eTTU≤ìï ≈£î&çyÓ’|ü⁄
q≈£î eTs¡*à ndü‡˝≤eTT n˝…’≈£îyéT es¡Vü≤à‘·T˝≤¢Vt≤
nHê*. eT∞fl m&ÉeTyÓ’|ü⁄≈£î ≈£L&Ü eTTU≤ìï eTs¡*Ã,
n<˚ $<Ûä+>± nHê*.
14. qe÷E #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT \>∑ïeTT-$qÁeT‘·\‘√ bÕ≥T
HÓeTà~-ì<ëq+ ≈£L&Ü ñ+&Ü*.
qe÷EqT uÛÑ>∑ï+ #˚j·TT $wüj·÷\T
qe÷E˝À @<˚ ì ìj· T e÷ìï ‘Ó * dæ
$&ç∫ô|≥º&É+. e⁄puÛÑ>∑ï+ nsTTb˛e&É+. qe÷E q+<äT
me]‘√HÓ’Hê e÷{≤¢&É&É+ ˝Òø£ qe«≥+. qe÷E q+<äT
‹q&É+, Á‘ê>∑&É+. qe÷E˝À ˝Òì ø=‘·Ô ø=‘·Ô #˚wü˜\T
#˚j·T&É+.
qe÷E dæú‹˝À eTÁ≈£L $wüj·÷\T
qe÷E #·<äTe⁄‘·÷ Äø±X¯+ yÓ’|ü⁄ #·÷&É&É+,
˝Ò<ë ø£fi¯flqT eT÷dæ ñ+#·&É+, ˝Ò<ë düC≤› #˚ùd#√≥ ø±ø£
<äwæºì n≥÷Ç≥÷ eTs¡\TÑ·÷ ñ+&É&É+. nqedüs¡|ü⁄
#˚wüº\T #˚j·T&É+. yÓ+≥H˚ {≤jYT˝…{Ÿ yÓfi¯fle\dæq
nedüs¡+ @s¡Œ&çqq÷ zs¡TŒ eVæ≤+#·&É+. ‘·qT ‹Hê\qT
≈£î+≥Tqï uÛÀ»q+ m<äTs¡T>± ñHêï, <ëìì $&ç∫
qe÷E #˚j·T≥+.
`&Ü.|òüE\T˝≤¢ U≤Hé
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
<Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) n<äT“¤‘ê\T
<Óe’ Á|üeø£(Ô dü) ‘·qT Á|üeø£Ô nì ìs¡÷|æ+#·{≤ìøÏ
nH˚ø£ eTVæ≤eT\T #·÷bÕs¡T. n+<äT˝À nìï{Ï ø£+fÒ
eTTK´yÓTÆq~ KTsYÄHé ne‘·s¡D. KTsYÄHé z eTVæ≤eT
nq&ÜìøÏ nH˚ø£ ø±s¡D≤\T ñHêïsTT. Ç+<äT˝À uÛ≤cÕ
|üs¡yÓTÆq |ü]|üPs¡í‘· ñ+~. Ç+<äT˝Àì $wüj·÷*ï
#ê]Á‘·ø,£ |ü⁄sêedüTÔ eT]j·TT yÓC’ ≤„ìø£ XÊÁd”j
Ô T· ì|ü⁄DT\T
ø=ìï @fi¯¢ øÏ+<äfÒ, n~ ≈£L&Ü, H˚{Ï kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+
<ë«sê ‘Ó\TdüTø√>∑*>±s¡T. <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) ø£Hêï eTT+<äT
e∫Ãq Á|üeø£Ô\T #·÷|æq eTVæ≤eT\T ø±ø£, <Ó’eÁ|üeø£Ô
dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤ edü\¢+ eTVæ≤eT\T XÊX¯«‘·yÓTÆq$.
<Ó’eÁ|üeø£Ô dü\¢˝≤¢VüQn˝…’Væ≤ edü\¢+ #·÷|æ+∫q
eTVæ≤eT\T n˝≤¢Vt≤ ÄC≤„qT kÕs¡y˚T »]>±sTT. Bì
>∑T]+∫ KTsYÄHé˝À Ç˝≤ e⁄+~`ªªyê]˝≤ nHêïs¡T:
ªμqTe⁄« e÷ ø√dü+ uÛÑ÷$T qT+∫ ˙{Ï }≥qT Á|üeVæ≤+|ü
CÒj·Tq+‘· es¡≈£L y˚TeTT ìqTï qy˚Tà~ ˝Ò<äT.μμ ˝Ò<ë
˙ ø√düyÓTÆHê Ks¡÷®sê\T, Á<ëø£å |ü+&ÉT¢ >∑\ ‘√≥ ˇø£{Ï
ñ+&Ü*. <ëì eT<Û ä ´ q qTe⁄« nH˚ ø £ ø±\Te\qT
Á|üeVæ≤+|üCÒj·÷*.μμ ˝Ò<ë qTe⁄« #ÓãT‘·Tqï≥T¢>±
Äø±XÊìï eTTø£ÿ\T eTTø£ÿ\T>± #˚dæ e÷ô|’ |ü&ÉyÓsTT´
˝Ò<ë qTe⁄« n˝≤¢Vt≤qT, <ä÷‘·\qT ‘Ó∫à e÷ m<äT≥
ì\u…≥Tº.μμ ˝Ò<ë ˙ ø√dü+ dü«s¡í >∑Vü≤+ @<äHêï dæ<ä∆+
ø±yê* ˝Ò<ë qTe⁄« Äø±XÊìøÏ møÏÿ b˛yê*. (ˇø£y˚fi¯
qTe⁄« n˝≤ mø£ÿ b˛sTTHê) y˚TeTT dü«j·T+>± #·<eä >∑*>π
Á>∑+<∏äy˚T<Ó’Hê e÷ô|’ ne‘·]+|üCÒj·Tq+‘· es¡≈£L ˙
n~Ûs√Vü≤DqT ≈£L&Ü y˚TeTT qy˚Tà~ ˝Ò<äT.μμ (z Á|üeø±Ô!)
yê]øÏ #Ó|⁄ü Œ`ªμHê Á|üuTÑÛ e⁄ |üse¡ T |ü$Á‘·T&ÉT. H˚qT Á|üeø£>Ô ±
|ü+|üã&çq ˇø£ e÷qe e÷Á‘·TDÏí e÷Á‘·y˚T.μμ Á|ü»\
e<ä›≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘·«+ e∫Ãq MT<ä≥, $X¯«dæ+#·˙j·T
≈£î+&Ü yê]ì Ä|æq $wüj·TeT˝≤¢ ˇø£ÿfÒ-ªμn˝≤¢Vt≤ ˇø£
e÷qee÷Á‘·TDÏí Á|üeø£Ô>± |ü+bÕ&Ü?!μμ nì yês¡Hêïs¡T.
(z Á|ü e ø±Ô ! ) yê]øÏ #Ó | ü ⁄ Œ`ªμˇø£ y ˚ fi ¯ <Ó ’ e <ä ÷ ‘· \ T
uÛÑ÷eT+&É\+ MT<ä ‹s¡T>∑T‘·÷, ìyêdüy˚Ts¡Œs¡#·T≈£î+≥÷
ñqï≥¢sTT‘˚, y˚TeTT yê] e<ä›≈£î ≈£L&Ü Äø±X¯+ qT+∫
<Ó’e<ä÷‘·H˚ Á|üeø£Ô>± |ü+|æ ñ+&˚yês¡+.μμ yê]‘√ nqT`
ªμHê≈£L-MT≈£L eT<Ûä´ kÕøÏå>± n˝≤¢Vt≤ #ê\T. ‘·q <ëdüT\
>∑T]+∫ Äj·Tq≈£î n+‘ê ‘Ó\TdüT. Äj·Tq yê]ì
#·÷dü÷HÔ ˚ ñHêï&ÉT.μμn˝≤¢V≤t me]øÏ düHêàs¡+Z #·÷|ü⁄‘ê&√
n‘·H˚ düHêàs¡Z+ bı+<äT‘ê&ÉT. Äj·Tq e÷s¡Z $V”≤q‘·≈£î
˝ÀqT#˚dæq yê]øÏ, Äj·Tq (•ø£å)≈£î $s¡T<ä∆+>± Ç‘·s¡T
˝…e]˙ qTe⁄« düVü‰j·T≈£î\T>± bı+<äC≤\e⁄. n˝≤+{Ï
yê]ì y˚TeTT Á|üfi¯j·T ~Hêq eTTU≤\ Ä<Ûës¡+>±
düMTø£]kÕÔeTT. eT] #·÷&ÉuÀ‘˚ yês¡T >∑T&ç¶yês¡T, eT÷>∑
yês¡T, #Ó${Ïyê¬s’ ñ+{≤s¡T. qs¡ø£+ yê] ìyêdüeTe⁄
‘·T+~. n~ eT+<ä–+∫q|ü⁄Œ&É˝≤¢ yê] ø√dü+ <ëìï
sêCÒdü÷Ô ñ+{≤+. yês¡T e÷ Äj·T‘·T\qT ‹s¡düÿ]+∫,
ªμy˚ T eTT meTTø£ ˝ … ’ , ‘· T ‘· T Ô ì j· T \T nsTTb˛sTTq
‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü eT∞¢ dü]ø=‘·Ô>± |ü⁄{Ϻ+#·ã&É‘êe÷?!μμ
nì #Ó|æŒq+<äT≈£î>±qT yê]øÏ (\_Û+#˚) Á|ü‹|òü\+ Ç~.
@$T{°, Äø±XÊ\qT, uÛÑ÷$Tì düwæº+∫q n˝≤¢Vt≤ ‘·eT
˝≤+{Ï yê]ì düwæº+#˚ X¯øÏÔ ø£*– ñHêï&Éqï $wüj·T+ô|’
yês¡T <äwæºì kÕ]+#·˝Ò<ë? @e÷Á‘·+ dü+ø√#êìøÏ ‘êe⁄
˝Òì ˇø£ düeTj·÷ìï Äj·Tq yê] ø√dü+ ìj·T$T+∫
ñHêï&ÉT. ø±ì <äTsêàs¡TZ\T (m+‘· #Ó|æŒHê) ‹s¡düÿ]+#·
≈£î+&Ü ñ+&És¡T.μμ (KTsYÄHé, dü÷sê ÇÁkÕ 17: 90-99)
#·+Á<äT&ÉT ¬s+&ÉT>± N\&É+
ªªÁ|üfi¯j·T |òüT&çj·T <ä>∑Zs¡|ü&ç+~. #·+Á<äT&ÉT
N*b˛j·÷&ÉTμμ (KTsYÄHé, dü÷sê KeTsY 54:1) nãT›˝≤¢
ñ˝Ò¢Kq+: y˚TeTT <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü)‘√ ñ+&É>±, #·+Á<äT&ÉT
¬s+&ÉT>± ∫*b˛j·÷&ÉT. <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) Ç˝≤ nHêïs¡T,
ªª#·÷&É+&ç,(á eTVæ≤eTì).μμ (düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø vol 6,
ãTø˘ 60, HÓ+ãsY 388) nqdt ñ˝Ò¢Kq+: eTø±ÿ yêdüT\T
<Ó’eÁ|üeø£Ô(dü)qT z n<äT“¤‘·+ #·÷|ü+&Éì y˚&ÉT≈£îHêïs¡T.
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
13
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
<Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) yê]øÏ #·+Á<äT&ÉT ¬s+&ÉT>± N\&É+
n|ü⁄Œ&ÉT <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) Ä u≤$ ˇ&ÉT¶q ≈£Ls¡TÃì, ªªø=ìï
#·÷|æ+#ês¡T.(düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø 3637)
˙fi¯ófl Çe«+&çμμ nì nHêïs¡T. Ä ˙fi¯flqT <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü)
H√{Ï˝À y˚düT≈£îì u≤$˝ÀìøÏ |ü⁄øÏÿ*+#ês¡T. ø±ùd|ü{Ï
nqï+ e~› #Ó+<ä&É+
‘·s¡Tyê‘· y˚TeTT u≤$˝À qT+∫ ˙fi¯flqT ‘√&ÉT≈£îì,
C≤_sY ñ˝Ò¢Kq+: e÷ Hêqï #ê˝≤ s¡TD≤\T
y˚TeT÷ ‘ê>±eTT eT]j·TT e÷ »+‘·Te⁄\≈£î ≈£L&Ü
e~*ô|{Ϻ #·ìb˛j·÷s¡T. H˚qT <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) e<ä›≈£î yÓ[¢,
ø£&ÉT|ü⁄ì+&Ü Á‘ê–+#êeTT.(düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø, 3577)
ªªe÷ Hêqï s¡TD≤\T ñ+∫ #·ì b˛j·÷s¡T. Hê e<ä›
n‘·qT e<ä* yÓ[flq Ks¡÷®s¡ ~>∑Tã&ç ‘·|üŒ @MT˝Ò<äT.
Ä Ks¡÷®s¡ sêã&ç ≈£L&Ü Hêqï #˚dæq s¡TD≤\qT
rs¡Ã&ÜìøÏ dü]b˛<äT. s¡TD≤\T Ç∫Ãq yês¡T Hê‘√ >=&Ée
|ü&É≈£î+&Ü ñ+&É&ÜìøÏ MTs¡T ø±düÔ Hê‘√ s¡+&çμμ nì
nHêïqT. <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) Hê‘√ bÕ≥T e#êÃs¡T. ˇø£ Ks¡÷®s¡
|ü+&É¢ ≈£î|üŒ <ä>∑Z]øÏ yÓ[¢, n˝≤¢Vt≤‘√ <äTÄ #˚XÊs¡T. eTs√
≈£î|üŒ <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[¢ eT[fl n˝≤π> #˚XÊs¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘·
yê{Ïô|’ ≈£Ls=Ãì, ªª‘·÷ø£+ y˚j·T+&çμμ nHêïs¡T. H˚qT
s¡TD≤ìï |üP]Ô>± #Ó*¢+∫q ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü, Ç+ø±
n+‘˚ $T–* b˛sTT+~.(düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø vol 4, ãTø˘
56, HÓ+ 780)
˙fi¯ófl e~› #Ó+<ä&É+
nãT›˝≤¢ ñ˝ÒK¢ q+: y˚TeTT eTVæ≤eT\qT n˝≤¢V≤t
ByÓq\T nì uÛ≤$kÕÔeTT. ø±ì MTs¡T yê{ÏøÏ uÛÑj·T|ü&ÉT
‘ês¡T. y˚TeTT ˇø£kÕ] <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü)‘√ Á|üj·÷D+˝À
ñHêïeTT. e÷≈£î ˙fi¯fl ø=s¡‘· @s¡Œ&ç+~. n|ü⁄Œ&ÉT <Ó’e
Á|üeø£Ô(dü), ªªMT <ä>∑Zs¡ $T–* ñqï ˙fi¯flqT rdüT≈£î s¡+&çμμ
nì nHêïs¡T. Á|ü»\T z –HÓï˝À ø=ìï ˙fi¯flqT ‘Ó#êÃs¡T.
<Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) <ë+{À¢ ‘·q #˚sTTì ô|{Ϻ, ªªá ˙fi¯flô|’
X¯óuÛÑ+ ø£\T>∑T >±ø£. X¯óuÛ≤\T Á|ükÕ~+#˚yê&ÉT n˝≤¢Vt≤
j˚Tμμ nì nHêïs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT H˚qT <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) y˚fi¯fl
qT+&ç ˙fi¯óflø±s¡&É+ #·÷XÊqT. eT]j·TT <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü)
uÛÀ»q+ #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT, ìdü‡+<˚Vü≤+>± n~ n˝≤¢Vt≤qT
düTÔ‹+#·&É+ y˚TeTT $HêïeTT.(düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø, 3579)
ãsê(s¡õ) ñ˝Ò¢Kq+: VüQ<Ó’_j·÷ (ˇ|üŒ+<ä+)
s√Eq y˚TeTT 1,400 eT+~ ñHêïeTT. VüQ<Ó’_j·÷
ÁbÕ+‘·+˝À ˇø£ u≤$ ñ+~. y˚TeTT <ë+{À¢+∫ ˇø£ÿ
#·Tø£ÿ ≈£L&Ü $T–\≈£î+&Ü yÓTT‘·Ô+ ˙fi¯ófl ‘√&˚XÊeTT.
14
yêq ø√dü+ <äTÄ
nqdt ñ˝ÒK¢ q+:<Óe’ Á|üeø£(Ô dü) eTBHê˝À Ee÷
(KT‘ê“) Á|üdü+>∑+ #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT, ˇø£ e´øÏÔ e∫Ã Ç˝≤
nHêï&ÉT: ªªes¡¸+ |ü&ÉT≥ ˝Ò<äT. ø±e⁄q MTs¡T e÷ô|’ <äj·T
#·÷|üeTì n˝≤¢Vt≤qT y˚&ÉTø√+&ç.μμ <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) Äø±X¯+
yÓ’|ü⁄ #·÷XÊs¡T. nø£ÿ&É ˇø£ÿ eTãT“ ‘·Tqø£ ≈£L&Ü ˝Ò<äT.
<Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) es¡¸+ ø√dü+ n˝≤¢Vt≤qT y˚&ÉT≈£îHêïs¡T.
eTãT“\T @s¡Œ&É&É+ yÓTT<ä\j·÷´sTT. Ä ‘·s¡Tyê‘·
m+‘· yêq |ü&ç+<ä+fÒ, eTBHê M<ÛäT\˙ï ˙fi¯fl‘√ ì+&ç
b˛j·÷sTT. Ç˝≤ eT* X¯óÁø£yês¡+ es¡≈£î yêq |ü&ÉT‘·÷H˚
ñ+~. eT[fl Ä eTìwæ (˝Ò<ë eTs√ eTìwæ), <Óe’ Á|üeø£(Ô dü)
Ee÷(KT‘ê“) Á|üdü+>∑+ #˚düTÔ+&É>± ˝Ò∫ ì\ã&ç Ç˝≤
nHêï&ÉT: ªªy˚TeTT eTTì– b˛j·÷eTT. Çø£ yêqqT
Ä|üeTì MTs¡T n˝≤¢Vt≤≈£î y˚&ÉTø√+&ç.μμ <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü)
∫s¡Tqe⁄« ∫+~dü÷Ô, ¬s+&ÉT kÕs√¢ ˝Òø£ eT÷&ÉT kÕs√¢
Ç˝≤ nHêïs¡T: z n˝≤¢Vt≤! yêq e÷ô|’ ø±≈£î+&Ü, e÷
Çs¡TyÓ’|ü⁄\ e]¸+#˚\ #ÓsTT´.μμ n|ü⁄Œ&ÉT eTãT“\T
eTBHê≈£î ≈£î&ç yÓ|’ ⁄ü eT]j·TT m&ÉeT yÓ|’ ⁄ü yÓ[flb˛j·÷sTT.
eTBHê Çs¡TyÓ’|ü⁄\ yêq |ü&ç+~, ø±ì eTBHêô|’ |ü&É˝Ò<äT.
n˝≤¢Vt≤ Á|ü»\≈£î <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) eTVæ≤eTì #·÷|æ+#ê&ÉT
Äj·Tq <äTÄ\qT n˝≤¢Vt≤ m˝≤ düŒ+~kÕÔ&√ ≈£L&Ü
#·÷|æ+#ê&ÉT.(düV≤” Vt≤ ãTU≤Ø, vol 8, ãTø˘ 73, HÓ+115)
düVü≤#·s¡T\≈£î e÷s¡Z+ #·÷|æ+#˚ BbÕ\T
nqdt _Hé e÷*ø˘ ñ˝ÒK¢ q+: ˇø£ sêÁ‹ Nø£{˝Ï À
Ç<äs› T¡ düV‰ü u≤\T <Óe’ Á|üeø£(Ô dü) qT+&ç M&√ÿ\T rdüT≈£îì
yÓfi¯flkÕ>±s¡T. yê]‘√bÕ≥T 2 BbÕ\T yê] yÓ+≥ yÓfi¯fl
kÕ>±sTT. n$ yê]øÏ <ë] #· ÷ |æ + #êsTT. yês¡ T
$&çb˛sTTq|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü, ˇø=ÿø£ÿ]‘√ ˇø√ÿ B|ü+
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
(ns¡;˝À y˚TsêCŸ n+{≤s¡T). ªªy˚TeTT ˙≈£î #·÷|æq
yê] Ç+{Ï es¡≈£î yê]‘√ ñ+&ç+~.(düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø,
<äX¯´+ Á|ü»\ bÕ*≥ z |üØø£å.μμ (KTsYÄHé, dü÷sêã˙
vol 1, ãTø˘ 8, HÓ+ 454)
ÇÁkÕsT÷˝Ÿ 17:60)
Ks¡÷®s¡ |ü+&ÉT #Ó≥Tº ø±+&É+ @&É«&É+
ÇuŸ ï nu≤“dt ñ˝Ò ¢ K q+:sêÁ‹ j· ÷ Á‘· ˝ À
ÇuŸï ñeTsY ñ˝Ò¢Kq+: <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) Ks¡÷®s¡
<Ó’eÁ|üeø£Ô (dü)qT u…’‘·T˝Ÿ eTœ›dt rdüT¬øfi¯flã&çq|ü⁄Œ&ÉT
#Ó≥Tº ø±+&ÉeTTqT ÄqT≈£îì Á|üdü+–+#˚yês¡T. y˚~ø£
#·÷|üã&çq <äXÊ´\T ì»yÓTÆq$(ø£\\T ø±<äT). KTsYÄHé
‘·j·÷¬s’q ‘·s¡Tyê‘· nø£ÿ&É ì\TÃì Á|üdü+–+#·&É+
˝À ôd\Mj·Tã&çq X¯|æ+#·ã&çq #Ó≥Tº »K÷Hé #Ó≥Tº.
e÷H˚XÊs¡T. Ä #Ó≥Tº ø±+&ÉeTT @&É«kÕ–+~. <Óe’ Á|üeø£(Ô dü)
(düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø,vol 5, ãTø˘ 58, HÓ+ 228)
<ëì e<ä›≈£î yÓ[¢ (@&É«&É+ Ä|üeTì) <ëìô|’ #˚sTT
ÇuŸï nu≤“dt ñ˝Ò¢Kq+:<Ó’eÁ|üeø£Ô dü\¢˝≤¢VüQ
ì$Tsês¡T. (düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø, vol 4, ãTø˘ 56, HÓ+ 783)
n˝…’Væ≤e dü\¢+ Ç˝≤ nHêïs¡T: ªªHê≈£î dü«s¡Z Äs√Vü≤D+
nã<ë∆\ø√s¡T X¯yêìï uÛÑ÷$T Á‘√dæ|ü⁄#·Ã&É+
#˚j·Tã&çq sêÁ‹ eT÷kÕ n˝…’Væ≤dü‡˝≤+qT #·÷XÊqT.
nqdt ñ˝ÒK¢ q+: ˇø£ Á¬ød’ eÔü ⁄&ÉT ÇkÕ¢+ d”«ø£]+∫
Äj·Tq m‘·TÔ>±, >√<ÛäTeT e+ø£s¡ –]C≤\T ø£*–,
wüq÷nVt≤ C≤‹øÏ #Ó+~q yê]˝≤ ñHêïs¡T. ákÕ
dü÷sê ãKs¡ eT]j·TT dü÷sê Ä* ÇÁe÷Hé #·~$, <Ó’e
n˝…’Væ≤dü‡˝≤+qT ≈£L&Ü #·÷XÊqT. Äj·Tq≈£î eT<Ûä´ m‘·TÔ,
Á|üeø£Ô(dü) ø√dü+ Áyêùdyê&ÉT. ø=ìï s√E\ ‘·s¡Tyê‘·
#êeTq #Ûêj·T s¡+>∑T, düqïì E‘·TÔ ñ+~. H˚qT e÷*ø˘
n‘· q T ‹]– Á¬ ø ’ d ü Ô e ⁄&Ó ’ b˛j· ÷ &É T . n|ü ⁄ Œ&É T Ç˝≤
(qs¡ø£ ø±|ü])ì ≈£L&Ü #·÷XÊqT. <äC≤®˝Ÿ qT ≈£L&Ü
nH˚yê&ÉT: ªªH˚qT Áyêdæ+~ ‘·|üŒ, eTTVü≤eTà<é ≈£î @MT
#·÷XÊqT. Ç$ n˝≤¢Vt≤ Hê≈£î #·÷|æ+∫q ∫Vü‰ï\T.μμ
‘Ó*j·T<äT.μμ n˝≤¢V≤t n‘·ìøÏ eTs¡D≤ìï Ç#êÃ&ÉT. Á|ü»\T
Ä ‘·s¡Tyê‘· <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) KTsYÄHé˝Àì á
n‘·DÏí |üP&çà ô|{≤ºs¡T. ø±ì eTs¡Tdü{Ï s√E #·÷ùdÔ,
Äj·T‘·TqT |ü]ƒ+ƒ#ês¡T: ªªìX¯Ãj·T+>± y˚TeTT eT÷kÕ≈£î
uÛÑ÷$T n‘·DÏí ãj·T≥≈£î $dæπsdæ+~. n|ü⁄Œ&ÉT Á|ü»\T
Á>∑+<∏ä+ y=dü– ñHêïeTT. ø±ã{Ϻ n‘·ìï ø£\TdüT≈£îH˚
Ç˝≤ nHêïs¡T: ªªÇ~ <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü) eT]j·TT Äj·Tq
$wüj·T+˝À qTe⁄« @e÷Á‘·+ dü+X¯j·T+˝À |ü&É≈£L&É<äT.
nqT#·s¡T\T #˚XÊs¡T. n‘·qT yê]ì e~* ô|{≤º&ÉT >∑qø£,
y˚TeTT <ëìì ÇÁkÕsT÷˝Ÿ dü+‘·‹ yê] ø√dü+ e÷s¡<Z sä Ù¡ ø£
yês¡T düe÷~Ûì Á‘·$«, n‘·ìï ãj·T≥ $dæπsXÊs¡T.μμ yês¡T
kÕ<Ûäq+>± #˚XÊeTT.μμ (KTsYÄHé, dü÷sê düC≤› 32:23)
Ç+ø± ˝À‘Ó’q >=sTT´ ‘·$« n‘·ìï eT[fl |üP&çÃô|{≤ºs¡T.
nqdt eT]j·TT nã÷ ãø£sê ñ˝Ò¢Kq+, <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü)
ákÕ] ≈£L&Ü uÛÑ÷$T n‘·DÏí ãj·T≥≈£î $dæπsdæ+~.
Ç˝≤ nHêïs¡T: ªª<Ó’e<ä÷‘·\T <äC≤®˝Ÿ qT+&ç eTBHêqT
n|ü⁄Œ&ÉT Á|ü»\T eT[fl Ç˝≤ nHêïs¡T: ªªÇ~ <Ó’eÁ|üeø£Ô(dü)
ø±bÕ&ÉT‘ês¡T. (eTBHê |ü≥ºD+˝À n‘·qT Á|üy˚•+#·
eT]j·TT Äj·Tq nqT#·s¡T\T #˚XÊs¡T. n‘·qT yê]ì
˝Ò&ÉT).μμ (düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø, vol 4, ãTø˘ 54, HÓ+ 462)
e~*ô|{≤º&ÉT >∑qø£, yês¡T düe÷~Ûì Á‘·$«, n‘·ìï
<äTwüº Ä˝À#·q\T
ãj·T≥ $dæπsXÊs¡T.μμ ákÕ] Ç+ø± ˝À‘Ó’q >=sTT´ ‘·$«
eTqdüT‡˝À <äTwüº Ä˝À#·q\T e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT
n‘·ìï |üP&ÜÃs¡T. eT[fl eTs¡Tdü{Ï s√E uÛÑ÷$T n‘·DÏí
@$T #˚j÷· *? <Óe’ Á|üeø£(Ô dü) ôd\$#êÃs¡T: <äTcÕº˝À#·q\T
ãj·T≥≈£î bÕs¡y˚dæ+~. n|ü⁄Œ&ÉT Á|ü»\T Ç~ e÷qe⁄\
eTqdüT˝À πs¬ø‹Ôq|ü⁄Œ&ÉT(yÓ+≥H˚) MTs¡T (yê{Ï ø°&ÉT
|üì ø±<äT nì uÛ≤$+∫, <ëìï(Ä X¯yêìï) n˝≤π> $&ç∫
qT+∫) n˝≤¢V≤t X¯sD
¡ Tø√s¡+&ç. MTs¡T dü«j·T+>± Ç˝≤+{Ï
ô|fÒºXÊs¡T.(düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø,vol 4, ãTø˘ 56, HÓ+ 814)
ô|’XÊ∫ø£ Ä˝À#·q\≈£î eTqdüT‡˝À ‘êMj·Tø£+&ç.μμ
y˚TsêCŸ
<Óe’ Á|üeø£(Ô dü) ˇø£ sêÁ‹˝À eTdæ<® Ó Vü≤sê+ qT+&ç
eTdæ<® Ó nø±‡≈£î yÓfifl¯ &É+ eT]j·TT dü«s¡Z qs¡ø±*ï #·÷&É&+É
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
ôw’‘êHé |üØø£å
Vü≤Á»‘Y nã÷ VüQ¬s’sê(s¡) ø£<∏äq+:- <Ó’e
15
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
Á|üeø£Ô(dü) Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡T, ªªˇø√ÿkÕ] ôw’‘êHé MT˝À ˇø£]
<äTcÕº˝À#·q\T e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT yÓ+≥H˚ MTs¡T (yê{Ï ø°&ÉT
<ä > ∑ Z s ¡ ≈ £ î e∫Ã, BHÓ ï es¡ T dü  wæ º + #ês¡ T , <ëHÓ ï es¡ T
qT+∫) n˝≤¢V≤t X¯sD
¡ Tø√s¡+&ç. MTs¡T dü«j·T+>± Ç˝≤+{Ï
düwæº+#ês¡T? nì n&ÉT>∑T‘ê&ÉT. ˙ Á|üuÛÑTe⁄ì mes¡T
ô|’XÊ∫ø£ Ä˝À#·q\≈£î eTqdüT‡˝À ‘êMj·Tø£+&ç.μμ
düwæº+#ês¡ì <äTcÕº˝À#·q\T ø£*–kÕÔ&ÉT. n˝≤+{Ï
`&Ü.|òü»\T˝≤¢ U≤Hé
n˝Ÿ ø£Vü≤|òt (>∑TVü≤)
á dü÷sê eTø±ÿ ø±˝≤ìøÏ #Ó+~Hê dü÷sê. á dü÷sê eTTK´+>± <Ûë]àø£ $XÊ«kÕìøÏ dü+ã+~Û+∫q
Á|ü<Ûëq dü÷Á‘ê\qT #·]Ã+∫+~. n˝≤¢Vt≤ |ü≥¢, |üs¡˝Àø£+ |ü≥¢, eTs¡D≤q+‘·s¡ J$‘·+ |ü≥¢ $XÊ«kÕìï |ü{Ïwüº+
#˚j·T&ÜìøÏ á #·s¡Ã ñ<˚›•+∫+~. ÁbÕs¡+uÛÑ e#·Hê\T n˝≤¢Vt≤ Wqï‘ê´ìï ø=ìj·÷&ÉT‘·÷ Äj·Tq eTôVQqï‘·
e´øÏÔ‘ê«ìï #ê{Ï#ÓbÕŒsTT.
á dü÷sê˝Àì 9 e Äj·T‘·T˝À ˇø£ >∑TVü≤˝À ìÁ<äb˛sTTq ø=+<äs¡T $XÊ«düT\ Á|ükÕÔeq ñ+~. á
ø£<∏ë ˇø£ n<äT“¤‘·yÓTÆq dü+|òüT≥qqT ‘Ó*|æ+~. yê] düTBs¡ÈyÓTÆq ìÁ<ä <˚e⁄ì eTVü‰‘ê´\˝À ˇø£{Ï. á ø£<∏ä
Ä<Ûës¡+>± á dü÷sê≈£î á ù|s¡T ô|≥º&É+ »]–+~. yês¡T ø=+<äs¡T j·TTe≈£î\T. ãVüQ<ÛÓ’yêsê<ÛäqqT
‹s¡düÿ]+∫q j·TTe≈£î\T. $Á>∑Vü‰\qT ˝Òø£ Ç‘·s¡ <˚e⁄fi¯flqT Äsê~Û+#·&Üìï Çwüº|ü&Éì j·TTe≈£î\T. n+<äTe\¢
<Ís¡®Hê´\≈£î >∑Ts¡sTTq Ä j·TTe≈£î\T ‘·eT ÁbÕ+‘êìï e~* bÕ]b˛sTT e#êÃs¡T. yês¡T ˇø£ >∑TVü≤˝ÀøÏ e∫Ã
ìÁ<äb˛j·÷s¡T. n˝≤π> ìÁ<ä˝À <ë<ë|ü⁄ 309 dü+e‘·‡sê\T >∑&çbÕs¡T. ø±ì yês¡T ìÁ<ä˝Ò∫ ‘êeTT eTVü‰
nsTT‘˚ ø=ìï >∑+≥\T ìÁ<äb˛sTT ñ+{≤eTì uÛ≤$+#ês¡T. >∑TVü≤˝À ìÁ<äb˛sTTq Ä j·TTe≈£î\T n˝≤¢Vt≤qT
$X¯«dæ+∫q j·TTe≈£î\T. n˝≤¢Vt≤qT ‘·|üŒ eT¬se«]˙ n]∆+#·ìyês¡T. yê] ø£<Ûä ‘ê´>±ìï, dæús¡∫‘êÔìï, n˝≤¢Vt≤
|ü≥¢ <Ûä&ÉyÓTÆq $XÊ«kÕìï, dü‘·´+ ø√dü+ b˛sê&É{≤ìï Á|ü‹_+_düTÔ+~. >∑TVü≤˝À yê] düTBs¡È ìÁ<ä eTs¡D≤ìï,
eTs¡D≤q+‘·s¡+ eT∞fl ˝Ò|ü&Üìï dü÷∫düTÔ+~. eTs¡D+, eTs¡D≤q+‘·s¡ J$‘·+ ¬s+&É÷ nìyês¡´yÓTÆq$>±
‘Ó\T|ü⁄‘·T+~.
á dü÷sê˝À eT÷kÕ (n˝…’Væ≤dü‡˝≤+) >∑T]+∫q ø£<∏ä ≈£L&Ü Á|ükÕÔ$+#·ã&ç+~. <Ó’eÁ|üeø£Ô>±, <˚e⁄ì
dü+<˚XÊìï rdüT≈£îe∫Ãq eTVü‰˙j·TTì>± n‘·T´qï‘· kÕúq+ ø£*–q|üŒ{Ïø° eT÷kÕ Á|üeø£Ô (n˝…’Væ≤dü‡˝≤+)
C≤„Hêìï Ç+ø± dü+bÕ~+#ê\qï ≈£î‘·÷Vü≤\+ yÓT+&ÉT>± ø£*–qyês¡T, Äj·Tq eTs√ e´øÏÔ qT+∫ C≤„Hêìï
dü+bÕ~+#·&ÜìøÏ mqï&É÷ yÓqTø±&É˝Ò<äT. eT÷kÕ Á|üeø£Ô(n˝…’Væ≤dü‡˝≤+) œ»sY nH˚ eTVü≤˙j·TTì qT+∫
C≤„quÀ<Ûä d”«ø£]+#·&ÜìøÏ Äj·Tq‘√ bÕ≥T ñHêïs¡T. Äj·Tq #Ó|æŒq≥T¢ düVü≤q+ eVæ≤+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ês¡T.
á dü÷sê˝À Á|ükÕÔeq≈£î e∫Ãq eT÷&√ ø£<∏ä E˝Ÿ KsY HÓ’Hé ≈£î dü+ã+~Û+∫q~. Äj·Tq
Hê´j·To\T&Ó’q >=|üŒ bÕ\≈£î&ÉT. ˇø£ bıs¡T>∑T <˚X¯+ Á|ü»\T Äj·Tq≈£î yÓTTs¡ô|≥Tºø=ì, ‘·eTô|’ <ë&ÉT\T
#˚düTÔqï nsê#·ø£, nHê>∑]ø£
C≤‘·T\T j·÷pCŸ, e÷pCŸ\ qT+∫ s¡ø£åD ø£*Œ+#·e\dæ+~>± ø√sês¡T. ã\V”≤qyÓTÆq bıs¡T>∑Tyê]ì
ø±bÕ&É{≤ìøÏ Ä Hê´j·To\T&Ó’q sêE dü+ø£*Œ+#ê&ÉT. j·÷pCŸ, e÷pCŸ \ qT+∫ yê]ì s¡øÏå+#·{≤ìøÏ
ˇø£ <Ûä&ÉyÓTÆq >√&ÉqT ì]à+#ê&ÉT. á dü÷sê ‘ÍV”≤<é (@ø£ <Ó’yêsê<Ûäq)>∑T]+∫ ã\+>± #ÓãT‘·÷ eTT>∑TdüTÔ+~.
16
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
dü÷s¡‘·T˝Ÿ bòÕ‹Vü‰
n+‹eT <Ó’eÁ>∑+<∏ä+ KTsYÄHé (nVü≤düqT˝Ÿ ãj·÷Hé) qT+&ç dü÷s¡‘·T˝Ÿ bòÕ‹Vü‰ nqTyê<ä+ eT]j·TT yê´U≤´q+.
eT÷˝≤qTyê<ä+: eTÚ˝≤Hê eTTVü≤eTà<é EHê>∑&Ûû (s¡Vü≤à.˝…’), yê´U≤´q+: Vü‰|òæCŸ dü˝≤VüQB›Hé j·T÷düT|òt,
‘Ó\T>∑T s¡÷|ü+: eTTVü≤eTà<é nJEÁs¡Vü‰àHé, eT÷\+: nVü≤düqT˝Ÿ ãj·÷Hé, XÊ+‹ e÷s¡Z+ |ü_¢πøwüHé‡ Á≥dtº, ôV’≤<äsêu≤<é:
dü÷s¡Vt≤ n˝Ÿ bòÕ‹Vü‰ (ÁbÕs¡+uÛÑ+)
|ü]#·j·T+:
dü+ø£\q+ Ø‘ê´ ~e´KTsYÄHé˝À Ç~ yÓTT≥º
yÓTT<ä{Ï dü÷sê. á dü÷sê˝À ‘ÍV”≤<é (n+fÒ @ø£<Ó’yê
sê<Ûäq) Á|ü<Ûëq+>± ø£qã&ÉT‘·T+~. <˚e⁄ì |ü≥¢ $XÊ«dü+,
<Ó’yêsê<Ûäq, <˚e⁄DÏí düVü‰j·T+ ø√dü+ y˚&ÉTø√e&É+, <˚e⁄ì
ÁbÕ]ú+#·&+É >∑T]+∫ Ç+<äT˝À eTTK´+>± H=øÏÿ #Ó|Œü &É+
»]–+~. á dü÷sê˝À @&ÉT Äj·T‘·T\THêïsTT. n˝≤¢Vt≤
e÷Á‘·y˚T Äsê<Ûäq\≈£î, k˛ÔÁ‘ê\≈£î, nuÛÑ´s¡úq\≈£î
jÓ÷>∑T´&É˙, n˝≤¢Vt≤ e÷Á‘·y˚T |ü]|üPs¡Tí&É˙, ÇVü≤
˝Àø±ìøÏ, |üs¡˝Àø±ìøÏ n˝≤¢Vt≤ e÷Á‘·y˚T Á|üuÛÑTe˙,
Äj·TH˚ düwæºø£s¡Ô n˙ á @&ÉT Äj·T‘·T\˝À ì]›wüº+>±
#Ó|üŒ&É+ »]–+~.
á dü÷sê≈£î ªn˝Ÿ bòÕ‹Vü‰μ (ÁbÕs¡+uÛÑ+) nì
ù|s¡T ô|≥º&É+ »]–+~. m+<äTø£+fÒ, Ç~ ~e´KTsYÄHé
≈£î ÁbÕs¡+uÛÑ n<Ûë´j·T+. á dü÷sê ~e´ KTsYÄHé≈£î
‘·*¢e+{Ï<ä˙, ~e´ KTsYÄHé kÕs¡+ Ç+<äT˝À ñ+<äì
≈£L&Ü #Ó|üŒ&É+ »]–+~. eTTdæ¢eTT\T #˚ùd qe÷E˝À¢
‘·|üŒìdü]>± #·<äTee\dæq dü÷sê Ç~. s√p #˚ùd
nsTT<äT |üP≥\ qe÷E ø±ì, ˝Òø£ dü«#·Ã¤+<ä+>± #˚ùd
◊∫ä ø £ y Ó T Æ q qe÷E˝À¢ ø±ì Á|ü ‹ qe÷E˝À á
dü÷sêqT |ü]ƒ+#·≥+ ‘·|üŒìdü]. ÁbÕs¡+uÛÑ dü÷sê #·<äTeø£
b˛‘˚ eTTdæ¢eTT\T #˚ùd @ qe÷p d”«ø£]+#·ã&É<äì
eTTdæ¢+ <Ûäs¡ày˚‘·Ô\T K∫Ñ·+>± #ÓbÕŒs¡T.
<Ûsä à¡ y˚‘\Ô· n_ÛÁbÕj·T+ Á|üø±s¡+, á ÁbÕs¡+uÛÑ
dü÷sê (n˝Ÿ bòÕ‹Vü‰), |üP]Ô KTsYÄHé≈£î kÕsê+X¯+
e+{Ï~. á dü÷sê |üP]Ô KTsYÄHé≈£î kÕsê+X¯+ nì
m+<äT≈£î #Ó|üŒ&É+ »]–+<ä+fÒ, ÇkÕ¢+≈£î dü+ã+~Û+∫q
Á|ü<ÛëqyÓTÆq uÛ≤eq\qT, ìj·Te÷\qT nìï+{Ï˙ á
dü÷sê ≈£î¢|üÔ+>± ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~. eTÚ*ø£yÓTÆq ÇkÕ¢MTj·T
uÛ≤eq\T, Á|ü<ÛëqyÓTÆq ÇkÕ¢MTj·T $XÊ«kÕ\T, n+fÒ
<˚e⁄ì @ø£‘·«+ (<˚e⁄&ÉT ˇø£ÿ&˚ nì $X¯«dæ+#·&É+,
<˚e⁄ìøÏ uÛ≤>∑kÕ«eTT\T mes¡÷ ˝Òs¡ì $X¯«dæ+#·&É+,
<˚e⁄ìøÏ kÕ{Ï mes¡÷ ˝Òs¡ì $X¯«dæ+#·&É+), <˚e⁄ì
>∑TD>∑D≤\qT >∑T]+∫ á dü÷sê düs¡fi¯+>±, dü÷{Ï>±,
dü+øÏ|å +Ôü >± eTìwæøÏ ‘Ó*j·TCÒdTü +Ô ~. eTTdæe¢ TT\T n˝≤¢V≤t
qT, n+fÒ ˇπø ˇø£ÿ Äsê<ÛäT´&çì ‘·|üŒ eT¬se«]˙
n]ú+#·sê<ä˙, me] eTT+<ä÷ #˚‘·T\T #ê|üsê<ä˙,
eTìwæ kÕ{Ï eTìwæøÏ <ëdü´+ #˚jT· sê<ä˙, øπ e\+ <˚e⁄ìøÏ
e÷Á‘·y˚T ‘·q Äsê<ÛäqqT n+øÏ‘·+ #˚düTø=ì, Äj·Tq
eTT+<äT e÷Á‘·y˚T ‘·\e+#ê\ì uÀ~ÛdüTÔ+~. <˚e⁄ìøÏ
e÷qe >∑TD>∑D≤\T ÄbÕ~+#·&Üìï K+&çdüTÔ+~.
n˝≤¢Vt≤≈£î mes¡÷ düe÷qT\T ø±s¡T. n˝≤¢Vt≤ e+{Ï yês¡T
eT¬se«s¡÷ ˝Òs¡T. eTìwæ Äj·TqTï $X¯«dæ+#ê*. $XÊ«dü+
‘√ Äj·TH˚ï Äsê~Û+#ê*.
á dü÷sê ¬s+&ÉT düe÷q uÛ≤>±\T>± ñqï≥T¢
ø£qã&ÉT‘·T+~. yÓTT<ä{Ï uÛ≤>∑+˝À n˝≤¢Vt≤, Äj·Tq >∑TD
>∑D≤\ >∑T]+∫ ñ+~. ¬s+&Ée uÛ≤>∑+˝À eTìwæ >∑T]+∫,
eTìwæøÏ <˚e⁄ì‘√ ñqï nedüs¡+ >∑T]+∫ ñ+~.
n˝Ÿ bòÕ‹Vü‰ dü÷sê yê´U≤´q+:
n˝Ÿ bòÕ‹Vü‰ dü÷sê ~e´ KTsYÄHé˝Àì yÓTT≥º
yÓTT<ä{Ï dü÷sê. Vü≤BdüT\ <ë«sê ≈£L&Ü Bì eTVü≤‘·TÔ
‘Ó\T|üã&ç+~. bòÕ‹Vü≤ n+fÒ Äs¡+_Û+#·≥+, yÓTT<ä\T
ô|≥º&É+ nì ns¡ú+. n+<äTπø Bìì ªªbòÕ‹Vü≤‘·T˝Ÿ øÏ‘êuŸμμ
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
17
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
n+fÒ |ü⁄düÔø±s¡+uÛÑ+ nì |ü\Te≥+ »]–+~. á
dü÷sê≈£î eT]ìï ù|s¡T¢ ≈£L&Ü ñqï≥T¢ Vü≤BdüT\ <ë«sê
s¡÷&Ûû ne⁄‘√+~. ñ<ëVü≤s¡D≈£î: (1) ñeTTà˝Ÿ KTsYÄHé,
(2) ndü‡uŸ e⁄˝Ÿ eTkÕ˙, (3) n˝Ÿ KTsYÄqT˝Ÿ nJyéT,
(4) nwæ¸bòÕ, (5) nÁs¡TK´‘·T (}<ä≥+), Ç+ø± nH˚ø£
ù|s¡T¢ á dü÷sê≈£î ñHêïsTT.
á dü÷sê≈£î >∑\ Ç+ø=ø£ ù|s¡T ªndü‡˝≤‘Yμ.
Vü≤Bôd KT<é d” ˝À n˝≤¢Vt≤ á $<Ûä+>± ôd\$#êÃs¡T:
ªªKdüyéT ‘·T dü‡˝≤‘· u…’˙ e u…’q n;›μμ (düV”≤Vt≤ eTTdæ¢+:
øÏ‘êãTdü‡˝≤‘Y) n+fÒ ªªH˚qT dü˝≤‘Y (qe÷E)qT Hê≈£î
Hê <ëdüTìøÏ eT<Ûä´ $uÛÑõ+#êqTμμ nì uÛ≤e+. n+fÒ
bòÕ‹Vü‰ dü÷sê qqïe÷≥! á dü÷sê˝Àì dü>∑uÛ≤>∑+˝À
<Ó’e k˛ÔÁ‘·+ #˚j·Tã&ç+~. Äj·Tq <äj·÷<ëøÏåD≤´\T,
b˛wüD, Hê´j·To\+, $X¯« kÕÁe÷C≤´~Ûø±s¡+ n_Ûe]í+#·
ã&ܶsTT. $T–*q dü>∑uÛ≤>∑+˝À <Ó’edüìï~Û˝À <ëdüT&ÉT
#˚düT≈£îH˚ $qïbÕ\T, nuÛÑ´s¡úq\T $e]+#·ã&ܶsTT.
á Vü≤BdüT˝À bòÕ‹Vü‰ dü÷sêqT ªqe÷Eμ >±
n_Ûe]í+#·&É+ »]–+~. Bìï ã{Ϻ qe÷E˝À á
dü÷sêqT |ü]ƒ+#·≥+ #ê˝≤ nedüs¡eTì düŒwüºeTe⁄‘√+~.
eTVü≤˙j·T eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Á|üe#·Hê\ <ë«sê á
$wüjT· + |ü<˚ |ü<˚ düŒwü|º sü #¡ ≥
· + »]–+~: ñ<ëVü≤s¡D≈£î:
ªª˝≤ dü˝≤‘· *eTHé \¢yTé j·TUŸ s¡n _ bòÕ‹Vü≤‹˝Ÿ øÏ‘êuŸμμ
(düV”≤Vt≤ ãTU≤Ø, düV”≤Vt≤ eTTdæ¢+). ns¡ú+: bòÕ‹Vü‰ dü÷sê
|ü]ƒ+#·ì e´øÏÔ qe÷E HÓs¡y˚s¡<äT. á Vü≤BdüT˝Àì ns¡;
eT÷\+˝À e∫Ãq ªeTHéμ nH˚ |ü<ä+ düs¡«kÕ<Ûës¡DyÓTÆq~.
qe÷E #˚ùd Á|ü‹ e´øÏøÔ ° Ç~ e]ÔdTü +Ô ~. e´øÏ>Ô ‘
∑ · kÕúsTT˝À
qe÷E #˚dæHê, kÕeT÷Væ≤ø£+>± qe÷E #˚dæHê, qe÷E
#˚sTT+#˚ Çe÷eTT nsTTHê, Çe÷eTTqT nqTdü]+#˚
yês¡sTTHê n+<äs¡÷ á dü÷sêqT #·<äee\dæ+<˚.
HÓeTà~>± #˚ùd (dæÁØ) qe÷E˝ÀqsTTHê, _>∑Zs¡>± #˚ùd
(»ÁV”≤) qe÷E˝ÀqsTTHê, $~Û>± #˚j·Te\dæq (|òüsY®)
qe÷E˝ÀqsTTHê, dü«#·Ã¤+<ä+>± #˚düT≈£îH˚ (q|òæ˝Ÿ)
qe÷E˝ÀqsTTHê qe÷E #˚ùd Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ á
dü÷sêqT #·<äe≥+ ‘·|üŒìdü]. ÁøÏ+<ä ù|s=ÿqã&çq
18
Vü≤BdüT <ë«sê ≈£L&Ü á $wüj÷· ìøÏ düeTs¡qú \_Ûk˛Ô+~:
ˇø£kÕ] |òÁü CŸ (ñ<äjT· +) qe÷E˝À eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü\¢˝≤¢Vt≤ n˝…’Væ≤ edü\¢+)‘√ bÕ≥T Äj·Tq düVü≤#·s¡T\T
(s¡ ) ≈£ L &Ü KTsY Ä Hé bÕsêj· T D+ #˚ j · T kÕ>±s¡ T .
‘·‘êÿs¡D+>± qe÷E˝À KTsYÄHé |ü]+ƒ #·&ÜìøÏ Äj·Tq
(dü\¢˝≤¢Vt≤ n˝…’Væ≤ edü\¢+) Çã“+~ì m<äTs√ÿe\dæ
e∫Ã+~. qe÷EqT eTT–+∫q ‘·s¡Tyê‘· Äj·Tq
(dü\¢˝≤¢Vt≤ n˝…’Væ≤ edü\¢+) ‘·q düVü≤#·s¡T\ qT<˚›•´+∫,
ªª@$T{° ? MTs¡ T ≈£ L &Ü (Hê yÓ q ø±\) KTsY Ä Hé
|ü ] ƒ + #êsê?μμ nì n&ç > ±s¡ T . <ëìøÏ dü V ü ≤ #· s ¡ T \T
ªªne⁄qμμì #ÓbÕŒs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT Äj·Tq (dü\¢˝≤¢Vt≤ n˝…’Væ≤
edü\¢+) Ç˝≤ ñ|ü<˚•+#ês¡T: ªªMT]˝≤ #˚j·Tø£+&ç Hê‘√
bÕ≥T |ü]ƒ+#·ø£+&ç nsTT‘˚ bòÕ‹Vü‰ dü÷sêqT e÷Á‘·+
‘·|üŒø£ |ü]ƒ+#ê*. m+<äTø£+fÒ <ëìï |ü]ƒ+#·ì<˚ qe÷E
HÓs¡y˚s¡<äTμμ (nã÷ <ë}<é, ‹]àB∏, qkÕsTT). n˝≤π>
eTs√ Vü≤BdüT Vü≤Á»‘Y nã÷ VüQs¬ s’ ê (s¡) ø£<qä∏ + Á|üø±s¡+
n+‹eT <Ó’eÁ|üeø£Ô (dü\¢˝≤¢Vt≤ n˝…’Væ≤ edü\¢+) Ç˝≤
Á|üuÀ~Û+#ês¡T: ªªeTHé dü˝≤¢ dü˝≤‘·Hé \yéT j·TÁKn |ò”Vü‰
_ ñ$Tà˝Ÿ KTsYÄì |òüVæ≤j·T œ<ëEHéμμ dü˝≤‘·THé ô|òTÆs¡T
‘·e÷yéT: (mes¡sTT‘˚ bòÕ‹Vü‰ dü÷sê ˝Ò≈£î+&ÜH˚ qe÷E
#˚XÊ&√ n‘·ì qe÷E ˝À|üuÛÑ÷sTTwüºyÓTÆq<äe⁄‘·T+~ n~
|ü]|üPs¡íyÓTÆq qe÷E ø±uÀ<äT). <Ó’eÁ|üeø£Ô (dü\¢˝≤¢Vt≤
n˝…’Væ≤ edü\¢+) eT÷&ÉT kÕs¡T¢ á e÷≥Hêïs¡T. ªªy˚TeTT
Çe÷eTT yÓqTø£ ≈£L&Ü qe÷E #˚kÕÔeTT ø£<ë! eTs¡|⁄ü Œ&˚+
#˚j·÷*?μμ nì ø=+‘·eT+~ Vü≤Á»‘Y nã÷ VüQ¬s’sê
(s¡)qT Á|ü•ï+#·>±, ªªÇe÷eTT yÓqTø£ ñqï|ü⁄Œ&ÉT (n+fÒ
kÕeT÷Væ≤ø£ qe÷E #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT) MTs¡T eTqdüT˝ÀH˚
˝À˝À|ü˝Ò bòÕ‹Vü‰ dü÷sê |ü]ƒ+#·+&çμμ nì Äj·Tq (s¡)
düe÷<Ûëq$T#êÃs¡T. (düV”≤Vt≤ eTTdæ¢+)
ô|’ ¬s+&ÉT Vü≤BdüT\ <ë«sê düŒwüºeTj˚T´<˚
$T≥+fÒ, ~e´ KTsYÄHé˝À ôd\Mj·Tã&çq≥T¢, ªª~e´
KTsYÄHé MT eTT+<äT |ü]ƒ+#·ã&ÉT‘·÷ ñqï|ü⁄Œ&ÉT <ëìï
ÁX¯<ä∆>± $q+&ç, eTÚq+>± ñ+&É+&çμμ (n˝Ÿ nsê|òt 204).
n˝≤π> Vü≤BdüT˝À #Ó|üŒã&çq≥T¢ ªªkÕeT÷Væ≤ø£ qe÷E≈£î
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
kÕs¡<Ûä´+ eVæ≤+#˚ e´øÏÔ (Çe÷eTT), Á>∑+<∏ä bÕsêj·TD+
#˚ d ü T Ô q ï|ü ⁄ Œ&É T eTÚq+>± ñ+&É + &ç . μμ Bì uÛ ≤ e+
@$T≥+fÒ _>∑Zs¡>± #˚sTT+#˚ qe÷E\˝À yÓ qTø£
ì\ã&çe⁄qï qe÷J\T (eTTø£ÔB\T) bòÕ‹Vü‰ dü÷sê
‘·s¡Tyê‘· $T–*q bÕsêj·TDeT+‘·{Ï˙ eTÚq+>±
$Hê*. Çe÷eTT‘√ bÕfÒ KTsY Ä Hé bÕsêj· T D+
#˚j·T≈£L&É<äT. ˝Ò<ä+fÒ, Çe÷eTT, ‘·q yÓqTø£qTqï
nqTj·÷j·TT\T ≈£L&Ü düV”≤Vt≤ Vü≤BdüT\ ø£qT>∑TD+>±
bòÕ‹Vü‰ dü÷sêqT |ü]ƒ+#·&ÜìøÏ M\T>± bòÕ‹Vü‰ dü÷sê
Äj·T‘·T\qT u≤>± Ä– Ä– bÕsêj·TD+ #˚j·÷*.
˝Ò < ë bò Õ ‹Vü ‰ dü ÷ sê eTT–+∫q ‘· s ¡ T yê‘· ‘· q
nqTj· ÷ j· T T\ (eTTø£ Ô B \) kÂø£ s ê´s¡ ú + Çe÷eTT
#ê*q+‘· e´e~Ûì Çyê«*. n˝≤ #˚ùdÔ eTTKÔB\T bòÕ‹Vü‰
dü÷sê yêø±´\qT ˝À˝À|ü˝Ò #·<äe⁄≈£î+{≤s¡T. Ç˝≤
#˚j·T≥+ KTsYÄHé Vü≤BdüT\ <äcÕº´ Äπøå|üD°j·T+ ≈£L&Ü
ø±<äT. ô|’>± KTsYÄHé, Vü≤BdüT ¬s+&ç+{Ï Ä<˚XÊ\qT
bÕ{Ï+∫q≥¢e⁄‘·T+~. BìøÏ _Ûqï+>± bòÕ‹Vü‰ dü÷sê
|üsƒ¡Hêìï yê]+#·≥+ e\¢ nqedüs¡+>± ø=ìï ˝Òìb˛ì
dü+X¯j·÷\≈£î ‘ê$∫Ãq≥¢e⁄‘·T+~. ñ<ë:- ~e´KTsYÄHé
eT]j·TT ÁbÕe÷DÏø£ Vü≤BdüT\T |üs¡düŒs¡+ düeTq«j·T+
#Ó+<ä≥+ ˝Ò<ä˙, yê{Ï eT<Ûä´ yÓ’s¡T<ä∆´+ ñ+<ä˙, Ä
¬s+{Ï˝À @<√ ˇø£{Ï e÷Á‘·y˚T Ä#·s¡DjÓ÷>∑´yÓTÆq<ä˙,
@ø£ ø±\+˝À ¬s+&ç+{Ï˙ nqTdü]+#·≥+ <äTdü‡<Ûä´eT˙
(<Ó’e+ eTìï+#·T>±ø£) ≈£î+{ÏkÕ≈£î\T yÓ‹πø yê]ì yÓqTï
‘·{Ϻ Áb˛‘·‡Væ≤+∫q≥¢e⁄‘·T+~. eT]ìï $esê\¬ø’ n˝Ÿ
nsê|òt 204e Äj·T‘·T≈£î Çe«ã&çq $es¡DqT ≈£L&Ü
#· ÷ &É + &ç . (á $wü j · ÷ ìøÏ dü + ã+~Û + ∫q |ü P ]Ô
$esê\T ø±yê\+fÒ eTÚ˝≤Hê nãT›Ás¡Vü‰àHé eTTu≤s¡ø˘
|üP] >±] ª‘·Vt≤ ø°≈£î˝Ÿ ø£˝≤yéTμ |ü⁄düÔø£+, Ç+ø± eTÚ˝≤Hê
Çsê¸<äT˝Ÿ Vü≤UŸ nÁB∏ >±] |ü⁄düÔø±\T #·<äe+&ç). Çø£ÿ&É
eTs√ $wüj·T+ ≈£L&Ü >∑eTHês¡Ω+. eTTø£ÔB >∑qø£ Çe÷yéT
#˚ùd KTsYÄHé bÕsêj·TD+ $+≥Tqï≥¢sTT‘˚ bòÕ‹Vü‰
dü÷sê |ü]ƒ+#·sê<ä˙, ˇø£y˚fi¯ $qì dü+<äs¡“¤+˝À e÷Á‘·+
‘·|üŒ≈£î+&Ü bòÕ‹Vü‰ dü÷sê |ü]ƒ+#ê*‡+<˚qì ªdü\|òtμ˝À
(á |ü<ä+ $es¡D ø√dü+ <äj·T#˚dæ Á>∑+<∏ä+ ∫e]˝À
Çe«ã&çq |ü<ä $X‚¢wüD #·<äe+&ç) n‘·´~Ûø£eT+~
‘Ó*|æq≥T¢ Çe÷yéT Çu…ï ‘Ó’$Tj·÷ n_ÛÁbÕj·T|ü&ܶs¡T.
(eTpàjÓT |òü‘êyê Çu…ï ‘Ó’$Tj·÷ 23/265).
Ç~ eTø°ÿ dü÷sê. n+fÒ á dü÷sê eTø±ÿ˝À
ne‘·]+∫+<äqïe÷≥! eTø±ÿ ˝Òø£ eTBHê˝À ne‘·]+
∫+<ä+fÒ uÛ≤e+: eTVü‰Á|üeø£Ô (dü\¢˝≤¢Vt≤ n˝…’Væ≤ edü\¢+)
Væ≤Á»‘Y #˚j·Tø£ eTTqT|ü⁄ (eTBHê≈£î e\dü b˛ø£ |üPs¡«+)
ne‘·]+∫q dü÷sê\˙ï eTø°ÿ dü÷sê\qã&É‘êsTT.
eT] Ä dü÷sê\˙ï |ü$Á‘· eTø±ÿ q>∑s¡+˝ÀH˚ ne‘·]+∫
ñ+&Éqedüs+¡ ˝Ò<Tä . düeTj·T+ dü+<äsꓤ\qT ã{Ϻ eTø±ÿ
#·T≥TºÁ|üø£ÿ\ ÁbÕ+‘ê\˝À ne‘·]+∫ ñqï|üŒ{Ïø° n$
eTø°ÿ dü÷sê\T>±H˚ |ü]>∑DÏ+#·ã&É‘êsTT. n˝≤π>
Væ≤Á»‘Y (<Ó’e<Í‘·´ n+~q 13 @+&É¢ ‘·s¡Tyê‘· »]–q
eTBHê e\dü Á|üj·÷D+) nq+‘·s¡+ ne‘·]+∫q
dü÷sê\T. n$ eTBHê˝À ne‘·]+∫Hê ˝Òø£ eTBHê
bı*y˚ T s¡ ˝ À¢ ne‘· ] +∫Hê ˝Ò ø £ eTBHê q>∑ s êìøÏ
ãVüQ<ä÷sêq ne‘·]+∫Hê ne˙ï eT<ä˙ dü÷sê\T>±H˚
e´eVü≤]+#·ã&É‘êsTT. ÄK]øÏ n$ eTø±ÿ˝À ˝Òø£
eTø±ÿ #·T≥TºÁ|üø£ÿ\ ÁbÕ+‘ê˝À¢ ne‘·]+∫ ñHêïdüπs!
ªª_dæà˝≤¢Vt≤μμ $wüj·T+˝À _ÛHêï_ÛÁbÕj·÷\T
HêïsTT. Ç~ Á|ü‹ dü÷sê≈£î yÓTT<ä{À¢ e#˚à Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq
e#·qe÷? ˝Òø£ Á|ü‹ dü÷sê˝À n+‘·sꓤ>∑e÷? ˝Òø£
bòÕ‹Vü‰ dü÷sê˝Àì ˇø£ Äj·T‘ê? ˝Òø£ @ dü÷sê˝Àq÷
n+‘·sꓤ>∑+ ø±ì n<äq|ü⁄ e#·qe÷? n+fÒ πøe\+
ˇø£ dü÷sêqT eTs=ø£ dü÷sê qT+∫ $&ÉBj·T&ÜìøÏ
dü÷#·q>± Á|üjÓ÷–+#·ã&çq yêø£´e÷? nqï $wüj·T+ô|’
MTe÷+dü ñ+~. Bìï bòÕ‹Vü‰ dü÷sê düy˚T‘·+>± nìï
dü÷sê\˝À n+‘·sꓤ>∑+>± eTø±ÿ eT]j·TT ≈£LbòÕ
KTsYÄHé |ü]ƒ‘·\T (KTÁsê\T) Ksês¡T #˚XÊs¡T. ø±>±
Ç~ ˇø£ Äj·T‘·T>± @ dü÷sê˝Àq÷ n+‘·sꓤ>∑+ ø±<äì
eTBHê, ãÁkÕ, dæ]j·÷ bÕsêj·TDø£s¡Ô\T nHêïs¡T.
ø±ø£b˛‘˚ eTq˝Ÿ dü÷sê˝Àì 30e e#·q+˝À e∫Ãq
ª_dæà˝≤¢Vt≤μqT e÷Á‘·+ n+<äs¡÷ @ø±_ÛÁbÕj·T+‘√
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
19
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
Äj·T‘·T>± •s¡kÕeVæ≤+#ês¡T. n˝≤π> _>∑Zs¡>± |ü]ƒ+#˚
qe÷E\˝À ª_dæà˝≤¢Vt≤μ qT _>∑Zs¡>± #·~y˚ n+X¯+ô|’
≈£L&Ü _ÛHêï_ÛÁbÕj·÷\THêïsTT. _>∑Zs¡>± #·<äyê\ì
ø=+<äsT¡ uÛ≤$düT+Ô &É>±, HÓeTà~>± |ü]+ƒ #ê\ì eT]ø=+‘·
eT+~ ‘·\b˛düTÔHêïs¡T (|òü‘·VüQ˝Ÿ KBsY). n~Ûø£ dü+U≤´ø£
$<ë«+düT\T e÷Á‘·+ HÓeTà~>± |ü]+ƒ #ê\qï $wüj÷· ìπø
ÁbÕ<Û ë q´‘· ì #êÃs¡ T . n+‘· e ÷Á‘· + #˚ ‘ · _>∑ Z s ¡ > ±
|ü]ƒ+#·≥+ $|üØ‘·+ ø±<äT _>∑Zs¡>± |ü]ƒ+#·≥+ ≈£L&Ü
<Ûäs¡àdüeTà‘·y˚T.
ª_dæà˝≤¢Vt≤μ n+fÒ ªn˝≤¢Vt≤ ù|s¡T‘√μ nì
e÷Á‘·y˚T ns¡ú+ edüTÔ+~. ø£qTø£ <ëìøÏ eTT+<äT nÁKe⁄
(H˚qT #·<äTe⁄‘·THêïqT), nuŸ <äe⁄ (H˚qT ÁbÕs¡+_ÛdüTÔ
HêïqT), n‘Y \÷ (H˚qT bÕsêj·TD+ #˚düTÔHêïqT)
˝≤+{Ï~ @<√ ˇø£ |ü<+ä ñqï≥T¢ uÛ≤$+#·e\dæ ñ+≥T+~.
n+fÒ n˝≤¢Vt≤ ù|s¡T‘√ yÓTT<ä˝…&ÉT‘·THêïqT, n˝≤¢Vt≤
ù|s¡T‘√ n<Ûä´j·THêìøÏ ñ|üÁø£$TdüTÔHêïqT nì uÛ≤e+.
Á|ü‹ |üìøÏ eTT+<äT ªª_dæà˝≤¢V≤t μμ |ü\ø£eTì >∑{>ºÏ ± ‘êø°<Tä
#˚j·Tã&ç+~. uÛÀ»q+ #˚ùd≥|ü⁄Œ&ÉT, »+‘·Te⁄qT õãVt≤
#˚ùd≥|ü⁄Œ&ÉT, ñp #˚j·T dü+ø£*Œ+∫q|ü⁄Œ&ÉT ÄK]øÏ
dü+uÛÀ>±ìøÏ eTT+<äT ≈£L&Ü ª_dæà˝≤¢Vt≤μ |ü]ƒ+#ê\ì
Ä<˚•+#·ã&ç+~. KTsYÄHé bÕsêj·TD+ yÓTT<ä˝…&ÉT‘·Tqï
|ü⁄Œ&ÉT _dæà˝≤¢ Væ≤Ás¡Vü‰à ìÁs¡V”≤yéTqT |ü]ƒ+#·≥+ nì
yês¡´yÓTÆq|üŒ{Ïø°, <ëìøÏ eTT+<äT nePE _˝≤¢Væ≤
$Tqwü¸sTT‘êìÁs¡JyéT qT |ü]ƒ+#·&É+ ≈£L&Ü m+‘√
nedüs¡y˚T. m+<äTø£+fÒ ªª|òüsTTC≤ Ks¡‘·T˝Ÿ KTsYÄq
|òüdüÔsTTCŸ _˝≤¢Væ≤ $Tqwü¸sTT‘ê ìÁs¡JyéTμμ (MTs¡T
KTsYÄHé |üsƒ¡HêìøÏ ñ|üÁø£$T+∫q|ü⁄Œ&ÉT XÊ|üÁ>∑düTÔ&Ó’q
ôw’‘êHé u≤] qT+&ç n˝≤¢Vt≤ X¯s¡DT y˚&ÉTø√+&ç dü÷sê
nqïVt≤¢:98) nqï Ä<˚X¯+ $düà]+#·sêì~.
n˝Ÿ bòÕ‹Vü‰ dü÷sê
ne‘·s¡D: eTø±ÿ
Äj·T‘·T\T : 7
nbÕs¡ ø£s¡TD≤eTj·TT&ÉT, |üs¡eT ø£bÕo\T&Ó’q n˝≤¢Vt≤
ù|s¡T‘√.
Á|üX¯+dü\T, bı>∑&ÉÔ\˙ï n˝≤¢Vt≤≈£î e÷Á‘·y˚T XÀ_ÛkÕÔsTT.
20
Äj·Tq düeTdüÔ ˝Àø±\≈£î b˛wü≈£î&ÉT.
nbÕs¡ ø£s¡TD≤eTj·TT&ÉT, |üs¡eT ø£bÕo\T&ÉT.
Á|ü‹|òü\ ~HêìøÏ (n+fÒ Á|üfi¯j·T~HêìøÏ) j·T»e÷ì.
y˚TeTT ìH˚ï Äsê~ÛdüTÔHêïeTT, düVü‰j·T+ ø√dü+ ìqTï
e÷Á‘·y˚T n]údüTÔHêïeTT.
e÷≈£î ãTTEe÷s¡Z+ (düHêàs¡Z+) #·÷|æ+#·T.
˙e⁄ nqTÁ>∑Væ≤+∫q yê] e÷s¡Z+, ˙ ÄÁ>∑Vü‰ìøÏ >∑T]ø±ì
yê], n|üe÷sêZìøÏ ˝ÀqTø±ì yê] e÷s¡Z+ (#·÷|ü⁄).
n˝Ÿ Vü≤eTT›:
Ç+<äT˝À ªn˝Ÿμ nH˚ |ü<ä+ Á|ü‘˚´ø£‘·qT, düMTø£
‘êìï dü÷∫k˛Ô+~. düeTdüÔ k˛ÔÁ‘·eTT\T n˝≤¢V≤t ≈£î e÷Á‘·yT˚
XÀ_ÛkÕÔj·T˙, n$ Äj·Tqπø Á|ü‘˚´ø£eT˙ uÛ≤e+. m+<äT
ø£+fÒ Á|üX¯+dü\≈£î ndü\T ns¡TΩ&ÉT n˝≤¢Vt≤ j˚T. me]˝À
qsTTHê @<Ó’Hê Á|ü‘˚´ø£‘·, dü<äTZD+, H˚s¡TŒ ñ+fÒ n~
≈£L&Ü n˝≤¢V≤t düõ+∫q<˚. n+<äT#˚‘· k˛ÔÁ‘êìøÏ ns¡TΩ&ÉT
≈£L&Ü Äj·TH˚. n˝≤¢Vt≤: Ç~ n˝≤¢Vt≤ HêeT+. y˚s=ø£]
ø√dü+ á Hêe÷ìï ñ|üjÓ÷–+#·≥+ düeTà‘·+ ø±<äT.
n˝Ÿ Vü≤eTT›*˝≤¢Vt≤:
Ç~ ø£  ‘· » „ ‘ ê |ü P s¡ « ø£ e TsTTq |ü \ T≈£ î .
Vü≤BdüT\ <ë«sê á e#·q+ n‘·´+‘· eTVü≤‘Y |üPs¡«ø£yTÓ qÆ
<äì yÓ\¢&Ée⁄‘√+~.
˝≤ Ç˝≤Vü≤ Ç\¢˝≤¢Vt≤:
ÁX‚wü˜eTsTTq y˚&ÉTø√\T nì ˇø£ Vü≤BdüT˝À ñ
+~ (düTqHÓ ‹]àB∏). ªªn˝Ÿ Vü≤eTT›*˝≤¢Vt≤ ‘·yéT \e⁄˝Ÿ
MTC≤Héμμ ªn˝Ÿ Vü≤eTT›*˝≤¢Vt≤ Á‘êdüTqT ì+ù|düTÔ+~μ nì
eTs=ø£ Vü≤BdüT˝À nqã&ç+~. (düV≤” Vt≤ eTTdæ+¢ ). n+<äTøπ
<ëdüT&ÉT ‹H˚, Á‘êπ> Á|ü‹kÕØ n˝≤¢Vt≤≈£î ø£‘·»„‘·\T
‘Ó\T|ü⁄ø√e{≤ìï n˝≤¢V≤t n$T‘·+>± Çwü|º &ü ‘
É ê&Éì y˚s=ø£
Vü≤BdüT˝À #Ó|üŒã&ç+~ (düV”≤Vt≤ eTTdæ¢+).
s¡u“Ÿ :
n˝≤¢Vt≤ jÓTTø£ÿ ñ‘·ÔeT Hêe÷\˝À Ç<=ø£{Ï.
s¡uŸ“ n+fÒ Á|ü‹ edüTÔe⁄qT düwæº+#·≥+‘√ bÕ≥T <ëì
nedüsê\T, nø£ÿs¡\qT r]Ã, <ëìøÏ |ü]|üP]Ô H=düπ>
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
yê&ÉT nì ns¡ú+. á |ü<ëìï á uÛ≤e+˝À y˚s=ø£]¬ø’
ñ|üjÓ÷–+#·≥+ düeTà‘·+ ø±<äT. ˇø£y˚fi¯ Ç‘·s¡T\qT
á ù|s¡T‘√ dü+uÀ~Û+#·<ä*ùdÔ <ëìøÏ eTT+<äT>±ì
yÓqTø£>±ì eTs√ |ü<ä+ yê&Ü*. ñ<ë: nãT›Ás¡uŸ (n˝≤¢
jÓTTø£ÿ <ëdüT&ÉT). n+‘˚>±ì πøe\+ ªs¡uŸμ nì Ç‘·s¡T˝…
e]˙ |æ\Te≈£L&É<äT. Ä\MTHé nH˚ |ü<ä+ Ä\yéT nH˚
|ü<ëìøÏ ãVüQe#·q+. Ä e÷≥ø=ùdÔ düeTdüÔ düwæºsêdüT\
düeTT<ëj·÷ìï Ä\yéT>± e´eVü≤]kÕÔs¡T. n+<äTπø
kÕ<Ûës¡D+>± á |ü<ëìï ãVüQe#·q+˝ÀøÏ rdüTø√s¡T.
nsTT‘˚ <˚e⁄ì |ü]|üPs¡í b˛wüø£‘ê«ìï, düeTÁ>∑ Á|üuÛÑT‘·qT
yÓ\¢&ç+#˚ ñ<˚›X¯´+‘√ Ä\MTHé nH˚ ãVüQe#·Hêìï
rdüT≈£îsêe≥+ $X‚wü+. düwæºsêdüT˝À¢ì y˚πs«s¡T s¡ø±\qT,
ø√e\qT >∑T]+∫ Çø£ÿ&É ‘Ó*j·TC…|üŒ≥+ eTTUÀ´<˚∆X¯´+
nqïe÷≥! ñ<ëVü≤s¡D≈£î: õqTï\ »>∑‹, e÷qe »>∑‹,
<Ó’e<ä÷‘·\ ˝Àø£+, |üX¯ó|üøå±<äT\ Á|ü|ü+#·+ Ç‘ê´~$.
á düwæ‘
º ê\ìï+{Ï nedüsê\T y˚sT¡ . rs¡T‘ÓqTï\T y˚sT¡ .
nsTT‘˚ s¡_“˝Ÿ Ä\MTHé (düeTdüÔ ˝Àø±\qT b˛wæ+#˚
yê&ÉT) e÷Á‘·+ yê{Ï dü«s¡÷|ü dü«uÛ≤yê\qT, nedüsê\qT,
dæ‹
ú >∑‘T· \qT <äwæj
º T· +<äT+#·T≈£îì yê{ÏøÏ ø±e\dæqe˙ï
düeT≈£Ls¡TdüTÔHêï&ÉT.
s¡Vü‰àHé:
s¡Vü‰àHé, s¡V”≤yéT Ç$ ¬s+&É÷ n~Ûø£ nsêú\ì#˚Ã
|ü<ë˝Ò. á ¬s+&ç+{Ï˝Àq÷ n~Ûø£yÓTÆq, nq+‘·yÓTÆq,
nbÕs¡yÓTÆq nH˚ uÛ≤e+ ‘=DøÏdü˝≤&ÉT‘√+~. n+fÒ
n˝≤¢Vt≤ nbÕs¡+>± ø£ìø£]+#˚yê&ÉT. Äj·Tq˝Àì á
>∑TD+ Ç‘·s¡ >∑TD>∑D≤\ e÷~]>± XÊX¯«‘·yÓTÆq~,
dæús¡yÓTÆq~. ø=+‘·eT+~ |ü+&ç‘·T\T á dü+<äs¡“¤+>±
@eT+{≤s¡+fÒ s¡V”≤yéT ø£Hêï s¡Vü‰àHé nH˚ |ü<ä+˝À $düÔ‘·
uÛ≤e+ ñ+~. n+<äTπø s¡Vü‰àq<äT›ìj·÷ e˝Ÿ Äœs¡‹
nì nqã&ÉT‘·T+~. n+fÒ ÇVü≤|üs¡ ˝Àø±˝À¢q÷ ø£s¡TDÏ+
#˚yê&Éì ns¡ú+. Á|ü|ü+#·+˝À Äj·Tq <äj·÷<ëøÏåD≤´\T
düs¡« kÕ<Ûës¡D+. $XÊ«düT\T n$XÊ«düT\qï $#·ø£åD
˝Ò≈£î+&Ü n+<äs¡÷ á Á|ü|ü+#·+˝À Äj·Tq <äj·÷
<ëøÏåD≤´\≈£î H√#·T≈£î+≥THêïs¡T. ø±ì |üs¡˝Àø£+˝À
Äj·Tq πøe\+ s¡V”≤yéT>± e÷Á‘·y˚T ñ+{≤&ÉT. n+fÒ
nø£ÿ&É Äj·Tq <äj·÷qTÁ>∑Vü‰\T πøe\+ $XÊ«düT\≈£î
e÷Á‘·yT˚ |ü]$T‘·+ nsTT ñ+{≤sTT. ªªH˚qT Ä ø±s¡TD≤´
ìï Hê≈£î uÛj
Ñ T· |ü&y˚ ê] ø=s¡≈L£ , »ø±‘Y Ç#˚à yê] ø=s¡≈L£ ,
e÷ Äj·T‘·T\qT $X¯«dæ+#˚ yê] ø=s¡≈£î ‘·|üŒ≈£î+&Ü
ÁyêkÕÔqTμμ (n˝Ÿ nsê|òt 156). n˝≤¢VüQeTàCŸ n˝≤ï $THé
VüQyéT. (n˝≤¢Vt≤! eTeTà*ï ≈£L&Ü Ä uÛ≤>∑´e+‘·T\˝À
#˚s¡TÃ>±ø£).
eTìwæ Á|ü|ü+#·+˝Àq÷ ‘êqT #˚dæq ø£s¡à\≈£î
Á|ü‹|ò\ü + ø=+‘·es¡≈î£ nqTuÛ$Ñ +∫q|üŒ{Ïø° |üs˝¡ Àø£+˝ÀH˚
ndü\T dædü\T |òü*‘·+ ãj·T≥|ü&ÉT‘·T+~. dü+|üPs¡íyÓTÆq
Á|ü‹|òü\+ nø£ÿ&˚ ñìøÏ˝ÀìøÏ edüTÔ+~. Á|ü‹ e´øÏÔø°
n‘·qT #˚dæq eT+∫ ˝Òø£ #Ó&ÉT |üqT\qT ã{Ϻ n˝≤¢Vt≤
n‘·ìøÏ ãVüQe÷q+ Çe«≥yÓ÷, •ø£å $~Û+#·≥yÓ÷ »]–
rs¡T‘·T+~. Ç<˚ $<Û+ä >± Á|ü|+ü #·+˝À ≈£L&Ü ‘ê‘êÿ*ø£+
>± nH˚ ø £ e T+~øÏ ø=ìï n~Û ø ±sê\T+{≤sTT. ø±ì
|üs¡˝Àø£+˝À e÷Á‘·+ n~Ûø±sê\˙ï n˝≤¢Vt≤ Vü≤düÔ>∑‘·+
ne⁄‘êsTT. rs¡TŒ~Hêq Äj·Tq ‹s¡T>∑T˝Òì kÕs¡«uÛÖe÷
~Ûø±]>± ñ+{≤&ÉT. ªªá s√E $X¯«kÕÁe÷C≤´~Ûø±s¡+
me]<√ #Ó|üŒ+&ç?μμ n+≥÷ ÄHê&Üj·Tq Á|ü•ïkÕÔ&ÉT.
ªª‹s¡T>∑T˝Òì yê&ÉT, @¬ø’≈£î&Ó’q n˝≤¢Vt≤ <˚μμ n+≥÷
Äj·TH˚ düe÷<Ûëq+ ≈£L&Ü ÇkÕÔ&ÉT (n˝Ÿ yÓ÷$THé 16)
ªªÄHê&ÉT, @ eTìw” me]ø=s¡¬ø’Hê @<äHêï #Ój·T´>∑\>∑≥
eTqï~ ndü+uÛÑe+, Ä s√E n~Ûø±s¡eT+‘ê n˝≤¢Vt≤
#˚ ‘ · T ˝À¢ H ˚ ñ+≥T+~.μμ (ÇHé |ò æ ‘ êsY 19) nB
rs¡TŒ~qeT+fÒ!
Çu≤<ä‘Y n+fÒ ˇø£] Á|üdüqï‘·qT #·÷s¡>=HÓ+
<äT≈£î n‘·´+‘· nDT≈£îeqT, nX¯ø£Ô‘·qT, $qj·T $q
ÁeT‘·\qT n_Ûe´ø£Ô+ #˚j·T≥+ nì uÛ≤e+. Çu…ï ø£B∏sY
e÷≥˝À¢H˚ #ÓbÕŒ\+fÒ, ªªwü]n‘Y˝À dü+|üPs¡íyÓTÆq Áù|eT,
n_Ûe÷q+, uÛÑj·TeTT, uÛÑø°Ô M≥ìï+{Ï düy˚Tàfi¯qy˚T
Çu≤<ä‘Y.μμ n+fÒ me]|ü≥¢qsTT‘˚ Áù|e÷_Ûe÷Hê\T
ø£*– ñ+{≤yÓ÷, Äj·Tq X¯øÏÔj·TT≈£îÔ\ eTT+<äT ‘·eT
ìdü‡Vü‰j·T dæú‹˙, <Ó’q´dæú‹˙ e´ø£Ô |üs¡#ê*. Ä X¯øÏÔ
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
21
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
eT+‘·T&ÉT ‘·eTqT ì\Bdæ n&ÉT>∑T‘ê&Éqï ;Û‹ ≈£L&Ü
Ä <ëdü´+˝À ‘=DøÏdü˝≤&ÉT‘·÷ ñ+&Ü*. $wüj·÷ìï
kÕ<ëd”<ë #Ó|Œü e\dæ ñ+fÒ ªªHê ãT<äTø£, e qdüsÔ T÷qTø£μμ
(y˚TeTT ìqTï Äsê~ÛkÕÔeTT, düVü‰j·T+ ø=s¡≈£î ìqTï
n]úkÕÔeTT) nì nqã&˚~. ø±ì, n˝≤¢Vt≤ Çø£ÿ&É
ªªÇj·÷´ø£ HêãT<äT e Çj·÷´ø£ qdüÔsT÷Héμμ nì H=øÏÿ
eø±ÿDÏ+∫ á yêø±´ìøÏ Á|ü‘˚´ø£‘·qT, yÓ’•cÕ˜´ìï
ø£*Œ+#ê&ÉT n+fÒ Bì ns¡ú+: ªªz n˝≤¢Vt≤! y˚TeTT ìH˚ï
Äsê~ÛdüTÔHêïeTT. düVü‰j·T+ ø√dü+ ìqTï e÷Á‘·y˚T
n]údüTÔHêïeTTμμ nì.
Bì Á|ü ø ±s¡ + n˝≤¢ V t ≤ qT >±ø£ y˚ s =ø£ ] ì
|üPõ+#·≥+ >±˙, düVü‰j·T+ ø=s¡≈£î y˚]‘·s¡T\qT yÓTTs¡
ô|≥Tºø√e≥+ >±˙ <Ûäs¡àdüeTà‘·+ ø±<äT. á |ü<ë\
<ë«sê wæsYÿ (n˝≤¢Vt≤ ≈£î uÛ≤>∑kÕ«eTT*ï ìs¡ísTT+#·≥+)
ìs¡›«+<ä«+>± K+&ç+#·ã&ç+~. ø±ì Vü≤<äj·÷\˝À wæsYÿ
s√>∑+ ‹wü˜y˚dæ ñqïyês¡T á eT÷˝≤+XÊìï $düà]+∫,
nb˛Vü≤˝À |ü&çb˛sTT, ÁuÛÑeT\≈£î˝ÀHÓ’ |æ&çyê<ëìøÏ
~>∑T‘ês¡T. eTq+ »ãT“|ü&çq|ü⁄Œ&ÉT &Üø£ºs¡T düVü‰j·T+
bı+<ä≥+ ˝Ò<ë? Ç˝≤¢* ùde*ï bı+<ä≥+ ˝Ò<ë? Çs¡T>∑T
bıs¡T>∑Tyê] ‘√&ÜŒ≥TqT, Á&Ó’es¡T kÕj·÷ìï bı+<ä≥+
˝Ò<ë? nì <äu≤sTTkÕÔs¡T. á $<Ûä+>± yêfi¯ó¢, n˝≤¢Vt≤
>±ø£ y˚ ] ‘· s ¡ T \ dü V ü ‰ j· ÷ ìï n]ú + #· ≥ + ≈£ L &Ü
dü e Tà‘· y ˚ T qì MTs¡ T ˇ|ü ⁄ Œ≈£ î H˚ ˝ ≤ #˚ j · T {≤ìøÏ
Á|üj·T‹ïkÕÔs¡T. ìC≤ìøÏ ø±s¡D≤\≈£î ˝Àã&ç Ç‘·s¡T\
düVü‰j·÷ìï ø√s¡≥+, düVü‰j·T|ü&É≥+ wüsYÿ ø±H˚ ø±<äT.
Ç<Ó’‘˚ <˚e⁄&ÉT düeTà‹+∫ ÄyÓ÷~+∫q e´edüú. Ä
e´edüú˝Àì |üqT\˙ï u≤Vü≤´ø±s¡ø±\≈£î nqT>∑TD+>±H˚
»s¡T>∑T‘êsTT. ø£&É≈£î <Ó’eÁ|üeø£Ô\T düsTT‘·+ eTqTwüß\
düVü‰j·TdüVü≤ø±sê\qT bı+<äT‘·÷ ñ+{≤s¡T. <Ó’eÁ|üeø£Ô
Vü≤Á»‘Y ákÕ n˝…’Væ≤dü‡˝≤+ ‘·q C≤‹ »qT\qT<˚›•+∫,
ªn˝≤¢Vt≤ (<Ûäs¡à+) ø=s¡≈£î Hê≈£î düVü‰j·T|ü&˚yês¡T MT˝À
mes¡THêïs¡T?μ nì n&ç>±s¡T (ndü‡|òt 14). n˝≤¢Vt≤
dü«j·T+>± $XÊ«düT\qT<˚›•+∫, ªªdü‘êÿs¡´+, <Ó’euÛÑøÏÿøÏ
dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\˝À ˇø£]ø=s¡≈£î düVü≤ø£]+#·+&çμμ
22
nì ôd\$#êÃ&ÉT. (n˝Ÿ e÷sTT<ë:2)
eT] Ç≥Te+{Ï düVü‰j·TdüVü≤ø±sê\T ìùw~Û+#·
ã&É≥+>±˙, wæsYÿ>± n_Ûe]í+#·ã&É≥+ >±˙ »s¡>∑˝Ò<äT.
ô|’>± Ç˝≤+{Ï |üqT\T »s¡>±\ì Áb˛‘·‡Væ≤+#·≥yÓTÆ+~.
Ç˝≤+{Ï dü‘êÿsê´\T Á|üX¯+dü˙j·T+>± ù|s=ÿqã&ܶsTT.
yêdüÔeyÓTÆq wæsYÿ‘√ BìøÏ m≥Te+{Ï dü+ã+<ÛäeT÷ ˝Ò<äT.
u≤Vü≤´|üs¡yÓTÆq ø±s¡ø±\ Ø‘ê´ düVü‰j·T+
#˚ j · T ≥+ @e÷Á‘· + #˚ ‘ · ø ±ì yêìì, dü V ü ‰ j· T +
#˚j·TC≤\ì yêìì ªªdüVü‰j·T+ #ÓsTT´μμ nì n]ú+#·≥y˚T
ndü\T wæsYÿ. ñ<ëVü≤s¡D≈£î: #·ìb˛sTTq ˇø±H=ø£ e´øÏÔì
düVü‰j·T+ ø√dü+ yÓTTs¡ô|≥Tºø√e≥+, n‘·&ÉT ø£cÕº\
qT+&ç >∑ f … º ø Ï ÿ kÕÔ & É ˙ , nø£ ÿ s¡ \ T rs¡ T kÕÔ & É ì
‘·\b˛j·T≥+, ˝≤uÛÑqcÕº\T n‘·ì nBÛq+˝À ñHêïj·Tì
}Væ≤+#·≥+, <ä>∑Zs¡Tqïyês¡T |æ*∫Hê, <ä÷s¡eTTqïyês¡T
yÓTTs¡ô|≥Tº≈£îHêï, Á|ü‹ ˇø£ÿ] yÓTTs¡\qT Ä\øÏ+#˚ ªX¯øÏÔμ
n‘·ì˝À ñ+<äì qeTà≥+ Ç<ä+‘ê <Ó’yêìøÏ y˚s=ø£]ì
dü V ü ≤ es¡ T Ô \ T>± ì\u… ≥ º & É + >±, uÛ ≤ >∑ k Õ«eT´+
ø£ * Œ+#· ≥ +>±, <˚ e ⁄ì \ø£ å D ≤\qT y˚ s =ø£ ] øÏ
ÄbÕ~+#·≥+>± |ü]>∑DÏ+#·ã&ÉT‘·T+~. Ç<˚ wæsYÿ!
<äTs¡<äwüºeXÊ‘·÷Ô eTTdæ¢+ <˚XÊ\˝À düsTT‘·+ Ç≥Te+{Ï
wæsYÿ e]ú\T¢‘√+~. eTVü≤˙j·TT\ (W*j·÷\) |ü≥¢
Áù|eT ø£*– ñ+&É≥+ nedüs¡+ eT]! n+≥÷ eTTdæ¢+\T
á Áù|e÷_Ûe÷q+˝À n‹X¯sTT*¢ sê>±q|ü&ç wæs¡Tÿ≈£î
ˇ&ç>&∑ TÉ ‘·THêïs¡T. Ç≥Te+{Ï b˛ø£&\É u≤] qT+∫ n˝≤¢V≤t
eTq*ï ø±bÕ&ÉT>±ø£!
‘ÍV”≤<é (@ø£<Ó’y√bÕdüq) eT÷&ÉT s¡ø±\T. á
dü+<äs¡“¤+>± @ø£<Ó’y√bÕdüq≈£î dü+ã+~Û+∫q á eT÷&ÉT
s¡ø±\qT, ≈£î¢|üÔ+>±qsTTHê düπs $e]+#·≥+ düeT+»dü+
nì|æk˛Ô+~. ny˚eT+fÒ 1. ‘ÍV”≤<Ó s¡Tã÷_j·T‘Y 2.
‘ÍV”≤<Ó ñ\÷Væ≤j·T‘Y 3. ‘ÍV”≤<Ó nkÕà e dæbòÕŒ‘Y.
‘ÍV”≤<Ó s¡Tã÷_j·T‘Y n+fÒ uÛ≤e+:
á yÓTT‘·Ô+ $XÊ«ìøÏ düwæºø£s¡Ô, j·T»e÷ì,
b˛wü≈£î&ÉT, ø£ìô|≥Tº≈£îì ñqïyê&ÉT, eP´Vü≤ s¡#·sTT‘·
πøe\+ n˝≤¢Vt≤ e÷Á‘·y˚T. HêdæÔ≈£î\T $TqVü‰ $T–*q
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
yês¡+‘ê á ‘ÍV”≤<é qT n+^ø£]kÕÔs¡T. ÄK]øÏ ãVüQ
<Ó’y√bÕdü≈£î\T düsTT‘·+ á <äø£Œ<∏ëìï ˇ|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T.
ˇ|ü⁄Œ≈£î+≥THêïs¡T. eTø±ÿ≈£î #Ó+~q ãVüQ<Ó’yêsê<Ûä≈£î\
(eTTÁwæ≈£îÿ\) ˇ|ü⁄Œø√\TqT >∑T]+∫ KTsYÄHé Ç˝≤
n_Ûe]í+∫+~: ªªz Á|üeø±Ô! yê]ì n&É>∑+&ç: Äø±X¯+
qT+N, uÛÑ÷$T qT+N MT≈£î ñbÕ~ÛH=düπ> yê&ÉT me&ÉT?
(MT) $H˚X¯ø°Ô, #·÷ùd X¯ø°Ô me] nBÛq+˝À ñHêïsTT?
ìØ® e yÓ T Æ q <ëqTï+∫ JeeTTqï <ëìï, JeeTTqï
<ëqTï+∫ JeeTT ˝Òì <ëìï rùd yê&Óe&ÉT? ndü©
$X¯«e´edüúqT q&ÉT|ü⁄‘·Tqï yê&Óe&ÉT? ªn˝≤¢Vt≤μ nì
yês¡T sƒ¡ø°eTì n+{≤s¡Tμμ (j·T÷düT|òt 31)
eTs=ø£#√≥ Ç˝≤ nqã&ç+~: ªªuÛÑ÷e÷´ø±XÊ
\qT düwæº+∫q yê&Óe&ÉT? nì yê]q&ç–‘˚, ªn˝≤¢Vt≤μ
nì yêfi¯ó¢ #ÓãT‘ês¡Tμμ(nE®eTsY-38)
y˚s=ø£#√≥ ôd\Mj·Tã&ç+~: ªªá uÛÑ÷$T,
uÛÑ÷$T˝À ñqï<ä+‘ê me]<√ MT≈£î ‘Ó*ùdÔ #Ó|üŒ+&ç?μμ
nì yê]ì n&ÉT>∑T. ªn˝≤¢Vt≤ <˚μ nì yês¡T #ÓãT‘ês¡T.
eTs¡˝≤+≥|ü⁄Œ&ÉT MTs¡T m+<äT≈£î Á>∑Væ≤+#·≥+ ˝Ò<äT?
nì yê]‘√ nqT. Ç+ø± dübÕÔø±XÊ\≈£L, eTôVAqï‘·
yÓTÆq dæ+Vü‰düHêìøÏ n~Û|ü‹ mes¡ì ≈£L&Ü yê]ì
Á|ü • ï+#· T . ªn˝≤¢ V t ≤ μ nì yês¡ T ‘· & É ã &É ≈ £ î +&Ü
dü e ÷<Û ë q$TkÕÔ s ¡ T . eT] n≥Te+≥|ü ⁄ Œ&É T MTs¡ T
Äj·Tq≈£î m+<äT≈£î uÛÑj·T|ü&É≥+ ˝Ò<äT? nì yê]ì
ì\~sTT´μμ (n˝Ÿ yÓ÷$Tq÷Hé : 84, 89)
‘ÍV”≤<Ó ñ\÷Væ≤j·T‘Y:
n+fÒ uÛ≤e+ nìï s¡ø±\ Äsê<Ûäq (Çu≤<ä˝Ÿ)
\≈£î, <ëkÕ´\≈£î, y˚&TÉ ø√fi¯fl≈£î ns¡TΩ&ÉT n˝≤¢V≤t e÷Á‘·yT˚ .
me¬s’Hê ˇø£ Á|ü‘˚´ø£ e´øÏÔ yÓT|ü⁄Œø√dü+ ˝Òø£ n‘·ì
nÁ|üdüqï‘·≈£î >∑Ts¡e⁄‘êy˚TyÓTqqï uÛÑj·T+ ø=B› #˚ùd Á|ü‹
|ü˙ Äsê<Ûqä (Çu≤<ä‘)Y >±H˚ uÛ≤$+#·ã&ÉT‘·T+~. n+<äT
#˚‘·H˚ qe÷CŸ, ñ|üyêdü+, Vü≤CŸ, »ø±‘Y e+{Ï ÁøÏj·T\T
e÷Á‘·y˚T Äsê<Ûäq\T ø±e⁄ ˇø±H=ø£ Á|ü‘˚´ø£ ndæÔ‘·«+
m<äT≥ nuÛÑ´]ú+#·Tø√e≥+, n‘·ì ù|s¡ yÓTTø£ÿø√e≥+,
yÓTT≈£îÿã&ÉT\T rs¡TÃø√e≥+, n‘·ì m<äT≥ ãT~∆>±
#˚‘·T\T ø£≥Tº≈£îì ì\ã&É≥+, n‘·ì #·T≥÷º Á|ü<äøÏåD
#˚ j · T ≥+, n‘· ì dü e Tø£ å + ˝À uÛ Ñ j · T uÛ Ñ ≈ £ î Ô \ qT
Á|ü<ä]Ù+#·≥+, n‘·qT ‘·eTπø<Ó’Hê nqTÁ>∑Væ≤kÕÔ&˚yÓ÷qì
ÄX¯>± ìØøÏå+#·≥+ Ç‘ê´<äT\˙ï Äsê<Ûäq (Çu≤<ä‘Y)
>±H˚ |ü]>∑DÏ+#·ã&É‘êsTT. eT] Ç≥Te+{Ï |üqT\˙ï
ˇø£ÿ&Ó’q n˝≤¢Vt≤ ø√düy˚T #˚j·÷*. Ç<˚ ‘ÍV”≤<Ó ñ\÷
Væ≤j·T‘Y (nsTT‘˚ u≤Vü≤´ ø±s¡ø±\ ø£qT>∑TD+>± Áã‹øÏ
ñqï eTqTwüß\ e<ä›≈£î yÓ[fl, yê] qT+&ç @<Ó’Hê
Ä•+#·≥+, yê] jÓT&É\ $qj·T $qÁeT‘·\qT ø£*–
ñ+&É≥+ e÷Á‘·+ ª‘ÍV”≤<éμ ≈£î $s¡T<ä∆+ ø±<äT). düe÷~Û
|üP» yê´~ÛøÏ ˝ÀqsTTq kÕe÷qT´\T, Á|üeTTKT\T á
ª‘ÍV”≤<Ó ñ\÷Væ≤j·T‘Yμ ˝À wæsYÿ ≈£î ˇ&ç>∑&ÉT ‘·T+{≤s¡T.
Ç≥Te+{Ï Äsê<Ûäq\qT yês¡T düe÷<ÛäT\˝À Kqq+
#˚j·Tã&çqyê] qT<˚›•+∫ #˚düTÔ+{≤s¡T. Ç~ eTTe÷à{Ïø°
wæπsÿ!
‘ÍV”≤<Ó nkÕà e dæbòÕŒ‘Y:
n+fÒ uÛ≤e+ KTsYÄHé eT]j·TT Vü≤BdüT\˝À
n˝≤¢Vt≤ >∑T]+∫ #Ó|üŒã&çq >∑TD>∑D≤\qT, \ø£åD≤\qT
@e÷Á‘·+ eÁø°ø£]+#·≈£î+&Ü, yê{Ï˝À m˝≤+{Ï e÷s¡TŒ\T
#˚s¡TŒ\T #˚j·T≈£î+&Ü j·T<∏ë‘·<∏ä+>± n+^ø£]+#·≥+.
n+fÒ Ä >∑TD>∑D≤\T y˚s=ø£]˝À ≈£L&Ü ñHêïj·Tqï
uÛ≤eq≈£î düT‘·sêeT÷ ‘êMj·T≈£L&É<äT.
ñ<ëVü≤s¡D≈£î: n>√#·s¡ C≤„q+ n˝≤¢Vt≤ >∑TD+, ˝Ò<ë
<ä÷sêq ñqïyês¡T yÓTTs¡ô|≥Tº≈£îHêï, #˚s¡Te˝À ñqï
yês¡T |òsæ ê´<äT #˚dHæ ê n+<ä] >√&ÉTq÷ Äj·Tq $+{≤&ÉT
nH˚~ Ç+ø=ø£ >∑TD+. $X¯«eT+&É\+˝À @<Ó’Hê düπs
#˚j·T>∑\ n~Ûø±s¡+ Äj·Tq≈£î ñ+~ nH˚~ Ç+ø=ø£{Ï.
Ç˝≤+{Ïy˚ nH˚ø±H˚ø£ >∑TD>∑D≤\T Äj·Tq kı+‘·+. eT]
n≥Te+{Ï >∑TD>∑D≤\˝À Á|üeø£ÔH√, e©H√, dü»®qT\H√
#˚s¡Ãsê<äT. ˇø£y˚fi¯ yê]ì ≈£L&Ü düVü≤es¡TÔ\T>± #˚]Ã,
Ä eTVü≤˙j·TT\≈£î ≈£L&Ü n≥Te+{Ï >∑TD≤˝Ò ñHêïj·Tì
uÛ≤$ùdÔ n~ eTTe÷à{Ïø° ªwæπsÿμ ne⁄‘·T+~.
Væ≤<ëj·T‘Y:
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
n+fÒ e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·≥+, ‹qïì
23
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
Á‘√e˝À q&É|ü≥+, >∑eT´kÕúHêìøÏ #˚s¡Ã≥+ nì uÛ≤e+.
Ç<˚ ns¡;˝À dü<äT“¤~∆, düÁ‘˚Œs¡D, ì<äs¡Ùq+>± ≈£L&Ü
n_Ûe]í+#·ã&ç+~. n+fÒ e÷≈£î ãTTEe÷s¡Z+ yÓ’|ü⁄
<äsÙ¡ ø£‘«· + eVæ≤+#·T! Ä e÷s¡+Z ô|’ q&ç#˚ dü<Tä “¤~∆ H=dü>T∑ !!
Ä e÷s¡Z+ô|’ ≈£î düVü≤q düúsTTsê´\qT Á|ükÕ~+#·T !!
‘·<ë«sêH˚ y˚TeTT ˙ Á|üdüqï‘·qT #·÷s¡>=q>∑\eTT nqï~
Bì eT‘·\ãT. eT] á ãTTEe÷s¡Z+ πøe\+ eTìwæ
ãTB∆C≤„Hê\ e\¢, n‘·ì ‘Ó*$‘˚≥\ e\¢ ÁbÕ|æÔ+#·<äT.
<ëìøÏ <Ó’eø£{≤ø£å+ m+‘√ nedüs¡+. á ãTTEe÷s¡Zy˚T
ÇkÕ¢+. Ä e÷sêZHï˚ n+‹eT <Óe’ Á|üeø£Ô (dü\˝¢ ≤¢VQü n˝…V’ ≤æ
edü\¢+) ˝Àø±ìø£ $&ÉeT]à #ÓbÕŒs¡T. Ä e÷sêZìï
bı+<ä ≥ yÓ T ˝≤>√ KTsY Ä Hé eT]j· T T Vü ≤ Bdü T \T
|üPdü>∑T∫Ãq≥T¢>± eTq≈£î $e]düTÔHêïsTT.
<Ó’eø£{≤ø£å+ bı+~qyês¡T:
á ø√e≈£ î #Ó + ~q yê¬ s es√ KTsY Ä Hé
$e]+∫+~. nìïkÕ dü÷sê˝À ù|s=ÿqã&çq≥T¢>±
ªªmes¡ s TT‘˚ n˝≤¢ V t ≤ eT]j· T T Äj· T q Á|ü e ø£ Ô ≈ £ î
$<Û˚j·TT˝…’ ñ+{≤s√ yês¡T (Á|üfi¯j·T~Hêq) <Ó’eø£{≤ø£å+
bı+~q yê]‘√ ñ+{≤s¡ T . n+fÒ <Ó ’ e Á|ü e ø£ Ô \ T,
dü‘·´dü+<ÛäT\T, neTs¡>∑‘·T\T, dü<ä«s¡ÔqT\T. n≥Te+{Ï
yê] düVü≤#·s¡´+ m+‘√ eT+∫~ ø£<ë!μμ (nìïkÕ : 69)
<Ó’yêqTÁ>∑Vü‰ìøÏ bÕÁ‘·T˝…’q yê] á e÷s¡Z+
<Ó’e$<Û˚j·T‘· eT]j·TT Á|üeø£Ô $<Û˚j·T‘·\ e÷s¡Zy˚T ‘·|üŒ
y˚s=ø£ e÷s¡Z+ ø±<äqï dü+>∑‹ ≈£L&Ü á Äj·T‘·T˝À
düŒwüº+>± #Ó|üŒã&ç+~.
ÄÁ>∑Vü‰ìøÏ >∑T¬s’q yês¡T, n|üe÷sêZìøÏ
˝ÀHÓq’ yês¡T:
ÄÁ>∑ V ü ‰ ìøÏ >∑ T ¬ s ’ q yês¡ + fÒ j· T ÷<ä T \T,
n|üe÷sêZìøÏ ˝ÀHÓ’q yês¡+fÒ Á¬ø’düÔe⁄\ì uÛ≤e+. á
$wü j · T +˝À KTsY Ä Hé yê´U≤´‘· \ eT<Û ä ´ m˝≤+{Ï
n_ÛÁbÕj·TuÛÒ<ä+ ˝Ò<äì Çu…ï n; Vü‰‹yéT n+≥THêïs¡T.
(|òü‘·VüQ˝Ÿ KBsY). n+<äTπø ãTTEe÷sêZq q&Éyê\ì
ø√s¡T≈£îH˚yês¡T j·T÷<äT\T, Á¬ø’düÔe⁄\ e÷s¡Z$V”≤q‘·≈£î
<ä÷s¡+>± eTdü\T ø√e≥+ m+‘√ nedüs¡+. j·T÷<äT\
24
e÷s¡ZÁuÛÑwüº‘·≈£î ‘êsêÿD+ @$T≥+fÒ, yêfi¯¢ ‘Ó*dæ ≈£L&Ü
ñ<˚›X¯´|üPs¡«ø£+>± düHêàsêZq q&ç#˚yês¡T ø±s¡T. <Ó’e
yê≈£îÿ\˝À Á|üøÏåbÕÔ\T #˚ùdyês¡T. Á|ü‹ <ëìø° e+ø£\T
ô|fÒ º y ês¡ T . ñC… ’ s Y qT yês¡ T <˚ e ⁄ì ≈£ î e÷s¡ T ì>±
ì\u…{≤ºs¡T. @<˚ì $wüj·÷ìï <Ûäs¡à+ (Vü≤˝≤˝Ÿ) >±H√,
n<Ûäs¡à+ (Vü≤sê+) >±H√ Ksês¡T #˚ùd n~Ûø±sêìï yês¡T
‘·eT Ä#ês¡T´\≈£î, eT‘ê~Ûø±s¡¢≈£î ø£≥ºu…{≤ºs¡T. Çø£
Á¬ø’düÔe⁄\T #˚dæq |òüTÀs¡yÓTÆq ‘·|æŒ<ä+ @$T≥+fÒ, yêfi¯ófl
<Ó ’ e Á|ü e ø£ Ô Vü ≤ Á»‘Y ákÕ n˝… ’ V æ ≤ dü ‡ ˝≤+ Áù|eT˝À
n‹X¯sTT˝≤¢s¡T. Äj·Tìï <˚e⁄ì ≈£îe÷s¡Tì>± Ksês¡T
#˚XÊs¡T. ªÁ‹‘·«+μ (eT÷&ÉT <Ó’yê\ uÛ≤eq) qT düwæº+∫
>∑ + <ä s ¡ > √fi¯ dæ ú ‹ øÏ ø±s¡ ≈ £ î \j· ÷ ´s¡ T . n‘· ´ +‘·
XÀ#· ˙ j· T yÓ T Æ q $wü j · T + @$T≥+fÒ eTTVü ≤ eTà<é
dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤ edü\¢+ nqT#·s¡ düe÷»+˝À düsTT‘·+
Ç≥Te+{Ï njÓ÷eTj·÷edüú HÓ\ø=+≥Tqï~. Á|üeø£Ô |ü≥¢
Áù|e÷‹X¯j·T+‘√ ø=+<äs¡T eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T ‘·eT<Ó’q
XË’*˝À ‘=πøÿ |ü⁄+‘·\T e÷s¡ZÁuÛÑwüº‘·≈£î <ë] rùd˝≤
|ü]D$TdüTHÔ êïsTT. á ø±s¡D+>±H˚ yês¡T ÇVü≤˝Àø£+˝ÀH˚
|üsêuÛÑyêìøÏ >∑Ts¡e⁄‘·THêïs¡T. n˝≤¢Vt≤ yê]ì á
e÷s¡ZÁuÛÑwüº‘·\ ˝Àj·T˝À¢qT+{Ï ãj·T≥ |ü&Éy˚j·TT>±ø£!
bòÕ‹Vü‰ dü÷sê ∫es√¢ ªÄMTHéμ |ü\ø£≥+
n‘·´+‘· eTVü≤‘·÷Œs¡«ø£eTì eTVü≤˙j·T eTTVü≤eTà<é
dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤ edü\¢+ |ü<˚ |ü<˚ ‘êø°<äT #˚j·T≥+
>∑eTHês¡Ω+. n+<äTπø (qe÷E˝À) Çe÷yéT, eTTKÔB\T
Á|ü ‹ ˇø£ ÿ s¡ ÷ ªÄMTHé μ |ü \ ø±*. ªª_>∑ Z s ¡ > ± #˚ ù d
qe÷E\˝À <Ó’eÁ|üeø£Ô dü\¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤ edü\¢+ ôV≤#·TÃ
dü«s¡+‘√ ªÄMTHéμ |ü*πøyês¡T. Á|æj·T düVü≤#·s¡T\T ≈£L&Ü
_>∑Zs¡>± ÄMTHé |ü*πø dü]øÏ eTdæ®<é ÄMTHé X¯ã∆+‘√
Á|ü‹<Ûä«ì+#˚~μμ. (Çu…ï e÷C≤, Çu…ï ø£B∏sY). ÄMTHé
_>∑Zs¡>± |ü\ø£≥+ düTqï‘Y (<Ó’eÁ|üeø£Ô dü+Á|ü<ëj·T+).
Ç~ Á|üeø£Ô Á|æj·TdüVü≤#·s¡T\ Ä#·s¡D ≈£L&Ü. ÄMTHé ≈£î
|ü\T ns¡úÄ\T Çe«ã&ܶsTT. ªÄMTHéμ n+fÒ ‘·<∏ëdüTÔ
n˙, ªz n˝≤¢Vt≤! e÷ ÁbÕs¡úqqT d”«ø£]+#·Tμ n˙, ªe÷
ÄX¯qT n&çj·÷X¯ #˚j·T≈£îμ n˙ uÛ≤e+.
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
‘Ó\TdüTø√yê*‡q ns¡; |ü<ë\T
ns¡uŸ
eT÷~sY
ùwø˘
düøÏÿHé
yÓTTÇHé
ÇkÕsY
ÇyÓTHé
dæ<ë
esê
]C≤®
<äyê«sY(<äTe«sY)
õ<ë›yéT(>∑T<ë›yéT)
$Tìï
$THêïø˘
ø¬ |òt
yÓHé
˝…wt
s√
‘ê˝Ÿ
MTHé(MTqT)
õdü‡sY(≈£î_“sY)
e>∑Z|òt
Çs¡ÿuŸ
q»®˝Ÿ
m–¢dt ¬><é(¬>~)
ÇcÕsê
¬s&ÉsY
‘·]ø˘
düj·÷´sê
eTTø£\bòÕ
eTø£ÔuŸ
‘Ó\T>∑T..
zqsY (j·÷»e÷ì)
sêE
ø£‹Ô
e+≥ bÕÁ‘·\T
m&ÉeT yÓ’|ü⁄
≈£î&ç yÓ’|ü⁄
dæ<ë›HÓ.. Ç>±
yÓqTø£≈£î
‹]–sê
]+>∑Ts√&ÉT¶
eTT+<äT
Çø£ÿ&É
nø£ÿ&É
m˝≤
mø£ÿ&É
m+<äT≈£î
yÓ\T¢
Ç≥T sê
mes¡T
Á_&é®
|üø£ÿ≈£î n|ü⁄
m≈£îÿ
B>∑T
≈£îs=Ã
dæ>∑ï˝Ÿ
¬øyÓTsê
s√&ÉT¶
yêVü≤qeTT(ã+&ç)
»]e÷Hê (ô|ò’Hé)
n|ò”dt
eT‘ê“
Vü≤e÷àyéT
bò˛>¥(ø˘)
‘·Vü≤<é(‘·ôV≤<é)
<äK˝Ÿ
ãÁsê
eT‘êsY
Vü‰sY
ã]‘Y
eTTbÕÔ
düø˝£ Ÿ
u≤|t
ã‘·Ô˝Ÿ
düãsY
ø£*¢
‘·œsY
e÷|òæ(˝≤)
|ò.æ .
#·<ä›|t(ø£<ë›|òt)
#·yéT(ø£yéT)
nøÏ‘Y(e˝≤¢)
C…Hé
ø£_sY
düV≤æ sY
eõ‘Y
kı«j·÷
düTejYT
düTsê
Hê≈£î Äs√>∑´+ dü]˝Ò<Tä
H˚qT Vü≤ôdŒ≥˝Ÿ ≈£î yÓfi≤fl*
m&ÉeT yÓ’|ü⁄≈£î y˚fi¯ófl
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
øÏ#HÓ é
u≤Á‘·TyéT
ô|’q
ÁøÏ+<ä
˝À|ü\
ãj·T≥
es¡¸+
m+&É,y˚&ç
#ê*, #·\¢>±
‘·˝≤|ü⁄#˚$
#ê\T
‘·\T|ü⁄
‹j·TT´
n>∑TeTT
ñ+&ÉT
˝Ò{Ÿ
˝Ò<äT
ñ+~
nã<ä›+
m+‘ê
ì»+>±
eT+∫~
ô|<ä›
∫qï
m≈£îÿe
ø=+#ÓeTT
yÓT*¢>±
‘·«s¡>±
nq eTÁ]<é
m_ s√ eTTdæÔX¯«
s√ ÇcÕsY
25
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
Vü≤CŸ j·÷Á‹≈£î\≈£î dü÷#·q\T...
1. ìj·TeT ìã+<Ûäq\qT H˚s¡TÃø√e≥+:
Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T Vü≤CŸ jÓTTø£ÿ wüs¡‘·T\T eT]j·TT
‘·|üŒì dü]>± Ä#·]+#·e\dæq Ä#·s¡D\T, Vü≤CŸ jÓTTø£ÿ
eT÷\düú+uÛ≤\T eT]j·TT düTqï‘Y $<ÛëqeTT\T |üP]Ô>±
H˚s¡TÃ≈£îì n˝≤¢Vt≤ Ä<˚•+∫q á Äsê<ÛäqqT dü¬s’q
C≤„q+‘√ ñ‘·ÔeT+>± HÓs¡y˚s¡Ã{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê*.
Vü≤CŸ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îH˚ neø±X¯+ ñHêï, ‘Ó\TdüT
ø√e{≤ìøÏ m≥Te+{Ï Á|ü j · T ‘· ï + #˚ j · T ≈£ î +&Ü,
nC≤„q+‘√H˚ @<√ $<Ûä+>± |üP]Ô#˚j·÷\qTø√e≥+
n$y˚ø£+. #˚j·T≈£L&Éì |üqT\T #˚j·T≥+ <ë«sê ‘·|ü⁄Œ\T
»]–, Vü≤CŸ ìØ«s¡´+ ø±e{≤ìøÏ neø±X¯+ ñ+~. Vü≤CŸ
j·÷Á‘· >∑T]+∫ m|æ ùdº{Ÿ Vü≤CŸ ø£$T{° Á|ü#·T]+∫q
Vü≤CŸ ãT˝…¢{ÏHé‘√ bÕ≥T nH˚ø£ |ü⁄düÔø£eTT\T $$<Ûä
uÛ≤wü\˝À n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT. Vü≤CŸ j·÷Á‹≈£î\T
M{Ïì ‘·|üŒìdü]>± #·<äyê*. ‘Ó\TdüTø√yê*. @<Ó’Hê
$wüj·T+ ns¡ú+ ø±ø£ b˛‘˚, ñ˝Òe÷\qT ˝Òø£ C≤„qe+‘·T
\qT dü+Á|ü~+∫ ‘Ó\TdüTø√yê*
2. Vü≤CŸ j·÷Á‘·˝À >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√yê*‡q$:
1. qe÷E düeTj·T+ nsTTq|ü⁄Œ&ÉT, yÓ+≥H˚ #˚düTÔqï
|üì Ä|æ, qe÷E ø√dü+ ‘·j·÷s¡T ø±yê*. qe÷EqT
Ä\dü´+ #˚ùd ˝Òø£ qe÷EqT ìs√~Û+#˚ @ |üì˝ÀqT
n˝≤¢Vt≤ jÓTTø£ÿ X¯óuÛ≤\T ñ+&Ée⁄.
2. MT U≤∞ düeTj·÷\˝À, M\sTTq+‘· m≈£îÿe>±
KTsY Ä Hé |ü s ƒ ¡ q + eT]j· T T ø£ + sƒ ¡ d ü ú + #˚ j · T {≤ìøÏ
Á|üj·T‹ï+#ê*. MTs¡T #·~y˚ Á|ü‹ ˇø£ÿ nø£åsêìøÏ ø£˙dü+
10 |ü⁄D≤´\T \_ÛkÕÔj·TH˚ Vü≤BdtqT eT]∫b˛e<äT›.
3. ‘√{Ï yê]‘√ eT+∫>± Á|üe]Ô+#·+&ç, ñ‘·ÔeTyÓTÆq
|ü<ä∆‹˝À e´eVü≤]+#·+&ç.
4. m≥Te+{Ï Á|üj÷Ó »q+ ø£*–+#·ì nqedüs¡ $wüj÷· \
>∑T]+∫q yê<äq\T, |òüTs¡¸D\T #˚j·Te<äT›. Bì e\q
26
MT neT÷\´yÓTÆq <äTÄ\ düeTj·T+ e<Ûë ne⁄‘·T+~.
n˝≤¢Vt≤ M{Ïì ìùw~Û+#ê&ÉT. dü÷s¡Vt≤ ãKsê 2:197
e#·q+˝À n˝≤¢V≤t Ç˝≤ Á|üø{
£ dÏ Tü HÔ êï&ÉT ªVü≤CŸ düeTj·T+˝À
n‘·&ÉT ø±eT#˚wüº\≈£L, <äTcÕÿsê´\≈£L, |òüTs¡¸D\≈£L
<ä÷s¡+>± ñ+&Ü*. MTs¡T #˚ùd Á|ü‹ |ü⁄D´ø±s¡´+
n˝≤¢Vt≤≈£î ‘Ó\TdüTÔ+~μ. ø±ã{Ϻ Vü≤CŸ j·÷Á‘·ø√dü+
dü+ø£\Œ+(ìj·T‘Y) #˚düT≈£îqï Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T, nìï $<Ûë\
‘·|ü⁄Œ&ÉT e÷≥\qT, |ü<ë\qT |ü\Tø£ sê<äT. Hê\Tø£qT
|üP]Ô>± n<äT|ü⁄˝À ñ+#·Tø√e˝…qT. @<˚ì ø±s¡D+ e\q
n˝≤¢Vt≤ jÓTTø£ÿ <Ûë´q+˝À, düàs¡D˝À Hê\Tø£qT _J>±
ñ+#·˝Òø£ b˛sTTHê, nqedüs¡|ü⁄ e÷≥\‘√ <ëìì _J
#˚j·Te<äT›. Á|ü‹ Vü≤CŸ j·÷Á‹≈£î&ÉT ns¡bòÕ‘Y, MTHê,
eTT»›*bòÕ\˝À düeTj·÷ìï ‘·eT≈£î ÇVü≤|üs¡˝Àø±\˝À
Á|üjÓ÷»q+ ø£*–+#˚˝≤ ÇkÕ¢MTj·T <Ûäs¡à $wüj·÷\T
H˚s¡TÃø√e≥+˝À, ‘√{Ïyê]øÏ düVü‰j·T |ü&É≥+˝À, n˝≤¢Vt≤
jÓTTø£ÿ <Ûë´q+˝À, $$<Ûä Äsê<Ûäq\˝À, qe÷CŸ˝À
|üP]Ô>± >∑&ÉbÕ*. Vü‰ì ø£*–+#˚ $wüj·÷\T, e÷≥\‘√
düeTj·÷ìï e<Ûë #˚j·T≥+ qT+&ç <ä÷s¡+>± ñ+&É+&ç.
5. ÇkÕ¢+ <Ûäs¡à+ Á|üø±s¡+ J$düTÔqï ùdïVæ≤‘·T&ç‘√ Vü≤CŸ
j·÷Á‘· #˚j·T{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+#·+&ç. ‘√{Ïyê]˝À n≥T
e+{Ï e´øÏÔì ø£ìô|{Ϻ yê]‘√ m≈£îÿe>± ñ+&É{≤ìøÏ
Á|üj·T‹ï+#ê*.
6. MT≈£î ‘Ó*dæq $$<Ûä ÇkÕ¢MTj·T ø±s¡´Áø£e÷\ qT+&ç
Á|üjÓ÷»q+ bı+<ä{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê*.
7. MT Á>∑÷|ü⁄ nMTsY nqTeT‹ ˝Ò≈£î+&Ü y˚πs #√≥TøÏ
yÓfi¯fle<äT›. MT≈£î y˚πs #√≥TøÏ yÓfi¯fle\dæq nedüs¡+
@s¡Œ&çq≥¢sTT‘˚, Äs√>∑´+ bÕ&Ó’‘˚, n\dæb˛‘˚, MT Á>∑÷|ü⁄
nMTsY≈£î yÓ+≥H˚ ‘Ó*j·TCÒj·÷*. Bì e\q MT≈£î
‘·«s¡>± düVü‰j·T+ n+~+#·{≤ìøÏ neø±X¯+ ñ+≥T+~.
8. Vü≤CŸ j·÷Á‘· yÓTT<ä˝…’q|üŒ{Ï qT+&ç ‹]– e#˚Ães¡≈£î
bı>∑Á‘ê>∑≥+ (dæ>∑¬s{Ÿ) |üP]Ô>± ìùw~Û+#·ã&çq~.
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
ˇ+≥]>±ñHêï(u≤Á‘·÷yéT˝ÀHÓ’Hê düπs), n+<ä]‘√ ñHêï,
ñ|üjÓ÷–+#·&É+ ‘Ó\TdüTø√yê*. MTs¡T s√E ‹H˚
Á|üj·÷D+˝À ñHêï, ‘·eT ‘·eT f…+{Ÿ\˝ÀñHêï, yÓTT‘·Ô+
ÄVü‰s¡+ ø±≈£î+&Ü kÂB˝À ‹q&ÜìøÏ MTs¡T bÕ¢Hé #˚dTü ≈£îqï
Vü≤CŸ j·÷Á‘·˝À ndü‡\T bı>∑ Á‘ê>∑sê<äT.
ÄVü‰sêìï Ç|üŒ{Ϻ qT+#˚ n\yê≥T#˚düTø√+&ç. Vü≤CŸ
9. $ÁXÊ+‹, $sêeT düeTj·÷\˝À |üP]Ô ìX¯Ùu≤›ìï
ø±´+|t\≈£î yÓ[fl MT nqTe÷Hê\˙ï rs¡TÃø=ì |òæ{Ÿ>±
bÕ{Ï+#ê*.
e⁄+&É+&ç. rdüT≈£îyÓfi≤fl*‡q ã≥º\T, e+≥kÕe÷Á–
10. MT≈£î @<Ó’Hê dü+<˚Vü≤+ ø£*–Hê, @<Ó’Hê düeTdü´
‘·~‘·s¡ edüTÔe⁄\ C≤_‘ê dæ<ä∆+ #˚düTø√+&ç.
e∫ÃHê, @ Çã“+~ ø£*–Hê, MT Á>∑÷|ü⁄≈£î u≤<Ûä´‘·
Vü≤CŸ, ñÁe÷ ìs¡«Væ≤+#·T≥≈£î ‘·q Vü≤˝≤˝Ÿ
eVæ≤düTÔqï <Ûäs¡à Á|ü#ês¡≈£î&çì(<ësTTì) ˝Ò<ë U≤~eTT˝Ÿ
dü+bÕ<äq e÷Á‘·y˚T ñ|üjÓ÷–+#ê*. <Ó’eÁ|üeø£Ô Ç˝≤
VüQC≤®CŸqT yÓ+≥H˚ dü+Á|ü~+#ê*. ÇHê¸n˝≤¢Vt≤ MT≈£î
‘Ó*bÕs¡T. Vü≤˝≤˝Ÿ dü+bÕ<äq‘√ e÷qe⁄&ÉT Vü≤CŸ ø=s¡≈£î
dü¬s’q düVü‰j·T+ ñ‘·ÔeTyÓTÆq Ø‹˝À yÓ+≥H˚ \_ÛdüTÔ+~.
ãj·T\T <˚s¡Tq|ü⁄Œ&ÉT \u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ nì
n˝≤ M\T|ü&Éø£ b˛‘˚ ø£˙dü+ MT‘√ ñqï eTTnñ*¢yéT
Vü ≤ CŸ j· ÷ Á‹≈£ î &É T |ü * øÏ q |ü ⁄ Œ&É T Äø±X¯ + qT+∫
(dü÷|üsYyÓ’»sY) HÓ’Hê dü+Á|ü~+#ê*.
»yêãT>± á ns¡T|ü⁄\T Á|ü‹<Ûä«ìkÕÔsTT. \u…’“ø˘ e
dün<Óø’ ˘ (∫‘·eÔ TT, kÂuÛ≤>∑´+) ˙ <ë] uÛ‘
Ñ ´· + dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ ~.
3. á $wüj·÷\qT eTs¡∫b˛e<äT›:
˙ Á|üj·÷D Ks¡Tà dü«#·Ã¤yÓTÆq~. ˙ Vü≤CŸ |ü$Á‘·yÓTÆq~.
1. MT‘√ bÕ≥T ÇÁVü‰yéT, u…\Tº, düãT“, s¡ã“s¡T #Ó|ü⁄Œ\T,
bÕ|üuÛ≤sêìøÏ <ä÷s¡+>± e⁄+~. ˇø£ y˚fi¯ bÕ|ü|ü⁄ &ÉãT“‘√
≥÷‘Y Áãwt, ≥÷‘Y ù|wüߺ yÓTT<ä˝…’q |üs¡‡q˝Ÿ edüTÔe⁄\T
Vü ≤ CŸ ≈ £ î ãj· T \T<˚ ] ‘˚ \u… ’ “ ø˘ n˝≤¢ V ü Q eTà nì
ˇø£ ∫qï u≤´>∑T˝À düs¡T›≈£îì rdüT≈£îyÓfi¯fl+&ç. Bìì
|ü*øÏq|ü⁄Œ&ÉT Äø±X¯+ qT+∫ »yêãT>± á ns¡T|ü⁄\T
ãdüT‡ ÁøÏ+~ uÛ≤>∑+˝Àì \π>J ÁbÕ+‘·+˝À ñ+#ê*.
Á|ü‹<Ûä«ìkÕÔsTT. \u…’“ø˘ e˝≤kÕ<Ó’ø˘ (e<˚› e<äT›, ˙sêø£
Ç+ø√ ÇÁVü‰yéT eT]j·TT u…\Tº e÷Á‘·+ y˚πs #˚‹ dü+∫˝À
X¯óuÛÑeTT ø±<äT) ˙ <ë] uÛÑ‘·´+ bÕ|ü|ü⁄ kıeTTà‘√ ≈£L&ç
ãdüT‡˝Àì ‘·eT ‘·eT d”≥T ô|’ uÛ≤>∑+˝À ô|≥Tºø√+&ç.
ñ+~. ˙ <ë] Ks¡TÃ\T ‘·|ü⁄Œ&çy˚. ˙ Vü≤CŸ nX¯óuÛÑ+.
2. Vü≤CŸ j·÷Á‘·ø√dü+ Á|ü‘˚´ø£+>± Á|æ+{Ÿ #˚dæq |ü⁄düÔø±ìï
MT‘√ ô|≥Tºø√+&ç.
3. MT‘√ bÕ≥T u≤¢+¬ø≥T¢, |üs¡T|ü⁄\T rdüT≈£î sêe<äT›.
nedüs¡yÓTÆq #√≥ n+<äCÒkÕÔs¡T.
4. Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T ‘√{Ï Á|üj·÷DÏ≈£î&çøÏ M\sTTq+‘·>±
düVü‰j·TdüVü≤ø±sê\T n+<äCÒj·T{≤ìøÏ eTqdü÷Œ]Ô>±
Á|üj·T‹ï+#·+&ç. yês¡T ≈£L&Ü MT˝≤π> n˝≤¢Vt≤ jÓTTø£ÿ
>ös¡e n‹<∏äT\H˚ $wüj·T+ eTs¡∫b˛e<äT›.
4.Vü≤CŸ eTT+<äT #˚j·Te\dæq |üqT\T:
Vü≤CŸ mH√ï XÊØs¡ø£, e÷qdæø£ Çã“+<äT\‘√
≈£L&ÉT≈£îqï Á|üj·÷D+. n+<äT≈£î #ê˝≤ düVü≤q+, z|æø£
nedüs¡+. MT qe÷CŸ #·ø£ÿ~<äT› ø√+&ç. qe÷CŸ˝À,
Vü≤CŸ˝À |ü]ƒ+#·e\dæq <äTyê\qT ø£+sƒ¡düÔ+ #˚düTø√+&ç.
yÓT&çø£˝Ÿ #Óø£|t #˚sTT+#·Tø=ì nedüs¡yÓTÆq eT+<äT\T
Áø£eT+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü yê&É+&ç.
*|òtº, mdüÿ˝Ò≥sY
5. eTTK´yÓTÆq $wüj·T+:
Á>∑÷|ü⁄˝À ãj·T\T<˚]q j·÷Á‹≈£î\+<äs¡÷,
‹]– Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e#˚à es¡≈£î m{Ϻ|ü]dæú‘·T\˝ÀqT
m≥Te+{Ï ø±s¡D+ e\HÓH’ ê düsπ , Á>∑÷|ü⁄qT e<ä\≈£L&É<Tä .
me¬s’Hê ‘·eT <ä÷s¡<˚XÊ\ qT+&ç Vü≤CŸ ø√dü+ e∫Ãq
ã+<ÛäTe⁄\qT, ùdïVæ≤‘·T\qT ø£\yê\H˚ Ä˝À#·q\‘√
ñqï≥¢sTT‘˚, Á>∑÷|t nMTsY≈£î ‘Ó*j·TCÒj·÷*. eTø±ÿ
#˚]q ‘·sê«‘·, Á>∑÷|ü⁄qT e~* y˚πs yê]‘√ >∑&É|ü≥+
|üP]Ô>± ìùw~Û+#·ã&çq~. Ç~ Vü‰J\ ÁX‚j·TdüT‡ø√dü+
˝≤uÛÑ<ëj·Tø£+. meTs¡®˙‡˝À dü+Á|ü~+#·e\dæq e´≈£îÔ\
bò˛qT HÓ+ãs¡T¢ ∫qï ù||üs¡T ô|’ ÁyêdüT≈£îì m\¢|ü⁄Œ&É÷
<ä>∑Zs¡>± ñ+#·T ø√yê*. eT<Ûä´ eT<Ûä´˝À yê]øÏ bò˛qT
#˚dæ MT πøåeTdüe÷#êsê\T ‘Ó*j·TCÒdü÷Ô ñ+&Ü*.
`&Ü.|òü»\T˝≤¢ U≤Hé
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
27
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
13
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
12
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
11
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
10
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
9
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
8
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
7
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
6
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
5
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
4
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
3
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
2
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
\u…’“ø˘ n˝≤¢VüQeTà \u…’“ø˘ \u…’“ø˘ ˝≤ wüØø£ \ø£ \u…’“ø˘ Çqï˝Ÿ Vü≤yéT<ä eìïeT‘· \ø£ e˝Ÿ eTT˝Ÿÿ ˝≤ wüØø£ \ø£
@|æ Vü≤CŸ ãT˝…{ÏHé
1