UNIVERSITEIT ANTWERPEN
Academiejaar
2020-2021
Faculteit Ontwerpwetenschappen
Opleiding conservatie-restauratie
Opdracht
Interpretatie van een historisch recept
Sophie Döppen – s0190674
1077FOWCOR: Techniekgeschiedenis
Dr. Natalie Ortega
Dr. Vincent Cattersel
20/10/2020
Aantal woorden: 3039
1
Inhoudsopgave
1
2
Bronnencontext.................................................................................................................................... 4
1.1
Titel van de bron........................................................................................................................... 4
1.2
Korte titel ..................................................................................................................................... 4
1.3
Link naar de bron .......................................................................................................................... 4
1.4
Datum van publicatie ................................................................................................................... 4
1.5
Land van publicatie ....................................................................................................................... 4
1.6
Stad/dorp/regio van publicatie .................................................................................................... 4
1.7
Brontype ....................................................................................................................................... 4
1.8
Pagina’s ........................................................................................................................................ 4
1.9
Auteur .......................................................................................................................................... 5
1.10
Referentiewerken ......................................................................................................................... 6
1.11
Doelpubliek van de bron .............................................................................................................. 6
Recept/techniekcontext ....................................................................................................................... 7
2.1
Transcribeer het volledige recept ................................................................................................. 7
2.2
Receptvarianten ......................................................................................................................... 10
2.3
Substraat en alternatief substraat .............................................................................................. 10
2.4
Substraattype ............................................................................................................................. 11
2.5
Producttype ................................................................................................................................ 11
2.6
Recept-/techniekcategorie ......................................................................................................... 11
2.7
Recept-/techniektype ................................................................................................................. 11
2.8
Beschrijf de functie(s) van het recept/techniek.......................................................................... 11
2.9
Sensorische
beschrijvingen
van
fysische/chemische
karakteristieken
van
de
materialen/technieken/… ...................................................................................................................... 11
3
Ingrediëntencontext ........................................................................................................................... 12
3.1
Ingrediëntenlijst ......................................................................................................................... 12
3.2
Pre-productie ............................................................................................................................. 12
2
4
5
3.3
Mid-productie ............................................................................................................................ 13
3.4
Post-productie ............................................................................................................................ 13
Opmerkingen en reflecties ................................................................................................................. 15
4.1
Interpretatie ............................................................................................................................... 15
4.2
Relatie ........................................................................................................................................ 15
4.3
Analyse ....................................................................................................................................... 16
Bibliografie ......................................................................................................................................... 17
3
1
1.1
Bronnencontext
Titel van de bron
‘Polygraphice, or, The arts of drawing, engraving, etching, limning, painting, vernishing, japaning, gilding,
&c.’.
1.2
Korte titel
(Imitating) Art Technics. In het vervolg van dit document zal deze verkorte titel worden gebruikt om te
verwijzen naar ‘Polygraphice, or, The arts of drawing, engraving, etching, limning, painting, vernishing,
japaning, gilding, &c.’.
1.3
Link naar de bron
https://archive.org/details/polygraphiceor00salm/page/786/mode/2upVoeg
1.4
Datum van publicatie
MDCCI, vertaling 1701
1.5
Land van publicatie
Engeland
1.6
Stad/dorp/regio van publicatie
Londen, Paternoster Row
1.7
Brontype
De bron bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een traktaat waarin Salmon diverse beeldende
kunsttechnieken uiteenzet. Hij heeft het geschreven als een standaard gids voor de toekomstige
generaties kunstenaars. ‘It is your Countenance of the Work, which will be as a Seal to is, and make it as
a Standart of Truth to succeeding Generations.’ (Salmon, Epistle Dedicatory, 1701) Het tweede deel is
een receptenboek. Het is namelijk vergelijkbaar met een ander bekend receptenboek waarin allerlei
recepten voor kunstenaarsbenodigdheden zijn uitgeschreven genaamd ‘Het secreet-boek vol heerlijke
konsten’ door Carel Baten. (Baten, 1694)
1.8
Pagina’s
Het boek telt 949 pagina’s exclusief de schutbladen.
4
1.9
Auteur
De Engelse William Salmon (1644-1713) had een carrière als schrijver en arts. Salmon had een medische
praktijk waar hij geneeskunde beoefende met medicijnen die hij zelf ontwikkelde. (John Mark
Ockerbloom, 2020)
Zijn collega’s in het medisch vakgebied waren niet overtuigd van Salmons werk. In
het vaktijdschrift ‘The Lancet London: A Journal of British and Foreign Medicine’
wordt Salmon beschreven als een schande voor de medische discipline. ‘In these
days of medical reform I cannot pass over two sturdy old reformers like Salmon and
Culpeper, without digressing to give some notice of their characters. They were as
much wonders of industry and usefulness, as they were conspicuous objects of
collegial obloquy and oppression.’ (Dr. Fosbroke, 1834-1835)
De meeste van Salmons publicaties gaan over medische onderwerpen. Neem
bijvoorbeeld ‘Dr. Salmon's pills, spirit, drops, and balsam’ en ‘The midwife's guide :
Prent van William Salmon, gemaakt
being the complete works of Aristotle’. (De naam ‘Aristotle’ verwijst naar Salmons
in 1687 door Robert White
pseudoniem.)
(White)
‘(Imitating) Art Technics’ behandelt een onderwerp buiten zijn gebruikelijke vakgebied. Zijn medische
boeken zijn gebaseerd op de werken van collega-artsen en zijn ervaringen in de praktijk. Dit is bij
‘(Imitating) Art Technics’ niet het geval. De betrouwbaarheid van deze publicatie wordt hierdoor
twijfelachtig. (John Mark Ockerbloom, 2020).
Salmon kreeg in zijn leven kritiek op zijn commerciële gerichtheid. Hij promootte zijn producten in de
publicaties. ‘It is an excellent balsam differing from that of Peru… but in no way inferior in virtues and
excellency as the several experiments late made of it by several learned physicians in curing diseases have
given sufficient proof.’ (Wear, 2000) Volgens de theorie die wordt beschreven in het boek ‘Knowledge
and Practice in English Medicine ’ zou Salmon schrijven wat de mensen in zijn tijd wilden horen. ‘(…) and
will not appear contradictory to most customer-readers.’ (Wear, 2000) Hieruit kan men afleiden dat geld
verdienen Salmon motiveerde tot het schrijven van (Imitating) Art Technics waardoor de kwaliteit en de
werkzaamheid van de recepten enigszins betwistbaar zijn.
5
1.10 Referentiewerken
In ‘The Postscript’ schrijft Salmon dat hij zich voor het schrijven van ‘(Imitating) Art Technics’ heeft
gebaseerd op ervaringen van mensen uit het vakgebied. Hij schrijft bijvoorbeeld over het hoofdstuk
Dying and staining ‘(…) never any thing of that kind being published in Print to our knowledge before. It
was the Manuscript of an Experienced Dyer, who had practiced that Art above Fifty Years (..)’ (Salmon,
Postscript, 1701).
1.11 Doelpubliek van de bron
Het doelpubliek dat Salmon beoogt met zijn boek (Imitating) Art Technics zijn de ‘toekomstige’
generaties kunstenaars. Hij schrijft namelijk in ‘Epistle Dedicatory’ op pagina 10 dat hij zeker weet dat
wanneer Godfrey Kneller (kunstschilder uit Salmon’s tijd) overtuigd is van zijn werk het boek ‘de
standaard van waarheid’ zal vormen voor volgende generaties kunstenaars. ‘It is your Countenance of
the Work, which will be as a Seal to is, and make it as a Standart of Truth to succeeding Generations.’
(Salmon, Epistle Dedicatory, 1701)
Salmon was zelf geen kunstenaar van beroep en het is derhalve onwaarschijnlijk dat hij alle in het boek
beschreven technieken even goed beheerste. Hij heeft het boek geschreven op basis van manuscripten
en kennis van mensen die in het vakgebied werkten. ‘It was the Manuscript of an Experienced Dyer (..)’
(Salmon, Postscript, 1701, p. 17) Het is te merken dat Salmon niet uit eigen ervaring schrijft. De graad
van detail zoals in het recept ‘Pastes for an Oriental Emerald’ (pagina 787) is op gebied van sensorische
beschrijvingen en technieken ondermaats. Zo spreekt hij ineens van termen zoals ‘cut and polish’ zonder
daar ook maar enige aanwijzing over een soort gereedschap dat of techniek die erbij kan worden
gebruikt.
Salmon’s onervarenheid in het vakgebied, de zeer brede waaier aan onderwerpen die behandeld wordt
en de vage manier waarop hij met termen omgaat, geven aanleiding tot het veronderstellen dat Salmon
ook commerciële motieven had bij het schrijven van dit boek. Dit zou aan kunnen geven dat het de
bedoeling was dat het product zoveel mogelijk potentiële klanten zou aanspreken, niet alleen
kunstenaars.
6
2
2.1
Recept/techniekcontext
Transcribeer het volledige recept
Tabel 1 Titel en transcriptie.
Pastes for an Oriental Emerald.
Chap. 14. Pastes for an Oriental Emerald. 787
C H A P. XIV.
Pastes for an Oriental Emerald.
I. To make an Oriental Emerald.
Fx Of the Paste in cap.5. sect. 22. ℥x. Verdigrise prepared ℥fs. Ferretto of Spain (III cap. 6. sect. 2.)
℥fs. all being in fine Pouder, mix together, put it into a Crucible, cover it with another, lute it and
let it dry : set it in a Glass-house Furnace for 3 days ; and after in the Annealing Furnace for 12
hours : then break the Crucible, and you will find the Mass tinged of a very fine Oriental green
color, which then cut and polish.
II. Another way.
Fx Of our Crystal ℥x. prepared Sal Tartari (in cap. 9. sect. 10.) ℥xss. Crocus Martinis ℥ss. all
being made into a fine Pouder in a Brass Mortar, put i tinto a Crucible, which cover with another,
lute them together, and put them into a Glass-house Furnace for 24 hours ; and then into a an
Annealing Furnace for 12 hours, to cool gradatim : then take it out, cut and polish it, and it will
be a right Emerald.
III. A paste for Oriental Emeralds.
Fx Rock Crystal prepared ( in cap. 9. sect. 9. ) ℥x Minium or red Lead ℥xx. poudred and fearced :
fine Verdigrise well beaten ℥ss. Crocus Martis with Vinegar prepared ( in cap. 6. sect. 7. ) gr.xl.
mix all well together, put it into a strong Crucible able to resist the Fire, leaving an Inch or more
empty : cover it with an Earthen Cover, lute it well and dry it : put it in the hottest place of a
Potters Furnace, and let it stand as long as their Pots : when cold, break the Crucible, and you
will find a very beautiful Emerald, which when Polisht and set in Gold, will surpass in beauty the
true Emerald. You must make Tryal wheter it is a fine and pure enough ; and this you may know
by lifting up the Cover ; if it appears shining, it is well ; if not, you must lute the Cover on again,
and put it into the Furnace as before, till it is throughly boiled and purified : if you break the
Crucible before it is enough, and then put it into another Crucible ,
7
788
Polygraphices.
Lib. X.
Crucicle, your Paste will be painted , discoloured and full of Blisters.
IV. Another deeper Emerald.
Fx. Rock Crystal prepared (in cap. 9. sect. 9.) ℥iv. Minium ℥xiij. Verdigrife prepared ℥ijss.
Crocus Martis ( in cap. 6. sect. 7.) gr.xx. mix well together, and proceed exactly as in the former
section, only here, letting the Matter stand longer in the Fire ; so will you have an excellent
Emerald, wich being set with foil of the same Metal in Gold, will be admirably fine and fair.
V. A fairer Paste for Emeralds.
Fx Rock Crystal prepared ( in cap. 9. sect. 9.) ℥ij. Minium ℥vij. Vergrise gr.xviij. Crocus Martis
gr.x. all being in Pouder, mix it well and proceed as we have directed in sect. 3. Aforegoing ; so
will you have an Emerald fit for small things, but not so hard as the former, because of the
quantity of Lead in it : keep it long in the Fire, that the pale color of the Lead may vanish.
VI. Another fairer Paste for Emeralds.
Fx Rock Crystal prepared ut supra ℥ij. Minium in Pouder ℥vj. fine Verdigrisein Pouder gr. Viij.
Mix all well together, put them into a large Crucible, which cover and lute well, put it into the
same Furnace as before, following the Directions in Sect. 3. Above, Ʋc. This will surpass the
former.
VII. Another Paste very fair.
FX Rock Crystal prepared ut supra ℥iv. red Lead, fine Verdigrise fearced, ana ℥ij. mix all
together, and proceed as in the former sect. 3. leaving the Crucible 36 hours in the Fire : after
which you may cast the melted Mass into a Marble Mold heated, and put it near the Fire to cool
gently ; so will you have a beautiful Emerald, far harder and finer than any of the former,
because it has less Lead.
VIII. An Observation
If you have not a Potters Furnace near at hand, you may contrive one your self, which may hold
20 Crucibles at once, of as many differing Matters and Colors, so that one Labour may serve for
many Works : but in heating your Furnace, you ought to use dry hard Wood, (as in boiling the
Glass) and continue the Fire 24 hours ; in which space your Work ought to be finished, but for
certainty
8
Chap. 15
Pastes for an Oriental Granat.
789
certainty sake, you may continue the Fire for 6 or 8 hours longer, and then it will be boiled
enough ; which being cold, and polished at the Wheel, and set with a foil in Gold, will exceed the
true Oriental Emerald.
9
2.2
Receptvarianten
Het recept is op te delen in zeven varianten. Elke variant is genummerd. De eerste drie varianten
beschrijven technieken om smaragdpasta’s te maken, daarna wordt vervolgd met één variant voor een
donkerder gekleurde smaragdpasta, twee varianten voor een lichter gekleurde smaragdpasta en een
laatste variant voor een zeer lichtgekleurde versie.
De laatste vier varianten vereisen ongeveer dezelfde ingrediënten, echter verschilt de hoeveelheid
waarin ze moeten worden toegevoegd aan iedere variant.
Tabel 2 Overzicht van de verschillende varianten
Recept
Recept
Recept
Recept
Recept
Recept
Recept
variant 1
variant 2
variant 3
variant 4
variant 5
Variant 6
Variant 7
Saturnus
Crystal
Rock Crystal
Rock crystal
Depuratus
Verdigrise *
Sal Tartari
Minium
Minium
Rock
Rock
Rock
crystal
crystal
crystal
Verdigrise
Minium
Red
Lead
(Minium)
Ferretto
Spain *
of
Crocus
Verdigrise
Verdigrise
Martis
Crocus
Verdigrise
Verdigrise
Martis
Crocus
Martis
Azijn
* William Salmon schrijft in het eerste variant van het recept dat Verdigrise en Ferreto of Spain nodig
zijn voor de smaragdpasta. Na materiaalonderzoek ben ik tot de conclusie gekomen dat het allebei
koperacetaat is en dus eigenlijk hetzelfde ingrediënt is.
2.3
Substraat en alternatief substraat
Er wordt in het recept niet duidelijk aangegeven dat de imitatiesmaragd op een specifiek substraat dient
te worden aangebracht. Wel wordt er twee keer gesproken van de schoonheid van de smaragd wanneer
deze op goud wordt aangebracht: ‘will you have an excellent Emerald, wich being set with foil of the
same Metal in Gold, will be admirably fine and fair’ en ‘and set with a foil in Gold, will exceed the true
Oriental Emerald’. (Salmon, Pastes for an Oriental Emerald, 1701) Een alternatief substraat voor de ‘very
10
fair’ variant is volgens Salmon marmer: ‘after which you may cast the melted Mass into a Marble Mold
heated, ’. (Salmon, Pastes for an Oriental Emerald, 1701)
2.4
Substraattype
De substraattypes goud en marmer die worden gesuggereerd door de auteur in het recept zijn beide
relatief hittebestendig en rigide. Daarnaast hebben ze een hoge dichtheid en ze zijn niet erg onderhevig
aan de klimatologische omstandigheden. Het materiaal moet vooral stevig en stabiel genoeg zijn om het
gewicht van de hoeveelheden zware metalen in de smaragdpasta’s te kunnen verdragen. (Salmon,
Pastes for an Oriental Emerald, 1701)
2.5
Producttype
Het recept vermeldt geen specifiek soort producttype waar de smaragd op kan worden aangebracht. De
smaragden zijn vooral bedoeld als decoratief element op substraten zoals marmer en goud. (Salmon,
Pastes for an Oriental Emerald, 1701)
2.6
Recept-/techniekcategorie
Het recept beschrijft een techniek die valt onder de categorie ‘imiteren’.
2.7
Recept-/techniektype
Het recept beschrijft de techniek van het maken van imitatiesmaragd en is daarom onder te brengen in
de discipline imitatie van exotische objecten. In dit geval gaat het om het imiteren van edelstenen.
2.8
Beschrijf de functie(s) van het recept/techniek
De functie van de imitatietechniek is een alternatief bieden voor degenen die echte edelstenen niet
kunnen betalen.
2.9
Sensorische
beschrijvingen
van
fysische/chemische
karakteristieken
van
de
materialen/technieken/…
Salmon is in het recept zeer spaarzaam geweest met sensorische beschrijvingen. Over bijvoorbeeld
geuren die vrijkomen en breukkarakteristieken staat niets vermeld. Hij geeft een korte beschrijving van
kleur en daarnaast beschrijft hij dat een glans gewenst is: ‘’if it appears shining, it is well’’ (Salmon,
Pastes for an Oriental Emerald, 1701) Ook zegt hij dat de meeste smaragdpasta’s, behalve die van
receptvariant 5, redelijk hard zijn ‘’but not so hard as the former, because of the quantity of Lead in it’’
(Salmon, Pastes for an Oriental Emerald, 1701). Het is dan ook moeilijk te bepalen in hoeverre de
fysische eigenschappen van de imitatiesmaragd overeen komen met echte smaragd.
11
3
Ingrediëntencontext
3.1
Ingrediëntenlijst

Verdigrise/ Spaans groen: kleurstof.

Saturnus depuratus pasta: stevige glanzende basismassa.

Kristal : stevige glanzende basismassa.

Sal Tartari: kleurende stof.

Croucus Martis: kleurende stof.

Kwarts: stevige glanzende basismassa.

Rood lood: zorgt voor binding tussen alle ingrediënten en verzacht het geheel.

Azijn: ingrediënt om het Crocus Martis mee te prepareren.
Zie tabel drie voor aanvullende informatie over de gebruikte ingrediënten.
3.2
Pre-productie
Verschillende ingrediënten voor de verschillende smaragdpasta’s moeten voorbereid worden. Voor de
voorbereidingen wordt verwezen naar eerdere hoofdstukken in het boek. Zo moet er voor receptvariant
één Ferreto of Spain worden voorbereid. Salmon maakt dit duidelijk door tussen haakjes naar het
hoofdstuk te verwijzen waar je de aanwijzingen kunt vinden; ‘Ferreto of Spain (in cap. 5. Sect. 22) ℥ss. ’.
(Salmon, Pastes for an Oriental Emerald, 1701) Andere ingrediënten die moeten worden voorbereid zijn:
Sauturnus Depuratus pasta, Sal Tartari, Crocus Martis met azijn en het kwarts.
De voorbereidende stappen zijn meestal noodzakelijk om de ingrediënten in de juiste vorm te kunnen
gebruiken. Al zijn er ook ‘voorbereidende stappen’ die men in het heden minder relevant zal vinden. In
hoofdstuk 5, sectie 22 schrijft Salmon dat je moet oppassen dat het pigment niet vervloekt is door
bijvoorbeeld een bedrogen vrouw, dit zou namelijk mogelijk pijn in de ogen kunnen veroorzaken. ‘But if
on the Mons Veneris shall be found the evil Characters at Sect. 9. It shews the Person tob e unfaithful,
bewithched tot he love of Women, suffering much disgrace, (…) and possibly may receive some hurt in
their Eyes by Iron or Fire .’ (Salmon, Polygraphices, 1701)
Over werktuigen en technieken heeft Salmon niets geschreven.
12
3.3
Mid-productie
De opbouw is bij alle receptvarianten hetzelfde. Je neemt alle benodigde materialen, mengt deze en
stopt ze vervolgens in een smeltkroes die voor minimaal 36 uur in een glashuis- of pottenbakkersoven
gaat. Je hebt hiervoor volgens het recept een pottenbakkers- of glashuisoven, een smeltkroes en een
andere smeltkroes om de eerste mee af te dekken nodig. Salmon beschrijft de minimale benodigdheden
voor het recept. In de praktijk heb je ook werktuigen nodig om bijvoorbeeld de smeltkroes in de oven te
kunnen plaatsen en iets om de ingrediënten mee te mixen.
3.4
Post-productie
De laatste stappen in het proces van smaragdpasta’s maken nadat het mengsel uit de oven komt en is
afgekoeld, zijn het slijpen en polijsten. Salmon schrijft hier bijna niets over. Hij benoemt enkel in sectie
acht van het recept dat men het beste polijst aan ‘het wiel’: ‘which being cold, and polished at the
Wheel, and set with a foil in Gold, will exceed the true Oriental Emerald.’. (Salmon, Pastes for an Oriental
Emerald, 1701) Het slijpen en polijsten zijn noodzakelijk om de smaragd de gewenste vorm en een glad
oppervlak te geven en te laten glanzen. Ten slotte kan men de achterzijde van de smaragd bedekken met
een laagje bladgoud. ‘(…), and set with a foil in Gold, will exceed the true Oriental Emerald.’ (Salmon,
Pastes
for
an
Oriental
Emerald,
1701)
13
Tabel 3 Overzichtstabel van ingrediënten/materialen.
Nummer
Historische
term
zoals
geschreven in
het recept
Triviale naam
Wetenschappelijke naam/formule
Kwantiteit *
Historische
eenheid
Metrisch (g of ml) *
Anorganisch
ss  0.5
(1,3)
ijss 
2.5(4)
gr. viij  8
(6)
ij  2 (7)
x  10 (1)
Ounce (℥)
0.5 * 31.1g = 15.55g (1.3)
2.5 * 31.1g = 77.75g (4)
8 * 31.1g = 248.8g (6)
2 * 31.1g = 62.2g (7)
Ounce (℥)
10 * 31.1g = 311g (1)
x  10 (2)
xss  10.5
(2)
ss –> 0.5 (2)
gr. xx  20
(4)
gr.x  10
(5)
x  10 (3)
iv  4 (4,7)
ij  2 (5,6)
xx  20 (3)
xiij  9 (4)
vj  6 (6)
ij  2 (7)
gr.xl 
40(3)
Ounce (℥)
Ounce (℥)
10 * 31.1g = 311g (2)
10.5 * 31.1g = 326.55g
(2)
0.5 * 31.1g = 15.55g (2)
20 * 0.0648 g = 1.29g (4)
10 * 0.0648 g = 0.65g (5)
1
Verdigrise / Verdigris
Ferreto of Spaans groen
Spain
2
Paste of
Saturnus
Depuratus
Crystal
Sal Tartari
Kristalpoeder
Siliciumdioxide (SiO2)
Anorganisch
Kristal
Kaliumcarbonaat
Siliciumdioxide (SiO2)
Kaliumcarbonaat (KaCO3)
Anorganisch
Anorganisch
5
Crocus
Martis
Crocus Martis
Rood ijzeroxide (FeO)
Anorganisch
6
Rock crystal
Kwarts
Siliciumdioxide (SiO2)
Anorganisch
7
Minium
Rood lood
Lood (II,IV)-oxide (PbO)
Anorganisch
8
Vinegar
(+ Crocus
Martis)
Azijn
Ethaanzuur (CH3-COOH) (+ rood Organisch (+
ijzeroxide FeO)
Anorganisch)
3
4
/ Basis koperacetaat (Cu(CH3COO)2)
Groep
Ounce (℥)
grains
Ounce (℥)
Ounce (℥)
grains
10 * 31.1g = 311g (3)
4 * 31.1g = 124.4g (4.7)
2 * 31.1g = 62.2g (5.6)
20 * 31.1g = 622g (3)
9 * 31.1g = 279.9g (4)
6 * 31.1g = 186.6g (6)
2 * 31.1g = 62.2g (7)
40 * 0.0648g =2.592g (3)
14
*In elk receptvariant wordt een verschillende hoeveelheid van de materialen voorgeschreven. Ik heb in
de kolommen ‘kwantiteit’ en ‘metrisch’ vermeld uit welk receptvariant (getal tussen haakjes) de
desbetreffende maat komt. Bijvoorbeeld ‘xss  10.5(6)’.
Voor het omrekenen van de historische eenheden naar metrische eenheden heb ik me gebaseerd op de
‘Apothecary Weights and Measures Toturial’ van Paul Kiler (parfumeur). Kiler beschrijft in de tutorial hoe
het Apothecary systeem dat in Engeland werd gebruikt tot 1864 verband houdt met het huidige
metrische systeem. (Kiler, 2014) Salmon heeft als Engelsman in het recept in 1701 namelijk de
hoeveelheid van de ingrediënten geschreven in de ‘Apothecary ounce (℥) en grain’. Volgens Kiler is 1℥
31.1 gram en 1 grain 0.0648 gram. (Salmon, Pastes for an Oriental Emerald, 1701) (Kiler, 2014)
4
4.1
Opmerkingen en reflecties
Interpretatie
Alle receptvarianten zijn opgebouwd uit een basis van (rood) lood en of kristal , daar worden kleurende
stoffen zoals verdigrise en Crocus Martis mee gecombineerd. De mengsels moeten altijd langdurig
worden verhit in een smeltkroes, zodat alle ingrediënten samen kunnen smelten. (Salmon, Pastes for an
Oriental Emerald, 1701)
De techniek die Salmon beschrijft in het recept voor het maken van de oriëntaalse smaragd lijkt niet
helemaal betrouwbaar. De combinatie van de aangehaalde materialen zal een kleurige pasta kunnen
vormen. Echter is het twijfelachtig of mensen in 1700 de ovens heet genoeg kregen om het kristal te
laten smelten en deel te laten worden van de pasta, het smeltpunt van kristal is 1400 graden Celsius.
Salmon schrijft bijvoorbeeld dat je het mengsel van receptvariant drie in een pottenbakkersoven bij de te
bakken potten kunt steken. Pottenbakkersovens hebben gemiddeld een temperatuur van rond de 9001300 graden Celsius, wat een te lage temperatuur zou zijn om het kristal in de mengsels te laten
smelten. (Meest gestelde vragen, 2020)
4.2
Relatie
De techniek die Salmon is welbekend in de wereld van de imitatie-edelsteenmakers. Het is een techniek
die vooral in de 17e en 18e eeuw werd gebruikt. De website ‘Britannica’, een Britse online encyclopedie,
schrijft bijvoorbeeld ‘Before 1940 most imitation gems were made from glass with a high lead content.
Such glasses were called paste because the components of the mixture were mixed wet to ensure a
thorough and even distribution. Colourless paste is commonly formulated from 300 parts of silica, 470 of
15
red lead, 163 of potassium carbonate, 22 of borax, and 1 of white arsenic. Pigments may be added to
give the paste any desired colour: chromium compounds for red or green, (…).’. (Paste, 1999)
De opbouw van het recept dat Salmon beschrijft komt overeen met de ingrediënten die door Britannica
zijn beschreven met het verschil dat de receptvarianten van Salmon minder verschillende soorten
ingrediënten bevatten en Salmon gebruikt geen chromium om een groene kleur te creëren
Een artikel op een andere website geschreven door archeologe Judy Jobrack beschrijft ook ongeveer
hetzelfde maakproces voor een imitatie-edelsteen als Salmon: ‘Paste gems are molten leaded glass
pressed into gem-like molds and then polished to look like the real thing. With the better quality pastes,
the facets could even be cut and polished. They were available in any color imaginable by adding metallic
oxides during their manufacture. Their color could also be enhanced or changed by attaching colored foils
to the undersides of the gem.’ (Judy Jobrack, 2016)
4.3
Analyse
Het analyseren van dit historisch recept vond ik een fijne opdracht. Het kiezen van een geschikt recept
vond ik een hele uitdaging. Voor je je onderzoek begint, weet je namelijk nog niet hoe moeilijk je recept
te analyseren gaat zijn. Daarnaast vond ik het ingewikkeld om in te schatten of ik te weinig, genoeg of
juist te veel diepgang in elk onderdeel van de receptanalyse heb verwerkt. Het transcriberen van het
recept zelf vond ik juist weer makkelijker dan verwacht.
Wanneer ik toegang zou hebben tot alle materialen zoals lood, kristal en een oven geschikt voor
smeltkroezen, denk ik dat aan de hand van de analyse in staat zou zijn om het recept te reconstrueren.
Het maakproces bevat slechts enkele stappen: ingrediënten mengen, mengsel in de oven, laten afkoelen,
snijden en polijsten. Op het gebied van gereedschap zou ik dan wel moeten improviseren, omdat Salmon
bijna niets schrijft over gereedschap dat je zou kunnen gebruiken.
16
5
Bibliografie
Baten, C. (1694). Het secreet-boek vol heerlijke konsten. Leeuwarden: Hendrik Rintjes.
Dr. Fosbroke. (1834-1835). Dr. Fosbroke On Invermination. The Lancet, 598.
John Mark Ockerbloom. (2020). William Salmon. Opgehaald van The Online Books Page:
http://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/book/lookupname?key=Salmon%2C%20William%
2C%201644%2D1713
Judy Jobrack. (2016, 09 21). Paste Gems: It’s the Real Thing (Almost!). Opgehaald van Lives&Legacies :
https://livesandlegaciesblog.org/2016/09/21/paste-gems-its-the-real-thing-almost/
Kiler, P. (2014, 01). Apothecary Weights and Measures Tutorial. Opgehaald van PKkperfumes:
http://pkperfumes.com/wp-content/uploads/2014/01/Apothecary-Weights-and-MeasurementsTutorial-rev6-12.pdf
Meest
gestelde
vragen.
(2020).
Opgehaald
van
Pottenbakkerij
de
Mussepot:
http://pottenbakkerijdemussepot.nl/meest-gestelde-vragen/
Paste. (1999, 05 27). Opgehaald van Britannica: https://www.britannica.com/art/assembled-gem
Salmon, W. (1701). Epistle Dedicatory. In W. Salmon, Polygraphice, or, The arts of drawing, engraving,
etching, limning, painting, vernishing, japaning, gilding, &c. : in two volumes (pp. 9-12). Londen:
Printed for A. and J. Churchill ..., and J. Nicholson .
Salmon, W. (1701). Pastes for an Oriental Emerald. In W. Salmon, Polygraphice, or, The arts of drawing,
engraving, etching, limning, painting, vernishing, japaning, gilding, &c. : in two volumes (pp. 787789). Londen: A. and J. Churchill.
Salmon, W. (1701). Polygraphices. In W. Salmon, Polygraphice, or, The arts of drawing, engraving,
etching, limning, painting, vernishing, japaning, gilding, &c. (p. 668). Londen: A. and J. Churchill.
Salmon, W. (1701). Postscript. In W. Salmon, Polygraphice, or, The arts of drawing, engraving, etching,
limning, painting, vernishing, japaning, gilding, &c. (p. 16 ). Londen: A. and J. Churchill.
Wear, A. (2000). Knowledge and Practice in English Medicine, 1550-1680. Cambridge: Cambridge
University Press.
White, R. Guilielmus Salmon Medicinae Professor. The British Museum, Engeland.
17
Wikipedia.
(2020,
11
25).
Pottenbakken.
Opgehaald
van
Wikipedia:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Pottenbakken#:~:text=Aardewerk%20wordt%20bij%20temperatur
en%20tussen%20de%20900%20en%201100%20graden%20gevormd.
Wikipedia.
(2020,
03
05).
William
Salmon.
Opgehaald
van
Wikipedia:
https://en.wikipedia.org/wiki/William_Salmon
18