PDF processed with CutePDF evaluation edition www.CutePDF.com
ѨÙ~å} Ѩ„ÖÏѨO
=ºOQƺ q<À^Œ „ѨãO¨ QÆO
"≥∞kÿ bä =¸ÅO
ǨÏi"≥∂ǨÏ<£ ~°≠Ï
`≥Å∞QÆ∞
*ˇ. ÅH˜∆‡Ô~_ç¤
Ѩa¡+¨~üû
"Õ=∞# ᶜO_Õ+<¨ £
Y@ì~ü HÍHÍ (`≥Å∞QÆ∞ J#∞"å^ŒO)
ǨÏi"≥∂ǨÏ<£ ~°≠Ï
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO (=ºOQƺ q<À^Œ „ѨãO¨ QÆO)
*ˇ. ÅH˜∆‡Ô~_ç¤
Purana Pralapam
J. Lakshmi Reddy
"Õ=∞# ᶜO_Õ+¨<£ 8= „ѨK«∞~°}
"≥Ú^Œ\˜ =Ú„^Œ} : U„Ñ≤Öò 2008
© *ˇ.
ÅH˜∆‡Ô~_ç¤
HÍÑ‘Å∞ : 3000
"≥Å : ~°∂. 100–00
„ѨK«∞~°} : „Ѩ`«∞ʼnõΩ
"Õ=∞# ᶜO_Õ+¨<£
(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ ãì̈_ôã¨i¯Öò)
1–2–365/25/C, ^À=∞ÖòQÆ∂_»,
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞–500 029.
á¶È<£ : 040–27638527
>ÿ̌ÑπÃã\ì̃OQ∑, =Ú„^Œ}:
HõàÏ*’ºu „áêÃããπ „ÃÑ·. eq∞>ˇ_£
1–1–60/5, Psìã‘ „HÍãπ ~À_£û,
=Ú+‘~åÉÏ^£, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£–500 020.
á¶È<£ : 040–27645536
`≥Å∞QÆ∞"åiH˜ "åi É∫^Œú "å~°ã`¨ åfixfl
QÍ_èO» QÍ QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥zÛ# PÖ’K«<åѨ~∞° _»∞,
ѨÅ∞ „ѨÉ∞íè `«fi âßYÅ#∞, ã¨Oã¨Å
÷ #∞,
ÃщõΩ¯ rq`åÅ#∞ ã¨∞ã¨OѨ#flO KÕã#≤
áêÅ<å^Œ‰Ω∆õ _»∞, L^•~°∞_»∞, Ö’HõÇÏ≤ `≥+· ,≤
JO^ŒiH© PѨÙ_Î ∞» , 45 UO_»∞Q¡ Í <å‰õΩ
Ѩ~=° ∞ Pf‡Ü«Ú_»∞, N K≥#∂fl~°∞ PO[<ÕÜ∞« Ô~_çH¤ ˜,
PÜ«∞# 'ã¨ÇϨ ^èiŒ ‡}˜— ¿ãflǨÏje ™È^Œi N=∞u h~°[‰õΩ
D J#∞"å^ŒO
„¿Ñ=∞`À, Jaè=∂#O`À, PáêºÜ«∞`«`À.....
=ÚO^Œ∞ =∂@
HÍ=ºâߢãÎ̈ q<À^•xH˜ K«H¯õ \˜ „ѨfHõQÍ xez# ѨÙ~å} „ѨÖÏѨOÖ’ P^ŒºO`«O
qãÎ̈iOz L#fl q<À^•Oâßxfl QÆ∞iOz =¸Å ~°K~« Ú`« `«# `˘eѨÅ∞‰õΩ (qHõ@Hõq q<À^Œ
„Ѩã¨OQÆO)Ö’ K≥Ñ≤Ê# ^•xfl q∞Oz K≥Ñ¨Ê „Ѩܫ∞uflOK«_»O ^Œ∞™êûǨÏã¨"Õ∞ J=Ù`«∞Ok. K«ÔH¯~°
QÆ∞oÔQÖ’¡ xH˜∆ѨÎ"≥∞ÿ LO_Õ P~ÀQƺHõ~°"≥∞ÿ# B+¨^èŒOÖÏQÍ WO^Œ∞Ö’ L#fl „Ѩɒ^è•Oâßxfl
QÆ∞iOz ~Ô O_»∞ =∂@Å∞ K≥ÑC¨ HÀ=_»"∞Õ ã¨=∞O[ã¨O.
=∞# ѨÓsfi‰õΩÅ |~°∞=Ù =∞# g∞^Œ J=ã¨~åxH˜ q∞Oz LOk. ^•x H˜O^Œ =∞#O
J}˜y áÈ`«∞<åflO. áê`« PKå~åÅ∞, JÅ"å@∞¡, #=∞‡HÍÅ∞ =∞#Ö’ ZO`«QÍ „Ѩ|e áÈ~Ú
L<åflÜ«∞O>Ë âߢã¨Î q*Ï˝#O Pâ◊Û~°ºHõ~°OQÍ ÃÑOá⁄Ok rq`« Ѩikèx =Ú#∞ÃÑ#fl_»∂
ÖË#O`«QÍ qãÎ̈iOz# D ~ÀAÖ’¡ ‰õÄ_® "å\˜x q∞Oz PÖ’zOK«ÖHË õ áÈ`«∞<åflO.
HÍo^•ã¨∞ ZѨC_À K≥áêÊ_»∞ 'ѨÙ~å}q∞`Õº= # ™ê^è∞Œ ã¨~fi° "£∞— („áêp# "≥∞#ÿ O`« =∂„`å#
JO`å „âıÜ«∞㨯~°O HÍ^Œ∞) Jx. 2500 ã¨O=`«û~åʼnõΩ =Ú#∞Ѩ٠|∞^Œ∞ú_»∞ ''"≥Å∞QÆ∞
HÀã¨O hÖ’H˜ h=Ù K«∂ã¨∞HÀ. Z=~À K≥Ñʨ QÍ q#flO`« =∂„`å<Õfl ^Õhfl #=∞‡=^Œ∞.Ì KåÖÏ=∞Ok
#=Ú‡`«∞#flO`« =∂„`å#, „ѨKå~°O KÕã¨∞Î#flO`« =∂„`å# ^Õhfl #=∞‡=^Œ∞Ì. h QÆ∞~°∞=ÙÅ∞,
ÃÑ^ŒÌÅ∞, ÃÑ^ŒÌiHõO K«∂Ñ≤ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O „Ѩ=∂}=∞x K≥Ñ≤Ê#O`« =∂„`å# ^Õhfl #=∞‡=^Œ∞Ì.
`«~°`«~åÅ∞QÍ PK«~°}Ö’ L#flO`« =∂„`å# U ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å#∂ #=∞‡=^Œ∞Ì. h
qK«H}
∆õ ÏkèHÍ~åxfl, q[˝`#« ∞ LѨÜ∂≥ yOz ѨijeOz# `«~åfi`« U^≥<· å h‰õΩ, W`«~∞° ÅO^ŒiH©
HõàϺ}HÍiQÍ `À¿ãÎ ^•xfl ã‘fiHõiOK«∞, PK«~}
° Ö’ ÃÑ@∞ì,—— Jx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞ (HÍÖÏ=∞
ã¨∂„`«O).
=∞# "Õ=∞#
'ã¨HÅõ f~°=÷ ÚÅ#∞ ã¨HÅõ Ü«∞[˝O|∞Å
`«ÅÅ∞ Q˘~°∞QÆ∞‰õΩ#fl Ѷ¨Å=Ú HõÅ^≥?
=∞O„`«[Å=Ú Hõ#fl =∞OQÆe [Å=Ú q∞#fl— Jx,
'q„ѨÙÖˇÖˇ¡ *Ëi "≥„i‰õÄ`«Å∞ ‰õÄã≤
ã¨uѨ`∞« Å#∞ QÆ∂iÛ ã¨=∞‡`«=Ú#
=Ú#∞ =ÚǨ˙~°=Î ÚOK« =ÚO_≥@¡ "≥∂Ãã~å?— Jx,
'Ñ≤~Úº u<≥_»∞ HÍH˜ Ñ≤`«~°∞_≥\Ï¡Ü≥∞~å— Jx, '`«ÅÅ∞ É’_»∞Öˇ#· `«ÅѨÙÅ∞ É’_»∞ÖÏ—
Jx PˆHÑ∆ O≤ z, =∞O„`« q^Œº#∞, =ÚǨ˙~°Î q^Œº#∞, ^è∂Œ ~°Î q^ŒºÅx ZѨC_À `ÕeÛ K≥áêÊ_»∞,
iv
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
™ê=∂#∞ºÅ∞ ‰õÄ_® '=∞O„`åʼnõΩ zO`«HÍÜ«∞Å∞ ~åÖÏÎÜ∂« ,— Jx „ѨtflOz Jq =º~°÷
q^ŒºÅx Kå\Ï~°∞.
J~Ú<å =∞# "åà◊√§ WO`«HÍÅOQÍ KÕã∂¨ Î =zÛO^Õq∞\˜? áêâßÛ`«º ^ÕâßÅ <åq‰õΩÅ∞
cè+¨} ã¨=Ú„^Œ `«∞á¶ê#∞Å <≥^ŒiOz H˘`«Î–H˘`«Î Éèí∂ÉèÏQÍÅ#∞ Hõ#∞Q˘x, „ѨѨOKåkèѨ`«ºO
ã¨OáêkOK«∞‰õΩO@∞#fl ~ÀAÖ’¡ ã¨=Ú„^ŒO ^•\˜ "≥à§◊ _»"∞Õ áêѨ=∞x âßã≤Oz =ÚH˜Î =∂~åæxfl
J<Õfi+≤ã¨∂Î HÍÅ∞ Hõ^ŒÑ¨‰õΩO_® ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞! „ѨѨOKåxfl q∞^䌺 Jx, HõëêìÅ Hõ_»e Jx,
^•xfl ^Õfi+≤OK«_»"Õ∞ Q˘Ñ¨Ê ã¨∞QÆ∞}=∞x ÉèÏqOz Z=Ô~·`Õ Ñ¨Ù\ì̃#ѨÊ\˜ #∞Op "≥∂Hõ∆O HÀã¨O
`«ÑO≤ z áÈ`«∂ LO\Ï~À, "åix „ѨÑO¨ K«O L¿ÑH˜¿∆ ãÎ JO^Œ∞Ö’ `«¿ÑÊ=ÚOk?
JfO„kÜ«∞ â◊‰õΩÎÅÃÑ·# #=∞‡HõO =∞x+≤x `«#Ö’x â◊‰õΩÎÅ#∞ qHõã≤OѨx=fi^Œ∞,
™êfi=ÅOaQÍ Z^ŒQÆx=fi^Œ∞. =∂#= rq`« Ü«∞^ä•~°÷Ѩiã≤÷`«∞Å#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀx=fi^Œ∞.
<≥u
· Hõ qÅ∞=Å#∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀx=fi^Œ∞. J`«x P`«‡qâßfi™êxfl |ÅѨ_x» =fi^Œ∞. D
HÍ~°}OQÍ J`«xÖ’ Hõ~‡° }ºÉèÏ=O, ÉÏ^躌 `åÉèÏ=O Ö’Ñ≤™êÎ~Ú. J^Õ =∞# ^ÕâO◊ Ö’ [iyOk.
ÉèÜ
í ∞« O =Ö’¡, Pâ◊ =Ö’¡, Jâ◊H`
Îõ « =Ö’¡ „Ѩ[Å∞ `«~`
° ~« åÅ#∞O_ç `å=Ú qâ◊fiã≤ã∂¨ Î =ã¨∞#Î fl
^•<Õfl JO\˜ÃÑ@∞ì‰Ωõ x LO@∞<åfl~°∞. "åi PKå~åÅ∞, PÖ’K«#Å∞ =∂~°_O» ÖË^∞Œ . ^ÕxHÔ <· å
HÍ~°ºHÍ~°} ã¨O|O^èOŒ `«Ñʨ Hõ LO@∞O^Œ<Õ q+¨Ü∞« O q㨇iOKå~°∞.
~åǨïHÍÅO, Ü«∞=∞QÆO_»O, "å~°O, =~°̊ºO, ukä, #Hõ∆„`åÅ∞, â◊‰õΩ<åÅ∞, ~°∞„^•Hõ∆Å∞,
*’ºu+¨ºO, "åã¨∞Î âߢã¨OÎ , Éè∂í `«"^·≥ •ºÅ∞, „=`åÅ∞, Ü«∞*Ï˝Å∞... WÖÏO\˜ ÖˇH¯õ ÖË#xfl "å\˜x
áê\˜OK«HõáÈ`Õ HõÅQÆ QÆŠǨxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∂, áê\˜¿ãÎ ã¨∞Y ã¨=∞$^Œ∞úÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`åÜ«∞x
Pâ◊Ñ_¨ ∞» `«∂ rqOKÕ „Ѩ[Å =ºHÎ̃`fi« OÖ’ Ѩ~ånè#`åÉèÏ=O <å@∞‰õΩáÈ~Ú LOk. ã¨=∂[O
=¸ÖÏÖ’¡<Õ K≥^ÅŒ ∞ ÖÏQÍ "åºÑ≤Oz# D ÉèÜ
í ∞« O, ã¨∂Hõ‡∆ OÖ’ "≥∂HõO∆ ™êkèOKåÅ<Õ ^Œ∞~åâ◊
=∂#=Ùx =∂#=`åfi<Õfl ǨÏiã¨∞<Î åfl~Ú. =ºH˜Î q[˝`« qHõãO≤ K«_O» ÖË^∞Œ . JO^Œ∞Hˆ ^Õ=™ê÷<åÖ’¡,
ÉÏÉÏÅ, ã¨<åºã¨∞Å P„â◊=∂Ö’¡ ~°nÌ qѨs`«OQÍ ÃÑiyáÈ`«∂Ok.
^Õâ◊OÖ’ =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞, Jâß„ã‘ÎÜ«∞ ^èÀ~°}∞Å∞ QÆ\ì̃ ѨÙ<åk "Õã¨∞‰õΩO@∞#fl D
Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡–– ''HÀiHõÅ∞#flO`« =∂„`å# HÍ~åºÅ∞ ã≤kúOK«=Ù L^Œºq∞¿ãÎ<Õ ã≤kú™êÎ~Ú.
HÍh g∞~°∞ L^Œºq∞OK«~∞° . g∞ H˘Hõ =∞O„`«^OŒ _»O HÍ"åe. ^•x =∞Ç≤Ï=∞`À XàÁ§OK«‰Ωõ O_®
‰õÄ~˘Ûx J=bÅQÍ ^è#Œ O, ^è•#ºO, ã¨∞YO, ã¨O`«u, P~ÀQƺO, "≥∂HõO∆ Jhfl XˆH™êi
á⁄O^•Å#∞‰õΩO\Ï~°∞. Jk HÍx Ѩx.
''=∞#‰õΩ fÑ≤ HõÅÅ∞ Hõ<Õ JÅ"å@∞Ok. W`«~° ^ÕâßÖ’¡ „Ѩ[Å∞ U =ã¨∞=Î Ù<≥`
· Õ ÉÏǨï|ÅO
`À<À, |∞kú |ÅO`À<À ã¨OáêkOK«∞‰õΩO\Ï~À "å\˜x =∞#O ã¨∞Å∞=ÙQÍ =∞O„`« |ÅO`À<À,
k=º â◊‰Ωõ ÅÎ Hõ$Ѩ`À<À á⁄O^•Å#∞‰õΩO\ÏO. "åà◊√§ áê`åà◊ QÆOQÆ #∞O_ç hà◊√§ ÃÑ·H˜ ÖÏy
Ѩ#∞Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. =∞#O PHÍâ◊ QÆOQÆ ÃÑ·# ^Œ$+≤ì Hˆ O„nHõiOz [ѨO KÕã∂¨ Î LO\ÏO.
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
v
''D ^Œ$HõÊ^äŒO =∂~°O^Õ #= ã¨=∂[ x~å‡}O [~°QÆ^Œ∞. =∞# ѨÓ~åfiKå~åÅ∞,
ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å∞ =∂~åe. "≥Ú`«ÎO =∞# rq`« q^è•#"Õ∞ =∂~åe. âߢã‘ÎÜ«∞ ^Œ$+≤ìx
JÅ=~°K∞« HÀ"åe. JѨC_Õ Ñ¨Ù~Àaè=$kú ™êkèOK«QÅÆ O.
''KÕ`«<≥·`Õ x["≥∞ÿ# ã¨`«º^Õ=Ùx ѨÓlOK«∞, ZHõ¯_≥Hõ¯_≥·`Õ Jã¨`«ºO LO^À, J<åºÜ«∞O
LO^À, "≥∂ã¨O LO^À, ã¨`åºxfl =∞@∞=∂Ü«∞O KÕ¿ã ‰õΩ„@ LO^À, JHõ¯_çH˜ "≥o§ ã¨`º« â◊OYO
ѨÓiOK«∞. „Ѩ[Å#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙ, ã¨=∂*Ïxfl ã¨`«ºÑ¨^äŒO ÃÑ·H˜ fã¨∞ÔHà◊√§. J^Õ x["≥∞ÿ#
ã¨`«º „=`«O. ã¨`åºxfl P~åkèOz#ѨÙ_»∞ ™êkèOK«~åxk Un LO_»^Œ∞,—— Jx „Ѩˆ~Ñ≤ã¨∂Î,
''ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ =¸~°`
ö fi« =∞<Õ ~åǨï=Ù =â◊OÖ’ LOk. ZѨC_»∞ U q^èOŒ QÍ ^•xH˜ q=ÚH˜Î
HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞—— Jx P"Õ^Œ# =ºHõÎO KÕã¨∂Î,
''Ü«∞=∞ ^•fi~°O =^ŒÌ LO_Õ "≥`
· ~« }
° x˜ QÆ∞iOz HÍ^Œ∞ =∞#O PÖ’zOK« =Åã≤Ok. D
rq`«=∞<Õ "≥·`«~°}˜x ^•@_»"≥∞ÖÏQÍ Jx PÖ’zOKåe—— Jx `«Hõ∆} Hõ~°Î"åºxfl QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∂Î
'qHõ@Hõq z<åfl#fl— =ºOQƺO, q<À^ŒO, K«=∞`å¯~°O zOk™êÎ_∞» .
`«# Ǩ™Èº‰õΩÎÅ`À, =∂@Å áê@=O`À, ~°ã¨Ñ¨Ói`«"≥∞ÿ# "åºMϺ<åÅ∞ KÕã¨∂Î, Ç≤ÏO^Œ∂
ã¨=∂[O K«∞@∂ì =¸y L#fl „Ѩu‰õÄÅ â◊‰Ωõ ÅÎ ÃÑ·# q[$OaèOKÕ =∞ǨѨO_ç`∞« _»∞, J`«ºO`«
P^èŒ∞x‰õΩ_»∞, "åy‡ J~Ú# 'qHõ@Hõq z<åfl#fl—#∞ `≥Å∞QÆ∞ áê~î°‰õΩʼnõΩ ѨiK«Ü«∞O
KÕã∞¨ #Î flO^Œ∞‰õΩ KåÖÏ ã¨O`À+¨OQÍ LOk. "≥Ú^Œ@ "≥∞kÿ bä ÉèÏ+¨Ö’ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ Z<Àfl ÉèÏ~°fÜ«∞
ÉèÏ+¨Å áê~ Ωõ Å#∞ JÅiOz# 'qHõ@Hõq— WѨC_»∞ g∞ =ÚO^Œ∞ xeKå_»∞.
=∞# ã¨=∂*Ïxfl xsfi~°ºO KÕã#≤ =¸_è®Kå~åÅ#∞ YO_çOK«_®xH˜ "Õ=∞# „ѨÜ∂≥ yOz#
=ºOQƺ–ѨiǨ™êÅ#∞ =∞~À™êi qxÑ≤OK«_®xˆH D 'qHõ@Hõq— J=`«iOKå_»x `ÀK«_"» ∞Õ
=∂ D „ѨK∞« ~°}‰õΩ „¿Ñ~°}.
`≥Å∞QÆ∞ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ „Ѩã≤kú ÔHH˜¯# '=^Œ~°∞É’`«∞— "庙êÅ X~°=_çh, ã¨=∂[OÖ’
<å@∞‰õΩ#fl =¸_è®Kå~åÅ#∞, Ѩ^Œú`«∞Å#∞, Ǩ㨺™ÈÊù~°HõOQÍ q=∞i≈OKÕ áê#∞QÆO\˜ "åi
[OѶ¨∂Å âߢã≤Î "åyfiÖÏ™êhfl `«ÅѨىõΩ `≥KÕÛ 'qHõ@Hõq z<åfl#fl— Q˘„Ô~^•@∞ „Ѩ=$uÎx
=^Œe, q"ÕHõO`À ã¨`庖ã¨`åºÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅh, =∞# =∞`« âߢ™êÎÅ#∞ JѨC_»Ñ¨C_»∞
â’kèOz, „ѨtflOz HÍÖÏ#∞QÆ∞}OQÍ "å\˜Ö’ =∂~°∞ÊÅ∞ KÕã∞¨ HÀHõáÈ`Õ Jq =∞# ѨÙ~ÀQÆuH˜
J=~À^è•Å∞QÍ =∂~°∞`åÜ«∞x ÃÇÏK«Ûi™êÎ_∞» .
q<À^ŒO, „Ѩɒ^èŒO "Õ∞à◊qOz qHõ@Hõq z<åfl#fl =∞#=ÚO^Œ∞Oz# HÍ=º âߢã¨Î
q<À^•ã¨=O =∞#O^ŒiH© ~°™ÈÖÏ¡ã¨O, K≥·`«#º ã¨∂ÊùiÎ Hõeyã¨∞ÎO^Œ#_»OÖ’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞.
^•xfl P™êfikOK«_®xH˜ ~°ãA
¨ Ö˝ #·ˇ g∞H˜^Õ PǨfi#O!
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞
2–4–2008
vi
K≥#∂fl~°∞ PO[<ÕÜ∞« ~Ô _ç¤
J^茺‰õ∆ΩÅ∞ : "Õ=∞# ᶜO_Õ+¨<£
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ǨÏi"≥∂ǨÏ<£ ~°≠Ï
P^èŒ∞xHõ "≥∞ÿkäb ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ ã¨~Àfi#fl`« ™ê÷#O JÅOHõiOz# ǨÏi"≥∂ǨÏ<£ ~°≠Ï
"≥∞ÿkäb ÉèÏ+¨#∞, ™êÇ≤Ï`åºxfl ѨÅ∞q^è•Å∞QÍ ã¨∞ã¨OѨ#flO KÕâß~°∞. Ǩ㨺 ~°™ê=`å~°OQÍ,
=ºOQƺ 㨄=∂\ò QÍ „Ѩã≤kú ÔHH˜¯# „á⁄ÃѶã¨~ü ~°≠Ï `«# ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ K˘Ñ≤ÊOz# K≥}∞‰õΩÅ
z#∞‰õΩÅ∞, =∂@Å QÍ~°_Åô ∞, K«=∞`å¯~åÅ∞, ^≥#· Ok# rq`«OÖ’x ã¨OÉèÏ+¨}Ö’¡ q∞käÖÏ
"åã¨∞ʼnõΩ ~°™È`«ÊuÎ Hõey™êÎ~Ú. PÜ«∞# J<Õ"å_»∞–– ''[QÆ<åfl@Hõ ã¨∂„`«^è•i P
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å‰õΩ q^Œ∂+¨‰õΩx áê„`« ˆH\Ï~ÚOKå_»<Õ q+¨Ü«∞O <Õ<≥ѨC_»∂ =∞~°∞=ÖË#∞——
Hõà◊ Hõà◊ HÀã¨OHÍ^Œx, rq`«O HÀã¨=∞x, ~°K~« Ú`«‰Ωõ ã¨=∂[O Ѩ@¡ =∞~°∞=~åx ÉÏ^躌 `«
LO^Œx, ™êÇ≤Ï`«ºO L#fl`« <≥·uHõ qÅ∞=Å#∞, ÉèÏ= qѨ¡"åxfl `≥zÛ ã¨=∂[ Ѩi=~°Î#‰õΩ
^ÀǨÏ^ŒO HõeyOKÕ =∞ǨÏ`«Î~°"≥∞ÿ# â◊HÎ̃ Jx #"Õ∞‡ „á⁄. ~°≠Ï `«# 50 UO_»¡ ™êÇ≤Ï`«º
™ê^èŒ##∞ ã¨OѶ¨∞ ã¨O㨯~°}À^Œº=∞OÖ’ XHõ ÉèÏQÆOQÍ H˘#™êyOKå~°∞. #=ºs`«∞Å#∞,
#∂`«# „Ѩ=∂}ÏÅ#∞, P^è∞Œ xHõ ^Œ$+≤xì „Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ\˜,ì áê~ Ωõ xÖ’ PÖ’K«#Å∞ ~ˆ HÔ uÎOK«_®xH˜
~°K«~Ú`«QÍ PÜ«∞# x~°fiÇ≤ÏOz# áê„`«‰õΩ "≥∞ÿkäb ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ Kåi„`«Hõ „áê^è•#ºO
LOk.
„á⁄. ~°≠Ï ~åã≤# 'r=# Ü«∂„`«— J<Õ P`«‡Hõ^ÖŒä ’x H˘xfl ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ P HÍÅO
<å\˜ ™ê=∂lHõ Ѩiã≤`
÷ ∞« ʼnõΩ J^ŒOÌ Ñ¨_`
» å~Ú. XHõ™êi ~å„uѨÓ@ ~°ÇϨ 㨺OQÍ Éè∂í q∞
^Œ∞<åfl_»<Õ JѨ~å^è•xH˜ XHõ „ÉÏǨχ}∞xfl ã¨=∂[O #∞O_ç "≥e"Õ™ê~°@. „ÉÏǨχ}∞_≥#· "å_»∞
Éèí∂q∞ ^Œ∞#fl~å^Œx! D JѨ~å^èŒO ~°∞A=Ù HÍHõáÈ~Ú<å PÜ«∞##∞ "≥e"Õâß~°∞. PÜ«∞#
JѨ~å^è•xH˜ `«y# ^ŒO_»# x~åúiOKÕO^Œ∞‰õΩ XHõ ÃÑ^ŒÌ ѨO_ç`«∞xfl |Ü«∞\˜#∞O_ç Ñ≤eÑ≤¿ãÎ
PÜ«∞# =∞x+≤ "≥∂Ü«∞QÆey#xfl âߢãÎ̈ „QÆO^ä•Å∞ fã¨∞H˘x =KåÛ_»@! =zÛ P „ÉÏǨχ_»∞
KÕã#≤ áêáêxH˜ PÜ«∞# Ñ≤ÅHõ HõuiÎ OKÕ¿ãÜ«∂Åh, 51 ¿ã~°¡ aÜ«∞ºO =O_ç „ÉÏǨχʼnõΩ
=_çO¤ KåÅh f~°∞Ê WKåÛ_»@!
P ~ÀAÖ’¡ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å Q“~°"å~°÷O ^Œ~°ƒùOQÍ =∞Ǩ~åA `«~°Ñ¨Ù#∞O_ç qO^Œ∞Å∞
[iˆQq. XHõ"Ñ·≥ Ù¨ =O@Å∞ `«Ü∂« ~°=Ù`«∂O>Ë =∞~À"≥Ñ· Ù¨ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ ‰õÄ~˘Ûx Pã¨HHΘ ~õ "° ∞≥ #ÿ
q+¨Ü∂« Å QÆ∞iOz K«iÛOK«∞‰õΩ<Õ "å~°@.
XHõ™êi ¢ã‘Î q^Œº QÆ∞iOz K«~Û° [iyO^Œ@. P_»ÑÅ≤ Å¡ ‰õΩ K«^∞Œ =Ù K≥ÑÊ≤ OKåÖÏ =^•Ì?
J<Õk K«~Û° hÜ«∂Oâ◊O. KåÖÏ¿ãѨ٠`«~¯° q`«~å¯Å∞ [iy# `«~åfi`« z=~°‰Ωõ P_»ÑÅ≤ Å¡ #∞
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
vii
Ѩ^OÕ _»¡ =Ü«∞ã¨∞ =~°‰Ωõ =∂„`«"∞Õ K«kqOKåe, P `«~åfi`« K«kqOK«‰Äõ _»^∞Œ , Jx x~°Ü
‚ ∞« O
[iyO^Œ@! D x~°Ü
‚ ∞« OÃÑ·# =Ü«∞ã¨∞Ö’ JO^ŒiHõO>Ë ÃÑ^Œ"Ì å_≥#· =∞Ǩ=∞Ǩϟáê^蕺ܫÚ_»∞
ã¨O`«HOõ KÕâß_»@!
J^Õ q^èŒOQÍ q"åǨxH˜ Hõh㨠=Ü«∞ã¨∞ x~åúiOK«_®xH˜ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ âß~°^•
aÅ∞¡ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì#ѨC_»∞ ^•xfl =ºuˆ~H˜OK«_®xH˜ XHõ ã¨Éèí [iyO^Œ@. XHõ =HõÎ WÖÏ
J<åfl_»∞, ''P_»ÑÅ≤ ¡ 14 ã¨O=`«û~åÅ ^•HÍ ÃÑo§ H͉õΩO_® LO_çáÈ`Õ WHõ P Ñ≤ÅÖ¡ ’ Uq∞
q∞QÆ∞`«∞Ok? =∞# âߢ™êÎÅ#∞ „Ѩ=∂}OQÍ fã¨∞‰õΩO>Ë, P Ñ≤Å¡ `«O„_ç J<ÕHõ qѨ`«∞ÎÅ
áêÅ∞ HÍ=Åã≤ LO@∞Ok! D âß~°^Œ J<Õ P_»k Z=~À QÍh, `«Ñʨ Hõ K≥_áç È~Ú# P_»^·≥
LO@∞Ok. `å#∞ K≥_ç W`«~∞° Å#∞ K≥_Q» ˘\ÏìÅx K«∂ã¨∂OÎ k.——
JѨC_»∞ QÆ∞OѨÙÖ’ #∞Oz XHõ~°<åfl~°∞, ''âß~°^Œ (ǨÏ~°qÖÏãπ) ¢ã‘Î HÍ^Œ∞, ѨÙ~°∞+¨µ_»∞.——
qx WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ =∂\Ï¡_<ç åÜ«∞# =∞iO`« ~Ô zÛáÈ~Ú J<åfl_»@ ''¿Ñ~°∞ z=~° P_»¿Ñ~°∞
LO>Ë D =∞x+≤ ѨÙ~°∞+¨µ_≥ÖÏ JÜ«∂º_»∞?
WHõ K«~Û° =∞`åKå~åÅ #∞O_ç "åºHõ~}
° O kâ◊QÍ ™êyáÈ~ÚO^Œ@!
„á⁄. ~°≠Ï q"åǨÏO `«~åfi`« `«# ÉÏeHÍ =^è∞Œ =Ù`À Hõey# J#∞Éè"í åxfl QÆ∞iOz
WÖÏ ~åâß~°∞ –
<åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅ∞QÍ [iy# ÃÑo§ `«O`«∞Åhfl =Úyã≤# `«~åfi`« J~°ú~å„u
ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞#∞ `À_˘¯x =zÛ# Ü«Ú=u ÃÑo§ ‰õÄ`«∞~°∞#∞ <å QÆkÖ’H˜ `Àã≤ "≥#∞uiy
"≥o§áÈ~ÚOk. ÃÑo§ ‰õÄ`«∞~°∞ JuѨuÎ fQÆÖÏQÍ =Ú_»∞K«∞‰õΩáÈ~Ú JÖψQ LO_çáÈ~ÚOk.
ZO`À „ѨÜ∞« `«flO `«~åfi`« P"≥∞ <À\’¡ #∞O_ç =∂@ ÃÑye =zÛOk. JѨC_»∞ <å‰õΩ
`≥eã≤Ok, P"≥∞ ¿Ñ~°∞ ã¨∞Éèí„^Œ Jh, P"≥∞ P Ñ¨Öˇ¡Ö’ LO_Õ P_»Ñ≤Å¡Å ã¨∂¯Ö’¡ L#flO`«
K«^Œ∞=٠ѨÓiÎ KÕã≤O^Œh, ÃÇ·Ïã¨∂¯Ö’¡ K«^Œ=_®xH˜ ™ê¯Å~ü+≤Ñπ ‰õÄ_® =zÛO^Œh, ã¨∂¯à◊§
WxÃãÊHõì~°∞ |Ǩï=∞uQÍ 'Hõ<åº ã¨∞É’kèx— J<Õ Ñ¨ÙãÎ̈HõO P"≥∞H˜KåÛ_»x.
11 UO_»¡ J=∂Ü«∞Hõ ÃÑo§ ‰õÄ`«∞~°∞`À <ÕxOˆHO =∂\Ï¡_»QÆÅ#∞? Ug∞ qã¨∞QÆ∞
K≥O^Œ‰Ωõ O_® <Õ#∞ x„^ŒáÈÜ«∂#∞. `≥Å"¡ å~°∞*Ï=Ú# Q˘à‹§O fã≤ P"≥∞ ZѨC_»∞ QÆkÖ’#∞Oz
*Ï~°∞‰õΩO^À, <å‰õΩ `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞.
L^ŒÜ«∞O <å‰õΩ "≥∞ʼnõΩ= =KÕÛѨÊ\˜H˜ JѨC_Õ qzÛ# Hõ^ŒO| ѨÙëêÊŠѨi=∞à◊O
QÆkÖ’ xO_ç LOk. ~å„u ÃÑo§ ‰õÄ`«∞~°∞#∞ fã¨∞H˘zÛ<å"≥∞ JѨC_Õ ™êfl#O KÕã≤ KÕuÖ’
viii
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨÓÅ QÆ∞`«∞ÎÅ∞, ÃÑ^•ÅÃÑ·# ã¨#flx z~°∞#=Ùfi`À xÅ|_ç LOk. <å =∞<ÀÉèÏ"åÅ∞ J~°÷O
KÕã∞¨ ‰õΩ#fl P"≥∞ XHõ =ÚxHõ#ºÖÏ <å‰õΩ WÖÏ Ç≤Ï`«=Ù K≥Ñʨ _»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜Oì k – ''WѨC_»∞
P"≥∞ WOHÍ z#fl Ñ≤Ö.¡Ë "≥ÚQÆæ qK«∞ÛHÀ_®xH˜ ZO`« HÍÅO Ѩ_∞» `«∞Ok? 3 ã¨O=`«û~åÅ
`«~åfi`« kfi~åQÆ=∞#O (ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞#∞ HÍѨÙ~åxH˜ ѨOѨ_»O) [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JѨÊ\˜H˜
P"≥∞Ö’ Ü«∞=fi#O qHõã≤ã¨∞ÎOk. WѨC_»∞ h=Ù ‰õÄ_® q^•ºi÷"Õ Hõ^•! =∞#ã¨∞ÃÑ\ì̃ ÉÏQÍ
K«^∞Œ =ÙHÀ. h‰õΩ HÍ=Åã≤Ok h‰õΩ ^˘iˆH ~ÀA =ã¨∞OÎ k. U K≥><Âì̌ å ^•x HÍÅO =zÛ#ѨC_Õ
Hõ^• Ѷ¨eã¨∞ÎOk!——
=∞~À™êi PÜ«∞# Tà’§ XHõ ѨOKåÜ«∞f [iyO^Œ@. ÃÑ^ŒÌ =∞#∞+¨µÅO`å U^À
ÃÑ^ŒÌ =ÚѨC "å\˜e¡#@∞¡ QÆOcè~°OQÍ =ÚMÏÅ∞ ÃÑ\ì̃ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°@. "åà◊§ =∞^茺֒ XHõ
z#fl HÍy`«O =ÚHõ¯ Ѩ_ç LO^Œ@. XHõ ã¨É∞íè º_»∞ Ѩiã≤u
÷ x WÖÏ q=iOKå_»∞ – ''D
L`«~Î O° WHõ¯_Õ Ñ¨@∞ì |_çOk HÍ|\ì̃ ã¨iáÈ~ÚOk. ÖˉΩõ O>Ë ZO`« ÃÑ^ŒÌ J#~°O÷ [iy
áÈÜÕ∞k!—— `«ÅÃÑ·# XHõ ÃÑ^ŒÌ ~°∞=∂Å∞ K«∞@∞ì‰õΩ#fl =∞~À ÃÑ^ŒÌ =∞x+≤ PÜ«∞#∞fl ã¨=∞i÷ã¨∂Î
WÖÏ J<åfl_»@. ''JO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕÇϨ O ÖË^∞Œ , ÖˉΩõ O>Ë J==∂#O`À "≥Ú`«OÎ =∞# Ti
`«ÖË =OyáÈ~Ú LO_Õk. WHõ=ÚO^Œ∞ U P_»ÑÖ≤ Ï¡ WÖÏ KÕÜ∞« ‰õΩO_® *Ï„QÆ`Ϋ Ѩ__» O»
J=ã¨~°O.——
WO`«‰Äõ q+¨Ü∞« "Õ∞q∞@O>Ë H˘`«QÎ Í ÃÑà◊§~Ú# XHõ J=∂‡~Ú `«# Éè~í ‰Î° Ωõ L`«~Î O°
~åã≤, p~° K≥~∞° QÆ∞Ö’ ^•K«∞H˘x áÈã¨∞ì ÉωõΩûÖ’ "ÕÜ∞« _®xH˜ "≥o§O^Œ@! ѨOKåÜ«∞f ã¨É∞íè ºÖ’¡
XHÍÜ«∞# Jk ѨãQ≤ \
Æ ì̃ P L`«~Î O° ÖÏH˘ÛzÛ Ñ¨OKåÜ«∞f =ÚO^Œ∞ ÃÑ\Ïì_∞» . áêѨO P
J=∂‡~Ú áêiáÈ~Ú, ZHõ¯_À ^•‰õΩ¯Ok. P J=∂‡~Ú `«O„_çx Ñ≤eÑ≤Oz PÜ«∞# ÃÑ·#
25 ¿ã~°¡ =Hõ¯Å∞ ^ŒO_»# qkèOKå~°@! JO`Õ HÍHõ "≥O@<Õ P J=∂‡~Úx ã¨∂¯Å∞‰õΩ
ѨOѨ_O» ‰õÄ_® =∂xÊOKå~°@!
aǨ~üÖ’x "≥â· ße lÖÏ¡Ö’ Hõ=ÙÅ, ѨO_ç`∞« Å ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡Oz# ǨÏi"≥∂ǨÏ<£
~°≠Ï (1908–1984) Ѩ\Ïfl qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OÖ’ `«`«Îfiâß„ãÎ̈ „á⁄ÃѶã¨~üQÍ, qÉèÏQÍ^茺‰õ∆Ω_»∞QÍ
`«# =$uÎ rq`«O ™êyOKå~°∞. Hõ^äŒ, #=Å, UHÍOH˜Hõ, P`«‡Hõ^äŒ ÖÏO\˜ J<ÕHõ „Ѩ„H˜Ü«∞Ö’¡
20H˜ ÃÑ·QÍ qt+ì̈ ~°K«#Å∞ KÕâß~°∞.
gi ~°K#« Ö’¡ Jxfl\˜ HõO>Ë Z‰õΩ¯= [<å^Œ~}
° á⁄Ok# ~°K#« D 'ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO—.
WO^Œ∞Ö’ PÜ«∞# XHõ ã¨iH˘`«Î „Ѩ„H˜Ü«∞#∞ ~°∂á⁄OkOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨O"å^Œ â‹·eÖ’
™êy# D ~°K«#Ö’ XHõ "≥·Ñ¨Ù ™êO„Ѩ^•Ü«∞Hõ qâßfi™êʼnõΩ, =∞~À"≥·Ñ¨Ù P^èŒ∞xHõ âߢã‘ÎÜ«∞
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ix
PÖ’K«<å ^èÀ~°}˜H˜ „áêux^茺O =Ç≤ÏOKÕ Ô~O_»∞ q~°∞^Œú áê„`«Å =∞^茺 Pã¨H˜ÎHõ~°"≥∞ÿ#
ã¨O"å^ŒO LOk. *’ºu+¨ºO, PÜ«Úˆ~fi^ŒO, K«O„^Œ„QÆǨÏ}O, „ÉÏǨχ} ã¨O`«~°Ê},
ѨÙ~å}ÏÅ∞, ^Õ=`«Å∞, "≥∂HõO∆ ÖÏO\˜ J<ÕHõ q+¨Ü∂« Å P^è•~°OQÍ [iy# ã¨OÉèÏ+¨}Ö’¡
‰õΩi¿ã Ǩ㨺~°ã¨ =~°O¬ Ö’ QÆ∞k|O_»ÖÏ¡O\˜ ™ê=∂lHõ ^Œ∞~åKå~åÅ`À, ÉèÏ=^•ã¨ºO`À,
J#∞=∂<åÅ`À, ÉèíÜ«∞O`À, ^Œ∞~åâ◊`À, Ñ≤iH˜`«#O`À, HõÅ∞+≤`«"≥∞ÿ# ™ê=∂#º =∂#=Ùx
PÖ’K«<å ^èÀ~°}H˜ ˜ P~ÀQƺHõ~"° ∞≥ #ÿ =∂~°Oæ ÅaèOz# J#∞Éè∂í u =∞#‰õΩ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
ÉèíOQÆ∞=∞`«∞ÎÖ’ qHõ@Hõq z<åfl#fl KÕã≤# „ѨÖÏáêÅ ~°∂ѨOÖ’ ~°zOK«|_ç<å x*ÏxH˜
g\˜Ö’ XHõ Q˘Ñ¨Ê "Õ∞^è•q xt`« ѨijÅ#, „ѨÉÏè q`«O KÕ¿ã Jaè=ºH˜,Î H©Öiˇ y "å`« ÃÑ@ì_O» Ö’
PÜ«∞# QÆ_»∞ã¨∞`«#O, ã¨Ê+ì̈OQÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
XHõ "Õ∞^è•q WÖÏ J<åfl_»∞–– ''g∞‰õΩ g∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O`À U Jã¨O`«$Ñ≤Î, q"å^Œ=Ú
ÖˉΩõ O>Ë =~°=Î ∂# HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® g∞Ö’ ZÖÏO\˜ ã¨$[#jÅ`« ÖË^<Œ Õ =∂@ ‰õÄ_® "åã¨=Î "Õ∞.——
„á⁄. ~°≠ωõΩ `«# ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O`À Jã¨O`«$Ñ≤Î, q"å^Œ=Ú Ô~O_»∂ L<åfl~Ú. JO`ÕHÍ^Œ∞,
Ç≤ÏO^Œ∂ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O x¿ãÎ[OQÍ, x¢+≤¯Ü«∞QÍ =∂iáÈ~ÚO^Œ<Õ ÉÏ^è,Œ ^•x `À@ J_»q
"≥ÚHõ¯Å`À xO_ç áÈ~ÚO^Œ<Õ P"Õ^#Œ ‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ L<åfl~Ú. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞# `«#
Ǩ㨺K«`∞« ~°`#« ∞, =ºOQƺ "≥É· "íè åxfl, q^ŒQ`
úÆ #« ∞, HÍ=ºâߢã¨Î ѨÙ~å}ÏÅ QÆOcè~° J^躌 Ü«∞<åxfl,
Ö’Hõ ѨijÅ##∞, ã¨=∂*Ïxfl K≥·`«#º=O`«O KÕÜ«∞_®xH˜ LѨHõiOKÕ J"≥∂Ѷ¨∞"≥∞ÿ#
PÜ«Ú^è•Å∞QÍ =∞ÅK«∞‰õΩx ™êÇ≤Ï`«º ~°K«# KÕâß~°∞. J~Ú`Õ PÜ«∞# Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«
„QÆO^ä•Å#∞, ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯$ux, q=∞i≈OKå_»x, ѨiǨÏã≤OKå_»x ã¨<å`«# "å^Œ∞Å∞
PÜ«∞# ÃÑ·# ^•_ç KÕâß~°∞. PÜ«∞##∞ f„= q=∞~°≈‰õΩ QÆ∞iKÕâß~°∞. HÍx, D ~°K«#
HõOk# JѨÓ~°fi [<å^Œ~}
° =ÚO^Œ∞ "åi P„QÆÇ¨ "ÕâßÅ∞ ZO`ÀHÍÅO xÅ∞=ÖËHáõ ÈÜ«∂~Ú.
"≥∞kÿ bä ÉèÏ+¨Ö’ 'Y@ì~ü HÍHÍ Hõ `«~O° Q∑— (Y@ì~ü HÍHÍ ÉèÏ= `«~O° QÍÅ∞) ¿Ñ~°∞`À#∞, Ç≤ÏOnÖ’
'Y@ì~ü HÍHÍ— ¿Ñ~°∞`À#∞ "≥Å∞=_ç# D ~°K#« á⁄Ok#O`« MϺu "≥∞kÿ bä ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’
WO`«=~°‰Ωõ U ~°K<« å á⁄O^ŒÖHË õ áÈ~ÚOk. 'Y@ì~ü HÍHÍ— "≥∞kÿ bä ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ z~°Orq.
=„H©H~õ }
° , pHõ\˜ HÀ}ÏÅ J<Õfi+¨}, HÍ=ºâß„ã¨Î q<À^•xH˜ „áê}O Jx QÆ∞~°∞OÎ K«∞‰õΩO>Ë
áê~î°‰õΩʼnõΩ WO^Œ∞Ö’ =∞# âß„ãÎ̈ ѨÙ~å}ÏÅ pHõ\˜ z„`åÅ∞ =∂„`«"Õ∞ L#fl@∞¡, "å\˜Ö’x
"≥Å∞QÆ∞#∞ L¿ÑH˜∆Oz#@∞¡ JxÑ≤OK«^Œ∞. JO`ÕHÍHõ =∞# „áêp# ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å „Ѩâ◊ã≤Ζ
w`åÅ∞ WO`«HÍÅ=¸ KåÖÏ<Õ ~åÜ«∞_»O [iyOk. "å\˜Ö’ H˘O`« ã¨=∞`«∂HõO
fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ WÖÏO\˜ ~°K#« Å∞ J=ã¨~O° .
x
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
=∂#= ã¨=∂[O XHõ r=#k ÖÏO\˜k. #k ã¨∂Å÷ ^Œ$+≤Hì ˜ xâ◊ÛÅOQÍ HõxÑ≤Oz<å
x~°O`«~O° QÍ JO^Œ∞Ö’x h~°∞ =∂~°∞`«∂ „Ѩ"åÇ¨Ï "ÕQOÆ `À =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞`«∂ LO@∞Ok,
^•iÖ’x q∞@ì–ѨÖÏ¡Å∞ J=QÍǨÏ# KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ `«# ^•ix U~°Ê~°∞K«∞‰õΩO@∞Ok. JÖψQ
XHõ ã¨=∂[O `«# X~°=_çÖ’ H˘xfl PKå~åÅ#∞, ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å#∞ U~°Ê~°K∞« ‰õΩO@∞Ok.
"å\˜ J=ã¨~O° fi# `«~åfi`« HÍÖÏ#∞QÆ∞}OQÍ "å\˜x =kÖËã∂¨ Î ÖË^• =∂~°∞Û‰õΩO@∂
=ÚO^Œ∞‰õΩ áÈ`«∞Ok. JÖÏO\˜ =∂#= ã¨=∂*ÏxH˘Hõ K«i„`«, ã¨O㨯$u LO\Ï~Ú. "å\˜
ã¨fi~°∂Ѩ–ã¨fiÉèÏ"åʼnõΩ „Ѩã¨∞Î`« "å~°ã¨∞Å∞ HÍ~°‰õΩÅ∞ HÍ~°∞. J~Ú`Õ Ñ¨Ù\˜ì# „Ѩu"å_»∂
"å~°ã¨`«fiOQÍ =zÛ# qÉèí[# ˆ~YÖ’¡, =sæHõ~°}Ö’¡ ZHõ¯_À XHõ ^ŒQÆæ~° Ѩ_»Hõ =∂#_»∞.
q=∂#O PHÍâ◊OÖ’ L#fl =∞|∞ƒefl KèkÕ OK«∞H˘x ÃÑ·ÃÑ·H˜ áÈ~Ú x~°‡ÖÏHÍâ◊ gkèx
K«∂_»QÆeæ#@∞¡, =∞#O ~åQÆ^ÕfiëêÅHõf`«OQÍ, =∂#=âßG ^Œ$+≤ì`À, Kåi„`«Hõ <ÕѨ^䕺xfl,
ã¨=∂[ xÜ«∞=∂=ox, JO^Œ∞Ö’ =zÛ#, =ã¨∞#Î fl =∂~°∞ÊÅ#∞ ™ê#∞Éè∂í u`À qâı+¡ O≤ z
J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆey`Õ ™ê=∂lHõ rq`«O ™ê=∞~°ã¨ºO`À ™êyáÈ`«∞Ok. JÉèí∞º^ŒÜ«∂xfl
™êkèOK«QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
#n ã¨^Œ$â◊"≥∞ÿ# =∞# ã¨=∂*Ïxfl âß„ã‘ÎÜ«∞ ^Œ$+≤ì`À „áêp#HÍÅO #∞O_ô ^Œi≈Oz
Ǩ㨺O`À "Õ∞à◊qOz „á⁄. ǨÏi"≥∂ǨÏ<£ ~°≠Ï D ~°K«# KÕâß~°∞. áê~î°‰õΩʼnõΩ Wk ZO`À
q<À^•xfl, H˘O`≥·<å q*Ï˝<åxfl ѨOK«∞`«∞O^Œx, P`å‡=Ö’Hõ#‰õΩ LѨHõiã¨∞ÎO^Œx
Ptã¨∞Î<åfl#∞.
'q∞käÖÏ qÉèí∂u—QÍ K≥ѨÊ|_Õ „á⁄. ~°≠Ï#∞ J<ÕHõ ™êÇ≤Ï`«º – ™êO㨯$uHõ ã¨Oã¨÷Å∞
Ѷ¨∞#OQÍ ã¨`«¯iOKå~Ú. ˆHO„^Œ ™êÇ≤Ï`«º JHÍ_≥g∞ `«# ѨÙ~°™ê¯~°O „Ѩ^•#O KÕÜ«∞_»"Õ∞
HÍHõ 'ÉèÏ~°fÜ«∞ ™êÇ≤Ï`«º x~å‡`«—Ö’¡ XHõ~°∞QÍ QÆ∞iÎOz PÜ«∞#ÃÑ·# XHõ "≥∂<À„QÍѶπ
‰õÄ_® „ѨK∞« iOzOk. Ѩ\ÏflÖ’x "≥∞kÿ bä QÀ+≤ª 1983Ö’ PÜ«∞# 75= [#‡k# ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ
Jaè#O^Œ# „QÆO^äOŒ ã¨=∞iÊOzOk.
L^•`«Î ~°K«#Å∞ U ÉèÏ+¨Ö’ ~°zOz#"≥·<å ™ê~°fi^ÕtHõ ™êÇ≤Ï`«º ã¨OѨ^ŒÖ’ ÉèÏQÆ"Õ∞.
|Ü«∞\˜ "≥Å∞QÆ∞, ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ QÍeHÀã¨O =∞#ã¨∞Å `«Å∞ѨÙÅ∞ =∞#O ZѨC_»∂ `≥iKÕ LOKåe.
x~°O`«~°O Ѩi=~°Î# K≥O^Œ∞`«∞#fl ÉÏǨϺ [QÆ`«∞Î#∞, ™êÇ≤Ï`«º ã¨fi~°∂áêxfl, J=QÍǨÏ#
KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ áÈ~Ú#ѨC_Õ U ™êÇ≤Ï`«º"≥∞<ÿ å K≥`
· #« º=O`«OQÍ LO@∞Ok. J#∞"å^Œ ~°K#« Å∞
=∞# ™êÇ≤Ï`«º ã¨=∞$kúx ÃÑOK«∞`å~Ú. H˘`«Î PÖ’K«#Å#∞, ~°K<« ås`«∞Å#∞ „Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ_»`å~Ú.
™êÇ≤Ï`«º, ™êO㨯$uHõ ѨÙ#ifiHÍ™êxH˜, ѨÙ#~°∞r˚=<åxH˜ `À_»Ê_»`å~Ú. `«##∞ K«∂ã≤
`å#∞ =Úiã≤ áÈÜÕ∞ Ѩiã≤u
÷ #∞O_ç ™êÇ≤Ï`åºxfl HÍáê_»`å~Ú.
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
xi
Z<Àfl ÉèÏ+¨Å∞ `«=∞"åxQÍ KÕã¨∞‰õΩ#fl 'qHõ@Hõq z<åfl#fl— WHõ =∞#"å_»∞ ‰õÄ_®
J=Ù`å_»∞. Wk KåÖÏ Ç¨Ïi¬OK«^yŒ # q+¨Ü∞« O.
ѨÙã¨ÎHõOÖ’ J<ÕHõ =º‰õΩÎÅ QÆ∞iOz, q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz qHõ@Hõq KÕã≤# qÅHõ∆}
"åºMϺ<åÅ∞<åfl~Ú. J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ ѨC_»∞ JO^Œ∞HÀ_®xH˜ Jq J#∞=ÙQÍ LO_®Å<Õ L^ÕâÌ º◊ O`À
z=~° J#∞„Hõ=∞}˜H#õ ∞ KÕ~åÛ#∞.
ã¨O㨯$`«OÖ’ áêO_ç`º« O ÖËx"å~°∞ ‰õÄ_® D HÍ=ºâߢãÎ̈ q<À^ŒOÖ’ ѨÓiÎQÍ áêÅ∞
ѨOK«∞HÀQÆÅQÍÅ<Õ L^ÕâÌ º◊ O`À KåÖÏ KÀ@¡ <å‰õΩ `≥eã≤#O`« =~°‰Ωõ áê^ŒÑi‘ Hî Öõ ’¡ q=~åÅ∞,
„ÉÏÔH@¡Ö’ ã¨~°àÏ~å÷Å∞ ‰õÄ_® KÕ~åÛ#∞. Wq ѨO_ç`«∞Å ~°™ê™êfi^Œ#‰õΩ JO`«~åÜ«∞O
HõeyOK«=x Ptã¨∞<Î åfl#∞.
D J#∞"å^•xH˜ ˆH`«∞ qâ◊fi<å^äŒÔ~_ç¤, `ÀÖË\˜ [QÆ<À‡Ç¨Ï<£~å=Ù, nq ã¨∞Éσ~å=Ù,
=∞^èŒ∞~åO`«HõO #ˆ~O„^Œ, ^•ã¨i J=∞ˆ~O„^Œ, ÉèÏ㨯~ü Éèí\òì QÍ~°∞¡ ZO`À L`åûǨÏO`À
`«=∞ ã¨ÇϨ HÍ~°O JOkOKå~°∞. "åiH˜ <å Hõ$`«[`
˝ åaè=O^Œ#Å∞.
*ˇ. ÅH˜∆‡Ô~_ç¤
xii
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ã¨=∞~°Ê}
Z=iÔH·`Õ.....
HÍ=ºâß„ã¨Î q<À^Œ ~°ã=¨ ~°O¬ Ö’ =~°|¬ ∞∞`«∞=Ù "Õ∞Ѷ∂¨ Å #∞O_ç *ÏÅ∞"åˆ~ `˘ÅHõi z#∞‰õΩÅ
PǨ¡^ŒO „áêÑ≤Îã¨∞ÎO^À, Ǩã¨Ñ¨iǨ™êÅ QÆ∞ÖÏc[Å [Å∞¡Ö’¡#∂, =ºOQƺѨ٠ѨÅ∞~°OQÆ∞Å
zK«∞Û|∞_»¡Ö’¡#∂ =ã¨O`À`«û= LÖÏ¡ã¨O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À,
Z=i<≥·`Õ.....
^Õ="å}˜ Ü≥ÚHõ¯ HÍ=º ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ qHõã≤Oz# â◊`«^Œà◊ Hõ=∞ÖÏÅÖ’x =∞^èŒ∞–
=∞Hõ~°O^ŒO =∞`≥ÎH˜¯# `«∞"≥∞‡^ŒQÍ =∂ˆ~Ûã¨∞ÎO^À,
Z=Ô~·`Õ.....
JÅOHõ$`« QÆ^Œº=∞<Õ ÔH·^ŒO_»`À#∂, Ѩ^Œº=∞<Õ Ñ¨Ù+¨ÊǨ~°O`À#∂, K«OÑ¨Ó J<Õ
K«OѨHõ=∂Å`À#∂, `«∞ëê~°Ç¨~°^èŒ=à◊ "åˆQÌqx JÅOHõi™êÎ~À,
Z=i =Ú~°oÖ’<≥`
· .Õ ....
ã¨^ºŒ ó™êfl`« ѨÜ∞≥ º^Œ#∞ ~Ô Ñ¨~Ô Ñ¨ÖÏ_çOKÕ =∞ÅÜ«∞=∂~°∞`« `«~O° QÍÅ∞ =∞^è∞Œ K«ÛOù ^Œ ~åy}©
ã¨fi~åÅ∞ xOѨÙ`åÜ≥∂,
Z=i áê~°^Œ~°≈Hõ ^Œ$+≤ì.....
=ºO[# J<Õ #∞#∞"≥∞`«Îx Ѩ@∞ì P=~°}Ïxfl KèÕkOz ÉèÏ"åO`«~°OQÆO ^•HÍ
KÕiáÈ`«∞O^À,
Z=iÔH·`Õ.....
"åyfiÖÏã¨O +¨~|° `«∞Î QÍ¡ã∞¨ HõO>Ë `«‰Ωõ ¯= fÑ≤ JxÑ≤OK«^À, ѨÙÅ¡QÍ, uÜ«∞ºQÍ, HÍ~°OQÍ
LO_Õ =∂@Ö’¡ fѨÙ, ѨÙÅ∞ѨÙ, HÍ~°O Hõeã≤# K«\©fl =∞*Ï =KÕÛã¨∞ÎO^À,
Z=Ô~·`Õ.....
'qѨs`«∞—Öˇ· ‰õÄ_® 'ã¨~°ã¨∞—Å∞QÍ<Õ LO\Ï~À, JÖÏO\˜ ã¨Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅ∞, ~°ã¨A˝Å∞,
QÆ∞}„QÍǨïÅ∞ J~Ú# áê~ Ωõ ʼnõΩ 'qHõ@Hõq =ºOQƺ q<À^Œ „ѨãO¨ QÆO— P^Œ~O° `À, „¿Ñ=∞`À,
L`«¯O~î°`À ã¨=∞iÊã¨∞Î<åfl#∞.
ǨÏi"≥∂ǨÏ<£ ~°≠Ï
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
xiii
qHõ@Hõq q<À^Œ „Ѩã¨OQÆO!
'HÍ=ºâßG q<À^Õ# HÍÖ’ QÆKÛ« uù nè=∞`å"£∞—
'q"ÕH=õ O`«∞Å HÍÅO HÍ=ºâߢãÎ̈ q<À^ŒOÖ’ QÆ_zç áÈ`«∞Ok—
ã¨O㨯$`«OÖ’ HÍ=ºâßG q<À^•xH˜ ã¨O|OkèOz# Jã¨OYº ~°ã¨^è•~°Å∞
„Ѩ=Ç≤Ïã¨∞Î<åfl~Ú. "å\˜H˜ JѨÓ~°fi ÉèíOy=∞Å∂ L<åfl~Ú. XHõ\˜ K«OK«Å ÃãÅÜÕ∞~°∞ ÖÏQÍ
x‰õΩ¯`À ™êyáÈ`«∂O>Ë, =∞~˘Hõ\˜ =~å¬HÍÅOÖ’ á⁄Oy áêˆ~ QÆOQÆ ÖÏQÍ J_»∞H¤ @
õ Åì #∞
`≥OKÕã¨∂Î LO@∞Ok. =∞~˘Hõ\˜ ZQÆã≤Ѩ_Õ ã¨=Ú„^ŒO ÖÏQÍ `«# L`«∞ÎOQÆ `«~°OQÍÅ`À
^•Ñ¨ÙÖ’ L#fl ã¨=∞™êÎhfl =ÚOK≥`∞« `
Î ∂« LO@∞Ok. XHõ KÀ@ ~°ãO¨ á⁄OQÆ∞ LO>Ë, =∞~ÀKÀ@
=ºOQƺѨ٠|∞_»QÅÆ ∞O\Ï~Ú. XHõKÀ@ Ǩ㨺 _ÀeHõÅ∞O>Ë =∞~ÀKÀ@ ѨiǨ㨠„Ѩ"åǨÏO
LO@∞Ok. XHõ KÀ@ âߢ™êÎÅ ÃÑ·# =ºOQÀº‰õΩÅÎ =~°O¬ ‰õΩ~°∞ã¨∂OÎ >Ë, =∞~ÀKÀ@ HÍ"åºÅ`À
ѨiǨã¨O ™êQÆ∞`«∂O@∞Ok. XHõ™êi "Õ^ŒÑ¨Ù~å}ÏÅÃÑ·# K«`«∞~À‰õΩÎÅ∞ #_»∞ã¨∂Î LO>Ë,
=∞~À™êi ^Õ=`«Å QÆ∞iOz# Ѩ~åK«HÍÅ∞, =∂@Å qã¨∞~°∞¡ ™êQÆ∞`«∂O\Ï~Ú. XHÀ¯™êi
ÉèíQÆ=O`«∞x`À ‰õÄ_® K≥}∞‰õΩÅ∞, Kè«Ö’‰õΩÎÅ∞, ZHõÃãHͯÅ∞, K«=∞`å¯~åÅ∞, "ÕàÏHÀàÏÅ∞
™êQÆ∞`«∂O\Ï~Ú. D q<À^Œ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xH˜ „áê}=O`«"∞≥ #ÿ „ѨfHõ 'qHõ@Hõq z<åfl#fl.—
PÜ«∞# HÍ=º âߢ™êÎÅ K«~Û° Ö’ b#"≥∞ÿ LO\Ï_»∞, `«# "åÔQfi· z„u ^•fi~å K«=∞`å¯~°O
ã¨$+≤ì™êÎ_»∞.
qHõ@Hõq z<åfl#fl ZѨC_»∂ P#O^Œ _ÀeHõÖ’¡ TQÆ∞`«∂ LO_Õ =∞x+≤ . ÉèOí QÆ∞ ~°ãO¨
`«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞, P#O^Œ q<À^•Å =~°¬O ‰õΩiÑ≤™êÎ_»∞. ÉèÏ= `«~°OQÆOÖ’
b#"≥∞ÿ#ѨC_»∞ J^Œ∞ƒù`« ~°ã¨ ^è•~°<Õ „Ѩ=Ç≤ÏOѨ KÕ™êÎ_»∞. PÜ«∞# ^Õxh ÖˇHõ¯KÕÜ«∞‰õΩO_®
`«i¯OKÕ =ºHÎ̃. âßGK«~Û° Ö’ Z=iH© Ug∞ ~å~Úfe=fi_»∞. ~å=Úx J`«QÎ Íi Ti (q∞käÅ)
"å_»∞ HÍ=_»O =¸ÖÏ# `«# ѨiǨ㨠ÉÏ}ÏÅ∞ PÜ«∞# ÃÑ·# ã¨OkèOK«_O» ‰õÄ_® `«#
[#‡Ç¨Ï‰õΩ¯ J#∞‰õΩO\Ï_»∞. JÖÏO@ѨC_»∞ W`«~∞° Å#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ÖˇH¯õ ÃÑ_»`å_»∞? PÜ«∞#
Z=ix Ѩ@∞ì‰Ωõ O>Ë "åà◊§#∞ =ºOQƺO Ü≥ÚHõ¯ ~°ãO¨ , ~°OQÆ∞, ~Ô O_çO\˜ Ö’#∂ =ÚOKÕ™êÎ_∞» .
PÜ«∞# Ǩ㨺ÅǨÏiÖ’ Ѩ_ç âߢ™êÎÅ∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞, ã¨fi~°æO, #~°HõO, áêѨO, ѨÙ}ºO JxflO\˜
<ÒHõÅ∞ „H˜O^Œ∞g∞^Œ∞Öˇ· áÈ`«∂O\Ï~Ú. =ºOQƺ–q<À^•Å "≥Å∞¡=Ö’ ÃÑ^ŒÌ–ÃÑ^ŒÌ ^Õ=`«ÖË
H˘@∞ì‰õΩ áÈ`«∂O\Ï~°∞!
» å_»∞.
Hõc~°∞^•ã¨∞ ÖÏQÍ<Õ1 qHõ@Hõq z<åfl#fl Ö’Hõ qâßfi™êxH˜ q~°∞^ŒOú QÍ =∂\Ï¡_`
PÜ«∞# =∂@Å∞ XHõ ^•xfl q∞Oz =∞~˘Hõ\˜ qz„`«OQÍ, qÅHõ}
∆ OQÍ LO@∂ =∞#Å∞fl
K«H`
˜ ∞« efl KÕ™êÎ~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ––„|ǨχKå~°∞Å∞ "Õ^•Å∞ K«^Œ= ‰õÄ_»^Œ∞. ã¨f™êq„u
1. "Õ=∞# ÖÏQÍ ‰õÄ_® (J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞)
xiv
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ÖÏO\˜ Ѩu„=`«Å Hõ^äŒÅ∞ Hõ#ºÅ KÕuH˜=fi~å^Œ∞. ѨÙ~å}ÏÅ∞ ‰õΩ@∞O|O Ö’x ¢ã‘ÎʼnõΩ
`«y#q HÍ=Ù. ^Œ∞~°æ Hõ^Œä P_»OQÆ∞Å∞ ~åã≤# Hõ^.Œä ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ NHõ$+¨µ_‚ ∞» J~°∞#˚ ∞}˜‚ ÃÑ_»^•i
Ѩ\˜ìOKå_»∞. ^Œ~°≈# âߢ™êÎÅ ~°K«# `å_»∞#∞ K«∂ã≤ [iyOk. x["≥∞ÿ# „ÉÏǨχ}∞Å∞
q^ÕâßÖ’¡<Õ L<åfl~°∞. =∞# =¸~°ö`åfixH˜ =ÚYºHÍ~°}O ѨÙ~ÀÇ≤Ï`« =~°æ"Õ∞. ÃÑ~°∞QÆ∞,
J@∞‰õΩÅ∞, K«ÔH¯~° D=¸_»∞ ™êOYº ^Œ~°≈#OÖ’x „uQÆ∞}ÏÅ∞. ã¨fi~°æO "≥àıÎ ^èŒ~°‡O
„Éèí+¨µì Ѩ\˜ìáÈ`«∞Ok!
D q^èOŒ QÍ qHõ@Hõq z<åfl#fl ÉèOí QÆ∞ =∞`«∞ÖÎ ’ ~°OQÆ∞–~°OQÆ∞Å zK«∞Û|∞_»∞¡ ¿ÑÅ∞ã¨∂Î
LO\Ï_»∞. PÜ«∞# ™È=∞~°™êxfl ÉèOí QÆ∞ ~°ãO¨ Jh, PÜ«Ú~ˆ fi^Œ „QÆO^ä•xfl =∞ǨHÍ=º=∞h
~°∞A=Ù KÕ™êÎ_»∞! ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ XHõ™êi ÃÑ^Œ<å#fl#∞ KÕã¨∞‰õΩO>Ë =∞~À™êi qÜ«∞ºO‰õΩxQÍ
KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï_»∞! XHõ™êi PÜ«∞#∞fl <åÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ ~°∞A=Ù KÕ¿ãÎ, =∞~À™êi „Ѩu<åÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ
~°∞A=Ù KÕ™êÎ_∞» ! ëÈ_»â’ѨKå~åÅ`À ‰õÄ_ç# ѨÓ[#∞ UHÍOH˜Hõ <å@HõOQÍ ÉèÏq¿ãÎ =∞#‡^ä∞Œ }˜‚
Jã¨Öˇ·# ã¨$+≤ìHõ~°ÎQÍ ÉèÏq™êÎ_»∞! LѨx+¨`«∞ÎÖ’¡ PÜ«∞#‰õΩ q+¨Ü«∂#O^ŒO, "Õ^Œ–"Õ^•O`åÖ’¡
"å=∞=∂~°Oæ , ™êOYº ^Œ~≈° #OÖ’ qѨs`« ~°u, g\˜ ^Œ$âߺÅ∞ QÀK«i™êÎ~Ú. PÜ«∞# `«#
`«~°¯‰õΩâ◊Å`«`À áêu„=`åºxfl =ºaèKå~°OQÍ#∂, "Õâ◊º#∞ ã¨uQÍ#∂ ~°∞A=Ù KÕ™êÎ_»∞!
qHõ@Hõq z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ q_»∂~¤ O° QÍ L#fl@¡xÑ≤OKÕ U =∂@ =∂\Ï¡_<ç å, ^•xfl
~°∞A=Ù KÕÜ«∞‰õΩO_® =^ŒeÃÑ@ì_»∞. q<Õ"åà◊§#∞ `«# `«~°¯*ÏÅOÖ’ zH˜¯OK«∞H˘x
JÜ≥∂=∞Ü«∞OÖ’ Ѩ_»"ÕÜ«∞_»O PÜ«∞#‰õΩ#fl Q˘Ñ¨Ê ã¨~°^•. XHõ z„`«O Ü≥ÚHõ¯ ã≤÷ux
PÜ«∞# ZÖÏ u¿ÑÊ™êÎ_O» >Ë ^•x=Å¡ =Ú#∞Ѩ٠K«∂ã≤# "≥Ú`«OÎ ^Œ$â◊º"Õ∞ `å~°∞=∂~°~Ú
áÈ`«∞Ok! ~å=∂Ü«∞}O, =∞ǨÉèÏ~°`«O, ÉèíQÆ=næ`«, "Õ^•O`«O, "Õ^•Å∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞, Jhfl
`«Å„H˜O^Œ∞Öˇ· áÈ`å~Ú. kQÆæ*ÏÖÏ¡O\˜ Q˘Ñ¨Ê–Q˘Ñ¨Ê =º‰õΩÎÅ∞ =∞~°∞QÆ∞A˚Å∞QÍ, q~°∂ѨÙÅ∞QÍ
^Œ~≈° #q∞™êÎ~∞° . ã≤^•úO`«"å^Œ∞Å∞ "≥„i "≥OQÆàÑ◊ ʨ Å∞ QÍ#∂, r=#∞‡‰õΩÅÎ ∞ =∞\˜ì =Ú^ŒÅÌ ∞QÍ#∂
~°∞A==Ù`å~°∞! ^Õ=`å QÆ}ÏÅ∞ ^Œ^ŒÌ=∞‡Å∞QÍ HõxÑ≤™êÎ~°∞. ^èŒ~°‡~åA J^èŒ~°‡~åAQÍ,
ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞_»∞ Jã¨`«º<å~åÜ«∞}∞_»∞QÍ `ÕeáÈ`«∞#fl@¡xÑ≤™êÎ~°∞! P^Œ~å≈Å z„`åÅ∞
HÍ~°∂ì#¡ ÖÏQÍ Hõà◊§‰õΩ HõxÑ≤™êÎ~Ú. PÜ«∞# `«yeOKÕ Hõà◊§^•ÌÖ’¡Oz „ѨѨOK«"Õ∞
`å~°∞=∂~°~Ú#@¡xÑ≤ã¨∞ÎOk. `«# =∂@Å QÍ~°_ô`À PÜ«∞# |∞kúx ã¨"≥∂‡Ç≤ÏOѨ KÕã≤
^•x`À j~å¬ã¨#O "Õ~Ú™êÎ_»∞!
Hõ~∞° _»∞ QÆ\#ì˜ KèåO^Œã"¨ å^Œ∞Å#∞ YO_çOK«_O» Ö’ qHõ@Hõq z<åfl#fl‰õΩ ™ê\˜ ~åQÆÅ"å~°∞
ÖË~∞° . |∂@HÍxfl, =∂~°∞"Õ+Q¨ Íà◊§#∞ YO_çOK«_O» Ö’ PÜ«∞# ZÖÏO\˜ ~°∞A=ÙÅ, =ºOQƺ
ÉÏ}ÏÅ =~°¬O ‰õΩiÑ≤™êÎ_»O>Ë, "å\˜H˜ Z=~°∂ ["å|∞ K≥ѨÊÖË~°∞. 'Hõó ã¨=∞ó Hõi=~°ºã¨º
=∂Åf ѨÙ+¨Ê =∞~°Ì<Õ!— (=∂Åf ѨÙëêÊÅ#∞ #eÑ≤"ÕÜ«∞_»OÖ’ QÆ*ËO„^Œ∞xH˜ Z=~°∞ ™ê\˜
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
xv
~åQÆÅ~°∞?) Jxfl âßG–ѨÙ~å}ÏÅ∞ PÜ«∞#‰õΩ lǨfi„QÆOÖ’ LO\Ï~Ú. PÜ«∞# âߢ™êÎÅ#∞
|O`«∞ÖÏ¡QÍ ZQÆ~"° ãÕ ≤ P_»∞‰õΩO\Ï_»∞. JÖÏ P_»∞‰õΩO@∂–P_»∞‰õΩO@∂<Õ *’ºuëêºxfl
@Hõ¯i q^Œº Jh, =ÚǨ˙~°Î q^Œº#∞ ^è∂Œ ~°Î q^Œº Jh, =∞O„`« `«O„`åÅ#∞ ‰õΩ„@ Jh,
^èŒ~°‡âߢ™êÎxfl ™êfi~°÷âßG=∞h, ~°∞A=Ù KÕ™êÎ_»∞. J^Õ q^èŒOQÍ PÜ«∞# P`«‡, ѨÙ#~°̊#‡,
ã¨fi~°æO, "≥∂Hõ∆O, „|Ǩχ, g@xflO\˜h UH˜ áÈQÆ∞Å∞ ÃÑ_»`å_»∞.
qHõ@Hõq `«`«Îfiâߢã¨ÎO „ѨHÍ~°O––'㨨~°fiO ~°ã¨=∞Ü«∞O [QÆ`ü.— („ѨѨOK«=∞O`å
~°ã¨=∞Ü«∞O) PÜ«∞# ~°ã¨"å^ŒOÖ’ +¨„_»™êÅ∞, #=~°™êÅ∞, P„=∞~°ã¨O, HÍ=º ~°ã¨O, Jhfl
K«HÔ ¯~° aà◊§Å∞ hà◊§Ö’ Hõiy Hõeã≤áÈ~Ú#@∞¡ Hõeã≤áÈ~Ú UHõ~∂° Ѩ`« K≥O^Œ∞`å~Ú. ™êOYº
^Œ~°≈#OÖ’x „ѨHõ$u, "Õ^•O`«OÖ’x =∂Ü«∞, ѨÙ~å}ÏÖ’¡x ^Õq, ã¨fi~°æOÖ’x JѨÊ~°ã¨,
gà◊§Ö’ Éè^Ë •Å∞ JO`«iOz áÈ`å~Ú. â◊$OQÍ~°O, ÉèHí Θ ~Ô O_çO\˜ =∞^躌 Jq<åÉèÏ= ã¨O|O^èOŒ
PÜ«∞#‰õΩ QÀK«iã¨∞ÎOk. "≥·~åQƺOÖ’ ‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ ~°ã¨HõÅâ◊ KèåÜ«∞Å∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
'~°ã¨O Ñ‘`åfi ~°ã¨O =^Õ`ü— (~°ã¨O `åy ~°ã¨ Éèíi`«"≥∞ÿ# =∂@Å∞ =∂\Ï¡_®e) J<Õk
qHõ@Hõq z<åfl#fl ã≤^•úO`«O. PÜ«∞# `«#∞ =∂\Ï¡_Õ =∂@Ö’¡ ~°ãO¨ K˘Ñ≤Ê™êÎ_∞» . PÜ«∞#
`åˆQ ÉèOí QÆ∞ áêhÜ«∞OÖ’ Uq^èOŒ QÍ QÆ∞ÖÏc ~Ô Hõ¯Å`À áê@∞ q∞iÜ«∂Å∞ ‰õÄ_® LO\ÏÜ≥∂,
J^Õ q^èŒOQÍ PÜ«∞# ~°ã¨ã≤HõÎ ã¨OÉèÏ+¨}Ö’ JÅOHÍ~åÅ =∂^èŒ∞~°ºO`À áê@∞ =ºOQͺÅ,
qã¨∞~°,¡ Ѷ∂¨ >ÿ̌# =∞™êÖÏÅ∞ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. ѨÙÅ¡QÍ, uÜ«∞ºQÍ, HÍ~°OQÍ LO_Õ qHõ@Hõq
z<åfl#fl =∂@Ö’¡ q<Õ"åà◊§‰õΩ <À~°∂iOKÕ =∞™êÖÏ =∞*Ï =KÕÛã¨∞ÎOk. PÜ«∞# qã≤ˆ~
Ѷ∂¨ >ˇ#ÿ ѨiǨ™êÖ’¡ ‰õÄ_® ѨO_»∞ q∞~°ÑH¨ ÍÜ«∞ŠѨKÛ« _çÖ’ LO_Õ ~°∞KÕ LO@∞Ok. Uq^èOŒ QÍ
Ç≤ÏOn =∂\Ï¡_Õ „áêO`åÖ’¡ J`«ÎQÍiO\˜ |∂`«∞ =∂@Å∞ ‰õÄ_® q#_®xH˜ WOѨÙQÍ
LO\ÏÜ≥∂, J^Õ q^èOŒ QÍ uÜ«∞ºQÍ–KÕ^∞Œ QÍ LO_Õ qHõ@Hõq z<åfl#fl KèÖ« ’‰õΩÅÎ ∞ ‰õÄ_®
ÃÑo§"åi =∞^躌 [iˆQ Ѩ~åzHÍÅ∞, "åyfi<À^ŒO ÖÏQÍ WOѨÙQÍ LO\Ï~Ú.
'# #~°‡Ü«ÚHõOÎ =K«#O Ç≤Ï#ã≤!Î —
(#=ÙfiÖÏ@Hõ#fl =∂@Ö’¡ ^À+¨O LO_»^∞Œ !)
qHõ@Hõq z<åfl#fl =ºOQͺÅ∞ Ѩ^∞Œ <≥#· ÉÏ}ÏÖÏ¡ `«Q∞Æ Å∞`å~Ú. Jq "å_çQÍ, "Õ_Qç Í
L<åfl ~°ã=¨ O`«OQÍ =∂„`«O LO\Ï~Ú. Jq uÜ«∞ºx <˘Ñ≤Ê Ñ¨Ù\ì̃™êÎ~Ú. Ѩ@∞ì^•~åÖÏ¡QÍ
K«H˜¯eye ÃÑ_»`å~Ú. HÍh JѨC_»Ñ¨C_»∞ ÖÏ=Ùáê\˜ Ñ≤zHÍsÅ "ÕQÆ=O`«"≥∞ÿ# "å\˜ ^è•~°
H˘O`« `åѨO ‰õÄ_® ѨÙ\ì̃ã∞¨ OÎ k† Hõ$+¨µx‚ [#‡ã¨Å÷ O |$O^•=#OÖ’ P_Õ Ç¨ÏŸb ÖÏQÍ.
á¶êÅ∞æ} =∂ã¨ÑÙ¨ `«∂~°∞Ê QÍe ÖÏQÍ qHõ@Hõq z<åfl#fl ÉèÏ= `«~O° QÍÖ’¡ ‰õÄ_® x~°O‰õΩâ◊
‰õΩ=Ú‡ÖÏ@Ö’x =∞ã‘Î LO@∞Ok. ^•x #∞O_Õ Hõ^• qHõ@Hõq `«`fiΫ O U~°Ê_çOk!
qHõ@Hõq z<åfl#fl#∞ H˘O^Œ~°∞ Kå~åfi‰õΩ_»∞, <åã≤ΉõΩ_»∞, Jx JO>Ë, H˘O^Œ~°∞
`åi¯‰õΩ_»O\Ï~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ q^Œ∂+¨‰õΩ_»O\Ï~°∞. H˘O^Œ~°∞ PÜ«∞# q<À^•xfl
xvi
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
`«~°¯Ü«ÚHõÎ=∞x ÉèÏq¿ãÎ, =∞iH˘O^Œ~°∞ PÜ«∞# `«~å¯xfl q<À^Œ=∞Ü«∞OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞.
qHõ@Hõq z<åfl#fl x[OQÍ Uq∞\˜? Wk XHõ z‰õΩ¯ „Ѩâfl◊ . PÜ«∞# Z=Ô~`
· <Õ OÕ , qâ◊√^Œú
q<À^Œ ÉèÏ=O`À =∞<Àq<À^Œ „Ѩ™ê^ŒO ѨOz ÃÑ_»`å_»∞. JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# JO^ŒiH©
„¿Ñ=∞áê„`«∞_»∞. PÜ«∞# =∂@Ö’¡ L#fl U^À ~°ãO¨ „ѨuѨ‰Ω∆õ Å#∞ ‰õÄ_® PHõiO¬ K«∞‰õΩO@∞Ok.
"≥Ú^Œ@ qHõ@Hõq z<åfl#fl "≥∞ÿkäb ÉèÏ+¨Ö’ „Ѩ`«ºHõ∆=∞Ü«∂º_»∞. „Ѩ`«ºHõ∆=∞=_»O`À>Ë
„Ѩã≤^Œ∞ú_≥·áÈÜ«∂_»∞. q∞käÖÏ „áêO`«OÖ’ „Ѩu WO\˜H˜ PÜ«∞# ¿Ñ~°∞ „áêH˜Ok. PÜ«∞#
q<À^Œ ~°K#« Å∞ Ç≤ÏOn Ѩ„uHõÖ’¡ "≥Å∞=_ç# `«~åfi`« Ç≤ÏOn áê~ Ωõ Å∞, P `«~åfi`« QÆ∞[~åf
áê~î°‰õΩÅ∞ PÜ«∞# K«ÔH¯~°áêHõO ~°∞z K«∂âß~°∞. P `«~åfi`« J<ÕHõ ÉèÏ+¨Å∞ PÜ«∞##∞
`«=∞ "å}˜‚QÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú.
PÜ«∞# QÆ∞iOz# K«~°Û, „ѨKå~°O Z‰õΩ¯= HÍ=_»O`À ^Œ∂~° „áêO`åÅ #∞Oz
L`«~Î åÅ∞ ~å™êQÍ~Ú––''D qHõ@Hõq z<åfl#fl Z=~°∞? PÜ«∞# W`«~° „ѨãO¨ QÍÅ∞ ZHõ¯_»
^˘~°∞‰õΩ`å~Ú?—— q∞„`«∞Å HÀiHõÃÑ·# K≥^Œ∞~°∞–=∞^Œ~°∞QÍ L#fl D „Ѩã¨OQÍÅ#∞ UiÛ
‰õĈ~Û „Ѩܫ∞`«flO KÕâß#∞.
=Ú„^Œ} Ü«∞O„`«O JѨC_»ÑC¨ _»∞ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ `«=∂ëêÅ∞ KÕã∂¨ Î LO@∞Ok.
JO^Œ∞=Å¡ L^•~° áê~î°‰õΩÅ#∞ WÖÏ „áêi÷ã¨∞Î<åfl#∞––
Ü«∞^ŒHõ∆~° Ѩ^Œ„Éèí+ì̈O =∂„`åÇ‘Ï#O K« Ü«∞^£ Éèí"Õ`ü
Ü«∞^Œ™ê^èŒ∞ K« `«`ü Hõ∆=∞ºO ǨϟeHÍѨiǨã¨=`ü!
(JHõ∆~åʼnõΩ, Ѩ^•Å‰õΩ, ™ê^èŒ∞`åfixH˜ ã¨O|OkèOz# ^ÀëêÅ#∞ Ǩϟb ѨO_»∞QÆ<å\˜
Ѩ~åzHÍÖÏ¡QÍ Hõq∆ ∞OK«O_ç.)
D Ǩ㨺–=ºOQƺ–q<À^Œ Éèií `« ~°K#« =Å¡ ѨO_ç`∞« ʼnõΩ UH˘OK≥O Ѩi`À+¨O Hõey<å
^•<Õfl <å áêi`À+≤HõOQÍ <Õ#∞ ÉèÏq™êÎ#∞. w`«QÀqO^Œ ~°K«~Ú`« [Ü«∞^Õ=Ù_»∞ `«#
áê~î°‰õΩÅ#∞ ~°™ê™êfi^Œ#‰õΩ PǨfixOz#>Ë¡, qHõ@Hõq z<åfl#fl `«~°Ñ¶¨Ù#∞O_ç ‰õÄ_®
Ǩ™êº™êfi^Œ#‰õΩ g∞H˜^Õ PǨfi#O––
Ü«∞k q<À^Œ~°¿ã ã¨~°ã¨O =∞#ó Ü«∞k K« HÍ=ºHõÖÏã¨∞ ‰õΩ`«∂ǨÏÅ"£∞
qq^èŒ âßGѨÙ~å} Hõ^ä•kHõ"£∞ â◊$}∞ `«^• ѨiǨ㨠– q[eÊ`«"£∞!
(q<À^Œ~°ã¨O Ѩ@¡ =∞‰õΩ¯=, HÍ=ºHõà◊ŠѨ@¡ Pã¨HÎ̃, LO>Ë J<ÕHõ âߢãÎ̈ ѨÙ~å}ÏÅ
Hõ^ÅŒä `À ‰õÄ_ç# D ѨiǨ㨖„ѨÖÏѨO q#O_ç)
ǨÏi"≥∂ǨÏ<£ ~°≠Ï
Ѩ\Ïfl
20–8–1971
✤✤✤
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
xvii
Wg Ѩ„ã¨OQÍÅ∞. . .
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
xviii
~å=∂Ü«∞}O
ÉèíQÆ=næ`«
=∞ǨÉèÏ~°`«O
P^Œ~°≈ =º‰õΩÎÅ∞
ã¨`«º<å~åÜ«∞} ѨÓ[
^Œ∞~åæ™È΄`« áê~åÜ«∞}O
^Õ=`«Å∞
*’ºu+¨ºO
K«O„^Œ„QÆǨÏ}O
PÜ«Úˆ~fi^ŒO
Éèí∂`åÅ =∞O„`«O
âßG =K«<åÅ∞
„ÉÏǨχ} ã¨O`«~°Ê}
ÉèíQÆ=O`«∞x K«~°Û
^èŒ~°‡ K«~°Û
"≥∂Hõ∆ q"ÕK«#
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞
„áêp# ã¨O㨯$u
„|Ǩ‡#O^ŒO
HÍ=º~°ã¨O
Ü«ÚQÆÅǨÏi
ѨÙ~å}ÏÅ K«ÔH¯~°áêHõO
"≥·kHõ `«~°OQÆO
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
1
10
19
32
40
51
61
72
82
91
102
111
126
139
148
162
171
182
194
204
220
235
248
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
~å=∂Ü«∞}O
qHõ@Hõq z<åfl#fl ~å=∞#=q∞ Ѷ¨ÅǨ~åxH˜ ZO_»∞ ¢^•Hõ∆ â◊√¢ÉèíO KÕã¨∞‰õΩO@∂
L<åfl_»∞.
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, D ~ÀA ~å¢u "≥∞^ÿ •#OÖ’ ~å=∞Hõ^Œä LOk. =™êÎ~å?
z<åfl#fl––Uq∞\˜ D ~ÀA Ѷ∞¨ @ìO?
<Õ#∞––ã‘`å=#"åã¨O.
z<åfl#fl––J~Ú`Õ ~å#∞.
<Õ#∞––ZO^Œ∞‰õΩ z<åfl<åfl? hu|^Œ∞_ú ∞» , ѨÙ~°∞ëÈ`«=Î Ú_»∞, J~Ú# ~å=Ú_»∞ XHõ^•xfl
q∞Oz XHõ\˜ Z<Àfl P^Œ~å≈Å∞ K«∂áê_»∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––J=Ù#∞, K«∂Ñ≤OK«_®xˆHO, K«∂Ñ≤OKå_»∞. J|Å#∞ ZÖÏ ^Œ∞óMÏÅ áêÅ∞
KÕÜ∂« e? ã¨u, ™êkèfi J~Ú# ÉèÏ~°º#∞ WO\’¡ #∞O_ç ZÖÏ "≥à§◊ Q˘\Ïìe? U P_»^•x
=ÚÔH·¯<å HÀ¿ãã¨∞HÀ. U P_»^•x ÃÑ·<≥·<å ÉÏ}O "Õ~Ú. XHõ ~°HõOQÍ K«∂¿ãÎ ¢ã‘Îx
U_çÊOK«_O» `À<Õ PÜ«∞# g~°`fi« O "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. ^•x`À<Õ =Úyã≤Ok ‰õÄ_®.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤ J=`å~°"≥∞uÎ D bÅÅhfl KÕâß_»∞.
z<åfl#fl––HÍiî#ºO ÖˉΩõ O_® bÅ KÕÜ∞« _®xH˜ gÖË^¡ •? J~Ú<å x*ÏxH˜ `«Ñʨ O`å
PÜ«∞#^Õ J#_®xH˜ gÖË^¡ ∞Œ . "≥Ú^Œ\’¡<Õ PÜ«∞#‰õΩ qâßfiq∞¢`«∞_»∞ ÖÏO\˜ QÆ∞~°∞=Ù ^˘iHÍ_»∞,
PÜ«∞# `å@Hõ=^è`
Œ À q^•ºÉèϺã¨O KÕ~ÚOKå_»∞. JÖÏHÍHõáÈ`Õ ~å=Úx "≥Ú^Œ\˜ ÉÏ}O
ZHõ¯_≥<· å ¢ã‘Î ÃÑ·H˜ "≥à§ı ^•? HÍh qâßfiq∞¢`«∞xq Jhfl qѨs`« KÕ+Öì¨ .Ë PÜ«∞# `«# ¿Ñ~°∞Ö’x
'Jq∞¢`«— Ѩ^•xfl (qâ◊fi{Jq∞„`«) 'q∞¢`«— QÍ ~°∞A=Ù KÕÜ«∞_®xH˜ "åºHõ~°} xÜ«∞=∂<Õfl
=∂ˆ~Ûâß_»∞.1 ~å[i¬ #∞O_ç ¢|Ǩχi¬ HÍ=_®xH˜ =~°‚ =º=ã¨÷ xÜ«∞=∂<Õfl `å~°∞=∂~°∞
1. q∞„`ÕK~« “¬ (áê}˜x Jëêì^•è º~Ú, 6–3–129) q∞„`«Ñ^¨ •xH˜ n~°…=Ú |∞∞+¨µÅ q+¨Ü∞« OÖ’
=iÎOK«^∞Œ . (J#∞"å^Œ‰Ωõ _»∞)
KÕ¿ãâß_»∞, =t+¨µªx`À áÈ\© Ѩ_ç hu–xÜ«∞=∂Å#∞ Hõ~°‡<åâß #kÖ’ 1 =ÚOKÕâß_»∞.
JÖÏO@ѨC_»∞ ~å=ÚxH˜ UO q^Œº <Õ~Ê° QÆÅ_»∞? 'ã¨fiÜ«∞=∞ã≤^Œúó Hõ^äŒO Ѩ~å<£ ™ê^èŒÜ«∞u!—
(`«#∞ á⁄O^ŒÖËx ã≤kúx W`«~°∞ʼnõΩ ZÖÏ „áêÑ≤ÎOѨKÕ™êÎ_»∞?)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ~å=∞K«O¢^Œ∞_»∞ <åºÜ«∞O Ü≥ÚHõ¯ P^Œ~å≈xfl K«∂ÃÑ\ì̃ "≥àϧ_»∞.
<åºÜ«∞ áêÅ# HÀã¨O ã‘`«ÖÏO\˜ ÉèÏ~°º#∞ J_»=ÙʼnõΩ ѨOѨ_®xH˜ ‰õÄ_® "≥#HÍ_»ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––JÖÏ HÍ^ŒÉσÜü∞, "åà◊§ =OâßxHõk Ѩiáê>Ë. `«O¢_ç DÜ«∞#‰õΩ =#"åã¨O
WKåÛ_»∞. DÜ«∞# ÉèÏ~°ºH˜KåÛ_»∞. h=Ù <åºÜ«∞O, <åºÜ«∞O JO@∞<åfl=Ù. <åºÜ«∞O JO>Ë,
Z=_À U^À J<åfl_»x Z=i<≥·<å LiHõO|"≥∞H˜¯OK«_»"Õ∞<å? <åºÜ«∞"Õ∞ KÕÜ«∞^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë
"åk, ¢Ñ¨u"åk W^ŒiÌ h ~å*Ï™ê÷#OÖ’H˜ ~°ÑÊ≤ OK«=Åã≤Ok. ~Ô O_»∞ ѨHÍ∆ Å "åE˝‡ÖÏÅ∞
qx x+¨ÊHõ∆áê`«OQÍ x~°‚Ü«∞O KÕÜ«∞=Åã≤Ok! J^ŒO`å Ug∞ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. QÆÑπzÑπQÍ ã‘`«#∞
J~°}ϺxH˜ ѨO¿Ñâß_»∞. Wk ZHõ¯_ç ^è~Œ ‡° O, ZHõ¯_ç P^Œ~≈° O? XHõ ™ê^è•~°} áœ~°∞xH˜
LO_Õ JkèHÍ~°O ‰õÄ_® =∞Ǩ~å}˜ ã‘`‰« Ωõ ÖËHáõ È~ÚOk!
<Õ#∞––HÍh ~å=ÚxH˜ ¢Ñ¨*Ï~°O[# J<Õ P^Œ~≈° O K«∂Ѩ=Åã≤# J=ã¨~O° LOk...
z<åfl#fl––HÍ^Œ∞, JÖÏ HÍ<Õ HÍ^Œ∞. ã‘`«#∞ J_»=ÙÅ áêÅ∞ KÕÜ«∞=∞x JÜ≥∂^茺
¢Ñ¨[Å∞ Z#fl_»∂ HÀ~°ÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ ~å¢uH˜ ~å¢`Õ ~°^äŒO `«~°eOK«_»O [iyOk. WHõ
ÅHõ∆‡}∞_»∞ JxflO\˜H© `«Ü«∂~°∞! â◊¥~°Ê}Y =Ú‰õΩ¯ HÀÜ«∞=∞O>Ë HõuÎ fã¨∞H˘x Ô~_ô!
ã‘`#« ∞ J_»qÖ’ =^ŒeÃÑ\˜ì ~°=∞‡O>Ë ~°^OŒä `À áê@∞ `«Ü∂« ~°∞! `≥Å"¡ åi ¢Ñ¨[ʼnõΩ q+¨Ü∞« O
`≥eÜ«∞QÍ<Õ JÜ≥∂^躌 JO`«\Ï Ç¨ǨHÍ~°O "åºÑ≤OzOk. HÍh, ~åA J~Ú# ~å=Ú_»∞
`«# Ѩ@∞ì^ÅŒ =ÚO^Œ∞ ¢Ñ¨[Å ¢áê~°#÷ Å∞ qxO^≥ÑC¨ _»∞? `«# =#"å㨠q+¨Ü∞« OÖ’ J~Ú<å
¢Ñ¨[Å U =∂@ q<åfl_»x ã‘`« =#"å㨠q+¨Ü∞« OÖ’ qO\Ï_»∞?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, `«O¢_ç =∂@#∞ áêeOK«_®xH˜ PÜ«∞# =#"å™êxH˜ "≥àϧ_»∞.
z<åfl#fl––H˘OK≥O `«~¯° âߢãÎ̈O LѨÜ∂≥ yOK«∞. =#"åã¨O JO>Ë Uq∞\˜? '㨈~fi+¨µ
=<Õ+¨µ "åã¨ó— (Jxfl =<åÖ’¡ x"åã¨O) ÖË^• 'Hõã≤‡OtÛ^£ =<Õ "åã¨ó— (U^À XHõ =#OÖ’
x"åã¨O) "≥Ú^Œ\˜ J~°÷O fã¨∞‰õΩO>Ë PÜ«∞# JÖÏ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. KÕÜ«∞ÖË_»∞ ‰õÄ_®. WHõ
~Ô O_»= J~°O÷ fã¨∞‰õΩO>Ë JÜ≥∂^躌 ‰õΩ ^ŒQ~æÆ Ö° ’<Õ U^À XHõ J_»qÖ’ LO_»=Åã≤Ok ÖË^•
1. L`«~Î „° Ѩ^âÕ ò âßǨÉÏ^£ lÖÏ¡Ö’x #k. D #k [ÖÏxfl ã¨Êi≈¿ãΠѨÙ}º=∞O`å #tOz áÈ`«∞O^Œx
„Ѩ[Å∞ #=Ú‡`å~°∞. (J#∞.)
2
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z¢`«‰Äõ @OÖ’<Õ Ñ¨^•flÅ∞ˆQO_»∞¡ QÆ_Ñ» =¨ Åã≤Ok! JÖÏ KÕã<≤ å `«O¢_ç =∂@ áêeOK«_O»
[iˆQk. JÖÏ HÍHõ "ÕÅ "≥∞ÿà◊√§ u~°QÆ=Åã≤# Ѩ<Õq∞\˜? Jk ‰õÄ_® HÍe #_»Hõ#, ã¨∞‰õΩ=∂i
ã‘`#« ∞ "≥O@ ÃÑ@∞ìH˘x! D =∂>Ë q∞käÖÏ"åã≤, <≥Ü
· ∂« ~Ú‰õΩ_»∞ (Q“`«=Ú_»∞) J_çy#ѨC_»∞
~å=Ú_»∞ Zg∞ ["å|∞ K≥ѨÊÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. qã¨∞H˘¯x J<åfl_»∞––
'Ü«∞ó Ѩˆ~î`ü Q“`«g∞O q^•ºO â◊$QÍb Ü≥∂x=∂ѨÙflÜ«∂`ü!—
(Q“`«=Úx q^Œº (`«~¯° âßGO) K«kq#"å_»∞ #ÔH¯· ѨÙ_»`å_»∞!)
Wk ZHõ¯_ç ["å|∞? âßG K«~Û° KÕÜ∞« _»O, "≥Ú~°Q_Æ O» ~Ô O_»∂ XHõ><Ë å? PÜ«∞#
q∞käÖÏ"åã¨∞Å <åºÜ«∞âߢãÎ̈O K«kq LO>Ë D J<åºÜ«∞O KÕ¿ã"å_»∞ HÍ^Œ∞.
z<åfl#fl H˘|ƒi =ÚHõ¯Å∞ HÀã¨∂Î =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––¢Ñ¨[Å∞ UHõ HõO~îO° `À
ã‘`#« ∞ ~å[ºO #∞O_ç |Ç≤Ï+¨¯iOK«=∞x J<åflˆ~ J#∞HÀ, JѨC_»∞ ~å=Úx Hõ~=ΰ º"Õ∞q∞\˜?
=∞Ǩ~å}˜ x~ÀÌ+≤ Jh, Jyfl ѨsHõ∆Ö’ LfÎ~°∞‚~åÅ~ÚO^Œh, PÜ«∞#‰õΩ `≥eã≤#ѨC_»∞
¢Ñ¨Ñ¨OK«O U=∞O>Ë UO? `«# <åºÜ«∞O ÃÑ·# QÆ\˜ìQÍ xÅ|_ç LO_®e Hõ^•! ¢Ñ¨[Å∞
u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕ™êÎ~°<Õ J#∞=∂#O LO>Ë =∞m§ Éèí~°`«∞}˜‚ ã≤OǨã¨#O ÃÑ·# ‰õÄ~ÀÛɡ\ì̃
ÉèÏ~°º`À ã¨Ç¨ J_»q =∂~°Oæ Ѩ@=ì Åã≤Ok! JѨC_»∞ Jk P^Œ~≈° ѨiáêÅ# JxÑ≤OK«∞‰õΩ<Õk.
HÍh, ~åA J~Ú# ~å=Ú_»∞ Hˆ =ÅO ~å*Ϻxfl J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞ QÍx, ¢¿Ñ=∞#∞ J~°O÷
KÕã¨∞HÀÖË^Œ∞. =∞Ǩ~å}˜ ã‘`« `«# Ѩffl^èŒ~°‡O Z^Œ∞@ ¢Ñ¨Ñ¨OK« ™ê¢=∂*Ϻxfl `«∞K«ÛùOQÍ
ÉèÏqOKÕk. HÍh ~å=∞~åA `«# Ѩu^è~Œ ‡° O HÀã¨O JÜ≥∂^躌 ã≤OǨã¨<åxfl =^Œ∞Å∞HÀÖËHõ
áÈÜ«∂_»∞. XHõ WOQÍ¡O_»∞ ~åA (J+ì̈=∞ Z_»fi~ü¤) `«#∞ ¢¿Ñq∞Oz# ¢ã‘Î (ã≤OѨû<£)x ÃÑo§
KÕã¨∞HÀ=_»O HÀã¨O ã≤OǨã¨<åxfl =^ŒÅ∞‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞# KÕã≤#O`« `åºQÆO ‰õÄ_® ã¨f
t~À=∞}˜ ã‘`« HÀã¨O g∞ ~å=Ú_»∞ KÕÜ«∞ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ã‘`å=#"åã¨O =Å¡ g∞‰õΩ KåÖÏ ÉÏ^èŒ Hõey#@∞¡Ok.
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩ HõÅ∞QÆ^Œ∞? ã‘`« rq`«=∞O`å ^Œ∞óY"Õ∞. áêѨO ã¨∞YѨ_Õ ~ÀAÅ∞
ZѨC_»∂ ~åÖË^Œ∞. "≥Ú^Œ@ Éèí~°Î`À áê@∞ J_»=ÙÖ’¡ ZHõ¯_≥Hõ¯_À uiyOk. `«~åfi`«
=∞ǨÏÅ∞Ö’ LO_Õ ~ÀAÅ∞ ~åQÍ<Õ "≥à§◊ Q˘@ì|_çOk. J_»qÖ’ =∂¢`«O ''JÜ≥∂º ã‘`!« ——
''JÜ≥∂º ã‘`«!—— JO@∂ P"≥∞ HÀã¨O Éèí∂q∞, PHÍâ◊O UHõO KÕâß_»∞. ã¨=Ú¢^ŒO ÃÑ·#
"å~°kè Hõ\Ïì_∞» . P ã‘`Õ uiy =zÛ# `«~åfi`« WO\’¡ LO_»ÖHË õ áÈ~ÚOk! JO^Œ∞=Å¡<Õ
q∞käÖÏ"åã¨∞Å∞ `«=∞ P_»Ñ≤šʼnõΩ Ѩ_»=∞~° "≥·Ñ¨Ù ã¨O|O^èŒO KÕÜ«∞‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞!
Ѩ~å=∂Ü«
Ù~å} „Ѩ
ÖÏѨO
∞}O
3
z<åfl#fl Hõà◊§Ö’¡ hà◊√§ uiQÍ~Ú. H˘kÌ ¿ãѨ٠H∆ÀÉèíѨ_ç J<åfl_»∞––ã‘`« =O\˜ ^Õ"Õi
Ѩ@¡ WO`« x~°ÌÜ«∂! ¢uHõ~°} â◊√kúQÍ P"≥∞ ~å=Úx ¿ã=Ö’ b#"≥∞ÿ LOk. PÜ«∞#
J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’ #_çzOk. ZÖÏO\˜ ^Œ∞~°=æ ∂~°}ϺÅÖ’ uiyOk! PÜ«∞# ã¨O`«$Ñ≤Î HÀã¨"∞Õ
JyæÖ’ ‰õÄ_® ^Œ∂H˜Ok. JyflÖ’ ¢Ñ¨"tÕ OKÕ =ÚO^Œ∞ P"≥∞ WÖÏ JOk––
''¢uHõ~°} â◊√kúQÍ ~°Ñ¶¨Úg~°∞_»∞ ~å=Ú}Ë‚ <Õ#∞ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ P~åkèã¨∂Î LO_ç LO>Ë,
Jhfl `≥eã≤# Jyfl^Õ=Ù_»∞ <å HÀã¨O K«O^Œ#O`À ã¨=∂#OQÍ j`«Å=∞=ÙQÍHõ!—— (`«∞Åã‘
~å=∂Ü«∞}O) JÖψQ [iyOk ‰õÄ_®. Jyfl*ÏfiÅ K«O^Œ#j`«Å"≥∞ÿ áÈ~ÚOk!
JyflÖ’ â◊√^Œú"≥∞ÿ# |OQÍ~°O ÖÏQÍ ¢Ñ¨HÍtã¨∂Î P"≥∞ |Ü«∞\˜H˜ =KÕÛã≤Ok. J~Ú<å,
ã¨~°fi¢âı+¨µª~åÖˇ·# P ã¨u Ѩ@¡ ZO`« Hõ$Ï~°OQÍ ¢Ñ¨=iÎOK«_»O [iyOk! Zxq∞^Œ= <≥ÅÖ’
WO\’¡ #∞O_ç "≥à◊§Q˘@ì|_çOk. D Hõ$Ï~°`åfixH˜ *ËH˘\Ïìe! ã‘`« q∞käÅÖ’ ѨÙ\ì̃# Hõ#º.
qã¨∞QÆ∞`À 'Wãπû— J<Õ ~°HOõ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞Hˆ Hõ^•! =∞~À „áêO`«ÑÙ¨ P_»k J~Ú LO>Ë
~å=ÚxH˜ `«# ã¨`åÎ K«∂Ñ≤OKÕk! Jˆ~, <Õ#∞ XHõ =∂@ J_»∞QÆ∞`å#∞, ã¨O|O^èŒO
`≥OK«∞HÀ"åÅ<Õ J#∞‰õΩO>Ë ã‘`«#∞ `«O¢_ç WO\˜H˜ [#HõѨÙiH˜ ѨOѨ=K«∞ÛHõ^•! JÖÏO\˜
Ѷ¨∞’~å~°}ºOÖ’H˜ ZO^Œ∞‰õΩ ѨOáê_»∞? D Éèí∂q∞ÃÑ·# <åºÜ«∞O Åaèã¨∞ÎO^Œ<Õ #=∞‡HõO
ÖËHõáÈ=_»O =Å¡<Õ áêѨO P"≥∞ áê`åà◊OÖ’ ¢Ñ¨"ÕtOzOk. U =∞\˜ì QÆ~°ƒùO #∞O_ç
[x‡OzO^À, P =∞\ì̃ Ö’<Õ =∞m§ b#"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’<Õ J`«∞º`«=Î Ú~åÖˇ#·
ã¨u rq`«O WO`« ÉÏ^è•Hõ~O° QÍ =ÚyÜ«∂ÖÏ? JO^Œ∞Hˆ QÆ^•, Éè∂í q∞ |^ŒÅÌ ~ÚOk!
PÜ«∞#∞fl T~°_Oç KÕO^Œ∞‰õΩ <Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, D Hˆ â¡ ßxHõO`«‰Äõ =¸ÅO P
KåHõe "å_»∞!
z<åfl#fl Hõà◊√§ Z¢~°|_®¤~Ú. PÜ«∞# J<åfl_»∞––<Õ#∞ x<˘flHõ\˜ J_»∞QÆ∞`å#∞ K≥ѨC.
Z=~À KåHõe"å_»∞ Jey QÍ_ç^ÃŒ Ñ· #∞O_ç H˜O^ŒÑ_¨ `
ç Õ <Õ#∞ g∞ Ñ≤#fl=∞‡#∞ WO\’¡ #∞O_ç
"≥à§◊ Q˘_»`å<å? J~Ú<å, ~å=Ú_»∞ Z‰õΩ¯= HÍÅO QÆ_Ñç O≤ k JÖÏO\˜ "åà◊§`À<Õ Hõ^•!
xëê^Œ∞_»∞, ˆH=@∞_»∞, aèe¡x, QÆ^ŒÌ, ZÅ∞QÆ∞|O\˜, HÀu––gi =∞^茺<Õ QÆ^• L<åfl_»∞!
=¸~°öѨ٠^•ã≤ =∂@ʼnõΩ `«O¢_ç H˘_»∞‰õΩ‰õΩ =#"åã¨O WKåÛ_»∞. DÜ«∞# =∞uÖËx
KåHõe"åx =∂@ʼnõΩ ÉèÏ~°º‰õΩ =#"åã¨O WKåÛ_»∞. "åà◊§ P™ê÷#OÖ’ z#fl"åà◊§^Õ ÃÑ`«#Î O.
WO\’¡ =∞O^äŒ~°, |Ü«∞@ ^Œ∞~°∞‡Y∞_»∞! (~å=Úx QÆ∂_è»Kåi)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Jk hux áêeOK«_O» HÀã¨O . . . . .
4
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––hu HÍ^Œ∞, Jqhu J#∞. hu P^Œ~≈° "Õ∞ K«∂Ѩ^ÅŒ K«∞‰õΩO>Ë =∞i "åex
Pq^èŒOQÍ K≥@∞ì Kå@∞# ^•H˘¯x ZO^Œ∞‰õΩ K«Oáê_»∞? Z^Œ∞Ô~^Œ∞~°∞QÍ Ü«Ú^ŒúOKÕã≤
K«OѨ=Åã≤Ok! JѨC_»∞ ''~°Ñ¶¨Ú=OjÜ«ÚÅ∞ Ü«Ú^ŒúOÖ’ Ü«∞=ÚxH˜ ‰õÄ_® ÉèíÜ«∞Ѩ_»~°∞——
J<Õ ¢Ñ¨u[˝ ZHõ¯_çH˜ áÈ~ÚOk? JO^Œ∞Hˆ "åe =ºOQƺOQÍ J#<Õ J<åfl_»∞– '=∞Ǩ`å‡!
^è~Œ ‡° O HÀã¨O J=`«iOKå=Ù. HÍh, ##∞fl =∂¢`«O "åº^è∞Œ xÖÏQÍ (á⁄Oz LO_ç) K«Oáê=Ù.—
(`«∞Åã‘ ~å=∂Ü«∞}O)
XHõ"àÕ ◊ "åe KÕã#≤ Jqhux tH˜O∆ K«^ÅŒ K«∞H˘x LO>Ë, J^Õ Jqhu KÕã#≤ ã¨∞¢w=Ù}˜‚
ZO^Œ∞‰õΩ tH˜O∆ K«Ö^Ë ∞Œ ? qcè+}
¨ ∞}˜‚ ZO^Œ∞‰õΩ K«OѨÖ^Ë ∞Œ ? ~å=∂Ü«∞} ~°K~« Ú`«‰Ωõ ‰õÄ_®
D `«Ñ≤Ê^ŒO ã‘fiHõiOK« =Åã≤=zÛOk, ''U áêáêxÔH·`Õ (™È^Œ~°∞_»∞ ã¨∞„w=Ùx ÉèÏ~°º `å~°#∞
ÔH·=ã¨O KÕã¨∞‰õΩ#flO^Œ∞‰õΩ) "åº^èŒ∞x ÖÏQÍ "åex K«Oáê_À J^Õ áêѨO `«~åfi`« "åe
ÉèÏ~°º#∞ `«#^•xQÍ KÕã¨∞‰õΩx ã¨∞„w=Ù_»∞ KÕâß_»∞. P ^Œ∞âıÛ¿+ì (~å=} =^è•#O`«~°O
=∞O_À^Œix HÔ =· ã¨O KÕã∞¨ H˘x) qcè+}
¨ ∞_»∞ ‰õÄ_® KÕâß_»∞. HÍx ~å=Ú_»∞ ã¨fiѨflOÖ’
‰õÄ_® g\˜x QÆ∞iOz PÖ’zOK«Ö^Ë ∞Œ .—— (`«∞Åã‘ ~å=∂Ü«∞}O) z=~°‰Ωõ =∞~°}^ŒO_»#
WzÛOk Z=iH˜? áêѨO, ™êuÎfiHõ=$uÎ`À `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ LO_ç# â◊O|∂‰õΩxH˜!
<Õ#∞––HÍh, PÜ«∞# hux áê\˜OKÕ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ . . . . .
z<åfl#fl––h=Ù hux áê\˜OKÕ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_»#∞, HÍh <å‰õΩ =∂¢`«O PÜ«∞#Ö’
`˘O^Œ~°áê>Ë HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Ñ≤Å¡"å_çÖÏQÍ |OQÍ~°∞ lOHõ "≥O@ ZO^Œ∞‰õΩ ѨiÔQ`åÎ_»∞?
ã‘`« qÜ≥∂QÆOÖ’ K≥@∂¡ – ѨÙ@ìÅ∂ Ѩ@∞ìH˘x ZO^Œ∞‰õΩ qÅÑ≤OKå_»∞? ã¨∞¢w=Ùx`À JO`«
QÍ_è"» ∞≥ #ÿ ¿ãflǨÏO LO_ç ‰õÄ_® ã‘`#« ∞ "≥uH˜OK«_O» Ö’ H˘OK≥O PÅ㨺O J~Ú#O^Œ∞‰õΩ
áêѨO J`«x ÃÑ·H˜ ^èŒ#∞~åƒ}ÏÅ∞ fã¨∞H˘x "≥O@<Õ `«Ü«∂~°Ü«∂º_»∞! ã¨=Ú¢^Œ∞x
ѨÓlOK«_®xH˜ ZO`À ¿ãѨ٠Ѩ@^ì ∞Œ , J`«xÃÑ·H˜ ÉÏ}O Z‰õΩ¯ÃÑ@ì_®xH© ZO`À ¿ãѨ٠Ѩ@^ì ∞Œ !
WHõ ÅHõ∆‡}∞xH˜ â◊H˜ÎÉÏ}O `«ye#ѨC_»∞ Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’ JÜ≥∂º! Jx Ѷ¨∞’~°OQÍ
qÅÑ≤OKå_»∞. WÖÏ nè~`
° fi« O HÀÖ’Ê=_»O g~°∞ʼnõΩ â’aèã∞¨ OÎ ^•?
z<åfl#fl ÉÏ^•O ѨѨCÅ∞ ѨQÆÅ Q˘_»∞`«∂ =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––HÍh, ÉÏQÍ
PÖ’zOz K«∂¿ãÎ ~å=Úx `«¿ÑÊg∞ ÖË^xŒ Ñ≤ã∞¨ OÎ k. PÜ«∞# `«O¢_ç ^Œâ~◊ ^° ∞Œä _Õ `˘O^Œ~á° ê@∞
=∞x+≤. "Õ@‰õΩ "≥àϧ_»∞. #k X_»∞#¤ â◊|OÌ q<åfl_»∞. "≥O@<Õ ÉÏ}O =kÖÏ_»∞. JHõ¯_»
Z=Ô~<· å =∞x+≤ ‰õÄ_® LO_»=K«∞Û Hõ^•, Jx PÖ’zOK« ÖË^∞Œ . áêѨO ¢â◊=}‰õΩ=∂~°∞}˜‚
K«O¿Ñâß_»∞. J`«x QÆ∞_ç¤ `«O¢_ç Ѩ٢`«qÜ≥∂QÆO`À „áê}ÏÅ∞ =kÖÏ_»∞. ^•x Ѷ¨e`«OQÍ
ѨÙ~å} „Ѩ
~å=∂Ü«
∞}O
ÖÏѨO
5
`å#∞ ‰õÄ_® Ѩ٢`« qÜ≥∂QÆO`À K«xáÈÜ«∂_»∞. Jˆ~, W^ŒÌ~°∞ Ѩ@ì=∞Ç≤Ï+¨µÅ∞O_»QÍ
=Úã¨e`«#OÖ’ =¸_À ÃÑo§ KÕã¨∞HÀ"åÅ<Õ ã¨~°^• ZO^Œ∞‰õΩ ѨÙ\˜ìOk? WHõ '=$^Œú㨺
`«~°∞}© ÉèÏ~åº ¢áê}ËÉè’ºÑ≤ QÆsÜ«∞ã‘.— (=$^Œ∞xú H˜ Ü«Ú=u J~Ú# ÉèÏ~°º ¢áê}ÏÅHõO>Ë
Z‰õΩ¯= ¢Ñ≤Ü«∞OQÍ LO@∞Ok) ÔH·ˆH~Ú =∂Ü«∞Ö’ ZÖÏ Ñ¨_ç áÈÜ«∂_»O>Ë Ü«Ú^•úxH˜
"≥o§<å ~°^äŒOÖ’ P"≥∞#∞ ѨHõ¯# ‰õÄ~ÀÛÃÑ@∞ìH˘<Õ "≥àı§"å_»∞! P ~°^äŒO ‰õÄ_® ZÖÏO\˜k?
=∂Oz >ˇÿ=ÚÖ’ qiyáÈ~ÚOk! ¿Ñ~°∞‰õΩ ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞! HÍh XHõ¯ ~°^äŒO ‰õÄ_® ѨxH˜
=KÕÛk ÖË^Œ∞! HÍHõáÈ`Õ ÔH·ˆH~ÚH˜ K«¢HõOÖ’ `«# =∞}˜Hõ@∞ì ZO^Œ∞‰õΩ J_»¤O ÃÑ@ì=Åã≤
=KÕÛk? P =∞}˜Hõ@∞ì ‰õÄ_® =∞ǨQ˘Ñ¨Ê^Õ! W~°∞ã¨∞Ö’ Ѩ_ç ‰õÄ_® q~°QÆÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ
Hõ^•, P"≥∞ ǨÏ$^ŒÜ∞« O ‰õÄ_® JO`« Hõi#î OQÍ LOk! ~å}˜ ¢Ñ¨`åѨO =Å¡ Ü«Ú^ŒOú Ö’
=Úã¨e~åA ¢áê}ÏÅ∞ ZÖÏQÀ xeKå~Ú. WHõ Ug∞ PÖ’zOK«‰Ωõ O_® ÉèÏ~°º‰õΩ =∂@
WKÕÛâß_»∞––Uq∞ HÀi`Õ Jk W™êÎ#x. PHÍâ◊OÖ’x #Hõ∆¢`«O `≥zÛ W=∞‡x J_çy`Õ
JѨC_Õ=∞=Ù`«∞Ok? Jx PÖ’zOKÕO`« |∞kú ÖËHõáÈ~ÚOk. `«~åfi`« P"≥∞ ~å=Úx
=#"åã¨O HÀi#ѨC_»∞ qÅqÅÖÏ_çáÈÜ«∂_»∞. J~Ú<å HÔ Hˆ· ~Ú H˘O`« =∞~åº^Œ áê\˜OzO^Œ<Õ
K≥áêÊe. XHõ"Õà◊ PÜ«∞# QÆ∞O_≥Å∞ fã≤ W=∞‡x J_çy LO>Ë, ã¨`«ºáêʼnõΩ_»∞
^Œâ~◊ ^° =Œä ∞Ǩ~åA UO KÕ¿ã"å_»∞? JO`ÕHÍ^Œ∞, XHõ ™êi =∂@ WzÛ# `«~åfi`« QÆ∞O_≥Å∞
ZO^Œ∞‰õΩ ÉÏ^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞? Ѩ^•flÅ∞ˆQà◊§ `«~åfi`« H˘_»∞‰õΩ =∞m§ ~å[º"Õ∞ÖË "å_Õ Hõ^•!
JO`« =~°‰Ωõ FÑ≤QÍæ Z^Œ∞~°∞ K«∂_»=Åã≤Ok. Ѩل`«„¿Ñ=∞ JO`« Z‰õΩ¯=QÍ LO_ç LO>Ë
`å#∞ ‰õÄ_® ~å=Úx "≥O@ "≥à§◊ =Åã≤Ok. J^ŒO`å Ug∞ KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . ''Ǩ ~å=∂! Ǩ
~å=∂!—— JO@∂ ¢áê}ÏÅ∞ q_çKå_»∞. Hõ¢∆ uÜ«Úx ǨÏ$^ŒÜ∞« O ZHõ¯_≥<· å WO`« |ÅÇ‘Ï#OQÍ
LO@∞O^•?
z<åfl#fl Z=i "≥O@ Ѩ_ç`Õ "åi JO`«∞ `ÕÖËÛ=~°‰õΩ =^ŒÅ_»∞, WѨC_»∞ ^Œâ◊~°^äŒ∞x
"≥O@ Ѩ_®¤_»∞, Jx =∞#ã¨∞Ö’ J#∞H˘x WÖÏ J<åfl#∞ –– z<åfl<åfl, JO^Œ~°∂
~å=∂Ü«∞}OÖ’x áê¢`«Å#∞O_ç QÆ∞}áê~îO° <Õ~∞° Û‰õΩO\Ï~°∞ . . .
z<åfl#fl––QÆ∞}áê~î°O <Õ#∞ ‰õÄ_® <Õ~°∞Û‰õΩO\Ï#∞. K«∂_»‰õΩO_® ÉÏ}O =^ŒÅ
‰õÄ_»^Œ∞. PÖ’zOK«‰õΩO_® =∂@ W=fi‰õÄ_»^Œ∞. =∂@ WzÛ# `«~åfi`« QÆ∞O_≥Å∞
ÉÏ^Œ∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ˆH=ÅO ^ÀëêÖË K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.
z<åfl#fl––J~Ú`Õ QÆ∞}ÏÅ∞ h"Õ K«∂Ñ≤OK«∞ =∞i!
<Õ#∞––^Œâ◊~°^äŒ =∞Ǩ~åA ZO`« ã¨`«ºã¨O^èŒ∞_À K«∂_»O_ç . . .
6
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––J=Ù#∞, ZO`« ã¨`«ºã¨O^èŒ∞_»O>Ë #H˜b ¢â◊=}‰õΩ=∂~°∞_≥· QÆ∞_ç¤`«O¢_çx
=∞ÉèíºÃÑ@ì_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå_»∞!
<Õ#∞––~å=Ú_»∞ ZÖÏO\˜ Ñ≤`«$Éèí‰õΩÎ_»∞ . . . .
z<åfl#fl––J=Ù#∞, `«O„_ç =∞~°} "å~°Î qx‰õÄ_® uiy ~åÖË^Œ∞! *˺+ª̈ Ѩل`«∞_≥·
‰õÄ_® `«O„_ç „âß^ŒúO KÕÜ«∞ÖË^Œ∞! <Õ~°∞QÍ ^ŒH˜∆} kâ◊QÍ ™êy áÈÜ«∂_»∞!
<Õ#∞––ÅHõ;}∞_»∞ ZO`« „ÉèÏ`«$Éèí‰õΩÎ_»∞ . . . .
z<åfl#fl––J=Ù#∞, XHõ ™È^Œ~∞° x (~å=Úx) `«~Ñ° Ù¨¶ #∞O_ç =∞~À ™È^Œ~∞° xÃÑ·H˜ (Éè~í `
° ∞« x
ÃÑ·H˜) ^èŒ#∞~åƒ}ÏÅ∞ Z‰õΩ¯ÃÑ\Ïì_»∞.
<Õ#∞––Éèí~°`«∞_»∞ ZO`« Q˘Ñ¨Ê `åºy . . . .
z<åfl#fl––J=Ù#∞, Ѩ^•flÅ∞ˆQO_»∞¡ J#fl U"≥∞ÿ<å_À Ѩ\˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞. ~å[^è•xÖ’
fiHõ ^˘iH˜#ѨC_»∞ Hõ^•, J_»qÖ’H˜ "≥o§ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞? Jˆ~, JÜ≥∂^茺 #∞O_ç
Ãã·#ºO ã¨#fl^ŒOú KÕã∞¨ H˘x PÜ«∞# "≥o§ LO>Ë ~å=ÚxH˜ HÀ`«∞Å ã¨Ç¨ Ü«∞O ZO^Œ∞‰õΩ
fã¨∞HÀ=Åã≤ =KÕÛk?
<Õ#∞––ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ZÖÏO\˜ ™êfiq∞Éèí‰õΩÎ_»∞ . . . .
z<åfl#fl––J=Ù#∞. "≥Ú^Œ\˜ Ü«∞[=∂x ã¨∞¢w=Ù}˜‚ =^ŒeÃÑ\˜ì ~å=Úx ¿ã=‰õΩ
JOH˜`«"≥∞ÿ áÈÜ«∂_»∞.
¨ ∞_»∞ ZÖÏO\˜ P^Œ~≈° O . . . .
<Õ#∞––qcè+}
z<åfl#fl––J=Ù#∞, 'WO\˜ QÆ∂_è»Kåi ÅOHõ#∞ ^èŒfiOã¨O KÕ™êÎ_»∞— J<Õ ™ê"≥∞`«‰õΩ
HÍ~°‰õΩ_»Ü«∂º_»∞. WÖÏO\˜ qcè+¨}∞Å#∞O_ç ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^Õâßxfl ~°H˜∆OK«∞QÍHõ!
<Õ#∞ –– J~Ú`Õ g∞ ^Œ$+≤Öì ’ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ XHõ¯\˜ ‰õÄ_® P^Œ~≈° áê¢`« ÖË^•?
z<åfl#fl –– ZO^Œ∞‰õΩ ÖË^∞Œ ? "≥Ú`«OÎ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ <å‰õΩ Hˆ =ÅO XˆH XHõ áê¢`«
P^Œ~°≈ áê¢`«QÍ JxÑ≤ã¨∞ÎOk.
<Õ#∞–– Z=~°∞?
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞–– ~å=}∞_»∞!
ѨÙ~å} „Ѩ
~å=∂Ü«
∞}O
ÖÏѨO
7
<Õ#∞–– g∞ÔHѨC_»∂ "ÕàÏHÀà◊"Õ∞!
z<åfl#fl –– "ÕàÏHÀà◊O HÍ^Œ∞. ~å=}∞x ^À+¨O XHõ¯\˜ K≥ÑC¨ K«∂^•ÌO!
<Õ#∞–– g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞ z<åfl<åfl! JO^ŒiH© ~å=}∞xÖ’ Jxfl ^ÀëêÅ∞ HõxÑ≤ã¨∂ÎO>Ë
g∞‰õΩ XHõ¯\˜ ‰õÄ_® HõxÑ≤OK«_O» ÖË^•?
z<åfl#fl–– J~Ú`Õ h"Õ K≥ÑC¨ =∞i.
<Õ#∞ –– ã‘`«#∞ JѨǨÏiOz fã¨∞ÔHàϧ_»∞ . . .
z<åfl#fl –– Jk g∞ hu=∞O`«∞xH˜, ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=ÚxH˜ Z=i JHõ¯–K≥Öˇ¡e
=Ú‰õΩ¯–K≥=ÙÅ∞ HÀÜ«∞~å^Œh, Ѩ~°^Õâ◊OÖ’ LO@∂ Z=i`À#∂ "≥·~°O ÃÑ@∞ìHÀ~å^Œh,
ZO_»=∂=ÙÅ "≥O@ Ѩ~°∞ÔQ`«Î~å^Œh, U ¢ã‘Îh J==∂xOK«~å^Œh QÆ∞}áê~î°O <Õ~°Ê_®xH˜.
K«∂_»∞, ÅOHõ‰Ωõ fã¨∞HÔ o§ ‰õÄ_® ~å=}∞_»∞ ã‘`#« ∞ J==∂xOK«Ö^Ë ∞Œ . ~å}˜"åã¨OÖ’H˜
fã¨∞HÔ à◊§ÖË^∞Œ . Jâ’Hõ"å\˜HÖõ ’ LOKå_»∞. JO^Œ~∂° ~åHõã∆ ∞¨ _»#=K«∞Û. HÍh, JO`« ã¨Éºíè `«`À
‰õÄ_ç# „Ѩ=~°Î# =∞#∞+¨µÖ’¡ J~°∞^Œ∞QÍ<Õ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
<Õ#∞ –– z<åfl<åfl, g∞ =∂@Å∞ ZѨC_»∂ Ö’Hõ qâßfi™êxH˜ q~°∞^ŒOú QÍ<Õ LO\Ï~Ú.
JO`« J`åºKå~°O KÕã≤# "åx `«~°Ñ¶¨Ù#∞O_ç "åkã¨∂Î Hõ~°∞}Ï ã¨=Ú¢^Œ∞_»∞ ã‘`åѨux ...
z<åfl#fl –– Hõiî# ǨÏ$^ŒÜ«Ú_»∞ ã‘`åѨu J#∞. q^ÕǨÏ~å[ Hõ#º JÜ≥∂^茺 "≥o§Ok.
^•x Ѷe¨ `«O U"≥∞Oÿ n? =∞m§ P"≥∞ ѨÙ\ì̃O\˜ =ÚYO K«∂_»ÖHË áõ È~ÚOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ
Hõ^•, Ѩ_=» ∞~°"åà◊§#∞ "Õ∞=Ú ^Œ∂~°OQÍ LOK«∞`å=Ú!
<Õ#∞–– z<åfl<åfl, ã‘`« J`«ÎQÍiO\˜ "åà◊§O>Ë g∞‰õΩ Ѩ_»^Œ∞. XHõ"Õà◊ ~å=Ú_»∞ g∞‰õΩ
HõxÑ≤Oz LO>Ë U=∞<Õ"å~°∞? #=∞™ê¯~°"∞≥ <ÿ å KÕ¿ã"å~å ÖË^•?
z<åfl#fl Ѩb¡Å ѨѨC =Å∞ã¨∂Î J<åfl_»∞––#=∞™ê¯~°O ZÖÏ KÕ™êÎ#∞? <Õ#∞
¢ÉÏǨχ}∞}˜‚, PÜ«∞# Hõ∆¢uÜ«Ú_»∞. Pñ, Pj~åfi^ŒO =∂¢`«O WKÕÛ"å}˜‚, ''ã¨^Œ∞ƒkú
HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! WHõ=ÚO^Œ∞ ZѨC_≥·<å ~å=∞~å[ºO J~Ú`Õ ¢Ñ¨[Å∞ 'pèè, pè, ~å=∞ ~å=∞!—
J<Õ@∞¡ KÕÜ«∞HõO_ç. Z=Ô~·<å <åÖÏO\˜ ¢ÉÏǨχ}˜‚ =∞O¢uQÍ ÃÑ@∞ìHÀO_ç—— J<Õ"å}˜‚.
<Õ#∞ –– z<åfl<åfl, ~å=∞~å[ºO P^Œ~≈° ~å[ºO Hõ^•!
z<åfl#fl –– J=Ù#∞. `«∞Åã‘^•ã¨∞ ~åâß_»∞–– ''n#∞Å∞, ^Œi¢^Œ∞Å∞, ^Œ∞ódOKÕ"å~°∞,
Z=~°∂ P ~å[ºOÖ’ ÖË~∞° ——Jx. <Õ#~Ú`Õ ''áêѨO ã‘`« XHõ¯`Õ ^Ò~åƒùQ∞Æ º~åÅ∞—— Jx
8
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
^•xH˜ *’_çOKÕ"å}˜.‚ =∞# ¢QÍ=∞~å[ºO ‰õÄ_® ~å=∞~å[ºOÖÏQÍ<Õ #_»=_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ_ç`Õ ZO^Œ~°∞ ã‘`«Å∞ =∞\ì̃Ö’ HõÅã≤ áÈ`å~À K≥ѨÊÖË=Ú.
<Õ#∞ –– z<åfl<åfl, g∞~°∞ N~å=∞#=q∞ ¢=`«O áê\˜™êÎ~°∞. =∞#ã¨∞Ö’ ÉèíHÎ̃ LO_Õ
LO@∞Ok.
z<åfl#fl –– Jk ã‘`« HÀã¨O. ã‘`« ÖËHõáÈ`Õ ~å=Ú_»∞ ˆH=ÅO '~°Ñ¶¨ÚѨu ~åѶ¨∞=
~å*Ï~å"£∞— JxÑ≤OK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞. 'Ѩu`« áê=# ã‘`å~å"£∞— JxÑ≤OK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞ HÍ^Œ∞, U
U Ѩ#∞Å∞ PÜ«∞# KÕâß_À Hõ¢∆ uÜ«∞ ~åAÅ∞ J=hfl KÕÜ∞« <Õ KÕ™êÎ~∞° . Hˆ =ÅO XHõ¯ q+¨Ü∞« OÖ’
PÜ«∞# ¢âı+¨ª`« á⁄O^•_»∞. =∞~À ÉèÏ~°º#∞ `≥K«∞ÛHÀÖË^Œ∞. *Ï#H˜ |OQÍ~°∞ „Ѩu=∞
KÕ~ÚOK«∞H˘x âı+¨ rq`«O QÆ_áç ê_»∞. XHõ¯ nx ÃÑ·<flÕ PÜ«∞# JѨ~å^è•Åhfl Hõq∆ ∞OKÕ™êÎ#∞.
~å=Úx Q˘Ñ¨Ê`«#O ã‘`« =Å¡<.Õ JO^Œ∞=Å¡<Õ =ÚO^Œ∞ ã‘`,« P `«~åfi`« ~å=Ú_»∞. `«∞Åã‘^•ã¨∞
WÖÏ JO\Ï_»∞––''D ã¨$+≤ì #O`å ã‘`å~å=ÚÅ =∞Ü«∞OQÍ ÉèÏqOz ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å∞
*’_çOz "åiH˜ #=∞㨯i™êÎ#∞—— Jx. =∞ǨÏi¬ "åe‡H˜ ‰õÄ_® JÖψQ JO\Ï_»∞––''ã‘`åÜ«∂ó
Ѩ`«ÜÕ∞ #=∞ó——
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ ã‘`« Ѩ@¡ JO`« „â◊^•ú Éèí‰õΩÎÅ∞<åfl~ÚHõ^•, JÖÏO@ѨC_»∞
~å=Ú}˜‚ ZO^Œ∞H˜ÖÏ q=∞i≈™êÎ~∞° ? PÜ«∞# `«O„_çx ‰õÄ_® g∞~°∞ =^ŒeÃÑ@ìÖ^Ë ∞Œ .
z<åfl#fl #qfi J<åfl_»∞––Jˆ~, WO`« =∂„`«O ‰õÄ_® J~°O÷ HÍ^• h‰õΩ? <Õ#∞ PÜ«∞#
J`«"Î åiO\˜ =∞x+≤x Hõ^•! J`«"Î åiO\˜ =∞OQÆe u\ì̃<å ÉÏQÍ<Õ LO@∞Ok. =∞i <Õ#∞
„ÉÏǨχ}∞}˜!‚ "Õ~ˆ Z=iÔH<· å WÖÏ =∂\Ï¡_Õ ™êǨÏã¨O LO@∞O^•? q∞käÖÏ "åã¨∞Å∞ =∂„`«O
JÜ≥∂^茺 "åà◊§#∞ ^Œ∂+≤ã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞. q∞käÖÏ"åã≤ <À~°∞ =¸~ÚOKÕ â◊HÎ̃ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜
‰õÄ_® ÖË^Œ∞!
k
ѨÙ~å} „Ѩ
~å=∂Ü«
∞}O
ÖÏѨO
9
ÉèíQÆ=næ`«
<å KÕuÖ’ ÉèíQÆ=næ`« K«∂ã≤ qHõ@Hõq z<åfl#fl J<åfl_»∞
––UO
<åÜ«∞<å! D
=∞^躌 w`å áê~åÜ«∞}O KÕã∞¨ <Î åfl"å UO? JÖÏ J~Ú`Õ h‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ LO_®e!
<Õ#∞ Pâ◊Û~°ºáÈ~Ú J_çQÍ#∞––ZO^Œ∞‰õΩ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––K«∂_»ÉσÜü∞, "≥Ú^Œ@ J~°∞#˚ ∞xÖ’ „¿Ñ=∞, =∞=∞HÍ~°O LO_Õq. 'gà◊√§
J#fl^Œ=Ú‡Å∞, gà◊√§ z<åfl#fl–ÃÑ^Œ<å#flÅ∞, PÜ«∞# Ñ≤`å=∞Ǩï_»∞, gà◊§ ÃÑ·H˜ KÕ~Ú ZÖÏ
Z`ÕkÎ ?— Jx ã¨O^ÕÇÏ≤ OKå_»∞. HÍh w`åã¨=O `åy# `«~åfi`« ÉÏ}=~°O¬ ‰õΩiÑ≤Oz PÜ«∞#
=$^Œú Ñ≤`å=∞Ǩïx Z^Œ#∞ ‰õÄ_® [Öˇ¡_» KÕ¿ãâß_»∞. JO^Œ∞=Å¡ U q+¨Ü«∞OÖ’<≥·<å `«QÍ^•
=¿ãÎ h=Ù ‰õÄ_® J~°∞˚#∞x ÖÏQÍ xifiHÍ~° Ü≥∂y"≥·––'<≥·#O zèO^ŒOu â◊¢™êÎ}˜ <≥·#O
^ŒÇϨ u áê=Hõó— (w`« 2/23) (P`«‡#∞ J„ã¨Î – â◊„™êÎÅ∞ Ug KèkÕ OK«Ö=Ë Ù, Jyfl ^ŒÇÏ≤ OK«Ö^Ë ∞Œ )
Jx PÖ’zOz, 'z<åfl#fl P`«‡#∞ U PÜ«Ú^è=Œ ¸ YO_çOK«Ö^Ë ∞Œ Hõ^•! JÖÏO@ѨC_»∞
QÆO¢_»Q˘_»e¤ `À XHõ =∂Oz ^≥|ƒ "Õ¿ãÎ UO?— J#∞‰õΩO>Ë? `«~åfi`« g∞ Ñ≤xfl U_»fi_»O,
"≥Ú`«∞ÎHÀ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_ç`Õ WÖÏ F^•~°Û_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞ufl¿ãΖ–
'"å™êOã≤ r~å‚x Ü«∞^ä• qǨÜ«∞ #"åx QÆ$Ǩu‚ #~À-Ѩ~å}˜
`«^•ä â◊s~å}˜ qǨÜ«∞ r~å‚<£ J<åºx ã¨OÜ«∂u #"åx ^ÕÇÏ‘ — (w`« 2/22)
(=∞x+≤ ziy# |@ìÅ∞ q_çzÃÑ\˜ì H˘`«Î |@ìÅ∞ ZÖÏ ^èiŒ ™êÎ_À, J^Õ q^èOŒ QÍ r"å`«‡
ri‚Oz# â◊s~åxfl =^ŒeÃÑ\ì̃ H˘`«Î â◊s~åxfl „QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk.)
'Ñ≤#fl=∂‡! z<åfl#fl â◊s~°O =∂iáÈ~ÚOk, H˘`«Î â◊s~°O ¢áêÑ≤ÎOzOk. g∞~°∞
ã¨O`À+≤Oz ÉÏ~°™êÅ áê@Å∞ áê_»O_ç. U_»∞ã¨∞<Î åflÔ~O^Œ∞‰õΩ?— Jx h=O>Ë!
Tà’§ ‰õΩ„~åà◊§O`å w`ÀѨ^âÕ O◊ ¢Ñ¨HÍ~°O #_»∞K«∞HÀ_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_ç`Õ ZO`«=∞Ok
z<åfl#flÅ∞ K«OѨ|_»`å~À, ZO`«=∞Ok Ñ≤#fl=∞‡Å∞ q^èŒ=Öˇ· áÈ`å~À K≥ѨÊ_»O Hõ+¨ìO.
JO^Œ∞=Å¡<Õ <Õ#∞ h‰õΩ ^ŒO_»O ÃÑ_»`å#∞. K«^"Œ åÖË J#∞‰õΩO>Ë 'w`« QÀqO^Œ"∞£ — K«^∞Œ =Ù
<åÜ«∞<å, D w`« K«k"Õ ã¨~°^• ÃÑOK«∞HÀ‰õΩ.
<Õ#∞––w`« JÇ≤ÏOã¨, "≥·~åQͺÅ∞ LѨ^Õtã¨∞ÎO^ŒxHõ^• JO\Ï~°∞?
10
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––Jˆ~, <å‰õΩ `≥eã≤O^˘Hõ>Ë, w`ÀѨ^Õâ◊O q#fl `«~åfi`« J~°∞˚#∞_»∞ QÍO_ô=O
qã≤~ˆ ã≤ HÍëêÜ«∞ =¢™êÎÅ∞ ^èiŒ Oz LO>Ë, Hõ=K«O q¿ÑÊã≤ Hõ=∞O_»ÅO KÕuH˜ fã¨∞H˘x
LO>Ë, ‰õΩ~°∞ˆH∆„`«O =^ŒeÃÑ\ì̃ =~åǨψH∆„`«O (XHõ f~°÷ã¨÷ÅO) ^•i Ѩ\ì̃ LO>Ë JѨC_»∞
<Õ#∞ w`«Ö’ JÇ≤ÏOã¨, "≥~· åQƺO xO_ç L<åflÜ«∞x XѨCH˘<Õ "å}˜.‚ HÍh PÜ«∞# =∞`«ûº"Õ^OŒè
ÖÏQÍ |O^èŒ∞ q∞„`«∞Å =∞ãÎ̈HõKèÕ^ŒO KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞!
Jˆ~, D~ÀAÖ’¡ T~°H<õ Õ „Ѩ[Å∞ D>ˇÅ∞, |ÖËÅ¡ ∞ |Ü«∞@H˜ fã¨∂OÎ \Ï~°∞. "å\˜ÃÑ·#
w`« Ѩ^Œ∞#∞ ‰õÄ_® ZH˜¯O^ŒO>Ë „Ѩu T~°∂ ‰õΩ~°∞ˆH∆„`«O J~ÚáÈ`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞
KÕ`∞« Å∞ *’_çOz L_»∞‰õΩ ~°HOÎõ Ö’ w`« K«^=Œ =^Œ∞Ì ÉÏ|∂, JO\Ï#∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, w`åHÍ~°∞x Jã¨Å∞ Jaè„áêÜ«∞O "Õ̂~ LO^Õ"≥∂!
z<åfl#fl z~å‰õΩ Ѩ_»∞`«∂ J<åfl_»∞––"Õˆ~ Jaè„áêÜ«∞O <åÔHÖÏ `≥Å∞ã¨∞ÎOk?
w`åHÍ~°∞_Õ ã¨fiÜ«∂<å ™ê~°kä J~Ú =ÚO^Œ∞ ‰õÄ~˘Ûx L<åfl_»∞ Hõ^•! JÇ≤ÏO™ê „Ѩɒ^è"Œ ∞Õ
KÕÜ∞« ^ŒÅK«∞H˘x LO>Ë PÜ«∞# Ü«Ú^ŒÉú ∂íè q∞ #∞O_ç ~°^OŒä ZO^Œ∞‰õΩ =∞o§OK« ÖË^∞Œ ?
WÖÏ ZO^Œ∞Hõ#ÖË^∞Œ ?––'J~°∞˚<å! â◊s~°O #â◊fi~°=∞x, „ѨѨOK«O Hõ∆}ÉèíOQÆ∞~°=∞x, WO`«
*Ï˝#O <Õ#∞ WzÛ# `«~åfi`« ǨÏã≤Î<åѨÙ~°O Uáê\˜k? XHõ ~ÀA =∞\ì̃Ö’ Hõeã≤áÈ`«∞Ok.
^•x HÀã¨O ~°HõÎ^è•~°Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ „Ѩ=Ç≤ÏOѨ KÕ™êÎ=Ù? „áêѨOzHõ ã¨∞MÏÅ∞ `«∞K«Ûù"≥∞ÿ#q.
~å[ºHÍOHõ∆ =kÖË¿ã~Ú. ~å[ºO HÀã¨O =$^Œú Ñ≤`å=∞Ǩïx ÃÑ·#, ѨÓAº_»∞ „^À}∞x ÃÑ·#
ÉÏ}ÏÅ∞ ã¨OkèOK«_O» h‰õΩ â’aèã∞¨ OÎ ^•? Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∞« HõáÈ`Õ U=∞=Ù`«∞Ok? Hõ„∆ uÜ«Ú_≥·
LO_ç, Ü«Ú^ŒÉú ∂íè q∞ =^ŒeáÈÜ«∂_»x Ö’‰õΩÅ∞ #=Ùfi`å~°∞. JO`ÕH^õ •! HÍh, Z=~°∞ x["≥∞#ÿ
*Ï˝#∞Ö’, "å~°∞ xO^ŒÅ‰õÄ–„ѨâO◊ ã¨Å‰õÄ K«eOK«~∞° . D `«O\Ï JO`å =^ŒÖÜ
Ë ∞ü . <å`À
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ʼnõΩ =KÕÛÜü∞!— D =∂@ÖËg PÜ«∞# J#ÖË^∞Œ . Ü«Ú^•úxH˜ ѨÙiH˘ÖÏÊ_»∞.
WO`« [iy<å h=Ù =∂„`«O w`«Ö’ JÇ≤ÏOã¨, "≥~· åQƺO LO^Œx J#∞‰õΩO@∞<åfl=Ù! Uq∞
|∞kú! Uq∞ |∞kú!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÃÑ^Œ–Ì ÃÑ^ŒÌ "åà◊√§ w`« ^•fi~å qâ◊fiâßOu ™ê÷ÑO≤ KåÅ#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
J~Ú<å g∞‰õΩ JO^Œ∞Ö’ Ü«Ú^Œú ã¨O^Õâ◊"Õ∞ HõxÑ≤ã¨∂ÎOk.
z~°∞#=Ùfi #qfi z<åfl#fl J<åfl_»∞––h=Ù =∞# g~°HÍ=ºO 'PÖÏ›— ZѨC_≥<· å q<åfl"å?
Jk K«k"Õ "åà◊√§ q<Õ"åà◊§Ö’¡ U q^èŒOQÍ g~å"Õâ◊O ÃÑOKÕ™êÎ~°∞?––'z=~°‰Ωõ ^Õ=Ù_≥ÖÏ
~åã≤ÃÑ\ì̃ =ÙO>Ë JÖÏ J=Ù`«∞Ok. XHõ ~ÀA JO^Œ~∂° "≥o§áÈ=Åã≤O^Õ.— D =∂@Å ÃÑ·<Õ
ZO^Œ~À `«ÅÅiÊOz K«KåÛ~°∞. <å‰õΩ =∂„`«O JÖÏO\˜ Ñ≤Å∞¿Ñ w`«Ö’ ‰õÄ_® qxÑ≤ã∂¨ OÎ k–
ÉèѨÙQí ~å}
=Æ næ`„Ѩ« ÖÏѨO
11
'JO`«=O`« W"Õ∞ ^ÕǨó x`«º™ÈºHÍÎó â◊si}ó
J<åt<À-„Ѩ"Õ∞Ü«∞㨺 `«™ê‡^Œ∞º^茺ã¨fi ÉèÏ~°`«—
(w`« 2/18)
(P`«‡ ^èŒiOKÕ â◊s~åÅhfl #tOz áÈÜÕ∞"Õ. HÍh r"å`«‡ <åâ◊=Ú ÖËxk,
Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ#k, x`«º"≥∞ÿ#k. HÍ=Ù# J~°∞˚<å! Ü«Ú^ŒúO K≥~Úº)
HÍh, ZѨC_À XHõ ™êi Kå"åe HÍ|\ì̃ WѨC_Õ K«zÛáÈ, J<Õ D `«~¯° O <å‰õΩ
#K«Û^Œ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÉèíQÆ=O`«∞_»<Õ^Õq∞@O>Ë, r=Ù_»∞ ZѨC_»∂ #tOK«_»x.
z<åfl#fl––r=Ù_»∞ #tOK«#ѨC_»∞ ǨÏ`«º KÕã≤# "å_çH˜ LitHõ∆ ZO^Œ∞H˜"åfie?
NHõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞xˆH"≥∂ WÖÏ LѨ^Õt™êÎ_»∞–
'QÆ`åã¨∂#QÆ`åã¨∂Oâ◊Û <å#∞â’K«Ou ѨO_ç`åó—
(w`« 2/11)
(*Ï˝#∞Å~Ú# "å~°∞ =∞~°}O˜ z# "åix QÆ∞iOzQÍh, rqOz L#fl "åix QÆ∞iOz
QÍh â’H˜OK«~∞° .)
HÍh, Jaè=∞#∞ºx K«OÑ≤#ѨC_»∞ D *Ï˝#O ZHõ¯_» =∂Ü«∞"≥∞ÿ áÈ~ÚOk?––
'# *ÏÜ«∞`Õ „q∞Ü«∞`Õ "å Hõ^•z`ü <åÜ«∞O Éèí∂`åfi Éèíq`å "å # Éèí∂Ü«∞ó
J*’ x`«ºó âßâ◊fi`À-Ü«∞O ѨÙ~å}À # ǨÏ#º`Õ Ç¨Ï#º=∂<Õ â◊s~ˆ — (w`« 2/20)
(D P`«‡ Z#fl_»∂ ѨÙ@ì^Œ∞, Z#fl_»∂ y@ì^Œ∞. XHõѨC_»∞ LO_ç =∞~˘HõѨC_»∞
LO_»‰õΩO_® áÈ^Œ∞. Wk ѨÙ@∞ìHõ ÖËxk, =∂~°∞Ê ÖËxk, x`«º"≥∞ÿ#k. ZšѨC_»∞
ã¨fiã¨fi~°∂ѨOÖ’<Õ LO@∞Ok. =∞~°}O â◊s~åxˆH QÍx P`«‡‰õΩ ÖË^∞Œ .)
D =∂>Ë ã¨`«º"≥∞ÿ`Õ [Ü«∞„^Œ^äŒ∞x`À ѨQÆ ™êkèOK«_®xH˜ JO`« =∂Ü≥∂áêÜ«∞O
ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ∞« =Åã≤ =zÛOk? JѨC_»∞–
'^Œ∞óMË+¨fi#∞kfiQÆfl=∞<åó ã¨∞MË+¨µ qQÆ`«ã¨Ê$ǨÏó
g`«~åQÆÉèíÜ«∞„HÀ^èŒó ã≤÷`«nè~°∞‡x ~°∞K«º`Õ—
(w`« 2/56)
(^Œ∞óMÏÖ’¡ HõÅ`« K≥O^ŒHõ, ã¨∞MÏÖ’¡ "åOKè« ÖËHõ, J#∞~åQÆ, ÉèíÜ«∞ HÀѨ~°Ç≤Ï`«∞_≥· LO_Õ
"å_Õ ã≤÷`«„ѨA˝_≥·# =Úx)
D =∂@ ZO^Œ∞‰õΩ =∞~°záÈÜ«∂_»∞? Jˆ~ Jcƒ, hqOHÍ Ñ≤Å"¡ å_çq, W=hfl J~°O÷
KÕã¨∞HÀÖË=Ù.
12
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––z<åfl<åfl, D â’¡HOõ „Ѩãk≤ HÔú H˜¯Ok Hõ^•––
'ã¨~ÀfiѨx+¨^À QÍ"À ^ÀQÍú QÀáêÅ#O^Œ#ó
áê~À÷ =`«ûó ã¨∞nè~ÀƒùHÍÎ ^Œ∞QÆúO w`å=∞$`«O =∞ǨÏ`ü—
(LѨx+¨`«∞ÎÅhfl QÀ=ÙÅ∞. Hõ$+¨µ‚_»∞ "å\˜x Ñ≤uˆH QÀáêÅ∞_»∞. áêÅ∞ w`å=∞$`«O. P
áêÅ∞ `åy# ^Œ∂_» nè=∞O`«∞_≥·# J~°∞˚#∞_»∞)
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––J=Ù#∞, J~°∞˚#∞_»∞ áêѨO P=Ù^Œ∂_» ÖÏO\˜
J=∂Ü«∞‰õΩ_Õ. JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^•, Hõ$+¨µ_‚ ∞» |∞[˚yOz Ü«Ú^•úxH˜ ѨÙiH˘ÖÏÊ_»∞? XHõ ~°HOõ QÍ
K«∂¿ãÎ J~°∞#˚ ∞}˜‚ =∞Éèºí ÃÑ\Ïì_®xˆH w`« ~°zOK«_O» [iyOk. NHõ$+¨µx‚ H˜ áÈ\Ï¡@ ÃÑ\ÏìÅx
LOk, J~°∞˚#∞x gѨ٠`«\Ïì_»∞. Ü«Ú^ŒúO [~°∞QÆ∞`«∂O>Ë `å#∞ =∂„`«O `«=∂ëê K«∂ã¨∂Î
‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. J~°∞˚#∞xÃÑ·# Hõ$+¨µ‚x âߺ=∞~°OQÆ∞ ZO`«QÍ ZH˜¯áÈ~ÚO^ŒO>Ë "≥Ú`«ÎO
=Oâß<Õfl =∞O@Hõe¿Ñâß_»∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, J~°∞˚#∞_»∞ J<å㨉õΩÎ_≥· Ü«Ú^ŒúO KÕâß_»∞. ~å[ºHÍOHõ∆`À HÍ^Œ∞.
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ J<åfl_»∞––J=Ù#∞, JO^Œ∞ˆH QÆ^•, ǨÏã≤Î<åѨÙ~° ã≤OǨã¨#O h
¿Ñ~° ~åã≤ WzÛ "≥àϧ_»∞! Jˆ~, J<å㨉õΩÎ_Õ J~Ú`Õ #∂~°∞–#∂~°∞QÆ∞~°∞ ÃÑ`«ÎO„_ç ‰õΩ=∂~°∞Å
~°HOÎõ `À ~å*Ϻaè¿+HõO KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï_®? F _èbç !¡ h HÍ~°}OQÍ [iy# ~°HáÎõ ê`åxH˜ D
~ÀA =~°‰Äõ h HÀ@ Z„~°QÍ<Õ LOk!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞! =∂@Å#∞ ZHõ¯_ç #∞O_ç ZHõ¯_çH˜ fã¨∞ÔHàÏÎ~°∞!
z<åfl#fl `«# ^èÀ~°}˜Ö’<Õ =∂\Ï¡_» ™êQÍ_»∞––K«∂_»∞, Hõ$+¨µ‚xH˜ áÈ~å@O ÃÑ\ÏìÅx
LOk, J~°∞˚#∞xH˜ ã¨fiO`« |∞kú ÖËHõáÈ~ÚOk. JO^Œ∞=Å¡ Hõ$+¨µ‚_»∞ =∞#ã¨∞‰õΩ Uk `À¿ãÎ
Jk K≥ÑC¨ ‰õΩO@∂ "≥àϧ_»∞–– 'â◊s~°O #â◊fi~°O. JO^Œ∞ =Å¡ Ü«Ú^ŒOú K≥~Úº. P`«‡‰õΩ
=∞~°}O ÖË^∞Œ . Hõ#∞Hõ Ü«Ú^ŒOú K≥~Úº. Hõ„∆ uÜ«Ú_çq. Hõ#∞Hõ Ü«Ú^ŒOú K≥~Úº. Ü«Ú^ŒOú
KÕÜ«∞Hõ áÈ`Õ xO^ŒÅ áêÅ=Ù`å=Ù. HÍ|\ì̃ Ü«Ú^ŒúO K≥~Úº.—
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––Hõ¢∆ uÜ«Ú_çH˜ Ü«Ú^ŒÉú ∂íè q∞ #∞O_ç
áêiáÈ=_»O HõO>Ë =∞~°}˜OK«_»"Õ∞ ¢âıÜ«∞㨯~°=∞x Hõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞xH˜ LѨ^Õt™êÎ_»∞.
HÍx `å#∞ =∂¢`«O [~åã¨O^è∞Œ x`À Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∞« ÖËHõ ^•fi~°H‰õ Ωõ ѨÖÏÜ«∞#O z`«yÎ OKå_»∞!
JO^Œ∞=Å¡<Õ D <å\˜H© '~°}KèÀ_£— (Ü«Ú^Œú Éèí∂q∞ =^Œe#"å_»∞) J<Õ ¿Ñ~°∞ PÜ«∞#‰õΩOk.
n<Õfl 'Ѩ~ÀѨ^Õâı áêO_ç`«ºO— (W`«~∞° ʼnõΩ LѨ^âÕ O◊ W=fi_»OÖ’ áêO_ç`º« O Hõey LO_»_O» )
JO\Ï~°∞. WHõ PÜ«∞#‰õΩ ["åa=fiQÆeˆQ `≥eq J~°∞˚#∞xÔHHõ¯_çk? P|QÍ qO@∂
ÉèѨÙQí ~å}
=Æ næ`„Ѩ« ÖÏѨO
13
áÈÜ«∂_»∞. JO`å q#fl `«~åfi`« ‰õÄ_® J~°∞˚#∞xH˜ Ug∞ É’^èŒÑ¨_»Hõ áÈÜÕ∞ã¨iH˜ Hõ$+¨µ‚_»∞
`«# cèHõ~° ~°∂ѨO K«∂Ñ≤Oz ÉèíÜ«∞ÃÑ\Ïì_»∞. 'P q^èŒOQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀHõáÈ`Õ D q^èŒOQÍ
`≥Å∞ã¨∞HÀ!— Jx.
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––<åH˘Hõ q+¨Ü∞« O QÆ∞~°∞‰Î Ωõ =ã¨∂OÎ k. XHõ™êi
g∞ Ñ≤#fl=∞‡ HÍj ™êfl<åxH˜ "≥à◊¥Î LOk. P"≥∞`À áê@∞ S^Õà◊§ XHõ Ñ≤Å¡"å_»∞ L<åfl_»∞.
"å_»∞ <Õ#∞ ‰õÄ_® "≥O@ =™êÎ#x ǨÏ~î°O KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. <Õ#∞ Z<Àfl q^è•Å
"å_çH˜ #K«Û K≥áêÊ#∞––#kÖ’ ¢Ñ¨"åÇ¨Ï "ÕQÆO Z‰õΩ¯=QÍ LOk, Ñ≤Å¡Å∞ H˘@∞ì‰õΩáÈ`å~°∞,
hà◊§Ö’ "≥Úã¨à◊√§<åfl~Ú, Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï~Ú, "≥à◊§=^Œ∞Ì, Jx. "å_»∞ ZO`«‰õÄ q#HõáÈ`Õ
JѨC_»∞ ~å=∞bÅ ~åHõã∆ ∞¨ x =ÚYO `«yeOK«∞H˘x "å}˜‚ ÉèÜ
í ∞« ÃÑ\Ïì#∞. Jk K«∂_»QÍ<Õ
|∞kú=∞O`«∞_≥· áÈÜ«∂_»∞. Xˆ~ Jcƒ, <å‰õΩ =∂¢`«O P Ñ≤Å¡"å_çÖ’#∂ J~°∞˚#∞_çÖ’#∂
U=∞O`« ÃÑ^ŒÌ `Õ_® L#fl@∞¡ JxÑ≤OK«^Œ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, w`«Ö’ ZO`À *Ï˝#Ü≥∂QÆO, ÉèHí Ü
Θ ∂≥ QÆO, Hõ~‡° Ü≥∂QÆO xO_ç L<åfl~Ú
Hõ^•...
z<åfl#fl––Jxfl Ü≥∂QÍÅ ÅHõº∆ O XHõ>,Ë '`«™ê‡`ü Ü«Ú^茺ã¨fi ÉèÏ~°`«!— JO>Ë Ü«Ú^ŒOú
K≥~Úº, H“~°=ÙÅ#∞ K«OѨÙ. ZÖÏQÀ XHõ ÖÏQÆ J~°∞˚#∞}˜‚ Ü«Ú^•úxH˜ ã¨Oã≤^Œ∞úx KÕÜ«∞_»O
HÀã¨O xëê¯=∞Hõ~°‡, J<åã¨HõÎ Ü≥∂QÍÅ ÃÑ^ŒÌ =Å JÅ¡_»O [iyOk. J~°∞˚#∞x |∞kú
JO^Œ∞Ö’ z‰õΩ¯‰õΩáÈ~Ú#O^Œ∞=Å¡ Hõ$+¨µ_‚ ∞» PÜ«∞#∞fl ZÖÏ HÍ"åÅO>Ë JÖÏ P_çOKå_»∞.
HÍx, J~°O÷ KÕã∞¨ H˘<Õ â◊HΘ L#fl"å_»∞ =∂¢`«O Hõ$+¨µx‚ Z`«∞QÎ _Æ #» ∞ J~°O÷ KÕã∞¨ H˘<Õ f~°∞`å_»∞.
<Õ#∞–– Hõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ J~°∞˚#∞}˜‚ ZÖÏ =∞ÉèíºÃÑ\Ïì_»∞? <å‰õΩ J~°÷O HÍ=_»O ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––h"≥O`«\˜ "å_çq? ÃÑ^Œ–Ì ÃÑ^ŒÌ ѨO_ç`∞« ňH J~°O÷ HÍ^Œ∞. HÍh, <å‰õΩ =∂¢`«O
JO`å qã¨Ê+ì̈OQÍ `≥Å∞ã¨∂Î<Õ LOk. Hõ$+¨µ‚_»O\Ï_»∞––
'¢Ñ¨[Ǩu Ü«∞^• HÍ=∂<£ ã¨~åfi<£ áê~°÷ =∞<ÀQÆ`å<£
P`«‡<Õº"å`«‡<å `«∞+ì̈ó ã≤÷`«„Ѩ[˝ãÎ̈^ÀK«º`Õ—
(w`«. 2/55)
(Z=Ô~·`Õ Jxfl HÀiHõÅ∞ `«ºlOz `«=∞Ö’ `å"Õ∞ ã¨O`«$ѨÙÎÖˇ· LO\Ï~À, "åˆ~ x["≥∞ÿ#
ã≤÷`«„ѨA˝Å∞) JÖÏO@ѨC_»∞ ~å[ºO, ã¨fi~°æO, g\˜ Pâ◊ K«∂ѨÙ`«∂ WÖÏ ZO^Œ∞Hõ<åfl_»∞?–
'ǨÏ`À "å ¢áêѨûºã≤ ã¨fi~°æO l`åfi "å Éè’Hõ∆º¿ã =∞Ç‘Ï"£∞
`«™ê‡^Œ∞uÎ+ª̈ H“O`ÕÜ«∞ Ü«Ú^•úÜ«∞ Hõ$`«xâ◊ÛÜ«∞ó—
14
(w`« 2/37)
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(J~°∞˚<å! K«xáÈ`Õ ã¨fi~°æO ¢áêÑ≤Îã¨∞ÎOk. [Ü«∞O á⁄Ok`Õ ~å[º Éè’QÍÅ##∞Éèíq™êÎ=Ù.
Ô~O_»∞ q^è•ÖÏ ÖÏÉèí"Õ∞ LOk. JO^Œ∞=Å¡ Hõ$`«xâ◊ÛÜ«Ú_»"≥· Ü«Ú^•úxH˜ ÖË!)
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––J~°∞#˚ ∞_»∞ `«~¯° âߢã¨OÎ K«^=Œ ÖË^∞Œ . JO^Œ∞Hˆ
Ô~O_»∞ q^è•ÖÏ LK«∞ÛÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ<åfl_»∞. <Õ#∞O_ç LO>Ë J_ç̂Q"å}˜‚, '¿ÇÏ Hõ$áêã≤O^èŒ∞,
D Ô~O_»∂ HÍHõ =∞~À Ѩi}Ï=∞O ‰õÄ_® [~°QÆ=K«∞Û Hõ^•! J~°∞˚#∞}˜‚ Ѩ\˜ì |Okè¿ãÎ
JѨC_»∞ =∞i ZÖÏ? ã¨fi~°=æ ¸ LO_»^∞Œ , ~å[º=¸ LO_»^∞Œ Hõ^•! ~Ô O\˜H© K≥_¤» ~ˆ =_≥·
áÈ~Ú#>Ë¡ Hõ^•!— HÍh J~°∞#˚ ∞_»∞ u#flQÍ K«∂¿ã ^è#Œ ∞~°~ú ∞° _»∞ =∂¢`«"∞Õ . Z=Ô~<· å ѨH^∆õ ~Œè ∞° _»∞1
ÉèíQÆ"å#∞xH˜ `å~°ã¨Ñ¨_ç LO>Ë Hõ^•! <Õ#~Ú`Õ J_ç̂Q"å}˜‚ '=∞Ǩ¢Ñ¨Éèí∂, Jxfl =∞<À~°^ä•Å∂
=º~°÷"Õ∞ J~Ú#ѨC_»∞ g∞s ~°^ä•<≥flÂ<å ZO^Œ∞‰õΩ #_»∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞?— Jx.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ¢Ñ¨uKÀ\Ï g∞~°∞ g∞ `«~°¯âߢãÎ̈O fã¨∞H˘™êÎ~°∞!
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ~å#ÉσÜü∞? W^Õ Hõ^• =∞# ^ÕâO◊ Ö’x ¢Ñ¨^•è # q^Œº!
^Õ<≥flÂ<å YO_çOK«_®xH˜ WÖÏO\˜ ã¨∂Hõ∆‡^Œ$+≤ì =∞Ô~=i‰õΩOk?
J_»H`
õ ~Î≥ `
° À áÈHõKH≥ ¯õ Å∞ HõuiÎ ã¨∂Î z<åfl#fl J<åfl_»∞––K«∂_»∞, Hõ$+¨µ_‚ ∞» XHõ KÀ@<Õ"∂≥
WÖÏ LѨ^Õtã¨∞Î<åfl_»∞––
'ã¨=∞^Œ∞óYã¨∞Yó ã¨fiã¨÷ó ã¨=∞Ö’ëêìâ◊‡HÍOK«#ó
(w`«. 14/ 24)
`«∞ź ¢Ñ≤Ü«∂¢Ñ≤Ü≥∂ nè~°ó `«∞ź xO^•`«‡ã¨Oã¨∞Îuó—
(ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ#∞ ã¨=∂#OQÍ ÉèÏqOz, P`«‡ã¨∞÷_≥· LO@∂ =∞\ì̃ QÆ_»¤#∞, ~åux,
|OQÍ~åxfl, XHõ\Q˜ Í<Õ ZOK«∞`«∂, WëêìxëêìÅ#∞, xO^•ã¨∞`
Î ∞« Å#∞ ã¨=∞ÉèÏ=O`À Z=_»∞
ã‘fiHõi™êÎ_À "å_Õ nè~°∞_»∞!)
=∞~ÀKÀ@ D =∂@ ‰õÄ_® JO\Ï_»∞––
'JH©iÎO KåÑ≤ Éèí∂`åx Hõ^äŒ~Ú+¨ºOu `Õ-=ºÜ«∂"£∞
(w`« 2/34)
ã¨OÉèÏq`«ã¨º KåH©iÎó =∞~°}Ï^ŒuiK«º`Õ—
(Ö’‰õΩÅ∞ h `«~Q° xÆ JѨHi© xÎ HõÅHÍÅ=Ú „Ѩ™êÎqOK«∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞. =∂#∞º_≥#·
"åxH˜ JѨHi© Î =∞~°}O HõO>Ë ÉÏ^è•Hõ~"° ∞≥ #ÿ kQÍ LO@∞Ok)
XHõ™êi J<åã¨HõÎ Hõ~°‡#∞ LѨ^Õt™êÎ_»∞––
1. q∞käÖÏ „áêO`åxH˜ K≥Ok# „Ѩã≤^Œú <≥·Ü«∂~Ú‰õΩ_»∞ ѨHõ∆^èŒ~ü q∞„â◊.
ÉèѨÙQí ~å}
=Æ næ`„Ѩ« ÖÏѨO
15
'ã¨∞Y^Œ∞óMË ã¨"Õ∞ Hõ$`åfi ÖÏÉèÏÖÏÉè∫ [Ü«∂[Ü«∞ø
`«`À Ü«Ú^•úÜ«∞ Ü«Ú[ºã¨fi <≥·#O áêѨ=∞"åѨûºã≤—
(w`« 2/38)
(ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ#∞, ÖÏÉè#í ëêìÅ#∞, [Ü«∂Ѩ[Ü«∂Å#∞, ã¨=∂#OQÍ ÉèÏqOz Ü«Ú^•úxH˜
ã¨#fl^Œ∞ú_»=Ù HÍ. nx=Å¡ h‰õΩ áêѨ=∞O@^Œ∞.)
`«~åfi`« ÔQÅ∞Ѩ٠Pâ◊ ‰õÄ_® K«∂ѨÙ`å_»∞––
'`«™ê‡`ü `«fi=ÚuÎ+ª̈ Ü«∞â’ ÅÉèíã¨fi l`åfi â◊`«$Ï<£ Éèí∞OHõ∆fi ~å[ºO ã¨=∞$^Œú"£∞—
(w`« 11/33)
(HÍ|\ì̃ J~°∞˚<å, ÖË, Ü«∞â◊ã¨∞û á⁄O^Œ∞, â◊„`«∞=ÙÅ#∞ [~ÚOz ã¨=∞$^Œú"≥∞ÿ# ~å[ºO
J#∞ÉèíqOK«∞)
WHõ h"Õ K≥ѨC, ã¨∞YO, ^Œ∞óYO, ÔQÅ∞ѨÙ, F@q∞, H©iÎ, JѨH©iÎ Jhfl ã¨=∂#"≥∞ÿ#ѨC_»∞
ÉèíQÆ"å#∞_»∞ [Ü«∞=Ú, H©iÎ, g\˜ Pâ◊ ZO^Œ∞‰õΩ K«∂ѨÙ`«∞<åfl_»∞?
<Õ#∞ =∞ø#OQÍ LO_»_»O K«∂ã≤ z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––Jˆ~, XHõ =∂@
J_»∞QÆ∞`å#∞, ÉèíQÆ"å#∞_»O\Ï_»∞––
'Dâ◊fi~°ó ã¨~°fiÉèí∂`å<åO ǨÏ$^ÕÌâı-~°∞˚# u+ª̈u
„ÉèÏ=∞Ü«∞<£ ã¨~fi° Éè∂í `åx Ü«∞O„`å~°∂_è®x =∂Ü«∞Ü«∂—
(w`« 18/61)
(Dâ◊fi~°∞_Õ ã¨~°fi„áê}∞ŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ <≥ÅH˘x `«# =∂Ü«∞ „ѨÉèÏ=O`À "åxx
H©Å∞ ÉÁ=∞‡ÖÏ¡QÍ P_çã∞¨ <Î åfl_»∞.) D =∂>Ë x["≥∞`
ÿ Õ WO`« JÜ≥∂=∞Ü«∞O ã¨$+≤Oì K«=Åã≤#
Ѩ<Õ =ÚOk? <Õ~°∞QÍ `«# Ü«∞O„`«"Õ∞ u¿ÑÊ¿ãÎ ã¨iáÈÜÕ∞kHõ^•! PÜ«∞# HÀiHõ Z^Œ∞@
J~°∞˚#∞x HÀiHõ Uáê\˜? `«~åfi`« =∞m§ 'Ü«∞^äÕK«Ûùã≤ `«^ä• ‰õΩ~°∞— (w`« 18/63) (h HÀiHõ
ZÖÏ LO>Ë JÖÏ K≥~Úº) J<Õ =∂@ ZO^Œ∞HõO\Ï_»∞? W^Õ PÜ«∞# L^ÕâÌ º◊ "≥∞`
ÿ ÕD
=∂@ÃÑ·<Õ xÅ|_»=Åã≤Ok. =∞i WÖÏ ZO^Œ∞Hõ<åfl_»∞––
'ã¨~°fi^èŒ~å‡<£ Ѩi`«º[º =∂"Õ∞HõO â◊~°}O „=[
(w`« 18/66)
JǨÏO `åfiO ã¨~°fi áê¿ÑÉèíºó "≥∂Hõ∆~Úëêºq∞ =∂ â◊√K«ó—
(Jxfl ^èŒ~å‡Å∞ (Hõ~°Î=º Hõ~°‡Å∞) =^Œe ÃÑ\ì̃ <å XHõ¯x â◊~°}∞ á⁄O^Œ∞. <Õ#∞ h‰õΩ
Jxfl áêáêÅ #∞O_ç q=ÚHÎ̃ Hõey™êÎ#∞).
Jˆ~, W\Ï¡ =∂\Ï¡_Õk ѨO_®Å∞, ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞, á¶ê^ŒsÖË. WÖÏ =∂\Ï¡_»@O
ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ â’aèã¨∞ÎO^•? z@ì z=~°# D =∂>Ë K≥ѨÊ^ŒÅK«∞H˘x LO>Ë, U_»∞ =O^ŒÅ
â’¡HÍÅ J=ã¨~O° U=ÚOk? XˆH â’¡HÍ~°Oú Ö’ D =∂@ Jx LO>Ë ã¨iáÈÜÕ∞k Hõ^•––
16
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'JǨÏ=∂*Ï˝Ñ¨Ü«∂q∞ `åfiO `«™ê‡`ü Ü«Ú^茺ã¨fi ÉèÏ~°`«!—
(F J~°∞˚<å, <Õ#∞ x#∞fl P*Ï˝Ñ≤ã¨∞Î<åfl#∞, HÍ|\ì̃ Ü«Ú^ŒúO K≥~Úº.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, <å‰õΩ `≥eã≤#O`«=~°‰õΩ "≥Ú`«ÎO w`« x+¨¯~°¬––xëê¯=∞ Hõ~‡° .
z<åfl#fl––Jˆ~, J^Õ Hõ^• <å‰õΩ ÉÁuÎQÍ J~°O÷ HÍxk! WKåÛùH$õ `« Hõ~‡° (HÀi KÕã#≤
Ѩx) ‰õÄ_® ZHõ¯_≥<· å xëê¯=∞OQÍ LO_»QÅÆ ∞QÆ∞`«∞O^•? Z=ˆ~ Ѩx KÕã<≤ å U^À XHõ
HÀiHõ „¿Ñ~°} `À<Õ KÕ™êÎ~∞° . Jxfl HÀiHõÅ∂ `«ºlOKåÅ#∞HÀ=_»O ‰õÄ_® XHõ HÀiˆH Hõ^•!
'xëê¯=∞ Hõ~°‡— J#_»OÖ’ =^Œ`À"åºÑ¶¨∂`« ^À+¨O (=ÚO^Œ∞ K≥Ñ≤Ê# ^•xH˜ q~°∞^Œú"≥∞ÿ#
=∂@ K≥Ñʨ _»O) LOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞ `«~¯° O =ÚO^Œ∞ <Õ<H≥ ¯õ _» xÅ|_»QÅÆ #∞? HÍh, r=#∞‡‰õΩxÎ H˜
=∂„`«O U HÀiHÍ LO_»^∞Œ QÆ^•!
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÉσ~¸, <å‰õΩ =∂„`«O WO`« =~°‰õΩ XHõ¯
r=#∞‡‰õΩÎ_»∞ ‰õÄ_® Hõ#Ѩ_»ÖË^Œ∞. Hõ#|_ç`Õ Hõ„~°`À XHõ ^≥|ƒ "Õã≤ PÜ«∞# ã≤÷`«„Ѩ[˝`«
Uáê\˜^À K«∂¿ã "å_çx. Jˆ~, W=hfl L|∞ã¨∞áÈHõ‰Ωõ K≥¿ÑÊ =∂@Å∞!
<Õ#∞ QÆOcè~O° QÍ J_çQÍ#∞––J~Ú`Õ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ J~°∞#˚ ∞}˜‚ Ü«Ú^•úxH˜ „¿Ñˆ~Ñ≤OK«_O»
HÀã¨"∞Õ w`« ~°zOKå_»x g∞ Jaè„áêÜ«∞=∂?
z<åfl#fl QÆ\ì̃QÍ #"åfi_»∞. `«~åfi`« z\ỖH_»∞ =Hõ¯á⁄_ç <À\’¡ "Õã¨∞H˘x J<åfl_»∞–
Jˆ~, #∞=Ùfi U Ö’HõOÖ’ L<åfl=Ù? W=hfl Hõq HõÅÊ#Å∞. HõqH˜ U^À XHõ P^è•~°O HÍ"åe,
`«# HÍ=º K«=∞`å¯~°~ K«∂Ѩ_®xH˜. XHõ~∞° ~å=Úx ã¨O^Œ~ƒ° Où `À '~å=∞w`«— ~åâß~°∞.
=∞~˘Hõ~°∞ t=Ùx ã¨O^Œ~°ƒùO fã¨∞H˘x 't=w`«— ~åâß~°∞. =∞~˘Hõ~°∞ QÀÑ≤HõÅ ã¨O^Œ~°ƒùO
P^è•~°OQÍ 'QÀÑ‘ w`«— ~åâß~°∞. J^Õ q^èŒOQÍ Z=~À `«# *Ï˝<åxfl „Ѩ^Œi≈OKÕO^Œ∞‰õΩ
‰õΩ~°∞ˆH∆„`« <ÕѨ^䌺O`À 'ÉèíQÆ=næ`«— ~åâß~°∞. h"Õ K≥ѨC, JO`« ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Ü«Ú^ŒúO
[~°QÉÆ ’ÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ Ѩ^xÌ≥ q∞k J^蕺ܫ∂Å w`« K≥Ñʨ _®xH˜, q#_®xH˜ fiHõ Z=iH˜
LOk? JO`« =~°‰õΩ Ѩ^≥Ìxq∞k JH∆“Ç≤Ï}∞Å Ãã·#ºO „`å@Hõ =Ú„^ŒÖ’ ‰õΩOÉèíHõ
„áê}ÏÜ«∂=∞O KÕã∂¨ Î LO^•? ã¨O[Ü«Úx Hõà§◊ Ö’ >ˇeq[<£ Ѷ\
≤ ò J~Ú LO^•? HõqH˜
U^À ™ê‰õΩ`À `«# ™êOYºÜ≥∂QÆ, "Õ^•O`åÅ *Ï˝#O „Ѩ^Œi≈OK«∞HÀ=Åã≤ LOk, Jk
PÜ«∞# „Ѩ^iŒ ≈OKå_»∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ =∞i g∞ ^Œ$+≤Öì ’ w`« =Å¡ U „ѨÜ∂≥ [#=¸ ÖË^•?
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––„ѨÜ≥∂[#O ZO^Œ∞‰õΩ ÖË^Œ∞? nx=Å¡
‰õΩ@∞O| xÜ«∞O„`«}‰õΩ `À_®Ê@∞ Åaèã∞¨ OÎ k, W^Õ XHõ „ѨÜ∂≥ [#O!
ÉèѨÙQí ~å}
=Æ næ`„Ѩ« ÖÏѨO
17
<Õ#∞––Uq^èŒOQÍ?
z<åfl#fl––K«∂_»∞, w`« ã¨O^Õâ◊O Wk––
'Hõ~°‡}˺"åkèHÍ~°¿ãÎ =∂ Ѷ¨ÖË+¨µ Hõ^•K«#—
(w`« 2/47)
(Hõ~=ΰ º Hõ~‡° KÕÜ∞« _®xH˜ =∂„`«"∞Õ h‰õΩ JkèHÍ~°O LOk. ^•x Ѷe¨ `«O ÃÑ·# ZѨC_»∂
LO_»^∞Œ .) D â’¡HOõ Ö’ ã¨O`å# x~À^èŒ =∞O„`«O ^•y LOk!
<Õ#∞ K«H`
˜ ∞« }‚~Ú J_çQÍ#∞––ZÖÏ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––ˆH=ÅO Hõ~°‡ KÕã¨∂Î áÈ. Ѷ¨ÖÏ¿ÑHõ∆ ÃÑ@∞ìHÀ=^Œ∞Ì, Jx Hõ^• ã¨O^Õâ◊O? WHõ¯_»
ѶŨ O JO>Ë ã¨O`å#O Jx J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ"åe. WHõ WO`«HOõ >Ë q=iOz ZÖÏ K≥Ñʨ #∞?
z<åfl#fl#∞ Hõ^•!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ „Ѩu =∂@Ö’ q<À^ŒO ã¨$+≤ì™êÎ~°∞. w`« J<åã¨HõÎ ÉèÏ=O`À
Hõ~‡° KÕÜ∂« Åx Hõ^• LѨ^tÕ ã¨∞OÎ k?
z<åfl#fl––J=Ù#ÉσÜü∞, D LѨ^Õâßxfl J=∞Å∞ KÕ¿ãÎ ^Õâ◊OÖ’ Z\ì̃Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡#∂
qѨ=¡ O [~°Q^Æ ∞Œ . QÍ#∞ÔQ^Œ∞‰Ì Ωõ ɡÅO¡ LO_»`À Uq∞\˜ „ѨÜ∂≥ [#O? D *Ï˝#O HÍi‡‰õΩʼnõΩ
JOk`Õ, HÍ~åö<åÖ’¡ WHõ ã¨"∞≥ ‡ ZO^Œ∞‰õΩ [~°∞QÆ∞`«∞Ok? HÍh WѨC_»∞ =∂„`«O ^ÕâO◊ Ö’
`å~°∞=∂Ô~·# w`ÀѨ^Õâ◊O #_»∞ã¨∂Î LOk––
'Ѷ¨ÖË¿+fi"åkèHÍ~°¿ãÎ =∂ Hõ~°‡}˜ Hõ^•K«#—
(Ѷ¨ÅO ÃÑ·# =∂„`«"Õ∞ h‰õΩ JkèHÍ~°O LOk, Hõ~°‡ ÃÑ·# ZѨC_»∂ LO_»^Œ∞)
D x+¨¯~°‡ Éè’QÆ"å^Œ "≥Å∞¡=#∞ J_»¤yOKÕO^Œ∞‰õΩ Hõ~°‡#∞, Ѷ¨e`åxfl Ô~O_çO\˜h
XˆH™êi fã¨∞H˘x =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êˆQ w`« ^ÕâßxH˜ HÍ"åe. JÖÏO\˜ w`« WHõ ‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `«OÖ’
HÍHõ, Hõ$+≤Hˆ „∆ `«OÖ’ `«Ü∂« ~°=Ù`«∞Ok. P w`« =Å¡ XHõ ‰õΩ~°∞ (=Oâ◊O) JO`«iOzOk. D
w`« =Å¡ =∞~À ‰õΩ~°∞ (HÍ~°ºjÅ`«) =∞O„`«O L^Œ~Úã¨∞OÎ k. JѨC_Õ 'ã¨∞[ÖÏO ã¨∞Ѷ֨ ÏO
â◊㨺âߺ=∞ÖÏO— J<Õ =∞# *ÏfÜ«∞w`«O ™ê~°÷Hõ=∞=Ù`«∞Ok!
~å#∞#fl `«~åÅ∞ WÖÏ J_»∞QÆ∞`å~Ú––
'^èŒ~°‡ˆH∆„`Õ Hõ$+≤ˆH∆„`Õ ã¨=∞"Õ`åtÛH©~°¬=ó
=∂=∞HÍó ѨÓ~°fi*Ïâ‹·Û= H˜=∞‰õΩ~°fi`« ÉèÏ~°`Õ?—
(^èŒ~°‡ˆH∆„`«"≥∞ÿ# ÉèÏ~°`« ^Õâ◊ Hõ$+≤ ˆH∆„`«OÖ’ Hõ~°‡}º ÉèÏ=O`À =zÛ KÕi# =∂"åà◊√§,
=∂ ѨÓsfi‰õΩÅ∞ Uq∞ KÕâß~°∞?)
k
18
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
=∞ǨÉèÏ~°`«O
<Õ#∞ ¢áê`«óâ’¡HÍÅ∞ K«^Œ∞=Ù`«∂ L<åfl#∞
––
'ѨÙ}º â’¡HÀ #Ö’ ~å*Ï Ñ¨Ù}ºâ’¡HÀ Ü«Úkè+≤ª~°ó—
(#Å=∞Ǩ~åA ѨÙ}ºK«i`«∞_»∞, Ü«Úkè+≤ª~°∞_»∞ ѨÙ}º K«i`«∞_»∞)
WO`«Ö’ qHõ@Hõq z<åfl#fl =zÛ J<åfl_»∞––Jˆ~, ¢á⁄^Œ∞Ì<Õfl D =º~°∞÷Å ¿Ñ~°∞¡
[Ñ≤ã¨∞Î<åfl"Õq∞\˜?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ^è~Œ ‡° ~åA ÖÏO\˜ ã¨`∞« Ê~°∞+¨µx QÆ∞iOz g∞i\Ï¡ =∂\Ï¡_» `åˆ~q∞?
z<åfl#fl––^è~Œ ‡° ~åA HÍ^Œ∞, =¸~°~ö åA. E^ŒOÖ’ ~å[ºO`À áê@∞ ÉèÏ~°º#∞ ‰õÄ_®
áÈQ˘@∞ìH˘x J_»=ÙÖ’¡ K≥@¡ "≥O|_ô, QÆ∞@ìÅ "≥O|_ô uiˆQ "å}˜‚ =∞ˆ~=∞<åe? J`«xH˜
n>ˇ#ÿ "å_»∞ XHõ_Õ L<åfl_»∞––#Å=∞Ǩ~åA. PÜ«∞# ‰õÄ_® E^ŒOÖ’ ã¨~fi° ã¨fiO HÀÖ’Ê~Ú
J_»=ÙÖ’¡ Ѩ_ç uiQÍ_»∞, JHõ¯_» x¢^ŒáÈ`«∞#fl ÉèÏ~°º#∞ J~°#ú QÆflOQÍ =^ŒeÃÑ\ì̃ K≥Ñʨ ‰õΩO_®
áêiáÈÜ«∂_»∞. #Å∞_»∞, Ü«Úkè+≤ª~°∞_»∞ XˆH HÍ_çH˜ Hõ@ì^Œy# =º‰õΩÎÅ∞. D â’¡HõO
`«Ü∂« ~°∞KÕãO≤ k Z=~À QÍx, W^ŒiÌ h ÉÏQÍ [`« ‰õÄ~åÛ_»∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ^èŒ~°‡~åA =∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ P^Œ~°≈áê¢`«. PÜ«∞##∞O_ç <Õ~°∞Û
HÀ=Åã≤Ok KåÖÏ LOk.
z<åfl#fl ––J=Ù#∞. "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ <Õ~°∞ÛHÀ=ÅÅã≤Ok Uq∞@O>Ë =Oâ◊OÖ’
JÜ≥∂QÆ∞º_»∞ XHõ¯_»∞ ѨÙ\˜ì<å =Oâ◊O ѨÓiÎQÍ <åâ◊#=∞=Ù`«∞O^Œx. ^èŒ~°‡~åA E^Œi
HÍHõáÈ~Ú LO>Ë JO`« q<åâ◊Hõ~°"≥∞ÿ# =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒúO ZO^Œ∞‰õΩ [iˆˆQk?
<Õ#∞––H“~°=ÙÅ∞ KÕã#≤ J<åºÜ«∞O =Å¡ Ü«Ú^ŒOú [iyO^Œx JO^Œ~∂° JO@∂O>Ë
g∞~°∞ =∂¢`«O xO^Œ ^èŒ~°‡~åA `«Å ÃÑ·# "≥∂ѨÙ`«∞<åfl~°∞!
z<åfl#fl––h"Õ PÖ’zOz K«∂_»∞. ^è~Œ ‡° ~åA E^ŒO P_»\ÏxH˜ "≥à§◊ ‰õΩO_® LO_ç
LO>Ë W^ŒO`å ZO^Œ∞‰õΩ [iˆQk? P"ÕâO◊ Ö’ áêzHõÅ∞ qã¨∞~°∞`«∂ "≥àϧ_»∞. ÉèÏ~°º#∞
‰õÄ_® X_ç¤<å_»∞. Jˆ~, =¸~°∞ö}˜‚ JO^Œ~°∂ Ô~K«ÛQ˘_»∞`«∂<Õ LO\Ï~°∞. PÜ«∞# ã¨fiO`«
ѨÙ~å}
=∞Ǩ
ÉèτѨ
~°`Ö«OÏѨO
19
|∞kú U QÆ_¤ç u#_®xH˜ "≥o§Ok? PÜ«∞# F_çáÈ`Õ JO^Œ∞Ö’ W`«~∞° Å `«¿ÑÊ=ÚOk?
F_çáÈ~Ú# `«~åfi`« T~°Hõ ѨHõ¯# ‰õÄ~ÀÛ=Åã≤Ok. JѨC_»∞ ‰õÄ_® ã≤OǨã¨#O
HÍ"åÅ#∞HÀ=_»O, J^≥H¯õ _ç <åºÜ«∞O?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ¢^ÒѨkH˜ JO`« J<åºÜ«∞O [iyOk. Jk g∞~°∞ PÖ’zOKå~å?
z<åfl#fl––h=Ù ¢^ÒѨk `«Ñ¨C QÆ∞iOz ZO^Œ∞‰õΩ PÖ’zOK«=Ù? ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞
=∞ǨÏÅ∞ K«∂_»_®xH˜ =KåÛ_»∞. H˘`«Î K«Å∞=~å~Ú K«∂ã≤ PÜ«∞#‰õΩ hà◊§x ¢Éè=í ∞ HõeyOk.
Jk K«∂ã≤ H˜ÅH˜Å #=Ùfi`«∂ ¢^ÒѨk––'QÆ∞_ç¤"åx H˘_»∞‰õΩ QÆ∞_ç¤"å_Õ J=Ù`å_»∞— Jx
J#=KåÛ? h"Õ K≥ÑC¨ ? Wk ZO`« J=∞~åº^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ =∂\’! =∞~åº^Œ `≥eã≤# ‰õΩÅ¢ã‘Î
Z=Ô~<· å =∂=∞, =∞~°^∞Œ Å#∞ WÖÏO\˜ =∂@ J#QÆÅ^•? ~°∂ѨQiÆ fi`« J~Ú# ¢^ÒѨkH˜
z#fl–ÃÑ^ŒÌ J<Õ PÖ’K«# ÖËHáõ È~ÚOk. áêO_»=ÙÖˇ^· ∞Œ =∞Okh XˆH q^èOŒ QÍ âßã≤OzOk.
WOHÍ K≥áêÊÅO>Ë ^èŒ~°‡~åAÃÑ·# =∞iO`« JkèHÍ~°O K≥ÖÏ~ÚOKÕk. HÍh J==∂#O
ã¨Ç≤ÏOz T~°Hõ LO_çáÈ_®xH˜ H“~°=ÙÅ∞ JÖÏO\˜ ^Œ^ŒÌ=∞‡Å∞ HÍ~°∞. "åà◊√§ `«=∞ Jã¨Å∞
`«O¢_çH˜ ѨÙ\ì̃# Ñ≤Å¡Å∞. `«$Ñ≤ÎQÍ Ñ¨QÆ f~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞.
<Õ#∞––HÍh ^èŒ~°‡~å*ˇ·# Ü«Úkè+≤ª~°∞_»∞ ™êH∆Í`«∞Î ^èŒ~°‡Ñ¨Ù¢`«∞_»∞ Hõ^• . . . ..
z<åfl#fl <å =∂@ =∞^躌 Ö’<Õ WÖÏ J<åfl_»∞––^è~Œ ‡° Ѩ٢`«∞_»∞ HÍ^Œ∞, J^è~Œ ‡° Ѩ٢`«∞_»#∞.
=∂@=∂\˜H˜ '^è~Œ ‡° ~åA,— '^è~Œ ‡° ~åA— Jx ZO^Œ∞‰õΩ [Ñ≤™êÎ=Ù? U Ü«Úkè+~ª≤ ∞° _≥`
· Õ `«=Ú‡_»∞
J~°∞˚#∞_»∞ ã¨fiÜ«∞O=~°OÖ’ ÃÑàϧ_ç# ¢^ÒѨkx á⁄O^Œ_®xH˜ ã¨O^ÕÇ≤ÏOK«ÖË^À, P
Ü«Úkè+≤ª~°∞}˜‚ h=Ù ^èŒ~°‡~åA Jx JO@∞<åfl=Ù! JÖÏO\˜"å}˜‚ J^èŒ~°‡~åA J<åe!
<Õ#∞––HÍx, Jk "åi `«e¡ ‰õΩOu P[˝ Hõ^•, 'S^Œ∞QÆ∞~°∂ ã¨=∂#OQÍ Ñ¨OK«∞H˘O_ç—
Jx.
z<åfl#fl P"ÕâO◊ `À J<åfl_»∞––Jˆ~, áêOKåe U"≥∞<ÿ å ѨOKå=∞$`« ¢Ñ¨™ê^Œ=∂, D
q^èOŒ QÍ Ñ¨OzÃÑ@ì_®xH˜ ? áêOKåe S^Œ∞ JOQÍŠѨOѨHOõ [~°QÖÆ ^Ë ∞Œ , nxH˜ =∞#O
ã¨O`À+≤OKåe. ÖËHõáÈ`Õ áêѨO P"≥∞ Ѩiã≤÷u =∞iO`« ^•~°∞}"≥∞ÿ áÈÜÕ∞k. J~Ú<å P"≥∞
`«‰õΩ¯= ^Œ∞~°Ìâ◊ áêÖˇ·O^•? S^Œ∞QÆ∞~°∞ ѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 XHõ ¢ã‘Î! JO^ŒiH© P"≥∞ ÃÑ·#
ǨωõΩ¯! P"≥∞ XHõ ¢ã‘Î QÍHõ L=∞‡_ç ǨïHͯ J~Ú#@∞¡. =O`«∞Å "åsQÍ QÆ∞_»Q∞Æ _»=∞x
Ñ‘ÅÛ_®xH˜! =∞~åº^Œã¨∞ΊѨ^Œúu W^Õ<å? x[O K≥áêÊÅO>Ë áêO_»=ÙÅ∞ Ѩu`«∞Å∞. ‰õΩÖÏxfl
=ÚOKÕâß~°∞!
20
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
JO^Œ∞ˆH QÆ^•, XHõ™êi Hõ~°∞‚_»∞ xO_»∞ã¨ÉèíÖ’ áêOKåe ^èŒ~°‡Ñ¨ufl HÍ^Œ∞, S^Œ∞QÆ∞i
LOѨÙ_»∞ Hõ`≥Î, Jx J<åfl_»∞––
'UHÀ Éèí~åÎ ¢ã≤ÎÜ«∂ó ^Õ"≥·ifiÇ≤Ï`«ó ‰õΩ~°∞#O^Œ#
WÜ«∞O `«fi<ÕHõ=â◊QÍ |O^èŒH©u qxtÛ`å—
(=∞ǨÉèÏ~°`O« , Pk Ѩ~fi° O)
(‰õΩ~°∞#O^Œ<å! „ã‘ÎH˜ XˆH Éèí~°Î LO_®Åx ^Õ=`«Å∞ xˆ~ÌtOKå~°∞. HÍx, D"≥∞ J<Õ‰õΩÅ
=â◊=iÎx. HÍ|\ì̃ YzÛ`«OQÍ LOѨÙ_»∞Hõ`ÕÎ!)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, H“~°=ÙÅ∞ JO`« J<åºÜ«∞O KÕâß~°∞. ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ xO_»∞ã¨ÉèíÖ’
¢^ÒѨk p~° ÖÏy q=„ãÎ̈#∞ KÕÜ∞« _®xH˜ ‰õÄ_® ¢Ñ¨Ü∞« uflOKå_»∞. WHõ WO`«‰Ωõ q∞Oz#
J==∂#O U=ÚO@∞Ok?
z<åfl#fl––|ÏQÍ PÖ’zOz K«∂¿ãÎ ¢^ÒѨkx J==∂#O KÕã≤Ok ã¨fiÜ«∞OQÍ
Ü«Úkè+≤ª~°∞_Õ! J`«_»∞ ÉèÏ~°º ^ÕǨxfl |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ =i‚ã¨∂Î P"≥∞#∞ E^ŒOÖ’ X_®¤_»∞–
'<≥·= ¢Ç¨Ï™êfi # =∞ǨÏf # Hõ$âß <åu~ÀÇ≤Ï}©
(ã¨ÉèÏѨ~°fiO)
hÅ ‰õΩOz`« Hˆ j ™ê `«Ü∂« n"åº=∞ºÇ¨ÏO `«fiÜ«∂—
(<å ÉèÏ~°º á⁄\ì̃QÍ#∂ ÖË^Œ∞, á⁄_»=ÙQÍ#∂ ÖË^Œ∞, ã¨#flQÍ#∂ ÖË^Œ∞, ÖÏ=ÙQÍ#∞ ÖË^Œ∞.
(JO>Ë =∞^茺=∂Oy) P"≥∞‰õΩ LOQÆ~åÅ #Å¡x A@∞ì LOk. <Õ#∞ P"≥∞#∞ Ѩ}OQÍ
X_»∞`
¤ ∞« <åfl#∞) ÉèÏ~°º#∞ `åˆ~Û"å_Õ D q^èOŒ QÍ =∂\Ï¡_®e!
WHõ F_çáÈ~Ú# `«~åfi`« ^Œ∞âß≈ã¨#∞xH˜ ѨQÆ ™êkèOK«_®xH˜ J=HÍâ◊O zH˜¯Ok. P
ã¨∞Hˆ t Hˆ âßÅ∞ Ѩ@∞ìH˘x ÖÏH˘¯KåÛ_»∞––
'[„QÍÇ¨Ï ˆHâı+¨µ #ˆ~O„^ŒÑ¨ffl"£∞ PhÜ«∞ Hõ$ëê‚=∞u n~°… ˆHâß"£∞— (ã¨ÉèÏ Ñ¨~°fiO)
(Ju n~°… Hˆ âßÅ∞ QÆÅ áêO_»= Ѩufl „^ÒѨk "≥O„@∞HõÅ∞ Ѩ@∞ìH˘x ÖÏH˘ÛzÛ...)
JѨC_»∞ ¢^ÒѨk Ü«Úkè+~ª≤ ∞° }˜‚ ZÖÏ xOkOzO^À `≥Å∞™ê?
'=¸_èÀ ~å*Ï ^Œ∂º`«=∞^Õ# =∞`«óÎ HÀÇ≤Ïn"Õº^£ ÉèÏ~°ºÜ«∂ ~å[Ѩ٢`«ó— (ã¨ÉÏè Ѩ~fi° O)
(E^ŒO =∞`«∞ÎÖ’ "≥∞ÿ=∞~°z# =¸~°∞ö_≥·# ~åA `«Ñ¨Ê ÉèÏ~°º#∞ Ѩ}OQÍ X_Õ¤"å_»∞
Z=_»∞O\Ï_»∞?)
^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ Ѩ@∞ìH˘x ã¨ÉÖíè ’H˜ ÖÏH˘¯x áÈQÍ H˘OK≥O =Oy# â◊s~°O`À „^ÒѨk
"≥∞Å¡QÍ JOk––|∞kúÇÏ‘ #∞_®! <ÕxѨC_»∞ ~°[ã¨fiÅ#∞, UHõ=¢ã¨#Î ∞. J<å~°∞º_®! ##∞fl ã¨ÉÖíè ’H˜
ZÖÏ fã¨∞‰õΩáÈ`å=Ù?
ѨÙ~å}
=∞Ǩ
ÉèτѨ
~°`Ö«OÏѨO
21
'™ê Hõ$+¨º=∂}Ï #q∞`åOQÆÜ«∞+≤ìó â◊<≥·~°∞"åKå^äŒ ~°[ã¨fiÖÏã≤‡
UHõO K« "å™È =∞=∞ =∞O^Œ|∞^Õú ã¨ÉÏè O <Õ`∞« O <å~°›ã≤ =∂=∞<å~°º— (ã¨ÉèÏѨ~°fiO)
nxH˜ ^Œ∞âß≈ã¨#∞_çÖÏ J<åfl_»∞––
'~°[ã¨fiÖÏ "å Éè=í Ü«∂[˝¿ãx UHÍO|~å "å-Ѩº^äŒ"å q=¢™êÎ
^Œ∂º`Õ l`å Kåã≤ Hõ$`åã≤ ^•ã‘ ^•ã‘+¨µ "åã¨â◊Û Ü«∞^äÀѨ*’+¨"£∞—
(#∞=Ùfi ~°[ã¨fiÅ"À, UHõ=¢ãÎ̈"À, q=¢ãÎ̈"À U"≥∞ÿ<å J=Ù. Ü«∂[˝¿ãh! "Õ∞=Ú x#∞fl
E^ŒOÖ’ QÔ Å∞Û‰õΩ<åflO. WѨC_»∞ h=Ù =∂ ^•ã≤q. =∂ ^•ã‘ [#OÖ’<Õ h ™ê÷#O. ZÖÏ
HÍ"åÅO>Ë JÖÏ KÕ™êÎO)
`«~åfi`« ÃÑ#∞QÆ∞ÖÏ@Ö’––
'¢Ñ¨H©~°‚ˆHj Ѩu`å~°ú=¢™êÎ ^Œ∞óâßã¨<Õ# =º=^èŒ∂Ü«∞=∂<å—
(¢^ÒѨk Hˆ âßÅ∞ K≥^iŒ áÈÜ«∂~Ú. ã¨QOÆ p~° H˜O^Œ Ѩ_áç È~ÚOk.) áêѨO P"≥∞
KÕu`À Z^ŒÅ∞ HõÑC¨ H˘x ¢|u=∂Å<å~°OaèOzOk––
'=∂ =∂ q=„™êÎO ‰õΩ~°∞ =∂O qHÍs¬ó—
(##∞fl q=¢ãÎ̈#∞ KÕÜ«∞=^Œ∞Ì. ÖÏQÆ=^Œ∞Ì)
'`«^ä• |$=Of Hõ~°∞}O ã¨∞=∞^茺=∂ Éèí~°Î$Ï<£ Hõ\ÏÔH∆Âó ‰õΩÑ≤`å ǨϺѨâ◊º`ü—
(D q^èOŒ QÍ n#OQÍ JO@∂ ã¨#flx #_»∞=Ú QÆÅ P ã¨∞O^Œi HÀѨO`À `«# Éè~í Åΰ
"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤Ok.) J~Ú<å–
'`«`À ^Œ∞âß≈ã¨<À ~å[<£ ¢^ÒѨ^•ºó =ã¨#O |ÖÏ`ü
ã¨ÉèÏ=∞^èÕº ã¨=∂H˜∆Ѩº =ºáê¢Hõ+¨µìO ¢Ñ¨K«¢Hõ"Õ∞—
(^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ ã¨Éèí =∞^茺֒H˜ P"≥∞#∞ `Àã≤ |Å=O`«OQÍ P"≥∞ p~° ÖÏy q=¢ãÎ̈#∞
KÕÜ«∞™êQÍ_»∞)
W@∞ ¢^ÒѨk =¢™êÎѨǨÏ~°} [~°∞QÆ∞`«∂O>Ë J@∞ áêO_»=ÙÅ∞ ã¨ÉèíÖ’ H˜=∞‡#‰õΩO_®
‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞! ÉèÏ~°º |ÖÏ`å¯~°O [~°∞QÆ∞`«∂ LO>Ë ‰õÄ_® "åà◊√§ ã≤÷`«¢Ñ¨A˝ÖÏ¡QÍ
xifiHÍ~°ÉÏè =O`À K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂~°∞! "åà◊§Ö’ áœ~°∞+¨=∞O@∂ ÖËHáõ È~ÚOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Jk "åà◊§‰õΩ ã¨=∞Ü«∞O HÍ^Œ∞.
z<åfl#fl QÆ^=Œ ∂~Úã¨∂Î J<åfl_»∞––Jˆ~, JO`«‰Ωõ q∞Oz# ã¨=∞Ü«∞O U=ÚO@∞Ok?
U H˘kÌ áœ~°∞+¨O LO_ç<å JHõ¯_Õ ¢áê}ÏʼnõΩ `≥yOKÕ"å~°∞. ^Œ∞âß≈ã¨#∞xÃÑ· q~°∞K«∞Hõ
22
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Ѩ_Õ"å~°∞. K«KÕÛ"å~°∞, <åâ◊#"≥∞ÿ áÈÜÕ∞"å~°∞. J~°∞˚#∞x QÍO_ô=O, cè=Úx QÆ^Œ WOˆH ~ÀA
ѨxH˘™êÎ~Ú?
H˘kÌ ¿ãѨ٠L¢kHõÎ ã≤÷uÖ’ LO_ç# `«~åfi`« z<åfl<Õfl WÖÏ J<åfl_»∞––JO^Œ∞Hˆ ¢^ÒѨk
XHõ™êi u~°™ê¯~° ÉèÏ=O`À WÖÏ JOk––
'<≥·= "Õ∞ Ѩ`«Ü«∞ó ã¨Ouó—
(<å‰õΩ Éè~í Öΰ Ë ÖË~∞° ) WÖÏ Jx P"≥∞ KÕu`À =ÚYO HõÑC¨ H˘x ^Œ∞ódOzOk.
'W`«∞ºHÍÎfi ¢áê~°∞^Œ`ü Hõ$ëê‚ =ÚYO ¢áêKåÛù^Œº áê}˜<å—
Hõ~∞° } HõeyOKÕ P¢HõO^Œ#Ö’ Hõhfl\˜ =~°O¬ ZO`«QÍ ‰õΩiã≤O^ŒO>Ë––
'ãÎ̈<å=Ѩu`Ò Ñ‘<Ò ã¨∞*Ï`Ò â◊√ÉèíÅHõ∆}∫
JÉèíº=~°¬`« áêOKåb ^Œ∞óY*ˇ·~°â◊$aO^Œ∞aèó—
(á⁄OHõOQÍ#∞, â◊√ÉèíÅHõ∆} Ü«ÚHõÎOQÍ#∞ L#fl áêOKåe Ñ‘#ã¨Î<åÅ∞ Hõà◊§ #∞O_ç
*ÏÅ∞"åi# ^Œ∞óMÏ„â◊√=ÙÅ`À ѨÓiÎQÍ `«_çã≤ áÈÜ«∂~Ú) J~Ú<å Éèí~°ÎŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡
P"Õâ◊O LaH˜ ~åÖË^Œ∞. "åà◊√§ #ѨÙO㨉õΩÖÏ¡QÍ P"≥∞#∞ K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂~°∞. JO^Œ∞Ô̂H
J~°∞#˚ ∞}˜‚ J==∂xã¨∂Î T~°fit XHõ™êi WÖÏ JOk, 'h=٠ѨÙ~°∞+¨µxq HÍ^Œ∞, #ѨÙO㨉Ωõ xq.
Jaè=∂#O =^Œe ¢ã‘ÅÎ Ö’H˜ "≥o§ <å@ºO KÕ~Ú––
'`«™ê‡`ü `«fiO #~°Î#ó áê~°÷ ¢ã‘Î=∞^èÕº =∂#=i˚`«ó
JѨÙ=∂xu qMϺ`«ó +¨O_»=`ü qK«i+¨ºã≤—
(=#Ѩ~°fiO)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, áêO_»=ÙÅ∞ g~°`åfixH˜ ¢Ñ¨ã≤^Œ∞úÅ∞ Hõ^•, =ÚYºOQÍ J~°∞˚#∞_»∞.
=Hõ¯Å∞ HõuÎiã¨∂Î z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~, ÉèÏ~°º q~å@~åA =∞ǨÏÅ∞Ö’ T_çQOÆ
KÕÜ∞« _»O Hõàϧ~å K«∂ã≤ ‰õÄ_® kQÆ∞Å∞ K≥O^Œx áêO_»=ÙÅ#∞ g~°∞Åx <Õ<Ö≥ Ï J#∞HÀ"åe?
J~°∞˚~°∞#∞_çÖ’ áœ~°∞+¨O LO_ç LO>Ë QÆ_»¤O–g∞™êÅ∞ f¿ãã≤, ÅOQÍ–KÀm`À |$ǨÏ#flÅ
"Õ+O¨ Ö’ `å–`å–^ä–·≥ ^ä·≥ Jx ~å[‰õΩ=∂iH˜ <å@ºO <Õ~∞° Ê`«∂ LO_Õ"å_®? WHõ cè=Ú_»∞
Éè’[#Éèí>Ëì. á⁄@ì xO_ç`Õ KåÅ∞! ÃÑ^ŒÌ"åà◊§ Ѩiã≤÷`Õ WÖÏ LO>Ë WHõ #‰õΩÅ – ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ
QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ^Õ=ÚOk?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, JѨC_»∞ "åà◊√§ J*Ï˝`«"åã¨OÖ’ L<åfl~°∞.
z<åfl#fl––x[O K≥áêÊÅO>Ë "åà◊√§ =ÚYO K«∂Ѩ_®xH˜ `«y# "åà◊√§ HÍ^Œ∞ ‰õÄ_®.
U Hõ$+¨µ‚_»∞ "åà◊§ HÀã¨O JO`« KÕâß_À, ¢^ÒѨk =∂# ã¨O~°Hõ∆} KÕâß_À, P Hõ$+¨µ‚x K≥Öˇ¡Å∞
ѨÙ~å}
=∞Ǩ
ÉèτѨ
~°`Ö«OÏѨO
23
ã¨∞Éè¢í ^Œ#∞ J~°∞#˚ ∞_»∞ ÖË=<≥`∞« ‰Î Ωõ áÈÜ«∂_»∞. =∂=∞ ‰õÄ`«∞~°∞ Jx ‰õÄ_® PÖ’zOK«Ö^Ë ∞Œ !1
WHõ cè=Ú_»∞ `«# Ñ≤#fl=∞‡ ‰õÄ`«∞~°∞ (tâ◊√áêÅ∞x K≥Öˇ¡Å∞) #∞ ÖË=<≥`«∞ΉõΩáÈÜ«∂_»∞.
"åà◊√§ ^èŒ~°‡O, hu, =∞~åº^Œ, JxflO\˜h ¢Éèí+¨µì Ѩ\ì̃OKå~°∞.
<Õ#∞ H∆ÀÉèí Ѩ_»∞`«∂ LO_»_»O K«∂ã≤ z<åfl#fl =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞–– PÖ’zOz
K«∂¿ãÎ áêO_»=ÙÅ =¸ÅO Ö’<Õ ¢Éè+í `
ì̈ fi« O LOk. 'áêO_»"åó *Ï~°*Ï`åó— (áêO_»=ÙÅ∞
*Ï~°AÅ∞, ~°O‰õΩ =∞QÆ_çH˜ ѨÙ\ì̃#"å~°∞)
áêO_»=ÙÅ `«O¢_ç áêO_»∞~åA ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# ÉèÏ~°º (‰õΩOu, =∂¢k)Å ^•fi~å
ã¨O`å<À`«ÊuÎ KÕÜ«∞_»OÖ’ Jã¨=∞~°∞÷_»∞. JO^Œ∞=Å¡ S^Œ∞QÆ∞~°∞ ^Õ=`«Å P"åǨÏ# KÕã≤
áêO_»=ÙÅ∞ [x‡OKÕ@∞¡ KÕÜ«∞_»O [iyOk. Jˆ~, nxHõO>Ë áêO_»∞~åA xã¨ûO`«∞QÍ
=∞~°}O˜ z<å ÉÏQÆ∞O_Õk. Z=iH˜ =O^Œ=∞Ok J#fl ‰õΩ=∂~°∞Å∞<åfl~À, J`«_Hç ˜ =Oâ◊O
ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ"åÅx JO`« P~å@O ZO^Œ∞‰õΩO_®e? Jk ‰õÄ_® W`«~∞° Å Éè~í À™ê`À.
áêO_»∞~åA ‰õÄ_® XHõ"àÕ ◊ cè+µ¨ ‡x ÖÏQÍ ã¨O`«$Ñ≤ΠѨ_ç LO>Ë, ã≤OǨã¨#O HÀã¨O áÈ~å@O
[~°Q_Æ ®xH˜ J=HÍâ◊"∞Õ LO_Õk HÍ^Œ∞. ^è$Œ `«~å¢+¨µxì Ѩ٢`«∞Å∞ ~å¢ëêìxfl áêeã¨∂Î LO_Õ"å~°∞.
HÍh áêO_»∞~åA Hõà◊§ ÃÑ·# ѨK«ÛHÍ"≥∞~°¡ ѨK«Û^Œ#O "åºÑ≤Oz LOk. PÜ«∞# *Ï~°[
ã¨O`å#O =Oâß<Õfl =ÚOKÕãO≤ k!
z<åfl#fl áêO_» = ÙŠѨ x Ѩ _ » ∞ `« ∞ #fl@∞¡ QÆ = ∞xOKå#∞. PÜ« ∞ #`À <Õ < Õ q ∞
"åkOK«QÅÆ #∞? =∞~À ™È΢`«O K«^=Œ _»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì#∞––
'JǨÏÖϺ ¢^ÒѨn `å~å ‰õΩOf =∞O^À^Œs `«^•ä
ѨOK«Hõ<åºó 㨇ˆ~xfl`«ºO =∞Ǩáê`«Hõ<åâ◊#"£∞—
(JǨÏź, „^ÒѨk, `å~°, ‰õΩOu, =∞O^À^Œi† D ѨOK«H#õ ºÅ#∞ x`«ºO 㨇iOz#"åx
áêáêÅhfl #tOzáÈ`å~Ú.)
z<åfl#fl =∞m§ J_»∞¤ Ѩ_®¤_»∞––gà◊√§ S^Œ∞QÆ∞~°∂ ÃÑo§ J~Ú# "åàı§. =∞i ѨOK«
Hõ#ºÅx ZO^Œ∞HõO@∞<åfl=Ù? gà◊§#∞ ¢áê`«ó㨇~°}©Ü«∞Å∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ K≥ѨÙÎ<åfl=Ù?
<Õ#∞––"åà◊√§ Ѩu¢=`«Å∞.
z<åfl#fl––gà◊§Ö’ Z=~°∞ Ѩu¢=`«? JǨÏź `«#∞ KÕã#≤ ѨxH˜ ~å~Ú J~ÚáÈ~ÚOk.
`å~°, =∞O^À^Œi W^ŒÌ~°∂ `«=∞ =∞~°^Œ∞Å ÉÏǨïáêâßÖ’¡ Wq∞_çáÈÜ«∂~°∞. WHõ ‰õΩOu,
¢^ÒѨk, gi ã¨OQÆu K≥ѨÊ=Åã≤# Ѩ<ÕÖË^Œ∞..
1. L`«Î~° ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ =∂=∞ ‰õÄ`«∞~°∞#∞ K≥Öˇ¡e`À ã¨=∂#OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞. (J#∞.)
24
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'ѨOK«aèó HÍq∞`å ‰õΩOf ѨOK«aèó ¢^ÒѨn `«^ä•
(ã¨∞ÉèÏ+≤`«O)
ã¨fu Hõ^䌺`Õ Ö’ˆH Ü«∞â’ ÉèψQº# ÅÉèíº`Õ—
(‰õΩOu S^Œ∞QÆ∞i`À HÍq∞OK«|_çOk. „^ÒѨk ‰õÄ_® JO`Õ. J~Ú<å W^Œ~Ì ∂° Ö’HõOÖ’
Ѩu¢=`«Å∞QÍ K≥Ñʨ |_»∞`«∞<åfl~°∞! H©iÎ ÉèÏQƺ=O`«∞ňH Åaèã∞¨ OÎ k!) J`«Î S^Œ∞QÆ∞i =∞‰õΩ¯=
fiÛOk. WHõ HÀ_»Å∞ =∞@∞ˆHO `«‰Ωõ ¯=uOk? P"≥∞ ‰õÄ_® S^Œ∞QÆ∞i =ÅѨ٠fiÛOk.
Jˆ~, ¢^ÒѨk Éè~í Åΰ #∞ ¿ÑHõ =ÚHõ¯ÖÏ¡QÍ =∂ˆ~Ûk. `å#∞ P\©<£ ~å}˜ÖÏQÍ LO@∂
Éèí~°ÎÅ#∞ =â◊=~°∞ÎÅ∞QÍ KÕã¨∞H˘x ¢|uH˜Ok. Éèí~°Î <≥uÎ ÃÑ·ÔHH˜¯ "≥àı§ ÉèÏ~°º P"≥∞. XHõ™êi
J_»qÖ’ #_»∞ã¨∂–Î #_»∞ã¨∂Î H˜O^Œ Ѩ_áç È~ÚOk. P"≥∞#∞ K«∂ã≤ Ü«Úkè+~ª≤ ∞° _»∞ qÅÑ≤OKå_»∞–
'H˜q∞^ŒO ^Œ∂º`«HÍ"Õ∞# =∞Ü«∂ Hõ$`«=∞|∞kú<å
P^•Ü«∞ Hõ$ëê‚O K«~`
° å =<Õ =∞$QÆQ}
Æ ÏÜ«Ú`Õ
âı`Õ xѨu`å Éèí∂=∞ø! áêѨ㨺 =∞=∞ Hõ~°‡aèó—
(=# Ѩ~fi° O)
(pè! <Õ<≥O`« =¸~°∞ö}˜‚! E^ŒO =ºã¨#OÖ’ Ѩ_ç WÖÏO\˜ ã¨∞‰õΩ=∂i ~å‰õΩ=∂Ô~Î#∞
"≥O@ÃÑ@∞ìH˘x J_»q =∞$QÍÅ =∞^躌 u~°∞QÆ∞`«∞<åfl#∞! <å K≥_∞» PÖ’K«#Å áêѨ Ѷe¨ `«OQÍ<Õ
áêѨO, D"≥∞ <ÕÅÃÑ·# Ѩ_ç LOk.)
cè=Ú_»∞, #‰õΩÅ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ P"≥∞#∞ Z`«∞ÎH˘x #_»=_®xH˜ LѨ„Hõq∞OKå~°∞.
XˆH ѨÙ~°∞+¨µxH˜ ÉèÏ~°ºQÍ LO_ç LO>Ë WÖÏO\˜ ^Œ~å˚ ^Œ̂H¯^•? P ѨOK«Ñu
¨ fl XH˘¯Hõ¯
Éèí~°Î`À XH˘¯Hõ¯ Ѩل`«∞}˜‚ á⁄OkOk.
<Õ#∞–– =∞ǨÉèÏ~°`« HÍÅOÖ’ ¢ã‘ÅÎ ‰õΩ WO`« Z‰õΩ¯= ¿ãfiK«Ûù LO_Õ^•?
z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ J#∞=∂#"Õ∞=ÚOk? K«∂_»∞––
'ã¨∞+¨"Õ Ñ≤`«$ˆQǨϙê÷ ѨâßÛ`ü áêO_»∞ Ѩi„QÆǨÏó
[x`«âÛ◊ ã¨∞`«ó ѨÓ~°fiO áêO_»∞<å ™ê q"åÇ≤Ï`å—
(^Õg ÉèÏQÆ=`«O)
(‰õΩOu `«O„_ç WO@ LO_»QÍ F Ѩل`«∞}˜‚ HõxOk. `«~åfi`« áêO_»∞~åA P"≥∞#∞
q"åǨÏ=∂_®_»∞. =ÚO^Œ∞ H˘_»∞‰õΩ ѨÙ\Ïì_∞» . `«~åfi`« q"åǨÏO J~ÚOk.) P"≥∞ HÀ_»Å∞
áêOKåe ã¨fiÜ«∞O=~°OÖ’ XHõi<Õ =iOz<å ѨOK«Ñu
¨ fl J~Ú rqOzOk. ‰õΩOu ᜄ`«∞x
ÉèÏ~°º L`«Î~° ÃÑà◊§~Ú# U_»∞ <≥ÅňH Ѩل`«∞}˜‚ (ѨsH˜∆`«∞}˜‚) HõxOk. Jˆ~, Q˘Ñ¨Ê WO_»¡
Hõ^äŒÅ∞ ‰õÄ_® Q˘Ñ¨ÊQÍ<Õ LO\Ï~Ú. P ~ÀAÖ’¡ |∞kú ѨÓ~°fiHõOQÍ `«=∞ JѨǨÏ~°}
KÕ~ÚOK«∞H˘<Õ „áœ_è» ~å‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ XHõix q∞Oz XHõ~°∞ LO_Õ"å~°∞. JO|, JOaHõ,
ѨÙ~å}
=∞Ǩ
ÉèτѨ
~°`Ö«OÏѨO
25
JOÉÏeHõ =ÚQÆ∞æ~°∞ ѨiѨHõfi`« á⁄Ok# Hõ#ºÅ∞. ѨÓ~°‚ Ü«∞ø=# ã¨∞Éèí„^Œ#∞ Ô~·=`«Hõ Ѩ~°fi`«O
ÃÑ·# *Ï`«~° #∞O_ç ÖË=<≥`«∞ΉõΩ áÈ=_»O [iyOk. â◊‰õΩO`«Å, ^Œ=∞Ü«∞Ou ã¨OQÆu h‰õΩ
`≥Å∞ã¨∞. â◊i‡+ª̈ª , ^Õ=Ü«∂x Ѩ~åzHÍÖÏ_»_»OÖ’ P^èŒ∞xHõ Ü«ÚQÍxfl ‰õÄ_® Ç‘Ï#Ѩiz
"≥àϧ~°∞. ÉÏ}Ïã¨∞~°∞x ‰õΩ=∂Ô~Î L+¨ ZO`« QÆ_»∞ã¨∞^ŒO>Ë x„^ŒáÈ`«∞#fl Jx~°∞^Œ∞ú}˜‚
|Å=O`«OQÍ `«# â◊Ü∞« <åQÍ~°O Ö’H˜ `≥ÑÊ≤ OK«∞H˘x––
'ã¨OÉè’QÆO HÍ~°Ü«∂=∂㨠|∞|∞^èÕ # k"åxâ◊"£∞!—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î ѨÙ~å}O)
(`«# HÍ"Õ∞K«Ûù fiÛOK«∞‰õΩOk ~å„u–ѨQÆÅ∞ J<Õ ^蕺㨠ÖˉõΩO_®.)
Jˆ~, ZO`« =~°Hxõ K≥Ñʨ =∞O\Ï=Ù? gi LáêMϺ<åÅ`À<Õ Hõ^•, =∞ǨÉèÏ~°`O« xO_ç
LOk! HÍ"åºÖ’¡, ѨÙ~å}ÏÖ’¡ ™ê=∂#º QÆ$Ç≤Ï}∞Å =~°#‚ ZO^Œ∞‰õΩO@∞Ok?
<Õ#∞–– z<åfl<åfl, =∞Ǩ ÉèÏ~°`«O #∞O_ç =∞#O <Õ~°∞ÛHÀ=Åã≤# áê~îåÅ∞ Uq∞\˜?
z<åfl#fl–– XHõ áê~îO° W^Õ LOk––
'¢ã‘Î+¨µ ^Œ∞ëêìã¨∞ "åˆ~¬‚Ü«∞ *ÏÜ«∞`Õ =~°‚ã¨OHõ~°ó
‰õΩÅHõ∆ÜÕ∞ „Ѩ}â◊ºOu ‰õΩÅ^èŒ~å‡ó ã¨<å`«<åó—
(w`« 1/40–41)
(‰õΩÅ ¢ã‘ÎÅ∞ ^Œ∂+≤`«Öˇ·#ѨC_»∞ =~°‚ã¨OHõ~°∞Å∞ [x‡™êÎ~°∞. "åà◊√§ =Oâßxfl <åâ◊#O
KÕ™êÎ~°∞. (áêO_»∞ Ѩل`«∞Å∞ ZÖÏ KÕâß~À JÖÏQÆ) ‰õΩÅ=Ú (=Oâ◊=Ú) #t¿ãÎ J<åk
HÍÅ=Ú #∞O_ç =ã¨∞#Î fl ‰õΩÅ ^è~Œ å‡Å∞ #t™êÎ~Ú.)
<Õ#∞–– z<åfl<åfl, áêO_»∞~åA ÉèÏ~°ºÅ∞ ^Œ∂+≤`«ÖˇÖÏ JÜ«∂º~°∞?
z<åfl#fl––ã¨fiÜ«∂<å Éèí̂~Î "åà◊§#∞ ^Œ∂+≤`«Å∞QÍ KÕâß_»∞. D ~ÀAÖ’¡ ‰õΩ@∞O|
xÜ≥∂[#, ÖËHõ xÜ«∞O¢`«} ¿Ñ¶+#¨ ~ÚOk. HÍh, P ~ÀAÖ’¡ xÜ≥∂QÆO PKå~°OQÍ LO_Õk.
JO>Ë Ñ¨Ù¢`«¢áêÑ≤Î HÀã¨O Ѩ~°Ñ¨Ù~°∞+¨µx`À ã¨OQÆq∞OK«_»O âߢã¨Îã¨=∞‡`«OQÍ LO_Õk.
ZO^Œ∞HõO>Ë P ~ÀAÖ’¡ ã¨f`«fi ~°H}
∆õ HõO>Ë =Oâ◊~H° }
∆õ ‰õΩ Z‰õΩ¯= ¢áê^è•#ºO LO_Õk.
'JѨ٢`«ã¨º QÆu~åflã≤Η (Ѩ٢`«Ç‘Ï#∞xH˜ =∞OzQÆ`«∞Å∞O_»=Ù) J<Õ"å~°∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ
áêO_»∞~åA ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèÏ~°ºÅ#∞ P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞. P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞ J#_»O HõO>Ë
¢|u=∂ÖÏ_®_»<åe, Z=i=Å¡ <≥<· å Ѩ٢`«∞}˜‚ á⁄O^Œ=∞x. K«∂_»∞ PÜ«∞# ‰õΩOux ZÖÏ
|∞[˚yã¨∞Î<åfl_À––
'Ѩ`åº xÜ«ÚHÍÎ Ü«∂ K≥·= Ѩffl Ѩ٢`å~°÷"Õ∞= K«
# Hõi+¨ºu `«™êºâ◊Û Éèíq`å áê`«HõO Éèí∞q—
26
(Pk Ѩ~fi° O)
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(Ѩu P*Ï˝ÑO≤ z<å Ѩ٢`«¢áêÑ≤Î HÀã¨O Ѩ~Ñ° Ù¨ ~°∞+¨µx KÕ~x° „ã‘HÎ ˜ áêѨO JO@∞‰õΩO@∞Ok)
JO`ÕHÍ^Œ∞, PÜ«∞# Z<Àfl L^•Ç¨Ï~°}Å∞ ‰õÄ_® WKåÛ_»∞–
'L^•ÌÅHõ㨺 Ѩ٢`Õ} ^èŒ~出 "≥· âıfi`«ˆH`«∞<å
™œ^•¿ã# K« ~°OÉè’~°∞ó xÜ«ÚHÍΠѨ٢`«[#‡x
U=O Hõ$`«=f ™ê-Ñ≤ Éèí~°∞Îó ¢Ñ≤Ü«∞zH©~°¬Ü«∂
J™ê‡Hõ=∞Ñ≤ `Õ [#‡ qk`«O Hõ=∞ÖËHõ∆}Ë!—
(PkѨ~°fiO)
(F ã¨∞O^Œs! L^•ÌʼnõΩx Ѩل`«∞_»∞ âıfi`«Hˆ `«∞ ^•fi~å Wk ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ K≥Ñʨ |_çOk.
™œ^•ã¨∞_»∞ `«# ÉèÏ~°º#∞ Ѩل`«„áêÑ≤Î HÀã¨O D Ѩ^Œúux J=ÅOaOK«=∞x HÀ~°QÍ Éèí~°Î
ã¨O`«$Ñ≤Î HÀã¨O P"≥∞ PÖψQ KÕã≤Ok)
áêO_»∞~åA z=~°‰Ωõ `«# `«e¡ (JOÉÏeHõ) ¢Ñ¨™êÎ=# ‰õÄ_® `≥zÛ WÖÏ J<åfl_»∞–
F Hõ=∞ÖËHõ∆}Ï! <Õ#∞ ‰õÄ_® xÜ≥∂QÆO ^•fi~å<Õ Ñ¨Ù\Ïì#<Õ q+¨Ü«∞O h‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ Hõ^•!
WHõ JÖÏO\˜ Ѩiã≤÷uÖ’ áêѨO ‰õΩOuQÍx, =∂¢kQÍx, UO KÕ™êÎ~°∞? "åà◊√§ Éèí~°Î
P[˝ t~°™ê=Ç≤ÏOz `«=∞ J`«Î J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’¡ #_çKå~°∞.
<Õ#∞ J_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, áêO_»∞~åA `«e¡ JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ KÕãO≤ k?
z<åfl#fl––P"≥∞ `«# J`«Î ã¨`«º=u P[˝ =Å¡ JÖÏ KÕã≤Ok. K«∂_»∞, ã¨`«º=u
HÀ_»e`À U=∞O@∞O^À––
'#+ì̈O K« ÉèÏ~°`«O =~°¬O ѨÙ#ˆ~= ã¨=Ú^Œú~°
(PkѨ~°fiO)
Ѩ٢`«O [#Ü«∞ ã¨∞¢â’}˜ ^Õ=~å[ã¨=∞ ¢Ñ¨Éèí"£∞—
(F ã¨∞O^Œs! ÉèÏ~°`«=~°¬O #tOzáÈ`«∂Ok. ^•xfl L^ŒúiOK«∞. Z=i=Å¡<≥·<å
WO¢^Œ∞x`À ã¨=∂#OQÍ `Õ[ã≤fi J~Ú# Ѩ٢`«∞xH˜ [#‡x=Ùfi)
JO`Õ HÍ^Œ∞, D ѨÙ}ºHÍ~åºxH˜ ã¨∞Ü≥∂QÆ∞º_≥·# XHõ =ºHÎ̃, "åºã¨∞}˜‚ ã≤á¶ê~°ã¨∞ ‰õÄ_®
P"≥∞ KÕãO≤ k. D ã≤áê¶ ~°ã∞¨ ‰õÄ_® Z=i`À KÕãO≤ k? JOÉÏeHõ ÉÏ=QÍÔ~#· cè+µ¨ ‡x`À!
cè+¨µ‡_»∞ "≥#∞HÍ_»@O QÆ=∞xOz ã¨`«º=u H˘O`« ã≤QÆ∞æѨ_»∞`«∂, z~°∞#=Ùfi`À WÖÏ
JOk––hH˘Hõ ~°Ç¨Ï㨺O K≥áêÎ#∞. Ü«∞ø=<å=ã¨÷Ö’ =∞`«ûºQÆOkèQÍ <Õ#∞ ¿Ñ~°∞ á⁄O^•#∞.
JѨC_˘Hõ™êi Ѩ~åâ◊~° =Úx Ü«∞=Ú# ^•@_®xH˜ <å <å=Ö’H˜ =KåÛ_»∞. ##∞fl K«∂ã≤
PÜ«∞#‰õΩ "≥∂ǨÏO HõeyOk. HÍh ѨQ\
Æ ˜ "≥Å∞QÆ∞Ö’ W`«~∞° Å Z^Œ∞@ PÜ«∞# HÀiHõ ZÖÏ
f~°∞`«∞Ok? JѨC_®Ü«∞# Ü≥∂QÆ|ÅO`À ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ =∞OK«∞ ã¨$+≤Oì z "≥∂ǨÏO f~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.
ѨÙ~å}
=∞Ǩ
ÉèτѨ
~°`Ö«OÏѨO
27
^•x=Å¡ <åH˘Hõ Ѩ٢`«∞_»∞ HõeQÍ_»∞. P Ѩ٢`«∞_Õ "åºã¨∞_»∞QÍ ¢Ñ¨ã≤kúÔHHͯ_»∞. h=Ù P
"åºã¨∞}˜‚ Ñ≤Å∞K«∞H˘x ~å.
'`«= ǨϺ#∞=∞`Õ cè+¨‡ xÜ«∞`«O 㨠=∞Ǩ`«áêó
(PkѨ~fi° O )
qz¢`«g~°ºˆH∆¢`Õ+¨µ Ѩ٢`å#∞`åÊ^Œ~Ú+¨ºu—
(F cèëê‡! h JOwHÍ~°O`À xÜ«∞q∞OK«|_ç# =∞Ǩ`«Ñ㨠fi≤ P "åºã¨∞_Õ qz¢`«g~°∞ºx
(q^è=Œ ) ÉèÏ~°ºÅ (JOaHõ, JOÉÏeHõÅ) QÆ~ƒ° Où #∞O_ç Ѩ٢`«∞Å#∞ [x‡OѨK™Õ êÎ_∞» )
<Õ#∞ PÜ«∞# "≥¿· Ñ K«∂ã¨∞#Î fl@∞¡ QÆ=∞xOz z<åfl<Õfl WÖÏ J<åfl_»∞––JѨC_»∞ "åºã¨∞}˜‚
Ñ≤Å∞=#Oáê~°∞. PÜ«∞# g~°ºO `À<Õ áêO_»∞~åA, ^èŒ$`«~å¢+¨µì_»∞ [x‡OKå~°∞. xÜ≥∂QÆ
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JOaHõ Hõà√◊ § =¸ã¨∞‰õΩOk HÍ|\˜ì P"≥∞‰õΩ [<å‡O^è∞Œ _≥#· Ѩ٢`«∞_»∞ HõeQÍ_»∞.
JOÉÏeHõ K«O^Œ# ÖËѨ#O KÕã¨∞‰õΩOk HÍ|\˜ì áêO_»∞Ѩ٢`«∞_»∞ HõeQÍ_»∞. "åºã¨∞xH˜
JOÉÏeHõ`À Z‰õΩ¯= ã¨O`«$Ñ≤Î HõeyOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ PÜ«∞# JO`«QÍ P"≥∞ =OjÜ«ÚÅ
(áêO_»=ÙÅ) ѨHO∆õ =Ç≤ÏOKå_»∞.
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, JO`« ÃÑ^ŒÌ *Ï˝x J~Ú ‰õÄ_® "åºã¨∞_»∞ =ºaèKå~°Hõ~°‡‰õΩ
ZO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúѨ_®¤_»∞?
z<åfl#fl––K«∂_»∞, 'P`å‡ "≥· *ÏÜ«∞`Õ Ñ¨Ù¢`«ó— (P`Õ‡ Ѩل`«∞x ~°∂ѨOÖ’ [x‡ã¨∞OÎ k)
"åºã¨∞x `«O¢_ç Ѩ~åâ◊~°∞_»∞ ‰õÄ_® P Ѩ<Õ KÕâß_»∞ Hõ^•!
'=∞`«ûºQÆO^è•O ¢Ñ¨[¢QÍÇ¨Ï =Úxó HÍ=∂`«∞~°ó `«^•—
(^Õg ÉèÏQÆ=`«O)
(HÍ=∂`«∞~°∞_≥· P =Úx =∞`«ûºQÆOkèx Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞) áêѨO ɡãÎ̈Hõ#º ã¨`«º=u
ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∂–ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∂ WÖÏ J_çyOk––
'Ñ≤`«~°O H˜O ¢|g=∞º^Œº ã¨QÆ~åƒù KÕ^£ Éèí"å=∞ºÇ¨Ï"£∞
(^Õg ÉèÏQÆ=`«O)
`«fiO QÆq∞+¨ºã≤ Éèí∞HÍÎfi =∂O H˜O Hõ~Àq∞ =^Œã¨fi `«`ü—
(g∞ˆ~"≥∂ ##∞fl J#∞ÉèíqOz "≥o§áÈ`å~°∞. <å‰õΩ QÆ~°ƒùO J~Ú`Õ =∂ `«O¢_çH˜ Uq∞
K≥ѨÊQÆÅ#∞? Jk K≥ѨÊO_ç.)
JѨC_»∞ Ѩ~åâ◊~∞° _»∞ WÖÏ Pj~°fikOKå_»∞––
'ѨÙ~å}Hõ~åΠѨ٢`«¿ãÎ Éèíq+¨ºu =~å#<Õ
"Õ^Œq^£ ÉèÏQÆHõ~åÎ K« MϺ`«â◊Û Éèí∞=#¢`«ÜÕ∞—
28
(^Õg ÉèÏQÆ=`«O)
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(F ã¨∞O^Œs! hQÆ~°ƒùO #∞O_ç [x‡OKÕ Ñ¨Ù¢`«∞_»∞ "Õ^•Ö’¡ áê~°OQÆ`«∞_»∞, ѨÙ~å}Hõ~°Î
J~Ú, =ÚÖ’¡HÍÖ’¡ MϺu á⁄O^Œ∞`å_»∞) P Ѩ٢`«∞_Õ "åºã¨∞_»∞. PÜ«∞# XHõ nfiѨOÖ’
[x‡OKå_»∞. HÍ|>Ëì ^≥·fiáêÜ«∞#∞_»x ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. ^≥·fiáêÜ«∞# "åºã¨∞_»∞ `«# `«O„_ç
ã¨O™ê¯~°O ZÖÏ =^Œ∞Å∞`å_»∞? ~å}˜"åã¨OÖ’x HÍ=∞HõàϢѨg} J~Ú# ^•ã≤ PÜ«∞#∞fl
ã¨OѨÓ~°‚OQÍ `«$Ñ≤ΠѨ~°z#ѨC_»∞ P"≥∞#∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# Pj~°fikOKå_»∞. hQÆ~°ƒùO #∞O_ç
^èŒ~å‡`«∞‡_≥·# Ѩ٢`«∞_»∞ (q^Œ∞~°∞_»∞) [x‡™êÎ_»∞, Jx––
'ã¨O`À+≤`«ãÎ̈Ü«∂ "åº™È ^•™êº HÍ=∞HõÖÏq^•
q^Œ∞~°ã¨∞Î ã¨=Ú`«Ê<Àfl ^èŒ~å‡Oâ◊ó ã¨`«º"å<£ â◊√zó—
(^Õg ÉèÏQÆ=`«O)
JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^•, "åºã¨∞_»∞ =∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ q^Œ∞~°∞}˜‚ JO`«QÍ á⁄y_®_»∞? Wk
QÆ=∞xOKå"å?
z<åfl#fl z\˜ÔH_»∞ =Hõ¯á⁄_ç <À\’¡ LOK«∞H˘x =∞m§ J<åfl_»∞––K«∂_»ÉσÜü∞,
=ºaèKå~° Ѩ~º° =™ê#O =∞OzQÍ LO_»^∞Œ . "åºã¨∞xH˜ ‰õÄ_® `«~åfi`« ѨâßÛ`åÎÑO¨ HõeyOk–
'=ºaèKå~À^Œƒù"åó H˜O "Õ∞ ã¨∞Y^•ó ã¨∞ºó ã¨∞`åó H˜Å—
(^Õg ÉèÏQÆ=`«O)
(=ºaèKå~°O =Å¡ Hõey# <å D Ѩ٢`«∞Å∞ HõàϺ}HÍ~°∞Å∞ HÍQÆÅ~å?)
J~°∞˚#∞x =∞#ã¨∞Ö’ ‰õÄ_® P`«‡QÍ¡x ѨÙ\ì̃Ok––
'^ÀÃ+·ˆ~`≥·ó ‰õΩÅѶ¨∂fl<åO =~°‚ã¨OHõ~°HÍ~°ÔH·ó
L`åû^ŒºO`Õ *Ïu^èŒ~å‡ó ‰õΩÅ^èŒ~å‡â◊Û âßâ◊fi`åó—
(w`« 1/43)
(‰õΩÅ ^èŒfiO㨉õΩÅ∞ `≥zÛÃÑ>Ëì D =~°‚™êOHõ~°ºO =Å¡ HõeˆQ ^ÀëêÅ =Å¡ âßâ◊fi`åÖˇ·#
=~å‚Kå~åÅ∞, ‰õΩÖÏKå~åÅ∞ #t™êÎ~Ú.)
Jˆ~, =OâßxH˜ XHõ™êi =∞K«Û =¿ãÎ Jk `«fi~°QÍ =∂ã≤áÈ^Œ∞. ^•xfl Hõ_Qç̂ Ü«∞_®xH˜
KåÖÏ HÍÅO ¢áêÜ«∞tÛ`«OÎ KÕÜ∞« =Åã≤ LO@∞Ok.
H˘OK≥O Py z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––K«∂_»cƒ, 'QÆ`å#∞QÆuHÀ Ö’Hõó!— (=ÚO^Œ∞
"åà◊√§ ZÖÏ KÕ¿ãÎ Ö’HõO QÆ∞_ç¤QÍ JÖψQ KÕã¨∞ÎOk)
ã¨`º« =u #∞O_ç JOÉÏeHõ <Õ~∞° Û‰õΩOk, JOÉÏeHõ #∞O_ç ‰õΩOu <Õ~∞° Û‰õΩOk, ‰õΩOu
#∞O_ç ¢^ÒѨk <Õ~∞° Û‰õΩOk. D q^èOŒ QÍ qz¢`«g~°∞ºx =Oâ◊OÖ’ qz¢`«"∞≥ #ÿ PKå~°O
H˘#™êy#O^Œ∞=Å¡ ‰õΩÅ¢ã‘ÎÅ∞ ^Œ∂+≤`«Å=Ù`«∂ =KåÛ~°∞. =~°‚ ã¨OHõ~°∞Öˇ·# "åi Ѩ٢`«∞Å∞
KÕã≤# =Oâ◊ q^èŒfiOã¨O JO^ŒiH© `≥eã≤O^Õ. =∞ǨÉèÏ~°`«O =∞##O KÕÜ«∞=Åã≤# ~°K«#.
ѨÙ~å}
=∞Ǩ
ÉèτѨ
~°`Ö«OÏѨO
29
JO^Œ∞Ö’ ÖËx^Õ=ÚOk? 'Ü«∞#fl ÉèÏ~°`Õ `«#fl ÉèÏ~°`Õ— (=∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ ÖËxk ÉèÏ~°`«
^Õâ◊OÖ’<Õ ÖË^Œ∞.)
<Õ#∞––J~Ú<å =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^•úxH˜ Jã¨Å∞ ã¨∂¢`«^è•i Hõ$+¨µ‚_»∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––J=Ù#∞. PÜ«∞# |ÅO`À<Õ J~°∞#˚ ∞_»∞ QÆO`«∞ÖË¿ã"å_»∞. QÆ∞O[ |ÅO`À
P=Ù^Œ∂_» ÔQOu#@∞¡. ^èŒ~°‡Ü«Ú^Œú"Õ∞ [iy LO>Ë áêO_»=ÙÅ∞ ÔQeKÕ"åˆ~ HÍ^Œ∞. @Hõ¯i
Hõ$+¨µ_‚ ∞» JÖÏ [~°QxÆ =fiÖË^∞Œ . "≥Ú^Œ\˜ #∞O_ç z=i^•HÍ J^è~Œ ‡° Ü«Ú^Œ"ú ∞Õ [iyOk. Hõ~∞° _‚ ∞» ,
¢^À}∞_»∞, cè+¨µ‡_»∞, [Ü«∞¢^Œ^äŒ∞_»∞, g~°O^Œi =^èŒ ^èŒ~°‡q~°∞^ŒúOQÍ<Õ [iyOk. J~Ú<å
w`åHÍ~°∞_»∞ '^èŒ~°‡ˆH∆¢`Õ ‰õΩ~°∞ˆH∆¢`Õ— JO\Ï_»∞! <å‰õΩ =∂¢`«O Wk YzÛ`«OQÍ =ºOQƺOQÍ<Õ
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. "åºã¨∞_»<åfl_»∞––'Ü«∞`À ^èŒ~°‡ã¨Î`À [Ü«∞ó— (^èŒ~°‡=Ú#fl KÀ>Ë [Ü«∞O
LO@∞Ok) HÍx =∞ǨÉèÏ~°`O« Ö’ 'Ü«∞`À-^èŒ~°‡ãÎ̈`À [Ü«∞ó— (J^è~Œ ‡° =Ú#fl KÀ>Ë [Ü«∞O
LO@∞Ok) [iyOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ P [Ü«∞O ‰õÄ_® HõÜ
∆ ∞« OQÍ Ñ¨i}q∞OzOk!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^•úxH˜ =¸Å HÍ~°}O ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ KÕã#≤ ¢^ÒѨk
=¢™êÎѨǨÏ~°}!
z<åfl#fl––J=Ù#∞, ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ XHõ p~°#∞ JѨÇϨ i¿ãÎ ^•xÃÑ·# =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒOú
K≥ň~yOk. ¢jHõ$+¨µ‚_»∞ JO`« =¢™êÎѨǨÏ~°} KÕ¿ãÎ Jk qâ◊√^Œú ÉèÏQÆ=`«"≥∞ÿ ‰õÄ~°∞ÛOk!
HÍh Hõ~‡° ѶŨ O U^À XHõ ~ÀA J#∞Éèqí OK«Hõ `«Ñʨ ^Œ∞. Z=Ô~`
· Õ QÀÑ≤HÅõ `À Jxfl ~å㨢H©_Å» ∞
KÕâß_À, PÜ«∞# ÉèÏ~°ºÅ#∞ ‰õÄ_® z=iÖ’ Q˘Å¡Å∞ H˘Å¡Q˘\ì̃ fã¨∞‰õΩ"≥àϧ~°∞. K«∂_»∞––
'Hõ$+¨‚Ѩ`«flºó `«^• =∂ˆ~æ KÀ~åcèÔ~·â◊Û Å∞Oiî`åó
^èŒ#O ã¨~°fiO QÆ$Ç‘Ï`«O K« x¿ãÎ*ÏâßÛ~°∞˚<À-Éèí=`ü— (^Õg ÉèÏQÆ=`«O. 2/7)
(Hõ$ëê‚=`å~å#O`«~°O J~°∞˚#∞_»∞ Hõ$+¨µ‚x ÉèÏ~°ºÅ#∞ ^•fi~°Hõ #∞O_ç ǨÏã≤Î<åѨÙ~°O
fã¨∞‰õΩáÈ`«∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^•iÖ’ ^˘OQÆÅ∞, Q˘Å¡Å∞ "≥Ú`«ÎO ^èŒ<å<Õfl HÍHõ, Hõ$+¨µ‚x
ÉèÏ~°ºÅ#∞ ‰õÄ_® JѨǨÏiOz fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~°∞. JѨC_»∞ "åà◊§ ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞ J~°∞˚#∞_»∞
Jã¨Ç¨Ü«Ú_≥· K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂_»∞!) P ^èŒ#∞~°ú~°∞x `Õ[O JѨC_»∞ ZHõ¯_çH˜ áÈ~ÚOk?
Jˆ~, HÍÅO QÆ~åfiѨÇ¨ i. Z=i QÆ~åfihfl xÅ∞= x=fi^Œ∞!
z<åfl#fl QÆ\˜ìQÍ TÑ≤i Ñ‘Å∞ÛH˘x =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––ÉèÏQƺbÅ qz„`«OQÍ
LO@∞Ok. Z=Ô~`
· Õ rq`«OÖ’ JO^Œ~∞° Jã¨∞~°∞Å#∞ ã¨OǨÏiOKå_À, P ¢jHõ$+¨µ_‚ ∞» z=~°‰Ωõ
XHõ "Õ@QÍx ÉÏ}ÏxH˜ PǨïu J~ÚáÈÜ«∂_»∞. XHõ K≥@∞ì H˜O^Œ lOHõ J<Õ ¢Éè=í ∞`À
30
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
"Õ@QÍ_»∞ PÜ«∞#ÃÑ·# ÉÏ}O "Õâß_»∞, PÜ«∞# ~å}∞Å∞ Ѩâ√◊ =ÙÖÏ¡QÍ H˘Å¡Q˘@ì|_®¤~∞° !
nxfl qkè "≥·Ñ¨s`«º=∞<åÖÏ ÖËHõ Hõ~°‡Ñ¶¨Å=∞<åÖÏ?
¢jHõ$+¨µ_‚ ∞» ‰õΩ~°∞Hˆ ¢∆ `«OÖ’ J#fl^Œ=ڇʼnõΩ, ^ŒQiæÆ |O^è∞Œ =ÙʼnõΩ =∞^躌 q~À^èOŒ ѨÙ\˜Oì z,
XHõi<˘Hõ~°∞ K«OѨÙH˘<Õ@∞¡ KÕã≤ Éèí∂ÉèÏ~°O `«yæOKå_»x ѨÙ~å}O K≥ѨÙÎOk––
'‰õΩ~°∞áêO_»= Ü«Ú^ŒúO K« HÍ~°Ü«∂=∂㨠ÉèË^Œ`«ó
(¢|Ǩχ"≥·=~°Î ѨÙ~å}O)
Éèí∞"À ÉèÏ~å=`«~°}O K«HÍ~° Ü«∞^Œ∞#O^Œ#ó—
HÍx, Ü«∞^Œ∞#O^Œ#∞xH˜ ^•xѶŨ O Uq∞ ^ŒH¯˜ Ok? PÜ«∞# Ü«∞^Œ∞=Oâ◊O ‰õÄ_®
J^Õ q^èŒOQÍ #tOz áÈ~ÚOk. ‰õΩ~°∞ˆH∆¢`åxH˜ ¢Ñ¨uѶ¨ÅO ¢Ñ¨ÉèÏ㨈H∆¢`«O (XHõ „áêp# f~°÷
ã¨Å÷ O)Ö’ ÅaèOzOk.
'Ѩ٢`å JÜ«Ú^茺<£ Ñ≤`«$aèó ¢ÉèÏ`«$aèâ◊Û
(ÉèÏQÆ=`« ѨÙ~å}O)
q∞¢`å}˜ q∞¢`≥·ó ã¨∞ǨÏ$^Œó ã¨∞ǨÏ$kƒùó—
J#fl–`«=Ú‡à◊√§, `«O¢_ç–H˘_»∞‰õΩÅ∞, q∞„`«∞Å∞ JO^Œ~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O áÈ~å_ç
=∞~°}˜OK«_»O =Å¡ (Ü«∂^Œ= =Oâ◊O) <åâ◊#"≥∞ÿáÈ~ÚOk. =Oâ◊OÖ’ U_ÕÛ"å_»∞ ‰õÄ_®
ÖˉõΩO_® áÈÜ«∂_»∞! Jˆ~, q+¨=$Hõ∆O q+¨ Ѷ¨ÖÏÅ<Õ Wã¨∞ÎOk, J=∞$`« Ѷ¨ÖÏÅ x=fi^Œ∞.
z<åfl#fl =Ú‰õΩ¯ ѨÙ\ÏʼnõΩ #â◊ºO ^Œ\ì̃ã¨∂Î WÖÏ J<åfl_»∞––J<åºÜ«∞O KÕ¿ã"å_»∞
z=~°‰õΩ #tOKÕ áÈ`å_»∞. JO^Œ∞ˆH áêO_»=ÙÅ∞ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Ö’¡ ã¨q∞ã≤ áÈÜ«∂~°∞.
Ü«Úkè+≤ª~°∞x "≥O@ PÜ«∞# ~å[º "≥·Éèí="Õ∞g∞ áÈÖË^Œ∞. áÈ~ÚOk XHõ ‰õΩHõ¯ =∂¢`«"Õ∞!
¢ÉèÏ`«$q~À^èŒO =Å¡, #~°ã¨OǨ~°O =Å¡ UO Ѷ¨e`«O ^ŒH˜¯Ok? J~Ú<å, =∞# Hõà◊√§
`≥~°∞K«∞HÀ=_»O ÖË^Œ∞. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ =∞~À™êi JÖÏO\˜ Ü«Ú^ŒúO =KÕÛ Ñ¨iã≤÷u ~å‰õΩO_®
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HÍáê_»∞QÍHõ!
k
ѨÙ~å}
=∞Ǩ
ÉèτѨ
~°`Ö«OÏѨO
31
P^Œ~°≈ =º‰õΩÎÅ∞
<å KÕuÖ’ ѨÙãÎ̈HõO K«∂ã≤ z<åfl#fl J_çQÍ_»∞
––U^À
ÖÏ=٠ѨÙãÎ̈HõO`À |Ü«∞Å∞
^Õ~å"Õ!
<Õ#<åfl#∞––'P^Œ~≈° K«i`å=o—
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi #qfi J<åfl_»∞––D ~ÀAÖ’¡ Z=Ô~<· å WO^Œ∞Ö’x P^Œ~å≈Å
„ѨHÍ~°O #_ç¿ãÎ <Õ~°∞QÍ Ñ≤KåÛã¨∞Ѩ„uˆH áÈ`å~°∞!
<Õ#∞––JÖÏ ZO^Œ∞HõO\Ï~°∞ z<åfl<åfl? K«∂_»O_ç, ã¨`«º"åk, ^•#g~°∞_»∞ J~Ú#
ǨÏiâ◊ÛO„^Œ =∞Ǩ~åA ZÖÏO\˜"å_À! ''ã¨∂~°∞º_»∞ QÆu `«Ñ≤Ê<å, K«O„^Œ∞_»∞ QÆu `«Ñ≤Ê<å,
„ѨÑO¨ K« QÆu =∂i<å ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ =∂„`«O `«# ã¨`åºxfl =^ŒÅ_»∞—— Jx QÆ^• JO\Ï~°∞!
z~°∞#=Ùfi`À z<åfl#fl J<åfl_»∞––FǨϟ, Uq∞ ã¨`º« O! Uq∞ ã¨`º« O? HõÅÖ’ h
Éèí∂q∞ <å‰õΩ ^•#O KÕâß=#∞HÀ. JÖÏ Jx `≥Å¡"åi <å ¿Ñ~° ^Œ™êÎ"ÕAÅ∞ `«Ü«∂~°∞
KÕ~Ú™êÎ"å? HõÅÖ’ <Õ<=≥ iÔH<· å Hõ<åº^•#O KÕâß##∞HÀ, JÖÏ Jx J`«xfl JÅ∞¡xQÍ
KÕã¨∞‰õΩO\Ï<å?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, JHõ¯_» L^ÕÌâ◊ºO ã¨`«ºO Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl K«∂Ñ≤OK«_»O.
z<åfl#fl––JHõ¯_Õ Hõ^•, =¸~°ö`«fiO "≥Ú^ŒÅÜÕ∞k! HõÅÖ’ =∞#∞+¨µÅ∞ J~°÷O–Ѩ~°÷O
ÖËx Z<Àfl ã¨OѶ¨∞@#Å∞ K«∂™êÎ~°∞. Jq x[=∞#∞H˘x #_»∞K«∞‰õΩO>Ë ZÖÏO\˜ Ѩiã≤÷u
U~°Ê_»∞`«∞Ok? HÍh =∞# "åà◊§ |∞kú Ö’<Õ D "≥z· „u LOk. *Ï„QÆ`å=ã¨÷ HõO>Ë ã¨fiáêfl=ã¨Hˆ÷
=∞#O Z‰õΩ¯= „áê^è•#ºO W™êÎO. D ѨÙ<åk ÃÑ·<Õ QÆ^• "Õ^•O`« Éè=í #O xez LOk!
=∞#‰õΩ „ѨѨOK«=∞O`å ã¨fiѨflO ÖÏO\˜k. ã¨~°fiO q∞^䌺. WOHÍ K≥áêÊÅO>Ë ã¨∞+¨µÑÎ̈ ã≤÷u
#∞O_ç ‰õÄ_® XHõ J_»∞QÆ∞ P=Å `«∞sÜ«∂=ã¨#÷ ∞ P^Œ~≈° OQÍ ÉèÏq™êÎO. „ѨÑO¨ K«OÖ’x
W`«~° ^ÕâßÖ’¡ *ÏQÆ$u #QÍ_®Å∞ =∂~°∞ „"≥∂QÆ∞`«∂O>Ë =∞#O =∂„`«O D =∞O„`«O
[Ñ≤ã∂¨ Î LO\ÏO––
'Ü«∂^Õg ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨µ x„^•~°∂¿Ñ} ã¨Oã≤÷`å
(^Œ∞~åæã¨ÑÎ̈â◊u)
#=∞ãÎ̈Ãã·º #=∞ãÎ̈Ãã·º #=∞ãÎ̈Ãã·º #"≥∂ #=∞ó—
32
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(U ^Õq ã¨~fi° „áê}∞Ö’¡#∂ x„^Œ ~°∂ѨOÖ’ <≥ÅH˘x LO@∞O^À, P ^ÕqH˜ #=∞™ê¯~°O)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∞#k "≥Ú^Œ\˜ #∞O_ô P^蕺u‡Hõ ^Œ$+≤ì Hõ^•!
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ J<åfl_»∞––J=Ù#∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ =∞#O ѨQÆÅ∞#∞ ~å„uQÍ,
~å„ux ѨQÅÆ ∞QÍ ÉèÏq™êÎO––
'Ü«∂ xâß ã¨~fi° Éè∂í `å<åO `«™êºO *ÏQÆiÎ ã¨OÜ«∞g∞
Ü«∞™êºO *Ï„QÆu Éè∂í `åx ™ê xâß Ñ¨âº◊ `À =Ú<Õó—
(w`« 2/69)
(ã¨=∞ãÎ̈ r=ÙʼnõΩ Uk ~å„uQÍ LO@∞O^À, JO^Œ∞Ö’ =jHõ$`å`«∞‡_»∞ "Õ∞ÖÁ¯x
LO\Ï_»∞. r=ÙÅhfl ZO^Œ∞Ö’ "Õ∞ÖÁ¯x LO\ÏÜ≥∂, Jk P`«‡„^Œ+ì̈ J~Ú# |∞∞+≤H˜
~å„u)
„ѨѨOK«=∞O`å "Õ∞ÖÁ¯#flѨC_»∞ =∞#O x„^ŒáÈ`«∂ LO\ÏO. JO^Œ~°∂ x„^Œ
áÈÜÕ∞ѨC_»∞, ~å„u pHõ\’¡ "Õ∞ÖÁ¯x LO\ÏO. U ѨH˜∆ #∞O_ç „¿Ñ~°} á⁄O^•"≥∂ =∞i!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞ =ºOQƺO KåÖÏ Ö’`≥#· QÍÜ«∞O KÕã∞¨ OÎ k. ÃÑ·H˜ =∂=¸Å∞QÍ
HõxÑ≤Oz<å.
z<åfl#fl––`«Ñ¨C K≥ѨÊ_»O ÖË^Œ∞ <Õ#∞. D ^Õâ◊Ѩ٠Ѩ‰õ∆ΩÅ∞ ‰õÄ_® `«`«Îfi^Œ~°∞≈ÖË. zÅHõ,
[\ÏÜ«Ú=Ù, QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞, HÍH˜, Jhfl =∞# QÆ∞~°∞=ÙÖË. WHõ LÅ∂HõO (QÆ∞_»Q¡ ∂Æ |) q+¨Ü∞« O
K≥ѨÊ=Åã≤# Ѩ<Õ ÖË^Œ∞. ^•xÖ’ U qâı+¨`å ÖËHõáÈ`Õ "≥·âı+≤HÍxfl 'BÅ∂Hõº ^Œ~°≈#O— Jx
ZO^Œ∞Hõ<Õ"å~°∞?
<Õ#∞––~å[i¬ [#‰õΩx ÖÏO\˜ „|Ǩχ*Ï˝#∞Å∞ ‰õÄ_® D ^ÕâO◊ Ö’ ѨÙ\Ïì~∞° Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~, D „|Ǩχ*Ï˝#"Õ∞ Hõ^• =∞# H˘OѨ =ÚOzOk! q∞käÖÏkèѨu
[#‰õΩx ã≤^•úO`«O Wk––
'q∞käÖÏÜ«∂O „ѨnáêÎÜ∂« O # "Õ∞ ^ŒÇϨ u H˜OK«#—1
(q∞käÅ JO`å HÍe Éèãí ‡¨ "≥∞ÿ áÈ~Ú<å <å‰õΩ HõeQˆ #+¨Oì Ug∞ÖË^∞Œ ) ^Õâ"◊ åã¨∞ÅO^Œ~∂°
n<Õfl P^Œ~≈° OQÍ fã¨∞‰õΩx rqOK«_O» "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_ç`Õ D ^ÕâO◊ U=∞=Ù`«∞Ok?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, "åà◊§ P^Œ~≈° O 'Ѩ^‡Œ Ѩ„`« q∞"åOÉè™í ê— (Ѩ^‡Œ Ѩ„`«O hà◊§Ö’ L#fl@∞¡
„ѨÑO¨ K«O`À xi¡ÑOÎ̈ QÍ LO_®e)
1. 'J#O`«O |`«"Õ∞ q`«ÎO Ü«∞㨺 "Õ∞ <åã≤ÎH˜OK«#— (<å=^ŒÌ Jáê~°"≥∞ÿ# ^èŒ# ã¨OѨ^Œ LOk.
J~Ú`Õ JO^Œ∞Ö’ U H˘OK≥O ‰õÄ_® <åk HÍ^Œ∞.) Wk nxH˜ =ÚO^Œ∞ áê^ŒO. (J#∞"å^Œ‰Ωõ _»∞)
ѨÙ~å}
P^Œ
~°≈ =º‰õ
„ѨÖΩÏѨ
끰O
33
z<åfl#fl––LѨ=∂#O =∂„`«O KåÖÏ ÉÏQÆ∞Ok. J~Ú`Õ Hõhã¨O XHõ¯ ~À*ˇ<· å JÖÏ
LO_»∞, K«∂^•ÌO. h=٠Ѩ^Œ‡Ñ¨„`«O ÖÏQÍ xi¡Ñ¨ÎOQÍ ‰õÄ~˘Ûx LO_»∞, <Õ#∞ "≥o§ h
WÅ∂¡–"åH˜b Jhfl ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï#∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, [#‰õΩ_»∞ q^ÕǨï_»∞ (^≥·Ç≤ÏHõ zO`«Å∞ ÖËx "å_»∞), PÜ«∞#‰õΩ
=∞\ì̃ QÆ_»¤ÖˇO`À, ã¨∞O^Œi ãÎ̈<åÅ∂ JO`Õ.
z<å#fl #qfi J<åfl_»∞––JÖÏ J~Ú`Õ q^ÕÇï¨ _»∞ HÍ=_»OÖ’ Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞#ÿ
P#O^ŒO LOk! J~Ú<å <åH˘Hõ q+¨Ü«∞O K≥ѨC. x[OQÍ q^ÕǨï_≥·`Õ PÜ«∞#‰õΩ
~å=Ú_≥O`À, ~å=}∞_»∂ JO`Õ J"åe Hõ^•! JÖÏO@ѨC_»∞ ^è#Œ ∞+¨Ü∞« [˝O ɡ_^» OŒ `å
ÃÑ@∞ìHÀ=Åã≤# J=ã¨~O° U=ÚOk? WHõ ~å=}∞_Õ ^è#Œ ∞ã¨∞û qiz LO>Ë?
<Õ#∞––JkáÈh, =∞ǨÏi¬ Ü«∂[˝º=Å∞¯º}˜‚ fã¨∞H˘O_ç. ZO`«\˜ P`«‡*Ï˝x PÜ«∞#!
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––ZO`«\˜ P`«‡*Ï˝x JO>Ë W^ŒÌ~°∞–W^ŒÌ~°∞ ÉèÏ~°ºÅ∞
HÍ=Åã≤ =KåÛ~°∞. P`«‡HÀã¨O "≥∞ÿ„`Õ~Ú, â◊s~°O HÀã¨O HÍ`åºÜ«∞x.
<Õ#∞––HÍh QÍiæ`À PÜ«∞# âßGK«~Û° ZO`« L#fl`« ™ê÷~ÚÖ’ [iyOk?
z<åfl#fl––ѨÓiÎQÍ Ñ≤ÅÅ¡ ™ê÷~ÚÖ’ [iyOk. QÍiæ XHõ^•x `«~åfi`« XHõ\˜ „Ѩâfl◊ Å_çy
PÜ«∞#‰õΩ k‰õΩ¯`ÀK«‰õΩO_® KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìQÍ<Õ HÀѨO`À WÖÏ J<åfl_»∞––
'WÖψQ WOHÍ J_çQÍ=O>Ë h "≥∞_» `≥y H˜O^Œ Ѩ_áç È`«∞Ok!—
<Õ#∞––HÍx, ZÖÏO\˜ `åºy PÜ«∞#?
z<åfl#fl––ZÖÏO\˜ `åºy JO>Ë, âߢ™êÎ~O÷° KÕÜ∞« \ÏxH˜ =ÚO^Õ P=ÙÅhfl WO\˜H˜
`ÀeOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. `«~åfi`« =∞Ô~=~°<åfl `ÀÅ∞‰õΩ áÈ`åˆ~"≥∂#x!
<Õ#∞––WHõ¯_ç „ÉÏǨχ}∞Å∞ ZO`« q~åQÆ∞Å∞?
z<åfl#fl––J=Ù#∞, ZÖÏO\˜ "å~°O>Ë ZÅ¡ÑC¨ _»∂ "åà◊§ =Ú‰õΩ¯g∞^Œ HÀѨO ZH˜¯
‰õÄ~˘Ûx LO_Õk. Éè$í QÆ∞=Ù q+¨µ=‚ Ù#∞ HÍe`À `«<åfl_»∞, Ѩ~∞° â◊√~å=Ú_»∞ `«e¡ `«Å #iHÍ_»∞.
<Õ#∞––=∞ǨÏi¬ =t+¨µª_»∞, qâßfiq∞„`«∞_»∞ ZÖÏO\˜"å~°∞!
z<åfl#fl––W^ŒiÌ H© "Õâߺã¨Oã¨~Oæ° LOk. XHÍÜ«∞# T~°fit QÆ~ƒ° Où #∞O_ç =KåÛ_»∞.
=∞~˘HÍÜ«∞# "Õ∞#Hõ‰Ωõ QÆ~ƒ° Où `≥ÑÊ≤ OKå_»∞. |∞∞+¨µÅ Ö’QÆ∞@∞ì JѨû~°ãŨ ‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞!
<Õ#∞––^Õ=i¬ <å~°^Œ∞_»∞ ZO`« Q˘Ñ¨Ê Éèí‰õΩÎ_»∞...
z<åfl#fl––J=Ù#∞. JO^Œ∞ˆH "≥∂Ç≤Ïx "≥∂ǨÏO ѨÙ\˜ìOz HÀux P_çOz#@∞¡
P_çOzOk! Jˆ~, WHõ¯_ç =Ú#∞Å#∞ ã¨∞O^Œ~åOQÆ∞Å∞ "≥Ú^Œ\˜ #∞O_ô "Õà§◊ ÃÑ·# P_çã∂¨ Î
=KåÛ~°∞. XHõ¯ F~°K∂« ѨÙ`À "åà◊§ `«Ñ㨠û¨ O`å z\ỖHÖ’ Ѩ\ÏѨOK«Å∞ KÕ¿ãÜ«∞QÆÅ~°∞ "å~°∞!
34
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––„ѨǨ¡^Œ∞_»∞, qcè+¨}∞_»∞, ZÖÏO\˜ ^èŒ~å‡`«∞‡Å∞!
z<åfl#fl––XHõ~°∞ `«O„_çx K«OÑ≤¿ãÎ, =∞~˘Hõ~°∞ J#fl#∞ K«OÑ≤OKå_»∞. WÖÏO\˜
P^Œ~å≈Å #∞O_ç ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^Õâßxfl ~°H˜∆OK«∞QÍHõ!
<Õ#∞––cè+¨‡ Ñ≤`å=∞Ǩï_»∞ ZÖÏO\˜ hu=∞O`«∞_»∞!
z<åfl#fl––JO^Œ∞Hˆ xO_»∞ ã¨ÉÖíè ’ „^ÒѨkx q=G#∞ KÕã∂¨ Î LO_»_O» K«∂ã≤‰Äõ _®
H˜=∞‡#‰õΩO_® LO_çáÈÜ«∂_»∞!
<Õ#∞––„^À}ÏKå~°∞º_»∞ ZO`« Q˘Ñ¨Ê"å_»∞...
z<åfl#fl –– JO^Œ ∞ ˆ H , ™êfi~° ÷ O `À UHõ Å =Ùº_» ∞ ÖÏO\˜ t+¨ µ ºx ÉÁ@#"Õ Å ∞
HÀ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. <Õ\˜ q^•ºi÷ J~Ú`Õ ^Œ∂~°O #∞O_Õ ÉÁ@#"ÕÅ∞ P_çOz \Ï\Ï
K≥Ñ≤Ê LO_Õ"å_»∞.
<Õ#∞––J~°∞}˜ ZÖÏO\˜ QÆ∞~°∞Éèí‰õΩÎ_»∞?
õ ì "Õã≤ ~°=∞‡x QÆ∞~°∞=٠ѨOÑ≤`Õ `å<Õ QÆO_çÖ’
z<åfl#fl––J=Ù#∞... KÕÖ’ QÆO_çH˜ J_»H¤ @
Ѩ_∞» ‰õΩ<åfl_»∞! HõbÖÎ xË =¸~°`
ö fi« Ѩ٠P^Œ~≈° O K«∂Ñ≤Oz "≥àϧ_»∞. JÖÏO\˜ q^•º~°∞Ö÷ Ë nѨOÖ’
#∂<≥ ÖËHáõ È`Õ Ñ¨QÅÆ O`å ZO_»∞\ωõΩÅ∞ Ui `≥zÛ, ~å„u "å\˜x HÍeÛ K«^∞Œ =ÙHÀ_®xH˜
‰õÄ~°∞Û<Õ"å~°∞!
<Õ#∞ H∆ÀÉèí Ѩ_»∞`«∂ J<åfl#∞––z<åfl<åfl, J~Ú`Õ D Hõ^ÅŒä =Å¡ Ug∞ „ѨÜ∂≥ [#O
ÖË^•?
z<åfl#fl––„ѨÜ≥∂[#O LO_Õk. P ~ÀAÖ’¡ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ K«`«∞~°∞Å∞. t+¨µºÅ∞
=∞O^Œ|∞^Œ∞úÅ∞. JO^Œ∞=Å¡ QÆ∞~°∞ÉèíHÎ̃H˜ ã¨O|OkèOz# WÖÏO\˜ LáêMϺ<åÅ∞ ã¨$+≤ìOKå~°∞.
PKå~°∞ºÅ∞ t+¨µºÅ#∞ P=ÙÅ∞ "Õ∞ѨÙH˘x ~å=_®xH˜ ѨO¿Ñ"å~°∞, Hõ>ì̌Å∞ H˘\ì̃OKÕ"å~°∞.
„Ѩu Hõ^ÖŒä ’#∞ U^À XHõ Jaè„áêÜ«∞O LOk. Z=~À J_»Q‰Æ Ωõ O_® K≥@∞ì #∞O_ç *Ï=∞HÍÜ«∞
HÀã¨∞H˘x LO\Ï_»∞. J`«}˜‚ ã≤QÆ∞æѨ_Õ@∞¡ KÕÜ«∞_»O HÀã¨O JO`« z#fl `«Ñ¨C‰õΩ ÃÑ^ŒÌ áêѨ
ѶŨ O J#∞Éèqí Oz# â◊OYed`«∞x Hõ^Œä ~åâß~°∞. Z=~À XHõ ~åA „ÉÏǨχ}∞xH˜ P=ÙxzÛ
=∞m§ "≥#‰õΩ¯ fã¨∞H˘x LO\Ï_»∞. JÖÏO\˜ "åà◊§#∞ ÉèÜ
í ∞« ÃÑ@ì_O» HÀã¨O #$QÆ∞_»<Õ ~åA
Hõ^Œä ã¨$+≤Oì Kå~°∞. #$QÆ =∞Ǩ~åA Jxfl "ÕÅ P=ÙÅ∞ „ÉÏǨχʼnõΩ ^•#O KÕ¿ãÎ J=hfl
ÖˇH¯õ ‰õΩ ~åÖË^∞Œ . HÍh ^•#q∞zÛ# U^À XHõ P=Ù ^•i`«ÑÊ≤ PÜ«∞# =∞O^ŒÖ’H˜ uiy
=zÛ#O^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# H˘xfl "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ Tã¨~"° e≥ Q¡ Í ÉÏqÖ’ Ѩ_ç LO_»=Åã≤
=zÛO^Œ@! JÉσ~¸, #$QÆ∞x =OjÜ«ÚʼnõΩ U H˘OK≥O `≥eq LO_ç<å "åà◊√§ á⁄~°áê@∞#
‰õÄ_® QÀ^•#O ¿Ñ~°∞ LK«ÛiOz LO_»~∞° !
ѨÙ~å}
P^Œ
~°≈ =º‰õ
„ѨÖΩÏѨ
끰O
35
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞`À "åkOK«_O» Z=i `«~O° ? HÍh K«∂_»O_ç, D Éè~í `
° « Éè∂í q∞x
ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜ ~åAÅ∞ áêeOKå~À! Éè~í `
° ∞« x =Å¡ D ^ÕâO◊ ¿Ñ~°∞ 'ÉèÏ~°`« ^ÕâO◊ —
J~ÚOk. PÜ«∞# `«O„_ç ^Œ∞+¨ºO`«∞_»∞ *ÏuˆH Éè∂í +¨}∞_»∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––=ÚxHõ#º â◊‰Ωõ O`«Å ^Œ∞+¨ºO`«∞x =¸ÅOQÍ `«# Hõ<åº`«fiO HÀÖ’Ê~ÚOk.
J~Ú<å `«~åfi`« J`«_®"≥∞#∞ QÆ∞iÎOK«_®xH˜ ‰õÄ_® x~åHõiOKå_»∞. JÖÏO\˜ HÍ=Ú‰õΩ}˜,‚
Ñ≤iH˜"å}˜‚ *Ïu Éèí∂+¨}∞_»O@∞<åfl"å? ^Œ∂+¨}∞_»<åe. ^Œ∞+¨ºO`«∞_»<Õ Ñ¨^•xH˜ J~°÷O
‰õÄ_® J^Õ Hõ^•! Jˆ~, XHõix q∞Oz XHõ~∞° HÍ=Ú‰õΩÅ∞, q+¨Ü∂« 㨉Ωõ ÅÎ ∞ J~Ú# ~åAÅ∞
WHõ¯_»∞O_Õ"å~°∞. Ü«∞Ü«∂u =∞Ǩ~åA =$^•ú=ã¨÷Ö’ WO„kÜ«∂Å∞ tkäÅ"≥∞ÿáÈ~Ú<å
Éè’QÆHÍOHõ∆ f~°Hõ Ѩل`«∞x Ü«∞ø=#O J~°∞=Ù fã¨∞H˘x Éè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOKå_»∞! WÖÏO\˜
„ѨK«O_» HÍ=∂ã¨HÎ̃H˜ L^•Ç¨Ï~°} =∞ˆ~ ^Õâ◊ K«i„`«Ö’<≥·<å LO^ŒO\Ï"å?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ~Ô O_À áê~å≈fixfl ZO^Œ∞‰õΩ K«∂_»~∞° ? D ^ÕâO◊ Ö’<Õ ta,
^Œnèz ÖÏO\˜ P^Œ~°≈ ^•#g~°∞Å∞ ‰õÄ_® ѨÙ\Ïì~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––J=Ù#∞, ta K«„Hõ=iÎ `«# =∂Oã¨O HÀã≤ WKåÛ_»∞. ^Œnèz "≥<≥fl=ÚHõ
^•#O KÕâß_»∞. JO^Œ∞Hõx ~ˆ Ѩ٠h=Ù ‰õÄ_® h =Ú‰õΩ¯HÀã≤ Z=iÔH<· å ^•#O KÕ¿ãÎ x#∞fl
<Õ#∞ P^Œ~≈° OQÍ ÉèÏq™êÎ<å?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞iO`«QÍ H˘\˜ì Ѩ_Õ¿ãÎ <Õ<Õq∞ K≥ѨÊQÆÅ#∞? HÍh K«∂_»O_ç,
Jâ◊fi`å÷=∞, |eK«„Hõ=iÎ, "åºã¨∞_»∞, ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞, qcè+¨}∞_»∞, Hõ$áêKå~°∞º_»∞,
Ѩ~°â◊√~å=Ú_»∞ D U_»∞QÆ∞~°∂ J=∞~°`«fiO á⁄Ok# "å~°∞QÍ K≥ѨÊ|_®¤~°∞––
'Jâ◊fi`å÷=∂ |e~åfiº™Èó ǨÏ#∞=∂Oâ◊Û qcè+}
¨ ó
Hõ$Ѩó Ѩ~°â◊√~å=∞â◊Û ã¨ÃÑÎÂ`Õ z~°rq#ó—
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi`À WÖÏ J<åfl_»∞––D â’¡HÍxH˜ Jã¨Å∞ J~°÷O `≥Å∞™ê? ^Œi„^Œ
„ÉÏǨχ}∞_»∞, =¸~°∞ö_≥·# ~åA, =ÚYã¨∞Îu KÕ¿ã ѨO_ç`«∞_»∞, JO^èŒÉèí‰õΩÎ_»∞, Hõ$`«Ñ¶¨Úfl_≥·#
`«=Ú‡_»∞, QÆifi+≤ª J~Ú# PKå~°∞º_»∞, HÀÑ≤+ª≤ „ÉÏǨχ}∞_»∞, D U_»∞QÆ∞~°∞ D Éè∂í q∞ÃÑ·#
ZÅ¡ÑC¨ _»∂ LO\Ï~°∞, Jx. Wk ^Õâ◊ ^Ò~åƒùQºÆ "Õ∞ J#∞HÀ.
<Õ#∞––=∞# ^ŒQ~æÆ ° XHõix q∞Oz XHõ~∞° P^Œ~≈° =º‰õΩÅÎ ∞ ZO^Œ~À L<åfl~°∞. J~Ú<å
g∞‰õΩ XHõ¯~°∞ ‰õÄ_® #K«Û~°∞! K«∂_»O_ç, ã¨f™êq„u ÖÏO\˜ P^Œ~°≈ ¢ã‘ÎÅ∞ D ^Õâ◊OÖ’<Õ
ѨÙ\Ïì~°∞.
z<åfl#fl––D ¢ã‘ÅÎ Ö’ Z=~°∂ `«=∞ `«O„_ç=∂@ q#ÖË^∞Œ . `«e^¡ OŒ „_»∞Å <≥kiOz
`«=∞ Wëêì#∞™ê~°O „¿Ñ=∞ÃÑo§ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. gi<å h=Ù P^Œ~≈° O J<Õk? D ~ÀA <å
‰õÄ`«∞~°∞ ‰õÄ_® J^Õ Ñ¨x KÕ¿ãÎ <åÔHÖÏ LO@∞Ok? JO^Œ∞=ÖË¡ <Õ#∞ ã¨f™êq„u LáêMϺ#O
=∂ J=∂‡~ÚÅ#∞ K«^=Œ x=fi#∞. K«∂_»∞, D 'K«i`å=o— =∂ WO\’¡H˜ "≥à§◊ ‰õÄ_»^∞Œ !
36
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞ ÉÏ^èŒ Ñ¨_»∞`«∂ J<åfl#∞––D P^Œ~å≈Å =Å¡<Õ Hõ^•, =∞# ^ÕâO◊ ^è~Œ ‡° „áê}
^Õâ◊OQÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞Ok? WHõ¯_» x~°∞Ѩ=∂#"≥∞ÿ# P^Œ~å≈Å#∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞.
z<åfl#fl––x["Õ∞. "åiH˜ "åˆ~ ™ê\˜. „ѨѨOK«OÖ’ =∞Ô~=fi~°∂ "åiH˜ ™ê\˜ ~å~°∞.
"≥∂~°^èŒfiAxÖ’ Pu^äÀº<å‡^ŒO Z‰õΩ¯"≥· H˘_»∞‰õΩ#∞ ~°OѨO`À peÛ, =O_ç Jukä
=ÚO^Œ∞OKå_»∞! nxfl P^Œ~≈° =∞O\Ï"å ÖËHõ Ñ≤zÛ`«#=∞O\Ï"å? XHõiÖ’ ^•<À<å‡^ŒO
Juâ◊~Ú¿ãÎ =∞~˘HõiÖ’ ã¨`Àº<å‡^ŒO Juâ◊~Úã¨∞ÎOk! ã¨∞=∞u J<Õ XHÍ"≥∞‰õΩ ã¨f`«fi
ÃÑ·`º« O q∞ug∞~°_O» `À `«# ‰õΩ+¨µ~ª Ày Éè~í ΰ Éè’QÆ`$« +¨‚ f~°Û_»O HÀã¨O J`«}‚˜ `«ÅÃÑ·HÔ `«∞HÎ ˘x
"Õâº◊ WO\˜H˜ fã¨∞H˘x áÈ~ÚOk! gà◊§#∞ =∞#O P^Œ~≈° OQÍ fã¨∞HÀ"åÖÏ? <Õ#∞ =∂„`«O
gà◊√§ =∂#ã≤Hõ ~°∞QƇ`« L#fl =∞#∞+¨µÅ<Õ JO\Ï#∞.
<Õ#∞––=∞# ~åAÅ∞, „ÉÏǨχ}∞Å∞ L#fl`« ã≤^•úO`åÅ#∞ áê\˜OKÕ"å~°∞ HÍ~å?
z<åfl#fl––Jˆ~ JÉσÜü∞, ~åA =^ŒÌ |ÅO LO_Õk, |∞kú LO_ÕkHÍ^Œ∞. „ÉÏǨχ}∞x
=^ŒÌ |∞kú LO_Õk, |ÅO LO_Õk HÍ^Œ∞. „Ѩu =∂@‰õΩ XHõ~∞° â◊GO "≥eH˜f¿ãÎ, =∞~˘Hõ~∞°
âßGO "≥eH˜ f¿ã"å~°∞. XHõi KÕuÖ’ KåѨO Z‰õΩ¯ÃÑ\ì̃ LO>Ë, =∞~˘Hõi <åÅ∞HõÃÑ·#
âßѨO Ô~_ôQÍ LO_Õk. „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ uHõ¯ˆ~y`Õ U"À âßG=K«<åÅ∞ HõeÊOKÕ"å~°∞.
~åAʼnõΩ uHõ¯~ˆ y`Õ U"À „Ѩu[˝Å∞ ѨÓ<Õ"å~°∞. D „Ѩu[˝Å =Å¡ D ^ÕâO◊ Ö’ Zxfl
„áê}ÏÅ∞ áÈÜ«∂Ü≥∂ K≥Ñʨ ÖË=Ú.
<Õ#∞––=∞# "åà◊§Ö’ „áê}O áÈ~Ú<å =∂@ `«Ñʨ ‰õÄ_»^<Œ Õ Ñ¨@∞ì^ÅŒ LO_Õk HÍ^•!
z<åfl#fl––J^Õ =¸~°ö`«fi=∞O\Ï<Õfl#∞. ã≤^•úO`åÅ∞ =∞#HÀã¨O ѨÙ\Ïì~Ú HÍx
"å\˜HÀã¨O =∞#O ѨÙ@ìÖË^Œ∞. Jq =∞#‰õΩ ™ê^èŒ<åÖË HÍx ÅH∆ͺÅ∞ HÍ=Ù. ÅHõ∆ºã≤kúH˜
LѨHiõ OK«Hõ J_»O¤ ‰õΩÅ∞QÍ =∂i#ѨC_»∞ WHõ Jq =∞#ÔHO^Œ∞‰õΩ? K≥qx `≥QÀæ¿ã |OQÍ~°∞
#QÆ#∞ JyæÖ’ Ѩ_Ü
Õ ∞« _»"∞Õ =∞Ozk Hõ^•! z#fl<å\˜ h "Õ∞*’à◊√§ WѨC_»∞ ã¨iáÈ=Ù. JO^Œ∞=Å¡
"å\˜H˜ `«y#@∞¡QÍ h HÍà◊√§ `≥Q˘æ@∞ì‰Ωõ O\Ï"å?
<Õ#∞––=∞# ã≤^•úO`«O "Õ∞*’à◊§ ÖÏQÍ =∂~°∞ÛH˘<Õ =ã¨∞Î=Ù HÍ^Œ∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩ HÍ^Œ∞? XHÍ<˘HõѨC_»∞ Éèí~°Î zuÃÑ·# ã¨u JÜÕ∞ ¢ã‘Îx ^Õ=`«QÍ
ѨÓlOKÕ "å~°∞. WѨC_»∞ Z=Ô~·<å JÖÏ KÕÜ«∞_®xH˜ „Ѩܫ∞ufl¿ãÎ áÈbã¨∞Å∞ Ѩ@∞ìH˘x
áÈ`å~°∞.
<Õ#∞––HÍh ã≤^•úO`«"å^Œ∞Å∞ K«@ìOÖ’x ÃãHõ∆#¡ ##∞ã¨iOz #_»∞K«∞HÀ~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––#_»∞K«∞HÀ‰õΩO>Ë =∂<≥. Hõhã¨O |∞kú##∞ã¨iOz J~Ú<å #_»∞K«∞HÀ"åe
Hõ^•! Hõà√◊ § =¸ã¨∞H˘x PK«iOK«^yŒ # ã≤^•úO`«O JO@∂ UnÖË^∞Œ . XHõ QÆ∞~°∞=Ù t+¨µº}˜‚
ѨÙ~å}
P^Œ
~°≈ =º‰õ
„ѨÖΩÏѨ
끰O
37
'`«∂~°∞Ê kâ◊QÍ áÈ— Jx P^ÕtOKå_»#∞‰õΩO^•O. JѨC_® t+¨µº_»∞ =Ú‰õΩ¯‰õΩ ã¨∂\˜QÍ
#_»∞ã¨∂Î XHõ `å\˜ K≥@∞ì‰õΩ _èôH˘x XHõ JOQÆ∞à◊O ‰õÄ_® K≥@∞ì‰õΩ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù‰õΩ QÍx
Z_»=∞"≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ QÍx =∞o§ #_»=#∞, Jx "≥ÚO_çHˆ ¿ãÎ, ^•xfl P^Œ~≈° O JO\Ï"å ÖËHõ =¸~°`
ö fi« O
JO\Ï"å? D "≥ÚO_ç`#« O HÍ~°}OQÍ ZO^Œ~∞° ~åAÅ `«ÅÅ∞ `≥yáÈÜ«∂~Ú, ZO^Œ~∞°
~å}∞Å∞ =∂_ç =∞ã≤ JÜ«∂º~°∞! Zxfl ~å[=∞Ok~åÅ∞ tkäÖ"≥∞ÿ áÈÜ«∂~Ú! K«i„`« JO`å
D =¸~°`
ö fi« O`À<Õ xO_ç LOk.
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, J~Ú`Õ WÖÏO\˜ áœ~å}˜Hõ LáêMϺ<åÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ~åâß~°∞?
z<åfl#fl––Jˆ~, ~åAÅ#∞ "≥∂ã¨Ñ¨ÙK«Û_®xH˜, t+¨µºÅ`À, â◊¥„^Œ∞Å`À ¿ã=
KÕ~ÚOK«∞HÀ_®xH˜, ¢ã‘ÅÎ #∞ Pnè#OÖ’ LOK«∞HÀ_®xH˜, Wxfl LáêMϺ<åÅ∞ HõeÊOK«_O»
[iyOk. LáêMϺ# ~°K«~Ú`«Å∞ U <≥·uHÍ^Œ~å≈xfl z„u™êÎ~À, ^•xfl Ѩ~åHÍ+¨ª‰õΩ
fã¨∞ÔHo§áÈ`å~°∞. ã¨f`«fi =∞Ç≤Ï=∞ K«∂Ñ≤OK« ^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë XHõ ã¨u p~° K≥~°∞QÆ∞ #∞O_ç
Jyfl*ÏfiÅ "≥Å∞=_»∞`«∞Ok! =∞~˘HÍ"≥∞ Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA KÕ`«∞Ö’¡ #∞Oz Éèí~°Î#∞ ÖÏH˘¯x
fã¨∞H˘ã¨∞OÎ k. WOH˘HÍ"≥∞ ã¨∂~°∞ºx ~°^KŒä „« HÍxfl PÑ≤ HÍÅQÆ=∞<å<Õfl J_»y¤ ã¨∞OÎ k! Juâ◊Ü∂≥ H˜Î
ÖˉΩõ O_® q+¨Ü∞« O K≥Ñʨ _»O =∞# "åà◊§‰õΩ ~å<Õ~å^Œ∞. nx Ѷe¨ `«O U=∞~ÚOk? =∞#
P^Œ~å≈Å z„`åÅ∞ á¶È\’Å∞ H͉õΩO_® HÍ~°∂#ì ∞¡ J~ÚáÈÜ«∂~Ú!
<Õ#∞––J~Ú`Õ D áœ~å}˜Hõ P^Œ~å≈ʼnõΩ qÅ∞=O@∂ Ug∞ ÖË^OŒ \Ï~å?
z<åfl#fl––=¸ºlÜ«∞OÖ’ LO_Õ `«∞ѨCѨ\˜ì# áê`« _®Å∞–Hõ`«∞ÎʼnõΩ U qÅ∞=
LO@∞O^À, P qÅ∞"Õ LO@∞Ok. Jq „Ѩ^Œ~°≈#HÀã¨"Õ∞ LO\Ï~Ú. LѨÜ≥∂yOK«_»O
HÀã¨O HÍ^Œ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, áê„`«Å z„`«}Ö’ WO`« Juâ◊Ü∂≥ HÎ̃ ZO^Œ∞‰õΩOk?
z<åfl#fl––Jˆ~ Jcƒ, Juâ◊Ü≥∂HÎ̃ =∞# ~°HõÎOÖ’<Õ LOk~å! "Õ^•ÅHÍÅO #∞O_ç
=∞#O Z=ix á⁄QÆ∞_»∞`å"≥∂, "åà◊§#∞ '`«fi=∞~°¯ó `«fiO ™È=∞ó— (h=Ù ã¨∂~°∞ºxq, h=Ù
K«O„^Œ∞xq) Jx PHÍâßxÔH`ÕÎã¨∞Î<åflO. Z=ix xOk™êÎ"≥∂, "åà◊§#∞ áê`åàÏxH˜
`˘ˆH¯ã¨∞Î<åflO. 'U H˘O_»ÃÑ·# ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ HÍÅ∞ "≥∂ѨÙ`å_À, P H˘O_» Hõ∆}OÖ’
áê`åàÏxH˜ kQÆ|_ç áÈ`«∞Ok— J#fl@∞¡. =∞^èÕº=∂~°æO =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞<Õ `≥eÜ«∞^Œ∞.
h"Õ K«∂_»∞, =∞# ™êÇ≤Ï`«º=∞O`å Juâ◊Ü∂≥ ‰õΩÅÎ `À xO_ç LOk. <å~ÚHõ ÃÑ^Œ–Ì ÃÑ^ŒÌ
Hõà◊√§ JO^ŒOQÍ LO>Ë Jq K≥=ÙÅ ^•HÍ "åºÑ≤Oz L<åflÜ«∞<åfl~°∞. ѨÙ+ì̈ ѨÜ≥∂^èŒ~åÅ∞
á⁄OHõOQÍ L<åflÜ«∞xÑ≤¿ãÎ "å\˜x ã¨fi~°‚ HõÅâßÅ`À ã¨=∂#OQÍ KÕ¿ãâß~°∞. Jˆ~, ^ÕxÔH·<å
XHõ ǨÏ^Œ∞Ì JO@∂ LO@∞Ok. WHõ¯_» =∂„`«O U ǨÏ^Œ∂Ì ÖË^∞Œ !
38
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'=ÚY=∞ã‘Îu =HõÎ=ºO ^Œâ◊ǨϙêΠǨÏs`«H©!—
(<À~°∞ LOk HÍ|\ì̃ J<åe, Hõ~H° ͯܫ∞ Ѩk KÕ`∞« Å á⁄_»=ÙO@∞O^Œx!)
Z=iH˜ Uk `À¿ãÎ Jk ~åã≤ áêˆ~âß~°∞. XHõ~∞° H˘O_» <≥`∞« ‰Î Ωõ O\Ï~°∞! XHõ~∞° ã¨=Ú„^•<Õfl
`åˆQ™êÎ~°∞! XHõ~°∞ Éèí∂q∞x Ѩà◊§Ö’ WiH˜OK«∞‰õΩO\Ï~°∞! XHõ~°∞ ã¨∂~°∞º}˜‚ q∞OˆQ™êÎ~°∞!
XHõ~∞° K«`∞« ~å##∞_≥`
· ,Õ XHõ~∞° ѨOKå##∞_»∞, =∞~˘Hõ~∞° +¨_®##∞_»∞, =∞~˘Hõ~∞° ^Œâß##∞_»∞!
XHõ~°∞ K«`«∞~°∞ƒùA_≥·`Õ XHõ~°∞ +¨_»∞ƒùA_»∞, =∞~˘Hõ~°∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨Éèí∞A_»∞! XHõ~°∞ "≥~Úº UO_»∞¡
Ü«Ú^ŒúO KÕ¿ãÎ XHõ~°∞ S^Œ∞"ÕÅ UO_»∞¡ `«Ñ¨ã¨∞û KÕ™êÎ~°∞! =∞~˘Hõ~°∞ Ѩk"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞
Éè’y™êÎ~∞° ! D Juâ◊Ü∂≥ ‰õΩÅÎ LÃÑÊ#Ö’ =∞#O ã¨`åºxfl =ÚOKÕâßO.
<Õ#∞––J~Ú`Õ W=hfl HõáÈÅHõÅÊ#ÖË<å?
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ WÖÏ J<åfl_»∞––ZO`« =~°HÔ `
· Õ =∞# ^ÕâO◊ Ö’ WÖÏO\˜q ~å¿ã
kQÆ[æ ѨO_ç`∞« Å∞ LO\Ï~À, JO`« =~°‰Ωõ D =∂@ J<Õ ^è~·≥ º° O Z=i‰õΩO@∞Ok? =∞#
XHõ¯ =∞Ǩg~°∞_»∞ PO[<ÕÜ«Ú_»∞ =¿ãÎ KåÅ∞, Jxfl ^ÕâßÅ Ãã·<åºÅ#∞ `«# `ÀHõ`À
K«∞>Ëãì ∞¨ ‰õΩO\Ï_»∞! XHõ¯ JQÆãºÎ̈ =Úx =¿ãÎ KåÅ∞. F_»Å`À ã¨Ç¨ Jxfl ã¨=Ú„^•Å∂ `åy
MÏm KÕ¿ã™êÎ_∞» ! XHõ¯ =~åÇ¨Ï J=`å~°O J~Ú`Õ KåÅ∞. Éè∂í q∞#O`å ZuΠѶ٨ \òÉÏÖò
ÖÏQÍ qã≤i áêˆ~Ü«∞ QÆÅ_»∞! XHõ¯ "å=∞#∞_»∞ =¿ãÎ KåÅ∞. XHõ¯ J_»∞QÆ∞Ö’ K«O„^Œ∞}˜‚
P„Hõq∞OKÕ™êÎ_»∞! "Õ̂~–"Õ̂~ ^ÕâßÅ "åà◊√§ H˘`«Î–H˘`«Î J^Œ∞ƒù`« Ü«∞O„`åÅ∞ HõxÃÑ_»∞`«∂
LO>Ë, HõxÃÑ@∞ì‰õΩO@∂ LO_»x=fiO_ç, =∞# Ѩx =∂„`«O J=`å~åÅ ^•fi~å<Õ
[iyáÈ`«∞Ok. XHõ¯ J=`å~°O WѨC_Õ =¿ãÎ Jxfl ã¨=∞㨺Å∂ z\ỖHÖ’ fiáÈ`å~Ú.
XHõ¯ ǨïOHÍ~°O`À PǨ~°^è•<åºÅ Ѩ~°fi`«O Z^Œ∞@ xÅ∞ã¨∞ÎOk, XHõ¯ ÉÏ}O`À
áêÅ∞–ÃÑ~°∞QÆ∞Å ã¨=Ú„^ŒO `«~°OQÍ~Ú`« =∞=Ù`«∞Ok!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ Juâ◊Ü≥∂‰õΩÎÅ ^è•~°<Õ „Ѩ=Ç≤ÏOѨ KÕâß~°∞!
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––Jˆ~, ##∞fl Z=i =Oâ◊O "å_»#∞‰õΩ<åfl=Ù? ~°HõÎ^èŒ~°‡O
ZHõ¯_çH˜ áÈ`«∞Ok? q*Ï˝<åxfl =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞HÔ à◊§_®xH˜ W`«~° ^ÕâßÅ∞ LO_»<Õ L<åfl~Ú.
HõÅÊ<å qÖÏã¨O H˘#™êyOKÕ ÉÏ^躌 `« "≥∂Ü«∞_®xH˜ ‰õÄ_® Z=~À XHõ~∞° LO_®e Hõ^•!
㨈~ JÉσÜü∞, WHõ h PŃ"£∞ fã¨∞ÔHà◊√§. WÖÏO\˜ P^Œ~å≈Å∞ <åHõHõ¯~°ÖË^Œ∞. <Õ#∞
Ü«∞^•~°÷"åkx.
k
ѨÙ~å}
P^Œ
~°≈ =º‰õ
„ѨÖΩÏѨ
끰O
39
ã¨`«º<å~åÜ«∞} ѨÓ[
qHõ@Hõq z<åfl#fl Åã‘û P™êfikã¨∂Î `«#‡Ü«∞`«fiOÖ’ L<åfl_»∞.
<Õ#∞ "≥o§ J<åfl#∞––z<åfl<åfl, D ~ÀA =∂ WO\’¡ ã¨`º« <å~åÜ«∞} ѨÓ[ LOk.
z<åfl#fl J<åfl_»∞––x[OQÍ<å? ã¨`º« O ¿Ñ~°∞`À Jã¨`º« ѨÓ[ [~°Q_Æ O» ÖË^∞Œ Hõ^•
<åÜ«∞<å?
K≥ = ÙÅ∞ =¸ã¨ ∞ ‰õ Ω O@∂ <Õ # <åfl#∞–– z<åfl<åfl, Éè í Q Æ = O`« ∞ x`À "Õ à ÏHÀà◊ O
KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.
z~°∞#=Ùfi`À z<åfl#fl J<åfl_»∞––ÉèíQÆ=O`«∞x`À "ÕàÏHÀà◊O KÕ¿ãk g∞~°∞!
<Õ#∞––ZÖÏQÆ∞?
z<åfl#fl––J~Ú`Õ Ñ¨Ó*Ï Ñ¨^Œúu K«∂_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞x ëÈ_»â’ѨKå~° ѨÓ[ ZÖÏ
[~°∞QÆ∞`«∞Ok?
'Pã¨#O ™êfiQÆ`O« áê^Œº=∞~°…º=∂K«=∞hÜ«∞Hõ"∞£
=∞^è∞Œ Ѩ~å¯K«=∞h ™êfl#O =ã¨#O Éè~í }
° Ïx K«
QÆO^èŒÑ¨Ù+¨Ê^èŒ∂ѨnѨ<≥·"Õ^•ºx qã¨~°̊#"£∞—
"≥Ú^Œ@ ÉèíQÆ=O`«∞x P"åǨÏ# KÕã≤ PÜ«∞#‰õΩ Pã¨#O W=fi_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
'WǨÏ=∂QÆKÛ« ,ù WÇ¨Ï u+ª̈ , W^Œ=∂ã¨#O QÆ$Ǩ} (WHõ¯_çH˜ ~°O_ç, WHõ¯_» ‰õÄ~˘ÛO_ç, D
Pã¨#O ã‘fiHõiOK«_»O) `«~åfi`« áê^•º~°…ó (HÍà◊√§ Hõ_»∞‰õΩ¯<ÕO^Œ∞‰õΩ hà◊√§) =ÚYO
Hõ_»∞‰õΩ¯<ÕO^Œ∞‰õΩ PK«=∞hÜ«∞"£∞. =∞^èŒ∞Ѩ~°¯O (`ÕeHõQÍ Ñ¶¨ÅǨ~°O) ™êfl<åxH˜ ™êflhÜ«∞O
[Å"£∞. #= =„™êÎKåÛù^Œ# (H˘`«Î =„™êÎÅ∞ HõѨÊ_»O) ѨÓÅ∞, =∂Å, K«O^Œ#O, ^èŒ∂ѨO,
Hõ~°∂Ê~°O "≥Ú^ŒÖˇ·# ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ"åºÅ∞ JiÊOK«_»O. P `«~åfi`« Z<Àfl ~°HÍÅ <≥·"Õ^ŒºO.
'Ѷ¨∞$`«Ñ¨HõfiO ǨÏqëêº#flO áêÜ«∞ã¨O K« ã¨â◊~°¯~°"£∞
<å<åq^èŒO K« <≥·"Õ^ŒºO qëÈ‚ "Õ∞ „ѨuQÆ$ǨϺ`å"£∞—
ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ Dq^èOŒ QÍ x"ÕkOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok.––''K«ÔH¯~°, <≥~Úº`À KÕã≤#
D Ñ≤O_ç =O@Å∞, áêÜ«∞ã¨O, "≥Ú^ŒÖˇ·# fÑ≤ Ѩ^•~å÷Å <≥·"Õ^ŒºO P~°yOK«O_ç.——
40
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
x[OQÍ P~°yOKÕ J^Œ$+¨=ì O`«∞Å∞ "Õ~∞° QÍ LO\Ï~°∞. J~Ú<å ZQÆ`åoQÍ P‰õΩ–=Hõ¯
‰õÄ_® ÉèQí =Æ O`«∞x Z^Œ∞@ LOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
'Å=OQÆ Hõ~∂° Ê~°ÜÚ« `«O `åO|∂ÅO ã¨∞~°ÑÓ¨ l`«"∞£
„Ñ‘`åº QÆ$Ǩ} ^Õ"âÕ ◊ =∞=∞ ™œYºO q=~°Ü
ú ∞« —
(Hõ~°∂Ê~°O, Å=OQÍÅ ã¨∞"åã¨#`À ‰õÄ_ç# `åO|∂ÅO ã¨=∞iÊã¨∞Î<åfl#∞, „Ñ‘u`À
ã‘fiHõiOz <å ™œMϺxfl =$kú KÕÜ∞« O_ç.)
z=~°# xÅ|_ç, P~°uzÛ, WHõ "≥o§ á⁄=∞‡x K≥ѨÊ_®xH˜ QÆO@ "å~Ú™êÎ~°∞.
'ѨÓl`À-ã≤ „Ѩã‘^Œ. ã¨fi™ê÷#O QÆK«Ûù. JѨ~å^èŒO Hõ∆=∞ã¨fi. (g∞ ѨÓ[ =Úyã≤Ok. WHõ
„Ѩã¨#∞flÅ∞ HõO_ç. WHõ g∞ WO\˜H˜ "≥o§á⁄O_ç. U^≥·<å á⁄~°áê@∞ [iy LO>Ë Hõ∆q∞OK«O_ç.)
Jˆ~, W^ŒO`å `«=∂ëê HÍHõáÈ`Õ =∞ˆ~q∞\˜? ÃÑ·QÍ Wxfl =∞~åº^ŒÅ∞ KÕ¿ã^≥=iH˜?
Jiy–Jiy QÆ∞ÖÏÉò *Ï=Ú#∞ ÖË^• <Õ~ˆ _»∞ ѨO_»¡ Ãã·A‰õΩ KÕi# z#fl–z#fl #∞#flx ~åà◊§‰õΩ!
<Õ#∞––#~°‡^Õâ◊fi~°∞_»∞, ™êÅ„QÍ=Ú_»∞ ™êH∆Í`«∞Î t=ÙxH˜, q+¨µ‚=Ù‰õΩ „ѨfHõÅ∞ Hõ^•!
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––Jˆ~, #~°‡^Õâ◊fi~°∞_»∞ JO>Ë J~°÷O '#~°‡ ѨiǨã¨O
^Œ^•u Wu #~°‡^Œó `«„`«ÊHÍ~°Hóõ Dâ◊fi~°ó— JO>Ë #=ÙfiÅ, q<À^•Å ^Õ=Ù_»∞, Jx! ™êÅ„QÍ"£∞
ѨÓ[ ѨÙ}º=∂ Jx D ÃÑ^ŒÌ Ñ¨Öˇ¡@∂à’§ WO`«=∞OkH˜ =∞<À~°O[# HÍ~°º„Hõ=∞O
U~åÊ@=Ù`«∞Ok. ÃÑ·QÍ Z<Àfl H˜Ö’„QÍ=ÚÅ Å_»∞¤ ѨOѨHõO ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`«∞Ok! Wk
ã≤x=∂ HõO>Ë KÒHõ. \ỖH@∞ì H˘#=Åã≤# ѨxÖË^Œ∞. z=~°# „Ѩ™ê^ŒO ‰õÄ_® ÃÑ_»`å~°∞.
WO^Œ∞Ö’ Ñ≤Å¡Å P@Ö’¡ HõO>Ë Z‰õΩ¯= QÍOcè~°ºO LO@∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ"åà◊√¡,
=Úã¨e"åà◊√§ ‰õÄ_® ѨÓ[Ö’ LO\Ï~°∞. JO`ÕHÍHõ WHõ¯_» U^À `«=∂ëê [~°∞QÆ∞`«∂
LO^Œx Z=iH© JxÑ≤OK«^∞Œ . P_»ÑÅ≤ Å¡ ∞ ÉÁ=∞‡#∞ ÃÑo§ ‰õÄ`«∞~°∞#∞ KÕã≤ P_»∞‰õΩO\Ï~°∞.
g∞~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ Jukäx KÕã≤ P_»∞‰õΩO\Ï~°∞. ™êÅ„QÍ"£∞ U^À g∞ qÜ«∞ºO‰õΩ_≥·#@∞¡!
<Õ#∞––J^≥@¡ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––K«∂_»∞, =~°∞_ç ѨHõ∆O "åà◊§`À Hõeã≤ qÜ«∞ºO‰õΩ_»∞ =zÛ#ѨC_»∞ U U
=∞~åº^ŒÅ∞ KÕ™êÎ~À P =∞~åº^ŒÖË ÉèQí =Æ O`«∞x ѨÓ[Ö’ ‰õÄ_® KÕ™êÎ~∞° . Pã¨#O, hà◊√§,
™êfl#O, ѶŨ Ǩ~°O, ѨÓÅ=∂Å, ã¨∞QÆO^èOŒ , fÑ≤ Ѩ^•~å÷Å`À Éè’[#O, `åO|∂ÅO, =„™êÎÅ∞,
z=~°# U^≥·<å á⁄~°áê@∞ [iy LO>Ë Hõ∆q∞OK«O_ç, J<Õ x"Õ^Œ#. `Õ_® XHõ>Ë. ™êÅ„QÍ"£∞‰õΩ
ѨÙiÃ+_»∞ hà◊§`À ™êfl#O, PK«=∞#O KÕ~ÚOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok, ÃÑ\ì̃# <≥"· ^Õ ºŒ O JO`å
ÃÑ\ì̃#>Ë¡ LO_ç áÈ`«∞Ok, =„ãÎ̈O ¿Ñ~°∞`À #∂Å∞ áÈQÆ∞ JiÊOz<å Ѩx [iy áÈ`«∞Ok.
ã¨Ñ¨Ù`~å}
º« <å~åÜ«
„ѨÖ∞ÏѨ}OѨÓ[
41
XHõ QÆO@Ö’ QÆO@ H˘\ì̃ g_À¯Å∞ K≥Ñʨ _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. – 'ã¨fi™ê÷#O QÆK«Ûù— (g∞ WO\˜H˜
"≥o§á⁄O_ç). Jã¨Å∞ qÜ«∞ºOHõ ^Õ=Ùx`À JÖÏ JO>Ë WOˆH"≥∞<ÿ å LO^•? J#~°O÷ [iy
áÈ^Œ∂! HÍh ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Z=i qÜ«∞ºO‰õΩ_»∂ HÍ^Œ∞ Hõ^•! ã¨=∞nè (qÜ«∞ºO‰õΩ_»∞) JO>Ë
–– 'ã¨=∂#"≥∞ÿ# |∞kú QÆÅ"å_»∞— Jx J~°÷O. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ‰õÄ_® QÆ$ǨÏã¨∞÷‰õΩ#flO`« |∞^Õú
QÆ#Hõ LO>Ë WHõ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ =∞#Å#∞ ~°HO∆˜ Kåe!
<Õ#∞––HÍh ѨÓ[`À áê@∞ Hõ^Œä ‰õÄ_® LO@∞Ok Hõ^•!
z<åfl#fl––J=Ù#∞. P ѨÓ[ XHõ <å@Hõ=∞~Ú`Õ, P Hõ^Œä XHõ #=Å. D q^èOŒ QÍ
^Œ$â◊ºO, „â◊=ºO ~Ô O_çO\˜ P#O^ŒO „¿ÑHõ‰∆ Ωõ ʼnõΩ =KÕÛã¨∞OÎ k.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Hõ^äŒÖ’ U^À QÆ∂_è»`«`«ÎfiO Wq∞_ç LO@∞Ok Hõ^•!
JÖχs #∞O_ç 'ã¨`«º<å~åÜ«∞} „=`« Hõ^䌗 |Ü«∞\˜H˜ fã¨∂Î z<åfl#fl WÖÏ J<åfl_»∞–
J~Ú`Õ Jk ‰õÄ_® q#∞. ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ ~å„u â◊OYO Tk–Tk qxÑ≤OKÕ Hõ^Œä ™ê~åOâ◊O
hH˜ÑC¨ _Õ K≥¿ÑÊ™êÎ#∞. XHõ™êi <≥q· ∞âß~°}ºOÖ’ Ö’Hõ HõàϺ}O HÀã¨O XHõ QÀ+≤ª U~åÊ@~ÚOk.
^•x L^ÕâÌ º◊ O =∂#=ÙÅ ^Œ∞óMÏÅ∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ `«‰Ωõ ¯= HÍÅOÖ’, `«‰Ωõ ¯= Y~°∞Û`À,
`«‰õΩ¯= „â◊=∞`À KåÖÏ Z‰õΩ¯= Ѷ¨e`«O W=fiQÆÅ ã¨∞ÅÉèí"≥∞ÿ# =∂~°æO "≥^ŒHõ_»O.
'ã¨fiÅÊ„â◊"≥∞ÿó ã¨fiÅÊq`≥ÎÂó ã¨fiÅÊHÍÖˇ·â◊Û ã¨`«Î=∞
Ü«∞^ä• Éèí"Õ`ü =∞ǨѨÙ}ºO `«^ä• Hõ^äŒÜ«∞ ã¨∂`« #ó—
HÍ#ÊùÔ~#∞û J^茺‰õ∆Ω_»∞ ã¨∂`«∞_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞–– XHõ™êi "≥·‰õΩO~î°OÖ’ D „Ѩâıfl
<å~°^Œ∞_»∞ q+¨µ‚ ÉèíQÆ"å#∞xfl J_çQÍ_»∞––
'=∞~°ÎºÖ’ˆH [<åó 㨈~fi <å<åˆH¡â◊ã¨=∞xfi`åó
`«`«¯^äŒO â◊=∞ÜÕ∞<åfl^äŒ ÅѶ¨¸áêÜÕ∞# `«^Œfi^Œ—
JO>Ë, =∞~°ºÎ Ö’HõOÖ’ „Ѩ[Å∞ <å<å Ü«∂`«#Å#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl~°∞. "åà◊§#∞ L^Œiú OK«_®xH˜
U^≥·<å ã¨∞ÅÉèí=∂~°æO ÃãÅqÜ«∞ºO_ç ™êfig∞, Jx.
JѨC_»∞ Ѩ~°=∞ Hõ$áêà◊√=Ù ÉèíQÆ"å#∞_»∞ D LáêÜ«∞O ÃãÅqKåÛ_»∞––
'ã¨`«º<å~åÜ«∞}Ããº`«^£ „=`«O ã¨=∞ºQ∑ q^è•#`«ó
Hõ$`åfi Ç≤Ï ã¨~°fi^Œ∞óMËÉè’º =ÚHÀÎ Éèí=u =∂#=ó—
JO>Ë, Ѩ^u
úŒ „ѨHÍ~°O ã¨`º« <å~åÜ«∞} ѨÓ[ KÕ¿ãÎ =∞#∞+¨µÅ∞ Jxfl ^Œ∞óMÏÅ#∞O_ç
=ÚHÎ̃ á⁄O^Œ∞`å~°∞, Jx.
42
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
JO`Õ HÍ^Œ∞, ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ѨÓ*Ï Ñ¨^Œúu, „Ѩ™ê^ŒO z\Ïì JO`å ‰õÄ_® K≥¿ÑÊâß_»∞!
'~°OÉèÏѶ¨ÅO Ѷ¨∞$`«O H©∆~°O QÀ^èŒ∂=∞㨺 K« K«∂~°‚Hõ"£∞
JÉèÏ"Õ âßeK«∂~°‚O "å â◊~°¯~å K« QÆ∞_»O `«^ä•—
JO>Ë, J~°\˜ ѨO_»∞¡, <≥~Úº, áêÅ∞, K«ÔH¯~°, QÀ^èŒ∞=∞ Ñ≤O_ç––W=hfl HõeÑ≤ „Ѩ™ê^ŒO
`«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞HÀ. QÀ^èŒ∞=∞ Ñ≤O_ç ÖËHõáÈ`Õ aÜ«∞ºO Ñ≤O_ç "å_»∞, K«ÔH¯~° ÖËHõáÈ`Õ ÉˇÅ¡O
"å_»∞, Jx. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ZO`« ^ŒÜ«∂à◊√=O>Ë QÀ^èŒ∞=∞ Ñ≤O_ç, K«ÔH¯~° ^˘~°Hõ#ѨC_»∞
"å\˜H˜ |^Œ∞Å∞ Uq∞ "å_»=KÀÛ, Jk ÃãÅq=fi_»O ‰õÄ_® =∞iz áÈÖË^∞Œ !
|∞^Œú ÉèQí "Æ å#∞_»∞ ^Œ∞óY x"å~°} HÀã¨O rq`å#flO`å "≥zÛOz K≥ÑÊ≤ # JëêìOQÆ
=∂~åæxfl HõëêìOQÆ =∂~°=æ ∞<Õ J<åe. HÍh ã¨`º« <å~åÜ«∞}∞_»∞ =∂„`«O D ã¨=∞㨺#∞
z\ỖHÖ’ Ѩi+¨¯iOz, K≥ÑÊ≤ # q∞ëêìOQÆ (q∞~îå~Ú P~°yOKÕ) =∂~°Oæ JO^ŒiH© ã¨∞Å∞=ÙQÍ
LOk––
'„Ѩ™ê^ŒO ÉèíHõ∆ÜÕ∞^£ ÉèíHÍκ #$`«ºw`åkHõO K«ˆ~`ü
`«`«â◊Û |O^èŒ∞aèó ™ê~°úO q„áêOâ◊Û „ѨuÉè’[ÜÕ∞`ü—
(JO^Œ~∂° „¿Ñ=∞ ѨÓ~°fiHõOQÍ „Ѩ™ê^ŒO fã¨∞HÀ"åe. H˘O`« ã¨Ow`« #$`«º HÍ~°º„Hõ=∞O
LO_®e. |O^è∞Œ q∞„`å^Œ∞Å`À áê@∞ „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ Éè’[#O KÕ~ÚOKåe.)
'`«`«¯$`åfi ã¨~°fi^Œ∞óMËÉè’º =ÚHÀÎ Éèí=u =∂#=ó—
(D q^èOŒ QÍ KÕã#≤ KÀ =∂#=Ù_»∞ Jxfl ^Œ∞óMÏÅ#∞O_ç =ÚHÎ̃ á⁄O^Œ∞`å_»∞.)
WHõ WO`«HOõ >Ë ã¨∞ÅÉèí Ѩ^u
úŒ "Õ̂~ U=ÚO@∞Ok?
<Õ#<åfl#∞––HÍh .....
z<åfl#fl––D 'HÍh— H˜ ["å|∞ K≥Ñʨ _®xH˜ <åÅ∞QÆ∞ ~°∞A=ÙÅ∞ W=fi_»O [iyOk.
g\˜=Å¡ Éè‰í Ωõ ÅÎ =∞#ã¨∞Ö’ #=∞‡HõO QÆ\ì˜ Ñ¨_∞» `«∞Ok. ѨÓ[ KÕÜ∞« _®xH˜ „¿Ñ~°} HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
ã¨`«º<å~åÜ«∞} Hõ^äŒ Ñ¨Ù@Å∞ uiˆQã¨∂Î z<åfl#fl =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––K«∂_»∞,
"≥Ú^Œ\˜ Hõ^äŒ HÍjÖ’x XHõ ^Œi„^Œ „ÉÏǨχ}∞xk. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∂¢~°ÌǨÏ$^ŒÜ«Ú_»∞.
„ÉÏǨχ}∞_»∞ aK«Û"≥∞`«∞HÎ À=_»O K«∂ã≤ WÖÏ LѨ^tÕ OKå_»∞––
'ã¨`«º<å~åÜ«∞}À q+¨µ‚ó "åOzè`å~°÷ Ѷ¨Å„Ѩ^Œó
`«ã¨º `«fiO ѨÓ[#O q„Ѩ ‰õΩ~°∞+¨fi „=`«=Ú`«Î=∞"£∞—
ã¨Ñ¨Ù`~å}
º« <å~åÜ«
„ѨÖ∞ÏѨ}OѨÓ[
43
(q+¨µ‚~°∂ѨÙ_≥·# ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞_»∞ Jxfl HÀiHõÅ∞ f~°∞™êÎ_»∞. h=Ù PÜ«∞#∞fl
ѨÓlOK«∞. „âı+ª̈"≥∞ÿ# PÜ«∞# „=`«O KÕ~Ú.)
P ~À*Ë „ÉÏǨχ}∞_çH˜ KåÖÏ _»|∞ƒ KÕuHõOkOk. ѨÓ[ KÕâß_»∞. ÖÏÉèOí HõÅQÆ_O»
K«∂ã≤ „Ѩu <≥ÖÏ Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞––
'ã¨~°fi^Œ∞óYqx~°∞‡HõÎó ã¨~°fiã¨OѨ`ü ã¨=∞xfi`«ó
ã¨~°fiáêѨqx~°∞‡HõÎó ^Œ∞~°¡ÉèíO "≥∂Hõ∆=∂ÑÎ̈"å<£—
(J`«_∞» Jxfl ^Œ∞óMÏÅ#∞O_ç, Jxfl áêáêÅ#∞O_ç =ÚH˜Î á⁄Ok ã¨=∞ã¨Î ã¨∞Y ™ê^è<Œ åÅ∞
HõÅ"å_»Ü«∂º_»∞. z=~°‰õΩ Ü≥∂QÆ∞ʼnõΩ ‰õÄ_® ^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ# "≥∂Hõ∆O ‰õÄ_® á⁄O^•_»∞!)
<Õ#∞ PÜ«∞# "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î LO_»_O» QÆ=∞xOz z<åfl#fl =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––
HÍjÖ’ ~ÀE ÖˇHõ¯ÖË#O`« =∞Ok aK«Û"≥∞`«∞ΉõΩ<Õ „ÉÏǨχ}∞Å∞ u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞.
=∞i ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ Hˆ =ÅO P XHõ¯ „ÉÏǨχ}∞x ÃÑ·<Õ ZO^Œ∞‰õΩ `«# Hõ$áê Hõ\ÏHõO∆ „Ѩãi¨ OѨ
KÕâß_À =∞i! J`«_çH˜ ã¨ÅǨ ‰õÄ_® Uq∞KåÛ_»∞? L^Œºq∞OK«=∞x HÍ^Œ∞. `«# ѨÓ[
KÕÜ∞« =∞x! Jk áÈx^•ÌO. WHõ ^•i„^Œº q=ÚHÎ̃H˜ ^•i `≥e¿ã áÈ~Ú# `«~åfi`« ~ÀE
JHõ¯_» aK«ÛQÍà◊√§ `«O_ÀѨ`O« _®Å∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl~°∞? D ^Ò~åƒùQ∞Æ ºÅ‰õΩ ZHõ¯_À
XHõKÀ@ JÃÑÊÂ<å KÕã≤ XHõ™êi ѨÓ[‰õΩ <≥~Úº, K«ÔH¯~°, "≥Ú^ŒÖˇ·# ã¨~°∞‰õΩÅ∞
¿ãHõiOK«∞HÀ"åÅ<Õ `≥eq ZO^Œ∞‰õΩO_»^∞Œ ? P `«~åfi`« "åà◊§ <Àà◊§ xO_® <≥~Úº, K«HÔ ¯~°
x`«ºO LO_ç f~°∞`å~Ú Hõ^•!
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, Jxfl Hõ^ÅŒä ∂ WÖÏO\˜"<Õ å?
z<åfl#fl––J=Ù#∞ =∞i. <Õ#∞ g\˜x „ѨKå~°O JO\Ï#∞. Hõ>ì̌Å∞ H˘>Ëì"å_˘Hõ_»∞
ѨÓ[ KÕâß_»@. "å_ç Hõ>Åì̌ ‰õΩ ~Ô O_çO`«Å∞ _»|∞ƒ =zÛO^Œ@!
'`«kú<Õ HÍ+ª̈=¸ÅºO K« kfiQÆ∞}O „áêÑÎ̈"å#™œ—
`«~åfi`« P ѨÓ[ =¸ÅOQÍ<Õ "å_çH˜ ^èŒ#O, Ѩل`«∞_»∞, ã¨fi~°æO, Jhfl „áêÑ≤ÎOKåÜ«∞@.
J^Õ q^èOŒ QÍ XHõ ~åA (JOQÆ^fiŒè A_»∞) ‰õÄ_® ѨÓ[ KÕâß_»∞. J`«_Hç ˜ ‰õÄ_® ã¨=∞ãÎ̈=¸
„áêÑ≤ÎOzO^Œ@!
'`«^£„=`«ã¨º „ѨÉèÏ"Õ} ^èŒ# Ѩل`åxfi`À-Éèí=`ü
WǨÏÖ’ˆH ã¨∞YO Éèí∞HÍÎfi KåO`Õ ã¨`«ºÑ¨Ù~°O Ü«∞Ü«∞ø—
(P „=`« „ѨÉèÏ=O`À PÜ«∞#‰õΩ ^èŒ#„áêÑ≤Î, Ѩل`«„áêÑ≤Î HõeyOk. D Ö’HõOÖ’
ã¨∞MÏÅ#∞Éèqí Oz z=~°‰Ωõ ã¨`º« Ö’HÍxH˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞)
44
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Jˆ~, W^ŒO`å „Ñ¨Hõ@#, „ѨKå~°O HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜? U „É’Hõ~À, c=∂ U*ˇO\’
=∂\Ï¡_»∞`«∞#fl@∞¡Ok!
<Õ#∞––W=hfl Ñ≤Å¡Å Hõ^äŒÖÏ¡QÍ JxÑ≤ã¨∞Î<åflÜÕ∞!
z<åfl#fl––x["Õ∞. Pñ, XHõ Hõ^Œä =∂„`«O x[OQÍ ~°ã=¨ `«~Î O° QÍ LOk. JO^Œ∞Ö’
g∞ ã¨`«º<å~åÜ«∞} ™êfiq∞ ã¨fi~°∂Ѩ–ã¨fiÉèÏ"åÅ∞ H˘O`« "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ =™êÎ~Ú.
<Õ#∞––bÖÏ=u, HõàÏ=u Hõ^•ä ?
z<åfl#fl––J=Ù#∞. h=Ù q<Õ LO\Ï=Ù.
<Õ#∞––ÖË^∞Œ z<åfl<åfl, g∞ <À@ qO>Ë KåÖÏ =∞*ÏQÍ LO@∞Ok.
z<åfl#fl––J~Ú`Õ q#∞, XHõ "åºáêi ѨÓ[ KÕâß_»∞. JѨC_»∞––
'UHõã‡≤ <£ k=¿ã `«ãº¨ ÉèÏ~åº bÖÏ=f ã¨f
QÆiƒù}© ™ê-Éèí=`ü `«ã¨º ÉèÏ~åº ã¨`«º„Ѩ™ê^Œ`«ó—
J`«x ÉèÏ~°º bÖÏ=u QÆ~ƒ° =ù u J~ÚOk. ã¨`º« <å~åÜ«∞}∞x Hõ$Ѩ=Å¡. JO^Œ"∞≥ #ÿ
P_»tâ◊√=Ù [x‡OzOk. P tâ◊√=Ù ¿Ñ~°∞ 'HõàÏ=u— Jx ÃÑ\Ïì~∞° . ‰õÄ`«∞~°∞ ÃÑo§ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
=∞m§ ѨÓ[ KÕ™êÎ#x "åºáêi ã¨OHõÅÊO KÕâß_»∞. HÍh ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=âß`«∂Î áêѨO
=∞~°záÈÜ«∂_»∞. JO^Œ∞‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ HÀѨO =zÛ âßѨq∞KÕÛâß_»∞––
'q"åÇ¨Ï ã¨=∞ÜÕ∞ `«™êºó `Õ# ~°∞ëÈì-Éèí=`ü „ѨÉèí∞ó
„Éèí+ì̈„Ѩu[˝=∂Ö’Hõº âßѨO `«Ãã‡Â „Ѩ^Œ`«Î"å<£
^•~°∞}O Hõi#î O Kå㨺 =∞ǨÏ^£ ^Œ∞óYO Éèqí +¨ºu—
'U~å, <å`À<å h P@Å∞? <å ѨÓ[ KÕ™êÎ#x =∂@ WzÛ, =∂<Õ™êÎ"å? K«∂_»∞ <å
`«_®MÏ K«∂Ñ≤™êÎ#∞. ^•~°∞}"≥∞ÿ# ^Œ∞óMÏÅ áêÅ∞ J~ÚáÈ.—
WHõ `«~åfiu Hõ^Œä q#∞. ëê=ÙHÍ~°∞ `«# JÅ∞¡_`
ç À HõÅã≤ "åºáê~°O HÀã¨O "Õ~ˆ ~å*ϺxH˜
"≥àϧ_»∞. JHõ¯_ç ~åA (K«O„^ŒˆH`«∞) =∞ǨÏÅ∞Ö’ ^˘OQÆ`«#O [iyOk. ÉèíQÆ=O`«∞x
„¿Ñ~°}`À ^˘OQÆÅ∞ =∂=∞–JÅ∞¡_∞» L#fl KÀ@<Õ ™⁄=Ú‡ =^Œe áêiáÈÜ«∂~°∞. ~åA
Ãã·x‰õΩÅ∞ ™⁄=Ú‡ ™êfinè#O KÕã¨∞H˘x W^ŒÌih Ѩ@∞ì‰õΩ áÈÜ«∂~°∞. "åà◊§ ^ŒQÆæ~°∞#fl _»|ƒO`å
ÖωõΩ¯x ~åA "åà◊§#∞ *ˇ·Ö’¡ `À¿ã~ÚOKå_»∞. W^ŒÌ~°∂ U_®Û~°∞, "≥Ú`«∞ΉõΩ<åfl~°∞. HÍh,
'=∂Ü«∞Ü«∂ ã¨`«º ^Õ=㨺 # „â◊√`«O ÔH·ãÎ̈Ü≥∂~°fiK«ó—
ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞x =∂Ü«∞ =Å¡ Z=~°∂ "åà◊§ QÀ_»∞ qxÑ≤OK«∞HÀÖË^Œ∞.
ã¨Ñ¨Ù`~å}
º« <å~åÜ«
„ѨÖ∞ÏѨ}OѨÓ[
45
<Õ#∞––nx=Å¡ ÉèíQÆ"å#∞x jÅ–ã¨fiÉèÏ"åʼnõΩ =∞K«Û =ã¨∞ÎOk Hõ^• z<åfl<åfl!
z<åfl#fl––ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ =∞K«Û =¿ãÎ ~åh, Éèí‰õΩÎÅ *’Öˇ =∂„`«O „Ѩ™ê^ŒO`À xO_ç
áÈ`«∞Ok Hõ^•! WOˆHO HÍ"åe? "åà◊√§ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ D q^èOŒ QÍ z„uOK«Hõ áÈ`Õ „Ѩ[Å∞
ZO^Œ∞‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_»`å~°∞? ÉèíÜ«∞Ѩ_»Hõ áÈ`Õ Ñ¨Ó*Ï „^Œ"åºÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ã¨=∞iÊ™êÎ~°∞?
ã¨`º« <å~åÜ«∞}∞_»∞ =∂=¸Å∞ ^Õ=Ù_»#∞HÀ=^Œ∞.Ì PÜ«∞# áÈbã¨∞ WxÃãÊHõ~ì ü HõO>Ë `«‰Ωõ ¯=
"å_»∞ HÍ^Œ∞. U_çÛ QÍx, #qfiQÍx, PÜ«∞#k PÜ«∞#‰õΩ =Ú@ìKÑ≥ ʨ =Åã≤O^Õ. ÖËHáõ È`Õ
U^À ˆHã¨∞Ö’ WiH˜Oz *ˇ·Ö’¡ =∞yæ K«KÕÛ@∞¡ KÕ™êÎ_»∞.
<Õ#∞––JÖÏO\˜ ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ Z=iÔH·<å „Ñ‘u ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok?
z<åfl#fl––Jˆ~, ÉèíÜ«∞O ÖˉõΩO_® „Ñ‘u HõÅQÆ^Œ∞. ™ê=∂#º [#∞Å∞ „Ñ‘u`À HõO>Ë
ÉèíÜ«∞O`À<Õ Z‰õΩ¯=QÍ Ñ¨Ó[Å∞ KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. ™êÅ„QÍ=Úx`À JÜÕ∞ºk, áÈÜÕ∞k
Ug∞ ÖË^Œx XHõ"Õà◊ #=∞‡HõO Hõey`Õ "åà◊√§ <Õ~°∞QÍ PÜ«∞#∞fl fã¨∞ÔHo§ ™êÅ„QÍg∞ #k
Ö’<Õ áêˆ~™êÎ~°∞. „ѨѨOK«OÖ’ â◊√^ŒúO–|∞^ŒúOQÍ LO>Ë Ñ¨x [~°QÆ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡
ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞xfl ѨQÆ Ñ¨~åÜ«∞}∞xQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞.
<Õ#_çQÍ#∞––`«~åfi`« =∂=∞, JÅ∞¡_»∞ ZÖÏ |Ü«∞@ Ѩ_®¤~°∞?
z<åfl#fl––`«~åfiu ã¨OQÆu WOHÍ Pã¨H˜ÎHõ~°OQÍ LOk. WO\’¡ LO_çáÈ~Ú#
J=∞‡–‰õÄ`«∞à◊§‰õΩ "åà◊§ Éèí~°ÎÅ∞ *ˇ·Ö’¡ =∞QÆ∞æ`«∞<åfl~°x `≥eã≤Ok. XHõ ~ÀA ~å„u HõàÏ=u
PÅ㨺OQÍ WO\˜H˜ =zÛOk. J=∞‡ HÀѨO`À J_çyOk––'hqO`« ~å„u ^•HÍ
ZHõ¯_»∞<åfl=Ù?— Jx. HõàÏ=u ã¨`º« <å~åÜ«∞} ѨÓ[ K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂#x K≥ÑÊ≤ Ok.
P =∂@ q#QÍ<Õ bÖÏ=uH˜ `«=∞ ã¨OHõÅÊO QÆ∞~°∞‰Î Ωõ =zÛOk. U =∂„`«O PÅ㨺O
KÕÜ«∞‰õΩO_® ѨÓ[ KÕã≤ P"≥∞ ^Õ=Ù}˜‚ „áêi÷OzOk––
'JѨ~å^èŒO K« "Õ∞ Éèí~°∞Îó *Ï=∂`«∞ó Hõ∆O`«∞=∞~°›ã≤—
(<å Éèí~°Î JѨ~å^èŒO, <å JÅ∞¡x JѨ~å^èŒO =∞xflOK«∞.)
'„=`Õ<å<Õ# ã¨O`«∞+ì̈ó ã¨`«º<å~åÜ«∞}ó „ѨÉèí∞ó—
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ѨÓ[`À ã¨O`«∞+¨µì_≥· ~åA (K«O„^Œ̂H`«∞)‰õΩ HõÅÖ’ HõxÑ≤Oz––
'^ÕÜ«∞O ^èŒ#O K« `«`«û~°fiO QÆ$Ç‘Ï`«O Ü«∞`ü `«fiÜ«∂-^èŒ∞<å
<À KÕ`ü <åâ◊~Úëêºq∞ ã¨~å[º^èŒ#Ѩل`«Hõ"£∞—
("åºáê~°∞Å ^è#Œ =∞O`å uiy WzÛ "åà◊§#∞ =kÖËÜ∞ü . ÖËHáõ È`Õ h ~å*Ϻxfl, ÉèÏ~åº
a_»Å¤ #∞ JxflO\˜h <åâ◊#O KÕ¿ã™êÎ#∞.)
46
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Jˆ~, WÖÏO\˜ "å_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_≥ÖÏ J=Ù`å_»∞? â◊hâ◊fi~°∞_»=Ù`å_»∞ QÍh! Z=ix
Ѩ@∞ì‰õΩO>Ë "åà◊§#∞ ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O KÕ¿ã™êÎ_»∞! áêѨO K«O„^Œ̂H`«∞ UO KÕ™êÎ_»∞?
"åºáê~°∞ʼnõΩ Ô~O_çO`«Å∞ _»aƒzÛ '=∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÖÏ¡~å! WHõ g∞~°∞ g∞ Wà◊§‰õΩ "≥o§ á⁄O_ç.
##∞fl „|`«Hxõ =fiO_ç— Jx ™êQÆ#Oáê_»∞.
'ѨÙ~åh`«O `«∞ Ü«∞^£ „^Œ=ºO kfiQÆ∞}©Hõ$`«º ^Œ`«Î"å<£
„áÈ"åK« `Ò `«`À ~å*Ï QÆKÛ« ù ™ê^èÀ x*Ï„â◊=∞"£∞—
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, WO^Œ∞Ö’ áêѨO K«O„^Œ̂H`«∞ `«¿ÑÊ=ÚO^Œx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
PÜ«∞# ÃÑ·# WO`«QÍ HÀѨÊ|_®¤_∞» ?
z<åfl#fl––q~°ÇϨ `åѨO`À HõàÏ=u Ü«∞ø=#O "å_çáÈ`«∂O^Œx, P"≥∞ Éè~í #ΰ ∞ ^Œ∞+¨µ_ì #·≥
~åA |OkèOz LOKå_»x ǨÏ~îå`«∞QÎ Í QÆ∞~°∞‰Î Ωõ =zÛ LO@∞Ok. PÜ«∞# =∂Ü«∞ =ÖË¡
JÖÏ [iyO^Œ<Õ q+¨Ü∞« O =∞~°z áÈ~Ú LO\Ï_»∞. Jˆ~ Jcƒ, â◊H=Î̃ ∞O`«∞xH©, Tã¨~"° e≥ H¡ ©
~°OQÆ∞Å∞ =∂~°∞ÛHÀ_®xH˜ ZO`« ¿ãѨ٠Ѩ_»∞`«∞Ok?
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ =∞m§ J<åfl_»∞––L„QÆ^=Õ âߢã≤Î Jx XHÍÜ«∞# LO_Õ"å_»∞. XHõ
~ÀA Éè’[#O =_çO¤ K«_O» Ö’ PÅ㨺O J~Ú#O^Œ∞‰õΩ ÉèÏ~°º Q˘O`«∞ Ñ≤ãH¨ _õ ®xH˜ ѨiQÔ `åÎ_∞» .
WO`«Ö’<Õ "Õ_ç–"Õ_ç ѨÓsÅ∞ Z^Œ∞@H˜ ~åQÍ<Õ P#O^ŒÉèíi`«∞_≥· K«O„^ŒÇ¨~°O `≥zÛ ÉèÏ~°º
"≥∞_»Ö’ "Õâß_»∞. =∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA ѨѨCÖ’ LѨC H˘OK≥O Z‰õΩ¯"≥·Ok. "≥O@<Õ K«O„^ŒÇ¨~°O
ÖÏÔH¯àϧ_»∞. <å‰õΩ =∂„`«O D ã¨`«º^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® L„QÆ^Õ=ÙxÖÏQÍ<Õ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞.
'Hõ}
∆ Ë ~°∞+¨óì Hõ}
∆ Ë `«∞+¨óì — (Hõ}
∆ OÖ’ HÀѨO, Hõ}
∆ OÖ’ ã¨O`À+¨O) HÀѨO`À "åºáêix |OkèOѨ#∂
KÕâß_»∞, `«~åfi`« J`«x ‰õÄ`«∞~°∞ HõàÏ=u Hõà◊ ÃÑ·# =ÚQÆ∞ú_≥· q_çÑ≤OK«#∂ q_çÑ≤OKå_»∞.
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ HÍHõ U^À ã¨O™ê÷#O [g∞O^•~°∞ J~Ú#@∞¡!
z<åfl#fl #㨺O Ñ‘eÛ =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––Hõ^äŒ WOHÍ Ñ¨ÓiÎ HÍÖË^Œ∞. "åºáêi
Ѩ_»=Ö’ ™ê=∂#∞ ZH˜¯OK«∞H˘x |Ü«∞Å∞^Õi#ѨC_»∞ ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞_»∞ XHõ ™ê^èŒ∞=Ù
"Õ+O¨ Ö’ =zÛ J_çQÍ_»∞––'Ѩ_=» Ö’ U=ÚOk?— Jx. "åºáêiH˜ J#∞=∂#O "ÕãO≤ k. D
=∞x+≤ Z=~À `≥eÜ«∞^Œ∞. ZO^Œ∞Hõ_∞» QÆ∞`«∞<åfl_»∞ ™ê=∂#∞ QÆ∞iOz? Jx PÖ’zOz
U^À K≥Ñ≤Ê Ñ¨O¿Ñ^•Ì=∞x J<åfl_»∞–'Å`åѨ„`åkHõO K≥·= =~°Î`Õ `«~°}∫ =∞=∞—
'QÆ_–¤ç QÍ^ŒO ÖÏO\˜ "Õ"À Ѩ_=» Ö’ L<åfl~Ú— Jx. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ WÖÏO\˜ J=HÍâ◊O
HÀã¨"Õ∞ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î LO_ç<å_»∞ Hõ^•! "åºáêi K≥Ñ≤Ê# ^•xH˜ XHõ K«~°}O *’_çOKå_»∞,
'ã¨`«ºO Éèí=`«∞ `«^ŒfiK«ó— (h=Ù K≥ÑÊ≤ # =∂@ ã¨`º« =∞QÆ∞ QÍHõ!) WOˆH=ÚOk? Ѩ_=» Ö’
L#fl ™ê=∂#O`å QÆ_–¤ç QÍ^ŒOQÍ =∂iáÈ~ÚOk. "åºáêi `«Å ÉÏ^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞
ã¨Ñ¨Ù`~å}
º« <å~åÜ«
„ѨÖ∞ÏѨ}OѨÓ[
47
`«=∂ëê K«∂ã≤ P#OkOKå_»∞. 'K«∂âß"å? <å `«_®HÍ? #<Õfl "≥∂ã¨O KÕÜ∂« Å#∞‰õΩ<åfl"å
"≥^"Œè å? WHõ J#∞Éèqí OK«∞ tHõ—∆ J#∞‰õΩO@∂.
Jˆ~, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«# Jã¨Å∞ ~°∂ѨO ^•z =∂~°∞ "Õ+¨OÖ’ JHõ¯_çH˜ "≥à◊§_»O
"≥∂ã¨O HÍ^Œ@, áêѨO "åºáêi P`«‡~°H}
∆õ HÀã¨O JѨiz`«∞xH˜ ™ê=∂#∞ QÆ∞iOz x[O
K≥ѨÊHõ áÈ=_»O "≥∂ã¨=∞@! W^• ÉèíQÆ=O`«∞x <åºÜ«∞O? 㨈~, áêѨO "åºáêi "åQÍÌ#O
KÕâß_»∞––
'„Ѩã‘^Œ ѨÓ[~Úëêºq∞ Ü«∞^ä• qÉèí= qãÎ̈Ô~·ó—
(ZO`« KÕ`«<≥·`Õ JO`« g∞ ѨÓ[ KÕ™êÎ#∞, Hõ~°∞}˜OK«∞ ™êfig∞!) JѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
ã¨O`«$ѨÙ_Î ·≥ J`«x ™ê=∂#∞ uiy WKÕÛâß_»∞. D ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ J=∞‡HõO Ѩ#∞fl PѶ㑠~¨ ∞° #∞
‰õÄ_® q∞Oz áÈÜ«∂_»∞!
<Õ#∞––J~Ú`Õ U^À q^èŒOQÍ áêѨO J`«_»∞ ˆH∆=∞OQÍ WO\˜H˜ uiy =KåÛ_»∞.
J=Ù<å?
z<åfl#fl––Jˆ~, JѨC_Õ<å? Hõ^äŒ WOHÍ LOk. JHõ¯_» WO\˜ ^ŒQÆæ~° ã¨=∂Kå~°O
JO^ŒQÍ<Õ Éè~í #ΰ ∞ K«∂_»_®xH˜ HõàÏ=u #k "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ Ѩ~∞° QÔ uÎOk. `˘O^Œ~á° ê@∞Ö’ ÉèQí =Æ O`«∞x
„Ѩ™ê^ŒO fã¨∞HÀ=_»O =∞iz áÈ~ÚOk. '„Ѩ™ê^ŒO K« Ѩi`«º[º QÆ`å ™ê-Ñ≤ ѨuO „Ѩu.—
WOˆH=ÚOk? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞m§ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# áÈbã¨∞ WxÃãÊHõì~°∞ ~°∂ѨO
^èŒiOKå_»∞––
'`Õ# ~°∞+ì̈ó ã¨`«º^Õ"À Éèí~åÎ~°O `«~°}˜O `«^ä•
ã¨OǨÏ$`«fi K« ^èŒ<≥·ó ™ê~°úO [ÖË `«„`å==∞[˚Ü«∞`ü—
PÜ«∞# HÀáÈnÌѨÙÎ_≥· P"≥∞ Éèí~°Î#∞, Ѩ_»=#∞, JO^Œ∞Ö’x ^èŒ<åxfl hà◊¡Ö’ =ÚOKÕâß_»∞.
Wk K«∂ã≤ HõàÏ=u =¸~°Ûù =zÛ H˜O^Œ Ѩ_áç È~ÚOk. P"≥∞ `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ ÃÑ^ŒQÌ Í U_»fi_»O
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. JѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞m§ ZHõã¨HͯÖÏ_»∞`«∂ J<åfl_»∞––'FǨϟ
=∞Ǩ Q˘Ñ¨ÊQÍ =KåÛ=Ù Éè~í #ΰ ∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ_®xH˜! <å „Ñ¨™ê^ŒO =^Œe ÃÑ\ì̃, ##∞fl J==∂#
Ѩ~°z, Éèí~°Î =^ŒÌ‰õΩ Ѩ~°∞ÔQ`«∞ÎH˘™êÎ"å? WѨC_»∞ K≥ѨC! ZO`« =~°ÔH·`Õ WO\˜H˜ "≥o§ <å
„Ѩ™ê^ŒO u#"À, JO`«=~°‰õΩ h Ѩu^Õ=Ù_»∞ #kÖ’ =Ú#∞QÆ∞`«∂–`ÕÅ∞`«∂<Õ LO\Ï_»∞.—
WHõ QÆ`º« O`«~O° U=ÚOk? HõàÏ=u Ѩ~∞° QÔ `«∞‰Î Ωõ O@∂ WO\˜H˜ "≥o§, „Ѩ™ê^ŒO ux =zÛ,
ZÖÏQÀ XHõ ÖÏQÆ∞ ÉèQí =Æ O`«∞x JÅHõ fiÛOk.
z<åfl#fl =Hõ¯ áÈHõÅ∞ HõuÎiã¨∂Î =∞m§ J<åfl_»∞––Jˆ~, <Õ<˘Hõ =∂@ J_»∞QÆ∞`å#∞.
P #=Ü«Ú=u Éè~í #ΰ ∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ_®xH˜ L`«¯O~î`
° À Ѩ~∞° QÔ `«∞HÎ ˘¿ãÎ ÉèQí =Æ O`«∞x ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’
48
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
JO`« D~°º¬ ZO^Œ∞‰õΩ K≥Å~ˆ yOk? WÖÏO\˜ ã¨Ê~°ú ã≤x=∂Ö’¡x qÅ<£Ö’ LO@∞OkQÍh
ÉèíQÆ=O`«∞xÖ’ LO@∞O^•? HõàÏ=u `«# Ѩu^Õ=Ù}˜‚ ÉèíQÆ=O`«∞xHõO>Ë q∞#flQÍ
ÉèÏqã¨∞#Î flO^Œ∞‰õΩ x*ÏxH˜ ã¨O`À+≤OK«=Åã≤Ok. HÍh, PÜ«∞# P"≥∞ Éè~í `
ΰ À áÈ\© Ѩ_\
» ÏxH˜
ã≤^Œú=∞Ü«∂º_»∞! z=~°‰õΩ HõàÏ=u P ÉèíQÆ"å#∞_»∞ LO_Õ ã¨`«ºÖ’HÍxH˜ "≥à◊§<Õ "≥o§Ok.
'KåO`Õ ã¨`«ºÑ¨Ù~°O Ü«∞Ü«∞ø!— JHõ¯_» P"≥∞ PÜ«∞#`À ZÖÏ QÆ>Hì̌ ¯˜ O^À `≥eÜ«∞^Œ∞. <å‰õΩ
=∂„`«O ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞x ¿Ñ~°∞ qO>Ë<Õ ÉèíÜ«∞O "Õã¨∞ÎOk!
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞x Hõ^äŒÖ’ <åÅ∞QÆ∞–<åÅ∞QÆ∞ Hõ^äŒÅ∞
ZO^Œ∞‰õΩ<åfl~Ú? XHõ Hõ^Œä LO>Ë ã¨iáÈÜÕ∞k Hõ^•?
z<åfl#fl––„Ѩ[Ö’¡x Jxfl =~åæÅ#∂ ѨÓ[‰õΩ ѨÙiH˘ÖËÊ L^ÕâÌ º◊ O`À „ÉÏǨχ}, Hõ„∆ uÜ«∞,
"≥â· º◊ , â◊¥„^Œ, D <åÅ∞QÆ∞ =~å‚Å #∞O_ç XH˘¯Hõ¯ „Ѩuxkèx fã¨∞HÀ=_»O [iyOk. XHõ
¿Ñ^Œ „ÉÏǨχ}∞_»∞ ^èŒ#=O`«∞_»Ü«∂º_»∞. XHõ ~åA‰õΩ Ѩل`«∞_»∞ HõeQÍ_»∞. XHõ "≥·â◊√ºxH˜
‰õÄ`«∞~°∞ ѨÙ\ì̃Ok. XHõ Hõ>ì̌Å∞ H˘>Ëì"åxH˜ ÖÏÉèíO ÉÏQÍ =zÛOk. W^Õ Hõ^• <åÅ∞QÆ∞ Hõ^äŒÅ
™ê~åOâ◊O? Jˆ~, WÖÏO\˜ ã¨OQÆ`∞« Å∞ =∞# K«∞@∂ì ~å„uO|=à◊√§ [~°∞QÆ∞`«∂<Õ LO\Ï~Ú.
ѨÓ[ KÕã≤<å, KÕÜ«∞HõáÈ~Ú<å. bÖÏ=u QÆ~°ƒù=u J~Ú`Õ, J^Õ=∞O`« qÅHõ∆}"≥∞ÿ#
ã¨OѶ∞¨ @#? D J|∞ÌÖÏ¡ q∞Ü«∂ñ U ѨÓ[Å∞ KÕâß_»x J`«xH˜ XHõ _»[#∞ ã¨O`å#O
HõeyOk? WHõ KÒ^ŒiQÍi ÉèÏ~°º „Ѩu <≥ÖÏ Hõ^äŒ K≥Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl <≥Å `«Ñ¨Ê_»O ÖË^Œ∞. Jˆ~,
=∂ã≤Hõ ѨÓ[=Å¡ ZHõ¯_≥·<å =∂ã≤Hõ ^èŒ~°‡O PyáÈ`«∞O^•? áêѨO =∞# â◊~°‡QÍ~°∞
rq`«=∞O`å â◊OYO T^Œ∞`«∂ LO_ç áÈÜ«∂~°∞. U<å_»∂ WO\˜ ÃÑ·# HõÃÑ·Ê<å "Õ~ÚOK«∞HÀÖËHõ
áÈÜ«∂_»∞. =∞~À"≥·Ñ¨Ù =~åÅ â‹\˜ì pHõ\˜ |*Ï~°∞ ѨÙ}º=∂ Jx =¸_»O`«ã¨∞ÎÅ "Õ∞_»
Hõ>Ëìã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. tH˜∆OK«_®xH˜ g∞ ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞_»∞ J`«x _»|ƒO`å ZO^Œ∞‰õΩ
ÖÏHÀ¯ÖË^Œ∞?
<Õ#∞––J~Ú`Õ ã¨`º« <å~åÜ«∞} Hõ^ÖŒä ’ ã¨`º« O ÖË^•?
z<åfl#fl––h"Õ PÖ’zOz K«∂_»∞. "≥Ú^ŒÅ∞ #∞O_ç z=~°^•HÍ D Hõ^äŒ#∞
K«∂ã≤#ѨC_»∞ ã¨`º« <å~åÜ«∞}∞_»∞ "≥Ú^Œ\˜ `«~Q° uÆ H˜ K≥Ok# Ö’aè, ™êfi~°Ñ÷ ~¨ ∞° _»∞, ‰õΩ∆ „^Œ∞_»∞,
^Œ∞+¨µì_»∞QÍ<Õ HõxÑ≤™êÎ_»∞! <å~åÜ«∞}∞_çx #~°∞x HõO>Ë ‰õÄ_® Ç‘Ï#OQÍ z„uOK«_»O
[iyOk. =∞~À q^èOŒ QÍ K≥áêÊÅO>Ë p\˜H–˜ =∂\˜H˜ QÆ∞„~ü–QÆ∞„~ü Jx ɡkiOz KÕuÖ’
ѨO_»∞ ÖÏH˘¯x áêiáÈ`«∂ `«~åfi`« ã¨O`À+¨Ñ_¨ ç P ѨO_»∞ "≥#‰õΩ¯ WKÕÛ XHõ "å#~°O
™ê÷~ÚH˜ PÜ«∞#∞fl kQÆ*Ï~°Û_»O [iyOk. WÖÏO\˜ ^Õ=Ùx Ѩ@¡ =∞#ã¨∞Ö’ "≥Q@
Æ ∞ ѨÙ_»∞`«∞Ok
QÍx ÉèíHÎ̃ ZÖÏ Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok?
<Õ#∞––HÍx, ѨÓ[ Ѷe¨ `«O ZO`À Q˘Ñ¨ÊQÍ LO@∞O^Œx K≥áêÊ~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––J=Ù#∞. '™œÉèÏQƺã¨O`«uHõ~°O ã¨~°fi„`« q[Ü«∞„Ѩ^Œ"£∞!—
('ѨÓ[ KÕ¿ã"å_»∞ ™œÉèÏQƺO á⁄O^Œ∞`å_»∞, Jxfl KÀ@¡ ÔQÅ∞á⁄O^Œ∞`å_»∞—)
ã¨Ñ¨Ù`~å}
º« <å~åÜ«
„ѨÖ∞ÏѨ}OѨÓ[
49
<Õ#∞ J_ç̂Q^˘Hõ¯>Ë, "åk, „Ѩu"åk, W^ŒÌ~°∂ XˆH™êi ѨÓ[ KÕ¿ãÎ Z=~°∞ ÔQÅ∞™êÎ~°∞?
Hõ^ÖŒä ’ ѨÓ[ KÕ~ÚOz#"åx HÀiHõÅ∞ `«Ñʨ Hõ ã≤k™ú êÎÜ∞« x ~åã≤ LOk––
'U`«`ü Hõ$`Õ =∞#∞ëêº}ÏO "åOKèåã≤kú~°ƒù"Õ^£ ^èŒ$="£∞—
ѨÓ[ KÕ~ÚOKÕ QÆ$ǨÏã¨∞÷ HÀiHõ ã≤kúã¨∞ÎO^À ÖË^À HÍx, ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞x HÀiHõ =∂„`«O
`«Hõ∆}O ã≤kúã¨∞ÎOk. ZO^Œ∞HõO>Ë Hõ^äŒ ~åã≤# ѨO_ç`«∞_»∞, D =∂@ ~åÜ«∞_»O =∞iz
áÈÖË^Œ∞––
'q„áêÜ«∞ ^ŒH˜∆}ÏO ^Œ^•º`ü Hõ^ä•O â◊$`åfi [<≥·ó ã¨Ç¨Ï—
(Hõ^Œä qx JO^Œ~∂° „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^ŒH}
∆˜ W"åfie)
„ÉÏǨχ}∞xH˜ ^ŒH˜∆} ÅaèOK«HõáÈ`Õ q^è•`« ‰õÄ_® „Ѩu‰õÄÅ∞_≥· áÈQÆÅ_»∞!
∆˜ H˘>ËÜ
ì ∞« _®xˆH D Hõ^Œä HõeÊOKå~å?
<Õ#∞––J~Ú`Õ QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ #∞O_ç „Ñ¨™ê^ŒO, ^ŒH}
z<åfl#fl––=∞ˆ~=∞#∞‰õΩ<åfl"£? 'K≥qH˜ ~°O„^èŒO á⁄_çÑ≤OK«∞‰õΩO>Ë ÉˇÅ¡O ÃÑ_»`å— Jx
K≥Ñ≤Ê Ñ≤šʼnõΩ Pâ◊ K«∂Ñ≤#@∞¡QÍ QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ Pâ◊ K«∂áê~°∞. WOHÍ 'ÉˇÅ¡O, J~°\˜Ñ¨O_»∞,
áêÅÖ’ HõeÑ≤ ѨOz`Õ H˘_»∞‰õΩ ѨÙ_»`å_»∞— ÖÏO\˜q Z<Àfl. WOˆH=ÚOk, J=∂Ü«∞‰õΩÖˇ·#
„Ѩ[Å∞ KÒHõ ÉË~°O HÀã¨O ZQÆ|_»`å~°∞. Ñ≤Å¡Å∞ Ѩk ÃÑ·ã¨Å #H˜b QÆ_çÜ«∂~°O "≥O@
Ѩ_ç#@∞¡! #H˜b ã¨~°∞‰õΩ‰õΩ Pâ◊Ѩ_»=^ŒÌx Z=Ô~·<å ZO`«x K≥ѨÊQÆÅ~°∞? =^ŒÌ<åfl qO\Ï~å?
J^Õ q^èŒOQÍ JO_® xO_® áêÅ∞, J~°\˜Ñ¨O_»∞¡, ÉˇÅ¡O HõeÑ≤, JO^Œ∞‰õΩ „ѨuѶ¨ÅOQÍ
H˘_»∞‰õΩ<À, ‰õÄ`«∞~°∞<À ÖËHõ ã¨fi~åæ<Àfl á⁄O^•Åx HÀ~°∞‰õΩ<Õ "åà◊§ <Õ=∞<åe? D ^Õâ◊OÖ’
Q˘„Ô~^•@∞ =º=Ǩ~°"Õ∞ LOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^•, #H˜b ã¨~°∞‰õΩ „É’Hõ~°∞¡ ‰õΩÉË~°∞Å∞
J=Ù`«∂O>Ë, ã¨`«º=∂~°æOÖ’ #_çKÕ"å_»∞ ¿Ñ^ŒiHõOÖ’ =∞QÆ∞æ`«∂ LO\Ï_»∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, J~Ú`Õ =∞i UO KÕÜ∂« e?
z<åfl#fl z=~°# WÖÏ J<åfl_»∞––KÕ`«<≥·`Õ x["≥∞ÿ# ã¨`«º^Õ=Ùx ѨÓlOK«∞.
ZHõ¯_≥Hõ¯_≥·`Õ Jã¨`«ºO LO^À, J<åºÜ«∞O LO^À, "≥∂ã¨O LO^À, E^ŒO LO^À,
ÅOK«Q˘O_ç`#« O LO^À, pHõ\˜ |*Ï~°∞O^À, ã¨`åºxfl =∞@∞=∂Ü«∞O KÕ¿ã ‰õΩ„@ LO^À,
JHõ¯_çH˜ "≥o§ ã¨`«ºâ◊OYO ѨÓiOK«∞, „Ѩ[Å#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙ, ã¨=∂*Ïxfl ã¨`«ºÑ¨^äŒO ÃÑ·H˜
fã¨∞ÔHà◊√§. J^Õ x["≥∞ÿ# ã¨`«º„=`«O, J^Õ ã¨`åº~å^èŒ#. JÖÏO\˜ P~å^èŒ# [~°QÆ_»O
"≥Ú^ŒÖˇ·`Õ x[OQÍ<Õ Éèí∂q∞ÃÑ·H˜ ã¨fi~°æO ky =ã¨∞ÎOk. JѨC_»∞ ^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿOk Un LO_»^Œ∞.
'# H˜Oz`ü q^Œº`Õ Ö’ˆH Ü«∞#fl ™êº`ü ã¨`«ºÑ¨Ó[<å`ü!—
(ã¨`åºxfl P~åkèOz#ѨC_»∞ „ѨÑO¨ K«OÖ’ ™êkèOK«~åxk Un LO_»^∞Œ )
k
50
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
^Œ∞~åæ™È΄`« áê~åÜ«∞}O
JÜ«∞º"å~°∞ Pã¨#O ÃÑ·# ‰õÄ~˘Ûx '^Œ∞~åæ ã¨ÑÎ̈â◊u— áê~åÜ«∞}O KÕã¨∂Î L<åfl_»∞
–
'~°∂ѨO ^ÕÇÏ≤ [Ü«∞O ^ÕÇÏ≤ , Ü«∞â’ ^ÕÇÏ≤ , kfiëÈ [Ç≤Ï— (J~°æÖÏ™È΄`«O)
(~°∂ѨO W=Ùfi, [Ü«∞O W=Ùfi, Ü«∞â◊ã¨∞û W=Ùfi, â◊„`«∞=ÙÅ#∞ <åâ◊#O KÕ~Ú.)
WO`«Ö’ =∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl JHõ¯_»H˜ =zÛ J<åfl_»∞––JÜ«∞º"å~°∂, Uq∞\˜
'^ÕÇ≤Ï, ^ÕÇ≤Ï— Jx XHõ>Ë =e¡ã¨∞Î<åfl~°∞? q[Ü«∞O ‰õÄ_® ZHõ¯_≥·<å aK«ÛO J_çy#@∞¡
J_çy`Õ ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^•? 'ã¨fiÜ«∞"Õ∞= =∞$ˆQO„^Œ`å!— (ã≤OǨÏO `«# =∞$QÆ~åA Ѩ^qŒ x
ã¨fiâ◊H˜Î`À<Õ ã¨OáêkOK«∞‰õΩO@∞Ok) Ѩ~å„Hõ=∞=O`«∞Å#∞ q[Ü«∞ÅH˜∆‡ `«#O`« `å<Õ
=iã¨∞ÎOk. Pã¨#O ÃÑ·# Ѩ^•‡ã¨#O "Õã¨∞H˘x ‰õÄ~˘Ûx ˆH=ÅO '^ÕÇ≤Ï, ^ÕÇ≤Ï— Jx [Ñ≤¿ãÎ
U"≥Úã¨∞OÎ k? D Ü«∂K«Hõ „Ѩ=$`ÕÎ ^Õâßxfl ZO^Œ∞‰õÄ H˘~°Q͉õΩO_® KÕãO≤ k.
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, =∞#Ö’ D Ü«∂zOKÕ „Ѩ=$uÎ ZÖÏ =zÛOk?
z<åfl#fl––D ~ÀQÆO KåÖÏ áê`«k ~å Jcƒ! "Õ^HŒ ÍÅO #∞O_Õ =∞# <åÅ∞HõÅ g∞^Œ
'^Œ— JHõ∆~°O ‰õÄ~˘Ûx LOk. ^ÕÇ≤Ï, ^ÕÇ≤Ï, ^ÕÇ≤Ï. JO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å`À =∞#‰õΩ#fl ã¨O|O^èŒO
XˆH XHõ JHõ∆~°O ^•fi~å<Õ – ^Õ. LѨx+¨`«∞Î ‰õÄ_® ^Œ, ^Œ, ^Œ (^•#O, ^ŒÜ«∞, ^Œ=∞#O) J<Õ
QÆ∞~°∞=∞O„`«"Õ∞ fã¨∞‰õΩ=zÛOk!
'„â◊^ŒúÜ«∂ ^ÕÜ«∞"£∞, J„â◊^ŒúÜ«∂-^ÕÜ«∞"£∞
„tÜ«∂ ^ÕÜ«∞"£∞, „Ç≤ÏÜ«∂ ^ÕÜ«∞"£∞, aèÜ«∂ ^ÕÜ«∞"£∞!—
(`≥·uÎsÜ≥∂Ѩx+¨`«∞Î 1–11–3)
(^è#Œ O „â◊^•úÉÏè =O`À W"åfie, J„â◊^`
úŒ À W=fi‰õÄ_»^∞Œ . Ѷ∞¨ #OQÍ W"åfie. #„=∞`«`À#∞,
Ѩ~°Ö’HõÉèíÜ«∞O`À#∞ W"åfie.)
JÉσ~¸, "Õ^OŒ , LѨx+¨^,£ ~Ô O_çO\˜ =ÚyOѨ٠'^Œ— JHõ~∆ O° `À<Õ J=Ù`«∞Ok. ^Œ~≈° #O
‰õÄ_® '^Œ— JHõ∆~°O `À<Õ P~°OÉèí=∞ø`«∞Ok. =∞# ã¨O㨯$`Õ ^•#O ÃÑ·# P^è•~°Ñ¨_ç LOk.
=∞#‰õΩ ^•#O W=fix "åix =∞#O '<å^•<£— (Ç≤ÏOnÖ’ Ug∞ `≥eÜ«∞x "å_»∞ Jx J~°O÷ )
Jx JO\ÏO.
^ŒÑ¨Ù∞~å}
~åæ™È΄„Ѩ
`«Öáê~åÜ«
ÏѨO ∞}O
51
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Ü«∂zOK«_»O xHõ$+ì̈"≥∞ÿ# Ѩx Hõ^•!
z<åfl#fl––J=Ù#∞. HÍh, WHõ¯_» "≥Ú^Œ\˜ #∞O_Õ aèHõ∆‰õΩ "≥àı§ q^Œº <Õ~°Ê_»O
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. LѨ#Ü«∞#O HÍQÍ<Õ „|ǨχKåiH˜ <ÕiÊOKÕ =∞O„`«O––'aèH∆ÍO ^ÕÇ≤Ï—.
"Õ^•O`«∞Öˇ·<å, É∫^Œ∞úÖˇ·<å, WHõ¯_çH˜ =zÛ# "å~°O^Œ~°∂ aèHõ∆Hõ "Õ+¨O ^èŒiOKÕ =KåÛ~°∞.
"åà◊√§ Ѩx KÕÜ«∞_»O Ç‘Ï#=∞h, aèHõ∆ ã‘fiHõiOK«_»O. Q“~°=„Ѩ^Œ=∞h ÉèÏqOK«_»O
"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° . ^Õâ=◊ ∞O`«\Ï Ü«∂K«H=õ $uÎ "åºÑ≤OzOk. P ã¨O™ê¯~°O WOHÍ =∞#Ö’
LOk. XHÍ<˘HõѨC_»∞ WO„^Œ∞<Àfl, =~°∞}∞<Àfl Ü«∂zOKÕ "åà◊§O. WѨC_»∞ J"≥∞iHÍ,
~°ëêºÅ#∞ Ü«∂zã¨∞Î<åflO. WѨC_»∞ ‰õÄ_® aèH∆Íáê„`« KÕ`« Ѩ@∞ìH˘x „ѨѨOK«O =ÚO^Œ∞
xÅ|_ç L<åflO–– J#flO ^ÕÇÏ≤ !
JHõ¯_» JÜ«∞º"å~°∞ ѨÙãÎ̈HõO K«^Œ∞=Ù`«∂ áÈ`«∞<åfl_»∞––
'W`«÷O Ü«∞^• Ü«∞^• ÉÏ^è• ^•#"À`å÷ Éèí=+¨ºu
`«^• `«^•-=f~åºÇ¨ÏO Hõiëêº=∞ºiã¨OHõ∆Ü«∞"£∞—
(Wu â’¡Hõ [¿Ñ =∞Ǩ=∂s âßOuó)
(ã¨ÑÎ̈â◊f =∂Ǩ`«‡ºO)
(ZѨC_≥ѨC_≥·`Õ ^•#=ÙÅ∞ K≥ň~QÆ∞`å~À, JѨC_»Ñ¨C_»O`å J=`«iOz <Õ#∞
â◊„`«∞<åâ◊#O KÕ™êÎ#∞. D â’¡HOõ K«kq`Õ =∞Ǩ=∂i âßOuã¨∞OÎ k.)
z<åfl#fl J<åfl_»∞––K«∂_»∞, ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜ z\ϯ "≥·^•ºÅ∞ =∞# xѨÙ}∞Å∞
K≥Ñ≤Ê "≥àϧ~À! ^Õâ◊OÖ’ HõÅ~å, ¿Ñ¡QÆ∞ "åºÑ≤¿ãÎ D â’¡HõO K«kq "å\˜x áê~°^ÀÅ=K«Û@!
D ѨÙãÎ̈HOõ Ö’<Õ ã¨fi~å[ºO ã¨OáêkOK«∞H˘<Õ LáêÜ«∞O ‰õÄ_® LOk––
'`«`À =„"Õ #$Ѩó ~å[ºq∞u =∞O„`«ãº¨ [¿Ñ ã¨fi~å[º ÖÏÉèóí — (ã¨ÑâΨ f◊ =∂Ǩ`«‡ºO)
(JѨC_»∞ ã¨∞~°`« ~åA ~å[ºO HÍ"åÅx =∞O„`«O [Ñ≤OK«QÍ PÜ«∞#‰õΩ ~å[ºO
„áêÑ≤ÎOzOk.)
=∞# ^Õâ◊ <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ D H˜@∞‰õΩ `≥eã≤ =ÙO>Ë, D =∞O„`«O [Ñ≤Oz ™êfi`«O„`«ºO
`≥zÛ LO_Õ"å~°∞. J#=ã¨~°OQÍ áêѨO JO`«=∞Ok *ˇ·Å∞‰õΩ "≥àϧ~°∞!
JÜ«∞º"å~°∞ WHõ LO_»ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. PÜ«∞# J<åfl_»∞––g∞~°∞ =ºOQƺOQÍ
=∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl~°∞. HÍh áê~åÜ«∞}O =Å¡ ™êkèOK«ÖxË k U=ÚOk, K≥Ñʨ O_ç?
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ JÜ«∞º"å~°∂, XHõ Ѩx KÕÜ«∞O_ç. =∞ÖËiÜ«∂, ÃѶ·ÖËiÜ«∂
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ Jxfl ~ÀQÍÅ∞ áêiáÈ=_®xH˜ '~ÀQÍ<£ Jâıëê<£...— J<Õ â’¡HõO`À "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\ì̃
áê~åÜ«∞}O KÕÜ«∞O_ç. =∞# ^Õâ◊O Q˘O`«∞ =~°‰õΩ q^Õj |∞∞}OÖ’ =Úxy LOk.
JÖÏO@ѨC_»∞ ^Õâ◊ "åã¨∞ÅO^Œ~∂° HõÅã≤ 'J#$}Ï Jã≤‡— J<Õ â’¡HÍxfl ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ
52
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
áê~åÜ«∞}O KÕã≤ ^Õâßxfl |∞∞}ÉÏ^èŒ #∞O_ç ZO^Œ∞‰õΩ `«ÑÊ≤ OK« ‰õÄ_»^∞Œ ? `«~åfi`« 'HÍO™Èã≤‡—
J<Õ â’¡HOõ [Ñ≤Oz ^Õâßxfl XˆH™êi ã¨=∞$kú=O`«OQÍ KÕÜ∞« =K«∞ÛHõ^•!
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, D =∂@Åhfl '^Œ∞~åæ–=∂Ǩ`«‡ºO—Ö’ L<åflÜ«∂?
z<åfl#fl––ÖËx^Õ=ÚOk? "Õ~°∞ – "Õ~°∞ â’¡HÍÅ ã¨OѨÓ~°‚ áê~åÜ«∞}ÏxH˜ "Õˆ~fi~°∞
Ѷ¨e`åÅ∞ K≥ѨÊ_»O [iyOk. ¢ã‘Î „áêÑ≤Î "≥Ú^ŒÅ∞H˘x "≥∂Hõ∆ „áêÑ≤Î =~°‰õΩ!
J@∞"≥·Ñ¨Ù JÜ«∞º"å~°∞ áê~åÜ«∞}O H˘#™êyã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞––
'ѨfflO =∞<À~°=∂O ^ÕÇÏ≤ =∞<À=$`åÎ#∞ ™êi}©"∞£
(J~°æÖÏ ™È΄`«O)
`åi}©O ^Œ∞~°æã¨O™ê~°™êQÆ~°ã¨º ‰õΩÖ’^Œƒù"å"£∞—
(ÖÏ=}º=u, <å =∞#Ããiy „Ѩ=iÎOKÕk, ^Œ~O¡° Ѷ∞¨ º"≥∞#ÿ ã¨O™ê~° ™êQÆ~åxfl ^•\˜OKÕk,
L#fl`« ‰õΩÅOÖ’ [x‡OzOk, J~Ú# ÉèÏ~°º#∞ „Ѩ™êkOK«∞)
z<åfl#fl ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ#· z~°∞#=Ùfi <å@º=∂_çOk. J<åfl_»∞––DÜ«∞#QÍ~°∞ HÀ~°∞‰õΩ#fl>Ë¡
DÜ«∞# ÉèÏ~°º ‰õÄ_® ^Œ∞~°æ ÖÏQÍ<Õ WÖÏ HÀ~°∞‰õΩO>Ë ZÖÏ LO@∞O^À PÖ’zOK«∞––
'Ü≥∂ =∂O [Ü«∞u ã¨O„QÍ"Õ∞ Ü≥∂ "Õ∞ ^Œ~Ê° O =ºáÈǨÏu
(^Œ∞~åæ ã¨ÑÎ̈â◊u)
Ü≥∂ "Õ∞ „Ѩu|Ö’ Ö’ˆH 㨠"Õ∞ Éèí~åÎ Éèíq+¨ºu —
(Z=~°∞ ##∞fl Ü«Ú^ŒOú Ö’ [~Ú™êÎ~À, Z=~°∞ <å QÆ~fi° O `˘Åy™êÎ~À, Ö’HõOÖ’ Z=~°∞
<å‰õΩ ã¨=∂#"≥∞ÿ# |ÖÏ_è»∞º_À, J`«_Õ <å Éèí~°Î J=Ù`å_»∞.)
JѨC_»∞ JÜ«∞º"å~°∞ Jã¨Å∞ ^Œ∞~°æ#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞!
JÜ«∞º"åiH˜ =∞m§ P"ÕâO◊ =zÛOk. PÜ«∞# J<åfl_»∞––J~Ú`Õ g∞~°∞ J~°æÖÏ,
H©Ö–Hõ=K« áê~åÜ«∞}Ïxfl x~°~H÷° Oõ J#∞‰õΩO@∞<åfl~å? K«∂_»O_ç ––
'J~°æÅO ^Œ∞i`«O ǨÏOu H©ÅHõO Ѷ¨Å^ŒO Éèí"Õ`ü
(â◊`«K«O_ô qkè)
Hõ=K«O ~°Hõ∆`Õ x`«ºO K«O_çHÍ „u`«Ü«∞O `«^ä•—
(J~°æÖÏ ™È΄`«O`À áêѨ ѨiǨ~°O J=Ù`«∞Ok, H©Å–Hõ=K«Å áê~åÜ«∞}O`À Ѷ¨Åã≤kú,
ã¨O~°Hõ∆} HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.)
z<åfl#fl––JÜ«∂º, W=hfl J~°÷O ÖËx =∂@Å∞. x[OQÍ â◊„`«∞=Ù #∞O_ç ~°Hõ∆}
HÍ"åÅO>Ë W#∞=Ú`À ÉÏ}ÏÅ∞, Hõ=KåÅ∞ `«Ü∂« ~°∞ KÕã∞¨ HÀ"åe. â’¡HOõ `À<Õ â◊„`«∞=ÙÅ∞
áêiáÈÜÕ∞@¡~Ú`Õ WHõ¯_» q^ÕjÜ«ÚŠѨiáêÅ# ZO^Œ∞‰õΩ LO_Õk? Ü«∞*Ï˝Å`À, [áêÅ`À<Õ
^ŒÑ¨Ù∞~å}
~åæ™È΄„Ѩ
`«Öáê~åÜ«
ÏѨO ∞}O
53
^Œ∞óY–^•i„^•ºÅ∞ `˘eyáÈÜÕ∞@¡~Ú`Õ WHõ¯_» x`«ºO WO`« 'FO, Ǩϟ"£∞— [~°∞QÆ∞`«∂
LO_ç<å ‰õÄ_® ^ÕâO◊ WÖÏO\˜ ^Œ∞~°=ã¨Ö÷ ’ ZO^Œ∞‰õΩOk?
'L^Œº"Õ∞# Ç≤Ï ã≤^茺Ou HÍ~åº}˜ # =∞<À~°^ä≥·ó—
(HÀiHõÅ∞#flO`« =∂„`å# HÍ~åºÅ∞ ã≤kúOK«=Ù. L^Œºq∞¿ãÎ<Õ ã≤kú™êÎ~Ú)
HÍh g∞~°∞ L^Œºq∞OK«~°∞. g∞H˘Hõ =∞O„`«^ŒO_»O HÍ"åe. ^•x =∞Ç≤Ï=∞`À
XàÁ§OK«‰Ωõ O_® ‰õÄ~˘Ûx J=bÅQÍ ^è#Œ O, ^è•#ºO, ã¨∞YO, ã¨O`«u, P~ÀQƺO, "≥∂HõO∆ ,
Jhfl XˆH™êi á⁄O^•Å#∞‰õΩO\Ï~°∞! ™êÖˇ ѨÙ~°∞QÆ∞ ‰õΩ\˜ì<å D ^Œ∞~åæã¨∞Îu`À<Õ ^•x
HÍ@∞ =∂xáÈ"åÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞!
<Õ#∞––Wk ‰õÄ_® '^Œ∞~åæ =∂Ǩ`«‡ºO—Ö’ ~åã≤ LO^•?
z<åfl#fl––J=Ù#∞. h"Õ K«∂_»∞––
'Ѩâ◊ºOu "åº^èŒÜ«∞ó 㨈~fi Å∂`åq™ÈÊù@HÍ^ŒÜ«∞ó—
(‰õΩ+¨µª, ‰õΩ~°∞ѨÙÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åº^èŒ∞Åhfl #tOz áÈ`å~Ú)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WÖÏO\˜ =∂@Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ ~åâß~°∞?
(Hõ=K«™È΄`«O)
z<åfl#fl––JÉσ~¸, =∞#‰õΩ HõÅÖ’¡ rqOKÕ JÅ"å@∞Ok. W`«~° ^ÕâßÖ’¡ „Ѩ[Å∞
U =ã¨∞=Î Ù<≥`
· Õ ÉÏǨï|ÅO`À<À ÖËHõ |∞kú|ÅO`À<À ã¨OáêkOK«∞‰õΩO\Ï~À, "å\˜x =∞#O
Hõ^ÅŒ ‰õΩO_® ‰õÄ~˘Ûx =∞O„`«|ÅO`À á⁄O^•Å#∞‰õΩO\ÏO. "åà◊√§ áê`åà◊QOÆ QÆ #∞O_ç
hà◊√§ ÃÑ·H˜ ÖÏy Ѩ#∞Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. =∞#O PHÍâ◊ QÆOQÆ ÃÑ·# ^Œ$+≤ì Hˆ O„nHõiOz [ѨO
KÕã∂¨ Î LO\ÏO. D q^èOŒ QÍ "åà◊√§ =~°∞}∞xfl `«=∞ Pnè#OÖ’H˜ `≥K∞« ÛH˘x ‰õΩÉË~∞° Öˇ·
LO_»QÍ =∞#O WO„^Œ∞x ÃÑ·# P^è•~°Ñ_¨ ç J<å=$+≤ì ã¨OÉèqí OzO^Œx U_»∞ã¨∂Î LO\ÏO.
Hõ~°∞=Ù =zÛ#ѨC_»∞ ^Œ∞~°æ‰õΩ "≥Ú~° ÃÑ@∞ì‰õΩO\ÏO––
'^•i„^Œº ^Œ∞óY ÉèíÜ«∞Ǩi}˜ HÍ `«fi^Œ<åº!—
(^•i„^•ºxfl, ^Œ∞óMÏxfl, ÉèíÜ«∂xfl h=Ù HÍHõ =∞Ô~=~°∞ `˘Åy™êÎ~°∞?)
JÜ«∞º"å~°∞ P"Õâ◊O`À =∞m§ J<åfl_»∞––J~Ú`Õ g∞~°∞ '^Œ∞~åæ ã¨∞Îu— =º~°÷=∞x
JO\Ï~å?
z<åfl#fl––JÜ«∂º, D ã¨∞uÎ =Å¡ Uq∞ ÖÏÉè=í ÚO^À, <å‰õΩ WO`« =~°‰Ωõ É’^èÑŒ _¨ Ö» ^Ë ∞Œ .
^Œ∞~åæ^Õq Hõ^äŒ K«i„`Õ J#∞‰õΩO^•O. J~Ú<å K«i„`« [Ñ≤OKÕ q+¨Ü«∞O Ug∞ HÍ^Œ∞ Hõ^•!
XHõ™êi K«kq, K«O_»–=ÚO_»∞Å, â◊√OÉèí–xâ◊√OÉèí∞Å =^èŒ, ~°HõÎcAx, =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞x =^èŒ,
D q^èŒOQÍ [iyO^Œx `≥Å∞ã¨∞H˘O_ç. JO^Œ∞Ö’ U^≥·<å QÆ∞}áê~î°O LO>Ë ¢QÆÇ≤ÏOK«O_ç,
54
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
^•xfl rq`«OÖ’ K«i`å~°÷O KÕã¨∞H˘O_ç. JÖÏ H͉õΩO_® D U_»∞ =O^ŒÅ â’¡HÍÅ<Õ
"≥~Úº™ê~°∞¡, ÅHõ∆™ê~°∞¡ [Ñ≤OK«_»O =Å¡ Uq∞ ÖÏÉèíO? Jk ‰õÄ_® `«∂á¶ê<£ "≥∞~ÚÖò ÖÏQÍ!
Ñ≤ÅÅ¡ ∞ ZHͯÅ∞ =e¡Oz#@∞¡!
qx JÜ«∞º"å~°∞ J<åfl_»∞––J~Ú`Õ [Ѩ=∞Ǩ`«‡ºO q#O_ç––
'[HÍ~À [#‡qKÕÛù^Œó ѨHÍ~°ó áêѨ<åâ◊Hõó
[#‡áêѨǨÏ~À Ü«∞™ê‡`ü [Ѩ W`«ºaènèÜ«∞`Õ—
('[— HÍ~°O =Å¡ [#‡#∞Oz q=ÚHÎ̃, 'Ѩ— HÍ~°O =Å¡ áêѨ<åâ◊#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
Hõ#Hõ [ѨO KÕ¿ãÎ [#‡–[<å‡O`«~åÅ áêѨO `˘ÅyáÈ`«∞Ok.)
z<åfl#fl––â’¡Hõ"Õ∞ „Ѩ=∂}"≥∞ÿ`Õ <å 'Jaè#= ѨÙ~å}O— Ö’x "åHõºO qxÑ≤™êÎ#∞,
q#O_ç––
'[HÍ~À [ÅÊ<å <å=∞ ѨHÍ~°ó áê~î° LK«º`Õ
=$^ä• [ÖÊ=∞Ü«∞ó áê~î°ó [Ѩ W`«ºaènèÜ«∞`Õ—
'[— HÍ~°O JO>Ë [ÅÊ#, =º~°Ñ÷ Ù¨ =∂@Å∞, 'Ѩ— HÍ~°O JO>Ë Ñ¨iOî K«_O» , ÖË^• =e¡OK«_O» .
=º~°÷Ѩ٠=∂@Å∞ =e¡OK«_®<Õfl '[ѨO— JO\Ï~°∞)
'[Ñπ— =Öˇ<Õ 'QÆáêÊ— ÃÑ·# ‰õÄ_® â’¡HõO ~åÜ«∞=K«∞Û––
'QÆHÍ~°ó QÆ^Œº"å~åÎ ™êº`ü ѨHÍ~°ó Ѩ^ŒºÉèÏ+¨}"£∞
QÆ^ŒºÑ¨^Œº=∞Ü«∂#O^Œó QÆѨ W`«ºaènèÜ«∞`Õ—
('QÆ—`À QÆ^•º#O^ŒO, 'Ѩ—`À Ѩ^•º#O^ŒO. Ô~O_»∞ P#O^•Å∂ HõÅQÆeã≤# ^•xfl
'QÆáêÊ— JO\Ï~°∞!) JÖÏO@ѨC_»∞ h~°ã¨"≥∞ÿ# [ѨO =^ŒeÃÑ\ì̃ ~°ã¨Éèíi`«=ÚÖˇ·# QÆáêÊÅ#∞
P^Œi¿ãÎ =∞Ozk Hõ^•!
JÜ«∞º"å~°∞ J<åfl_»∞––g∞~°∞ ZQÆ`åo KÕã¨∞Î<åfl~°∞. HÍh '^Œ∞~°æ— ¿Ñ~°∞Ö’x ~°Ç¨Ï㨺O
K«∂_»O_ç–
'^≥·`«º <åâß~°÷ =K«<À ^ŒHÍ~°ó ѨiH©iÎ`«ó
LHÍ~À qѶ¨∞fl <åâ◊â◊Û "åK«HÀ "Õ^Œã¨=∞‡`«ó
ˆ~á¶È ~ÀQÆѶ¨∞fl =K«<À QÆâ◊Û áêѨѶ¨∞fl "åK«Hõó
(=ÚO_»=∂ÖÏ `«O¢`«O)
ÉèíÜ«∞ â◊„`«∞Ѷ¨∞fl =K«#âßÛHÍ~°ó ѨiH©iÎ`«ó—
('^Œ— =Å¡ ^≥·`«º<åâ◊=Ú, 'L— =Å¡ qѶ¨∞fl<åâ◊=Ú, '~°— =Å¡ ~ÀQÆ<åâ◊=Ú, 'QÆ— =Å¡
áêѨ<åâ◊=Ú, 'P— =Å¡ â◊„`«∞<åâ◊=Ú HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.)
^ŒÑ¨Ù∞~å}
~åæ™È΄„Ѩ
`«Öáê~åÜ«
ÏѨO ∞}O
55
z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÜ«∂º, W^ŒO`å Ñ≤Å¡Å P@ÖÏQÍ LOk. U JHõ∆~åxÔH·<å
=∞#‰õΩ `Àz# J~°O÷ W=fi=K«∞Û. D â’¡HOõ Ö’ ^ŒHÍ~°ó #∞ =∞HÍ~°ó QÍ =∂ˆ~Û¿ãÎ g∞~°∞
^Œ∞~åæ‰Ωõ |^Œ∞Å∞ =Ú~åæ–=Ú~åæ (HÀ_çÑÙ¨ OA–HÀ_çÑÙ¨ OA) Jx [Ñ≤™êÎ~å?
JÜ«∞º"å~°∞––[ѨO ZÖÏ `À¿ãÎ JÖÏ KÕ¿ã Ѩx HÍ^Œ∞. ^•xH˜ XHõ Ѩ^u
úŒ LOk––
'k"å ÅHõO∆ â◊√z~°∂ƒù`åfi ǨÏqëêºj [¿Ñ#fl~°ó
`«^ŒO`Õ Ç¨Ï=#O ‰õΩ~åº`ü ¢Ñ¨uâ’¡ˆH# áêÜ«∞Ãã·ó—
(â◊`«K«O_ô qkè)
(â◊√zÜ≥∞ÿ ǨÏqëêº#flO u#fl `«~åfi`« ÅHõ™∆ ê~°∞¡ [ѨO KÕÜ∂« e. P `«~åfi`« XHÀ¯
â’¡HõO K«^Œ∞=Ù`«∂ áêÜ«∞ã¨O`À ǨÏ=#O KÕÜ«∂e.)
z<åfl#fl––D â’¡HÍÅhfl áêÜ«∞ã¨O Éè’OKÕÜ«∞_®xH˜ ~åâß~°∞. =∂Oz Éè’[#O
^˘~°∞‰õΩ`«∞O^Œ<Õ Pâ◊ L#flѨC_Õ [Ѩ=∂Å ÃÑ·# "Õà√◊ § P_»`å~Ú.
WO`«Ö’ |e W=fi_®xH˜ XHõ "Õ∞Hõ#∞ fã¨∞H˘x XHõ =∞x+≤ JHõ¯_çH˜ =KåÛ_»∞.
JÜ«∞º"å~°∞ J`«x`À J<åfl_»∞––WHõ nxH˜ ™êfl#O KÕ~ÚOz, ѨÓÅ=∂Å "Õã,≤ '[Üü∞
[QÆ^O»Œ ÉÏ— KÕ¿ã~Ú.
qx z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÜ«∂º, áêѨO D "Õ∞Hõ UO `«Ñ¨C KÕã≤O^Œx nxfl
K«OÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞? ã¨=∞ãÎ̈ [QÆ`«∞ΉõΩ `«e¡ J~Ú# ^Œ∞~°æ D "Õ∞Hõ‰õΩ =∂„`«O ã¨=u `«ÖÏ¡?
=∂Oã¨O u#^ŒÅK«∞‰õΩ#fl "åà◊√§ T~°H<õ Õ K«OÑ≤, u#=K«∞ÛHõ^•! J#=ã¨~O° QÍ HÍm =∂`«‰Ωõ
ZO^Œ∞‰õΩ =∞K«Û `≥ã∞¨ <Î åfl~°∞? Z=i<≥`
· Õ g∞~°∞ 'ã¨~ÀfiѨHÍ~° Hõ~}
° ÏÜ«∞ ã¨^•¢~°Ì z`åΗ (ã¨~∞° fiʼnõΩ
LѨHÍ~°O KÕÜ«∞_®xH˜ ZšѨC_»∞ ^ŒÜ«∂¢~°Ì z`«ÎO`À LO_Õ ^Õq) Jx ã¨∞Îu™êÎ~À, P"≥∞
¿Ñ~°∞# WÖÏO\˜ „‰õÄ~°"≥∞ÿ# Ѩx ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞? |e WKÕÛ "Õ∞Hõ P 'ã¨~°fi— ǨÏ^Œ∞̉õΩ
"≥Å∞ѨŠLO^•?
JÜ«∞º"å~°∞––g∞~°∞ <åã≤‰Î Ωõ xÖÏQÍ `«i¯™êÎ~∞° . ã¨fiÜ«∞OQÍ ^Õq ZÖÏ P*Ï˝ÑO≤ zO^À
K«∂_»O_ç–– '|e¢Ñ¨^•<Õ Ñ¨Ó*ÏÜ«∂=∞yfl H͈~º =∞Ǩϟ`«û"Õ
ã¨~°fiO =∞"≥∞ÿ`«K«Ûi`«=ÚKåÛ~°º „âß=º"Õ∞= K«— (=∂~°¯O_ÕÜ∞« ѨÙ~å}O)
(|e WKÕÛѨC_»∞, ѨÓ[, ǨÏ=#O, L`«û=O KÕ¿ãѨC_»∞, <å D K«i„`«#∞ JO^Œ~∞°
K≥ÑC¨ HÀ"åe, q<åe.) JO^Œ∞Hˆ P"≥∞ ѨÓ[Ö’ |e W"åfie.
z<åfl#fl––JÜ«∂º, Ѩâ◊√`åfixfl |e W"åfie. g∞ˆ~"≥∂ Ѩâ◊√=Ù<Õ |e Wã¨∞Î<åfl~°∞! P
Ѩâ√◊ =Ù ‰õÄ_® ZÖÏO\˜k? Ju J=∂Ü«∞Hõ"∞≥ Oÿ k, n#"≥∞Oÿ k. W^≥H¯õ _ç <åºÜ«∞O?
JÜ«∞º"å~°∞––âßHõÎ ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ WÖψQ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. â◊H˜Î ѨÓ[ ~°Ç¨Ï㨺O
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë `«O¢`«O K«∂_»O_ç. ÉèQí =Æ uH˜ J#O`« ~°∂áêÅ∞<åfl~Ú. XHõ KÀ@
56
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
HÍo, XHõ KÀ@ Q“i, XHõ KÀ@ `å~°, XHõ KÀ@ âߺ=∞, XHõ KÀ@ K«O_ç, XHõ KÀ@
Kå=ÚO_ô! ѨÅ∞ q^è•Å∞QÍ P"≥∞ P~å^èŒ# [~°∞QÆ∞`«∞Ok. W=hfl QÆ∞ǨϺ (~°Ç¨Ï㨺)
q+¨Ü«∂Å∞.
z<åfl#fl––JÜ«∂º, QÆ∞ǨϺ"≥∞ÿ# g∞ =∂@ÖË <å‰õΩ J~°÷O HÍ=Ù, K≥¿ÑÊ^Õ^À ã¨Ê+ì̈OQÍ
ZO^Œ∞‰õΩ K≥ѨÊ~°∞?
JÜ«∞º"å~°∞––Jxfl ~°ÇϨ ™êºÅ∞ JO^ŒiH© K≥Ñʨ ‰õÄ_»^∞Œ . Wk K«∂_»O_ç––
'q^•ºó ã¨=∞™êÎó `«= ^Õq ÉèË^•ó ¢ã≤ÎÜ«∂ó ã¨=∞™êÎó ã¨HõÖÏó [QÆ`«∞û—
(F ^Õg! Jxfl q^ŒºÅ‰õΩ ÅHõº∆ O h"Õ. „ѨÑO¨ K«OÖ’x ¢ã‘ÅÎ O^ŒiÖ’ h JOâ◊O LOk)
WOHÍ WÖÏ ~åã≤ LOk––
'KåO_®b K« ‰õΩÖÏb K« ~°[H© <åÑ≤`åOQÆ<å
QÀÑ≤h Ü≥∂yh â◊¥„^• „ÉÏǨχ}© ~å[Hõ#ºHÍ
â◊HõÎÜ«∞ó Ѩ~°"Õ∞âßx q^ŒQÍúó ã¨~°fiÜ≥∂+≤`«ó—
(ˆ~=f `«O¢`«O)
(¢ÉÏǨχ}˜ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x K«O_®ex =~°‰Ωõ , ~å[Hõ#º "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ‰õΩ=∞‡i, =∞OQÆe,
KåHõe ¢ã‘Î =~°‰õΩ ¢ã‘ÎÅO^Œ~°∞ â◊HÎ̃ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Å∞.)
'HÍ=∞^• HÍq∞h HÍ=∂ HÍO`å HÍ=∂OQÆ^•~Ú<Ò—
(HÍ=∂MϺ `«O¢`«O)
(HÍ=∞ ã¨∞MÏxflKÕÛk, HÍq∞OK« `«yOk, ÖÏ=}ºO HõÅk, HÍ=∂OQÍÅ#∞ JiÊOKÕk)
=ÚYºOQÍ ‰õΩ=∂i J~Ú# Hõ#º ™êH∆Í`«∞Î ÉèQí =Æ `Õ. JO^Œ∞=Å¡<Õ '‰õΩ=∂s ѨÓ[—‰õΩ
WO`« ¢áê=ÚYºO LOk. '‰õΩ=∂s `«O¢`«O—Ö’, 'ÉÏÖÏ `«O¢`«O— Ö’ Uq∞ ~åã≤ LO^À
K«∂_»O_ç.....
z<åfl#fl––JÜ«∂º, '‰õΩ=∂s `«O„`«O—, 'ÉÏÖÏ `«O„`«O— D ¿Ñˆ~¡ g∞~°∞ =∂\˜–=∂\˜H˜
=e¡™êÎ~°∞ QÍx '=$^•ú`«O¢`«O— ¿Ñ~°∞ XHõ¯™êi ‰õÄ_® g∞ <À\˜ #∞O_ç ~åÖË^Œ∞. ^Õq
JOâ◊O Hˆ =ÅO #= Ü«Ú=`«∞Ö’¡<Õ LO@∞O^•?
JÜ«∞º"å~°∞––^Õq ^蕺#O WÖÏ<Õ KÕ™êÎ~∞° . WOHÍ Uq∞ K≥áêÊ~À K«∂_»O_ç––
'#= `«~°∞} â◊s~å =ÚHõÎ̂Hj ã¨∞Ǩ~å
â◊=ǨÏ$k Ѩ$^äŒ∞ `«∞OQÆãÎ̈#ºÜ«ÚQ͇ =∞<À*Ï˝
J~°∞}Hõ=∞Åã¨O™ê÷ ~°HõÎѨ^•‡ã¨#™ê÷
tâ◊√~°qã¨=∞=¢™êÎ ã≤^Œú HÍ"Õ∞â◊fis ™ê—
(HÍoHÍ Ñ¨Ù~å}O)
(qâßÅ"≥∞ÿ#, Z`≥ÎÂ# ãÎ̈<åÅ∞, =ÚHõÎ ˆHâßÅ∞, JO^Œ"≥∞ÿ# Ǩ~åÅ∞, =∞<ÀǨÏ~° ~°∂ѨO
Hõey, â◊=O ~˘=Ú‡ÃÑ·# ‰õÄ~°∞Û#fl HÍ"Õ∞â◊fii J~Ú# ÉèíQÆ=u ZšѨC_»∞ #= `«~°∞}˜
^ŒÑ¨Ù∞~å}
~åæ™È΄„Ѩ
`«Öáê~åÜ«
ÏѨO ∞}O
57
~°∂ѨOÖ’<Õ LO@∞Ok.) Z¢~° ѨÓÅ∞, Z¢~° =¢™êÎÅ∞ P"≥∞‰õΩ W+ì̈O. JO^Œ∞=Å¡<Õ WÖÏ
J<åfl~°∞––
'<åsO K« ~°HõÎ=ã¨<åO ^Œ$ëêìfi =O^Õ`« ÉèíHÎ̃`«ó—
(‰õÄÖÏ~°=‚ `«O¢`«O)
(Z¢~° =¢™êÎÅ∞ ^èŒiOz# ¢ã‘Îx ™êH∆Í`«∞Î ÉèíQÆ=f ~°∂Ñ≤}˜QÍ ÉèÏqOz ÉèíHÎ̃ ÉèÏ=O`À
=O^Œ#O KÕÜ∂« e.)
z<åfl#fl #qfi WÖÏ J<åfl_»∞––JÜ«∂º, D q+¨Ü∞« O K≥ÑÊ≤ g∞~°∞ =∞Oz Ѩx KÕâß~°∞.
Z¢~° p~°, Z¢~° ~°qHõÖ’ L#fl ¢ã‘Î ZHõ¯_≥·<å HõxÑ≤¿ãÎ P"≥∞ Ѩ@¡ #=^è• ÉèíHÎ̃ (`˘q∞‡k
q^è•Å ÉèíHÎ̃) Hõ#Ѩ~°KåÅ#fl=∂@!
'¢â◊=}O H©~#ΰ O K≥=· 㨇~°}O áê^Œ¿ã=#"£∞
J~°Û#O ѨÓ[#O ^•ã¨ºO ã¨Yº=∂`«‡ x"Õ^#Œ "£∞—
HÍh, WO`«Ö’<Õ JHõ¯_çH˜ P"≥∞ J<Àfl, <å<Àfl =KÕÛ¿ãÎ....?
JÜ«∞º"å~°∞––g∞~°∞ ¢Ñ¨u q+¨Ü«∂hfl #=ÙfiÖÏ@Ö’ H˘\ì̃ Ѩ_Õ™êÎ~°∞. HÍx, ^è•i‡Hõ
q+¨Ü«∂Ö’¡ ѨiǨã¨O `«QÆ^Œ∞.
WÖÏ Jx JÜ«∞º"å~°∞ ÉèíHÎ̃ ѨÓ~°fiHõOQÍ â’¡HõO K«^Œ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞––
'^Œ∞~åæ ^Œ∞ˆ~æu ^Œ∞ˆ~æu ^Œ∞~åæ <å=∞ Ç≤Ï ˆH=Å"£∞
Ü≥∂ [¿Ñ`ü ã¨`«`«O ÉèíHÍκ r=#∞‡HõÎó 㨠=∂#=ó— (=∂~°¯O_ÕÜ∞« ѨÙ~å}O)
(ZšѨC_»∞ ÉèíHÎ̃`À ˆH=ÅO ^Œ∞~°æ <å=∂<Õfl [Ñ≤OKÕ"å_»∞ r=#∞‡‰õΩÎ_»=Ù`å_»∞)
z<åfl#fl––JÜ«∂º, g∞ JÉσ~Ú Jxfl Ѩ#∞Å∞–áê@Å∞ =kÖËã≤ WO\’¡ ‰õÄ~˘Ûx
k#=∞O`å 'J=∂‡, J=∂‡— Jx [Ñ≤ã∂¨ Î LO>Ë g∞ Pq_»‰Ωõ ZÖÏ LO@∞Ok? P"≥∞
ã¨O`À+¨ Ѩ_»∞`«∞O^•, ÖËHõ ZO^Œ∞‰õÄ H˘~°QÍx H˘_»∞‰õΩ ѨÙ\Ïì_»x `«# ^Ò~åƒùQͺxH˜
U_»∞ã¨∞OÎ ^•? XHõ ™ê^è•~°}"≥∞#ÿ `«eÖ¡ ’ LO_ÕO`« q"ÕHOõ ‰õÄ_® [QÆ[#˚ xÖ’ LO_»^•?
JÜ«∞º"å~°∞––P"≥∞ ™ê^è•~°} ¢ã‘Î ZO^Œ∞Hõ=Ù`«∞Ok? P `«Ö¡Ë Jxfl PѨ^ÅŒ #∞O_ç
=∞#Å#∞ ~°H˜∆ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ =∞#O P"≥∞#∞ ¢áêi÷™êÎO.
'ÉèíÜÕ∞Éèíºó¢™êÎÇ≤Ï <À ^Õq ^Œ∞ˆ~æ ^Õq #"≥∂-ã¨∞Î`Õ—
(^Œ∞~åæ ã¨ÑÎ̈â◊u)
(F ^Õg! =∞=Ú‡Å#∞ Jxfl ÉèíÜ«∂Å#∞O_ç HÍáê_»∞. h‰õΩ #=∞㨯iã¨∞Î<åfl#∞.)
z<åfl#fl––JÜ«∂º, =∂`ån<£ J<Õ XHõ JÉσ~Ú LO_Õ"å_»∞. "å_»∞ ÃÑ^ŒÌ J~Ú#
`«~åfi`« ‰õÄ_® JxflO\˜H© J=∞‡ÃÑ·<Õ P^è•~° Ѩ_Õ"å_»∞. Z=i`À<≥·<å `«QÍ^• =¿ãÎ '=∂
58
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
J=∞‡‰õΩ K≥áêΗ J<Õ"å_»∞. ZHõ¯_≥·<å H˘@∞ìHÀ=_»O [iy`Õ J=∞‡ K≥OQÆ∞Ö’ ^•H˘¯x
'WѨC_»∞ ~°O_ç, g∞ Ѩx K≥áêÎ,— J<Õ"å_»∞. g∞ ÖÏO\˜ ^Œ∞~åæ=∂`« Éèí‰õΩÎÅO`å <å‰õΩ P
=∂`ån<£ ÖψQ HõxÑ≤™êÎ~°∞!
JÜ«∞º"å~°∞––"Õ∞=Ú [QÆ[˚#x Ñ≤Å¡Å"Õ∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––JÜ«∂º, z#flѨC_»∞ `«e¡ áêÅ`À áÈ+¨} Åaèã∞¨ OÎ k. JÖÏ Jx rq`åO`«O
=∞#O ãÎ̈#áê#O KÕ¿ã tâ◊√=ÙÖÏ¡QÍ ÉÏ~°™êÅ áêÖË `åQÆ∞`«∂ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï=∂?
z<åfl#fl =∂@Å∞ Ѩ \ ˜ ì O K« ∞ HÀ‰õ Ω O_® JÜ« ∞ º"å~° ∞ =∞m§ 㨠∞ Î u KÕ Ü « ∞ _» O
P~°OaèOKå_»∞––
'â◊¥eh =¢l}© Ѷ¨∞’~å QÆkh K«¢H˜}© `«^ä•
â◊Odh KåÑ≤h ÉÏ}Ï Éè∞í â◊√O_ô ѨiѶ∂¨ Ü«Ú^è•
â◊¥ÖË# áêÇ≤Ï <À ^Õq áêÇ≤Ï Y_Õ#æ KåOaˆH
(^Œ∞~åæ ™È΢`«O)
Ѷ∞¨ O\Ïã¨fi<Õ# #ó áêÇ≤Ï KåѨ*Ϻxã¨fi<Õ# K«—
z<åfl#fl WHõ LO_»|@ìÖHË õ áÈÜ«∂_»∞. z~°∞#=Ùfi #qfi WÖÏ J<åfl_»∞––JÜ«∂º,
â◊¥ÅO, =¢[O, QÆ^Œ, K«¢HõO, ^èŒ#∞ã¨∞û, ÉÏ}ÏÅ∞, Y_»æO, Jxfl J¢ãÎ̈–â◊¢™êÎÅ∞ g∞~°∞ ^Õq
KÕuHˆ WKÕÛã≤, 'h â◊¥ÅO, Y_»Oæ , Ѷ∞¨ O\Ïã¨fi#O, qO\˜<åi ã¨fi#O`À =∞=Ú‡Å#∞ HÍáê_»∞
^Õg!— Jx "Õ_∞» ‰õΩO\Ï~°∞. WHõ g∞ KÕuÖ’ U=ÚOK«∞‰õΩO\Ï~°∞? QÍAÖÏ?
=∞~À "≥·Ñ¨Ù JÜ«∞º"åi áê~åÜ«∞}O #_»∞ã¨∂Î<Õ LOk––
'ãÎ̈<Ò ~°̂H∆`ü =∞Ǩ^Õg =∞#óâ’Hõq<åth
<åcèO K« HÍq∞h ~°̂H∆`ü QÆ∞ǨϺO QÆ∞¿ÇϺâ◊fis `«^ä•
~À=∞‰õÄ¿Ñ+¨µ H“=∂s `«fiK«O "åwâ◊fis `«^•ä
(^Œ∞~åæHõ=K« ™È΢`«O)
â◊√¢HõO ÉèíQÆ=f ~°̂H∆`ü *Ï#∞h qO^茺"åã≤h—
z<åfl#fl QÆ\Qì̃ Í #qfi WÖÏ J<åfl_»∞––JÜ«∂º, g∞~°∞ =∞Oz Hõ=K«"Õ∞ `«Ü«∂~°∞
KÕã∞¨ ‰õΩ<åflˆ~! JOQÆ–¢Ñ¨`º« OQÍÅ#∞ ~°HO∆˜ KÕ ÉÏ^躌 `« ^Õg [<åxH˜ JѨÊyOKå~°∞. XH˘¯Hõ¯iH˜
XH˘¯Hõ¯ JOQÍxfl ~°HO∆˜ KÕ ÉÏ^躌 `« JO@QÆ\Ïì~∞° . ãÎ̈<åÅ∞ â’Hõq<åtx =∞Ǩ^ÕqH˜, <åaè
HÍq∞xH˜. QÆ∞¿ÇϺâ◊fii QÆ∞ǨºOQÍxfl ~°H¿∆˜ ãÎ, ‰õΩ=∂i ~À=∂=ox ~°Hã∆˜ ∞¨ OÎ k, K«~å‡xfl "åwâ◊fii
~°H˜∆ã¨∞ÎOk. "≥∂HÍà◊√§ qO^茺"åã≤x ã¨O~°Hõ∆}Ö’ LO>Ë, ^è•`«∞=Ù ÉèíQÆ=u ã¨O~°Hõ∆}Ö’
LO@∞Ok. g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞ =∞Ǩ`å‡! g∞ÖÏO\˜ ¢Ãã·}∞_»∞ (P_»Oy) Éèí∂q∞ ÃÑ·#
ZHõ¯_® LO_»_∞» .
<Õ#_çQÍ#∞––J~Ú`Õ z<åfl<åfl, â◊HÎ̃ ѨÓ[ ÃÑ·# g∞‰õΩ #=∞‡HõO ÖË^•?
^ŒÑ¨Ù∞~å}
~åæ™È΄„Ѩ
`«Öáê~åÜ«
ÏѨO ∞}O
59
z<åfl#fl––Jˆ~ JÉσ~¸, Jã¨Öˇ·# â◊H˜Î ѨÓ[ =∞#O ZHõ¯_» KÕã¨∞Î<åflO?
PHÍâ◊–áê`åàÏÅ#∞ =â◊O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl ^ÕâßÖË x[OQÍ â◊HÑÎ̃ Ó¨ [ KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. =∞#O Hˆ =ÅO
<å@HõO P_»∞`«∞<åflO. =∞\ì̃`À =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°=∞~°Ìxx `«Ü«∂~°∞ KÕã≤, ^≥·`«∞ºÅ "≥^Œ∞~°∞
ÉÁ=∞‡Å#∞ `«QÅÆ Éˇ\.ì˜ HÍh x["≥∞#ÿ g~°∞Å∞ =∞\˜ì ã≤OǨÅ`À P_»∞HÀ~°∞. #H˜b ~åHõã∆ ∞¨ Å#∞
K«OѨ~°∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Uk U"≥∞<ÿ å, ^Œ∞~åæ^qÕ =∞#^Õ Hõ^•! =∞#O J<åkHÍÅO #∞O_ç
P"≥∞#∞ P~åkèã¨∂Î =ã¨∞Î<åflO.
z<åfl#fl––J^Õ á⁄~°áê@∞. ^Œ∞~°æ, ÅH˜∆‡, ã¨~°ã¨fiu, Z=i áÈ+¨}#∂ JOwHõiOK«~°∞.
QÆ∞_çÖ’ `«Å∞ѨÙÅ∞ =¸ã≤, ^èŒ∂Ѩ, nѨ <≥·"Õ^•ºÅ Pâ◊ K«∂Ñ≤Oz "åix Z=~°∂ =â◊OÖ’
LOK«∞HÀÖË~°∞. ^Œ∞~°æ, ÅH˜∆‡, ã¨~°ã¨fiu, =ÚQÆ∞æ~°∂ WѨC_»∞ Ѩ_»=∞\˜ ^ÕâßʼnõΩ "≥o§áÈÜ«∂~°∞.
Z=Ô~·`Õ "åà◊§ x~°O`«~° ™ê^èŒ#Ö’ b#"≥∞ÿ L<åfl~À, "åà◊§#∞ =^ŒeÃÑ\˜ì =∞# =^ŒÌ
ZO^Œ∞‰õΩO\Ï~°∞? JO^Œ∞=Å¡<Õ ã≤O^èŒ∂~°=Ú, =¢™êÎÅ∞, =∞Ǩ¢Ñ¨™ê^ŒO, g\˜ Pâ◊Å∞ Zxfl
K«∂Ñ≤Oz<å "åà◊√§ =∞# "≥·Ñ¨Ù K«∂_»_»O ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞‰õΩ K«∂™êÎ~°∞? Ѩ~°=∞ ™ê^èŒ∞"≥·#
"Õ∞HõÑ≤Å¡ ÃÑ·# Ѩ~å¢Hõ=∞O K«∂Ѩ_»OÖ’<Õ Z=i g~°`«fi=∞O`å =Úyã≤áÈ`«∞O^À, "åà◊§#∞
ã≤OǨÏ"åÇ≤Ïx ZO^Œ∞‰õΩ Ѩ~å=∞i≈ã¨∞OÎ k? '<åÜ«∞ =∂`å‡ |ÅÇ‘Ï<Õ# ÅÉèºí ó!— (|ÅÇ‘Ï#∞xH˜
P`«‡ ÅÉèºí O HÍ^Œ∞)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ˆ~Ѩ٠q[Ü«∞^Œâ◊q∞.
z<åfl#fl––=∞#O ™êkèã∞¨ #Î fl q[Ü«∞O Uq∞\’, Jk =∞#ˆH `≥Å∞ã¨∞. Pñ, K≥áêÊÅO>Ë
q[Ü«∞ (ÉèOí QÆ∞) ¿ã=#O =∂¢`«O `«Ñʨ Hõ KÕÜ∞« QÆÅO! ÉèOí QÆ∞ ¿ã=#O`À Ѩk WO¢kÜ«∂Å∂
tkäÅ"≥∞ÿ#ѨC_»∞ Hõ^•, ^Œâ◊ǨÏ~å (^Œâ◊~å<å_»∞ ~å=}∞x Ѩk`«ÅÅ∞ YO_çOK«_»O) J<Õ
¿Ñ~°∞ ™ê~°÷Hõ=∞ÜÕ∞ºk!
JÜ«∞º"å~°∞––J~Ú`Õ ^Œ∞~åæã¨∞Îu PÑ≤"ÕÜ«∂Å<å, g∞~°<Õk?
z<åfl#fl––HÍ^Œ∞, <Õ#ÖÏ J#_»O ÖË^∞Œ . '^Œ∞~åæH=õ K«O— Ö’ XHõ â’¡HOõ LOk. ^•xfl
=∞#O ZÅ¡ÑC¨ _»∞ *Ï˝ÑH¨ Oõ LOK«∞HÀ"åe.
JÜ«∞º"å~°∞––U â’¡HOõ ?
z<åfl#fl–– 'Ü«∂ ^Õg ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨µ Å*Ï˚~°∂¿Ñ} ã¨Oã≤÷`å
#=∞ãÎ̈Ãã·º #=∞ãÎ̈Ãã·º #=∞ãÎ̈Ãã·º #"≥∂#=∞ó—
(U ^Õq Jxfl ¢áê}∞Ö’¡#∂ Å*˚ ~°∂ѨOÖ’ <≥ÅH˘x LO@∞O\’, P"≥∞‰õΩ #=∞™ê¯~°O!
P"≥∞‰õΩ #=∞™ê¯~°O!! P"≥∞‰õΩ #=∞™ê¯~°O!!!)
k
60
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
^Õ=`«Å∞
qHõ@Hõq z<åfl#fl =∂ KÕ`«∞Ö’¡ [Åáê¢`«Å∞ K«∂ã≤ J_çQÍ_»∞
––WO`«
L^ŒÜ«∂<Õfl
ZHõ¯_çH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞?
<Õ#<åfl#∞––D ~ÀA t=~å¢u Hõ^•. t=ÙxH˜ [ÖÏaè¿è +HõO KÕÜ∞« _®xH˜ áÈ`«∞<åflO.
z<åfl#fl––D á¶êÅ∞æ} =∂ã¨ÑÙ¨ L^ŒÜ∂« #, WO`« K«Åx¡ QÍe gã¨∂Î LO_»QÍ
t=Ùx t~°ã∞¨ û ÃÑ·# hà◊√§ áÈÜ«∞_®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å~å? g∞‰õΩ Uq∞ JѨHÍ~°O KÕâß_»x
PÜ«∞#ÃÑ·H˜ ^ŒO_≥uÎ áÈ`«∞<åfl~°∞?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ZѨC_»∂ Ǩ㨺=∂_»∞`«∂<Õ LO\Ï~°∞!
z<åfl#fl––Ǩ™êºxHõ#_»O ÖË^∞Œ . t=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∂<å j`« g~°∞º_»∞. (K«Å^¡ #Œ O HõeyOKÕ
QÆ∞}O HõÅ"å_»∞) PÜ«∞# ÃÑ·# hà◊√§ áÈÜ«∞=Åã≤# Ѩ<Õ=ÚOk? ^•xH˜ |^Œ∞Å∞ P
K≥O|∞ hà◊√§ D ѨÙn<å "≥ÚHõ¯‰õΩ áÈÜ«∞_»O ZO`À "Õ∞Å∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ ^Õ=`«ÅÃÑ·# ÉèíHÎ̃ ÖË^•?
z<åfl#fl––J~Ú`Õ, H˘OK≥O WÖÏ ‰õÄ~ÀÛ, h QÆ∞OѨ٠ZÖÏQÆ∂ "≥à√◊ `«∞Ok Hõ^•,
h=Ù PÅ㨺OQÍ JHõ¯_» KÕi`Õ #+¨ìO U=ÚOk? Pñ, ^Õ=`«Å QÆ∞iOz h=Ù Uq∞\˜
J_çQÍ=Ù?
<Õ#∞––J^Õ, "åà◊§ÃÑ·# g∞‰õΩ ÉèíHÎ̃ LO_®e Hõ^•, Jx.
z<åfl#fl––HÍh, ѨÙ~å}ÏÅ#∞ QÆ#Hõ ¢Ñ¨=∂}OQÍ fã¨∞‰õΩO>Ë "åà◊§ÃÑ·# Z=iÔH<· å
ÉèíHÎ̃ Z\Ï¡ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? JO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å #_»=_çHõ QÆ∞iOz <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. XH˘¯Hõ¯i
QÆ∞@∞ì |Ü«∞@ ÃÑ@ì=∞O\Ï"å, K≥ѨC. <å‰õΩ =∂¢`«O HÍ=Ú‰õΩ_»∞, HõѨ\˜, Ñ≤iH˜, =º~°∞÷_»∞,
„‰õÄ~°∞_»∞ HÍx ^Õ=Ù_»∞ XHõ¯~°∞ ‰õÄ_® HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. ^≥·`«∞ºÅ∞ |ÅO`À ÔQeKÕ"å~°∞,
^Õ=`«Å∞ "≥∂ã¨O`À ÔQeKÕ"å~°∞. <å ^Œ$+≤ìÖ’ ^Õ=`«Å∞ ~åHõ∆ã¨∞ÅHõO>Ë Ç‘Ï#∞Å∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ¢Ñ¨u q+¨Ü«∞OÖ’ q_»∂¤~°OQÍ<Õ =∂\Ï¡_»∞`åˆ~q∞\˜?
^ÕѨÙ=~å}
`«Å∞„ѨÖÏѨO
61
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ ^Õ"åã¨∞~° ã¨O„QÍ=∞O QÆ∞iOz K«^Œ∞=Ù. Jã¨∞~°∞Å∞ ^ŒO_≥uÎ
"≥o§#ѨC_»O`å ^Õ=QÆ}ÏÅ∞ '¢`åÇ≤Ï–¢`åÇ≤Ï— (~°H˜∆OK«∞ – ~°H˜∆OK«∞) Jx áêiáÈÜÕ∞"å~°∞.
¢|Ǩχ =^ŒÌ #∞O_ç q+¨µ‚=Ù =^ŒÌ‰õΩ, JHõ¯_ç #∞O_ç t=Ùx =^ŒÌ‰õΩ! PÜ«∞#`À ‰õÄ_® Ѩx
ã¨=∞‰õÄ~°#ѨC_»∞ ~°H˜∆OK«=∞x ^Œ∞~°æ#∞ "Õ_»∞‰õΩ<Õ"å~°∞. D Ñ≤iH˜`«#O K«∂¿ã
=∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞_»∞ z"å@∞¡ ÃÑ\Ïì_»∞––
'ǨÏ`åfi `åfiO xǨÏxëêºq∞ ^Õ"å<£ HõÑ@
¨ =∞O_ç`å<£
ÜÕ∞ <åsO ѨÙ~°`«ó Hõ$`åfi *Ë`«∞q∞K«ÛùOu =∂O â◊~îåó— (^Õg ÉèÏQÆ=`«O 5/18)
(XHõ ¢ã‘xÎ =ÚO^Œ∞OK«∞H˘x HõÑ@
¨ O`À ##∞fl [~ÚOKåÅ#∞‰õΩ<Õ â◊~∞°î Öˇ#· ^Õ=`«Å#∞
Ü«Ú^ŒúOÖ’ K«OÑ≤ <ÕÅÃÑ·# ѨiKÕ™êÎ#∞) HÍx, ^Õ=`«Å‰õΩ ã≤ÔQæHõ¯_çk? ^Õq ^Œ∞~°æ#∞
=ÚO^Œ∞Oz P"≥∞ ÃÑ·@ K≥~Q° ∞Æ Kå@∞# ^•‰õΩ¯<Õ"å~°∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ ^Õ=`«Å HõO>Ë ^Õq |Å=O`«∞~åÖÏ?
z<åfl#fl––ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. q+¨µ‚ K«`«∞~°∞ƒùA_≥·`Õ ^Œ∞~°æ J+ì̈Éèí∞[. t=Ù_»∞ Z^Œ∞ÌÃÑ·#
¢Ñ¨Ü«∂}O KÕ¿ãÎ ^Œ∞~°æ ã≤OǨÏO ÃÑ·# ã¨"ås KÕã¨∞ÎOk. â◊HÎ̃ ÖˉõΩO_® t=Ù_»∞ ˆH=ÅO â◊=OQÍ<Õ
LO_ç áÈ`å_»∞! ^Õq `«# â◊s~°O =∞H˜e q_çÑO≤ z qã≤~ˆ ¿ãÎ Jk ‰õÄ_® ^Õ=`«Ö’¡ HõÅ=~°O
ÖË=n¿ãk. JO^Œ∞=Å¡<Õ F@q∞ Z^Œ∞~Ô #· ѨC_»O`å ~°HO∆˜ K«=∞x ^ÕqH˜ "≥Ú~° ÃÑ@∞ìH˘<Õ"å~°∞–
'¢uѨÙ~°ã¨º =∞ǨÜ«Ú^Õú ã¨~°^äÕ Ñ¨u`Õ t"Õ
Ü«∂O `«∞+ì̈=Ùó ã¨∞~åó 㨈~fi `åO ^Œ∞~åæO „Ѩ}=∂=∞ºÇ¨Ï"£∞— (¢|Ǩχ"≥·=~°ÎO)
(„uѨÙ~åã¨∞~°∞x`À [iy# =∞ǨÜ«Ú^ŒOú Ö’ t=Ù_»∞ ~°^OŒä `À ã¨Ç¨ Ѩ_áç È~Ú#ѨC_»∞
~°H˜∆OK«=∞x ^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ Z=ix "Õ_»∞‰õΩ<åfl~À, P ^Œ∞~°æ‰õΩ <Õ#∞ "≥Ú‰õΩ¯`å#∞.)
<Õ#∞––Wk =∂¢`«O ã≤QÆ∞æѨ_»=Åã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞.
z<åfl#fl––JÉσ~¸, ^Õ=`«Å‰õΩ ã≤QÆ∞æ J<Õk LO_ç LO>Ë q+¨Hõ#º KÕ`« "≥∂ã¨O`À
^≥`
· ∞« ºÅ‰õΩ q+¨q∞Ñ≤ÊOKÕ"å~å? ã¨=Ú¢^Œ =∞^ä#Œ OÖ’ J=∞$`«O "≥Å∞=_ç#ѨC_»∞ `å=Ú
Jk `åy, ^≥`
· ∞« ºÅ Z^Œ∞@ q+¨O LOKÕ"å~å? WO`«‰Ωõ q∞Oz J<åºÜ«∞O U=ÚO@∞Ok?
D ^Õ=`«Å∞ ZO`« ™êfi~å÷O^èŒ∞ÅO>Ë, ^Œnèz =∞ǨÏi¬x PÜ«∞# "≥<≥fl=ÚˆH J_çy
fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞! ™êfi~°O÷ =Å¡ `å"Õ∞q∞ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl=∞<Õ PÖ’K«<Õ "åiH˜ ~åÖË^∞Œ . P "≥<fl≥ =ÚˆH
=¢*ÏÜ«Ú^èOŒ J~ÚOk. JÖÏO\˜ "å~°∞#fl KÀ@ Ñ≤_∞» QÆ∞Ѩ_®e!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ XHõ "≥·Ñ¨Ù#∞OKÕ PÖ’zOz x~°‚Ü«∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ^Õ=`«Å∞
ZÖÏO\˜ Q˘Ñ¨Ê Ѩ#∞Å∞ KÕâß~À, Jk ‰õÄ_® K«∂_»O_ç.
62
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––"åà◊√§ ZÖÏO\˜ Ѩ#∞Å∞ KÕâß~°O>Ë "å\˜x `«ÅK«∞HÀ=_»O ‰õÄ_® =∞Ozk
HÍ^Œ∞. ^Õ=~åA WO¢^Œ∞_»∞ KÕã#≤ áêáêxH˜ Q“`«=Úx âßѨO =Å¡ ^Õ=`«Å ã¨ÉÖíè ’ PÜ«∞#
=à◊§O`å ÉèQí ÍÅ`À xO_çáÈ~ÚOk!
'Q“`«=∞™êºaèâß¿Ñ# ÉèíQÍOQÆó ã¨∞~°ã¨Oã¨k—
WO¢^Œ∞_»∞ ZÖÏO\˜ ^Œ∞+¨µì_»O>Ë Z=Ô~·<å `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞Î#fl@∞¡ `≥eÜ«∞QÍ<Õ PÜ«∞#
WO¢^•ã¨#O H˜O^Œ∞g∞^Œ∞ÅÜÕ∞ºk. ZHõ¯_≥<· å Ü«∞[˝–Ü«∂QÍÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∂ LO>Ë JHõ¯_»
~ÀHõ\˜ |O\˜ =~°¬^è•~°Å∞ ‰õΩiÑ≤OKÕ"å_»∞.
<Õ#∞––JÖÏO@ѨC_»∞ PÜ«∞# g~°∞_≥ÖÏ JÜ«∂º_»∞?
z<åfl#fl––ZÖÏO\˜ g~°∞_»O>Ë J`«}˜‚ "Õ∞Ѷ¨∞<å^äŒ∞_»∞ `åà◊§`À Hõ\ì̃ Ѩ_Õâß_»∞! Jˆ~
Jcƒ, ~å¢uO|=à◊√§ J=∞~å=uÖ’ Ѩ_ç LO_ç JѨû~°ã¨Å`À Éè’QÆqÖÏ™êÅÖ’ b#"≥∞ÿ
LO_Õ"å_»∞ Ü«Ú^ŒOú Ö’ ZHõ¯_» xÅ∞™êÎ_∞» ? JO^Œ∞=Å¡<Õ Ñ¨Ù~å}OÖ’ WO¢^Œ∞}˜‚ JO`«QÍ
xOkOK«_O» [iyOk–
'ÅH©∆‡ã¨=∞ â◊pÉèí~åΠѨ~°¢ã‘Î Ö’Å∞Ѩó ã¨^•—
(¢|Ǩχ"≥·=~°ÎO)
(ÅH˜‡∆ ÖÏO\˜ â◊p^ÕqH˜ Éè~í ΰ J~Ú‰õÄ_® ZÅ¡ÑC¨ _»∞ Ѩ~¢° ã‘ÖÎ ’Å∞_≥· LO\Ï_»∞.) PÜ«∞#‰õΩ
~ÀE H˘`«Î–H˘`«Î Ü«Ú=`«∞Å∞ HÍ"åe!
'#"åº #"åº Ü«Ú=`«Ü∂≥ Éè=í Ou =∞ǨÏ^Õ"Ì å<å"£∞— (|∞∞ˆQfi^ŒO 30/55/16)
"åiÖ’ ˆ~Ü«∞O|=à◊√§ ˆ~`«ã¨∞û ~åÅÛ_»"Õ∞ PÜ«∞# Ѩx.
'`åã¨∞ ˆ~`«ó ¢áêã≤OK«`ü—
(â◊`«Ñ¨^äŒ"£∞ 2/1/1/5)
<Õ # ∞ ––K« ∂ _» O _ç , 㨠∂ ~° ∞ º_» ∞ , K« O ¢^Œ ∞ _» ∞ `« = ∞ Ѩ Ù }º ¢Ñ¨ ` åѨ O `À ZÖÏ
"≥eyáÈ`«∞<åfl~À!
z<åfl#fl––W^ŒÌiÖ’ Z=~°∂ x+¨¯à◊OHõOQÍ ÖË~°∞. ã¨∂~°∞º_»∞ ZÖÏO\˜ ѨÙ}Ϻ`«∞‡_À
L+¨‰Ωõ , ‰õΩOuH˜ `≥Å∞ã¨∞. ZO`«\˜ ¢Ñ¨`åѨ=O`«∞_»O>Ë, ™êi™êiH˜ Hˆ `«∞ PÜ«∞#∞fl q∞OˆQã¨∂Î
LO\Ï_»∞. JO^Œ∞=Å¡ LzÛù+¨µì_»∞, ZOye J~Ú#"å_»∞, JO^Œ∞=Å¡<Õ *’ºu+¨ºOÖ’
DÜ«∞##∞ áêѨ¢QÆÇϨ =∞O\Ï~°∞. JÖÏO@ѨC_»∞ QÍÜ«∞¢f =∞O¢`«OÖ’ `Õ[ã¨∞û ZHõ¯_ç
#∞O_ç =ã¨∞OÎ k? JO^Œ∞KÕ`<« Õ 'kèÜ∂≥ Ü≥∂#ó ¢Ñ¨KÀ^ŒÜ∂« `ü— (=∂ |∞kúH˜ L^•`«Î"≥∞ÿ#
„¿Ñ~°} HõeyOK«∞) Jx Zxfl™ê~°∞¡ [Ñ≤Oz<å Ug∞ Ѷ¨e`«O LO_»^Œ∞. 'ã¨q`«— (ã¨∂~°∞º_»∞)
Ü≥ÚHõ¯ QÆ∞}Ïxfl =∞#O XˆH J~°O÷ Ö’ ¢QÆÇÏ≤ OKåO. '¢Ñ¨ãq¨ `«— Ѩxx "ÕQOÆ QÍ KÕ¿ã™êÎ_∞» ,
^ÕѨÙ=~å}
`«Å∞„ѨÖÏѨO
63
J<Õ J~°÷OÖ’. JO>Ë PÜ«∞# `À_®Ê@∞ ÖˉõΩO_® Éèí∂q∞ÃÑ·# ^Õx „Ѩã¨==¸ [~°QÆ^Œ∞,
Un L`«ÊuÎ HÍ^Œ∞ Jx. WHõ K«O¢^Œ∞_»O\Ï"å, PÜ«∞# KÕã≤# x~åfiHõO =Å¡ PÜ«∞#
=ÚYOÃÑ·# =∞ã≤ WѨÊ\˜H© `˘Åy áÈÖË^Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù ÉèÏ~°º Jx ‰õÄ_® PÖ’zOK« ÖË^Œ∞!
D HõàO◊ HõO 'Ü«∂=K«ÛO¢^Œ k"åHõ~“— (ã¨∂~°∞º_»∞, K«O¢^Œ∞_»∞ L#flO`« ^•HÍ) =∂ã≤áÈ^Œ∞.
JO^Œ∞=Å¡<Õ PÜ«∞#‰õΩ HõÜ
∆ ∞« ~ÀQÆO Ѩ@∞ì‰Ωõ Ok! JÖÏO\˜ =∞Ǩ áêáêxH˜ QÆe`« ‰õΩ+¨µ~ª ÀQÆO
~å"åe!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ^Õ=`«Å∞ JAÅ∞, ([#‡ÖËx"å~°∞) Jq<åâ◊√Å∞ (<åâ◊=Ú ÖËx
"å~°∞) Hõ^•!
z<åfl#fl––J=Ù#∞. 'J[— JO>Ë "Õ∞Hõ. HÍ|\ì̃ "åà◊√§ x[OQÍ "Õ∞HõÖË. 'Jq— JO>Ë
á⁄>ËìÅ∞. ^Õ=`«Å∞ xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ ^•xfl <åâ◊#O KÕ¿ã"åˆ~ (Jq<åâ◊√ÖË!).
'Jâ◊fiO <≥·= QÆ[O <≥·= "庢Ѷ¨∞O <≥·= K« <≥·= K«
J*ÏѨ٢`«O |eO ^Œ^•º`ü, ^≥·"À ^Œ∞~°ƒÅ Ѷ¨∂`«Hõó—
(QÆ∞„~åxfl QÍh, U#∞QÆ∞#∞ QÍh, ѨÙex QÍh Z=~°∂ ZѨC_»∂ |e W=fi~°∞. "Õ∞HõÑÅ≤ <¡ Õ
|e W™êÎ~°∞. ^Õ=`«Å∞ |ÅÇ‘Ï#∞Å<Õ |e fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, z#fl – z#fl ^Õ=`«Å#∞ =kÖËÜ∞« O_ç. ¢|Ǩχ, q+¨µ,‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞,
gà◊√§ ÃÑ^ŒÌ ^Õ=`«Å∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ D ÃÑ^ŒÌ "åà◊§ QÆ∞iOz ‰õÄ_® q#∞ =∞i. ¢|Ǩχ =∞\ì̃
=Ú^ÕÌ J#∞HÀ. <åÅ∞QÆ∞ =ÚMÏÅ∞ LO>Ë =∂¢`«O U=∞=Ù`«∞Ok? U<å_»∂ U Ѩh <≥~"° iÕ Û#
áêáê# áÈÖË^Œ∞. ZѨC_≥ѨC_≥·`Õ ^Õ=`«Å∞ ã¨Ç¨Ü«∞O Ji÷ã¨∂Î PÜ«∞# ^ŒQÆæiH˜ "≥àϧ~À,
JѨC_»Ñ¨C_»O`å 'q+¨µ‚=Ù ^ŒQÆæiH˜ á⁄O_ç— J<Õ"å_»∞. JO>Ë <å‰õΩ Ug∞ KÕ`«HÍ^Œ∞ Jx.
`å<Õ"≥∂ |∞^Œ∞úx ÖÏQÍ Ñ¨^•‡ã¨#O "Õã¨∞H˘x ‰õÄ~˘Ûx LO\Ï_»∞! WÖÏO\˜ "≥Ú^Œ∞Ì ^Õ=Ù_»∞
=∞Ô~=~°∂ ÖË~°∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ã¨$+≤ìH˜ Pk =¸Å"≥∞ÿ#"å}˜‚ g∞iÖÏ JO\ψ~O!
z<åfl#fl––Pk =¸ÅO ZÖÏ JÜ«∂º_»∞? PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ q+¨µ‚ <åaè #∞Oz
"≥Å∞=_®¤_∞» . WHõ ã¨$+≤ì QÆ∞iOz Uq∞ K≥áêÎ=Ù? ã¨`º« Ü«ÚQÆOÖ’ ѨÙ\˜ì ‰õÄ_® PÜ«∞# ZÖÏO\˜
‰õΩHõ$`«ºO KÕâß_À, JÖÏO\˜k HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ‰õÄ_® |Ǩïâß Z=~°∂ KÕÜ∞« ~°∞. <åÅ∞QÆ∞
"Õ^•Å Hõ~ΰ J~Ú ‰õÄ_® `«# ™⁄O`« ‰õÄ`«∞i "≥O@ Ѩ_®¤_∞» ! ¿Ñ~°∞‰õΩ 'JA_»∞— ([#‡ÖËx
"å_»∞) HÍx KÕã≤# Ѩx ZÖÏO\˜k! JO^Œ∞=Å¡<Õ 'J[— Ѩ^•xH˜ "Õ∞Hõ J<Õ J~°÷O ‰õÄ_®
=zÛOk. ^Õhfl =^ŒeÃÑ@ì‰Ωõ O_® Jhfl ux HÍ*Ë¿ã "Õ∞Hõ ÖÏO\˜ D ¢Ñ¨=$uÎ =Å¡<Õ PÜ«∞#∞fl
64
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨÓlOK«^ŒQÆx "å_»∞QÍ K≥áêÎ~°∞. JO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å ѨÓ[ ѨÓiÎ J~Ú# `«~°∞"å`« JHõ∆`«Å∞
q∞ye`Õ, J"Õ PÜ«∞# ¿Ñ~°∞`À K«Å∞¡`å~°∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, JO^ŒiHõO>Ë ÃÑ^ŒÌ"å_»∞ q+¨µ‚=Ù Hõ^•!
z<åfl#fl––q+¨µ‚"å? PÜ«∞# ÖÏO\˜ =∂Ü«∂q ÖË_»∞. XHõKÀ@ "≥∂ǨÏ# ~°∂ѨO
^èŒiOz ¢ã‘ÎÅ#∞ "≥∂Ç≤ÏOѨ KÕ™êÎ_»∞, =∞~À KÀ@ "≥∂Ç≤Ïh ~°∂ѨO ^èŒiOz ѨÙ~°∞+¨µÅ#∞
P#O^Œ Ѩ~∞° ™êÎ_∞» . =∞^è∞Œ –ÔH@
· Éè∞í Å#∞, ã¨∞O^ÀѨã∞¨ O^Œ∞Å#∞ JO^Œih "≥∂ã¨yOKÕ K«Oáê_»∞.
*ÅO^è~Œ ∞° x ÉèÏ~°º |$O^•`À ZÖÏO\˜ @Hõ¯i `«#O KÕâß_»O>Ë D @Hõ¯i q^Œº#∞
H˘`«Î™ê÷~ÚˆH fã¨∞ÔHàÏ¡_»∞. WÖÏO\˜ @Hõ¯i =∞~˘Hõ_»∞ ÖË_»∞.
<Õ#∞––HÍx, J=`å~åÖˇuÎ ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜ Ѩ#∞Å∞ KÕâß_À Jk g∞~°∞ K«∂_»~å?
¨ O, "≥∂ã¨O,
=Hõ¯ `«~∞° QÆ∞`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~, Jxfl Ѩ#∞Å∂ JÖÏO\˜".Õ HõÑ@
™êfi~°O÷ `À ‰õÄ_ç# Ѩ#∞Å∞. |e K«¢Hõ=iÎ q+¨Ü∞« OÖ’ ZÖÏO\˜ =∂Ü≥∂áêÜ«∞O KÕâß_À
K«∂_»∞––áêѨO, PÜ«∞# |e J~ÚáÈÜ«∂_»∞! PÜ«∞# WzÛ# |e =¸ÅOQÍ<Õ '|e^•#O—
J<Õ Ñ¨^OŒ =zÛ LO@∞O^Œx <åHõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. '|e=^£ ^•#O |e^•#O!— (|e ÖÏO\˜
^•#"Õ∞, |e^•#O) XHõKÀ@ `«O¢_ç–H˘_»∞‰õΩÅ =∞^茺 [QÆ_»O ÃÑ_»`å_»∞, =∞~ÀKÀ@
J#fl^Œ=ڇŠ=∞^茺 "≥·~°O ã¨$+≤ì™êÎ_»∞! =∞~À KÀ@ ÉèÏ~°º Éèí~°Î #∞O_ç "Õ~°ÜÕ∞@∞¡ KÕ™êÎ_»∞.
Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx`À "≥·~°O, ¢Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x Ѩ@¡ ¢¿Ñ=∞! ~å=}∞xfl K«OѨ_»O, qcè+¨}∞xH˜ ~å[ºO
W=fi_»O! ~å^èŒ`À ~åã¨bÅ, P"≥∞ Éèí~°Î`À 'ǨÏÖ’— ‰õÄ_® ÖË^Œ∞!
∆õ ZÖÏ KÕâß_À
<Õ#∞––z<åfl<åfl, PÜ«∞# ã¨iQÍæ >ÿ̌=ÚÖ’ ¢^ÒѨk =∂# ã¨O~°H}
K«∂âß~å?
qx z~°∞#=Ùfi`À z<åfl#fl WÖÏ J<åfl_»∞––Jˆ~ JÉσ~¸, Ü«∞=Ú# X_»∞¤#
^˘OyeOz# QÀÑ≤HÅõ p~°ÖË fã¨∞HÔ o§ ¢^ÒѨk =ÚO^Œ∞ ‰õΩÑ¨Ê áÈã≤ LO\Ï_»x <åHõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
™êfi~°÷O L#flO`« =~°‰õΩ |$O^•=# qǨiQÍ L<åfl_»∞. Ѩx <≥~°"Õi# `«~°∞"å`« ^•fi~°Hõ
"≥·Ñ¨Ù ^•i f™ê_»∞. `«~°∞"å`« ~å^èŒ U"≥∞ÿáÈ`Õ PÜ«∞#ˆHO? ZO^Œ∞‰õΩ Ѩ\ì̃OK«∞‰õΩO\Ï_»∞?
áêѨO P"≥∞‰õΩ XHõ L`«~Î O° =ÚHõ¯ ‰õÄ_® ~åÜ«∞ÖË^∞Œ . JO`« "≥#fl uxÑ≤Oz ÃÑOz#
Ü«∞â’^Œ‰õΩ =∞@∞‰õΩ Uq∞ X~°QÆɡ\Ïì_»∞? PÜ«∞# Z=i"å_»∂ HÍ^Œ<Õ q+¨Ü«∞O `≥Å∞ã¨∞HÀ.
ˆH=ÅO ™êfi~°÷„Ñ≤Ü«Ú_»∞! `«# ™êfi~°÷O <≥~°"Õ~°∞ÛH˘<ÕO^Œ∞‰õΩ KÕѨ, `åÉËÅ∞, ѨOk, Zxfl
"ÕëêÅ∞ "ÕÜ«∞ÖË^Œ∞? WÖÏO\˜ ѨQÆ\˜ "Õ+¨QÍ_»∞ ZHõ¯_≥·<å ^˘~°∞‰õΩ`å_®? D xq∞+¨OÖ’
#~°ã≤OǨïx ~°∂ѨO ^èŒi¿ãÎ, =∞~À xq∞+¨OÖ’ |∞^Œú^Õ=Ùx ~°∂ѨO ^èŒi™êÎ_»∞. ~å=Ú_≥·
^èŒ#∞ã¨∞û q~°∞™êÎ_»∞, Ѩ~°â◊√~å=Ú_≥· Q˘_»¤e`À #~°∞‰õΩ`å_»∞! XHõ™êi |∞^Œ∞úx ~°∂ѨOÖ’
^ÕѨÙ=~å}
`«Å∞„ѨÖÏѨO
65
ÉèÏ~°º#∞ WO\’¡ =^ŒeÃÑ\ì̃ J_»q ^•i Ѩ_`
» å_»∞, =∞~À™êi ~å=Úx ~°∂ѨOÖ’ `å#∞
WO\’¡ LO_ç ÉèÏ~°º#∞ J_»q ^•i Ѩ\™ì˜ êÎ_∞» .WÖÏO\˜ qz¢`«"∞≥ #ÿ Ѩ#∞Ö’¡<Õ PÜ«∞# =∞#ã¨∞
ÅQÆfl=∞ø`«∞Ok. XHõ J=`å~°OÖ’ `«e¡ `«Å #~°∞‰õΩ`å_»∞, =∞~À J=`å~°OÖ’ =∂=∞#∞
H˜Ok‰õΩ `Àã≤ K«O¿Ñ™êÎ_∞» . WHõ Hõe¯ J=`å~°OÖ’ Uq∞ KÕÜ∞« #∞<åfl_À =∞i!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, W^ŒO`å ÉèQí =Æ O`«∞x bÅ Hõ^•!
z<åfl#fl––x["Õ∞, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ P_»∞‰õΩO\Ï_»∞. PÜ«∞# ÃÑ·# QÍi¤Ü«∞<£ Z=~°∂
ÖË~∞° Hõ^•! =∞#ã¨∞‰õΩ Uk `À¿ãÎ Jk KÕã∂¨ Î LO\Ï_»∞. D #_»`« ZѨC_≥<· å =∂#∞‰õΩO\Ï_®?
XHõ~H° Oõ QÍ K«∂¿ãÎ PÜ«∞# WOHÍ "≥∞#ÿ ~ˆ . JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^•, ~å=Úx q¢QÆÇ¨ xH˜ QÍx,
Hõ$+¨µ‚x q¢QÆǨxH˜ QÍx, QÆ_»¤O–g∞™êÅ∞ ZHõ¯_® LO_»=Ù!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Wk =∂Oz áê~ÚO@∞ K≥áêÊ~°∞. q+¨µ‚ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ z~°H☠’~°∞_»∞QÍ
HõxÑ≤™êÎ_»∞. HÍx ¢Ñ¨Ñ¨OKåxfl áêeOKÕ"å_»∞ =∂¢`«O PÜ«∞<Õ Hõ^•!
z<åfl#fl––JO^Œ∞ˆH~å JÉσ~¸, D ¢Ñ¨Ñ¨OK«O WÖÏ LOk! ™È=∞i`«#OQÍ
LO_»_»"Õ∞ PÜ«∞#‰õΩ P#O^ŒO. JO^Œ∞ˆH ZѨC_»∂ J`«ÎQÍiO\’¡<Õ Ñ¨_ç LO\Ï_»∞.
H©∆~°™êQÆ~°OÖ’ â◊Ü«∞xã¨∂Î! ^Õ=`«Å∞ KåÖÏ JuQÍ "≥Ú~°ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë ZѨC_≥·<å
QÆ~∞° `«‡O`«∞xÃÑ·# Pã‘#∞_≥· "≥o§ ã¨∞^Œ~≈° # K«¢HõO`À Ѩx =ÚyOz =KÕÛ™êÎ_∞» . P `«~∞° "å`«
=∞m§ J^Õ, 'ÅH©∆‡ =ÚYHõ=∞Å ¢Éèí=∞~°¢=`«O!— (ÅH˜∆‡ =ÚY Hõ=∞ÖÏxfl „Éèí=∞~°OÖÏQÍ
JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x LO_Õ „=`«O) ~ˆ ~ÚO|=à◊√§ J`«QÎ ÍiO\’¡ LO@∂ LO_Õ =∞x+≤ ™È=∞i
J~ÚáÈ_»∂? Jˆ~, ¢Ñ¨ÑO¨ K« ÉèÏ~°O `«ÅÃÑ· L#fl"å_»∞ Z=Ô~<· å D q^èOŒ QÍ WÅ¡iHõO
JÅ∞¡_~» Ú Ñ¨_ç LO\Ï_®? HÍx, PÜ«∞##∞ =∞O^ŒeOKÕ"å_≥=_»∞? ZѨC_≥<· å Éè$í QÆ∞=ÙÖÏO\˜
¢ÉÏǨχ_»∞ `å~°ãѨ _¨ #ç ѨC_»∞ H˘O`« <Õ~∞° Û‰õΩO\Ï_»∞. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞#‰õΩ ¢ÉÏǨχ}∞ÅO>Ë
ɡ~°∞‰õΩ. PÜ«∞#‰õΩ ¢ÉÏǨχ}∞ŠѨ@¡ Éèí̂HÎ Hõ#Hõ LO_ç LO>Ë <å `«ÅÃÑ·# ^Œi¢^Œ ^Õ=`«
ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~˘Ûx LO_Õk?
<Õ#∞––¢u=¸~°∞ÅÎ Ö’ WHõ q∞yeOk t=Ù_»∞.
z<åfl#fl z\ỖH_»∞ =Hõ¯á⁄_ç <À\’¡ "Õã¨∞‰õΩO@∂ WÖÏ J<åfl_»∞––J~Ú`Õ t=Ùx
QÆ∞iOz ‰õÄ_® q#∞ =∞i. PÜ«∞# ã¨ÇϨ [OQÍ<Õ Ü≥∂K«# – áêK«# ÖËx"å_»∞. lÖË_¡ ∞» ,
L"≥∞‡`«Î ux =∞`«∞ÖÎ ’ LO_Õ ~°HOõ ! ‰õΩÅO – QÀ¢`«O QÍx, JO@∞–™⁄O@∞ QÍx PÜ«∞#‰õΩ
Ѩ@ì=Ù, Éèí∂`«–¢¿Ñ`åÅ∞, ÉË`åà◊√Å∞¡ PÜ«∞# <Õ™êÎÅ∞. K«~°‡O K«∞@∞ìH˘x, Ѩ٢Ô~Å ^ŒO_»
"≥∞_»Ö’ "Õã∞¨ H˘x, â◊‡âß#OÖ’ qǨÏiã¨∂Î LO\Ï_»∞. ǨÏ~îÜ
° ∂≥ y ÖÏQÍ. JO^Œ∞=Å¡<Õ PÜ«∞#
¢Ñ¨™ê^ŒO Z=~°∂ u#~°∞.
66
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞ PÜ«∞# =ÚYO "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––XHõ
~°HõOQÍ K«∂¿ãÎ t=Ù_»∞ ÃÑ^ŒÌ <åã≤ΉõΩ_»∞. ^èŒ~å‡Kå~åÅ#∞, ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∂Å#∞, JxflO\˜x
PÜ«∞# =∞@∞ìÃÑ\Ïì_»∞. Ñ≤ÅHõ ÃÑ@∞ìHÀÖË^Œ∞. ¢ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ Éè’[<åÅ∞ ÃÑ\ì̃OK«ÖË^Œ∞. ÃÑ^ŒÌ
=∞x+≤ Z=Ô~·<å Z^Œ∞Ì g∞^Œ ¢Ñ¨Ü«∂}O KÕ™êÎ_®? "≥∞_»Ö’ áê=ÚÅ∞ K«∞@∞ì‰õΩO\Ï_®?
XHõ™êi |∞kú ѨÙ@ìQÍ<Õ q+¨O Z`«∞ÎH˘x `åˆQâß_»∞. PÜ«∞# ÖÏO\˜ qz¢`«"≥∞ÿ# =ºHÎ̃ WO`«
=~°‰õΩ ѨÙ@ìÖË^Œ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, t=Ù_»∞ xifiHÍ~°∞_»∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––JÉ˃, JO`« xifiHÍ~°∞_Õg∞ HÍ^Œ∞. =∂=∞QÍ~°∞ Ü«∞*Ï˝xH˜ PǨfi#O
ѨOѨ#O^Œ∞‰õΩ "≥o§ PÜ«∞##∞ ã¨OǨÏiOz =KåÛ_»∞! =∂=∞xÖÏ =∞\ì̃ HõiÑ≤Oz =∂=∞
‰õÄ`«∞~°∞#∞ `«ÅÃÑ·ÔHH˜¯OK«∞H˘x J~°ú<åsâ◊fi~°∞_≥· áÈÜ«∂_»∞! XHõ~°HõOQÍ K≥áêÊÅO>Ë
PÜ«∞##∞ K«∂¿ã <Õ\˜ HõeÜ«ÚQÆ Éèí~°ÎÅ∞ ÉèÏ~°ºÅ#∞ `«ÅÃÑ·ÔHH˜¯OK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞!
<Õ#∞––HÍh, PÜ«∞# Pâ◊√`À+¨µ_»∞ Hõ^•. PÜ«∞# ¢Ñ¨ã#¨ ∞fl_»∞ HÍ=_®xH˜ Z‰õΩ¯=
HÍÅO Ѩ@^ì ∞Œ .
z<åfl#fl––x["Õ∞. Z=Ô~<· å aÅfiѨ¢`«O XHõ\˜ JiÊOz 'â◊OÉè’â◊OHõ~°!— JO>Ë KåÅ∞
"≥O@<Õ '=~°O¢Éèí∂Ç≤Ï— (=~°O HÀ~°∞HÀ) =~°O WKÕÛѨC_»∞ "≥#∞Hõ–=ÚO^Œ∞ PÖ’zOK«_∞» .
nx Ѩi}Ï=∞"Õ∞ Éèí™ê‡ã¨∞~°∞_»∞ PÜ«∞# `«ÅÃÑ·<Õ K≥~Úº LOKÕ ¢Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÜ«∞@O. XHõ
~°HOõ QÍ K«∂¿ãÎ ~åHõã∆ ∞¨ ÅO^Œ~∞° DÜ«∞# #∞O_Õ |Å^Œ~åÊÅ∞ á⁄O^•~°∞. ^Õ=`«Ö’¡ D
q^èŒOQÍ =∞`«∞ÎÖ’ LO_Õ"å~°∞ Z=~°∞<åfl~°∞? JO^Œ∞=Å¡<Õ PÜ«∞##∞ '|"£∞Éè’ÖÏ—Jx
JO\Ï~°∞. JÉσ~¸, <Õ#∞ â◊HÎ̃ H˘nÌ ¢Ñ¨Ü«∞`«flO KÕâß#∞. D Éè’àÏ<å^äŒ∞_ç #∞Oz U^≥·<å
~å|@∞ì‰Ωõ O^•=∞x. HÍx WO`«=~°‰Ωõ <å‰õΩ KÕuH˜ ZHõ¯_» zHͯ_»∞? ZѨC_»∂ =∞`«∞ÖÎ ’
LO_Õ WÖÏO\˜ "åxÃÑ·# #=∞‡HõO ZÖÏ LOK«∞HÀQÆÅO?
<Õ#∞––JÖÏÔQ·`Õ z<åfl<åfl, ^Õ=`«ÅO^ŒiÖ’ Z=~°∞ ¢âı+¨µª_»O\Ï~°∞?
z<åfl#fl––ZÖÏ K≥ѨÊ#∞? ã¨fiÜ«∞OQÍ ^Õ=`«ÖË D q+¨Ü«∞O x~åúiOK«∞HÀÖËHõ
áÈÜ«∂~°∞. q+¨µ‚=Ù Q˘Ñ¨Ê Jx t=Ù_»O>Ë t=Ù_»∞ Q˘Ñ¨Ê Jx q+¨µ‚=O\Ï_»∞. ~å=Ú_»∞
t=Ù}˜‚ ѨÓl™êÎ_∞» . t=Ù_»∞ ~å=∞<å=∞O [Ñ≤™êÎ_∞» . ã‘`« Q“ix ѨÓlã¨∞OÎ k. â‹Å· [ ã‘`#« ∞
㨇iOK«∞‰õΩO@∞Ok. áê~°fiu t=Ù}˜‚ P~åkèã¨∞ÎOk. t=Ù_»∞ ^Œ∞~°æ#∞ ã¨∞Îu™êÎ_»∞. ZO`«
QÆO^Œ~°QÀà◊O U~°Ê_çO^ŒO>Ë Z=~°∞ ÃÑ^ŒÌ, Z=~°∞ z#fl J<Õ q+¨Ü«∞O ã¨fiÜ«∞OQÍ ^Õ=`«Å‰õΩ
‰õÄ_® `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. ÖËHõáÈ`Õ t=Ù_ç ÃÑo§Ö’ ZHõ¯_≥·<å q<åÜ«∞‰õΩx ѨÓ[
^ÕѨÙ=~å}
`«Å∞„ѨÖÏѨO
67
[~°∞QÆ∞`«∞O^•? `«O¢_ç ÃÑo§Ö’ ‰õΩ=∂~°∞x ѨÓ[? ^Õ=`«Å q+¨Ü«∂Å∞ qz¢`«OQÍ
LO\Ï~Ú.
<Õ#∞–z<åfl<åfl, ^Õ=Ù_»∞ ZO`« ÃÑ^ŒÌ"å_≥·`Õ PÜ«∞#Ö’ JO`« #¢=∞`«, q#Ü«∞O
LO\Ï~Ú.
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞––^Õ"å<åO ¢Ñ≤Ü∞« ó (=¸~°∞_ö ∞» ) J~Ú#"å_Õ D
q^èŒOQÍ JO\Ï_»∞. Jˆ~, ^Õ=`«ÅO`« [QÆ_®Å=∂~°∞Å∞ =∞Ô~Hõ¯_® LO_»~°∞. "åà◊§Ö’
[iy#xfl Ü«Ú^•úÅ∞ =∞Ô~Hõ¯_® [iy LO_»=Ù. "≥Ú^Œ@ 'g∞~°∞ Q˘Ñ¨ÊO>Ë g∞~°∞ Q˘Ñ¨Ê—
J<åfl~°∞, D `«~°∞"å`« U q+¨Ü«∞OÖ’ <≥·<å q"å^ŒO U~°Ê_ç`Õ "≥O@<Õ áÈ\Ï¡@‰õΩ kQÆ_»O!
WO¢^Œ∞_»∞–Hõ$+¨µ‚_»∞, Hõ$+¨µ‚_»∞–t=Ù_»∞, t=Ù_»∞–q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ gi =∞^茺 ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜
Q˘_»=Å∞ [iQÍÜ≥∂ K«∂_»^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K«^Œ∞=Ù. Wxfl Q˘_»=Å `«~°∞"å`«
=∞m§ J^Õ ã¨∞u
Î ! 'g∞~°∞ ѨÓAºÅO>Ë g∞~°∞ ѨÓAºÅ∞— Jx! D ^Õ=`«Å‰õΩ ÃÑ^ŒÌ ^ŒO_»O
ÃÑ\Ïìe!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, JO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å∞ WÖÏO\˜ "åˆ~ J~Ú`Õ ã¨$+≤ì ZÖÏ #_»∞ã¨∂ÎOk?
=Hõ¯ =ÚHõ¯Å#∞ =∞iO`« ã¨#flQÍ HõuÎiã¨∂Î z<åfl#fl J<åfl_»∞––x[O K≥áêÊÅO>Ë
XˆH XHõ ^Õ=Ù_»∞ ã¨$+≤ì Hõ~°Î. J`«_Õ =∞#‡^äŒ∞_»∞. PÜ«∞# =Å¡<Õ ã¨=∞ãÎ̈ ã¨$+≤ì #_»∞ã¨∂Î LOk.
¢|Ǩχ, q+¨µ=‚ Ù, t=Ù_»∞ =ÚQÆ∞~æ ∂° PÜ«∞#`À F_çáÈ~Ú# "åˆ~. ÃÑ^ŒÅÌ Hˆ P QÆu Ѩ\#ì˜ Ñ¨C_»∞
'‰õΩ¢`« QÆ}Àº QÆ}Ëâ◊ó— (q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ Uáê\˜?)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, q<åÜ«∞‰õΩx ѨÓ[ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. P@OHÍÅ#∞
x"åiOK«_®xH˜.
z<åfl#fl––JO^Œ∞ˆH q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞_»<Õ ¿Ñ~°∞Ok. HÍx, ã¨fiÜ«∂<å PÜ«∞# rq`«"Õ∞
qѶ¨∂flÅ=∞Ü«∞O! â◊x ^Œ$+≤ì Ѩ_»QÍ<Õ `«Å `≥yáÈ~ÚOk. QÆ*Ï##∞_»∞ HÍ=Åã≤ =zÛOk.
Ѩ~â° √◊ ~å=Úx`À [iy# Ü«Ú^ŒOú Ö’ QÆO„_»Q˘_»e¤ ^≥|ƒ‰õΩ XHõ ^ŒO`«O qiyáÈ~ÚOk,
UHõ^ŒO`«∞_»Ü«∂º_»∞. `«# qѶ¨∂flÅ<Õ `˘ÅyOK«∞HÀÖËHõ áÈ~Ú# "å_»∞ W`«~°∞Å qѶ¨∂flÅ∞
ZÖÏ `˘Åy™êÎ_∞» ? JO^Œ∞=Å¡<Õ QÆ}Ѩu =O^Œ#O ZO`« KÕã<≤ å =∞# HõëêìÅ∞ f~°=Ù.
<Õ#∞––J~Ú`Õ =∞#‡^äŒ∞_»∞ q<åÜ«∞‰õΩxHõO>Ë ‰õÄ_® â◊HÎ̃=∞O`«∞_»O\Ï~å?
z<åfl#fl––q<åÜ«∞‰õΩx ÉÏ|∞ HõO>Ë ‰õÄ_® â◊H=Θ ∞O`«∞_»∞. =∞#‡^ä∞Œ }˜‚ F_çOz#"å_»∞
WO`«=~°‰Ωõ ѨÙ@ìÖ^Ë ∞Œ . JO^Œ∞=Å¡<Õ <Õ#∞ PÜ«∞#∞fl JO^ŒiHõO>Ë ÃÑ^ŒÌ ^Õ=ÙxQÍ ÉèÏq™êÎ#∞.
ã¨$+≤ì ¢Ñ¨"åǨÏO ™êQÆ∞`«∞#flO`« =~°‰õΩ =∞#‡^äŒ∞x ¢áê|ÖϺxfl Z=~°∞ HÍ^Œ#QÆÅ~°∞?
68
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨOK«É∂íè `« xi‡`«"∞≥ #ÿ D â◊s~°O PÜ«∞# ѨOK«ÉÏ}ÏÅ K«Å∞"Õ. U ~ÀA P ^Õ=Ù_»∞
`«# ÉÏ}ÏÅ∞ JO|∞Åá⁄kÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x "≥o§áÈ`å_À P ~À*Ë ¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« O =KÕÛã≤O^Œ#∞HÀ.
ã¨$+≤ì qÅ∞ÑÎ̈O HÍ=_®<Õfl Hõ^• ¢Ñ¨à◊Ü«∞=∞O\Ï~°∞?
<Õ#∞––J~Ú`Õ 'HÍ=∞^ŒÇ¨Ï#O— Hõ^äŒ ZO^Œ∞‰õΩ ѨÙ\ì̃Ok?
z<åfl#fl––'HÍ=∞^ŒÇ¨Ï#O—, nxH˜ ã¨iÜ≥ÿ∞# J~°÷O 'HÍ"Õ∞# ^ŒÇ¨Ï#"£∞—. (HÍ=∞O`À
^ŒÇÏ≤ Oz áÈ=_»O) Z#Éè̌· <åÅ∞QÆ∞ ÅHõÅ∆ Ü≥∂#∞Å∞ HÍ=∂yflÖ’ ^ŒÇÏ≤ Oz áÈ`«∂ LO\Ï~Ú.
K«∂_»∞, =∞#‡^äŒ∞xH˜ Zxfl ¿Ñ~°∞¡<åflÜ≥∂, "å@xflO\˜ =Å¡ D "åãÎ̈="Õ∞ "≥Å¡_ç J=Ù`«∂
LOk. HÍ=∞O Jxfl HÍ=∞#Ö’¡ (HÀiHõÖ’¡) ¢Ñ¨|Å"≥∞Oÿ k HÍ|\ì̃ HÍ=∞^Õ=Ù_»∞. =∞`≥HÎ ¯˜ ™êÎ_∞»
HÍ|\ì̃ =∞^Œ#∞_»∞. =∞#ã¨∞#∞ =∞käOz =^Œe ÃÑ_»`å_»∞ HÍ|\ì̃ =∞#‡^ä∞Œ _»∞. J^Œ$â◊ºOQÍ
LO\Ï_»∞ HÍ|\ì̃ J#OQÆ∞_»∞. =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# <˘Ñ≤Ê Hõey™êÎ_»∞ HÍ|\ì̃ ~°uѨu. qÜ≥∂QÆOÖ’
¢áê}ÏÅ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞ HÍ|\ì̃ =∂~°∞_»∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ t=Ù_»∞ PÜ«∞#∞fl QÔ Å∞=ÖË^•?
z<åfl#fl––t=Ù_≥Hõ¯_» ÔQÅ∞™êÎ_»∞? =∞#‡^äŒ∞_Õ t=Ù}˜‚ ÔQeKå_»∞. JO^Œ∞ˆH––
'^Œ∞~åæOQÆ ã¨Ê~°≈=∂¢`Õ} HÍ"Õ∞# =¸iÛù`«ó t=ó— (¢|Ǩχ"≥·=~°Î ѨÙ~å}O)
(^Œ∞~°æ JOQÆ ã¨Ê~°≈`À<Õ t=Ù_»∞ HÍ=∞ =¸iÛù`∞« _≥· áÈÜ«∂_»∞!) ¢|Ǩχ "≥=· ~°Î ѨÙ~å}OÖ’
t=Ùx ã¨OÉè’QÆ =~°‚# K«kq`Õ =∞#‡^äŒ∞_»∞ t=Ù}˜‚ Zxfl uѨÊÅ∞ ÃÑ\Ïì_À `≥Å∞ã¨∞ÎOk––
'Éèí∂=∞ø Ѩáê`« `«nfi~°ºO `«`«ó 㨯O^À |Éèí∂= Ǩϗ
(P g~°ºO Éè∂í q∞ÃÑ·# Ѩ_Oç k. ^•#∞flO_ç 㨯O^Œ∞_»∞ [x‡OKå_»∞)
t=Ù_»∞ x[OQÍ<Õ =∞#‡^ä∞Œ }˜‚ [~ÚOz LO>Ë HÍiÎ̂HÜ«Ú_»∞, q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ZÖÏ
[x‡OKÕ"å~°∞? t=Ù_»∞ =∞#‡^äŒ∞}˜‚ Éèí㨇O KÕâß_»x JO^Œ~°∂ JO\Ï~°∞. =∞#‡^äŒ∞_Õ t=Ù}˜‚
Éèãí ‡¨ =∞Ü«∞O KÕ¿ãâß_»x <Õ#O\Ï#∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^• ã¨u qÜ≥∂QÆO`À Éèãí ‡¨ O ѨÓã¨∞H˘x
LO\Ï_»∞! Éèãí ‡¨ O JO>Ë Uq∞\’ `≥Å∞™ê?
'~°∞¢^•ˆQflÜ«∂`ü Ѩ~°O g~°ºO `«^Œƒù㨇 ѨiH©iÎ`«"£∞—
(|$ǨÏ*Ï˚ÉÏ֒Ѩx+¨^£)
(~°∞„^Œ∞x Ѩ~°=∞ `Õ[ã¨∞û`À Éèí㨇"≥∞ÿ# g~åº<Õfl Éèí㨇O JO\Ï~°∞.)
Éèí㨇O ™êH∆Í`«∞Î ~°∞¢^Œ∞x g~°ºO! WѨC_»∞ h"Õ K≥ѨC, |Å=O`«∞_≥=~°∞? t=Ù_®?
=∞#‡^äŒ∞_®?
^ÕѨÙ=~å}
`«Å∞„ѨÖÏѨO
69
<Õ#∞ PÜ«∞# =ÚYO "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––
"Õ^ŒO ‰õÄ_® =∞#‡^äŒ∞}Ë‚ JO^ŒiHõO>Ë „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#"å_»x K≥ѨÙ`«∞Ok. Wk K«∂_»∞––
'HÍ"≥∂ Ü«∞*Ë̋ ¢Ñ¨^äŒ"≥∂ <≥·#O ^Õ"å PѨÙó Ñ≤`«~À # =∞~åκó `«`«ãÎ̈fi=∞ã≤
*Ϻܫ∂<£ qâ◊fiǨ =∞Ǩ<£ `«Ãã·‡ `Õ HÍ=∞ <å=∞ Wu =$}Àq∞—
(J^è~Œ fi° "Õ^OŒ 9/2/19)
(U Ü«∞*Ï˝xÔH·<å HÍ=∞<Õ, HÀiˆH „Ѩ^è•#O. ^Õ=`«Å#∞, Ñ≤`«~°∞Å#∞ HÍ=∞#`À<Õ
ѨÓl™êÎO.)
Éèqí +¨º ѨÙ~å}OÖ’ J~Ú`Õ WÖÏ ‰õÄ_® ~åã≤ LOk. K«∂_»∞––
ã¨fiH©Ü«∂OK« ã¨∞`åO ¢|Ǩ‡ q+¨µ‚^Õ=ó ã¨fi=∂`«~°"£∞
Éèíyh"£∞ ÉèíQÆ"å<£ â◊OÉèí∞ó QÆ$Ç‘Ï`åfi ¢âı+ª̈`å=∞QÍ`ü!
(¢Ñ¨uã¨~°æ YO_»O)
(„|Ǩχ `«# ã¨fiO`« ‰õΩ=∂Ô~Î#∞, q+¨µ‚=Ù `«# `«e¡x, t=Ù_»∞ `«# ™È^Œix „QÆÇ≤ÏOz
„âı+ª̈`«fiO á⁄O^•~°∞.)
<Õ#_çQÍ#∞––=∞i JO^Œ~∞° ^Õ=`«Å‰õΩ#fl@∞¡ =∞#‡^ä∞Œ xH˜ ^Õ"åÅÜ«∂ ÖˇO^Œ∞‰õΩ ÖË=Ù?
z<åfl#fl #qfi J<åfl_»∞––h=Ù Xiîª J=∂Ü«∞‰õΩ_çq~å JÉσ~¸! P ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨u
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’#∂ LO\Ï_»∞. ^ÕÇϨ =∞Ok~°O "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ^Õ= =∞Ok~°O =~°‰Ωõ . H˘xfl–H˘xfl
KÀ@¡––HÀ}Ï~°¯, YA~°ÇϨ Ÿ ÖÏO\˜ KÀ@¡––¢Ñ¨Hõ@ ~°∂ѨOÖ’ q~ålÅ∞¡`«∞O\Ï_»∞. W`«~°
^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ J=ºHõÎ ~°∂ѨOÖ’ LO\Ï_»∞. WHõ h=Ù U eOQÆO ÃÑ·# [ÅO JiÊOK«_®xH˜
"≥à√◊ OÎ \Ï"À Jk ^ÕxH˜ ¢Ñ¨fHõ? ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’H˜ "≥o§ K«∂_»∞, t=eOQÆ=Ú, áê#=@ì=Ú
(eOQÆ"ÕkHõ) Ô~O_çO\˜ ~°Ç¨Ï㨺O `≥eã≤áÈ`«∞Ok.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ^Õ=`«Å q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® ѨiǨã¨O KÕ™êÎ~å?
z<åfl#fl––#=ÙfiÖÏ@ HÍ^Œ∞. ѨÙ~å}O K«∂_»∞––
'eOQÆ"nÕ L=∂^Õg eOQÆO ™êH∆Í#‡¿ÇÏâ◊fi~°ó
`«Ü∂≥ ó ã¨OѨÓ*Ï<å^Õ= ^Õg ^Õ=â◊Û Ñ¨Ól`Ò—
(eOQÆ Ñ¨Ù~å}O)
(eOQÆ"ÕkHõ (áê#=@ìO) áê~°fif^Õq. eOQÆO ™êH∆Í`«∂Î t=Ù_»∞. g\˜x ѨÓl¿ãÎ
"åi^ŒiÌ h ѨÓlOz#@¡=Ù`«∞Ok.) WOHÍ q#∞ =∞i––
't= â◊HÀκâ◊Û zǨÏfl㨺 "Õ∞Å#O eOQÆ=ÚK«º`Õ—
(t=â◊‰Ωõ ÅÎ zǨflÅ HõÅ~ÚHõ<Õ 'eOQÆO— JO\Ï~°∞.)
70
(t= ѨÙ~å}O)
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'Ü«∞¢`« eOQÆO `«¢`« Ü≥∂xó Ü«∞¢`« Ü≥∂xãÎ̈`«ó t=ó
(<å~°^Œ ѨOK«~å¢`«O)
LÉèíÜ≥ÿ∞â‹·Û= `Õ*’aèó t=eOQÆO =º*ÏÜ«∞`«—
(ZHõ¯_≥`
· Õ eOQÆO LO@∞O^À, JHõ¯_Õ Ü≥∂x LO@∞Ok. ZHõ¯_» Ü≥∂x LO@∞O^À,
JHõ¯_» t=Ù_»∞O\Ï_»∞. D ~Ô O_çO\˜ `Õ[ã¨∞û`À t=eOQÆO L`«ÊuÎ J~ÚOk.)
â‹=· ÙÅ∞ XHõ JOQÍxfl ѨÓl¿ãÎ, â߉õΩÅÎ ∞ =∞~À JOQÍxfl ѨÓl™êÎ~∞° . H˘O^Œ~∞° ~Ô O_çO\˜h
ѨÓl™êÎ~°∞. WHõ nxfl h=Ù ^≥·fi`«=∞#∞, ÖËHõ J^≥·fi`«=∞#∞, ÖË^• qtëêì^≥·fi`«"≥∞ÿ<å J#∞.
U=∞<åfl <å‰õΩ W|ƒOk ÖË^∞Œ .
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ `«=∂ëê – `«=∂ëêÖ’<Õ "≥∞^Œ_∞» #∞ z‰õΩ¯Ö’¡ Ѩ_™Õ êÎ~∞° .
g∞‰õΩ ^Õ=`«Å ÃÑ·# #=∞‡HõO ÖË^•?
z<åfl#fl –– Jˆ~, #=∞‡HõO ZO^Œ∞‰õΩ ÖË^∞Œ ? '^Õ=`«— JO>Ë k=ºHÍOu HõÅ"å_»∞
Jx J~°÷O. ~°OQÆ∞~°OQÆ∞Å =¢™êÎÖ’¡ "≥∞iã≤áÈ`«∞#fl ~åAÅ#∞ K«∂ã≤ '^Õ=`«— Ü≥ÚHõ¯ HõÅÊ#
ѨÙ\˜ìOk. 'Dâ◊fi~°∞_»∞— JO>Ë Ü«∞[=∂x Jx J~°÷O. ÅH©∆‡Ñ¨u JO>Ë ^èŒ#=O`«∞_»∞.
<å~åÜ«∞}∞_»∞ JO>Ë [Å=∞ǨÏÅ∞Ö’ Ѩ~°∞O_Õ"å_»∞. QÆ~°∞_»"åǨÏ#∞_»∞ JO>Ë "ÕQÆOQÍ
áÈÜÕ∞ Ü«∂#OÖ’ Ѩܫ∞xOKÕ"å_»∞. ¢Ñ¨*ÏѨu JO>Ë ¢Ñ¨[ʼnõΩ JkèѨu. ǨÏ~°∞_»∞ JO>Ë
Ѩ#∞fl ǨÏiOKÕ (=ã¨∂Å∞KÕ¿ã) "å_»∞. K«`«∞~°∞ƒùA_»∞ JO>Ë Z=i ÉÏǨï|ÅO <åÅ∞QÆ∞
"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ "åºÑ≤Oz LO^À, J`«_∞» . ѨOK«=ÚY∞_»∞ JO>Ë Z=~°∞ J~Ú^Œ∞=∞Ok Éè’[#O
HÍ*ËÜ∞« QÆÅ_À J`«_∞» ! gà◊§<Õ ^Õ=`«Åx Ñ≤eKÕ"å~°∞. Z=~°∞ ^è#Œ =O`«∞Ö’, ¢Ñ¨ÉÏè =O HõÅ"å~À,
"åˆ~ ^Õ=`«Å∞!
z<åfl#fl #㨺O fã¨∞‰õΩO@∂ =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––K«∂_»∞, =Ú#∞Ѩ٠z#fl–z#fl
QÆ}ÏÅ∞ LO_Õq. JO^Œ∞=Å¡ 'QÆ}âË √◊ _»∞—, JO>Ë QÆ}ÏÅ JkèÑu¨ `À D HõÅÊ# "≥Ú^ŒÖO·ˇ k.
g~°∞ ^Œà◊ <åÜ«∞‰õΩÅ∞QÍ LO_Õ"å~°∞. JO^Œ∞=Å¡ q<åÜ«∞‰õΩ_»<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. P ~ÀAÖ’¡
‰õÄ_® QÆ}Ѩ`∞« Å∞ QÆ*Ï##∞Å∞QÍ LO@∂ LO_Õ"å~°∞. ™ê^è•~°} „Ѩ[Å∞ ZÅ∞HõÖÏ¡QÍ
"åà◊§ |~°∞=Ù H˜O^Œ J}˜y áÈ`«∂ LO_Õ"å~°∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ "åix =¸+≤H"õ åǨÏ#∞Åx
J<åfl~°∞. P `«~åfi`« ÃÑ^ŒÌ–ÃÑ^ŒÌ =∞Ǩ~åAÅ∞ ~å[ =∞ǨÏÅ¡Ö’ qÖÏ㨠rq`«O QÆ_»∞ѨÙ`«∂
LO_»@O K«∂ã≤ JѨû~åÅÜ«∞OÖ’ qǨÏiOKÕ WO„^Œ∞}˜‚ HõeÊOK«∞HÀ=_»O [iyOk. UHõKÛ« „ù `«
㨄=∂@∞ì#∞ K«∂ã≤ 'UHõ"∞Õ "åkfifÜ«∞O „|Ǩχ— („|Ǩχ XHõ¯_Õ, =∞~˘Hõ~°∞ ÖË_»∞) J<Õ
HõÅÊ# U~°Ê_çOk. ^Õ=`«Å∞ ™ê=∞O`« "å^•xH˜ „ѨfHõÖˇ·`Õ Ñ¨~°„|Ǩχ ™ê„=∂[º "å^•xH˜
„ѨfHõ. HÍh WѨC_»∞ ã¨=∂*"å^Œ Ü«ÚQÆO =zÛOk Hõ^•! D „Ѩ*Ï`«O„`«OÖ’ Jã¨Å∞
^Õ=`«Å∞ =∞#"Õ∞!
k
^ÕѨÙ=~å}
`«Å∞„ѨÖÏѨO
71
*’ºu+¨ºO
P ~ÀA *’ºu+¨µº_»∞ =∂ WO\’¡ ѨOKåOQÆO K«∂ã¨∂Î LO_»QÍ =∂ qHõ@Hõq
z<åfl#fl JHõ¯_» „Ѩ`«ºHõ∆=∞Ü«∂º_»∞. PÜ«∞#∞fl K«∂_»QÍ<Õ *’ºu+¨µº_»∞ `«# ѨOKåOQÆO
=ÔQ·~å Jhfl ã¨~°∞ÌHÀ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. J~Ú<å z<åfl#fl J_»QÆ<Õ J_çQÍ_»∞––
*’ºu+¨µº_»∞ QÍ~°∂! Uq∞\˜ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞?
*’ºu+¨µº_»<åfl_»∞––H˘`«Î ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞ WOHÍ J=∞‡QÍiO\’¡<Õ LOk. P"≥∞ WHõ¯_çH˜
~å=_®xH˜ U~À*ˇ`
· Õ ÉÏQÆ∞O@∞O^• Jx K«∂ã¨∞<Î åfl#∞.
z<åfl#fl––P"≥∞ U ~ÀA ~å"åÅ#∞‰õΩO>Ë P ~ÀA =KÕÛã¨∞ÎOk. ^•x HÀã¨O
g∞Ô~O^Œ∞‰õΩ „â◊=∞Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞?
*’ºu––P"≥∞ =∞Oz~ÀA K«∂ã≤ |Ü«∞Å∞ ^Õ~åe Hõ^•!
z<åfl#fl––x["Õ∞, ^Œ∞iÌ#O, JO>Ë QÍe "å# L#fl ~ÀA# =∂„`«O |Ü«∞Å∞^Õ~°
‰õÄ_»^Œ∞.
*’ºu––D <≥ÅÖ’ XHõ¯ ~ÀA ‰õÄ_® ÖË^∞Œ !
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩ? D <≥ÅÖ’ ѨÓiÎQÍ =ÚÃÑÊù ~ÀAÅ∞<åfl~Ú!
*’ºu––HÍh HÍÅO `«∂~°∞Ê# LOk Hõ^•!
z<åfl#fl––*’ºu+¨µºÅ∞QÍ~°∂, <åH© "≥∂ã¨Ñ¨Ù =∂@Å∞ K≥ѨÊHõO_ç. HÍÅO U"≥∞ÿ<å
TiÃÑ·# =^Œe# PÉ’`å, "Õ∞Ü«∞_®xH˜ WѨC_»∞ `«∂~°∞Ê"≥·Ñ¨Ù "≥∞ÿ^•#OÖ’H˜ "≥o§O^Œ#
_®xH˜? HÍÅO ZѨC_»∞ ZHõ¯_» LO_»^∞Œ ?
*’ºu––g∞~°∞ âߢ™êÎxfl #=∞‡~°∞. WѨC_»∞ ã¨∂~°∞º_»∞ ^ŒH˜∆}ÏÜ«∞#OÖ’ L<åfl_»∞.
z<åfl#fl––LO>Ë LO\Ï_»∞. JO^Œ∞Ö’ ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞ `«¿ÑÊ=ÚO^Œx g∞~°∞ P"≥∞#∞
J`«"Î åiO\˜H˜ ~åx=fi‰õΩO_® L<åfl~°∞?
*’ºu––#<ÕflO KÕÜ∞« =∞O\Ï~°∞? WHõ =¸_»∞ <≥ÅÅ^•HÍ =∞Oz ~ÀA ÖË^∞Œ .
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩ ÖË^∞Œ ?
72
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
*’ºu––K«∂_»O_ç, ѨÙ+¨º=∂ã¨OÖ’ ~å=_®xH˜ ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩ ÖË^∞Œ ?
*’ºu––D <≥Å „Ѩâ◊ãÎ̈"≥∞ÿOk HÍ^Œ∞.
z<åfl#fl––ѨÙ+¨º=∂ã¨O UO áêѨO KÕãO≤ k?
*’ºu––WHõ g∞`À Z=~°∞ "åk™êÎ~°∞? =∂Ѷ¨∞OÖ’, á¶êÅ∞æ}OÖ’ HÍÅO Z^Œ∞~°∞
Ѩ_»∞`«∞Ok. K≥·„`«=∂ã¨OÖ’ K«O„^Œ∞_»∞ „Ѩu‰õÄÅOQÍ LO\Ï_»∞.
z<åfl#fl––gà◊§‰õΩ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ „Ѩu‰õÄÅOQÍ L<åfl_»∞. JO^Œ∞Hˆ „ѨÜ∂« }ÏxH˜ g∞`À
=ÚǨ˙~°OÎ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. JÜ«∂º, á¶êÅ∞æ}OÖ’ HÍÅO Z^Œ∞~°∞ Ѩ__» "» ∞Õ O\˜? K≥„· `«OÖ’
K«O„^Œ∞_»∞ „Ѩu‰õÄÅOQÍ LO_»_"» ∞Õ O\˜?
*’ºu––P `«~åfi`« Éè„í ^Œ (*’ºu+¨ºO „ѨHÍ~°O â◊√ÉèHí Í~åºÅ‰õΩ J#∞=ÙQÍx ã¨=∞Ü«∞O)
=KÕÛã¨∞ÎOk.
z<åfl#fl––Jxfl\˜HOõ >Ë ÃÑ^ŒÌ Éè„í ^Œ g∞ˆ~. ##fl_»QOÆ _ç, D ~À*Ë =ÚǨ˙~°OÎ ÃÑ>Ë™ì êÎ#∞.
*’ºu––ZÖÏ ÃÑ_»`å~°∞? D ~ÀA ™È=∞"å~°O. `«∂~°∞Ê "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ kâßâ◊¥Å (XHÍ<˘Hõ
kâ◊Ö’ „Ѩܫ∂}O KÕÜ«∞_»O x+≤^Œú"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞O) LO_»<Õ LOk.
z<åfl#fl––ZÖÏ LOk? ^•iÖ’ ZHõ¯_≥<· å =ÚÅ∞‰õΩÅ∞ <å\˜ L<åflÜ«∂?
*’ºu––g∞~°∞ <åã≤ΉõΩxÖÏQÍ =∂\Ï¡_»`å~°∞. 'â◊<Ò ™È"Õ∞ `«º*Ë`ü ѨÓ~åfi"£∞....—
(â◊x"å~°O, ™È=∞"å~°O `«∂~°∞Êkâ◊#∞ =^Œe ÃÑ\Ïìe)
z<åfl#fl––Hõ^äŒO `«º*Ë`ü? (ZO^Œ∞‰õΩ =^Œe ÃÑ\Ïìe?) J~Ú`Õ D ~ÀA _èbç ¡ #∞O_ç
ǨÏ∫~å "≥àı§ Ô~·Å∞ Hõ^äŒO K«ÖË`ü? (ZÖÏ #_»∞ã¨∞ÎOk?) "≥Ú`«ÎO Éèí∂"Õ∞ Ѩ_»=∞~° #∞O_ç
`«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Hõ^äŒO „Éèí"Õ∞`ü? (ZÖÏ u~°∞QÆ∞`«∂Ok?)
*’ºu––Ü≥∂K«#Ѩ~∞° Å∞ kQƃÅO („QÆÇ¨ Å∞ qt+ì̈ ™ê÷#OÖ’ xÅz L#flO^Œ∞=Å¡
HõeQˆ |ÅO)Ö’ „ѨÜ∂« }OKÕ™êÎ~∞° .
z<åfl#fl––JÜ«∂º *’ºu+¨µº_»∞ QÍ~°∂, kQƃÅOÖ’ „ѨÜ∂« }O KÕã#≤ ѨC_»∞ ^•iÖ’
|∂OnÅ_»¡ =~°¬O ‰õΩi¿ãÎ g∞ =∂@ #∂\˜H˜ #∂~°∞ áêà◊√§ XѨC‰õΩ<Õ "å}˜‚. HÍx, <Õ#∞
„Ѩu~ÀE, „Ѩukâ◊‰õÄ "≥à◊¥Î<Õ LO\Ï#∞. kâßâ◊¥Å L#fl~ÀA ^•iÖ’ =ÚÅ∞‰õΩÅ∂
‰õΩK«∞ÛHÀÖË^Œ∞, kQƃÅO L#fl~ÀA ѨÓÅ=~°¬=¸ ‰õΩiÜ«∞ÖË^Œ∞!
*’ºu––J~Ú`Õ kâßâ◊¥Å Ug∞ HÍ^ŒO\Ï~å?
z<åfl#fl––g∞~°∞ ^Õxfl kâßâ◊¥Å JO\Ï~À, Jk g∞ Hõà◊§Ö’ ‰õΩK«∞Û‰õΩ<Õ ^Œ$H±â◊¥Å
(HõO\’¡ =ÚÅ∞¡) `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞ HÍ^Œ∞.
ѨÙ~å} º„Ѩ
*’ºu+¨
O ÖÏѨO
73
*’ºu––=∞i "å~°^À+¨O ‰õÄ_® Ug∞ HÍ^•?
z<åfl#fl––~À=∞=∂„`«O ‰õÄ_® HÍ^Œ∞. "å~°^À+¨O W`«~°^ÕâßÖ’¡ ZO^Œ∞‰õΩ ÖË^Œ∞?
JO^ŒiHõO>Ë Ñ≤zÛ "≥ÚMÏÅO =∞#"Õ∞<å?
*’ºu––âߢ™êÎ<flÕ Ñ¨H¯õ ‰õΩ <≥>¿ìË ãÎ WHõ =∂\Ï¡_Õ ^Õ=ÚOk? HÍh '=ÚǨ˙~°Î zO`å=∞}˜—
K«∂_»O_ç....
PÜ«∞##∞ =∞^茺֒<Õ J_»¤yã¨∂Î z<åfl#fl J<åfl_»∞––'=ÚǨ˙~°Î zO`å=∞}˜— HÍ^Œ∞,
'^èŒ∂~°Î zO`å=∞}˜.— g∞ÖÏO\˜ "åà◊√§ `«=∞ „ѨÜ≥∂[<åÅ HÀã¨O =ÚǨ˙~åÎÅ =∞Ǩ
=ÅÜ«∞OÖ’ JO^Œih WiH˜Oz L<åfl~°∞. ~åA‰õΩ Jaè¿+Hõ =ÚǨ˙~°OÎ ! Ãã·<åºxH˜ Jâ◊fiQÆ[
ã¨OKåÅ# =ÚǨ˙~°ÎO! Ãã·x‰õΩxH˜ â◊G^è•~°} =ÚǨ˙~°ÎO! "≥·â◊√ºxH˜ „HõÜ«∞–q„HõÜ«∞
=ÚǨ˙~°OÎ ! =_ô¤ "åºáêiH˜ |∞∞}^•# =ÚǨ˙~°OÎ ! HõO™êeH˜ Éè∂í +¨} Ѷ∞¨ @# =ÚǨ˙~°OÎ !
KåHõeH˜ =G„ѨHÍ∆ à◊# =ÚǨ˙~°OÎ ! #~°HÎ H˜ ˜ #$`åº~°OÉèí =ÚǨ˙~°OÎ ! W^ŒO`å Xiîª |∂@HõO
HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜? Ô~·`«∞Å#∞ áêѨO J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å =ÚǨ˙~°Î *ÏÅOÖ’ |OkèOKÕâß~°∞.
<åQÆe ^Œ∞#fl_®xH˜ ǨÏÅ „Ѩ=ǨÏ} =ÚǨ˙~°OÎ ! q`«_Î ®xH˜ c*’Ñ≤Î =ÚǨ˙~°OÎ ! =i <å@_®xH˜
â◊㺨 ~ÀѨ} =ÚǨ˙~°OÎ ! =i HÀÜ«∞_®xH˜ ^è•#ºKÕÛ^ù #Œ =ÚǨ˙~°OÎ ! P_»"åà◊§ A@ì~Ú`Õ
g∞~°∞ WOHÍ QÆ\ì̃QÍ Ñ¨@∞ìH˘x L<åfl~°∞. "åà◊√§ H˘Ñ¨C ZѨC_»∞ Hõ@∞ìHÀ"åe? J<Õ ^•xH˜
Hˆ â◊|O^è#Œ =ÚǨ˙~°OÎ ! ZѨC_»∞ á⁄~Úº ™ê÷ÑO≤ Kåe, J<Õ ^•xH˜ K«∂e›HÍ ™ê÷Ñ#¨ =ÚǨ˙~°OÎ !
ZѨC_»∞ ™êfl#O KÕÜ«∂e, ^•xH˜ ™êfl# =ÚǨ˙~°ÎO! tâ◊√=Ù‰õΩ ZѨC_»∞ áêe"åfie, ^•xH˜
ãÎ̈#áê# =ÚǨ˙~°ÎO!
<å=ÚYOÖ’ Pâ◊Û~°ºO K«∂ã≤ z<åfl#fl J<åfl_»∞––`«=∂ëê‰õΩ J#_»O ÖË^Œ∞. ¢ã‘ÎÅ
ã¨Î<åÅÃÑ·# ‰õÄ_® *’ºu+¨µºÅ∞ Ѩ@∞ì ã¨OáêkOKå~°∞. áêÅ∞ `åˆQ tâ◊√=Ù‰õΩ ‰õÄ_®
=¸Ç¨˙~°|
Î O^è#Œ O #∞O_ç =ÚHÎ̃ ÖË^∞Œ ! <å=∂@g∞^Œ #=∞‡HõO ÖËHáõ È`Õ ^•x =K«#O
‰õÄ_® q#∞––
'iHÍÎO Éè∫=∞O Ѩi`«º[º q+≤ìáê`«O ã¨"≥·^èŒ$`«"£∞
=∞$^Œ∞^èŒ$= H˜∆„ѨÉèË+¨µ ãÎ̈#áê#O Ç≤Ï`«O tâ’ó—
(^≥·=[˝ =Å¡Éèí)
(K«`∞« i÷x, =∞OQÆà"◊ å~åxfl `«ÑÊ≤ Oz tâ◊√=Ù‰õΩ ãÎ̈#áê#O KÕ~ÚOK«_O» =∞Ozk.)
Jˆ~, Uq∞\© Ñ≤zÛ =º=Ǩ~°=∞O`å? „Ѩãq¨ Oz# U¢ã‘Î J~Ú<å `«# #=*Ï`« tâ◊√=Ù‰õΩ
=∞OQÆà"◊ å~°O ~ÀA áêe¿ãÎ =∞OQÆà◊ „QÆÇϨ O HÀѨyOK«∞H˘x J=∞OQÆàO◊ ZO^Œ∞‰õΩ `≥zÛ
ÃÑ\Ïìe? P"≥∞ ãÎ̈#O`À ^•xH˜ â◊`$« `«fiO ^ÕxH˜?
<Õ#∞––„QÆǨÅ, #Hõ∆„`åÅ ã¨∂Hõ; „ѨÉèÏ=O Ѩ_»∞`«∞O^Õ"≥∂, JO^Œ∞=Å¡<Õ HÍÖÏxfl
QÆ∞iOz WO`«QÍ PÖ’K«# KÕâß~°∞!
74
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––Jˆ~, D HÍÅ"Õ∞ =∞# áêe@ =∞ǨHÍÅ∞_≥· (~°∞„^Œ∞_≥)· ‰õÄ~°∞ÛOk! WO\˜H˜
HÍÅO! |Ü«∞@H˜ HÍÅO! KÕxH˜ HÍÅO! K≥@∞ì‰Ωõ HÍÅO! ѨÙ_ç`Õ HÍÅO! K«¿ãÎ HÍÅO! =∞OK«O
Je¡ ` Õ HÍÅO! Ѩ O ki "Õ ¿ ãÎ HÍÅO! D HÍÅ㨠„ =∂\ò ‰õ Ω #flO`« P~åƒù @ O U
~åA–=∞Ǩ~åA‰õÄ ZѨC_»∂ LO_ç LO_»^∞Œ ! 'PÜ«∞#‰õΩ HÀѨO =¿ãÎ <åâ◊#O KÕ¿ã™êÎ_∞» !—
D ÉèíÜ«∞"Õ∞ „Ѩ[Å#∞ Ѩ~°=∞ Ñ≤iH˜Ñ¨O^ŒÅ∞QÍ KÕ¿ãã≤Ok. ÃÑo§H˜ =ÚǨ˙~°ÎO K«∂_»∞!
â’Éèí<åxH˜ =ÚǨ˙~°ÎO K«∂_»∞! QÆ$ǨτѨ"ÕâßxH˜ =ÚǨ˙~°ÎO K«∂_»∞! JO`ÕHÍ^Œ∞,
QÆ~åƒù^è•<åxH˜ ‰õÄ_® =ÚǨ˙~°ÎO K«∂_®e! W^ŒO`å Ѷ¨∞’~° Kå^ŒãÎ̈O HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ #=ÙfiÖÏ@HõO@∞<åfl~°∞ QÍh, QÆ~åƒù^è•#O ‰õÄ_® ZHõ¯_≥·<å
ѨOKåOQÆO K«∂ã≤ KÕ™êÎ~å?
z<åfl#fl––Jˆ~, h=Ù #=∞‡ÖˉΩõ O_® =Ù<åfl"å? J~Ú`Õ q#∞, QÆ~åƒù^•è # =ÚǨ˙~åÎxH˜
ã¨O|OkèOz# =K«#O––
'+¨+ì̈º+ì̈g∞ ѨOK«^Œj K«`«∞s÷ K«`«∞~°Ìj~°Ñ¨ÙºÉèíÜ«∞„`« Ç≤Ï`åfi
âıëêó â◊√ÉèÏó ã¨∞ºó u^äŒÜ≥∂ x¿+ˆH "å~åó â◊âßOHÍ~°º ã≤`ÕO^Œ∞*Ïâ◊Û—
(|$ǨÏ*’ºu+¨™ê~°ó)
+¨+‘ì, J+ì̈q∞, ѨÓi‚=∞, J=∂"å㨺, K«qu, K«`«∞~°Ìt ~ÀAÖ’¡ QÆ~åƒù^è•<åxH˜ Ѩi‡\ò
^˘~°H^õ ∞Œ . "å~°OÖ’ Hˆ =ÅO =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ ™È=∞, |∞^è,Œ â◊√„Hõ"å~åÖ’¡ =∂„`«"∞Õ D
ѨxH˜ Ѩi‡\ò ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. Jˆ~, <Õ<˘Hõ\˜ J_»∞QÆ∞`å#∞, PǨ¡^ŒHõ~°"≥∞ÿ# ѨÓi‚=∞<å\˜
~å„u =^èŒ∂=~°∞Å 'q∞^äŒ∞# ÅQÆflO— (ã¨OÜ≥∂QÆO) [iy`Õ K«O„^Œ∞xH˜ „QÆǨÏ}O
Ѩ@∞ì‰Ωõ O@∞O^• ÖËHõ PHÍâ◊O |^ŒÅÌ ~ÚáÈ`«∞O^•? Pk"å~°O ^•OѨ`º« ã¨OÜ≥∂QÆO [iy`Õ
ã¨∂~°∞ºx ~°^ä•xH˜ Hõ\ì̃# QÆ∞„~°O ɡkiáÈ`«∞O^• ÖËHõ K«„HõO qiy áÈ`«∞O^•? Jxfl KÀ\Ï¡
D ã¨fiÜ«∞OÉèí∂ (`«=∞O`« `å"Õ∞ ѨÙ@∞ìH˘KÕÛ) *’ºu+¨µºÅ∞ áê#HõOÖ’ ѨÙ_»HõÖÏ¡QÍ
`«QÆ∞^Œ∞#=∂‡ Jx ZO^Œ∞‰õΩ `«Ü«∂~°=Ù`å~°∞? q∞^äŒ∞# (¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ [O@) ~åtH˜
=$tÛHÍÖˇ· (`Õো ) =∞^躌 Ö’ ZO^Œ∞‰õΩ K˘~°|_»`å~°∞? WÖÏ Ñ≤Å=x ¿Ñ~°O\ÏxH˜ ZO^Œ∞‰õΩ
~å"åe?
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ *’ºu+¨ºO ÃÑ·# #=∞‡HõO ÖË^•?
z<åfl#fl––Jˆ~, D *’ºu+¨º"Õ∞ QÆ#Hõ x["≥∞ÿ`Õ, <Õ#∞ WѨÊ\˜H˜ Ô~O_»∞"ÕÅ
J~Ú^Œ∞=O^ŒÅ ™ê~°∞¡ K«zÛáÈ~Ú LO^Œ∞#∞!
<Õ#∞––J^≥\Ï¡ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––*’ºu+¨ºOÖ’x =K«#O Wk––
ѨÙ~å} º„Ѩ
*’ºu+¨
O ÖÏѨO
75
'~°q™êÎÑO¨ HÍOuO q`«~u° â◊j Éè∂í q∞`«#Ü≥∂
=∞$uO ÅH©;O ™œ=∞ºó ã¨∞~°Ñ¨u QÆ∞~°∞ifi`«ÎǨÏ~°}"£∞—
'qѨuÎO ^≥·`åº<åO QÆ∞~°∞~°dÅÉè’QÍ#∞QÆ=∞#"£∞
#$}ÏO `≥·ÖÏÉèíºOQÍ`ü ã¨Ñ¨k ‰õΩ~°∞`Õ ã¨∂~°º`«#Ü«∞ó— (*’ºuó ™ê~°ã¨O„QÆǨÏó)
JO>Ë, Pk"å~°O #∂<≥ ѨÓã¨∞‰õΩO>Ë HõëêìÅ∞, ™È=∞"å~°O ѨÓã¨∞‰õΩO>Ë HÍOu,
=∞OQÆà"◊ å~°O ѨÓã¨∞‰õΩO>Ë =∞~°}O, |∞^è"Œ å~°O ѨÓã¨∞‰õΩO>Ë ÅH˜;, QÆ∞~°∞"å~°O ѨÓã¨∞‰õΩO>Ë
^Œi„^ŒO, â◊√„Hõ"å~°O ѨÓã¨∞‰õΩO>Ë qѨ`«∞Î, â◊x"å~°O ѨÓã¨∞‰õΩO>Ë ã¨∞Y„áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞`å~Ú,
Jx. WO^Œ∞Ö’ U HÍ~°º–HÍ~°} ã¨O|O^èOŒ LO^À, P *’ºu+¨µºÅˆH `≥eÜ«∂e! HÍh, <Õ#∞
Ü«∂Éè̌· Uà◊§#∞O_ç ~ÀE #∂<≥ ѨÓã¨∞‰õΩO@∂<Õ L<åfl#∞. Wxfl ã¨O=`«û~åÖ’¡ Ô~O_»∞"ÕÅ
J~Ú^Œ∞=O^ŒÅ HõO>Ë Z‰õΩ¯"Õ =∞OQÆà"◊ å~åÅ∞ =zÛ LO\Ï~Ú. J~Ú<å <ÕxOHÍ „|uˆH
L<åfl#∞! WѨC_»∞ K≥ÑC¨ , *’ºuëêºxfl #=∞‡=∞O\Ï"å?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, nxH˜ ["å|∞ *’ºu+¨µº_Õ K≥ѨÊQÆÅ_»∞.
z<åfl#fl––*’ºu+¨µº_Õq∞ ["å|∞ K≥áêÎ_∞» ? `«# LK«∞ÛÖ’ ayOKÕ™êÎ_∞» QÍx! K«∂_»∞,
ZO`« QÆO^Œ~Q° Àà◊O ã¨$+≤Oì Kå~À! |∞∞`«∞„ѨH~õ }
° OÖ’ XHõ KÀ@ WÖÏ JO\Ï~°∞––
'Pk`Õº q^è"Œ å <ås—
(¢ã‘Î Pk"å~°O ~ÀA |∞∞`«∞=∞u J~Ú`Õ q^è=Œ J~ÚáÈ`«∞Ok)
=∞~ÀKÀ@ WÖÏ JO\Ï~°∞––'ѨOK«=∂ºO K≥·= ™œÉèÏQƺ"£∞—
(ѨOK«q∞<å_»∞ |∞∞`«∞=∞u J~Ú`Õ ™œÉèÏQƺ=uQÍ LO@∞Ok)
WѨC_»∞ *’ºu+¨µºÅ"åix <Õ<˘Hõ =∂@ J_»∞QÆ∞`å#∞. ѨOK«q∞, Pk"å~°O <å_»∞ U
¢ã‘Î J~Ú<å |∞∞`«∞=∞u J~Ú`Õ JѨC_Õ=∞=Ù`«∞Ok?
*’ºu+¨µº_»∞ =∞ø#OQÍ LO_»_O» K«∂ã≤ z<åfl<Õfl J<åfl_»∞––WOHÀ =K«#O K«∂_»∞–
'=∂¿Ñ¶∞ Ѩل`«=f Éèí"Õ`ü— (=∂Ѷ¨∞=∂ã¨OÖ’ ~°[ã¨fiÅ J~Ú`Õ ¢ã‘ΠѨل`«=u J=Ù`«∞Ok)
WOHÀ =K«#O WÖÏ LOk–– 'Hõ$uÎHÍÜ«∂O `«∞ =O^蕺 ™êº`ü—
(Hõ$uÎHÍ #Hõ∆„`«OÖ’ ~°[ã¨fiÅ J~Ú`Õ ¢ã‘Î =O^茺 (Q˘„_®Å∞) J=Ù`«∞Ok)
WѨC_»∞ *’ºuëêKå~°∞ºÅ "åi#_»∞QÆ∞, =∂Ѷ∞¨ =∂ã¨OÖ’ Hõ$uÎHÍ #Hõ„∆ `«OÖ’ ¢ã‘Î ~°[ã¨fiÅ
J~Ú`Õ JѨC_»∞ =O^蕺 Ѩل`«∞_»∞ [x‡™êÎ_®?
*’ºu+¨µº_»∞ Ug∞ K≥Ñʨ ÖËx ã≤u
÷ Ö’ LO_»_O» K«∂ã≤ z<åfl#fl =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞–
WOHÀ `«=∂ëê K«∂_»∞, XHõ KÀ>Ë"∂≥ , WÖÏ JO\Ï~°∞––'^èŒ<Õ Ñ¨u„=`å *Ë̋Ü«∂—
76
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(^è#Œ ∞~åtÖ’ ~°[ã¨fiÅ J~Ú`Õ Ñ¨u„=`« J=Ù`«∞Ok)
=∞~ÀKÀ@ WÖÏ JO\Ï~°∞––'=∞O^Õ K« ѨÙOâ◊Ûf <ås—
(â◊x"å~°O <å_»∞ ~°[ã¨fiÅ J~Ú`Õ =ºaèKåi}˜ J=Ù`«∞Ok)
WHõ h"Õ K≥ÑC¨ , ^è#Œ ∞~åtÖ’ â◊x"å~°O <å_»∞ ~°[ã¨fiÅ J~Ú`Õ JѨC_Õ=∞=Ù`«∞Ok?
Jˆ~, ZO`«=~°Hxõ K≥¿ÑÊk? ZO`« |∂@HõO, ^ŒQÍ, xO_ç LO^ŒO>Ë JO`å =i‚¿ãÎ
=∞ǨѨÙ~å}"Õ∞ J=Ù`«∞Ok. J~Ú<å WHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞ „Ѩu ^•xH© *’ºu+¨µºx `ÀHõ Ѩ@∞ìH˘<Õ
LO\Ï~°∞!
z<åfl#fl =∂\Ï¡_∞» `«∂ LO_»QÍ<Õ |∞kú<å^ä£ KÒ^Œi Ѩ~∞° QÔ `«∞‰Î Ωõ O@∂ =zÛ J<åfl_»∞–
JÜ«∂º *’ºu+¨µºÅ∞QÍ~°∂, WѨC_çÑC¨ _Õ =∂ WO\’¡ XHõ JÉσ~Ú Ñ¨Ù\Ïì_∞» . JO^Œ∞Hˆ
Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ =ã¨∞Î<åfl#∞. "å_ç *Ï`«HõO H˘OK≥O QÆ}˜Oz K≥ѨÊO_ç.
*’ºu+¨µº_»∞ J_çQÍ_»∞––Ñ≤Å¡"å_»∞ ѨÙ\ì̃ ZO`« ¿ãѨ~ÚOk?
|∞kú<å^䣖–Ѩk xq∞ëêÅ~Ú LO@∞Ok.
*’ºu+¨µº_»∞ ѨOKåOQÆO K«∂ã¨∂ΖK«∂ã¨∂Î LeH˜Ñ¨_ç QÆ\˜ìQÍ JiKå_»∞
<åÜ«∞<ÀÜü∞!
––
Fi
z<åfl#fl J_çQÍ_»∞––U=∞~ÚO^ŒO_ô? HõOksQÆ U"≥∞<ÿ å ‰õΩ\ì̃O^•?
`«Å ÃÑ·# K≥~Úº ÃÑ@∞ìH˘x *’ºu+¨µº_»<åfl_»∞––HÍ^ŒO_ô! J^Õ J~Ú`Õ ÉÏ^è=Õ ÚOk?
WHõ¯_» ã¨~°fi<åâ◊#O HõxÑ≤ã¨∂ÎOk!
|∞kú<å^ä£ KÒ^Œi =ÚYO áêeáÈ~ÚOk. QÆ_Q» _Æ » =}∞‰õΩ`«∂ J<åfl_»∞––`«fi~°QÍ
K≥Ñʨ O_ç ™êfig∞. *Ï`«HOõ Ö’ U=ÚOk?
*’ºu+¨µº_»∞––K≥Ñʨ _®xˆH=ÚOk? =∞#∞fl, ^Œ∞=Ú‡. =¸ÖÏ #Hõ„∆ `«O „Ѩ^=Œä ∞ áê^ŒOÖ’
ѨÙ\Ïì_»∞, QÆO_»Ü≥∂QÆO (XHõ Jx+ì̈Ü≥∂QÆO)Ö’. "å_»∞ `«O„_ç „áê}ÏxH˜ =ÚѨC`≥™êÎ_»∞.
'=¸ÖÏ^Œºáê^Õ Ñ≤`~« O° xǨÏOu!— Jx âߢãÎ̈O!
|∞kú<å^ä£ KÒ^Œi ÃÑ·# Ñ≤_∞» QÆ∞ Ѩ_#ç @¡~ÚOk. Hõà§◊ Ö’ hà◊√§ xO_ç<å~Ú. *’ºu+¨µº_»∞
QÆOcè~O° QÍ =ÚYO ÃÑ\ì̃ J<åfl_»∞––q∞=∞‡efl PѨ^ÅŒ áêÅ∞ KÕÜ∞« _®xˆH D tâ◊√=Ù
[x‡OKå_»∞. ~Ô O_Õ =∂~åæÅ∞<åfl~Ú. tâ◊√=Ù#∞ ZHõ¯_≥<· å áêˆ~¿ãÜ«∞O_ç, ÖË^• D ~À*Ë
`«e¡`À áê@∞ `å`«QÍiO\˜H˜ ѨO¿ÑÜ«∞O_ç. Zxq∞^Õà◊§ =~°‰õΩ g∞~°∞ "åx =ÚYO
K«∂_»‰õÄ_»^Œ∞. WHõ WѨÊ\˜ #∞O_Õ––
ѨÙ~å} º„Ѩ
*’ºu+¨
O ÖÏѨO
77
'^èÕ#∞O ^Œ^•º`ü ã¨∞=~°‚O K« „QÆǨOâ◊ÛÑ≤ „ѨѨÓ[ÜÕ∞`ü—
(QÀ^•#O, ã¨fi~°^‚ •#O, #=„QÆÇϨ ѨÓ[, W=hfl KÕÜ∂« e.)
z<åfl#fl WHõ PQÆÖHË õ J<åfl_»∞––Wk ~åã≤# "å_≥=_À =∞Ǩ ^èŒ∂~°∞Î_»∞, @Hõ¯i,
"≥∂ã¨QÍ_»∞! Jã¨Å∞ „QÆǨÅ∞ g∞~°∞! #Hõ∆„`åÅ =∂@∞# g∞ #Hõ∆„`«O ÉÏQÆ∞KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
áêѨO DÜ«∞##∞ J#=ã¨~O° QÍ g∞ ‰õΩ„@`À ZO^Œ∞‰õΩ Ñ‘_™ç êÎ~∞° ?
*’ºu+¨µº_»∞––J~Ú`Õ g∞~°∞ [#‡‰õΩO_»e Ѷ֨ Ïxfl #=∞‡~å?
z<åfl#fl––<å‰õΩ `≥eã≤ [#‡‰õΩO_»e =Å¡ Ѷ¨ÅO XHõ>Ë LO@∞Ok. ^•x=Å¡ g∞
Ñ≤Å"¡ åx K≥=ÙʼnõΩ ‰õΩO_»ÖÏÅ∞ =KÕÛ™êÎ~Ú. <å ^Œ$+≤Öì ’ [#‡ *Ï`«HOõ XHõ ÃÑ^ŒÌ |∂@HõO
HÍHõ =∞ˆ~g∞ HÍ^Œ∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "ÕÅ=∞Ok Ñ≤ÅÅ¡ ∞ ѨÙ\˜ì LO\Ï~°∞. JÖÏ Jx "å~°O^Œi
J^Œ$+ì̈=Ú, Hõ~°‡Å∞ XˆH ~°HõOQÍ LO\ÏÜ«∂? Hõ=Å Ñ≤Å¡Å∞ W^ŒÌ~°∂ XˆH™êi ѨÙ_»`å~°∞.
XHõ~°∞ „|`«∞‰õΩ`å~°∞, XHõ~°∞ K«xáÈ`å~°∞. W^ŒÌi *Ï`«HõO XHõ\˜QÍ<Õ LO@∞Ok.
JÖÏO@ѨC_»∞ Ѷe¨ `åÅ∞ WO`« q~°∞^ŒOú QÍ ZO^Œ∞‰õΩO\Ï~Ú?
*’ºu+¨µº_»∞ H˘OK≥O z‰õΩ¯Ö’ Ѩ_ç J<åfl_»∞––J~Ú`Õ Éè$í QÆ∞=Ù, Ѩ~åâ◊~∞° _»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
"åiO`« *Ï`«Hõ zO`«# KÕã≤ "≥àϧˆ~, J^ŒO`å q∞^二 JO\Ï~å?
z<åfl#fl––D ¿Ñ~°h¡ fl J=Ú‡H˘<Õ Hõ^• g∞~°∞ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ #∞O_ç D @Hõ¯i
q^Œº`À "åºáê~°O KÕã¨∞Î<åfl~°∞! =∞#ã¨∞‰õΩ Uk `À¿ãÎ ^•xH˜ â’¡HõO `«Ü«∂~°∞KÕã≤ Ѩ~åâ◊~°∞x
`«ÅÃÑ·# ~°∞^Œ∞Ì`«∂ LO_»O_ç! JÜ«∂º! <Õ#∞ ‰õÄ_® *’ºu+¨ „QÆO^ä•Å∞ K«∂âß#∞. JO^Œ∞Ö’
ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜ =∂@Å∞<åflÜ«∞O>Ë Jq Hˆ =ÅO ^è∂Œ ~°∞ÖÎ Ë ~åã≤ LO_»\ÏxH˜ J=HÍâ◊O
LOk. QÆ$ǨÏã¨∞÷Å Hõ#∞flQÆÑ≤Ê QÆ$Ç≤Ï}∞Å QÆ∞iOz Jã¨Éèíº"≥∞ÿ# =∂@Å∞ ‰õÄ_® ~åâß~°∞.
*’ºu+¨µº_»∞ H˘OK≥O ɡkiáÈ~Ú J_çQÍ_»∞––ZHõ¯_»? L^•Ç¨Ï~°} W=fiQÆÖ~å?
z<åfl#fl––XHõ\–˜ ~Ô O_»∞ HÍ^Œ∞. J<ÕHOõ . K«∂_»O_ç ZÖÏO\˜ |∂@HõO ã¨$+≤Oì Kå~À–
'LѨѨ^Õ |∞^èŒ̂H`«∞ÉèϺO Ü≥∂QÆ ã¨O|O^èŒ̂H kfi[
(áê~åâ◊~° Ǩϟ~å™ê~°ó)
ã¨∂÷ÖÏOw QÆ$Ç≤Ï}© `«ã¨º *ÏÜ«∞`Õ <å„`« ã¨Oâ◊Ü«∞ó—
QÆ$ǨÏã¨∞÷ *Ï`«HõO K«∂ã≤ "åà◊√§ ã¨O^ÕǨÏO ÖˉõΩO_® =ÚO^Œ∞QÍ<Õ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°@
D *Ï`«‰Ωõ x ÉèÏ~°º â◊s~°O ÖÏ=ÙQÍ, ÉÁ~°∞QÆ∞Å ã¨OzÖÏQÍ Å∂AQÍ LO@∞O^Œx. JO`Õ
HÍ^Œ∞, *Ï`«HOõ Ö’ „QÆÇ¨ Å#∞ QÆ}O˜ z P"≥∞ ãÎ̈<åÅ PHÍ~°O ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞!
Hõiî<À~°úfi ‰õΩ*ÏKåˆ~º „âı+ª̈ã¨∂÷ÅãÎ̈<À`«Î=∂
(áê.Ǩϟ.)
(‰õΩA_»∞ (=∞OQÆà„◊ QÆÇϨ O) |ÅOQÍ LO>Ë P"≥∞ ãÎ̈<åÅ∞ ‰õÄ_® ѨÙ+≤Qì Í, á⁄OHõOQÍ
LO\Ï~Ú.)
78
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞ Pâ◊Û~°ºÑ¨_»_»O K«∂z z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––WO`« =∂„`åxˆH <À~°∞
"≥à§◊ ɡ_`
ç Õ ZÖÏ? WOHÍ q#∞––
'*Ïq∞„`Õ =∞O^ŒÉè∫=∞¿ã÷ `«nâı =∞O^ŒÉè∫=∞*Ë
(áê.Ǩϟ.)
"Õâߺ "å *Ïi}© KåÑ≤ `«ã¨ºÉèÏ~åº # ã¨Oâ◊Ü«∞ó—
(D Ü≥∂QÆO L#fl *Ï`«‰Ωõ x ÉèÏ~°º xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ "Õâº◊ J=Ù`«∞Ok, ÖË^• J<ÕH=õ ∞Ok
„Ñ≤Ü«ÚÅ =ÅѨ٠f~°∞ã¨∂Î LO@∞Ok!)
<Õ#<åfl#∞––Jˆ~, WÖÏO\˜ =∂@Å =Å¡ ^•OѨ`«º|O^èŒO ã¨~°fi<åâ◊#"≥∞ÿ áÈÜÕ∞
„Ѩ=∂^ŒO LOk Hõ^•!
z<åfl#fl––nxfl QÆ∞iOz â’¡HOõ `«Ü∂« ~°∞KÕ¿ã "åà◊§Hˆ q∞\˜ zO`«? WOHÍ q#∞–
'ÉèíQÆfláê^•~üHõ∆ ã¨OÜ≥∂QÍ^£ kfifÜ«∂ ^•fi^Œj Ü«∞k
(áê.Ǩϟ.)
ã¨ÑÎ̈g∞ Kå~°¯=∞O^•ˆ~ *ÏÜ«∞`Õ *Ï~°*’ ^èŒ$="£∞—
(tâ◊√=Ù *Ï`«HOõ Ö’ D Ü≥∂QÆO LO>Ë P tâ◊√=Ù YzÛ`«OQÍ *Ï~°[ ã¨O`å#"Õ∞!)
<Õ#∞––D â’¡HõO ¢ã‘Î Q˘O`«∞ HÀ¿ãÜ«∞QÆÅ^Œ∞!
z<åfl#fl––Jˆ~, ¢ã‘Î Q˘O`Õ HÍ^Œ∞, P"≥∞ =∞ik Q˘O`«∞ HÀ¿ã â’¡HOõ ‰õÄ_® LOk.
K«∂_»∞––
'„QÆǨÏ~å*Ë ã≤÷`Õ ÅˆQfl K«`«∞ˆ~÷ ã≤OÇ≤ÏHÍã¨∞`Õ
(áê.Ǩϟ.)
ã¨fi^Õ=~å`ü ã¨∞`À`«ÊuÎó *Ï`å `«™êºó # ã¨Oâ◊Ü«∞ó—
(*Ï`«HOõ Ö’ D Ü≥∂QÆO LO>Ë Ñ¨Ù„`«∞_»∞ xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ =∞ik g~°ºO`À<Õ [x‡Oz
LO\Ï_»∞!) *Ï`«HOõ K«∂_»QÍ<Õ *’ºu+¨º =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙxH˜ g~°ºO "åã¨# =KÕÛã¨∞OÎ k! WHõ
h"Õ K≥ѨC, W^ŒO`å ^ÀÑ≤_ç, ‰õΩ„@, ~“_ô`«#O HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜? WÖÏO\˜ ^Œ∞O_»QÆ∞Å#∞
D ^ÕâO◊ Ö’ '*’ºuifi^•º~°=‚ — (*’ºuifi^•fi ã¨=Ú„^Œ∞_»∞) Jx JO\Ï~°∞!
<Õ#∞––g∞~°∞ K≥ÑÊ≤ # =∂@Åhfl x[OQÍ<Õ *’ºu+¨º „QÆO^ä•Ö’¡ L<åflÜ«∂?
z<åfl#fl––ÖˉõΩO>Ë HõeÊOz K≥ѨÙÎ<åfl##∞‰õΩO@∞<åfl"å? *’ºuëêºKå~°∞ºÅ"å~°∞
Z^Œ∞~°∞QÍ<Õ L<åfl~°∞ Hõ^•! D â’¡HÍÅhfl P „QÆO^äŒOÖ’ L<åflÜ≥∂, ÖË^À PÜ«∞#fl_»∞QÆ∞.
„QÆO^äŒO ‰õÄ_® ZÖÏO\˜k? 'áê~åâ◊~° Ǩϟ~å™ê~°ó!—
*’ºu+¨µº_»∞ `«Å QÀ‰õΩ¯O@∂ WÖÏ J<åfl_»∞––x["Õ∞, D =∂@Å∞ „QÆO^äOŒ Ö’
LO_»_»"Õ∞"≥∂ L<åfl~Ú. 'áê~åâ◊~° Ǩϟ~å™ê~°ó— *’ºu+¨ âߢ™êÎxH˜ „áê=∂}˜Hõ „QÆO^äŒO.
J~Ú<å g∞~°∞ ^•xfl Jã¨`º« =∞x ZO^Œ∞HõO@∞<åfl~°∞?
ѨÙ~å} º„Ѩ
*’ºu+¨
O ÖÏѨO
79
z<åfl#fl––ˆH=ÅO Jã¨`«º"Õ∞HÍ^Œ∞, Jj¡ÅO ‰õÄ_®. JO^Œ∞Ö’ L#fl K≥_»¤–K≥_»¤ u@∞¡
"ÕâߺQÆ$ǨÖ’¡ `«Ñ¨Ê =∞Ô~Hõ¯_® q#Ѩ_»=Ù. K«∂_»O_ç––
'^èŒ<Õâı ã¨ÑÎ̈"Õ∞ "≥·^Õº Ѩ~°*ÏÜ«∂aèQÍq∞Hõó
(áê.Ǩϟ)
*ÏÜ«∂ `«ã¨º Éèí"Õ^Õfiâߺ =∂`åÑ≤ =ºaèKåi}©—
(WÖÏO\˜ „QÆÇϨ ^Œâ◊ LO>Ë P =ºH˜Î Ѩ~¢° ã‘QÎ Íq∞ J=Ù`å_»∞, J`«x ÉèÏ~°º "Õâº◊ J=Ù`«∞Ok.
J`«x `«e¡ =ºaèKåi}˜ J=Ù`«∞Ok) WÖÏO\˜ Pe, J=∞‡ u@∞¡ ã¨Éèíº`åQÆO^èŒO ÖËx
"åà◊§Ö’<Õ qxÑ≤™êÎ~Ú. W^Õ<å ѨO_ç`«∞Å ÉèÏ+¨?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, *’ºu+¨âßGOÖ’ WÖÏO\˜ =∂@Å∞ ‰õÄ_® L<åflÜ«∞x <å‰õΩ
`≥eÜ«∞^Œ∞!
z<åfl#fl––h=Ù *’ºu+¨ºO K«kqO^≥ÑC¨ _»∞? '|$ǨÏ*Ï˚`H« Oõ —, 'áê~åâ◊~° Ǩϟ~å™ê~°ó—
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ q K«∂¿ãÎ `≥Å∞ã¨∞OÎ k.
*’ºu+¨µº_»∞ WHõ `«<åflѨÙHÀÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. ã¨"åÅ∞ KÕã∞¨ #Î fl@∞¡QÍ J_çQÍ_»∞––W^ŒO`å
J|^ŒOú J#_®xH˜ ~°∞A"Õq∞\˜?
z<åfl#fl ["åaKåÛ_»∞––~°∞A=Ù <Õ<,Õ <å *Ï`«HOõ Ö’ ~å[Ü≥∂QÆO ~åã≤ LOk––
'"åǨÏ<Õâ◊ãÎ̈^ä• =∂<Õ =∂<Õâ’ "åǨÏ<Õ ã≤÷`«ó
(áê.Ǩϟ)
ÅQÆfl ^èŒ~å‡kèáêÉèϺO `«∞ ^Œ$ëÈì KÕkÇ¨Ï ~å*ºÉèÏH±—
HÍh ~å[ºO =∂@ ^Õ=Ù_≥~°∞QÆ∞, <åÅ∞ÔQHõ~åÅ <ÕÅ ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. ~å[Ü≥∂QÍxH˜
|^Œ∞Å∞ „Ѩu~ÀE ǨÏ~îÜ
° ∂≥ QÆO „áêH©ãì ∞¨ KÕÜ∞« =Åã≤ =ã¨∂OÎ k. WHõ *Ï~°[ Ü≥∂QÆO QÆ∞iOz.
H˘OK≥O `«~°¯âß„™êÎ#∞flѨÜ≥∂QÆOz K≥ѨÊO_ç, =ºaèKå~°O ZHõ¯_≥·<å ѨOKåOQÆO K«∂ã≤
KÕ™êÎ~å? `«~åfi`«, ^•x =Å¡ HõeQˆ tâ◊√=Ù ÅQÆflO K«∂ã≤ Hõ_∞» ѨÙÖ’ #∞Oz |Ü«∞\˜H˜ =ã¨∞OÎ ^•?
W`«~°∞Å =∂@ =kÖËÜ«∞O_ç, g∞~°∞ g∞ Ѩل`«∞x *Ï~°[Ü≥∂QÆO ‰õÄ_® Ѩ@∞ìHÀÖË~°∞!
JO^Œ∞=Å¡<Õ g∞ ÖÏO\˜ "åi#∞^ÕtÌ Oz J<åfl~°∞––
'QÆ}Ü«∞u QÆQ<Æ Õ QÆ}Hõó K«O„^Õ} ã¨=∂QÆ=∞ó qâßMÏÜ«∂ó
(ˆH∆"Õ∞O„^ŒÉèí@∞ì)
qq^èŒÉèí∞[OQÆ„H©_®ã¨HÍÎO QÆ$Ç≤Ï}©O # *Ï<åu!—
(g∞~°∞ PHÍâ◊OÖ’ K«O„^Œ∞x`À qâßY ã¨=∂QÆ=∞O ZѨC_»∞ [~°∞QÆ∞`«∞O^À, QÆ=∞xã¨∂Î
LO\Ï~°∞. HÍh, J<Õ‰õΩÅ ÉÏǨïáêâ◊OÖ’ „H©_çã¨∞Î#fl g∞ QÆ$Ç≤Ï}˜ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ =∂„`«O
`≥Å∞ã¨∞HÀÖË~°∞!) JÖÏO@ѨC_»∞ *Ï~°[ Ü≥∂QÍxfl ZHõ¯_» Ѩ@∞ìHÀQÆÅ~°∞?
*’ºu+¨µºxH˜ HÀѨO =zÛOk. PÜ«∞# J<åfl_»∞––g∞~°#fl=∂@ u@∞ì`À ã¨=∂#O.
*’ºu+¨µºx ÉèÏ~°º QÆ}˜Hõ ("Õâ◊º) J=Ù`«∞O^Œ<å g∞~°<Õk?
80
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞––QÆ}‰õΩ_»∞ (*’ºu+¨µº_»∞) Ѩ^•xH˜ ¢ã‘ÎeOQÆO
QÆ}˜ˆH ("Õâıº) Hõ^•! ÃÑ·QÍ QÆ}‰õΩ_»∞ ‰õÄ_® KåÖÏ =~°‰õΩ QÆ}˜Hõ ÖÏO\˜ Ѩ<Õ KÕ™êÎ_»∞ Hõ^•!
K«∂_»O_ç ZO`« K«H¯õ QÍ K≥áêÊ~À––
'QÆ}˜HÍ QÆ}H“ ã¨=∂#^èŒ~“‡ x[ѨOKåOQÆ x^Œ~°≈HÍ=ÙÉè∫
[#=∂#㨠"≥∂ǨÏHÍi}∫ `Ò qkè<å q`«ÇΠϨ ~“ qxi‡`Ò—
(QÆ}‰õΩ_»∞, QÆ}H˜ õ ã¨=∂# ^è~Œ ∞° ‡Å∞. gi^ŒiÌ x ã¨$+≤Oì K«_O» Ö’ q^è•`« L^ÕâÌ º◊ O "å~°∞
`«=∞–`«=∞ ѨOKåOQÍÅ ^•fi~å [#∞Å =∞#ã¨∞Å#∞ "≥∂Ç≤ÏOѨKãÕ ≤ _»|∞ƒ QÆ∞OAHÀ"åÅx.
gà◊√§ `«=∞ ѨOKåOQÆO `≥iz K«∂Ñ≤™êÎ~∞° . "åà◊√§ `«=∞ ѨOKåOQÍÅ∂ (J~Ú^Œ∞ JOQÍÅ∂)
`≥iz K«∂Ñ≤™êÎ~°∞.)
*’ºu+¨ µ ºxH˜ K« z Û#O`« Ѩ x J~ÚOk. J~Ú<å QÆ ~ ° fi OQÍ J<åfl_» ∞ ––
*’ºu+¨âßGOÖ’x Jxfl q+¨Ü«∂Å∂ „áê=∂}˜HÍÅ∞, ã¨`åºÅ∞. Éèí$QÆ∞=Ù, Ѩ~åâ◊~°∞_»∞
„uHÍÅ^Œ~°∞≈Å∞.
z~°∞#=Ùfi`À z<åfl#fl J_çQÍ~°∞––JÜ«∂º, g∞ *Ï`«HOõ ÃÑ·# g∞‰õΩ #=∞‡HõO LO^•?
*’ºu+¨µº_»∞––`«Ñ¨ÊHõ!
z<åfl#fl––J~Ú`Õ g∞ *Ï`«HOõ H˘OK≥O K«∂_»x=fiO_ç.
*’ºu+¨µº_»∞ ã¨OHÀzã¨∂Î ã¨OzÖ’ #∞Oz *Ï`«HOõ fã≤ z<åfl#fl KÕuH˜KåÛ_»∞.
*Ï`«HõO K«∂ã≤ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Ѷ¨e`«O K≥ѨÊ=∞O\Ï~å? g∞~°∞ áêi áÈ~°∞ Hõ^•!
*’ºu+¨µº_»∞––ZO^Œ∞‰õΩ áêiáÈ`å#∞?
z<åfl#fl––J~Ú`Õ q#O_ç, Ѩ~åâ◊~∞° x =K«#O WÖÏ LOk––
'Éè∫=∂Oâ◊HõQÆ`Õ â◊√„ˆH Éè∫=∞ˆH∆„`«QÆ`Õ-Ñ≤ K«
Éè∫=∞Ü«ÚˆHÎ K« ^Œ∞¿+ì K« ÉèíQÆK«∞O|#ÉèÏQ∑ ÉèÏ"Õ`ü!—
(â◊√„‰õΩ_»∞ =∞OQÆà„◊ QÆÇϨ Hˆ „∆ `«OÖ’ „Ѩ"tÕ Oz<å, ÖËHõ =∞OQÆà◊ „QÆÇϨ O`À áê@∞ HõxÑ≤Oz<å
P *Ï`«‰õΩxH˜ ÉèíQÆK«∞O|# ™œÉèÏQƺO „áêÑ≤Îã¨∞ÎOk!)
WHõ g∞ â◊√„‰õΩx ™ê÷#O K«∂_»O_ç. D Ü≥∂QÆO g∞‰õΩ =iÎã∞¨ OÎ ^• ÖË^•? WѨC_»∞
"≥Ú~°@∞ ÉèÏ+¨Ö’ JO^ŒiH© nx J~°O÷ q=iOK«=∞O\Ï~å?
D =∂@ q#QÍ<Õ *’ºu+¨µº_»∞ `«# ѨÙã¨ÎHÍÅhfl ã¨~°∞ÌH˘x JHõ¯_ç #∞O_ç
P^Œ~É° Ï^Œ~Q° Í "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
z<åfl#fl "≥#Hõ #∞O_ç PÜ«∞#∞fl Ñ≤Å∞ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂_»∞––F *’ºu+¨µºÅ∞ QÍ~°∂!
F *’ºu+¨ ™êfi=ÚÅ"å~°∂! =Hõ¯á⁄_≥<· å fã¨∞H˘x á⁄O_ç!
WHõ *’ºu+¨µº_»∞ "≥#ÔH¯O^Œ∞‰õΩ K«∂™êÎ_»∞!
k
ѨÙ~å} º„Ѩ
*’ºu+¨
O ÖÏѨO
81
K«O„^Œ„QÆǨÏ}O
P ~ÀA K«O„^Œ„QÆÇϨ }O. ~å„u „QÍ=∞"åã¨∞Å∞ #kÖ’ ™êfl#O KÕã∂¨ Î L<åfl~°∞.
WHõ¯_» =∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl ÃÑ~°_∞» Ö’ ‰õÄ~˘Ûx K«e HÍK«∞‰õΩO@∂ L<åfl_»∞. <Õ#∞ "≥o§
J<åfl#∞––z<åfl<åfl, „QÆǨÏ}™êfl#O KÕÜ«∞~å g∞~°∞?
z<åfl#fl––Jˆ~, Wk K«eHÍÅO! =∞OK«∞ ‰õΩ~°∞ã¨∂Î LOk. D J~°~ú å„u "Õà◊ <Õ#∞
™êfl<åxH˜ áÈ"åÖÏ? #<Õfl"≥∞<ÿ å Ñ≤zÛ‰õΩHõ¯ HõizO^•?
<Õ#∞––K«∂_»O_ç! ˆ~=Ù ^ŒQÆæ~° ZO`« [#ã¨=∞‡~°ÌO HõxÑ≤ã¨∂ÎO^À !
z<åfl#fl =}∞‰õΩ`«∂––Fi ^Õ=Ù_®! i=Ùfi# gKÕ D K«e QÍe! D K«Åx¡ hà◊√§!
~°=O`« =Ú@∞ì‰õΩO>Ë "Õà◊√§ =∞OK«∞ QÆ_»¤ÖÏ J~ÚáÈ`«∞<åfl~Ú! J~Ú<å "ÕÅ=∞Ok ¢ã‘ÎÅ∞,
ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ ~˘=Ú‡|O\˜ hà◊§Ö’ xÅ|_ç L<åfl~°∞. Ñ≤Å¡Å∞ =}˜H˜ áÈ`«∞<åfl~°∞. =∞QÆ"åà◊√§
QÆ_»¤Hõ@∞ì‰õΩ áÈ`«∞<åfl~°∞. HÀ=∞ÖÏOQÆ∞Å∞ H˘OHõ~°∞¡ uiy áÈ`«∞<åfl~°∞. `«∂~°∞ÊQÍeH˜ ÖËz#
JÅÅ∞ `«_ãç #≤ ÃÑ·@Ö’¡ ÉÏ}ÏÖÏ¡QÍ „Ѩ"tÕ Oz "åi ~˘=Ú‡efl KèkÕ ã¨∞<Î åfl~Ú. J~Ú<å
ѨÙ}ºO Pâ◊`À XHõix K«∂ã≤ XHõ~°∞ ™êfl<åxH˜ ZQÆ|_»∞`«∞<åfl~°∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ g∞~°∞ ™êfl#O KÕÜ∞« ~å?
z<åfl#fl––Jˆ~ JÉσ~Ú, K«O„^Œ∞x ÃÑ·# Éè∂í q∞ h_» Ѩ_∞» `«∂ LOk, JO`Õ, H˘O`«
¿ãѨ\’¡ J^Õ `˘Åy áÈ`«∞Ok. JO`«=∂„`åxH˜ <Õ#∞ hà◊§Ö’ ZO^Œ∞‰õΩ =Ú#QÍe?
T~°∞–Ti`À áê@∞ ##∞fl ‰õÄ_® Ñ≤zÛ"å}˜‚ Hõ=∞‡O\Ï"å?
<Õ#∞––JHõ¯_» K«∂_»O_ç, P ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ Hõà√◊ § =¸ã¨∞H˘x Z\Ï¡ [ѨO KÕã∞¨ <Î åfl_À!
D™êi PÜ«∞# „QÆÇϨ }O K«∂_»‰Äõ _»^@
Œ . JO^Œ∞=Å¡ ÃÑ·H˜ K«∂_»_∞» .
z<åfl#fl––K«∂¿ãÎ U=∞=Ù`«∞Ok?
<Õ#∞––=∞~°}O.
z<åfl#fl––=∞~°}O `«Ñ¨Ê^Œ∞ Z=iÔH·<å. Hõà◊√§=¸ã¨∞‰õΩO>Ë, ÖË^• 'FO ™È=∂Ü«∞
#=∞ó— Jx [Ñ≤¿ãÎ Jk `˘Åy áÈ`«∞O^•?
82
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––D™êi PÜ«∞#‰õΩ =∞$`«∞ºÜ≥∂QÆO LO^Œ@.
z<åfl#fl––Jˆ~, z#flѨÊ\˜ #∞O_ô <Õ#∞ Zxfl =∞$`«∞ºÜ≥∂QÍÅ∞ ^•\˜ =KåÛ<À,
K≥Ñʨ ÖË#∞. U<å_»∂ 'FO ã¨∂O ã¨ó— [Ñ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . J~Ú<å =∞$`«∞ºÜ≥∂QÆO <å XHõ¯ "≥O„@∞Hõ
‰õÄ_® Ñ‘HõÖËHõáÈ~ÚOk. „QÆǨÏâßOu KÕÜ«∞#O^Œ∞=Å¡‰x[OQÍ<Õ Kå=Ù =KÕÛ@¡~Ú`Õ
WOQÍ¡O_»∞, `«∞i¯™êÎ<,£ PѶ…¨ x™êÎ<,£ |Å∂z™êÎ<£ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ^ÕâßÅhfl ZѨC_À â◊‡âß<åÅ~Ú
áÈ~Ú LO_Õq. D ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_ç ÖÏO\˜ Ѩ~°=∞ |∞kú=∞O`«∞Å∞ H˘O^Œ~°∞ =∂„`«"Õ∞
[O|∂nfiѨOÖ’x D Éè~í `
° « YO_®xfl â’ÉèÏÜ«∞=∂#O KÕã∂¨ Î LO_Õ"å~°∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ ~åtѶ¨ÖÏÅ∞, „QÆǨÏâßO`«∞Å∞ x~°∞ѨÜ≥∂QÆ"≥∞ÿ# =<Õ<å g∞~°<Õk?
z<åfl#fl––h"Õ PÖ’zOz K«∂_»∞. D™êi g∞ Ñ≤#fl=∞‡ ~åtѶŨ OÖ’, 'ÉèÏ~°º=∞~°}O—
Jx ~åã≤ LOk. ¢ã‘ÎʼnõΩ, Ñ≤šʼnõΩ, Jq"åÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ D Ѷ¨e`«O ZÖÏ =iÎã¨∞ÎOk, Jx
‰õÄ_® ~åtѶŨ O `«Ü∂« ~°∞KÕã#≤ ÃÑ^Œ=Ì ∞x+≤ PÖ’zOK«Ö^Ë ∞Œ . |∞kúÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ<Õ ~åtѶ֨ ÏÅ∞
KåÖÏ =~°‰Ωõ K≥_Q¤» Í<Õ LOK« |_®¤~Ú. zO`«, kQÆ∞Å∞, QÍÜ«∂Å∞, =∂#Ǩx WÖÏO\˜q
~åÜ«∞HõáÈ`Õ Ji+ì̈ ѨiǨ~°O ¿Ñ~°∞`À D „Ѩ|∞^Œ∞úÅ∞ `«=∞ J=ã¨~åÖˇÖÏ f~°∞ÛHÀQÆÅ~°∞?
D „QÆÇϨ }O K«O„^Œ∞xH˜ HÍ^Œ∞, =∞#ˆH =ã¨∞OÎ ^Œ#∞HÀ.
<Õ#∞––J^≥\Ï¡ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––K≥áêÎ q#∞, „QÆÇϨ }O ~åQÍ<Õ =∞#‰õΩ ã¨∂`«HOõ JO@∞‰õΩO@∞Ok. [#‡
ã¨∂`«HOõ , =∞~°} ã¨∂`«HOõ ÖψQ „QÆÇϨ } ã¨∂`«HOõ ‰õÄ_®. XHõ QÆO@ =ÚO^Œ∞ #∞OKÕ
uO_ç, hà◊√§ |O^£. =∞\ì̃ ‰õΩO_»Å∞ |Ü«∞@ áêˆ~Üü∞. ™êfl#O K≥~Úº, [ѨO K≥~Úº,
âßOu KÕ~ÚOK«∞, ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ ^•#–^ŒH˜∆}Å∞ W=Ùfi. D ^èŒ∂~°∞ÎÅ∞ „QÆǨÏ}Ïxfl ‰õÄ_®
^èŒ#O ã¨O„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ =∂~°æOQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞!
WO`«Ö’ '„QÆǨÏ} ^•#O K≥Ü«∞ºO_ç—, '„QÆǨÏ} ^•#O K≥Ü«∞ºO_ç— J<Õ ˆHHõÅ∞
"≥Ú^ŒÅÜ«∂º~Ú.
z<åfl#fl––J@∞ K«∂_»∞, D ~åǨï=Ù |O^èŒ∞=ÙÅ∞ `«=∞ ÅOK«O ~å|@∞ìH˘<Õ
P~å@OÖ’ ZO`«QÍ QÀÅ KÕã∞¨ <Î åfl~À! ÅOK«O KÕuÖ’ Ѩ_#ç `«~∞° "å`« gà◊√§ ~åǨï=Ù‰õΩ
ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕã≤ K«O„^Œ∞}˜‚ q_çÑ≤™êÎ~°@! JO`«=~°‰õΩ P ~åHõ∆ã¨∞_»∞ K«O„^Œ∞xÃÑ·# HÀ~°Å∞
ayOz Ѩ@∞ìH˘<Õ LO\Ï_»∞! K«∂ã¨∞<Î åfl"å, _»|∞ƒÅ =~°O¬ ZÖÏ ‰õΩ~°∞ã¨∂OÎ ^À! UO `≥eq!
UO `≥eq!!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, W^ŒO`å QÆ∞_ç#¤ =∞‡Hõ"∞Õ #O\Ï~å?
K«Ñ¨ÙO~å}
„^Œ„QƄѨ
ǨÏÖ}O
섬O
83
z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® h‰õΩ ã¨O^ÕÇϨ =∂? D ~ÀA ^Õâ=◊ ∞O`«\Ï u~°∞<åà◊√§
[~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. HÍj, „Ѩܫ∂QÆÖ’ J~Ú`Õ =∂#= t~°ã¨∞ûÅ ã¨=Ú„^Œ"Õ∞
`«~°OQÍ~Ú`«"≥∞ÿ LO@∞Ok. JO^Œ∞Ö’ ZO^Œ~°∞ Ñ≤Å¡Å∞ áÈQ˘@∞ì‰õΩ áÈ`å~À, ZO^Œ~°∞
=Úã¨Å=∞‡Å∞ `˘H˜¯_çÖ’ |e J~ÚáÈ`å~À, ZO^Œ~∞° Ü«Ú=`«∞Å∞ =uÎ_Öç ’ #eÑ≤"Ü
Õ ∞«
|_»`å~À ÖˇH¯˜ OK«_O» Hõ+Oì̈ . WÖÏO\˜ ^è•i‡Hõ `˘H˜¯_ç =∞Ô~Hõ¯_≥<· å LO^•? W`«~° ^ÕâßÖ’¡
WÖÏO\˜ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ XHõ ÃÑ·™ê ‰õÄ_® Y~°∞ÛHÍ^Œ∞. =∞# ^ÕâO◊ Ö’ =∂„`«O HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞
hà◊§ áêÅ∞ J~ÚáÈ`å~Ú. D ~°∂áêÜ«∞Å∞ QÆ\ì̃ <ÕÅÃÑ·# Y~°∞ÛÃÑ_ç`Õ q^ÕâßÅ #∞O_ç
^è•#ºO `≥ÑÊ≤ OK«∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~O° LO_»^∞Œ . HÍh =∞#O Éè∂í q∞ h_»ÃÑ·# _»|∞ƒ ‰õΩiÑ≤™êÎO.
Hõ_»∞ѨىõΩ ‰õÄ_»∞ÖË^Œ∞, ~˘O_çÖ’ ~˘YöOÖË^Œ∞, J~Ú<å ^èŒ~°‡O ¿Ñ~°∞`À hà◊§Ö’ =Ú#HõÅ∞
"ÕÜ«∞_»OÖ’ JO^ŒiHõO>Ë =ÚO^Œ∞ LO\ÏO! D ^èŒ~À‡<å‡^ŒO =Å¡<Õ QÆOQÍ™êfl#O
KÕ¿ãѨC_»∞ ZO^ŒiHÀ Ѩ~°=∞Ѩ^Œ„áêÑ≤Î (=∞~°}O) ‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok.
ö fi« O ZO^Œ∞‰õΩ =zÛO^À?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WÖÏO\˜ =¸~°`
z<åfl#fl––D ^ÕâO◊ Ö’ =¸~°`
ö åfixH˜ =ÚYº HÍ~°}O ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞.
<Õ#∞––á⁄_»∞Ѩ٠Hõ^äŒÅ∞ K≥ѨÊHõO_ç! ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ =∞# =¸~°ö`åfixH˜ HÍ~°}O ZÖÏ
J=Ù`å~°∞?
z<åfl#fl––K≥áêÎ q#∞. "åà◊§ KÕuH˜ XHõ q^Œº zH˜¯Ok. J^Õ, „QÆÇϨ }ÏÅ QÆ∞iOz
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ q^Œº! D~ÀA XHõ =∂=¸Å∞ q^•ºi÷ ‰õÄ_® QÆ}˜`«O ^•fi~å D q+¨Ü«∞O
`≥Å∞ã¨∞HÀ QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. HÍx P Ü«ÚQÆOÖ’ D q^Õº "åiH˜ HÍ=∞^è#Õ ∞=~ÚOk. ã¨∂~°∞º_»∞,
K«O„^Œ∞_»∞ "åiH˜ "≥O_ç, |OQÍ~°O J~ÚáÈÜ«∂~°∞. „Ѩ[Å =∞#ã¨∞Ö’ D QÆ∞_ç¤ #=∞‡HõO
|ÅѨ_ç áÈ~ÚOk––'D ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ PHÍâ◊OÖ’ Uq∞ [iˆQk `≥Å∞ã¨∞HÀ QÆey#ѨC_»∞
Éèí∂q∞ ÃÑ·# [iˆQ q+¨Ü«∂Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞HÀÖË~°∞?— WHõ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ ‰õÄ_® `å=Ú
ã¨~°fiA˝Öˇ·#@∞¡ <å@Hõ=∂_»™êQÍ~°∞. K«O„^Œ„QÆǨÏ}O`À áê@∞ 'áê}˜„QÆǨÏ}— =ÚǨ˙~°ÎO
‰õÄ_® K≥ѨÊ_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. "≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ "åà◊√§ Jxfl „QÆǨʼnõÄ HõO„\ÏHõì~°∞¡ J~Ú
‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. `«~åfi`« P „QÆǨÅ ¿Ñ~°∞`À „^Œ=º„QÆǨÏ}O (™⁄=Ú‡ KÕã¨∞HÀ=_»O) KÕÜ«∞_»O
"≥∞^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° . WO„^Œ*ÏÅO ZѨC_»∂ J@ìÇ¨ ã¨OQÍ<Õ LO@∞Ok Hõ^•! K«∂_»∞, ZÖÏO\˜
<å@H©Ü«∞ Ѷ¨H©¯Ö’ g~°∞ ^•#O fã¨∞‰õΩO\Ï~À! K«O„^Œ∞x ¿Ñ~°∞`À `≥Å∞ѨÙ~°OQÆ∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞!
"≥O_ç, =Ú`åºÅ∞, â◊OMÏÅ∞, aÜ«∞ºO, ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº, Hõ~∂° Ê~°O, K«O^Œ#O, `≥Åx¡ |@ìÅ∞,
`≥Å¡x Z^Œ∞ÌÅ∞! â◊x¿Ñ~°∞`À #Å¡x =ã¨∞Î=ÙÅ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. hÅ=∞}∞Å∞, #Å¡x |@ìÅ∞,
W#∞=Ú, #∞=ÙfiÅ∞, q∞#∞=ÚÅ∞, |„Ô~Å∞, #Å¡ P=Ù, WÖÏO\˜q. ã¨∂~°∞ºx ¿Ñ~°∞`À Z~°∞ѨÙ
~°OQÆ∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞––|OQÍ~°O, ~åy, =∞}∞Å∞, ѨQÆ_®Å∞, QÀ^èŒ∞=∞Å∞, ÉˇÅ¡=Ú, ‰õΩO‰õΩ=∞
84
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨÙ=Ùfi, Z„~°x |@ìÅ∞, Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞ ^Œ∂_», WÖÏO\˜q! ZO`« Q˘Ñ¨Ê Hõq`«fiO JÖÏ¡~°∞!
QÆ$ǨÏã¨∞‰÷ Ωõ W^ŒO`å Ju Y~°∞Û`À ‰õÄ_ç# =º=Ǩ~°OQÍ LO_»=K«∞Û. HÍh D Hõq`«fiO
Je¡# "åiH˜ =∂„`«O Jk 'J~°H÷ sõ — (^è<Œ å~°̊<ÀáêÜ«∞O)QÍ ~°∂á⁄OkOk. W^Õ q^èOŒ QÍ
Jxfl „QÆǨʼnõΩ ã¨O|OkèOz# Ѩ^Œ∞Ì Ñ¨ÙãÎ̈HÍÅ∞ `≥iKÕâß~°∞. D #=„QÆǨÅ Hõ$áêHõ\ÏHõ∆O
=Å¡ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å "Õà§◊ Ö’ J+¨^ì •è `«∞ LOQÆ~åÅ∞ =zÛ KÕ~™° êQÍ~Ú. "åi P_»"åà◊§ ÉÏǨï=ÙÖ’¡
=OH©Å∞ "≥∞~°= ™êQÍ~Ú. *’ºu+¨ºO W`«~°∞ʼnõΩ Ѷ¨eOz<å, Ѷ¨eOK«HõáÈ~Ú<å D
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ =∂„`«O =∞Ǩ ÉÏQÍ Ñ¶e¨ OzOk!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, J@∞ K«∂_»O_ç. JHõ¯_» KÒ^ŒiQÍi ÉèÏ~°º <≥~Úº ‰õΩO_» ^•#O
KÕã¨∂ÎOk.
z<åfl#fl––=∂=¸Å∞QÍ J~Ú`Õ XHõ `«∞ÅO <≥~Úº ‰õÄ_® Z=iH© ~åÅÛ^Œ∞.
HÍx, =∞# @Hõ¯i ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ `å=Ú ã¨$+≤Oì z# =∂Ü«∂*ÏÅO`À ѨÓiÎ <≥~Úº
‰õΩO_»<Õ ÔH·=ã¨O KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ZÖÏO\˜ =K«#O JÖÏ¡~À K«∂_»∞––
'Ѷ¨∞$`«‰õΩOÉè’ѨixÇ≤Ï`«O â◊OYO #=h`«Ñ¨Ói`«O ^Œ^•º`ü
(Hõ$`«º=∞O[i)
<å_®ºk^À+¨âßO`≥·º kfi*ÏÜ«∞ ^ÀëêHõ~°„QÆǨÏ}Ë—
<å_ô ^À+¨O áÈ"åÅO>Ë K«O„^Œ „QÆÇϨ } ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <≥~Úº ‰õΩO_» ÃÑ·# "≥#fl`À
xOÑ≤# â◊OYO LOz „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕÜ∂« Å@!
D ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ QÆ$ǨÏã¨∞÷Å '<å_ç— Uq^èŒOQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°O>Ë "åà◊§#∞ ѨÓiÎQÍ
'J<å_ôÅ∞— (J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞) QÍ<Õ KÕ¿ãâß~°∞. Ö’‰õΩÅ '<å_ç— =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, "åà◊§ '<åi—
(„ã‘Î) ‰õÄ_® D ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å Ñ≤_çH˜\’¡H˜ =KÕÛã≤Ok!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ JÅOHÍ~°O ÖˉõΩO_® =∂\Ï¡_»~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––JÅOHÍ~°O HÍ^Œ∞, "åãÎ̈="Õ∞ K≥ѨÙÎ<åfl#∞. ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ QÆ$ǨÏã¨∞÷ ÉèÏ~°º
A@∞ì ‰õÄ_® `«=∞ KÕ`«∞Ö’¡ zH˜¯OK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
<å Pâ◊Û~°ºO K«∂ã≤ z<åfl#fl QÆ∂\’¡ #∞Oz q∞käÖÏ ~å[º ѨOKåOQÆO fã≤ J<åfl_»∞,
h"Õ K«∂_»∞––
'¢ã‘Î}ÏO ˆHâ◊|O^èŒ# =ÚǨ˙~åÎ ó
Jtfih, P¢~åÌ, ѨÙ+¨º, ѨÙ#~°fiã¨∞ #Hõ∆„`Õ+¨µ—
(¢ã‘ÎÅ∞ [_»"Õã¨∞HÀ_®xH˜, ÖËHõ H˘Ñ¨C Hõ@∞ìHÀ_®xH˜ =ÚǨ˙~åÎÅ∞ Jtfix, P¢~åú,
ѨÙ+¨º, ѨÙ#~°fiã¨∞Å∞.)
K«Ñ¨ÙO~å}
„^Œ„QƄѨ
ǨÏÖ}O
섬O
85
'Éè~í }
° ,˜ Hõ$uÎH,õ ~ÀÇ≤Ï}˜, =∞$QÆt~° #Hõ„∆ `Õ+µ¨ — ZO^Œ∞‰õΩ H͉õÄ_»^∞Œ ? ǨÏi}ËH}
∆õ Z=Ô~<· å
=∞$QÆt~° #Hõ„∆ `«OÖ’ H˘Ñ¨CHõ@∞ì‰Ωõ O>Ë *’ºu+¨µºx H˘OѨ Uq∞ =Ú#∞QÆ∞`«∞Ok? "åà◊√§
ѨOKåOQÆO K«∂ã≤ `«=∞ Ñ≤ÅHõ =Ú_»∞K«∞HÀ=_»O ÖË^Œ∞Hõ^•, JÖÏO@ѨC_»∞ P_»"åà◊√§
ѨOKåOQÆO K«∂¿ã ZO^Œ∞‰õΩ Hˆ â◊|O^è#Œ O KÕã∞¨ HÀ"åe?
<Õ#∞––ѨOKåOQÆOÖ’ WÖÏO\˜q ‰õÄ_® L#fl@∞¡ <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞ z<åfl<åfl!
ѨOKåOQÆO <å"≥·Ñ¨Ù‰õΩ <≥@∞ì`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––HÍ"åÅO>Ë K«∂_»∞. ZO`≥O`«
ÖÏ=Ù JHõ~∆ åÖ’¡ ji¬HÅõ ∞ WKåÛ~À––
'#==^è•fió áêHÍ~°OÉèíó!—
'„Ѩã∂¨ f<åO #YKÕÛ^ù #Œ "£∞!—
'¢ã‘Î}ÏO ÖÏH∆ÍÉèí~°} ^è•~°}"£∞!—
'tâ◊√=ÚMË ãÎ̈#^•#"£∞!—
('H˘`«Î HÀ_»Å∞ =O\˜O\’¡H˜ ZѨC_»∞ "≥àϧe? „Ѩã¨qOz# ¢ã‘Î ZѨC_»∞ QÀ~°∞¡
HõuÎiOK«∞HÀ"åe? ¢ã‘ÎÅ∞ ZѨC_»∞ ÅHõ¯QÍAÅ∞ "Õã¨∞HÀ"åe? tâ◊√=Ù <À\’¡ ZѨC_»∞ ãÎ̈#O
LOKåe?—) WÖÏO\˜ "å@xflO\˜H© ‰õÄ_® =ÚǨ˙~åÎÅ∞ x~°~‚ ÚOK«_O» [iyOk. ÃÑ^Œ–Ì ÃÑ^ŒÌ
=∞Ǩ=∞Ǩϟáê^蕺ܫÚÅ∞ D ѨOKåOQÆO ÃÑ·# `«=∞ P"≥∂^Œ =Ú„^Œ "Õâß~°∞. K«∂_»∞,
ZÖÏO\˜ „Ѩã≤^Œ∞úÖˇ·# ѨO_ç`«∞Å ¿Ñ~°∞¡ nx ÃÑ·# =Ú„kOK«|_ç L<åflÜ≥∂!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÃÑ^ŒÌ–ÃÑ^ŒÌ ѨO_ç`«∞Å∞ WÖÏO\˜ ‰õ∆Ω„^Œ q+¨Ü«∂Ö’¡ ZO^Œ∞‰õΩ HõÅQÆ
KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞? "åà◊√§ ZO`À „áê=ÚYº`« LO_Õ q+¨Ü∂« ňH `«=∞ |∞kúx "≥zÛOKåe
Hõ^•!
z<åfl#fl––=∞# ^Õâ◊ ѨO_ç`∞« Å∞ JÖÏO\˜ "åÔ~· LO>Ë D U_»∞ѨO`å ZO^Œ∞‰õΩO_Õk?
HÍx, "å~°O`å '¢ã‘}
Î ÏO JOQÆ ã¨∞Êù~}
° ѶŨ "£∞— (¢ã‘ÅÎ JOQÍÅ∞ J^Œ~_° O» =Å¡ HõeQˆ Ѷe¨ `åÅ∞)
ÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Ö’¡<Õ `«=∞ áêO_ç`åºxfl „Ѩ^Œi≈™êÎ~°∞. '¢ã‘Î `˘_» Jki`Õ „¿Ñ=∞
K«∂~°Q˘O@∞Ok. #_»∞=Ú Jki`Õ hK«∞}˜‚ „¿Ñq∞ã¨∞ÎOk. <åaè Jki`Õ Ñ¨u =∞~°}˜™êÎ_»∞...—
WÖÏ ZÖÏO\˜ ѨOKåOQÆO `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ Ѩ_Õâß~°O>Ë ¢ã‘ΊѨOKÕO„kÜ«∂Å∂ gà◊§ QÆ∞Ñ≤Ê\’¡
|On J~ÚáÈÜ«∂~Ú!
<Õ#∞––HÍx, ѨOKåOQÆOÖ’ =ÚYº"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú Hõ^•!
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ =$+≤ì Ü≥∂QÆO, ã¨O=`«û~° Ѷ¨e`«O.
ѨOKåOQÆO `≥~∞° ã¨∂Î z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jk ‰õÄ_® K«∂_»∞ =∞i. D ™êi 'Ѩ~åÉè=í —
<å=∞ ã¨O=`«û~°O, ^•x Ѷe¨ `«O WÖÏ ~åã≤ LOk––
'ѨO_ç`åâ◊Û „Ѩ*Ïó 㨈~fi ÉèíÜ«∞cè`åó Ѩ~åÉèí"Õ—
86
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
JO>Ë, Ѩ~åÉèí= <å=∞ ã¨O=`«û~°OÖ’ „Ѩ[Å∞ Ñ‘_çOѨ|_»∞`å~°∞, JO^Œ~°∂
ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Å`À LO\Ï~°∞, Jx.
<Õ#∞––J~Ú`Õ D ã¨O=`«û~° Ѷe¨ `«O ÉÏQÍ ÖË^#Œ fl=∂@!
z<åfl#fl––HÍh, D ã¨O=`«û~åxH˜ JkèÑu
¨ |$ǨÏã¨Êu. ^•x Ѷe¨ `«O WÖÏ ~åã≤
LOk––
'q„áê Ü«∞[˝~°`å Éèí=Ou `«Ñ¨™ê â◊Ãã·ºó H˜∆u~åfiºÑ≤`å
~å*Ï =∞O„uÜ«Ú`À QÆ}ÿ̌â◊Û =∞Ç≤ÏÃ+·ˆ~Ìâ◊ó ã¨=∞$^•úÅÜ«∞ó
~ÀQÆO ^èfiŒ Ou ã¨∞=$+ì̈Ü∞« ó „Ѩuk#O Hõ$Ï~å q#â◊ºOu "≥·
KÒ~°"庄Ѷ¨∞ Éèí∞[OQÆ=∂â◊Û |Ǩï^è• #â◊ºOu r"Õ-|Ì¿Ñ
JO>Ë, ^èŒ# ^è•<åºÅ`À, Ѩâ◊√QÆ}ÏÅ`À ^Õâ◊O ã¨=∞$kú Hõey LO@∞Ok, =~å¬Å∞
ѨÙ+¨¯ÅOQÍ ‰õΩ~°∞™êÎ~Ú, ~ÀQÍÅ∞ #t™êÎ~Ú, ~åAÅ∞, „ÉÏǨχ}∞Å∞ `«=∞ Ѩ#∞Ö’¡ b#"≥∞ÿ
LO\Ï~°∞, ^˘OQÆÅ∞, ѨÙÅ∞Å∞, ã¨~åÊÅ∞, g\˜ LѨ„^Œ=O LO_»^Œ∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ ã¨O=`«û~° Ѷe¨ `«O ÉÏQÆ∞O^Œ#fl=∂@! „Ѩ[ʼnõΩ HõëêìÅ∞ LO_»=Ù.
z<åfl#fl––PQÆ∞, H˘OK≥=∂QÆ∞. D™êi ã¨O"åǨωõΩ_»<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ ã¨∂~°∞º_»∞<åfl_»∞.
^•x Ѷe¨ `«O WÖÏ ~åã≤ LOk––
'Pk`Õº |Ǩïq`«Î<åâ◊#Ѩ~å Ö’HÍ [fi~°"庉õΩÖÏó
"Õ∞Ѷ¨∂<åO [ÅǨxˆ~= =∞ǨÏf â◊㨺㨺 <åâ’ ^èŒ$="£∞—
JO>Ë, D ã¨O=`«û~°O ^èŒ#<åâ◊O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. „Ѩ[Å∞ ~ÀQÆ„QÆã¨∞ÎÖˇ· LO\Ï~°∞.
"Õ∞Ѷ¨∂Å∞ =i¬OK«=Ù. ^è•#ºO ѨO_»^Œ∞.
<Õ#∞––JÖÏ J~Ú`Õ Hõ~°∞=Ù HÍ@HÍÅ`À „Ѩ[Å∞ ã¨~°fi<åâ◊#"≥∞ÿ áÈ`å~°∞!
z<åfl#fl––PQÆ∞, H˘OK≥O PQÆ∞. D™êi L#fl "Õ∞Ѷ∞¨ O ¿Ñ~°∞ ã¨O=~°HÎ Oõ . ^•x Ѷe¨ `«O
WÖÏ ~åã≤ LOk––
'ã¨O=~°Î̂H =∞Ǩ=$+≤ìó â◊㨺=$kúHõs â◊√ÉèÏ
[ÅѨÓ~å‚ =∞Ç‘Ï x`«ºO [Å^≥·ˆ~fi+≤ì`«O #Éèíó—
JO>Ë, D ã¨O=`«û~°O ÉÏQÍ =~å¬Å∞ Ѩ_»`å~Ú. ^è•#ºO ÉÏQÍ Ñ¨O_»∞`«∞Ok,
Éè∂í q∞ [Å=∞QÆflO J~Ú LO@∞Ok, PHÍâ◊O ZÅ¡ÑC¨ _»∂ "Õ∞Ѷ∂¨ =$`«"∞≥ ÿ LO@∞Ok.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ѨOKåOQÆOÖ’ WÖÏO\˜ Ѩ~°ã¨Ê~° q~°∞^Œú"≥∞ÿ# =∂@Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ
~åã≤ L<åfl~Ú?
K«Ñ¨ÙO~å}
„^Œ„QƄѨ
ǨÏÖ}O
섬O
87
z<åfl#fl––WO^Œ∞Ö’<Õ Hõ^• LOk "åi @Hõ¯i`«#O! ZÖÏO\˜ =Å JÖÏ¡~O° >Ë Z\ì̃
Ѩiã≤u÷ Ö’#∂ Ѷe¨ `«O ѨOKåOQÍxH˜ q~°∞^ŒOú QÍ "≥à§◊ _®xH˜ gÖË ÖË^∞Œ . =~°O¬ ‰õΩi¿ãÎ ã¨O=~°HÎ Oõ
J<Õ "Õ∞Ѷ∞¨ Ѷe¨ `«O. J<å=$+≤ì J~Ú`Õ ã¨O"åǨωõΩ_»<Õ ã¨∂~°∞ºx Ѷe¨ `«O. XHõKÀ@ Ju=$+≤,ì
=∞~ÀKÀ@ J<å=$+≤ì J~Ú`Õ Ô~O_çO\˜ Ѷ¨e`«O. JÉσÜü∞, gà◊§ l`«∞ÎÅ∞ `≥Å∞ã¨∞ HÀ=_»O
™ê^躌 O HÍ^Œ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, "å~°Ñ¶¨ÖÏÅ∞, =∂ã¨Ñ¶¨ÖÏÅ∞ ÖÏO\˜q Ѩ„uHõÖ’¡ JK«∞Û J=Ù`«∂
LO\ÏÜÕ∞, Jg WO`Õ<å?
z<åfl#fl––ѨÓiÎQÍ. h"Õ PÖ’zOK«∞, P^•Ü«∞=Ú–Y~°∞Û, kQÆ∞Å∞–ã¨O`À+¨O,
ã¨∞YO–^Œ∞óYO W=hfl ~ÀE HõeˆQ"Õ. "Õ∞+¨~åt "åxHõ~Ú<å, =$+¨Éèí~åt "åxHõ~Ú<å.
WÖÏO\˜ "å\˜<Õ J@∞ HõeÑ≤, W@∞ HõeÑ≤, Z‰õΩ¯=Å∞–`«‰õΩ¯=Å∞ KÕã≤ D ^èŒ∂~°∞ÎÅ∞
Éèíq+¨º`«∞Î ¿Ñ~°∞`À J=∂Ü«∞Hõ „Ѩ[Å#∞ "≥∂ã¨Ñ¨ÙK«∞Û`«∂ LO\Ï~°∞. "≥∂ã¨Ñ¨ÙKÕÛ "åà◊§#∞
=∞Hõ~°=∞x ("≥Úã¨e) "≥∂ã¨áÈÜÕ∞ "åà◊§#∞ =$+¨Éèí=∞x (Z^Œ∞Ì) J#∞HÀ.
<å =ÚYOÖ’ Pâ◊Û~°ºO K«∂ã≤ z<åfl#fl J<åfl_»∞––K«∂_»∞, <Õ#∞ ѨÙ\˜Oì k ã≤OǨÏ~åtÖ’.
^•#fl#∞ã¨iOz D "å~°OÖ’ Ѷe¨ `«O, ã¨∞Éè’[#O. WHõ h"Õ K«∂_»∞, =∂ WO\’¡ =O_ç#
Éè’[#O JO^Œ~°∂ u<åfl~°∞. "åiÖ’ ‰õΩOÉèí~åt "å~°∞<åfl~°∞, q∞^äŒ∞#~åt "åà◊¥§ L<åfl~°∞.
=∞i "åà◊§‰õΩ 'ã¨∞Éè’[#O— Jx ZO^Œ∞‰õΩ ~åÜ«∞ÖË^Œ∞? „ѨѨOK«OÖ’ ã≤OǨÏ~åt "åà◊√§
HÀ@¡H˘Åk LO\Ï~°∞. "åà◊§Ö’ ZO^Œ~À aK«ÛQÍà◊√§ ‰õÄ_® LO\Ï~°∞. "åà◊§‰õΩ '‰õΩÉè’[#O—
‰õÄ_® ã¨iQÍ ^˘iH˜ LO_»^∞Œ . ZO^Œ~À ~ÀQÆ∞Å∞ LO\Ï~°∞. áêѨO! "åà◊√§ J#fl"Õ∞ ux
LO_»~∞° . HÍx, Ѷe¨ `«O ~å¿ã"åà◊√§ JÖÏO\˜ "åà◊§ QÆ∞iOz ZO^Œ∞‰õΩ PÖ’z™êÎ~∞° ? Z=iH˜
ZÖÏO\˜ Éè’[#O ^˘iH˜<å ^˘~°HHõ õ áÈ~Ú<å D *’ºu+¨µºÅ∞ `«=∞‰õΩ =∂„`«O =∞Oz
Éè’[#O U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ D ~åtѶ֨ ÏÅhfl q∞_»∞`«OÉèÁ@¡ *’㨺O ÖÏO\˜"#Õ O\Ï~å?
z<åfl#fl––=∞ˆ~=∞#∞‰õΩ<åfl"£? Z=Ô~<· å *’ºu+¨µº_»∞ <å ^ŒQiæÆ H˜ =¿ãÎ XHõ¯ x=Ú+¨OÖ’
J`«x |O_®~°O |Ü«∞@ÃÑ>Ë™ì êÎ#∞!
<Õ#∞––Uq^èOŒ QÍ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––XHõ z#fl „Ѩâ◊fl J_»∞QÆ∞`å#∞, <å KÕuÖ’ D ZÅHͯܫ∞ LOk. nxfl
<Õ#∞ <À\’¡ "Õã∞¨ ‰õΩO\Ï<å, ÖË^•? nx`À<Õ J`«xH˜ =ÚK≥Û=∞@Å∞ áÈ™êÎ~Ú. "åà◊§ |O_®~°O
|Ü«∞@ Ѩ_»∞`«∞O^Œ<Õ ÉèíÜ«∞O`À<Õ Hõ^• *’ºu+¨µºÅ∞, `åO„u‰õΩÅ∞ <å Z^Œ∞\˜H˜ ~å~°∞!
88
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––HÍh z<åfl<åfl, ѨOKåOQÆOÖ’ áêâßÛ`«º âßGq*Ï˝#O ‰õÄ_® Pâ◊Û~°ºáÈÜÕ∞
q+¨Ü∂« Å∞ Z<Àfl L<åflÜ«∞@ Hõ^•!
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ Ug∞ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. Z\Ï¡O\˜
q+¨Ü«∂Å∞<åflÜ«∞O>Ë JO^Œ~°∞ "≥·*Ï˝x‰õΩÅ `«Å uiy áÈ`«∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ––Éèí∂q∞
ZѨC_»∞ â◊Ü∞« xã¨∞OÎ k? ZѨC_»∞ "Õ∞ÖÁ¯x LO@∞Ok? Jyfl ZѨC_»∞ PHÍâ◊OÖ’ LO@∞Ok?
ZѨC_»∞ áê`åà◊OÖ’ LO@∞Ok? ^Œ∞~°æ U ã¨O=`«û~°O U#∞QÆ∞<≥H¯˜ =ã¨∞OÎ k? U ã¨O=`«û~°O
ѨÅH¡ Ö© ’ ‰õÄ~˘Ûx =ã¨∞OÎ k? t=Ù_»∞ ZѨC_»∞ #Ok ÃÑ·# ã¨"ås KÕ™êÎ_∞» ? ZѨC_»∞ áê~°fiu`À
áê@∞ qǨÏi™êÎ_∞» ? Wk K«∂_»∞, „âß=} Hõ$+¨‚ K«`∞« ~°tÌ QÆ∞iOz Uq∞ ~åâß~À–– 'HÍ=∞q^Àú
ǨÏ~°ó ѨÓ[ºó!— JO>Ë P~ÀA =∞#‡^ä∞Œ x ÉÏ}O`À QÍÜ«∞Ѩ_#ç t=Ùx ѨÓlOKåe! h"Õ
K≥ÑC¨ , U ^ÕâO◊ HÍºÖˇO_»~∞° Ö’<≥<· å WÖÏO\˜ =∂@Å∞O\ÏÜ«∂?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞ =∂@ÅHõ∞ ["å|∞ Ug∞ `ÀK«^∞Œ .
z<åfl#fl––JÉσ~¸, WHõ¯_ç *’ºu+¨µºÖË ^ŒO_»O ÃÑ@ì=Åã≤# ^Õ=`«Å∞. '*Ï=∂`å
^Œâ◊"≥∂„QÆǨÏó— (JÅ∞¡_»∞ ^Œâ◊=∞ „QÆǨÏO) Jx <å#∞_ç. HÍx, <Õ#∞ =∂„`«O '*’ºu+‘ ^Œâ◊"≥∂
„QÆǨÏó— Jx JO\Ï#∞. W`«~° ^ÕâßÅ *’ºuëêKå~°∞ºÅ∞ >ˇe™È¯Ñ¨Ù ã¨Ç¨Ü«∞O`À
„QÆÇϨ –#Hõ„∆ `åÅ ã¨∂H∆͇u ã¨∂Hõ‡∆ ѨijÅ# KÕã∂¨ Î LO_»QÍ =∞# *’ºu+¨µºÅ∞ WÅ∞¡ Hõ^ÅŒ ‰õΩO_®
ÖÏÉèí#ëêìÅ ÖˇHõ¯Å∞ "Õã¨∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞––
'ã¨=Ú‡MË Kå~°÷ÖÏÉèíâ◊Û "å"Õ∞ K«O„^Õ ^èŒ#Hõ∆Ü«∞ó—
('K«O„^Œ∞_»∞ Z^Œ∞~°∞QÍ LO>Ë P^•Ü«∞O LO@∞Ok, Z_»=∞QÍ LO>Ë #+¨Oì =ã¨∞OÎ k.—)
JO^Œ∞=Å¡<Õ J"≥∞iHÍ "åà◊√§ K«O„^ŒÖ’HõO KÕ~∞° H˘x JHõ¯_ç #∞O_ç K«O„^ŒtÅÅ∞ ‰õÄ_®
fã¨∞‰õΩ~åQÍ, =∞#O =∂„`«O WOHÍ 'K«`∞« s÷ K«O„^•Ü«∞ #=∞ó— JO@∂ WHõ¯_ç #∞O_Õ
K«O„^Œ∞xH˜ J~°\˜Ñ¨O_»∞¡ K«∂Ñ≤ã¨∂Î L<åflO.1
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Wk x[OQÍ ã≤Q∞Æ æ Ѩ_=» Åã≤# q+¨Ü∞« O.
z<åfl#fl––JÉσ~¸, K«O„^Œ∞}˜‚ =∞#O 'K«O„^ŒHÍO`«— #=Å2 Ö’x WO„^Œ*ÏÅO
ÖÏQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ =^ŒeÃÑ>ËìâßO. =Ú#∞Ѩ٠Hõ$+¨µ‚x ÉÏÅ bÅÖ’¡ qxÑ≤OKÕ 'J=∂‡,
K«O„^Œ∞_ç ÉÁ=∞‡ <å‰õΩ HÍ"åe— ÖÏO\˜ =∂@Å∞, Hõq`«fiOÖ’ HõxÑ≤OKÕ 'Ñ≤zÛ K«HÀ~° ѨH˜∆
1. q∞käÖÏ „áêO`«OÖ’ ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ â◊√Hõ¡ K«`«∞i÷<å_»∞ K«O„^Œ∞x ѨÓ[ KÕã≤ PÜ«∞#‰õΩ ÃÑ~°∞QÆ∞,
J~°\˜Ñ¨O_»∞¡ "≥Ú^ŒÖˇ·#q K«∂Ñ≤Oz JiÊ™êÎ~°∞.
2. 19= â◊`å|ÌOÖ’ J<ÕHõ ÉèÏQÍÅ∞QÍ ~°zOK«|_ç, `≥Å∞QÆ∞Ö’x 'HÍj=∞lb Hõ^ÅŒä ∞— ÖÏQÍ
[<å^Œ~}
° á⁄Ok# Ç≤ÏOn #=Å. (J#∞.)
K«Ñ¨ÙO~å}
„^Œ„QƄѨ
ǨÏÖ}O
섬O
89
áêѨO K«O„^Œ∞}˜‚ „¿Ñq∞ã¨∞ÎOk—, 'K«O„^Œ∞}˜‚ `åHÍe!— ÖÏO\˜ =∂@Å∞ Jã¨OÉèí= HõÅÊ#Å∞QÍ
LO_Õq. WѨC_»∞ âßGq*Ï˝#O P Jã¨OÉè"í åÅ#∞ ã¨OÉè=í O KÕ¿ãã≤Ok. WѨC_»∞ Ñ≤Å"¡ åxH˜
K«O„^Œ∞}˜‚ P@ÉÁ=∞‡QÍ W=fi=K«∞Û. K«HÀ~°O K«O„^Œ∞x`À HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<Õ@∞¡ KÕÜ«∞=K«∞Û.
WѨC_»∞ ã¨∞O^Œs=∞}∞Å∞ K«O„^Œ=ÚY∞Å∞QÍHÍHõ K«O„^•aè=ÚY∞Å∞QÍ LO\Ï~°∞.
'K«O„^Œ∞xÃÑ·# Lq∞Ü«∞_»O ™ê^茺=∂?— J<Õ ™ê"≥∞`«Ö’x Jã¨OÉèí= HõÅÊ##∞ ™ê~°÷HõO
KÕã¨∂Î "å~°∞ K«O„^Œ∞xÃÑ·# Lq∞Ü«∞QÆÅ~°∞ ‰õÄ_®!
<Õ#∞––K«O„^Œ„QÆÇϨ }O [iˆQѨC_»∞ g∞~°∞ WÖÏO\˜ =∂@Å∞ =∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl~å?
z<åfl#fl––x[O K≥ѨÙÎ<åfl#∞. <Õ_»∞ q^Õj âßGA˝Å∞ K«O„^Œ∞x ÃÑ·H˜ "≥o§ JHõ¯_ç
ZQÆ∞_»∞–kQÆ∞_»∞ <ÕʼnõΩ ã¨O|OkèOz# Ѩ\ÏÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∂Î LO_»QÍ WHõ¯_» =∞#
ѨO_ç`«∞Å∞ WOHÍ 'â◊âßO‰õΩ_»∞— '=∞$QÍO‰õΩ_»∞— ÖÏO\˜ Ѩ^•Å`À K«O„^Œ∞}˜‚ ã¨∞Îuã¨∂Î<Õ
L<åfl~°∞! gà◊§#∞ K«O„^ŒÖ’HõO ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩ "≥o§<å JHõ¯_» ‰õÄ_® Jyfl Ѩ~°fi`åÅ #_»∞=∞
‰õΩO^Õà◊√§, lOHõÅ∞ "≥^ŒHõ_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_»`å~°∞! gà◊√§ K«O„^Œ∞x ÃÑ·# Z<Àfl xO^ŒÅ∞
"≥∂áê~°∞. x*ÏxH˜ P xO^ŒÅ‰õΩ `«y#"å_»∞ K«O„^Œ∞_»∞ HÍ^Œ∞, =∞#"Õ∞ "å\˜H˜ `«y#
"åà◊§O. =∞#O =∞# h_»#∞ K«∂¿ã Éèí∂`«=∞x ɡkiáÈ`«∂ =KåÛO. WO`«‰õΩ q∞Oz
=¸~°`
ö fi« O =∞ˆ~=ÚO@∞Ok?
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, J@∞ K«∂_»O_ç. K«O„^Œ∞xH˜ „QÆǨÏ}O ѨÓiÎQÍ Ñ¨>Ëìã≤Ok. WHõ
q=ÚHÎ̃ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
z<åfl#fl––J=Ù#∞. HÍh =∞#Å∞fl Ѩ\ì̃ Ñ‘_çã¨∞Î#fl =¸~°ö`«fi=∞<Õ ~åǨï=٠Ѩ@∞ì #∞O_ç
=∞#Å#∞ =∞#O q_çÑO≤ K«∞‰õΩ#flѨC_»∞ Hõ^• =∞#‰õΩ x["≥∞#ÿ q=ÚHÎ̃ HõeQˆ k!
'ÉèÏ~°`«O K«O„^Œ=`ü „QÆãÎ̈O =∞ø~°öº~°∂¿Ñ} ~åǨï}Ï
# *Ï<Õ ˆH# Ü«∞`Õfl# Hõ^• "≥∂H∆À Éèíq+¨ºu!—
(ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ , =¸~°`
ö fi« =∞<Õ ~åǨï=Ù =â◊OÖ’ LOk. ZѨC_»∞, Uq^èOŒ QÍ ^•xH˜
q=ÚHÎ̃ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞)
WO`«Ö’ ~ˆ =Ù =^ŒÌ ã¨<åfl~Ú ã¨fi~°O qxÑ≤OzOk. qx z<åfl#fl J<åfl_»∞ ––D
Q˘„Ô~^•@∞ =∞#ãÎ̈`åfixfl =∂~°Û_»O Hõ+Oì̈ . ÉèsË x<å^•Å =∞^躌 HÀ~ÚÅ HõO~îO° Z=~°∞
qO\Ï~°∞? JÖψQ. "≥à√◊ §, JHõ¯_» [~°∞QÆ∞`«∞#fl ѨÙ}ϺŠ^ÀÑ≤_Öô ’ h=Ù ‰õÄ_® XHõ =Ú#Hõ
"Õã~≤ å. ÖˉΩõ O>Ë `«~åfi`« <å =¸ÅOQÍ<Õ P J=HÍâ◊O `«ÑÊ≤ áÈ~ÚO^Œx JO\Ï=Ù!
k
90
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
PÜ«Úˆ~fi^ŒO
P ~ÀA <Õ#∞ PÜ«Ú~ˆ fi^Œ "≥^· ∞Œ ºx B+¨^•è ÅÜ«∞OÖ’ ‰õÄ~˘Ûx L<åfl#∞.
JѨC_Õ =∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl J#∞HÀ‰õΩO_® JHõ¯_» J=`«iOKå_»∞. "≥^· ∞Œ ºx KÕuÖ’
'ÉèÏ=¢Ñ¨HÍâò — K«∂_»QÍ<Õ PÜ«∞# J<åfl_»∞––PǨ, 'ÉèÏ=¢Ñ¨HÍâò — ZO`« Q˘Ñ¨Ê HÍ=ºO!
"≥^· ∞Œ º_»∞ Pâ◊Û~°º áÈ~Ú J<åfl_»∞––'ÉèÏ=¢Ñ¨HÍâò — „áê=∂}˜H"õ ∞≥ #ÿ PÜ«Ú~ˆ fi^Œ ¢QÆOŒ ^äOŒ .
g∞~°∞ HÍ=º=∞O\ψ~q∞\˜?
z<åfl#fl––<Õ#∞ "≥Ú`«ÎO PÜ«Úˆ~fi^•<Õfl =∞ǨHÍ=ºO JO\Ï#∞. XHõ =∂@
J_»∞QÆ∞`å#∞ K≥áêÎ~å? [fi~°O ZÖÏ Ñ¨Ù\ì̃O^À H˘OK≥O K≥Ñʨ O_ç?
'ÉèÏ=¢Ñ¨HÍâò— #∞ L@OH˜ã¨∂Î "≥·^Œ∞º_»∞ J<åfl_»∞––
'^ŒH∆ÍѨ=∂# ã¨OHõ$^Œúó ~°∞¢^Œxóâßfiã¨ã¨OÉèí=ó—
(^ŒH∆õ ¢Ñ¨*ÏѨu x"åã¨OÖ’ J==∂#O [iy#ѨC_»∞ HÀáÈnÌÑÙ¨ _Î #·≥ =∞Ǩ^Õ=Ùx xâßfiã¨O
#∞O_ç XHõ Ѷ¨Ó`å¯~°O "≥Å∞=_çOk. P Ѷ¨Ó`å¯~°O #∞O_ç ѨÙ\ì̃# =∞O>Ë [fi~°O.)
z<åfl#fl––WHõ g∞ˆ~ K≥Ñʨ O_ç "≥^· ∞Œ º_»∞ QÍ~°∂! ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ U _®Hõ~ì ∞° "≥∞^Œ_∞» Ö’<≥<· å
WO`« Q˘Ñ¨Ê HõÅÊ# =zÛ LO@∞O^•? JO^Œ∞=Å¡<Õ <Õ#∞ PÜ«Ú~ˆ fi^•xfl HÍ=ºO JO@∞<åfl#∞.
"≥·^Œ∞º_»∞––HÍx, PÜ«Ú~ˆ fi^ŒOÖ’ Z<Àfl Ѩ^•~å÷ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# QÆ∞}–q"ÕK#«
LOk Hõ^•!
z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® JÖÏO\˜ JÅOHÍ~åÖË L<åfl~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ áê^Œ~ã° O¨
JO>Ë Uq∞\’ K≥Ñʨ O_ç?
=∞m§ 'ÉèÏ=¢Ñ¨HÍâò — Ö’x â’¡HõO K«^Œ∞=Ù`«∂ "≥·^Œ∞º_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞––
't"åOQÍ`ü ¢Ñ¨K«∞º`«O ˆ~`«ó Ѩu`«O ^èŒ~°}©`«ÖË.—
('t=Ùx JOQÆO #∞O_ç Éèí∂q∞ÃÑ·# Ѩ_çáÈ~Ú# ^è•`«∞"Õ áê^Œ~°ã¨O—)
z<åfl#fl =ºOQƺ ^èÀ~°}Ö˜ ’ J<åfl_»∞––JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^• `≥ÅQ¡ Í LO@∞Ok! lQÆ@QÍ
‰õÄ_® LO@∞Ok! JO^Œ∞=Å¡<Õ Jk ~°ã~¨ åA ‰õÄ_®#∞...! =∞i QÆO^èHŒ Oõ Uq∞\’ K≥áêÎ~å
™êfig∞?
ѨÙ~å}
PÜ«
Úˆ~„Ѩ
fi^ŒÖOÏѨO
91
"≥·^Œ∞º_»∞ =∞m§ 'ÉèÏ=¢Ñ¨HÍâò— Ö’ #∞Oz â’¡HõO K«^Œ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞––
'âıfi`«nfi¿Ñ ѨÙ~å ^Õ"åºó ¢H©_»O`åºó ~°[™ê Ѩ١`«"£∞
^Œ∞‰õÄÅO `Õ# =¢¿ãÎ} ™êfl`åÜ«∂ó H©~∆ h° ~°^Òè
¢Ñ¨ã¨∂`«ó `«¢^Œ[ãÎ̈™ê‡`ü QÆO^èŒHõó ã¨=Úni`«ó—
('XHÍ<˘HõѨC_»∞ âıfi`« nfiѨOÖ’ ¢H©_çã¨∂Î L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^ÕqH˜ ãö̈Å#O [iyOk.
JѨC_»∞ P"≥∞ áêÅ ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ ™êfl#O KÕÑ≤Ok. JѨC_»∞ =¢ãÎ̈O`À â◊√^Œú"≥∞ÿ ¢H˜O^ŒÑ¨_ç#
~°[¿ãû QÆO^èŒHõO.—)
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi`À––JO^Œ∞=Å¡<Õ Z~°∞ѨÙ! JO^Œ∞=Å¡<Õ "åã¨# Hõey LO_»@O!
JO^Œ∞=Å¡<Õ áê^Œ~°™êxfl â◊√kú KÕ¿ã â◊HÎ̃ Hõey LO_»@O! g∞ˆ~ K≥ѨÊO_ç "≥·^Œ∞º_»∞QÍ~°∞,
WÖÏO\˜ ã¨~°ã¨"≥∞ÿ# HõÅÊ# U Ãã·#∞û Ö’<≥·<å HõxÊã¨∞ÎO^•?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, PÜ«Ú~ˆ fi^ŒOÖ’H˜ WÖÏO\˜ =∂@Å∞ ZÖÏ =KåÛ~Ú?
z<åfl#fl––Jˆ~ JÉσ~¸, D ^Õâ◊ "å`å=~°}OÖ’x J}∞=}∞=ÙÖ’#∂ ~°ãH≤ `
õ «
xO_ç LOk. WHõ¯_» Ãã·#∞û H˘kÌQÍ `«Öu
ˇ #ΠѨC_»ÖÏ¡ Hõq`å HÍq∞x "≥O@<Õ =zÛ ^•x
~˘=Ú‡ÃÑ·# ‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok. =∞# ^Õâ◊ q*Ï˝# qHÍ™êxfl Hõq`«fiO u<ÕãO≤ ^Œ<Õ J#∞HÀ.
'HÍ"Õº# QÆe`«"∞£ âߢã¨"Î ∞£ .— Hõq`«fiO PÜ«Ú~ˆ fi^•xfl ZO`«QÍ P=Ç≤ÏOzO^ŒO>Ë, 'ÉèÏ=¢Ñ¨HÍâò—,
'ÉèÏq∞h qÖÏãπ— ([QÆ<åfl^äŒ Hõq~åA ~åã≤# â◊$OQÍ~° „QÆO^äŒO) D Ô~O_ç\˜ =∞^茺 `Õ_®
ÖˉõΩO_® áÈ~ÚOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ Ç≤ÏOn ¢áêO`«OÖ’ "≥·^Œ∞ºÅ#∞ 'Hõq~å*ò— Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞.
=∂=¸Å∞ Hõq HÍ^Œ∞, Hõq~åA!
<Õ#∞––FǨϟ, KåÖÏ Q˘Ñ¨ÊQÍ K≥áêÊ~°∞!
z<åfl#fl––<å #∞O_ç Q˘Ñ¨Ê–Q˘Ñ¨Ê =∂@ÖË qO\Ï=Ù =∞i, =∞Ǩ^Õ=Ù_≥·# t=Ù}˜‚
'"≥·^Œº<å^䣗 Jx ZO^Œ∞HõO\Ï~À `≥Å∞™ê?
<Õ#∞––`≥eÜ«∞^Œ∞ z<åfl<åfl!
z<åfl#fl––q#∞ =∞i. =∞Ǩ^Õ=Ùx âßfi㨠#∞O_ç [fi~°O ѨÙ\ì̃Ok. ^•x=Å¡ "≥·^Œ∞ºÅ‰õΩ
r=<Àáêkè ÅaèOzOk. PÜ«∞# ^è•`«∞=Ù #∞O_ç áê^Œ~ã° O¨ "≥Å∞=_çOk. ^•x #∞O_ç
"≥·^Œ∞ºÅ∞ '=∞Hõ~°^èŒfi[O— (XHõ „Ѩã≤^Œú PÜ«Úˆ~fi^Œ ~°ã¨O) `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~°∞. PÜ«∞# =¸eHõ
(ÉèíOQÆ∞)`À "≥·^Œ∞ºÅ∞ Å_»∂¤ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ ~°∂áê~Ú Y~°∞Û‰õΩ ~°∂áê~Ú#fl~° _»|∞ƒ
=ã¨∂Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. JÖÏO@ѨC_»∞ '"≥^· ºŒ <å^ä—£ J<Õ a~°∞^Œ∞ =∞Ǩ^Õ=ÙxH˜ HÍHõ =∞Ô~=iH˜
^Œ‰õΩ¯`«∞Ok?
92
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞ z<åfl<åfl! g∞~°∞ ~°∞A=Ù KÕÜ«∞ÖËx^ŒO@∂ Un ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––Jˆ~ Jcƒ, "≥·^Œ∞ºÅ#∞ ‰õÄ_® XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# =∞Ǩ^Õ=ÙÅ∞QÍ<Õ =∞#O
K≥Ñʨ =K«∞Û. PÜ«∞#ÖψQ Éèãí ‡¨ O Ѩ@¡ =∞‰õΩ¯= HõÅ"åà◊√§! =¸eHõ (ÉèOí QÆ∞) ÖËO^Õ `ÀK«x
"åà◊√§! PÜ«∞# ¢uâ◊¥ÅO`À ~°H˜∆™êÎ_»∞. g~°∞ ¢uâ◊¥ÖÏÅ (L^Œ~°â◊¥Å, ǨÏ$^ŒÜ«∞â◊¥Å,
=∞ãÎ̈Hâõ ¥◊ Å) #∞O_ç ~°H™∆˜ êÎ~∞° . PÜ«∞# Éè™í ê‡ã¨∞~°∞x ã¨OǨÏiOKå_»∞. gà◊√§ Éèãí ‡¨ Hõ ~ÀQÍxfl
LѨã¨OǨÏiOѨKÕ™êÎ~°∞. PÜ«∞# ¢uѨÙ~åÅ#∞ JO`«"≥ÚOkOKå_»∞. gà◊√§ =∞i Zxfl
ѨÙ~åÅ#∞ JO`«"≥ÚOk™êÎ~À ÖˇH˜¯OK«_»O Hõ+ì̈O!
"≥·^Œ∞º_»∞ HÀѨyOK«∞H˘x J<åfl_»∞––HÍh "≥·^Œ∞ºÅ∞ ~°H˜∆™êÎ~°∞ ‰õÄ_® Hõ^•?
PÜ«Ú~ˆ fi^ŒOÖ’ XHõ^•xfl q∞Oz XHõ\˜ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ~°™êÜ«∞<åÅ∞ Z<Àfl L<åfl~Ú.
z<åfl#fl––JxflO\˜x q∞Oz ~°ã¨~å*ˇ·# ~°ã¨O, JO>Ë â◊$OQÍ~° ~°ã¨O ѨÙ+¨¯ÅOQÍ
LOkQÍ =∞i!
<Õ#∞ Pâ◊Û~°ºOQÍ––Uq∞\˜? PÜ«Ú~ˆ fi^ŒOÖ’ â◊$OQÍ~° ~°ã=¨ ∂?
z<åfl#fl––Jˆ~, JÖÏ¡@áêÊ â◊$OQÍ~° ~°ã=¨ ∞#∞‰õΩ<åfl"å? Ö’eO|~åA "Õ_Hç ˜ ZÖÏO\˜
ã¨~°ã¨"≥∞ÿ# LѨKå~°O ÃãÅqKåÛ_À K«∂_»∞––
'Ǩ~å=b K«O^Œ#j`«ÖÏ<å"£∞ ã¨∞QÆO^èŒ Ñ¨ÙëêÊO|~°â’aè`å<å"£∞
x`«Oah<åO ã¨∞ѨÜ∂≥ ^è~Œ å}Ï"£∞ PeOQÆ<å<åºâ◊√ ǨÏ~°Ou ^•Ç¨Ï"£∞—
(ã¨∞QÆOkè`« ѨÙ+¨Ê=∂ÅÅ`À#∞, K«O^Œ#O`À#∞ K«Å|¡ _ç# â◊s~°=Ú, Ñ‘# ѨÜ∂≥ ^è~Œ åÅ∞,
ѨÙ+ì̈ x`«OÉÏÅ∞ QÆÅ Ü«Ú=`«∞Å PeOQÆ<åÅ∞ "≥O@<Õ "Õ_xç `˘Åy™êÎ~Ú). WOHÍ Uq∞
K≥áêÊ_»O>Ë–
'[Ѷ¨∞#K«¢HõK«Å<£ =∞}˜"Õ∞YÖÏ ã¨~°ã¨K«O^Œ#K«O¢^ŒqÖËѨ<å
=#Å`Õ= `«#∞O Ѩi"Õ+Ü
ì̈ ∞Õ `ü ¢Ñ¨|Å`åѨ xÑ‘_`
ç =« ∞OQÆ<å—
('K«O^Œ# Hõ~∂° Ê~åÅ ÖËÑ#¨ O KÕã∞¨ H˘#fl ~°=∞}˜ =∞}˜"∞Õ YÖÏÅOHõ$`«"∞≥ #ÿ [Ѷ∞¨ #K«¢HÍxfl
P_çã∂¨ Î =#Å`«ÖÏQÍ =∞# â◊s~°O xO_® JÅ∞¡‰Ωõ áÈ`Õ ¢Ñ¨|Å `åѨO ‰õÄ_® âßOuã¨∞OÎ k.—)
WѨC_»∞ h"Õ K≥ѨC. nxfl ~ÀQÆâߢãÎ̈=∞<åÖÏ ÖËHõ Éè’QÆâߢãÎ̈=∞<åÖÏ?
<Õ#<åfl#∞––"≥·^Œ∞º_»∞QÍ~°∂, WO^Œ∞‰õΩ g∞ˆ~=∞O\Ï~°∞?
H˘OK≥O a_çÜ«∞Ѩ_»∞`«∂ "≥·^Œ∞º_»∞QÍ~°<åfl~°∞––D â’¡HÍÅ∞ LO_»@O =∂¢`«O
x["Õ∞. HÍx, "Õ_Hç ˜ =∂¢`«"∞Õ WÖÏO\˜ LѨK~« º° Å∞ xˆ~tÌ OK«_O» [iyOk.
ѨÙ~å}
PÜ«
Úˆ~„Ѩ
fi^ŒÖOÏѨO
93
ã¨=∂^è•#OQÍ =∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÜ«∂º! K«e ÉÏ^èŒ `«yOæ KÕ =∞O^Œ∞ ‰õÄ_®
`«‰õΩ¯= ~°ã¨=O`«OQÍ ÖË^Œ∞ ã¨∞=∂!
'`«O ãÎ̈<åÉèϺO ã¨∞Ñ‘<åÉèϺO Ñ‘=~À~°∞ifl`«Oah
Ü«Ú=f QÍ_è=» ∂eOˆQ`ü `Õ# j`«O ¢Ñ¨âß=∞ºu—
('ÖÏ=Ùáê\˜ `˘_»Å∞, ã¨∂÷Å x`«OÉÏÅ∞ L#fl Ü«Ú=u ѨÙ+≤ì Hõey# `«# ãÎ̈<åÅ`À
QÍ_è®eOQÆ#O KÕ¿ãÎ K«e `˘Åy áÈ`«∞Ok.—)
WÖÏO\˜ „Ñ≤„ã≤¯Ñ¨¬<£ U "≥∞_çHõÖò ѨÙãÎ̈HõOÖ’<≥·<å ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^•? K«eH© Ü«Ú=`Õ,
"Õ_Hç © Ü«Ú=`Õ. Ü«Ú=u "åà◊§ ^Œ$+≤Öì ’ Uq∞@@? XHõ \© HõáêÊ? JÜ«∂º, Ü«Ú=u ‰õÄ_®
B+¨^=Œè ~°Oæ Ö’ KÕiO^Õ J~Ú`Õ `«u=∂‡ =∞O^Œ∞Å`À áê@∞ P"≥∞#∞ ‰õÄ_® JÖχsÖ’
ZO^Œ∞‰õΩ LOK«~∞° ?1
"≥·^Œ∞º_çH˜ ã≤QÆ∞æ`À K«zÛ#O`« Ѩx J~ÚOk.
õ « PÜ«Ú~ˆ fi^ŒOÖ’H˜ ZÖÏ =zÛO^À <å‰õΩ É’^èŒ
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WÖÏO\˜ ~°ãH≤ `
Ѩ_»_»OÖË^Œ∞.
∆ åÅ∞ KÕÜ∞« _®xH˜
z<åfl#fl––Jˆ~ Jcƒ, q+¨Ü∞« "Õ∞q∞@O>Ë, PÜ«Ú~ˆ fi^ŒO #YHõ`
q∞Oz# "åºÜ«∂=∞O Z=~°∞ KÕÜ∞« ~À JÖÏO\˜ qÖÏã¨∞Öˇ#· ~åAÅ HÀã¨"∞Õ =ÚYºOQÍ
U~°Ê_çOk ! =∞#ã¨∞#∞ L`Õ[ΠѨ~K° _« ®xH˜ Hõ=ÙÅ∞O_Õ"å~°∞, â◊s~åxH˜ L`Õ[Î O HõeyOK«_®xH˜
Hõq~åAÅ∞ ("≥·^Œ∞ºÅ∞) LO_Õ"å~°∞. XHõ~°∞ ~°ã¨O ^•fi~å, =∞~˘Hõ~°∞ ~°™êÜ«∞#O ^•fi~å
`«=∞ Ѩx KÕ¿ã"å~°∞. Hõq`«fiO, PÜ«Úˆ~fi^ŒO, JHõ¯–K≥Öˇ¡à◊§ Ñ≤Å¡Å∞. XˆH P™ê÷#OÖ’
ÃÑiy#"å~°∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ U ~°OQÆ∞ [QÆ<åfl^äŒ Hõq~åA ÃÑ· #∞O^À, J^Õ ~°OQÆ∞ Ö’eO|~åA
ÃÑ·# ‰õÄ_® LOk. HÍo^•ã¨∞ ~åã≤# '|∞∞`«∞ ã¨OǨ~°O— K«kq<å, ã¨∞¢â◊√`«∞_»∞ ~åã≤#
'|∞∞`«∞K«~°º— K«kq<å `Õ_® Ug∞ LO_»^Œ∞.
"≥·^Œ∞º_»∞––g∞~°∞ JÖÏ ZO^Œ∞HõO@∞<åfl~°∞?
'ÉèÏ=¢Ñ¨HÍâò—#∞ "≥·^Œ∞ºx Hõà◊§ ^ŒQÆæiH˜ fã¨∞‰õΩáÈ~Ú =∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Wk
K«∂_»O_ç–
1. '‰õÄáÈ^ŒHOõ =@KåÛùÜ∂« `åO|∂ÅO `«~∞° }© ãÎ̈#O j`«HÍÖË Éè"í ^Õ ∞Œ +¨O‚ L+¨H‚ ÍÖË `«∞ j`«Å"£∞—
(ÉÏqh~°∞, =∞„i h_», `åO|∂ÅO, `«~∞° }˜ ãÎ̈#O K«eHÍÅOÖ’ Lëê‚xfl, ZO_®HÍÅOÖ’
K«Å^¡ <Œ åxfl Hõey™êÎ~Ú. (J#∞.))
94
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'Hõã¨∂Îs=~° ‰õΩO‰õΩ=∂QÆ~°∞Ü«Ú`å=Úëê‚O|∞â∫K«O `«^ä•
ã≤flQÆúO ¢ã‘Î+¨µ ã¨∞YO QÆ∞~°∂+¨‚=ã¨#O ¿ã"Õ`« ¿ÇÏ=∞O`«ˆH—
(„âı+ª̈ Hõã¨∂Îi, ‰õΩO‰õΩ=∞, ™êO„ÉÏ}˜ ^èŒ∂=∞O "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜`À JÅOHõiOK«∞‰õΩ#fl,
"Õ_ç hà◊§`À ™êfl#O KÕã#≤ , Lëê‚xflKÕÛ =¢™êÎÅ∞ ^èiŒ Oz# ¢ã‘xÎ ¿ãq¿ãÎ ¿ÇÏ=∞O`« |∞∞`«∞=ÙÖ’
ã¨∞YO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.)
D ¿ÇÏ=∞O`« K«~º° Z=iHÀã¨O? Z=i Hˆ m =∞Ok~°OÖ’ Hˆ ã¨~° – Hõã∂¨ sÎ – Hõ^OŒ |
Hõe`« HÍq∞xÅ∞ H˜ÅH˜ÖÏ ~å"åÅ∞ KÕã∂¨ Î LO\Ï~À, "åi HÀã¨O! W`«~∞° Å HÀã¨O 'J¢QÆÇϨ }—
(J„áêÑ≤Î) =∞<Õ Ñ¨^Œ"Õ∞ ™ê~°÷Hõ"≥∞ÿOk. PÜ«Úˆ~fi^ŒO ~åA–=∞ǨÏ~åAʼnõΩ ã¨O|OkèOz#
q+¨Ü«∞O. JO^Œ∞KÕ`«<Õ |∞∞`«∞K«~°º‰õΩ 'U |∞∞`«∞=ÙÖ’ ZÖÏO\˜ J#fláê<åÅ∞ fã¨∞HÀ"åe,—
J<Õ J~°O÷ áÈ~Ú U "ÕàÖ◊ ’¡ 'U q^èOŒ QÍ Éè’yOKåe?— J<Õ^Õ =ÚMϺ~°O÷ QÍ ~°∂_èç J~ÚOk.
"≥·^Œ∞º_»∞––^•x `å`«Ê~°ºO Éè’QÍ#∞Éèí"åxfl `«y# ǨÏ^Œ∞ÌÖ’¡ LOK«∞HÀ=∞x K≥ѨÊ_»O!
¢QÆO^äŒO ѨÙ@Å∞ u~°QÆ"Õã¨∂Î z<åfl#fl J<åfl_»∞––WHõ¯_» K«∂_»O_ç. D ǨÏ^Œ∞#Ì ∞
QÆ∞iOKÕ PKå~°∞ºÅÖ’ ZÖÏO\˜ q"å^ŒO K≥Å~ˆ y LO^À––
XHõ PKå~°∞ºx Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O––
'¢uaè¢ã≤Îaè~°Ç¨ÏŸaèi› ~°=∞ÜÕ∞`ü ¢Ñ¨=∞^•O #~°ó—
(ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ =¸_»∞~ÀAÅ H˘Hõ™êi ¢ã‘Îx ~°q∞OKåe.)
~Ô O_À PKå~°∞ºxH˜ JO`«\`
˜ À `«$Ñ≤Î ÖË^∞Œ . PÜ«∞# JO\Ï_»∞––
'„ѨHÍ=∞O `«∞ x¿+"Õ`« "≥∞ÿ^äŒ∞#O tt~åQÆ"Õ∞—
(K«eHÍÅOÖ’ ÖˇHͯ–ѨHͯ Uq∞\˜? Zxfl™ê~°∞¡ HÍ"åÅO>Ë Jxfl™ê~°∞¡ ~°q∞OK«O_ç!)
=¸_À PKå~°∞º_»∞ PÜ«∞# HõO>Ë ‰õÄ_® ~Ô O_®‰õΩÅ∞ Z‰õΩ¯= K«^∞Œ =Ù‰õΩ<åfl_»∞––
'x`«ºO ÉÏÖÏ ¿ã=º=∂<å x`«ºO =~°Ü
ú ∞« `Õ |Å"£∞—
(K« e HÍÅ"Õ ∞ q∞\˜ ? ZO_®HÍÅ"Õ ∞ q∞\˜ ? ¢Ñ¨ u ~ÀE ÉÏÅ#∞ ¿ãqOz |ÅO
ÃÑOK«∞HÀ"åe.)
<åÅ∞QÆ= PKå~°∞º_»∞ JO^Œ∞HÀã¨O XHõ >ÿ̌"£∞>Ë|∞Öò ‰õÄ_® `«Ü«∂~°∞KÕâß_»∞––
'j`Õ ~å¢`Ò k"å ¢w¿+‡ =ã¨O`Õ `«∞ k"åxt
=~å¬ã¨∞ "åi^Œ ^è•fiO`Õ â◊~°`«∞û ã¨~°ã¨ã¨‡~°ó—
ѨÙ~å}
PÜ«
Úˆ~„Ѩ
fi^ŒÖOÏѨO
95
(K«eHÍÅOÖ’ ~å¢u ѨÓ@, ZO_®HÍÅOÖ’ ѨQÅÆ ∞, =ã¨O`« |∞∞`«∞=ÙÖ’ ~å¢u QÍx,
ѨQÆÅ∞QÍx, U ã¨=∞Ü«∞OÖ’<≥·<å, =~å¬HÍÅOÖ’ "Õ∞Ѷ¨∞QÆ~°˚# qxÑ≤Oz#ѨC_»O`å,
â◊~°^Œ$`«∞=ÙÖ’ HÍ"≥∂`ÕÎ[O ZѨC_»∞ Hõey`Õ JѨC_»∞ ~°q∞OKåe.)
S^Œ= PKå~°∞º_»∞ WOHÍ Ñ¶∞¨ \˜‰Ωõ _»∞ÖÏQÍ L<åfl_»∞––
'x^•Ñ¶∞¨ â◊~^° À~åƒÖÏ Ç≤Ï`å q+¨~Ú}ÏO =∞`å
`«~°∞}© j`«ã¨=∞ÜÕ∞ ¢á¶œ_è® =~°¬=ã¨O`«Ü≥∂ó—
"Õã¨q, â◊~°^Œ$`«∞=ÙÖ’¡ 'ÉÏÖ—, K«eHÍÅOÖ’ '`«~°∞}˜—, =~°¬, =ã¨O`« |∞∞`«∞=ÙÖ’¡
'¢á¶œ_è»— q+¨Ü«∂㨉õΩÎʼnõΩ Ѩ^䌺O ÖÏQÍ LO\Ï~°@! D ¢ã‘ÎÅ∞ Ü«∂Ñ≤Ö’¡, ÉÁáêÊ~ÚÖ’,
QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞Ö’ J~Ú#@∞¡! J~Ú`Õ WO^Œ∞Ö’ XHõ z‰õΩ¯ LOk. D =ÚQÆ∞~æ ∞° <å~ÚHõÅ
'Ãã\ò— ZÅ¡ÑC¨ _»∞ K≥‰Ωõ ¯ K≥^~Œ ‰° Ωõ O_® LO>Ë<Õ Hõ^•, D '|∞∞`«∞K«~º° —#∞ ã¨iQÍæ áê\˜OK«_O»
gÅ=Ù`«∞Ok? Wk Z=iH˜ ™ê^茺O? Z=i `À@Ö’ ѨO¢_≥O_»∞ <≥ÅÅ∂ ˆ~yѨO_»∞
"≥Ú^ŒÅ∞H˘x ¢jѶŨ O (=∂ˆ~_»∞) =~°‰Ωõ Jhfl "≥Åã≤ LO\ÏÜ≥∂ "åiˆH Hõ^• ™ê^躌 O!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ K≥Ñ≤ÊOk <å‰õΩ ѨÓiÎQÍ J~°÷O HÍ=_»OÖË^Œ∞. ÉÏÅ, `«~°∞}˜,
¢á¶œ_è» D =ÚQÆ∞æiÖ’ `Õ_® Uq∞\˜?
z<åfl#fl––Jk ‰õÄ_® D ¢QÆO^äOŒ Ö’<Õ LOk K«∂_»∞––
'ÉÏÖËu wÜ«∞`Õ <ås Ü«∂=^Œfi~å¬}˜ ëÈ_»â◊
`«`«ã¨∞Î `«~°∞}© *Ë̋Ü«∂ ^•fi¢uOâ◊`ü =`«û~å=kè
`«^Œ∂~°úfi"Õ∞= ¢á¶œ_è® ™êº`ü ѨOKåâ◊^Œfi`«û~å=kè—
Ѩ^ŒÇ¨ˆ~à◊§ =~°‰õΩ ÉÏÅ, =ÚÃÑ·ÊùÔ~O_»∞ =~°‰õΩ `«~°∞}˜, Ü«∂Éè̌· =~°‰õΩ ¢á¶œ_è», Wk
qÉèÏQÆO. WOHõ h"Õ K≥ÑC¨ D '|∞∞`«∞K«~º° — Z=iHÀã¨O? Z=i qÖÏ㨠Éè=í #OÖ’ =ÚQÆú
J~Ú# ÉÏÅ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ¢á¶œ_è» Ç¨Ïã≤xÎ =~°‰Ωõ x`«ºO ¿ã=‰õΩ Ǩ[~°∞QÍ LO\Ï~À, |∞∞`«∞=Ù
##∞ã¨iOz =O`«∞Å"åsQÍ HÍ=∞[fi~åxfl âßO`«Ñ~¨ ∞° ™êÎ~À "åi HÀã¨"∞Õ Hõ^•! nxfl zH˜`åû
âߢãÎ̈=∞x JO^•=∂ ÖËHõ H˘HÀ¯HõâßG=∞x JO^•=∂?
<Õ#∞––HÍ=∞âߢ™êÎxH˜ ã¨O|OkèOz# Wxfl =∂@Å∞ PÜ«Úˆ~fi^ŒOÖ’H˜ ZÖÏ
=KåÛ~Ú?
z<åfl#fl––JÉσ~¸, PÜ«Ú~ˆ fi^ŒO ѨÙ\ì̃O^Õ Éè’QÍ#O^ŒO HÀã¨O.
'ÉèÏ~°æ=â◊Ûº=#ó HÍg∞ =$^Œúó ã¨<£ qHõ$uO QÆ`«ó
g~°º=~°‚ ã¨fi~À¿Ñ`«ó Hõ$`À-tfiÉèϺO ѨÙ#~°∞º"å—
96
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
=Úã¨e K«º=#∞_»∞ ~°uâ◊H˜Î HÀÖ’Ê~Ú#ѨC_»∞ Pk "≥·^Œ∞º_≥·# Jtfih‰õΩ=∂~°∞_»∞
~°™êÜ«∞# â◊H`
Î̃ À PÜ«∞#‰õΩ =∞m§ Ü«∞=fi#O „Ѩ™êkOKå_»∞. U q^èOŒ QÍ PkHõq "åb‡H˜H˜
¢H“OK« ѨHÖ∆˜ ’x "≥∞^ÿ ∞Œä <ÕKÛ« ù HÍ~°}OQÍ HÍ=º ~°K#« ‰õΩ ¢¿Ñ~°} HõeyO^À J^Õ q^èOŒ QÍ Pk
"≥·^Œ∞ºxH˜ =Úã¨e =Úx Éè’QÆ`«$+¨ì HÍ~°}OQÍ PÜ«Úˆ~fi^Œ ~°K«#‰õΩ ¢¿Ñ~°} HõeyOk.
XHõ~°∞ J#∞+¨µìÑπ Kè«O^Œã¨∞û `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ãÎ =∞~˘Hõ~°∞ K«º=#¢áêâò `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞! JѨÊ\˜
#∞O_ç ~°u J<Õ =∞Å¡Ü«Ú^ŒúOÖ’ q[Ü«∞ˆH`«#O ZQÆ~°"Õ¿ã ^Œ$+≤ì`À<Õ PÜ«Úˆ~fi^ŒO Ü≥ÚHõ¯
Jaè=$kú ™êQÆ∞`«∂ =zÛOk. ~åA ^èfiŒ *ÏÉèOí QÆO (Ѩ`åHõ q~°Q_Æ O» ) H͉õΩO_® K«∂¿ãѨx
=∞O¢`«∞Å^≥`
· ,Õ PÜ«∞# ^èfiŒ [ÉèOí QÆO (HÍ=∞^ŒO_»O =OyáÈ=_»O) [~°Q‰Æ Ωõ O_® K«∂¿ã ÉÏ^躌 `«
~å["≥·^Œ∞ºÅ^≥·Ok!
<Õ#∞ Pâ◊Û~°º K«H`
˜ ∞« }ˇÂ‚ LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl<Õfl J<åfl_»∞––<Õ#∞ `«=∂ëê‰õΩ J#_»O
ÖË^∞Œ ~å Jcƒ. ~åAʼnõΩ rq`«OÖ’ ~Ô O_Õ–~Ô O_»∞ q+¨Ü∂« Ö’¡ Pã¨HÎ̃ LO_Õk––áêK«HOõ ,
"≥∂^ŒHõO. Éèí∞lOKÕ â◊HÎ̃x LnÌÑÎ̈O KÕÜ«∞_»O HÀã¨O ‰õ∆Ω^è•yfl ã¨OnѨ#O, Éè’ˆQK«Ûù#∞ LnÌÑÎ̈O
KÕÜ∞« _»O HÀã¨O HÍ=∂yfl ã¨OnѨ#O. ~åAÅ∞ ~å¢uO|=à◊√§ Ѩ_ç á⁄~å¡_∞» `«∂ ~Ô O_»∞
J~å÷Ö’¡#∞ ‰õΩ=∂iHÍã¨"åxfl ¢QÀÅ∞`«∂ LO_Õ"å~°∞. J^Õ Hõ^• "åà◊§‰õΩ#fl Ѩx! ¢Ñ¨u~ÀE
W^Õ k#K«~º° ! ZO`« =~°Hxõ â◊HΘ LO@∞Ok? JO^Œ∞KÕ`<« Õ áêѨO, ~å["≥^· ∞Œ ºÅ∞ ~ˆ ~ÚO|=à◊√§
Ñ≤zÛQÍ "årHõ~}
° O (B+¨^OŒè ^•fi~å HÍ=∞â◊HxÎ̃ ÃÑOK«_O» ) "≥O@ Ѩ_®¤~∞° . XHõ^•xfl q∞Oz
=∞~˘Hõ\˜QÍ ãÎ̈OÉèí#=\˜, "å#sQÆ∞\˜Hõ, HÍq∞h q¢^•=}ü, WÖÏO\˜q `«Ü«∂~°∞KÕâß~°∞. D
sã¨iÛÖ’<Õ |∞kú JO`å Y~°∞Û HÍ™êyOk.
<Õ#∞–– PKå~°∞ºÅ∞ QÍ~°∂, g∞ˆ~g∞ =∂\Ï¡_~ˆ» O?
z<åfl#fl––Uq∞ =∂\Ï¡_`
» å~°∞? DÜ«∞#‰õΩ ‰õÄ_® J^Õ |\©ì Ѩ\Oì̃ Kå~°∞. XHõ
PKå~°∞º_»∞ ZÖÏO\˜ áêÜ«∞ã¨O `«Ü«∂~°∞ KÕâß_»O>Ë––
'ÉèíHÍÎ fi ǨÏ$+¨ºu r~À‚-Ñ≤ ^Œâ◊^•~å<£ ¢=[`«ºÑ≤—
(=Úã¨e"å_»∞ u<åfl Ѩk=∞Ok ~°=∞}∞Å =∞^ŒO J}K«QÅÆ ∞QÆ∞`å_»∞.)
WOHÀ PKå~°∞º_»∞ ZÖÏO\˜ K«∂~°O‚ `«Ü∂« ~°∞ KÕâß_»O>Ë––
'U`«`û« "Õ∞`«O =∞^è∞Œ <å=b_èO» ~å=∂â◊`O« ¿ã=Ü«∞f= +¨O_èó» —
(`Õ<Ö≥ ’ D K«∂~°O‚ ~°OQÆiOz <åˆH¿ãÎ #ѨÙO㨉Ωõ _»∞ ‰õÄ_® =∞#‡^ä∞Œ _≥· =O^Œ HÍq∞#∞Å
á⁄QÆ~°∞ #∞QÆ∞æ–#∞QÆ∞æ KÕ¿ã™êÎ_»∞!)
HÍq∞#∞Å á⁄QÆ~°∞ J}K«|_»∞`«∂ LO_Õ^À ÖË^À `≥eÜ«∞^Œ∞ QÍx, "≥·^Œ∞º_»∞QÍi
J^Œ$+¨ìO =∂¢`«O PHÍâ◊=∞O`« Z`«∞ΉõΩ `«Ñ¨ÊHõ ÖËzáÈ`«∂ LO_Õk. ™œO^Œ~°º=`«∞Å
ѨÙ~å}
PÜ«
Úˆ~„Ѩ
fi^ŒÖOÏѨO
97
Ü«∞ø=<åxfl ã¨∞~°H`
∆˜ O« QÍ LOKÕ ÉÏ^躌 `« ‰õÄ_® D PKå~°∞ºÅ∞ `«=∞ KÕuÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
XHõ PKå~°∞º_»∞ Qͺ~°O\© ‰õÄ_® WKåÛ_»∞––
'¢Ñ¨^äŒ=∞ ‰õΩã¨∞=∞ HÍÖË #㨺Ü≥∂ˆQ# Ñ‘`«"£∞
ã¨xÜ«∞=∞=∞=∞~å㨺O `«O_»∞ÖÏOÉè’ Ü«Ú=`åº
‰õΩK«Ü«ÚQÆÅ ã¨∞Ñ‘#O HÍfiÑ≤ <À Ü«∂u áê`«"£∞
Hõkä`« Wu ѨÙÔ~·= K«¢Hõ^Œ`ÕÎ# Ü≥∂QÆó—
(„Ѩ^äŒ=∞ ѨÙ+¨Ê ã¨=∞Ü«∞OÖ’ #= Ü«∞=fi#=u =Ú‰õΩ¯^•fi~å aÜ«∞ºO QÆOl
`åy#@¡~Ú`Õ P"≥∞ Ñ‘# ‰õΩK«Ü«ÚQÆà◊O ZѨÊ\˜H© kQÆ*ÏiáÈ^Œ∞. D =∂@ K«„Hõ^Œ`«∞Î_»∞
ZѨC_À K≥áêÊ_»∞.)
=∞~À PKå~°∞º_»∞ =∞iO`« ÃÑ^ŒÌ ¢Ñ¨Hõ@<Õ KÕâß_»∞––
'NѨi‚HÍÜ«∂ó ~°ã¨=ůã≤^ŒúO uÖ’^Œƒù=O `≥·Å=~°O ¢Ñ¨k+ì̈"£∞
`«#‡~°Ì<ÕÉèíºó Ѩu`«ãÎ̈h<åO ã¨=Úu÷`åó ã¨∞ºó Ѩu`åó ѨÜ≥∂^èŒ~åó—
(NѨi‚ Ü≥ÚHõ¯ ~°ã¨OÖ’ HÍz# #∞=ÙfiÅ #∂<≥ HõeÑ≤ =∞~°Ì#O KÕ¿ãÎ QÆe`« Ü«∞ø=#∞Å
*Ïi áÈ~Ú# ѨÜ∂≥ ^è~Œ åÅ∞ ‰õÄ_® ÃÑ·H˜ ÖËz áÈ`å~Ú.)
D q^èŒOQÍ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_ç 'aO^Œ∞áê`«O—, ¢ã‘ÎÅ '‰õΩK«áê`«O— ÃÑ·# "≥·^Œ∞ºÅ∞ ¢ÉËH±
"Õ¿ãâß=∞<åfl~°∞. "åi D z\ϯ "≥·^•ºÅ∞ ZO`« =~°‰õΩ ã¨Ñ¶¨Å=∞ÜÕ∞º"À `≥eÜ«∞^Œ∞QÍx,
"åi Ñ≤_çH˜à◊√§ =∂¢`«O _»|∞ƒ`À xO_ç áÈÜÕ∞q.
"≥·^Œ∞º_»∞ QÆ~°fiO`À––=∂ "≥·^•ºÅhfl J#∞Éèí= ѨÓ~°fiHõOQÍ<À, ѨsHõ∆Å ^•fi~å<À,
x~°∂Ñ≤OK«|_ç#"Õ Hõ^•!
z<åfl#fl––D "≥·^•ºÅ∞ x[OQÍ<Õ Ñ¨sHõ∆Ö’¡ <≥QÆæQÆey`Õ HÀ@¡H˘nÌ _®Å~°¡ q^Õj
=Ú¢^Œ ã¨OáêkOK«=K«∞Û. XHõ"àÕ ◊ Jq ¿Ñ¶Å~Ú`Õ g∞ =ÚY =Ú¢^Œ ZÖÏ =∂~°∞`«∞O^À
PÖ’zOK«O_ç!
"≥·^Œ∞º_»∞––=∞# xѶ¨∞O@∞=ÙÖ’ L#fl ã¨∂Hõ∆‡ q"ÕK«# K«∂_»O_ç.
z<åfl#fl––xѶ∞¨ O@∞=Ù xO_® ‰õÄ_® JÖÏO\˜ =∂@ÖË L<åfl~Ú Hõ^•! L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ
J¢ÉèHí Oõ QÆ∞iOz Uq∞ K≥áêÊ~À K«∂_»O_ç!
'`å~°∞}Ϻ_軺O ~°=∞Ü«∞u â◊`«O Ü≥∂+≤`åO x`«º"Õ∞=—
(nx â◊H`
Î̃ À Ü«∞=fi#O á⁄Ok „Ѩu ~ÀE =O^Œ =∞Ok ¢ã‘ÅÎ `À ~°q∞OK«=K«∞Û.)
gÖˇ#· O`« Z‰õΩ¯= =∞Ok ¢ã‘ÅÎ #∞ J#∞Éèqí OK«_"» ∞Õ rq`« Ѩ~=° ∂=kè J~Ú#@∞¡ WÖÏO\˜
98
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
=∂@Å∞ ã¨∂zã¨∞Î<åfl~Ú. Z=Ô~·`Õ WÖÏ Éè’QÍ#O^ŒO J#∞Éèíq™êÎ_À J`«QÍ_»∞ "Õ̂~ Ѩ#∞Å∞
ZѨC_»∞ KÕÜ∞« QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞? D ~°HOõ QÍ Zxfl ~ÀAÅ∞ =∞#QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞? JO^Œ∞=Å¡<Õ
`«fi~°Ö’<Õ ~åAʼnõΩ Hõ∆Ü«∞ ~ÀQÆO Ѩ@∞ìH˘<Õk. ^•<Õfl ~å["≥·^Œ∞ºÅ∞ '~å[~ÀQÆO— J<Õ"å~°∞!
WHõ g∞ˆ~ K≥Ñʨ O_ç, WÖÏO\˜ âߢ™êÎxfl PÜ«Ú~ˆ fi^ŒO J<åÖÏ ÖËHõ PÜ«Ú~ˆ ƒù^OŒ (PÜ«Ú=Ù#∞
YO_çOKÕk) J<åÖÏ?
"≥·^Œ∞º_»∞––J<ÕHõ W`«~° [|∞ƒÅ zH˜`û« , ѨiK«~º° QÆ∞iOz ‰õÄ_® PÜ«Ú~ˆ fi^ŒOÖ’
LOk Hõ^•!
z<åfl#fl–– LOk. HÍx JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® Zxfl J~°O÷ –Ѩ~O÷° ÖËx =∂@Å∞<åflÜ«∞O>Ë
zH˜`û« QÆ∞iOz qzH˜`û« (ã¨Oâ◊Ü∞« O) HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. PÜ«Ú~ˆ fi^ŒO Ѩ@¡ xˆ~fi^ŒO (q~°H)Î̃
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
"≥·^Œ∞º_»∞––Uq^èOŒ QÍ? XHõ L^•Ç¨Ï~°} K≥Ñʨ O_ç?
z<åfl#fl =∞m§ ¢QÆO^äŒO `≥iz K«∂_»™êQÍ_»∞. H˘kÌ Hõ∆}ÏÅ `«~°∞"å`« J<åfl_»∞––D
=O^蕺 ~ÀQÍxH˜ (Q˘„_®e `«<åxH˜) K≥ÑÊ≤ # zH˜`û« <Õ fã¨∞HÀO_ç––
'ѨÙëȺ^Œ… $`«O ÅHõ‡∆ }ÏÜ«∂ó =¸ÅO ^Œ∞Qˆ #÷ Hõ#ºÜ«∂
Ñ≤+ì̈O Ñ‘`åfi |∞∞`«∞™êfl`å QÆ~°ƒùO ^èŒ`ÕÎ # ã¨Oâ◊Ü«∞ó—
(|∞∞`«∞™êfl`« J~Ú# ¢ã‘ΠѨÙ+¨º #Hõ∆¢`«OÖ’ ÃÑHõeOz# ÅHõ∆‡} J<Õ "≥ÚHõ¯ "Õ~°∞#∞
Hõ#ºHõ ^•fi~å áêÅÖ’ #∂iOz `åy`Õ QÆ~°ƒùO ^èŒiã¨∞ÎOk. WO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞)
PKå~°∞ºÅ "åiH˜ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. <å‰õΩ =∂¢`«O JO`å ã¨O^ÕǨÏ"Õ∞. WO^Œ∞Ö’
`«Ö`
ˇ ÎÕ "≥Ú^Œ\˜ ¢Ñ¨âfl◊ Uq∞@O>Ë––QÆ~ƒ° Où ^èiŒ OѨ*Ü
Ë ∞« QÆÅ â◊HΘ ^ÕxÖ’ LOk? ÅHõ‡∆ }"≥ÚHõ¯
"Õ~∞° Ö’<å? ÖËHõ ѨÙ+¨º #Hõ¢∆ `«OÖ’<å? ÖËHõ Hõ#ºHõ KÕuÖ’<å? ÖËHõ =¸_çO\˜ HõÅ~ÚHõÖ’<å?
D zH˜`«û#∞ "≥·^ŒºâߢãÎ̈=∞<åÖÏ ÖËHõ *’ºu+¨ âߢãÎ̈=∞<åÖÏ? ÖËHõ `«O¢`« âߢãÎ̈=∞<åÖÏ?
ÖËHõ D =¸_çO\˜ HõÅQÍѨÙÅQÆ=∞<åÖÏ?
"≥·^Œ∞º_»∞–– #Hõ¢∆ `«O QÆ∞iOz# |O^è#Œ O ÖËx ѨiK«~º° Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú Hõ^•!
z<åfl#fl––Pñ, L<åfl~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ––
'Ѩ¢`«"Õ∞HõO ѨÖÏâ◊㨺 Ñ≤ëêìfi ^Œ∞ˆQú# QÆiƒù}©
Ñ‘`åfi Ѩل`«∞=∞"åáÈflu g~°º=O`«O # ã¨Oâ◊Ü∞« ó—
(ѨÖÏâ◊ =$HõO∆ P‰õΩ XHõ\˜ áêÅ`À #∂i `åy#@¡~Ú`Õ QÆiƒù}© ¢ã‘HÎ ˜ YzÛ`«OQÍ
Ѩ٢`«∞_»∞ HõÅ∞QÆ∞`å_»∞. Ѩ٢`«∞_»∞ ‰õÄ_® ™ê=∂#∞º_»∞ HÍ^Œ∞. g~°º=O`«∞_»∞.)
ѨÙ~å}
PÜ«
Úˆ~„Ѩ
fi^ŒÖOÏѨO
99
F =∞Ǩ¢Ñ¨É∂íè ! g~°º=O`«∞_≥#· Ѩ٢`«∞_»∞ HõÅQÆ_O» WO`« ã¨∞ÅÉè"í ∞≥ `
ÿ Õ Wk ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’
[iy# Q˘Ñ¨Ê =∞øeHõ Pq+¨¯~°} Jx _è»OHÍ ¢"≥∂yOz ¢Ñ¨Kå~°O KÕÜ«∞O_ç. nxfl
¢Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å Kå\˜ K≥ÑÊ≤ ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ H©ixÎ =∞iO`«QÍ ÃÑOK«∞_ç. JÖÏ HÍHõ Wk J|^Œ"ú ∞≥ `
ÿ Õ
D ~À*Ë D =∂@#∞ H˘\ì̃ áêˆ~Ü«∞O_ç. WÖÏO\˜ =º~°÷Ѩ٠=∂@Å∞ PÜ«Úˆ~fi^ŒOÖ’
LO>Ë âߢ™êÎxH˜ qÅ∞"Õ=ÚO@∞Ok?
"≥·^Œ∞º_»∞ Ug∞ K≥ѨÊÖËx ã≤÷uÖ’ L_»@O K«∂ã≤ z<åfl#fl <å`À J<åfl_»∞––K«∂âß"å?
=∞# ^Õâ◊OÖ’ U^≥·<å XHõ âߢã¨ÎO `«Ü«∂~°∞ J~¸, HÍHõ =ÚO^Õ JO^Œ∞Ö’ ˆH∆ѨHÍÅ∞
HÀH˘Å¡Å∞ KÕ~_° O» "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok. Z=_çH˜ `À¿ãÎ "å_»∞ XHõ â’¡HOõ HõeÊOz JO^Œ∞Ö’
^Œ∂~ˆ Û™êÎ_∞» . `«~åfi`« H˘O`« HÍÖÏxH˜ J^Õ ¢Ñ¨=∂}O J~Ú ‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok! PÜ«Ú~ˆ fi^ŒO
q+¨Ü∞« OÖ’ ‰õÄ_® J^Õ [iyOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ WÖÏO\˜ Ñ≤zÛ–Ñ≤zÛ â’¡HÍÅ∞ =∞#‰õΩ JO^Œ∞Ö’
HõxÑ≤™êÎ~Ú––
'Hõ$+¨‚ =~å‚â◊fiѨÙK«Ûù㨺 ã¨ÑÎ̈ˆHâı# "Õ}˜HÍ
`åO |^è•fi K« QÆÖË ^ŒO`«H_õ ‡» }© ǨÏOu =∂#=ó—
(#Å¡ QÆ∞¢~°O `ÀHõ Ö’x U_»∞ "≥O¢@∞HõÅ`À XHõ ‰õΩK«∞Û `«Ü«∂~°∞ KÕã≤, Ñ≤Å¡"åx
"≥∞_»Ö’ Hõ_ç`Õ Ñ¨à◊√§ H˜@H˜@ÖÏ_»@O PyáÈ`«∞Ok) D =∂@ U _®HõìÔ~·<å qO>Ë
U=∞O\Ï_»∞? HÍx, WѨC_»∞ ‰õÄ_® PÜ«Ú~ˆ fi^•Kå~°∞ºÅ∞ D â’¡HÍÅhfl <Õ~∞° Ê`«∞<åfl~°∞,
q^•º~°∞÷Å∞ =Öˇ¡ "Õã¨∞Î<åfl~°∞. WO`«‰õΩ q∞Oz Ǩ™êºã¨Ê^Œ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O U=ÚO@∞Ok?
"≥·^Œ∞º_»∞ QÍiH˜ ["åa=fi_®xH˜ Ug∞ `ÀK«ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––W`«~° ^ÕâßÖ’¡ zH˜`åû Ѩ^u
úŒ "≥*· Ï˝xHõ suÖ’ qHõãO≤ zOk. HÍx, D
^ÕâO◊ Ö’ =∂¢`«O '`å`« "åHõºO ¢Ñ¨=∂}"£∞— (`å`«–`«O„_»∞Å∞ K≥Ñ≤Ê# =∂>Ë ã¨`«ºO) J<Õ
=∂>Ë #_»∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH áêâßÛ`«º "≥·^Œº q*Ï˝#O <Õ_»∞ L#fl`« „Ѩ=∂}ÏʼnõΩ KÕiOk.
=∞# PÜ«Úˆ~fi^ŒO WOHÍ ¢Ñ¨^Œ~åO`«Hõ ~°ã¨O („ã‘ÎÖ ~°Hõ΄™ê= ~ÀQÍxH˜ =∞O^Œ∞) Ö’<Õ
=Úxy LOk. P^è∞Œ xHõ 'ã¨~<°̊ —£ PѨ~ˆ +¨#∞ ^•fi~å Hõ$¢u=∞ JOQÍÅ#∞ ã¨$lOz "åºkèx
qã¨i˚OѨ KÕã¨∞Î#fl D ~ÀAÖ’¡ =∞# "≥·^Œ∞ºÅ∞ ˆH=ÅO ^èŒ#fiO`«i ¿Ñ~°∞<Õ 'QÆi˚Oz—
LO_çáÈ`«∞<åfl~°∞. `≥y# =Ú‰õΩ¯#∞ ‰õÄ_® JuH˜OK«ÖË#ѨC_»∞ gi ¢Ñ¨Ü≥∂[Hõ`«fiO
=∞Ô~O^Œ∞‰õΩ ѨxH˜ =ã¨∞ÎOk? JO^Œ∞=Å¡<Õ g~°∞ ~°[ó¢Ñ¨=iÎh=\©x (PyáÈ~Ú#
|∞∞`«∞„™ê"åxfl =∞m§ P~°OaèOѨ KÕ¿ã =∞O^Œ∞#∞) ^•\˜ áÈÖËHõ áÈ`«∞<åfl~°∞.
<Õ#∞––PÜ«Úˆ~fi^•Kå~°∞ºÅ∞ ¢H˘`«Î Ѩiâ’^èŒ#Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞ÖËHõ áÈ`«∞<åfl~°∞?
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl ––QÆ^£ J<Õk ~ÀQÆO ¿Ñ~°∞. ^•xfl ǨÏ##O KÕ¿ã"åà◊√§
H˘O^Œ~°∞ 'QÆ^ŒÇ¨— (Ç≤ÏOnÖ’ QÍ_ç^Œ) Ѩ^Œqx ™ê~°÷HõO KÕ™êÎ~°∞. WÖÏO\˜ "åà◊§‰õΩ '¢Ñ¨Y~°—
(QÍ_ç^Œ) ~°∂ѨOÖ’ âßG ÉèÏ~åxfl "≥∂Ü«∞_»O =∂¢`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞!
100
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'Y~À Ü«∞^ä• K«O^Œ# ÉèÏ~°"åÇ‘Ï– ÉèÏ~°ã¨º "Õ`åÎ # `«∞ K«O^Œ#㨺!—
(K«O^Œ#O "≥∂¿ã QÍ_ç^‰Œ Ωõ |~°∞=Ù =∂¢`«"∞Õ `≥Å∞ã¨∞OÎ k QÍx, K«O^Œ#O QÆ∞}O
QÆ∞iOz `≥eÜ«∞^Œ∞)
WÖÏO\˜ âߢãÎ̈ÉÏè ~°O "≥∂¿ã "åi QÆ∞iOz WÖÏ K≥áêÊ~°∞––
'q∞^äÒº+¨^ä≥·~°›O`« =∞$ëê HõëêÜ≥ÿ∞ó Jã¨Ç¨Ïº ÖËÃǷϺ~°Ü«∞^ä•~°÷ `≥·Öˇ·ó
"≥·^•º W"Õ∞ =Oz`« ~°∞QÆ‚=~åæó Ñ≤K«O_»ÉèÏO_»O ѨiѨÓ~°Ü«∞Ou—
(JÖÏO\˜ "≥^· ∞Œ ºÅ∞ `«=∞ L^Œ~É° Ïè O_»O xOѨÙH˘<ÕO^Œ∞‰õΩ "≥∂ã¨ÑÙ¨ HõëêÜ«∂Å, Pã¨"åÅ,
ÖËǨºÅ, `≥·ÖÏÅ |∂@HõO ã¨$+≤ìã¨∂Î LO\Ï~°∞. J<ÕHõ JiëêìÅ∞ (Pã¨"åÅ∞) `«Ü«∂~°∞ KÕã≤
`«=∞ JiëêìÅ∞ (HõëêìÅ∞) =∂„`«"Õ∞ `˘ÅyOK«∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞.)
"≥^· ∞Œ º_ç =ÚYO HÍOuÇ‘Ï#OQÍ LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl#fl PÜ«∞#`À J<åfl_»∞––
"≥·^Œ∞º_»∞QÍ~°∂, <Õ#∞ q∞=∞‡efl PˆH∆Ñ≤OK«_»O ÖË^Œ∞. <Õ<åˆH∆Ñ≤ã¨∞Î#flk `å`«Å∞ ¢`«qfiOz#
ÉÏq Jx LѨC hà◊√§ `åˆQ Jq"Õ‰Ωõ ÅO^Œih––
'`å`«ã¨º ‰õÄáÈÜ«∞q∞u ¢|∞"å}Ïó H∆Í~°O [ÅO HÍѨÙ~°∞ëêó Ñ≤|Ou—
<Õ#∞––z<åfl<åfl, D ~ÀA g∞~°∞ "≥·^Œ∞ºÅ "≥O@ Ѩ_®¤~°∞. HÍx, áêѨO gà◊√§ =∂„`«O
Uq∞ KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞? giH˜ ¢Ñ¨Éèí∞`«fi JO_»^ŒO_»Å∞ ÖË=Ù Hõ^• !
=ºOQƺ^èÀ~°}Ö˜ ’ z<åfl#fl––x["Õ∞, XHõ™êi ¢Ñ¨É∞íè =ÙÅ JO_»^OŒ _»Å∞ ÅaèOK«QÍ<Õ
g~°∞ "Õ~Ú ã¨O=`«û~åÅ ^•HÍ =∞^Œ<å#O^Œ "≥∂^ŒHÍÅ∞ (HÍ=∞ã¨∞MÏxfl ÃÑOKÕ Å_»∞¡)
`«Ü«∂~°∞ KÕã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂~°∞. WѨC_»∞ ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO JO_»^ŒO_»Å∞ Åaè¿ãÎ QÆ~°ƒù‰õΩ~îå~°
(QÆ~°ƒù„™ê=) ~°ã¨O `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_»OÖ’ Ѩ_çáÈ`å~°∞.
ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ z<åfl#fl =∞#ã¨∞ áêK«HõO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞o§Ok. PÜ«∞# J<åfl_»∞––Uk
U"≥∞ÿ<å =∞# "≥·^Œ∞ºÅ∞ áêK«HÍÅ∞ (r~å‚xH˜ `À_»Ê_Õ K«∂~å‚Å∞) =∂¢`«O ÉèíÖË LѨÊLѨÊQÍ,
ѨÙšѨÙÅ¡QÍ, HÍ~°OHÍ~°OQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~°∞. Å=}ÉèÏ㨯~ü! Ç≤ÏOQÆfi+¨ìH±! ^•_ç=∂+¨ìH±!
XHõ ^•xfl q∞Oz XHõ\˜ ~°∞zHõ~°"≥∞ÿ#q! WÖÏO\˜ ~°∞zHõ~°"≥∞ÿ# K«∂~å‚Å∞ WOw¡+¨µ "≥·^ŒºOÖ’
ZHõ¯_» ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú =∞#‰õΩ? r~°‚O HÀã¨O u<Õ Ñ¨ÙÅ¡ ѨÙÅ¡QÍ, uÜ«∞º uÜ«∞ºQÍ LO_Õ
K«∂~°‚O ux hà◊√§ `åy`Õ ÉèíÖË =∞*ÏQÍ LO@∞Ok. "Õ̂~ =∞O^Œ∞Å J=ã¨~°"Õ∞ LO_»^Œ∞.
"≥^· ºŒ <å^ä∞Œ x =¸eˆH (t=Ùx =¸eHõ, ÉèOí QÆ∞) ^ŒQ~æÆ ∞° #flѨC_»∞ "≥^· ∞Œ ºx K«∞@∂ì u~°Q=Æ Åã≤#
J=ã¨~O° U=ÚO@∞Ok?
z=~°QÍ z<åfl#fl q#Ü«∞ ѨÓ~°fiHõOQÍ "≥·^Œ∞º_»∞ QÍi`À J<åfl_»∞––g∞~°∞ =∞~ÀÖÏ
J#∞HÀHõO_ç. <Õ#∞ <å =∞#ã¨∞Ö’ =Ù#fl =∂@ K≥áêÊ#∞. WHõ g∞ 'ÉèÏ= ¢Ñ¨HÍâßxfl— g∞^ŒQÆæ̂~
LOK«∞HÀO_ç. â‹Å=Ù!
k
ѨÙ~å}
PÜ«
Úˆ~„Ѩ
fi^ŒÖOÏѨO
101
Éèí∂`åÅ =∞O„`«O
P ~ÀA qHõ@Hõq z<åfl#fl ÉèíOQÆ∞ #∂~°∞`«∂ HõxÑ≤OKå_»∞. <å "≥O@ L#fl
`åO¢u‰õΩ}˜‚ K«∂ã≤ J_çQÍ_»∞––Z=~ÀÜü∞ DÜ«∞#?
<Õ#∞––DÜ«∞# F~°≠ÏQÍ~°∞. KÒ^ŒiQÍi |OQÆàÏÖ’ Éèí∂`«O KÕiO^Œ@. ^•xfl
áê~°^ÀÖËO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞.
z<åfl#fl #qfi––DÜ«∞<Õ XHõ Éè∂í `«O. Z=ix P=Ç≤Ï™êÎ_À "åà◊§ HõëêìʼnõΩ JO`«∞
LO@∞O^•?
F~°≠Ï HÀѨyOK«∞H˘x J<åfl_»∞––<Õ#∞ `åO¢u‰õΩ}˜.‚ Ѩ<fl≥ O_ÕO_»∞¡ HÍ=∂MϺ֒ LO_ç
=∞O¢`«ã≤kú á⁄Ok =KåÛ#∞. <Õ#∞ KÕÜ«∞ÖËx^ŒO@∂ Ug∞ ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––JÖÏQÍ! J~Ú`Õ XHõ [ÅQÆ#∞ g∞ =Ú‰õΩ¯‰õΩ HõiÑ≤¿ãÎ ^•xfl g∞~°∞
=∞O¢`«|ÅO`À `«i"Õ∞Ü«∞QÆÅ~å? Jk =k֡ܫ∞ºO_ç. <Õ#∞ Ñ≤_çH˜\’¡ XHõ ÃÑ·™ê
LOK«∞‰õΩO\Ï#∞. =∞O¢`«`O« ¢`åÅ â◊H`
Î̃ À ^•xfl =∂Ü«∞O KÕÜ∞« QÆey`Õ g∞ =∞Ç≤Ï=∞#∞
<Õ#∞ X¿ÑÊã¨∞‰õΩO\Ï#∞.
Ѩiã≤÷u J#∞‰õÄÅOQÍ ÖË^Œx ¢QÆÇ≤ÏOz `åO¢u‰õΩ_»∞ JHõ¯_ç #∞O_ç "≥∞Å¡QÍ
*Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞. `«~åfi`« <Õ#<åfl#∞––H˘`«Î ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞ â◊s~°O ÃÑ·# Éèí∂`«O ZH˜¯O^Œx
PÜ«∞# JO@∞<åfl_»∞.
z<åfl#fl ÃÑ^•ÅÃÑ·# z~°∞#=Ùfi HõxÑ≤OzOk––Jˆ~ JÉσ~¸, KÒ^Œi =Úã¨e
„áêÜ«∞OÖ’ =∞m§ ÃÑo§ KÕã¨∞H˘x XHõ =∞kOz# P_» U#∞QÆ∞#∞ fã¨∞H˘KåÛ_»∞.
JÖÏO@ѨC_»∞ KÒ^Œi ÉèÏ~°º XO\˜ ÃÑ·H˜ ~å¢uѨÓ@ Éè∂í `«O ZH˜¯`Õ JO^Œ∞Ö’ Pâ◊Û~°ºO
U=ÚOk?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ¢Ñ¨u q+¨Ü«∞O g∞‰õΩ #=ÙfiÖÏ@QÍ<Õ `Àã¨∞ÎOk.
z<åfl#fl––Wk #"Õfi =∂@ HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜? '|ÅÇ‘Ï#∞x ÉèÏ~°º "å_»O`«‰Äõ =k<Õ—
J<Õ ™ê"≥∞`« LOk Hõ^•! Éèí∂`åxH˜ ‰õÄ_® D ^Õâ◊"Õ∞ =zÛ =∞ik HÍ"åÅ<Õ HÀiHõ
ѨÙ\˜ìO^Õ"≥∂!
102
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ Éèí∂`åxfl #=∞‡~å?
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩ #=∞‡#∞? 'Éè∂í `«O—, 'Éèqí +¨º`ü— '=~°=Î ∂#O— Jhfl #=Ú‡`å#∞.
<Õ#∞––<Õ#<Õk P Éè∂í `«O HÍ^Œ∞.
z<åfl#fl––=∞i U Éè∂í `«O?
<Õ#∞––=∞x+≤x P=Ç≤ÏOKÕ Éè∂í `«O.
Hõ}
∆ O PÖ’zOz z<åfl#fl J<åfl_»∞––Pñ, P Éè∂í `åxfl ‰õÄ_® #=Ú‡`å#∞. WѨC_»∞
‰õÄ_® P Éè∂í `«O =∞# `«ÅÃÑ·# ZH˜¯ ‰õÄ~˘Û<Õ LOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ =ºOQƺOQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. HÍh Ѩ^Œ‡Ñ¨Ù~å}OÖ’
Éè∂í `åÅ =~°#‚ KåÖÏ LOk Hõ^•!
ÉèíOQÆ∞Ö’ q∞iÜ«∂Å∞ HõÅ∞ѨÙ`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––P Éèí∂`«"Õ∞ WѨÙÊ_»∞ h `«Å
ÃÑ·HÔ H˜¯ =∂\Ï¡_∞» `«∂ LOk. ÃÑ^Œ–Ì ÃÑ^ŒÌ ѨO_ç`∞« Å `«ÅÃÑ·# ‰õÄ_® P Éè∂í `«O ZH˜¯ ‰õÄ~˘Ûx
LO@∞Ok. U^Œ_yç <å 'WÖÏ ~åã≤ LOk— J<Õ^Õ "åiKÕÛ ã¨=∂^è•#O. JÖÏO\˜ "åà◊§`À
WÖÏ J<åe––'=∞Ǩ#∞ÉèÏ"å! ~åã≤ LO>Ë ~åã≤ LO_»x=fiO_ç. g∞~°∞ "åà◊§‰õΩ ^•™ÈǨÏO
Jx ~åã≤ WKåÛ~å? g∞ |∞kú̂H=∞~ÚOk? Jk ZHõ¯_≥<· å `åHõ@∞ì ÃÑ\ì̃ LOKå~å? W`«~°
^ÕâßÅ "åà◊√§ ~ÀE H˘`«Î–H˘`«Î Ü«∞O„`«–`«O„`åÅ∞ Z<Àfl HõxÃÑ_»∞`«∂ LO_»QÍ g∞~°∞
=∂¢`«O `å`«Å∞ #_çz# ÉÏ@#∞ =^ŒÅ#O\ψ~q∞\˜?—
<Õ#∞––XHÍ<˘HõÑC¨ _»∞ =∞# ^ÕâO◊ Ö’ ‰õÄ_® Ãã·#∞û LO_Õk. ѨÙ+¨ÊHõ q=∂#O LO_Õk,
Jyfl ÉÏ}O LO_Õk............
qã¨∞‰õΩ¯O@∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––=∞m§ J^Õ Éèí∂`«O =∂\Ï¡_»∞`«∂ LOk !
Éè∂í `«HÍÅѨ٠Éè∂í `«O! U#∞QÆ∞ "≥o§ áÈ~ÚOk, QÆ[âßÖÏ "≥o§ áÈ~ÚOk, J~Ú<å =∞#O
=∂„`«O JO‰õΩâ◊O =^ŒÅ‰õΩO_® Ѩ@∞ìH˘<Õ ‰õÄ~˘Ûx L<åflO. XHÍ<˘HõÑC¨ _»∞ =∂ WO\˜
=ÚO^Œ∞ ‰õÄ_® U#∞QÆ∞ LO@∂ LO_Õk, Jx K≥ÑC¨ HÀ_®xH˜ . Xˆ~ <åÜ«∞<å, ZѨC_»∞
LO_Õ^À, JѨC_»∞ LO_Õk, WѨC_»∞ Uk LO^À, Jk Hõ^• K«∂_®e =∞#O? zO`«
K«zÛ<å ѨÙÅ∞Ѩ٠Kå=ÖË^Œ∞. W`«~° ^ÕâßÅ "åà◊√§ ZHõ¯_ç #∞Oz ZHõ¯_çH˜ KÕiáÈÜ«∂~°∞! WHõ
=∞#O? =∞OK«OÖ’ Ѩ_»∞H˘x, P=Ùeã¨∂Î |_®~Ú K≥ѨC‰õΩO@∞<åflO–– 'XHÍ<˘Hõ
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "Õ∞=Ú ‰õÄ_® PHÍâ◊OÖ’ Zyˆ~"åà◊§O— Jx. W`«~° ^ÕâßÅ "åà◊§ ^Œ$+≤ì Éèqí +¨º`«∞Î
"≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ LO_»QÍ, =∞# ^Œ$+≤ì Éè∂í `«HÍÅO "≥¿· Ñ LOk. D Éè∂í `«O =^Œe ÃÑ_ç`Õ Hõ^• =∞#O
=ÚO^Œ∞‰õΩ ™êˆQk!
ÉèѨÙ∂í ~å}
`åńѨ=∞O„`«
ÖÏѨOO
103
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ Éè∂í `«¢¿Ñ`åÅ g∞^Œ #=∞‡HõO ÖË^∞Œ . HÍx, WO`«=∞Okx
Éè∂í `«O P=Ç≤ÏOK«_O» K«∂ã¨∂Î LO\ÏO Hõ^•, Jk ZÖÏQÆ?
Ñ≤_çÔH_»∞ ™ÈOѨ٠ÉèíOQ∑Ö’ HõÅ∞ѨÙ`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~, Jk ÉèíÜ«∞O Éèí∂`«O.
JO`Õ. pHõ\˜ ~å¢uÖ’ x~å‡#∞+¨ºOQÍ L#fl `À@Ö’ XHõ KÀ~°∞}À‚, *Ï~°∞}À‚ K«∂ã≤ ÉèÜ
í ∞« O`À
KåÖÏ =∞Ok QÍÜ«∞¢f =∞O¢`«O K«^=Œ _»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_»`å~°∞. Hõ$ëê‚a™è êiHõ (pHõ\˜ ~å„`«∞Ö’¡
#Å¡^∞Œ ã¨∞ÅÎ ∞ ^èiŒ Oz „Ñ≤ÜÚ« }˜‚ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ã¨OHˆ `« ™ê÷<åxH˜ "≥à§ı <å~ÚHõ)#∞ 'Ü«∞H˜}
∆ —˜
J#∞H˘x "åà◊§ ÃÑ·¢áê}ÏÅ∞ ÃÑ·<Õ ÖËz áÈ`å~Ú. "≥∞^Œ_»∞Ö’ qHÍ~°O ¢Ñ¨"ÕtOz Z=Ô~·<å
Ñ≤zÛ– Ñ≤zÛQÍ "åy`Õ 'Éè∂í `«O— =∂\Ï¡_∞» `«∞#fl@∞¡ ÉèÏq™êÎ~∞° . WO\˜ =ÚOyeÖ’ Z=Ô~<· å
~åà◊√§, W@∞HõÅ∞ qã≤i`Õ, '¢¿Ñ`«O LѨ¢^Œ=O ã¨$+≤ìã¨∂ÎOk!— Jx JO\Ï~°∞. pHõ\˜ ~å¢u
x~å‡#∞+¨ºOQÍ L#flKÀ@ U^≥·<å "≥Å∞QÆ∞ HõxÑ≤¿ãÎ Jk '~åHõ∆ã≤!— ZHõ¯_≥·<å áê=Ú HõxÑ≤¿ãÎ
Jk 'Éèí∂`«ã¨~°ÊO!— Jyæ ZÖÏ JO@∞‰õΩO^À `≥eÜ«∞HõáÈ`Õ Jk '¢|Ǩ‡yfl!— W^ŒO`å =iîª
QÆ∞_ç¤ #=∞‡HõO. JO`Õ.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ JÖ∫H˜Hõ q+¨Ü∂« ÅÃÑ·# #=∞‡HõO ÖË^∞Œ . HÍx, ^ÕâO◊ Ö’ ZÖÏO\˜
=∞ǨÏ`«∞Î L#fl"åà◊√§ L<åfl~°O>Ë Hõ~°‚Ñ≤âßKåxfl =â◊Ѩ~°K«∞H˘x Jxfl q+¨Ü«∂Å∞
`≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. =∞O¢`«O ^•fi~å ¢áê}ÏÅ∞ f™êÎ~°∞. QÆ=fi#∞ ~°∞qfi áê=Ú#∞
=â◊Ѩ~°K«∞‰õΩO\Ï~°∞. K«¢HõO uÑ≤Ê ^˘OQÆ Z=~À HõxÃÑ>Ëì™êÎ~°∞. ÉË`åà◊√}˜‚ =â◊Ѩ~°K«∞H˘x
HÍ=Åã≤# =ã¨∞=Î Ù `≥ÑÊ≤ OK«∞‰õΩO\Ï~°∞. =∞O¢`«âH◊ `
Î̃ À '=∂~°}O—, 'LKåÛ@#O—, '=jHõ~}
° O—
Jhfl KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
`«Å=Oz ÉèOí QÆ∞ #∂~°∞`«∂ L#fl z<åfl#fl <å =∂@ qx `«Öu
ˇ Ζ–J|^ŒOú , JO`å
J|^ŒOú . g\˜Ö’ U XHõ¯\˜ x["≥∞<ÿ å <Õ#∞ _èO» HÍ "å~ÚOz ^•xfl ¢Ñ¨Kå~°O KÕ¿ã"å_çx.
¢Ñ¨Éèí∞`«fiO ã≤.S._ç. áÈbã¨∞‰õΩ |^Œ∞Å∞ K«¢HõO u¿ÑÊ"å}˜‚ L^ÀºQÆOÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õk. h\˜
áê~°∞^ŒÅ =∞O¢u =∞O„`«[ѨO ^•fi~å =~°¬O ‰õΩiÑ≤OKÕã¨∞H˘<Õ"å_»∞.q^ÕâßOQÆ =∞O¢u
~åÜ«∞ÉÏ~°∞ʼnõΩ |^Œ∞Å∞ Hõ~°‚Ñ≤âßKåÅ#∞ LOK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞. ~°H∆Í=∞O¢u =jHõ~°} =∞O¢`«O
¢Ñ¨Ü≥∂yOz â◊¢`«∞=ÙÅ#∞ =â◊Ѩ~°K«∞H˘<Õ"å_»∞. Ãã·#ºO HÀã¨O Y~°ÛÜÕ∞º HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞
q∞yeáÈÜÕ∞q. ^Õâ◊OÃÑ·# P¢Hõ=∞} [iy#ѨC_»∞ `åO¢u‰õΩÅ [@∞ì#∞ â◊„`«∞=ÙʼnõΩ
Z^Œ∞~°∞QÍ xÅɡ>Ëì"å~°∞. "åà◊√§ 'Ǩï"£∞ Ѷ¨\ò ™êfiǨ— Jx =∞O¢`«O K«^Œ=QÍ<Õ â◊¢`«∞=ÙÅ∞
Éèí㨇"≥∞ÿáÈÜÕ∞"å~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞, =∞Ǩ=∂i "åºÑ≤Oz#ѨC_»∞ P~ÀQƺâßY =∞O¢u =∞Ǩ
=∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞O¢`«O K«kqOKÕ"å_»∞––
'¢`«ºO|HõO Ü«∞*Ï=∞¿ÇÏ ã¨∞QÆOkèO ѨÙ+≤ì=~°ú#"£∞—
(ã¨∞QÆO^è•xfl, ѨÙ+≤ìx =$kúKÕ¿ã „`«ºO|‰õΩ_»∞ t=Ù}˜‚ P~åkè™êÎ#∞)
104
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, `åO¢u‰õΩ_»∞ Éèí∂`åxfl q_çÑ≤OK«_®xH˜ KåÖÏ =ã¨∞Î=ÙÅ∞
¿ãHõiã¨∞Î<åfl_»∞. P"åÅ∞, #ÖÏ¡=Ù ¿Ñ_», Éèí㨇O, #Å¡ QÆ∞¢~°O `ÀHõ "≥O¢@∞Hõ!
z<åfl#fl ÉèíOQÆ∞ =Ú^ŒÌ `«Ü«∂~°∞KÕã¨∂Î J<åfl_»∞––n<Õfl Xiîª |∂@HõO JO\Ï#∞.
h"Õ K≥ÑC¨ , #Å¡ QÆ∞¢~°O `ÀHõ "≥O¢@∞Hõ‰Ωõ , Éè∂í `åxH˜ ZÖÏO\˜ HÍ~°ºHÍ~°} ã¨O|O^èOŒ
LOk?
<Õ#∞––=∞O¢`«–`«O¢`åÅ ~°ÇϨ 㨺O QÆ∞ÑÎ̈OQÍ LO@∞Ok. JO^Œ∞Hˆ `åO¢u‰õΩ_»∞
J~°ú~å¢u UHÍO`«OÖ’ ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞‰õΩ Ѩ\ì̃# Éèí∂`åxfl q_çÑ≤™êÎ_»∞.
Hõ¢~° <ÕÅÃÑ·# @Hõ@Hõ=∞x `å\˜ã∂¨ Î z<åfl#fl J<åfl_»∞––n<Õfl ^Œ∞O_»Q« OÆ JO\Ï<Õfl#∞!
W`«~° ^ÕâßÅ q^Œº _è»èŒOHÍ "å~Úã¨∂Î ¢Ñ¨Kå~°OÖ’H˜ =ã¨∞ÎOk. =∞# ^Õâ◊OÖ’ q^Œº QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨Å
~°∂ѨOÖ’ "≥Å∞=_»∞`«∞Ok. ^˘OQƉõΩ "≥Å∞QÆ∞ ZѨC_»∂ ã¨Ç≤ÏOK«^Œ∞. "≥∂ã¨Ñ¨Ù q^Œº pHõ\’¡<Õ
™êQÆ∞`«∞Ok. áêâßÛ`«º qVÍ˝#O "≥Å∞QÆ∞Ö’ ^ÕnѨº =∂#OQÍ ¢Ñ¨HÍtã¨∂Î LOk. Jk ~ˆ _çÜ∂≥ ,
>ˇeq[<£ ÖÏO\˜q HõxÃÑ_ç`Õ ã¨=∞ãÎ̈ ¢Ñ¨ÑO¨ K«O P#OkOzOk. JÖÏ HÍHõ =∞# ^ÕâO◊ Ö’
U ѨO_ç`∞« x KÕuHÔ <· å D ~ˆ _çÜ∂≥ q^Œº zH˜¯ LO>Ë ZO`« P_»O|~°O, J@ìÇ¨ ã¨O KÕ¿ã
"å_À K≥ѨÊÖËO. <Õ~°∞QÍ ¢|Ǩχ֒HõO #∞O_ç PHÍâ◊"å}˜ =ã¨∂ÎO^Œx K≥Ñ≤Ê LO_Õ"å_»∞!
QÆ$ǨÏã¨∞÷x`À ã¨KÕÅ ™êfl#O (|@ìÅ`À ã¨Ç¨ KÕ¿ã ™êfl#O) KÕ~ÚOz, â◊√Éèí #Hõ∆¢`«OÖ’
ã¨fi~°^‚ •#O, QÀ^•#O KÕ~ÚOK«∞H˘x, J=∂"å㨺 ~ÀA ~å¢u x~°̊# â◊‡âß#OÖ’H˜ fã¨∞HÔ o¡
W^Õ =∞~°}O˜ z# =ºHÎ̃ HõO~î=° ∞x ~ˆ _çÜ∂≥ Ö’ U^À qxÑ≤Oz rq`åO`«O P QÆ$ǨÏã¨∞x÷
Ñ≤`∞« ‰õΩ¯O@∂ LO_Õ"å_»∞. ~ˆ _çÜ∂≥ #∞ K«O_çHõ ~°∂ѨOÖ’ fiÛkkÌ, Z„~°x QÆ∞_»`
¤ À HõÑÊ≤ LOz,
JHõ∆`«Å∞, ã≤O^èŒ∂~°=Ú K«e¡, U"À =∞O¢`åÅ∞ K«kq, JO^Œ∞Ö’x "åã¨Î=O Z=iH©
`≥eÜ«∞‰õΩO_® ~°Ç¨Ï㨺OQÍ LOKÕ"å_»∞. K«zÛáÈÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ H˘_»∞‰õΩ K≥qÖ’ P ~°Ç¨Ï㨺O
Tk "å}˜‚ ‰õÄ_® P q^ŒºÖ’ xëê‚`∞« }˜‚ KÕ¿ã"å_»∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∞O¢`«O g∞ ^Œ$+≤Öì ’ |∂@HõO `«Ñʨ =∞ˆ~g∞ HÍ^•?
ÉèíOQÆ∞ #∂~°∞`«∂<Õ z<åfl#fl––JÉσ~¸, =∞O¢`«O JO>Ë ã¨ÅǨ. Z=Ô~<· å XHõ ¢ã‘,Î
QÆ~°ƒùO ^èŒiOK«ÖËx ã≤÷uÖ’ LO>Ë <Õ#∞ 'QÆ~åƒùâ◊Ü«∞O ѨsHõ∆ KÕ~ÚOK«∞H˘O_ç— Jx ã¨ÅǨ
W™êÎ#∞. J^Õ `«y# =∞O¢`«O. JÖÏ H͉õΩO_® 'QÆ~åƒùâÜ
◊ ∞« ^•fi~°OÃÑ·# ã¨∂~°∞º_»∞ ‰õÄ~˘Ûx
L<åfl_»∞, ZO`«=~°ÔH·`Õ PÜ«∞# JHõ¯_ç#∞O_ç `˘ÅyáÈ_À, JO`«=~°‰õΩ QÆ~°ƒùO xÅ=^Œ∞—
Jx <Õ#O>Ë Jk |∂@Hõ=∞=Ù`«∞Ok. JO`«‰õΩ q∞Oz 'ã¨∂~°º^Õ=Ù}˜‚ ¢Ñ¨ã¨#flO
KÕã¨∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ ¢Ñ¨u~ÀE P~°∞"ÕÅ ™ê~°∞¡ 'FO Ѷ∞¨ $}˜ó ã¨∂~åºÜ«∞ #=∞ó— Jx [Ñ≤ã∂¨ Î
Ѩ<≥flO_»∞ =∞Ok ¢ÉÏǨχÅ∞ Ѩ<≥flO_»∞ ~ÀAÅ áê@∞ ǨÏÖÏfi–ѨÓs ã¨∞+¨µªQÍ P~°yOKÕ@∞¡
ÉèѨÙ∂í ~å}
`åńѨ=∞O„`«
ÖÏѨOO
105
U~åÊ@∞ KÕÜ∞« O_ç— Jx K≥¿ÑÎ Jk =∞Ǩ |∂@HõO J=Ù`«∞Ok. JO`ÕHÍHõ D ã¨ÅǨ‰õΩ
'ã¨∂~°∞ºx ~°^KŒä ¢« HõO ~°=O`« z‰õΩ¯‰õΩ áÈ~ÚOk, ^•xfl `˘ÅyOK«_®xH˜ H˘kÌQÍ QÆ∞_»Q¡ ∂Æ |
Ô~@ì, XO>ˇ ¿Ñ_», QÆaƒÅO Ô~@ì, QÆ∞„~°O <å_®, Z„~°x =∞}˜, ѨO¢_≥O_»∞ `«∞ÖÏÅ |OQÍ~°O
HÍ"åe— Jx ‰õÄ_® *’_ç¿ãÎ Jk =∞Ǩ–=∞Ǩ |∂@Hõ=∞=Ù`«∞Ok. WÖÏO\˜ =∞Ǩ–=∞Ǩ
^èŒ∂~°∞ÎÖË ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨µÅ∞QÍ K≥ÖÏ=∞}˜ J=Ù`«∂ LO\Ï~°∞! "åi ¿Ñ~°∞‰õΩ =ÚO^Œ∞ '108
N— KÕ~Û° _»O ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`«∞Ok! <åˆH QÆ#∞Hõ JkèHÍ~°O LO_çLO>Ë gà◊§#∞ u#flQÍ
420 ÃãHõ¬#∞ ("≥∂ã¨QÍà◊§ÃÑ·# ÃÑ>Ëì ÃãHõ∆#∞) H˜O^Œ HÀ~°∞ìH©_ÕÛ"å}˜‚.
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, =∞O¢`«–`«O¢`åÅ∞ KÕ¿ã "åà◊§O`å Ѩ~=° ∞ ^è∂Œ ~°∞ÖÎ #Ë O\Ï~å?
JO^Œ∞‰õΩ z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÉσ~¸, JO^Œ~∂° "≥∂ã¨QÍàı§, =OK«‰Ωõ ÖË, |∂@HõO
ÃÑ·# P^è•~°Ñ_¨ ç |uˆH"åàı§. <å 'qHõ@Hõq ѨÙ~å}O—Ö’x D Jaè#= â’¡HOõ QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ––
'`åO¢uHõó =∂O¢uHõâ‹·Û= ǨÏãÎ̈ˆ~MÏ qâß~°^Œó
â◊‰õΩ#[˝â◊Û ^≥·=[˝ó 㨈~fi áêYO_ç#ó 㨇$`åó—
(`åO„u‰õΩÅ∞, =∂O„u‰õΩÅ∞, ǨÏã¨Îˆ~MÏ qâß~°^Œ∞Å∞, â◊‰õΩ<åŠѶ¨ÅO, Éèíq+¨º`«∞Î
K≥¿ÑÊ"å~°∞, g~°O^Œ~°∞ áêYO_»∞Å∞, "≥∂ã¨QÍà◊√§.)
<Õ#∞––JÖÏ J~Ú`Õ z<åfl<åfl, =∞O¢`«O–`«O¢`«O JO`å q∞^äºÕ #O\Ï~å?
ÉèíOQÆ∞Ö’ K«ÔH¯~° HõÅ∞ѨÙ`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––x*ÏxH˜ `«O¢`«O JO>Ë ~°™êÜ«∞#
âߢã¨ÎO Jx J~°÷O. Ô~O_»∞ =ã¨∞Î=ÙÅ q∞¢â◊}O =Å¡ H˘`«Î QÆ∞}O QÆÅ =∞~À =ã¨∞Î=Ù
Pq~°ƒùqã¨∞ÎOk. D Ãã·#∞û ^•fi~å<Õ W`«~° ^ÕâßÅ"åà◊√§ L#fl`« q*Ï˝# tY~åÅ∞
Jkè~ÀÇ≤ÏOKå~°∞. JÖÏHÍHõ, =º~°"÷ ∞≥ #ÿ P_»O|~°O ã¨$+≤Oì z =∞O¢`«–`«O¢`åÅ ^•fi~å =∞\˜xì
K«HÔ ¯~°QÍ, hà◊§#∞ <≥~ÚºQÍ, ~å~Úx |OQÍ~°OQÍ =∂ˆ~Û™êÎ=∞x =∂Ü«∞=∂@Å∞ K≥¿ÑÊ
"≥∂ã¨QÍà◊√§ =∞#"åà◊√§. JO`Õ.
<Õ<åâ◊Û~°º áÈ=_»O K«∂ã≤ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––WHõ¯_» `«O„`«O, =∞O„`«O,
Ü≥∂QÆO, WO„^Œ*ÏÅO, QÆ∞ǨϺq^Œº, "≥Ú^ŒÖˇ·# ¿Ñ~°¡`À |∂@HÍÅ =∞Ǩ ã¨=Ú„^ŒO ÃÑÅ∞¡aH˜
áÈ`«∂Ok. JyflѨÙ~å}OÖ’ =∞O„`«–`«O„`åÅ ^•fi~å â◊„`«∞ ã¨OǨ~åxH˜ ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜
LáêÜ«∂Å∞ K≥Ñʨ _»O [iyO^À K«∂_»∞––
'FO Ǩ˙"£∞ FO ¿ãÊùO, JGO "Õ∞@Ü«∞
FO K«∂~°‚Ü«∞ FO ã¨~°fiâ◊„`«∞O =∞~°úÜ«∞—
FO „ǨÏó FO „ǨÏó Ѷ¨\ò
106
(Jyfl ѨÙ~å}O 133/12)
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'J„ãÎ̈O „ѨÜ≥∂yOz â◊„`«∞=ÙÅ#O^Œih =∞iÌOK«∞, #∞QÆ∞æ–#∞QÆ∞æ KÕ¿ãÜü∞— J<Õ D
=∞O„`«O 108 ™ê~°∞¡ [Ñ≤Oz# `«~åfi`« _»=∞~°∞HõO "å~Ú¿ãÎ â◊„`«∞¿ã# K≥ÖÏ¡K^≥ ~ÔŒ · áÈ`«∞Ok!
Ãã·x‰õΩÅO^Œ~°∂ PÜ«Ú^è•Å∞ Ѩ_Õã≤ áêiáÈ`å~°∞!
Kå=ÚO_®^Õq =∞O„`«O q#∞––
'FO Kå=ÚO_Õ H˜ÅH˜Å FO Ǩ˙O Ѷ\
¨ ò
FO Ѷ\
¨ ò q^•~°Ü∞« FO „uâ◊¥ÖË# Kè^Õ Ü
Œ ∞« ,
=„*Ë} ǨÏ#, ^ŒO_Õ# `å_»Ü∞« FO ѨKÑ« K
¨ ,«
áêâı# |O^èŒ |O^èŒ JO‰õΩâı# Hõ@ Hõ@,
ǨÏ# ǨÏ#, FO áê`«Ü∞« FO Kå=ÚO_Õ
H˜e H˜e Ǩï"£∞ Ѷ¨\ò ™êfiǨ—
(Jyfl ѨÙ~å}O135/1–2)
'D =∞O„`«O ã≤kOú Ѩ KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë Kå=ÚO_» ^Õq â◊„`«∞=ÙÅO^Œix „uâ◊¥ÅO`À
pÖËÛã¨∞ÎOk, #iˆHã¨∞ÎOk. Hõ„~°`À H˘_»∞`«∞Ok, `å_»∞`À Hõ\˜ì Ѩ_Õã¨∞ÎOk, JO‰õΩâ◊O`À
á⁄_çKãÕ ∞¨ OÎ k, =„[O`À Ñ≤O_ç – Ñ≤O_ç KÕã∞¨ OÎ k, =O_»∞H˘x u<Õã∞¨ OÎ k!— P@OÉÏO|∞Å
"åà◊§O`å z`«~Î Ú áÈ`å~°∞. WHõ K≥ãC¨ , U ^ÕâO◊ =^ŒÌ J~Ú<å D =∞O„`åʼnõΩ q~°∞QÆ∞_»∞
LO^•?
<Õ#∞ Pâ◊Û~°ºO`À ã¨OÎ aèOz LO_»_O» K«∂ã≤ z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––=∞# `«O„`åÖ’¡
ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜ H˜@∞‰õΩÅ∞<åflÜ«∞O>Ë Ö’‰õΩÅ∞ qO>Ë k„Qƃ=ù ∞ K≥OkáÈ`å~°∞. Wk K«∂_»∞–
'QÆ$Ç‘Ï`åfi â◊√Éèí#Hõ∆„`Õ Jáê=∂~°æ㨺 =¸ÅHõ"£∞
ÖËÑ=¨ ∂„`Õ â◊s~å}ÏO ã¨~fi° â◊Gx"å~°}"£∞—
(`«O„`«™ê~°O)
('â◊√Éèí #Hõ„∆ `«OÖ’ Jáê=∂~°æ =¸eHõ #∂i ѨÓã¨∞‰õΩO>Ë U PÜ«Ú^èOŒ ^≥Éσ â◊s~åxH˜
`«QÆÅ^Œ∞!—) ^Œ`å΄`ÕÜ«ÚÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# =∞~À LáêÜ«∞O`À â◊„`«∞=Ù #ѨÙO㨉õΩ_≥· áÈ`å_»∞!
U Ñ‘_® ÖˉõΩO_® áÈ`«∞Ok! K«∂_»∞––
'|∞^èÕ "å â◊x"åˆ~ "å Hõ$HõÖÏO ѨiQÆ$ǨϺ K«
â◊`«$~°∂‡„`«Ü«∞`Õ Ü«∞„`« Hõ$HõÖÏO `«„`« xóH˜∆¿Ñ`ü
xY<Õ`ü Éèí∂q∞ =∞^èÕº+¨µ L^Œú̂~`ü K« ѨÙ#ó ã¨MË
#ѨÙOã¨HÀ Éèí"Õ`ü â◊`«$ó <å#º^ä• â◊OHõ~Àk`«"£∞
(^Œ`å΄`ÕÜ«∞ `«O„`«O)
(â◊x"å~°O QÍx, |∞^è"Œ å~°O QÍx â◊„`«∞=Ù =¸„`« qã¨~#˚° O KÕ¿ã KÀ@ XHõ Tã¨~"° e≥ x¡
Ѩ@∞ìH˘zÛ áêuÃÑ@∞ì. JO`Õ. â◊„`«∞=Ù #ѨÙO㨉õΩ_≥·áÈ`å_»∞! D QÆ∞ÑÎ̈ ~°Ç¨Ï㨺O ã¨fiÜ«∞OQÍ
â◊OHõ~°∞_Õ K≥áêÊ_»∞!)
ÉèѨÙ∂í ~å}
`åńѨ=∞O„`«
ÖÏѨOO
107
U ¢ã‘Î <≥·<å =â◊Ѩ~°K«∞HÀ"åÅO>Ë D =∞O„`«O [Ñ≤OK«∞––
'„Ç‘ÏO HÍoHÍÜ≥ÿ∞ nè=∞Ç≤Ï `«#fló HÍo „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü
Ǩï"£∞ Ѷ¨\ò ™êfiǨ J=ÚH©"£∞ PHõ~°¬Ü«∞—
(`«O„`«™ê~°O)
JO`Õ, Z=ix `«ÅK«∞‰õΩO>Ë P"≥∞ PHõi¬`«∞~åÖˇ· Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ =zÛ h X_çÖ’
"åeáÈ=Åã≤O^Õ! â◊ÉÏè +π WOˆHO!!
'Ѩٿ+º ~°∞„^Œ [\Ï=¸ÅO =ÚYã¨O÷ HÍ~°Ü∞Õ ^£ |∞^èóŒ
`åO|∂ÖÏ^Ò „Ѩ^•`«=ºO =âߺ Éè=í u xtÛ`«"∞£ — (^Œ`å΄`ÕÜ«∞ `«O„`«O)
(ѨÙ+¨º #Hõ„∆ `«OÖ’ ~°∞„^Œ[@ "Õ~∞° `åO|∂ÅOÖ’ ÃÑ\˜ì „Ñ≤ÜÚ« ~åe H˜=Ùfi, Jk u#QÍ<Õ
P"≥∞ h ^•ã≤QÍ =∂iáÈ`«∞Ok.)
Xˆ~ JÉσ~Ú, =∞~À LáêÜ«∞O ‰õÄ_® XHõ@∞Ok. ^•x`À „Ñ≤ÜÚ« ~åÖË HÍ^Œ∞, ^•x
ÉÏ|∞ ‰õÄ_® =zÛ h HÍà◊√§ Ѩ@_ì O» "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_»`å_»∞!
'âıfi`å~°¯O ~ÀK«<å Ü«ÚHõOÎ P`«‡=¸„`Õ} ¿Ñ+¨Ü∞Õ `ü
ÅÖÏ>Ë uÅHõO Hõ$`åfi ¢`≥·Ö’HõºO H∆ÀÉèíÜÕ∞`ü Hõ∆}"£∞
^Œ$+ì̈=∂„`Õ} `Õ<≥·= ã¨~Àfi Éèí=u H˜OHõ~°ó—
(`«O„`«™ê~°O)
(`≥Å¡ lÖË_¡ ∞» , QÀ~ÀK«#O, ~Ô O\˜x ã¨fi=¸„`«OÖ’ #∂i uÅHõO ÃÑ@∞ì‰Ωõ O>Ë, Jk
K«∂_»QÍ<Õ JO^Œ~°∂ J`«xH˜ ^•ã¨∞Öˇ· áÈ`å~°∞.) U ã¨∂„`«O ^•fi~å#∂ ™ê^茺Ѩ_»x Ѩx
=¸„`«O ^•fi~å<Õ [iyáÈ`«∞O^Œ#fl=∂@!
z~°∞#=Ùfi #qfi z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––Jˆ~ JÉσ~Ú, #∞=Ùfi D „ѨÜ∂≥ QÍÅhfl
x[OQÍ<Õ KÕ¿ã=Ù *Ï„QÆ`«Î! z‰õΩ¯Ö’¡ Ѩ_çáÈ`å=Ù. D JÖ∫H˜Hõ ã≤^Œ∞úÅxfl\©fl `åO„u‰õΩ_»∞
QÍiH˜ =kÖËÜ∞ü .
<Õ#∞––PÜ«∞#Ö’ x[OQÍ<Õ JÖÏO\˜ â◊HÎ̃ LO>Ë Dq^èOŒ QÍ T~°∂~°∂ uiˆQ"å_®?
áêѨO PÜ«∞# WO\˜ ÃÑ·# HõÑC¨ ‰õÄ_® ÖË^∞Œ !
z<åfl#fl––J~Ú`Õ PÜ«∞#`À K≥ÑC¨ , QÍ_ç^Œ H˘=Ùfi`À uÅHõO ÃÑ@∞ìH˘=∞‡x.
<Õ#∞ Hõà◊§Ñ¨ÊyOz PÜ«∞# "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î LO_»@O K«∂ã≤ PÜ«∞<Õ =∞m§ J<åfl_»∞–
<Õ#∞ #=ÙfiÖÏ@‰õΩ J#_»OÖË^∞Œ . P `«O„`«O Ö’<Õ WÖÏ ~åã≤ LOk––
'QÆ~°ÌÉèí㨺 =™êÜ«ÚHõÎO ǨÏi`åÅO =∞#ótÖÏ
Uaèã¨∞Î uÅHõO Hõ$`åfi Ü«∞^ä• ÅOˆHâ◊fi~À #$Ѩó—
108
(`«O„`«™ê~°O)
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(QÍ_ç^Œ H˘=Ùfi, ǨÏ~°`åÖò, =∞#ótÅ =¸_»∂ HõeÑ≤ uÅHõO ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë ÅOHÍkèѨu
ÖÏO\˜ ~åA J=Ù`å_»∞.) `å=Ú HõxÃÑ\ì̃# WÖÏO\˜ "å\˜x gà◊√§ '¿Ñ>ˇO\ò— ZO^Œ∞‰õΩ
KÕã¨∞HÀ~À =∞i!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, `«O„`åÖ’¡ J~°O÷ –Ѩ~O÷° ÖËx WÖÏO\˜ =∂@Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ<åfl~Ú?
z<åfl#fl––Ö’‰õΩÅ#∞ "≥∂ã¨O KÕã≤ `«=∞ ™êfi~°O÷ <≥~"° ~Õ ∞° ÛHÀ_®xH˜ XHõ ^•xfl q∞Oz
=∞~˘Hõ\˜ JaèKå~åÅ, =ºaèKå~åÅ „ѨÜ∂≥ QÍÅ∞ "å\˜ xO_® L<åfl~Ú. 'Ѷ֨ Ï<å #Hõ„∆ `«OÖ’
Ѷ¨ÖÏ<å =∞O„`«O K«kq Ѷ¨ÖÏ<å =¸eHõ <À\’¡ LOK«∞‰õΩO>Ë Z=iH© HõxÑ≤OK«‰õΩO_®
u~°QÆ QÆÅ∞QÆ∞`å=Ù.— D =∂@ x["≥∞`
ÿ Õ =∞# [ÖÏû~åÜ«Úà◊√§ ~Ô Ö· ’¡<Õ HÍѨÙ~°O ÃÑ>Ë¿ì ã"å~°∞.
\˜.ã≤. '\˜H± \˜H±— =∞O@∂<Õ LO_ç áÈÜÕ∞"å_»∞. q∞~îå~Ú JOQÆà◊√§ k"åÖÏ f¿ãq. ~ÀE
¢Ñ¶‘QÍ Ñ¨ã¨O^≥·# uO_ç u<Õ"å~°∞. Z=i J`«Î"åiO\ỖH·<å "≥o§ ѨOK«ÉèíHõ∆º Ѩ~°=∂<åflÅ∞
P~°yOKÕ"å~°∞. JÖÏO\˜ ÉèÃË +·# `«O¢`«O LO_»QÍ „Ѩ*Ï`«O¢`åxfl Z=~°∞ Ѩ\Oì˜ K«∞‰õΩ<Õ"å~°∞?
<Õ#∞––W^ŒO`å qO@∂O>Ë KåÖÏ Pâ◊Û~°ºOQÍ LOk z<åfl<åfl!
z<åfl#fl––=∞#O HõÅÊ#Ö’, [ÅÊ#Ö’ (_»OÉÏÅ∞ ѨÅHõ_O» Ö’) ¢Ñ¨ÑO¨ K« iHÍ~°∞¤ |^ŒÅÌ ∞
H˘>ËìâßO. =∞#∞+¨µÖË HÍ^Œ∞, =∞# ^Õâ◊OÖ’x QÀ=ÙÅ∞ ‰õÄ_® =∞O¢`«–`«O¢`åÅ∞ Ziy
LO_Õq! HõÑÅ≤ QÀ=ÙÖ’ ZÖÏO\˜ JÖ∫H˜Hõ â◊HÎ̃ LO_Õ^À K«∂_»∞––
'x~°æ`å HõÑ≤ÖÏ=¢HÍÎ`ü ¢uHÀ\˜ Y_»æ^è•i}ó
qxóã¨$`åó <åã≤HÍÜ«∂ó â◊¥e#ó ѨOK«HÀ@Ü«∞ó
qxóã¨$`åó Ö’K«<åÉèϺO â◊`«HÀ\˜ ^èŒ#∞~°ú~åó
=Hõ∆ã¨÷ÖÏxflóã¨$`åâ◊Û HÀ\˜â◊ó ^ŒO_»^è•i}ó
qxóã¨$`åó áê^Œ`«ÖÏ`ü "å^ŒºÉèÏO_®ã¨∞Î HÀ\˜â◊ó
(¢|Ǩχ "≥·=~°Î)
qx~°æ`åó QÆ∞ǨϺ^Õâß`ü HÀ\˜â’ "Õ∞¡K«Ûù *Ï`«Ü«∞ó—
(HõÑÖ≤ QÀ=Ù <À\˜ #∞O_ç Y_»Oæ ^èiŒ Oz#"å~°∞ =¸_»∞ HÀ@∞¡, =Ú‰õΩ¯ #∞O_ç |ÖˇO¡
^èŒiOz#"å~°∞ S^Œ∞ HÀ@∞¡, Hõà◊§ #∞O_ç ^èŒ#∞~åƒ}ÏÅ∞ ^èŒiOz#"å~°∞ #∂~°∞ HÀ@∞¡,
á⁄^Œ∞QÆ∞ #∞O_ç HÀ@¡H˘Åk ^ŒO_»^•è ~°∞Å∞, y@ìÅ #∞O_ç HÀ@¡ H˘Åk "å^Œº"å^Œ‰Ωõ Å∞,
=∞Å^•fi~°O #∞O_ç HÀ@¡ H˘Åk "Õ∞¡K«∞ÛÅ∞ "≥Å∞=_ç<å~°∞.!)
WHõ h"Õ K≥ѨC, WÖÏO\˜ P=Ù WO`«=~°‰õΩ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ U ^Õâ◊OÖ’<≥·<å ѨÙ\ì̃O^•?
JO^Œ∞Hˆ <Õ#O@∞#flk, ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ =∞#‰õΩ ™ê\˜ Z=~°∂ ÖË~x° . =∞# ã¨=∂[OÖ’ ‰õΩHõ¯
‰õÄ_® XHõ ^Õ=ÙxH˜ (Éèˇ·~°=ÙxH˜) "åǨÏ#"Õ∞. QÆ∞_»¡QÆ∂|, QÍ_ç^Œ‰õÄ_® ^Õ=`«Å (ÅH˜∆‡,
j`«ÖÏ^Õq) "åǨÏ<åÖË. QÆ∞_»Q¡ ∂Æ | ‰õÄ_® `åO¢uHõ ¢Ñ¨Ü∂≥ QÍʼnõΩ ѨxH˜ =ã¨∞OÎ k. ^Œ`å΢`ÕÜ∞«
`«O¢`«OÖ’ Uq∞ ~åâß~À K«∂_»∞––
ÉèѨÙ∂í ~å}
`åńѨ=∞O„`«
ÖÏѨOO
109
'LÅ∂Hõ㨺 HõáêÖË# Ѷ¨∞$`Õ<åǨÏ`« Hõ[˚Å"£∞
`Õ# <Õ¢`åO[#O Hõ$`åfi ~å¢`Ò Ñ¨~î°u ѨÙãÎ̈Hõ"£∞—
(QÆ∞_»¡QÆ∂| HõáêÅ=Ú, <≥~Úº, g\˜`À `«Ü«∂~°∞ KÕã≤# HÍ@∞Hõ Hõà◊§‰õΩ ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë
~å¢u pHõ\’¡ ‰õÄ_® ѨÙã¨HÎ Oõ K«^=Œ =K«∞Û.) QÆ∞_»Q¡ ∂Æ | ÖÏO\˜ =∞#∞+¨µÅˆH WÖÏO\˜ H˜@∞‰õΩÅ∞
LѨÜ≥∂QÆѨ_»`å~Ú!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, `åO¢u‰õΩ_»∞ ÃÑo§ ‰õÄ`«∞~°∞ HÀã¨O U^À Ü«∞O¢`«O `«Ü«∂~°∞
KÕã¨∞Î<åfl_»∞.
ÉèíOQÆ∞ ÉÏQÍ HõÅ∞ѨÙ`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––^•xfl Ü«∞O¢`«O HÍ^Œ∞ J#=Åã≤Ok,
+¨_Ü
» ∞« O¢`«O (‰õΩ„@) J<åe. P^è∞Œ xHõ q∞+¨<Õ x["≥∞#ÿ Ü«∞O¢`«O. D Ü«∞O¢`« ã¨Ç¨ Ü«∞O`À
PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ~˘K«∞Û, H˘O_»Å∞ |^ŒÌÅ∞ H˘\ÁìK«∞Û, ã¨=Ú¢^•xfl Hõ>ËìÜ≥ÚK«∞Û, =~°¬O
‰õΩiÑ≤OK˘K«∞Û, q^Œ∞º`«∞Î "≥eyOK˘K«∞Û. D Ü«∞O¢`åÅhfl "Õ~ˆ –"Õ~ˆ ^ÕâßÅ "åàı§ HõxÃÑ\Ïì~∞° .
x*ÏxH˜ Ü«∞O¢`«O J<Õ ÉË`åà◊√xfl =â◊Ѩ~°∞K«∞‰õΩ#flk "åàı§#x K≥áêÊe. Ü«∞O¢`«O Éèí∂q∞
^Œ∞#∞fl`«∞Ok, aÜ«∞ºO ^ŒOK«∞`«∞Ok, =O@ KÕã¨∞ÎOk, |@ìÅ∞ <Õã¨∞ÎOk, |~°∞=Ù "≥∂ã¨∞ÎOk,
ѨOMÏ uѨÙÊ`«∞Ok, áê@Å∞ qxÑ≤ã¨∞ÎOk, JO`«iHõ∆ qǨ~åxH˜ fã¨∞ÔHà◊∞`«∞Ok. Jxfl
Ü«∞O¢`åÅ∂ =∞#O q^ÕâßÅ #∞O_Õ `≥ÑÊ≤ OK«∞‰õΩ<åflO. "å\˜H˜ |^Œ∞Å∞QÍ =∞#O U Ü«∞O¢`«O
W=fiQÆÅO? =∞Ǩ J~Ú`Õ =∞# `åO¢u‰õΩÅ∞ XHõ "≥O¢@∞Hõ Ñ‘H˜, `åÜ≥∞`«∞Î `«Ü«∂~°∞ KÕã≤
'WkQÀ ã≤kú^•Ü«∞Hõ Ü«∞O¢`«O— Jx ѨOѨQÆÅ~°∞!
z=~°# <Õ#∞ =∞m§ J_çQÍ#∞––J~Ú`Õ Éèí∂`åÅ =∞O¢`«O ÃÑ·# g∞‰õΩ ÉÁuÎQÍ
#=∞‡HõO ÖË^•?
z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÉσ~¸, Éè∂í `åÅ =∞O¢`«O =∞#‰õΩ `≥eã≤O^≥ÑC¨ _»∞? x[OQÍ
Éèí∂`åÅ =∞O¢`«O `≥eã≤#"å~°∞ áêâßÛ`«∞ºÅ∞. Éèí∂q∞, h~°∞, Jyfl, PHÍâ◊O, QÍe, D
ѨOK«É∂íè `åÅ#∞ `«=∞ =â◊OÖ’H˜ `≥K∞« ÛH˘x, Uk HÍ"åÅO>Ë Jk KÕ~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~°∞
"åà◊√§. h~°∞, Éèí∂q∞, PHÍâ◊O, g\˜ÃÑ·# q[Ü«∞O ™êkèã¨∞Î<åfl~°∞. WHõ =∞#=Ú<åflO. #H˜b
Éè∂í `åÅ "Õ@Ö’ #Å¡Q∞Æ ¢~°O `ÀHõ "≥O¢@∞HõÅ∞ "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ u~°∞QÆ∞`«∞<åflO! =∞# `«ÅÃÑ·#
‰õÄ~˘Ûx ã¨"ås KÕã∞¨ #Î fl =¸~°`
ö fi« =∞<Õ Éè∂í `«O Éèãí ‡‘ Éè∂í `«O (Éèãí ‡¨ OQÍ) J~Ú# `«~∞° "å`Õ
Hõ^•, ^Õâ◊ Éèqí +¨º`«∞Î ÉÏQÆ∞Ѩ_kÕ ! JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^• <Õ#∞ Éè∂í `«<å^ä∞Œ _»∞ t=Ù}˜‚ P~åkèOKÕk!
z=iQÍ D =∂@ K≥Ñ≤Ê z<åfl#fl ÉèíOQÆ∞ QÍ¡ã¨∞ ÃÑ·ÔHuÎ t=ÙxH˜ <≥·"Õ^ŒºOQÍ `åˆQâß_»∞.
k
110
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
âßG =K«<åÅ∞
P ~ÀA z<åfl#fl`À [iy# âßG K«~Û° KåÖÏ =∞*Ï–=∞*ÏQÍ ™êyOk. PÜ«∞#
ÉÏ^•"£∞ áêÅ â◊~°|`«∞Î `åy =∂Oz Ǩïëê~°∞Ö’ L<åfl_»∞.
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, =∞# âßG =K«<åÅ∞ ZO`≥O`« ™ê~°QiÆ ƒù`O« QÍ L<åflÜ≥∂
Hõ^•!
z<åfl#fl––ZO`« ™ê~°QiÆ ƒù`O« QÍ L<åflÜ≥∂, ÖËHáõ È`Õ H∆Í~°QiÆ ƒù`O« QÍ L<åflÜ≥∂, <å‰õΩ
`≥eÜ«∞^Œ∞QÍx, âßGOÖ’x XHõ =∂@ =∂„`«O qxÑ≤™êÎ#∞ q#∞––
'ã¨fiQÆ$¿ÇÏ „áêH±t~åó ã¨fiáêº`ü â◊fiâ◊√ˆ~ ^ŒH˜∆}Ït~åó— (㨇$u ã¨=ÚK«ÛÜ«∞O)
JO>Ë, 'Z=Ô~·<å `«# WO\’¡ `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù‰õΩ `«Å ÃÑ\ì̃ x„^ŒáÈ"åe. =∂=∞ QÍiO\’¡
=∂„`«O ^ŒH˜∆}O "≥·Ñ¨Ù `«Å ÃÑ\ì̃ x„^ŒáÈ"åe.— WO^Œ∞Ö’ U"≥∞ÿ<å J~°÷O LO^Õ"≥∂ h"Õ
K≥ѨC?
<å #∞O_ç U ã¨=∂^è•#=¸ ~åHõáÈ=_»O K«∂ã≤ z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl<Õfl J<åfl_»∞–
Tà’¡ ‰õÄ`«∞~°∞, JÅ∞¡_»∞ D =∂@#∞ áê\˜¿ãÎ ÃÑ^ŒÌ z‰õΩ¯Ö’<Õ Ñ¨_çáÈ`å~°∞ =∞i!
<Õ#∞––ZO^Œ∞Hõx?
z<åfl#fl––H˘OK≥O PÖ’zOK«∞, J=∂‡~Ú Ñ¨Ù\ì̃O\˜ Ѩ_»Hõ QÆkÖ’ `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù‰õΩ
`«Å ÃÑ\ì̃ Ѩ_»∞‰õΩO@∞Ok. JÅ∞¡_»∞ ^ŒH˜∆}O "≥·Ñ¨Ù‰õΩ `«Å ÃÑ\ì̃ Ѩ_»∞‰õΩO\Ï_»∞. JѨC_»∞
JÅ∞¡_»∞QÍ~°∞ Ѩ_»∞H˘x L`åÎ# áê^•ã¨#O „áêH©ìã¨∞ KÕ™êÎ_®?
<Õ#∞––J~Ú`Õ =∞# âßG =K«<åÅ∞ xëê¯~°}OQÍ L<åflÜ«∞O\Ï~å z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––Jˆ~, „ѨÑO¨ K«OÖ’ xëê¯~°}OQÍ Un LO_»^∞Œ . Z=~À XHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞
=~å¬HÍÅOÖ’ J`«QÎ ÍiO\˜H˜ áÈ~Ú LO\Ï_»∞. ~å„u ѨÓ@ WO\˜ ÃÑ·HÑõ C¨ HÍ~°∞`«∂ LO_ç
LO@∞Ok. ^ŒH}
∆˜ O "≥Ñ· Ù¨ á⁄_çQÍ LO_»_O» K«∂ã≤ J@∞"≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ =∞OK«O [~°∞ѨÙH˘x LO\Ï_»∞.
Jk K«∂ã≤ JO^Œ~∂° W^Õ Ñ¨^u
úŒ Jx J#∞‰õΩ<åfl~°∞, `«~åfi`« J^Õ Ñ¨iáê\˜ J~ÚáÈ~ÚOk.
QÆ∞_ç¤ #=∞‡HÍÅ∞ WÖψQ Hõ^• <å@∞‰õΩáÈ`å~Ú!
ѨÙ~å}=K«„Ѩ<ÖåÅ∞
âßG
섬O
111
<Õ#∞––WO^Œ∞Ö’ U^À QÆ∂_è®~°O÷ LO_ç LO_»=K«∞ÛHõ^• z<åfl<åfl!
z<åfl#fl––n<Õfl '=∂~å˚Å |O^è#Œ <åºÜ«∞—=∞x JO\Ï~°∞. ZHõ¯_À „âß^ŒOú [iˆQѨC_»∞
XHõ Ñ≤e¡ =zÛ =∂\˜=∂\˜H˜ ÃÑ~°∞QÆ∞ Ñ≤_»`« K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂O>Ë ^•xfl Hõ>Ëìã≤ „âß^Œú Hõ~°‡
=ÚyOKå~°∞. H˘O`« HÍÅO `«~åfi`« WO\˜ Ü«∞[=∂x K«xáÈÜ«∂_»∞. PÜ«∞# „âß^ŒOú
[iˆQѨC_»∞ H˘_»∞‰õΩ J_çQÍ_»∞, 'D ™êi Ñ≤e¡x ZO^Œ∞‰õΩ Hõ>ËìÜ«∞ÖË^Œ∞ ™êfig∞?— Jx.
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞, 'âßGOÖ’ Wk ~åÜ«∞ÖË^Õ,— J<åfl_»∞. Jk qx P ã¨∞Ѩل`«∞_»<åfl_»∞, 'JÖÏ
JO\ψ~q∞\˜ ™êfig∞, `å`«Ü«∞º „âß^ŒúO [iy#ѨC_»∞ JHõ¯_» Ñ≤e¡x Hõ>Ëìâß~°∞. =∂ <å#fl
„âß^ŒúOÖ’ Hõ>ËìÜ«∞‰õΩO>Ë ZÖÏ?— JѨC_»∞ ZHõ¯_ç #∞OKÀ XHõ Ñ≤e¡x Ѩ@∞ìH˘zÛ, "≥∞_»‰õΩ
`å_»∞ ayOz, JHõ¯_» Hõ\ì̃ „âß^Œú HÍ~°º„Hõ=∞O =ÚyOKå~°∞. JѨÊ\˜ #∞Oz P =Oâ◊OÖ’
„âß^Œú ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ≤ex¡ Hõ\ì̃ LOKÕ PKå~°O "≥Ú^ŒÖO·ˇ k '=∂~å˚Å |O^è#Œ O—Ö’ U^À
QÆ∂_è®~°O÷ `«Ñʨ Hõ LO_ç LO@∞O^Œx JÖÏO\˜ ã¨∞Ѩل`«∞Å∞ #=Ú‡`å~°∞. W^Õ q^èOŒ QÍ D
^ÕâO◊ Ö’ Zxfl =º~°Ñ÷ Ù¨ PKå~åÅ∞ "≥Ú^ŒÅÜ«∂ºÜ≥∂ K≥Ñʨ ÖË=Ú!
<Õ#∞––WÖÏO\˜ =∂@Å∞ =∞# 㨇$`«∞Ö’¡H˜ ZÖÏ KÕ~å~Ú?
z<åfl#fl––Jˆ~, D â◊$`«∞Å∞, 㨇$`«∞Å∞ PHÍâ◊O #∞Oz T_ç Ѩ_®¤Ü∂« Uq∞\˜?
Uk q#_»O [iyO^À Jk 'â◊$u—, Uk *Ï˝ÑH¨ Oõ LO_çáÈ~ÚO^À Jk '㨇$u—. U =∂@
ZѨC_»∞ U L^ÕâÌ º◊ O`À K≥Ñʨ _»O [iyO^À, ^•x ã¨O^Œ~ƒ° Où Uq∞\’, „Ѩ[Å∞ =∞iÛáÈÜ«∂~°∞.
P =∂@Å∞ =∂„`«O Hõà◊√§ =¸ã¨∞H˘x `«Å ÃÑ·# ÃÑ@∞ìH˘x "≥∂ã¨∞Î<åfl~°∞!
<Õ#∞––=∞# D âߢãÎ̈ =K«<åʼnõΩ U^≥·<å "≥·*Ï˝xHõ"≥∞ÿ# P^è•~°O LO^Õ"≥∂ Hõ^•!
z<åfl#fl––"≥·*Ï˝xHõ"≥∞ÿ# P^è•~°O ÖËHõáÈ~Ú<å "å\˜H˜ =∞<À "≥·*Ï˝xHõ"≥∞ÿ# P^è•~°O
=∂¢`«O LOk. Z=~À „ÉÏǨχ_»∞ #kÖ’ ™êfl#O KÕ¿ãѨC_»∞ ¢Ñ¨"åÇ¨Ï "ÕQOÆ Ö’ H˘@∞ì‰Ωõ áÈ~Ú
LO\Ï_»∞. JѨC_®Ü«∞# <åaèH˜ q∞Oz Ö’`«∞ L#fl hà◊§Ö’ xÅ|_ç ™êfl#O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^xŒ
xâ◊Û~ÚOK«∞H˘x LO\Ï_»∞. WOˆH=ÚOk? xÜ«∞=∞O ÃÑ>Ëâì ß_»∞––
'<åÉèË~°∂~°úfiO Ǩψ~^•Ü«Úó J^èÀ<åÉèËãÎ̈ѨóHõ∆Ü«∞ó
(㨇$u ã¨O„QÆǨÏO)
<åÉèËó ã¨=∞O [ÅO Hõ$`åfi ™êfl#Hõ$`«ºO ã¨=∂K«ˆ~`ü—
JO>Ë, 'ã¨iQÍæ <åaè =~°‰õΩ L#fl hà◊§Ö’<Õ ™êfl#O KÕÜ«∂e! hà◊√§ JO`«‰õΩ Z‰õΩ¯=
LO>Ë, PÜ«Ú=Ù #tã¨∞OÎ k. `«‰Ωõ ¯= LO>Ë `«Ñ㨠∞¨ û #tOz áÈ`«∞Ok— Jx.
JÖψQ Z=~À XHõ PKå~°∞º_»∞ L^ŒÜ∞« O ÖËz ™êfl<åxH˜ áÈ~Ú LO\Ï_»∞. PÜ«∞#
uiy =KÕÛÖ’QÍ PÜ«∞#‰õΩ HÍ=Åã≤# ѨÓÅ∞ Z=~À HÀã¨∞H˘x áÈ~Ú LO\Ï~°∞. "≥O@<Õ
™êfl<åxH˜ =ÚO^Õ Ñ¨ÓÅ∞ HÀã¨∞H˘x LOKåÅ<Õ xÜ«∞=∞O `«Ü∂« ~°∞ KÕã≤ LO\Ï_»∞––
112
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'™êfl#O Hõ$`åfi `«∞ ÜÕ∞ Hˆ z`ü ѨÙ+¨ÊO z#fiOu "≥· kfi*Ïó
(Hõ$`«º =∞O[i)
^Õ=`å™êÎ#fl QÆ$ǨςOu ѨÓ*Ï Éèí=u x+¨ÊùÖÏ—
JO>Ë, '™êfl#O KÕã#≤ `«~åfi`« HÀã≤# ѨÓÅ∞ ^Õ=`«Å∞ ã‘fiHõiOK«~∞° , ѨÓ[ Ѷe¨ OK«^∞Œ ,—
Jx.
J^Õ q^èŒOQÍ ZѨC_À XHõ ѨO_ç`«∞_»∞ XHõ KÕ`ÀΠѨÓÅ|∞@ì, =∞~À KÕ`ÀÎ [Åáê„`«
Ѩ@∞ìH˘x QÆ∞_çH˜ áÈ`«∂ LO\Ï_»∞. ^•iÖ’ Z=~À PÜ«∞#‰õΩ #=∞™ê¯~°O KÕã#≤ ѨC_»∞
KÕÜ∞≥ uÎ Pj~°fikOK«_O» Ö’ H˘xfl ѨÓÅ∞ H˜O^Œ Ѩ_áç È~Ú LO\Ï~Ú. WOˆH=ÚOk, xÜ«∞=∞O
ÃÑ\Ïì_»∞––KÕuÖ’ ѨÓÅ∞, [ÅO L#flѨC_»∞, XO\˜H˜ #∂<≥ ~åã¨∞H˘x hà◊§Ö’ L#flѨC_»∞
#=∞™ê¯~°O, Pj~åfi^ŒO x+≤^Œú=∞x, JÖÏ KÕã≤#"å~°∞ áêѨ„QÆã¨∞ÎÖ∫`å~°x––
'ѨÙ+¨ÊǨÏãÎ̈ó ѨÜ≥∂ǨÏãÎ̈ó `≥·ÖÏÉèíºOQÆ [ÖË `«^ä•
(㨇$u ã¨O„QÆǨÏO)
PjóHõ~åÎ #=∞㨯~åÎ Éèí"Õ`åO áêѨÉèÏy<Ò—
<Õ#∞––HÍh H˘O^Œ~∞° WÖÏO\˜ âߢãÎ̈ =K«<åÅ#∞ "≥*· Ï˝xHõOQÍ "åMϺx™êÎ̂~! Jk
ZÖÏ?
=ºOQÆOQÍ #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞ QÆ^•––ZO^Œ∞‰õΩ K≥Ñʨ ~°∞? P=Ù y@ì ¢Ñ¨=∂}O
QÆÅ Ñ≤ÅHõ ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë Jk PO>ˇ<åfl ÖÏQÍ Ñ¨xKÕã≤ "≥∞^Œ_»∞Ö’H˜ Z‰õΩ¯= q^Œ∞º`«∞Î
¢Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞ÎO^Œx K≥Ñ≤Ê#>Ë¡ LO\Ï~Ú P "åºMϺ<åÅ∞. D q^Œ∞º`«∞Î =Å¡<Õ<Õ"≥∂ =∞Ô~=iH©
ã¨∞ÊùiOK«x U"Õ"À ^Œ∂~°Ñ¨Ù =∂@Å∞ "åà◊§‰õΩ ã¨∞Êùi™êÎ~Ú!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Wxfl PKå~åÅ∞, x|O^è#Œ Å∞ "Õ̂~ U ^ÕâO◊ Ö’ <≥<· å L<åflÜ«∂?
z<åfl#fl––Jˆ~, "Õˆ~ ^ÕâßÅ "åà◊§‰õΩ WO`« fiHõ ZHõ¯_çk~å ÉÏ|∂! Ü«¸~°Ñπ,
J"≥∞iHÍ "åà◊√§ =∞# Ѩ^u
úŒ ¢Ñ¨HÍ~°O rq`«O ™êyOz LO>Ë, Pã¨#O g∞^Œ Ѩ^•‡ã¨#O
"Õã¨∞H˘x ‰õÄ~˘Ûx, Hõà◊√§ =¸ã¨∞H˘x, ~°∞¢^•Hõ∆=∂Å uѨC`«∂ LO_ç LO>Ë, D Ô~·à◊√§,
>ˇeá¶È#∞¡, q=∂<åÅ∞, ˆ~_çÜ≥∂Å∞, >ˇeq[#∞¡ Z=~°∞ HõxÃÑ>Ëì"å~°∞? P ~ÀAÖ’¡ =∞#
âߢãÎ̈HÍ~°∞ʼnõΩ "Õ̂~ Ѩx Un ÖËHõ áÈ~ÚOk. q¢âßOuQÍ ‰õÄ~˘Ûx WÖÏO\˜ xÜ«∞=∂Å∞,
x|O^èŒ#Å∞ `«Ü«∂~°∞KÕ¿ã"å~°∞. Ѩ#∞`À=Ú Ñ¨ÙÅ¡ Zxfl JOQÆ∞àÏÅ á⁄_»=ÙO_®e? Zxfl
™ê~°∞¡ ѨÙH˜¯eOKåe? U ~ÀA #∂<≥ ѨÓã¨∞HÀ"åe? ¢Ñ¨ã¨qOz# ¢ã‘Î ZѨC_»∞ ™êfl#O
KÕÜ«∂e? ¢=`«O KÕã¨∞Î#fl ¢ã‘Î QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞`À áê~°}O KÕÜ«∂ÖÏ ÖËHõ ™⁄~°HÍÜ«∞`À<å?
Wq, "åà◊√§ `ÕeÛ K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∂Å∞!
ѨÙ~å}=K«„Ѩ<ÖåÅ∞
âßG
섬O
113
<Õ # ∞ –– z<åfl<åfl, Ѩ O _ç ` « ∞ ʼnõ Ω WÖÏO\˜ z#fl–z#fl q+¨ Ü « ∂ Å QÆ ∞ iOz
PÖ’zOK«=Åã≤# J=ã¨~O° U"≥ÚzÛOk?
z<åfl#fl––Xˆ~ Jcƒ, U_»∞ѨO`å J^Õ Hõ^~Œ å ! WHõ¯_ç ѨO_ç`∞« ÅO`å QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞,
™⁄~°HÍÜ«∞, c~°HÍÜ«∞Ö’¡<Õ z‰õΩ¯H˘x LO_çáÈÜ«∂~°∞. ѨÅ∞`À=Ú Ñ¨ÙÅ¡ ÃÑ·# ‰õÄ_® iã¨iÛ
KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞! XHõ Q˘Ñ¨Ê ѨO_ç`«∞_»∞ iã¨iÛ KÕã≤ Uq∞ K≥áêÊ_À K«∂_»∞––
'^•fi^ŒâßOQÆ∞Å q„áê}O Hõ„∆ uÜ«∂}ÏO #"åOQÆ∞à◊"∞£
(㨇$u ã¨O„QÆǨÏO)
K«`∞« ~åOQÆ∞à◊ =∂<Õ# <ås}ÏO qkè~∞° K«º`Õ—
JO>Ë, '„ÉÏǨχŠѨ#∞`À=Ú Ñ¨ÙÅ¡ á⁄_»=Ù 12 JOQÆ∞àÏÅ∞, Hõ∆¢uÜ«ÚŠѨÙÅ¡ 9
JOQÆ∞àÏÅ∞, ¢ã‘ÅÎ ^≥`
· Õ 4 JOQÆ∞àÏÅ∞ LO_®e— Jx.
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi zOkã¨∂Î =∞m§ J<åfl_»∞––ã¨=∂<åkèHÍ~åÅ D Ü«ÚQÆOÖ’
Z=Ô~·<å ÃÑ· =∂@ Jx LO>Ë ¢ã‘ÎÅ∞ "åà◊§ ÃÑ·# =∂#Ǩx ˆHã¨∞ "ÕÜ«∞‰õΩO_® =^Œe ÃÑ\ì̃
LO_Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞. HÍh P ~ÀAÖ’¡ =∞Oz – K≥_∞» Jhfl âßGHÍ~°∞Å KÕ`∞« Ö’¡<Õ LO_Õq.
|∞kúH˜ Uk `À¿ãÎ Jk ~åã≤ áêˆ~¿ã"å~°∞.
XHõ PKå~°∞º_»∞ ZÖÏO\˜ Pi¤<<≥ û£ *Ïs KÕâß_À K«∂_»∞––
'„ѨuѨ^ŒÌ~°≈+¨+‘ª+¨µ #="Õ∞ºHÍ^Œj ~°"Ò
^ŒO`å<åO HÍ+ª̈ã¨OÜ≥∂QÀ, ^Œ¿ÇÏ^•ã¨ÑÎ̈=∞O ‰õΩÅ"£∞—
JO>Ë, 'áê_»ºq∞, J=∂"å㨺, +¨+,ª≤ #=q∞, UHÍ^Œt, Pk"å~°O, D k<åÖ’¡ Z=Ô~<· å
Ѩ#∞`À=Ú Ñ¨ÙÅ¡`À ѨÅ∞¡ ã¨Ê$t¿ãÎ "åi U_»∞ `«~åÅ∞ ^ŒQÆú"≥∞ÿáÈ`å~Ú— Jx. <Õ#_»∞QÆ∞`å#∞,
ÃÑ· k<åÖ’¡ Z=Ô~<· å ѨÅ∞¡ `À=Ú ‰õΩO>Ë âßGHÍ~°∞x H˘OѨ Uq∞ =ÚxyáÈ`«∞Ok? =Oâ◊O
U_»∞ `«~åÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^ŒQOúÆ HÍ"åe?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, D âßGHÍ~°∞ʼnõΩ WÖÏO\˜ ‰õΩ∆ „^Œ q+¨Ü∂« Ö’¡ WO`« Pã¨HÎ̃ ZO^Œ‰Ωõ
HõeyOk?
z<åfl#fl––Jk "åà◊§ˆH `≥eÜ«∂e =∞i! XHÍÜ«∞# =zÛ P_»"åà◊§ ™êfl#O
q+¨Ü«∞OÖ’<Õ J_»¤O‰õΩ ÃÑ\Ïì_»∞––
'™êfl#O ‰õΩ~°fiOu Ü«∂ <å~°º : K«O„^Õ â◊`«aèëêO QÆ`Õ
ã¨ÑÎ̈ [#‡ Éèí"ÕÜ«Ú™êÎ: q^èŒ"å ^Œ∞~°ƒùQÍ ^èŒ$="£∞—
114
(㨯O^Œ ѨÙ~å}O)
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
JO>Ë, â◊`«aè+¨ #Hõ∆„`«OÖ’ K«O„^Œ∞_»∞ „Ѩ"ÕtOz#ѨC_»∞ ¢ã‘ÎÅ∞ ™êfl#O KÕ¿ãÎ U_»∞
[#‡Ö’¡ q^è=Œ Å∞QÍ `«Ñʨ Hõ LO_çáÈ`å~°∞, Jx.
WOHÀ PÜ«∞# =zÛ WÖÏ Kå\˜OzáÈÜ«∂_»∞––
'#=g∞ Ѩل`«<åâßÜ«∞, q<åâßÜ«∞ „`«Ü∂≥ ^Œj
(HÍÅ q"ÕHOõ )
`«$fÜ«∂ Éèí~°Î$<åâßÜ«∞ ™êfl<Õ `å =~°̊ÜÕ∞^Œ`«ó—
JO>Ë, '¢ã‘Î #=q∞ <å_»∞ ™êfl#O KÕ¿ãΠѨل`« =∞~°}O [~°∞QÆ∞`«∞Ok, `«kÜ«∞ <å_»∞
™êfl#O KÕ¿ãΠѨu =∞~°}˜™êÎ_»∞, „`«Ü≥∂^Œt <å_»∞ KÕ¿ãÎ P"Õ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞~°}˜ã¨∞ÎOk,
JO^Œ∞=Å¡ D k<åÅ#∞ ѨiǨÏiOKåe— Jx.
Jˆ~, U ¢ã‘Î J~Ú<å ZѨC_»∞ ™êfl#O KÕ¿ãÎ =∞@∞‰õΩ D âßGHÍ~°∞Å^ÕO áÈ~ÚOk?
HÍx, "åà◊√§ ™êfl#O q+¨Ü∞« OÖ’<Õ HÍ^Œ∞ QÆ~åƒù^•è #OÖ’ ‰õÄ_® `«=∞ *’HõºO HÍ"åÅO\Ï~°∞!
JѨC_»∞ ‰õÄ_® =∞O„`«O K«kqOK«‰õΩO_® =keÃÑ@ì~°∞ Hõ^•! P QÆ~åƒù^è•# =∞O„`«O
qO\Ï"å =∞i?
'QÆ~°ƒùO ^èÕÇ≤Ï ã≤h"åe QÆ~°ƒùO ^èÕÇ≤Ï ã¨~°ã¨fiu
QÆ~°ƒùO`Õ Jtfi<Ò ^Õ"Ò "å ^èŒ~åΠѨÙ+¨¯~°„ã¨*Ï—
(F ã≤h"åb! 1 QÆ~°ƒùO ^èŒiOѨKÕ~Ú. F ã¨~°ã¨fif! QÆ~°ƒùO ^èŒiOѨKÕ~Ú. ѨÙ+¨Ê=∂ÅÅ∞
^èŒiOKÕ W^ŒÌ~°∞ Jtfih ‰õΩ=∂~°∞Å∞ h‰õΩ QÆ~°ƒùO ^èŒiOѨ KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞ QÍHõ!)
<Õ#∞––Fi <åÜ«∞<À, JѨC_»∞ ‰õÄ_® =∞O„`«O K«^"Œ åÖÏ? JO`«H<õ åfl q_»∂~¤ O°
U"≥∞<ÿ å LO^•?
z<åfl#fl––Jˆ~ âßG=∂ =∞*ÏHÍ<å? Z=~°∞QÍh `«# W+ì̈„ѨHÍ~°O XHõ ѨÓzHõ ѨÙÅ¡
‰õÄ_® `«∞OK« ‰õÄ_»^Œ∞ =∞i! =∞#∞=Ù P^Õâ◊"Õ∞=∞O>Ë––'# zèO^•º`ü Hõ~°*ˇ· ãÎ̈$}"£∞!—
(QÀà◊§`À QÆ_ç¤Ñ¨~°Hõ#∞ `«∞OK«~å^Œ∞) WHõ¯_» `«∞q∞‡<å, ^Œyæ<å, Lq∞‡<å „áêÜ«∞tÛ`«ÎO
KÕÜ∂« e. =Úã¨e âß`å`«ÑÙ¨ x P[˝ Uq∞\’ K«∂_»∞––
'‰õ∆Ω`åfi x+‘ª=º "åã¨ã¨∞ΠѨi^è•Ü«∂K«"Õ∞`ü |∞^èŒó
‰õΩ~åfi^•K«=∞#O ã¨Ê~°≈O QÀѨ$+ª̈™êº~°¯^Œ~°≈#"£∞—
(âß`å`«Ñ¨ 㨇$u)
JO>Ë, '`«∞q∞‡<å, ^Œy<æ å |@ìÅ∞ =∂~°∞ÛHÀ"åe. PK«=∞#O KÕÜ∂« e. P=Ù gѨÙ
ã¨Ê$tOKåe. ã¨∂~°∞ºx ^Œi≈OKåe JѨC_»∞ QÍx „áêÜ«∞tÛ`«ÎO ѨÓiÎHÍ^Œ∞— Jx.
1. QÆ~åƒùxH˜, „Ѩã¨"åxH˜, Jkèëꪄu J~Ú# XHõ "≥·kHõ ^Õ=`«. (J#∞.)
ѨÙ~å}=K«„Ѩ<ÖåÅ∞
âßG
섬O
115
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WÖÏO\˜ xÜ«∞=∂Åhfl ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ\Ïì~∞° ?
z<åfl#fl––Xˆ~ Jcƒ, D ~ÀAÖ’¡ XHõ K«@Oì `«Ü∂« ~°∞ HÍ=_®xH˜ Zxfl `«~#°̊ –
Éè~í #˚° Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú ? ZO`«=∞Ok Jaè¢áêÜ«∂Å∞ ¿ãHõiOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok? JѨC_»∞
QÍx Jk áêã¨∞ HÍ^Œ∞. P ~ÀAÖ’¡ âߢãÎ̈HÍ~°∞Å KÕuÖ’<Õ HõÅO LO_Õk. ã¨O㨯$`«OÖ’
XHõ J#∞+¨µìÑπ Kè«O^Œã¨∞û ~åã≤ Ѩ_Õ¿ãÎ J^Õ K«@ì=∞~Ú ‰õÄ~°∞Û<Õk! XHõ "≥·Ñ¨Ù ^Õ="å}˜
ã¨O㨯$`«O Ѩ@¡ ѨÓ[º ÉèÏ=O, =∞~À "≥Ñ· Ù¨ P^Õâß`«‡Hõ"∞≥ #ÿ ÃÇÏK«ÛiHõ. Jk KÕÜ∂« e, Wk
KÕÜ∂« e, Wk KÕÜ∞« ~å^Œ∞, Jk KÕÜ∞« ~å^Œ∞, Jx. ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ∂« e, ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ
Jx J_çQˆ ^è~·≥ º° O Z=i‰õΩO_Õk? ã¨O^ÕÇϨ O "≥e|∞zÛ# "å}˜‚ <åã≤‰Î Ωõ x H˜O^Œ [=∞ Hõ>"ìË å~°∞.
qkè–x¿+^è•Å Ѩ_»∞QÆ∞–¿ÑHõ ZÖÏ JÖÏ¡~°O>Ë, =∞# ã¨=∂[O P ™êÖˇQÆ∂_»∞Ö’<Õ Ñ¨ÓiÎQÍ
z‰õΩ¯H˘x áÈ~ÚOk.
ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ·# z~°∞#=Ùfi <å@º=∂_»∞`«∞O_»QÍ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––=∞#∞=Ù,
Ü«∂[˝=Å∞¯º_»∞ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ WѨÊ\˜ =∞#∞+¨µÅ∞ #_»K«∞HÀ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_ç`Õ,
J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å ã¨=∞㨺Å∞ Z^Œ∞~°=Ù`å~Ú.
<Õ#∞––ZÖÏO\˜ ã¨=∞㨺Å∞?
z<åfl#fl––K«∂_»∞ =∞#∞=Ù U=∞O@∞<åfl_À––
'=∞O¢`ÀKåÛ~° ã¨=Ú`«û~°æO k"å ‰õΩ~åº`ü L^ŒVò‡Yó
^ŒH˜∆}Ïaè=ÚM’ ~å¢`Ò ã¨O^茺Ü≥∂â◊Û Ü«∞^ä• k"å—
JO>Ë, =∞Å–=¸¢`åÅ qã¨~#˚° O =∞O„`åÅ∞ LK«Ûiã¨∂ΠѨQÅÆ ∞, ™êÜ«∞OHÍÅO L`«~Î O°
"≥·Ñ¨Ù‰õΩ =ÚYO ÃÑ\ì̃, ~å¢u ^ŒH˜∆}O "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =ÚYO ÃÑ\ì̃ KÕÜ«∂e, Jx. JÖÏ KÕÜ«∂ÅO>Ë
WѨC_»∞#fl ÅHõÅ∆ –ÅHõÅ∆ \Ï~ÚÖˇ@#¡ ∞ ѨQÅÆ Q˘\ì̃ =∞m§ Hõ\Oì̃ K«∞HÀ"åeû LO@∞Ok!
JO`Õ HÍ^Œ∞, =∞OQÆe "åà◊§‰õΩ ‰õÄ_® Hõ=∆ ~°O J=Ù`«∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë––
'<åÑ≤`«ã¨º QÆ$¿ÇÏ H∆“~°O tÖÏѨ$¿+ª `«∞ K«O^Œ#"£∞
(hu ^Œ~Ê° }O)
[Å=∞^èºÕ =ÚYO ^Œ$ëêìfi ǨÏOu ѨÙ}ºO ѨÙ~åHõ$`«O—
JO>Ë, =∞OQÆe"å_ç WO\˜H˜ "≥o§ Hõ∆=~°O KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl, |O_»#∞ É’~°¡ uÑ≤Ê
K«O^Œ#O #∂i<å, hà◊§Ö’¡ =ÚYO K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl =Ú#∞Ѩ٠KÕã≤# ѨÙ}º=∞O`å
#tOzáÈ`«∞Ok, Jx. JÖÏO@ѨC_»∞ 'ÃãÅ∂<£— ‰õΩ Z=_»∞ áÈ`å_»∞? JO`ÕHÍ^Œ∞, ÖÏO¢_ô
^Œ∞HÍ}ÏÅhfl "å~°OÖ’ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ |O^Œ∞ J~ÚáÈ`å~Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë âߢã¨ÎO
¢Ñ¨HÍ~°O––
116
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'Pk`«º™œi ^èŒ~°}© ã¨∞`«"å㨈~+¨µ ¢Ñ¨H∆Íà◊<åÜ«∞ ~°[Hõ㨺 # =¢ãÎ̈^•#"£∞
â◊Oã¨xÎ H©~°Éèí$QÆ∞QÆ~°æ Ѩ~åâ◊~å^•ºó ѨÙO™êO Éèí=xÎ qѨ^Œó ã¨Ç¨ÏѨ٢`« ^•Ô~·ó—
(~°∞¢^Œ^èŒsÜ«∞ =~°¬ Hõ$`«ºó)
JO>Ë, 'Z=Ô~<· å â◊x"å~°O, Pk"å~°O ÖË^• =∞OQÆà"◊ å~°O L`«H_õ ®xH˜ |@ìÅ∞ W¿ãÎ
J`«_»∞ ÉèÏ~åº Ñ¨Ù¢`«∞Å ã¨"Õ∞`«OQÍ qѨ`«∞ÎÅ =ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩáÈ`å_»∞. Éèí$QÆ∞=Ù, QÆ~°∞æ_»∞,
Ѩ~åâ◊~∞° _»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ PKå~°∞ºÅ∞ D xÜ«∞=∂xfl ã¨=∞i÷OKå~°∞—, Jx. JÖÏO@ѨC_»∞
ÖÏO¢_ôH˜ áÈ~Ú Z=~°∞ qѨ`∞« Î H˘x `≥K∞« Û‰õΩO\Ï~À h"Õ K≥ÑC¨ ? JO`Õ HÍ^Œ∞, QÆ$Ç≤Ï}∞Å
Ѩiã≤÷u =∞iO`« W|ƒOkHõ~°OQÍ `«Ü«∂~°∞=Ù`«∞Ok!
<Õ#∞––ZO^Œ∞‰õΩ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––JѨC_»∞ QÆ$Ç≤Ï}∞Å∞ U~ÀA Uk u#=KÀÛ, Uk u#‰õÄ_»^À, "å\˜
QÆ∞iOz XHõ ÃÑ^ŒÌ Kå~°∞ì `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞H˘x, HÍºÖˇO_»~°∞ ¢Ñ¨Hõ¯# ^•xfl `«yeOK«∞HÀ=Åã≤
LO@∞Ok. ‰õÄ~°Å∞ =O_»\ÏxH˜ ‰õÄ_® ѨOKåOQÆO K«∂_»=Åã≤ =ã¨∞OÎ k––
'¢Ñ¨uѨ`«∞û K« ‰õÄëê‡O_»ÉèíHõ∆}"£∞ J~°÷<åâ◊#"£∞
kfifÜ«∂Ü«∂O Ѩ\’ÅO K« â◊`$« =$kúH~õ O° Ѩ~"° ∞£
`«$fÜ«∂Ü«∂O K«`∞« ~å÷ºO K« =¸ÅHõO ^è#Œ <åâ◊#"£∞
HõÅOHõ HÍ~°}O K≥·= ѨOK«=∂ºO aÅfiÉèíHõ∆}"£∞
u~°ºQÀºxO ¢áêÑÎ̈ÜÕ∞`«∞Î +¨ëꪺO K« xO|ÉèíHõ∆}"£∞
~ÀQÆ=$kúHõ~°O K≥·= ã¨ÑÎ̈=∂ºO `åÅÉèíHõ∆}"£∞
<åiˆHÅѶ¨ÅO ÉèíHõ∆º=∞+ì̈=∂ºO |∞kú<åâ◊#"£∞
`«∞Oc #==∂ºO QÀ=∂Oã¨O ^Œâ=◊ ∂ºO K« HõÅOaHÍ
UHÍ^ŒâߺO `«^ä• tOc ^•fi^ŒâߺO ѨÓuHÍ `«^ä•
¢`«Ü≥∂^ŒâߺO `«∞ "å~åÎH© ÉèíHõ∆}O Ѩ٢`«<åâ◊#"£∞
K«`«∞~°ÌâߺO =∂+¨ÉèíHõ∆O =∞ǨáêѨHõ~°O 㨇$`«"£∞
(¢|Ǩχ "≥·=~°Î)
ѨOK«^ŒâߺO `«^ä• =∂Oã¨=∞ÉèíHõ∆ºO QÆ$Ç≤Ï}ÏO =∞`«"£∞—
JO>Ë, 'áê_»ºq∞<å_»∞ QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ uO>Ë ^èŒ#<åâ◊O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, qkÜ«∞<å_»∞
^˘O_»HÍÜ«∞ uO>Ë â◊„`«∞=ÙÅ∞ =$kú K≥O^Œ∞`å~°∞, `«kÜ«∞, K«uq <å_»∞ =ÚÅ¡Oy uO>Ë
^è#Œ Ǩx [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ѨOK«q∞<å_»∞ =∂ˆ~_»∞ ѶŨ O uO>Ë xO^ŒÅ áêÅ=Ù`å~°∞, +¨+<ª≤ å_»∞
"ÕѨHÍÜ«∞Å∞ uO>Ë Ñ¨â◊√ѨH∆ͺ^Œ∞Å Ü≥∂xÖ’ [x‡™êÎ~°∞, ã¨ÑÎ̈q∞<å_»∞ `å\˜ =ÚO[Å∞
uO>Ë ~ÀQÍÅ∞ ÃÑiy áÈ`å~Ú, J+ì̈q∞<å_»∞ H˘Éˇƒ~° uO>Ë |∞kú #tã¨∞OÎ k, #=q∞ <å_»∞
ѨÙ~å}=K«„Ѩ<ÖåÅ∞
âßG
섬O
117
™⁄~°HÍÜ«∞, ^Œâq◊ ∞ ~ÀA# áêʼnõÄ~°, QÀ=∂Oã¨O`À ã¨=∂#O. UHÍ^Œt<å_»∞ z‰õΩ¯_»∞,
^•fi^Œt<å_»∞ P‰õΩ‰õÄ~°, ¢`«Ü≥∂^Œt<å_»∞ =OHÍÜ«∞ uO>Ë Ñ¨Ù„`«∞_»∞ =∞~°}˜™êÎ_»∞.
K«`«∞~°Ìt<å_»∞ q∞#∞=ÚÅ∞ uO>Ë =∞ǨáêѨO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, J=∂"å㨺, áœi‚q∞ ~ÀAÖ’¡
QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ =∂Oã¨O JÉèíHõ∆ºO. JÖÏO@ѨC_»∞ U Jukä =∂¢`«O ukä K«∂_»‰õΩO_®
=OHÍÜ«∞ |r˚Å∞ QÍx, H˘Éˇƒ~° |sÊù QÍx <À\’¡ "Õã∞¨ ‰õΩO\Ï_»∞? QÆ$Ç≤Ï}˜ ~ÀE ѨOKåOQÆO
K«∂ã≤ =O@HÍÅ '"≥∞#∂— `«Ü∂« ~°∞ KÕã∞¨ HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. ZѨC_≥<· å á⁄~°áê@∞# Z~°„QÆ_¤»
á⁄@∞ì ÖËHõ `≥Å¡QÆ_»¤ á⁄@∞ì =O@QÆkÖ’H˜ =zÛO^•, ÃÑ^ŒÌ PѨ^Œ =zÛ Ñ¨_ç#>Ë¡. ZO^Œ∞HõO>Ë–
'ѨÖÏO_»∞ Åâ◊√# ã¨Êˆ~≈ ™êfl`åfi #HõÎO ã¨=∂K«ˆ~`ü—
(Ü«∂[˝=ůº 㨇$u)
JO>Ë, 'Z¢~°Q_Æ #¤» ∞ QÍh, `≥ÅQ¡ _Æ #¤» ∞ QÍh =Ú@∞ì‰Ωõ O>Ë ~å¢`«~Ú<å ã¨~ˆ , "≥o§ K«Åh¡ à◊§
™êfl#O KÕã≤ f~åe.—
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ~ÀE u<Õ Éè’[#O, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞, =O\˜ =∂=¸Å∞ =ã¨∞=Î ÙÅÃÑ·#
‰õÄ_® WÖÏO\˜ POHõÅ∆ ∞ qkèOK«_O» ^ÕxH˜?
z<åfl#fl––Xˆ~ <åÜ«∞<å, ¢Ñ¨[Å#∞ `«=∞ Jnè#OÖ’ LOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ H˘xfl =O^ŒÅ
~°HÍÅ |O^èŒ<åÅ∞ ã¨$+≤ìOKå~°∞. Ѩâ◊√=ÙÅ HÍà◊√§ Hõ>Ëì™êÎ~°∞ K«∂âß=Ó? P q^èŒOQÍ. ¢Ñ¨u
q+¨Ü«∞OÖ’#∂ U ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO ‰õÄ_® qkèOK«ÖËx x|O^èŒ#Å∞ qkèOKå~°∞. ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO
Pk"å~°O ~À*ˇ<· å ÃãÅqã¨∞OÎ k. HÍx =∞# âߢã¨HÎ Í~°∞Å∞ P ~ÀA q+¨Ü∞« OÖ’ =Ú‰õΩ¯`å_»∞
=∞iO`« ayOKÕâß~°∞.
XHõ PKå~°∞ºx P[˝ ZÖÏ LO^À K«∂_»∞––
'=∞`«ûºO =∂Oã¨O =∞ã¨∂~°O K« HÍO㨺áê¢`Õ K« Éè’[#"£∞
P¢~°ÌHõO ~°HõÎâßHõO K« ~°"Ò Ç≤Ï Ñ¨i=~°̊ÜÕ∞`ü —
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
JO>Ë, 'Jk"å~°O KÕѨÅ∞, =∂Oã¨O, =∞ã¨∂~ü ѨѨC, JÅ¡O, Z¢~° P‰õΩ‰õÄ~°Å∞
u#~å^Œ∞. HõOK«∞Ѩো OÖ’ Éè’[#O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ ,— Jx.
=∞~À =∞Ǩâ◊ÜÚ« _ç x|O^è#Œ ZÖÏ LO^À K«∂_»∞––
'H∆“~°O `≥Å· O [ÅO KÀ+¨=‚ ∂q∞+¨O xt Éè’[#"£∞
~°uO ™êfl#O K« =∞^蕺¿ÇÏfl ~°"Ò ã¨ÑÎ̈ q=~°̊ÜÕ∞`ü —
(㨇$u ã¨O¢QÆǨÏO)
JO>Ë, 'Jk"å~°O Z=~°∂ Hõ=∆ ~°O KÕ~ÚOK«∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ . Z=~°∂ =∞^蕺ǨÏflO ™êfl#O
KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. =∂Oã¨O u#‰õÄ_»^Œ∞. P ~å¢u Éè’[#O KÕÜ«∞~å^Œ∞. ¢ã‘Î ã¨Ç¨Ï"åã¨O
KÕÜ«∞~å^Œ∞,— Jx.
118
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
=∞~À PKå~°∞º_»∞ qkèOz# POHõÅ∆ ∞ ZÖÏ L<åflÜ≥∂ K«∂_»∞ =∞i––
'J#flO áê#O K« `åO|∂ÅO, "≥∞^ÿ ∞Œä #O Hˆ â◊=∂~°̊#"£∞
(㨇$u `«`«ÎfiO)
^Œ∂º`«¢H©_®-#$`«O Ǩ㨺"Õ∞HÍ^ŒâߺO q=~°̊ÜÕ∞`ü—
JO>Ë, 'UHÍ^Œt ~ÀA# J#flO u#_»O QÍx, hà◊√§ `åQÆ_O» QÍx, `åO|∂ÅO
"Õã∞¨ HÀ=_»OQÍx, "≥O¢@∞HõÅ∞ ^Œ∞=ÙfiHÀ=_»O QÍx, E^ŒO P_»_O» QÍx, J|^ŒOú K≥Ñʨ _»O
QÍx, „ã‘Î ã¨Ç¨Ï"åã¨O QÍx, ѨiǨ™êÖÏ_»_»O QÍx, KÕÜ«∞~å^Œ∞,— Jx. #=fi_»O ÃÑ·#
‰õÄ_® HõO¢\’Å∞ ÃÑ>Ëâì ß_»∞. ZO`«=~°Hxõ K≥Ñʨ =∞O\Ï=Ù? nxH˜ JO`«∞ LO>Ë<å?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∞i W=hfl PKå~åxH˜ ã¨O|OkèOz# xÜ«∞=∂Å∞ Hõ^•!
z<åfl#fl –– HÍx, PKå~åxH˜ ‰õ Ä _® 'Ju—x KÕ i Û`Õ Jk 'J`åºKå~° O —QÍ
=∂iáÈ`«∞Ok. =∞# ^ÕâO◊ Ö’ [iyOk W^Õ. âߢãÎ̈HÍ~°∞Å∞ PKå~åʼnõΩ ZÖÏO\˜ Jux
KÕ~åÛ~°O>Ë, =^èŒ∂=~°∞Å#∞ H˘xfl ã¨O=`«û~åÅ ^•HÍ ™êǨÏK«~°ºO KÕÜ«∞xKÕÛ"å~°∞ HÍ~°∞.
¢ã‘ÎÅ<≥·`Õ |¢Ô~ÅHõO>Ë ‰õÄ_® Ç‘Ï#OQÍ KÕã≤ |OkèOKÕâß~°∞. JO^Œ∞ˆH Hõ^•, ~å}∞Å#∞
'~å[=∞Ç≤Ï+≤— J<Õ"å~°∞! (=∞Ç≤Ï+≤ JO>Ë |¢Ô~) "å~°∞ Jã¨∂~°ºOѨâ◊ºÅ∞QÍ (ã¨∂~°∞ºx
H˜~°}ÏÅ∞ ™ÈHõx"å~°∞QÍ) LO_Õ"å~°∞. JÖÏ U_»∞ Ѩ~°^•Ö’¡ LO_Õ ¢ã‘ÎÖË Jã¨Öˇ·#–ã≤ã¨Öˇ·#
Ѩu¢=`«Å∞QÍ ÉèÏqOK«|_Õ"å~°∞! ¿ãfiK«ÛùQÍ ã¨OK«iOKÕ ¢ã‘Îx P_»Ñ¨OkQÍ K≥ѨÊ_»O
[iyOk––
'Jã¨∂~°ºOѨâߺ Ü«∂ <å~°ºó â◊√^•ú™êÎâ◊Û Ñ¨u¢=`åó
(¢|Ǩχ "≥·=~°Î )
ã¨fiK«ÛOù ^ŒQÍq∞h Ü«∂ ™ê ã¨fi`«O¢`å â◊¥Hõs ã¨=∂—
<Õ#∞––z<åfl<åfl, D âßGHÍ~°∞Å∞ ¢ã‘ÎÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ZO^Œ∞HõO`« Hõ~îÀ~°OQÍ
=º=ǨÏiOKå~°∞?
z<åfl#fl––¢ã‘ÎÅ∞ rq`åO`«O Z^ŒQÆx Ñ≤Å¡ÖÏ¡ˆQ LO\Ï~°x "åà◊§ #=∞‡HõO. JO^Œ∞ˆH
=∞#∞㨇$uÖ’ WÖÏ ~åã≤ LOk––
'Ñ≤`å ~°Hõ∆u H“=∂ˆ~ Éèí~åÎ ~°Hõ∆u Ü«∞ø=<Õ
Ѩ٢`À ~°Hõ∆u "å~°÷ˆHº # ¢ã‘Î ™êfi`«O¢`«º=∞~°›u—
JO>Ë '¢ã‘Î ÉÏźOÖ’ `«O¢_ç ã¨O~°H}
∆õ Ö’, Ü«∞ø=#OÖ’ Éè~í ΰ ã¨O~°H}
∆õ Ö’, =$^•úѺ¨ OÖ’
Ѩ٢`«∞x ã¨O~°H}
∆õ Ö’ LO_®e. ¢ã‘HÎ ˜ ã¨fi`«O¢`«OQÍ LO_Õ J~°›`« ÖË^∞Œ ,— Jx. ¿ãfiKåÛù"åÜ«Ú=Ù
™ÈHõQÍ<Õ ¢ã‘Î áêu¢=`«ºO Hõ~°∂Ê~°O ÖÏQÍ Ç¨ÏiOz áÈ`«∞O^Õ"≥∂#x âߢãÎ̈HÍ~°∞Å ÉèíÜ«∞O.
JO^Œ∞=Å¡<Õ "åà◊√§ ¢ã‘Îx Hõ~°∂Ê~°O ÖÏQÍ ÃÑ>ˇìÖ’ ^•z LOKÕ"å~°∞, Zyi áȉõΩO_®.
âߢãÎ̈O, J<Õ q∞iÜ«∂Å∞ "Õã≤!
ѨÙ~å}=K«„Ѩ<ÖåÅ∞
âßG
섬O
119
z<åfl#fl =Hõ¯Å∞ HõuÎiã¨∂Î<Õ =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞–– ‰õΩÅ¢ã‘ÎÅ∞ `«Å∞Ѩ٠^Œyæ~°
‰õÄ~ÀÛ=_»O QÍx, Z=i`À<≥<· å #=Ùfi`«∂ =∂\Ï¡__» O» QÍx, H˜\H˜ © Ö’Oz `˘Oy K«∂_»_O»
QÍx KÕÜ∞« ~å^Œx ‰õÄ_® x¿+kèOKå~°∞ `≥Å∞™ê? q#∞ =∞i––
'^•fi~ÀѨ"Õâ◊#O x`«ºO QÆ"åˆH∆} xsHõ∆}"£∞
("åºã¨ ã¨OÇ≤Ï`«)
Jã¨`ü¢Ñ¨ÖÏáÈ Ç¨Ï㨺O K« ^Œ∂+≤`«O ‰õΩÅÜ≥∂+≤`å"£∞—
"åà◊√§ HÍe =∞_ç"∞≥ Å∞ ‰õÄ_® |Ü«∞\˜H˜ HõxÑ≤OK«‰Ωõ O_® LO_®Åx x|O^è#Œ KÕâß~°∞–
'PQÆ∞ÖÏÊù^£ ^è•~°ÜÕ∞`ü "åã¨ó—––(pÅ=∞O_» ^•HÍ =GO ^èiŒ OKåe) ãÎ̈<åÅ L|∞‰õΩ ‰õÄ_®
Z=~°∂ K«∂_»ÖËx q^èŒOQÍ LO_®e. '<ÕˆH∆`« ¢Ñ¨Hõ@ã¨Îh"£∞— (ã¨Î<åÅ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ¢ã‘Îx
K«∂_»~å^Œ∞)
'#QÍflO Ѩ~°¢ã≤ÎÜ«∞O ^Œ$ëêìfi ¢=`«"Õ∞HõO ã¨=∂K«ˆ~`ü—
(â◊OY㨇$u)
(Xà◊√§ ã¨iQÍ HõÑC¨ HÀx Ѩ~¢° ã‘xÎ K«∂ã≤#"å_»∞ XHõ ¢=`«O KÕÜ∂« e) D ~ÀAÖ’¡
JÖÏO\˜ ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}∞_≥=~Ô <· å LO>Ë J`«_∞» ~ÀE D ¢=`«O KÕÜ∞« =Åã≤ =KÕÛk!
<Õ#∞––"åà◊√§ ¢ã‘Î q^Œº#∞ ¢áÈ`«ûÇ≤ÏOK« ÖË^Œ∞ Hõ^• z<åfl<åfl!
z<åfl#fl––ZÖÏ ¢áÈ`«ûÇ≤Ï™êÎ~∞° ? Ü«∞ø=#O JO‰õΩiOK«QÍ<Õ K«^∞Œ =Ù =∂xÊOKÕ"å~°∞.
'ÉÏÖÏO `«∞ áê~î°ÜÕ∞`ü `å=`ü Ü«∂=#flÇ≤Ï ‰õΩKÀ^Œæ=∞ó—
(ãÎ̈<åÅ∞ "≥ÚÅÔH`«Î#O`« =~°̂H P_»Ñ≤Å¡Å#∞ K«kqOKåe.)
JÖÏO\˜ kQÆæ[ âßG ѨO_ç`«∞Å∞ D ~ÀA xHõ¯~°∞ ayOz, '"åbÉÏÖòû—
ZQÆ∞~°"Õã¨∞‰õΩO@∂ Ѩ~°∞ÔQ`ÕÎ „áœ_è» Ü«Ú=`«∞Å#∞ K«∂ã≤# =∞~°∞Hõ∆}"Õ∞ =¸~°ÛùáÈ~Ú
LO_Õ"å~°∞!
<Õ#∞––ÉÏź q"åǨÅ#∞ "åà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ ã¨=∞i÷OKÕ"å~°∞?
z<åfl#fl––Jˆ~, J=∂‡~ÚH˜ Ѩ<≥flO_Õà◊√§ ~å=_»O`À>Ë "åà◊§ QÆ∞O_≥ ^Œ_» ÃÑiy
áÈÜÕ∞k. ~°[ã¨fiÅ HÍHõ=ÚO^Õ ÃÑo§ KÕã≤ J=∂‡~Úx Z=~°∞ ѨOѨ~À, "åi Ñ≤`~« ∞° Å∞
¢Ñ¨u <≥ÖÏ ~å¢uO|=à◊√§ P"≥∞ ~°[ã¨∞û `åQÆ=Åã≤ LO@∞O^Œ@!
'¢áê¿ÑÎ `«∞ ^•fi^Œâı =ˆ~¬ Ü«∞ó Hõ<åºO # ¢Ñ¨Ü«∞K«Ûùu
(Ü«∞=∞ ã¨OÇ≤Ï`«)
=∂ã≤ =∂ã≤ ~°[ãÎ̈™êºó Ñ≤|Ou Ñ≤`~« À-xâ◊"£∞—
WѨC_»∞ J=∂‡~ÚH˜ 18 Uà◊§ =Ü«∞ã¨∞ =KÕÛ =~°‰Ωõ ÃÑo§ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^<Œ Õ K«@Oì
=zÛOk. HÍh âßG ¢Ñ¨HÍ~°"≥∞ÿ`Õ D áê\˜H˜ Ñ≤`«~°∞ÅO^Œ~°∞ Ѩu`«∞Öˇ· áÈ~Ú LO\Ï~°∞.
âßGOÖ’ Uq∞ ~åã≤ LO^ŒO>Ë––
120
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'~À=∞HÍÖË `«∞ ã¨O¢áê¿ÑÎ ™È"≥∂ Éèí∞Or^äŒ Hõ#ºHÍ"£∞
~°[ó HÍÖË `«∞ QÆO^èŒ~Àfi =Ç≤Ïflã¨∞Î ‰õΩK«^Œ~°≈<Õ—
(Ѩ~åâ◊~° 㨇$u)
(~À=∂O‰õΩ~åÅ∞ "≥ÚÅÔHuÎ`Õ ™È=∞^Õ=Ù_»∞ P Hõ#º#∞ `«# <≥"· ^Õ ºŒ OQÍ ÉèÏqOK«‰Ωõ O_®
=^ŒeÃÑ@ì_∞» . ã¨<Î åÅ∞ K«∂¿ãÎ Jyfl ^Õ=Ù_»∞, ~°[ã¨∞û K«∂¿ãÎ QÆO^è~Œ fi° ^Õ=`«Å∞ =zÛ KÕ~∞° `å~°∞)
JO^Œ∞=Å¡ ÉÏeHõ‰õΩ ~À=∂O‰õΩ~åÅ∞ "≥ÚÅÔHuÎ`Õ H˘OѨ =Úxy áÈ`«∞O^Œx =∞#
âߢãÎ̈HÍ~°∞Å∞ ɡOÉËÅ∞ Ѩ_çáÈÜÕ∞"å~°∞. P ÉèíÜ«∞O`À z#fl =Ü«∞ã¨∞Ö’<Õ ÃÑo§ KÕã≤ Éèí~°Î
KÕ`«∞Ö’¡ ÃÑ>Ëì¿ã"å~°∞. WѨC_»∞ P ^Õ=`«Å#∞ J_»∞¤ ÃÑ>Ëì"å~°∞ Z=~°∂ ÖË~°∞ Hõ^•!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∞i =∞# âßGHÍ~°∞Å∞ ¢ã‘ÅÎ #∞ WÖÏO\˜ Hõ~Àî ~°"∞≥ #ÿ J^Œ∞ѨÙÖ’
WO`«HÍÅO ZÖÏ LOK«QeÆ QÍ~°∞?
í ∞« ÃÑ\˜.ì
z<åfl#fl––ã¨fi~°Oæ Åaèã∞¨ OÎ ^Œx Pâ◊ ÃÑ\˜,ì #~°HÍxH˜ "≥à§◊ =Åã≤ LO@∞O^Œx ÉèÜ
ã¨fi~°æO–#~°HõO, D Ô~O_»∞ K«¢HÍÅ ÃÑ·<Õ ^èŒ~°‡âߢãÎ̈Ѩ٠|O_ç #_»∞ã¨∞ÎOk. ã¨fi~°æO–#~°HõO
Ô~O_»∂ "åà◊§ Ñ≤_çH˜\’¡<Õ LO_Õq Hõ^•! g\˜ |ÅO`À<Õ âߢã¨ÎHÍ~°∞Å∞ `«=∞ ÃÑ`«Î#O
K≥ÖÏ~Úã¨∂Î =KåÛ~°∞––
'ã¨∞ѨÙ}˺ ÉèÏ~°`Õ=ˆ~¬ Ѩu¿ã"åO Hõ~Àu Ü«∂
"≥·‰õΩO~î°O ™êfiq∞<å ™ê~°úO ™ê Ü«∂u ¢|Ǩχ}ó â◊`«"£∞—
(¢|Ǩχ"≥·=~°Î)
JO>Ë, 'ѨÙ}ºÉèí∂q∞ ÉèÏ~°`« ^Õâ◊OÖ’ (=∞i ÉèÏ~°`« ^Õâ◊OÖ’ =∂¢`«"Õ∞ ZO^Œ∞HÀ?) U
¢ã‘Î J~Ú`Õ Éèí~°Î‰õΩ ¿ã= KÕã¨∞ÎO^À, P"≥∞ Éèí~°Î`À áê@∞ ã¨fi~åæxH˜ "≥o§, =O^Œ „|Ǩχ
ã¨O=`«Ê~åÅ∞ ã¨∞dã¨∞ÎOk.— JÖÏ H͉õΩO_® ¢ã‘Î =∞Ô~=i Ѩ@¡<≥·<å PHõi¬`«∞~åÖˇ·`Õ Uq∞
[~°∞QÆ∞`«∞O^À, Jn ‰õÄ_® q#∞––
'ã¨fiHÍO`«O =OK«#O Hõ$`åfi Ѩ~°O QÆK«Ûùu Ü«∂-^è=Œ ∂
‰õΩOcèáêHõ~ ã¨=∂Ü«∂u Ü«∂=K«ÛO¢^Œ k"åHõ~“
ã¨~°fi ¢Ñ¨=∂}Ïó H©\Ïâ◊Û fHõ∆‚^ŒO`åó ã¨∞^•~°∞}Ïó
^Œâ◊Ou ѨÙOâ◊ÛbO `«¢`« ã¨O`«`«O `åO k"åxâ◊"£∞—
(¢|Ǩχ"≥·=~°Î)
JO>Ë, 'Éèí~°Î#∞ "≥∂ã¨Ñ¨ÙzÛ Ñ¨~°Ñ¨Ù~°∞+¨µx KÕ̂~ ¢ã‘Îx ‰õΩOcèáêHõ #~°HõOÖ’ fHõ∆}"≥∞ÿ#
^ŒO`åÅ∞O_Õ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# áê=ÚÖÏ¡O\˜ [O`«∞=ÙÅ∞ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ L#flO`« =~°‰õΩ
~å¢uO|=à◊√§ HÍ@∞ "Õã∂¨ Î LO\Ï~Ú,— Jx. Ѩ~¢° ã‘QÎ Íq∞ J~Ú# ѨÙ~°∞+¨µx q+¨Ü∞« OÖ’
WÖÏO\˜ =∂@ "åà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ K≥Ñʨ ÖË^À =∞i! ‰õΩOcèáêHõO Ö’x áê=ÚÅ∞ '"Àh¡ Ѷ~¨ ü
ÖË_ãô —π QÍ LO\ÏÜ«∂?
ѨÙ~å}=K«„Ѩ<ÖåÅ∞
âßG
섬O
121
z\ỖH_»∞ =Hõ¯á⁄_ç <À\’¡ "Õã¨∞‰õΩO@∂ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––Jˆ~ Jcƒ, D
âߢãÎ̈HÍ~°∞Å∞ ZO`« J#∞=∂#Ѩ٠Ѩ‰õ∆ΩÅO>Ë ÉèÏ~°º Ü«∞ø=#=u J~Ú`Õ t+¨µºÅ∞ P"≥∞
HÍà◊§‰õΩ #=∞㨯iOK«~å^Œx ‰õÄ_® xÜ«∞=∞O ÃÑ>Ëâì ß~°∞––
'QÆ∞~°∞Ѩffl Ç≤Ï Ü«Ú=u~åflaè=O^ÕºÇ¨Ï áê^ŒÜ≥∂ó—
(=∞#∞㨇$u)
D =Úã¨e âߢãÎ̈HÍ~°∞Å∞ ÉèÏ~°º =∞#™ê "åKå Hõ~°‡}Ï ZšѨC_»∞ "åà◊§ =â◊OÖ’<Õ
LO_®Åx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. P"≥∞ =ºH˜Î`«fiO qHõã≤OK«_»O "åiH˜ W+¨ìO LO_Õk HÍ^Œ∞.
JO^Œ∞=Å¡<Õ Ñ¨Å∞~°HÍÅ xÜ«∞=∂Å∞ HõeÊOKå~°∞. H˘xfl L^•Ç¨Ï~°}Å∞ K≥áêÎ#∞ q#∞––
Z=~À XHõ PKå~°∞ºxH˜ ÉèÏ~°º`À H˘\Ï¡@ [iy LO@∞Ok. ÉèÏ~°º P ~å¢u PÜ«∞#
¿ã=‰õΩ Ǩ[~°∞ J~Ú LO_»^∞Œ . WOˆH=ÚOk, XHõ xÜ«∞=∞O ã¨$+≤Oì Kå_»∞––
'|∞∞`«∞™êfl`å `«∞ Ü«∂ <ås Éèí~åÎ~°O <ÀѨã¨~°Êu
(¢|Ǩχ "≥·=~°Î ѨÙ~å}O)
™ê =∞$`å #~°HOõ Ü«∂u q^è"Œ å K« ѨÙ#ó ѨÙ#ó—
JO>,Ë '|∞∞`«∞™êfl#O `«~°∞"å`« U ¢ã‘Î J~Ú`Õ Ñ¨ux ¿ãqOKÕO^Œ∞‰õΩ ^ŒQÆæ~° KÕ~°^À
P"≥∞ K«xáÈ~Ú# `«~∞° "å`« #~°HÍxH˜ áÈ`«∞Ok, =∂\˜=∂\˜H˜ q^è=Œ J=Ù`«∂ LO@∞Ok.—
ZѨC_À XHõ™êi XHõ ѨO_ç`∞« x ÉèÏ~°º Éè~í ΰ HõO>Ë =ÚO^Œ∞ Éè’[#O KÕã≤ LO@∞Ok,
WOˆH=ÚOk, â’¡HOõ `«Ü∂« ~°~Ú áÈ~ÚOk––
'ã≤^•ú#flO Ü«∂ ã¨fiÜ«∞O Éèí∞OˆHÎ `«ºHÍÎfi ^Õ"å<£ ѨuO Ñ≤`«$Ï<£
QÆ`åfi ™ê #~°HõO Ѷ¨∞’~°O ^Œ∞óYO ¢áêáÈflu xtÛ`«"£∞—
(‰õÄ~°‡ ѨÙ~å}O)
JO>Ë, 'U ¢ã‘Î J~Ú`Õ ^Õ=`«Å#∞, Éèí~°Î#∞, Ñ≤`«~°∞Å#∞ =^ŒeÃÑ\ì̃ Éè’[#O KÕã¨∞ÎO^À
P"≥∞ #~°HÍxH˜ áÈ~Ú Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# HõëêìÅ∞ `«Ñ¨ÊHõ J#∞Éèíqã¨∞ÎOk.—
ZѨC_À XHõ™êi PÜ«∞# ÉèÏ~°º U^À q∞~îå~Ú ux Éè~í ‰Î° Ωõ ÃÑ@ì_O» =∞~°z áÈ~Ú
LO@∞Ok, ^•x Ѩi}Ï=∞O âßáêÅ =~°"¬ ∞Õ =∞i––
'Éèí~åÎ~°O Ü«∂ J#∞`«û$[º q∞+ì̈=∞âßflu ˆH=Å"£∞
™ê ¢QÍ"Õ∞ â◊¥Hõs ™êº^•fi QÆ~°ficè "å `«∞ q_»∞ƒù*Ï—
(㨯O^Œ ѨÙ~å}O)
'Éèí~°Î‰õΩ ÃÑ@ì‰õΩO_® q∞~îå~Ú u<Õ ¢ã‘Î =∞~°∞[#‡Ö’ ѨOkQÍ<À, QÍ_ç^ŒQÍ<À, ÖËHõ
=∞ÅOÖ’ LO_Õ H©@HõOQÍ<À [x‡ã¨∞OÎ k.—
D ѨO_ç`«∞Å∞ ¢ã‘ÎÅ∞ J#flO uO@∂ LO>Ë ‰õÄ_® K«∂_»ÖËHõ áÈÜÕ∞"å~°∞. `«=∞`À
áê@∞ ‰õÄ~˘Ûx u#x™êÎ~å? D =∂@ ã¨Ê+ì̈OQÍ ZÖÏ K≥áêÊ~À K«∂_»∞––
122
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'<åjflÜ«∂`ü ÉèÏ~°ºÜ«∂ ™ê~°úO, <≥·<åg∞ˆH∆`« Kåâ◊flf"£∞—
(㨇$u ~°`åflHõ~°O)
'ÉèÏ~°º`À ã¨Ç¨ ‰õÄ~˘Ûx Éè’[#O KÕÜ∞« ~å^Œ∞, P"≥∞ uO@∂ LO>Ë K«∂_»~å^Œ∞.—
ZѨC_À ÉèÏ~°º Jx LO@∞Ok, WO\’¡ LѨC, #∂<≥, <≥~Úº J~ÚáÈÜ«∂~Ú, "≥o§
fã¨∞H˘x ~°O_ç, Jx. "≥O@<Õ D ã¨∂HÎ̃x HõeÊOz P"≥∞ <À~°∞ =¸~ÚOz LO\Ï_»∞–
'ã¨iÊ~°¡=} `≥·ÖÏkHõ∆ÜÕ∞ KåÑ≤ Ѩu¢=`å
(=∞#∞㨇$u)
ѨuO <åã‘uÎ # ¢|∂Ü«∂`ü PÜ«∂™êˆ~÷ # Ü≥∂[ÜÕ∞`ü —
'WO\’¡ <≥~Úº, #∂<≥, LѨC, Ug∞ ÖˉõΩ<åfl ‰õÄ_® Ѩu¢=`å ¢ã‘Î "≥o§ fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x
K≥Ñ≤Ê Éèí~°Î‰õΩ „â◊=∞ HõeyOK« ~å^Œ∞.—
ÉèÏ~°º ZѨC_À Jx LO@∞Ok, WO\’¡ Wq ÖˉõΩO>Ë <Õ<≥Hõ¯_ç #∞Oz `≥KÕÛk? Jx.
WOˆH=ÚOk? =∞~À â’¡HOõ `«Ü∂« ~°∞!
'LHÍÎ ¢Ñ¨`«∞º`«Î~°O ^Œ^•º`ü <ås Ü«∂ ¢HÀ^èŒ`«`«Ê~å
(㨯O^Œ ѨÙ~å}O)
ã¨~°=∂ *ÏÜ«∞`Õ ¢QÍ"Õ∞ â◊$QÍb K« =∞Ǩ=<Õ—
JO>Ë 'Éè~í ΰ =∂@‰õΩ HÀѨO`À Z^Œ∞~°∞ K≥¿ÑÊ „ã‘Î Tà’§ P_» ‰õΩHõ¯QÍ QÍx, J_»qÖ’
P_» QÆ∞O@#Hõ¯QÍ QÍx [x‡ã¨∞OÎ k.—
áêѨO ÉèÏ~°º Éè~í ΰ HÀáêxH˜ ÉèÜ
í ∞« Ѩ_ç =¸u =Ú_»∞K«∞H˘x =∞ø#OQÍ WO\’¡ ‰õÄ~˘Ûx
LO_ç LO@∞Ok. =∞# ѨO_ç`∞« _»∞ Jk ‰õÄ_® ã¨ÇÏ≤ OK«ÖHË õ áÈÜ«∂_»∞. "≥O@<Õ =∞~À
â’¡HõO ~åã≤ Ѩ_Õâß_»∞––
'Ѩ~°∞ëê}ºÑ≤ Ü«∂ ¢áÈHÍÎ ^Œ$ëêì Ü«∂-¢HÀ^èŒ`«`«Ê~å
ã¨∞¢Ñ¨ã¨#fl=Úv Éèí~°∞Îó ™ê <ås ^èŒ~°‡ÉèÏyh—
(㨇$u ã¨O¢QÆǨÏó)
'Éèí~°Î Hõ@∞=ÙQÍ =∂\Ï¡_ç<å ‰õÄ_® U ¢ã‘Î J~Ú`Õ HÀѨyOK«∞HÀ‰õΩO_® #QÆ∞"≥ÚYO
`À<Õ LO@∞O^À, P"≥∞ =∂¢`«"Õ∞ ã¨Ç¨Ï^èŒi‡}˜QÍ ÉèÏqOK«|_»∞`«∞Ok.—
<Õ#∞––z<åfl<åfl, J~Ú`Õ ¢ã‘ÅÎ ‰õΩ JeˆQ JkèHÍ~°O ‰õÄ_® ÖË^•?
z<åfl#fl––Jˆ~ Jcƒ, =∞# âߢãÎ̈O ¢ã‘ÅÎ ‰õΩ QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ HÀ¿ã JkèHÍ~°O ‰õÄ_®
W=fiÖË^∞Œ =∞i! Jn q#∞––
'‰õÄëê‡O_»KÕÛùkHÍ <ås, nѨ<å~åfiѨHõó ѨÙ=∂<£
=Oâ◊KÕÛù^Œ=∞"åáÈflu Y^Àº`«ó ã¨ÑÎ̈[#‡ã¨∞—
ѨÙ~å}=K«„Ѩ<ÖåÅ∞
âßG
섬O
(㨇$u ã¨O¢QÆǨÏó)
123
'¢ã‘Î QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ HÀ¿ãÎ x~°fiOâ◊O J~ÚáÈ`«∞Ok. ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ nѨO Pˆ~Ê¿ãÎ U_»∞
[#‡Å =~°‰õΩ q∞}∞QÆ∞~°∞ ѨÙ~°∞ÔQ· ѨÙ_»`å_»∞.—
<Õ#∞––JÖÏ ZO^Œ∞Hõ=Ù`«∞Ok z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––Jˆ~, âߢã¨ÎOÖ’ 'ZO^Œ∞‰õΩ—? J<Õ ¢Ñ¨â◊fl‰õΩ KÀ>ˇHõ¯_»∞Ok? =∞#∞=Ù
U=∞<åfl_À K«∂_»∞–
'# kgO¢^•Ü«Ú^èŒO ^Œ$ëêìfi Hõ㨺z^£ ^Œ~°≈ÜÕ∞`ü |∞^èŒó—
'PHÍâ◊OÖ’ WO¢^Œ^#Œè ∞ã¨∞û K«∂ã≤#ѨC_»∞ Jk W`«~∞° ʼnõΩ K«∂Ѩ~å^Œ∞.— D =∂@‰õΩ
U"≥∞<ÿ å J~°O÷ LO^•?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, D q+¨Ü«∂Ö’¡ Ѩiâ’^èŒ# [~°Ñ¨_®xH˜ =∞# ^Õâ◊OÖ’ Ãã·O\˜ã¨∞ìÅ∞
ÖËHõáÈÜ«∂~å?
z<åfl#fl––Jˆ~ <åÜ«∞<å, =∞# ^Õâ◊ "å`å=~°}O Ãã·#∞û‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ ÖË^∞Œ .
ZѨC_≥·<å U^≥·<å Ãã·#∞û ѨÙ@ìÉ’`Õ Hõq`«fiO, *’ºu+¨ºO, ^èŒ~°‡âߢãÎ̈O Jhfl XˆH™êi ^•xÃÑ·#
^ŒO_»Ü∂« ¢`« KÕ™êÎ~Ú. âߢãÎ̈O K≥ÑÊ≤ # XHõ =∂@ q#∞ =∞i––
'â◊√z ã≤`« k#Hõ~°"åˆ~ Hõ~°=¸ÖË |^ŒúѨÙeHõ=¸Å㨺
<åQ͈~i= <åQÍó ¢Ñ¨Ü«∂Ou H˜Å ^Œ∂~°`«ãÎ̈㨺—
(=º=Ǩ~° nÑ≤H)õ
'Pëê_è» â◊√HõÑ¡ H¨ O∆õ Ö’ Pk"å~°O <å_»∞ KÕuH˜ ѨÙeHõ =¸eHõ Hõ@∞ì‰Ωõ O>Ë áê=ÚÅ∞
QÆ~∞° _çx K«∂ã≤ áêiáÈ~Ú#@∞¡ áêiáÈ`å~Ú.— WHõ¯_» Hõq`«fiO QÆ~∞° _çx LѨ=∂#O `≥zÛOk.
*’ºu+¨ºO <≥Å, ѨHõ∆O, "å~°O, g\˜ ÖˇHõ¯ K≥Ñ≤ÊOk. ^èŒ~°‡âߢã¨ÎO ¢áêÜ«∞tÛ`«Î |O^èŒO
qkèOzOk––
'JHõ$`åfi ѨÙeÔH·~°ƒO^èŒO ¢áêÜ«∞tÛfÎÜ«∞`Õ #~°ó
Kå`«∞~凿㺠=ºf`Õ `«∞ =ÚHÎ̃ãÎ̈㨺 Hõ~å^£ Éèí"Õ`ü— (Hõ$`«º™ê~° ã¨=ÚK«ÛÜ«∞O)
'JÖÏ Hõ@∞ìHÀ‰õΩO_® LO>Ë ¢áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕÜ«∂e. <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ∞ qѨʉõΩO_®
JÖÏ Hõ@∞ìH˘<Õ LO_®e.— WOˆH=ÚOk, =∞#∞+¨µÅ∞ iãπ"ì åKü ÖÏQÍ P =¸eHõ#∞ Hõ@∞ìH˘x
u~°Q_Æ O» "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~∞° . ^•xfl K«∂ã≤ x[OQÍ áê=ÚÅ∞ áêiáÈ`åÜ«∂ ÖË^• J<Õ^•xfl
Z=~°∂ ѨsH˜∆OK«ÖË^Œ∞. ѨsH˜∆OK«=Åã≤# J=ã¨~°O LO^Œx ‰õÄ_® ÉèÏqOK«ÖË^Œ∞. WÖÏO\˜
"ÕÅO"≥¢iÖ’ ã¨`åºã¨`åºÅ#∞ ѨsH˜O∆ K«_O» ZÖÏ ™ê^躌 O?
124
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z\˜ÔH_»∞ =Hõ¯á⁄_ç <À\’¡ "Õã¨∞‰õΩO@∂ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––Xˆ~ Jcƒ,
âߢã¨ÎHÍ~°∞Å∞ ÖˇHõ¯ÖË#xfl qkè–x¿+^è•Å∞ HõeÊOz =∞#∞+¨µÅ#∞ |OkèOz áÈÜ«∂„~å.
^èŒ~°‡âߢã¨ÎOÖ’ U^≥·<å H˘~°`« LO_ç LO>Ë ^•xfl *’ºu+¨ºO ѨÓiÎKÕã≤Ok. =∞#∞=Ù,
Ü«∂[˝=Å∞¯º_»∞ ^èŒ~°‡=∞<Õ ÉË_ôÅ∞ „Ѩ[Å KÕ`«∞ʼnõΩ ayOKå~°∞. Éèí$QÆ∞=Ù, Ѩ~åâ◊~°∞_»∞
HÍÅѨ٠ã¨OHÔ à◊√§ HÍà◊§‰õΩ `«yeOKå~°∞. D ^ÕâO◊ Ö’ |O^è<Œ åʼnõΩ =ÚYº HÍ~°}O â◊$`«∞Å∞,
㨇$`«∞Å∞, *’ºu+¨ºO, ѨÙ~å}ÏÅ∞.
'UÔH·Hõ=∞Ѩº#~å÷Ü«∞, H˜=Ú Ü«∞¢`« K«`«∞+ì̈Ü«∞O!—
'U XHõ¯\˜ LO_ç<å J#~°O÷ [~°QHÆ õ `«Ñʨ ^Œ∞. D <åÅ∞QÆ∂ LO>Ë =∞i K≥áêÊÖÏ?—
HÍÅ|O^èŒ#O, kâß|O^èŒ#O, ¢QÆǨÏ#Hõ∆¢`åÅ |O^èŒ#O, Hõ~°‡HÍO_»Å |O^èŒ#O,
J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å |O^èŒ<åÖË. ѨÙ\ì̃# ~ÀA#∞Oz K«KÕÛ^•HÍ |O^èŒ<åÖË. Wxfl |O^èŒ<åÅ∞
=∞Ô~Hõ¯_≥·<å L<åflÜ«∂? JO^Œ∞ˆH<Õ"≥∂, D ^Õâ◊¢Ñ¨[Å∞ ѨÙ\ì̃# ~ÀA#∞O_ç Ñ≤zÛQÍ "≥∂Hõ∆O
"≥O@ Ѩ_»∞`«∂ =KåÛ~°∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, âߢãÎ̈O q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® g∞~°∞ ѨiǨã¨O "≥`«‰õΩ¯O_® LO_»ÖË~°∞
Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~ <åÜ«∞<å, HÍ"åºÅ∞, âߢ™êÎÅ∞, =∞<Àq<À^ŒO HÀã¨"∞Õ Hõ^• L<åfl~Ú?
=∞#O âßGK«~Û° KÕÜ∞« ‰õΩO_® LO_ç LO>Ë WO`« ã¨=∞Ü«∞O WÖÏ P#O^ŒOQÍ QÆ_Kç ^Õ •?
JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^• ÃÑ^ŒÌÅ<åfl~°∞––
'HÍ=º âߢãÎ̈ q<À^Õ# HÍÖ’ QÆK«Ûùu nè=∞`å"£∞— 1
(HÍ"åºÅ, âߢ™êÎÅ q<À^Œ Éèíi`« K«~°ÛÖ’¡<Õ q"ÕHõ=O`«∞Å HÍÅO QÆ_çz áÈ`«∂
LO@∞Ok)
k
1. '=ºã¨<#Õ K« =¸~åö}ÏO x„kÜ«∂ HõÅ¿ÇÏ# "å—
(=¸~°∞Åö HÍÅO =ºã¨<åÖ’¡, x„^ŒÖ’, HõÅǨÖ’¡ QÆ_z» áÈ`«∞Ok.) Wk ^•x `«~åfiu ѨOHÎ̃.
(J#∞.)
ѨÙ~å}=K«„Ѩ<ÖåÅ∞
âßG
섬O
125
„ÉÏǨχ} ã¨O`«~°Ê}
=∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl ֒֒ѨŠP#O^ŒOQÍ Éè̌~· g° ~åQÆO áê_»∞‰õΩO@∂O_»QÍ
<Õ#∞ "≥o§ J<åfl#∞––z<åfl<åfl, D ~ÀA ã¨O`«~Ê° }‰õΩ Ñ≤Å∞Ѩ٠LOk.
z<åfl#fl LÖÏ¡ãO¨ `À J<åfl_»∞––JǨÏǨ! 'x=∞O„`«}À`«û"åó q„áêó!— („ÉÏǨχÅ∞
qO^Œ∞ Ñ≤Å∞ѨÙ#∞ L`«û=OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞) U ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ÃÑ\ì̃ã¨∞Î<åfl"ÀÜü∞ Éè’[#O?
<Õ#∞––D ~ÀA UHÀkÌ+ì̈ „âß^Œú ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ „ÉÏǨχ} ã¨O`«~Ê° } LOk z<å<åfl!
z<åfl#fl––PǨ ZO`« ÉÏQÆ∞Ok! W^Õ QÆ^• =∞# ^Õâ◊ qt+ì̈`!« Éè∂í =∞O_»ÅOÖ’ U
^Õâ◊OÖ’#∂ „ÉÏǨχ} ã¨O`«~°Ê} [~°QÆ^Œ∞. ^èŒ~°‡"Õ∞ „áê}OQÍ LO_Õ D ^Õâ◊OÖ’<Õ
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. JO^Œ∞ =Å¡<Õ ÉèQí =Æ O`«∞x J=`å~åÅhfl D ѨÙ}ºÉè∂í q∞ Ö’<Õ HõeQÍ~Ú!
<Õ#∞––=∞# ^ÕâO◊ Ö’ „ÉÏǨχ} ã¨O`«~Ê° }‰õΩ ZO^Œ∞H˜O`« „áê^è•#ºO LOk?
z<åfl#fl––ZO^Œ∞HõO>Ë =∞#O „ÉÏǨχÅO „|Ǩχ <À~°∞ÅO HÍ|\ì̃––''„ÉÏǨχ}À㨺 =ÚY=∂ã‘`!ü —— Z=~°∞ „|Ǩχ HÍà◊√§–KÕ`«∞Ö’, "åà◊√§ HÍÜ«∞Hõ+ì̈O KÕÜ«∂e. JO^Œ∞=Å¡<Õ
Hõ∆„uÜ«∞ ã¨O`«~°Ê}, "≥·â◊º ã¨O`«~°Ê}, g\˜x QÆ∞iOz âßGOÖ’ ÖË^Œ∞. Éè’[#O ÃÑ·<å,
Éèí[# ÃÑ·<å =∞#‰õΩ [#‡ã≤^Œú"≥∞ÿ# JkèHÍ~°O LOk. =∞# Pk ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ „|¿Çχ <åÅ∞QÆ∞
<À~°∂¡ ÉÏ~å¡ `≥~°∞K«∞H˘x „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ#ѨC_»∞, PÜ«∞# „Ѩ^è•# Ѩل`«∞Å"≥∞ÿ# =∞#O =∞#
=Oâ◊ „Ѩu+ª̈#∞, Ѩiáê\˜h ZÖÏ =^Œ∞Å∞HÀQÆÅO K≥ѨC?
<Õ#∞––HÍh, =∞#O x[OQÍ<Õ „|Ǩχ <À\’¡ #∞O_ç "≥Å∞=_ç LO>Ë =∞#Ö’ P
„|Ǩχ `Õ[ã¨∞û ZHõ¯_»∞Ok?
z<åfl#fl––`Õ[ã¨∞û =∞# L^Œ~°‰õΩO_»OÖ’ LOk. LѨx+¨`«∞ÎÖ’ Uq∞ ~åã¨∞O^À
K«∂_»∞––
'"≥·âßfi#~°ó „Ѩqâ◊u Jukä„~åƒÇ¨Ï‡}À QÆ$ǨÏ"£∞— (Hõ~îÀѨx+¨`«∞Î 1/7)
JO>Ë, '„ÉÏǨχ} ^Õ=`«Å∞ Jyfl ã¨fi~°∂ѨÙÅ∞. Jukä ~°∂ѨOÖ’ ~åQÍ<Õ "åà◊§‰õΩ
`«y#O`« ã¨q∞^èŒ ÅaèOKåe. U ^Ò~åƒùQ∞Æ º_≥`
· Õ "å~°∞ HÀi#O`« Éè’[#O JiÊOK«_À, "åx
ÉèÏ~åº Ñ≤Å¡Å∞, Ѩâ◊√=ÙÅ∞, Jhfl PѨ^ŒÅ áêÅ=Ù`å~Ú— Jx.
126
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'Wëêì-Ѩӈ~ΠѨل`« Ѩâ◊¥Oâ◊Û ã¨~åfi<£ U`«^£ =$OˆHΠѨÙ~°∞+¨ã¨º
JÅÊ"Õ∞^èŒã¨ó Ü«∞™êº#â◊fl<£ =ã¨u „ÉÏǨχ}À QÆ$¿ÇÏ— (Hõ~îÀѨx+¨`«∞Î1/8)
PHõeQ˘#fl „ÉÏǨχ}∞xH˜ "≥O@<Õ Éè’[#O ÅaèOK«Háõ È`Õ, J`«x [~î~° åyfl `Õ[O
lǨfi =∂~°Oæ Ö’ âßѨOQÍ "≥Å∞=_»∞`«∞Ok. JO^Œ∞Ö’ Éèãí ‡¨ O KÕ¿ã¿ã â◊HÎ̃ LO@∞Ok.
<Õ#∞ PÜ«∞# "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î LO_»@O QÆ=∞xOz z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––K«∂_»∞,
„|Ǩχ, „ÉÏǨχ}∞_»∞, XˆH ^è•`«∞=Ù #∞O_ç U~°Ê_ç# Ѩ^•Å∞. „|Ǩ‡O_»O, „|Ǩϟ‡^Œ~°O
(„ÉÏǨχ}∞x á⁄\ì) ~Ô O_»∂ ã¨ÇϨ Ÿ^Œ~∞° Å∞. ~Ô O_»∂ qâßÅ"≥∞#ÿ q, ~Ô O_»∂ QÆ∞O„_»OQÍ L#flq,
~Ô O_»∂ JO`«∞ÖËxq! P „ÉǨϟ‡^Œ~åxfl xO¿ÑO^Œ∞Hˆ Wxfl ^è~Œ ‡° âߢ™êÎÅ∞ `«Ü∂« ~°∞ KÕÜ∞« _»O
[iyOk. "≥·kHõ Ü«ÚQÆO #∞O_Õ Ñ¨ÓÅ∞, ѨO_»∞¡, q∞~îå~ÚÅ`À „ÉÏǨχ} ^Õ=ÙŠѨÓ[
[~°∞QÆ∞`«∂ =zÛOk. Wk K«∂_»∞––
'W=∞"≥∂^Œ#O x^Œ^èÕ „ÉÏǨχ}Ë+¨µ Ö’Hõq∞`«O ã¨fi~°æºO— (J^ä~Œ fi° "Õ^OŒ 4/34/8)
(D Éè’[#O „ÉÏǨχ}∞Å H˘~°‰Ωõ LOK«|_çOk)
„ÉÏǨχ} ^Õ=`«Å‰õΩ fÑ≤ Ѩ^•~å÷ÅѨ@¡ J##º"≥∞#ÿ Pã¨HÎ̃ LO@∞Ok.
'J#flâßHõ„Ñ≤Ü«∞ó â◊¥„^Œó "≥·â’º ^Œ∞QÆú^Œkè„Ñ≤Ü«∞ó
=∞`«ûº=∂O㨠„Ñ≤Ü«∞ó Hõ∆„f „ÉÏǨχ}À =∞^èŒ∞~°„Ñ≤Ü«∞ó—
(â◊¥„^Œ∞xH˜ ^è•#ºO, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ W+¨Oì . "≥â· √◊ ºxH˜ áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞ W+¨Oì . Hõ„∆ uÜ«ÚxH˜
KÕѨÅ∞, =∂Oã¨O W+ì̈O. „ÉÏǨχ}∞xH˜ fÑ≤ Ѩ^•~å÷Å∞ W+ì̈O.)
ѨѨCÅ∞, ¿ÑÅÑ≤O_ç, |\Ï}©Å∞ ÖÏO\˜q ^èŒ$ëêì<åflÅ∞ (Ç‘Ï#"≥∞ÿ# uO_ç Ѩ^•~å÷Å∞).
q∞ëêì#fl"Õ∞ qtëêì#flO. J^Õ =∞# Wëêì#flO. ѨO_çOKÕk Z=Ô~·<å <≥·"Õ^ŒºO JiÊOKÕ
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂„`«O =∞#"Õ∞ =ÚO^Œ∞O\ÏO––'J„ˆQ J„ˆQ q„áê}Ï"£∞!—
<Õ#∞––JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––ZO^Œ∞HõO>Ë =∞#O q„ѨÙÅO QÆ#Hõ. JO>Ë Hˆ =ÅO LѨã~¨ Åæ° O QÆ#Hõ. Ѩ^OŒ Ö’
LѨã~¨ æ° ZѨC_»∂ ^è•`«∞=Ù‰õΩ =ÚO^Õ =zÛ KÕ~∞° `«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ =∞#O JO^ŒiHõO>Ë
=ÚO^Œ∞O\ÏO. =ÚYºOQÍ Éè∞í *ò (Éè’[#O) ^è•`«∞=Ù q+¨Ü∞« OÖ’.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ „Ѩu q+¨Ü«∞OÖ’#∂ q<À^ŒO ã¨$+≤ì™êÎ~°∞. „ÉÏǨχ}∞x
á⁄@ì ZѨC_»∂ xO_»^Œx H˘O^Œ~°∞ ZQÆ`åo KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. 'W@∞ u#fl K≥~Úº P~°_»O,
J@∞ „ÉÏǨχ_çH˜ =∞m§ PHõe "ÕÜ∞« _»O— Jx ZO^Œ∞HõO\Ï~°∞?
z<åfl#fl #qfi J<åfl_»∞––XHõѨC_»∞ XHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞ (Éèí$QÆ∞=Ù) HÀѨO`À ÅH©∆‡Ñ¨u
Hõ_»∞ѨÙÃÑ·# HÍe`À `«<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ „ÉÏǨχ}∞Å ÃÑ·# HÀÑ≤Oz ÅH˜∆‡ "åi Hõ_»∞ѨÙÃÑ·#
ѨÙ~å}χ}„ѨÖã¨ÏѨ
„ÉÏǨ
O`«O~Ê° }
127
`«O`«∂ =ã¨∂ÎOk (r=<å^è•~°O ÖˉõΩO_® KÕã¨∂ÎOk). J~Ú<å J^Œ$+ì̈O H˘nÌ ^èŒ#∞º~åÖˇ·#
ã¨~°ã¨fif ^Õq Hõ$áêHõ\ÏHõ∆O ѨÙ}º=∂ Jx =∞#O ÅH©∆‡ "åǨÏ#∞Å (QÆ∞_»¡QÆ∂|ÖÏ¡O\˜
=∞#∞+¨µÅ) #∞O_ç „^Œ=ºO ~å|@∞ì‰Ωõ O@∂<Õ =ã¨∞<Î åflO!
'„â◊=∞rg Éèí"Õ`ü â◊¥„^Œó ^èŒ#rg Hõ$+‘ =}˜H±
|Årg Éèí"Õ`ü Hõ∆„f |∞kúrg Ç≤Ï „ÉÏǨχ}ó—
(â◊¥„^Œ∞_»∞ „â◊=∞rqQÍ#∞, "≥·â◊√º_»∞ ^èŒ#rqQÍ#∞, Hõ∆„uÜ«Ú_»∞ |ÅrqQÍ#∞,
„ÉÏǨχ}∞_»∞ |∞kúrqQÍ#∞ LO_®e.) Wk âßGO.
W`«~∞° Å∞ <åQÆe, Q˘_»e¤ fã¨∞H˘x =º=™êÜ«∞O KÕã∂¨ OÎ _»QÍ „ÉÏǨχ}∞Å∞ Hˆ =ÅO
É∫kúHõ =º=™êÜ«∞O KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. =∞# ѨÓsfi‰õΩÅ∞ D |∞kú|ÅO`À Éè’[# ã¨=∞㨺#∞
Ѩi+¨¯iOK«∞‰õΩ#fl@∞¡QÍ WO`«=~°‰õΩ =∞Ô~=~°∂ KÕã¨∞HÀÖËHõáÈÜ«∂~°∞. QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ Z^Œ∞ÌÅ`À
Ѩx KÕ~ÚOK«∞‰õΩO>Ë, „ÉÏǨχ}∞Å∞ QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ `À<Õ KÕ~ÚOK«∞HÀ QÆeQˆ "å~°∞! JÖÏO@ѨC_»∞
"åà◊√§ Z^Œ∞ÌÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï~°∞?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, „ÉÏǨχ}∞Å∞ ÖˉõΩO_® QÆ$ǨÏã¨∞÷Å ^èŒ~°‡HÍ~°ºO Un [~°QÆ^Œ∞ Hõ^•!
„Ѩu <≥ÖÖ’ U^À XHõ ukä <å_»∞ „ÉÏǨχ} ã¨O`«~Ê° } LO_»<Õ LO@∞Ok.
z<åfl#fl––Jˆ~, Jxfl =∂™êÅ∂ =∞# HÀã¨"∞Õ QÆ^• L<åfl~Ú! Jukä HÍ=_»O HÀã¨"∞Õ
ukä U~°Ê_çOk. PjfiÜ«Ú[OÖ’ Ñ≤`$« ѨHO∆õ QÍh, ^ÕgѨHO∆õ QÍh, ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Ö’¡ Å_»∞¤ L#fl>Ë.¡
HÍsÎHõOÖ’ J#fl‰õÄ\ÏÖË J#fl‰õÄ\ÏÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. =∂~°æt~°OÖ’ #"å#fl
Éè’[#O! K«`«∞i÷<å_»∞ K«O„^Œ∞x ¿Ñ~°, +¨+≤ª<å_»∞ ã¨∂~°∞ºx ¿Ñ~°! UHÍ^Œt<å_»∞ q+¨µ‚=Ù
¿Ñ~°! K«`«∞~°Ìt<å_»∞ t=Ùx¿Ñ~°! J=∂"å㨺 HÍh, ѨÓi‚=∞ HÍh, U^≥·<å =∞# Ѩx ÉèíÖË
*’~°∞QÍ ™êQÆ∞`«∞Ok! Ѩ~°∞Å ™⁄=Ú‡`À Ѷ¨ÅǨ~°O KÕ¿ã WÖÏO\˜ |∞kú =∞Ô~=iÖ’
LO@∞Ok?
<Õ#∞––HÍh, Z<Àfl „=`åÅ, LѨ"å™êÅ xÜ«∞=∂Å∞ L<åfl~Ú Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~ JÉσ~Ú, „=`«O J<Õ Ñ¨^•xH˜ <å‰õΩ `≥eã≤# J~°O÷ Wk––'=$}Àu
qt+ì̈ Éè’[#"£∞ Wu „=`«"£∞—. JO>Ë, ǨÏÖÏfi, ѨÓsÅ∞, áêÜ«∞ã¨O, ~°|_ô, q∞~îå~ÚÅ∞,
ÖÏO\˜ qt+ì̈ Éè’[º Ѩ^•~å÷Å#∞ =iOK«_»"Õ∞ „=`«O. ã¨O^Œ~°ƒùO U^≥·<å HÍh, ÅHõ∆ºO =∂„`«O
=∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ Éè’[#"Õ∞. `«~åfi`« qâı+"¨ ∞≥ #ÿ Éè’[º Ѩ^•~å÷Å Pâ◊`À ™ê=∂#º Éè’[º Ѩ^•~å÷Å
(~ÀE u<Õ ~˘>ì̌, ѨÑC¨ )#∞ `«ºlOz L^Œ~° ÉèÏO_®xfl MÏmQÍ LOK«∞HÀ=_»"∞Õ LѨ"åã¨O.
=~åǨϟѨx+¨`∞« Î Ö’x H˘xfl Ѩ^•Å#∞ J@∞ W@∞ =∂iÛ WÖÏ K≥Ñʨ =K«∞Û––
'LѨ ã¨g∞¿Ñ Ü≥∂ "åã¨ó =∞^èŒ∞H©∆~° Ѷ¨∞$`åâ◊Ü«∂
LѨ"åã¨ó 㨠q*Ë̋Ü«∞ó # `«∞ HÍÜ«∞㨺 â’+¨}"£∞—
128
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(=∞^èŒ∞=Ù, áêÅ∞, <≥~Úº, g\˜ Pâ◊`À ^Õ=`«Å ã¨g∞ѨOÖ’ HÍK«∞H˘x LO_»_»"Õ∞
LѨ"åã¨O, â◊s~åxfl â◊√+≤¯OѨKÕÜ«∞_»O HÍ^Œ∞.)
° HÀã¨O KÕ™êÎ~∞° Hõ^•! =∞# ^ÕâO◊ Ö’
<Õ#∞––z<åfl<åfl, „=`åÅ∞, ѨO_»∞QÆÅ∞ ^è~Œ å‡K«~}
=ÚYºOQÍ ¢ã‘ÅÎ ∞ ZO`« x+ª̈`À LѨ"åã¨O LO\Ï~À K«∂_»O_ç!
z<åfl#fl‰õΩ #=Ùfi =zÛOk. PÜ«∞# J<åfl_»∞––"ås! „ÉÏǨχ} ^Õ=ÙÅ∞ `«‰Ωõ ¯=
Ü«ÚHÎ̃Ѩ~°∞Å∞ HÍ~°∞. ѨO_»∞QÆ KÕ¿ã ¢ã‘ÎÅ∞ `å"Õ∞ =ÚO^Œ∞QÍ <≥·"Õ^ŒºO P~°y™êÎ̂~"≥∂ J<Õ
J#∞=∂#O`À Ju Hõ~Àî ~°"∞≥ #ÿ xÜ«∞=∂Å∞ KÕã≤ "åà◊§ <Àà◊§‰õΩ cQÍÅ∞ ayOz áÈÜ«∂~°∞–
'J<åflǨ~å`ü â◊¥Hõs ™êfi`ü Ѷ¨Å Éèí̂H∆ `«∞ =∞~°¯\©
[Åáê<Õ [Ö∫HÍó ™êfi`ü Ѩܫ∞óáê<Õ Éèí∞[Oyh— (ǨÏ~°`åeHÍ „=`« Hõ^äŒ)
(„=`«HÍÅOÖ’ ¢ã‘Î J#flO uO>Ë P_»ÑO¨ kQÍ [x‡ã¨∞OÎ k, ѨO_»∞¡ uO>Ë P_» HÀuQÍ
[x‡ã¨∞ÎOk, Ѷ¨ÅǨ~°O KÕ¿ãÎ [ÅÔQ· ѨÙ_»∞`«∞Ok. áêÅ∞ `åy`Õ ã¨iÊ}˜QÍ [x‡ã¨∞ÎOk.)
D q^èŒOQÍ áêѨO, ¢ã‘ÎÅ „áê}ÏÅ∞ ZyiáÈÜÕ∞@∞¡QÍ ÉèíÜ«∞ÃÑ>Ëìâß~°∞. „=`«O KÕ¿ã ¢ã‘Î XHõ
QÆ∞@Hõ =∞Oz hà◊√§ `åQÆ_®xH˜ ‰õÄ_® ™êǨÏã≤OKÕkHÍ^Œ∞. Ñ≤O_ç=O@Å∞ KÕ¿ã ¢ã‘Î =¸_»∞
™êÜ«∞O„`åÅ∞ PHõe`À LO_ç P=Ù¿Ñ_», QÀ=¸„`«O`À áê~°}KÕÜ∞« QÍ, Ñ≤O_ç =O@Å∞
™êfiǨ KÕÜ«∞_®xH˜ „ÉÏǨχ} ^Õ=ÙÅ∞ KÕ`«∞Å∞–HÍà◊¥§ Hõ_»∞H˘¯x =ÚO^Œ∞QÍ<Õ ã≤^ŒúOQÍ
LO_Õ"å~°∞! LѨ"å™êÅ ÉèíÜ«∞O`À ¢ã‘ÎÅ∞ „=`åÅ∞ KÕÜ«∞_»"Õ∞ =∂#∞‰õΩO\ψ~"≥∂#x, P
Ѩiã≤÷u ~å‰õΩO_® ‰õÄ_® "åà◊√§ *Ï„QÆ`«ÎѨ_ç XHõ =∂~°æO K≥Ñ≤Ê "≥àϧ~°∞––
'LѨ"å™ê-ã¨=∞~°÷âıÛ`ü UHõO q„ѨOK« Éè’[ÜÕ∞`ü
(„|Ǩχ"≥·=~°ÎO)
`å=^Œ<åflx "å ^Œ^•º`ü Ü«∞^Œ∞ƒùHÍÎfi kfiQÆ∞}O Éèí"Õ`ü —
(QÆ$ǨÏã¨∞÷ UHÍ~°}O KÕ`«<≥·<å LѨ"åã¨O KÕÜ«∞ÖËx ã≤÷uÖ’ LO>Ë „ÉÏǨχ}∞xH˜
Éè’[#O ÃÑ@ì=K«∞Û, PÜ«∞# WO\˜H˜ Éè’[º Ѩ^•~å÷Å∞ ѨOѨ=K«∞Û. JѨC_»∞ LѨ"åã¨O
KÕ¿ãÎ =KÕÛ Ñ¶¨e`åxH˜ Ô~O_»O`«Å∞ Ѷ¨e`«O QÆ$ǨÏã¨∞÷‰õΩ ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok.)
=Hõ¯ HõuÎiã¨∂Î z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––™È=∞"å~° „=`«O KÕ¿ã ¢ã‘ÎÅ#∞ ~åq K≥@∞ì
K«∞@∂ì „Ñ¨^ŒH˜∆}Å∞ KÕã¨∂ÎO_»QÍ K«∂ã≤#ѨC_»∞ JÜ≥∂º, gà◊√§ QÍ#∞QÆ Z^Œ∞ÌÖÏ¡QÍ =º~°÷OQÍ
u~°∞QÆ∞`«∞<åflˆ~, Jx <å‰õΩ ÉÏ^èŒ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Jˆ~, WO`« „^•q_»„áê}ÏÜ«∂=∞O KÕã≤
=Ú‰õΩ¯ =Ú@∞ìHÀ=Åã≤# Ѩ<Õ=ÚOk? <Õ~°∞QÍ J_»QÆ =K«∞ÛHõ^• 'W=fiO_ç— Jx! HÍh,
'u#flx "ÕÅ∞`À <≥~Úº "≥eH˜ ~å^Œ∞—, HÍ|\˜ì K≥~Úº "≥∞_» K«∞@∂ì uÑ≤Ê =Ú‰õΩ¯
Ѩ@∞ì‰Ωõ O\Ï~°∞. QÆ$Ç≤Ï}˜ =∂Ѷ∞¨ =∂ã¨ÑÙ¨ K«eÖ’ „áê`«ó™êfl#O KÕÜ∂« e, *˺+¨ª =∂ã¨ÑÙ¨ ZO_»Ö’
ѨÙ~å}χ}„ѨÖã¨ÏѨ
„ÉÏǨ
O`«O~Ê° }
129
x~°̊Å UHÍ^Œt „=`«O KÕÜ«∂e! ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ ¢ã‘ÎÅ#∞ ZO`«QÍ =â◊Ѩ~°∞K«∞‰õΩx P_çã¨∂Î
=KåÛ~°O>Ë ã¨~¯° ã¨∞ "åà◊√§ ‰õÄ_® `«=∞ [O`«∞=ÙÅ#∞ JO`«QÍ P_çOz LO_»~∞° . W^ŒO`å
ZO^Œ∞HÀã¨O? Jxfl q^è•ÖÏ ÖÏÉèOí á⁄O^Œ_O» HÀã¨O. Kå~åfi‰õΩ_»∞ '|∞∞}O Hõ$`åfi Ѷ¨∞$`«O
Ñ≤ÉË`ü— (|∞∞}O KÕÃã·<å <≥~Úº Éè’OKÕ~Ú) JO>Ë PÜ«∞#∞fl <åã≤‰Î Ωõ _»<åfl~°∞! HÍh 'KèÅ« O
Hõ$`åfi Ѷ¨∞$`«O Ñ≤ÉË`ü— ("≥∂ã¨O KÕÃã·<å <≥~Úº Éè’OKÕ~Ú) J<Õ =∂@#∞ ™ê~°H÷ Oõ KÕã#≤
"åà◊√§ =∂„`«O ^èŒ~å‡kèHÍ~°∞Öˇ· ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, „ÉÏǨχ} ã¨O`«~Ê° } =Å¡ Ѷe¨ `«O ‰õÄ_® KåÖÏ LO@∞Ok Hõ^•!
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩO_»^Œ∞? D Éèí∂^Õ=`«Å∞ KåÖÏ K«`«∞~°∞Å∞. W`«~°∞Å∞
J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞. =¸~°∞öÅ Tà’§ ^èŒ∂~°∞ÎÅ *’~°∞ =∞Ǩ Q˘Ñ¨ÊQÍ LO@∞Ok. "åà◊√§ ^èŒ~°‡O
J<Õ Hõ„~°`À „Ѩ[Å#∞ `ÀÅ_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~∞° . 'D ~ÀA ^Õ=`«Å xq∞`«OÎ Éè’[#O
ÃÑ@∞ì. ˆ~Ѩ٠Ñ≤`«~°∞Å xq∞`«ÎO Éè’[#O ÃÑ@∞ì. ѨÙ}ºO KÕâß"å Éè’[#O ÃÑ@∞ì. áêѨO
KÕâß"å Éè’[#O ÃÑ@∞ì. â◊√ÉèíO [iyO^• Éè’[#O ÃÑ@∞ì. Jâ◊√ÉèíO [iyO^• Éè’[#O
ÃÑ@∞ì. ѨÙ\ì̃<å Éè’[#O ÃÑ@∞ì. K«zÛ<å Éè’[#O ÃÑ@∞ì.— áêѨO, QÆ$ǨÏã¨∞÷‰õΩ rq`åO`«O
TÑ≤i ‰õÄ_® ã¨iQÍ Ñ‘Å∞ÛHÀÖËx Ѩiã≤u
÷ ! =ÚO_»#O, LѨ#Ü«∞#O, q"åǨÏO, â’Éè#í O
WÖÏO\˜ "å\˜ ¿Ñ~°¡`À QÆ$ǨÏã¨∞÷ `«Å ZÖÏ Q˘iQÍ~°O>Ë áêѨO ^Œâ◊Hõ~°‡Å∞ KÕã¨∂ΖKÕã¨∂Î<Õ
J`«_ç Hõ~‡° Å∞ Jhfl J~ÚáÈÜÕ∞q. QÆ~åƒù^•è #O <å\˜ #∞O_ô "≥∞_»Ö’ "ÕÖÏ_Õ |∞∞}Ѩ„`«O
J`«x zu ÃÑ·<Õ `˘Åy áÈÜÕ∞k. K«zÛ# `«~åfi`« ‰õÄ_® gà◊§‰õΩ =∞~°}ã¨∞OHõO K≥eO¡ K«
=Åã≤ LO@∞Ok. „âß^ŒOú <å_»∞ ã¨O`«~Ê° } U~åÊ@∞ KÕÜ∞« ‰õΩO>Ë =∞$`«∞xH˜ L`«=Î ∞ QÆu
„áêÑ≤ÎOK«^Œ∞. =∞$`«∞x WO\’¡ ǨǨHÍ~åÅ∞ „Ѩu^èŒfixã¨∂Î LO_ç<å 㨈~, Éè’[#Éèí@∞ìÅ
Z^Œ∞@ qã¨Îi Ѩ~°K«=Åã≤O^Õ! D U[O@¡ á⁄@ìÅ∞ xOѨ‰õΩO_® ã¨fi~åæxH˜ áêãπáÈ~°∞ì
^˘~°Hõ^Œ∞. gà◊§ á⁄@ìÅ∞ Ѩ~°Ö’HõѨ٠áêÔ~ûÖò "åº#∞¡! g∞~°iÊOKÕ Ç¨Ï=ºO, Hõ=ºO, QÆ=ºO,
Jhfl JO^Œ∞Ö’ xO¿ÑÜ«∞O_ç, ^Õ=`«Å‰õΩ, Ñ≤`«~°∞ʼnõΩ KÕiáÈ`å~Ú! JO^Œ∞ˆH =∞#∞=Ù
WÖÏ ~åâß_»∞––
'Ü«∞™êº¿ãº# ã¨^•â◊flOu ǨÏ"åºx „uk"ÒHõãó¨
(=∞#∞㨇$u 1/95)
Hõ"åºx K≥·= Ñ≤`«~°ó H˜O Éèí∂`«=∞kèHõO `«`«ó—
(Z=i <À\˜^•fi~å ^Õ=`«Å∞ ǨÏ"åºxfl, Ñ≤`~« ∞° Å∞ Hõ"åºxfl á⁄O^Œ∞`å~À "åix q∞Oz
Z=~°∞O\Ï~°∞?)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, 㨇$`«∞Ö’¡ Zxfl âßGHõ~°‡Å =~°‚# LOk!
z<åfl#fl––JÉσÜü∞, Jxfl Hõ~°‡Å ™ê~°O XHõ>Ë. '„ÉÏǨχ}ÏÜ«∞ ^Œ^•º`ü—
(„ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕ~Ú). J#fl^•#O, =G^•#O, QÀ^•#O, „^Œ=º^•#O, â◊Ü∂« º^•#O,
130
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Éè∂í ^•#O, =$Hõ^∆ •#O, ѶŨ ^•#O, Hõ<åº^•#O! ZѨC_»∞ Uk ^•#O KÕÜ∂« Ö’ ^•x q=~°O
‰õÄ_® „ÉÏǨχ}∞ÖË `«Ü∂« ~°∞ KÕã≤ áÈÜ«∂~°∞. K«e HÍÅOÖ’ HõO|_ç, ~°*Ï~Ú ^•#O†
ZO_®HÍÅOÖ’ ‰õΩO_», qã¨#Hõ„~° ^•#O† =~å¬HÍÅOÖ’ Q˘_»∞QÆ∞ ^•#O† P=Ù Dx`Õ
"≥Ú^Œ\˜ áêÅ∞ „|Ǩχ}∞xH˜. =∂q∞_ç K≥@∞ì HÍ¿ãÎ "≥Ú^Œ\˜ ѨO_»∞¡ „ÉÏǨχ}∞xH˜. ZHõ¯_≥<· å
|OQÍ~°O ^˘iH˜`Õ Jk „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕÜ∞« O_ç. ZѨC_≥<· å |OQÍ~°O áÈQ˘@∞ì‰Ωõ O>Ë
„ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O K≥Ü∞« ºO_ç. WÖÏ QÀ_»^|
≥ ƒ, K≥OѨ ^≥|ƒ, ~Ô O_»∞ ^≥|ƒÅ∂ [#∞ʼnõΩ
`«yÖËq. „ÉÏǨχ}∞Å KÕuÖ’ K«@Oì LO_Õk. Uk HÍ"åÅO>Ë Jk `«Ü∂« ~°∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∂
áÈÜ«∂~°∞. "åà◊√§ =O^Œ ǨÏ`«ºÅ∞ KÕã≤<å Hõ∆O`«=ÙºÖË, x~°Ñ¨~å^èŒ∞ÖË. "åà◊√§ <åÅ∞QÆ∞ =~å‚Å
Hõ#ºÅ#∂ q"åǨÏO KÕã¨∞H˘=K«∞Û. "åà◊√§ JO^Œi #∞O_ç fã¨∞HÀ=K«∞Û. HÍh, "åà◊§k
Z=~°∂ fã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. "åiH˜¿ãÎ WzÛ# "å_»∞ ã¨fi~åæxH˜ áÈ`å_»∞. "åà◊§k fã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞
#~°HOõ Ö’ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ =~°‰Ωõ =∞ÅOÖ’ ѨÙ~°∞QÔ · LO\Ï_»∞ (^Õg ÉèÏQÆ=`«O 10/64).
Jxfl ^èŒ~°‡âߢ™êÎÅ∂ „ÉÏǨχ}∞Å∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤#"Õ. JO^Œ∞=Å¡ Jxfl KÀ\Ï¡ `«=∞‰õΩ
J#∞‰õÄÅOQÍ<Õ ~åã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. D Éè∂í ^Õ=`«Å∞ `«=∞ âßG|ÅO`À Zxfl Ѩ#∞flÅ∞ =ã¨∂Å∞
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~À Jxfl Ѩ#∞flÅ∞ `«=∞ â◊G|ÅO`À ~åAÅ∞ ‰õÄ_® =ã¨∂Å∞ KÕã∞¨ HÀÖËHõ áÈÜ«∂~°∞.
JO^Œ∞Hˆ J<åfl~°∞ –– 'kèQ∑ |ÅO Hõ„∆ uÜ«∞ |ÅO „ÉÏǨχ}㨺 |ÅO |Å"£∞!—
(Hõ„∆ uÜ«Úx |ÅO UO |ÅO? „ÉÏǨχ}∞Å^Õ Jã¨Ö#·ˇ |ÅO!)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ XHõ ѨHõ∆"Õ∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. „ÉÏǨχ}∞Å∞ ã¨=∂*ÏxH˜ ZO`«
"Õ∞Å∞ KÕâß~À K«∂_»O_ç. '„|ǨχO *Ï<åu „ÉÏǨχ}ó— („|Ǩχ#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞
„ÉÏǨχ}∞_»∞) ã¨=∞ãÎ̈ q^ŒºÅ∂ "å~°∞ „Ѩ™êkOz#"Õ Hõ^•!
z<åfl#fl––JÉσÜü∞, „ÉÏǨχ}∞Å∞ x[OQÍ<Õ q^•ºÑ¨^OŒä Ö’ LO_ç LO>Ë Wxfl
ÉÏ^èÖŒ Oˇ ^Œ∞‰õΩ? HÍh "åà◊√§ Ö’ÉèOí , JǨÏOHÍ~°O, J<Õ |∞~°^ÖŒ ’ z‰õΩ¯H˘x áÈÜ«∂~°∞–
'Jq^Àº "å ã¨q^Àº "å „ÉÏǨχ}À =∂=∞H© `«#∞ó—
(=∞#∞㨇$u)
(„ÉÏǨχ}∞_»∞ =¸~°∞_ö <·≥ å, ѨO_ç`∞« _≥<· å J`«_∞» ÉèQí =Æ O`«∞x JOâ◊O.) „ÉÏǨχ}∞x
K«~}
° À^ŒHÍxfl ÉèQí =Æ O`«∞x K«~}
° À^ŒHOõ QÍ Z=_»∞ ÉèÏqOK«_À, "å_çH˜ „|ǨχǨÏ`åº áêѨO
`«Q∞Æ Å∞ ‰õΩO@∞O^Œ@––
'q„Ѩáê^À^Œ̂H K≥·= âßÅ„QÍ"≥∂^Œ̂H `«^ä•
Ü«∞ó Hõ~Àu ÉèË^Œ|∞kúO „|ǨχǨÏ`åºO ÅÉèË`« ã¨ó— (^Õg ÉèÏQÆ=`«O 9/34)
D *Ï`«ºÇ¨ÏOHÍ~°O, „^Œ=ºÖ’ÉèOí , „ÉÏǨχ}∞}˜‚ u<Õâß~Ú. "≥∞^Œ_Õ `«# ã¨=∞`ÒÖϺxfl
áÈQ˘@∞ì‰õΩO>Ë q∞QÆ`å â◊s~° Ѩiã≤÷u ZÖÏ LO@∞Ok? J^Õ Ñ¨iã≤÷u ã¨=∂*Ïx^≥·Ok.
ѨO_ç`«∞Öˇ·#"å~°∞ q^Œº ¿Ñ~°∞`À Jq^Œº#∞, "≥∂ã¨Ñ¨Ù q^Œº#∞, K«ÖÏ=∞}˜Ö’H˜ fã¨∞‰õΩ
~å=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. „Ѩ[Å#∞ |„Ô~ÖÏ¡QÍ, "Õ∞HõÖÏ¡QÍ Ñ≤O_»∞HÀ=_»O P~°OaèOKå~°∞.
ѨÙ~å}χ}„ѨÖã¨ÏѨ
„ÉÏǨ
O`«O~Ê° }
131
`«=∞ ™êfi~°÷ã≤k÷ HÀã¨O QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ ZÖÏO\˜ Pâ◊Å∞ K«∂¿Ñ "å~À, "åiÖ’ ZÖÏO\˜
=∞<ÀǨÏ~°"≥∞ÿ# HõÅÊ#Å∞ ˆ~ÔHuÎOKÕ "å~À, K«∂_»∞––
'J#fl^•#O K« q„¿ÑÉèíºó Ü«∞ó Hõ~Àu K« ÉèÏ~°`Õ
J#fl„Ѩ=∂} =~°O¬ K« t=Ö’ˆH =∞Ç‘ÏÜ«∞`Õ
Ü≥∂ ^Œ^•u K« q„áêÜ«∞ k"åºO ^è#Õ ∞O ѨÜ∞« ã≤fih"£∞
`«Ö’¡=∞=∂#=~°¬O K« q+¨µ‚Ö’ˆH =∞Ç‘ÏÜ«∞`Õ
™êÅOHÍ~åO K« Éè’QͺO K« ã¨=¢™êOÎ ã¨∞O^ŒsO „Ñ≤Ü∂« "£∞
Ü≥∂ ^Œ^•u K« q„áêÜ«∞ K«O„^ŒÖ’ˆH =∞Ç‘ÏÜ«∞`Õ— (^Õg ÉèÏQÆ=`«O 9/30)
(„ÉÏǨχ}∞xH˜ J#fl^•#O KÕã#≤ "å_»∞ JO^Œ∞Ö’ Zxfl ^è•#ºÑ¨Ù yO[Å∞ LO>Ë
Jxfl ã¨O=`«û~åÅ∞ t=Ö’HõOÖ’ LO\Ï_»∞. ÉÏQÍ áêeKÕÛ P=Ù#∞ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O
KÕã#≤ "å_»∞ P P=Ù â◊s~°O ÃÑ·# Zxfl ~À=∂Å∞O\ÏÜ≥∂, Jxfl ã¨O=`«û~åÅ∞ q+¨µÖ‚ ’HõOÖ’
LO\Ï_»∞. J#∞Éèqí OK« ^Œy# JO^Œ"∞≥ #ÿ Hõ#º#∞ =¢™êÎÉ∂íè +¨}ÏÅ ã¨"∞Õ `«OQÍ „ÉÏǨχ}∞xH˜
^•#O KÕã≤# "å_»∞ K«O„^ŒÖ’HõOÖ’ =∞ǨÏ`«∞Î á⁄O^Œ∞`å_»∞.) JÉσÜü∞, K«O„^Œ∞x ÃÑ·H˜
áÈ=_®xH˜ WÖÏO\˜ J"≥∂Ѷ¨∞"≥∞ÿ# LáêÜ«∞O J"≥∞iHÍ, ~°ëêº, U ^ÕâßxÔH·<å `≥Å∞™ê?
<Õ#∞ =∞ø#OQÍ LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl<Õfl =∞m§ K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞––^èŒ<å~°̊# HÀã¨O Z<Àfl
^Œ∞ëÈìáêÜ«∂Å∞ J=ÅOaOKå~°∞. ~ÀQÍÅ`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#fl „Ѩ[Å#∞ Ѩ\ì̃ Ñ‘_çOK«_®xH˜
‰õÄ_® "≥#HÍ_»ÖË^Œ∞––
'|ǨïÉè’[#^•<Õ# â◊¥Å~ÀQÍkfi=ÚK«º`Õ
J#fl ^•<Õ# Kåˆ~≈Éèíºó âßfiã¨HÍ™ê`ü ¢Ñ¨=ÚK«º`Õ
<Õ¢`«~ÀˆQ Ѷ¨∞$`«O ^Œ^•º`ü QÀ^•#O |Ǩï=¸¢`«ˆH
"Õ∞¿ÇÏ ã¨∞=~°‚^•#O K« `«^ä• q∞ëêì#flÉè’[#"£∞
QÀÉèí∂q∞O ã¨fi~°‚^•#O K« ‰õΩ+ª̈~ÀQÀѨâßO`«ÜÕ∞—
(ǨÏs`« 㨇$u 2/1)
(Hõ_»∞ѨÙ<˘Ñ≤Ê #∞O_ç =ÚHÎ̃ á⁄O^•ÅO>Ë ã¨O`«~°Ê} KÕ~ÚOK«∞. =¸Å"åºkè, ^ŒQÆ∞æ,
Ѩ _ ç â ◊ O LO>Ë J#fl^•#O KÕ ~ Ú. Hõ O \˜ [|∞ƒ J~Ú`Õ <≥ ~ Úº ^•#O KÕ ~ Ú.
|Ǩï=¸¢`«"åºkè J~Ú`Õ QÀ^•#O KÕÜ«∂e. =∞^èŒ∞"Õ∞Ç¨Ï "åºkè J~Ú`Õ Z‰õΩ¯=QÍ
q∞~îå~Ú ÃÑ@∞ì. XHõ"àÕ ◊ ‰õΩ+¨µ~ª ÀQÆ=∞~Ú`Õ WHõ K≥¿ÑÊ^Õ=ÚOk? QÀ^•#O KÕ~Ú. Éè∂í ^•#O
KÕ~Ú, ã¨fi~°‚ ^•#O KÕ~Ú.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, P ~ÀAÖ’¡ ¢Ñ¨[Å∞ D l`«∞ÅÎ =∂i`«<åxfl J~°O÷ KÕã∞¨ HÀÖË#O`«
J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞QÍ LO_Õ"å~å?
132
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞ HÍ|>Ëì "åà◊§#∞O_ç Ñ≤`«~°∞Å ¿Ñ~°∞`À ¿ÑÅÑ≤O_ç ‰õÄ_®
=ã¨∂Å∞ KÕ¿ã"å~°∞. ã¨O¢HÍOu <å_»∞ ¿ÑÅÑ≤O_ç ^•#O KÕ¿ãÎ Jxfl áêáêÅ∞ áÈ`åÜ«∞@!
'^Œ^•u Ü≥∂ Ç≤Ï "Õ∞ëê^Ò ã¨‰Äõ #Î O|∞Ѷ∞¨ \Ïxfi`å<£
(^•#nÑ≤Hõ)
Ñ≤`«$#∞^ÕÌâ◊º q¢¿ÑÉèíºó ã¨~°fi áêÃÑ·ifi=ÚK«º`Õ—
(ã¨O„HÍOu <å_»∞ Ñ≤`~« ∞° Å HÀã¨O „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ hà◊§ Hõ_=» `À áê@∞ ¿ÑÅÑ≤O_ç
^•#O KÕã#≤ "åx áêáêÅ∞ #tOz áÈ`å~Ú)
H˘O^ŒÔ~·`Õ P‰õΩ–=Hõ¯ÅˆH WǨÏÖ’HõO, Ѩ~°Ö’HõO, Ô~O_çO\˜ QÍ~°O\© WKÕÛâß~°∞!
'Ü≥∂ ^Œ^•º`ü ѶŨ `åO|∂ÅO q„áê}ÏO áê^Œ¿ã=<Õ
WǨÏÖ’ˆH ã¨∞YO `«ã¨º Ѩ~°Ö’ˆH `«`À-kèHõ"£∞—
(¢|Ǩχ"≥·=~°Î ѨÙ~å}O)
(q„ѨÙx áê^Œ¿ã= KÕã≤ Ѷ¨Å`åO|∂ÖÏÅ∞ ã¨=∞iÊOz# "å_»∞ WǨÏÖ’HõO Ö’#∞,
Ѩ~°Ö’HõOÖ’#∞ Q˘Ñ¨Ê ã¨∞YO á⁄O^Œ∞`å_»∞)
JÉσ~¸, [#∞Å#∞O_ç ~å|@∞ìHÀ=_»O HÀã¨O XHõ^•xfl q∞Oz XHõ\˜ Z<Àfl
=∂Ü≥∂áêÜ«∂Å∞ KÕÜ«∞_»O [iyOk. áê¢`«Å∞, qã¨#Hõ¢~° ÃÑ~°∞HÀ¯=_®xH˜ ‰õÄ_®
=∞O¢`åÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞. qã¨#Hõ¢~° ^•#O KÕ¿ã ã¨OHõÅÊ =∞O¢`«O K«∂_»∞––
'=º[#O "åÜ«Ú^≥·=`«fiO ¢w+¨‡HÍÖË ã¨∞Y¢Ñ¨^Œ"£∞
J㨺 ¢Ñ¨^•<å`ü ã¨Ñ¶¨ÖÏ =∞=∞ ã¨O`«∞ =∞<À~°^ä•ó—
(^•#nÑ≤Hõ)
(ZO_®HÍÅOÖ’ "åÜ«Ú^Õ=Ùx ÖÏQÍ ã¨∞MÏxflKÕÛ qã¨#Hõ„~°#∞ ^•#O KÕã¨∞Î#fl <å
HÀiHõÅhfl ã¨Ñ¶¨Å=∞QÆ∞ QÍHõ!)
J^Õ q^èOŒ QÍ HõOK«∞ áê¢`« ^•#O KÕ¿ã =∞O¢`«O Wk––
'Ü«∂x áêáêx HÍ=∂ºx HÍ"≥∂HÍÎx Hõ$`åx K«
HÍO㨺áê¢`« ¢Ñ¨^•<Õ# `åx #â◊ºO`«∞ "Õ∞ ã¨^•—
(ã¨O™ê¯~° ÉèÏ㨯~°O)
(<Õ#∞ Ѷ¨ÖÏã¨HÎ̃`ÀQÍx, HÍ=∂ã¨HÎ̃`À QÍx KÕã≤# áêáêÅ∞ D HõOK«∞ áê„`« ^•#O
KÕÜ∞« _»O =Å¡ âßâ◊fi`«OQÍ #tOzáÈ=ÙQÍHõ!)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WÖÏO\˜ â’¡HÍÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ~°zOKå~À ?
z<åfl#fl––QÆ$ǨÏã¨∞÷Å#∞ =∞ÉèíºÃÑ@ì_®xH˜. JÉσÜü∞, Z=_≥·<å `«# áê_ç P=Ù#∞
T~°Hõ<Õ Ñ¨\ì̃ WKÕÛ"å_®? JO^Œ∞ˆH XHõ â’¡HõO `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞––
'^èÕ#∞O K« Ü≥∂ kfi*Ë ^Œ^•º`ü JÅOHõ$`«º Ѩܫ∞ã≤fih"£∞
(^•#nÑ≤Hõ)
HÍO㨺=¢™êÎkaè~°∞ºHÍÎO ã¨fi~°æÖ’ˆH =∞Ç‘ÏÜ«∞`Õ—
ѨÙ~å}χ}„ѨÖã¨ÏѨ
„ÉÏǨ
O`«O~Ê° }
133
(áê_ç P=Ù#∞ JÅOHõiOz, HõOK«∞ áê„`«, =„™êÎ^Œ∞Å`À ã¨Ç¨ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O
KÕã≤# "å_»∞ ã¨fi~°æÖ’HõOÖ’ Q“~°=O á⁄O^Œ∞`å_»∞.)
WOˆH=ÚOk, ã¨fi~°Oæ Pâ◊`À QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ ∞ `«=∞ áê_ç P=ÙÅ#∞ `ÀÅ∞H˘x ¢ÉÏǨχ}∞x
WO\˜ =ÚO^Œ∞ KÕ~_° O» "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~∞° . QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ ∞ P=Ù`À áê@∞ ^•xfl Hõ¿ÑÊ |@ìÅ∞,
Ñ≤uHˆ O^Œ∞‰õΩ áê¢`« fã¨∞‰õΩ~å=_»O =∞iz áȉõΩO_® ‰õÄ_® KåÖÏ QÆ\ì̃ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.
Z=~À =∞Ǩ ¢ÉÏǨχ}∞_»∞ JO`«‰Äõ `«$Ñ≤Î HõÅQÆHõ QÀ^•#OÖ’ =∞iH˘xfl =ã¨∞=Î ÙÅ∞ ‰õÄ_®
*’_çOKå_»∞. XHõ z#fl J#∞+¨µìÑπ â’¡HõO ~åã≤ ã¨∂Hõ∆‡OÖ’ "≥∂Hõ∆O ZÖÏ ™êkèOKå_À K«∂_»∞–
'¿ÇÏ=∞â◊$Ow ~“Ѩºâ◊áê¶ ã¨∞jÖÏ =¢ãÎ̈ãO¨ Ü«Ú`å
(QÆ~∞° _» ѨÙ~å}O 98)
ã¨OHÍ㨺áê¢`å ^•`«"åº H©∆i}© Q“ó ã¨^ŒH˜∆}Ï—
(áêeKÕÛk, <≥=∞‡kQÍ LO_Õk, =¢™êÎÅ`À JÅOHõiOK«|_çOk, H˘=ڇʼnõΩ |OQÍ~°∞
`˘_»∞QÆ∞Å∞, y@ìʼnõΩ "≥O_ç `˘_»∞QÆ∞Å∞ HõÅk, J~Ú# P=Ù#∞ áêÅ∞ Ñ≤uHˆ áê¢`«, ^ŒH}
∆˜ `À
ã¨Ç¨ ^•#O KÕ~Ú) Jx XHõ¯ ÉÏ}O`À U_»∞ ÅH∆ͺÅ∞ KèkÕ OKå_»∞! PǨ, =∞# ѨÓsfi‰õΩÅ∞
ZO`«\˜ Ѷ∞¨ #∞Ö’ K«∂âß"å JÉσ~¸!
<Õ#∞––^èŒ~°‡âߢ™êÎÖ’¡ WÖÏO\˜q ‰õÄ_® L<åflÜ«∞x <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞ z<åfl<åfl!
z<åfl#fl––Fi J=∂Ü«∞‰õΩ_®! WO`«\˜`À<Õ ÃÇ·Ï~å<å Ѩ_çáÈ`«∞<åfl"å? K«∂_»∞,
QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ #∞O_ç |OQÍ~°∞ ÖÏHÀ¯=_®xH˜ ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜ LáêÜ«∂Å∞ KÕâß~À––
'Ѩb¡ã¨~°~î°Ü≥∂ó ~°∂ѨO ã¨∞=ˆ~‚# qxi‡`«"£∞
(Hõ$`«º=∞O[i)
=¢ãÎ̈Ü«ÚˆQ‡# ã¨O"Õ^Œº ¢ÉÏǨχ}ÏÜ«∞ x"Õ^ŒÜÕ∞`ü —
(|e¡QÍx, `˘O_» QÍx â◊s~°OÃÑ·# Ѩ_`
ç Õ ^•x PHÍ~°OÖ’ |OQÍ~°∞ ÉÁ=∞‡ `«Ü∂« ~°∞
KÕ~ÚOz ¢ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕ~Ú. Jk XHõ [`« |@ìÖ’¡ K«∞\ì̃ W=Ùfi. JѨC_»∞
^À+¨âßOu J=Ù`«∞Ok). |OQÍ~°∞ fã¨∞HÀ=_»OÖ’ "åà◊§ @Hõ¯i`«#O |Ü«∞@ Ѩ_‰» Ωõ O_®
|e¡ ÉÁ=∞‡ `«Ü∂« ~°∞ KÕ~ÚOKÕ |∂@HõO ~°zOKå~°∞. J^Õ q^èOŒ QÍ ZHõ¯_≥<· å H͉õΩÅ
"≥∞ÿ^äŒ∞#O Z=Ô~·<å K«∂¿ãÎ, ¢ÉÏǨχ} ^Õ=`«‰õΩ ѨiǨ~°O K≥e¡OKåe!
'¢ÉÏǨχ}Ï<£ Éè’[ÜÕ∞`ü ѨâßÛ`ü âßOu"åK«# ѨÓ~°fiHõ"£∞
ã¨fi~°‚â◊$OQÆ~“ѨºY∞~åO Hõ$ëê‚O ^èÕ#∞O Ѩܫ∞ã≤fih"£∞
=¢™êÎÅOHÍ~° ã¨OÜ«ÚHÍÎO x+¨¯^•fi^Œâ◊ ã¨OÜ«Ú`å"£∞
(Hõ$`«º=∞O[i)
PKå~åºÜ«∞ ¢â’¢uÜ«∂Ü«∞ `åO QÍO ^Œ^•º`ü ‰õΩ@∞Oa<Õ—
("≥Ú^Œ@ ¢ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ Éè’[#O ÃÑ\ì̃OKåe. `«~åfi`« ÉÏQÍ áêeKÕÛk, H˘=ڇʼnõΩ
|OQÍ~°∞, y@ìʼnõΩ "≥O_ç L#fl #Å¡ P=Ù ^•#O KÕÜ∂« e. ^•x`À áê@∞ =¢™êÎÅOHÍ~åÅ∞,
134
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Ѩ<fl≥ O_»∞ |OQÍ~°∞ <å}ÏÅ∞ ‰õÄ_® ^•#O KÕÜ∂« e. JѨC_»∞ QÍx HÍHõ "≥∞^ÿ ∞Œä # ^Œ~≈° #
^À+¨O áÈ^Œ∞.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Wk =∂¢`«O Jxfl ǨÏ^Œ∞ÅÌ ∂ ^•\˜áÈ~ÚOk!
z<åfl#fl––JѨC_Õ<å, WOHÍ KåÖÏ LOk <åÜ«∞<å! |OQÍ~°∞ ÃÑ~°∞HÀ¯_®xH˜ WHõ¯_»
=∞\ì̃ ‰õΩO_»Å‰õΩ, ~åqK≥@∞ì‰Ωõ ÃÑo§ ‰õÄ_® [iÑ≤OKÕ"å~°∞. ‰õΩOÉèÑí Ó¨ [Ö’ D ¢áê~°#÷
KÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok––
'=~°∞}ÏOQÆ ã¨fi~°∂Ѩ ! `«fiO r=<å<åO ã¨=∂¢â◊Ü∞«
ѨuO r=Ü«∞ Hõ<åºÜ«∂ó z~°O Ѩ٢`å<£ ã¨∞YO =~°—
(=º=Ǩ~° =∞OE+¨)
(=~°∞}^Õ=Ùx ã¨fi~°∂ѨO ^•eÛ# F ‰õΩOÉè=í ∂! h=Ù Jxfl r=ÙʼnõΩ P„â◊Ü∞« O HõeÊOKÕ
^•xq. ã¨∞YO „Ѩ™êkOKÕ ^•xq. D Hõ#º Éèí~°Î‰õΩ, Ѩل`«∞xH˜ n~å…Ü«Ú=Ù „Ѩ™êkOK«∞.)
z=~°#––
'Hõ<åºÅOHÍ~°=¢™êÎ^ŒºO „ÉÏǨχ}ÏÜ«∞ x"Õ^ŒÜÕ∞`ü—
(Hõ#º XO\˜ÃÑ· #∞#fl =„™êÎÅ∞, PÉè∂í +¨}ÏÅ∞ „ÉÏǨχ}∞xH˜ ^•#O KÕÜ∂« e.)
QÆ$ǨÏã¨∞÷x JÅ∞¡_»∞, =∞#=_»∞ z~°Or=ÙÅ∞QÍ LO\Ï~À ÖË^À `«~åfiu q+¨Ü«∞O.
¢ÉÏǨχ}^Õ=ÙxH˜ =∂¢`«O `«Hõ∆}"Õ∞ ã¨fi~å‚Éèí∂+¨}ÏÅ∞ „áêÑ≤ÎOKÕq!
W^Õ q^èOŒ QÍ ~åqK≥@∞ì ѨÓ[Ö’ D ¢áê~°#÷ KÕ~Ú™êÎ~∞° ––
'ѨÓ~°fi[#‡Hõ$`«O áêѨO ÉÏÅ"≥·^èŒ=º HÍ~°Hõ"£∞
<åâ◊Ü«∂â◊√ ã¨∞YO ^ÕÇ≤Ï Hõ<åºÜ«∂ =∞=∞ Éèí∂~°∞ǨÏ!—
(F =$Hõ∆=∂! ÉÏÅ "≥·^èŒ=ºHÍ~°Hõ"≥∞ÿ# ѨÓ~°fi[#‡Ö’x áêѨO áÈQ˘\ì̃ <å Hõ#º‰õΩ ã¨∞YO
„Ѩ™êkOK«∞!)
z=~° =∞m§ J^Õ Jã¨Å∞ =∞O„`«O K«kq™êÎ~∞° ––
'™œ=s‚O xi‡`åO =¸iÎO `«∞Éèºí O ã¨O¢Ñ¨^^Œ Õ kfi[!—
(F ¢ÉÏǨχ}^Õ"å, |OQÍ~°∞`À KÕã#≤ D q¢QÆÇϨ O g∞‰õΩ ã¨=∞iÊã¨∞<Î åfl#∞)
JÉσ~¸, Jxfl ѨÓ[Å, áê~åÜ«∞}ÏÅ, Ü«∞*Ï˝Å, [áêÅ, f~°Ü
÷ ∂« ¢`«Å, ¢=`åÅ
z=~° D =∞O¢`«"∞Õ K«kq™êÎ~∞° –– 'Ѷ֨ Ï<å <å=∞ QÀ¢`åÜ«∞, ¢ÉÏǨχ}ÏÜ«∞ ^ŒH}
∆˜ Ï=∞ǨÏO
^Œ^Õ!— (Ѷ¨ÖÏ<å <å=∞QÀ„`åÅ „ÉÏǨχ}∞xH˜ <Õ#∞ ^ŒH˜∆} ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO@∞<åfl#∞)
^èŒ~°‡âߢ™êÎÅ ã¨=∞ãÎ̈ ~åQÍÅ∞ D =∞Ǩ~åQÆOÖ’<Õ =zÛ Ñ¨_»`å~Ú!
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ J_çQÍ_»∞––J~Ú`Õ D ~ÀA ZO^Œ~∞° ¢ÉÏǨχÅ∞
P~°y™êÎ~∞° ã¨O`«~Ê° }Ö’?
ѨÙ~å}χ}„ѨÖã¨ÏѨ
„ÉÏǨ
O`«O~Ê° }
135
<Õ#∞––^•^•Ñ¨Ù S^Œ∞ =O^ŒÅ∞.
z<åfl#fl––JO`«=∞Ok ¢ÉÏǨχÅ∞ ZHõ¯_ç #∞Oz =™êÎ~∞° ?
<Õ#∞––=∞# Tà’§<Õ L<åfl~°∞!
z<åfl#fl––Jˆ~, =∞#O #H˜b ¢ÉÏǨχÅO Hõ^•!
<Õ#∞––=∞i Jã¨Å∞ ¢ÉÏǨχÅ∞ ZHõ¯_»∞<åfl~°∞?
z<åfl#fl––Jã¨Å∞ ¢ÉÏǨχÅ∞ Ü«¸~°ÑπÖ’, J"≥∞iHÍÖ’ L<åfl~°∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ¢Ñ¨u q+¨Ü«∂xfl g∞~°∞ `«=∂ëêQÍ<Õ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
z<åfl#fl––x[O K≥ѨÙÎ<åfl#∞. ã¨`åº<Õfi+¨µÖˇ·# U ѨO_ç`«∞Å∞ x~°O`«~°O q^•º~°̊#Ö’
b#"≥∞ÿ LO@∂ UHÍO`« ™ê^èŒ#, J#=~°`« `«Ñ¨â◊Û~°º Ѷ¨e`«OQÍ J<ÕHõ "≥·*Ï˝xHõ ã¨`åºÅ#∞
HõxÃÑ\ì̃, <åQÆiHõ`« ѨÙ~ÀQÆuH˜ HÍ=Åã≤# H˘`«Î–H˘`«Î ™ê^èŒ<åÅ∞ U~°Ê~°z, ã¨=∂*ÏxH˜ "Õ∞Å∞
KÕã¨∞Î<åfl~À, =∂#=Ùx HõëêìÅ∞ `˘Åyã¨∞Î<åfl~À, ¢Ñ¨Ñ¨OK« ¢âıÜ«∞ã¨∞û QÆ∞iOz# PÖ’K«#Ö’¡
=Úxy L<åfl~À, D ~ÀA =∞#Å#∞ Éèí∂Ö’HõO #∞O_ç ÃÑ·ÔHuÎ K«O¢^ŒÖ’HõO =~°‰õΩ
fã¨∞ÔHà◊√Î<åfl~À, "åàı§ x["≥∞ÿ# ¢ÉÏǨχ}∞Å∞QÍ K≥ѨÊ|_»_®xH˜ J~°∞›Å∞. =∞#O ˆH=ÅO
'L^Œ~°OÉèíió ¢ÉÏǨχ}ó— (á⁄@ì xOѨىõΩ<Õ ¢ÉÏǨχ_»∞) J<Õ =∂@#∞ ™ê~°÷HõO KÕã¨∞Î<åflO.
<Õ#∞––WÖÏO\˜ =∂@Å∞ Z=Ô~<· å qO>Ë ¢ÉÏǨχ} ã¨O`«~Ê° }Å∞ =∂<Õ™êÎ~∞° ã¨∞=∂!
z\˜ÔH_»∞ =Hõ¯á⁄_ç <À\’¡ "Õã¨∞‰õΩO@∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––<Õ<Õq∞ Ñ≤zÛ"å_ç<å,
W`«~∞° Å =ÚO^Œ∞ WÖÏO\˜ =∂@Å∞ =∂\Ï¡__» ®xH˜ ? ÃÑ·QÍ <Õ<˘Hõ¯_çh UO =∂\Ï¡_`
ç Õ
U=∞=Ù`«∞Ok? =∞#"åà◊√§ ZÖÏO\˜ QÆ\˜ì ѨÙ<åk "Õâß~°O>Ë =∞#^Õâ◊OÖ’ ¢ÉÏǨχ}
ã¨O`«~Ê° }Å∞ ZѨC_»∂ PyáÈ=Ù. Kå~åfi‰õΩ_»∞ Jiz–Jiz JÅã≤ áÈÜ«∂_»∞. ã¨∞uΖH˘_»=e
"åà◊√§ ‰õÄ_® Jiz–Jiz JÅã≤ áÈ`å~°∞....㨈~QÍh, u#_®xH˜ Uq∞ ÃÑ\ì̃™êÎ=Ù?
<Õ#∞––ÃÑ~°∞QÆ∞, J@∞‰õΩÅ∞, K«ÔH¯~° ....
z<åfl#fl––KåÅ∞ KåÅ∞, ÉèíÖË =∞*Ï–=∞*ÏQÍ LO@∞Ok! QÀ~°™êÖ’¡ (áêÅ#∞O_ç
`«Ü«∂~°ÜÕ∞ Ѩ^•~å÷Ö’¡) JxflO\˜HõO>Ë =∞OQÆà◊¢Ñ¨^Œ"≥∞ÿOk ÃÑ~°∞QÆ∞! ^è•<åºÅxflO\˜Ö’
K«∂_®=∞}˜ ÖÏO\˜q J@∞‰õΩÅ∞! fÑ≤Ö’ JxflO\˜H© =¸ÅO K«ÔH¯~°! D =¸_çO\˜
ã¨OÜ≥∂QÆ"∞Õ ¢u"Õ}© ã¨OQÆ=∞O J#∞HÀ. <å‰õΩ=∂¢`«O =¸_»∞ Ö’HÍÅ P#O^ŒO WO^Œ∞Ö’<Õ
=KÕÛã¨∞OÎ k. J@∞‰õΩÅ∞ Éè∂í Ö’HõO! ÃÑ~°∞QÆ∞ Éè∞í =~À¡HOõ ! (JO`«iHõ∆ Ö’HõO) K«HÔ ¯~° ã¨fi~°Öæ ’HõO!
z<åfl#fl WOHÍ =∂Oz TѨÙÖ’ L#fl@∞¡ QÆ=∞xOKå#∞. PÜ«∞# WÖψQ J^Œ∞ƒù`O« QÍ
=∂\Ï¡_»∞`«∂ áÈQÆÅ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ <å‰õΩ Ѩx LO_ç<å PÜ«∞# ã¨~°^• =∂@Å∞ q<Õ
Pâ◊`À JHõ¯_Õ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈÜ«∂#∞.
136
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl K≥ÑC¨ ‰õΩO@∂ "≥àϧ_»∞––JÉσÜü∞, ÃÑ~°∞QÆ∞, J@∞‰õΩÅ∞, K«HÔ ¯~° g\˜ #∞O_Õ
™êOYº^Œ~≈° #O ѨÙ\ì̃O^Õ"∂≥ #x <åHõxÑ≤ã∂¨ Î LO@∞Ok.
K« H ˜ ` « ∞ }‚ ~ Ú J_ç Q Í#∞ –– Uq∞\˜ ? ÃÑ~° ∞ QÆ ∞ , J@∞‰õ Ω Å∞, K« Ô H ¯~° #∞O_ç
™êOYº^Œ~≈° #=∂? J^≥\Ï¡?
z<åfl#fl––HõÑÅ≤ =Úx ÃÑ~°∞QÆ∞, J@∞‰õΩÅ∞, K«HÔ ¯~°, g\˜ P™êfi^Œ# P^è•~°OQÍ<Õ
¢uQÆ∞}ÏÅ HõÅÊ# KÕã≤ LO\Ï_»x <å JOK«<å. ÃÑ~°∞QÆ∞ ã¨`fi« QÆ∞}O, J@∞‰õΩÅ∞ `«"∂≥ QÆ∞}O,
K«HÔ ¯~° ~°*’QÆ∞}O. Wk K«∂_»∞, Jã¨Å∞ ã¨`fi« O ÃÑ~°∞QÆ∞Ö’<Õ LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ nxH˜
'ã¨`fi« O— J<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. K«HÔ ¯~° ~°[Hõ}O`À ã¨=∂#OQÍ LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ ^•x¿Ñ~°∞
'~°[ã¨∞û—. J@∞‰õΩÅ∞ ÃÑ^ŒQÌ Í, ã¨∂Å÷ OQÍ LO\Ï~Ú. JO^Œ∞=Å¡ '`«=∞ãπ—. J@∞‰õΩÅ∞ á⁄_çQÍ,
=∞Å|^ŒOú HõeyOKÕqQÍ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. JO^Œ∞KÕ`« '`«=∞ã¨∞û—#∞ J=~À^èHŒ Oõ QÍ K≥Ñʨ _»O
[iyOk. '`«=∞ãπ— JO>Ë pHõ\.˜ qã¨iÎ Ö’ J@∞‰õΩÅ∞ =∂„`«"∞Õ Ñ¨_`
ç Õ x~åâ◊`À Hõà§◊ =ÚO^Œ∞
pHõ\˜ Hõ=Ú‡‰õΩO@∞Ok. ^•xÃÑ·# uÜ«∞ºx, `≥Å¡x `å*Ï ÃÑ~°∞QÆ∞ Ѩ_ç#ѨC_»∞ "≥Å∞QÆ∞
L^Œ~Úã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ J<åfl~°∞ – 'ã¨`«fiO ÅѶ¨Ú ¢Ñ¨HÍâ◊Hõq∞+¨ì"£∞— JO>Ë ÃÑ~°∞QÆ∞
ã¨∞ÅÉèíOQÍ r~°‚=∞ÜÕ∞ºk, "≥Å∞QÆ∞xKÕÛk, „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿOk, Jx. WHõ ~°*’QÆ∞}O ÖˉõΩO_®
¢H˜Ü«∂ ¢Ñ¨=~°Î# [~°QÆ^Œ∞ HÍ|\ì̃ ÃÑ~°∞QÆ∞ÃÑ·# ~°[ã¨∞û#∞ KÕ̂~Û K«ÔH¯~° Ѩ_ç#ѨC_»∞ KÕ~Ú,
<À~°∞, Ô~O_çO\˜ ¢H˜Ü«∞ Ü≥ÚHõ¯ ã¨`«fi~° ¢Ñ¨=~°Î# [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JO>Ë Éè’[# ¢H˜Ü«∞
P~°OÉè=í ∞=Ù`«∞Ok! WѨC_»∞ J~°=÷ ∞~ÚO^•?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞. g∞~°∞ ~°∞A=Ù KÕÜ«∞ÖËx^ŒO@∂ Un ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––q#∞, ™êOYº ^Œ~°≈#O ¢Ñ¨HÍ~°O ¢Ñ¨Hõ$u Ü≥ÚHõ¯ "≥Ú^Œ\˜ qHõ$u =∞ǨÏ`ü
ÖËHõ |∞kúH˜ ã¨O|OkèOzOk. ÃÑ~°∞QÆ∞, J@∞‰õΩÅ∞, K«HÔ ¯~°`À á⁄@ì LaƒáÈ`«∞Ok. J^Õ
=∞ǨÏ`ü ã≤÷u. P ã≤÷uÖ’ |∞kúH˜ PÖ’K«#Å∞ ã¨∞Êùi™êÎ~Ú. HÍh JO^Œ∞‰õΩ ã¨`«fiQÆ∞}O
Z‰õΩ¯=QÍ LO_®e. JO>Ë ÃÑ~°∞QÆ∞ Z‰õΩ¯=QÍ LO_®e. ¢uQÆ∞}Ï`«‡Hõ"∞≥ #ÿ ¢Ñ¨H$õ u, ¢^Œ+ì̈
=∂„`«"∞Õ J~Ú# ѨÙ~°∞+¨µ}˜‚ ~°OlOѨ KÕã∞¨ OÎ k. JÖψQ ¢uQÆ∞}Ï`«‡Hõ"∞≥ #ÿ Éè’[#O Éè’Hõ#Î ∞
JÅiOѨKÕã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ J<åfl~°∞––'#$`«ºu Éè’[<Õ q¢áêó—
(Éè’[#O K«∂ã≤ ¢ÉÏǨχ}∞Å∞ #$`«ºO KÕ™êÎ~∞° )
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ™êOYº ^Œ~°≈# ™ê~åOâ◊O WO`« ÉÏQÍ g∞~°∞ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=~°∞
q=iOK«QÆÅ~°∞?
z<åfl#fl––WÖψQ h=Ù ã¨O`«~Ê° }ʼnõΩ PǨfixã¨∂Î LO>Ë ¢Hõ=∞OQÍ Jxfl ^Œ~≈° <åÅ
™ê~åOâ◊O q=i™êÎ#∞.
ѨÙ~å}χ}„ѨÖã¨ÏѨ
„ÉÏǨ
O`«O~Ê° }
137
<Õ#∞ PÜ«∞# =ÚYO "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î LO_çáÈ=_»O K«∂ã≤ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––
K«∂_»Éσ~Ú, =∞# PÖ’K«#ÅÃÑ·# =∞#O u<Õ PǨ~°O ¢Ñ¨ÉÏè =O Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok.
Hõ}Ï^Œ∞_»∞ Hõ}ÏÅ∞ (#∂HõÅ∞) ux 'J}∞"å^Œ— HõÅÊ# KÕâß_»∞. =∞#O ÉèHí α (ÉèÏ`ü ´J#flO)
ux =∞#Ö’ =∞#O qÉè‰í Ωõ ÅÎ "≥∞ÿ (qÉèlí OѨ|_ç) LO\ÏO. kfi^ŒÖò (^•Öò´ ѨÑC¨ k#∞ã¨∞)
uO\ÏO. JO^Œ∞=Å¡ Jxfl KÀ\Ï¡ =∞#O ~Ô O_»∞ ^ŒàÏÅ∞ U~°Ê~°K∞« H˘x LO\ÏO. Jã¨Å∞, U
QÆ∞}O HÍ~°}OÖ’ LO@∞O^À, P QÆ∞}"Õ∞ Hõ^• HÍ~°ºOÖ’ ‰õÄ_® Hõ#|_»∞`«∞Ok! JO^Œ∞Hˆ
<Õ#<Õk, ™ê=∂lHõ rq`«OÖ’ uÜ«∞º^Œ#O LO_®ÅO>Ë Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ q∞~îå~ÚÅ∞
uO@∂O_®e, Jx.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, qO^Œ∞Ö’ q∞~îå~ÚÅ∞ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú.
z<åfl#fl––JǨǨ! J~Ú`Õ D ~ÀA f~°Ü
÷ ∂« ¢`« KÕã#≤ O`« Ѷe¨ `«O ^Œ‰Ωõ ¯`«∞O^Œ#fl
=∂@! K«∂_»∞, Éè[í <å#O^Œ∞_»∞, Éè’[<å#O^Œ∞_»∞ J~Ú# <å q∞„`«∞_˘Hõ_∞» WÖÏ áê_»∞`«∂
LO\Ï_»∞–
HõÖÏHõO^Õ HÍt, ¿Ñ_®ÜÕ∞ „ѨÜ∂« QÆ
|∂OnÖË |$O^•=#O, =∞OzÅ_Õ¡ =∞^ä∞Œ ~°
J=∞sÎÜÕ∞ J=∞~°<å^ä£, ÉÏÅ∂ëêÜÕ∞ "≥·^Œº<å^ä£
|sÊùÜ∞Õ |^Œs<å^ä,£ áêÜ«∞ã¨"∞Õ áê=# QÆOQÍ[ÅO
ѨÓsÜÕ∞ ѨÓi, lÖËcÜÕ∞ [QÆ<åfl^äŒ ~°∂ѨO
ǨÏÖÏfiÜÕ∞ ǨÏi^•fi~°O, QÆ_»¤ÃÑ~°∞ˆQ ^•fi~°HÍ Ñ¨Ù}ºÉèí∂q∞
~°ã¨QÆ∞ÖÏ¡ÜÕ∞ ~å"Õ∞â◊fi~°O, „H©"£∞Kå¿Ñû Hõ<庉õΩ=∂i
=∞$ëêì#fl Éè’[#O Ö’<Õ LOk, ã¨=∞ãÎ̈ ѨÙ}ºˆH„∆ `åŠѶe¨ `«O!
J~Ú`Õ ZѨC_»∞ ÃÑ_»`å=Ù =∞i, qO^Œ∞?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ™êfl#O, ѨÓ[ =ÚyOK«∞H˘x `«Ü∂« ~°∞QÍ LO_»O_ç.
z<åfl#fl––Jˆ~ <åÜ«∞<å, Jã¨Å∞ ѨÓ[ qãÎ̈i =ÚO^Õ QÆ^~Œ å! J~Ú<å H˘OK≥O
PÅ㨺OQÍ ÃÑ\ì̃OK«∞ Éè’[#O. LѨã¨~°æ, ¢Ñ¨`«ºÜ«∞O (Ѩ^•xH˜ =ÚO^Œ∞, "≥#Hõ KÕ~°Û|_Õ
Ѩ^•OâßÅ∞) ~Ô O_»∂ *’_çOz ™ê^è•~°}OQÍ <Õ#∞ XˆH qO^Œ∞Ö’ =¸_»∞ ѨÓ@Å Éè’[#
Ѷe¨ `«O K≥eO¡ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï#∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Ñ¨~∞° Å Éè’[<åxfl =∞#O ¢áê}O HõO>Ë ‰õÄ_®
JѨÙ~°∂ѨOQÍ ÉèÏq™êÎO Hõ^• !
'Ѩ~å#flO ^Œ∞~°¡ÉèíO Ö’ˆH â◊s~å}˜ ѨÙ#ó ѨÙ#ó—
(¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ Ѩ~°∞Å J#flO ^Œ∞~°¡ÉèíO. â◊s~åňHO, Jq =∂\˜=∂\˜H© ¢áêÑ≤Îã¨∂Î<Õ
LO\Ï~Ú!)
k
138
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ÉèíQÆ=O`«∞x K«~°Û
Hõb ѨO_»¡ â◊~°|`«∞Î `åQÆ∞`«∂ L#fl z<åfl#fl ##∞fl K«∂_»QÍ<Õ J<åfl_»∞
––~å, ~å~å
JÉσ~Ú, #∞=Ùfi ‰õÄ_® fã¨∞HÀ.
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, g∞ =∂@Ö’¡ LO_Õ fÑ≤ – ѨÙÅ∞Ѩ٠~°∞z D +¨~°|`«∞Î ~°∞z
HõO>Ë `«‰Ωõ ¯=QÍ LO@∞O^• Uq∞\˜?
z<åfl#fl––Jˆ~, <å =∂@Ö’¡ HÍ~°O ‰õÄ_® ÉÏQÍ<Õ LO@∞Ok. r~°â‚ H◊ Î̃ JO`« ÉÏQÍ
ÖËx "åà◊√§ JiyOK«∞HÀÖË~°∞ ã¨∞=∂! J~Ú<å, #<Õflq∞ KÕÜ«∞=∞O\Ï=Ù K≥ѨC? W<åflà◊§
JÅ"å@∞ ZO`« KÕã<≤ å áÈ^Œ∞QÍ! ÃÑ·ÃÑ· =∂@Å∞ =∂\Ï¡_@
» O <å‰õΩ #K«Û^Œ∞. =∞#ã¨∞Ö’
=∂@ ã¨Ê+ì̈OQÍ K≥¿ÑÊ™êÎ#∞. JO^Œ∞ˆH H˘O^Œ~°∞ ##∞fl <åã≤ΉõΩ_»O@∂O\Ï~°∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, x[O K≥Ñʨ O_ç, g∞~°∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞<åfl_»x XѨC‰õΩO\Ï~å ÖË^•?
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––XHõ ~°HOõ QÍ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ ##∞fl XѨCHÀ=_»O ÖË^∞Œ .
<Õ#∞ =∂„`«O PÜ«∞#∞fl =∂ z<åfl#flQÍ ÉèÏq™êÎ#∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ ZѨC_»∂ q<À^Œ"Õ∞!
z<åfl#fl––<åºÜ«∞ âߢ™êÎxfl „ѨuáêkOz# Q“`«=Ú_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ‰õΩ=∞‡iQÍ
KÕâß_»∞. LѨx+¨`«∞Î ™êÖˇÑ¨Ù~°∞QÆ∞#∞ KÕã≤Ok, "Õ^•O`«O =∂O„u‰õΩ_»∞QÍ KÕã≤Ok. J^ŒO`å
`«Ñ¨CÖË^Œ∞! <Õ#∞ z<åfl#fl#∞ KÕã¨∞‰õΩO>Ë Uq∞ `«Ñ¨Ê~ÚOk?
<Õ#∞––g∞~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞x`À Ѩ~åK«HÍÖÏ_»`åˆ~!
z<åfl#fl––ã¨∂~°^•ã¨∞ ã¨YºÉèÏ=O`À Hõ$+¨µx‚ `À Jxfl Ѩ~åK«HÍÖÏ_®_»∞! <Õ#∞ WO`«
=∂„`«O ‰õÄ_® P_»‰Äõ _»^•?
<Õ#∞––J~Ú`Õ, PÜ«∞# g∞‰õΩ z<åfl#fl ZÖÏ J=Ù`å_À K≥Ñʨ O_ç?
z<åfl#fl––K«∂_»∞ ^Œi„^•^Õq, ÅH˜∆‡ W^ŒÌ~°∞ ã¨fiO`« JHõ¯ K≥Öˇ¡à◊√§. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
ÅH˜‡∆ H˜ Éè~í .ΰ <Õ<"Õ ∂≥ ^Œi„^• ^Õq Ѩل`«∞}˜.‚ WHõ h"Õ PÖ’zOK«∞, PÜ«∞# <å‰õΩ U=∞=Ù`å_À!
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥áêÊ_»∞––
ÉèѨÙíQ~å}
Æ=O`«„Ѩ∞xÖÏѨ
K«~O°Û
139
'ÜÕ∞ Ü«∞^ä• =∂O „ѨѨ^ŒºO`Õ `åOãÎ̈^ä≥·= Éèí*Ï=∞ºÇ¨Ï"£∞—
(ÉèíQÆ=næ`«)
(Z=~°∞ Uq^èOŒ QÍ <å Láêã¨# KÕ™êÎ~À, "åix Pq^èOŒ QÍ<Õ <Õ#∞ ¿ãq™êÎ#∞)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ Jhfl `«=∂ëêÜÕ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ÖËHõáÈ`Õ WO`« ã¨$+≤ì ZÖÏ
[iˆQk?
z<åfl#fl––~ÀE Uq^èŒOQÍ [~°∞QÆ∞`«∂O^À, J^Õ q^èŒOQÍ. D Tà’¡<Õ H˘xfl
"ÕÅ=∞Ok ã¨$+≤ìHõ~°ÎÅ∞<åfl~°∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∂@#∞ g∞~°∞ =∞~À "≥·Ñ¨Ù‰õΩ fã¨∞ÔHàϧ~°∞. <Õ#<Õ^Õq∞@O>Ë Pk
ã¨$+≤Hì ~õ Qΰ Í XHõix =∞#O XѨCH˘x f~åe Hõ^•!
z<åfl#fl––XѨCHÀ=_»OÖ’ ~°=O`« ‰õÄ_® JÉèíºO`«~°O ÖË^Œ∞ HÍh, H˘OK≥O
J~°=÷ ∞ÜÕ∞º@∞¡ K≥ÑC¨ . P Pk ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ ZѨC_˘KåÛ_»∞? ZHõ¯_ç #∞O_ç =KåÛ_»∞? PHÍâ◊O
#∞O_ç T_çÑ_¨ ®¤_®? ÖËHõ J<åkHÍÅO #∞O_ç x¢^ŒáÈ`«∂ LO_ç ǨÏ~îå`«∞QÎ Í "Õ∞ÖÁ¯x
ã¨$+≤ì KÕÜ«∞_»O P~°OaèOKå_®? ã¨$+≤ì KÕã≤ LO>Ë U ~°∂ѨOÖ’ KÕâß_»∞? =ÚO^Œ∞ ¢ã‘Îx
`«Ü«∂~°∞ KÕâß_® ÖËHõ ѨÙ~°∞+¨µ}Ï‚? "≥Ú^Œ@ ¢ã‘Îx xi‡Oz ã¨$+≤ìHÍ~åºxfl =ÚO^Œ∞‰õΩ
#_çÑO≤ Kå_»∞, Jx JO>Ë PÜ«∞#‰õΩ xO^ŒÅ∞, u@∞¡ `«Ñʨ =Ù. JÖÏ HÍHõ "≥Ú^Œ@ XHõ
ѨÙ~°∞+¨µ}˜,‚ XHõ ¢ã‘xÎ ã¨$+≤Oì Kå_»∞, Jx J#∞‰õΩO>Ë "åi^Œ~Ì ∞° J<åfl–K≥Öà¡ˇ §◊ =Ù`å~°∞. "åi^ŒiÌ
^•fi~å<Õ =∂#= ã¨O`«u =$kú K≥Ok LO>Ë =∂#=*Ïu JO`å Ѩu`«"∞≥ ÿ áÈ`«∞Ok. JѨC_»∞
=Oâ◊Q“~°=O QÆ∞iOz Uq∞ =∂\Ï¡_`
» åO?
'¢Ñ¨Ü«∂ˆQ =¸¢u`«O ÜÕ∞# QÆOQÍ `«ã¨º =~å\˜HÍ!—
(~ÀE „ѨÜ∂« QÆÖ’ =¸„`« qã¨~#°̊ O KÕ¿ã "å_çH˜ QÆOQÆ zÅ∞¡HÍ}© qÅ∞= ‰õÄ_®
K͆ǰ^ΰ.)
<Õ#∞––g∞`À Z=~°∞ "åkOK«QÅÆ ~°∞? HÍx, Pk ã¨$+≤Hì ~õ ΰ Z=~À XHõ~∞° LO_®e
Hõ^•!
z<åfl#fl––㨈~, LO_ç LO\Ï_»x XѨC‰õΩO^•O. J~Ú`Õ PÜ«∞# WѨC_»∞ UO
KÕã∞¨ <Î åfl_»∞? ã¨$+≤Hì Í~°ºO U^Œ~Ú`Õ LO^À, Jk ™êyáÈ`«∂<Õ LOk. XHõ ~°HOõ QÍ WOHÍ
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂<Õ LOk. ¢Ñ¨u~ÀE ÅHõ∆Å ã¨OYºÖ’ ã¨$+≤ì [~°∞QÆ∞`«∂ LOk. WѨC_»∞ PÜ«∞#
JO^Œ∞Ö’ *’HõºO KÕã¨∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~°O U=ÚOk? ÃÑ#¬#∞ fã¨∞H˘x ‰õÄ~ÀÛ=K«∞Û
Hõ^•!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, PÜ«∞#k Ug∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® ‰õÄ~°∞Û<Õ `«`«fi=∂? PÜ«∞#
ã¨~°fi"åºÑ≤––'ã¨~°fiO ¢|Ǩχ=∞Ü«∞O [QÆ`ü—.
140
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––"Õ^•O`«O Ö’H˜ "≥o§áÈ`«∞<åfl=Ù. HÍx, U =∂@ÅO@∞<åfl"À, P =∂@
ÃÑ·# h‰õΩ #=∞‡HõO LO^•?
<Õ#∞––`«Ñ¨ÊHõ! ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨~åfiO`«~åºq∞, Ѷ¨∞@–Ѷ¨∞@ x"åã≤.
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––"åÇπÏ~ˆ , ¢|Ǩχ*Ï˝h! ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ Ѷ∞¨ @–Ѷ∞¨ @
x"åã≤ J~Ú`Õ ™ê~å~Ú Hõ_=» Ö’ ‰õÄ_® x=ã≤ã∂¨ Î LO_®e =∞i! 'ã¨~fi° O ¢|Ǩχ=∞Ü«∞O
[QÆ`ü— J~Ú#ѨC_»∞ HÍm ™È΢`«O =^Œe ÃÑ\˜ì =∂b (`À@=∂e) ™È΢`«O ZO^Œ∞‰õΩ
ѨiîOK«~°∞? K«O_ôH˜ |^Œ∞Å∞ ~°O_ô ("Õâ◊º) K«~°}Ï=∞$`«O ZO^Œ∞‰õΩ `åQÆ~°∞?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞`À "åkOK«_»O Hõ+ì̈O. HÍh ÉèíQÆ=O`«∞x =∞Ç≤Ï=∞ Jáê~°"≥∞ÿOk.
PÜ«∞# JO`«~åºq∞, ã¨~°fiâ◊HÎ̃=∞O`«∞_»∞, Hõ~°∞}Ï ã¨=Ú¢^Œ∞_»∞...
¨ ÏÅ∞ XeH˜OK«=^Œ∞.Ì XH˘¯Hõ¯^•xH˜
z<åfl#fl––PQÆ∞, PQÆ∞! XˆH™êi Jxfl qâı+}
J~°O÷ K≥ÑC¨ . PÜ«∞##∞ JO`«~åºq∞ Jx ZO^Œ∞HõO@∞<åfl=Ù?
<Õ#∞––PÜ«∞# JO^Œi PÉèíºO`«~°OÖ’ x=ã≤™êÎ_»∞. g∞~°∞, <Õ#∞ U Ѩx KÕã≤<å
PÜ«∞# ¢¿Ñ~°}`À<Õ––ˆ'H<åÑ≤ ^Õ"Õ# ǨÏ$k ã≤÷`Õ# Ü«∞^ä• xÜ«ÚHÀÎ-ã≤‡`«^ä• Hõ~Àq∞—
(ÉèíQÆ=næ`«)
(ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ <≥ÅH˘x L#fl ^Õ=Ù_»∞ ZÖÏ P*Ï˝Ñ≤¿ãÎ JÖÏ KÕ™êÎ#∞.)
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––ã¨~ˆ , WHõ D =∂@ g∞^Œ<Õ xÅ|_»∞ =∞i. =∂@
=∂~åÛ=O>Ë D Hõ¢~°`À =∂Oz ^≥|ƒ XHõ\˜ Ѩ_∞» `«∞Ok.
<Õ#∞––ã¨~ˆ , D =∂@ g∞^Õ xÅ|_»`å#∞.
z<åfl#fl––ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ¢Ñ¨u XHõ¯\© KÕ~Úã¨∞Î#fl@¡~Ú`Õ =∞#O PÜ«∞# KÕuÖ’
H©Å∞ÉÁ=∞‡Å=∞<Õ Hõ^• h=<Õk? ZÖÏ P_ç¿ãÎ JÖÏ P_»`åO.
<Õ#∞––`«Ñ¨ÊHõ!
z<åfl#fl––JÖÏO@ѨC_»∞ ™ê^èŒ∞=Ù, ^˘OQÆ W^ŒÌiÖ’ ÉèË^ŒO Uq∞\˜?
<Õ#∞––™ê^èŒ∞=Ù =∞Oz Ѩ#∞Å∞ KÕ™êÎ_»∞ HÍ|\ì̃ L`«Î=Ú_»∞. ^˘OQÆ K≥_»¤ Ѩ#∞Å∞
KÕ™êÎ_»∞ HÍ|\ì̃ J^èŒ=Ú_»∞.
Wk q#QÍ<Õ z<åfl#fl Hõ¢~° ÃÑ·HÔ `«∞`
Î ∂« J<åfl_»∞––Y|_®Ì~!ü WѨC_çÑC¨ _Õ h"Õ=∞<åfl=Ù?
'Ü«∞^ä• xÜ«ÚHÀÎ-ã≤‡ `«^ä• Hõ~Àq∞— J<åfl=Ù. (ZÖÏ P*Ï˝Ñ¿≤ ãÎ JÖÏ KÕ™êÎ#∞, Jx
J<åfl=Ù)
JO>Ë, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ZÖÏ ¢¿Ñˆ~Ñ≤¿ãÎ JÖÏ KÕ™êÎ#x. nxH˜ J~°÷O Uq∞\˜? JO`å
ÉèíQÆ=O`«∞_Õ KÕ™êÎ_»∞, PÜ«∞<Õ ™ê^èŒ∞=Ù KÕuÖ’ =∂Å, ^˘OQÆ KÕuÖ’ `åÖÏ (`åà◊O)
ÉèѨÙíQ~å}
Æ=O`«„Ѩ∞xÖÏѨ
K«~O°Û
141
ÃÑ>Ëì™êÎ_»∞, J<ÕQÍ? JÖÏO@ѨC_»∞ ™ê^èŒ∞=Ù ZO^Œ∞‰õΩ L`«Î=Ú_»∞? ^˘OQÆ ZO^Œ∞‰õΩ
J^èŒ=Ú_»∞? Uq∞ K≥ѨÊ^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl ÉèíQÆ=O`«∞xˆH K≥ѨCHÀ =∞i!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ J_»Hõ`≥Î~°Ö’ ZÖÏ ayOz áêˆ~™êÎ~°O>Ë WHõ ^•ˆ~ LO_»^Œ∞.
J~Ú<å ÉèQí =Æ O`«∞x =∂Ü«∞ Jáê~°"∞≥ Oÿ k, J<Õ =∂@ =∂„`«O "åãÎ̈=O. PÜ«∞#‰õΩ Un
Jã¨OÉèí=O HÍ^Œ∞. Uk HÀ~°∞‰õΩO>Ë Jk KÕÜ«∞QÆÅ_»∞.
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ <Õ<˘Hõ „Ѩâ◊fl J_»∞QÆ∞`å#∞, ["å|∞ K≥ѨC. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
HÀ~°∞‰õΩO>Ë P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞HÀQÆÅ_®? q+¨O ux, ÖËHõ Li "Õã¨∞H˘x K«xáÈQÆÅ_®?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞ˆ~ K≥ѨÊO_ç, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Kå"åÅx ZO^Œ∞‰õΩ HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞?
ZѨC_≥ÑC¨ _≥`
· Õ Éè∂í q∞ ÃÑ·# J^è~Œ ‡° O =$kú K≥O^Œ∞`«∞O^À, JѨC_»O`å J=`å~°O Z`«∞`
Î å_»∞–
'Ü«∞^• Ü«∞^• Ç≤Ï ^èŒ~°‡ã¨º QÍ¡x~°ƒù=u ÉèÏ~°`«
JÉèí∞º`å÷#=∞^èŒ~°‡ã¨º `«^•`å‡#O ã¨$*Ï=∞ºÇ¨Ï"£∞—
(w`« 4/7)
(F J~°∞˚<å! ZѨC_≥ѨC_≥·`Õ ^èŒ~å‡xH˜ Ǩx HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À, J^èŒ~°‡O =$kú
K≥O^Œ∞`«∞O^À, JѨC_»ÑC¨ _»O`å <Õ#∞ J=`«iã¨∂Î LO\Ï#∞.)
z<åfl#fl––J=`å~°"∞≥ uÎ PÜ«∞# #tOѨ KÕ¿ã J^è~Œ ‡° O Uk?
<Õ#∞––Ç≤ÏOã¨, =ºaèKå~°O, WÖÏO\˜"Õ J^èŒ~å‡Å∞.
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi #qfi J<åfl_»∞––Jq ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ W+ì̈O ÖË^•?
<Õ#∞––ÉÁuÎQÍ W+ì̈O ÖË^∞Œ .
z<åfl#fl =Hõ¯HõuiÎ ã¨∂Î J<åfl_»∞––JÖÏO@ѨC_»∞ ã¨$+≤Hì ~õ ΰ ѨÙe<≥O^Œ∞‰õΩ ã¨$+≤Oì Kå_»∞?
ã≤OǨxH˜ JÖÏO\˜ |Å"≥∞ÿ# ѨO*ÏÅ∞ ZO^Œ∞H˜KåÛ_»∞? "≥Úã¨eH˜ JÖÏO\˜ Ѩ^Œ∞<≥·# Ѩà◊√§
ZO^Œ∞H˜KåÛ_»∞? áê=Ú HÀ~°Ö’¡ q+¨O ZO^Œ∞‰õΩ xOáê_»∞? `ÕÅ∞‰õΩ H˘O_ç ZO^Œ∞H˜KåÛ_»∞?
‰õΩHõ¯, Ñ≤e¡, #Hõ¯, `À_ÕÅ∞, QÆ^ŒÌ, ~å|O^Œ∞––g@xflO\˜x =∂O™êǨ~°∞Å∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ
KÕâß_»∞? PÜ«∞#‰õΩ JÇ≤ÏO¿ã W+ì̈"≥∞ÿ`Õ „áê}∞Ö’¡ áÈ\Ï¡_Õ „Ѩ=$uÎx ZO^Œ∞‰õΩ xOáê_»∞?
H˘OѨÅO\˜OKÕn PÜ«∞<Õ, Pˆ~Ên PÜ«∞<Õ<å? Wk ZO`«=~°‰õΩ ã¨=∞O[ã¨O? <Õ#_çˆQ
=∞~À q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë, =ºaèKå~åxH˜ x[OQÍ<Õ PÜ«∞# =ºuˆ~H˜ J~Ú`Õ XHõ\˜
`«‰õΩ¯= Z#Éèˇ·<åÅ∞QÆ∞ ÅHõ∆Å Ü≥∂#∞Ö’¡ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ ã¨OQÆq∞OKÕ Ñ¨^Œúux ZO^Œ∞‰õΩ
™êQÆx™êÎ_»∞? ã¨$+≤ì„H˜Ü«∞#∞ JO`« „Ѩ|Å"≥∞ÿ# "åOKè«QÍ ZO^Œ∞‰õΩ KÕâß_»∞?
'Ѷ¨∞$`« ‰õΩOÉèíã¨=∂ <ås `«áêÎOQÍ~°ã¨=∞ó ѨÙ=∂<£—
(¢ã‘Î <Õu ‰õΩO_»`À ã¨=∂#O. ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ =∞O_»∞`«∞#fl xѨC`À ã¨=∂#O) ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÖ’¡
WÖÏO\˜ ã¨O|O^èOŒ ZO^Œ∞‰õΩ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞?
142
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤H˜ |∞kú WKåÛ_»∞. |∞kú`À áêѨ–ѨÙ}ϺŠq"ÕK«# KÕã≤
^èŒ~°‡=∂~°æOÖ’ #_»"åÅx.
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ =∞x+≤ áêѨO ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ_∞» ?
<Õ#∞––HÀiHõÅ q+¨Ü«∞OÖ’ PÜ«∞# =∞x+≤x ã¨fi`«O„`«∞}˜‚ KÕâß_»∞.
z<åfl#fl––ZO^Œ∞‰õΩ KÕâß_»∞? =∞x+≤ D â◊H˜Îx ^Œ∞~°∞ѨÜ≥∂QÆO KÕ™êÎ_»x `≥eã≤
‰õÄ_® J`«}‚˜ ã¨fi`«O„`«OQÍ ZO^Œ∞‰õΩ =kÖËâß_»∞? Ñ≤Å"¡ åx KÕuH˜ Y_èOæ» W=fi_»O `«y#
Ѩ<Õ<å? PÜ«∞#‰õΩ JO`«=∂„`«O ‰õÄ_® `≥eÜ«∞HõáÈ`Õ PÜ«∞##∞ 'JO`«~åºq∞— Jx
ZO^Œ∞HõO@∞<åfl=Ù?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÉèíQÆ=O`«∞x bÅ JQÆ=∞ºQÀK«~°"≥∞ÿOk. D ã¨$+≤ì JO`å „|Ǩχ
Ü≥ÚHõ¯ =∂ÜÕ∞!
z<åfl#fl––h=Ù XHõ"≥·Ñ¨Ù „|Ǩχ"åkQÍ#∂ LO\Ï=Ù, =∞~À "≥·Ñ¨Ù áêѨ–ѨÙ}ϺÅÖ’
`Õ_® LO^Œh JO\Ï=Ù. Ô~O_»∂ XˆH KÀ@ ZÖÏ LO_»QÆÅ=Ù? 'ã¨~°fiO „|Ǩχ=∞Ü«∞O
[QÆ`ü— J<Õ =∂@ x["≥∞ÿ`Õ áê~°=∂i÷Hõ ^Œ$+≤ì`À P „|¿Çχ KÕѨ J~Ú hà◊§Ö’ qǨÏi™êÎ_»∞,
P „|¿Çχ *ÏÅi J~Ú ^•xfl Ѩ@∞ì‰Ωõ O\Ï_»∞, PÜ«∞<Õ "≥∂ã¨QÍ_≥· "≥∂ã¨O KÕ™êÎ_∞» , PÜ«∞<Õ
<åºÜ«∂kèÑu
¨ J~Ú tH˜™∆ êÎ_∞» . PÜ«∞<Õ "Õâº◊ J~Ú ÉÏůhÖ’ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï_»∞, PÜ«∞<Õ
|ÖÏ`å¯i J~Ú |ÖÏ`å¯~°O KÕ™êÎ_∞» . <Õ#∞ ÉèOí QÆ∞ #∂i, JO^Œ∞Ö’ K«HÔ ¯~° HõÅ∞ѨÙH˘x
„`åQÆ∞`å#∞. JO>Ë, „|Ǩχ „|Ǩχ#∞ #∂i, „|Ǩχ֒ „|Ǩχ#∞ HõÅ∞ѨÙH˘x „`åQÆ∞`å_»∞,
Jx J~°O÷ .
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ "≥∞^Œ_»∞#∞ uHõ=∞HõÖ’ Ѩ_Õ™êÎ~°∞.
z<åfl#fl––g∞ =ÅÖ’¡<Õ g∞~°∞ z‰õΩ¯‰õΩáÈ`å~°∞. XHõ ™êˆ~"≥∂, ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ „ѨÑO¨ Kåxfl
Hõ~°‡„Ѩ^è•#OQÍ KÕâß_»∞, Z=Ô~\Ï¡ KÕ¿ãÎ JÖÏO\˜ Ѷ¨e`«"Õ∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞ Jx JO\Ï~°∞.
=∞~À™êi ÉèíQÆ=O`«∞_≥ÖÏ ~åã≤ÃÑ\ì̃ LO>Ë JÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok, =∞#O ZO`« „Ѩܫ∞`«flO
KÕã<≤ å ^•xfl =∂~°ÛÖË=Ú, Jx JO\Ï~°∞. D ~Ô O_»∂ XˆH™êi ZÖÏ [~°∞QÆ∞`å~Ú?
J@ìǨã¨O KÕã≤ #=fi_»=¸, =¸u=Ú_»∞K«∞H˘x LO_»_»=¸ Ô~O_»∂ UHõHÍÅOÖ’
[iˆQ"Õ<å? XHõ™êˆ~"≥∂ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨~°fi"åºÑ≤ Jx JO\Ï~°∞, =∞~À ™êi ^èŒ~°‡O
#â◊Oz#ѨC_»O`å PÜ«∞# Éè∂í q∞ ÃÑ·# J=`«i™êÎ_h» JO\Ï~°∞. XHõ™êi ÉèQí =Æ O`«∞_»∞
㨠= ∞^Œ i ≈ JO\Ï~° ∞ , =∞~À™êi PÜ« ∞ # Éè í H õ Î = `« û Å∞_» h JO\Ï~° ∞ . XHõ " ≥ · Ñ ¨ Ù
J^≥·fi`«"å^Œ∞Å=Ù`å~°∞, =∞~À"≥·Ñ¨Ù áêѨO, ѨÙ}ºO "Õ~°∞–"Õ~°h JO\Ï~°∞. JO^Œ∞=Ö¡ g∞
LK«∞ÛÖ’<Õ g∞~°∞ z‰õΩ¯H˘x LO_çáÈ`å~°∞!
ÉèѨÙíQ~å}
Æ=O`«„Ѩ∞xÖÏѨ
K«~O°Û
143
<Õ#∞ Ug∞ K≥ѨÊÖËx ã≤÷uÖ’ LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl#fl J<åfl_»∞––K«∂_»∞, J^À,
W^À, U^À XHõ =∂@ K≥ѨC. "Õâ◊º `å#∞ KÕ¿ã Ѩx `«# ã¨fiO`« „¿Ñ~°}`À KÕã¨∞ÎO^•, ÖËHõ
ÉèíQÆ=O`«∞x „¿Ñ~°}`À KÕã¨∞ÎO^•? ÉèíQÆ=O`«∞x „¿Ñ~°}`À KÕã¨∂Î LO>Ë ^À+≤ ã¨fiÜ«∞OQÍ
ÉèíQÆ=O`«∞_Õ. P"≥∞ `«# „¿Ñ~°}`À<Õ KÕã¨∂Î LO>Ë, D â’¡HÍxfl H˘\ì̃áêˆ~Üü∞––
'Ü«∞^ä• xÜ«ÚHÀÎ-ã≤‡ `«^ä• Hõ~Àq∞— (Z\Ï¡ P*Ï˝Ñ≤¿ãÎ JÖÏ KÕ™êÎ#∞)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, #<Õflq∞ KÕÜ∞« =∞O\Ï~°∞? ~Ô O\˜Ö’ Un H˘\˜áì êˆ~Ü«∞ `«yOk HÍ^Œ∞.
ÉèQí =Æ O`«∞x P[˝ ÖˉΩõ O_® XHõ¯ P‰õΩ ‰õÄ_® Hõ^ÅŒ ^Œ∞. =∞i =ºaèKå~° ^Àëêxfl ÉèQí =Æ O`«∞x
ÃÑ·H˜ <≥@ì_»O ‰õÄ_® ã¨=∞O[ã¨OHÍ^Œ∞.
z<åfl#fl––K«∂_»∞, <å Hõ¢~° =∞m§ ÖË=É’`«∂Ok. XHõ =∂@ g∞^Œ xÅ|_»∞. ¢Ñ¨u
Ѩx ÉèíQÆ=O`«∞x WK«Ûù =Å¡<Õ [~°∞QÆ∞`«∞O^•?
<Õ#∞––`«Ñ¨ÊHõ!
z<åfl#fl––㨈~, <Õ#∞ Hõ¢~°`À XHõ ^≥|ƒ H˘_ç`Õ, Jk ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x WK«Ûù =Å¡<Õ
[~°∞QÆ∞`«∞O^•?
<Õ#∞ =∞m§ Ug∞ K≥Ñʨ ÖËx ã≤u
÷ Ö’ LO_»@O K«∂z z<åfl<Õfl J<åfl_»∞––=∂\Ï¡_"» OÕ ?
Jxfl ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ ÉèQí =Æ O`«∞x WK«Ûù =Å¡<Õ [~°∞QÆ∞`«∞#fl@¡~Ú`Õ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ [~°∞QÆ∞`«∞#fl
Jxfl ǨÏ`«ºÅ, |ÖÏ`å¯~åÅ q+¨Ü∞« OÖ’ PÜ«∞<Õfl ^À+≤QÍ ÉèÏqOKåe Hõ^•!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J#O`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞. QÆ*ËO¢^Œ∞_»∞ qѨ¨`«∞ÎÖ’
L#flѨC_»∞ ã¨∞^Œ~°≈# K«¢HõO fã¨∞H˘x Ѩ~°∞ÔQ`åÎ_»∞. XHõ ѨH˜∆x ~°H˜∆OKÕO^Œ∞‰õΩ =∞ǨÏÉèÏ~°`«
Ü«Ú^ŒúOÖ’ QÆ[Ѷ¨∞O@#∞ Ѩ_»"Õâß_»∞.
=ºOQƺ ã¨fi~°O`À z<åfl#fl J<åfl_»∞––=∞i ¢Ñ¨Ü«∂QÆ ‰õΩOÉèí"Õ∞ÖÏÖ’ ÅHõ∆Å =∞Ok
Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ `˘H˜¯_çÖ’ K«x áÈ~Ú#ѨC_»∞ PÜ«∞# x¢^Œ áÈ`«∂ L<åfl_®? PÜ«∞# ã¨∞^Œ~≈° #
K«¢HõO "≥Ú^Œ∞ÉÌ ÏiáÈ~ÚO^•! JO`«=∞Ok ¢ã‘–ΠѨÙ~°∞+¨µÅ∞, Ñ≤ÅÅ¡ ∞ P~°<Î å^ŒO KÕã#≤ ѨC_»∞
K≥qÖ’ ^Œ∂k, #∂<≥ "Õã∞¨ H˘x LO_çáÈÜ«∂_®? JO^Œ∞=Å¡<Õ JHõ¯_» QÆ[Ѷ∞¨ O@‰õΩ |^Œ∞Å∞
Ü«∞=∞Ѷ¨∞O@ H˜O^ŒÑ¨_çO^•! ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ K≥q\˜"å_≥· áÈÜ«∂_®? JÖÏ J~Ú`Õ PÜ«∞#
K≥=ÙÅ zH˜`û« KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe.
<Õ#∞––JÖÏ J#HõO_ç z<åfl<åfl! áêѨO KÕã≤# "åiH˜ HõëêìÅ∞ J#∞ÉèíqOK«=Åã≤
=zÛOk.
z<åfl<åfl–– J~Ú`Õ, ¢Ñ¨=∂^•Ö’¡ K«xáÈ~Ú# "å~°O^Œ~°∂ áêѨÙÖË<å? Z=i<≥·<å
"≥Úã¨e Ѩ@∞ìH˘x ÖωõΩ¯áÈ`Õ J`«_»∞ ѨÓ~°fi[#‡OÖ’ KÕã≤# áêѨO J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl
144
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
_»#∞HÀ"åÖÏ? JÖÏ Jx J`«}‚˜ ÖωõΩ¯áÈx"åfiÖÏ? JÖÏJ~Ú`Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ Ѩ~∞° QÔ `«∞HÎ ˘x
~å=Åã≤# Ѩ<=Õ ÚOk?
<Õ#∞––ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞_»∞.
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ K≥OKåys HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»#fl=∂@! ã¨=∞^Œi≈
J~Ú LO>Ë ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞x Ѩ~=° ∂#fl~ =keÃÑ\ì̃ q^Œ∞~°∞x |K«Ûe P‰õΩ‰õÄ~° u#_®xH˜
ZO^Œ∞‰õΩ "≥àϧ_»∞?
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl! 'Ü«∂^Œ$j ÉèÏ=<å Ü«∞㨺 ã≤kú~°ƒù=u `å^Œ$j—
(PÜ«∞# Ѩ@¡ Z=~°∞ ZÖÏO\˜ ÉèÏ=# Hõey LO\Ï~À, "åiH˜ JÖÏO\˜ Ѷ¨e`«O
^Œ‰õΩ¯`«∞Ok.)
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ =iîª HÀ=∞\˜ |∞kú"å_»#fl =∂@! ZO`« ™⁄=Ú‡
W¿ãÎ ^•x ÖˇH¯õ ¢Ñ¨HÍ~°O ¢`åã¨∞Ö’ `«∂z Ѷe¨ `«O W™êÎ_∞» . JÖÏO@ѨC_»∞ PÜ«∞#Ö’#∂,
=~åÅâ‹\Öì̃ ’#∞, `Õ_® U=ÚO@∞Ok?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»∞. PÜ«∞# Hõ~°∞}‰õΩ ǨÏ^Œ∞Ì ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ LO_Õ WO`« ^Œ∞óMÏxfl, ^•i¢^•ºxfl ZO^Œ∞‰õΩ
`˘ÅyOK«_∞» ? ~ÀQÆO, â’HõO, Hõ~∞° =Ù–HÍ@HÍÅ∞, =∞Ǩ=∂~°∞Å∞, g@xflO\˜`À =∂#=ÙÅ#∞
ZO^Œ∞‰õΩ Hõ+ì̈ÃÑ_»∞`«∞<åfl_»∞?
<Õ#∞––=∂#=ÙÅO^Œ~°∞ `«=∞–`«=∞ Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO =Å¡ ^Œ∞óYO á⁄O^Œ∞`å~°∞.
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ Hõˆ~‡ „Ѩ^è•#=∞#fl =∂@! JÖÏO@ѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞x
HÀiHõ‰õΩ KÀ>ˇHõ¯_»∞Ok? PÜ«∞# ^ŒÜ«∞ K«∂áêÅ#∞‰õΩ<åfl K«∂ѨÖË_»∞Hõ^•! `«y# Hõ̂~‡
<Õ#∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® LO>Ë Ñ¶¨e`«O ZHõ¯_ç #∞O_ç W™êÎ_»∞? XHõ "Õà◊ `«y# Hõ̂~‡ KÕã≤ LO>Ë
Jk `«#O`« `å<Õ Ñ¶e¨ ã¨∞OÎ k, JѨC_»∞ <Õ#∞ PÜ«∞# K≥OKåys KÕÜ∞« =Åã≤# Ѩ<=Õ ÚOk?
JO^Œ∞=Å¡<Õ Éèí~°Î$ǨÏi J<åfl_»∞––
#=∞™êº"≥∂ ^Õ"å<£ ##∞ ǨÏ`« q^è¿Õ ãÎ-Ñ≤ =â◊QÍó
qkè~fi° O^Œºó ™È-Ñ≤ „ѨuxÜ«∞`«HõÔ~‡ÂHõ Ѷ¨Å^Œó
Ѷ¨ÅO Hõ~å‡Ü«∞`«ÎO Ü«∞k H˜=∞=∞Ô~·ó H˜O K« qkè<å?
(hu â◊`H« Oõ )
#=∞ãÎ̈`«¯~°‡Éè’º qkè~°Ñ≤ # ÜÕ∞Éèíºó „ѨÉèí=u!
(^Õ=`«Å‰õΩ #=∞™ê¯~°O. P ^Õ=`«Å∞ qkè–Jnè#∞Å∞ HÍ|\ì̃ qkèH˜ #=∞™ê¯~°O. P
qkè Hõ~å‡#∞™ê~°=ÚQÆ Ñ¶Å¨ q∞ã¨∞OÎ k HÍ|\˜ì <Õ#∞ Hõ~‡° ‰õΩ "≥Ú‰õΩ¯`å#∞. ѶŨ =Ú Hõ~å‡nè#=Ú
ÉèѨÙíQ~å}
Æ=O`«„Ѩ∞xÖÏѨ
K«~O°Û
145
HÍ|\ì̃ ^Õ=`«Å`À#∞, qkè`À#∞ <åˆHq∞Ѩx? ^Õ=`«Å KÕ`« ‰õÄ_® ^•@â◊Hºõ =ÚQÍx Hõ~‡° Hˆ
"≥Ú‰õΩ¯`å#∞.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, ã¨~°fi â◊HÎ̃=∞O`«∞_»∞, J<Õ <Õ#∞
ÉèÏ=™êÎ#∞.
z<åfl#fl––㨈~, JÖψQ J#∞‰õΩO^•O. JÖÏO@ѨC_»∞ PÜ«∞# „ѨѨOK«OÖ’x
^Œ∞óMÏÅhfl ZO^Œ∞‰õΩ `˘ÅyOK«_∞» ? ^•xH˜ ~Ô O_Õ HÍ~°}ÏÅ∞O\Ï~Ú. XHõ\˜ PÜ«∞#‰õΩ P
HÀiHõ ÖËHáõ È=_»O. ~Ô O_»=k HÀiHõ LO_ç ‰õÄ_® KÕÜ∞« ÖËHõ áÈ=_»O. HÀiHõ ÖËHáõ È`Õ PÜ«∞#
x~°ÌÜ«Ú_»=Ù`å_»∞. KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`Õ Jã¨=∞~°∞÷_»=Ù`å_»∞. JÖÏO@ѨC_»∞ PÜ«∞#∞fl
^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»∞, ã¨~°fi â◊HÎ̃=∞O`«∞_»∞, Jx Ô~O_»∞ =∂@Å∂ XˆH™êi ZO^Œ∞HõO@∞<åfl=Ù?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ Zxfl ã¨O^ÕǨÅ∞ ѨÙ\ì̃™êÎ~°O>Ë Pã≤ΉõΩx =∞#ã¨∞û ‰õÄ_®
K«eOz áÈ`«∞Ok. WHõ g∞ˆ~ K≥ѨÊO_ç ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_À, ÖË_À.
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––`«Ñʨ Hõ L<åfl_»<Õ JO\Ï#∞. WHõ `ÕÅÛ=Åã≤#
q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë PÜ«∞# =∞#Å∞fl ã¨$+≤ìOz `«# =∞<Àq<À^ŒO KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl_®, ÖËHõ
=∞#"Õ∞ PÜ«∞#∞fl ã¨$+≤ìOK«∞H˘x =∞# =∞<Àq<À^ŒO KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl=∂? J<Õk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ˆH=ÅO HõÅÊ# J<Õ<å, g∞~°<Õk?
z\˜HÔ _»∞ =Hõ¯á⁄_ç <À\’¡ "Õã∞¨ ‰õΩO@∂ z<åfl#fl WÖÏ J<åfl_»∞––ÖË^ÉŒ σÜü∞, x["≥∞#ÿ
ÉèíQÆ=O`«∞Å∞ ‰õÄ_® LO\Ï~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»O>Ë––
'ã¨=∞$kú |∞kú ã¨OѨuÎ Ü«∞â◊™êO =K«<À ÉèíQÆó
`Õ# â◊HÎ̃~°ƒùQÆ=f ÉèíQÆ~°∂áê K« ™ê ã¨^•
`«Ü«∂ Ü«ÚHõÎó ã¨^•`å‡ K« ÉèíQÆ"åO¿ãÎ# Hõ^䌺`Õ—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(ã¨=∞$kú, |∞kú, ã¨OѨuÎ, Ü«∞â◊ã¨∞û g\˜<Õ ÉèíQÆO JO\Ï~°∞. Wq Hõey# ¢ã‘Î ÉèíQÆ=u,
ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞)
JO>Ë, 'ÉèíQÆO— L#fl"å_Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, Jk ÖˉõΩO_® ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨$+≤ì KÕÜ«∞ÖË_»∞.
Uq^èŒOQÍ ‰õΩ=∞‡i =∞\ì̃ ÖˉõΩO_® ‰õΩO_»Å∞ KÕÜ«∞ÖË_À, Pq^èŒOQÍ––
'#Ç≤Ï Hõ∆=∞ãÎ̈^ä• „|Ǩχ ã¨$+≤ìO „ã¨+¨µìO `«Ü«∂ q<å
q<å =∞$^• ‰õΩÖÏÖ’ Ç≤Ï Ñ¶¨∞@O Hõ~°∞ÎO #Ç‘Ïâ◊fi~°ó—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
D 'ÉèQí OÆ —, ÖËHõ ÉèÏQƺO Z=iÔHO`« Z‰õΩ¯= ÅaèOz LO^À, "å~°∞ JO`« ÃÑ^ŒÌ
ÉèíQÆ=O`«∞Å∞. Z=iH˜ P ™œÉèÏQƺO „áêÑ≤ÎOK« ÖË^À, "å~°∞ 'JÉèíQÆ=O`«∞Å∞—, ÖË^•
JÉèÏQƺ=O`«∞Å∞. JÖÏO\˜ "åà◊√§ ã¨$+≤ì Uq∞ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞?
146
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ÉèíOQÆ∞ *’~°∞Ö’ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ‰õÄ_® QÆOQÆáêÅ∞ KÕ™êÎ~°∞.
q<À^ŒOÖ’ ‰õÄ_® g∞ `«~¯° |∞kúx =^ŒeÃÑ@ì~∞° Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~ Jcƒ, <Õ#∞ QÆOQˆ âò Láê^蕺ܫ∞, QÀ#∂ ~°≠Ï1 W^ŒiÌ =Oâ◊A}‚<Õ
q+¨Ü«∞O h"≥O^Œ∞‰õΩ =∞izáÈ`«∞<åfl=Ù? `«~°¯O ÃÑ·#, q<À^ŒO ÃÑ·# =∂‰õΩ [#‡ã≤^Œú
JkèHÍ~°O LOk. =∂ XHõ ѨÓsfi‰õΩx QÆ~ÀfiHÎ̃ ZÖÏ LO^À, K«∂_»∞––
'ÜÕ∞ëêO HÀ=∞ÅHÍ=ºH“â◊ÅHõÖÏ bÖÏ=f ÉèÏ~°f
`ÕëêO Hõ~°¯â◊`«~°¯=„Hõ=K«<À^•æ̂~-Ñ≤ H˜O Ç‘ÏÜ«∞`Õ
Ü≥ÿ∞ó HÍO`å‰õΩK«=∞O_»ÖË Hõ~°~°∞Ǩó ™ê#O^Œ=∂~ÀÑ≤`åó
`≥·ó H˜O =∞`«ÎQÆ*ËO„^Œ‰õΩOÉèítYˆ~ <å~ÀѨ}©Ü«∂ó â◊~åó—
(HÀ=∞Å HÍ=ºHõà◊Ö’ `«=∞ <Õ~°∞Ê K«∂ѨQÆeˆQ"å~°∞, `«~°¯OÖ’ Ѩ~°∞+¨"≥∞ÿ# Ѩ^Œ*ÏÖÏxfl
„ѨÜ∂≥ yOK«_O» Ö’ ‰õÄ_® `«=∞ áêO_ç`åºxfl „Ѩ^iŒ ≈OK« QÆÅ~°∞. HÍq∞h ‰õΩK«=∞O_»ÅO
ÃÑ·# P#O^ŒO`À #YHõ∆`åÅ∞ KÕÜ«∞QÆeˆQ"å~°∞ =∞`«Î QÆ*ËO„^Œ∞x ‰õΩOÉèíã¨÷ÅO ÃÑ·# ÉÏ}
=~°O¬ ‰õΩiÑ≤OK«Ö~Ë å?)
D `«~¯° â◊HÎ̃ P"ÕâO◊ Ö’<Õ É∫^Œ∞Åú #∞ `«~¯° OÖ’ F_çOz# L^ŒÜ∞« <åKå~°∞º_»∞ XHõ
™êi [QÆ<åfl^äŒÑ¨ÙiÖ’ [QÆ<åfl^äŒ∞x ^Œ~°≈#O HÍ#O^Œ∞‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞}Ë‚ ã¨"åÅ∞ KÕâß_»∞––
'Sâ◊fi~°º=∞^Œ=∞`ÀÎ-ã≤ =∂=∞=*Ï˝Ü∞« =~°¿Î ã
LѨã≤÷`Õ+¨µ É∫^Õú+¨µ =∞=∂nè<å `«= ã≤÷uó—
(ÉèíQÆ=O`«∞_®! Sâ◊fi~°º=∞^ŒO ÉÏQÍ ZH˜¯#O^Œ∞=Å¡ h=Ù ##∞fl L¿ÑH˜∆ã¨∞Î<åfl=Ù. HÍh
É∫^Œ∞Åú =∞^躌 h Jã≤`
Î fi« O <å Jnè#OÖ’ LO@∞O^Œx QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ.)
J^Õq^èOŒ QÍ <Õ#∞ ‰õÄ_® JO\Ï#∞––
'Hõ^äŒO u+ª̈ã≤ <ÕѨ^äÕº, KÒ~°=`ü xÉèí$`«ó ã¨^•
â◊HõÎâıÛ`ü „ѨHõ\©Éèí∂Ü«∞ x*Ïã≤Î`«fiO „Ѩ^Œ~°≈Ü«∞—
(F ÉèQí =Æ O`«∞_®! h=Ù ^˘OQÆÖÏQÍ Kå@∞# ZO^Œ∞‰õΩ ^•y LO\Ï=Ù? ™ê=∞~°º÷ O
LO>Ë Z^Œ∞~°∞QÍ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ h Jã≤Î`åfixfl ~°∞A=Ù KÕã¨∞HÀ.)
ZHõ¯_≥<· å LO>Ë qO@∂<Õ LO\Ï_»∞ Hõ^•! ÖËHáõ È`Õ JO`å J~°}º~À^Œ#"Õ∞ J#∞HÀ.
㨈~, U^≥·<å HÍh, U^À XHõ q^èŒOQÍ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ QÆ∞iOz K«iÛOK«∞‰õΩ<åflO Hõ^•! KåÅ∞!
'XHõ Ѷ¨∞_çÜ≥ÿ∞<å, J~°ú Ѷ¨∞_çÜ≥ÿ∞<å, J~°ú Ѷ¨∞_çÜ«∞Ö’ J~°ú"≥∞ÿ<å H˘O`« ÉèíQÆ=O`«∞x
K«~Û° [~°∞ѨىõΩO>Ë HÀ\˜ JѨ~å^è•Å∞ #t™êÎ~Ú— Jx QÆ^• JO\Ï~°∞!
k
1. q∞käÖÏ „áêO`«OÖ’ QÆOQˆ âò Láê^蕺ܫ∞ #=º<åºÜ«∂xH˜ [#‰õΩ_»∞QÍ#∂, QÀ#∂ ~°≠Ï Ç¨㨺~°ã¨
J=`å~°OQÍ#∞ ÉèÏqOK«|_»`å~°∞.
ÉèѨÙíQ~å}
Æ=O`«„Ѩ∞xÖÏѨ
K«~O°Û
147
^èŒ~°‡ K«~°Û
ѨO_ç`«∞Å "å~°∞ #kÖ’ ™êfl#O KÕã¨∂Î â’¡HõO K«^Œ∞=Ù`«∂ L<åfl_»∞
––
áêáÈ-ǨÏO áêѨH~õ å‡-ǨÏO áêáê`å‡ áêѨ ã¨OÉè=í ó
áêÇ≤Ï =∂O ѨÙO_»sHÍHõ∆ ã¨~°fi áêѨǨÏ~À ǨÏió
(<Õ#∞ áêáêxfl, áêѨHõ~°∞‡}˜‚, áêáê`«∞‡}˜‚, áêѨO ^•fi~å [x‡Oz# "å}˜‚, Jxfl
áêáêÅ#∞ #tOѨKÕ¿ã F ѨÙO_»sHÍH∆Í! ##∞fl ~°H˜∆OK«∞.)
WO`«Ö’ ™êfl<åxH˜ JHõ¯_» KÕi# =∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl PÜ«∞#`À J<åfl_»∞––
ѨO_ç`«∞Å"å~°∂, g∞~°∞ J<Õk Uq∞\˜? D Ç‘Ï#ÉèÏ=<Õ =∞# =ºHÎ̃`åfixfl Z^ŒQƉõΩO_®
KÕãO≤ k. D q^èOŒ QÍ ZO^Œ∞‰õΩ J#~°∞ g∞~°∞?––
'ѨÙ}Àº-ǨÏO, ѨÙ}ºHõ~å‡-ǨÏO ѨÙ}Ϻ`å‡ Ñ¨Ù}º ã¨OÉèí=ó
¢Ñ¨ã‘^Œ ѨÙO_»sHÍOHõ∆ ã¨~°fi ѨÙ}º=∞Ü≥∂ ǨÏió—
(<Õ#∞ ѨÙ}Ϻxfl, ѨÙ}ºHõ~°∞‡}˜‚, ѨÙ}Ϻ`«∞‡}˜‚, ѨÙ}ºO ^•fi~å [x‡Oz# "å}˜‚,
ã¨~°fiѨÙ}ϺʼnõΩ PÅ"åÅ"≥∞ÿ# F ѨÙO_»sHÍH∆Í! Hõ~°∞}˜OK«∞!)
ÉèíQÆ=O`«∞x Z^Œ∞@ g∞~°∞ áêÑ≤#x ¢Ñ¨Hõ\˜OK«#∂ ¢Ñ¨Hõ\˜OK«∞‰õΩO\Ï~°∞, ~°H˜∆OKåÅh
HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞! ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ѨÙ}Ϻ`«∞‡}˜‚ ~°H˜∆™êÎ_® ÖËHõ áêáê`«∞‡}Ï‚? =∞~À q+¨Ü«∞O,
x[OQÍ g∞~°∞ q∞=Ú‡Å#∞ áêÑ≤QÍ<Õ ÉèÏqOK«∞‰õΩO\Ï~å? W`«~∞° Å∞ ‰õÄ_® J^Õ q^èOŒ QÍ
q∞=Ú‡Å#∞ ã¨OÉ’kèOK«_O» "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_ç`Õ Jk g∞‰õΩ #K«∞Û`«∞O^•? JÖÏ HÍ#ѨC_»∞
ÉèíQÆ=O`«∞x`À J|^ŒúO ZO^Œ∞‰õΩ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞?
ѨO_ç`∞« Å"å~°∞ H˘OK≥O W|ƒOk Ѩ_∞» `«∂ J<åfl~°∞––g∞ Z^Œ∞@ U â’¡HOõ K«^"Œ åÅ<åfl
Hõ+ì̈"Õ∞. n#|O^èŒ∞, n#^ŒÜ«∂à◊√=Ù Z^Œ∞@ n#`«fi"Õ∞ Hõ^• ¢Ñ¨^Œi≈OKåe?
z<åfl#fl––ѨO_ç`«∞Å"å~°∂, n#∞_çH˜ Z=~°∂ |O^èŒ∞=ÙÅ∞ HÍ~°∞. ^≥·#º ÉèÏ=O
=^ŒeÃÑ@ìO_ç. 'Jn<åó ™êº=∞— (n#`«fiO ÖËx "å~°OQÍ LO^Œ∞=Ú QÍHõ!) Jx J#O_ç.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, â◊~°}ÏQÆu Ѩ~°=∞^èŒ~°‡O Hõ^•!
148
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––^Õxfl h=Ù ^è~Œ ‡° O JO@∞<åfl=Ù?
<Õ#∞––g∞ Z^Œ∞@ ^è~Œ ‡° O QÆ∞iOz <Õ#∞ Uq∞ K≥Ñʨ QÆÅ#∞? HÍh, <å‰õΩ XˆH XHõ
ã¨∞Å∞"≥·# =∂@ `≥Å∞ã¨∞. '=∞Ǩ[<À ÜÕ∞# QÆ`«ó 㨠ѨO^ä•ó— (JO^Œ~∂° U =∂~°Oæ Ö’
#_çKå~À, J^Õ ^èŒ~°‡=∂~°æO)
z<åfl#fl––D =∂@ ZO`« ã¨∞Å∞"≥O· ^Œx J#∞‰õΩO@∞<åfl"À, JO`« ã¨∞Å∞"≥O· k
HÍ^ŒÉσÜü∞. *ˇ#· =∞Ǩg~°∞x =∂~°Oæ – 'JÇ≤ÏO™ê Ѩ~"° ∂≥ ^è~Œ ‡° ó— =∞Ǩg~°∞_»∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x
=∂~°Oæ – 'â◊ˆ~î âß~î°ºO ã¨=∂K«ˆ~`ü— (^Œ∞+¨µìx Ѩ@¡ ^Œ∞+ì̈`«fi"Õ∞ K«∂áêe) W^ŒÌ~°∞ =∞Ǩg~°∞Å∂
ѨÓAºÖË. Z=i =∂~°Oæ ã‘fiHõiOKåe? Z=i =∂~°Oæ =^Œe ÃÑ\Ïìe?
<Õ#∞––'^ŒÜ«∂ Ç≤Ï Ñ¨~°"≥∂^èŒ~°‡ó— Jxfl ¢áê}∞ÅÃÑ·# ^ŒÜ«∞ LOK«_»"Õ∞ ^èŒ~°‡O Hõ^•!
z<åfl#fl––H˘OK≥O J~°=÷ ∞ÜÕ∞º@∞¡ K≥ÑC¨ . <å =∞OK«O xO_® #Å∞¡Å∞<åfl~Ú. ~å¢`«O`å
"å\˜x <å ~°HõÎO `åQÆx=fi=∞O\Ï"å? Hõ_»∞ѨÙÖ’ „H˜=ÚÅ∞<åfl~Ú, "å\˜x K«OѨ_®xH˜
=∞O^Œ∞ u#=^ŒOÌ \Ï"å? ^À=∞Å ÃÑ·# 'Ѷ\
¡≤ —ò H˘@ì =^ŒOÌ \Ï"å? WO\’¡ áê=ÚO>Ë ^•xfl
¿ãfiK«ÛQù Í u~°QÆ x=fi =∞O\Ï"å? Jxfl ¢áê}∞Å ÃÑ·# ^ŒÜ∞« K«∂Ѩ_O» "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_ç`Õ
=∞#O ¢|uH˜ LO_»QÅÆ =∂?
<Õ#∞––J~Ú`Õ Ç≤ÏO㨠ÖˉΩõ O_® rq`«O ™êQÆ^OŒ \Ï~å?
z<åfl#fl––„ѨH$õ u xÜ«∞=∞O =∂„`«O J^Õ––'r"À r=㨺 ÉèíHõ∆}"£∞— (XHõ „áê}˜
=∞~À „áê}˜H˜ PǨ~°O). z#fl KÕѨ#∞ ÃÑ^ŒÌ KÕѨ u<Õã¨∞ÎOk. ÃÑ^ŒÌ KÕѨ#∞ JO`«HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ
KÕѨ q∞OˆQã¨∞ÎOk. D =∞`«ûº<åºÜ«∞"Õ∞ ã¨=∞ãÎ̈ [QÆ`«∞ÎÖ’ #_»∞ã¨∂Î LOk. QÆ∞„~°O QÆ_ç¤`À
¿ãflǨÏO KÕ¿ãÎ =∞ˆ~O uO@∞Ok? ÉèíHõ∆º–ÉèíHõ∆‰õΩÖ’¡ „¿Ñ=∞ LO_»\ÏxH˜ gÖË¡^Œ∞.
<Õ#∞ z<åfl#fl "≥·¿Ñ K«∂ã¨∂Î L<åfl#∞. PÜ«∞<Õ =∞m§ J<åfl_»∞––U *ÏuÖ’ ÉèHí O∆˜ KÕ
™ê=∞~°º÷ O LO@∞O^À, P *Ï`Õ „ѨÑO¨ K«OÖ’ =∞#QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JÇ≤ÏO㨉Ωõ J~°O÷ ÉèHí º∆õ OQÍ
LO@∂ „|`«H_õ "» ∞Õ J~Ú`Õ Z=iH© U JѨHÍ~°=¸ KÕÜ∞« x "å#áê=Ú JO^ŒiHõO>Ë ÃÑ^ŒÌ
JÇ≤ÏOã¨Hõ „áê}˜. Z=~°∞ HÍ"åÅO>Ë "åà◊√§ ^•xfl `˘‰õΩ¯`«∂ áÈ=K«∞Û! JÖÏO\˜ JÇ≤ÏOã¨
ÃÑ·# <å‰õΩ #=∞‡HõO ÖË^Œ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Jxfl „áê}∞ÅÃÑ·# ^ŒÜ«∞ K«∂Ѩ_»O ™ê^茺O H͉õΩ<åfl, Hõhã¨O
=∞#∞+¨µÅ ÃÑ·# ^ŒÜ«∞ K«∂áêe Hõ^•!
z<åfl#fl––=∞#∞+¨µÅO^Œ~°∞ ^ŒÜ«∞‰õΩ áê„`«∞ÖÏ? ^Õâßxfl P„Hõq∞OK«∞HÀ_®xH˜
â◊„`«∞=ÙÅ∞ =KåÛ~°#∞‰õΩO^•O, =∞i "åi ÃÑ·# ^ŒÜ«∞ K«∂áêÖÏ? L^•~°OQÍ "åà◊§#∞
^èѨٌ~~å}
°‡ K«~„Ѩ°ÛÖÏѨO
149
PǨfixOKåÖÏ? +¨~|
° `«∞,Î `åO|∂ÖÏezÛ ã¨`¯« iOKåÖÏ? Q˘O`«∞ HÀÜ«∞_®xH˜ =zÛ#
"åà◊§#∞ H“yeOK«∞HÀ"åÖÏ?
<Õ#∞––"åà◊§#∞ „¿Ñ=∞`À [~ÚOKåe.
z<åfl#fl––D=∂>Ë <å‰õΩ J~°÷O HÍ^Œ∞. Z=~À XHõ ^Œ∞+¨µì_»∞ WO\’¡H˜ K˘~°|_ç
|ÖÏ`å¯~°O KÕã∞¨ <Î åfl_»#∞HÀ, =∞i qã¨#Hõ„~° fã¨∞H˘x "åxH˜ qã¨~åÖÏ? QÆ∞ÖÏc [ÅO
zÅHõiOKåÖÏ? J`«Î~°∞ ã‘™ê =ÚO^Œ∞OKåÖÏ? Hõ~°∂Ê~° Ǩ~°u W"åfiÖÏ? ѨÓÅ=∂Å "Õã≤
g_À¯Å∞ K≥áêÊÖÏ?
<Õ#∞––â◊„`«∞=٠ǨÏ$^ŒÜ«∞ Ѩi=~°Î# KÕÜ«∂e.
z<åfl#fl––HÍh, JO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞QÍ "å_Õ Ñ¨i=~°#Î O`å KÕ¿ã™êÎ_∞» . ZÖÏO\˜ ÉÏO|∞
qã¨∞~°∞`å_»O>Ë Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O =ÚHõ¯Å∞–=ÚHõ¯Öˇ· áÈ`«∞Ok. Hͺ~°@∞, =ÚÅ¡Oy `«iy#@∞¡
`«iy áêˆ~™êÎ_»∞. ¢ã‘ÎÅ#∞ "≥∞ÿ^•Ñ≤O_ç =Ú^ŒÌÖÏ¡QÍ #e¿Ñ™êÎ_»∞. =∞i H˘O_»=ÚK«∞ÛÅ#∞
„^•Hõ∆ `À@Ö’ Ãã·fi~° qǨ~°O KÕÜ∞« x"åfiÖÏ? JÇ≤ÏO™ê ѨÓ*Ï~°∞Å∞ ‰õÄ~˘Ûx D q^èOŒ QÍ
ѨÓ* KÕã∂¨ Î LO_ç áÈ"åÖÏ?––
'U`åx ѨÙ+¨Ê^è∂Œ ѨnѨ `åO|∂Å<≥"· ^Õ •ºx Nâ◊„`«"Õ #=∞ó!—
(N â◊„`«∞=Ù‰õΩ #=∞™ê¯~°O. D ѨÙ+¨Ê, ^èŒ∂Ѩ, nѨ `åO|∂Å <≥·"Õ^•ºÅ∞ PÜ«∞#ˆH.)
ÖËHõ K≥Hõ¯ Éèí[# KÕã¨∂Î WÖÏ „¿Ñ=∞ H©~°Î#Å∞ áê_®ÖÏ?––
'[Ü«∞ [Ü«∞ â◊Gã¨∞ã¨l`
˚ « iѨÙ^ŒÅ [Ü«∞ #~°ã∂¨ ^Œ# lëÈ‚!
â◊~}
° O ^ÕÇÏ≤ ~°}O =∂ ‰õΩ~°∞ =∂ =∂~°Ü∞« ¿ÇÏ „ѨÉqíè ëÈ‚!—
(JGâ◊¢™êÎÅ∞ ^èiŒ Oz, #~°ãO¨ Ǩ~°O KÕ¿ã q*Ë`å! =∂‰õΩ â◊~}
° ∞ W=Ùfi. =∂`À Ü«Ú^ŒOú
KÕÜ«∞=^Œ∞Ì. F Ѩ~°=∞ „Ѩ`åÑ‘! =∞=Ú‡Å#∞ K«OѨ=^Œ∞Ì.)
ѨO_ç`«∞Å"å~°∞ J<åfl~°∞––=∞#∞=Ù ^èŒ~å‡xH˜ Ѩk ÅHõ∆}ÏÅ∞ K≥áêÊ_»∞––
'^èŒ$uó Hõ∆=∂ ^Œ"≥∂-ÃãÎÜ∞« O â∫K«q∞O„kÜ«∞ x„QÆÇϨ ó
nèifi^•º ã¨`«º=∞„HÀ^èÀ ^Œâ◊HõO ^èŒ~°‡ ÅHõ∆}"£∞—
(^è≥·~°ºO, Hõ∆q∞OKÕ QÆ∞}O, ã¨Ç¨Ï#O, ^˘OQÆ`«#O KÕÜ«∞‰õΩO_® LO_»@O, â◊√z`«fiO,
WO„kÜ«∞ x„QÆǨÏO, |∞kú, q^Œº, ã¨`«ºO, HÀѨO ÖˉõΩO_»∞@, Wq ^èŒ~°‡O Ü≥ÚHõ¯ Ѩk
ÅHõ∆}ÏÅ∞.)
z<åfl#fl #=Ùfi`« ∂ J<åfl_» ∞ –– JÜ« ∂ º, W=hfl ¢ÃãÎ Â } `å (P_» O y`« < åxH˜
ã¨O|OkèOz#) ^è~Œ å‡Å∞. |ÅÇ‘Ï#∞Å HÀã¨O `«Ü∂« ~°∞ KÕã#≤ q. J|Å Jhfl ã¨ÇÏ≤ Oz
150
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
T~°∞‰õΩO@∞Ok. |ÅÇ‘Ï#∞_»∞ ^Œ∞óYO kQÆq∞Oy LO_çáÈ`å_»∞, HÍh â◊H=Î̃ O`«∞ʼnõΩ D
^èŒ~å‡Å∞ K≥Å¡=Ù. áêO_»=ÙÅ∞ ã¨Ç¨Ï#O`À ‰õÄ~˘Ûx LO>Ë =∞Ǩ ÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒúO ZO^Œ∞‰õΩ
[iˆQk? ~å=Ú_»∞ Hõq∆ ∞Oz LO>Ë ÅOHÍ ^ŒÇϨ #O ZÖÏ [iˆQk?
<Õ#∞––JÖÏ J~Ú`Õ D ^è~Œ å‡Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ U~°Ê_®¤~Ú?
z<åfl#fl––JÉσ~¸, ¿ã=‰õΩʼnõΩ 'FÑ≤Hõ Ѩ@∞ì— Jx ZO^Œ∞Hõ K≥|∞`å~°∞?, ZO_ç#
~˘>ˇì u# =Åã≤ =zÛ<å, `«$Ñ≤QÎ Í LO_»∞, u\˜<ì å <À~°∞ "≥∞^ŒÑ‰¨ Ωõ , qHÍ~åÅ#∞ h =∞#ã¨∞Ö’H˜
~åhÜ«∞‰õΩ, Ö’Éè|í ∞kúx J}z LOK«∞, U =ã¨∞=Î Ó ^˘OyeOK« =^Œ∞,Ì x*Ï~Úf`À ѨxKÕ~Ú,
<åÅ∞Hõ, "≥Ú^ŒÖˇ·# WO„kÜ«∂Å#∞ xÜ«∞O„uOK«∞, "≥∞ʼnõΩ=`À ѨxKÕ~Ú, ^≥|ƒÅ∞ u<åfl
HÀѨO `≥K«∞ÛHÀ‰õΩ, Jx K≥ѨÊ_»O J=ã¨~°O HÍ|\ì̃.
'^Œâ◊HõO ^èŒ~°‡ÅHõ∆}"£∞— Ü≥ÚHõ¯ ~°ÇϨ 㨺O W^Õ. D ^è~Œ ‡° O =ÚYºOQÍ q^•º~°∞Å÷
HÀã¨O, ¢ã‘ÎÅ HÀã¨O, â◊¥„^Œ∞Å HÀã¨O U~åÊ\~ÚOk. ã¨=∞~°∞÷Öˇ·# "åi ^èŒ~°‡O "Õ~°∞QÍ
LO@∞Ok. =∞ǨÉèÏ~°`O« Ö’ ‰õÄ_® WÖÏ LOk––
'J<Àº ^èŒ~°‡ó ã¨=∞~å÷<åO x~°ƒÖÏ<åO`«∞ KåѨ~°ó—
(âßOu Ѩ~fi° O)
(ã¨=∞~°∞÷Å ^èŒ~°‡O, Jã¨=∞~°∞÷Å ^èŒ~°‡O "Õ~°∞–"Õ~°∞QÍ LO\Ï~Ú)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ã¨=∞~°∞x÷ ^è~Œ ‡° O Uq^èOŒ QÍ LO@∞Ok?
z<åfl#fl––Uq^èOŒ QÍ J`«x WK«Ûù f~°∞`«∞O^À, Pq^èOŒ QÍ. Jk `«∞áêH˜ QÆ∞O_»∞`À
HÍ=K«∞Û, ÉÏO|∞ |ÅO`À HÍ=K«∞Û.
'ã¨=∞~°^HŒä À #Ç≤Ïñ ^À+π Q˘™ê~¸ñ ~°q áê=H± ã¨∞~°ãi¨ H© <åDñ—
(`«∞Åã‘^•ã¨∞)
(ã¨∂~°∞ºxH˜, JyflH˜, QÆOQƉΩõ , ^À+¨O JO@#@∞¡QÍ<Õ ã¨=∞~°∞_÷ #·≥ "åxH˜ ^À+¨O JO@^Œ∞)
XHõ ™ê=∂#∞º_»∞ ǨÏ`«º KÕ¿ãÎ LitHõ∆ Ѩ_»∞`«∞Ok. XHõ Ãã·x‰õΩ_»∞ Ü«Ú^ŒúOÖ’ =O^Œ
=∞Okx K«OÑ≤`Õ 'g~°K«„HõO— á⁄O^Œ∞`å_»∞. JO^Œ∞ˆH J<åfl~°∞–– 'ã¨=¸¿ÇÏ <åã≤Î áê`«Hõ"£∞—
(ã¨=¸Ç¨ÏOÖ’ áêѨO ÖË^Œ∞) Jx. XHõ K≥O|∞ hà◊§Ö’ HÍH˜ =Ú‰õΩ¯ =ÚOz`Õ hà◊√§
JѨq„`«"∞≥ áÿ È`å~Ú. HÍh =O^ŒÅ H͉õΩÅ∞ ™êfl#O KÕã<≤ å QÆOQÆ JѨq„`«O HÍ^Œ∞.
ѨO_ç`«∞Å"å~°<åfl~°∞––"åºã¨∞x LѨ^âÕ O◊ WÖÏ LOk K«∂_»O_ç––
'Jëêì^Œâ◊ ѨÙ~å}Ë+¨µ "åºã¨ã¨º =K«#^ŒfiÜ«∞"£∞
Ѩ~ÀѨHÍ~°ó ѨÙ}Ϻܫ∞ áêáêÜ«∞ Ѩ~°Ñ‘_»#"£∞—
^èѨٌ~~å}
°‡ K«~„Ѩ°ÛÖÏѨO
151
(Jëêì^Œâ◊ ѨÙ~å}ÏÅ ™ê~åOâ◊O "åºã¨∞_»∞ Ô~O_»∞ =∂@Ö’¡ K≥áêÊ_»∞––Ѩ~ÀѨHÍ~°O
=Å¡ ѨÙ}ºO, Ѩ~°Ñ‘_»# =Å¡ áêѨO HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∞#O ‰õÄ_® W`«~∞° ʼnõΩ LѨHÍ~°O KÕ¿ã Ѩx ѨÙ}º=∞x, ÉÏ^èŒ
HõeyOKÕ Ñ¨x áêѨ=∞<Õ Hõ^• "≥Ú^Œ\˜ #∞O_ç ÉèÏqã¨∞Î<åfl=Ú?
∆ O ‰õÄ_® =ºaèKi« `«"∞≥ Oÿ k. W`«~∞° Å ÉÏ^è#Œ ∞ `˘ÅyOK«_"» ∞Õ
z<åfl#fl––D ÅHõ}
^èŒ~°‡=∞~Ú#ѨC_»∞ HÍ=∞Ñ‘_ç`«∞~åÖˇ·# ¢ã‘Îx ã¨O`«$Ñ≤ΠѨ~°K«_»O ‰õÄ_® ^èŒ~°‡"Õ∞ J=Ù`«∞Ok.
ѨO_ç`«∞Å"å~°<åfl~°∞––g∞~°∞ q`«O_»"å^ŒO KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
z<åfl#fl–– Wk <Õ##fl =∂@ HÍ^Œ∞. ‰õΩ=∂iÅ Éè@
í ∞ì WÖÏ J<åfl_»∞––
'„HÀâ◊`å ǨÏ$^ŒÜÕ∞<åÑ≤ QÆ∞~°∞^•~åaèQÍq∞<å"£∞
Éèí∂Ü≥∂ ^èŒ~°‡ó „Ѩã¨*˺`« Éèí∂Ü«∞ã‘ǨïºÑ¨HÍi`å— (â’¡H"õ åiÎHOõ 1/1/244)
(QÆ∞~°∞ѨfflQÆ=∞#O KÕã#≤ "å}˜‚ =∞#ã¨∞Ö’ xOkã¨∞<Î åfl"å? HÍx P"≥∞‰õΩ =∞ǨϟѨHÍ~°O
KÕâß_»∞ HÍ|\ì̃ J`«xH˜ Q˘Ñ¨Ê ^èŒ~°‡Ñ¶¨Å „áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.)
LѨHÍ~°"Õ∞ ^èŒ~°‡"≥∞ÿ#ѨC_»∞ QÆ∞~°∞Ѩffl QÆ=∞#O KÕ¿ã"å_»∞ ‰õÄ_® ^èŒ~°‡O KÕã¨∞Î<åfl_»x
ÉèÏqOK« =Åã≤ LO@∞Ok. WÖÏO\˜ „Ѩâfl◊ Å∞–["å|∞Å QÆ∞iOz PÖ’zOK«‰Ωõ O_® g∞~°∞
ˆH=ÅO ##∞fl `«Ñ¨CѨ_»∞`«∞<åfl~°∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞ ã¨fiO`« Jaè„áêÜ«∞O Uq∞\˜?
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Xˆ~, <å Jaè„áêÜ«∞O U^≥<· å ã≤~÷ O° QÍ LO@∞O^•?
J~Ú<å 'qHõ@Hõq ѨÙ~å}O—Ö’ #∞O_ç XHõ â’¡HOõ qxÑ≤™êÎ#∞––
'Jëêì^Œâ◊ ѨÙ~å}Ë+¨µ qHõ@㨺 =KÀ^ŒfiÜ«∞"£∞
x*’ѨHÍ~°ó ѨÙ}Ϻܫ∞, áêáêÜ«∞ x[Ñ‘_#» "£∞—
(Jëêì^⌠◊ ѨÙ~å}ÏÅ ™ê~åOâ◊O qHõ@Hõq ~Ô O_»∞ =∂@Ö’¡ K≥áêÊ_»∞––^Õx =Å¡ `«#‰õΩ
ÖÏÉèíO [~°∞QÆ∞`«∞O^À, J^Õ Ñ¨Ù}ºO, ^Õx=Å¡ `«#‰õΩ Hõ+ì̈O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À, J^Õ áêѨO)
<Õ#∞ J~°O÷ HÍHõ K«∂ã¨∂Î LO_»QÍ z<åfl#fl J<åfl_»∞––K«∂_»∞, Ѩ~°=∂~°÷O Ü≥ÚHõ¯
K«„HõO ‰õÄ_® ™êfi~°÷O J<Õ W~°∞ã¨∞ P^è•~°OQÍ<Õ #_»∞ã¨∞ÎOk. ^•#O, ѨÙ}ºO T~°Hõ<Õ
KÕ™êÎ~å Z=Ô~<· å? ¿Ñ~°∞ HÀã¨O, ã¨fi~°Oæ HÀã¨O. JxflKÀ\Ï¡ ZO`À H˘O`« ™êfi~°O÷ LO@∞Ok.
™êfi~°÷=∞<Õ `≥·ÅO =Úyã≤áÈ`Õ, Ѩ~°=∂~°÷=∞<Õ nѨO PiáÈ`«∞Ok!
<Õ#∞––HÍh `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞ ^èŒ~°‡OHÀã¨O Z<Àfl HõëêìÅ∞ Ѩ_»`å~°∞Hõ^•!
152
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––Jˆ~, H˘O^Œi |∞^Õú qz„`«OQÍ LO@∞Ok. â◊s~åxfl ZO`« Hõ+ì̈ÃÑ_ç`Õ
JO`« Z‰õΩ¯= ^è~Œ ‡° O PK«iOz #@¡=Ù`«∞O^Œx "åà◊√§ J#∞‰õΩO\Ï~°∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ XHõ~∞°
'KåO„^•Ü«∞}„=`«O—1 KÕ¿ãÎ, =∞~˘Hõ~°∞ 'ѨOKåyfl ™ê^èŒ#—2 KÕ™êÎ~°∞! XHõ~°∞ XHõ HÍeÃÑ·#
xÅ|_ç`Õ, =∞~˘Hõ~°∞ =∞OK≥ ÃÑ·# ‰õÄ~˘Ûx LO\Ï~°∞. XHõ~°∞ =Úà◊§ g∞^Œ Ѩ_»∞‰õΩO>Ë
=∞~˘Hõ~∞° =∞ø#O ^•eÛ LO\Ï~°∞, =∞~˘Hõ~∞° P‰õΩÅÅ∞=ÚÅ ~°ã"¨ ∞Õ `åy LO\Ï~°∞.
ѨO_ç`«∞Å"å~°<åfl~°∞––W^ŒO`å ™ê^è#Œ .
z<åfl#fl––™ê^è#Œ HÍ^Œ∞, '™ê^è—£ (HÀiHõ) J#O_ç. ¿Ñ~°∞HÀ, ^è<Œ åxHÀ ÖËHõ HÍ=∂xHÀ
ã¨O|OkèOzOk.
'Ѷ¨∞@O aè`åfi Ѩ@O zè`åfi Hõ$`åfi ~åã¨Éèí~ÀǨÏ}"£∞
ÜÕ∞# ˆH# „ѨH͈~} „Ѩã≤^Œúó ѨÙ~°∞ëÈ Éèí"Õ`ü!—
(‰õΩO_» |^ŒÌÅ∞ H˘>ì̌Â<å, |@ìÅ∞ zOѨ٠H˘<≥·<å, QÍ_ç^Œ ÃÑ·H˜ ZH˜¯ J~Ú<å, U^À XHõ
q^èŒOQÍ =∞x+≤ „Ѩã≤^Œ∞ú_»∞ HÍ"åe)
ѨO_ç`«∞Å"å~°∞––HÍh x=$uÎ =∂~°Oæ Jxfl\˜h q∞OzOk.
z<åfl#fl––x=$uÎ =∂~°æO x~°∞áêÜ«ÚÅ HÀã¨O. x„+≤¯Ü«∂Ѩ~°∞ÖË <≥·+¨¯~°‡º"å^•xfl
P„â◊~Ú™êÎ~°∞. x~åâ◊ K≥Ok# "åˆ~ L^•ã‘#`« #\˜™êÎ~°∞. `åºQÆO, "≥·~åQƺO, g\˜ QÆ∞iOz#
=∂@Å∞ x~°∞áêÜ«ÚÅ∞ K≥¿ÑÊ =∂@Å∞.
ѨO_ç`«∞Å"å~°∞–– 'ã¨O`À+¨ó Ѩ~°=∞O ã¨∞Y"£∞— (`«$Ñ≤ÎH˜ q∞Oz# ã¨∞YO ÖË^Œ∞)
z<åfl#fl––JÜ«∂º, Wk Hˆ =ÅO T~°Hõ K≥¿ÑÊ =∂@. q∞käÖÏ"åã≤ JÜ«∂p q∞„â◊
XHõ\O˜ HÍÅ∞ =¸@ ^è•#ºO`À `«$Ñ≤ÑÎ _¨ ∞» `«∂ rq`åO`«O P‰õΩÅ∞–JÅ∞=ÚÅ∞ ux LO_ç
áÈÜ«∂_»∞. PÜ«∞##∞ „ѨâO◊ ã≤OKÕ "å~°∞ HÀH˘Å¡Å∞. HÍh "åà‹§=~°∂ `«=∞ H˘_»∞‰õΩÅ ÃÑo§Ö’
"ÕÅ Hõ@flO J_»Q‰Æ Ωõ O_® =∂#~°∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, „|ǨχK«~°ºO QÆ∞iOz g∞ Jaè„áêÜ«∞O Uq∞\˜?
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––„|ǨχK«~°ºO JO>Ë „|Ǩχ`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# K«~°º ÖËHõ
PK«~}
° . „|Ǩχ #ѨÙOã¨Hõ eOQÆO.3 JO^Œ∞=Å¡ „|ǨχK«~°ºO JO>Ë #ѨÙO㨉õΩx ÖÏO\˜
PK«~}
° , Jx J~°O÷ .
1.
XHõ <≥ÅÖ’ ѨÓ~°ÎÜÕ∞º Hõ+ì̈™ê^茺"≥∞ÿ# „=`«O. Hõ$+¨‚ѨHõ∆OÖ’ PǨ~°O „Ѩu~ÀE XHõ =Ú^ŒÌ
`«yãæ ∂¨ Î "≥o§, J=∂"å㨺 <å_»∞ PǨ~°O ѨÓiÎQÍ =∂<åe, P `«~åfi`« â◊√HõÑ¡ H¨ O∆õ Ö’ ~ÀE
XHõ =Ú^ŒÌ ZH˜¯ã¨∂Î áÈ~Ú Ñ¨Ói‚=∞<å_»∞ ѨÓiÎ Éè’[#O KÕÜ«∂e. (J#∞).
2. <åÅ∞QÆ∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ =∞O_»∞`«∞#fl <åÅ∞QÆ∞ JQÆ∞flÅ#∞, ÃÑ· #∞O_ç ã¨∂~°∞ºx "Õ_çx ã¨Ç≤Ïã¨∂Î
ZO_®HÍÅOÖ’ KÕ¿ã XHõ `«Ñ㨠∞¨ û. (J#∞).
3. ã¨O㨯$`« "åºHõ~}
° OÖ’x eOQÆ qÉè[í #Ö’ „|Ǩχ #ѨÙOã¨Hõ eOQÆO. (J#∞.)
^èѨٌ~~å}
°‡ K«~„Ѩ°Û ÖÏѨO
153
ѨO_ç`«∞Å"å~°∞––g∞~°∞ ZQÆ`åoQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. „|ǨχK«~°ºO JO>Ë
aO^Œ∞=Ù#∞ ~°HO∆˜ K«∞HÀ=_»O.
'=∞~°}O aO^Œ∞áê`Õ# r=#O aO^Œ∞^è•~°}Ï`ü—
(g~°ºãö̈Å#O =Å¡ =∞~°}O, g~°º ^è•~°} =Å¡ rqOK«_O» ã¨OÉèqí ™êÎ~Ú)
z<åfl#fl––HÍh, <å Jaè„áêÜ«∞O „ѨHÍ~°O––
'r=#O aO^Œ∞ áê`Õ# =∞~°}O aO^Œ∞^è•~°}Ï`ü!—
(g~°ºãö̈Å#O =Å¡ rqOK«_=» Ú, g~°º^è•~°} =Å¡ =∞~°}=Ú ã¨OÉèqí ™êÎ~Ú)
aO^Œ∞=ÙÅhfl ѨÙ~°∞+¨µx HÀâßQÍ~°OÖ’<Õ LO_çáÈ`Õ ã¨$+≤ì ZÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok? aO^Œ∞
ãö̈Å#O =Å¡<Õ Hõ^• „áê}˜ [x‡OKÕk!
ö fi« =∂?
ѨO_ç`«∞_»∞––J~Ú`Õ „|ǨχKåiQÍ LO_»@O =¸~°`
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––™ê=∞~°º÷ O L#fl "å~°∞ ~Ô O_À J~°O÷ Ö’ „|ǨχKå~°∞Å∞QÍ
Z^ŒQÆ=K«∞Û. '„|Ǩχ— ã¨fiK«ÛùO^Œ∞_»∞, JO^Œ∞=Å¡ '„|ǨχKåi— JO>Ë ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ
ã¨OK«iOKÕ"å_»∞ Jx J~°÷O. Uq^èŒOQÍ J~Ú`Õ ã¨<åºã≤ JO>Ë 'ã¨=∞ºH±— (`«y#) Ѩ^ŒúuÖ’
'<åºãπ— (`åºQÆO) KÕ¿ã"å_»∞ Jx J~°"÷ ∂≥ , JÖÏQÆ. JO^Œ∞=Å¡<Õ "å~°∞ ™ê=∂lHõ |O^è<Œ åÅ#∞
=kÖË ™ êÎ ~ ° ∞ . H˘O^Œ ~ ° ∞ =G |O^è Œ < åxfl ‰õ Ä _® `« º lOz 'kQÆ O |~° ∞ —Å∞QÍ ÖË H õ
'<åQÍÉÏÉÏ—Å∞QÍ =∂iáÈ`å~°∞. QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ QÆ$Ǩϙêfi=ÚÖˇ· Z^Œ∞ÌÖÏ¡QÍ „â◊q∞ã¨∂Î LO\Ï~°∞,
q~åQÆ∞Å∞ QÀ™êfi=ÚÖˇ·1 PÉ’`«∞ÖÏ¡QÍ ã¨fiK«ÛOù ^ŒOQÍ ã¨OK«iã¨∂Î LO\Ï~°∞.
ѨO_ç`«∞_»∞––"åà◊√§ ZO`À Q˘Ñ¨Ê Ü≥∂QÆ ™ê^èŒ# KÕ™êÎ~°∞ Hõ^•! J^ŒO`å
=º~°÷=∞O\Ï~å?
z<åfl#fl =∞Oz TѨÙÖ’H˜ =zÛ J<åfl_»∞––J~Ú`Õ q#O_ç! ã¨=∞ã¨Î Ü≥∂QÍxH˜
ÅHõ∆ºO Éè’QÆO. H˘O^Œ~°∞ D '<åH±— (=Ú‰õΩ¯)#∞ <˘H˜¯`Õ P '<åH±— (ã¨fi~°æO) `«Å∞ѨÙ
`≥~°∞K«∞H˘O@∞O^Œx, WHõ¯_» ‰õΩO_»eh (Ü≥∂QÆO)x "Õ∞ÖÁ¯eÑ≤`Õ JHõ¯_» ‰õΩO_»eh
(‰õΩO_»ÖÏÅ∞ ^èŒiOz# ~°=∞}˜) Åaèã¨∞ÎO^Œx, WHõ¯_» MËK«sx (XHõ Ü≥∂QÆ =Ú„^Œ#∞)
™ê^èŒ# KÕ¿ãÎ JHõ¯_» 'MËK«i— (PHÍâ◊OÖ’ qǨÏiOKÕ JѨû~°ã¨) Jaèã¨∞ÎO^Œx, #=Ú‡`å~°∞.
Z=Ô~`
· Õ ¢ã‘Î #~°Hõ ‰õΩO_»=∞x JO\Ï~À "åà◊√§ ‰õÄ_® ¢ã‘Î Ö’ÉèOí `À ã¨fi~°Oæ KÕ~åÅ#∞‰õΩO\Ï~°∞.
~°OÉè#í ∞ á⁄O^Õ Ö’ÉèOí `À ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ ~°OÉèÏ Ñ¶Å¨ O (J~°\ј O¨ _»∞) JiÊ™êÎ~∞° . 'uÖ’`«=Î ∞—
Ö’ÉèOí `À uÅÅ∞ (#∞=ÙfiÅ∞) zÅHõi™êÎ~∞° . ã¨fi~°^æ •fi~°O Hˆ =ÅO XHõ |∂@Hõ=∞x JO^ŒiH©
1. QÀ™êfiq∞ Ѩ^•xH˜ ~Ô O_»~å÷Å∞<åfl~Ú: 1. l`ÕO„kÜ«Ú_»∞ 2. P=ÙÅHõkÑè u
¨ . (J#∞.)
154
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
`≥eã≤áÈ`Õ D ~À*Ë Jxfl ѨÓ[Å, ™ê^èŒ#Å <å@HõO =Úyã≤áÈ`«∞Ok! K«O„^Œ=ÚMË
KÕuHõO^Œ#ѨC_»∞ QÀ=Úv1Ö’ KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞H˘¯x [ѨO ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞? =∞$QÆ#Ü«∞x
=∂^èŒ∞~°º"Õ∞ =∞$Qƺ"≥∞ÿ#ѨC_»∞ =∞$QÆK«~°‡O ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞? ëÈ_»t ^˘iˆH Pâı ÖËHõáÈ`Õ
UHÍ^Œt ZO^Œ∞‰õΩ áê\˜™êÎ~°∞?
<Õ#∞––JǨ, JÅOHÍ~åÅ =~°"¬ ∞Õ ‰õΩiã≤Ok!
z<å#fl––ˆH=ÅO JÅOHÍ~åÖË HÍ^Œ∞, Ü«∞^ä•~°÷O ‰õÄ_®. <Õ#_ç̂Q „Ѩâ◊fl XHõ¯>Ë––
"å~åOQÆ# =~åOQÆ#QÍ2 ÉèÏqOK«|_»Háõ È`Õ ã¨fi~°Oæ Ö’ ^Õ"åOQÆ# (^Õ=`å „ã‘)Î J~Ú Uq^èOŒ QÍ
=∞#fl# á⁄O^Œ∞`«∂Ok? Q˘Ñ¨Ê–Q˘Ñ¨Ê =∞Ǩ`«∞‡Å∞ ‰õÄ_® ѨÙ}ºO `«iy áÈQÍ<Õ Éè∂í Ö’HÍxH˜
ky =KÕÛ™êÎ~∞° ––'H©}
∆ Ë Ñ¨Ù}˺ =∞~°ºÎ Ö’HõO qâ◊Ou.— HÍx, ~°OÉè,í T~°fit, "Õ∞#Hõ, uÖ’`«=Î ∞,
"≥Ú^ŒÖˇ·# JѨû~°ã¨Å∞ =∂„`«O JHõ∆Ü«∞ Ü«∞=fi#O Hõey LO_ç ã¨fi~°æOÖ’<Õ LO@∂ x`«º
ã¨∞MÏÅ∞ J#∞Éèíq™êÎ~°∞. U ‰õΩÅ¢ã‘Î ÔH·<å JÖÏO\˜ J^Œ$+ì̈O „áêÑ≤ÎOzO^•?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ‰õΩÅ ¢ã‘Î ZHõ¯_», "Õâ◊º ZHõ¯_»?
z<åfl#fl––W^ŒÌiÖ’ ѨÙiÃ+_»∞ hà◊§‰õΩ, x~°O`«~°O „Ѩ=Ç≤ÏOKÕ =∞Ǩ#kH˜ LO_Õ `Õ_®
LOk. XHõ~∞° ‰õΩ∆ „^Œ`å =¸iÎ J~Ú`Õ =∞~˘Hõ~∞° L^•~°`å =¸iÎ. XˆH =ºHÎ̃H˜ LѨÜ∂≥ QÆ
Ѩ_Õ â◊s~°O ‰õÄ_® XHõ â◊s~°"Õ∞<å? J<Õ‰õΩʼnõΩѨÜ≥∂QÆѨ_Õ â◊s~°"Õ∞ Hõ^• ^èŒ#º"≥∞ÿOk––
'Ѩ~ÀѨHÍ~åÜ«∞ ã¨`åO qÉèí∂`«Ü«∞ó—
(ã¨[˚#∞Å ã¨OѨ^ŒÅ∞ Ѩ~°∞ʼnõΩѨÜ≥∂QÆ Ñ¨_»_®xˆH LO\Ï~Ú)
ѨO_ç`«∞_»∞––"Õâ◊º "≥ÅÜ«∂Å∞, Ѩ}º¢ã‘Î, â◊s~°ã¨∞YO WzÛ _»|∞ƒ fã¨∞‰õΩO@∞Ok.
z<åfl#fl––"Õâº◊ JѨC_»ÑC¨ _»∞ fã¨∞‰õΩO@∞Ok. ÉèÏ~°º rq`åO`«O fã¨∞‰õΩO@∞Ok!
JO^Œ∞Hˆ 'ÉèÏ~°º— (Z=ix Éèií OKåÖ’, P"≥∞) Jx Ñ≤Å∞= |_»∞`«∞Ok. `Õ_® Uq∞@O>Ë
ÉèÏ~°º XHõiHˆ ã¨∞YO Wã¨∞OÎ k, "Õâº◊ J<Õ‰Ωõ ʼnõΩ. ^Õg ÉèÏQÆ=`«OÖ’ WÖÏ LOk–
'Ѩu¢=`å K≥·HõѨ`Ò kfifÜÕ∞ ‰õΩÅ\Ï Éèí"Õ`ü
`«$fÜ«∂ Ѷ¨∞i¬}© *Ë̋Ü«∂ K«`«∞ˆ~÷ ѨÙOâ◊Ûb `«^ä•
"Õâߺ K« ѨOK«"Õ∞ +¨¿+ª ѨÙOw K« ã¨ÑÎ̈"Õ∞-+¨ì"Õ∞
`«`«ó T~°÷fiO =∞Ǩ"Õâߺ...—
1. QÆOQÀ„uÖ’ P=Ù =ÚYO PHÍ~°OÖ’ L#fl QÆ∞ǨÏ. WO^Œ∞Ö’ #∞O_Õ QÆOQÆ "≥Å∞=_»∞`«∞Ok
HÍ|\ì̃ Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ nxfl Ѩq„`« f~°÷™ê÷#OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞ (J#∞).
2. "Õâ◊º „âı+ª̈"≥∞ÿ# ¢ã‘ÎQÍ (J#∞.)
^èѨٌ~~å}
°‡ K«~„Ѩ°ÛÖÏѨO
155
(XHõ Éèí~°Î `À<Õ ã¨Oã¨~°æO Hõey LO>Ë Ñ¨u¢=`«, W^ŒÌi`À J~Ú`Õ ‰õΩÅ@, =ÚQÆ∞æi`À
Ѷ¨∞i¬}˜, #Å∞QÆ∞i`À ѨÙOâ◊Ûe, S^Œ∞QÆ∞~°∞–P~°∞QÆ∞i`À "Õâ◊º, U_»∞QÆ∞~°∞–Zxq∞kQÆ∞i`À
ѨÙOw, JO`«‰õΩ q∞Oz`Õ =∞Ǩ"Õâ◊º!) 'L^•~° K«i`å<åO `«∞ =ã¨∞^è=·≥ ‰õΩ@∞O|"£∞! (L^•~°
ã¨fiÉèÏ=OQÆÅ "åi ^Œ$+≤Öì ’ ¢Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å XˆH ‰õΩ@∞O|O)
ѨO_ç`«∞_»∞––"Õâ◊º #~°HÍxH˜ áÈ`«∞Ok.
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ ^è~Œ ‡° âߢãÎ̈O =∞m§ K«^=Œ O_ç. QÆ$Ç≤Ï}˜ rq`åO`«O Ѩu¿ã=
KÕã≤#ѨC_Õ ã¨fi~åæxH˜ "≥à◊√ÎOk. Ѩu ¿ã=Ö’ U XHõ¯™êi U H˘kÌ á⁄~°áê@∞ [iy<å,
Hõ@∞=ÙQÍ =∂\Ï¡_ç<å, Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ P"≥∞ <À\’¡ H˘iq ÃÑ>Ëì™êÎ~°∞––
'™êfiq∞¿ã"å qÇ‘Ï<å Ü«∂ =^Œu ™êfiq∞<Õ Hõ@∞"£∞
=ÚMË `å™êO ^Œ^•`Õº==ÚÖϯO K« Ü«∞=∞H˜OHõ~åó—
(¢|Ǩχ "≥·=~°ÎO)
"Õâ◊º =∂¢`«O <Õ~°∞QÍ q+¨µ‚Ö’HõO KÕiáÈ`«∞Ok! z~°∞#=Ùfi`À =∂\Ï¡_»∞`«∂
„ÉÏǨχ}À`«Î=ÚxH˜ `«##∞ ѨÓiÎQÍ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO>Ë!
'Ü«∞^ŒºkK«Ûùu q„¿ÑO¢^Œó `«`«Î`ü ‰õΩ~åº`ü qÖÏã≤h
ã¨~°fi ÉèÏ"Õ# Kå`å‡#O J~°ÊÜÕ∞`ü ã≤‡`«ÉèÏ+≤}©—
(Éèíq+¨º ѨÙ~å}O, L`«Î~° Ѩ~°fiO 4/111)
(„ÉÏǨχ}À`«=Î Ú_»∞ U ^Õk HÀi`Õ qÖÏã¨=u J^ŒO`å KÕÜ∂« e. z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂
Jxfl q^è•ÖÏ PÜ«∞#‰õΩ `«#∞fl JiÊOK«∞ HÀ"åe.)
"Õâ◊ºÅ Ѩ@¡ q+¨µ‚ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ‰õÄ_® ¢Ñ¨ã¨#flOQÍ LO\Ï_»∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ "≥∂Hõ∆=∂~°æO
WO`« ã¨∞ÅÉèOí KÕÜ∞« |_çOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ ã¨fi~°Öæ ’HõO "Õâº◊ Å`À xO_ç LOk. HÍx, WHõ¯_»
XHõ ÃÑ^ŒÌ QÆ_»a_» LOk. ã¨fi~°æO "≥à◊§_»O =Å¡ ^èŒ~°‡O ¢Éèí+¨µì Ѩ\ì̃ áÈ`«∞Ok!
ѨO_ç`«∞_»∞ LO_»|@ìÖËHõ J_çQÍ_»∞––ã¨fi~°æO "≥à◊§_»O =Å¡ ^èŒ~°‡O ZÖÏ „Éèí+¨µì
Ѩ_∞» `«∞O^À H˘OK≥O K≥Ñʨ O_ç?
z<åfl#fl––K«∂_»O_ç ѨO_ç`∞« Å∂, g∞ ѨÓsfi‰õΩÅO^Œ~∂° ã¨fi~°Oæ "≥àϧ~°x J#∞‰õΩO^•O.
g∞~°∞ ‰õÄ_® "≥àÏÎ~°∞. J~Ú`Õ g∞~°O^Œ~°∂ J#∞ÉèíqOKÕ JѨû~°ã¨Å∞ =∂„`«O JO`å "åàı§
LO\Ï~°∞! ~°OÉèí, T~°fit, "Õ∞#Hõ, uÖ’`«Î=∞––Ü«ÚQÆÜÚ« QÍÅ #∞O_ç JO^Œih JÅiã¨∂Î
=ã¨∞Î#fl "åà◊√§. JÖÏO@ѨC_»∞ ã¨fi~åæxfl ‰õÄ_® 'Éè̌·~°gˆH∆¢`«O—1 QÍ<Õ ÉèÏqOKåe! JO^Œ∞Hˆ
<Õ#<Õk ã¨fi~°æO "≥à◊§_»O =Å¡ ^èŒ~°‡O ¢Éèí+¨µì Ѩ_»∞`«∞O^Œx.
1. ѨOK«=∞HÍ~° (=∞^ŒºO, =∂Oã¨O, =∞`«ûºO, =Ú„^Œ, "≥∞^ÿ ∞Œä #O) qkè ##∞ã¨iOz Láêã¨# KÕ¿ã
"å=∞=∂~°æ `åO„u‰õΩÅ ™ê^èŒ<åˆH∆„`«O. (J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞)
156
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨO_ç`«∞_»∞––g∞~°∞ #=ÙfiÖÏ@‰õΩ JÖÏ JO@∞<åfl~°∞ QÍh, ã¨f`«fi ^è~Œ å‡xfl q∞Oz#
^èŒ~°‡O ÖË^Œ∞.
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÜ«∂º, ã¨f`«fi^èŒ~°‡O HõO>Ë ‰õÄ_®
¢Ñ¨|Å"≥∞ÿ# ^èŒ~°‡O ¢Ñ¨Hõ$u ^èŒ~°‡O. Jk ã¨$+≤ì J~°OÉèíO #∞O_ç =ã¨∂Î LOk. q"åǨÏO
g∞~°∞, <Õ#∞ U~åÊ@∞ KÕã≤# Hõ$¢u=∞ |O^èŒO. L^•ÌʼnõΩx Ѩ٢`«∞_»∞ âıfi`«ˆH`«∞ ÖÏO\˜
|∞∞+¨µÅ∞ |O^èŒ<åÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∂Î =ã¨∞Î<åfl~°∞, *ÏÉÏÖÏ ÖÏO\˜ Ü«Ú=`«∞Å∞ "å\˜x
KèÕkã¨∞Î<åfl~°∞. n~°…`«=Ú_»∞ XˆH Éèí~°Î Hõey LO_Õ PKå~°O J`«xH˜ ѨÓ~°fiO ÖË<ÕÖË^Œx
‰õÄ_® JO\Ï_»∞––
'J^Œº¢Ñ¨Éèí∞ºu =∞~åº^• =∞Ü«∂ Ö’ˆH ¢Ñ¨u+≤ª`å
UHõ U= Ѩu~åfl~åºó Ü«∂=r˚=O Ѩ~åÜ«∞}"£∞— (=∞Ǩ ÉèÏ~°`O« , Pk Ѩ~fi° O)
(D~ÀA #∞O_ç <Õ#∞ „ѨѨOK«OÖ’ XHõ xÜ«∞=∂xfl ™ê÷Ñ≤ã¨∞Î<åfl#∞. ¢ã‘ÎH˜ rq`åO`«O
Éèí~°Î XHõ_Õ LO\Ï_»∞.)
ѨO_ç`«∞_»∞––J~Ú`Õ áêu¢=`«ºO ÉèQí =Æ O`«∞x P[˝ HÍ^ŒO\Ï~å?
z<åfl#fl––J^Õ ÉèQí =Æ O`«∞x P[˝ J~Ú`Õ PÜ«∞<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ |$O^Œ áêu¢=`åºxfl
ZO^Œ∞‰õΩ ÉèíOQÆѨ~°Kå_»∞1 ?
ѨO_ç`«∞_»∞––PÜ«∞# ѨÙ~å}ÏÖ’¡x ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. <Õ#∞ x~°∞æ}∞_»∞, x~åHÍ~°∞_»∞
J~Ú# ¢|Ǩχ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl#∞.
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÜ«∂º, x~åHÍ~° ¢|Ǩχ#∞ WO^Œ∞Ö’H˜ ZO^Œ∞‰õΩ
D_»∞ÛH˘™êÎ~°∞? ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 K˘~°|_Õ ã¨~°^• U"≥∞ÿ<å LO^• PÜ«∞#‰õΩ?
ѨO_ç`«∞_»∞ HÀѨyOK«∞H˘x WÖÏ J<åfl_»∞––g∞~°∞ '¢|Ǩχ—#∞ J==∂xã¨∞Î<åfl~°∞.
¢|Ǩχ P[˝ ÖËHõáÈ`Õ áêu¢=`«º ^èŒ~°‡O ZÖÏ Ñ¨Ù\ì̃O^À K≥ѨÊO_ç?
z~°∞#=Ùfi`À z<åfl#fl J<åfl_»∞––K«∂_»O_ç, Ö’HÍÜ«∞`« ^Œ~≈° #O U=∞O@∞O^À––
'áêu¢=`åºk ã¨OˆH`«ó |∞kÌ=∞^£ ^Œ∞~°ƒÖˇ·ó Hõ$`«ó
~°∂Ѩg~°º=`å ™ê~°úO ¢ã‘Î̂He=∞ã¨Ç≤Ï+¨µ‚aèó—
1. |$O^Œ [ÅO^èŒ~°∞_»<Õ ~åHõ∆ã¨∞x ÉèÏ~°º. P"≥∞ áêu„=`«º =∞Ç≤Ï=∞ HÍ~°}OQÍ [ÅO^èŒ~°∞}˜‚
K«OѨÖHË õ áÈ~Ú#O^Œ∞=Å¡ q+¨µ=‚ Ù *ÅO^è~Œ ∞° x ~°∂ѨO ^èiŒ Oz P"≥∞ áêu„=`«ºO ÉèOí QÆ Ñ¨~z°
*ÅO^è~Œ ∞° x K«Oáê_»x, P `«~åfi`« |$O^Œ q+¨µ=‚ Ù =~°O =Å¡ =∞~°∞[#‡Ö’ `«∞Åã≤QÍ [x‡Oz
ѨÓ[Å∞ JO^Œ∞‰õΩO@∂O^Œx, ѨÙ~å}O Hõ^.Œä (J#∞.)
^èѨٌ~~å}
°‡ K«~„Ѩ°Û ÖÏѨO
157
(|ÅÇ‘Ï#∞Å∞, K«`«∞~°∞Å∞ J~Ú# Éèí~°ÎÅ∞ ~°∂Ѩ=O`«∞Å∞, g~°º=O`«∞Å∞ J~Ú#
ѨÙ~°∞+¨µÅ #∞O_ç `«=∞ ÉèÏ~°ºÅ#∞ ^Œ∂~°OQÍ LOK«_O» HÀã¨O D~°º¬ `À áêu¢=`«º ^è~Œ å‡xfl
™ê÷Ñ≤OKå~°∞.)
=∞~˘Hõ~∞° WOHÍ ã¨Ê+ì̈OQÍ WÖÏ K≥áêÊ~°∞––
'Hõ$`«ó ^èŒ~°‡¢Ñ¨Ñ¨OKÀ-Ü«∞O Ѩ~=° ÚëêìºO # Ü«∞`ü Ѩ``
Õ ü
Hõ^•z`ü ã¨fiHõ$â◊¢w"å ѨfflÑ‘#ãÎ̈<À-^äŒ"å—
(`«# Ñ‘Å "≥∞_», ÉèÏ~°º Ñ‘# ã¨#Î O W`«~∞° Å Ñ≤_Hç e˜ H˜ zHõ¯‰õΩO_® LO_®Å<Õ L^ÕâÌ º◊ O`À
WO`« ^è~Œ å‡_»O|~°O ã¨$+≤Oì K«_O» [iyOk.)
ѨO_ç`«∞_»∞––g∞‰õΩ ZѨC_»∂ q<À^Œ"Õ∞.
z<åfl#fl––Jk x["Õ∞. HÍx, Hõ∆q∞OK«O_ç, ѨO_ç`«∞Å"å~°∂, g∞~°∞ ^Õxfl áêu¢=`«ºO
Jx JO\Ï~À, J^Õ x*ÏxH˜ =ºaèKå~°O.
ѨO_ç`«∞_»∞ HÀѨyOK«∞H˘x J<åfl_»∞––g∞~°∞ Z=iH© Ug∞ J~°÷O H͉õΩO_®
=∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.
z<åfl#fl––JÜ«∂º, g∞~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ PÖ’zOz K«∂_»O_ç. =ºaèKå~°O JO>Ë
Uq∞\˜? ™ê=∂#º xÜ«∞=∂xH˜ JѨ"å^Œ∞. ™ê=∂#º xÜ«∞=∞O Jx ^Õ#flO\Ï=Ú? ã¨~fi°
™ê=∂#ºOQÍ L#fl xÜ«∞=∂xfl. WHõ K«∂_»O_ç, ã¨$+≤Öì ’ ã¨~fi° ™ê=∂#ºOQÍ L#fl xÜ«∞=∞O
Uq∞\˜? P_», =∞QÆÅ ã¨OÜ≥∂QÆO =Å¡ ã¨ÇϨ [OQÍ QÆ~åƒù^•è ~°} [iyáÈ`«∞Ok. ^•x HÀã¨O
â◊OYO T^Œ=Åã≤# J=ã¨~O° QÍx ÉÏ*Ï Éè[í O„fÅ J=ã¨~O° QÍx ÖË^∞Œ . áêѨ@Ö’ ‰õΩO‰õΩ=∞
xOѨ_O» , =¸_»∞ =Úà◊√§ "ÕÜ∞« _»O, W=hfl Hˆ =ÅO ÃÑ· P_»O|~åÖË, ¢ã‘xÎ |¢Ô~ ÖÏQÍ
|OkèOz J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«∞HÀ_®xH˜. JO^Œ∞=Å¡<Õ =∞Ç≤Ï+≤ (|„Ô~) ÖÏO\˜ Ѩ^•Å∞ "å_»∞HõÖ’H˜
=KåÛ~Ú.
ѨO_ç`∞« _»∞ Ug∞ =∂\Ï¡_‰» Ωõ O_® LO_»_O» K«∂ã≤ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––K«∂_»O_ç,
¢Ñ¨u ¢áê}˜H˜, "≥∞ÿ^äŒ∞# ¢H˜Ü«∞Ö’ ™êfi`«O¢`«ºO LOk. =∞x+≤ =∂¢`«"Õ∞ D ã¨Ç¨Ï[ ^èŒ~å‡xfl
LÅ¡OѶ∞≤ Oz ¢ã‘xÎ XHõ ѨikèÖ’ |OkèOz LOKå_»∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ áêu¢=`«º ^è~Œ å‡xfl
<Õ#∞ JѨ"å^Œ∞, ÖËHõ =ºaèKå~°O JO\Ï#∞.
ѨO_ç`∞« x ™êfl#O D Ö’QÍ Ñ¨ÓiÎ J~ÚOk. z<åfl#fl`À WHõ "åkOK«ÖHË õ 'JѶ∞¨ =∞~°}
¬
ã¨∂HõΗ (áêѨ<åâ◊Hõ =∞O„`«O) áê~åÜ«∞}O KÕã¨∂Î PÜ«∞# "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
158
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞. g∞~°∞ ~°∞A=Ù KÕÜ«∞ÖËx^ŒO@∂ Un ÖË^Œ∞!
HÍh, g∞~°∞ WÖÏ JO>Ë ã¨f`«fi ^èŒ~å‡xH˜ ÃÑ^ŒÌ ^≥É˃ `«QÆ∞Å∞`«∞Ok.
z<åfl#fl QÆ\ì̃QÍ #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––Jˆ~, <åÖÏO\˜ HÔ Ñ· Ù¨ =∞x+≤ =∂@Å`À ^≥|ƒ
`«QÆ∞Å∞`«∞Ok, 㨇$uHÍ~°∞Å∞ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ =ºaèKå~åxfl ã¨=∞i÷¿ãÎ, Ug∞ ^≥|ƒ `«QÆÅ^Œ∞,
W^Õ<å h=<Õk?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°<Õ^Õq∞\˜? 㨇$`«∞Ö’¡ =ºaèKå~° ã¨=∞~°÷# LO^Œ<å?
z<åfl#fl––J~Ú`Õ K«∂_»∞, 㨇$`«∞Ö’¡ ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜ =∂@Å∞<åflÜ≥∂––
'# ¢ã‘Î ^Œ∞+¨ºu *ψ~}— (*Ï~°Hõ~°‡ =Å¡ ¢ã‘Î ^Œ∂+≤`«∞~åÅ∞ HÍ^Œ∞)
'~°[™ê â◊√^Œúº`Õ <ås— (~°[¢™ê=O`À ¢ã‘Î â◊√^Œ=ú ∞~ÚáÈ`«∞Ok)
WOHÍ K«∂_»∞––
'Jã¨=~°‚ùã¨∞Î Ü≥∂ QÆ~°ƒùó ¢ã‘Î}ÏO Ü≥∂<Ò x¿+K«º`Õ
Jâ◊√^•ú ™ê Éè"í <Õ åfls Ü«∂=^£ QÆ~ƒ° Où # =ÚOK«u
q=ÚˆHÎ `«∞ `«`«ó â◊Ö˺ ~°*âßÛÑ≤ ¢Ñ¨^Œ$â◊º`Õ
(J¢u 㨇$u)
`«^• ™ê â◊√^躌 `Õ <ås q=∞ÅO HÍOK«#O Ü«∞^ä•—
(¢ã‘ÎH˜ Jã¨=~°∞‚x`À QÆ~°ƒùO Hõey<å ‰õÄ_® P"≥∞#∞ `«ºlOK« ~å^Œ∞. „Ѩã¨=O `«~åfi`«
=∞m§ ѨÙ+¨Ê=u HÍQÍ<Õ P"≥∞ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# |OQÍ~°O =Öˇ â◊√^Œú=∞=Ù`«∞Ok.)
'â∫K«O ã¨∞=~°‚ <ås}ÏO "åÜ«Ú ã¨∂~ˆ ºO^Œ∞~°t‡aèó—
(PѨãÎ̈OÉ ã¨‡$u)
(HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ ã¨∂~°ºK«O¢^Œ∞Å H˜~}
° ÏÅ `À<Õ, QÍe`À<Õ â◊√^Œ=ú ∞=Ù`å~Ú.)
'# ^Œ∞¿+º`ü ã¨O`«`å ^è•~å "å`À^Œ∂ú`åâ◊Û ˆ~}=ó
(PѨãÎ̈OÉèí 㨇$u)
¢ã≤ÎÜ≥∂ =$^•úâ◊Û ÉÏÖÏâ◊Û # ^Œ∞+¨ºOu Hõ^•K«#—
(U q^èOŒ QÍ ¢Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ [Å^è•~°Ö’ ^À+¨O LO_»^À, QÍeÖ’ Zyˆ~ ^è∂Œ oHõ}ÏÖ’¡ U
^À+¨O LO_»^À, J^Õ q^èOŒ QÍ ¢ã‘ÅÎ ‰õΩ, =$^Œ∞Åú ‰õΩ, Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ U ^À+¨=¸ JO@^Œ∞.)
JÉσ~¸, ™ê=∂lHõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ =∂~°∞`«∞#fl H˘nÌ ã¨‡$uHÍ~°∞Å∞ ‰õÄ_®
"å\˜##∞ã¨iOz =K«<åÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∂Î "≥àϧ~°∞. JO^Œ∞ˆH J<åfl~°∞––
—â◊$uifiaè<åfl 㨇$`«Ü≥∂ qaè<åfló <≥·HÀ =Úx~°ºã¨º =K«ó ¢Ñ¨=∂}"£∞!'
(Z<Àfl ~°HÍÅ â◊$`«∞Å∞<åfl~Ú. Z<Àfl ~°HÍŠ㨇$`«∞Å∂ L<åfl~Ú. U =Úx =K«<åÅ#∂
ã¨~°fi^• „áê=∂}˜HõOQÍ ã‘fiHõiOK«_®xH˜ gÅ∞ÖË^Œ∞.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ã¨fi~åæxfl #=∞‡~å?
^èѨٌ~~å}
°‡ K«~„Ѩ°ÛÖÏѨO
159
z<åfl#fl––Hõhã¨O XHõ¯ =∞xÃ+·<å ã¨fi~°Oæ #∞O_ç =zÛ K≥ÑÊ≤ LO>Ë Hõ^•, #=∞‡HõO
HõeˆQk! WO`«=~°‰õΩ "≥o§# "åà‹§=~°∂ uiy ~åÖË^Œ∞. ^•xfl QÆ∞iOz =∂\Ï¡_Õ "åà‹§=~°∂
"≥à§◊ ÖË^∞Œ ! "åà◊§ =∂@Å∞ ZÖÏ #=∞‡@O?
<Õ#∞––WO^Œ∞Ö’ ã¨`º« O ÖËHáõ È`Õ Wxfl ~ÀAÅ^•HÍ D #=∞‡HõO ZÖÏ xezOk?
z<åfl#fl––JÉσ~¸, =∞#∞+¨µÅ‰õΩ Éèí∂q∞ÃÑ·# J#∞ÉèíqOz# ã¨∞MÏÅ`À `«$Ñ≤Î
HõÅQÆ^Œ∞. `«$+¨‚‰õΩ JO`«∞ÖË^Œ∞. HÍh rq`«O Ѩiq∞`«"≥∞ÿOk. âßs~°Hõ â◊HÎ̃ H˘OK≥"Õ∞. H˘kÌ
~ÀAÖ’¡<Õ =Úã¨e`«#O =KÕÛã¨∞ÎOk, P@ =Úyã≤áÈ`«∞Ok. Éè’QÆ`«$+¨‚ =∂¢`«O JÖψQ
xez LO@∞Ok. JO^Œ∞KÕ`«<Õ =∞#∞+¨µÅ∞ PHÍâ◊ ‰õΩã¨∞=∂xfl HõeÊOK«∞‰õΩO\Ï~°∞,
=∂#ã≤HOõ QÍ Hõ=∞‡x q∞~îå~ÚÅ∞ uO\Ï~°∞. '=∞$`«∞º=Ù `«~åfi`« "≥à§ı KÀ@ J=∞$`«O`À
ã¨=∂#"≥∞#ÿ Éè’[#O LO@∞Ok, J#∞Éèqí OK«_®xH˜ JѨû~°ãŨ ∞ Åaè™êÎ~∞° !— WÖÏO\˜q.
Jˆ~ <åÜ«∞<å, ã¨fi~°Oæ ã¨∞~åÅÜ«∞O HÍHõ â◊fiã¨∞~åÅÜ«∞O (=∂=∞QÍi WÅ∞¡) J~ÚáÈ~ÚOk!
x*ÏxH˜ JO`«HOõ >Ë ÅHõ∆ ~Ô @∞¡ Q˘Ñ¨Êk! =∂=∞QÍiO\’¡ Hˆ =ÅO XHõ ëÈ_»t ÃÑ·<flÕ Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°}ÏÅ
JkèHÍ~°O LO@∞Ok. HÍh ã¨fi~°Oæ Ö’ =∂¢`«O ëÈ_»â◊ ã¨ÇϨ ¢ã¨ ëÈ_»â√◊ Å∞ LO\Ï~°∞. JO^Œ~∂°
JHõ∆Ü«∞ Ü«∞ø=#Å∞! ÃÑ·QÍ J_»∞¤ ÃÑ>ËìO^Œ∞‰õΩ =∂=∞, ÉÏ==∞~°k ÖÏO\˜ "å~°∞ ‰õÄ_®
Z=~°∂ LO_»~∞° ! JÖÏO\˜ bÖÏÉè∂í q∞ =∞Ô~Hõ¯_» ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ¢Ñ¨u=∂@#∞ #=Ùfi`«∂ ZQÆ~°Q˘>Ëì™êÎ~°∞. g∞ˆ~ K≥ѨÊO_ç,
^èŒ~°‡O JO>Ë Uq∞\˜?
z<åfl#fl––Jˆ~ '=ÚO_Õ =ÚO_Õ =∞uiƒù<åfl.— (XH˘¯Hõ¯ `«ÅÖ’ XH˘¯Hõ¯ ~°H"õ ∞≥ #ÿ
|∞kú LO@∞Ok) 'P`å‡ ~°H`
∆˜ À ^è~Œ ‡° ó— (P`«‡#∞ ~°HO∆˜ K«∞HÀ=_»"∞Õ ^è~Œ ‡° O) Jx XHõ~O° >Ë,
'^è•~°}Ï`ü ^èŒ~°‡ W`åºÇ¨ïó— (D ã¨$+≤ì JO`å ^èŒ~°‡O ÃÑ·# P^è•~°Ñ¨_ç LOk) Jx
XHõ~O° \Ï~°∞. Hõ}Ï^Œ∞x Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O, 'Ü«∞`À-Éèí∞º^ŒÜ«∞ xó¢âıÜ«∞㨠ã≤kúó ã¨
^èŒ~°‡ó— 1 (JÉèí∞º^ŒÜ«∞=Ú, Ü«∞â◊ã¨∞û ^Õx=Å¡ ã≤kú™êÎÜ≥∂ J^Õ ^èŒ~°‡O) *ˇq· ∞x x~°fiK«#O
∆ Ï-~À÷ ^èŒ~°‡ó— 2 (ã¨`«¯~°‡Å‰õΩ „¿Ñ~°} HõeyOKÕ^Õ ^èŒ~°‡O)
¢Ñ¨HÍ~°O, 'KÀ^Œ<åÅHõ}
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g\˜Ö’ g∞~°∞ Z=i x~°fiK«<åxfl ã‘fiHõi™êÎ~°∞?
z<åfl#fl––<Õ#∞ JO^Œi x~°fiK«<åÅ#∂ ã‘fiHõi™êÎ#∞. J~Ú`Õ "å\˜H˜ ÉèÏ+¨ºO "Õ~°∞QÍ
K≥áêÎ#∞. ^Õx ^•fi~å J~Ú`Õ P`«‡~°Hõ∆} [~°∞QÆ∞`«∞O^À, â◊s~°^è•~°} ã¨OÉèí==∞=Ù`«∞O^À,
JkèHõ`«=∞"≥∞ÿ# P#O^ŒO ¢áêÑ≤Îã¨∞ÎO^À, ã¨$+≤ì ¢Ñ¨"åǨÏO H˘#™êQÆ∞`«∞O^À, J^Õ ^èŒ~°‡O.
1. "≥·âı+≤Hõ ã¨∂„`«O 1/1/2
2. g∞=∂O™ê ã¨∂„`«O 1/1/2
160
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––HÍx =∞# ^è~Œ å‡Kå~°∞ºÅ∞ '<åã≤Î ã¨`åº`ü Ѩ~À ^èŒ~°‡ó— (ã¨`åºxfl q∞Oz#
^èŒ~°‡O ÖË^Œ∞) J<åflˆ~!
z<åfl#fl––Jk Jã¨`º« O. x#∞fl K«OѨ_®xH˜ XHõ_∞» Y_»Oæ fã¨∞H˘x =KåÛ_»#∞HÀ.
h=Ù á⁄^ŒÖ’¡ ^•‰õΩ¯<åfl=#∞HÀ. JÖÏO@ѨC_»∞ <Õ#∞ ã¨`«º"Õ∞ K≥áêÊÖÏ? JHõ¯_» ^èŒ~°‡"Õ∞k?
ã¨`«º ~°Hõ∆}Ï ÖËHõ ¢áê} ~°Hõ∆}Ï?
<Õ#∞––J~Ú`Õ =∞i âßâ◊fi`« ^èŒ~°‡O Uk? <åˆHg∞ É’^èŒÑ¨_»_»O ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––ÃÑ^ŒÌ–ÃÑ^ŒÌ "åà◊§ˆH É’^èŒÑ¨_»^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ J<åfl~°∞––'^èŒ~°‡ã¨º `«`«ÎfiO
xÇ≤Ï`«O QÆ∞ǨÜ«∂"£∞— (^è~Œ ‡° `«`fiΫ O QÆ∞ǨÏÖ’ ^•y LOk) Jx, P QÆ∞ǨÏÖ’ ¢Ñ¨"tÕ OK«‰Ωõ O_®
^èŒ~°‡O Ü≥ÚHõ¯ =∞~°‡O `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O ™ê^茺O HÍ^Œ∞.
<Õ#∞ Ug∞ `ÀK«Hõ K«∂ã¨∂Î LO_»QÍ z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––Jˆ~ JÉσ~¸,
ZO^Œ∞‰õΩ~å D z‰õΩ¯Ö’¡ Ѩ_`
» å=Ù? ã¨~fi° ^•, ã¨~fi° ^ä• JO^ŒiH© =iÎOKÕ ^è~Œ ‡° O JO@∂
Un ÖË^∞Œ . ^ÕâO◊ , HÍÅO, =ºHÎ̃, g\˜##∞ã¨iOz ^è~Œ å‡Å∞ ‰õÄ_® =∂~°∞`«∂ LO\Ï~Ú.
Jxfl ^èŒ~å‡Å∞ P¿ÑH˜∆HÍÅ∞ (W`«~°=ÚÅÃÑ·# P^è•~°Ñ¨_ç#q). Ѩiã≤÷`«∞ÅÃÑ·# P^è•~°Ñ¨_ç
LO\Ï~Ú. x~°¿ÑHõ"∆ ∞≥ #ÿ , (^ÕxÃÑ·<å P^è•~°Ñ_¨ x» ) SHÍOuHõ"∞≥ #ÿ (ZÅ¡ÑC¨ _»∂ XˆH ~°∂ѨOÖ’
LO_Õ) ^èŒ~°‡O JO@∂ Un ÖË^Œ∞. =∞Ǩ ÉèÏ~°`«O Ö’ ã¨Ê+ì̈OQÍ K≥áêÊ~°∞––
'^Õâ◊HÍÅ xq∞`åÎ<åO ÉèË^≥·~°ú~À‡ qaè^Œº`Õ
#Ç≤Ï ã¨~°fiÇ≤Ï`«ó HõtÛ^•Kå~°ó ã¨O„Ѩ=~°Î`Õ
PKå~å}Ï=∞<ÕHÍ„QƺO `«™ê‡`ü ã¨~°fi„`« ^Œ$â◊º`Õ
#ÃǷϺ"≥·HÍOuHÀ ^èŒ~À‡ ^èŒ~°‡™êÎfi¿ÑH˜∆Hõó 㨇$`«ó
(âßOu Ѩ~fi° O)
(^Õâ◊HÍÖÏÅ ##∞ã¨iOz ^èŒ~°‡O "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å¡<Õ Jk Z<Àfl
~°∂áêÖ’¡ =∞#‰õΩ Hõ#∞Ñ≤ã¨∞ÎOk. JO^ŒiH© ZšѨC_»∂ LѨHõiOKÕ ^èŒ~°‡O JO@∂ Un
LO_»^Œ∞.)
<Õ#∞––JÖÏ J~Ú`Õ Wxfl ^èŒ~°‡âߢ™êÎÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞?
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––Xˆ~ Jcƒ,
'=∞O^Œ É’^èÀѨHÍ~å~°÷O ^èŒ~°‡âߢãÎ̈O qxi‡`«"£∞
x[ HõÖϺ}=∂~°æO Ç≤Ï Ñ¨â◊ºOu ã¨∞kèÜ«∞ó ã¨fiÜ«∞"£∞—
(=∞O^Œ|∞^Œ∞úÅ HÀã¨O ^èŒ~°‡âߢ™êÎÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_»O [iyOk. ¢Ñ¨uÉèÏ=O`«∞Å∞
`«=∞ HõàϺ} =∂~°æO `å"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.)
k
^èѨٌ~~å}
°‡ K«~„Ѩ°ÛÖÏѨO
161
"≥∂Hõ∆ q"ÕK«#
=∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl `åQÆ_®xH˜ ÉÏ^ŒO áêÅ∞ `«Ü∂« ~°∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ LO_»QÍ,
WO`«Ö’ =∂ Ti „ÉÏǨχ}∞_»∞ â’¡HOõ K«^∞Œ =Ù`«∂ =KåÛ_»∞––
'JÜ≥∂^蕺 =∞^ä∞Œ ~å =∂Ü«∂ HÍj HÍOp J=OuHÍ
ѨÙs ^•fi~å=f K≥·= ã¨ÃÑ·Î`åó "≥∂Hõ∆^•~ÚHÍó—
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––JÜ«∂º, "≥∂HõO∆ ã¨OáêkOK«_®xH˜ KåÖÏ
ã¨∞Å∞"≥·# =∂~°æO K≥¿ÑÊâß~°∞. D U_»∞ #QÆ~åÅ∂ "≥∂Hõ∆^•Ü«∞HÍÅO@∞<åfl~°∞ Hõ^•, WHõ
JÜ≥∂^茺‰õΩ QÍh, |<å~°ã¨∞‰õΩ QÍh \ỖH@∞ì H˘#O_ç, "≥∂Hõ∆O f¿ãã¨∞H˘O_ç. g∞ =∂@
„ѨHÍ~°O P U_»∞ Tà◊§Ö’¡ x=ã≤OKÕ "åiHõO^ŒiH© =ÚO^Œ∞QÍ<Õ "≥∂HõO∆ 'J_®fi#∞û |∞H˜OQ∑—
J~ÚáÈ~Ú LO_®ÖË!
„ÉÏǨχ}∞_»∞––g∞~°∞ ZQÆ`åo KÕã¨∞Î<åfl~°∞. HÍh rq`åxH˜ K«~°=∞ ÅHõ∆ºO "≥∂Hõ∆"Õ∞!
z<åfl#fl––D ÅHõº∆ "Õ∞ =∞#Å#∞ ÉèHí º∆õ OQÍ =∂iÛOk! W`«~° ^ÕâßÅ "åà◊√§ „ѨÑO¨ Kåxfl
„H©_®~°OQÆOQÍ ÉèÏq¿ãÎ =∞#O HÍ~åQÍ~°OQÍ ÉèÏqOKåO. 'rq`«"∞Õ |O^è#Œ O, n#∞flO_ç
q=ÚHÎ̃ ZÖÏ á⁄O^•e?— W^Õ =∞# ã¨=∞㨺.
„ÉÏǨχ}∞_»∞––=∞#"åà◊§ ^Œ$+≤ì "≥Ú^Œ\˜ #∞O_ç P^蕺u‡HõOQÍ LO@∂ =zÛOk.
z<åfl#fl––W^Õ Hõ^• =∞#‰õΩ Ѩ@∞ì‰Ωõ #fl [|∞ƒ! =∞# Hõà§◊ Ö’¡ P^蕺u‡Hõ"å^ŒO J<Õ
â◊√HõO¡ ZO`«QÍ "åºÑ≤OzO^ŒO>Ë "≥Ú`«OÎ „ѨÑO¨ K«"∞Õ =∞ã¨H–õ =∞ã¨HQõ Í HõxÑ≤OK«_O» "≥Ú^ŒÖO·ˇ k.
ѨK«ÛHÍ"≥∞~°¡ [|∞ƒ =zÛ# "å_çH˜ JO`å Ѩã¨∞ѨÙѨK«ÛQÍ HõxÑ≤Oz#@∞¡. "≥∂Hõ∆ =ºã¨#O
#Å¡=∞O^Œ∞ =∞`«∞Î HõO>Ë ‰õÄ_® QÆ\˜ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ#flO^Œ∞=Å¡ =∞#‰õΩ "≥∂Hõ∆ HÍOHõ∆ `«Ñ¨Ê
rq`«OÖ’x ã¨=∞ãÎ̈ P#O^•Å∂ HõxÊOK«‰Ωõ O_® áÈÜ«∂~Ú. [fi~°OÖ’ Jxfl Ѩ^•~å÷Å∂
~°∞z ÖˉΩõ O_® áÈ~Ú#@∞¡.
„ÉÏǨχ}∞_»∞––=∞# „^Œ+¨ìÅ∞ Jxfl\˜HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê P#O^•xfl J<Õfi+≤OK«_»OÖ’
ÅQÆfl=∞~Ú LO_ç<å~°∞.
z<åfl#fl––J=Ù#∞. "åà◊√§ Éèí∂q∞x =^Œe 'Éèí∂=∂— (q~å\ò) "≥#Hõ Ѩ~°∞ÔQ`«Î_»O
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. <ÕÅ q_çz ™ê=Ú Kտ㠄Ѩܫ∞`«flO KÕâß~°∞. Jxfl âߢ™êÎÅ∞–ѨÙ~å}ÏÅ∞
162
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
"≥∂H∆ÍxH˜ U*ˇO@∞¡ J~ÚáÈÜ«∂~Ú. Jxfl KÀ\Ï¡ "≥∂HõO∆ Ü≥ÚHõ¯QÀ_»=Ù#∞¡ `≥~∞° =|_®¤~Ú.
"å\˜Ö’ =∞Ǩ *’~°∞QÍ "≥∂Hõ∆ q„HõÜ«∞O [~°QÆ™êyOk. "≥∂Hõ∆ „áêÑ≤ÎH˜ XHõ ^•xfl q∞Oz
=∞~˘Hõ\˜ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ z\ϯÅ∞ HõxÃÑ\ì_O» [iyOk. 'D q^èOŒ QÍ =Ú‰õΩ¯ <˘H˜¯`Õ,
'ѨÙ#~°̊#‡ # q^Œº`Õ— (ѨÙ#~°̊#‡ LO_»^∞Œ ). D q^èOŒ QÍ ^•#O KÕ¿ãÎ 'ѨÙ#~°̊#‡ # q^Œº`Õ.—
'Ѷ֨ Ï<å f~°™÷ ê÷#OÖ’ ™êfl#O KÕ¿ãΗ 'ѨÙ#~°#˚ ‡ # q^Œº`Õ.— 'Ѷ֨ Ï<å =∞O„`«O [Ñ≤¿ãΗ 'ѨÙ#~°#˚ ‡
# q^Œº`Õ.— ѨÙ#~°̊#‡ U^À ÃÑ#∞ Éèí∂`«O J~Ú#@∞¡, gÅ~Ú#O`« `«fi~°QÍ fã≤ áêˆ~Ü«∞
=Åã≤# "≥∞_»Ö’ LK«∞Û J~Ú#@∞¡!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ "≥∂H∆Íxfl #=∞‡~å?
z<åfl#fl––Jˆ~, '=¸ÅO <åã≤Î ‰õΩ`«ó âßMÏ!— (=¸Å"Õ∞ ÖË#ѨC_»∞ H˘=∞‡
ZHõ¯_»∞O@∞Ok?) ѨÙ#~°˚#‡ ÃÑ·<Õ #=∞‡HõO ÖË#ѨC_»∞ =∞i "≥∂Hõ∆O QÆ∞iOz Uq∞
=∂\Ï¡_»=∞O\Ï=Ù?
„ÉÏǨχ}∞_»∞ âßGO QÆ∞iOz "å^ŒOÖ’H˜ kˆQ P"ÕâO◊ `À WÖÏ J<åfl_»∞ –– ѨÙ#~°̊#‡
`«Ñʨ Hõ LOk! JO^Œ∞ =Å¡<Õ Hõ^• Ug∞ `≥eÜ«∞x tâ◊√=ÙÅ∞ ѨÓ~°fi[#‡ JÅ"å@∞ ##∞ã¨iOz
ѨÙ@ìQÍ<Õ `«e¡ ãÎ̈#O "≥·Ñ¨Ù ZQÆ|_»`å~°∞!
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––JÜ«∂º, <Õ\˜ Ü«Ú=`«∞Å∞ Ñ≤šʼnõΩ ãÎ̈#O`À HÍ^Œ∞,
ã‘™ê`À áêÅ∞ `åѨÙ`«∞<åfl~°∞. JÖÏO@ѨC_»∞ =∞~°∞ [#‡Ö’ "åà◊√§ ãÎ̈<åxH˜ |^Œ∞Å∞
ã‘™ê "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ZQÆ|_»`å~å?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––g∞‰õΩ Jxfl KÀ\Ï¡ q<À^Œ"Õ∞ ã¨∞Êùiã¨∞ÎOk. HÍh, K«∂_»O_ç, XHõ~°∞
ѨÙ@∞ìH`
õ À<Õ K«∞~°∞‰õΩQÍ LO\Ï~°∞. XHõ~∞° =∞O^Œ|∞kúQÍ LO\Ï~°∞. XHõ~∞° ѨÓ~å‚OQÆ∞_»∞QÍ
LO>Ë, XHõ~∞° qHõÖÏOQÆ∞_»∞QÍ LO\Ï~°∞. JÖÏ ZO^Œ∞Hõ=Ù`«∞Ok?
z<åfl#fl––JÜ«∂º, K≥~∞° ‰õΩ KÕÖ’ XHõ K≥~∞° ‰õΩ ÖÏ=ÙQÍ LO@∞Ok. XHõ\˜ ã¨#flQÍ
LO@∞Ok. XHõ\˜ u#flQÍ LO@∞Ok, XHõ\˜ =OHõ~Q° Í LO@∞Ok. XHõ\˜ Z‰õΩ¯= uÜ«∞ºQÍ
LO@∞Ok, =∞~˘Hõ\˜ `«‰Ωõ ¯= uÜ«∞ºQÍ LO@∞Ok. nxH˜ HÍ~°}O Uq∞\˜?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––cè[O, Éèí∂q∞, Z~°∞=Ù, WÖÏO\˜ "å\˜Ö’ LO_Õ `Õ_®.
z<åfl#fl––J~Ú`Õ Ñ≤ÅÅ¡ q+¨Ü∞« OÖ’ ‰õÄ_® J^Õ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ#∞HÀO_ç.
„ÉÏǨχ}∞_»∞––g∞~°∞ J^Œ$â◊º HÍ~°}ÏÅ#∞ #=∞‡~å?
z<åfl#fl––K«∂_»O_ç, H˘xfl HÍ~°}ÏÅ∞ =∂„`«O J^Œ$â◊ºOQÍ LO\Ï~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ,
g∞ K≥OѨ ÃÑ·# XHõ Z„~° =∞K«Û LOk. ^•xH˜ HÍ~°}O `≥eÜ«∞^Œ∞. n<Õfl <Õ#∞ J^Œ$â◊º
HÍ~°}=∞O\Ï#∞.
"≥Ѩ∂Ù~å}
Hõ∆ q"ՄѨKÖ«#ÏѨO
163
„ÉÏǨχ}∞_»∞––g∞~°∞ J~å÷<Õfl =∂ˆ~Û™êÎ~°∞! <Õ#_çˆQk Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏxfl #=Ú‡`å~å,
ÖË^• Jx.
z<åfl#fl––HÍ~°ºHÍ~°} ã¨O|O^èOŒ ZHõ¯_» LO@∞O^À JHõ¯_» `«Ñʨ Hõ #=Ú‡`å#∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ D™êi hà◊√§ ÉÏQÍ ÃÑ\ì̃#O^Œ∞=Å¡ =i ÉÏQÍ Ñ¨O_çOk. h\˜ áê~°∞^ŒÅ
ÖËHõ ‰õÄ~°QÍÜ«∞ŠѨO@ ZO_çáÈ~ÚOk. ѨÓ~°fi[#‡ Ü≥ÚHõ¯ Hõ~‡° ѶŨ OQÍ =∂„`«O Wk
[~°Q_Æ O» ÖË^∞Œ . ^Œ$â◊º HÍ~°}O Z^Œ∞~°∞QÍ L#flѨC_»∞ J^Œ$â◊º HÍ~°}Ïxfl Pã¨~åQÍ ZO^Œ∞‰õΩ
fã¨∞HÀ"åe?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––JÖÏ J~Ú`Õ g∞~°∞ „Ѩ`«ºHõ∆ "å^Œ∞Å#fl =∂@! HÍh J^Œ$â◊º â◊HÎ̃
JO@∂ Un ÖË#ѨC_»∞ XHõ~∞° ~åAQÍ [x‡OK«_O» , =∞~˘Hõ~∞° aK«ÛQÍ_»∞QÍ [x‡OK«_O»
ZÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok?
z<åfl#fl –– JÜ« ∂ º, H˘O^Œ i x ~åAÅ∞QÍ, H˘O^Œ i x ¿Ñ^Œ Å ∞QÍ ^Õ = Ù_» ∞
`«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞_»∞. ™ê=∂lHõ K«„\Ïxfl `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ãk =∞#"Õ∞. Jk ã¨=∞Ü«∂#∞QÆ∞}OQÍ
=∂~°∞`«∂ LO@∞Ok. WѨC_»∞ J"≥∞iHÍ, ~°ëêº ^ÕâßÖ’¡ Z=~°∂ ~åAQÍ QÍx, aK«ÛQÍ_»∞QÍ
QÍx [x‡OK«~∞° .
„ÉÏǨχ}∞_»∞––„áê~°|úѶ¨ÅO J#∞ÉèíqOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
z<åfl#fl––JÜ«∂º, H˘OK≥O q=~°OQÍ K≥Ñʨ O_ç. ÉϺO‰õΩÖ’ Uq^èOŒ QÍ [=∞–Y~°∞ÛÅ
ÖˇH¯õ LO@∞O^À, J^Õ q^èOŒ QÍ Ñ¨~Ö° ’HõOÖ’ ‰õÄ_® Hõ~‡° Ѷ֨ O Ü≥ÚHõ¯ JH“O@∞¡ `≥iz
L<åflÜ«∂? =∞#O Uq∞ KÕã≤<å, Uk J#∞ÉèíqOz<å J=hfl ѨÙã¨ÎHõO Ö’H˜ Z‰õΩ¯`«∂
LO\ÏÜ«∂?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––J=Ù#∞!
z<åfl#fl––ZѨC_»∞ [=∞–Y~°∞Û ã¨iã¨=∂#O J=Ù`åÜ≥∂ JѨC_»∞, JO>Ë Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO
JH“O@∞Ö’ ÉϺÅ#∞û Ug∞ q∞QÆÅ#ѨC_»∞ =∞#‰õΩ =ÚHÎ̃ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––JO`Õ!
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ Hõ~‡° ѶŨ O ZO`« J#∞Éèqí ¿ãÎ JO`« =∞Oz^Œ#fl=∂@!
„ÉÏǨχ}∞_»∞––`«Ñʨ Hõ! 'Hõ$`«H~õ å‡}ÏO Éè’QÍ^Õ= HõÜ
∆ ∞« ó— (KÕã#≤ Hõ~‡° Å∞ J#∞Éèqí ¿ãÎ<Õ
#t™êÎ~Ú.)
z<åfl#fl––JÖÏO@ѨC_»∞ =∞#∞+¨µÅ#∞ `«=∞–`«=∞ Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO J#∞ÉèíqOK«x"åfie.
XHõ~°∞ ÉÏ^èŒ`À JÖÏ¡_ç áÈ`«∞O\Ï~°∞, XHõ~°∞ PHõe`À JÅ=∞\˜Oz áÈ`«∞O\Ï~°∞. XHõ~°∞
164
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Hõ„~° ^≥|ƒÅ∞ uO@∂ LO\Ï~°∞, Z=~À XHõ J|Å ÃÑ·# J`åºKå~°O [~°∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok.
JѨC_»∞ =∞#O Ѩ~°∞ÔQ`«Î =Åã≤# Ѩ<Õ=ÚOk? "åà◊§#∞ `«=∞–`«=∞ „áê~°|úѶ¨ÅO
J#∞ÉèíqOK«x=fiO_ç. ZO`« J#∞Éèíq¿ãÎ JO`« áêѨO `«iy áÈ`«∞Ok. =∞^茺֒
HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞H˘x "åà◊§ "≥∂Hõ∆ =∂~°æOÖ’ J_»¤O‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ HÍ"åe?
Uq∞ ["å|∞ K≥áêÊÖ’ „ÉÏǨχ}∞xH˜ `ÀK«ÖË^Œ∞. „áê~°ÉÏúxfl, [~°∞QÆ∞`«∞#fl ^•xfl
Ô~O_çO\˜h "Õ~°∞ KÕ¿ã ˆ~Y ZÖÏ wÜ«∂Ö’ PÜ«∞#‰õΩ É’^èŒÑ¨_»ÖË^Œ∞. U^À XHõ\˜ K≥áêÊe
HÍ|\˜ì WÖÏ J<åfl_»∞–'J=â◊º"Õ∞= Éè’Hõ=Î ºO Hõ$`«O Hõ~‡° â◊√ÉèÏâ◊√Éè"í ∞£ — (KÕã#≤ Hõ~‡° =∞Ozk
QÍh, K≥_»¤k QÍh J#∞ÉèíqOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.) Jxfl r=ÙÅ∞ „áê~°ÉÏú#fl#∞ã¨iOz Ѩâ◊√, ѨH˜∆,
ѨÙ~°∞QÆ∞, Ѩل@ ÖËHõ Lkƒù[ (=#ã¨Ê`«∞Å) Ü≥∂xÖ’ [x‡Oz ã¨∞Y–^Œ∞óMÏÅ∞ J#∞ÉèíqOK«
=Åã≤ LO@∞Ok.
z<åfl#fl––K«∂_»O_ç, =∞Ǩ=∂i "åºÑ≤Oz =O^ŒÅ=∞Ok K«xáÈ`å~°∞. Éè∂í HõOѨOÖ’
"ÕÅ=∞Ok Éè∂í ™ê÷Ñ`
≤ O« J~Ú áÈ`å~°∞. `«∞á¶ê#∞ QÍeH˜ ÅHõÅ∆ ^À=∞Å∞ #tOzáÈ`å~Ú.
D ã¨OѶ∞¨ @#Ö’¡ ‰õÄ_® Hõ~‡° ѶŨ ^•`« Ü≥ÚHõ¯ ѨÓ~°fi x~åúi`« ¢Ñ¨}ÏoHõ LO@∞O^•?
„ÉÏǨχ}∞xH˜ ã¨Ê+ì̈"≥∞ÿ# ["å|∞ Un `ÀK«ÖË^Œ∞.
z<åfl<Õfl =∞m§ J_çQÍ_»∞––㨈~, <Õ<˘Hõ\˜ J_»∞QÆ∞`å#∞, K≥ѨÊO_ç. WѨC_»∞ Éèí∂q∞
ÃÑ·# ^è~Œ ‡° O, ѨÙ}ºO Z‰õΩ¯=QÍ LO^• ÖËHõ J^è~Œ ‡° O, áêѨO Z‰õΩ¯=QÍ LO^•?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––HõeÜ«ÚQÆOÖ’ áêѨ"∞Õ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok.
z<åfl#fl––Z‰õΩ¯= áêѨO KÕã#≤ =∞x+≤H˜ =∂#= Ü≥∂x ¢áêÑ≤OÎ K«‰Äõ _»^∞Œ Hõ^•!
„ÉÏǨχ}∞_»∞––‰õÄ_»^Œ∞!
z<åfl#fl ––JÖÏ J~Ú`Õ [#㨠O Yº `« y æ á È"åe Hõ ^ •! k#k#O ZO^Œ ∞ ‰õ Ω
ÃÑiyáÈ`«∂Ok?
„ÉÏǨχ}∞x =^ŒÌ ã¨=∂^è•#O ÖËHõ áÈ~ÚOk.
z<åfl#fl J_çQÍ_»∞––áêѨ–ѨÙ}ϺÅ=Å¡<Õ Hõ^• ^Œ∞óMÏÅ∞, ã¨∞MÏÅ∞ J#∞ÉèíqOKÕk?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––J=Ù#∞ !
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ ^Œ∞H˜¯ ^Œ∞<Õfl Z^Œ∞ÌÅ∞ ѨÓ~°fi[#‡Ö’ KÕã≤# áêѨO
J#∞Éèqí ã¨∞<Î åflÜ«∞h, HÍj g^ä∞Œ Ö’¡ ¿ãfiK«ÛQù Í u~°∞QÆ∞`«∂ =∞Oz–=∞Oz Ѩ^•~å÷Å∞ Éè’OKÕ¿ã
PÉ’`«∞Å∞ ѨÓ~°fi[#‡Ö’ ѨÙ}ºO KÕâßÜ«∞h, J#∞HÀ"åe Hõ^•!
"≥ѨÙ∂~å}
Hõ∆ q"ՄѨKÖ«#ÏѨO
165
„ÉÏǨχ}∞_»∞ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞.
z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––JÜ«∂º, K«∂_»O_ç. J"≥∞iHÍÖ’ LO_Õ =∞#∞+¨µÅ∞
<åÅ∞QÆ∞–<åÅ∞QÆ∞ ™ê~°∞¡ áêÅ∞–"≥#fl ÖÏO\˜q ã¨∞+¨µªQÍ Éè’OKÕ™êÎ~°∞. WHõ¯_» =∞#‰õΩ =∞l˚QÆ
‰õÄ_® QÆQÆ#"Õ∞. JO>Ë, ѨÓ~°fi[#‡Ö’ "åà◊√§ ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å#fl=∂@! =∞~À q^èŒOQÍ
K≥áêÊÅO>Ë, D ~ÀAÖ’¡ ^èŒ~å‡`«∞‡ÅO`å J"≥∞iHÍÖ’<Õ [x‡ã¨∞Î<åfl~°#∞HÀ"åe!
„ÉÏǨχ}∞_»∞––ѨÓ~°fi[#‡Ö’ =∞#O áêѨÙÅO HÍ|\˜ì D ^Õâ◊OÖ’ ^Œ∞óYO
J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl=∞x g∞~°∞ Ѩ~ÀHõ∆OQÍ K≥ѨÊ^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl~°∞. JO`Õ<å?
z<åfl#fl––ѨÓ~°fi[#‡ÃÑ·# <å‰õΩ #=∞‡Hõ"Õ∞ ÖË^Œ∞. #"Õ∞‡"åà◊§ ã≤^•úO`åxfl q=~°OQÍ
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ<Õ HÀiHõ =∂¢`«O <å‰õΩOk.
„ÉÏǨχ}∞_»∞––g∞~°∞ Kå~åfi‰õΩx ÖÏQÍ "åk™êÎ~°∞. "Õ∞=Ú <åã≤ΉõΩÅ`À "å^ŒO
ÃÑ@∞ìHÀ=Ú.
z<åfl#fl––JÜ«∂º, g∞Ö’ L#fl ÃÑ^ŒÌ ^À+¨"Õ∞ Wk. ¢Ñ¨u"åkx '<åã≤ΉõΩ—_»x
H˘\ì̃áêˆ~™êÎ~°∞. J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<Õ ¢Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÜ«∞~°∞. g∞ #=∞‡HÍÅ Éèí=#O JO`å 'P`«‡—
J<Õ =¸ÅãÎ̈OÉèíO ÃÑ·<Õ xÅ|_ç LOk. P =¸ÅãÎ̈OÉèíO ÃÑ·<Õ g∞~°∞ ѨÙ#~°̊#‡, Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO
J<Õ Éèí=#O xi‡Oz, "≥∂Hõ∆ Ѩ`åHõ#∞ ZQÆ∞~°"Õã¨∞Î<åfl~°∞. HÍh, WѨC_»∞ Ãã·#∞û g∞ "≥Ú^ŒÅ∞
#iˆHã¨∂OÎ k. P`«‡ J_»∞QÆ∞# Éè∂í q∞ kQÆ|_ç áÈ`«∂Ok. D ã¨OÎ ÉèOí qiyO^ŒO>Ë qâßÅ"≥∞#ÿ
g∞ Éè=í Ou ‰õΩÑ¨Ê ‰õÄeáÈ`«∞Ok. g∞ QÍe"Õ∞_» "≥Ú`«OÎ ¿ÑHõ =ÚHõ¯ÖÏ¡QÍ K≥ki áÈ`«∞Ok.
JѨC_»∞ g∞Ô~Hõ¯_çH˜ áÈ`å~°∞? ^Õxfl g∞~°∞ ^Œ$_è» ã¨ÎOÉèíO Jx #=Ú‡`«∞<åfl~À Jk
kQÆ*ÏiáÈÜÕ∞ Wã¨∞Hõ Hõ@ì HÍ^Œ∞QÆ^•! ^Õxfl g∞~°∞ K≥@∞ì H˘=∞‡ Jx QÆ\ì̃QÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~À
Jk x*ÏxH˜ áêˆH áê=Ú J~Ú g∞~°∞ ^•xfl Ѩ@∞ìHÀQÍ<Õ ^ŒaÅè ∞¡# „H˜O^Œ Ѩ_áç ÈÜÕ∞
„Ѩ=∂^ŒO ÖË^Œ∞ Hõ^•!
„ÉÏǨχ}∞_»∞–– <Õ\˜ Éè∫uHõ"å^Œ∞ʼnõΩ Hõ~îÀѨx+¨`«∞ÎÖ’ ["å|∞^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok.
=∞$`«∞º=Ù `«~åfi`« U=∞=Ù`«∞Ok, J<Õk Ü«∞=Ú_»∞ #zˆH`«∞xH˜ `≥eáê_»∞.
z<åfl#fl––JÜ«∂º, Hõ~Àî Ѩx+¨`∞« ÖÎ ’ L#flk Hˆ =ÅO â◊√+¨¯"å^ŒO! Ü«∞=Ú_»∞ #zˆH`«∞}˜‚
‰õΩ„~°‰Ωõ OHõQÍ QÆ}O˜ z =∞Éèºí ÃÑ\Ïì_∞» . "≥Ú^Œ>"Ë ∂≥ , D ~°ÇϨ 㨺O J_»QÆ =^ŒxÌ KåÖÏ–KåÖÏ
#Y~åÅ∞ KÕâß_»∞. z=~°‰õΩ K≥Ñ≤ÊO^Õq∞\˜? J^Õ áê`« áê>Ë áê_®_»∞! P`«‡ áê@. z=~°#
'ã¨ÇϨ g~°ºO Hõ~"° å=ÃÇ·Ï!— (JO^Œ~O° Hõeã≤ L^Œºq∞OKåe) #zˆH`«∞_»∞ =¸~°∞_ö ∞» . JO^Œ∞=Å¡
Ü«∞=Ú_»∞ =∞Éèºí ÃÑ\Ïì_<» Õ q+¨Ü∞« O `≥Å∞ã¨∞HÀÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. U „Ѩâfl◊ J_»Q_Æ ®xH˜ "≥àϧ_À,
166
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Jk JÖψQ LO_çáÈ~ÚOk. KÕuH˜ zH˜¯O^Õq∞\˜? H˘O_»#∞ „`«qfi ZÅ∞Hõ#∞ Ѩ\#ì̃ @∞¡!
<Õ\˜ q*Ï˝#"Õ`ÅΫ ∞ #zˆH`«∞x ÖÏQÍ "≥∂ã¨áÈ_®xH˜ P`«‡"å^Œ∞Å∞HÍ~°∞. "å~°∞ KÕH`
˜ å#∞Å∞!1
„ÉÏǨχ}∞_»∞––WѨC_»∞ q^•ºÅÜ«∂xH˜ ã¨=∞Ü«∞O J=Ù`«∂Ok, =∞m§ ZѨC_≥<· å
=zÛ g∞`À K«iÛ™êÎ#∞. '"å^Õ "å^Õ *ÏÜ«∞`Õ `«`fi« É’^èóŒ — ("å^Œ–„Ѩu"å^•Å ^•fi~å `«`fi« *Ï˝#O
ÃÑOá⁄O^Œ∞`«∞Ok.)
z<åfl#fl––`«Ñ¨ÊHõ ~°O_ç. '"å^Õ "å^Õ *ÏÜ«∞`Õ `«~¯° ~À^èóŒ — ("å^Œ–„Ѩu"å^•Å ^•fi~å
`«~¯° O PyáÈ`«∞Ok) J<Õ =∂@ H͉õÄ_»^∞Œ ã¨∞=∂! DHÍÅOÖ’ Hˆ =ÅO LѨx+¨`∞« ÅÎ #∞
L@OH˜¿ãΠѨx [~°Q^Æ ∞Œ . U ã≤^•úO`«"∞≥ <ÿ å q=∞~°≈‰õΩŠѨi+¨`∞« ÖÎ ’ áêã¨=_»O ‰õÄ_® J=ã¨~O° !
„ÉÏǨχ}∞_»∞ "≥o§áÈ~Ú# `«~åfi`« <Õ#<åfl#∞–– z<åfl<åfl, g∞~°∞ PÜ«∞#∞fl z‰õΩ¯Ö’¡
Ѩ_Õã¨∂Î LO\Ï~°∞. Jk g∞H˘Hõ Q˘Ñ¨Ê ã¨~°^•. WHõ g∞ˆ~ K≥ѨÊO_ç, =∞$`«∞º=Ù `«~åfi`« P`«‡,
K≥`
· #« ºO ÖÏO\˜k Un xÅz LO_»^•?
z<åfl#fl––Jˆ~, J^Õ Hõ^• J~°÷O H͉õΩO_®=ÙOk! â◊s~°"Õ∞ ѨÓiÎQÍ <åâ◊#"≥∞ÿ
áÈ~Ú#ѨC_»∞ "≥∞^Œ_∞» ÃÑ·# P^è•~°Ñ_¨ #ç K≥`
· #« ºO LxH˜ ^ÕxÃÑ·# P^è•~°Ñ_¨ ç LO@∞Ok?–
'Éèí㑇Éèí∂`«ã¨º ^ÕǨÏ㨺 Hõ^äŒO K≥·`«#º ã¨Oã≤÷uó?— (Kå~åfi‰õΩ_»∞)
(â◊s~°O Éèí㨇"≥∞ÿ áÈ~Ú#ѨC_»∞ K≥·`«#ºO U q^èŒOQÍ xÅ∞ã¨∞ÎOk?)
QÆ_çÜ«∂~°"Õ∞ qiyáÈ~Ú#ѨC_»∞ ^•x '\˜H± – \˜H±— ZÖÏ xÅ∞ã¨∞ÎOk?
<Õ#∞––HÍh, P`«‡ ѨO[~°OÖ’x ѨHÖ∆˜ ÏQÍ LO@∞O^Œh, =∞$`«∞º=Ù `«~åfi`« â◊s~°O
Ö’Oz ZyiáÈ`«∞O^Œh =∞#"åà◊√§ JO\Ï~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~ Jcƒ, D HõÅÊ# ÃÑ·#<Õ Hõ^•, ѨÙ#~°̊#‡ J<Õ Éè=í #O xez LOk!
P`Õ‡ ÖËHõáÈ`Õ Ñ¨Ù#~°̊#‡ HõeˆQk ^ÕxH˜? Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO Z=~°∞ J#∞Éèíq™êÎ~°∞? W=hfl ÖËHõáÈ`Õ
"≥∂H∆ÍxH˜ J~°O÷ U=ÚO@∞Ok? <Õ\˜ "≥*· Ï˝x‰õΩÅ∞ P`«‡ LO^Œx #=∞‡~°∞. â◊s~°O ѨO[~°O
HÍ^Œ∞, HõOѨӺ@~ü ÖÏO\˜^Œh, JO^Œ∞Ö’ U ѨH©∆ ÖË^Œ∞, ˆH=ÅO z#fl–ÃÑ^ŒÌ Ü«∞O„`«
ÉèÏQÍÅ∞<åflÜ«∞h "åà◊√§ K≥áêÎ~°∞. =∂#ã≤Hõ „H˜Ü«∞Å#∞ ‰õÄ_® "åà◊√§ â◊s~° Ü«∞O„`«O
Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°OQÍ<Õ ÉèÏq™êÎ~°∞. D =∂@ ~°∞A"≥·`Õ 'P`«‡— Y`«"£∞ J~Ú
áÈ~ÚO^Œ#∞HÀ––'PÅ∂ LO_»^∞Œ , K«∂Å∂ LO_»^∞Œ !—
<Õ#∞––P`«‡"å^ŒOÖ’ ã¨`º« O ÖËHáõ È`Õ W<åflà◊√§ ZÖÏ #_çzOk?
1. ‰õΩ~°∞ˆH∆„`« Ü«Ú^ŒúOÖ’ áêO_»=ÙÅ "≥·Ñ¨Ù #∞O_ç Ü«Ú^ŒúO KÕã≤# Q˘Ñ¨Ê *Ï˝#=O`«∞_≥·# XHõ
Ü«∂^Œ=~åA. (J#∞.)
"≥Ѩ∂Ù~å}
Hõ∆ q"ՄѨKÖ«#ÏѨO
167
z<åfl#fl––K«∂_»ÉσÜü∞, =∞$`«∞º=Ù J<Õ ÉèíÜ≥∂`åÊ`«O #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ
J=∞~°`fi« HõÅÊ# KÕÜ∞« _»O [iyOk. ^è#Œ =O`«∞Å∞ ã¨∞MÏÅ∞ J#∞Éèqí OK«_O» K«∂ã≤ ¿Ñ^ŒÅ
QÆ∞O_≥Å∞ Ѩye áȉõÄ_»^Œx ѨÙ#~°˚#‡ HõÅÊ# KÕâß~°∞. nx=Å¡ =∞#ã¨∞‰õΩ T~°@
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. 'Ѷ¨ÖÏ<å"å_»∞ ѨÙ}ºO KÕâß_»∞ HÍ|\ì̃ Å_»∞¤ uO@∞<åfl_»∞. <Õ#∞ áêѨO
KÕâß#∞ HÍ|\˜ì ZO_»∞ ~˘>ˇì uO@∞<åfl#∞.— J<Õ PÖ’K«# ^Œ∞óYOÖ’ ѨÙO_»∞‰õΩ ѨÓ`«=∞O^Œ∞
ÖÏQÍ Ñ¨x KÕã¨∞ÎOk. D [#‡Ö’ ѨÙ}ºO KÕ¿ãÎ =KÕÛ [#‡Ö’ XˆH™êi Q˘Ñ¨Ê ã¨∞YO
J#∞Éèqí ™êÎ=∞x PÖ’zOz =∞#O =∞#ã¨∞#∞ `«$Ñ≤ΠѨ~∞° K«∞‰õΩO\ÏO. D P`«‡=OK«#
HÍ~°}OQÍ<Õ KåÖÏ =∞Ok Z<Àfl q^è•Å HõëêìÅ∞ ã¨Ç≤ÏOz ѨÙ}ºO ã¨OáêkOK«∞‰õΩ<Õ
„Ѩܫ∞`«flOÖ’ =Úxy LO\Ï~°∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ Z<Àfl Ü«∞[˝–Ü«∂QÍÅ∞, f~°÷–„=`åÅ∞,
^•#–ѨÙ}ϺÅ∞ KÕã∂¨ Î LO\Ï~°∞. JxflO\˜ "≥#∞Hõ, XˆH XHõ PÖ’K«# Ѩx KÕã∂¨ Î LO@∞Ok–
–'Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ Q˘Ñ¨Ê ã¨∞YO á⁄O^Œ_»O.— XHõ~°∞ ã¨fi~°æO QÆ∞iOz HõÅÅ∞ HõO>Ë, =∞~˘Hõ~°∞
"≥∂Hõ=∆ ∞<Õ HÍÅÊxHõ ã¨∞YOÖ’ =Úxy LO\Ï~°∞. ™ê^艌 Ωõ Å∞ D [#‡Ö’ gÅ~Ú#O`«
Z‰õΩ¯= ѶA
‘ WzÛ ã¨fi~°Oæ , ÖËHõ "≥∂H∆ÍxH˜ c=∂ KÕ~ÚOK«∞HÀ"åÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞. D
"åºáê~° =$uÎ<Õ '^è~Œ ‡° O— Jx JO@∂ LO\Ï~°∞. HÍx, <å‰õΩ =∂„`«O D c=∂ HõOÃÑh
g∞^Œ #=∞‡HõO ÖË^Œ∞. <Õ#∞ rq`åO`«O H˜ã¨∞ÎÅ∞ Hõ_»∞`«∂ LO_çáÈ=_»O, z=~°‰õΩ P
HõOÃÑh É’QÆãπ HõOÃÑh Jx `ÕeáÈ=_»O [iy`Õ! JO^Œ∞Hˆ Kå~åfi‰õΩ_»<åfl_»∞––'=~°=∞^Œº
HõáÈ`«ó â’fi =∞Ü«¸~å`ü— (ˆ~Ѩ٠^˘~°HÉõ ’ÜÕ∞ <≥=∞eHõO>Ë D ~ÀA ^˘iH˜# áê=Ù~°O
"Õ∞Å∞)
ˆ~Ѩ٠ZHõ¯_≥·<å <≥=∞e ^˘~°Hõ =K«∞Û <Õ"≥∂, J<Õ Pâ◊`À KÕuHõOk# áê=Ù~åxfl
=^ŒeÃÑ@ì_»O â◊√^Œú =¸~°ö`«fiO. ã¨fi~°æOÖ’ |Ǩïâß U JѨû~°™È J=∞$`«O `åѨÙ`«∞O^Œ<Õ
ÃÑ^ŒÌ „Ѩ֒ÉèOí `À D ÉÏ^•OáêÅ∞ áê~°É’Ü«∞_»O U=∞O`« `≥e"≥#· Ѩx?
<Õ#∞––J~Ú`Õ g∞‰õΩ "≥∂HõO∆ ÃÑ·# #=∞‡HõO ÖË^#Œ fl=∂@!
z<åfl#fl––<å‰õΩ `≥eã≤Ok XHõ¯>Ë––
'^ÕǨϟKÕÛù^À "≥∂Hõ∆ó— (^ÕǨ=™ê#"Õ∞ "≥∂Hõ∆O)
U ~ÀA D ^ÕÇϨ O Ѩ`#« "≥∞áÿ È`«∞O^À, P ~ÀA ã¨ÇϨ [OQÍ<Õ Jxfl ÉÏ^èÅŒ #∞O_ç
=ÚHÎ̃ ÖË^• "≥∂HõO∆ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. D "≥∂HõO∆ U^À XHõ ~ÀA ÅaèOz f~°∞`«∞Ok. <Õ#∞
HÀ~°∞‰õΩ<åfl, HÀ~°∞HÀHõáÈ~Ú<å. JÖÏO@ѨC_»∞ WѨÊ\˜ #∞O_Õ ^•xfl QÆ∞iOz PÖ’zOz
=∞#ã¨∞ ZO^Œ∞‰õΩ áê_»∞ KÕã∞¨ HÀ"åe? âßOu ZO^Œ∞‰õΩ áÈQ˘@∞ìHÀ"åe?
<Õ#∞––JÖÏ J~Ú`Õ "≥∂Hõ∆O HÀã¨O „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∞_»O =Å¡ „ѨÜ≥∂[#O
LO_»^ŒO\Ï~å?
168
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ J<åfl_»∞––Pñ, "≥∂Hõ∆O HÀã¨O XHõ „Ѩܫ∞`«flO h=Ù KÕÜ«∞=K«∞Û.
"≥∂Hõ∆O JO>Ë 'J*Ï˝#O #∞O_ç =ÚHÎ̃— Jx J~°÷O. Jxfl\˜ HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ J*Ï˝#O '"≥∂Hõ∆O
ÃÑ·# QÆ∞_ç¤ #=∞‡HõO.— "≥∂Hõ∆HÍOHõ∆ J<Õ D |O^èŒ#O #∞O_ç |Ü«∞@ Ѩ_»QÆey`Õ KåÖÏ
ÃÑ^ŒÌ "≥∂Hõ∆O „áêÑ≤ÎOz#>Ë¡!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, r=#∞‡‰õΩÅÎ ∞ ZÖÏ LO\Ï~°∞?
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~ JÉσ~¸, <å‰õΩ =∂„`«O WO`«=~°‰Ωõ
XHõ~°∂ HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. ZHõ¯_≥·<å HõxÑ≤¿ãÎ Hõ„~°`À XHõ ^≥|ƒ "Õã≤ J`«x ã≤÷`«„Ѩ[˝`« Uáê\˜^À
K«∂¿ã"å}˜‚.
QÆ\Qì̃ Í #qfi PÜ«∞# =∞m§ J<åfl_»∞––ÉèÏQƺǑÏ#∞Å∞ "≥∂Hõ∆O "≥#Hõ Ѩ~°∞ÔQ`«∞Î`å~°∞.
ÉèÏQƺ=O`«∞Å∞ Ǩ~ÚQÍ ‰õÄ~˘Û<Õ Jxfl |O^è<Œ åÅ∞ qÑ≤Ê ™êÜ«Ú[º "≥∂HõO∆ á⁄O^Œ∞`å~°∞.
<Õ#∞––J^≥ÖÏ z<åfl<åfl!
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞––JxflO\˜H© Jf`«∞Öˇ·# "åiH˜ qkè–x¿+^è•Å∞
JO@∂ Ug∞ LO_»=ÙHõ^•!
'x¢ÃãÎQÆ∞}˺ Ѩkä qK«~°`åO HÀ qkèó HÀ x¿+^èŒó!— (â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞)
ÉèÏQƺǑÏ#∞Öˇ·# "å~°∞––'aèHÀ∆ Ѩ"å㨠xÜ«∞=∂~°¯=∞sz ^•ÃÇ·Ïó—
(aèH,∆õ LѨ"å㨠„=`åÅ∞, ã¨∂~°º H˜~}
° ÏÅ "Õ_,ç g\˜`À `«=∞ â◊s~åxfl ZO_»ÃÑ>Ë™ì êÎ~∞° .).
ÉèÏQƺ=O`«∞Å∞––'PeOQÆ#O Éè∞í [xÑ‘_`
ç « ÉÏǨï=¸Å
Éèí∞QÀfl#fl`«ãÎ̈# – =∞<ÀǨÏ~° =∂Ü«∞`åH∆ͺó—
(PeOQÆ# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Éèí∞*ÏÅ∞ QÆ\ì̃QÍ J^Œ=∞_»O=Å¡ qâßÖÏH˜∆ L#fl`« ãÎ̈<åÅ∞
=∞<ÀǨÏ~°"∞≥ #ÿ =„HõQu
Æ x á⁄O^•~Ú.) WÖÏO\˜ P#O^ŒO H˘Å¡Q˘_»`å~°∞. "åiH˜ =∂„`«O
'hg "≥∂H∆À Ç≤Ï "≥∂Hõ∆ó— (hg |O^èOŒ (p~°=Ú_ç) q_ç=_»_"» ∞Õ "≥∂HõO∆ !)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ JO`å q<À^Œ"Õ∞! HÍh, Q“`«=Ú_»∞, Hõ}Ï^Œ∞_»∞, HõÑ≤Å∞_»∞
"≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ "≥∂Hõ∆O QÆ∞iOz q™êÎ~°OQÍ q"ÕK«# KÕâ߈~, J^ŒO`å =º~°÷=∞O\Ï~å?
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––K«∂_»∞, Q“`«=Úx, Hõ}Ï^Œ∞x "≥∂Hõ∆OÖ’ K≥·`«#ºO
QÍx, P#O^ŒOQÍx ÖË^∞Œ . Jk x„ëêÊ}"≥∞#ÿ ~å~ÚÖÏO\˜ xâıÛ+ì̈ãu
÷≤ . JO^Œ∞=Å¡<Õ XHõ
q=∞~°≈‰õΩ_»∞ WÖÏ f„=OQÍ YO_çOKå_»∞––
'=ÚHõÎÜÕ∞ ã¨~°fir"å<åO Ü«∞ó tÖÏ`«fiO „Ѩܫ∞K«Ûùu
㨠UHõó QÀ`«=∞ó „áÈHõÎó LÅ∂Hõâ◊Û `«^ä•-Ѩ~°ó—
('=ÚHÎ̃ ¿Ñ~°∞`À 'tÖÏ`«fiO— „Ѩ™êkOKÕ "åiH˜ ÃÑ\ì̃# 'QÀ`«"£∞— (Ѩâ◊√`«=Ú_»∞), J<Õ
¿Ñ~°∞, 'LÅ∂Hõ— (QÆ∞_»¡QÆ∂|) J<Õ¿Ñ~°∞ "åiH˜ ã¨iQÍæ ã¨iáÈ`å~Ú.)
"≥ѨÙ∂~å}
Hõ∆ q"ՄѨKÖ«#ÏѨO
169
=∞~˘Hõ~°∞ qã¨∞QÆ∞`À WÖÏ ‰õÄ_® J<åfl~°∞––
'=~°O |$^•=<Õ-~°}˺ â◊$QÍÅ`«fiO Éèí*Ï=∞ºÇ¨Ï"£∞
# K« áêëê}=<À‡HõO∆ „áê~°Ü
÷ ∂« q∞ Hõ^•K«#—
(~å~ÚÖÏO\˜ "≥∂HõO∆ á⁄O^Õ HõO>Ë |$O^•=#OÖ’ #ÔH¯· ѨÙ@ì_O» ZO`À "Õ∞Å∞!)
<Õ#∞––=∞i Q“`«=Ú_»∞ JÖÏO\˜ "≥∂H∆Íxfl ZO^Œ∞‰õΩ LѨ^tÕ OKå_»∞?
z<åfl#fl–– Jˆ~, ÉèÏ~°º#∞ â◊ÑO≤ z PÜ«∞# „|u‰õΩO_»QÍ<Õ P"≥∞#∞ ~å~Úx KÕâß_»∞.
JѨÊ\˜ #∞O_ç ZÖÏO\˜ áêëê} ǨÏ$^ŒÜ«Ú_≥·áÈÜ«∂_»O>Ë "≥∂Hõ∆O <≥ѨO`À JO^ŒiH© ~å~Ú
Hõ=∞‡x LѨ^Õâ◊O W=fi_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. JÖÏO\˜ [_»`«fiO`À ‰õÄ_ç# "≥∂Hõ∆O
=∂„`«O <å‰õΩ =^Œ∞Ì.
<Õ#∞––HÍh, ™êOYº "≥∂HõO∆ Ö’ 'z`ü— `«`fi« O LOk Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~, JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® P#O^ŒO ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO z`≥ΠáÈ~Ú ("≥eH˜Å
Ѩ_áç È~Ú) LO>Ë UO ÖÏÉèOí ? JMÏ_®Ö’ z`≥ÂÎ áÈ`Õ Ñ¨Ù~°∞ëê~°O÷ U=ÚOk?
<Õ#∞––HÍh, "Õ^•O`« "≥∂HõO∆ Ö’ ã¨`–ü z`ü–P#O^ŒO =¸_»∂ L<åfl~Ú Hõ^•!
z<åfl#fl––L<åfl~Ú. HÍh, ZO^Œ∞Ö’ J~Ú`Õ <Õ<Õ LO_»<À P P#O^ŒO ZO^Œ∞‰õΩ
ѨxH˜ =ã¨∞OÎ k? ÃÑo§H˘_»∞Hˆ ÖËHáõ È`Õ ÃÑo§H˜ J~°O÷ U=ÚOk? 'ã≤÷~° |∞kú ~°ã¨=¸‡_è»ó—
(ã≤÷~°|∞kú`À ^ÕxH© K«eOK«‰õΩO_®)QÍ LO_»^ŒÅK«∞‰õΩ#fl "å~°∞ =¸_è»∞Å∞. „ÉÏǑχã≤÷u
á⁄O^Õ Ñ≤zÛÖ’ Ѩ_áç È~Ú# "å~°∞ „ÉÏǑχ =¸eHõ ¿ãq¿ãÎ ã¨i!
<Õ#∞––=∞i x~åfi}O ‰õÄ_® Ug∞ HÍ^•?
z<åfl#fl––^•x „Ѩ=~°‰Î Ωõ _Õ (|∞^Œ∞_ú )Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ 'ã¨~fi° O â◊¥#ºO— Jx JO@∞#flѨC_»∞
XHõix J_ç̂Q Ѩ<=Õ ÚOk?
<Õ#∞––J~Ú`Õ, g∞ ã¨fiO`« Jaè„áêÜ«∞O Uq∞\’ K≥ѨÊO_ç.
z<åfl#fl––Jk h‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ Hõ^•––
'# ã¨fi~Àæ <≥·= #~°HõO ѨÙ#~°̊#‡ # q^Œº`Õ
<åã≤Î =∞$`≥∂ºó Ѩ~°O H˜Oz`ü "≥∂H∆À ^ÕǨÏq"≥∂K«#"£∞!—
(ã¨fi~°æO–#~°HõO ZHõ¯_® ÖË=Ù, ѨÙ#~°̊#‡ HõÅQÆ^Œ∞, =∞$`«∞º=Ù `«~åfi`« Ug∞ q∞QÆÅ^Œ∞,
D â◊s~°O Ѩ`#« O HÍ=_»"∞Õ "≥∂HõO∆ .)
P ^Ò~åƒùQƺѨ٠"≥∂Hõ∆O Zxfl k<åÅ∞ ~å‰õΩO>Ë JO`« =∞Ozk. Jk =¿ãÎ D
rq`å#O^•xH˜ KÀ>ˇH¯õ _»∞O@∞Ok? =∞# `«~åfi`« ‰õÄ_® „áêѨOzHõ ã¨∞MÏÅ∞ U =∂„`«O
`«‰Ωõ ¯= HÍ=Ù. ã¨O^Œ_ç JO`å JÖψQ LO@∞Ok. 'JÜ≥∂º, =∞#O LO_»"∞Õ ,— J<Õ^Õ ÉÏ^è.Œ
D =∂@ Jx, z<åfl#fl ÉÏ^•O áêÅ QÍ¡ã∞¨ Z`«∞HÎ ˘x `åˆQâß_»∞.
k
170
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞
P ~ÀA =∂ J`«QÎ ÍiO\˜ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ =∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl KÕuH˜ zH˜¯ KåÖÏ
^Œ∞~°=ã¨÷ áêÅÜ«∂º_»∞. [iyO^Õq∞@O>Ë P ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ ¢âß^•úxH˜ Ñ≤Å∞ѨO^Œ∞H˘x =∂
TiH˘KåÛ_»∞. KÒ^ŒiQÍi =∞~°}O QÆ∞iOz JO^Œ~°∂ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∂ LO_»QÍ
T~°_Oç ѨÙQÍ P „ÉÏǨχ}∞_»∞ J<åfl_»∞––[~°Q=Æ Åã≤Ok [iˆQ f~°∞`«∞Ok. Z=~°∂ ^•xfl
PѨÖ~Ë ∞° . PÜ«∞#k K«xáÈÜÕ∞ =Ü«∞ã¨∞ HÍ^Œ∞. HÍh, '<å-HÍÖË ¢q∞Ü«∞`Õ HõtÛ`ü, ¢áêѨHÎ ÍÖË
# r=u.— PÜ«Ú=Ù f~°#ѨC_»∞ Z=~°∂ Kå=~°∞. PÜ«Ú=Ù fiO^ŒO>Ë =∂¢`«O Z=~°∂
¢|`«Hõ~°∞.
WO`«Ö’ QÆ∞_çÖ’ ѨÓ*Ïi JO^ŒiH© K«~}
° Ï=∞$`«O W=fi_®xH˜ JHõ¯_çH˜ =KåÛ_»∞.
K«~°}Ï=∞$`«O fã¨∞‰õΩO@∂ P ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ â’¡HõO K«k"å_»∞––
'JHÍÅ=∞$`«∞º ǨÏ~°}O ã¨~°fi"åºkè q<åâ◊#"£∞
q+¨µ‚áê^À^ŒHõO Ñ‘`åfi t~°™ê ^è•~°Ü«∂=∞ºÇ¨Ï"£∞—
(JHÍÅ =∞$`«∞º=Ù#∞ ǨÏiOKÕk, ã¨~°fi"åº^èŒ∞Å#∞ #tOѨKÕ¿ãk, J~Ú# q+¨µ‚
K«~°}Ï=∞$`«O `åy t~°ã¨∞ÃÑ·# ^èŒi™êÎ#∞)
WO`«Ö’ ZHõ¯_ç #∞O_ç T_ç Ѩ_®¤_À, T_ç Ѩ_®¤_∞» =∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl. =pÛ
~åQÍ<Õ ¢Ñ¨tflOKå_»∞––Uq∞\˜ ѨO_ç`∞« Å∞QÍ~°∂, g∞~°∞ WѨC_Õ J<åfl~°∞, PÜ«Ú=Ù f~°O^Õ
Z=~°∂ Kå=_®xH˜ gÖË¡^Œx. JÖÏO@ѨC_»∞ 'JHÍÅ =∞$`«∞º ǨÏ~°}"£∞— J<Õ =∂@
ZO^Œ∞HõO@∞<åfl~°∞?
ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ J_çy# ¢Ñ¨â◊fl qx „ÉÏǨχ}∞_»∞ k¢Qƃù=∞Ö’ Ѩ_çáÈÜ«∂_»∞. U ["å|∂
`ÀK«ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl J_çQÍ_»∞––[~°QÆ=Åã≤Ok `«Ñ¨ÊHõ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œh, ^•<≥fl=~°∂ PѨÖË~°<ÕQÍ
g∞~°<Õk?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––J=Ù#∞.
'# Éè=í u Ü«∞#fl ÉèÏ=ºO Éè=í u K« ÉèÏ=ºO q<åÑ≤ Ü«∞`Õfl#
Hõ~°`«ÅQÆ`«=∞Ñ≤ #â◊ºu Ü«∞㨺 Ç≤Ï Éèíq`«=º`å <åã≤Η
ѨÙ~å}
~ÀÇ≤Ï`«„Ѩ∞_»Ö∞ÏѨO
171
(Uk [~°Q=Æ Åã≤ ÖË^À, Jk [~°Q^Æ ∞Œ . Uk [~°Q=Æ Åã≤ LO^À, Jk ¢Ñ¨Ü∞« `«flO ÖˉΩõ <åfl
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. #tOK«=Åã≤# =ã¨∞Î=Ù J~°KÕuÖ’ L<åfl #tã¨∞ÎOk.)
z<åfl#fl––㨈~, ˆ~Ѩ٠g∞‰õΩ =∞$`«∞º=Ù ~åÉ’`«∂O^Œ#∞H˘O_ç. =∞i, JÖÏO@ѨC_»∞
ÅHõ∆ ¢Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕã≤<å g∞~°∞ ¢|`«∞‰õΩ`å~å?
∆ « =∞Ǩ~åA ÖÏO\˜ "å_»∞ Jxfl *Ï„QÆ`ÅΫ ∞ fã¨∞H˘x
„ÉÏǨχ}∞_»∞––Jã¨OÉè=í O. ѨsH˜`
‰õÄ_® ¢|`«Hõ#ѨC_»∞, <Õ<≥Hõ¯_» ¢|`«∞‰õΩ`å#∞?––
'Ü«∞^•ú¢`å ed`«O ÅÖÏ@ Ѩ@ÖË `«<å‡i˚`«∞O Hõó Hõ∆=∞ó—
(q^è•`« ÅÖÏ@–Ѷ¨ÅHõO ÃÑ·# ~åã≤# ~å`«#∞ Z=~°∞ =∂~°ÛQÆÅ~°∞?)
z<åfl#fl––XHõ"Õà◊ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ _®Hõì~°∞#∞ Ñ≤eÑ≤¿ãÎ<À ?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––^è#Œ fiO`«i `å`« =zÛ<å Ug∞ ÖÏÉèOí LO_»^∞Œ .
z<åfl#fl––PÜ«Ú=Ù WOHÍ f~°‰Ωõ O_® LO>Ë?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––JѨC_»∞ T~°H<õ Õ ÉÏÔQ· áÈ`å#∞.
z<åfl#fl––=∞i U =∞O^Œ∂ WÑ≤ÊOK«=ã≤# J=ã¨~O° ÖË^OŒ \Ï~å?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––(uHõ=∞Hõ Ѩ_ç) JÖÏ Jx HÍ^Œ∞. ¢Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÜ«∞=Åã≤O^Õ.
'L^Àºy#O ѨÙ~°∞+¨ ã≤OǨÏ=ÚÃÑ·u ÅH©‡∆ ó
^≥"· #Õ ^ÕÜ∞« q∞u HÍѨÙ~°∞ëê =^ŒOu
^≥·=O xǨÏ`«º ‰õΩ~°∞ áœ~°∞+¨=∂`«‡â◊HÍκ
Ü«∞`Õfl Hõ$`Õ Ü«∞k # ã≤^茺u HÀ-¢`« ^À+¨ó—
(L^Œºq∞OKÕ Ñ¨Ù~°∞+¨ ã≤OǨï}‚Ë ÅH˜∆‡ =iã¨∞ÎOk. ÉèÏQƺ"Õ∞ Jhfl ¢Ñ¨™êkã¨∞ÎO^Œx
J^èŒ=ÚÅO\Ï~°∞. ÉèÏQͺxfl =∞iz ã¨fiâ◊HÎ̃`À ™êkèOKÕ ¢Ñ¨Ü«∞`«flO KÕ~Ú. ¢Ñ¨Ü«∞uflOz<å
ã≤kOú K«Hõ áÈ`Õ JO^Œ∞Ö’ `«¿ÑÊ=ÚOk?)
z<åfl#fl––JÜ«∂º, D â’¡HOõ `À ÉèÏQƺO J<Õk ZyiáÈ`«∞Ok! [~°Q=Æ Åã≤Ok [iy
f~°∞`«∞Ok, J<Õ =∂@ ‰õÄ_® ~°^~ÌŒ ÚáÈ`«∞Ok.
„ÉÏǨχ}∞_»∞––HÍ^Œ∞, Uk [~°QÍÖ’ ^•xfl Z=~°∞ PѨQÅÆ ~°∞?
'`å^Œ$j *ÏÜ«∞`Õ |∞kú~åº^Œ$j Éèíq`«=º`å—
(Uk [~°Q=Æ Åã≤ LO@∞O^À, ^•xHõ#∞QÆ∞}OQÍ |∞kú =∂~°∞`«∞Ok.)
z<åfl#fl––JO>Ë |∞kúH˜ ™êfi`«O¢`«ºO ÖË^#Œ fl =∂@! Jk ÉèÏQͺnè#OÖ’ LO@∞O^Œ#fl
=∂@! JÖÏO@ѨC_»∞ ѨÙ~°∞ëê~å÷xH˜ J~°O÷ U=ÚO@∞Ok?
172
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
„ÉÏǨχ}∞_»∞ hà◊√§ #=∞Å ™êQÍ_»∞.
z<åfl#fl J_çQÍ_»∞––[~°Q=Æ Åã≤Ok `«Ñʨ Hõ [iˆQ@@¡~Ú`Õ Z=iÔH<· å LѨ^âÕ O◊ W=fi_»O
‰õÄ_® =$^ä•ÜÕ∞ Hõ^•?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––J^≥ÖÏQÆ?
z<åfl#fl––Hõ~°Î ã¨fi`«O¢`«∞_»∞QÍ L#flѨC_Õ Hõ^•, 'ã¨`«ºO=^Œ, ^èŒ~°‡O K«~°— (ã¨`º« O
ѨÅ∞‰õΩ, ^è~Œ ‡° O PK«iOK«∞) ÖÏO\˜ =∂@Å∞ ™ê~°H÷ Oõ ? HÍh, g∞~°∞ K«kq# â’¡HÍxH˜ J~°O÷
=∞#O ã¨fi`«O¢`«∞ÅO HÍ^Œh, W`«~∞° Å „¿Ñ~°}`À KÕ¿ã"åà◊§O =∂¢`«"∞Õ #x. JÖÏO@ѨC_»∞
qkè–x¿+^è•Å‰õΩ J~°O÷ Uq∞\˜? ^è#Œ ∞ã¨∞û #∞O_ç "≥Å∞=_ç# ÉÏ}Ïxfl WO`Õ "ÕQOÆ QÍ "≥à§◊ =∞x
Z=Ô~<· å xÜ«∞O„uOK«QÅÆ ~å? ã¨=Ú¢^Œ `«~O° QÍʼnõΩ D q^èOŒ QÍ Zyã≤ ~å=^ŒxÌ Z=Ô~<· å
LѨ^ÕtOK«QÆÅ~å? JO^Œ~°∂ ÉèÏQƺ ¢Ñ¨"åǨÏOÖ’ H˘@∞ìH˘<Õ áÈ`«∞#flѨC_»∞, r=# QÆu
ÃÑ·# Z=iH© ZÖÏO\˜ JkèHÍ~°=¸ ÖË#ѨC_»∞ 'W^ŒO Hõ~°Î=ºO, W^ŒO # Hõ~°Î=ºO— (Wk
KÕÜ∂« e Wk KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ ) Ö’ D '`«=º— J<Õ ¢Ñ¨`º« Ü«∂xH˜ J~°O÷ U=ÚO@∞Ok?
JÖÏO@ѨC_»∞ 'KÕÜ«∂e—, 'KÕÜ«∞~å^Œ∞— J<Õ Ñ¨^•Å∞ ÉèÏ+¨ #∞O_Õ Zyi áÈ"åe! JѨC_»∞
áêѨ–ѨÙ}ϺŠÉèË^Œ"Õ∞ JO`«iOz, ^èŒ~°‡âߢãÎ̈O "≥Ú`«ÎO x~°~°÷Hõ=∞~ÚáÈ`«∞Ok. JÜ«∂º
g∞ˆ~=∞O\Ï~°∞? D =∂@#∞ JOwHõi™êÎ~å?
„ÉÏǨχ}∞_»∞ =∞m§ hà◊√§ #=∞Å_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_∞» .
z<åfl#fl––JÜ«∞º"å~°∂, <å ^ŒQÆæ~° uHõ=∞Hõ =º=Ǩ~°O ѨxH˜~å^Œ∞. [~°QÆ#∞#flk
[~°QÆHõ =∂#^Œ∞, J<Õ â’¡HÍ#fl~Ú<å H˘\ì̃áêˆ~Ü«∞O_ç, ÖË^•, "≥Ú`«ÎO ^èŒ~°‡âߢ™êÎ#fl~Ú<å
QÆOQÆÖ’ áêˆ~Ü«∞O_ç. ~Ô O_»∞ QÆ∞¢~åÅÃÑ·# g∞~°∞ ™êfii KÕÜ∞« _®xH˜ gÅ∞ ÖË^∞Œ . U^À XHõ^•x
ÃÑ·<Õ LO_»O_ç.
HÍh „ÉÏǨχ}∞xH˜ ~Ô O_çO\˜Ö’ U ѨHO∆õ =^ŒÅ_»=¸ W+ì̈O ÖË^∞Œ . k‰õΩ¯`ÀK«x
ã≤÷uÖ’ LO_ç áÈÜ«∂_»∞.
„ÉÏǨχ}∞_»∞ z‰õΩ¯Ö’ Ѩ_ç LO_»@O K«∂ã≤ =∂@ =∂~°∞ã¨∂Î <Õ#_çQÍ#∞––„âß^ŒúO
KåÖÏ "≥É· =íè OQÍ [~°∞QÆ∞`«∂ LOk Hõ^OŒ _ô!
„ÉÏǨχ}∞xH˜ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O zH˜¯Ok. TÑ≤i q_»∞ã¨∂Î J<åfl_»∞––
JO^Œ∞Ö’ Ug∞ ã¨O^ÕÇϨ O ÖË^∞Œ . KÒ^ŒiQÍi ÉèÏ~°º =ÚHõÇΠϨ ã¨OÎ `À Y~°∞ÛÃÑ_»∞`«∂Ok. WÖÏO\˜
¢ÉÏǨχ} ã¨O`«~°Ê} KåÖÏ ~ÀAÅ∞QÍ [~°QÆÖË^Œ∞. ÉÏ^Œ∂ëê ã‘fi\ò `ÕѨÙÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú.
D =∂@ K≥ÑÊ≤ PÜ«∞# ÉÁ[˚ÃÑ·# x|ƒ~°OQÍ KÕ~Ú uѨC`«∂ 'Jr~°<‚ åâ◊# =∞O¢`«O—
K«^Œ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞––
ѨÙ~å}
~ÀÇ≤Ï`«„Ѩ∞_»Ö∞ÏѨO
173
'P`åÑ‘ ÉèíH˜∆`À ÜÕ∞# "å`åÑ‘ K« =∞Ǩ|Åó
ã¨=Ú¢^Œó â’+≤`À ÜÕ∞# 㨠"Õ∞-QÆãÎ̈ºó ¢Ñ¨ã‘^Œ`«∞—
(P`åÑ≤h, =∞Ǩ|Å∞_≥#· "å`åÑ≤h, Z=~°∞ ÉèHí O∆˜ Kå_À, ã¨=Ú¢^•xfl Z=~°∞ `åˆQâß_À,
P JQÆã¨∞κ_»∞ „Ѩã¨#∞fl_»QÆ∞ QÍHõ!)
PÜ«∞# =∞m§ J<åfl_»∞––U_»∞ ~°HÍÅ q∞~îå~ÚÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOKå~°∞.
¢¿Ñ`À`«û~°æOÖ’ xY~°"≥∞ÿ# "≥O_ç áê¢`«Å∞ ^•#O KÕâß~°∞. â◊Ü«∂º^•#OÖ’ Ѩ@∞ì Ѩ~°∞ѨÙÅ∞
WKåÛ~°∞. |OQÍ~°∞ "≥ÚǨÏs`À Ñ≤O_»O HÀâß~°∞. g_À¯Å∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „ÉÏǨχʼnõΩ
^Œ∞âß≈Å∞=Å∞ ‰õÄ_® W™êÎ~@
° ! KÒ^ŒiQÍik ã¨ÇϨ ["≥∞#ÿ ~å[ã¨O! PÜ«∞# U ~å*Ï–=∞Ǩ~å*Ï
WO\’¡<À `«Ñ¨ÊHõ [x‡Oz LO\Ï_»∞. PÜ«∞# =∞Ǩ L^•~°∞_»∞, Hõ~°‡ ‰õÄ_® JÖÏ<Õ
[~°∞QÆ∞`«∂Ok. ã¨fi~°Oæ #∞O_ç ‰õÄ_® K«∂z P#Okã¨∂Î LO\Ï_»∞. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ PÜ«∞#
P`«‡‰õΩ âßOu KÕ‰Äõ ~°∞ÛQÍHõ!
WO`« =~°‰õΩ =∞ø#OQÍ qO@∂ LO_ç# z<åfl#fl WHõ LO_»|@ìÖËHõ J<åfl_»∞––
JÜ«∂º, g∞~°∞ XˆH QÆ∞Hõ¯Ö’ =¸_»∞ ~°HÍÅ =∂@Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––U =∂@Å∞?
z<åfl#fl––g∞~°∞ ^Õxfl #=Ú‡`å~°∞? KÒ^ŒiQÍ~°∞ ã¨fi~°æÖ’HõOÖ’ L<åfl~å?
¢¿Ñ`«Ü∂≥ xÖ’ L<åfl~å? ÖËHõ ѨÙ#~°̊#‡ á⁄Ok L<åfl~å? D =¸_»∂ XˆH™êi [~°Q_Æ ®xH˜
gÖË¡^Œ∞.
„ÉÏǨχ}∞xH˜ =∞m§ `ÕÑÙ¨ =zÛOk.
z<åfl#fl––g∞~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ PÖ’zOz K«∂_»O_ç. KÒ^ŒiQÍ~°∞ =∞m§ [x‡Oz LO>Ë
PÜ«∞# WOHÍ ãÎ̈#áê#O KÕã∂¨ Î LO\Ï~°∞. JÖÏO@ѨC_»∞ J#flO`À KÕã#≤ Ñ≤O_»O JѨC_Õ
ÃÑ@ì_O» =Å¡ Uq∞\˜ ÖÏÉèOí ? JÖÏ HÍHõ ã¨fi~°Öæ ’HõOÖ’ qǨÏiã¨∂Î LO>Ë JHõ¯_ç J=∞$`À^ŒHOõ
=^ŒeÃÑ\˜ì WHõ¯_ç ǨϙÈÎ^HŒ Oõ `åQÆ_®xH˜ ZO^Œ∞‰õΩ =™êÎ~∞° ? Jn HÍHõ PÜ«∞# ¢¿Ñ`«Ö’HõOÖ’
u~°QÍ_»∞`«∂ LO>Ë PÜ«∞# HÀã¨O â◊Ü«∞º, Q˘_»∞QÆ∞, K≥ѨCÅ∞, ^•#O KÕÜ«∞_»OÖ’ J~°÷O
Uq∞\˜? ¢¿Ñ`åÅ∞ K≥ÑC¨ Å∞ `˘_»∞H˘¯x #_»∞™êÎÜ∂« ?
„ÉÏǨχ}∞_»∞ `«_»|_»∞`«∂ LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––JÜ«∂º,
D =∞Ǩ*ÏÅ=∞O`å g∞~°∞ Je¡O^Õ. ZO`«=~°HÔ `
· Õ KÒ^ŒiQÍi ÉèÏ~°ºÖÏO\˜ KÕÑŨ ∞ z‰õΩ¯`«∂
LO\ÏÜ≥∂, JO`«=~°‰Ωõ , g∞ ÖÏO\˜ „ÉÏǨχʼnõΩ ÉÏ^Œ∂ëê `ÕÑÙ¨ Å∞ =ã¨∂<Î Õ LO\Ï~Ú.
HÍh, WHõ ZO`À HÍÅO D l`«∞ÅÎ ∞ ™êQÆ=Ù. Z<Àfl â◊`åÉÏÌÅ #∞O_ç ZO^Œ~À g∞ |∂@HÍÅ∞
|@ì|Ü«∞Å∞ KÕã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞––
174
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'=∞$`å<å=∞Ñ≤ [O`«∂<åO ¢âß^ŒúO KÕ`ü `«$Ñ≤ÎHÍ~°Hõ"£∞
(Kå~åfi‰õΩ_»∞)
x~åfi}㨺 ¢Ñ¨nѨ㨺 ¿ãflǨÏó ã¨O=~°úÜÕ∞zÛMÏ"£∞—
(K«xáÈ~Ú# =ºHÎ̃H˜ ¢âß^ŒHú ~õ ‡° `À `«$Ñ≤Î HõeQˆ @@¡~Ú`Õ Pi áÈ~Ú# nѨOÖ’ #∂<≥
áÈã≤#ѨC_»∞ =uÎ ‰õÄ_® "≥ÅQÍe.)
'ã¨fi~°æã≤÷`å Ü«∞^• `«$Ñ≤ÎO QÆKÕÛùÜ«ÚãÎ̈¢`« ^•#`«ó
¢áê™ê^Œ™ÈºÑ¨i™ê÷<å=∞¢`« Hõ™ê‡#flnÜ«∞`Õ?—
(WHõ¯_» WzÛ# ^•#O ã¨fi~°æÖ’HõO Ö’x Ñ≤`«~°∞ʼnõΩ KÕˆ~@@¡~Ú`Õ q∞=Ú‡Å#∞
"Õ∞_»g∞^Œ ‰õÄ~ÀÛɡ\ì̃ g∞ Éè’[#O H˜Ok JO`«ã¨∞ÎÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ =_ç¤OK««‰õÄ_»^Œ∞?)
'QÆK«Ûù`åq∞Ç¨Ï [O`«∂<åO =$^ä• áê^äÕÜ«∞HõÅÊ#"£∞
ˆQǨÏã¨÷Hõ$`« ¢âß^Õú# Ѩkä `«$Ñ≤Î~°"åi`å—
(ˆH=ÅO =∞O¢`åÅ∞ K«kq Éè’[# ѶŨ O WOH˘HõiH˜ JO^Œ*Ü
Ë ∞« QÆey #ѨC_»∞ g∞~°∞
Ѩ~^° âÕ O◊ Ö’ L#flѨC_»∞ g∞ HÀã¨O WO\’¡ g∞ ÉèÏ~°º Éè’[#O =_çO¤ z =∞O¢`åÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ
K«^=Œ ^Œ∞? J#=ã¨~O° QÍ g∞~°∞ J#flO=¸@ "≥∂ã¨∞H˘x ZO^Œ∞‰õΩ ¢Ñ¨Ü∂« }O KÕ™êÎ~∞° ?)
'Ü«∞k QÆKÕÛù`ü Ѩ~°O Ö’HõO ^ÕǨ^Õ+¨ qx~°æ`«ó
Hõ™ê‡^£ Éè∂í Ü≥∂ # KåÜ«∂u |O^è∞Œ ¿ãflǨÏã¨=∂‰õΩÅó?—
(PÜ«∞# x[OQÍ<Õ U Ö’HõOÖ’<≥<· å WѨC_»∞ LO>Ë ÉèÏ~°º, |O^è∞Œ =ÙÅ∞ D q^èOŒ QÍ
â’H˜ã∂¨ Î LO_»@O K«∂ã≤ ‰õÄ_® F^•~°Û_»O HÀã¨O ZO^Œ∞‰õΩ ~å=_»O ÖË^∞Œ ?)
Kå~åfi‰õΩx D ã¨"åà◊§‰õΩ g∞~°∞ WO`«=~°‰õΩ ["å|∞ K≥ѨÊÖËHõáÈÜ«∂~°∞.
„ÉÏǨχ}∞_»∞––K«xáÈ~Ú# `«~åfi`« ‰õÄ_® WHõ¯_» Ñ≤`~« ∞° ʼnõΩ [ÅO JiÊ™êÎ~∞° .
J^Õ D ^Õâ◊ qt+ì̈`.«
z<åfl#fl––W^Õ <å‰õΩ J~°O÷ HÍxk. K«xáÈ~Ú# "åà◊√§ hà◊√§ `åQÆQÅÆ ~å? g∞~°∞
J~°KuÕ Ö’ hà◊√§ fã¨∞H˘x Ñ≤`~« ∞° ʼnõΩ `«~Ê° }O KÕ™êÎ~∞° D hà◊§ PǨïu`À `«$Ñ≤ΠѨ_=» ∞x–
'J㨇`ü Ñ≤`å Ѷ¨ÖÏ<å â◊~å‡ `«$Ѩº`å"£∞ W^ŒO [ÅO `«Ãã·‡ ã¨fi^è•!—
Ñ≤`«~°∞Å∞ `åQÆ∞`åˆ~ J#∞‰õΩO^•O. J~Ú`Õ Ñ¨ÙiÃ+_»∞ hà◊√§ ‰õÄ_® "åà◊§‰õΩ
Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ ^˘~°H"õ å? JHõ¯_» hà◊§ Z^Œ_Ì ç JO`« Z‰õΩ¯=QÍ LO^•? Kå`«Hõ ѨHÖ∆˜ ÏQÍ
"åà◊√§ Ô~O_»∞ K«∞Hõ¯Å hà◊§HÀã¨O ‰õÄ_® `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_ç áÈ`«∂ LO\Ï~å? g∞~°∞ =∞O¢`«O
K«kq, `«_çã≤# `«∞"åfiÅ∞ Ñ≤O_»∞`«∂ D =∞O¢`«O K«^Œ∞=Ù`å~°∞––
ѨÙ~å}
~ÀÇ≤Ï`«„Ѩ∞_»Ö∞ÏѨO
175
'ÜÕ∞ Hˆ Kå㨇`«∞¯ÖË *Ï`å JѨ٢`åó QÀ¢u}À =∞$`åó
`Õ Ñ≤|O`«∞ =∞Ü«∂ ^Œ`«ÎO =¢ãÎ̈x+‘Ê_ç`À^ŒHõ"£∞—
(<å ‰õΩÅOÖ’ xã¨ûO`«∞QÍ Z=Ô~=Ô~`
· Õ =∞~°}O˜ Kå~À "å~°O^Œ~∞° D =¢ãÎ̈O #∞O_ç
Ñ≤O_ç# [ÅO `åQÆ∞^Œ∞~°∞ QÍHõ!) Wk U"≥∞<ÿ å =∞~åº^ŒQÍ LO_Õ =∂>Ë<å? g∞~°∞ ¢|uH˜
LO_»QÍ g∞ JÉσ~Ú JÖÏ KÕ¿ãÎ g∞‰õΩ ZÖÏ LO@∞Ok? x[O K≥áêÊÅO>Ë Ñ≤`~« ∞° ʼnõΩ
[ÅO JiÊOKÕ ™ê‰õΩ`À ^è∂Œ ~°∞ÅÎ ∞ `«=∞ Éè’[#O U~åÊ@∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. "≥`
· ~« }
° x© ^•\˜OKÕ
q∞+¨`À QÆ$ǨÏã¨∞÷ KÕ`« D =∞O¢`«O K«kqOz J`«x P=Ù#∞ HÍ*Ë™êÎ~∞° ––
'Ü«∞=∞^•fiˆ~ =∞ǨѶ¨∞’ˆ~ Hõ$ëê‚ "≥·`«~°}© #n
`åO ã¨O`«~°∞ÎO ^Œ^•"Õ∞º<åO Hõ$ëê‚O "≥·`«~°}©O K« QÍ"£∞—
(=∞Ǩ ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ Ü«∞=∞^•fi~°O =^ŒÌ L#fl Hõ$+¨‚ =~°‚ "≥`
· ~« }
° © #kx ^•\˜OKÕO^Œ∞‰õΩ
D #Å¡ P=Ù#∞ Wã¨∞<Î åfl#∞.)
QÆ$ǨÏã¨∞÷ P=Ù`ÀHõ Ѩ@∞ìH˘x "ÕÖÏ_»∞`«∂ LO>Ë g∞~°∞ ^•x áêÅ∞ `åQÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞!
JO^Œ∞=Å¡<Õ Ö’HÍÜ«∞`«=∞`«O "åà◊§O\Ï~°∞––
'`«`«â◊Û r=<ÀáêÜ«∂ó ¢ÉÏǨχ}ÿ̌ˆ~= xi‡`åó
=∞$`å<åO ¢¿Ñ`«HÍ~åº}˜ # ¢H˜Ü«∞O`Õ Hõfiz`ü `«^ä•—
(`«=∞ á⁄@ìÅ∞ xOѨÙHÀ=_»O HÀã¨"∞Õ „ÉÏǨχ}∞Å∞ D LáêÜ«∂Åhfl KÕâß~°∞. x*ÏxH˜
K«xáÈ~Ú# "åiH˜ ZHõ¯_® „¿Ñ`« Hõ~‡° Å∞ [~°Q=Æ Ù.) "Õ~ˆ ^ÕâßÖ’¡ ZHõ¯_® WÖÏO\˜ ¢âß^ŒHú ~õ ‡° Å∞
KÕÜ«∞~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë P=Ù`ÀHõ KÕuH˜zÛ "≥·`«i}©x ^•\˜OKÕ ¢ÉÏǨχÅ∞ JHõ¯_» ÖË~°∞
HÍ|\˜ì!
„ÉÏǨχ}∞_»∞ HÀѨyOK«∞H˘x J<åfl_»∞–– P`«‡ ÃÑ·# g∞‰õΩ #=∞‡HõO ÖË^Œ∞.
JO^Œ∞=Å¡<Õ <åã≤ΉõΩxÖÏQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.
z<åfl#fl J_çQÍ_»∞––P`«‡ Jx g∞~°∞ ^Õ#flO\Ï~°∞?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––â◊s~°=Ú, WO¢kÜ«∂Å∞, =∞#ã¨∞û, |∞kú, JxflO\˜H˜ Jf`«OQÍ
LO_Õ^Õ 'P`«‡—. Jk â◊√^Œú"≥∞ÿOk, L#∞‡HõÎ"≥∞ÿOk, P#O^Œ ~°∂Ѩ"≥∞ÿOk.
Jx `«# =∂@‰õΩ u~°∞QÆ∞ÖË^#Œ fl@∞¡ =ÚYO ÃÑ\Ïì_∞» .
z<åfl#fl––JÜ«∂º, P`«‡ ã¨fi`«Ç¨QÍ P#O^Œ ã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿ#^≥·`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
KÒ^ŒiQÍi P`«‡‰õΩ âßOu ¢Ñ¨™êkOK«∞ QÍHõ! Jx g∞~°∞ ZO^Œ∞Hõ<åfl~°∞? PÜ«∞# P`«‡‰õΩ
qˆ~K«<åÖË"≥∞ÿ<å Ѩ@∞ì‰õΩ<åflÜ«∂?
„ÉÏǨχ}∞_»∞ =∞m§ ¢`ÕѨÙ`«∂ â’¡HõO K«^Œ=™êQÍ_»∞––
176
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'JQÆãÎ̈ºO ‰õΩOÉèíHõ~°‚O K« â◊xO K« |_»"å#Å"£∞
PǨ~° ѨiáêHÍ~°÷O 㨇ˆ~^£ cè=∞O K« ѨOK«=∞"£∞—
(㨯O^Œ ѨÙ~å}O)
(JQÆã∞¨ ºÎ }˜,‚ ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° _‚ flç , â◊<âÕ fi◊ ~°∞}˜,‚ |_»"å#ÖÏxfl, cè=Ú}˜‚ D S^Œ∞QÆ∞ix PǨ~°O
r~°O‚ HÍ=_»O HÀã¨O 㨇iOK«∞HÀ"åe.)
z<åfl#fl =∞m§ J_»∞¤ ÃÑ\Ïì_∞» ––JÜ«∂º, Éè’OKÕãO≤ k g∞~°∞. r~°O‚ KÕ¿ã"å_»∞ cè=Ú_»∞!
„ÉÏǨχ}∞_»∞ ~Ô zÛ áÈÜ«∂_»∞––g∞~°∞ <åã≤‰Î Ωõ Å∞. W`«~∞° Å#∞ q=∞i≈™êÎ~∞° . ã¨fiÜ«∞OQÍ
¢ÉÏÇ¨Ï‡Öˇ· LO_ô K«O^Œ# ÖËѨ#O ‰õÄ_® KÕã¨∞HÀ~°∞!
z<åfl#fl âßO`« ã¨fi~°O`À J<åfl_»∞––JÜ«∂º, ™ê=∞O`«"å^Œ Ü«ÚQÆOÖ’ Ü«Ú=`«∞Å∞
Éè’QÍaèÖÏ+¨`À ãÎ̈<åʼnõΩ K«O^Œ# ÖËѨ#O KÕã¨∞H˘<Õ"å~°∞, Éè’[<åaèÖÏ+¨µÖˇ·# ¢ÉÏǨχ}∞Å∞
<˘ã¨@ ѨÓã¨∞H˘<Õ"å~°∞. WѨC_»∞ ‰õÄ_® D 'Ãã·<£ É’~°∞—¤ J=ã¨~=° ∂? '¢jYO_»O— (K«O^Œ#O)
ÖˉΩõ O>Ë ¢jYO_»O (uÜ«∞ºx ÃÑ~°∞QÆ∞) Q˘O`«∞Ö’ W~°∞‰õΩ¯ áÈ`«∞O^•? Éèãí ‡¨ O ѨÓã¨∞‰õΩ#flO`«
=∂¢`å# Éè’[#O Éèãí ‡¨ O J~ÚáÈ`«∞O^•?
„ÉÏǨχ}∞x ¢HÀ^è•yflÖ’ <≥~Úº Ѩ_Oç k. J<åfl_»∞––âߢã¨OÎ U=∞O@∞O^À K«∂_»O_ç–
'J#flO qëêª [ÅO =¸¢`«O Ü«∞^£ qëÈ‚~x° "Õk`«"∞£ —
(¢|Ǩχ"≥·=~°Î)
(q+¨µ=‚ Ù‰õΩ x"ÕkOK«x J#flO =∞ÅO`À#∞, [ÅO =¸¢`«O`À#∞ ã¨=∂#O) g∞~°∞
Éè’[#O KÕ¿ãѨC_»∞ ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ <≥"· ^Õ ºŒ O JiÊOK«~å?
z<åfl#fl––Ñ¨à‹§OÖ’ uO@∂ JO^Œ∞Ö’Oz ÉèíQÆ=O`«∞x ¿Ñ~°∞`À XHõ =Ú^ŒÌ fã≤
<ÕÅÃÑ·# LOKåÅ<Õ<å g∞~°<kÕ ? <Õ#∞ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ JÖÏ J==∂xOK«Ö#Ë ∞. PÜ«∞# Ñ≤e¡
J#∞‰õΩ<åfl~å, WÖÏ XHõ =Ú^ŒÌ "ÕÜ∞« _®xH˜?
„ÉÏǨχ}∞_»∞––g∞Ô~ѨC_≥<· å QÍÜ«∞¢f–™êq¢fÅ#∞ ^蕺x™êÎ~å?
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––g∞ ѨO_ç`∞« Å∞ QÍÜ«∞¢ux ZѨC_»∂ 'ÉÏÅ—
~°∂ѨOÖ’<Õ, ™êq¢ux 'Ü«Ú=u— ~°∂ѨOÖ’<Õ K«∂™êÎ~°∞––'QÍÜ«∞¢fO ¢`«ºHõ∆~åO ÉÏÖÏ"£∞—
P ÉÏÅ ‰õÄ_® ZÖÏO\˜k? Q“~°=~°O‚ HõÅk, Ѩ@∞ì p~° ^èiŒ OzOk, ѨÓÅ=∂Å`À#∞,
`≥Å¡x ÖËѨ<åÅ`À#∞, JÅOHÍ~åÅ`À#∞ "≥ey áÈ`«∞#flk!
'âıfi`«=~å‚ã¨=ÚkÌëêì H“âıÜ«∞=ã¨<å `«^ä•
âıfi`≥·ifiÖËѨ<≥·ó ѨÙÃ+·Ê~°ÅOHÍÔ~·â◊Û Éèí∂+≤`å—
ѨÙ~å}
~ÀÇ≤Ï`«„Ѩ∞_»Ö∞ÏѨO
(ã¨O^èÀºáêã¨# qkè)
177
WHõ ™êq¢ux ZÖÏ ^蕺x™êÎ~À K«∂_»O_ç––
'™êq¢fO Ü«Ú=fO â◊√HÍ¡O â◊√Hõ¡=~å‚O ¢uÖ’K«<å"£∞— (ã¨O. q.)
(Ü«Ú=u, Q“~°=~°‚O HõÅk, âıfi`«=„™êÎÅOHõ$`«, =¸_»∞ Hõ#∞flÅ∞ HõÅk, J~Ú#
™êq„ux...) <Õ#∞ QÍÜ«∞„f–™êq¢f =∞O¢`åÅ`À WÖÏO\˜ K≥ÅQÍ@O P_»#∞.
„ÉÏǨχ}∞_»∞ HÀѨyOK«∞H˘x J<åfl_»∞––=∞#∞=Ù WÖÏ P^ÕtOKå_»∞––
'<ÀѨu+ª̈u Ü«∞ó ѨÓ~åfiO <Àáê¿ãÎ Ü«∞ã¨∞ΠѨtÛ=∂"£∞
㨠â◊¥¢^Œ=^£ |Ç≤Ïëê¯~°ºó ã¨~°fi™ê‡^£ kfi[ Hõ~°‡}ó—
(Z=Ô~·`Õ L^ŒÜ«∞O `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =ÚYO ÃÑ\ì̃, ™êÜ«∞O„`«O Ѩ_»=∞~°"≥·Ñ¨Ù‰õΩ =ÚYO
ÃÑ\ì̃ ã¨O^蕺=O^Œ#O KÕÜ«∞_À JÖÏO\˜ „ÉÏǨχ}∞xfl â◊¥„^Œ∞x ÖÏQÍ „ÉÏǨχ}∞Å ã¨=∞ãÎ̈
Hõ~‡° Å #∞O_ç |Ç≤Ï+¨¯iOKåe.)
g∞~°∞ ã¨O^蕺 =O^Œ#O KÕ™êÎ~å? 'JѶ¨∞=∞~°¬} ã¨∂HõÎO— [Ñ≤™êÎ~å? 108 ™ê~°∞¡
QÍÜ«∞¢f =∞O¢`«O [Ñ≤™êÎ~å?
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––'JѶ¨∞ =∞~°¬}O— JO>Ë áêѨO áÈQ˘>Ëìk, Jx J~°÷O.
QÍÜ«∞¢f =∞O¢`«O |∞kúx K≥·`«#º=O`«O KÕã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡ Z=~°∞ áêѨÙÖ’, Z=~°∞
=∞O^Œ|∞^Œ∞Öú ’ "å~°∞ D [áêÅhfl KÕÜ∂« e.
„ÉÏǨχ}∞_»∞ 'Jyflâ◊Û, "åÜ«Úâ◊Û— J~ÚáÈÜ«∂_»∞ (HÀѨO`À JyflH˜ "åÜ«Ú=Ù
`À_≥·#@¡~ÚOk). PÜ«∞# J<åfl_»∞––Ѩ~ÀHõ∆OQÍ g∞~°∞ ##∞fl =¸~°∞ö_»O@∞<åfl~°∞.
„ÉÏǨχ}∞ÅO`å =¸~°∞Öö <Ë å!
z<åfl#fl q#Ü«∞OQÍ ["åaKåÛ_»∞––JO^Œ~∞° „ÉÏǨχ}∞Å#∞ JÖÏ J##∞. HÍh
H˘O^ŒiÖ’ =∂¢`«O D U_»∞ ÅHõ}
∆ ÏÅ∂ LO\Ï~Ú––
'^ŒOcè Ö’cè `«^ä• ¢HÀnè Hõ$Ѩ}ó ¢Ãã·Î} U= K«
xO^ŒHõâßÛ@∞HÍ~°â◊Û Ñ¨O_ç`åó ã¨ÑÎ̈ÅHõ∆}ó—
(JǨÏOHÍ~°O, Ö’ÉèOí , ¢HÀ^èOŒ , Ñ≤ãx≤ Q˘@∞ì`#« O, P_»Oy`«#O, Ѩ~∞° Å#∞ xOkOK«_O» ,
=ÚYã¨∞Îu KÕÜ«∞_»O, Wq U_»∞ „ÉÏǨχŠÅHõ∆}ÏÅ∞.)
„ÉÏǨχ}∞_»∞ HÀѨO`À J<åfl_»∞––g∞~°∞ ‰õÄ_® „ÉÏǨχÖË Hõ^•!
z<åfl#fl––JO^Œ∞=Å¡<Õ <åÖ’ ‰õÄ_® H˘xfl ÅHõ}
∆ ÏÅ∞<åfl~Ú.
178
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, „ÉÏǨχÅ∞ WO`« JǨÏOHÍ~°∞Å∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩO\Ï~°∞?
#㨺O fã¨∞‰õΩO@∂ z<åfl#fl ["åaKåÛ_»∞––HÍ~°}"Õ∞q∞@O>Ë, ã¨O㨯$`«
"åºHõ~}
° OÖ’ '<Õ#∞— L`«=Î ∞ ѨÙ~°∞+¨, 'h=Ù— =∞^躌 =∞ ѨÙ~°∞+¨, `«u=∂‡ JO^Œ~∞° =∞#∞+¨µÅ∞
J#º ѨÙ~°∞+¨QÍ Ñ¨iQÆ}˜OѨ|_»`å~°∞. 'L`«Î=∞—, '=∞^茺=∞— `«~åfi`« q∞yÖËk 'J^èŒ=∞— "Õ∞
QÆ^•! JO^Œ∞=Å¡ W`«~°∞ÅO^Œ~°∞ "åi ^Œ$+≤ìÖ’ J^èŒ=ÚÖË.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ÉèíÖË ÉÏQÍ K≥áêÊ~°∞.
z<åfl#fl––J~Ú`Õ 'qHõ@Hõq ѨÙ~å}O— Ö’x =∞~À â’¡HOõ q#∞––
'=∞^èŒ∞ˆ~+¨µ =∞Ǩ ¢Ñ‘uó â◊$OQÍ~° ~°ã¨ – zO`«#"£∞
Ѩ~ÀѨ^Õâı áêO_ç`«ºO ѨO_ç`«ã¨º ¢`«Ü≥∂ QÆ∞}Ïó!—
(fÑ≤ Ѩ^•~å÷ŠѨ@¡ Ѩ~°=∞ Pã¨HÎ̃, â◊$OQÍ~° ~°™êxfl QÆ∞iOz PÖ’zOK«_»O, Ѩ~°∞ʼnõΩ
LѨ^âÕ O◊ W=fi_»OÖ’ áêO_ç`º« O Hõey LO_»_O» , Wq ѨO_ç`∞« x ÅHõ}
∆ ÏÅ∞)
<Õ#∞––JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ z<åfl<åfl?
° "Õ∞. ã¨O㨯$`«OÖ’ ¢H˜Ü∞« Å∞ "≥Ú^Œ@<Õ
z<åfl#fl––nxH˜ HÍ~°}O ‰õÄ_® "åºHõ~}
"Õ~∞° –"Õ~∞° KÕÜ∞« |_®¤~Ú. Ѩ~ð 㷇Ѩ^OŒ , P`«‡<Õ Ñ¨^OŒ , Jx. D JÅ"å@∞ =Å¡ ѨO_ç`∞« Å∞
¢Ñ¨u¢H˜Ü«∞Ö’ Ѩ~°Ãã·‡ (W`«~°∞Å HÀã¨O), P`«‡<Õ (`«#HÀã¨O) J<Õ qÉèí[# KÕ™êÎ~°∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Wk ‰õÄ_® KåÖÏ Q˘Ñ¨ÊQÍ K≥áêÊ~°∞. Éè’[~åAÖÏO\˜ QÆ∞}¢QÍÇ≤Ï
Z=Ô~<· å LO>Ë WÖÏO\˜ =∂@Å∞ qx g∞‰õΩ Hõ#HÍaè¿+HõO KÕ~ÚOKÕ"å_»∞!
z<åfl#fl––Jˆ~, Hõ#HÍaè¿+HõO =∂@ JÖÏ LOK«∞. `«$}Ïaè¿+HõO KÕ~ÚOKÕ "å_»∞
‰õÄ_® ^˘~°HõÖË^Œ∞ WO`« =~°‰õÄ. L`«∞Î`«Î á⁄QÆ_»ÎÅ<ÕO KÕã¨∞HÀ"åe? `«ÅˆHã≤ H˘@∞ìHÀ"åÖÏ?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, „ÉÏǨχ}∞Ö’¡ Ö’ÉèOí ZO^Œ∞‰õΩO@∞Ok, Jk ‰õÄ_® K≥Ñʨ O_ç.
z<åfl#fl––Jˆ~, z#fl`«#O #∞O_Õ ã¨O㨯$`« "åºHõ~°}OÖ’ XHõ\˜–Ô~O_»∞ HÍ^Œ∞,
Ѩk–Ѩk 'Å—HÍ~åÅ∞ (Ѩ^Œ~°∂áêÅ∞) Z=iÔH·`Õ HõO~î°ã¨÷O KÕ~Ú™êÎ~À, "åà◊§‰õΩ 'Å— JHõ∆~°
ã¨O™ê¯~°O (Åaú) J|ƒHõ '^Œ— (^•#) JHõ∆~° ã¨O™ê¯~°O J|∞ƒ`«∞O^•? JO^Œ∞=Å¡<Õ
„ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ fã¨∞HÀ=_»O `≥Å∞ã¨∞, W=fi_»O `≥eÜ«∞^Œ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ Jxfl q+¨Ü∂« Ö’¡ K«=∞`å¯~°O ã¨$+≤™ì êÎ~∞° . =∞i „ÉÏǨχ}∞Ö’¡
WO`« ~°ãH≤ `
õ « ZO^Œ∞‰õΩO@∞O^À Jk ‰õÄ_® K≥Ñʨ O_ç?
ѨÙ~å}
~ÀÇ≤Ï`«„Ѩ∞_»Ö∞ÏѨO
179
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––XHõ HÍ~°}O QÆ∞~°∞=Ù ^ŒQÆæ~° '=∞<À~°=∂
‰õΩK«=∞~°Ìh1— áê~î°O K«^Œ∞=ÙH˘x JO^Œ∞Ö’ ѨsHõ∆‰õÄ_® W™êÎ~°∞. "Õ̂~ U ÉèÏ+¨ "åºHõ~°}O
Ö’<≥<· å WÖÏO\˜ áê~ „QÆO^äOŒ LO@∞O^•?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∂@Ö’¡ q<À^ŒO ã¨$+≤ìOK«_»OÖ’ g∞‰õΩ g∞ˆ~ ™ê\˜. =∞i, =∞#
„ÉÏǨχÅ∞ ã¨fi|∞kú`À PÖ’zOz H˘`«qÎ U"≥<· å ZO^Œ∞‰õΩ HõxÃÑ@ì~À, Jk ‰õÄ_® H˘OK≥O
ÃãÅqÜ«∞ºO_ç.
=ºOQƺOQÍ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~, 'ÅѶڨ H“=Úk—Ö’ "≥Ú^Œ\˜ #∞O_ç––
JǨÏO =~°^~Œ å[ Éè\
í ÏìKå~°º : JǨÏO =~°^~Œ å[ Éè\
í ÏìKå~°ºó2 =e¡ã∂¨ –Î =e¡ã∂¨ Î "åà◊§Ö’
H˘OK≥O JÖÏO\˜ ã¨O™ê¯~åÖË áê^Œ∞‰õΩáÈ`å~Ú!
<Õ#∞––WÖÏO\˜ g∞ =∂@Å =Ö¡<Õ JO^Œ~°∂ q∞=Ú‡Å#∞ '„ÉÏǨχʼnõΩ "å`«
ÃÑ>Ëì"å_»∞— Jx JO\Ï~°∞!
z<åfl#fl #qfi J<åfl_»∞––Jˆ~, DÜ«∞# =∂ J`«ÎQÍiO\˜ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ Hõ^•! WO`«
=∂„`«O ‰õÄ_® P@Ѩ\Oì̃ K«‰Ωõ O>Ë ZÖÏ?
qx „ÉÏǨχ}∞_»<åfl_»∞––JÖÏ J~Ú`Õ g∞~°∞ <å`À âßG K«~Û° ‰õΩ ~°O_ç.
z<åfl#fl––âßG K«~Û° KÕ¿ã ѨO_ç`∞« Å#∞ <Õ#∞ ÉÏQÍ Z~°∞QÆ∞^Œ∞#∞. XHõ ^•xfl q∞Oz
XHõ\˜ qz„`«"≥∞ÿ# =∂@Å∞ `≥zÛ U^À "åk™êÎ~°∞. 'Ѷ¨∞@OÖ’ Ѷ¨∞@`«fiO xÇ≤Ï`«"≥∞ÿ LOk.
Ѷ¨∞@O ѨyeáÈ~Ú#ѨC_»∞ Ѷ¨∞@`«fiO ZHõ¯_çH˜ áÈ`«∞Ok?— Jx D Ѷ¨∞@–Ѷ¨∞@`«fi
`«QÍ^•ÅÖ’ ZÖÏO\˜ ~°≠\©–Ѩ\© J=Ù`«∞O^ŒO>Ë, Z=Ô~·<å K«HõK«HÍ =zÛ @HÍ@HÍ
q_çÑ≤OK«#O`«=~°‰õΩ g∞~°∞ H˜O^Œ∞–g∞^Œ∞Å=Ù`«∂<Õ LO\Ï~°∞!
„ÉÏǨχ}∞_»∞ QÆ~fi° OQÍ J<åfl_»∞––J=KÕÛ^ù HŒ `
õ « ‰õΩ ã¨O|OkèOz# âßGK«~Û° KÕã≤
=∂ Z^Œ∞@ Z=~°∞ xÅ|_»QÅÆ ~°∞?
1. JѨÊÜ«∞º nH˜∆`«∞Å∞ ~°zOz# 'ÉÏÅ =∞<À~°=∞— ‰õΩ ѨO_ç`« [QÆ<åfl^äŒ~åA ~åã≤# '=∞<À~°=∂
‰õΩK«=∞iÌh— J<Õ ¿Ñ~°∞ QÆÅ \©Hõ.
2. =~°^~Œ å[ Éè\
í ÏìKå~°º ~°zOz# 'ÅѶڨ ã≤^•úO`« H“=Úk—Ö’ =∞OQÆàÏK«~}
° â’¡HÍxH˜ J~°O÷
K≥ÑÓ¨ ΠѨO_ç`∞« Å∞ q^•º~°∞Å÷ ‰õΩ 'JǨÏO =~°^~Œ å[ Éè\
í ÏìKå~°ºó— (<Õ#∞ =~°^~Œ å[ Éè\
í ÏìKå~°º#∞)
Jx =e¡OѨ KÕ™êÎ~°∞. q∞käÖÏ"åã¨∞Å∞ '=~°^Œ—#∞ '|_»^Œ— Jx LK«Ûi™êÎ~°∞. "≥∞ÿkäb ÉèÏ+¨Ö’
'|_»^—Œ JO>Ë Z^Œ∞Ì Jx J~°O÷ . nx P^è•~°OQÍ âı+¡ #¨ ∞ ã¨$+≤Oì K«_O» [iyOk. (J#∞.)
180
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'ѨÖÏÜ«∞^èŒfiO ѨÖÏÜ«∞^èŒfiO Éè’ Éè’ `åi¯HõkQÆæ*Ïó
ã≤OǨÏÉèí@ì: ã¨=∂Ü«∂u ã≤^•úO`« QÆ[ˆHã¨s!—
(F `åi¯Hõ kQÆæ*ÏÖÏ¡~å! áêiá⁄O_ç! áêiá⁄O_ç! ã≤^•úO`« QÆ[ˆHã¨i ã≤OǨÏÉèí@∞ì
=ã¨∞Î<åfl_»∞!)
z<åfl#fl #qfi WÖÏ J<åfl_»∞––XHõ ~åA P™ê÷<åxH˜ =ÚQÆ∞~æ ∞° K«`∞« ~°∞Öˇ#· =™êÎ^∞Œ Å∞
"≥àϧ~°@. "≥Ú^Œ\˜"å_»∞ `«# ¿Ñ~°∞ K≥áêÊ_»∞––Ji^ŒÅÉèíO[#ã≤OQ∑! (â◊„`«∞ Ãã·<åºxfl
^èfiŒ Oã¨O KÕ¿ã"å_»∞) ~Ô O_»= "å_»∞ g∞™êÅ∞ ^Œ∞=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––Ji^ŒÅÉè∞í [|Å ÉèOí [#
ã≤OQ∑! =¸_»= "å_»∞ `˘_»Å∞ K«~°∞ã¨∂Î J<åfl_»∞––Ji^ŒÅ Ѩffl Ñ‘# ѨÜ≥∂^èŒ~°=∞O_»Å
=∂#q=∞~°Ì# ã≤OQ∑! g∞~°∞ ‰õÄ_® JÖÏO\˜ "åwfi~°∞ÖË. x["≥∞ÿ# â◊¥~°∞Å∞ `«=∞ Ѩ~å„Hõ=∞O
QÆ∞iOz K≥ѨCHÀ~°∞. Ü«Ú^ŒúO KÕã≤ K«∂Ñ≤™êÎ~°∞. x["≥∞ÿ# „ÉÏǨχ}∞Å∞ JHõ¯_» q^ÕâßÖ’¡
XHõ ^•xfl q∞Oz =∞~˘Hõ\˜ H˘`«Î–H˘`«Î Ü«∞O„`«–`«O„`åÅ∞ HõxÃÑ_»∞`«∂ áÈ`«∂O>Ë, W@∞
g∞~°∞ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ #∞O_ç 'Ѷ¨∞\’ Ѷ¨∞@ó—, 'hÖ’ Ѷ¨∞@ó—Å#∞ Ѩi+¨¯iOK«_»OÖ’<Õ
b#"≥∞ÿ L<åfl~°∞. Ѷ¨∞\Ïxfl ^•\˜ "≥à◊§ ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. JO^Œ∞Ö’ 'J=KÕÛù^ŒHõ`«— J<Õ |OHõ
q∞~îå~Ú ZѨC_»∂ ~°∞|∞ƒ`«∂<Õ LO\Ï~°∞!
g∞~°∞ 'Ѷ∞¨ \Ï—xfl u#flQÍ 'Ѷ∞¨ @O— J#‰õΩO_® 'Ѷ∞¨ @`åfi=KÕÛ^ù HŒ Í=zÛù#fl— J<Õ JO\Ï~°∞.
JÖÏ JO>Ë Uq∞ `Õ_® =zÛOk? D "åQÍ_»O|~°O QÆ~#°̊ =∂„`«"∞Õ KÕ¿ã â◊~^° $Œ `«∞=ÙÖ’x
â◊√+¨¯ "Õ∞Ѷ∂¨ _»O|~°O ÖÏO\˜k. Pñ, âߢ™êÎ~O÷° ¿Ñ~°∞`À H˘O`« 'J~°O÷ — („^Œ=ºO) =∂„`«O
g∞ KÕuÖ’ `«Ñ¨ÊHõ ~åÅ∞`«∞Ok!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Jã¨Å∞ „ÉÏǨχ}∞}˜‚, #H˜b „ÉÏǨχ}∞}˜‚ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O ZÖÏ?
z<åfl#fl––Jã¨Å∞ „ÉÏǨχ}∞Å ^Œ$+≤ì q^Œº ÃÑ·# LO@∞Ok. #H˜b „ÉÏǨχ}∞Å
^Œ$+≤ì ^•#–^ŒH}
∆˜ Å ÃÑ·#. Jã¨Å∞ „ÉÏǨχ}∞Å∞ ã¨∞QÆ∞}ÏÅ#∞ "≥^HŒ _õ O» Ö’ b#"≥∞ÿ LO\Ï~°∞.
#H˜b „ÉÏǨχ}∞Å∞ „^Œ=ºO "≥^ŒHõ_»OÖ’. Jã¨Å∞ „ÉÏǨχ}∞Å∞ *Ï˝<åxfl qãÎ̈iOѨ KÕ™êÎ~°∞.
#H˜b „ÉÏǨχ}∞Å∞ `«=∞ á⁄@ìÅ#∞ qã¨ÎiOѨ KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. Jã¨Å∞ „ÉÏǨχ}∞Å∞
=¸~°ö`åfixfl JO`«"≥ÚOk™êÎ~°∞. #H˜b „ÉÏǨχ}∞Å∞ q∞~îå~¸Å#∞ =∂„`«"Õ∞
JO`«"≥ÚOk™êÎ~°∞.
WO`«Ö’ KÒ^ŒiQÍi WO\˜ #∞O_ç QÆOѨ xO_® q∞~îå~¸Å∞ =KÕÛâß~Ú. JO`«
=~°‰Ωõ #_çz# "å^Œ–q"å^•Å „Hõ=∞O '=∞^èŒ∞ˆ~} ã¨=∂ѨÜÕ∞`ü— (fÑ≤`À =ÚyOKåe)
J<Õ ã¨∂HÎ̃x ™ê~°÷HõO KÕã¨∂Î =Úyã≤Ok.
k
ѨÙ~å}
~ÀÇ≤Ï`«„Ѩ∞_»Ö∞ÏѨO
181
„áêp# ã¨O㨯$u
K«eHÍÅO ~å„u. z<åfl#fl ‰õΩOѨ\˜ ^ŒQÆæ~° K«e HÍK«∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. <Õ#∂ "≥o§
PÜ«∞# =^ŒÌ ‰õÄ~°∞Û<åfl#∞. z<åfl#fl ѨÙ~å`«`fiΫ O '=¸_£— Ö’ L<åfl_»∞. ã¨OÉèÏ+¨} ã¨O㨯$u
"≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞o§Ok.
<Õ#<åfl#∞––K«∂_»O_ç z<åfl<åfl, P HÍÅѨ٠|∞∞+¨µÅ∞, =Ú#∞Å∞ ZÖÏO\˜ ™êufiHõ
rq`«O rqOKÕ "å~À! Ѩ~â‚° ßÅÖ’ x=ã≤OKÕ"å~°∞. „|Ǩχ=ÚǨ˙~°OÎ Ö’ ÖËz #kÖ’ ™êfl#O
KÕ¿ã"å~°∞. =ůÖÏÅ∞ ^èŒiOKÕ"å~°∞. Hõ=∞O_»ÅOÖ’ hà◊√§ LOK«∞‰õΩ<Õ "å~°∞. ‰õΩâßã¨#O
ÃÑ·# x„^ŒáÈÜÕ∞"å~°∞. D ~ÀA ‰õÄ_® JÖÏO\˜ HÍëêÜ«∞ =¢™êÎÅ∞, á⁄_»"å\˜ QÆ_»¤O,
[\ÏE@O, K«∂ã≤ „Ѩ[Å =∞#ã¨∞Ö’ ѨÓ[ºÉèÏ=O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
z<åfl#fl––Jˆ~, J_»qÖ’ =∞OQÆe ^˘iˆH"å_»∞ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ á⁄_»"å\˜ QÆ_»¤O.
KåHõe ^˘iˆH"å_»∞ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ HÍëêÜ«∞ =¢™êÎÅ∞, #∂<≥ ÖËHõ áÈ=_»O =Å¡ [\ÏE@O,
=¢™êÎÅ∞ ÖËHõáÈ=_»O =Å¡ =ůÖÏÅ∞, ѨHͯ WÅ∞¡ ÖËHõáÈ=_»O =Å¡ Ѩ~°‚âßÅ, K≥O|∞
ÖË#O^Œ∞=Å¡ Hõ=∞O_»ÅO, Ѩো O ÖË#O^Œ∞=Å¡ P‰õΩÅ∞ ÖËHõ Hõ~á° ê„`« (J~°K~≥ Úº). W^ŒO`å
`åºQÆO HÍ^Œ∞, q=â◊`«––'J„áêÑ≤ÎãÎ̈„`« HÍ~°}"£∞!— (ÅaèOK«Hõ áÈ=_»"∞Õ JO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}O)
<Õ#∞––"åà◊√§ q~åQÆ∞Å∞ Hõ^•! HõO^Œ=¸ÖÏÅ∞ ux LO_Õ"å~°∞.
z<åfl––"Õ~ˆ =∂~°Oæ U=ÚOk QÆ#Hõ? HõO^Œ=¸ÖÏÅ∞ HÍHõ QÆ∞ÖÏÉò*Ï=Ú<£ u#QÆeQˆ
"å~å? "åiH˜ QÆ∞ÖÏÉò*Ï=Ú<£ ^˘iH˜ LO>Ë "Õ∞_çѨO_»∞¡, <Õ̂~_çѨO_»∞¡ K«∂ã≤ ã¨O`À+¨O`À
ZO^Œ∞‰õΩ <å@ºO KÕ¿ã"å~°∞? 'K«~°<£ "≥· =∞^èŒ∞ qO^ŒOu, K«~°<£ ™êfi^Œ∞ =Ú^Œ∞O|~°"£∞—
(S`«~ˆ Ü«∞„ÉÏǨχ}O 3/33/15)
(=ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyáÈ`«∞#fl "å_Õ =∞^è∞Œ =Ù#∞ á⁄O^ŒQÅÆ _»∞. J`«_Õ ~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ "Õ∞_çÑO¨ _»∞¡
á⁄O^ŒQÆÅ_»∞.)
ZHõ¯_≥·<å `Õ<≥ ^˘iH˜`Õ áê@Å∞ áê_»@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ>Ëì"å~°∞––
'=∞^èŒ∞K«∞º`«O Ѷ¨∞$`«q∞= ã¨∞ѨÓ`«"£∞—
(|∞∞ˆQfi^ŒO 4/57/2)
(H˜OkH˜ HÍi =zÛ# =∞^è∞Œ =Ù <≥~Úº`À ã¨=∂#OQÍ Ñ¨q„`«"∞≥ Oÿ k.)
Xˆ~ JÉσ~¸, P ~ÀAÖ’¡ JO`å J_»".Õ P@qHõ ã¨Éºíè `«Ö’ U U =ã¨∞=Î ÙÅ∞O\ÏÜ≥∂,
J=hfl P ~ÀAÖ’¡ LO_Õq––=∞$QÆK«~°‡O, ѨÙeK«~°‡O, ‰õΩâßã¨#O, ^èŒ∂ѨO, K«O^Œ#O,
182
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Ü«∞=Å∞, `Õ<,≥ Kå=∞~°O, Éè’*Ѩ„`åÅ∞. WѨC_»∞ ‰õÄ_® ^•fiѨ~° Ü«ÚQÆOÖ’x P ^Œ$âߺÅ∞
K«∂_®ÅO>Ë ~°≠Ï~°öO_»∞ "≥o§áÈ. J"Õ ^èŒ#∞~åƒù}ÏÅ∞, J"Õ <≥=∞e DHõÅ∞, J^Õ Ñ≤Å¡#„QÀq,
J^Õ UHõ=G ¢ã‘Î. WѨC_»∞#fl |@ìÅ q∞Å∞¡Å∞, HÍ~åö<åÅ∞ Jhfl =¸`«Ñ¨_ç`Õ Z@∞ K«∂ã≤<å
=∞m§ JÖÏO\˜ =Ú#∞ÖË HõxÑ≤™êÎ~∞° =∞#‰õΩ!
<Õ#∞––J~Ú<å "åà◊√§ ZÖÏO\˜ Hõ~îÀ~°"≥∞ÿ# `«Ñ¨ã¨∞û KÕ¿ã"å~À K«∂_»O_ç!
z<åfl#fl––Jˆ~, Hõ_∞» Ѩ٠ã¨=∞㨺 `«Ñ㨠∞¨ û KÕ~Úã¨∞OÎ k. Jk ǨÏÅO ^Œ∞#fl_»O HÍ=K«∞Û,
ǨÏ~°∞}˜‚ (t=Ù}˜)‚ [Ñ≤OK«_O» HÍ=K«∞Û. QÆ∞#ѨO Ѩ@∞ìHÀ=_»O HÍ=K«∞Û, =Ú‰õΩ¯ Ѩ@∞ìHÀ=_»O
HÍ=K«∞Û. KÕ`∞« Å∞–HÍà◊√§ P_çOK«_O» HÍ=K«∞Û, QÆO@ P_çOK«_O» HÍ=K«∞Û.
<Õ#∞––"åà◊√§ JyflǨϟ„`«∞Å∞ (JyflH˜ PǨïu WKÕÛ"å~°∞) Hõ^•!
z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ J<åfl_»∞––<Õ#∞ ‰õÄ_® JyflǨϟ„u<Õ Hõ^•! D L^Œ~°‰õΩO_»"Õ∞
Jxfl\˜HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ ǨÏ=#‰õΩO_»O. x`«ºO JO^Œ∞Ö’ ã¨q∞^èŒÅ∞ "Õã¨∂Î<Õ LO\Ï#∞. "Õ^ŒHÍÅO
<å\˜ „Ѩâ◊fl––
'HõÃã·‡ ^Õ"åÜ«∞ ǨÏqëê q^è=Õ ∞? (|∞∞ˆQfi^ŒO 10/12/5)
(U ^Õ=ÙxH˜ ǨÏqã¨∞û JiÊOKåe?)
JO^Œ∞‰õΩ <å ["å|∞––L^Œ~° ^Õ"åÜ«∞! (á⁄@ì J<Õ ^Õ=ÙxH˜!) Jx.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, "åà◊√§ P^蕺u‡Hõ ^Œ$+≤ì`À Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕ¿ã"å~°∞.
z<åfl––ˆH=ÅO Éè∫uHõ ^Œ$+≤ì`À KÕ¿ã"å~°x <Õ#O\Ï#∞. "≥·kHõ Ü«ÚQÍxH˜ =Ú#∞ѨÙ
Jyfl ~°Ç¨Ï㨺O `≥eÜ«∞^Œ∞. ^•"å#ÖÏxfl QÍx, "≥∞~°∞ѨÙ#∞ QÍx K«∂ã≤ K«H˜`«∞Å~Ú
áÈÜÕ∞"å~°∞. H˘O`« HÍÅO `«~åfi`« JOy~å "≥Ú^ŒÖ#·ˇ |∞∞+¨µÅ‰õΩ Ѷ∞¨ ~°}
¬ =Å¡ Jyfl ѨÙ\ì̃OK«
=K«Ûx `≥eã≤Ok. P q^Œº KÕuHõO^ŒQÍ<Õ "åà◊√§ ã¨O`À+¨O`À <å@ºO KÕÜ«∞_»O
P~°OaèOKå~°∞. Jyfl rqOz# [O`«∞=ÙÅ =∂O™êxfl (P"£∞), =∞$`« r=ÙÅ =∂O™êxfl
(„Hõ"º£ ) ~Ô O_çO\˜x ã¨∞áêK«ºOQÍ#∂, ~°∞zHõ~O° QÍ#∂ KÕ¿ãk. JO^Œ∞=Å¡<Õ 'P=∂^£,— '„Hõ"åº^£—
Jx ^•xfl ã¨∞ÎuOK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. =Ú#∞Ѩ٠ѨzÛ Ü«∞=Å∞, #∞=ÙfiÅ∞ u<Õ"å~°∞.
WѨC_»∞ "å\˜ ¿ÑÖÏÅ ~°∞z `≥eã≤ =zÛOk. "≥Ú^Œ@ K«eH˜ =}∞‰õΩ`«∂ LO_Õ"å~°∞. WѨC_»∞
=∞O@ HÍѨÙH˘<Õ ™œYºO ÅaèOzOk. =Ú#∞Ѩ٠~å„u pHõ\’¡ ÉèÜ
í ∞« O`À ^•H˘¯x LO@∂
LO_Õ"å~°∞. WѨC_»∞ Jyæ "≥Å∞QÆ∞Ö’ K«∂_»™êQÍ~°∞. '`«=∞™È =∂ *’ºu~°=æ ∞Ü«∞— (pHõ\˜
#∞O_ç ##∞fl "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ fã¨∞ÔHà◊√§) Jx áê_»_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. Jyfl*ÏfiÅ#∞ K«∂ã≤
J_»q [O`«∞=ÙÅ∞ ^Œ∂~°OQÍ áêiáÈÜÕ∞q. JO^Œ∞=Å¡ xtÛO`«QÍ x„^Œ áÈÜÕ∞"å~°∞.
Jyfl^Õ=Ùx =Å¡ WO`« LѨHÍ~°O [~°∞QÆ∞`«∞#flѨC_»∞ PÜ«∞#∞fl á⁄QÆ_‰» Ωõ O_® ZÖÏ LO\Ï~°∞?
JO^Œ∞=Å¡<Õ "Õ^•Å∞ Jyfl^Õ=Ùx á⁄QÆ_Åλ `À xO_ç L<åfl~Ú––
ѨÙ~å} „Ѩã¨ÖOÏѨ
„áêp#
㨯O$u
183
'Jyfl g∞àı ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«"£∞....—
(|∞∞ˆQfi^ŒO 1/1/1)
(ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_≥·# Jyfl^Õ=Ùx P~åkè™êÎ#∞)
<Õ#∞––HÍh, JyflǨϟ„`« ~°Ç¨Ï㨺O––
z<åfl#fl––Ѩx `˘O^Œ~ˆ g∞ ÖË^∞Œ Hõ^•! J~Ú`Õ q#∞––Jyfl ѨÙ\˜Oì K«_O» `≥eÜ«∞_»O`À
XHõ Q˘Ñ¨Ê â◊HÎ̃ =∞# ѨÓsfi‰õΩÅ KÕuH˜ zH˜¯Ok. HÍx, Jyfl ѨÙ\ì̃OK«_®xH˜ KåÖÏ „â◊=∞
Ѩ_»=Åã≤ =KÕÛk. H˘xfl QÆO@Å ¿ãѨ٠~åà◊§HÀ, K≥Hõ¯ÅHÀ ~åÑ≤_ç ÃÑ@ì=Åã≤ =KÕÛk. JѨC_»∞
QÍx XHõ Jyæ~°=fi ѨÙ>Ëìk HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ "åà◊√§ „Ѩܫ∞`«flѨÓ~°fiHõOQÍ Jyflx
HÍáê_»∞HÀ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° . Jyæ PiáȉõΩO_® <≥~Úº`À#∞, ã¨q∞^èÅŒ `À#∞ ^•xfl
x~°O`«~O° „Ѩ[fieOѨ KÕã≤ LOK«∞HÀ=_»O P~°OaèOKå~°∞. JyæK∞« @∂ì ~åà◊√§ ÃÑ\˜ì 'Jâ◊‡„=*—
Å#∞ (~åà◊§ P=~°}ÏÅ#∞) `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞H˘<Õ "å~°∞. <åÅ∞QÆ∞ "≥·Ñ¨ÙÅ#∞O_ç =∞\ì̃HÀã≤
'K«`«fi~å—Å∞ (Ü«∞[˝O HÀã¨O `«Ü«∂~°∞ KÕã≤# "ÕkHõÅ∞) xi‡OK«∞H˘<Õ"å~°∞. =∞^茺֒ ÃÑ^ŒÌ
ã¨q∞^èŒ (^Œ∂ÅO) LOKÕ"å~°∞. =~å¬HÍÅOÖ’ Jyflx ~°HO∆˜ K«∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ ÃÑ·# QÆ_`
¤ç À =∞O_»ÑO¨
Hõ>Ëì"å~°∞. P =∞O_»Ñ¨O Ö’<Õ ‰õÄ~°∞Ûx JyflH˜ ѨiK«~°ºÅ∞ KÕ¿ã"å~°∞. Ǩϟ`«Å∞ PǨïu
Wã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. L^•æ`Å« ∞ áê@Å∞ áê_ç L`åûǨÏO ÃÑOKÕ"å~°∞. „|ǨχÅ∞ ‰õÄ~˘Ûx
Ѩ~°º"ÕH˜∆OKÕ"å~°∞. JO^ŒiH˜ "åi–"åi Ѩx JѨÊ*ˇÑ¨Ê_»O [iˆQk. XHõ~°∞ Hõ>ì̌Å∞ H˘>Ëì"å~°∞,
=∞~˘Hõ~°∞ QÆ_礖QÍ^ŒO `≥KÕÛ"å~°∞, XHõ~°∞ WO\˜H˜ ÃÑ·HõѨC "Õ¿ã Ѩx KÕ¿ã"å~°∞, XHõ~°∞ =∞\ì̃
áê„`«Å∞ KÕã≤ JyæÖ’ HÍÖËÛ"å~°∞, ‰õÄ`«∞à◊√§ P=ÙÅ, Q˘„Ô~Å, áêÅ∞ Ñ≤uˆH"å~°∞. JO^Œ∞=Å¡
"åix '^Œ∞Ç≤Ï`«— J<Õ"å~°∞. =∂Oã¨O Hõ_çy, `«∞_çz â◊√„ÉèíO KÕ¿ã"å~°∞ HÍ|\ì̃ 'â◊q∞`«— Jx
‰õÄ_® "åix J<Õ"å~°∞. ^è•#ºO ^ŒOK«_O» QÍx, #∂~°_O» QÍx |O_»ÅÃÑ·# KÕ¿ã"å~°∞.
H˘O^Œ~°∞ ™È=∞Å`«#∞ ÃÑiH˜ `≥KÕÛ"å~°∞. H˘O^Œ~°∞ ^•xfl #∂i ~°ã¨O `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ã"å~°∞.
"ÕkHõ ÃÑ·# ‰õÄ~˘Ûx ™È=∞áê#O KÕ¿ã"å~°∞. áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº ѨÙ+¨¯ÅOQÍ JHõ¯_çH˜
KÕ̂~q. "≥Ú^Œ@ Jyfl^Õ=ÙxH˜ 'ǨÏq— (PǨïu) WKÕÛ"å~°∞. `«~åfi`« 'Ǩï`«âı+¨O— (ǨÏ=#O
`«~åfi`« q∞ye# ÉèÏQÆO) ѨOz ÃÑ>Ëì"å~°∞. JO^Œ~°∂ XHõ KÀ@ ‰õÄ~˘Ûx ™È=∞áê#O
KÕã∂¨ Î LO_Õ D Ü«∞[˝ =∞O_»áêxfl HÍ"åÅO>Ë =∞#O =∂#=Ùx "≥Ú@ì "≥Ú^Œ\˜ 'HõÉ¡ —ò Jx
J#=K«∞Û. "åà◊§O`å WÖÏ KÕi P#O^ŒOQÍ áê_Õ"å~°∞––
ã¨OQÆK«Ûù^èŒfi"£∞, ã¨O=^Œ^èŒfi"£∞, ã¨O "À =∞<åOã≤ *Ï#`å"£∞....
(|∞∞ˆQfi^ŒO 10/191/2)
(=∞#O Hõeã≤#_»"åe, Hõeã≤ =∂\Ï¡_®e. JO^Œ~°O XHõi =∞#ã¨∞#∞ XHõ~°∞
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.)
....ã¨Ç¨Ï <Ò J=`«∞, ã¨Ç¨Ï<Ò Éèí∞#‰õΩÎ, ã¨Ç¨Ïg~°ºO Hõ~°"å=ÃÇ·Ï... (Hõ~îÀѨx+¨`«∞Î 6/19)
184
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(XHõi <˘Hõ~∞° ~°HO∆˜ K«∞‰õΩO@∂ LO^Œ∞=Ú QÍHõ, Hõeã≤ Jhfl J#∞Éèqí ã¨∂Î LO^Œ∞=Ú
QÍHõ, Hõeã≤ Ѩ#∞Å∞ KÕã¨∞‰õΩO^Œ∞=ÚQÍHõ!)
JHõ¯_Õ ÃÑo§ =O\˜ â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞ KÕ¿ã"å~°∞. ǨÏ=#‰õΩO_»O K«∞@∂ì „Ñ¨^ŒH˜∆}Å∞
KÕ¿ã"å~°∞. ¿ÑÖÏÅ∞ ѨOzÃÑ>Ë"ì å~°∞. ~À\’¡ ™È=∞Å`«#∞ ^ŒOKÕ"å~°∞. D ѨÙ~å`«# PKå~åÅ
J=âıëêÅ∞ WѨC_»∞ ‰õÄ_® =∞#‰õΩ JHõ¯_»H¯õ _» HõxÑ≤™êÎ~Ú.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, P ~ÀAÖ’¡ rq`åxH˜ ^èºÕ Ü«∞O Uq∞\˜?
z<åfl#fl––"Õ^Œ =∞O„`åÖ’¡ Jk =∞#‰õΩ HõxÑ≤ã¨∂Î<Õ LOk....
'r"Õ=∞ â◊~°^Œó â◊`«"£∞, Ѩâıº=∞ â◊~°^Œó â◊`«"£∞, â◊$}∞Ü«∂=∞ â◊~°^Œó â◊`«"£∞.....
QÀ„`«O <À =~°`
ú å"£∞, ^•`å~À <À-aè=~°úO`å"£∞.....— (Ü«∞Aˆ~fi^ŒO 36/24)
("Õ∞=Ú =O^Œ Uà◊√§ rqO`«=Ú QÍHõ! =O^Œ Uà◊√§ K«∂_»QÅÆ ∞QÆ∞^Œ∞=Ú QÍHõ! =O^Œ
Uà◊√§ q#QÆÅ∞QÆ∞^Œ∞=Ú QÍHõ! =∂ =Oâ◊O =$kú K≥O^Œ∞QÍHõ! =∂ ^•`«Å∞ =$kú K≥O^Œ∞^Œ∞~°∞
QÍHõ!) ^è#Œ ^è•<åºÅ∞, ã¨O`«u =$kú K≥O^Œ∞QÍHõ! P=ÙÅ∞ ÉÏQÍ áêeK«∞ÛQÍHõ! Z^Œ∞ÅÌ ∞ ÉÏQÍ
^Œ∞#∞flQÍHõ! ã¨HÍÅOÖ’ =~°O¬ Ѩ_∞» QÍHõ! =#ã¨Ê`«∞Å∞ Ѷe¨ ã¨∂Î LO_»∞QÍHõ! =∂ Ü≥∂QÆHˆ =∆ ∂Å∞
ã¨∞~°H`
∆˜ O« QÍ LO_»∞QÍHõ! KåÅ∞, WOˆHO HÍ"åe? '^Œ∂~åfiHõ`
∆ « =∞O„`«O—Ö’ D ~ÀA
=~°‰Äõ WÖÏO\˜ Pj~åfi^•ÖË Jhfl W=fi_»O [~°∞QÆ∞`«∂ LOk––
....'^À¢wú ^èÕ#∞~Àfi_è®#_®fi<£... xHÍ"Õ∞ xHÍ"Õ∞ #ó Ѩ~°̊<Àº
=~°¬`«∞, Ѷ¨Å=`Àº #: F+¨^èŒÜ«∞ó ѨK«ºO`å"£∞, Ü≥∂QÆ̂H∆"≥∂ #ó HõÅÊ`å"£∞
(Ü«∞Aˆ~fi^Œ ã¨OÇ≤Ï`« 22/22)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ^Œ∂~åfiHõ∆`« JO>Ë Uq∞\˜?
z<åfl#fl––Jˆ~, P=ÙʼnõΩ, |„Ô~ʼnõΩ ^Œ∂~åfi (Q»_ç¤), `«=∞HÀã¨O JHõ∆`«Å∞ (aÜ«∞ºO)
Ô~O_»∂ ã¨=∞$kúQÍ LO_®e J<Õ HÀiˆH '^Œ∂~åfiHõ∆`«— JO>Ë J~°÷O.
<Õ#∞––"åà◊§ rq`«O ZO`« Ǩ~ÚQÍ LO_Õk!
z<åfl#fl––Jˆ~, "≥·kHõ Ü«ÚQÆOÖ’ „Ѩ[Å∞ =∞Ǩ =∞ã‘ÎÖ’ LO_Õ"å~°∞. u#∞, `åQÆ∞,
P#OkOK«∞! HÍx, `«~åfi`« LѨx+¨`«∞ÎÅ |∞∞+¨µÅ∞ ^Œi„^ŒÑ¨Ù "≥ÚMÏÅÜ«∂º~°∞. ZÖÏO\˜
^Œ∞~°^Œ$+¨ì=O`«∞ÅO>Ë WO„kÜ«∂Å`À<Õ áÈ~å@O ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. Jˆ~, WO„kÜ«∂Å∞
QÆ∞„~åÖÏ¡QÍ K«OK«Å"≥∞#ÿ =x XѨC‰õΩO\ÏO. HÍx, ^•xHõ~O÷° "å\˜x PHõe`À K«O¿ÑÜ«∞=∞x
HÍ^Œ∞Hõ^•! JÖÏ KÕ¿ãÎ ~°^äŒO ZÖÏ ™êQÆ∞`«∞Ok? ѨQÆæO =∂„`«"Õ∞ KÕuÖ’ LOK«∞‰õΩO>Ë
ÖÏÉèí"Õ∞q∞\˜? 㨇$uHÍ~°∞Å∂ =KåÛ~°∞. HÍx, "åà◊√§‰õÄ_® x¿+^èŒ=∞<Õ J^Õ H˘~°_®`À
=KåÛ~°∞. "åà◊§‰õΩ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖËx q+¨Ü∂« Å#∞ `åº*ϺÅ∞QÍ K≥Ñʨ _»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~∞° .
ѨÙ~å} „Ѩã¨ÖOÏѨ
„áêp#
㨯O$u
185
ѨÙÅ¡x „^•HõÑ∆ O¨ _»¡ Hõ^ÖŒä ’ ÖÏQÍ. PÖ’zOz K«∂¿ãÎ Jã¨=∞~°`
÷ Õ x=$uÎ =∂~åæxH˜ [#x, Jx
`≥Å∞ã¨∞ÎOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ã¨`«º Ü«ÚQÆOÖ’ „Ѩ[Å∞ ^Õ=`«ÖÏ¡O\˜"åà◊√§ Hõ^•?
z<åfl#fl––"åà◊√§ ‰õÄ_® =∞#ÖÏO\˜ "åàı§. =∂#=Ùx =¸Å „Ѩ=$`«∞ÅÎ ∞ =∂~°=Ù.
Ѩiã≤`
÷ ∞« Å∞ =∂„`«O =∂~°∞`«∂ LO\Ï~Ú. P ~ÀAÖ’¡ =∞#∞+¨µÅ∞ `«‰Ωõ ¯=QÍ LO_Õ"å~°∞.
ѨO_Õ ^è•#ºO, ѨO_»∞¡ Jhfl u#ÖËHõ áÈÜÕ∞"å~°∞. J„u ^ŒQÆæ~° "≥~Úº QÀ=ÙÅ∞, =t+¨µªx
^ŒQÆæ~° Ô~O_»∞ "ÕÅ∞! Jxfl áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº, UO KÕÜ«∂e? JO^Œ∞KÕ`«<Õ, 'Jukä^"Õ À
Éèí=!— (Jukäx ^Õ=Ù_»∞QÍ ÉèÏqOK«∞) `«~åfi`« q∞ye# ^•#flO`å Ǩϟ=∞O KÕ¿ã"å~°∞. Jxfl
=ã¨∞=Î ÙÅ∂ J=ã¨~åxH˜ q∞Oz LO>Ë =∞#∞+¨µÅ∞ ^˘OQÆ`#« O ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~∞° ? WѨC_»∞
[#ã¨OYº KåÖÏ ÃÑiyOk. Éè∂í q∞ JO`Õ LOk. HÍx u<Õ"åà◊§ ã¨OYº =∂„`«O ã¨∞~°ã¨
(ÅOHÍ =∂~°Oæ Ö’ PO[<ÕÜÚ« }˜‚ J_»y¤ Oz q∞OˆQã≤# ~åHõã∆ )≤ <À~°∞ÖÏQÍ ÃÑ^Œ^Ì ·≥ áÈ`«∂Ok.
JO^Œ∞=Å¡<Õ J~å[Hõ`« "åºÑ≤Oz LOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Wk HõeÜ«ÚQÆ „ѨÉÏè =O.
z<åfl#fl––Jˆ~, L#flk #∂~°∞, J=ã¨~O° P~°∞ J~Ú`Õ ã¨`º« Ü«ÚQÆO J=Ù`«∞Ok.
L#flk P~°∞ J=ã¨~O° #∂~°∞ J~Ú`Õ HõeÜ«ÚQÆO J=Ù`«∞Ok. JO`Õ. =Ú#∞Ѩ٠‰õÄ_®
ZѨC_≥<· å Hõ~∞° =Ù–HÍ@HÍÅ∞ =zÛ#ѨC_»∞ HõeÜ«ÚQÆ ^è~Œ å‡Å∞ Hõ#|_»∞`«∂ LO_Õq. XHõ™êi
Jâ◊fi`å÷=∞‰õΩ áêÅ∞ ^˘~°HõHõ áÈ`Õ hà◊§Ö’ Ñ≤O_ç HõeÑ≤ `åáê~°∞. WѨC_»∞ ^Õâ◊OÖ’ HÀ@¡
H˘Åk Jâ◊fi`å÷=∞Å∞<åfl~°∞. WѨC_»∞ ‰õÄ_® Éè’HõÎÅ HõO>Ë Éè’[º Ѩ^•~å÷Å∞ Z‰õΩ¯"≥·`Õ,
ã¨`º« Ü«ÚQÆ ÅHõ}
∆ ÏÅ∞ =∞m§ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
<Õ # ∞ –– J~Ú`Õ z<åfl<åfl, „áêp# Ü« Ú QÆ O Ö’#∂ #g# Ü« Ú QÆ O Ö’#∂
^èŒ~°‡=¸ÅHõ"≥∞ÿ# `Õ_® Ug∞ÖË^•?
z<åfl#fl––^èŒ~°‡=¸ÅHõ"≥∞ÿOk ÖË^Œ∞. J~°÷=¸ÅHõ"≥∞ÿ# `Õ_® =∂„`«O LOk. D
Pi÷Hõ P^è•~°O `À<Õ ã¨=∂[OÖ’ <≥u· Hõ P^Œ~å≈Å∞ U~°Ê_»`å~Ú. ##fl_çy`Õ q`«"Î ∞Õ ^è~Œ å‡xH˜
=¸ÅO. q`«Î"Õ∞ ÖËHõ áÈ`Õ U ^èŒ~å‡xH©, P^Œ~å≈xH©, U J~°÷=¸ LO_»^Œ∞.
<Õ#∞––J^≥ÖÏ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––K«∂_»∞, JxflO\˜x q∞Oz# ^è~Œ ‡° O––^•#O, ^ŒÜ«∞. Ô~O_»∞ Ñ≤_çÔHà◊√§
LO>Ë, XHõ Ñ≤_çH˜e ^•#O W=Ùfi. Z=i ^ŒQÆæ~° Ug∞ ÖË^À "å_Õq∞™êÎ_»∞? JO^Œ∞=Å¡<Õ
^è~Œ å‡xH˜ =¸ÅO q`«"Î ∞Õ #x <Õ#O\Ï#∞.
<Õ#∞––HÍh, W`«~° ^è~Œ å‡Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú Hõ^•!
186
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––L<åfl~Ú. HÍh, PÖ’zOz K«∂¿ãÎ q`«OÎ ÖˉΩõ O_® U ^è~Œ å‡xH© qÅ∞=
LO_»^∞Œ . QÀ=Ù, QÆOQÆ––g\˜ Ѩq„`«`«, „âı+ª̈`« JO`å ‰õÄ_® D P^è•~°O ÃÑ·<Õ xez
LOk. QÀ=Ù ^ŒÜ∞« =Å¡ áêÅ∞–ÃÑ~°∞QÆ∞ JO^Œ∞`å~Ú, =º=™êÜ«∞OÖ’ ã¨Ç¨ Ü«∞O. JO^Œ∞=Å¡
Jk =∂`«! QÆOQÆ ^ŒÜ∞« `À h\˜ áê~°∞^ŒÅ, "å}˜[ºO. JO^Œ∞=Å¡ QÆOQÆ ‰õÄ_® =∂`«!
JxflO\˜Ö’ Pi÷Hõ ã¨∂„`«O Wq∞_ç LOk.
<Õ#∞––HÍh, =∞# "åà◊√§ J~å÷xfl `«∞K«Ûù"≥∞ÿOkQÍ ÉèÏqOKå~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~, `«∞K«Ûù"≥∞ÿ# P J~°÷O =Å¡<Õ Hõ^• WO`« J#~°÷O [~°∞QÆ∞`«∂ =zÛOk!
=∞x+≤ ZHõ¯_» =∂~å_»∞? ã¨OѨ^Œ =∞Ç≤Ï=∞ Pk#∞O_ç LOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ =Ú#∞ѨÙ
‰õΩ~°∞ˆH∆„`«O K≥ň~yOk, WѨC_»∂ K≥ň~QÆ∞`«∂Ok. "≥O_ç–|OQÍ~åÖ’¡ J|^•úxfl x[O
KÕ¿ã â◊HÎ̃ LOk––
'Ç≤Ï~°}‡ÜÕ∞# áê„`Õ} ã¨`«º™êºÑ≤Ç≤Ï`«O =ÚY"£∞—
(â◊√Hõ¡ Ü«∞Aˆ~fi^Œ ã¨OÇ≤Ï`« 40/7)
(ã¨`«ºO Ü≥ÚHõ¯ =ÚYO |OQÍ~°∞ áê„`«`À =¸Ü«∞|_ç LOk.) Wk JѨC_»∂
LO_Õk, WѨC_»∂ LOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, JÖÏ J~Ú`Õ ã¨`º« Ü«ÚQÆOÖ’#∂, HõeÜ«ÚQÆOÖ’#∂ `Õ_® Uq∞\˜?
z<åfl#fl––K«∂_»∞!
'Hõeó â◊Ü«∂<À Éèí=u ã¨OlǨ#ã¨∞Î ^•fiѨ~°ó
LuÎ+ª̈O¢¿ãÎ`å Éèí=u Hõ$`«O ã¨OѨ^Œº`Õ K«~°<£—
(S`«~ˆ Ü«∞ 7/15)
(ã¨=∂[O x^Œ∞iOz#ѨC_»∞ HõeÜ«ÚQÆO, Jk P=ÙeOz Xà◊√§ q~°∞K«∞‰õΩ#flѨC_»∞
^•fiѨ~° Ü«ÚQÆO, ÖËz xÅ|_ç#ѨC_»∞ „`Õ`åÜ«ÚQÆO, #_»∞ã¨∂Î „H˜Ü«∂je J~Ú#ѨC_»∞
ã¨`º« Ü«ÚQÆO J=Ù`«∞Ok.)
D â’¡HÍxH˜ <Õ#∞ D q^èOŒ QÍ J~°O÷ K≥áêÎ#∞––ã¨`º« Ü«ÚQÆOÖ’ =∞# ѨÓsfi‰õΩÅ∞
ã¨fiK«ÛOù ^ŒOQÍ qǨÏiOKå~°∞, ^Õâ„◊ k=∞‡~°∞Å ÖÏQÍ. „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ H˘O`« ã≤~÷ `
° fi« O ~å=_»O
"≥Ú^ŒÖˇ·Ok. [#‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ Éèí∂q∞ ^Œ∞#fl_»O P~°OaèOKå~°∞. Éèí∂q∞Ö’#∞O_ç
^è•#º~°∂ѨOÖ’ ã‘`« "≥Å∞=_»™êyOk. =∞#∞+¨µÅ∞ WÅ∞¡ Hõ@∞ìH˘x x=ã≤OK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ\Ïì~°∞. "åà◊§ HÍà◊√§ XHõKÀ@ ã≤÷~°OQÍ LO_Õ Ñ¨iã≤÷u U~°Ê_çOk. ^•fiѨ~°OÖ’ ã¨=∂[
=º=ã¨÷ =∞iO`« „Hõ=∞|^Œú"≥∞ÿOk. ã¨∞Y ™ê^èŒ<åÅ∞ ÃÑiQÍ~Ú. „Ѩ[Å∞ q„âßOuQÍ ‰õΩ#∞‰õΩ
fÜ«∞™êQÍ~°∞. WHõ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ qÖÏ㨠=ã¨∞=Î ÙʼnõΩ JO`«∞ÖˉΩõ O_® áÈ~ÚOk. „Ѩ[Å∞
xtÛO`« á⁄Ok x„^Œ áÈ`«∞<åfl~°∞. D q^èOŒ QÍ ã¨Éºíè `« „Hõ=∞OQÍ qHõãO≤ zOk.
ѨÙ~å} „Ѩã¨ÖOÏѨ
„áêp#
㨯O$u
187
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WO`« Jaè=$kú =Ú#∞ÃÑѨC_»∂ [~°QÆÖË^Œ∞. WѨC_»∞ =∞#O Ô~·Ö’¡
x„^ŒáÈ`«∂<Õ "ÕÅ"≥∞ÿà◊√§ "≥o§áÈ`åO. HÍx P ~ÀAÖ’¡ J_»q ^•~°∞Ö’¡ #_çKÕ "≥à◊§ =Åã≤
=KÕÛk.
z<åfl#fl––J=Ù#∞. JѨC_»∞ J_»=ÙÖ’¡ ‰õΩâ◊Å∞ (^Œ~°ƒùÅ∞) HÍà◊§‰õΩ JO‰õΩâßÖÏ¡QÍ
‰õΩK«∞Û‰õΩ<Õq. JO^Œ∞=Å¡<Õ K«`«∞~°∞Öˇ·# âßGHÍ~°∞Å∞ P^ÕtOKå~°∞––'^Œ~°ƒùÅ∞ ÃÑiˆHã¨∂Î
áÈ— Jx. =∂=¸Å∞QÍ K≥¿ÑÎ Z=~°∂ q#~°∞. JO^Œ∞=Å¡ â’¡HOõ `«Ü∂« ~°∞ KÕâß~°∞––
'‰õΩâß„ˆQ =ã¨`Õ ~°∞„^Œó ‰õΩâ◊=∞^èÕº `«∞ ˆHâ◊=ó
(Hõ$`«º=∞O[i)
‰õΩâ◊=¸ÖË =¿ã^£ „|Ǩχ ‰õΩâß<£ "Õ∞ ^ÕÇ≤Ï "Õ∞kx!—
(^Œ~°ƒù tY~å„QÆOÖ’ ~°∞„^Œ∞_»∞, ^Œ~°ƒù =∞^茺֒ ˆHâ◊=Ù_»∞, ^Œ~°ƒù =¸ÅOÖ’ „|Ǩχ
x=ã≤ã¨∂Î LO\Ï~°∞. F Éèí∂g∞, <å‰õΩ ^Œ~°ƒùÅ∞ W=Ùfi.)
ÉèÏ„^ŒÑ^¨ OŒ Ö’ J_»q Jxfl HÍÖÏÅHõO>Ë Z‰õΩ¯= ^Œ@Oì QÍ LO_Õ HÍÖÏ<Õfl ^Œ~ƒ° Åù ∞
ÃÑiˆH HÍÅOQÍ x~°‚~ÚOKå~°∞. ‰õÄe–<åe Ug∞ ÖˉõΩO_®, ˆH=ÅO ѨÙ}ºO Pâ◊`À
™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ ^Œ~ƒ° Åù ∞ ÃÑiˆH HÍ~°º„Hõ=∞O [iˆQk. LѨ#Ü«∞#O, q"åǨÏO, „âß^ŒOú , Ü«∞[˝O,
ѨÓ[, JxflO\˜Ö’ ‰õΩâ◊Å "å_»∞Hõ xÜ«∞=∞OQÍ [iáê~°∞. Ѩq„f, „u‰õΩâ◊, =¸_®, ‰õΩâßã¨#O
"≥Ú^ŒÖˇ·# Pã¨<åÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_®xH˜ „Ѩ[Å∞ ‰õΩâ◊Å∞ ÃÑ~°Hõ_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. U
WO\’¡ ‰õΩâ◊Å∞ LO_»"À, P WO\’¡ ‰õΩâ◊ÅO LO_»^∞Œ J<Õ"å~°∞. ‰õΩâ◊Å∞ `≥OK«_O» Ö’ „áêg}º`«
L#fl =ºˆHÎ '‰õΩâ◊Å∞_»∞—QÍ ÉèÏqOK« |_Õ"å_»∞ – '‰õΩâ◊O Å∞<åfu ‰õΩâ◊Åó— ‰õΩâ◊ÅO
J_»Q@
Æ =∞O>Ë WO\’¡ `«y#xfl ‰õΩâ◊Å∞<åfl~Ú Hõ^•, Jx J_»Q@
Æ O! ÃÑ·™ê Y~°∞ÛÖˉΩõ O_®
„Ѩu ã¨O=`«û~°O ‰õΩâ◊Å∞ ÃÑiˆH Ѩx *’~°∞QÍ ™êˆQk. JÉσ~¸, âßGHÍ~°∞Å∞ Kå}‰õΩºx
„ѨÑ≤`å=∞ǨïÅ∞ Hõ^•!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, |∞∞+¨µÅ∞ ZO`« QÆOcè~°"≥∞ÿ# `«`«fizO`«# KÕâß~°∞?
‰õΩOѨ\Ö˜ ’x xѨCÅ∞ J@∂–W@∂ uѨC`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~ Jcƒ, HõÑÅ≤ ∞_»∞,
Hõ}Ï^Œ∞_»∞, Q“`«=Ú_»∞ ¿Ñ^Œ „ÉÏǨχ}∞Å∞. J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å HõëêìÅ∞ J#∞ÉèíqOKÕ"å~°∞.
J_»=ÙÖ’¡ ‰õΩâ◊Å∞, =Úà◊√§ ‰õΩK«∞ÛH˘<Õq. K«e, ZO_», ~Ô O_çO\˜ f„=`« ã¨ÇÏ≤ OK«=Åã≤ =KÕÛk.
JO^Œ∞=Å¡<Õ uuHõ∆ (j`Àëê‚ʼnõΩ K«eOK«‰Ωõ O_® LO_»@O) JO`« Q˘Ñ¨Ê QÆ∞}=∞x K≥áêÊ~°∞.
=~å¬HÍÅOÖ’ Ѩ~â‚° ßÅ HÍ~°∞`«∂ LO_Õk. áê=ÚÅ∞, ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ ^Œ∂i =KÕÛq. ZÅ∞QÆ∞|O@¡,
HÀ`«∞Å LѨ„^Œ=O! ѨÙÅ∞Å, ã≤OǨÅ ÉèíÜ«∞O, ^˘iH˜`Õ Ñ¶¨ÖÏǨ~°O ÖËHõ áÈ`Õ x~åǨ~°O!
Hõ_»∞Ѩ٠gѨىõΩ J`«∞‰õΩ¯áÈÜÕ∞k. WqHÍHõ ~å„`«∞Ö’¡ xâßK«~°∞Å L`åÊ`«O! "åi ^Œ∞óMÏʼnõΩ
JO`«∞ LO_Õk HÍ^Œ∞. JÖÏO\˜ Ѩiã≤÷uÖ’ '^Œ∞óY"£∞–^Œ∞óY"£∞— Jx J#Hõ =∞ˆ~=∞O\Ï~°∞?
P <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’ ^Œ∞óY"å^ŒO HÍHõ =∞ˆ~O "≥Å∞=_»∞`«∞Ok? "åà◊√§ ZÖÏO\˜ x~åâßã¨fi~°O
188
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
T^•~°O>Ë WѨÊ\˜=~°‰õÄ „Ѩ[Å∞ P x~åâß ã¨fi~å<Õfl PÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞–– 'D „ѨÑO¨ K«O
q∞^二 — Jx. HÍq∞h–HÍOK«<åÅ∞ ^Œ∞~°É¡ Oíè HÍ=_»O =Å¡ Jxfl\˜HOõ >Ë ÃÑ^ŒÌ ^≥|ƒ D ~Ô O_çO\˜
ÃÑ·<Õ Ñ¨_çOk––
'ã¨O™ê~° q+¨=$Hõ∆㨺 ^Õfi Ѷ¨ÖË HÍOK«#O ‰õΩKÒ—
(ã¨O™ê~° q+¨=$H∆Íx‰õΩ#fl Ô~O_»∞ ѨO_»∞–¡ –HÍOK«#O, ~Ô O_»∞ ‰õΩKåÅ∞)
<Õ#∞––=∞ǨÏ~°∞¬Å k=º^Œ$+≤ì =Å¡<Õ Hõ^• "Õ^•O`«O ÖÏO\˜ `«`«ÎfiâßGO ѨÙ\ì̃Ok?
z<åfl#fl z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞––<å‰õΩ =∂„`«O "åà◊§ =∞O^Œ^Œ$+≤ì =Å¡<Õ
"Õ^•O`«O ѨÙ\ì̃O^Œx JxÑ≤ã¨∞ÎOk.
<Õ#∞ Pâ◊Û~°ºáÈ~Ú#@∞¡ QÆ=∞xOz z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞–JÉσ~¸, =Úã¨e
|∞∞+¨µÅ∞ pHõ\’¡ J=ã¨~åÅ HÀã¨O "≥àı§"å~°∞. JѨC_»Ñ¨C_»∞ ^•iÖ’ `å_»∞#∞ K«∂ã≤
áê=Ú J#∞H˘x ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ"å~°∞. D „Éèí=∞ P^è•~°OQÍ<Õ „ѨѨOK«=∞O`å „Éèí"Õ∞ Jx
ÉèÏqOK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. P „Éèí"Õ∞ `«~åfi`« "Õ^•O`«O ¿Ñ~°∞`À ã¨O„Éèí=∞O
(HõÅ=~°áê@∞) HõeyOzOk. "åi ^Œ$+≤^ì À+¨O =Å¡<À ÖËHõ =∞# ÉèÏQƺ^À+¨O =Å¡<À QÍx P
„ÉèÏO`« `«`«ÎfiâßG"Õ∞ =∞# „Ѩ^è•# `«`«ÎfiâßGO J~ÚáÈ~ÚOk –– '~°*∫˚ Ü«∞^ä•¿ÇÏ„~°ƒ=ù ∞ó— (`å_»∞ K«∂ã≤ áê=Ú J<Õ „Éè=í ∞ HõÅQÆ_O» ) D „Éè=í ∞"å^ŒO #∞O_ç '„|Ǩχ"å^ŒO—
ѨÙ\˜ìOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl g∞~°∞ #Okx ѨOk, ѨOkx #Ok KÕÜ«∞QÆÅ~°∞! `å_≥Hõ¯_»,
`«`«ÎfiâßG"≥∞Hõ¯_»!
z<åfl#fl––Jˆ~, `å_»∞#∞ K«∂¿ã <åºÜ«∞, ™êOYº, "Õ^•O`åk `«`«Îfiâߢ™êÎÅ∞
`«Ü∂« ~°Ü∂« ~Ú. ^•x P^è•~°OQÍ<Õ (`å_»∞Ö’x =¸_»∞ á⁄~°ÖÏ¡O\˜) „uQÆ∞}ÏÅ (ã¨`fiΫ
~°[ãÎ̈"∂≥ QÆ∞}ÏÅ) HõÅÊ# =zÛOk. Éè=í |O^è<Œ åÅ =Å JÅ¡_O» [iyOk.
<Õ#∞–– =∞i Hõ~°‡Ñ¶¨Å ã≤^•úO`«O ‰õÄ_® HõeÊ`«"Õ∞<å?
z<åfl#fl–– K«∂_»∞, ™ê=∂lHõ Ѩiã≤÷`«∞Å##∞ã¨iOKÕ `«`«ÎfiâßGO `«Ü«∂~°=Ù`«∞Ok.
Hõ$+≤ „Ѩ^è•#O, |∞∞+≤ „Ѩ^è•#O J~Ú# D ^Õâ◊OÖ’ =º=™êÜ«∂#∞Éèí=O P^è•~°OQÍ
Hõ~‡° ѶŨ ã≤^•úO`«O `«Ü∂« ~°~ÚOk. ZÖÏO\˜ q`«<Î åÅ∞ quÎ`Õ JÖÏO\˜ ѨO@ ѨO_»∞`«∞Ok.
"Õ~ÚOz# c[O U q^èŒOQÍ "≥ÚÅÔH`«Î^À, J^Õ q^èŒOQÍ xëê¯=∞ Hõ~°‡ Ѷ¨eOK«^Œ∞.
J^Õq^èOŒ QÍ ‰õΩ=∞‡ix K«∂ã≤ „|Ǩ‡O_» x~å‡`« HõÅÊ# =zÛOk. uiˆQ ‰õΩ=∞‡i ™êÔ~#∞
K«∂ã≤ 'Éèí=K«„Hõ— HõÅÊ# U~°Ê_çOk. Hõ=∞‡i ^•QÆex K«∂ã≤ '‰õÄ@ã¨÷ „|Ǩχ— (ZšѨC_»∞
ã≤~÷ O° QÍ XˆH ~°∂ѨOÖ’ LO_Õ „|Ǩχ) HõÅÊ# KÕÜ∞« _»O [iyOk. Z=~À XHõ "≥∂ã¨H`
õ Î≥
J~Ú# Ü«Ú=ux K«∂ã≤ '=∂Ü«∞— HõÅÊ# KÕÜ∞« _»O [iyOk.
ѨÙ~å} „Ѩã¨ÖOÏѨ
„áêp#
㨯O$u
189
<Õ#∞–– HÍh `åuÎfiHõ PÖ’K«#Ö’¡ QÆ∂_è"» ∞≥ #ÿ JOâßÅ∞ Z<Àfl L<åfl~Ú Hõ^•!
z<åfl#fl––Jxfl JOâßÅ ™ê~°O W^Õ, „ѨÑO¨ K«OÖ’ ™ê~°O Ug∞ ÖË^∞Œ . HÍ|\ì̃ ^•xfl
=^Œe ÃÑ@∞ì, Jx. Jˆ~, U =ã¨∞=Î Ù ™ê~°"∞≥ <ÿ å JO^Œ∞Ö’ „Ѩ"tÕ Oz# `«~åfi`«<Õ Hõ^• `≥e¿ãk?
'Hõ<åºÜ«∂ó ~°∂áêÖÏ=}ºO *Ï=∂`å "ÕuÎ <À Ñ≤`å!— (Hõ#ºÖ’ ~°∂Ѩ٠ÖÏ=}ϺŠ™ê~°O
ZO`« LOk, J<Õk JÅ∞¡_Õ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ_»∞, QÍx `«O„_ç `≥Å∞ã¨∞HÀÖË_∞» ) WHõ¯_ç `åuÎfi‰õΩÅ∞
„ѨѨOK« ã¨∞MÏxfl J~°÷"Õ∞ KÕã¨∞HÀÖË^Œ∞. D ~ÀAÖ’¡ H˘O^Œ~°∞ JÅ∞¡à◊√§ Hõ@fl–HÍ#∞HõÅ∞
ã¨iQÍ JO^ŒÖ^Ë xŒ Jey U q^èOŒ QÍ J`«QÎ ÍiO\˜ #∞O_ç áêiáÈ`å~À, J^Õ q^èOŒ QÍ gà◊√§
‰õÄ_® „ѨÑO¨ K«O #∞O_ç áêiáÈÜÕ∞"å~°∞. Jˆ~, x~°ã#¨ QÀ™ê~¸ Jx XHÍÜ«∞# LO_Õ"å_»∞.
PÜ«∞# ÉèÏ~°º ZHõ¯_»HÀ áêiáÈ~ÚOk. JѨÊ\˜ #∞O_ç J^Õ Ñ¨xQÍ JO^Œ~∞° P_»"åà◊§#∞
<å<å u@∞¡ u@ì_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. x=$uÎ =∂~°æ `åuÎfi‰õΩÅ∞ JÖÏO\˜ "åˆ~.
<Õ#∞––HÍh, "Õ^–Œ "Õ^•O`åÖ’¡ Ö’Hõ HõàϺ} ÉèÏ=# LOk Hõ^•!
z<åfl#fl––Ô~O_çO\˜Ö’#∂ ™êfi~°÷ѨÓ*Ë LOk. "Õ^•Å "åà◊√§ u#flQÍ K≥áêÊ~°∞––
'Ü«∞*Ï˝~°÷ó Ѩâ◊=ó ã¨$ëêìó— (Ü«∞*˝O HÀã¨O Ѩâ◊√=ÙÅ∞ ã¨$+≤ìOѨ |_®¤~Ú), '"≥·kH© Ç≤ÏO™ê
Ç≤ÏO™ê # Éè=í u— ("≥·kHõ Ç≤ÏO㨠Ç≤ÏO㨠HÍ^Œ∞), JO>Ë =∂Oã¨O u#_»OÖ’ ^À+¨O ÖË^Œ∞,
Jx. "Õ^•O`«O "åà◊√§ ^•xH˜ J=∞~°`«fiѨ٠ÃѷѨÓ`« Ѩӿã™êÎ~°∞––
'J*’ x`«ºó âßâ◊fi`À-Ü«∞O ѨÙ~å}À # ǨÏ#º`Õ Ç¨Ï#º=∂<Õ â◊s~ˆ !— (w`« 2/20)
(â◊s~åxfl #iˆHã≤<å x`«º=¸–âßâ◊fi`«=¸ J~Ú# P`«‡ rqOKÕ LO@∞Ok) "Õ^•Å
"åà◊√§ J<ÕHõ ^Õ=`«Å#∞ ѨÓlOKå~°∞. "Õ^•O`«O "åà◊√§ 'JÜ«∞=∂`«‡—, JO>Ë `«=∞<Õ
JO^ŒiHõO>Ë ÃÑ^ŒÌ ^Õ=ÙxQÍ ÉèÏqOK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. "Õ^ŒOÖ’ L#fl ™êfi~°÷"å^•xfl
gà◊√§ ^•x JO`åxH˜, JO>Ë ^•x Ѩ~åHÍ+¨ª‰õΩ fã¨∞ÔHàϧ~°∞. <å ^Œ$+≤ìÖ’ '"Õ^•O`«O—
JO>Ë J~°O÷ W^Õ.
<Õ#∞––HÍh „|Ǩχ*Ï˝#O, "≥·~åQƺO, g\˜ LѨ^ÕâßÅ∞ Z<Àfl L<åfl~Ú Hõ^•!
z<åfl#fl––K«∂_»∞, ^èŒ#=O`«∞}˜‚ K«∂ã≤# ¿Ñ^Œ |∞∞+¨µÅ‰õΩ ã¨O`åѨO Hõey#ѨC_»∞
WÖÏ J<Õ "å~°∞––'ã¨=∞Ö’ëêìâ◊‡ HÍOK«#ó— (w`« 6/8) (=∞\ì̃ÃÑà◊§, ~å~Ú, |OQÍ~°O,
JxflO\˜x ã¨=∂#OQÍ ÉèÏqOKåe.) |OQÍ~°"Õ∞q∞\˜? =∞\ì̃ ÃÑà◊§! ^Œ∞óYOÖ’ =∞#ã¨∞#∞
T~°_Oç K«∞H˘<Õ"å~°∞––ã¨∞YO, ^Œ∞óYO ~Ô O_»∂ ã¨=∂#O Jx!
'ã¨∞Y^Œ∞óMË ã¨"Õ∞ Hõ$`åfi ÖÏÉèÏÖÏÉè∫ [Ü«∂ [Ü«∞ø
(w`« 2/38)
(ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ#∞, ÖÏÉè–í #ëêìÅ#∞, [Ü«∂Ѩ[Ü«∂Å#∞ ã¨=∞OQÍ ÉèÏqOKåe)
P`å‡aè=∂#O ^≥|ƒ u#flѨC_»∞ ã≤÷`«„ѨA˝x ÅHõ∆}ÏʼnõΩ ~°∂Ѩq∞KÕÛ „Ѩܫ∞`«flO
KÕ¿ã"å~°∞–
190
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'^Œ∞óMË+¨fi#∞kfiQÆfl =∞<åó ã¨∞MË+¨µ qQÆ`« ã¨Ê$ǨÏó—
(w`« 2/56)
(^Œ∞óMÏÖ’¡ HõÅ`«K≥O^Œ ‰õΩO_®, ã¨∞MÏÖ’¡ "åOKè« ÖˉõΩO_® LO_Õ"å_»∞)
`«=∞ Ç‘Ï#`«fiO J#∞Éè"í åxH˜ =zÛ#ѨC_»∞ 'JǨÏO „|Ǩ‡ã≤‡— (<Õ#∞ „|Ǩχ#∞) Jx
`«=∞ „Ѩ|Å"≥∞ÿ# PHÍOHõ∆#∞ ѨÓiOK«∞H˘<Õ "å~°∞. HÀiHõÅ∞ f~°#ѨC_»∞ Jxfl HÀiHõÅ#∞
`«ºlOK«_O» Ö’<Õ âßOu LO^Œx „ѨH\
õ O˜ KÕ"å~°∞––
'qǨÜ«∞ HÍ=∂<£ Ü«∞ó ã¨~åfi<£ ѨÙ=∂Oâ◊Û~°u xã¨Ê$ǨÏó
x~°‡"≥∂ x~°Ç¨ÏOHÍ~°ó 㨠âßOu=∞kèQÆK«Ûùu—
(w`« 2/7)
(U ѨÙ~°∞+¨µ_≥·`Õ ã¨=∞ãÎ̈ HÀiHõÅ#∞ q_çzÃÑ\ì̃ ^ÕxÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_® Pâ◊ ÖËx"å_≥·,
JǨÏOHÍ~°=Ú, =∞=∞HÍ~°=Ú ÖËx"å_≥· LO\Ï_À, J`«_∞» âßOu á⁄O^Œ∞`å_»∞.) W^ŒO`å
Uq∞\˜? F_çáÈ~Ú# "å_»∞ ~å=∞<å=∞O [Ñ≤OK«_O» ÖÏO\˜^!Õ
<Õ#∞––z<åfl<åfl, JѨi„QÆǨÏO (ã¨O„QÆÇ≤ÏOKåÅ<Õ HÀiHõ ÖËHõáÈ=_»O) „âıÜ«∞㨯~°=∞x
ÉèÏqOz "åà◊√§ ¿ãfiK«ÛQù Í<Õ `åºQÆ=$uÎx ã‘fiHõiOKÕ "å~°∞ HÍ^•!
z<åfl#fl––HÍ^Œ∞! P ~ÀAÖ’¡ ‰õÄ_® ÉèÏQƺ=O`«∞Öˇ·# |∞∞+¨µÅ∞ <Õ\˜ =∞~îåkè
Ѩ`«∞ÅÖÏQÍ =∞ǨÏÅ∞Ö’¡ LO_Õ"å~°∞, áêÜ«∞™êÅ∞ P~°yOKÕ "å~°∞. "åix K«∂ã≤ ¿Ñ^Œ
|∞∞+¨µÅ∞ D~°¬ºÑ¨_Õ"å~°∞. KèåO^ÀQƺ LѨx+¨`«∞Î (5/11/1)Ö’ JÖÏO\˜ Sâ◊fi~°º=O`«∞Öˇ·#
PKå~°∞ºÅ#∞ '=∞ǨâßÅó =∞Ǩ„â’„uÜ«∞ó— (ÃÑ^ŒÌ WO\˜"å_»∞, Q˘Ñ¨Ê "Õ^Œ ѨO_ç`«∞_»∞) Jx
J<åfl~°∞. =ÚO_»HÀѨx+¨`«∞Î (1/13)Ö’ 'â∫#HÀ Ç¨Ï "≥· =∞ǨâßÅó— Jx LOk. Hõ~Àî Ѩx+¨`∞« Î
(1/25)Ö’ ‰õÄ_® Ü«∞=∂Kå~°∞º_»∞ #zˆH`«∞xH˜ =∞ǨÏÅ∞, U#∞QÆ∞Å∞, QÆ∞„~åÅ∞,
ã¨∞O^Œs=∞}∞Å∞, WÖÏO\˜ „Ѩ֒ÉèÏÅ∞ Z<Àfl K«∂Ñ≤™êÎ_∞» . H˘O^Œ~∞° PKå~°∞ºÅ‰õΩ t+¨µºÅ=Å¡,
t+¨µº~åO„_» =Å¡ ZO`« P^•Ü«∞O LO_Õ^ŒO>Ë "åà◊√§ ~åAÅÖÏQÍ qÖÏ㨠rq`«O
QÆ_ç¿Ñ"å~°∞. KèåO^ÀQƺOÖ’ Ô~·‰õΩfi_»∞ J<Õ |∞∞+≤ Hõ^äŒ K«∂_»∞–– [#â◊$u J<Õ ~åA KåÖÏ
^èŒ#O, P~°∞ P=ÙÅ∞ fã¨∞H˘x "≥àϧ_»∞. |∞∞+≤ P HÍ#∞HõÅ#∞ ã‘fiHõiOK« ÖË^Œ∞. JѨC_»∞
~åA WOHÍ Z‰õΩ¯=QÍ |OQÍ~°∞, =∞}∞Å∞, <≥~Úº, P=ÙÅ∞, Ti [q∞O^•sH˜
ã¨O|OkèOz# Ѩ\Ïì, JO^•Å~åt `«# ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ fã¨∞H˘x =∞m§ PÜ«∞# ¿ã=‰õΩ
Ǩ[~°Ü∂« º_»∞. D ™êi Hõ#º =ÚYO K«∂_»QÍ<Õ |∞∞+≤ P"≥∞#∞, HÍ#∞HõÅ#∞, JxflO\˜h
ã‘fiHõiOKå_»∞––
'`«™êºÇ¨Ï =ÚYO =ÚM’^£ QÆ$ǨÏ<‚ £ L"åK« P[Ǩ~ˆ =∂ó!—
(KèåO. 4/2/5)
PÜ«∞# P^蕺`«‡=∞O`å PkèÉ∫è uHõ ÃãQÆ ™ÈHõQÍ<Õ HõiyáÈ~ÚOk!
<Õ<åÜ«∞# =ÚYO "≥·¿Ñ K«∂ã¨∂ÎO_»QÍ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––JÉσ~¸, P
Ü«ÚQÆOÖ’ ‰õÄ_® ÉÏÉÏÅ∞ Pâ◊`À <À~°∞ `≥~°∞K«∞H˘<Õ LO_Õ"å~°∞. ÃÑ·ÃÑ·H˜ ɡ·~åQÆ∞Å q~åQÆO
ѨÙ~å} „Ѩã¨ÖOÏѨ
„áêp#
㨯O$u
191
PÅÑ≤OKÕ "å~°∞, ֒ѨŠ#~åÖ’¡ J#∞~åQÆ ~åy}˜ =ã¨O`À`«û= "å`å=~°}O ã¨$+≤Oì KÕk.
`«Å QÆ∞O_»∞ KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl ÃÑ·# Kè«„`«–Kå=∞~°Å ã¨~°ÊO Q˘_»∞QÆ∞ qÑ≤Ê P_»∞`«∂ LO_Õk.
'ÉË–^•O`ü— (Ѩà◊√§ ÖËx) ã≤÷uÖ’ '"Õ^•O`«O— `Àã¨∞ÎOk. J~Ú<å ~°ã¨# (<åÅ∞Hõ) =∂„`«O
~°™ê™êfi^Œ# HÀã¨O LO_»<Õ LO@∞Ok. `«$+¨‚ HÀ~°Å∞ ZѨC_»∂ qiy áÈ=Ù. <åÅ∞Hõ ÖÏO\˜
J#ã≤÷ (Z=ÚHõ ÖËx) WO„kÜ«∂Å#∞ xÅ∞=iOK«_O» ™ê^躌 O HÍ^Œ∞. "Õ^•O`«O Ö’x '^Œ=∞O—
(WO„kÜ«∞ x„QÆÇϨ O)Ö’ "å\˜x P¿Ñ â◊HÎ̃ ZHõ¯_çk? JǨÏO#∞ QÔ eKå=∞<Õ JǨÏOHÍ~°O
=iîª „Éè=í ∞. J~Ú<å ‰õÄ_® H˘xfl â◊`åÉèÏÅÌ #∞O_ç =∞#O '™È-ǨÏ"£∞!— '^•™È-ǨÏ"£∞—
'ã¨^•™È-ǨÏ"£∞—Å P^蕺u‡Hõ ã¨<åfl~Ú "å~Úã¨∂<Î Õ L<åflO.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ~ˆ Ѩ٠™êfiq∞ P`å‡#O^£ QÍi LѨ<åºã¨O LOk. P^蕺`«‡"å^ŒO
QÆ∞iOz. Éè∫uHõ"å^Œ ã¨O㨯$`Õ Jxfl J#~å÷ʼnõΩ =¸Å=∞x PÜ«∞# JO\Ï_»∞.
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ J<åfl_»∞––J=Ù#∞, PÜ«∞# Éè∫uHõ 'Ö∫_£ ã‘ÊHõ~ü— ÃÑ·# Q˘O`«∞
zOK«∞H˘x, 'Éè∫uHõ „Ѷ≤*ò— Ö’Oz K«Å¡x hà◊√§ `åy–`åy Éè∫uHõ"å^•xfl xOk™êÎ_»∞.
`«~åfi`« PÜ«∞# P^蕺u‡Hõ t+¨µºÅ∞ PÜ«∞# LѨ<庙êxfl Éè∫uHõ '>ˇe„QÍ=Ú— ^•fi~å
'Éè∫uHõ „ÃÑã¨∞û—‰õΩ Éè∫uHõ`#« ∞ |Ç≤Ï+¨¯iOK«O_ç, Jx =Ú„kOK«_®xH˜ ѨOѨÙ`å~°∞! JÉσÜü∞,
x[O K≥áêÊÅO>Ë D P`å‡#O^Œ∞ÅO`å '"≥∂@~å#O^£—, '=∂ÖÏ#O^£— (^è<Œ å#O^£),
'=Ú„^•#O^£—, '"≥∂^ŒHÍ#O^£—, '=∞^Œ<å#O^£—ÖË. D ѨOK« =∞HÍ~åÖ’¡<Õ b#"≥∞ÿ LO\Ï~°∞!
Ѩ~°=∂#O^Œ ã¨~À=~°O #∞O_ç =Ú`åºÅ∞ U~°∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞, HÍ|\˜ì 'Ѩ~°=∞
ǨÏO㨗ÅxÑ≤OK«∞ ‰õΩO\Ï~°∞. "åi JO^èŒÉèí‰õΩÎÅ∞ ÉÏHÍ "å~Ú™êÎ~°∞, t+¨µº~åO„_»∞
JOQÆ∞ëȪ^ŒHõO (HÍe ÉÁ@# "ÕÅ∞ =ÚOz fã≤# h~°∞) `åQÆ∞`å~°∞. HÍh D ã≤^Œú
=∞Ǩ`«∞‡Å∞ UHÍO`«OÖ’ ™ê^è•~°}OQÍ '=∞Ǩ`«=∂—Å∞QÍ (Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# JO^èŒHÍ~°OÖ’
=Úxy# "å~°∞QÍ) ~°∞A==Ù`å~°∞. HÍëêÜ«∞ =¢™êÎÅ ~°OQÆ∞ =∞#óHõëêÜ«∂Å (HÍ=∞ „HÀ^èŒ
Ö’Éèí "≥∂ǨÅ) =Å¡ WOHÍ =Ú^Œ∞~°∞ ÉÏiáÈ`«∞Ok. WÖÏO\˜ H˘OQÆ Éèí‰õΩÎÅ ÃÑ·#
~å=∂Ü«∞}OÖ’ "åb‡H˜ ZÖÏO\˜ =ºOQƺ ÉÏ}O qã≤~å_À K«∂_»∞––
'Ѩâ◊º ÅHõ∆‡} ѨOáêÜ«∂O |Hõó Ѩ~°=∞^è•i‡Hõó
â◊<≥·ó â◊<≥·ó Ѩ^ŒO ^èŒ`ÕÎ r"å<åO =^èŒâ◊OHõÜ«∂!—
(ÅHõ;}Ï! K«∂_»∞, ѨOáê ã¨~À=~°OÖ’ Ѩ~°=∞^è•i‡Hõ =$uÎQÆÅ H˘OQÆ, r=ÙÅ∞
K«xáÈ`åÜÕ∞"≥∂#<Õ J#∞=∂#O`À "≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ ZÖÏ–ZÖÏ J_»∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∂ÎO^À!)
a_®Å "≥·+¨‚=ÙÅ∞ (Ñ≤e¡ ÖÏO\˜ HõѨ@ Éèí‰õΩÎÅ∞), he ~°OQÆ∞ #Hõ¯Å∞ „Ѩu Ü«ÚQÆOÖ’
LO@∂<Õ =ã¨∞Î<åfl~°∞ Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ ÖËHõ ã¨O㨯$u ѨÙ+¨¯~°OÖ’x KÕѨÅ∞ "å\˜ K«~°}ÏÅ
<å„â◊~ÚOz LO@∂<Õ =KåÛ~Ú. '~°Hõ∆HÀ Ü«∞„`« ÉèíHõ∆Hõó— (~°Hõ∆‰õΩ_Õ ZHõ¯_» ÉèíHõ∆‰õΩ_Ò`å_À!)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ™êfig∞r |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’x 'J#â◊fi~°^䌗 (JâßfiÅ∞ ÖËx ~°^äŒO)
(4/36/1) Ѩ^OŒ ^•fi~å „áêp# HÍÅOÖ’ q=∂#O LO_Õ^xŒ ~°∞A=Ù KÕ™êÎ_∞» .
192
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~, ~°∞A=Ù KÕ¿ã "åà◊√§ ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜
"åà◊√§<åfl~°O>Ë '`«Ãã·‡ NQÆ∞~°"Õ#=∞ó— ('QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ— #=∞™ê¯~°O J<Õ =∂@ K«∂Ñ≤) t+¨µºÅ
#∞O_ç `«ã¨‡D (áêÜ«∞ã¨O) =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞! <å ¿ãflÇ≤Ï`«∞_˘Hõ_»∞ Hõ$+¨µ‚_»∞ KåÜü∞
`åˆQ "å_»x JO\Ï_»∞! ZO^Œ∞HõO>Ë ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ XHõ KÀ@ WÖÏ LOk–– 'Ü«∞^ä• ã¨OǨÏ~°`Õ
KåÜ«∞"£∞— 1. WÖψQ =Ú#∞‡O^Œ∞ Z=Ô~·<å Ѩiâ’^茉õΩ_»∞ "Õ^ŒOÖ’x 'FO— JO>Ë P"£∞Öˇ>Ëì
Jx J~°÷O K≥ѨÊQÆÅ_»∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, XHõ =∂@ K≥ѨÊ_»O =∞iKÕáÈÜ«∂#∞. ˆ~Ѩ٠Tà’§ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ
Ü«∞[˝O [~°QÉÆ ’`«∂Ok. JYO_» ǨÏ=#O KÕ™êÎ~∞° . W~°"·≥ \˜#∞flÅ <≥~Úº =zÛOk.
<˘ã¨Å∞ H˘@∞ìH˘O@∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––=∞# "åà◊§ |∞kú–"≥·Éèí"åxfl U=∞<åe?
u#_®xH˜ <≥~Úº ÖË^Œ∞ HÍh, HÍÅÛ_®xH˜ =∂„`«O H˘^Œ= ÖË^Œ∞! JyæѨÙÅ¡ ÖË#ѨC_»∞ =∞#
ѨÓsfi‰õΩÅ∞ <≥~Úº PǨïu Wã¨∂Î Jyfl PiáȉõΩO_® K«∂ã¨∞H˘<Õ"å~°∞. XHõ JyæѨÙÅ¡ w¿ãÎ
Jyæ ѨÙ>Ëì D ~ÀAÖ’¡ \˜#∞flÅ H˘nÌ <≥~Úº <åâ◊#O KÕ¿ãÎ ÖÏÉèí"Õ∞q∞\˜? áê=Ú áêH˜
ZHõ¯_çHÀ "≥o§áÈ~ÚOk. HÍh =∞#O =∂„`«O ^•x *Ï_»#∞ WOHÍ ÉÏ^Œ∞`«∂<Õ L<åflO!
<Õ#∞––z<åfl<åfl á⁄QÆ=Å¡ =~°¬O =ã¨∞ÎO^Œx, JO^Œ∞HÀã¨O Ü«∞[˝O KÕ™êÎ~°x JO\ψ~?
z<åfl#fl––á⁄QÆ =Å¡<Õ =~°O¬ ‰õΩi¿ã@¡~Ú`Õ, D ~ÀA ^ÕâO◊ Ö’ ÅHõÅ∆ á⁄QÆ Q˘\ÏìÅ∞,
WO[#∞¡, ~å„uO|=à◊√§ á⁄QÆ Hõ‰Ωõ ¯`«∂ L<åfl~Ú. WOHÍ á⁄QÆ Ñ¨Ù\ì̃OK« =Åã≤# Ѩ<=Õ ÚOk?
<Õ#∞––D =∂@ g∞~°∞ „Ѩ[ʼnõΩ `≥e¿ã@∞¡ K≥Ñʨ ~Ô O^Œ∞‰õΩ?
z<åfl#fl––Jk Ö’‰õΩÅ`À Q˘_»= `≥K∞« ÛHÀ=_»"∞Õ J=Ù`«∞Ok. WO`«=∞Ok ѨÓ~åfi
Kå~°Ñ~¨ åÜ«∞}∞Å∞#fl KÀ@ XHõ¯ qHõ@Hõq Uq∞ KÕÜ∞« QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞? ã¨~ˆ HÍhO_ç, <≥~Úº
ÉÏQÍ HÍÅÛO_ç. Kå~åfiHõ |∞∞+≤ K≥¿ÑÊ "≥àϧ_»∞––
'|∞∞}O Hõ$`åfi Ѷ¨∞$`«O Ñ≤ÉË`ü— (|∞∞}O KÕÃã<· å <≥~Úº `åQÍe) g∞~°∞ '|∞∞}O Hõ$`åfi
Ѷ¨∞$`«O ^Œ¿ÇÏ`ü— (JѨC KÕÃã<· å <≥~Úº HÍÖÏÛe) J<Õ ã¨∂„`åxfl áê\˜ã∂¨ Î á⁄O_ç.
<≥~Úº HÍÅÛHõáÈ`Õ =∞# ã¨O㨯$u ZÖÏ „|`«∞‰õΩ`«∞Ok!
k
1. Ü«∞^ä•–ã¨OǨÏ~°`Õ KåÜ«∞O ‰õÄ~À‡-OQÍh= ã¨~°fiâ◊ó I
WO„kÜ«∂}©O„kÜ«∂ˆ~÷Éèíºó `«ã¨º „Ѩ*Ï˝ „Ѩu+≤ª`å II ÉèíQÆ=næ`« (2/58)
(`åÉËÅ∞ U q^èOŒ QÍ Jxfl "≥Ñ· Ù¨ Å #∞O_ç `«# JOQÍÅ#∞ LѨãO¨ ǨÏiOK«∞‰õΩO@∞O^À, J^Õ
q^èOŒ QÍ q+¨Ü∂« ^Œ∞Å#∞O_ç `«# WO„kÜ«∂Å#∞ LѨãO¨ ǨÏiOK«∞‰õΩ<Õ "åx |∞^Õú ã≤~÷ O° QÍ
LO@∞Ok.) K«{JÜ«∞"£∞ ´ KåÜ«∞"£∞. JO>Ë '=∞iÜ«Ú J`«_∞» — Jx J~°O÷ . ^•xH˜ KåÜü∞
J<Õ J~°O÷ K≥Ñʨ @O [iyOk. (J#∞.)
ѨÙ~å} „Ѩã¨ÖOÏѨ
„áêp#
㨯O$u
193
„|Ǩ‡#O^ŒO
Pëê_è=» ∂ã¨O. ã¨#flQÍ z#∞‰õΩÅ∞ Ѩ_∞» `«∞<åfl~Ú. qHõ@Hõq z<åfl#fl =∂ WO\’¡
P¢~åÌ qO^Œ∞1‰õΩ =KåÛ_»∞. ZO`À ¢¿Ñ=∞`À áêÜ«∞ã¨OÖ’ =∂q∞_ç ѨO_»¡ ~°ãO¨ Ñ≤O_»∞‰õΩO@∂
PÜ«∞# J<åfl_»∞––PǨ! ã¨∞*Ï`«2 áêÜ«∞ã¨O, JO|áêe3 =∂q∞_ç ѨO_»∞¡ XˆH™êi
^˘iH˜#@∞¡QÍ LOk! x~åfi}Ï#O^ŒO =KÕÛã≤Ok! '~°™È "≥· ã¨ó—! (~°ã¨"Õ∞ „|Ǩχ!)
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, P ~°ãO¨ P^蕺u‡Hõ"∞≥ Oÿ k Hõ^•!
z<åfl#fl P#O^Œ_ÀeHõÖ’ TyáÈ`«∂ J<åfl_»∞––Jˆ~ Jcƒ, Jxfl ~°™êÅ∂ XHõ>Ë
~å. "Õ^•O`« ~°ã¨"≥∞ÿ<å, yO[Å∞ÖËx ^•x=∞‡ ~°ã¨"≥∞ÿ<å! ¢=[Ü«Ú=u ~°ã¨OQÍh, Hõ$+¨‚Éè’Q∑
=∂q∞_ç ѨO_»¡~°ã¨O QÍh! HÍ=º~°ã¨O Ö’#∞, ¢^•Hõ∆~°ã¨O Ö’#∞, QÆOQÍ[ÅO Ö’#∞,
QÆ∞ÖÏc[ÅO Ö’#∞, ѨOKå=∞$`«O Ö’#∞, J^è~Œ å=∞$`«O Ö’#∞, `Õ_® U"≥∞<ÿ å LO@∞O^Œx
<Õ##∞HÀ#∞. U ~°ã¨Hõ}O HÍq∞h ѨÙ+¨Ê Ѩ~åQÆOÖ’ KÕi =∞^èŒ∞=ÙQÍ =∂iáÈ`«∞O^À, J^Õ
HÀ=∞Å HÍq∞h J^è~Œ O° Ö’ J=∞$`«=∞=Ù`«∞Ok. J~°∞}˜=∞#∞ ã¨O`«iOK«∞H˘<Õ HÍj‡s PÑ≤Öò
ѨO_»∞Ö’#∂, `å~°∞}ºO ã¨O`«iOK«∞‰õΩ<Õ HÍj‡s ~°=∞}˜ |∞QÆÖæ ’#∂ `Õ_® U=ÚOk?
ѨzÛ ÉËiѨO_»∞, =ÚQÍú <å~ÚHõ, Ô~O_çO\˜Ö’ LO_Õk XˆH `«`«ÎfiO! ã¨^Œºó qHõã≤`«
(JѨC_»ÑC¨ _Õ Ñ¨Hfiõ O K≥Ok#) aÅfi (=∂ˆ~_»∞) ѶŨ OÖ’#∂, ã¨^ºŒ ó qHõã`
≤ « ÉÏÅ Ö’#∂
`Õ_® U=ÚOk? ~°ãO¨ =∞øeHõOQÍ XHõ>.Ë PHÍâ◊OÖ’ Zyˆ~ ѨÜ∂≥ ^è~Œ O° ("Õ∞Ѷ∞¨ O) #∞O_ç
¢ã¨qOz<å, ÖËHõ LaH˜ =ã¨∞Î#fl ѨÜ≥∂^èŒ~°O (ãÎ̈#O) #∞O_ç ¢ã¨qOz<å. P ~°ã¨"Õ∞ XHõ KÀ@
ã¨~À["≥∞ÿ ¢Éèí=∞~åxfl PHõi¬ã¨∞ÎOk, =∞~À KÀ@ L~À["≥∞ÿ (ãÎ̈#"≥∞ÿ) ~°ã≤‰õΩ}˜‚ PHõi¬ã¨∞ÎOk.
"≥<fl≥ Å "≥e¡ qiã≤Ok, K«O¢^ŒHàõ ◊ qHõãO≤ zOk, K«O¢^Œ=Úd z~°∞#=Ùfi #qfiOk! q+¨Ü∞« O
1. q∞käÖÏ"åã¨∞Å∞ P¢~åÌ #Hõ∆„`«OÖ’ áêÜ«∞ã¨O, =∂q∞_ç ѨO_»¡`À „ÉÏǨχʼnõΩ qO^Œ∞ KÕ™êÎ~°∞.
2. |∞^Œ`
ú fi« „áêÑ≤HÎ ˜ H˘O`« =ÚO^Œ∞ LѨ"å㨠nHõ`
∆ À h~°ãO≤ z–Hõ$tOz LO_ç# |∞^Œ∞xú H˜ áêÜ«∞ã¨O
ÃÑ\ì̃# „QÍg∞} „ã‘Î.
3. |∞^Œ∞úx HÍÅOÖ’ "≥·âßb #QÆ~åxH˜ '#QÆ~°â’aèx— ÖËHõ '#QÆ~° =^èŒ∞=Ù—QÍ =∞#fl#ÅO^Œ∞H˘x
z=~° É∫^Œú aè‰õ∆Ω}˜ J~Ú# „Ѩã≤^Œú ~°=∞}˜. P"≥∞ ÃÑ^ŒÌ =∂q∞_ç `À@Ö’ |∞^Œ∞ú_»∞ t+¨µºÅ`À
áê@∞ XHõ™êi |㨠KÕâß_»∞.
194
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
XHõ>.Ë HõÅHõOiî H˜ÅH˜Å #qfiOk, âıáê¶ eHõ ѨÙ=ÙfiÅ∞ ~åeÛOk, K«HÔ ¯~° áêHõOÖ’ |∂OnÅ∞
Ѩ_®¤~Ú! =¸_çO\˜Ö’ Éè^Ë OŒ U=ÚOk?
<Õ#<åfl#∞––ÉèíÖË z<åfl<åfl ÉèíÖË! JÅOHÍ~åÅ =~°¬"Õ∞ ‰õΩiÑ≤OKå~°∞! HÍh =∞# ^Õâ◊O
Ö’x ¢^Œ+Åì̈ ∞ q+¨Ü∂« #O^ŒO Hõ}
∆õ H˜ =õ ∞h, JO^Œ∞=Å¡ Jk `åº[º=∞h JO\ψ~?
z<åfl#fl––Jˆ~, J=hfl L`«∞Î`«Î =∂@Å∞. P ¢^Œ+ì̈Å∞ `«=∞HÀã¨O ѨÓÅ∞, K«O^Œ#O
ZO^Œ∞‰õΩ HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞? áêÅ∞, ѨO_»∞¡ ZO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞? Jxfl Éè’[<åÅ∞,
áêhÜ«∂Å∞ z=~°‰Ωõ =∞Å=¸¢`åÅ∞QÍ<Õ =∂iáÈ`å~Ú QÆ^•! JO^Œ∞Hõx "≥#fl, g∞QÆ_»
JO`å fã¨∞ÔHo§ =∞~°∞QÆ∞^˘_À ¡ Ѩ_ÕÜ«∂ÖÏ? Ѩ„`«O "≥Ú^ŒÅ∞H˘x Ѩ٢`«∞x =~°‰õΩ Jhfl
Jâßâ◊fi`åÖË. Jâßâ◊fi`åÅx f¿ãã¨∂Î áÈ`Õ rq`«OÖ’ U P#O^ŒO =∂¢`«O =∞#‰õΩ
q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok?
<Õ#∞––"åà◊§ Jaè¢áêÜ«∞O ¢áêѨOzHõ ã¨∞MÏÖ’¡ ^Œ∞óYO q∞o`«"≥∞ÿ LO@∞Ok,
JO^Œ∞=Å¡ "å\˜x `«ºlOKåe, Jx.
z<åfl#fl P"åŠѨK«Û_ç P™êfikã¨∂Î WÖÏ J<åfl_»∞––nxH˜ =∂Oz ["å|∞
Kå~åfi‰õΩ_»∞ K≥Ñ≤Ê áÈÜ«∂_»∞––
'`åº[ºO ã¨∞YO q+¨Ü∞« ã¨OQÆ=∞[#‡ ѨÙO™êO
^Œ∞óM’Ѩã$¨ +ì̈q∞u =¸~°qö Kå~°}ëÿ̌ ê
¢gÇ‘Ï<£ lǨã¨u ã≤`À`«Î=∞ `«O_»∞ÖÏ_论<£
HÀ <å=∞ Éè’ ã¨∞+Î H¨ }
õ ÀѨÇÏ≤ `å<£ Ç≤Ï`ås÷!— (Hõ$+¨‚ q∞„â◊√x „Ѩɒ^èŒ K«O„^À^ŒÜ∞« O)
(^Œ∞óYO Hõey™êÎ~Ú HÍ|\ì̃ q+¨Ü∞« ã¨∞MÏÅ#∞ `«ºlOKåe, Jx PÖ’zOKÕ"å_»∞
=¸~°∞ö_»∞. á⁄@∞ì q_çÑ≤OK«=Åã≤ LO@∞O^Œx Z=Ô~·<å „âı+ª̈"≥∞ÿ# =_»∞¡ áêˆ~™êÎ_®?)
JÉσ~¸, rq`«OÖ’ ã¨∞YO, ^Œ∞óYO ~Ô O_»∂ LO\Ï~Ú. U |∞kú=∞O`«∞_»∞ =∞@∞‰õΩ
^Œ∞óMÏxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç ã¨∞MÏÅ∞ =∂#∞‰õΩO\Ï_»∞? ^À=∞ʼnõΩ, Ju^äŒ∞ʼnõΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç Z=Ô~·<å
WÅ∞¡ Hõ@∞ìHÀ‰õΩO_® LO\Ï~å? |O_»ÃÑ·# ÉèOí QÆ∞ #∂~°=Åã≤ LO@∞O^Œx ~îO° _®~¸ (ÉèOí QÆ∞
HõeÑ≤# áêhÜ«∞O) `åˆQ P#O^ŒO =kÖËÜ«∂ÖÏ? hg|O^èŒO (p~°=Ú_ç) qѨÊ_»OÖ’
‰õÄ_® H˘O`« ¢â◊=∞ LOk. JO^Œ∞=Å¡ ÃÑo§ KÕã¨∞HÀ‰õÄ_»^•? JÖÏ J~Ú`Õ WHõ
ѨÙ~°∞ëê~°÷"Õ∞=ÚO@∞Ok?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, "åà◊§<Õ^Õ=∞O>Ë, U ã¨∞YO Ü≥ÚHõ¯ Ѩi}Ï=∞O ^Œ∞óY"≥∂, ^•xfl
=kÖËÜ∂« e, Jx.
ѨÙ~å}
„|Ǩ
‡#O^Œ
„ѨÖOÏѨO
195
z<åfl#fl "≥O@<Õ ["åaKåÛ_»∞––JÖÏ J~Ú`Õ ¢Ñ¨ã¨="Õ^Œ# ÉèíÜ«∞O`À ¢ã‘Î QÆ~°ƒùO
^èŒiOK«‰õÄ_»^•? h=Ù K«∂¿Ñ =∂~°æOÖ’ #_ç¿ãÎ WHõ ã¨$¿+ì LO_»^Œ∞!
<Õ#∞––JÖÏ HÍ^Œ∞ z<åfl<åfl, "åà◊√§ K≥¿ÑÊk U ã¨∞MÏÅ∞ "≥Ú^Œ\’¡ =∞^èŒ∞~°OQÍ
LO_ç, q+¨Ñi¨ }Ï=∂xfl fã¨∞H˘™êÎÜ∂≥ , P ã¨∞MÏÅ#∞ `«ºlOKåe, Jx. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ
fÑ≤H˜ Pâ◊Ѩ_ç `Õ<≥ HÀã¨O "≥o§# p=∞ JO^Œ∞Ö’<Õ Ñ¨_ç K«zÛáÈ`«∞Ok. Jk =¸~°ö`«fiO.
z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––HÍh x["≥∞#ÿ ¢¿Ñq∞‰õΩx ÖÏQÍ Jk `Õ<≥
ÃÑ·# P`å‡~°Ê} KÕã#≤ @∞¡ p=∞ `«~Ñ° Ù¨¶ #∞O_ç "åkOK«=K«∞ÛHõ^•! ã‘`åHÀHõ zÅ∞Hõ x*Ï~Úf
ÖËx "åxÖÏQÍ Z<Àfl ѨÓÅ#∞O_ç H˘kÌ–H˘kÌQÍ ~°ã¨O ¢QÆÇ≤ÏOz ZyiáÈ`«∞Ok. p=∞
"Õ^•OuÖÏQÍ '<åÖËÊ ã¨∞Y=∞ã≤Η (JÅÊ`«fiOÖ’ ã¨∞YOÖË^Œ∞, Éèí∂=∂ "≥· ã¨∞Y"£∞, qâßÅ`«Ö’<Õ
ã¨∞YO LOk) Jx J#∞‰õΩO@∞Ok. Jk =∂^è∞Œ ~°ºOÖ’ b#"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok. "≥∞Å¡–"≥∞Å¡QÍ
z~°HÍÅO á⁄QÆ ~åA‰õΩO@∂ LO_»@O HõO>Ë Hõ}
∆ HÍÅO ÉèQí ∞Æ #æ =∞O_»_O» "Õ∞Åx ÉèÏqã¨∞OÎ k.
'=ÚǨ˙~°Î [fiÅ#O ¢âıÜ∂≥ # K« ^è∂Œ =∂~Ú`«"∞£ z~°"∞£ !—
<Õ#∞––HÍh =∞#"åà◊√§ ¢¿ÑÜ«∞O, („Ñ≤Ü∞« =∞xÑ≤OKÕk) ¢âıÜ∞« O, („âıÜ∞« ã¨∞û HõeyOKÕk)
g\˜x "Õ~°∞ KÕã≤ K«∂áê~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl–– P ÉèË^Œ"Õ∞ Hõ^• ã¨Ê+ì̈OQÍ ÖËxk! Uk ¢âıÜ«∞O?
<Õ#∞––¢|Ǩϟ‡áêã¨# ¢âıÜ«∞O.
z<åfl#fl QÆ\ì̃QÍ #qfi J<åfl_»∞––Jˆ~, ¢|Ǩϟ‡áêã¨#‰õΩ Jã¨Å∞ J~°÷O P`À‡áêã¨#–
'JÜ«∞=∂`å‡ ¢|Ǩχ—––JO>Ë D P`Õ‡ ¢|Ǩχ Jx J~°O÷ .
'UHÀ-ǨÏO kfifÜ≥∂ <åã≤—Î ––JO>Ë, <Õ#∞ HÍHõ Ô~O_»="å~°∞ =∞Ô~=~°∂ ÖË~°∞,
JO`å <Õ<.Õ 'JǨÏO ¢|Ǩ‡ã≤‡— (<Õ<Õ ¢|Ǩχ#∞) HÍ|\ì̃––'ã¨~°fiO ¢|Ǩχ=∞Ü«∞O [QÆ`ü—
JO>Ë J~°O÷ ã¨~°fiO ™êfi~°÷=∞Ü«∞O [QÆ`ü.
JO>Ë, ™êfi~°O÷ HÀã¨"∞Õ D ¢Ñ¨ÑO¨ K«O LOk. Ü«∂[˝=Å∞¯º_»∞ D ã¨`åº<Õfl ÉèÏ~°º
"≥∞¢ÿ `Õ~ÚH˜ q=iOKå_»∞––
'# "å Jˆ~! ã¨~°fi㨺 HÍ=∂Ü«∞ ã¨~°fiO ¢Ñ≤Ü«∞O Éèí=u
P`«‡#ã¨∞Î HÍ=∂Ü«∞ ã¨~fi° O „Ñ≤Ü∞« O Éè=í u— (|$ǨÏ^•~°}ºHõO–2/4/5)
(ÉèÏ~°º–Ñ≤Å¡Å∞, ^èŒ#–^è•<åºÅ∞, ^Õg–^Õ=`«Å∞, ã¨~°fi=¸ =∞# HÀã¨O L#flѨC_Õ
¢Ñ≤Ü∞« OQÍ LO\Ï~Ú.) <Õ#∞ W^Õ =∂@ =∞# =∂=¸Å∞ ÉèÏ+¨Ö’ g∞ Ñ≤#fl=∞‡`À JO>Ë
196
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
JO^Œ~°∂ ##∞fl ™êfi~°÷Ѩ~°∞_»x JO\Ï~°∞. PÜ«∞# ã¨O㨯$`«OÖ’ K≥áêÊ_»∞ HÍ|\ì̃ |∞∞+≤
JxÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl_»∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, "Õ^•O`«∞Å∞ ™êfi~å÷xfl =ke Ѩ~°=∂~å÷xfl ™êkèOK«=∞x Hõ^•
LѨ^Õt™êÎ~°∞?
z<åfl#fl z~°∞#qfi #qfi J<åfl_»∞–– "Õ^•O`«∞Å∞ 'ã¨fi—, 'Ѩ~°— Ô~O_çO\˜Ö’ ÉèË^ŒO
ÖË^OŒ \Ï~°∞. JÖÏO@ѨC_»∞ ™êfi~°"÷ ∞Õ q∞\˜, Ѩ~å~°"÷ ∞Õ q∞\˜? 'ã¨fiѨÙ~°∞+¨µx—H˜, 'Ѩ~Ñ° Ù¨ ~°∞+¨µx—H˜
=∞^茺 ‰õÄ_® WHõ `Õ_® LO_»^Œ∞. Ѩ~°Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞, Ѩ~°¢|Ǩχ XHõ>Ë. ¢ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_®
"Õ^•Ou#∞Å∞ J~Ú`Õ ZÖÏO\˜ J#~°O÷ [~°∞QÆ∞`«∞O^À PÖ’zOK«∞!
<Õ#∞––"Õ^•O`«OÖ’#∞, Ü≥∂QÆOÖ’#∞ Z<Àfl Ü«∞=∞–xÜ«∞=∂Å∞, Pã¨<åÅ∞
x~åúiOK«|_ç L<åfl~Ú Hõ^•, J"Õq∞\˜?
ΠΫ 'Ü«∞=∞O— (WO„kÜ«∞
z<åfl#fl áêÜ«∞ã¨OÖ’ g∞QÆ_» HõÅ∞ѨÙ`«∂ J<åfl_»∞––Jˆ~, L`«∞`
[Ü«∞O) Ü«∞=Úx ã¨Ç¨ÏŸ^Œ~°∞_»∞, JO`Õ. x[O K≥áêÊÅO>Ë Z#Éè̌· <åÅ∞QÆ∞ Éè’QÍã¨<åÅ
J#∞Hõ~°}ÃÑ·<Õ Z#Éèˇ· <åÅ∞QÆ∞ Ü≥∂QÍã¨<åÅ∞ U~°Ê_®¤~Ú! ã¨∞~°`«Ü≥∂QÆ (~°uÜ≥∂QÆO)
J#∞Hõ~°} P^è•~°OQÍ<Õ ã¨=∂kèÜ≥∂QÆ HõÅÊ# KÕÜ«∞|_çOk. HÍh, Z=iÔH·`Õ Ñ¨k‡x
ÅaèOzO^À, "å_»∞ Ѩ^•‡ã¨#O ZO^Œ∞‰õΩ "Õã¨∞‰õΩO\Ï_»∞? Z=iH˜ HÍq∞x Ü≥ÚHõ¯
JëêìOQÍÅ∂ ÅÉèºí =∞Ü«∂ºÜ≥∂, "å_»∞ Ü≥∂QÆO Ö’x JëêìOQÆ =∂~åæxfl ZO^Œ∞‰õΩ ™êëêìOQÆ
Ѩ~°K«_»∞? (`«$}©HõiOK«_»∞?) Ѩ`«O[eH˜ uÖÏO[e ZO^Œ∞H˜=fi_»∞? Z=iH˜ aÅfiã¨Îx
(=∂ˆ~_»∞ HÍÜ«∞Å =O\˜ ãÎ̈<åÅ∞ HõÅ „ã‘Î) ÅaèOzO^À "å_»∞ aÅfiѨ„`åÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ
JÅ∞¡‰õΩO\Ï_»∞? HÍ=∞O ÖË#ѨC_Õ xëê¯=∞O `Àã¨∞ÎOk. qÜ≥∂QÆO #∞O_Õ Ü≥∂QÆO
[x‡ã¨∞OÎ k. ~°u =∂~°Oæ =¸ã¨∞‰õΩáÈ~Ú#ѨC_Õ LѨ~u
° (HÀiHõ ÖËHáõ È=_»O) =∂~°Oæ
`≥~∞° K«∞‰õΩO@∞Ok. 'JÉèÏ"Õ âßeK«∂~°‚O "å!— (Ug∞ ÖË#ѨC_»∞ aÜ«∞ºO Ñ≤O_Õ KåÅ∞) Wk
ã¨<å`«# xÜ«∞=∞O. Jã¨Å∞ <≥~Úº Z=iH˜ ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^À, "å_»∞ HõbÎ <≥~Úº HÀã¨O
ZO^Œ∞‰õΩ ZQÆ|_»`å_»∞?
'Ü«∞k ™ê =x`å ǨÏ$^ŒÜ∞Õ q∞e`å Hõfi [Ѩó Hõfi `«Ñó¨ Hõfi ã¨=∂kèqkèó !—
(P ~°=∞}˜ PeOQÆ# ã¨∞Y"Õ∞ ÅaèOz#ѨC_»∞ D [Ѩ=Ú, `«Ñ=¨ Ú, ã¨=∂kè, W=hfl
ZO^ΰ䛽?)
Z=iH˜ P =x`« ÅaèOK«^À, "åˆ~ '=∂Ü«∞—, ÖËHõ '¢Ñ¨Hõ$u— ã¨∞O^Œi HõÅÊ# KÕã¨∞H˘x
`«=∞ ã¨~°^• f~°∞Û‰õΩO\Ï~°∞! ™êOYº Ü≥∂QÆ∞Å∞ WÖÏ K≥áêÎ~°∞––
'¢Ñ¨Hõ$`Õó ã¨∞‰õΩ=∂~°`«~°O # H˜Oz^Œã‘Îu "Õ∞ =∞u~°ƒù=u— (™êOYºHÍiHõ)
(„ѨHõ$uH˜ q∞Oz ã¨∞‰õΩ=∂~°"≥∞ÿOk Un ÖË^Œx <å Jaè„áêÜ«∞O).
ѨÙ~å}
„|Ǩ
‡#O^Œ
„ѨÖOÏѨO
197
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ™êOYº ^Œ~≈° #O Ö’x ¢Ñ¨H$õ ux ¢ã‘QÎ Í KÕ¿ãâß~å?
z<åfl#fl––Jˆ~, ™êOYº ^Œ~≈° #O Ö’x ¢Ñ¨H$õ u JK«ÛO ¢ã‘Î ÖψQ LO@∞Ok. JO^Œ∞Ö’x
D „ѨHõ$u, „ã‘Î, W^ŒÌ~°∂ ã¨$+≤ì KÕ¿ã"å~°∞, W^ŒÌ~°∂ ~°OlOѨKÕÜ«∞_»OÖ’ ¢Ñ¨g}∞Å∞, W^ŒÌ~°∂
J<åkHÍÅO #∞O_ç ѨÙ~°∞+¨µÅ#∞ ¢Ñ¨Ö’Éèíáêâ◊OÖ’ |OkèOz#"å~°∞! W^ŒÌi ™ê=∞ºã≤÷u
ѨÙ~°∞+¨µx`À ã¨OÜ≥∂QÆO [iy#ѨC_»∞ ÉèíQÆfl=∞=Ù`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH J<åfl~°∞––
'Ü≥∂+≤`«ó ¢Ñ¨Hõ$`Õ~°Oâßó ѨÙ=∂Oã¨ó ѨÙ~°∞+¨ã¨º K« — („|Ǩχ "≥·=~°ÎO, QÆ}Ëâ◊YO_»O)
(¢ã‘Î '„ѨHõ$u— JOâ◊O, =∞QÆ"å_»∞ 'ѨÙ~°∞+¨µx— JOâ◊O)
<Õ#∞––HÍh '¢Ñ¨Hõ$u— ¢uQÆ∞}Ïu‡Hõ Hõ^•! ã¨`«fi, ~°[, `«=∞........
z<åfl#fl––D =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ∞ ¢ã‘ÎÖ’ ‰õÄ_® LO_»<Õ LO\Ï~Ú. ¢¿Ñ=∞Ö’
ã¨`fi« QÆ∞}O, HõÅǨÏOÖ’ ~°*’QÆ∞}O, JÅQÆ_O» Ö’ `«"∂≥ QÆ∞}O. ¢ã‘Î <Õ¢`åÖ’¡ ‰õÄ_® P
=¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ∞ L<åfl~Ú––
'Jq∞Ü«∞ ǨÏÖÏǨÏÖò =∞^£ Éèí̂~, âıfi`« âߺ=∞ ~°`«<å~ü—! (Ç≤ÏOnHõq aǨsÖÏÖò)
(¢ã‘Î <Õ„`åÖ’¡x `≥Å∞Ѩ٠~°OQÆ∞Ö’ J=∞$`«O, #Å∞ѨÙÖ’ q+¨O, Z~°∞ѨÙÖ’ =∞^Œ `«`«fiO,
xO_ç LO\Ï~Ú.) âıfi`«O ã¨`fi« QÆ∞}O, âߺ=∞ÅO `«"∂≥ QÆ∞}O, Z~°∞Ѩ٠~°*’QÆ∞}O. ¢ã‘Î
Ö’x D =¸_»∞ QÆ∞}ÏÖË =~°∞ã¨QÍ J=∞$`«`«`«fiO, q+¨`«`«fiO, =∞^Œ`«`«fiO. Wq
HÍÖÏ#∞QÆ∞}OQÍ Ç¨Ï~°¬O, qëê^ŒO, "≥∂ǨÏO ѨÙ\ì̃™êÎ~Ú. W^Õ ¢uQÆ∞}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ# ¢Ñ¨Hõ$u
~°ÇϨ 㨺O. J~°=÷ ∞~ÚO^•?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞! g∞~°∞ ™êOYº ^Œ~°≈#OÖ’x '¢Ñ¨Hõ$u—H˜ p~°Hõ\ì̃
¢ã‘Îx KÕã≤ xÅɡ>Ëì¿ãâß~°∞.
z<åfl#fl #qfi WÖÏ J<åfl_»∞––<Õ<≥Hõ¯_» KÕâß#∞? ™êOYºHÍ~°∞_Õ `«y# ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞
`˘_çy '¢Ñ¨Hõ$u—x #~°Î«H˜QÍ KÕâß_»∞––
'~°OQÆ㨺 ^Œ~°≈~Ú`åfi x=~°Î`Õ #~°ÎH© Ü«∞^ä• #$`åº`ü— (™êOYº HÍiHõ)
(„ѨHõ$u #~°ÎH˜ ÖÏQÍ "ÕkHõÃÑ·# `«# Hõà◊#∞ „Ѩ^Œi≈Oz <ÕѨ^䌺OÖ’H˜ "≥o§áÈ`«∞Ok.)
z<åfl#fl =∂q∞_ç ѨO_»¡ ~°ãO¨ Ñ‘Å∞ã¨∂Î =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––™êOYº^Œ~≈° #O ¢Ñ¨HÍ~°O
¢Ñ¨Hõ$u "Õâ◊ºÖÏQÍ H˘`«Î –H˘`«Î ~°∂áêÅ∞ ^èŒiOz JÅiã¨∞ÎOk. ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ #ѨÙO㨉õΩxÖÏQÍ
J<å㨉Ωõ _Î ·≥ xifiHÍ~°ÉÏè =O`À K«∂ã¨∂Î LO\Ï_»∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ ™êOYº ^Œ~≈° #OÖ’ ѨÙ~°∞+¨µ}˜‚
ˆH=ÅO '¢^Œ+ì̈—QÍ K≥ѨÊ_»O [iyOk. 'Hõ~°Î—QÍ HÍ^Œ∞. JO^茖ѨOQÆ∞ <åºÜ«∂xH˜ (QÆ∞_ç¤"å_»∞
‰õΩO\˜"å}˜‚ Éèí∞*ÏÅÃÑ·H˜ ZH˜¯OK«∞H˘x áÈÜÕ∞ U~åÊ@∞`À W^ŒÌ~°∞ Hõeã≤ ~åAQÍi qO^Œ∞‰õΩ
"≥à◊§_»O) J~°÷O, ¢ã‘Î 'JO^裗 JO>Ë HÍ=∂O^èŒ∞~åeQÍ LO@∞O^Œx, ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ 'ѨOQÆ∞—,
198
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
JO>Ë q=â◊√_»∞QÍ, KÕ`Q« Íx"å_»∞QÍ LO\Ï_»x. ¢Ñ¨H$õ u ѨÙ~°∞+¨µxÃÑ·H˜ P~ÀÇ≤ÏOz#ѨC_»∞
z`ü`«`«fiO z`≥Π("≥Å¡H˜ÅѨ_ç) áÈ`«∞Ok. Jˆ~, =$^Œú `åufi‰õΩÅ∞ `«=∞ J#∞Éèí"å<Õfl
„ѨfHÍ`«‡HõOQÍ WO^Œ∞Ö’ =ºHõÎO KÕâß~°∞. J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO>Ë ™êOYºOÖ’ qѨs`« ~°u
ÉèÏ=# ^•y =ÙOk!
<Õ#∞––Jˆ~! ™êOYºOÖ’ qѨs`« ~°u! z<åfl<åfl Uq∞\˜ g∞~°<Õk?
z<åfl#fl––<Õ#∞ K≥¿ÑÊk ã¨|ÉË. D ^Õâ◊Ѩ٠Hõ=ÙÅ∞ ~°ã≤Hõt~À=∞}∞Å∞. JO^Œ∞=Å¡
HÍ=ºOÖ’ qѨs`« ~°u =~°<‚ Õ Z‰õΩ¯=QÍ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ™êOYºOÖ’ ‰õÄ_® J^Õ LO^Œ#∞HÀ.
JO^Œ∞=Å¡<Õ, „ѨHõ$ux „H˜Ü«∂jeQÍ#∞, ѨÙ~°∞+¨µ}˜‚ x¢+≤¯Ü«Ú_»∞ QÍ#∞ K≥ѨÊ_»O [iyOk.1
<Õ#∞–– z<åfl<åfl, Uk U"≥∞ÿ<å g∞~°∞ K≥¿ÑÊ J~°÷O =∂„`«O KåÖÏ qѨs`«OQÍ LOk.
HÍh '„ѨHõ$u— Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞ãÎ̈ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞, z=~°‰õΩ 'ѨÙ~°∞+¨µx—H˜ 'q"≥∂K«#O— HõeyOKÕ
L^ÕâÌ º◊ O`À<Õ Hõ^• [~°∞QÆ∞`å~Ú?
z<åfl#fl–– J=Ù#∞. z=~°‰Ωõ Jk [~°Q<Æ Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ™êOYº HÍiHõÖ’ WÖÏ
~åã≤ LOk–– 'ѨÙ~°∞+¨ q"≥∂Hõ∆ xq∞`«ÎO `«^ä• „Ѩ=$uÎó „Ѩ^è•#㨺!— "≥∂Hõ∆O '=ÚKü— ^è•`«∞=Ù
#∞O_ç =zÛ# Ѩ^OŒ . nx J~°O÷ ––'q_»K∞« @.— „ѨH$õ u `«# „H˜Ü∞« Åhfl KÕã≤ =^ŒeÃÑ\˜#ì ѨC_»∞
ѨÙ~°∞+¨µxH˜ 'q"≥∂K«#O— HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. D ã≤÷uÖ’ P`«‡*Ï˝#O, P`«‡QÍ¡x, ÖË^•
HÍ=∞~åÇ≤Ï`«ºO HõÅQÆ_»O ã¨Ç¨Ï["Õ∞. ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ =∞m§ `«# ÔH·=ÖϺ=ã¨÷ Ö’H˜ =KÕÛ™êÎ_»∞.
JO>Ë UHÍH˜QÍ LO_çáÈ`å_»∞.
<Õ#∞–– z<åfl<åfl, g∞~°∞ g∞ ѨiǨã¨O =∂„`«O =^ŒeÃÑ@ì~°∞ QÆ^•!
z~°∞#=Ùfi`À z<åfl#fl J<åfl_»∞––WHõ h=Ù U"≥∞ÿ<å J~°÷O KÕã¨∞HÀ. HÍh, <Õ#_ç̂Q
^˘Hõ>Ë, ™êOYºO „Ѩ=∂}"≥∞ÿ`Õ =ºaèKå~°OÖ’ `«¿ÑÊq∞\˜? "≥∞ÿ^äŒ∞#O '„ѨHõ$u— Ѩ<å, ÖËHõ
'ѨÙ~°∞+¨∞—x^•?
<Õ#∞––'„ѨHõ$u—k. 'ѨÙ~°∞+¨µ—_»∞ xi¡ÑÎ̈OQÍ LO\Ï_»∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ „ѨHõ$u Ü≥ÚHõ¯ XHõ Ѩi}Ï=∞O Ô~O_À Ѩi}Ï=∞O`À
HõÅã≤, =¸_À Ѩi}Ï=∂xfl ã¨$+≤ìã¨∞ÎOk. WO^Œ∞Ö’ ѨÙ~°∞+¨∞x `å`«‰õΩ, `å`« ÖË<Õ ÖË_»#∞HÀ,
'ѨÙ~°∞+¨µx—H˜ HõeˆQ #+ì̈"Õ∞q∞\˜?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞iѨC_»∞ =∂Oz *’~°∞Ö’ L<åfl~°∞.
1. ™êOYº^Œ~°≈#O „ѨHõ$u, ѨÙ~°∞+¨µÅ ã¨OÜ≥∂QÆO =Å¡ ã¨$+≤ì U~°Ê_çO^Œh, D Ô~O_»∞ â◊‰õΩÎÖ’¡
„ѨHõ$`Õ „H˜Ü«∂je Jx, ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ xi¡ÑÎ̈OQÍ LO_Õ „^Œ+ì̈ =∂„`«"Õ∞ Jx K≥ѨÙÎOk. (J#∞.)
ѨÙ~å}
„|Ǩ
‡#O^Œ
„ѨÖOÏѨO
199
z<åfl#fl––JO^Œ∞ˆH JO@∞<åfl#∞, ™êOYº ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ U q^èŒOQÍ ¢ÃãÎÂ}∞_À
(P_»Oy)J^Õ q^èŒOQÍ "Õ^•O`« „|Ǩχ #ѨÙO㨉õΩ_»∞. XHõix „ѨHõ$u `˘ˆH¯¿ãÎ =∞~˘Hõix
=∂Ü«∞ „H˜O^Œ Ѩ_Õã¨∞ÎOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, |∞∞+¨µÅ∞ q+¨Ü«∞ ã¨∞MÏÅ#∞ ¿ÇÏÜ«∞OQÍ ÉèÏqOKÕ "å~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl g∞QÆ_»Ö’ =∂q∞_ç ѨO_»¡ ~°ã¨O HõÅ∞ѨÙ`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞––J^Õ Hõ^• h
„Éèí=∞! "åà◊√§ ÃÑ·ÃÑ·# Éè’QÍxfl x~°ã≤ã¨∂Π֒֒ѨŠ^•xHÀã¨"Õ∞ `«Ç¨Ï`«Ç¨Ï Ѩ_Õ"å~°∞. "≥·kHõ
|∞∞+¨µÅ∞ ã¨~à° ◊ ã¨fiÉèÏ=O QÆÅ"å~°∞. |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ Éè’QÆ"å^ŒO _ÀÅ∞ "å~ÚOKå~°∞. HÍh
LѨx+¨`«∞ÎÅ |∞∞+¨µÅ∞ =∂„`«O Z‰õΩ¯= Ö’`≥·# =∞#∞+¨µÅ∞. JO^Œ∞=Å¡ =Úxy hà◊√§
`åˆQ"å~°∞. JO>Ë `«=∞ Ѩ#∞ʼnõΩ =∞~°∞QÆ∞ HõeÊOK«∞H˘<Õ"å~°∞.
<Õ#∞––LѨx+¨`«∞ÎÅ |∞∞+¨µÅ∞ „|Ǩχ"å^Œ∞Å∞ Hõ^•!
z<åfl#fl H˘O`« Py =ºOQƺ ã¨fi~°OÖ’ =∞m¡ J<åfl_»∞––J=Ù#∞! JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^•,
LѨx+¨`«∞ÎÖ’¡ JÖÏO\˜ ã¨OÉè’QÆ =~°‚# KÕâß~°∞!
<Õ#∞––Uq∞\˜? LѨx+¨`«∞ÎÖ’¡ ã¨OÉè’QÆ=∂? z<åfl<åfl, g∞~°∞ „|Ǩ‡#O^•xfl
q+¨Ü«∂#O^ŒOÖ’ Hõe¿Ñã¨∞Î<åfl~°∞!
z<åfl#fl–– <Õ<≥O^Œ∞‰õΩ HõÅ∞ѨÙ`å#∞? „|Ǩ‡#O^ŒOÖ’ ‰õÄ_® ã¨OÉè’QÆO Z=iH˜
ã¨∞ÊùiOKÕ^À, "åàı§ Hõe¿Ñâß~°∞! |$ǨÏ^•~°}ºHÀѨx+¨`«∞ÎÖ’ K«∂_»∞––
'Ü«∞^ä• „Ñ≤Ü«∞Ü«∂ ¢ã≤ÎÜ«∂ ã¨OѨi+¨fiHÀÎ # ÉÏǨϺO H˜OK«# "Õ^Œ <åO`«~°"Õ∞=—
(|$. 4/3/21)
(„¿ÑÜ«∞ã≤ PeOQÆ#OÖ’ |OkèOK«|_ç# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "≥Å∞Ѩe–֒Ѩe ã¨O*Ï˝#O U
q^èOŒ QÍ LO_»^À...) Ü«∞[˝O QÍx, "Õ^Œ áê~åÜ«∞}O QÍx, JxflO\˜Ö’ "åiH˜ ã¨OÉè’QÆ"∞Õ
ã¨∞ÊùiOKÕk! Ü«∞*Ï˝xH˜ ZÖÏO\˜ LѨ=∂#O W™êÎ~À K«∂_»∞––
'Ü≥∂ëê "å Jyfl ~“æ`=« ∞㨺 LѨã÷¨ U= ã¨q∞Ö’¡=∂x
^èŒ∂"≥∂Ü≥∂x~°iÛ~°º^ŒO`«ó Hõ~Àu `ÕO-QÍ~åó Jaè#O^•
qã¨∞ÊùeOQÍó I `«ã≤‡<Õfl`«ã≤‡#flQ“fl ^Õ"å ˆ~`À AǨÏfiu
`«™êº PǨï`≥·º ѨÙ~°∞+¨ó ã¨OÉèí=u...—
(|$. 6/2/13)
<Õ#∞––JO>Ë?
z<åfl#fl––JO>Ë, Jyæ ¢ã‘Î, tŠѨÙ~°∞+¨µx [#<ÕO„kÜ«∞O, á⁄QÆ ~À=∂Å∞, *ÏfiÅ ¢ã‘Î
QÆ∞áêÎOQÆO, xѨC~°=fiÅ∞ P#O^ŒH}
õ ÏÅ∞, PǨïu g~°ºO... WO`«H>
õ Ë q=~°OQÍ ZÖÏ K≥¿ÑÊk?
200
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––W^ŒO`å x[OQÍ LѨx+¨`∞« ÖÎ ’ ~åã≤ LO^•?
z<åfl#fl––ÖˉΩõ O>Ë <Õ#∞ HõeÊOz K≥ÑÙ¨ <Î åfl<å? LѨx+¨`∞« ÖÎ ’¡ Jxfl\˜HOõ >Ë „Ѩ^•è #"≥∞#ÿ q
|$ǨÏ^•~°}ºHõO (6/2/13), KèåO^ÀQƺO (5/8/1–2) ~Ô O_çO\˜Ö’ Wk LOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}O?
z<åfl#fl––Jˆ~ Jcƒ, |∞∞+¨µÅ∞ áê`« ~°ã≤‰õΩÅ∞. Ü«∞*Ï˝xH˜zÛ# LѨ=∂#O K«∂âß=Ù
Hõ^•, WHõ "Õ^Œ áê~åÜ«∞}ÏxH˜ ZÖÏO\˜ LѨ=∂#O WKåÛ~À K«∂_»∞––
'LѨ=∞O„`«Ü«∞`Õ ã¨ Ç≤ÏOHÍ~°ó /[˝Ñ¨Ü«∞`Õ ã¨ó „Ѩ™êÎ=ó I
¢ã≤ÎÜ«∞ó ã¨Ç¨Ï âı`Õ ã¨ Lnæ^äŒó / „Ѩu ¢ã‘Î ã¨Ç¨Ï âı`Õ ã¨ó „ѨuǨ~°ó—
(KèåO^ÀQƺO2/13/1)
™ê=∞QÍ# Ѩ^uúŒ Ö’ ‰õÄ_® "åà◊§‰õΩ Éè’QÆ ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ =∂>ÅË ã¨∞Êùi™êÎ~Ú! 'Ç≤ÏOHÍ~°O—
JO>Ë PǨfi#O, '„Ѩ™êÎ=ó— JO>Ë HÍ=∞ Ü«∂K«#! 'Lnæ^äŒó— JO>Ë ã¨Ç¨Ï–â◊Ü«∞#O! WHõ
'„ѨuǨ~°ó—‰õΩ J~°O÷ âßOHõ~° ÉèÏ+¨ºOÖ’ D q^èOŒ QÍ K≥Ñʨ _»O [iyOk––
'# HÍOK«# ¢ã≤ÎÜ«∞O ™êfi`«‡`«ÅÊ „áêáêÎO ѨiǨÏ'ˆ~`ü ã¨=∂QÆ=∂i÷h"£∞—
JO>Ë ã¨=∂QÆ"Õ∞K«Ûù`À â◊Ü«∞º ÃÑ·H˜ =zÛ# ¢ã‘Îx =^ŒeÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ∞, Jx.
WHõ |$ǨÏ^•~°}ºHõOÖ’ K«∂_»∞––
'Ü«∞㨺 *ÏÜ«∂ "≥· *Ï~°ó ™êº`ü `«O KÕkfiëêº^•Ü«∞ áê„`Õ -yfl=ÚѨã=¨ ∂^è•Ü«∞..—
(6/4/12)
(Z=i ÉèÏ~°º J~Ú<å, Ѩ~° ѨÙ~°∞+¨µx`À â◊Ü∞« xOK«_O» [iy`Õ H˘kÌQÍ <≥~Úº fã¨∞H˘x
JyæÖ’ "Õ~Ú) JO`Õ. ^À+¨O =∂Ü«∞O! giH˜ =ºaèKå~°O XHõ P@ J~ÚOk!
<Õ#∞ PÜ«∞# =ÚYO "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂OÎ _»QÍ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––x[O K≥áêÊÅO>Ë
'JǨÏO „|Ǩ‡ã≤‡— (<Õ<Õ „|Ǩχ#∞) D =∞Ǩ"åHõº"Õ∞ Jxfl J#~å÷ʼnõΩ =¸ÅO. J^≥fi· `«
"å^Œ∞Å∞ 'ã¨*ÏfÜ«∞—, 'q*ÏfÜ«∞—, 'ã¨fi—, 'Ѩ~°— Jxfl ~°HÍÅ ÉèË^•Å#∞ ZuÎ áêˆ~âß~°∞. D
JÉèË^ŒO Kå@∞# QÆ∞~°∞=Ù–t+¨µº~åÅ∞ q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® Jxfl ÉèË^•Å∞ JO`«iOz
áÈÜ«∂~Ú––
'JǨÏO Éè̌·~°=ó `«fiO Éè̌·~°g! Hõ$ëȂǨÏO Éèí=f ~å^è• Kå=Ü≥∂~°ã¨∞Î ã¨OQÆ=∞ó!—
(<Õ#∞ Éè̌·~°=Ù}˜‚, h=Ù Éè̌·~°qq. <Õ#∞ Hõ$+¨µ‚}˜‚ h=Ù ~å^èŒ=Ù. =∞# ã¨OQÆ=∞O [~°QÆh)
D q^èŒOQÍ Éè̌·~°g K«„HõO, ~°ã¨ K«„HõO "≥Ú^ŒÖˇ·# ¿Ñ~°¡`À Z<Àfl q^è•Å∞QÍ „H©_»Å∞
[~°QÆ™êQÍ~Ú.
ѨÙ~å}
„|Ǩ
‡#O^Œ
„ѨÖOÏѨO
201
Éè=í |O^èOŒ #∞O_ç =ÚHÎ̃ ÅaèOzO^À ÖË^À Jk "åà◊§Hˆ `≥eÜ«∂e. HÍh HõOK«∞H©
|O^è#Œ O (~°qHÔ =Ú_ç), hg |O^è#Œ O (p~°=Ú_ç) Wq =∂„`«O xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ q_ç=_®¤~Ú,
'UHÍO`«–ÉèíH˜—Î ¿Ñ~°∞`À UHÍO`«–Éè’QÆO [~°QÆ™êyOk.
<Õ#∞–– z<åfl<åfl, ÉèHí Θ ¿Ñ~°∞`À WÖÏO\˜ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ "≥Ú^ŒÅÜ«∂º~Ú?
z<åfl#fl =∂q∞_ç ѨO_»¡ ~°ã¨O Ñ‘Å∞ã¨∂Î WÖÏ J<åfl_»∞––JÉσ~¸, Jxfl
ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å∞ ã¨∞Y Éè’QÆO HÀã¨"∞Õ U~°Ê_®¤~Ú. 'K«`∞« s÷ ã¨O„Ѩ^•<Õ—. W^Õ Jxfl ã¨O|O^è•Å‰õΩ,
Hõ~‡° ʼnõΩ P^è•~°O. z~°Ñá≤ êã¨∞=Ù J~Ú# =∞x+≤ "≥Ú^Œ\˜ #∞O_ç ~°ã¨ HõÅâ◊O ÃÑ·H˜ ZQÆ|_»∞`«∂
=ã¨∞Î<åfl_»∞, "≥∂Ç≤Ïh =∂Ü«∞ `«# J=∞$`« HõÅâßxfl =eH˜ã¨∂Î J`«}˜‚ P_çã¨∂Î =ã¨∂ÎOk.
XHõiH˜ =∞k~°Ö’ ~°™ê™êfi^Œ# Hõey`Õ =∞~˘HõiH˜ =∞k~åH˜∆Ö’ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. XHõiH˜
HÍOK«#OÖ’, =∞~˘HõiH˜ HõOK«h (Éè’yh)Ö’. XHõiH˜ `«∞Åã‘ =∂ÅÖ’, =∞~˘HõiH˜ "≥[· Ü«∞Of
=∂ÅÖ’. XHõiH˜ Q“iÖ’, =∞~˘HõiH˜ âߺ=∞Ö’, XHõiH˜ ‰õΩ=∂i Hõ#ºÖ’, =∞~˘HõiH˜
Hõ<庉õΩ=∂iÖ’. XHõiH˜ Éè̌·~°q (^Õq) ^蕺#OÖ’, =∞~˘HõiH˜ Éè̌·~°g ~åQÆOÖ’. XHõiH˜ Hõq`å
áê^ŒOÖ’, =∞~˘HõiH˜ HÍq∞h áê^ŒOÖ’. XHõiH˜ w`å ã¨O^ÕâO◊ Ö’, =∞~˘HõiH˜ A#∞fl`À
KÕã#≤ ã¨O^Õâò (XHõ ɡOQÍb q∞~îå~Ú)Ö’.
'^Œkè =∞^èŒ∞~°O =∞^èŒ∞ =∞^èŒ∞~°O „^•H∆Í =∞^èŒ∞~å ã≤`åÑ≤ =∞^èŒ∞Ô~·=
`«ã¨º `«^Õ= Ç≤Ï =∞^èŒ∞~°O Ü«∞㨺 =∞<À Ü«∞„`« ã¨OÅQÆfl"£∞—
(ÃÑ~°∞QÆ∞ =∞^èŒ∞~°O, =∞^èŒ∞=Ù =∞^èŒ∞~°O, „^•Hõ∆ =∞^èŒ∞~°O, HõÅHõO_» ‰õÄ_® =∞^èŒ∞~°"Õ∞.
Z=i =∞#ã¨∞û ^ÕxÖ’ ÅQÆfl"≥∞ÿ LO@∞O^À, J^Õ "åiH˜ =∞^è∞Œ ~°OQÍ LO@∞Ok.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ JxflO\˜ HõO>Ë Z‰õΩ¯= P#O^ŒO ZO^Œ∞Ö’ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok?
z<åfl#fl––K«∂_»∞––
'HÍ"Õº# ǨÏ#º`Õ âßGO, HÍ=ºO w`Õ# ǨÏ#º`Õ
w`«O Éè’QÆqÖÏ¿ã# ‰õΩ∆ ^èÜ
Œ ∂« ™È-Ñ≤ ǨÏ#º`Õ—
(âߢ™êÎ#O^ŒO „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿOk.. ^•xHõO>Ë „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿOk HÍ"åº#O^ŒO. ã¨Ow`å#O^ŒO
^•xHõO>Ë ‰õÄ_® „âı+ª̈"≥∞ÿOk. ^•xHõO>Ë „Ѩ|Å"≥∞ÿOk q+¨Ü«∂#O^ŒO. âߢ™êÎxfl, HÍ"åºxfl,
ã¨Ow`åxfl, JxflO\˜x "≥#‰õΩ¯ <≥>Ëìã¨∞ÎOk––HÍq∞x. HÍx, g@xflO\˜x ‰õÄ_® F_çOKÕk
=∞~˘Hõ@∞Ok. J^Õ ‰õ∆Ω^èŒ.) JO^Œ∞=Å¡ Éè’[<å#O^•xfl JxflO\˜HõO>Ë „Ѩ|Å"≥∞ÿOkQÍ
ÉèÏq™êÎ#∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ (Éè’[#OÖ’x) +¨„_»™êÅ∞ Z‰õΩ¯= W+ì̈=∂ ÖËHõ (HÍ=ºOÖ’x)
#=~°™êÖÏ? K≥Ñʨ O_ç.
202
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––+¨„_»™êÖ’¡<Õ <å‰õΩ #=~°™êÅ∂ ^˘iH˜áÈ`å~Ú. fÑ≤ â◊$OQÍ~åxH˜, ѨÙÅ∞ѨÙ
Ǩ™êºxH˜, KÕ^∞Œ ~“„^•xH˜, HÍ~°O cÉè`
í åûxH˜, LѨC Hõ~∞° }‰õΩ, LѨC–HÍ~°O Hõeã≤Ok
J^Œ∞ƒù`åxH˜, =QÆ~°∞ âßO`«~°™êxH˜ „ѨfHõÅ∞. U ~°ã¨O QÀ#∂ ~°≠Ï1 K≥}∞‰õΩÖ’¡ LO^À,
J^Õ ~°ãO¨ zO`«ÑO¨ _»∞ fÑ≤–ѨÙÅ∞ѨÙÖ’ LOk. g~°HÍ=ºOÖ’ U ~°ãO¨ J~Ú`Õ LO^À, J^Õ
ZO_»∞ q∞~°Ñ¨HÍÜ«∞Ö’¡ LOk. WѨC_»∞ u#fl ÃÑ~°∞QÆ∞=_»Ö’ J^Œ∞ƒù`« ~°ã¨O ÅaèOzOk.
+¨„_»ã¨ Éè’[#OÖ’ P #=~°™êÅ∂ ^˘iH˜áÈ`å~Ú!
WO`«Ö’ z<åfl#fl Z^Œ∞\‰õΩ XHõ áê„`« xO_® ~°ãQ¨ ∞Æ ÖÏ¡Å∞ =KÕÛâß~Ú.
z<åfl#fl LÖÏ¡ãO¨ `À J<åfl_»∞––ÉèË+π, ÉèË+π, ÉèË+π! WѨC_»∞ ™êHÍ~° ã¨QÆ∞} „|Ǩχ
™êH∆Í`å¯~°O HõeyOk! <å ^Œ$+≤Öì ’ W^Õ 'P#O^Œ „|Ǩχ!—
'JYO_» =∞O_»ÖÏHÍ~°O =∂^èŒ∞~°º ~°ã¨Ñ¨Ói`«"£∞
P#O^ŒO „|Ǩχ ™êHÍ~°O ~°ãQ¨ ÀÅO Éè*í Ï=∞ºÇ¨Ï"£∞!—
(JYO_»"∞≥ #ÿ QÀÖÏHÍ~°O HõÅk, =∞^è∞Œ ~° ~°ãO¨ `À xO_ç L#flk, P#O^Œ „|Ǩχ‰õΩ
™êHÍ~° ~°∂ѨO J~Ú#k, J~Ú# ~°ã¨QÆ∞ÖÏ¡#∞ <Õ#∞ H©iΙêÎ#∞)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞‰õΩ rq`«OÖ’ P#O^ŒO á⁄O^Œ@O ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞.
z<åfl#fl XHõ ~°ã¨QÆ∞ÖÏ¡ <À\’¡ LOK«∞‰õΩO@∂ J<åfl_»∞––JÉσ~¸, „ѨÑO¨ K«OÖ’
#Å∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ ~°ã¨ ™êQÆ~O° `«~O° QÍ~Ú`«"∞≥ ÿ LOk. 'ã¨~fi° O ~°ã=¨ ∞Ü«∞O [QÆ`!ü — („ѨÑO¨ K«=∞O`å
~°ã=¨ ∞Ü«∞O) <Õ#∞ ‰õÄ_® <å K≥O|∞ xOѨÙH˘x, P#O^Œ–q<À^•Ö’¡ b#"≥∞ÿ LO\Ï#∞.
J#=ã¨~°OQÍ `«QÆ=ÙÅ∞, H˘\Ï¡@Å`À =∞^èŒ∞~° ~°™êxfl q+¨OQÍ =∂~°∞Û‰õΩO>Ë ÖÏÉèí"Õ∞q∞\˜?
rq`«OÖ’ #"åfie, #ã¨QÆ ‰õÄ_»^∞Œ . D „ѨÑO¨ K«O `«`fiΫ "Õ`ÅΫ ‰õΩ JQÆ=∞º Ѩ^OŒä , "≥*· Ï˝x‰õΩʼnõΩ
„ѨÜ∂≥ QÆâßÅ, Hõ=ÙʼnõΩ =∞^è∞Œ âßÅ, `«Q∞Æ =Ù ÖÏ_Õ "åà◊§‰õΩ QÀ^•, "åºáê~°∞ʼnõΩ ¿+~°∞ =∂Ô~¯@∞ì,
<Õ~°ã¨∞÷ʼnõΩ HÀ~°∞ì É’#∞, ^Ò~åƒùQÆ∞ºÅ‰õΩ â◊‡âß#O. HÍh <å‰õΩ =∂„`«O ZѨC_»∂ ã¨O^Œ_çQÍ
LO_Õ PѨÙÅÎ ‰õÄ@q∞. =∞QÆÃÑo§"åi `«~Ñ° Ù¨¶ #∞O_ç =zÛ# ÃÑo§ ÃÑ^ŒQÌ Í ##∞fl <Õ#∞
ÉèÏqOK«∞‰õΩO\Ï#∞. q_çkÖ’ Ǩ~Ú J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl#∞. ZѨC_À XHõ ~ÀA "≥o§áÈHõ `«Ñʨ ^Œ∞
Hõ^•! rqOz#O`« HÍÅO ~°ãO¨ `åQÆ∞`å#∞, ~°ãO¨ =z™êÎ#∞. <å ã≤^•úO`«O Wk––
'Ü«∂ =r˚"Õ`ü ã¨∞YO r"Õ`ü / ~°ã¨O Ñ‘`åfi ~°ã¨O =^Õ`ü!—
(rqOz #O`« HÍÅO ã¨∞YOQÍ rqOKåe, ~°ãO¨ `åy =∂@Ö’¡ ~°ãO¨ =eH˜OKåe!)
k
1. q∞käÖÏ „áêO`«OÖ’ Ǩ㨺~°ã¨ J=`å~°OQÍ ÉèÏqOK«|_»∞`å_»∞.
ѨÙ~å}
„|Ǩ
‡#O^Œ
„ѨÖOÏѨO
203
HÍ=º ~°ã¨O
qHõ@Hõq z<åfl#fl JO@∞=∂q∞_ç `À@Ö’ Z„~°x–ѨKÛ« x =∂q∞_ç ѨO_»¡ =∞^躌
‰õÄ~˘Ûx L<åfl_»∞. <å KÕuÖ’ 'q^•ºÑ¨u Ѩ^•=o—1 K«∂ã≤ J<åfl_»∞––U=∞ÉσÜü∞, HÍ=º~°ãO¨
P™êfikã¨∞Î<åfl"å?
<Õ#<åfl#∞––Wk q^•ºÅÜ«∞OÖ’ áê~ѨÙãÎ̈HõO. XHõ q^•ºi÷H˜ áê~î°O K≥áêÊe.
z<åfl#fl ѨÙãÎ̈HõO `≥iz <åÅ∞QÆ∞ ѨO‰õΩÎÅ∞ K«k"å_»∞. JO^Œ∞Ö’ '' "≥Ú^Œ@ ˆ~yѨO_»∞
¢Ñ¨=∂}OÖ’ L#fl <å~ÚHõ ã¨Î<åÅ∞ k#–k# „Ѩ=~°ú=∂#=∞=Ù`«∂ <åiO[ѨO_»∞
¢Ñ¨=∂}ÏxH˜, `«~åfi`« ^•x=∞‡Ñ¨O_»∞ „Ѩ=∂}ÏxH˜, z=~°‰õΩ „jѶ¨ÅO (=∂ˆ~_»∞HÍÜ«∞)
„Ѩ=∂}ÏxH˜ ÃÑiQÍ~Ú—— Jx LO_»@O K«∂ã≤ J<åfl_»∞––U=∞ÉσÜü∞, D Hõq`«‰õΩ
J~°÷O ZÖÏ q=i™êÎ=Ù? 'ˆ~yѨO_»∞— #∞O_ç ¢Hõ=∞OQÍ '¢jѶ¨ÅO— JÜÕ∞º q+¨Ü«∞O! nxH˜
\©HÍ–`å`«Ê~°ºO JK«ÛO QÆ^ºŒ ÉèÏ+¨Ö’ K≥¿ÑÎ Jj¡ÅO JxÑ≤OK«∞‰õΩO@∞Ok. HõqHÀH˜Å q^•ºÑ¨u
ã¨~°ã¨"≥∞ÿ# Ѩ^ŒºOÖ’ K≥áêÊ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ 'ã¨~°™ÈHÎ̃— J~ÚáÈ~ÚOk!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Hõq`«fiO Hõ^äÕ "Õ~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––J=Ù#∞. 'x~°O‰õΩâßó Hõ=Ü«∞ó—. (Hõ=ÙÅ∞ x~°O‰õΩâ◊√Å∞) Hõ=ÙÅ Hõq`«fiO
ÃÑ·# 'HõqHÍ— (Hõà‹§O) ayOK«|_»ÖË^Œ∞. 'HõK«–‰õΩK«–Hõ\ÏH∆Í—Å =~°‚# KÕÜ«∞_®xH˜ "åiH˜ ѨÓiÎ
™êfi`«O¢`«ºO W=fi_»O [iyOk. U =∂@ÅHõ~Ú`Õ "åiH˜ á⁄QÆ_Åλ ∞ JO^Œ∞`åÜ≥∂, J"Õ
=∂@Å∞ W`«~∞° ÅO>Ë "åiH˜ H©_∞» =¸_»_O» MÏÜ«∞O. K«∂_»∞, LѨC J<åfl, Å=}O J<åfl
XHõ>.Ë 'ÖÏ=}º=∞~¸ ÉÏÅ— JO>Ë ã¨O`À+≤ã∞¨ OÎ k. 'LѨÊx Ñ≤Å—¡ JO>Ë, W^ÕO\˜ ? J#fl@∞¡
K«∂ã¨∞OÎ k! WOH˘Hõ~∞° Z=Ô~<· å D q^èOŒ QÍ '<åiO[ѨO_»∞ – ^•x=∞‡Ñ¨O_»∞— =∂@Å∞
JO>Ë "≥Ú~°@∞"å_»#∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍh Hõ=ÙÅ∞ ^•x=∞‡ ѨO_»∞‰õΩ '‰õΩK« Ѷ¨ÅO— J#fl ¿Ñˆ~
ÃÑ>Ëìâß~°∞. U ÉèÏ+¨ Ѩ^ŒHÀâ◊OÖ’ <≥·<å WÖÏO\˜ ~°ã¨=O`«"≥∞ÿ# Ѩ^ŒO LO@∞O^•?
1. „áêp# "≥∞ÿkäb Hõq q^•ºÑ¨u ~°zOz# Hõq`«Å „Ѩã≤^Œú ã¨OHõÅ#O. WO^Œ∞Ö’x Hõq`«Å∞
q∞käÖÏ „áêO`«OÖ’#∞, ѨtÛ=∞ ɡOQÍÖò Ö’#∞ Q˘Ñ¨Ê [<å^Œ~}
° á⁄O^•~Ú. g\˜Ö’ ~å^è•
Hõ$+¨µÅ‚ â◊$OQÍ~° bÅÅ =~°#‚ qâı+O¨ QÍ LOk. (J#∞.)
204
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Ü«∂^Œ$zÛùHõOQÍ g∞ ^Œ$+≤ì P Hõq`« ÃÑ·<Õfl Ѩ_çOk. "Õ̂~ Hõq`«Å∞
‰õÄ_® L<åfl~Ú Hõ^•!
z<åfl#fl ѨÙ@Å∞ J@∞–W@∂ u~°̂Qã¨∂Î J<åfl_»∞––Jˆ~, "≥Ú^ŒÅ∞ #∞O_ç z=i^•HÍ
JO`å ‰õΩK«–H©~#ΰ "Õ∞ Hõ^•! ZHõ¯_ç #∞Oz HÍ"åÖ’ K≥ÑC¨ , qxÑ≤™êÎ#∞. Wk K«∂_»∞, <å~ÚHõ‰Ωõ
ã¨d áê~î°O K≥|∞`«∂Ok–– ''=Hõ∆ã¨÷ÖÏxfl <Õ~°∞Ê`À ZÖÏ HõѨCHÀ"åÅO>Ë, ã¨QÆO ‰õΩK«O
|Ü«∞@‰õΩ `˘Oy K«∂ã¨∂Î LO_®e.—— ÃÑ·@Ö’ #∞O_ç HõxÑ≤OKÕ J~°ú L~À*Ïxfl K«∂ã≤
<åÜ«∞‰õΩx HÍ=∂yfl =∞iO`« ¢Ñ¨[fieã¨∞OÎ k!
P ã¨MË <åÜ«∞‰õΩxH˜ WÖÏ LѨ^tÕ ã¨∞OÎ k––''=Hõã∆ Å÷¨ O ÃÑ·# =∂ÅÖ’x =Ú`åºÅ∞
ZOKÕ ™ê‰õΩ`À P"≥∞ |~°∞"≥·# ‰õΩKåÅ#∞ ã¨Êi≈OK«O_ç.—— WHõ <åÜ«∞‰õΩxH˜ `˘O^Œ~°áê@∞
Z‰õΩ¯==Ù`«∞Ok. ''XHõ™êi ÃÑ·@ K≥~∞° QÆ∞ ÖÏy, =∞~À™êi [_» Ѩ@∞ìH˘x, ‰õΩK« ÉèOí [#O
KÕÜ∂« Å#∞‰õΩO\Ï_»∞.—— g∞ Hõq WOHÍ Uq∞ ~åâß_À K«∂_»∞––
<å~ÚHõ W|ƒOk Ѩ_∞» `«∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë ''P"≥∞ LnÜ«∞=∂# Ü«∞ø=#O Ѩ~fi° `«
tY~°O Ü≥ÚHõ¯ ™È^Œ~°∞x =Öˇ `«Å ÃÑ·ÔHuÎ LOk.—— P"≥∞ `«# L#fl`« L~À*ÏÅ#∞
^•K«∞HÀ_®xH˜ â◊`« q^è•Å ¢Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã≤<å, ''P L`«∞ÎOQÆ Ç≤Ï=∞y~°∞Å∞ =∂\˜–=∂\˜H˜
|Ü«∞\˜H˜ xHõ¯ á⁄_»∞K«∞H˘<Õ =ã¨∞<Î åfl~Ú. ZO`« „ѨÜ∞« uflOz<å Ç≤Ï=∞y~°∞Å#∞ ^•zÃÑ@ì_O»
gÅ∞Ѩ_»^Œ∞ Hõ^•!—— D ã¨Ü«∂º@Ö’ <åÜ«∞‰õΩxH˜ JѨÓ~°fi ‰õΩK«–Hõ=∞Å Ü«ÚQƇ ^Œ~°≈#
Éè Ï QÆ º O Hõ Å ∞QÆ ∞ `« ∞ Ok. JѨ C _» ` « x H˜ – '' Ô ~ O_» ∞ |OQÍ~° ∞ Hõ Å âßÅ∞ É’i¡ O z
J=∞iÛ#@¡xÑ≤OzOk. "å\˜x K«∂ã≤, ÃÑ·@#∞ ã¨Êi≈Oz <åÜ«∞‰õΩxH˜ ѨÙ@∞ì‰õΩO\˜"å_çH˜
ã¨∞"Õ∞~°∞ tY~°O KÕi#ѨC_»∞ HõeˆQO`« ã¨O`À+¨O HõeyOk!—— z=~°‰õΩ <åÜ«∞‰õΩx ™ê^èŒ#
Ѷe¨ OzOk. ''‰õΩK« HÀ~°HÍÅ#∞ (`å=∞~° "≥ÚQÆÅæ =O\˜ ãÎ̈<åÅ#∞) KÕuÖ’H˜ fã¨∞H˘x P
Ñ‘# ѨÜ≥∂^èŒ~åÅÃÑ·# #YHõ∆`åÅ∞ (QÀ~°¡ =Ú„^ŒÅ∞) =Ú¢kOKå_»∞.——
<Õ#∞ =∞ø#OQÍ LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl<Õfl =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––WHõ `«~åfiu Hõ^äŒ
ZÖÏ qxÑ≤OK«#∞? h=Ù <å J#fl ‰õΩ=∂~°∞xq! J~Ú<å ÃÑ^ŒÅÌ ∞ '¢áê¿ÑÎ `«∞ ëÈ_»¿+ =ˆ~¬
Ѩ٢`«O q∞¢`«=^•K«ˆ~`ü— (Ѩ^ŒÇ¨ˆ~à◊§ ¢áêÜ«∞O =zÛ# Ѩ٢`«∞x`À q∞¢`«∞xÖÏQÍ
=º=ǨÏiOKåe) J<åfl~°∞.
<Õ#∞––g∞~°∞ Hˆ =ÅO q^•ºÑ¨u ~°ãѨ H¨ O∆õ qxÑ≤OKå~°∞. HÍh PÜ«∞# Ѩ~=° ∞ t=
Éèí‰õΩÎ_»∞ ‰õÄ_® Hõ^•!
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ J<åfl_»∞––ZO^Œ∞‰õΩ HÍ^Œ∞? ZO`« Q˘Ñ¨Ê Éèí‰õΩÎ_»O>Ë HÍq∞h
ѨÜ≥∂^èŒ~°OÖ’ ‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ t=Ù_Õ HõxÑ≤OKÕ"å_»∞! P =~°‚# K«∂_»∞––
ѨÙ~å}~°ã„Ѩ¨OÖÏѨO
HÍ=º
205
''~°u„H˜_» `«~åfi`« ~°ã≤Hõ t~À=∞}˜ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ x^Œ∞iã¨∂Î L[fiÅ"≥∞ÿ# `å=∞~°
"≥ÚQÆ=æ O\˜ <å~ÚHõ ѨÜ∂≥ ^è~Œ åxfl KÕu`À HõáêÊ_»∞. Jk ã¨∞=~°‚ xi‡`« t=eOQÍxfl Éè‰í Ωõ _Î ∞»
ѨÓlã¨∞Î#fl@∞¡QÍ `ÀzOk. HÍh JO`« ã¨∞‰õΩ=∂~°∞_≥·# t=Ù_»∞ ÉèíQÆfl"≥∞ÿ áÈ=_®xH˜ ‰õÄ_®
ZO`À¿ãѨ٠Ѩ@ì^Œ∞ Hõ^•! ‰õΩKåÅÃÑ·# #YHõ∆`åÅ∞ U~°Ê_®¤ÜÕ∞. JÜ≥∂º! JÜ≥∂º! Ѩ~°=∞
t=Ù_»∞ YO_ç`«∞_≥· áÈÜ«∂_Õ!——
<å =∞ø<åxfl QÆ=∞xOz z<åfl<Õfl =∞m§ J<åfl_»∞––Jˆ~ Jcƒ, Wk Hˆ =ÅO q^•ºÑ¨uHˆ
ã¨O|OkèOz# J=ÅHõ∆}O HÍ^Œ∞. P HÍÅOÖ’x Hõ=ÙÅO^Œ~°∂ ‰õÄ_® D ~°ã¨^è•~°#∞
¢Ñ¨=Ç≤ÏOѨ KÕã≤#"åˆ~. JO^Œ∞ˆH P HÍÅO Hõq`«fiOÖ’ â◊$OQÍ~° ã¨i`« xO_ç áê~°∞`«∂
LOk. D ‰õΩK«–HÍ=º^è•~° ã¨O㨯$`« "å[˝‡Ü«∞ x~°~≠i}˜ #∞O_ç "≥Å∞=_çOk. XHõ Hõq XHõ
ÉÏÅ`À U=∞x K≥ѨÙ`«∞<åfl_À K«∂_»∞––
'|^Œ~å=∞ÅHÍ¢=∞ ^•_ç=∂<å=∞ѨÇϨ $`«º ¢tÜ«∞=Ú#fl`Ò ¢Hõ"∞Õ }
J^èŒ∞<å ǨÏ~°}Ë ‰õΩKÒ ÜÕ∞`Õ`Õ ÉÏÖË `Õ Hõiâß=‰õΩOÉèí ÅH∆͇ºó—
(F ÉÏÖÏ, ¢Hõ=∞¢Hõ=∞OQÍ ˆ~yѨO_»∞, Lã≤iHõ, =∂q∞_ç, ^•x=∞‡, D ѨO_»¡
QÆ~°fi=∞}z"Õã¨∂Î WѨC_»∞ h L~À*ÏÅ∞ QÆ∞#fl U#∞QÆ∞ ‰õΩOÉèíã¨÷ÅO`À áÈ\© Ѩ_»\ÏxH˜
ã≤^Œú=∞=Ù`«∞<åfl~Ú!)
=∞~À Hõq WOHÍ ÃÑ·H˜ Zy~å_»∞––
'[Oc~°¢tÜ«∞=∞uÅOѶ∞¨ º bÅÜ≥∞ÿ = "åº#g∞Hõ$`« Hõ=∞hÜ«∞ ¿ÇÏ=∞‰õΩOÉè∫
hÖÏOÉè’~°∞Ç¨Ï #Ü«∞<ÕH^èŒ∞<å ‰õΩKÒ `Õ ã¨Êˆ~Ì`Õ H˜Å Hõ#HÍK«ÖË# ™ê~°÷"£∞—
(hÅ Hõ=∞ÖÏÅ=O\˜ Hõ#∞flÅ∞QÆÅ F ÉÏÖÏ! h ãÎ̈<åÅ∞ QÆ[x=∞‡ ѨO_»∞#∞ ã¨∞ÅÉèOí QÍ
F_çOz, ã¨fi~°‚HõÅâßÅ#∞ F_çã¨∂Î WѨC_»∞ Hõ#HÍK«Å Ѩ~°fi`«O`À áÈ\© Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú.)
=∞~À HõqH˜ JO`«\`
˜ À `«$Ñ≤Î HõÅQÆÖ^Ë ∞Œ . ZÖÏO\˜ ZQÆ∞~°∞ Zy~å_»O>Ë ã¨<Î åxfl PHÍâßxˆH
ZQÆ̂~âß_»∞–– '`å#∞ ã¨$+≤Oì z# PHÍâ◊O ¢|Ǩχ‰õΩ H˘OK≥O z#fl^≥#· @¡xÑ≤OzOk. JѨC_»∞
=∞~À™êi PHÍâßxfl xi‡OKÕO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# `«Ü∂« ~°∞ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl =Ú#∞Ѩ\˜ HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ
=¸¿ã h ãÎ̈# =∞O_»ÅO!—
<Õ#∞––ZO`« Juâ◊Ü∂≥ HÎ̃! WO`«‰Ωõ q∞Oz ~åÜ«∞_®xH˜ =∞ˆ~=ÚOk?
z<åfl#fl––Jˆ~, XHõ HõqH˜ ÉèQí =Æ O`«∞x Ѩk J=`å~åÅ∂ ÉÏÅ ã¨#Î OÖ’<Õ JQÆ∞Ñ≤OKå~Ú.
`åÉËÅ∞ HÍiî#ºO, KÕѨ KåOK«ÅºO "≥Ú^ŒÖˇ·# QÆ∞}ÏÅ#∞ ^•xÃÑ·# P~ÀÑ≤ã¨∂Î WÖÏ
J<åfl_»∞––
206
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'ÉèÏu ¢j ~°=∞}Ï=`å~°^Œâ◊HõO ÉÏÖË Éèíq`åºó ãÎ̈<Õ!—
(F ÉÏÖÏ! q+¨µ=‚ ٠Ѩk J=`å~åÅ∂ h ãÎ̈#OÖ’ â’aèã∞¨ <Î åfl~Ú)
Jˆ~, =∞# Hõ=ÙÅ ^Œ$+≤ìÖ’ `«#∞=Ù HõO>Ë ã¨Î<åxˆH Z‰õΩ¯= ¢áê^è•#ºO. ã¨=∞ã¨Î
Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’ Z@∞K«∂ã≤<å "åiH˜ ãÎ̈#=∞O_»Å"Õ∞ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH "å~°∞ H˘O_»#∞
'Éè∂í ãÎ̈#O—1 JO\Ï~°∞. x¢^Œ ÖË=QÍ<Õ <ÕÅÃÑ·# J_»∞QÆ∞ ÃÑ>Ëì =ÚO^Œ∞ Éè∂í q∞H˜ WÖÏ =O^Œ#O
KÕ™êÎ~°∞––
'ã¨=Ú¢^Œ"Õ∞YÖË ^Õg Ѩ~°fi`«ãÎ̈#=∞O_»ÖË,
q+¨µ‚Ѩffl #=∞ã¨∞ÎÉèíºO áê^Œã¨Ê~°≈ Hõ∆=∞ã¨fi"Õ∞ !—
(ã¨=Ú„^ŒO =_®¤}OQÍ#∞, Ѩ~°fi`åÅ∞ ãÎ̈<åÅ∞QÍ#∞ L#fl F q+¨µ‚ Ѩffl! <Õ#∞ h‰õΩ
#=∞㨯iã¨∞Î<åfl#∞. <å áê^Œã¨Ê~°≈#∞ Hõ∆q∞OK«∞.)
"åà◊§‰õΩ Ѩ~°fi`åÖ’¡ ãÎ̈<åÅ∞, ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ =_®¤}O HõxÑ≤™êÎ~Ú. q+¨µ‚Ѩufl`À "åà◊√§
ZÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒO L#fl@∞¡ ÉèÏq™êÎ~À HÍh, ã¨Êi≈ã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ Hõ∆=∂Ѩ} HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞.
Ѩ$näfi =∂`« ZHõ¯_»? WÖÏO\˜ P"≥∞ =~°#‚ ZHõ¯_»? WO`Õ HÍ^Œ∞, =∞# XHõ â◊$OQÍ~° Hõq
™È^Œi ‰õΩKåÅ#∞ =i‚OKÕO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® ã¨OHÀzOK«Ö^Ë ∞Œ !
'‰õΩK«–¢Ñ¨`åºã¨`åº Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=∞Ñ≤ `Õ K«O_ç Hõiî#"£∞!— 2
(F K«O_çHÍ! h (Hõiî#) L~À*ÏʼnõΩ Ju ã¨g∞ѨOÖ’ LO_»_»O =Å¡<Õ <Õ"≥∂ h
ǨÏ$^ŒÜ∞« O ‰õÄ_® WO`« Hõi#î OQÍ LOk.)
1. '=∞^èÕºâߺ=∞ó ãÎ̈# W= Éèí∞=ó âı+¨q™êÎ~° áêO_»∞ó— ("Õ∞Ѷ¨∞^Œ∂`«"£∞, HÍo^•ã¨∞)
Ü«∞‰õΩ∆ _»∞ "Õ∞Ѷ∞¨ O`À WÖÏ JO\Ï_»∞–– ''h=Ù P qâߊѨ~fi° `« tY~°O ÃÑ·# q„â◊q∞Oz#ѨC_»∞
P Ѩ~fi° `«O =∞^躌 Ö’ #Å¡QÍ#∂, q∞QÆ`å q™êÎ~=° ∞O`å `≥ÅQ¡ Í#∂ LO_Õ Éè∂í ãÎ̈#O ÖÏQÍ
~°∂Ѩ٠^•Å∞Û`«∞Ok. (J#∞.)
2. ÉÏ}Éè@
í ∞ì ÉÏ==∞ik =∞Ü«¸~°É@
íè ∞ì XHõ ~ÀA ~å„u PÅ㨺OQÍ WO\˜H˜ =zÛ#O^Œ∞‰õΩ
PÜ«∞# ÉèÏ~°º `«Å∞Ѩ٠fÜ«∞‰õΩO_® |Ü«∞>Ë xÅɡ\ì̃O^Œ@. ~å„`«O`å |Ü«∞@ Ѩ_çQÍ_»∞ÊÅ∞
HÍz# =∞Ü«¸~°É@
íè ∞ì `≥Å"¡ å~°∞ *Ï=Ú# `«Å∞Ѩ٠fÜ«∞=∞x ÉèÏ~°º#∞ „|u=∂Å∞`«∂ D
â’¡HõO K≥ѨÊ<å~°OaèOKå_»@––
'QÆ`«„áêÜ«∂ ~å„uó Hõ$â◊=∞Ñ≤ â◊t j~°‚`« W=
„ѨnáÈ-Ü«∞O x„^•=â◊=ÚѨQÆ`«ó Ѷ¨¸~°‚`« W=
„Ѩ}Ï=∂O`À =∂#ãÎ̈^ŒÑ≤ # [Ǩã≤ Hõ$^èŒ=∞Ǩϟ...—
(~å„u ^•^•Ñ¨Ù QÆ_zç áÈ~ÚOk, K«O„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® `Õ[ã¨∞û HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. nѨO ‰õÄ_®
x„^ŒáÈ`«∞#fl =∞x+≤ÖÏQÍ `«∂QÆ∞`«∂Ok. ZO`« "Õ_»∞‰õΩ<åfl h HÀѨO =^ŒÅ‰õΩ<åfl=Ù...)
JѨC_Õ P ^•i# áÈ`«∞#fl ÉÏ}Éèí@∞ì D ѨOHÎ̃`À =∞Ü«¸~°Éèí@∞ì â’¡HÍxfl ѨÓiÎ KÕâß_»@.
(J#∞.)
ѨÙ~å}~°ã„Ѩ¨OÖÏѨO
HÍ=º
207
WÖÏO\˜ ‰õΩKåã¨HÎ̃ =∞Ô~Hõ¯_≥<· å LO^•?
<Õ#∞––HÍh =∞# ^ŒQ~æÆ ° ÉèHí Î̃ Hõq`« ‰õÄ_® KåÖÏ LOk Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~, ÉÏQÍ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë â◊$OQÍ~°O, ÉèHí Ω ~Ô O_»∂ XˆH <å}Ïx‰õΩ#fl
ÉÁ=∞‡, ÉÁ~°∞ã¨∞ ÖÏO\˜q. Hˆ =ÅO ~°OQÆ∞Ö’ `Õ_® JO`Õ. XHõ\˜ Z~°∞ѨÙ, ~Ô O_»=k HÍëêÜ«∞O.
U q^èOŒ QÍ Ñ¨zÛ ¢^•Hõ∆ ZO_ç ZO_»∞ ¢^•HõQ∆ Í =∂~°∞`«∞O^À, J^Õ q^èOŒ QÍ 'â◊$OQÍ~°O—
â◊√+≤¯Oz 'ÉèíHÎ̃—QÍ =∂~°∞`«∞Ok. â◊$OQÍ~°O `å*Ï ¢^•Hõ∆ѨO_»¡ ~°ã¨O. ÉèíHÎ̃ ѨHõfi ¢^•H∆Íã¨=O.
â◊$OQÍ~° Hõ=ÙÅ∞ ^•xfl =∞^èŒ∞áê¢`«Ö’¡ xOѨىõΩO\Ï~°∞. ÉèíHõÎHõ=ÙÅ∞ Hõ=∞O_»ÅOÖ’. â◊$OQÍ~°
=∞k~°Ö’ XHõ `«∞Åã‘ ^Œà◊O LOK«QÍ<Õ Jk ÉèíHÎ̃ ~°ã¨O J~ÚáÈ`«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡<Õ Öˇ·ÖÏ
=∞EflÅ ¢¿Ñ=∞ Éè\
í ì© ™ê~å~ÚQÍ#∞, ~å^è•Hõ$+¨µÅ‚ ¢¿Ñ=∞ QÆ∞_çÖ’x K«~}
° Ï=∞$`«OQÍ#∞
ÉèÏqOK«|_»∞`«∂ LO@∞Ok! WHõ¯_ç Hõ=ÙʼnõΩ D ~Ô O_»∞ ~åQÍÖË `≥Å∞ã¨∞. Ü«∞ø=#OÖ’
ã¨fiK«ÛùO^Œ â◊$OQÍ~° ã¨i`«#∂, "å~°úHõºOÖ’ "≥·~åQƺ "≥·`«~°}˜h ¢Ñ¨=Ç≤ÏOѨ KÕ™êÎ~°∞. HÍh,
JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® "åiH˜ '`åi}˜— (`«iOѨ KÕ¿ã „ã‘Î) HÍ"åe. '`«~°∞}˜— ÖˉõΩO_® "åà◊§ Ѩx
™êQÆ^∞Œ . `«#∞=Ù áÈ~Ú<å zO`« ÖË^∞Œ . HÍh `«#fiOy =∂¢`«O KÕ*Ïi áȉõÄ_»^∞Œ .
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∞#"åà◊§Ö’ ~°ã≤Hõ`« KåÖÏ Z‰õΩ¯=.
z<åfl#fl––JO^Œ∞=Å¡<Õ â◊$OQÍ~°HÍ=º P¢=∞=#OÖ’ ~°™êŠѶ¨ÖÏÅ â’Éèí Hõ#∞flÅ
ѨO_»∞=QÍ LO@∞Ok. "å\˜x K«∂¿ã HõqHÀH˜ÅÅ ‰õΩǨ˙~°=O "≥Å∞=_»∞`«∞Ok. `À@
QÆ@∞ìÃÑ·# =∂„`«O "≥~· åQƺѨ٠HõOK≥ LO@∞Ok. JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® QÀ~°O\ωõΩ =∞O^Œ–=∞O^Œ
Ѩi=∞à◊O K≥Å~ˆ QÆ∞`«∂ LO@∞Ok!
'‰õΩKÒ =∂O㨢QÆOnä Hõ#HõHõÅâ∫ W`«∞ºÑ¨q∞`Ò!—
q~°‰õΩÎ_≥·# Hõq â◊Ѩ^äŒO KÕã¨∞Î<åfl_»∞–– (ˆH=ÅO =∂O㨢QÆO^ä∞Œ ÖË J~Ú# ‰õΩKåÅ#∞
'Hõ#Hõ HõÅâßÅ∞— Jx J##∞, Jx.) "≥~Úº ZÅ∞HõÅ∞ u#fl Ñ≤e¡ HÍj Ü«∂„`«‰Ωõ áÈ~Ú#@∞¡!
<Õ#∞––J~Ú`Õ ÉèHí ÖÎ̃ ’ ‰õÄ_® â◊$OQÍ~° ~°ãO¨ LO^•?
z<åfl#fl––ZO_ç# >ˇOHÍÜ«∞Ö’ QÆÅQÆÅÖÏ_Õ hà◊√§ ZÖÏ LO\ÏÜ≥∂, JÖÏ LOk!
â◊$OQÍ~° Hõ=ÙÅ∞ ¢¿ÑÜ«∞ã≤x P~åkè¿ãÎ, ÉèHí HÎõ =õ ÙÅ∞ ¢âıÜ∞« ã≤x (HõàϺ} HÍi}˜x) P~åkè™êÎ~∞° .
XHõ~°∞ Éè’Qƺ ~°∂ѨOÖ’ P~åkè¿ãÎ, =∞~˘Hõ~°∞ ѨÓ[º~°∂ѨOÖ’ P~åkè™êÎ~°∞. XHõ~°∞ ^Õqx
„ã‘ÎQÍ z¢u¿ãÎ =∞~˘Hõ~°∞ ¢ã‘Îx ^ÕqQÍ z¢u™êÎ~°∞. Q“ix ZÖÏ ^蕺x™êÎ~À K«∂_»∞––
'=ÚMË `Õ `åO|∂ÅO #Ü«∞#Ü«ÚQÆÖË Hõ[Å˚ HõÖÏ
ÅÖÏ>Ë HÍj‡~°O qÅã¨u QÆÖË =∞øHÎ̃HõÅ`å
208
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ã¨∞Êù~°`ü HÍOp âß\© Ѩ$^äŒ∞Hõ\˜`«>Ë Ç¨@Hõ=∞~¸
Éè*í Ïq∞ `åfiO Q“sO #QÆÑu¨ H˜â’s=∞q~°`"« ∞£ —
(<À\’¡ `åO|∂ÅO, Hõà§◊ Ö’¡ HÍ@∞Hõ, <˘ã¨@ ‰õΩO‰õΩ=∞ ÉÁ@∞ì, "≥∞_»Ö’ =Ú`åºÅǨ~°O,
ã¨∂÷Å Hõ\˜¢Ñ¨^Õâ◊OÖ’ |OQÍ~°∞ =<≥fl Ѩ@∞ìp~°, WÖÏO\˜ H˜â’i ~°∂ѨOÖ’ Q“ix x~°O`«~°O
^蕺x™êÎ#∞.) WO`«\˜`À =∞#ã¨∞‰õΩ `«$Ñ≤Î HõÅQÆHõ áÈ`Õ ^•xH˜ =∞~À "åHõºO *’_ç™êÎ~°∞––
'q~å[#‡O^•~°–^Œ$=∞– ‰õΩã¨∞=∞ – Ǩ~° ãÎ̈#`«\!© —
(g∞ ãÎ̈#=∞O_»ÅO =∞O^•~° ѨÙ+¨Ê =∂Å`À â’aèÅ∞¡`∂« Ok!)
D ™È΢`«O ÉèíHõÎ t~À=∞}˜ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ '™œO^Œ~°ºÅǨÏi— ¿Ñ~°∞`À ¢Ñ¨ã≤kú ÔHH˜¯Ok!
Jˆ~, JO^Œ~°∞ Éèí‰õΩΊѨiã≤÷f WÖψQ LOk. U ^Õq ã¨∞Îu "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_»`å~À, P"≥∞
HÍà◊√§ Ѩ@∞ì‰õΩO@∂<Õ Hõ\˜, ‰õΩKåÅ =~°‰õΩ KÕiáÈ`å~°∞. ¢uѨÙ~° ã¨∞O^Œi ã¨∞Îu ZÖÏ KÕâß~À
K«∂_»∞––
'㨇ˆ~`ü ¢Ñ¨^äŒ=∞ ѨÙ+≤Ê}©"£∞ ~°∞kè~° aO^Œ∞ hÖÏO|~å"£∞
Ѷ¨∞#ãÎ̈# Éèí~À#fl`å"£∞ ¢uѨÙ~° ã¨∞O^Œs=∂¢â◊ÜÕ∞!—
(¢Ñ¨^äŒ=∞ ѨÙ+≤Ê`« HÍ=_»O =Å¡ Z=i hÅ =¢ãÎ̈O ~°HõÎ ~°Ol`«"≥∞ÿ LO^À, JÖÏO\˜
Ñ‘<À#fl`«ãÎ̈x (ѨÙ+≤ìQÍ, Z`«∞ÎQÍ L#fl ãÎ̈<åÅ∞ Hõey#) ¢uѨÙ~° ã¨∞O^Œix P¢â◊~Úã¨∞Î<åfl#∞)
ã¨~ã° fi¨ f =O^Œ#O KÕã<≤ å g}#∞ P"≥∞ Z_»=∞ ãÎ̈#O ÃÑ·# xÅѨ‰Ωõ O_® LO_»~∞° !
'"å=∞ ‰õΩK« xÇ≤Ï`« g}ÏO =~°^•O ã¨Ow`«=∂`«$HÍO =O^Õ!—1
(Z_»=∞ ‰õΩK«OÃÑ·# g}#∞ xÅ∞ѨىõΩ#flk, =~°^•„u, ã¨Ow`åxH˜ [#x, J~Ú#
^ÕqH˜ =O^Œ#O)
ÉèíQÆ=f ã¨∞Îu KÕã≤<å WÖÏ KÕ™êÎ~°∞––
'[Ü«∞ [Ü«∞ ¿ÇÏ =∞Ç≤Ïëêã¨∞~° =∞iÌx ~°=∞ºHõѨiÌx â‹·Åã¨∞`Õ
l`«Hõ#°HÍK«Å =∞øe Ѩ^Ài˚`« x~°~≠~° x~°…~° ‰õΩOÉèí–‰õΩKÕ!—
(F =∞Ç≤Ïëêã¨∞~° =∞iÌh, ã¨∞O^Œ~° Hˆ â◊áêâ◊=ÚÅ∞ QÆÅ â‹Å· *Ï, h ‰õΩOÉè‰í Ωõ KåÅ∞ |OQÍ~°∞
Ѩ~fi° `« tY~åÅ#∞ F_çOKÕâß~Ú. h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!)
1. 'ã¨Ow`«=∞Ñ≤ ™êÇ≤Ï`«ºO ã¨~°ã¨fi`åºó ãÎ̈#^ŒfiÜ«∞O,
UHõ=∂áê`« =∞^è∞Œ ~°O J#º^•Ö’K«<å=∞$`«"∞£ —
(~å=∞~å[ Éèí∂+¨}∞_»∞)
(ã¨Ow`«O, ™êÇ≤Ï`«ºO ã¨~°ã¨fiu Ô~O_»∞ ãÎ̈<åÅ∞. XHõ\˜ Páê`« =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿOk (K≥qH˜ ™ÈHõQÍ<Õ
=∂^è∞Œ ~åºxflKÕÛk), ~Ô O_Àk PÖ’K«<å=∞$`« ~°∂Ѩ"∞≥ Oÿ k – J#∞)
ѨÙ~å}~°ã„Ѩ¨OÖÏѨO
HÍ=º
209
Jˆ~, ‰õΩKåÅ∞ ÖˉõΩO_® gà◊√§ ^蕺#O KÕÜ«∞<Õ ÖË~°∞ QÆõ^• ! gà◊√§ ^蕺#O KÕÜ«∂ÅO>Ë
‰õΩOÉè‰í Ωõ KåÅ∞ (Hõ_=» Å#∞ áÈe# ã¨<Î åÅ∞) HÍ"åe! ÉèHˆí Î K«∂áêÅO>Ë gà◊√§ 'P<åaè Ѩu`«ãhΨ —
x (<åaè^•HÍ kQÆ*Ïi# ãÎ̈<åÅ∞ QÆÅ^•xfl) ZO^Œ∞‰õΩ ^蕺xOK«‰Äõ _»^∞Œ ? giH˜ ã¨∞ãÎ̈x
HÍ"åe! P"≥∞ HÍe `«#∞fl `«xfl<å, P"≥∞<Õ ã¨∞Îu™êÎ~°∞!
'ÅO| ‰õΩKåeOQÆ#`«ó ʼnõΩK«‰Ωõ Kå áê^Œ `å_»#O ¢âıÜ∞« ó!—
(kQÆ*Ïi# ãÎ̈<åÅ∞QÆÅ ¢ã‘xÎ PeOQÆ#O KÕã∞¨ HÀ=_»O HõO>Ë QÆ[x=∞‡Ñ¨O_»∞ ÖÏO\˜
ãÎ̈<åÅ∞ QÆÅ^•x HÍe`«#∞fl u#_»O "Õ∞Å∞)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, xifiHÍ~° ÉèÏ=O`À JÖÏ ^蕺#O KÕ¿ã"åˆ~"≥∂!
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ K«∂_»∞, 'HÍÅ`«O¢`«O—Ö’ HÍm ^蕺#O ZÖÏ KÕâß~À––
'Ѷ¨∞’~°^ŒO¢ëêì Hõ~åÖÏ™êº Ñ‘<À#fl`« ѨÜ≥∂^èŒ~å
=∞ǨHÍÖË# K« ã¨=∞O qѨs`« ~°`å`«∞~å—
(Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# HÀ~°Å∞, ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# =ÚY=Ú, Ñ‘<À#fl`« ã¨Î<åÅ∞ Hõey LO_ç,
=∞ǨHÍÅ∞x`À qѨs`« ~°u ã¨ÅÊ_®xH˜ P¢`« Ѩ_»∞`«∞#fl ^Õq)––D qѨs`« ~°uÖ’
‰õÄ_® xifiHÍ~° ÉèÏ=O LO^•?
<Õ#∞––g∞Ô~ÖÏO\˜ L^•Ç¨Ï~°}Å∞ K«∂Ñ≤™êÎ~°O>Ë <À~°∞ "≥∞^ŒÑ¨_®xˆH gÅ∞O_»^Œ∞.
J~Ú<å ÉèHí =Î̃ ∂~°æ `«`fi« O ã¨∂Hõ‡∆ OQÍ LO@∞O^Œx Hõ^•, JO\Ï~°∞?
z<åfl#fl––Jˆ~, <å‰õΩ =∂¢`«O 'ã¨∂H∆͇—xH˜ |^Œ∞Å∞ 'ã¨∂÷Å— "Õ∞ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. =∞Ǩ
*’~°∞QÍ Ñ¨OK«ÉèíHõ∆º Ѩ~°=∂<åflÅ∞ Éè’OKÕã≤ Ǩ~ÚQÍ H©~°Î# KÕã¨∂Î ‰õÄ~ÀÛ––
'QÀÑ‘ Ñ‘# ѨÜ≥∂^èŒ~° =∞~°Ì# K«OK«Å Hõ~° Ü«ÚQÆâßb—
(w`« QÀqO^Œ"∞£ )
(QÀÑ≤HõÅ Ñ‘#ãÎ̈<åÅ#∞ =∞iÌOKÕO^Œ∞‰õΩ `˘O^Œ~° Ѩ_»∞`«∞#fl KÕ`«∞Å∞QÆÅ "å_»∞)
ÉèHí Î̃ =∂~°Oæ Ö’ LO_Õ P#O^ŒO =∞Ô~Hõ¯_»∞Ok?
<Õ#∞––HÍh 'Éè[í QÀqO^Œ"∞£ — ™È΢`«OÖ’ =∂¢`«O ãÎ̈<åÅ x~å^Œ~}
° LOk Hõ^•!
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ WÖÏ J<åfl_»∞––LOk. JO^Œ∞Ö’ WÖÏ LOk––
'<ås ãÎ̈#Éèí~° <åaèx"Õâ◊"£∞ q∞^䕺 =∂Ü«∂ "≥∂Ǩ"Õâ◊"£∞
U`«<å‡Oã¨=™êk qHÍ~°"£∞ =∞#ã≤ qKå~°Ü«∞ "å~°O "å~°"£∞ Éèí[ QÀqO^ŒO =¸_è»=∞`Õ!—
210
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(`«~°∞}˜ ãÎ̈<åÅ á⁄OQÆ∞, <åaè Ö’`«∞ JO`å q∞^䌺, =∂Ü«∞, "≥∂ǨÏO, Jx, ãÎ̈<åÅ∞
Hˆ =ÅO =∂Oã¨O, H˘=Ùfi Ñ≤O_®Å∞ =∂„`«"∞Õ #x =∂\˜=∂\˜H© QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥K∞« Û‰õΩO@∂ F
=¸_è=» ∞f! QÀqO^Œ∞x Éèlí OK«∞!)
HÍh, <å‰õΩ ã¨∞ÊùiOKÕ ^•x J~°÷O "Õ~°∞. '¢ã‘Î ãÎ̈#O =∂Oã¨O, H˘=Ùfi Ñ≤O_»O =∂¢`«"Õ∞.
=∂Ü«∞ ¢Ñ¨ÉÏè =O =Å¡ P Ñ≤_HÔç _»∞ =∂Oã¨O P^è•~°OQÍ '~˘=∂<£û— #_»∞ã¨∞OÎ k. JO^Œ∞=Å¡
h=Ù ZÅ¡ÑC¨ _»∂ =∞#ã¨∞Ö’ P ãÎ̈<åxfl QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î `åuÎfiHõ qâı+¡ }
¨ Ï#O^ŒO ‰õÄ_®
á⁄O^Œ∞`«∂ LO_»∞. =¸_è=» ∞`«∞Öˇ#· "åix =∂¢`«O QÀqO^Œ∞x Éèlí ã¨∂Î LO_»h.—
<Õ#∞––z<åfl<åfl , g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞ ! WÖÏO\˜ J~°÷O =∞Ô~=iH© `Àz LO_»^Œ∞ !
z<åfl#fl––Hˆ =ÅO 'QÀqO^Œ∞—x Éèlí OKÕ"åiH˜ ZÖÏ `Àã¨∞OÎ k ? '~å^è•–QÀqO^Œ∞—Å#∞
ÉèílOKÕ "åiHõ~Ú`Õ `«Ñ¨ÊHõ `Àã¨∞ÎOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ~å^è•Hõ$+¨µ‚Å ¢¿Ñ=∞ =∂¢`«O KåÖÏ L#fl`«"≥∞ÿOk Hõ^•!
z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^•, ~å^èŒ Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆ_»∞ã¨∞
¿ãflÇ≤Ï`«∞~åO¢_»ÖÏQÍ P"≥∞`À Ѩ~åzHÍÖÏ_»`å~°∞?
'^ÕÇ≤Ï =∞`«¯O^Œ∞HõO ~å^èÕ Ñ¨i^è•# – xQÆ∂Ç≤Ï`«"£∞
Wu q¢ã¨Oã¨Ü∞« <£ hgO `«™êºó Hõ$ëÈ‚ =Ú^Õ-ã¨∞Î#ó!—
(F ~å^è•! h HõOK«∞H˜Ö’ ^•K«∞‰õΩ#fl <å |Ou <å H˜=Ùfi, Jx ѨÅ∞‰õΩ`«∂ P"≥∞
hg |O^èOŒ ã¨_e» OKÕ Hõ$+¨µ_‚ ∞» =∂‰õΩ J#O^ŒO HõeyOK«∞QÍHõ!)
~å^èŒ HõOK«∞H˜Ö’ |Ou ^•K«∞‰õΩO^Œ@! ^•xHÀã¨O ~å^è• Hõ$+¨µ‚Å∞ ¢H˜O^Œ∞
g∞^Œ∞Å=Ù`«∞<åfl~°@!
Ü«Ú=u ѨÜ∂≥ ^è~Œ O° ‰õÄ_® Hõ=ÙʼnõΩ P@=ã¨∞"Î ·≥ áÈ~ÚOk! XHõ Hõq ^•xfl |Oux
KÕã¨∞H˘x P_»∞‰õΩO>Ë, =∞~˘Hõ Hõq `«∂HõѨÙ~å~Úx KÕã¨∞H˘x `«∂K«∞`«∞<åfl_»∞––
'h`«O #= #=h`«O H˜Ü∞« ku Ѩ$ëÈì Ü«∞â’^ŒÜ∂« Hõ$+¨ó‚
WÜ«∞ku QÆ∞~°∞[# – ã¨Oã¨k Hõ~°^èŒ$`« ~å^è• Ñ¨Ü≥∂^èŒ~°ó áê`«∞!—
Ü«∞â’^Œ Hõ$+¨µ‚xfl J_»∞QÆ∞`«∞Ok––`å*Ï "≥#fl ZO`« ^˘OyeOKå=Ù? Jx. Hõ$+¨µ_‚ ∞»
~å^èŒ Ñ¨Ü≥∂^èŒ~°O Ѩ@∞ìH˘x JO\Ï_»∞––'WkQÀ, WO`Õ— Jx. W^ŒO`å ‰õÄ_® ÃÑ^ŒÅÌ Z^Œ∞@
[~°∞QÆ∞`«∞Ok! 'D q^èŒOQÍ ÃÑ^ŒÌÅ Z^Œ∞@ Hõ$+¨µ‚_»∞ KÕ`« Ѩ@∞ì‰õΩ#fl ~å^èŒ Ñ¨Ü≥∂^èŒ~°O
=∞=Ú‡ ~°H˜∆OK«∞QÍHõ!— Jx Hõq HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞!
ѨÙ~å}~°ã„Ѩ¨OÖÏѨO
HÍ=º
211
=∞~À Éè‰í Ωõ _Î ∞» WOHÍ =ÚO^Œ∞HÔ àϧ_»∞––
'~å^èÕ `«fi=∞kèHõ ^èŒ<åº Ç¨Ïi~°Ñ≤ ^èŒ<Àº Éèí=`å~°HÀ-Ñ≤
=∞[˚u =∞^Œ# ã¨=Ú¢^Õ `«= ‰õΩK«HÅõ âß=ÅO|#O ‰õΩ~°∞`Õ!—
('F ~å^è•, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ W`«~°∞Å#∞ Éèí=™êQÆ~°O ^•\˜™êÎ_»∞. x["Õ∞ HÍh, PÜ«∞#
ã¨fiÜ«∞OQÍ HÍ=∞ ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ =ÚxyáÈ`«∞#flѨC_»∞ h ‰õΩK«HÅõ âßÅ P^è•~°O`À<Õ QÆ^•
^•xfl ^•@ QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞? HÍ|\ì̃ PÜ«∞# HõO>Ë h"Õ Z‰õΩ¯= ^è#Œ ∞º~åeq!—)
D Éèí‰õΩÎÅ∞ `å"≥∞ÖÏ ^•@∞`«∞<åfl~À =∞i!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Hõ=ÙÅ∞ WÖÏO\˜q ZO^Œ∞‰õΩ ~åâß~°∞?
z<åfl#fl–– Jˆ~, Hõ=ÙÅ =∞#ã¨∞Ö’ ZO`« `«$+¨‚ xO_ç LO_çO^À, ^•#flO`å ~å^èŒ
¿Ñ~°∞`À "≥à◊§É’ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ~å^èŒ XHõ`Õ ZO^Œ∞‰õΩ? Hõ=ÙʼnõΩ 'Öˇ·Ãã#∞û— LOk. "åà◊§‰õΩ
~å^èŒ ZÖÏQÀ, ÅH˜;, áê~°fiu, JO^Œ~°∂ JÖψQ. ÅH©∆‡<å~åÜ«∞}∞Å Éèí‰õΩÎ_˘Hõ_»∞ "åix
Uq^èŒOQÍ ^蕺xã¨∞Î<åfl_À K«∂_»∞–
'HõK«‰õΩK« z|∞HÍ„ˆQ áê}˜+¨µ "åºÑ≤`Õ+¨µ
„Ѩ^=Œä ∞ [Åkè–Ѩلf– ã¨OQÆ"∞Õ -#OQÆ ^è•q∞fl
„QÆk`
ä « xq_»hg – „QÆOkäx~À‡K«<å~°"÷ ∞£
K«`«∞~°kèHõ Hõ~åâ◊ó áê`«∞ #â◊Û„Hõáê}˜ó!—
(ÅH˜;`À K«`∞« ~°∞ƒù[ ÉèQí "Æ å#∞x „Ѩ^=Œä ∞ ã¨=∂QÆ=∞O [~°∞QÆ∞`«∂Ok. PÜ«∞# <åÅ∞QÆ∞
KÕ`«∞Å∂ <åÅ∞QÆ∞ KÀ@¡––ÅH˜; ãÎ̈<åÅÃÑ·#, "≥O„@∞HõÅ ÃÑ·#, P"≥∞ QÆ_»¤OÃÑ·# "åºÑ≤Oz
L<åfl~Ú. WHõ ayã≤# hg |O^èŒ q"≥∂K«#O ZÖÏQÆ∞? D JHõ¯~° HÀã¨O J^Œ#OQÍ =∞~À
K≥~Úº HÀ~°∞H˘<Õ q+¨µ‚ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ =∞=Ú‡Å#∞ ~°H˜∆OK«∞QÍHõ!)
<Õ#∞––WÖÏO\˜ Éèí‰õΩÎÅ #∞O_ç ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ~°H˜∆OK«∞QÍHõ!
z<åfl#fl––Éèí‰õΩÎÅ`À ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ F_çáÈÜ«∂_»∞. WOHÀ Éèí‰õΩÎ_»∞ ZHõ¯_çH˜
KÕiáÈ`«∞<åfl_À K«∂_»∞––
'Ѩ^•‡Ü«∂ó ãÎ̈#¿ÇÏ=∞ ã¨^Œ‡x =∞}˜„âı}© ã¨=∂Hõ~°¬ˆH
H˜Oz`ü HõOK«∞Hõ–ã¨Okè–ã¨xflkèQÆ`Õ â∫ˆ~ó Hõ̂~ `«ã¨¯ˆ~
ã¨^Àº *ÏQÆ$Ç≤Ï *ÏQÆ$Ç‘Ïu =ÅÜ«∞^蕺<≥· ~°ú$=O QÆ~°̊`å
HÍ"Õ∞# „ѨuÉ’kè`åó „ѨǨÏiHÍó ~À=∂O‰õΩ~åó áêO`«∞ #ó!—
212
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(ÅH˜; ãÎ̈<åÅ ã¨fi~°‚QÆ$ǨÏ"≥∞ÿ# HõOK«∞H˜ Ö’H˜ ÉèíQÆ"å#∞x K≥~Úº K˘~°|_»∞`«∂Ok. Jk
K«∂z =∞#‡^äŒ∞_»∞ `«# „ѨǨÏsÅ#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ѩ٠`«∞<åfl_»∞–'ÖË=O_ç, ÖË=O_ç, WO\’¡
^˘OQÆ K˘~°|_»∞`«∞<åfl_»∞— Jx. JѨC_»∞ P"≥∞ ~À=∂O‰õΩ~åÅ<Õ „ѨǨÏs QÆ}ÏÅ∞ "Õ∞ÖÁ¯x
xÅ|_®¤~Ú. P q^èOŒ QÍ xÅ|_»¤ ~À=∂O‰õΩ~åÅ∞ =∞=Ú‡Å#∞ ~°HO∆˜ K«∞QÍHõ!)
<Õ#∞––ǨÏ^ŒOÌ @∂ Ug∞ ÖˉΩõ O_® áÈ~ÚOk! t= áê~°fi`«∞Å Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ =∂„`«O WÖÏ
J#ÖË~°∞!
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ q#∞––áê~°fiu Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ÅH˜; Éè‰í Ωõ ÅÎ HõO>Ë XHõ¯ J_»∞QÆ∞‰õÄ_®
"≥#Hõ LO_Õ ~°HOõ HÍ^Œ∞. =∂=¸Å∞ =∞#∞+¨µÅ∞ `«=∞ „Ѩ}Ï=∂O[e ^Õ=`«Å áê^•Å‰õΩ
JiÊ™êÎ~°∞. áê~°fiu Éèí‰õΩÎ_˘Hõ_»∞ P"≥∞ ãÎ̈<åňH JiÊã¨∞Î<åfl_»∞––
'yi*ÏÜ«∂ó ãÎ̈<Ò =O^Õ Éè=í Éè∂í u – ã≤`å#<Ò
`«Ñ¨ã‘fi HÍO QÆ`À-=™ê÷q∞u ¿ã‡~å#<åq=—
(`« Ñ ¨ ã ≤ fi J~Ú# t=Ùxfl `« = ∞ JO^Œ O `À Hõ ë êì Å áêÅ∞KÕ ã ≤ PÜ« ∞ #"≥ · Ñ ¨ Ù
z~°∞=∞O^ŒÇ¨ã¨O`À K«∂ã¨∞Î#fl, PÜ«∞# ™⁄`≥ÎÂ#, Q“i Q“~°=~°‚ ãÎ̈<åʼnõΩ #=∞™ê¯~°O.)
=∞~˘Hõ Éèí‰õΩÎ_»∞ P"≥∞ L#∞‡HõÎ ‰õΩKåʼnõΩ *Ë*ËÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞––
'JOHõ xb#QÆ*Ï## â◊OH͉õΩÅ ÉÏǨïÖËÜ∞« ǨÏ$`«=ã¨<Ò
ã¨ã≤‡`« ǨÏ~°Hõ~°Hõe`Ò Ç≤Ï=∞yi `«#Ü«∂ãÎ̈<Ò [Ü«∞`«ó!—
(X_çÖ’ ^•‰õΩ¯#fl q<åÜ«∞‰õΩ_»∞, J#∞=∂#OQÍ K«∂ã¨∞Î#fl HÍiÎ̂HÜ«Ú_»∞, P"≥∞
ÃÑ·@ `˘ÅyOK«QÍ z~°∞#=Ùfi`À t=Ù_»∞ `«# KÕuÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ#fl áê~°fiu ã¨Î<åʼnõΩ
[Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!)
=∞~À ÉèHí Îõ t~À=∞}˜ áê~°fiu`À U=∞O\Ï_À, Jk ‰õÄ_® K«∂_»∞––
'ǨÏ~°„HÀ^èŒ *ÏfiÖÏ=eaè~=° b_è#Õ =ѨÙëê / QÆc~ˆè `Õ <åcèã~¨ ã° ≤ Hõ$`«~≠° OáÈ =∞#ã≤[ó
ã¨=Ú`«Î™œ÷ `«™ê‡^ŒK«Å`«#ÜÕ∞ ^èŒ∂=∞ÅuHÍ/[#™êÎO *Ïh`Õ `«= [#x ~À=∂=eiu!—
(F [#h, =∞Ǩ^Õ=Ùx „HÀ^èŒ *ÏfiÅÖ’ =∞O_çáÈ`«∞#fl =∞#‡^äŒ∞_»∞ h <åaè ã¨~°ã¨∞û
Ö’`«∞Ö’¡H˜ ^Œ∂HÍ_»∞. JѨC_»∞ JO^Œ∞Ö’ #∞O_ç "≥Å∞=_ç# á⁄ˆQ h ~À=∂=o.)
<Õ#∞ K≥=ÙÅ ÃÑ·# KÕ`«∞Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩO@∂ J<åfl#∞––t= t"å! [#h Jx ã¨OÉ’kèã∂¨ Î
‰õÄ_® ~À=∂=o =~°<‚ å? <å‰õΩ =à◊√¡ [Å^Œiã¨∂OÎ k!
z<å#fl––WO`«=∂„`åxˆH QÍ|~å Ѩ_áç È`å"å? â◊OHõ~åKå~°∞º_»∞ 'ÉèQí =Æ f Éè∞í [OQÆ
™È΄`«O—Ö’ Éèí"åx <åaè, hg, x`«OÉÏÅ∞, g\˜x =i‚ã¨∂Î ~À=∂=o Éèí[# KÕâß_»∞!
ѨÙ~å}~°ã„Ѩ¨OÖÏѨO
HÍ=º
213
'ã¨∞â’}ÏO|~å|^Œhú gO q~å[<£ =∞Ǩ~°`fl« HÍOp HõÖÏѨO x`«O|"£∞
ã¨∞Êù~°^ŒúH˜∆}Ï=~°Î<åaèO K« u„™È=b ~°=∞º `Õ ~À=∞~ålO Éèí*Ë-ǨÏ"£∞!—
(Z„~° =„ãÎ̈O`À Hõ\ì̃# hg |O^è•xfl, =Ú`åºÅ Ǩ~°O`À â’aèÅ∞¡`«∞#fl x`«OÉÏÅ#∞,
~°=∞º ~À=∂=o`À q~ålÅ∞¡`«∞#fl ^ŒH˜∆}Ï=~°Î (QÆ_çÜ«∂~°O =ÚÅ∞¡ uiy#@∞¡ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù‰õΩ
=OѨ٠uiy# ~À=∂Å∞ Hõey#) <åaèx, „u|ex (Hõ_∞» Ѩ٠ÃÑ·# Ѩ_#ç =¸_»∞ =Ú_»`Å« #∞)
P~åkè™êÎ#∞)1
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞iKÕÛ L^•Ç¨Ï~°}Å∞ qx ["å|∞ K≥Ñʨ _®xH˜ Ug∞ `ÀK«_O» ÖË^∞Œ .
z<åfl#fl––Jˆ~, D Éè∂í q∞ Hõ}–Hõ}OÖ’ ~°ãH≤ `
õ « "åºÑ≤Oz LOk. ~À=∂=o =~°#‚ Ö’
WHõ¯_» HõeÊOz#xfl L„`ÕÊHõ∆Å∞ "≥Ú`«ÎO „ѨѨOK« ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ ‰õÄ_® ^˘~°Hõ=Ù. XHõ Hõq
U=∞O@∞<åfl_À K«∂_»∞––
'eY`«ó HÍ=∞^Õ=㨺 âßã¨#O Ü«∞ø=#„tÜ«∞ó
QÆe`Õ= =∞ã‘^•è ~å ~À=∂b <åaè–QÀÅHÍ`ü!—
(=∞#‡^äŒ∞_»∞ Ü«Ú=u <åaèÖ’ ã≤~å LOz Ü«∞ø=# Ѩ\Ïì ~åã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’
H˜O^ŒÑ_¨ ç K≥ki áÈ~Ú# ã≤~åÜÕ∞ ~À=∂=oQÍ ~°∂á⁄OkOk)
=∞~À =∞Ǩâ◊ÜÚ« xH˜ JHõ¯_» p=∞Å∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú!––
'ѨÜ≥∂^èŒ~°™êÎ=^ŒÜ«∞O ã¨=Ú#fl`À ~°ã¨ã¨º =$+≤ìó ã¨q^èÕ Éèíq+¨ºu
J`«ó ã¨=Ú^ŒK
æ Û« uù <åaè~O° „^è`
Œ À q™êi ~À=∂e Ñ≤Ñe‘ HÍ=eó!—
1. 'Hõ=∞ÖωõΩK« K«∂K«∞Hõ ‰õΩO‰õΩ=∞`À xÜ«∞`å~°∞}˜ `å`«∞Å hÅ`«<À.....—
(ÉèÏ~°º ÅH©‡∆ ^Õq K«#∞"≥Ú#ÅÜ«∞O^Œ∞#fl ‰õΩO‰õΩ=∞ѨÓ=Ù ~°OQÆ∞ JO@∞‰õΩ#flO^Œ∞=Å¡ Z„~°|_ç#
™ê\˜ÖxË #Å¡x â◊s~°O HõÅ"å_®.....)
'HõO^Œ~°Ê ^Œ~°ÊǨÏ~° ã¨∞O^Œ~° k=º=¸ˆ~Î – HÍO`å‰õΩKåO|∞~°∞Ç¨Ï ‰õΩ@‡Å Ö’Å ^Œ$¿+ì—
(=∞#‡^äŒ∞x QÆ~°fi=∞}KÕ F k=ºã¨∞O^Œ~° =¸sÎ! `å=∞~° "≥ÚQÆæÖÏ¡O\˜ „Ñ≤Ü«Ú~åe ãÎ̈<åÅ"≥·Ñ¨Ù
Pâ◊QÍ K«∂ã¨∞Î#fl"å_®.....
("≥OHõ>Ëâ◊fi~° ã¨∞„ѨÉèÏ`«O) (J#∞.)
'QÀÑ≤HÍ<åO ‰õΩK«^ŒfiO^Œfi ‰õΩO‰õΩ=∂OH˜`« =Hõ∆ã¨"£∞—
(QÀÑ≤HõÅ ‰õΩK«Ü«ÚQ͇ÅÖ’x ‰õΩO‰õΩ=∞ÖËѨ#O`À U~°Ê_ç# =Ú„^ŒÅ`À ‰õÄ_ç# =Hõ∆=Ú
QÆÅ"å_®!) Hõ$ëê‚+ì̈Hõ"£∞ (J#∞.)
214
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(ÃÑ·#∞#fl L#fl`« ѨÜ∂≥ ^è~Œ åÅ #∞O_ç `«fi~°Ö’<Õ =~°O¬ ‰õΩ~°∞ã¨∞OÎ ^Œx =ÚO^Õ `≥Å∞ã¨∞H˘x
<åaè ~°O„^èŒO #∞O_ç #Å¡#Å¡x p=∞Å ÉÏ~°∞Å∞ "≥∞Å¡QÍ |Ü«∞Å∞^Õ~å~Ú. J"Õ P"≥∞
~À=∂=o)
=∞~À =∞Ǩ#∞ÉèÏ=Ù_»∞ WOHÍ ^Œ∂~°O "≥o§ PÖ’zOKå_»∞––
'`«#fiOQͺ: QÆ[‰õΩOÉèí Ñ‘#Hõiî<À`«∞ÎOQ“ =ǨÏ<åκ ãÎ̈<Ò
=∞^茺ó H∆Í=∞`«~À-Ñ≤ Ü«∞#fl ~°≠\˜u „áêáÈflu ÉèíOQÆO kfi^è•
`«#‡^èºÕ xѨÙ}Ë# ~À=∞ÅuHÀ ^Õƒ^ù •Ñ¨^âÕ ß^Œ™œ
xóã¨ÊO^Œã∞¨ Êù@ ֒ǨÏâ◊$OYeHõÜ∂« ã¨O^è•x`À "Õ^™Œè ê!—
(U#∞QÆ∞ ‰õΩOÉèí ã¨÷ÅO`À ã¨=∂#OQÍ Ñ¨Ù+≤ìQÍ, Hõiî#OQÍ, Z`«∞ÎQÍ, L#fl Ѷ¨∞# ãÎ̈<åÅ
ÉèÏ~°O`À HÀ=∞ÖÏOy J~Ú# <å~ÚHõ ã¨#flx #_»∞=Ú =∞^躌 Ö’ qiy ~Ô O_»∞ =ÚHõ¯Å∞
H͉õΩO_® LO_»@O HÀã¨O xѨÙ}∞_≥·# q^è•`« `«# KÕ`«∞Å`À P"≥∞‰õΩ U W#∞Ѩ X_®¤}O
`˘_çQÍ_À, J^Õ P"≥∞ ~À=∂=o!)
=∞~À ÉèíHõÎ t~À=∞}˜H˜ JHõ¯_» f~°÷~å[O „Ѩܫ∂QÆ ^Œ~°≈#q∞ã¨∞ÎOk––
'L`«∞ÎOQÆãÎ̈# Ѩ~°fi`å^Œ=`«~°^£ QÆOˆQ= Ǩ~å=b
~À=∂b #=hÅ h~°[~°∞zó ¿ãÜ«∞O HõeO^•`«‡*Ï
*Ï`«O f~°q÷ ∞^ŒO ã¨∞ѨÙ}º[#HõO Ü«∞„`å#Ü≥∂ó ã¨OQÆ=∞ó
K«O„^À =∞[˚u ÖÏOKè<« åѨÇϨ $`«Ü∞Õ #∂#O #MÏOHõKÛ« Öù Ï`ü—
(Z`≥ÎÂ# ãÎ̈# Ѩ~°fi`« tY~åÅ #∞O_ç „"ÕÖÏ_»∞`«∞#fl Ǩ~åÅ∞ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ Ѩ~°fi`åÅ
#∞O_ç *ÏÅ∞"åi# QÆOQÆ. H˜O^Œ JѨC_Õ qHõãO≤ z# #Å¡H=õ ∞ÖÏÅ HÍOu`À L#fl ~À=∂=o
Ü«∞=Ú#, Ô~O_çO\˜ ã¨OQÆ=∞ ã¨÷ÖO ѨÙ}º„Ѩ^Œ"≥∞ÿ# f~°÷~åA „Ѩܫ∂QÆ! P „áêO`«OÖ’
HõxÑ≤OKÕ #YHõ`
∆ åÅ∞ <å~ÚHõ JO^ŒO K«∂ã≤ ã≤Q∞Æ `
æ À ã¨OQÆ=∞ [ÖÏÖ’¡ =ÚxyáÈ`«∞#fl
K«O„^Œ∞xÖÏQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.)
=∞~À ÉèHí Îõ t~À=∞}˜x K«∂_»∞, PÜ«∞#‰õΩ ~À=∂=oÖ’ `«~Ê° }O KÕã#≤ #∞=ÙfiÅ∞
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú––
'Q“~° =ÚQÆú =x`å =~åOQÆ̂H ˆ~A~°∞u÷`« `«#∂~°∞ǨO‰õΩ~åó
`«~°Ê}ÏÜ«∞ =∞^Œ#㨺 "Õ^茙ê ã¨fi~°‚â◊√HÎ̃xÇ≤Ï`åã≤ÎÖÏ W=!—
(Q“~°=~°Ñ‚ Ù¨ =ÚQÆú <å~ÚHõ =~åOQÆO(ÉèQí OÆ )Ö’ "≥∞i¿ã D #Å¡x ~À=∂O‰õΩ~åÅ∞
Uq∞\˜? q^è•`« =∞#‡^ä∞Œ xH˜ `«~Ê° }O KÕÜ∞« _®xH˜ |OQÍ~°∞ =Ú`≥ÑÎ Ù¨ zѨÊÖ’ LOz#
#Å¡x #∞=ÙfiÅ∞!)
ѨÙ~å}~°ã„Ѩ¨OÖÏѨO
HÍ=º
215
Jˆ~, WHõ¯_» '~À=∞O— =~°#‚ Ö’ ZO`« `≥eq qxÜ≥∂yOKå~À, JO`« `≥eqx '"Àº=∞O—
(PHÍâ◊O)Ö’ qxÜ≥∂yOz LO>Ë =∞#O ‰õÄ_® '™È=∞ „QÆÇϨ O— ÃÑ·H˜ KÕi LO_Õ "åà◊§O.
HÍh =∞#O 'Ö’=∞— (~À=∞) J~°}ºOÖ’<Õ z‰õΩ¯H˘x LO_çáÈÜ«∂O! WHõ¯_ç Hõ=ÙÅ∞ Ǩ~°O,
=_®¤}O D Ô~O_çO\˜ =∞^èÕº „"ÕÖÏ_»∞`«∂ LO_çáÈÜ«∂~°∞. ‰õΩK«qǨ~°O #∞O_ç Hõ\˜Ç¨~°O
(Hõ\„˜ Ѩ^âÕ O◊ ) =~°Hˆ "åi Ѩ~∞° QÆ∞ ™êyOk. HÍOK«# [OѶ∂¨ 1 Ö’<Õ â◊HΘ JO`å ã¨=∞ã≤áÈ~ÚOk.
WÖÏO\˜ L#∞‡HõÎ qѨs`« ~°u =~°‚# =∞ˆ~ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’<≥·<å LO_»QÆÅ^•?–
'ãÎ̈<Ò x`«OÉ∫ Ѩi^ÀÅÜ«∞Of "ÕQÔ ó· â◊fiã¨Of ã¨=∞^ŒO ǨÏã¨Of
ѨÙO=`ü ~°=∞Of ã¨=∞ˆ~ [Ü«∞Of ѨÙ}˺# ÅÉèϺ Ç≤Ï =∞^èŒ∞ Hõ∆~°Of!—
(ãÎ̈<åÅ∞, x`«OÉÏÅ∞ f„=OQÍ P_çã¨∂Î, "ÕQÆOQÍ LK«Ûùfiã≤ã¨∂Î =∞^ŒO`À #=Ùfi`«∂
ѨÙ~°∞+¨µ_ç ÖÏQÍ ~°q∞ã¨∂Î, Ü«Ú^ŒúOÖ’ q[Ü«∞O ™êkèã¨∂Î#fl ^•xÖÏQÍ =∞^èŒ∞=Ù#∞ ~åÖËÛ
=∞^Œ=u ѨÙ}ºO KÕã¨∞‰õΩ#fl "åà◊§ˆH Åaèã¨∞ÎOk!)
HÍq∞x ѨÙ~°∞ëê~Ú`« ~°™êxfl (ѨÙ~°∞+¨µx=Öˇ PK«iOK«_®xfl) "åà◊√§ Q˘Ñ¨Ê ѨÙ}º
„Ѩ™ê^ŒOQÍ ÉèÏqOz ã‘fiHõi™êÎ~°∞!
õ « ZÖÏ =zÛOk?
<Õ#_çQÍ#∞––z<åfl<åfl, =∞# Hõ=ÙÖ’¡ WO`« ~°ãH≤ `
z<åfl#fl–– Jˆ~, `«ÑC¨ Hˆ =ÅO Hõ=ÙÅ^Õ HÍ^Œ∞. "åà◊√§ P™ê÷<åÖ’¡ LO_Õ"å~°∞, ~°ã‰≤ Ωõ Öˇ#·
~åAÅ q<À^ŒO HÀã¨O ~å¿ã"å~°∞. XHõ ã¨∞ÉèÏ+≤`O« WÖÏ LOk––
'J~À÷ y~å=∞Ñ≤Ç≤Ï`«ó Ñ≤Ç≤Ï`«â◊Û HõtÛ`ü ™œÉèÏQƺ"Õ∞u =∞~°Ç¨Ï@ì=^èŒ∂‰õΩKåÉèíó
<åO„nèѨÜ≥∂^èŒ~° W"åu`«~åO xQÆ∂_è»ó <À QÆ∞~°̊s ãÎ̈# W"åu`«~åO „ѨHÍâ◊ó—
(~å[âıY~°∞x 'HÍ=º g∞=∂O㨗)
(HÍ"åº~°O÷ =∞Ǩ~å¢+ì̈ =^è∞Œ =Ù ‰õΩK«OÖÏQÍ J~°=ú ºOl`«OQÍ LO_®e. Jk PO„^èŒ
ÉÏÅ ã¨#Î OÖÏQÍ Ñ¨ÓiÎQÍ QÆ∞ѨOÎ QÍ#∂ LO_»‰Äõ _»^∞Œ , QÆ∞[~åf Ü«Ú=u ã¨#Î OÖÏQÍ Ñ¨ÓiÎQÍ
|Ü«∞\˜H˜ HõxÑ≤ã∂¨ #Î ∂ LO_»‰Äõ _»^∞Œ .) HÍh, WHõ¯_ç â◊$OQÍ~° Hõ=ÙÅ∞ Hõq`åHÍq∞x HõOK«∞H˜x
=∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, P"≥∞ h_»#∞ ‰õÄ_® qÑ≤Ê Ñ¨_Õâß~°∞. "åà◊√§ ™ê=∞O`«∞Å h_»#∞ Ѩ@∞ìH˘x
LO_Õ"å~°∞ HÍ|\ì̃. JO^Œ∞ˆH `«=∞ „ѨÉèí∞=ÙÅ#∞ ã¨O`À+¨ ÃÑ>ËìO^Œ∞‰õΩ 'ã‘=∞Oux— (áêѨ@
HõÅk´¢ã‘Î) #YtY =~°‚##∞ 'ã‘=∂O`å—xˆH (K«~°=∞ ã‘=∞ˆH) fã¨∞ÔHàϧ~°∞!
1. âı¡+¨––1. XHõ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ Ѩ~°fi`« tY~°O. 2. |OQÍ~°∞ `˘_». (J#∞.)
216
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
WO`«Ö’ QÍe qã¨∞~°∞‰õΩ Z„~°x, ѨK«Ûx =∂q∞_ç ѨO_»∞¡ H˘xfl ~åe Ѩ_®¤~Ú. z<åfl#fl
J<åfl_»∞––WHõ KåÅÉσ~¸, Hõq`å ~°ãO¨ KåÖÏ<Õ J~ÚOk. WHõ =∂q∞_ç ѨO_»¡ ~°™ê™êfi^Œ#
K≥~Úº.
<Õ#∞–– z<åfl<åfl, <ÕxѨC_Õ <Õ̂~_»∞ ѨO_»∞¡ ux =KåÛ#∞.
z<åfl#fl––Jˆ~, Ѷ¨ÅK«„Hõ=iÎ =∂q∞_ç ѨO_»∞ =ÚO^Œ∞ <Õˆ~_»∞ ѨO_»∞ ZHõ¯_»
xÅ∞ã¨∞OÎ k? XHõ Hõq ZÖÏO\˜ L„`ÕÊHõÅ∆ K«=∞`å¯~°O K«∂Ñ≤OKå_À K«∂_»∞––
'„`«áêâߺ=∂ [O|∂ó ã¨∞Êù\˜`« ǨÏ$^ŒÜ«∞O ^•_ç=∞Ѷ¨Å"£∞
ã¨=∂^è`
Œ ÎÕ â◊¥ÅO ǨÏ$^ŒÜ∞« Ѩi`åѨO K« Ѩ#ã¨ó
ÉèíÜ«∂^Œ#ΙÈÎÜ«∞O `«~°∞tY~°[O ÖÏOQÆe Ѷ¨Å"£∞
ã¨=Ú^Œ∂ƒù`Õ K«∂`Õ [QÆu Ѷ¨Å~å*Ë „ѨÉèí=u!—
(Ѷ¨Å~åA =∂q∞_ç ѨO_»∞#∞ K«∂ã≤ Å[˚`À, `åѨO`À <Õˆ~_»∞ ѨO_»∞ =ÚYO
#šѨ_çáÈ~ÚOk, ^•x=∞‡ ~˘=Ú‡ ѨyeáÈ~ÚOk, Ѩ#㨠ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ =Úà◊√¡
QÆ∞K«∞Û‰õΩ<åfl~Ú, >ˇOHÍÜ«∞ Hõ_»∞ѨÙÖ’ hà◊√§ xO_çáÈÜ«∂~Ú!)
÷ JÖψQ
<Õ#∞––z<åfl<åfl, q∞=Ú‡Å#∞ K«∂ã≤#ѨC_»∞ ‰õÄ_® KåÖÏ =∞Ok Ѩiã≤u
J=Ù`« ∞ Ok Hõ ^ •! Ѩ O _ç ` « ∞ Å∞ â◊ ~ ° } ∞ "≥ ` « ∞ ‰õ Ω ¯O\Ï~° ∞ , *’ºu+¨ µ ºÅ∞ =ÚYO
=∂_»∞Û‰õΩO\Ï~°∞, `åO¢u‰õΩÅ QÆ∞O_≥^Œ_» ÃÑiyáÈ`«∞Ok, "Õ^Œ ѨO_ç`«∞Å Hõà◊√§
Z¢~°<Ò`å~Ú, Hõ~°‡HÍO_»Å "åà◊√§ =ÚYO Kå@∞KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞, ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞
u~ÀÇ≤Ï`«∞Öˇ·áÈ`å~°∞! (=∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ`å~°∞!)
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~, h <À\˜H˜ ‰õÄ_® Hõq`«fiO =KÕÛã¨∂ÎO^Õ!
<Õ#∞––Wxfl ~ÀAÅ #∞O_ç g∞‰õΩ t+¨µº}˜.‚ JO`« =∂¢`«"∞≥ <ÿ å ~å=^•Ì? HÍh, z<åfl<åfl,
WѨC_˘ã¨∂#Î fl Hõq`«fiO QÆ∞iOz g∞ Jaè¢áêÜ«∞O Uq∞\˜?
z<åfl#fl––WѨC_»∞ Hõq`«fiO ZHõ¯_»∞Ok? JO`å JHõq`«fiO J~ÚáÈ~ÚOk!
„âßq∞‰õΩÅ ™êkèHÍ~°`« Ü«ÚQÆO ^•x JÅOHÍ~åÅ#∞ ÖψQã¨∞‰õΩOk. 'ã‘`å¯~°O— (ã¨OÉè’QÆ
ã¨∞YO`À <À\˜#∞O_ç "≥Å∞=_Õ 'ã‘— 'ã‘— ^èŒfix) ™ê÷#OÖ’ 'p`å¯~°O— LO_çáÈ~ÚOk!
=Ú#∞Ѩ\˜ Hõq`«fiO Ñ‘# ѨÜ≥∂^èŒ~°QÍ LO_Õk. WѨC_»∞ Ñ≤<£ – ѨÜ≥∂^èŒ~° (ѨÜ≥∂^èŒ~åÅ
=^ŒÌ Ñ≤<£ QÆ∞K«∞Û‰õΩ#flk) J~ÚáÈ~ÚOk. ˆHmHÍq∞x (ˆH|ˆ~ QÆ~ü¡) ÖÏQÍ 'q∞h— Ö’H˜
kyáÈ`«∂Ok. q∞h Hõq`«‰Ωõ XHõ L^•Ç¨Ï~°} K«∂_»∞–
ѨÙ~å}~°ã„Ѩ¨OÖÏѨO
HÍ=º
217
=KåÛ_»∞ "å_»∞––áÈÜ«∂_»∞ "å_»∞
WHõ~å_»∞ "å_»∞––ǨǨǨǨ !
=ÚO^Œ∞ `«~O° Ö’ |Ǩïâß JOu=∞ K«~}
° O =∂„`«"∞Õ q∞yeáÈ`«∞O^Õ"∂≥ – Ǩ Ǩ
Ǩ Ǩ!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WѨC_»∞ Hõq`«fiOÖ’ JÉèí∞º^ŒÜ«∞"å^ŒO, „ѨÜ≥∂QÆ"å^ŒO Hõ^•
#_»∞ã¨∞Î<åfl~Ú!
z<åfl#fl––J=Ù#∞. XHõ L^•Ç¨Ï~°} K«∂_»∞––
K«O„^Œ∞_»∞ ™êÖÏ |∂~°∞"˚ å!
"≥O_ç =ÚHõ¯Å∞ Hõ‰õΩ¯`«∞<åfl_»∞!
J"Õ PHÍâ◊OÖ’ "≥∞i¿ã K«∞Hõ¯Å∞!
K˘~°=QÆey# WÖÏO\˜–WÖÏO\˜ HõѨÊÅ∞ ɡHõ–ɡHõ ÖÏ_»∞`«∞#fl ‰õΩã¨=∞Ü«∞OÖ’
~°ã¨=∞Ü«∞"≥∞ÿ# HÀH˜Å ‰õΩǨ˙~°=O ZÖÏ qxÑ≤ã¨∞ÎOk? =Ú#∞Ѩ\˜ Hõq`å HÍq∞x =∞^èŒ∞=Ù
zOkOKÕk. JÅOHÍ~°=∞~Ú J~Ú# <å~ÚHõ ÖÏQÍ ~°ã=¨ i¬}˜ ~°∂ѨOÖ’ LO_Õk. <Õ\˜
Hõq`«Å∞ ã¨~°¯ãπÖ’ LO_Õ ‰õΩ„~°^•<å¡QÍ QÍeÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∂, ѨbìÅ∞ H˘>Ëì `«=∞ <Õ~°∞Ê
„Ѩ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~Ú. "å\˜Ö’ ã¨Ç¨Ï[ ã≤^Œú"≥∞ÿ# ~°ã¨O "≥^ŒHõ_»O áê¡ã≤ìH± ãÎ̈<åÖ’¡ áêÅ∞ "≥^ŒHõ_»O
ÖÏO\˜k! WѨC_»∞ 'Hõ=∞ÅO— ÖÏO\˜ LѨ=∂<åʼnõΩ J==∂#O [~°∞QÆ∞`«∂Ok. 'ˆHH±ãì —π
ÖÏO\˜ H˘`«Î LѨ=∂<åÅ *’~°∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂Ok. WѨÊ\˜ Hõq, HÀ=∞\˜ W^ŒÌ~°∂ XHõÖψQ
J~ÚáÈÜ«∂~°∞. W^ŒÌ~°∂ J~å÷xfl1 ^•z LOK«∞`å~°∞. W^ŒÌi ÉèÏ"åÅ∂2 PHÍâß#flO@∞
`«∞<åfl~Ú. Jj¡Å Ѩ^•Å j¡Ñ¨^ŒO (É’^ŒHÍÅ∞) qã¨ÎiOz áÈ`«∂Ok! ~°∂áê~Ú ÖÏQÍ
K«O„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® „^Œ"ÀºÅƒ}‰õΩ QÆ∞i JÜ«∂º_»∞. J`«_∞» '=∂=∞— #∞O_ç '™êÖÏ— ™ê÷~ÚH˜
kQÆ*Ïi áÈ`«∞<åfl_»∞. JuÜ«∞^è•~°÷"å^Œ Hõq`«fiOÖ’ =Ú`«ºO HõO>Ë QÆ=fi‰õΩ, ãÎ̈#O HõO>Ë
Q˘O`«∞ HõOuH˜ L#fl`«™ê÷#O U~°Ê_çOk! á⁄@ìÖ’ "åÜ«Ú=Ù KÕi#O^Œ∞=Å¡ U â◊ÉÏÌÅ∞
"≥ Å ∞=_» ∞ `åÜ≥ ∂ Jq‰õ Ä _® D ~ÀAÖ’¡ 'JHõ q `« — ¿Ñ~° ∞ `À P~ü ì ¿ ÑѨ ~ ü g∞^Œ
JK«Û~ÚáÈ`«∞<åfl~Ú. WÖÏO\˜ JHõ=ÙňH `«y# zH˜`û« ã¨∂zã¨∂Î XHõ q=∞~°≈‰õΩ_»∞ WÖÏ
ã¨ÅǨ WKåÛ_»∞––
'HÍ=ºO Hõ~À+≤ H˜=Ú `Õ ã¨∞ǨÏ$^À # ã¨xÎ ÜÕ∞ `åfi=Ún~°‚ Ѩ=#O # x"å~°Ü∞« xÎ
QÆ=ºO Ѷ¨∞$`«O Ñ≤| x"å`«QÆ$ǨÏO „Ѩqâ◊º "å`åkèHÍ Ç≤Ï Ñ¨Ù~°∞ëêó Hõ=Ü≥∂ Éèí=xΗ
1. âı¡+¨––1. ÉèÏ"å~°÷O,
2. ^èŒ#O
2. âı¡+¨––1. Hõq`«Ö’x ÉèÏ"åÅ∞, 2. ^è~Œ Å° ∞ (J#∞.)
218
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(Hõq`«fiO ~åã¨∞<Î åfl=Ù. UO, x#∞fl ѨÅHõiOKÕ"å~°∞ Z=~°∂ ÖË~å? W\Ï¡ Jáê#"åÜ«Ú=Ù
=^ŒÅ∞`«∞<åfl=Ù, x<≥fl=~°∂ "åiOKÕ"å~°∞ ÖË~å? WO\’¡ QÍe K˘~°|_»x QÆkÖ’ ‰õÄ~˘Ûx
P=Ù<≥~Úº `åQÆ∞. "åÜ«Ú=Ù LѨâ◊q∞ã¨∞ÎOk. Hõ_»∞ѨÙÖ’ "åÜ«Ú=Ù Z‰õΩ¯=QÍ KÕi# "åàı§
Hõ=ÙÅ=Ù`å~°∞!)
WHõ¯_» 'Hõ=ÙÅ∞—‰õΩ 'HõѨÙÅ∞— (HÀ`«∞Å∞) Jx‰õÄ_® áê~îåO`«~°O K≥ѨÊ=K«∞Û!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Hõq`«fiO ZÖÏ LO_®Åx g∞ Jaè„áêÜ«∞O?
z<åfl#fl–– 'ã¨~™° ê ™êÅOHÍ~å ã¨∞Ѩ^<Œ 庙ê ã¨∞=~°=‚ ∞Ü«∞=¸iÎó
Ü«∞=∞Hõâı¡ëê#O^≥·ó P~åº ÉèÏ~åº =j‰õΩ~°∞`Õ—
(Hõq`«QÍx, HÍq∞xQÍx, ~°ã¨=∞~Ú, JÅOHõ$`«, HÀ=∞ÅѨ^Œ q<åºã¨O HõÅk, ã¨∞O^Œ~°
'=~°‚—Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ#k1, Ü«∞=∞Hõ – âı¡+¨Å ^•fi~å2 P#O^ŒO HõeyOKÕk J~Ú#ѨC_Õ
=â◊Ѩ~°K«∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok.)
'`«Ü«∂ Hõq`«Ü«∂ H˜O "å `«Ü«∂ =x`«Ü«∂ K« H˜"£∞
=∂^èŒ∞~°º~°ã¨^•<Õ# Ü«∞Ü«∂ <åáê¡q`«O =∞#ó—
(`«# =∂^èŒ∞~°º ~°ã¨^•# "≥Å∞¡=Ö’ =∞#ã¨∞#∞ =ÚOK≥`«Îx Hõq`«QÍx, =x`«QÍx,
ZO^Œ∞‰õΩ?) Jk ã¨^Œºó¢Ñ‘uHõ~°OQÍ (`«Hõ∆}"Õ∞ P#O^ŒO HõeyOKÕkQÍ) LO_®e. D
=∞^èŒ∞Hõ¢Ñ≤Ü«∞ =∂q∞_çѨO_»∞ÖÏQÍ!
z<åfl#fl QÆ∞ÉÏoOKÕ Ñ¨O_ç# =∂q∞_ç ѨO_˘Hõ\˜ fã≤ <å KÕuÖ’ ÃÑ_»∞`«∂ J<åfl_»∞––
PǨ, K«∂_»∞, WO^Œ∞Ö’ ZÖÏO\˜ ~°ãO¨ LO^À! ZÖÏO\˜ ã¨∞"åã¨# LO^À, ZÖÏO\˜ fÑ≤
LO^À! Hõq`«fiO ‰õÄ_® WÖψQ LO_®e!
k
1. âı¡+¨––1) Hõq`«fiO q+¨Ü∞« OÖ’ =∞Oz JHõ~∆ åÅ∞ Hõey#k 2) HÍq∞x q+¨Ü∞« OÖ’ =∞Oz
"Õ∞x KèåÜ«∞HõÅk.
2. âı¡+¨––1) Hõq`«fiO q+¨Ü∞« OÖ’ Ü«∞=∞Hõ, âı+¡ ¨ ÖÏO\˜ HÍ"åºÅOHÍ~åÅ ^•fi~å 2) HÍq∞x
q+¨Ü∞« OÖ’ [O@QÍ LO_»_O» ^•fi~å, `«# QÍ_è®eOQÆ<åÅ ^•fi~å (J#∞.)
ѨÙ~å}~°ã„Ѩ¨OÖÏѨO
HÍ=º
219
Ü«ÚQÆÅǨÏi
¢âß=} =∂ã¨Ñ¨Ù #Å¡x "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ Hõ=Ú‡‰õΩO@∂O_»QÍ z<åfl#fl ã≤`å~°∞ ÃÑ·#
=∞ÖÏ›~°~åQÆO "å~Úã¨∂Î L<åfl_»∞. ##∞fl K«∂ã≤ J<åfl_»∞––~å~å JÉσ~¸, ZHõ¯_çH˜
|Ü«∞Å∞^Õ~å=Ù?
<Õ#<åfl#∞––'ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯$u— QÆ∞iOz XHõ ¢Ñ¨=K«#O [~°∞QÆ∞`«∂Ok. q#_®xH˜
áÈ`«∞<åfl z<åfl<åfl!
=ºOQƺO`À ‰õÄ_ç# z~°∞#=Ùfi`À z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~ Jcƒ, ã¨O㨯$`åxfl WOw¡+µ¨
u<Õã≤Ok, q¢Hõ=∞â◊HÍxfl ¢H©ã¨∞Îâ◊HõO u<Õã≤Ok, ^Õ"åÅÜ«∂xfl Hõ¡|∞ƒ u<Õã≤Ok, ^èŒ~°‡âßÅ#∞
Ǩϟ@Å∞ q∞OˆQã≤Ok, ~å=∞bÅ#∞ ã≤x=∂ q∞OˆQã≤Ok, U#∞QÆ∞#∞ "≥∂\Ï~°∞ u<Õã≤Ok,
QÆ∞¢~åxfl Ãã·H˜Öò u<Õã≤Ok, ¿ã~°∞#∞ H˜Ö’¢QÍ=Ú u<Õã≤Ok, =∞}∞QÆ∞#∞ H˜fiO@Öò u<Õã≤Ok,
QÆ∞~°∞‰õΩÖÏxfl HÍ<≥fiO@∞ u<ÕãO≤ k, ѨO_ç`∞« }˜‚ PѶ㑠~¨ ∞° u<Õâß_»∞, ѨO_ç`∞« ~åex '"Õ∞_»"∞£ —
Hõ|oOKÕã≤Ok, J=∞‡#∞ '=∞g∞‡— Hõ|oOKÕã≤Ok, <å#fl#∞ '_®_ô— u<Õâß_»∞. qO^Œ∞#∞
áêsì á⁄@ì# ÃÑ@∞ì‰Ωõ Ok, #=∞™ê¯~åxfl '\Ï\Ï— HÍ*ËãO≤ k, J~Ú<å hqOHÍ ÉèÏ~°fÜ«∞
ã¨O㨯$u ¿Ñ~°∞ [Ñ≤ã¨∂Î<Õ L<åfl"å? WѨC_»∞ ã¨Éèíº`« @OHÍ~°O JO`å '@HÍ~°O— ÃÑ·<Õ
™êQÆ∞`«∂Ok––\’ã¨∞ì, \©, >ˇie<£, ¢\ÏOl+ì̈~°∞, \ÏÑπÖˇãπ, \Ï\Ï!
<Õ#∞––WO^Œ∞Ö’ W`«~∞° Å J#∞Hõ~}
° Ë Hõ^• LOk ?
z<åfl#fl––Xˆ~, ¢Ñ¨u Ü«ÚQÆOÖ’#∂ Wk [~°∞QÆ∞`«∂<Õ =ã¨∂OÎ k. D~ÀAÖ’¡ =∞#
L`«Î~° ^Õâ◊ ¢ÉÏǨχÅ∞ `˘_»∞H˘¯<Õ 'q∞~°̊~¸— "≥·kHõÜ«ÚQÆO <å\˜^•? =Úã¨Öχ#∞Å
ѨiáêÅ#Ö’ q∞~å˚Å∞ `˘_»∞H˘¯<Õ"å~°∞! á⁄Q͉õΩ J"≥∞iHÍ =ã¨∞Î=Ù. J~Ú<å '`«=∂Å
Ѩ¢`«O Ѩ~°=∞O Ѩq¢`«"£∞— Jx ^•xfl =∞# ™⁄O`«O KÕã∞¨ ‰õΩ<åflO. 'Éèqí +¨º ѨÙ~å}O—Ö’
J~Ú`Õ '`«=∂Y∞ – ¿ã=#O— ÃÑ·# â’¡HOõ ‰õÄ_® LOk. J^Õ q^èOŒ QÍ <Õ\˜ 'ã¨OHõ~—° "≥ÚHõ¯*Á#fl
ˆ~Ѩ٠'â◊OHõ~° "≥ÚHõ¯*Á#fl—QÍ =∂~°=K«∞Û. ã¨Éèíº`«‰õΩ =~°‚ã¨OHõ~° ¢Ñ¨=$uÎ LOk. JO^Œ∞Ö’
â◊√^Œú 'â◊OHõ~°— ~åQÍxH˜ HÍ^Œ∞ ™ê÷#O, 'ã¨OHõ~°— ~åQÍxˆH!
<Õ#∞––JÖÏO@ѨC_»∞ =∞# =¸Å ã¨O㨯$ux Ѩq„`«OQÍ ZÖÏ LOK«∞HÀ"åe?
220
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––Jˆ~, ã¨O㨯$u ÃÑ>ì̌Ö’ =¸ã≤ÃÑ\ì̃ LOKÕ =ã¨∞Î"å U"≥∞ÿ<å? 'ã¨O™ê~ü—
JO>Ë<Õ 'ã¨Oã¨$u.— JO>Ë =ÚO^Œ∞‰õΩ‰[~°QÆ_»O Jx J~°÷O. HÍÅO "≥#∞Hõ‰õΩ =∞à◊§^Œ∞.
QÆOQÍ ™êQÆ~O° Ö’x hà◊√§ =∞m§ QÀ=ÚYO Ö’H˜ "≥à§◊ =Ù. WѨC_»∞ =∞#O Z^Œ∞ÅÌ |O_ç
™ê÷~Ú #∞O_ç ÃÇÏeHÍѨ~ì ∞° ™ê÷~ÚH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åflO. WѨC_»∞ 'q∞Å∞¡— ™ê÷#OÖ’ K«~åö LO_»_®xH˜
gÖË¡^Œ∞. 'Ѷ¨∞_ô— (QÆ_çÜ«∂~°O) ™ê÷#OÖ’ 'Ѷ¨∞_®— (¢áêp# QÆO@Å Ü«∞O¢`«O) LO_» *ÏÅ^Œ∞.
h=Ù =∞m§ "≥∂HÍà◊§ÃÑ·# ^ÀQÍ_»_®xH˜ W+ì̈Ñ_¨ `
» å"å?
<Õ#∞––HÍh =∞# áê`« PKå~åÅ∞ ......
z<åfl#fl––Jˆ~, H˘`«Î PKå~°O H˘`«Î JKå~ü (T~°QÍÜ«∞) ÖÏQÍ Z‰õΩ¯= <À~°∂iã¨∞OÎ k.
JO@∞ =∂q∞_ç <å@∞ =∂q∞_ç HõO>Ë ~°∞zQÍ LO@∞Ok. JÖψQ ã¨OHõ~° ã¨Éºíè `« =¸Å
ã¨Éºíè `« HõO>Ë ã¨∞Y^•Ü«∞HõOQÍ LO@∞Ok. '=ÚQÆ∞~æ ∞° ¢ÉÏǨχÅ∞, Ѩ^=Œ ¸_»∞ =O@HÍÅ∞—
J<Õ HÍÅO "≥o§áÈ~ÚOk. Z=i =¸Å# "åà◊√§ <åÅ∞QÆ∞ yO[Å∞ ‰õΩ`«‰Ωõ `« =∞xÑ≤OK«∞H˘<Õ
HÍÅO HÍkk. ÃÑ^ŒÌ ã¨=∂["å^Œ JO_®ÜÕ∞ á⁄~Úº ÃÑ·H˜ ZHõ¯É’`«∂Ok. áê`« `«ÅáêQÍÅ∞,
ÅOQÍ–F}©Å∞, KÀbÅ∞, D Ѩ_»=∞\˜ QÍeH˜ ZyiáÈ`å~Ú. z#fl–z#fl náêÅ∞
PiáÈ`å~Ú. "å\˜ ™ê÷#OÖ’ ÃÑ^ŒÌ Hõ$¢u=∞ K«O¢^Œ∞_»∞ Éèí∂q∞ÃÑ·# ¢Ñ¨HÍt™êÎ_»∞.
<Õ#∞––J~Ú<å, ^è~Œ ‡° "Õ∞ „áê}OQÍ LO_Õ D ^ÕâO◊ Ö’ ......
z<åfl#fl––WѨC_»∞ '^èŒ~°‡¢áê} ^Õâ◊O— HÍ^Œ∞ '^èŒ~°‡x~°¿ÑHõ∆ ^Õâ◊O— (Ãã‰õΩºÅ~ü ^Õâ◊O)
J#∞. =∞~îåÖ’¡, QÆ∞_»∞Ö’¡ ˆ~Ѩ٠HÍ~åö<åÅ∞ `≥~°∞™êÎ~°∞. Ü«∞[˝^èŒ∂=∂xH˜ |^Œ∞Å∞ á⁄QÆQ˘\ÏìÅ
á⁄QÆ QÍeÖ’ "åºÑ≤ã¨∞ÎOk. ÉèÏ¢HÍ#OQÆÖò P#Hõ@ì ¿ã`«∞|O^è£ ~å"Õ∞â◊fi~°O HõO>Ë ‰õÄ_® ÃÑ^ŒÌ
ѨÙ}ºˆH∆¢`«OQÍ ÉèÏqOK«|_»∞`«∞Ok. WHõ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ¢Ñ¨=∂}O KÕÜ«∞_®xH˜ =∂¢`«"Õ∞
q∞QÆ∞Å∞`å_»∞!
· Hõ P^Œ~å≈Å∞ =∂¢`«O KåÖÏ L#fl`«"∞≥ #ÿ q Hõ^•!
<Õ#∞––HÍh =∞# <≥u
z<åfl#fl––J=Ù#∞. P^Œ~å≈Å∞ =∂¢`«O KåÖÏ L#fl`«"∞≥ #ÿ "Õ. '=ã¨∞^è=·≥ ‰õΩ@∞O|Hõ"∞£ !—
(„ѨÑO¨ K«=∞O`å XˆH ‰õΩ@∞O|O) HÍh PK«~}
° Ö’H˜ =KÕÛ@ѨÊ\˜H˜ ‰õΩ@∞O|OÖ’ Hõ@∞`«fiO
"≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok. ™ê=∂#º ¢Ñ¨[Ö’¡ 'ã¨=∂# q`«~}
° — (ѨOѨHOõ ) [~°Q^Æ ∞Œ † qt+¨ì [#∞ÅÖ’<Õ
'™ê=∂#∞ q`«~°}— [~°∞QÆ∞`«∞Ok. q`«~°} ¿Ñ~°∞`À q`«Î~°}ÏÅ∞ (^èŒ#O HÀã¨O Ü«Ú^•úÅ∞)
[~°∞QÆ∞`«∂O\Ï~Ú. WѨC_»∞ ã¨`庢QÆǨxH˜ |^Œ∞Å∞ ã¨`å΢QÆǨÏO (JkèHÍ~°O HÀã¨O
áÈ~å@O) #_» ∞ 㨠∂ Î O k. WO^Œ ∞ Ö’ "≥ ∞ ʼnõ Ω =Å∞ `≥ e ã≤ # "åˆ ~ Jkè H Í~° O Ô H · = 㨠O
KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. eOQÆ, =K«# „H˜Ü«∞Å â◊√^Œú „ѨÜ≥∂QÆO ˆH=ÅO "åºHõ~°}ÏxˆH Ѩiq∞`«"≥∞ÿ
ѨÙ~å}
Ü«
ÚQÆÅǨ„ѨÏÖi ÏѨO
221
áÈ~ÚOk. =ºHÎ̃ Ü≥∂Qƺ`«Å q"ÕK#« áÈ~Ú ^•x ™ê÷#OÖ’ F\˜OQÆ∞ ǨωõΩ¯ =KÕÛã≤Ok.
WѨC_»∞ JkèHÍ~°Ñ‘~î°O ÃÑ·# ‰õÄ~°∞Û#fl"å~°∞ Z‰õΩ¯=QÍ kèHͯ~åxˆH QÆ∞i J=Ù`«∞<åfl~°∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, [#`«O¢`«O QÆ∞iOz g∞ Jaè¢áêÜ«∞O Uq∞\˜?
z<åfl#fl––Jˆ~, U `«O¢`«OÖ’ J~Ú`Õ W^ŒÌ~°∞ =¸~°∞öÅ Jaè¢áêÜ«∞O XHõ "Õ∞^è•q
Jaè¢áêÜ«∞O HõO>Ë Z‰õΩ¯= qÅ∞"≥O· kQÍ ÉèÏqOK«|_»∞`«∞O^À, Jk =¸~°∞Åö Hˆ #K«∞Û`«∞Ok.
ZO^Œ∞HõO>Ë "åà◊§ ã¨OM˺ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok HÍ|\ì̃. JkèHõ ã¨OYºÖ’ L#fl"å~°∞ `«=∞
Wëêìxfl ™êkèOK«∞H˘x áÈ`«∞#flѨC_»∞ ¢Ñ¨uÉèÏ=O`«∞Å∞ ¢áê=ÚYº`« HÀÖ’Ê`å~°∞. "≥â· +ı H≤ Oõ Ö’
XHõ ã¨∂¢`«O LOk––'¢^Œ"庢t`À QÆ∞}ó— JO>Ë QÆ∞}O ^è<Œ åxfl P¢â◊~ÚOz LO@∞Ok,
Jx. D =∂@ ã¨=∂*ÏxH˜ ‰õÄ_® =iÎã¨∞ÎOk. ZO^Œ∞HõO>Ë ¢Ñ¨uÉèÏ=O`«∞Å∞ ‰õÄ_®
^è#Œ =O`«∞Å#∞, "åºáê~°∞Å#∞ P¢â◊~ÚOz LO\Ï~°∞. JO^Œ∞=Å¡ [#`«O¢`«O x*ÏxH˜
^èŒ#`«O¢`«"≥∞ÿ LO_ç áÈ`«∂Ok. ã¨∞[#∞Å `«O„`«O HÍHõ ã¨fi[#∞Å `«O„`«O (`«#"åiˆH
™ê÷#O LO_Õ `«O„`«O) J~ÚáÈ`«∂Ok. H˘xfl – H˘xfl KÀ@¡ â◊fi[# `«O¢`«O (â◊√#Hõ
`«O„`«O) ‰õÄ_®!
<Õ#∞––J~Ú<å Ö’Hõ`O« ¢`«O....
z<åfl#fl––Ö’Hõ`O« ¢`«O Jx ZO^Œ∞HõO\Ï=Ù? ^äÀH± `«O¢`«O (\’‰õΩ `«O¢`«O) J#∞!
Ѩ~^° • Kå@∞# <À@¡ =∞Ç≤Ï=∞`À "À@¡ Ü«Ú^•úÅ∞ QÔ Å=_»O [~°∞QÆ∞`«∂Ok. JѨC_»ÑC¨ _»∞
^Ò~°̊#º |ÅO`À ‰õÄ_®. JO^Œ∞=Å¡ nxfl '^Ò~°̊#º `«O¢`«O— Jx ‰õÄ_® J#=K«∞Û.
<Õ#∞––J~Ú<å D ¢Ñ¨*Ï`«O¢`«O .....
z<åfl#fl––¢Ñ¨*Ï`«O¢`«O H˘kÌ =∞OkH˜ =∂¢`«O =∞*Ï`«O¢`«OQÍ LO@∞Ok.
W`«~∞° ʼnõΩ ã¨*Ï`«O¢`«O (tH∆Í`«O¢`«O) QÍ LO@∞Ok. LѨ<庙êÅ *’~°∞ Z‰õΩ¯=QÍ#∞,
LѨHiõ OKÕ Ñ¨#∞Å *’~°∞ `«‰Ωõ ¯=QÍ#∞ LO@∞Ok. ѨiáêÅ# ^Œ∞+¨ì ѨiáêÅ#QÍ =∂i#ѨC_»∞
¢Hõ=∞tHõ∆} ZÖÏ LO@∞Ok? ~å=∞~å[ºO, ¢QÍ=∞~å*ϺxH˜ |^Œ∞Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl
^•"£∞~å[ºO (^è#Œ ~å[ºO) #_»∞ã¨∂Î LOk. KÒHõ ~ÀAÅ`À áê@∞ Ǩ~Ú "≥o§áÈ~ÚOk.
D ¢Ñ≤Ü∞« O ~ÀAÖ’¡ ã¨∞YâßO`«∞ÖˇÖÏ LO\Ï~Ú? JѨC_»ÑC¨ _»∞ K«HÔ ¯~° ^˘~°HHõ õ áÈ`Õ
'Q“_ôÜ«∞— ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ 1 â◊~°}∞ "≥`«∞HÀ¯=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. WѨC_»∞ =Å¡ÉèÏKå~°∞ºÅ∞
1. âı¡+¨–– 1) ɡOQÍÖòÖ’ qâı+¨OQÍ "åºÑ≤Oz# XHõ "≥·+¨‚= ÉèíHÎ̃ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O.
2) ÉˇÅ¡O "å_Õ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O.
222
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
QÆ#Hõ LO_ç LO>Ë PÜ«∞# ‰õÄ_® `«# '=∞^è∞Œ ~å+¨Hì Oõ — (Hõ$+¨ã‚ ∞¨ uÎ ) =∞~°záÈ~Ú LO_Õ"å_»∞.
ZO^Œ∞KÕ`#« O>Ë 'KÒ~åkèÑ`
¨ ~Õ d° ÅO =∞^è∞Œ ~°"∞£ !— (KÀ~°∞Å JkèÑu¨ H˜ (Hõ$+¨µx‚ H˜) ã¨O|OkèOz#
„Ѩun =∞^èŒ∞~°OQÍ LO@∞Ok.) J#ÖËHõáÈÜÕ∞"å_»∞. 'ã¨`åÎ L#fl "å_ç^Õ ™⁄`«∞Η J<Õk
P@qHõ Ü«ÚQÍxH˜ ã¨O|OkèOz# =∂@. '^Œ∞<Õfl"å_ç^Õ Éè∂í q∞— J<Õk P^è∞Œ xHõ ã¨=∂[OÖ’x
x<å^ŒO. D =∂~°æOÖ’<Õ =∞iO`« =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈ`Õ Ñ¨Å¡H˜ "≥∂¿ã"å_ç^Õ ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞
J<Õ ~ÀA =ã¨∞OÎ k! Éè∂í ^•<À^Œº=∞O ÖÏQÍ ÉèÏ~åº ^•<À^Œº=∞O ‰õÄ_® P~°OÉè=í ∞=Ù`«∞Ok!
Éèí∂q∞Ѩ`«∞Å ÖψQ JO^Œ~°∞ Ѩ`«∞ŠѨiã≤÷u ‰õÄ_® W|ƒOkHõ~°OQÍ `«Ü«∂~°=Ù`«∞Ok!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ã¨fi`«O¢`«O =zÛ U=∞O`« Z‰õΩ¯= HÍÅO J~ÚO^Œx?
z<åfl#fl #qfi J<åfl_»∞––WѨC_»k z#fl Ñ≤Å¡HÍ^Œ∞. Ü«Ú=u. Jk ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl
H˘nÌ ã¨=∞㨺Å∞ ÃÑiy áÈ`«∞<åfl~Ú, zH˜`û« KÕã#≤ H˘nÌ [|∞ƒ ÃÑiyáÈ~Ú#@∞¡. =∞#O
=∞# |∞kúx `«Ñ¨CѨ@ì‰õΩO_® Ѩiã≤÷ux `«Ñ¨CѨ_»∞`«∞<åflO. 'xO^Œu HõOK«∞H©"Õ∞= ¢áêÜ«∞ó
â◊√+¨¯ãÎ̈h <ås !— (â◊√+≤¯Oz# ãÎ̈<åÅ ¢ã‘Î `«# ~°qHõ<Õ `«Ñ¨CѨ_»∞`«∞Ok.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, r=<Àáêkè ã¨=∞㨺 WOHÍ H˜+¡ Oì̈ QÍ<Õ LOk.
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ J<åfl_»∞––Z=~À XO>ˇ`À J<åfl_»@, 'h "≥∞_» =OHõ~Q° Í LO^ÕO—
Jx. XO>ˇ WÖÏ ["åazÛOk ––'<å â◊s~°OÖ’ U J=Ü«∞=O =∂„`«O u#flQÍ LOk?—
Jˆ~, WѨC_»∞ U ã¨=∞㨺 H˜+¡ Oì̈ QÍ ÖË^∞Œ ? Ѩiëê¯~°O Hˆ =ÅO â◊|HÌ Àâ◊O Ö’<Õ LO_çáÈ~ÚOk.
WѨC_»∞ ã≤^•ú~°∞÷_»∞ LO_ç<å PÜ«∞# '^•fi^Œâ◊ =¸Å ¿ÇÏ`«∞=ÙÖË— HÍ^Œ∞ 'Jëêì^Œâ◊ =¸Å
¿ÇÏ`«∞=ÙÅ— =Å¡ ‰õÄ_® U ¢Ñ¨Ü∂≥ [#=¸ ã≤kOú KÕk HÍ^Œ∞.
<Õ#∞––J~Ú<å Wxfl ¢Ñ¨}ÏoHõÅ∞ `«Ü∂« ~°=Ù`«∞<åfl~Ú Hõ^•!
z<åfl#fl––Zxfl ¢Ñ¨}ÏoHõÅ∞ `«Ü«∂~°=Ù`«∞<åflÜ≥∂, ™œHõ~åºÅ∞ JO`« ^Œ∂~°O
"≥o§áÈ`«∞<åfl~Ú. Jaè=$kú JkèHÍ~°∞Å∞ `«=∞ Jaè=$kú =∂„`«"Õ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
'L`åÊ^Œ#— J<Õ Ñ¨^ŒO =∂¢`«O q#Ѩ_»∞`«∂ LO@∞Ok. 'Öˇ·Ñ¶π— #∞ 'ÃѶ·Öò— u<Õã≤Ok! Ѩ#∞flÅ
ÉèÏ~°O`À ¢Ñ¨[Å #_»∞=Ú qiy áÈ`«∂Ok. WHõ ã¨∞O^Œ~°∞Å ~°∂Ѩ – Ü«∞ø=<åÅ ÃÑ·#
\ωõΩû "ÕÜ«∞_»"Õ∞ q∞yeOk! =¸Åº=$kú, â◊√ů=$kú, Ѩ#∞fl=$kú, g\˜=Å¡ ¢Ñ¨[ʼnõΩ
[~°∞QÆ∞`«∞#fl Hõ+ì̈=$kúx K«∂¿ã"å~°∞ Z=~°∂ ÖË~°∞. J~Ú<å ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO P`«‡¢Ñ¨â◊O㨠J<Õ
_ÀÅ∞ =∂¢`«O "å~Úã¨∂<Î Õ LOk––
'x[Ü«∞ø=# =ÚQÍúÜ«∂ó ã¨fiǨÏãÎ̈ ‰õΩK« =∞~°Ì#"£∞!—
(`«# Ü«∞ø=#O K«∂ã≤ =Úiã≤áÈ`«∞#fl ¢ã‘Î `«# ã¨Î<åÅ#∞ `«# KÕ`«∞Å`À<Õ
=∞iÌOK«∞‰õΩ#fl@∞¡!)
ѨÙ~å}
Ü«
ÚQÆÅǨ„ѨÏÖi ÏѨO
223
<Õ#∞––HÍh, W=hfl K«∂_»_®xH˜ ÃÑ^ŒÌ–ÃÑ^ŒÌ PѶ‘ã¨~°∞¡ xÜ«∞q∞OK«|_ç L<åfl~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––Jˆ~, PѶ‘ã¨~ü J[QÆ~ü (H˘O_»zÅ∞=) =O\˜"å_»∞. K«∂âß"å Ô~O_»∞
„áê}∞Ö’¡#∂ ZO`« ã¨=∂#`« LO^À ! ~Ô O_»∞ Ѩ^•Ö’¡#∂ <åÅ∞QÆ∞ JHõ~∆ åÖË L<åfl~Ú.
Ô~O_çO\˜Ö’ "≥Ú^Œ\˜ JHõ∆~°O ã¨fi~°O. JO>Ë "≥Ú^Œ@ |∞㨠ÖÏO\˜ ã¨fi~°O =^ŒÅ∞`å~°∞!
Ô~O_»∂ '~°HÍ~åO`åÅ∞— JO>Ë z=~°# ~åÑ≤_ç ÃÑ_»`å~°∞! W^ŒÌ~°∂ qâßÅHÍÜ«ÚÅ∞,
™È=∞~°∞Å∞, q¢âßOu HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. W^ŒÌ~°∂ K«∞@ìK«∞@∞ìH˘x ‰õÄ~˘Ûx LO\Ï~°∞. <À~°∞
`≥~°∞K«∞H˘x, Z~°#∞ Ѩ@∞ìH˘<Õ J=HÍâ◊O HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î. "åi ѨikèÖ’H˜ Z=~˘¿ãÎ
"åà◊√§ á⁄@ìÖ’H˜ "≥o§ áÈ~Ú#>Ë¡!
<Õ#∞––JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^•, ã¨"≥∞‡Å∞, ÃѶ∞~å"ÀÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. áê`« HÍÅOÖ’
‰õÄ_® W^ŒO`å [iˆQ^•?
z<åfl#fl––^•fiѨ~°Ü«ÚQÆOÖ’ XHõ™êi Hõ$+¨µ‚}˜‚ =∞^äŒ∞~å#QÆ~åxH˜ fã¨∞‰õΩáÈ_®xH˜
=zÛ# J„‰õÄ~°∞x ~°^äŒO K«∞@∂ì Ѩ_»∞H˘x QÀÑ≤HõÅ∞ ÃѶ∞~å"À KÕâß~°∞. WѨC_»∞ ZO`«
Hõi#î "≥∞#ÿ PѶ㑠~Ô¨ <· å ÃѶ∞~å"ÀÖ’ Ѩ_ç Jxfl ÉèÏ=–qÉèÏ"åÅ∞, J#∞ÉèÏ"åÅ∞ =∞~°záÈ"åeûO^Õ!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, P HÍÅOÖ’ „Ѩ[Å∞ =∞#HõO>Ë Z‰õΩ¯= ã¨∞YOQÍ LO_Õ"å~å?
z<åfl#fl––Jˆ~, WѨC_»∞#flxfl ã¨∞Y™ê^è<Œ åÅ∞ =Ú#∞ÃÑѨC_»∂ ÖË=Ù. ~å=Úx HÍÅOÖ’
ã‘=ì ∞~°∞ #_»∞ã¨∂Î LO_ç LO>Ë ÅOHõ KÕ~_° ®xH˜ JO`« Éèwí ~°^Œä ¢Ñ¨Ü∞« `«flO ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ∞« =Åã≤
=KÕÛk? Ѩ$näfi~åA HÍÅOÖ’ ã¨∂¯@~°∞ LO_ç LO>Ë ã¨OÜ«ÚHõÎ#∞ QÆ∞¢~°O gѨÙÃÑ·#
ZH˜¯OK«∞H˘x ZO^Œ∞‰õΩ áêiáÈÜÕ∞"å_»∞? ~å}∞Å HÍÅOÖ’ "≥∂\Ï~°∞ ™œHõ~°ºO LO_ç
LO>Ë Ñ¨Å¡H©Ö’¡ ZO^Œ∞‰õΩ JQÆKå@∞¡ Ѩ_Õ"å~°∞? "åà◊√§ `ÀÅ∞ÉÁ=∞‡ÖÏ@ =∂¢`«"Õ∞ K«∂ã≤
LO_çáÈÜ«∂~°∞. ã≤x=∂ K«∂_»ÖHË áõ ÈÜ«∂~°∞. P ~ÀAÖ’¡ Sãπ¢H©"∞£ Ü«∞O„`«O LO_ç LO>Ë
#∂~°̊Ǩ<£ HÀã¨O HÍj‡~°∞Ö’x QÆ∞Ň~üæ #∞O_ç _èçb¡ ^•HÍ Sã¨∞ xOѨىõΩ#fl XO>ˇ |O_»¡
=~°∞ã¨Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ ™êyáÈ`«∂ LO_Õq? "ål^£ Jb ëê ÖÏO\˜ qÖÏã≤ J~Ú# #"å|∞
`«# rq`«OÖ’ XHõ¯ ~°ã¨QÆ∞ÖÏ¡ ‰õÄ_® ~°∞z K«∂_»ÖËHõáÈÜ«∂_»∞! JѨÊ\˜H˜ ^•x Jã≤Î`«fi"Õ∞
ÖË^∞Œ ! =Ú#∞Ѩ٠MÏ*ÏÜÕ∞ ~å*ÏQÍ#∞, ÉÏÅ∂âßÇ‘ÏÜÕ∞ ÉÏ^£âßÇπÏQÍ#∞ LO_Õq! WѨC_»∞
WÅ∂¡_ÛÕ Ñ¨x=∞x+≤ ‰õÄ_® ~Ô Ö· ‰ˇ Ωõ ¯`«∞Ok, ~ˆ _çÜ∂≥ qO@∞Ok, \©g K«∂ã¨∞OÎ k. D ã¨∞YO
J#∞Éèqí OKÕ J=HÍâ◊O P ~ÀAÖ’¡ U =∞Ǩ~å}˜H© LO_Õk HÍ^Œ∞. <Õ\˜ PHÍâ◊ qǨi}˜
ZO`« sîq`À, ^Œ~°ÊO`À PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∞O^À, P q^èŒOQÍ Zyˆ~ J^Œ$+¨ìO U
=∞Ǩ~å}ỖH`
· Õ ¢áêÑ≤OÎ zOk?
224
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Wxfl ã¨∞Y™ê^èŒ<åÅ∞O_ç ‰õÄ_® ¢Ñ¨[Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ ã¨∞YOQÍ ÖË~°∞?
z<åfl#fl––ZO^Œ∞HõO>Ë, ã¨QÆ~° =∞Ǩ~åA‰õΩO_ç# J~°"≥· "ÕÅ ã¨O`å#O HõO>Ë ‰õÄ_®
ÃÑ^ŒÌ ã¨O`å#–™êQÆ~O° WHõ¯_» `«~O° QÍ~Ú`«"∞≥ ÿ LOk Hõ#Hõ. [#ã¨OYº =$kú K≥O^Õ H˘nÌ
J^Õ J#∞áê`«OÖ’ ǨÏ$^ŒÜ∞« O z#fl^≥á· È`«∂ LO@∞Ok. "≥Ú^Œ@ „Ѩ[Å∞ 'Hõ_∞» Ѩ٠xO_®—
u# ɡ>Ëì"å~°∞. WѨC_»∞ '¿Ñ¡@∞xO_®—<Õ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. "≥Ú^Œ@ H˘O_ç y<≥fl`À <≥~Úº
=_ç¤OKÕ"å~°∞. WѨC_»∞ ã¨∂Ê#∞`À ÃÑ~°∞QÆ∞ =_ç¤OK«_»O [~°∞QÆ∞`«∂Ok! "≥Ú^Œ@ J<Õ"å~°∞–
'q<å QÀ~°ã¨O HÀ ~°™È Éè’[<å<å"£∞ !—
''QÀ~°ã¨O (áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº) ÖˉõΩO>Ë J^ÕO Éè’[#O?——
WѨC_»∞ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Ǩϟ@à◊§Ö’ ‰õÄ_® nx J~°O÷ =∂i áÈ~ÚOk.
'q<å QÀ~°ã¨O 'HÀ~°™È— Éè’[<å<å"£∞—!
JO>Ë, WѨC_»∞ QÀ~°ãO¨ ÖË#ѨC_»∞ Éè’[# HÍÅOÖ’ HÀ~°ãπ (|$O^ŒQÍ#O) ™êQÆ∞`«∞Ok,
Jx. JO^Œ∞=Å¡<Õ Hõ^•, D _®ÖϤÜÚ« QÆOÖ’ XHõ 'g∞Öò— (Éè’[#O) JiyOK«∞HÀ=_®xH˜
Ô~O_»∞ ' "≥∞ÿà◊√§— #_»= =Åã≤ =ã¨∂ÎOk!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ =∞#∞+¨µÅ∞ qâßÅǨÏ$^ŒÜÚ« Å∞QÍ LO_Õ"å~°∞.
z<åfl#fl––JO^Œ∞Hˆ Wà◊§Ö’ qâßÅ"≥∞#ÿ Ö’yà◊√§O@∂O_Õq. "å\˜Ö’ ÃÑo§H˜ =zÛ#
=O^ŒÅ =∞Ok Ju^ä∞Œ Å∞ |㨠KÕ¿ã"å~°∞. WѨC_»∞ ¢Ñ≤ÜÚ« ~åe #_»∞=Ú ÖÏQÍ QÆ^∞Œ Å
ÔH·"å~°O ‰õÄ_® W~°∞ÔH· áÈ`«∂ LOk. "å\˜Ö’ ÃÑ\Ïì–ÉË_®`À =zÛ# Ju^äŒ∞ʼnõΩ
KÀ>ˇH¯õ _»∞O@∞Ok? x*ÏxH˜ WѨC_»∞ ‰õΩ@∞O| xÜ«∞O¢`«} HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ Jukä
xÜ«∞O¢`«} [~°∞QÆ∞`«∂Ok! D Ü«ÚQÆOÖ’ 'qO^Œ∞— ‰õÄ_® 'ѨãO¨ ^Œ∞— QÍ LO_»_O» ÖË^∞Œ .
HõàϺ}ÏxH˜ "≥o§<å JHõàϺ}"Õ∞ ^•Ñ¨Ùiã¨∂ÎOk. 'LѨǨ~°O— (HÍ#∞Hõ) fã¨∞H˘x áÈ,
'LáêǨ~°O— (Ѷ¨ÅǨ~°O) u<Õã≤ ~å! JO`Õ. D 'LѨ— J<Õ LѨã¨~°æ#∞ U ^Ò~åƒùQÆ∞º_»∞
`≥zÛ ÃÑ\Ïì_À. =∞i! ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ q+¨Ü«∞OÖ’ (LѨѨu, LѨѨufl, LѨÉèí~°Î, LѨÉèÏ~°ºÖ’
ÖÏQÍ) QÍh, PǨ~°–=º=Ǩ~åÖ’¡ (LáêǨ~°OÖ’ ÖÏQÍ) QÍh, ZHõ¯_≥<· å, 'LѨ— KÕ~ˆ ÛÜ≥ÚK«∞Û!
D 'LѨ—#∞ K«∂ã≤ T~°̂H LO_»=Åã≤ =ã¨∞OÎ k!
z<åfl#fl #㨺O Ñ‘Å∞ã¨∂Î =∞m§ J<åfl_»∞––Jˆ~, qâßÅ`« =∂Ü«∞"≥∞ÿ áÈ`«∂Ok. Hõq`å
¢Ñ¨¢H˜Ü«∞<Õ fã¨∞HÀ, L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ. =Ú#∞Ѩ٠~åã≤# =∞ǨHÍ"åºÅ∞ `«~°`«~åÅ ^•HÍ K«kq
¢Ñ¨[Å∞ P#OkOKÕ "å~°∞. WѨÊ\˜ Hõq`«fiO q∞}∞QÆ∞~°∞ ѨÙ~°∞QÆ∞ ÖÏQÍ "≥∞iã≤ z=∞‡
pHõ\˜Ö’ HõÅã≤ áÈ`«∞Ok. ÃÑ^ŒÌ ^•xHõO>Ë z#fl ^•xˆH Z‰õΩ¯= P^Œ~°} Åaèã¨∂ÎOk.
ѨÙ~å}
Ü«
ÚQÆÅǨ„ѨÏÖi ÏѨO
225
á⁄\ì̃~°qHõ, z#fl ZÅHͯܫ∞ ÖÏQÍ. ÃÑ^ŒÌ QÆ_çÜ«∂~°O ZHõ¯_À QÀ_»ÃÑ·# ¢"ÕÖÏ_»∞`«∂O>Ë,
z#flk =∞}˜Hõ@∞ì Ѩ@∞ìH˘x LO@∞Ok. D =∂@ ¢¿Ñq∞Hõ‰õΩ ‰õÄ_® =iÎã¨∞ÎOk. Wk
'J}∞—Ü«ÚQÆO, '=∞ǨÏ`ü— ‰õΩO_ç# qÅ∞= áÈ~ÚOk. "≥Ú^Œ@ ¢¿Ñ=∞ rq`åO`«O LO@∂
LO_Õk. WѨC_»∞ Ü«∞ø=<åO`«O° LO@∞Ok. ¢¿Ñ=∞ ‰õÄ_® WѨC_»∞ ¿+~°∞ =∂Ô~¯@∞ "åºáê~°O
J~ÚáÈ~ÚOk.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =∞# ã¨O㨯$u "ÕQOÆ QÍ =∂~°∞`«∂Ok.
z<åfl#fl––Jˆ~, ã¨O㨯$uH˜ J~°"÷ ∞Õ =∂iáÈ~ÚOk. ™êO㨯$uHõ HÍ~°º¢Hõ=∞O JO>Ë
J~°÷O '_®#∞û—! ã¨O™ê¯~°=O`«∞Å =¢™êÎÅ∞, JO>Ë #~°ÎH˜ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ! W`«~° ^ÕâßÖ’¡x ¢ã‘ÎÅ∞
UO KÕã¨∞Î<åfl~À, J^Õ =∞# ^Õâ◊OÖ’x ‰õΩÅ¢ã‘ÎÅ∞ KÕÜ«∞_»O P~°OaèOKå~°∞. WѨC_»∞
J=∂‡~ÚÅ∞ ÉÏÉÏʼnõΩ (`å`«Å‰õΩ, `«O„_»∞ʼnõΩ) ÉÏÖò _®#∞ûÅ∞, KåKåʼnõΩ (z<åfl#flʼnõΩ)
Kå–Kå–Kå–_®#∞ûÅ∞ K«∂ѨÙ`«∞<åfl~°∞. ѨÓ*ÏQÆ$ǨÏOÖ’x #==^èŒ∞=ÙÅ∞ 'HÀ¢ÉÏ QÆ~ü¡— Å~Ú,
'ˆH|ˆ~— K«=∞`å¯~åÅ∞ K«∂Ñ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. =Ú#∞Ѩ\˜ ¢ã‘Î '~å}˜— JÜÕ∞ºk. WѨC_»∞ `å~°∞=∂~°~Ú
'h~å— J=Ù`«∂Ok. ~°∂Ѩ=`«∞Å∞ 'Å∂Ñπ=`«∞—Å=Ù`«∞<åfl~°∞. ã¨#Î O^èÜ
Œ ∂« (áêÅ∞ `åˆQ tâ◊√=Ù)
ã≤÷u #∞O_ç Zky ã¨Î#^èŒ#ºÅ∞ (`«=∞ ã¨Î#ã¨OѨ^Œ`À ^èŒ#º`« á⁄O^Õ"å~°∞) HÍ"åÅ#∞
‰õΩO@∞<åfl~°∞. =∞^è∞Œ ¢âß=}© „=`«O KÕ¿ã"å~°∞ WѨC_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞^è∞Œ „™ê=}©Å∞ (QÍ¡ã∞¨ Ö’¡H˜
=∞k~° áÈã≤ WKÕÛ"å~°∞) J=Ù`«∞<åfl~°∞. <åQÆ Ñ¨OK«q∞ ѨÓ[ KÕ¿ã"å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ <åy#∞
(P_»„`åK«∞)Å=Ù`«∞<åfl~°∞. q+¨Ç¨Ï~å#∞ (=∞#™ê ^Õqx) ѨÓlOKÕ "å~°∞ `å"Õ∞
q+¨Hõ#ºÅ=Ù`«∞<åfl~°∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, D =∂~°∞Ê ZÖÏ =zÛOk?
z<åfl#fl––HÍÅÉèˇ·~°q JO^Œih P_çã¨∂ÎOk. HÍÅÉèË^ŒO =Å¡ `åà◊O =∂~°∞`«∂
LO@∞Ok. JѨC_»ÑC¨ _»∞ <å@ºO =∞m§ "≥Ú^Œ\˜ aO^Œ∞=Ù =^ŒHÌ̂ =KÕÛã¨∞OÎ k. h"Õ K«∂_»∞,
WѨC_»∞ J[O`å–ZÖ’¡~å tÖÏÊÅ∞ „áê}O áÈã¨∞H˘x #QÆ~åÖ’¡ qǨÏiã¨∞<Î åfl~Ú. Z<Àfl
â◊`åÉÏÌÅ #∞O_ç J=QÆ∞O~î#° =uQÍ (=Úã¨∞QÆ∞ HõÑC¨ H˘x) LO_ç# ¢ã‘Î WѨC_»∞ J‰õΩOiî`«
(Z^Œ∞~°∞ÖËxk) J~Ú Jxfl "≥·Ñ¨ÙÖÏ qǨ~°O KÕã¨∂ÎOk!
'#QÀfl^Œs #QÆflѨ$ëêª #QÆfl =Hõ∆óã¨÷ÖÏ `«^ä• J~Àú#∞‡HõÎ ã¨Î#^•fi~° Ü«ÚQƇã¨Okè x^Œ~°≈<å—
(á⁄@ì#∞, gѨÙ#∞, =Hõ∆ã¨÷ÖÏxfl #QÆflOQÍ LOK«∞‰õΩx, ãÎ̈#^•fi~°O ÖÏO\˜ Ü«ÚQƇã¨Okèx
ã¨QÆO `≥iz „Ѩ^Œi≈OKÕk).
#g# Ü«ÚQÆãO¨ kè Pq+¨¯~°} D 'ãÎ̈# Ü«ÚQƇ–ã¨Okè— Ü≥ÚHõ¯ J<å=~°} ^•fi~å<Õ
[~°∞QÆ∞`«∂Ok. 'r=# ^Œ~≈° #O—, 'Ü«∞=fi# ^Œ~≈° #O—QÍ Ñ¨i}u á⁄OkOk. Hõ$`«[`
˝ å „Ñ¨^~Œ ≈° #
226
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
HõO>Ë ‰õÄ_® '=OѨÙÅ „Ѩ^~Œ ≈° <Õ— <Õ\˜ PKå~°OQÍ =∂iOk. <Õ\˜ H˘O^Œ~∞° ã¨fi`«O„`« ~°=∞}∞Å∞
`«=∞ Juâ◊Ü«∞ L^•~°`«=Å¡ Ô~O_»∞ Ñ≤_çH˜à◊§ =∂Oã¨O `«Ñ≤ÊOz q∞QÆ`å â◊s~å#flO`å
|O^è<Œ åÅ #∞O_ç q_»∞^ŒÅ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. P^è∞Œ xHõ g~åOQÆ#Å∞ Ö’Ü«∞Ö’¡H˜ fã¨∞HÔ o§ Q˘O`«∞
HÀ¿ã™êÎ~°∞!
<å =ÚYOÖ’ Pâ◊Û~°ºO K«∂ã≤ z<åfl#fl =∞m§ J<åfl_»∞––ÉèíÜ«∞Ѩ_»‰õΩ, <Õ#<Õk á⁄\ì̃
~°qÔH QÆ∞iOz. JOQÆ „Ѩ^Œ~°≈# HÀã¨O ~°qÔH Q˘O`«∞ Ö’`«∞QÍ (ãÎ̈#Ü«ÚQƇ ã¨Okè HõO>Ë
H˜Ok ^•HÍ) HÀÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. 'ÖÏÔH@∞ì— H˜OkH˜ kyáÈx 'Ö’Hõ\—ò =∞Ô~O^Œ∞‰õΩ! D
Ü«ÚQÆOÖ’x ÅÅ#Å∞ L^•~° ǨÏ$^ŒÜ«∞Öˇ·, ѨÙ~°∞+¨µÅ#∞ ÔQÅ∞K«∞HÀ=_»OÖ’ q[Ü«∞O
™êkèã¨∞Î<åfl~°∞. gѨ٠`≥iz K«∂Ѩx ã¨∞O^Œi Ü«Ú^ŒúOÖ’ gѨ٠K«∂Ñ≤# ^•x`À ã¨=∂#O.
<åaè‰õÄáêxfl ™ê~°fi[xHõ ~°ã¨áê#O HÀã¨O `≥iz LOK«_»O Ѩiáê\˜ J~ÚOk. D
<åaè–^Œ~°≈#ÖË #=Ü«ÚQÆ "≥·`åo‰õΩÅ∞!
<Õ#∞ Ug∞ K≥Ñʨ ÖËHõ PÜ«∞# =ÚYO "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î LO_»@O QÆ=∞xOz z<åfl#fl
=∞m§ J<åfl_»∞––K«∂_»∞, P^èŒ∞xHõ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ W^ŒÌ~°∞––=∂~°∞¯û, „á¶ê~Ú_£! XHÍÜ«∞#
ã¨O㨯$u L^Œ~° ˆHO„k`«=∞x #=Ú‡`å_»∞. Ô~O_À PÜ«∞# P ˆHO„^•xfl WOH˘OK≥O
H˜OkH˜ fã¨∞HÔ àÏÎ_∞» . ~Ô O_çO\˜ =∞^躌 aO^Œ∞=Ù <åaè. Jk J~°H÷ Í=∂Å ã¨OkèãÅ÷¨ O. JO^Œ∞=Å¡
<Õ#∞ <åaè^Œ~°≈#Å#∞ „ѨfHÍ`«‡HõOQÍ K«∂™êÎ#∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Wk á¶êº+¨<£ Ü«ÚQÆO!
z<åfl#fl––Jˆ~, 'á¶êº+¨<£—, (Fashion) 'áêº+¨<£— (Passion) U Ü«ÚQÆOÖ’ ÖË=Ù?
Hˆ =ÅO "å\˜ q<åºã¨O =∂~°∞`«∞Ok. #=Ü«ÚQÍ=`«~}
° WHõ P^è∞Œ xHõ Ü«Ú=`«∞Å ^•fi~å
[~°QÆ#∞Ok. HÍ|\ì̃ "å~°∞ `«Å ÃÑ·ÔHuÎ sîgQÍ #_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. =Ú"£∞`å*ò =∞ǨÏÖò H˜s@O
ÃÑ@∞ìH˘<Õk. <Õ\˜ =Ú"£∞`å*òÅ∞ `«ÅÃÑ·# H˜s\ÏxH˜ |^Œ∞Å∞ `å*ò=∞ǨÏÖò<Õ (ã¨∂áÎ êHÍ~°OÖ’
LO_Õ Hˆ â◊áêâ◊O) xÅ∞ѨىõΩO@∞<åfl~°∞. WHõ ‰õΩK«‰Ωõ OÉèOí ÖÏQÍ HõK‰« Ωõ OÉèOí (‰õΩOÉèOí ÖÏO\˜
ˆHâßÅOHõ~°}) LѨ=∂#O ‰õÄ_® K≥ÖÏ=∞}˜ J=Ù`«∞Ok. "å\˜x ^Œi≈Oz# Éèí‰õΩÎʼnõΩ
‰õΩOÉèí™êfl# Ѷ¨ÅO ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, =Ú#∞Ѩ\˜ „¿Ñ=∞Ö’, WѨÊ\˜ „¿Ñ=∞Ö’ `Õ_® Uq∞\˜?
z<åfl#fl––=Ú#∞Ѩ\˜ „¿Ñ=∞ ÉÁQÆ∞Åæ ÃãQÆ ÖÏQÍ PÅ㨺OQÍ ~åAH˘<Õk, KåÖÏHÍÅO
xez LO_Õk. D ~ÀAÖ’¡x „¿Ñ=∞ Qͺãπ ÖÏQÍ 'ÉèQí —∑ Jx =∞O_»∞`«∞Ok, '@∞Ñπ— Jx
PiáÈ`«∞Ok. P^èŒ∞xHõ ã¨O㨯$u Hõ∆}"åk. Jk ÃãHõO_»¡ ÃÑ·# ™êQÆ∞`«∞Ok. Wk 'ѨÙ+π
|@<£— Ü«ÚQÆO. =Ú#∞Ѩ\˜ „¿Ñ=∞ K«~=° ∞HÀ\˜H˜ KÕi LO_Õk. WѨC_»∞ K«~‡° HÀ\˜H˜ K≥Ok
ѨÙ~å}
Ü«
ÚQÆÅǨ„ѨÏÖi ÏѨO
227
LO@∞Ok. <Õ\˜ ~Àq∞Ü≥∂Å∞ Hˆ =ÅO ~˘=∂<Õû HÍ"åÅ#∞HÀ~°∞. "åà◊§‰õΩ ~À=∞–=∂O™êÅ∞
HÍ"åe. JO^Œ∞=Å¡ Hõ$„u=∞ JÅOHõ~}
° ™ê=∞„y "≥Å∞¡= =zÛOk. <≥Ö· Ï<£ "≥O„@∞HõÅ∞,
~°|ƒ~°∞ ‰õΩK«–x`«OÉÏÅ∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞|_»∞`«∞<åfl~Ú. "åà◊√§ Ü«∞=fi<åxfl WÖÏO\˜
T`«H„õ ~°Å ÃÑ·# xÅɡ@∞ìH˘x LO\Ï~°∞. '#=Ü«∞ø=#— J<Õ Ñ¨^OŒ "≥#∞Hõ #∞O_ç =ÚO^Œ∞‰õΩ
~åã≤<å '#=Ü«∞ø=#— JÖψQ LO@∞Ok. #H˜b ^•x Z^Œ∞@ Jã¨Å∞k "≥Å"≥Å áÈ`«∂Ok.
Ѩ^‡Œ ã¨∞O^Œi Hõ<åfl Kè^« ‡Œ ã¨∞O^Œi ("≥∂ã¨ÑÙ¨ ã¨∞O^Œi) „ѨÉÏè =O Z‰õΩ¯=QÍ LOk. PÖ’zOz
K«∂¿ãÎ "Õ^•O`«OÖ’x 'ã¨~fi° O q∞^二 — J<Õ ã¨∂„`«O D Ü«ÚQÆOÖ’ =Ú#∞Ѩ\˜ HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ
K«i`å~°÷=∞=Ù`«∂Ok. ˆH=ÅO ÉÏǨϺ ~°∂áê<Õfl K«∂ã≤ ã¨`åºxfl `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O ™ê^茺O
HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ ™œO^Œ~°º áÈ\©Å QÀ^•Ö’¡ ~°=∞}∞Å∞, ã¨iÊ}∞Å∞ ‰õΩ|∞ã¨O q_çz
ÃÑ\˜ì#@∞¡ *ÏÔH@∞¡ qÑ≤Ê áêˆ~ã¨∞Î<åfl~°∞. P ѨsHõ∆Ö’ Z=i 'áê~ÚO@∞¡— ã¨~Àfi#fl`«OQÍ
LO\ÏÜ≥∂, "åiH˜ 'qâ◊fi ã¨∞O^Œi— H˜s@O ^èŒiOѨ KÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, P`«‡ã¨OÜ«∞=∞O =∞# ã¨O㨯$u =¸Å=∞O„`«O Hõ^•!
z<åfl#fl –– xÜ« ∞ =∞–㨠O Ü« ∞ =∂Å∞ WѨ C _» ∞ Ü« ∞ =∞Ö’Hõ Ü« ∂ „`« ‰ õ Ω 㨠# fl^Œ ú
=∞=Ù`«∞<åfl~Ú. <Õ\˜ =∞#ãÎ̈`«fiâßGA˝Å∞ P`«‡^Œ=∞#O Jq"ÕHõ=∞x, ^•x=Å¡ =ºHÎ̃`«fiO
‰õΩO@∞Ѩ_çáÈ`«∞O^Œx, JO\Ï~°∞. JO^Œ∞=Å¡ WѨC_»∞ WO„kÜ«∞ x~À^è•xH˜ |^Œ∞Å∞
QÆ~°ƒùx~À^èŒO #_»∞ã¨∂ÎOk. =Ú#∞Ѩ٠Ñ≤Å¡"å_»∞ ѨÙ\˜ì#ѨC_»∞ ã¨O`À+¨O`À _ÀÅ∞
"å~ÚOKÕ"å~°∞. WѨC_»∞ `«Å ÉÏ^Œ∞‰õΩO\Ï~°∞. [#‡ x~À^è•xfl ([#‡ ~åÇ≤Ï`åºxfl) q=iOz
K≥¿ÑÊ ÉÏ^茺`« =Ú#∞Ѩ٠"≥∂Hõ∆"å^Œ∞ÅÃÑ·# LO_Õk. WѨC_»∞ „ѨÉèí∞`«fiO D áÈ~°∞ìá¶ÈeÜ≥∂
ÖωõΩ¯x `«# KÕuÖ’H˜ fã¨∞‰õΩOk. ѨÙ#~°Ñ≤ [##O, ѨÙ#~°Ñ≤ =∞~°}O ѨÙ#~°Ñ≤ QÆ~°ƒùx"åã¨ó
(=∂\˜=∂\˜H˜ ѨÙ@ì_O» , =∂\˜ =∂\˜H˜ =∞~°}O˜ K«_O» , =∂\˜ =∂\˜H˜ QÆ~ƒ° Où Ö’ x=ã≤OK«_O» )
J<Õ „Ѩ„H˜Ü∞« Ü≥ÚHõ¯ =¸Å™ê÷#"Õ∞ =¸ã≤"Ü
Õ ∞« |_»∞`«∂Ok. WHõ áê=¸ LO_»^∞Œ , ^•x
‰õΩ|∞ã¨=¸ LO_»^∞Œ !
z<åfl#fl #qfi WOHÍ WÖÏ J<åfl_»∞––D „ÉËãs¨ –¿Ñã¨s Ü«ÚQÆOÖ’ WHõ '#~°̂Hã¨~∞° —Å∞
ZÖÏ Ñ¨Ù_»`å~°∞?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, D =∂~°ÊO`å ZÖÏ =zÛOk?
z<åfl#fl––JÉσ~¸, Hõq`åfixH˜ L#fl@∞¡ ã¨O㨯$uH˜ ‰õÄ_® ~Ô O_»∞ =$`«∞ÅÎ ∞O\Ï~Ú.
Ѩ~°∞ëê=$uÎ, HÀ=∞ÖÏ=$uÎ. WѨC_»∞ HÀ=∞ÖÏ=$uÎ #_»∞ã¨∂ÎOk. HÀ=∞ÖÏOQÆ∞Öˇ·# ëÈ_»+¨µÅ
ëÈ_»ëÈѨKå~° ѨÓ[ [~°∞QÆ∞`«∂Ok. Ü«ÚQÆ–Ü«ÚQÍÅ |Okx WѨC_»∞ Ü«ÚQÆ=Ok`«
J=Ù`«∂Ok.
228
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'Ü«∞„`« <å~°ºã¨∞ΠѨÓ[ºO`Õ ~°=∞O`Õ `«„`« ^Õ=`åó—
(ZHõ¯_» ¢ã‘ÎÅ∞ ѨÓlOѨ|_»∞`å~À JHõ¯_» ^Õ=`«Å∞ x=ã≤™êÎ~°∞)
Ѩ@ì}ÏÅ∞ ZO`« ÃÑ^ŒÌ"≥·`Õ JO`« Z‰õΩ¯= ^Õ=`«Å∞ JHõ¯_» ~°q∞ã¨∂Î LO\Ï~°∞.
'<å<å~°∂Ѩ^èŒ~å ^Õ"å qK«~°Ou =∞Ç‘Ï`«ÖË—
(<å<å ~°∂áêÅ∞ ^èŒiOz ^Õ=`«Å∞ Éèí∂q∞ÃÑ·# qǨÏi™êÎ~°∞)
=∞Ǩ#QÆ~åÖ’¡ <åQÆiHõÅ∞ ~°ã¨–~°OQÆ∞Å Hõ_»=Å ^˘O`«~°∞¡ "˘eH˜ã¨∂Î #_»∞ã¨∂ÎO\Ï~°∞.
"åiÖ’ KåÖÏ =∞Ok ™êfinè#ѨuHõÅ∞. (Éè~í #ΰ ∞ `«=∞ =Oâ◊OÖ’ LOK«∞‰õΩ#fl <å~ÚHõÅ∞)
D HÍÅOÖ’ â◊$OQÍ~° Hõ=ÙÅ∞ QÆ#Hõ LO_ç LO>Ë `«=∞ <å~ÚHÍ Éè^Ë •Ö’¡ ZO^Œ~À ã¨iH˘`«Î
<å~ÚHõÅ#∞ KÕ̂~Û "å~°∞. 'Ѩ~°H©Ü«∞— (<åÜ«∞‰õΩx ÉèÏ~°ºHÍx <å~ÚHõ) ÖÏQÍ 'áês¯Ü«∂—
(áê~°∞¯Ö’¡ uiˆQk) 'Jaè™êiHõ— („Ñ≤Ü«Ú}˜‚ HõÅ∞ã¨∞HÀ_®xH˜ ã¨OˆH`« ã¨÷ÖÏxH˜ "≥àı§k) ÖÏQÍ
'ã¨Ç¨Ï™êiHõ— ("≥O@–"≥O@ H˜ÅH˜ÖÏ~å=O KÕ¿ã QÀiOHõ) '"åã¨Hõã¨[˚— (JÅOHõiOK«∞H˘x
„Ñ≤ÜÚ« x HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂¿ãk) ÖÏQÍ 'PѨ}ã¨[—˚ (JÅOHõiOK«∞ H˘#fl ¿ãÖòû QÆ~)¡ü
'ã¨fiÜ«∞O^Œ∂uHõ— (`«# ^Ò`«ºO `å<Õ [~°∞ѨÙH˘<Õk) ÖÏQÍ 'ã¨fiÜ«∞O ^ÀºuHõ— (`«à◊√‰õΩ –
ɡà√◊ ‰õΩÅ`À `«##∞ ¢Ñ¨^iŒ ≈OK«∞H˘<Õk) 'q¢Ñ¨Å|ú (ã¨OHˆ `«ãÅ÷¨ OÖ’ „Ñ≤ÜÚ« _»∞ =zÛ HõÅ∞ã¨∞HÀ
#O^Œ∞=Å¡ ^Œ∞ódOKÕk) ÖÏQÍ. 'H˜∆¢Ñ¨Å|ú— ("≥O@<Õ ¿ã=‰õΩ Ǩ[~°∞ JÜÕ∞k) 'ã¨fiÜ«∞O=~°—
(=~°∞}˜‚ ã¨fiÜ«∞OQÍ =iOKÕk) ÖÏQÍ 'ã¨fiÜ«∞OÉèí~°— (`«##∞ `å#∞ áÈ+≤OK«∞H˘<Õk)
'¢áÈ+≤`«Ñ¨uHõ— (Z=i Éèí~°Î Ѩ~å~Ú^Õâ◊O "≥àϧ_À P <å~ÚHõ) ÖÏQÍ, 'áÈ+≤`« ѨuHõ— (Ѩux
áÈ+≤OKÕk). WÖÏ. =Ú#∞Ѩ٠ÉèÏ~°ºÅ∞ Ѩu áê^ŒÑ¨Ó[ KÕ¿ã"å~°∞. WѨC_»∞ Éèí~°ÎÅ∞ ÉèÏ~°º
Ѩ^ŒÑ¨Ó[ (Ѩ^Œq ѨÓ[) KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =Ú#∞Ѩ٠JѨû~°ã¨Å∞ <å@ºO KÕ¿ã"å~°∞. WѨC_»∞
"åà◊√§ PѶ‘ã¨~°¡~Ú W`«~°∞Å`À <å@ºO KÕ~Úã¨∞Î<åfl~°∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ¢ã‘ÎÅ∞ WO`« L#fluH˜ =Ú#∞ÃÑ#fl_»∂ ~åÖË^∞Œ Hõ^•!
z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. '# ¢ã‘Î ™êfi`«O¢`«º=∞~°›u— (¢ã‘ÎH˜ ¿ãfiK«ÛùQÍ
LO_Õ J~°›`« ÖË^∞Œ ) Jx âßã¨#O KÕã#≤ ÉèÏ~°`« ÉèÏQƺ q^è•`« D ~ÀA rqOz LO>Ë,
<Õ\˜ ^Õâ◊ ÉèÏQƺ q^è•~ÚHõÅõ #∞ K«∂ã≤ ¢Ñ¨}q∞ÖË"¡ å_»∞. <Õ\˜ g}ϖѨÙã¨HÎ ^õ •è i}˜ ã¨~ã° fi¨ `«∞Å#∞
K«∂ã≤ '‰õΩK«É~íè `
° åO `åO #=∂q∞ t=HÍO`åO— (ãÎ̈<åÅ ÉèÏ~°O`À JÅã¨@ K≥Ok# t=
„Ñ≤Ü«∞‰õΩ #=∞™ê¯~°O) Jx [Ñ≤OK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ>Ëì"å_»∞. ¢áêp# ~°ã≤Hõ Hõ=ÙÅ∞ D
Ü«ÚQÆOÖ’ J_»∞QÆ∞ ÃÑ_ç`Õ J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å Ü«ÚQÆ^gÕ QÆ}ÏÅ áê^•Å Z^Œ∞@ ¢Ñ¨âã◊ Î≤ w`åÅ∞
ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO@∂ "≥àı§"å~°∞! =∞Ç≤ÏàÏ PѶ‘ã¨~°∞#∞ WÖÏ ã¨∞ÎuOKÕ"å~°∞––
ѨÙ~å}
Ü«
ÚQÆÅǨ„ѨÏÖi ÏѨO
229
LKåÛã¨<Õ! LK«ÛѨ^Õ! LK«Û Ü«∞ø=# QÆifi`Õ!
LKåÛkèHÍ~° ã¨OÜ«ÚˆHÎ! LK«Û=∞¿ãÎ! #"≥∂ã¨∞Î`Õ!
(L#fl`åã¨#O ÃÑ·# Pã‘#∞~åÖˇ·#^•<å! L#fl`« Ѩ^Œq#ÅOHõiOz#^•<å! h
Ü«∞=fi<À#flux K«∂ã¨∞H˘x QÆifiOKÕ^•<å! L#fl`åkèHÍ~°O á⁄Ok# ^•<å! `«Å L#fl`«OQÍ
LOK«∞‰õΩ#fl^•<å! h‰õΩ #=∞™ê¯~°O!)
'#~°∞û—#∞ K«∂ã≤ J<Õ"å~°∞––
'â◊√¢Éè=í ¢™êÎ =∞Ǩâıfi`å ÉÏÖÏ =Ú‰õΩ@–=∞O_ç`å
<å_ôã¨Ê~°≈Hõs <ås ^èŒ<պܫ∞O ѨiKåiHÍ!—
(ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# =„™êÎÅ∞ ^èŒiOzOk, Q“~° =~°‚O HõÅk, H˜s@O ^èŒiOzOk, <å_çx
ã¨Êi≈OKÕk J~Ú# ѨiKåiHõ ^è#Œ ∞º~åÅ∞!)
'ÖË_ô _®Hõì~°∞—#∞ K«∂ã≤ WÖÏ =i‚OKÕ "å~°∞––
'„w"åÅOa`« ǨÏ$^ŒºO„`« =∂ÖÏxfi`« – ѨÜ∂≥ ^è~Œ å
L~°ó ѨsH˜∆HÍ ^Õg ã¨^Œºó „áê}„Ѩ^•~ÚHÍ!—
("≥∞_»#∞O_ç „"ÕÖÏ_Õ Ç¨Ï$^ŒfiO„`«O (Ããì`™≥ ȯѨÙ) J<Õ =∂Å`À K«∞@ì|_ç# ã¨#Î =ÚÅ∞
HõÅk, QÆ∞O_≥#∞ ѨsH˜O∆ KÕk, "≥O@<Õ „áê}^•#O KÕ¿ãk, J~Ú# ^Õq!)
`«∞áêH˜ ^èiŒ Oz# N.C.C. g~åOQÆ#Å Z^Œ∞@ P`«‡ ã¨=∞~°Ê} KÕ¿ã"å~°∞––
'¿ÑO\ò – |∂\ò Ü«Ú`å— ¢áœ_è® 'HÀ@=¢ãÎ̈— ãÎ̈<À#fl`å
'ǨÏO@~ü— ^è•i}© ǨϿãΠǨÏã≤Îh '=∞~üÌ— =∞iÌh!—
(áêºO@∞, |∂@∞, ^èŒiOzOk, „áœ_è»`«fiO á⁄OkOk, HÀ@∞Ö’ #∞O_ç LaH˜
HõxÑ≤OKÕ Z`≥ÎÂ# ãÎ̈<åÅ∞ HõÅk, KÕuÖ’H˜ ǨÏO@~ü fã¨∞‰õΩ#flk, ǨÏã≤Îh *ÏuH˜ K≥OkOk,
=∞QÆ"åà◊§#∞ =∞iÌOKÕk!)
<Õ\˜ ¢|Ǩχ"åk#∞Öˇ#· QÍsæÅ Z^Œ∞@ F@q∞ JOwHõiOKÕ"å~°∞––
'nH˜∆HÍ ¢|Ǩχq^•ºÜ«∂O Ü≥∂QÍÉèϺ㨠– xsH˜∆HÍ
Pã¨#tH˜∆HÍ ÉÏÖÏ ¢|ǨχK«~°º ѨsH˜∆HÍ!—
(„|Ǩχq^ŒºÖ’ nHõ∆ WKÕÛk, Ü≥∂QÍÉèϺ™êxfl Ѩ~°º"ÕH˜∆OKÕk, Ü≥∂QÍã¨<åÅ∞ <Õ̂~Êk,
„|ǨχK«~åºxfl ѨsH˜∆OKÕk!)
'U~Ú~ü ǨϟÃãìãπ,— 'iÃãѨ¬xãπì QÆ~ü¡— Ǩ=ÉèÏ"åʼnõΩ z`≥·Î WÖÏ á⁄y_Õ"å~°∞––
230
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'ã¨`å¯~°xѨÙ}Ï ÉÏÖÏ ~°Ol`À+‘ª ã≤‡`å#<å
z¢u`åO|~° ã¨OÜ«ÚHÍÎ =∞^èŒ∞áê¢`« ¢Ñ¨^•~ÚHÍ!—
(ã¨`«¯iOK«_»OÖ’ <≥·Ñ¨Ù}ºO HõÅk, ÃÑ^•Å‰õΩ Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞ ~åã¨∞‰õΩ#flk,
z~°∞#=Ùfi`À ‰õÄ_ç# =ÚYO HõÅk, z„`åÅ`À ‰õÄ_ç# =¢™êÎÅ∞ ^èiŒ OzOk, =∞^è∞Œ áê„`«
KÕu HõOkOKÕk, J~Ú# ÉÏÅ!)
"≥∞ÿ=∞~°Ñ≤OKÕ P^èŒ∞xHõ q+¨Hõ#ºÅ =∂Ü«∞‰õΩ =ÚQÆ∞úÖˇ· Ѩ_ç K«KÕÛ"å~°∞––
'QÍ~ÚHÍ ~°OQÆ=∞OKÕ+¨µ =∞^èŒ∞âßÖÏã¨∞ áê~ÚHÍ
<å~ÚHÍ ¢Ñ‘uQÀ+‘<ª åO ¢Ñ¨"å¿ã ã¨∞Y–âß~ÚHÍ
#$`Õº ã¨Ç¨ÏK«s ÉÏÖÏ Hõ$`Õº QÆ∞ÑÎ̈K«s `«^ä•
ã¨~°fiã¨fiǨiHÍ ÉÏÖÏ =∂iHÍ ã¨∞‰õΩ=∂iHÍ!—
("ÕkHõ ÖˇH¯˜ áê_Õk, =∞^è∞Œ âßÅÖ’¡ `å¿Ñk, „Ñ‘u QÀ+¨µÖª ’¡ <å~ÚHõQÍ =º=ǨÏiOKÕk,
„Ѩ"åã¨OÖ’ ã¨∞YOQÍ x„^ŒÑ¨ÙKÕÛk, #$`«ºOÖ’ ã¨Ç¨ÏK«iQÍ LO_Õk, ~°Ç¨Ï㨺OQÍ Ñ¨#∞Å∞
KÕ¿ãk, ã¨~fi° ã¨fiO ǨÏiOKÕk, „áê}ÏÅ∞ f¿ãk, J~Ú# ã¨∞‰õΩ=∂i!)
<Õ#∞––ã≤x=∂ `å~°Å#∞ K«∂ã≤ LO>Ë "åà◊√§ WOHÍ ZO`« Pâ◊Û~°º Ѩ_Õ "åà’§ =∞i!
z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. ѨÓiÎ ã≤x≤=∂ ™È΢`«"Õ∞ ~åã≤ Ѩ_Õ¿ã"å~°∞. <å
XHõ Éè[í <å#O^Œ∞_≥#· q∞¢`«∞_»∞ "åà◊§ ã¨∞u
Î w`åÅ∞ áê_»∞`«∂ WÖÏ JO@∂ LO\Ï_»∞–
ã¨`«º Ü«ÚQÆOÖ’ `«=∞ k=º ™œO^Œ~°ºO`À ^Õ=`«Å#∞ =∞~°∞ÖÁ¯eÑ≤# ~°OÉèí, T~°fit,
uÖ’`«=Î ∞Å Hõ=∞hÜ«∞`«#∞, „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ =Ú#∞Å#∞ "≥∂ǨÏOÖ’ =ÚOz, ~åAÅ#∞
TiOz# "Õ∞#Hõ, â◊‰Ωõ O`«ÖÏ^Œ∞Å ÖÏe`åºxfl, ^•fiѨ~° Ü«ÚQÆOÖ’ `«=∞ "Õà§◊ Ãã·QÅÆ `À
Hõ$+¨‚ ÉèQí "Æ å#∞x`À <å@ºO KÕ~ÚOz# ~å^èŒ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ QÀÑ≤HÅõ â’Éè#í ∞ ^èiŒ Oz „ѨHÍtOz#
P k=ºâ◊Hˆ Î HõeÜ«ÚQÆOÖ’ x`«ºO #=–#= Éè=í º ~°∂áêÅ∞ ^èiŒ Oz ã≤x=∂ `å~°Å∞QÍ
~°∂Ѩ٠^•eÛOk––WѨC_≥·`Õ ã≤x=∂ `å~°ÖË Éèí= – `åiHõÅ∞QÍ Ñ¨ÓlOѨ|_»∞`«∞<åfl~°∞.
^Œ∞~°æ HõO>Ë ^Œ∞~åæ M’>Ë, w`« HõO>Ë w`å ÉÏb, WO¢^•}˜ HõO>Ë WO¢^•h ~°Ç¨Ï=∂<£
QÆ∞iOz# K«~°ÛÖË Z‰õΩ¯=QÍ qxÑ≤ã¨∞ÎO\Ï~Ú. '#∂`«<£— ™ê^èŒ# =^Œe ÃÑ\ì̃ Z=~°∂ ¢áêp#
'™ê^èŒ<å— =∂~°æOÖ’ #_»=_®xH˜ W+ì̈Ѩ_»_»OÖË^Œ∞. WѨC_»∞ ¢Ñ¨u z`«ÎѶ¨ÅHõO ÃÑ·# z¢`«ã‘=∞
ã‘<Õ¡ =Ú¢k`«"≥∞ÿ LO@∞<åfl~Ú. ã¨O㨯$`« ™È΢`«HÍ~°∞Å∞ LO_ç LO>Ë ã¨iH˘`«Î ^Õg ã¨∞Îu
áê~åÜ«∞}O WÖÏ KÕ¿ã"å~°∞––
'"≥[· Ü«∞Of K« =∂ÖÏ K« =#=∂ÖÏ K« =∞e¡HÍ
=∞^èŒ∞ÉÏÖÏ ã¨∞ÉÏÖÏ K« ¢Ñ‘uÉÏÖÏ `«^ä≥·= K«
ѨÙ~å}
Ü«
ÚQÆÅǨ„ѨÏÖi ÏѨO
231
~å[ºNâ◊Û [Ü«∞Nâ◊Û Ñ¨^‡Œ ¢jó #iæã㨠^Î̈ •ä
=Ç‘Ï^• K« Ѷs¨ ^• K« ã¨D^• K« AÉË^HŒ Í
bÖÏ ¢Ñ¨g∞ÖÏ â◊s‡ÖÏ âßeh =∂eh `«^•ä
ˆ~Ǩ<å ã¨∞Å`å<å K« âßÇ≤Ï^• *ÏÇ≤Ï^• `«^ä•
Hõq`å ã¨q`å K≥=· |a`å Åe`å Å`å
w`å s`å K« ã¨∞¢Ñ‘`å #Ok`å K« x"Õk`å
ã¨∞¢Ñ≤Ü«∂ K« ã¨∞ˆ~MÏ K« ã¨∞z¢`å K« ã¨∞Ö’K«<å
âߺ=∂ â◊tHõÖÏ âßO`å âıá¶êb â’Éèí<å â◊√ÉèÏ
Ѩk‡h ¢Ñ¨u=∂ Ѩ^•‡ ѨÓi‚=∂ K« ¢Ñ≤Ü∞« O=^•
g∞<å h<å ã¨H<© å K« xg∞‡ ã≤g∞‡ `«^=·≥ä K«
J<ÕHõ<å=∞~°∂áêã¨∞Î `åiHÍó Éèí=–`åiHÍó
`å™êO 㨇~°} =∂¢`Õ} ã¨fi~åæ#O^Œó ¢Ñ¨*ÏÜ«∞`Õ
W^ŒO ™È΢`«O =∞ǨѨÙ}ºO Ѩ~î°º`Õ ÉèíHÎ̃ ѨÓ~°fiHõ"£∞
~°™È^Œæ"≥∂ Éèí"Õ`ü `«¢`« =~°¬Ou =∞^èŒ∞ aO^Œ=ó—
(<å<å <å=∞~°∂áêÅ∞ ^èiŒ Oz ã¨OK«iOKÕ Éè=í `åiHõÖ#·ˇ D `å~°Å#∞ 㨇iOz#O`«
=∂„`å<Õfl ã¨fi~åæ#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =∞Ǩ ѨÙ}º„Ѩ^Œ"≥∞ÿ# D ™È΄`åxfl ÉèíHÎ̃ ѨÓ~°fiHõOQÍ
áê~åÜ«∞}O KÕã≤# "åiH˜ ~°™È`«ÊuÎ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, =∞^èŒ∞aO^Œ∞=ÙÅ =~°¬O ‰õÄ_®
‰õΩ~°∞ã¨∞ÎOk)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, x[OQÍ<Õ =∞^è∞Œ =Ù =i¬OzOk!
z<åfl#fl––=∞Ǩ=∂Ü«∞ <å<å "≥∂ǨÏ# ~°∂áêÅ∞ ^èiŒ Oz <å@ºO KÕã∂¨ OÎ k. XHõ
KÀ@ Jaè<¢Õ uQÍ Ç¨=ÉèÏ"åÅ∞ K«∂Ñ≤¿ãÎ, =∞~À KÀ@ ~å[<Õ¢uQÍ. XHõKÀ@ =∂~°<æ ¢Õ uQÍ,
=∞~À KÀ@ =∞$QÆ<¢Õ uQÍ. XHõKÀ@ Ü≥∂QÆ=∂Ü«∞QÍ, =∞~ÀKÀ@ Éè’QÆ=∂Ü«∞QÍ, P"≥∞ ~°ã¨
â◊~¯° ~å áêHõO ~°∞z K«∂Ñ≤ã∂¨ OÎ k. ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ p=∞ÖÏ¡QÍ P áêHÍxH˜ J`«∞‰õΩ¯áÈ`«∞<åfl~°∞.
Jk `åÑ≤ P"≥∞ ¢|uH˜OK«#∂ QÆÅ^Œ∞, JO`«"Ú≥ OkOK«#∂ QÆÅ^Œ∞!––
'# *Ï<Õ ã¨O™ê~°ó H˜=∞=∞$`«=∞Ü«∞ó H˜O q+¨=∞Ü«∞ó—
(„ѨѨOK«O J=∞$`«=∞Ü«∞"≥∂ ÖËHõ q+¨=∞Ü«∞"≥∂, Ug∞ `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, áêâßÛ`«º ã¨Éèíº`« ¢Ñ¨ÉèÏ=O =Å¡ ¿ãfiKåÛùKå~°O ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂O^Œx
H˘O^Œ~°O\Ï~°∞.
232
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––Jk J~°÷O ÖËx =∂@. JǨÏź ZHõ¯_ç ^˘~°™êx? ZѨC_»∞ ÅO_»<£
"≥o§Ok? U <≥\
· Hò É¡õ Öò ’ "≥∞O|~°∞? J~Ú<å "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ WO¢^Œ∞x`À P"≥∞
ZO`« x‰õΩ¯`À =∂\Ï¡_Oç ^À K«∂_»∞––
'Hõ$`å~å÷ã≤‡ ã¨∞~°¢âı+ª̈ QÆK«Ûù j¢Ñ¶¨∞q∞`«ó ¢Ñ¨Éè’
P`å‡#O =∂O K« ^Õ"Õâ◊ ã¨~°fi^ä• ~°Hõ∆ Q“`«=∂`ü !—
(^Õ=~å*Ï, <Õ#∞ Hõ$`å~°∞~÷ åe#Ü«∂º#∞. Q“`«=Úx #∞O_ç =∞#Å#∞ ~°HO∆˜ K«∞HÀ"åe
HÍ|\ì̃ g∞iHõ `«fi~°QÍ WHõ¯_» #∞O_ç "≥o§á⁄O_ç)
WO¢^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® ^è#Œ º"å^•Å∞ `≥eáê_»∞––
'ã¨∞¢â’}˜ Ѩi`«∞ëÈì-ã≤‡ QÆq∞ëêºq∞ Ü«∞^ä•-QÆ`«ó—
(F ã¨∞O^Œs, <Õ#∞ ‰õÄ_® ѨÓiÎQÍ ã¨O`«$ѨÙÎ_»#Ü«∂º#∞. ZÖÏ =KåÛ<À. JÖψQ "≥o§
áÈ`«∞<åfl#∞.)
D _»Ü∞« ÖÏQÆ∞ <Õ\˜ Ç‘Ï~À–Ç‘Ï~À~Ú#¡k HÍ^Œ∞. "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ H˜O^Œ\k˜ . JѨÊ\˜H˜
D <å\˜ Ç‘Ï~ÀÅ =Ú`åÎ`Å« =Ú`åÎ`Å« ∞ ‰õÄ_® ѨÙ@ìÖ^Ë ∞Œ . HÍh J`åº^è∞Œ xHõ ã¨=∂[OÖ’
‰õÄ_® WO`«‰Ωõ q∞Oz [~°QÆ QÆeQˆ ^Õ=ÚOk ? JǨÏÖϺ"å^ŒO, ‰õΩOf"å^ŒO, áêOKåb"å^ŒO
J<åkHÍÅO #∞O_ç =ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. g\˜x ˆH=ÅO D Ü«ÚQƢѨÉèÏ=O J#∞HÀ_»O
á⁄~°áê@∞. 'ã¨f ã¨Ç¨ÏQÆ=∞#O— WѨC_»∞ ÖË^Œ∞. JÖÏ Jx ã¨`«∞Å ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O =∂Ü«∞"≥∞ÿ
áÈ~ÚO^Œ#∞HÀ_®xH˜ gÖË^¡ ∞Œ . ™êq¢`«∞Å∞ D ~ÀA ‰õÄ_® L<åfl~°∞. ÖËOk ã¨`º« =O`«∞ÖË.
<Õ\˜ ÉèÏ~°º =Ú#∞Ѩ\˜ Ѩu¢=`« HõO>Ë ‰õÄ_® Z‰õΩ¯= ¢áê^è•#ºO á⁄Ok LOk. ZO^Œ∞HõO>Ë
D"≥∞ 'ã¨Ç¨Ï^èŒ~°‡Kåi}˜—ÜÕ∞ HÍHõ 'ã¨Ç¨ÏHõi‡}˜— ‰õÄ_® J~ÚOk HÍ|\ì̃. D"≥∞ ã¨iÜ≥ÿ∞#
J~°O÷ Ö’ 'J~å÷Oyx— J~Ú 'J~åúOQÆ Ñ‘_`
ç —« ã¨=∂*Ïxfl ѨÓ~å‚OQÆOQÍ =∂~°∞ã¨∂OÎ k. D"≥∞
'J#∞K«i— #∞O_ç 'ã¨ÇϨ K«i— J~ÚOk. HÍà◊√§ Ñ≤ãHˆ≤ k HÍHõ KÕܸ
« `« xKÕÛk J~ÚOk.
D"≥∞ Éèí~°Î‰õΩ ã¨d, =∞O¢u, t+¨ºÜÕ∞ QÍHõ QÆ∞~°∞=Ù ‰õÄ_® J=Ù`«∂Ok. D"≥∞ Ü≥∂Qƺ`«
K«∂ã≤ QÍsæ QÆ~°fiO Ѩ\ÏѨOK«ÅÜÕ∞ºk, "≥∞ÿ¢`Õ~Ú ^Œ~°ÊO =∞@∞=∂Ü«∞"≥∞ÿ áÈÜÕ∞k!
<Õ # ∞ –– J~Ú`Õ z<åfl<åfl, g∞~° ∞ P^è Œ ∞ xHõ ¢ã‘ Î Å #∞ Ǩ Ï $^Œ Ü « ∞ Ѩ Ó ~° fi Hõ O QÍ
Jaè#Ok™êÎ~å?
z<åfl#fl––`«Ñ¨ÊHõ.
'UHÀ Ç≤Ï ^ÀëÈ QÆ∞}ã¨xfláê`Õ x=∞[˚fO^Àó H˜~}
° +Ë fi≤ "åOHõó— (HÍo^•ã¨∞)
(QÆ∞}ÏÅ ~åtÖ’ XHõ ^À+¨O L<åfl Jk K«O„^Œ∞x ÃÑ·x =∞K«ÛÅ ÖÏQÍ =∂Ü«∞"≥∞ÿ
áÈ`«∞Ok.)
ѨÙ~å}
Ü«
ÚQÆÅǨ„ѨÏÖi ÏѨO
233
K«O¢^Œ∞x =Öˇ<Õ K«O¢^Œ=ÚY∞Å ^ÀëêÅ∞ ‰õÄ_® "åi ~°=∞}©Ü∞« QÆ∞}ÏÅ =∂@∞#
^•y áÈ`å~Ú. WѨC_»∞ HÍo^•ã¨∞ QÆ#Hõ LO_ç LO>Ë `«# `«∂eHõÖ’ H˘`«Î ~°OQÆ∞ xOѨىõΩ<Õ
"å_»∞. â◊‰õΩO`«Å 'HÀ~°∞ì—Ö’ xÅ|_ç "åkOKÕk. #+ì̈ ѨiǨ~°O fã¨∞H˘<Õ HõkÖËk, ÖË^•
Ñ≤™ÈÎÅ∞`À ^Œ∞+¨ºO`«∞xH˜ =∞*Ï K«∂Ñ≤OKÕk. '"Õ∞Ѷ¨∞^Œ∂`«O— Ö’x q~°Ç≤Ï}˜ Ü«∞H˜∆}˜
ÃÇÏeHÍÑì̈~°∞Ö’ Zyi Ü«∞‰õ∆Ωx =^ŒÌ‰õΩ KÕi LO_Õk. ÖË^• á¶È#∞Ö’ 'ÃѶ¡Â~ÚOQ∑ H˜ãπ— ѨO¿Ñk.
'‰õΩ=∂~°ã¨OÉèí="£∞— Ö’x Ѩ~°fi`« Hõ#º áê~°fiu XˆH Pã¨#OÖ’ ã≤÷~°OQÍ ‰õÄ~˘Ûx
=~°a¬ O^Œ∞=ÙÅ#∞ 'ѨÜ∂≥ ^è~Œ À`Õû^èxŒ áê`« K«∂i‚`åó— 1 HÍxKÕÛk HÍ^Œ∞. P"≥∞ Ѩ~fi° `å~ÀǨÏ}Ö’
Ñ≤ÃÇÏKü._ç. KÕ¿ãk. JO^Œ~∞° =ÚxHõ#ºÅ∞ HÍÖËr Hõ#ºÅÜÕ∞"å~°∞. "åà◊√§ =ůŠ=ã¨#Å
#∞O_ç `«à◊–`«à◊ =ã¨#ÅÜÕ∞"å~°∞. `«áÈ=#"åã¨∞Å H˘Ñ¨C Hõ@∞ìH˘x Hõ=∞O_»ÖÏHÍ~°OÖ’
LO_Õ 'Ѩ~∞° û— KÕuÖ’ Ѩ@∞ìH˘x #_çK"Õ å~°∞. x^•xOz K«∂¿ãÎ D P^è∞Œ xHõÅ∞ ‰õÄ_® P
K«Ñ¨ÅÅ, K«H˜`«Å, K«OK«Öωõ∆ΩÅ, Ö’Öωõ∆ΩÅ ã¨iH˘`«Î ~°∂áêÖË Hõ^•! <Õ#∞ =ÚHõÎHõO~î°O`À,
ã¨fi`«O¢`« =ÚHõÎHÍÖ’¡ D ã¨fiK«ÛùO^Œ =ÚHõÎʼnõΩ <å =O^Œ<åÅiÊ™êÎ#∞!
qHõ@Hõq z<åfl#fl P#O^Œ=∞QÆ∞fl_≥· TQÆ∞`«∂ ã≤`å~°∞ÃÑ·# áê_»_O» P~°OaèOKå_»∞–
¿ÇÏ ¢HÍOu HÍiˆH! ¿ÇÏ Ü«ÚQÆ ã¨∞^è•iˆH!
L#∞‡HõÎ ™êiˆH! ã¨fiK«ÛùO^Œ KåiHˆ !
ã¨|ÖÏO ã¨ÑÖ¨¶ ÏO ™êfi=ÅOah"£∞ ¢Ñ¨}Ü«∞~°`åO Ѩi}Ü«∞ – qÅOah"£∞
HÍ=º – <å@º – ã¨Ow`« – "≥∂kh"£∞ ¢H©_®–H“`«∞Hõ – ~°ã¨ – q<Àkh"£∞
ã¨∂ÎáêHõ$u HõK«áêâ◊ – ^è•i}©"£∞ ~°Ol`å^èŒ~åO K«=∞`å¯i}©"£∞
áê~°^iŒ ≈ – Ѩi^è•# – ^Œi≈h"£∞ K«OK«ÖÏOK«ÖÏO =∞#óHõi}
¬ "© ∞£
¢Ñ¨Hõ\˜`« Ü«∞ø=# – HÀ~° – â’aèh"£∞ ™œ~°Éèí – Ö’Å∞Ѩ =∞^èŒ∞Ѩ – Ö’aèh"£∞
JQÆ}˜`« ~°ã≤Hõ – ã¨=∂[ – ǨÏi¬}©"£∞ =∞^èŒ∞QÆO^è•O =∞^èŒ∞HõÅâ◊ – =i¬}©"£∞
=O^Õ `åfiO ¿ÇÏ Ü«ÚQÆ – ‰õΩ=∂iˆH! Pkâ◊HÎ̃ #=~°∂Ѩ – ^è•iˆH !
z~° KèÅ« <å=∞Ü∞ =∞<ÀǨiˆH! =O^Õ `åfiO =∂Ü«∂=`åiˆH !
k
1. `« Å ÃÑ· #∞O_ç *Ïi =zÛ# =~° ¬ aO^Œ ∞ =ÙÅ#∞ Ѩ Ü ≥ ∂ ^è Œ ~ åÅ á⁄OQÆ ∞ ÃÑ· # Ѩ _ ç
`«∞OѨ~–° `«∞OѨ~Å° ∞QÍ K≥kiáÈxKÕÛk HÍ^Œ∞––HÍo^•ã¨∞ '‰õΩ=∂~°ãO¨ Éè=í "£∞— HÍ=ºOÖ’ t=Ù}˜‚
Éèí~°ÎQÍ á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ áê~°fiu `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#ѨÊ\˜ =~°‚#. (J#∞.)
234
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨÙ~å}ÏÅ K«ÔH¯~°áêHõO
qHõ@Hõq z<åfl#fl áêÅ=<≥fl ÉèíOQÆ∞ ¿ãqOz QÆ∞ÖÏc =∞`«∞ÎÖ’ L<åfl_»∞.
<Õ#<åfl#∞––z<åfl<åfl, „|Ǩχ™ê÷#OÖ’ ÉèÏQÆ=`«Hõ^äŒ [~°∞QÆ∞`«∂Ok.
z<åfl#fl––JO>Ë ÃÑ^ŒÌ J#~°÷O [~°∞QÆ∞`«∂O^Œ#fl =∂@!
<Õ#∞––ZO^Œ∞‰õΩ?
z<åfl#fl––Jˆ~, ~åã¨bÅ, Hõ$+¨µ_‚ ∞» QÀÑ≤HÅõ p~°Å∞ ^˘OyeOK«_O» , WÖÏO\˜ Hõ^ÅŒä ∞
qx, K«kq, Ti P_»Ñ≤Å¡Å∞ ÃÑ_»^•~°∞Å∞ Ѩ_»`å~°∞. WHõ¯_» Ü«∞=Ú<å f~°O ÖË^Œ∞.
J~Ú`Õ UO? Hõ=∞ÖÏ#k f~°O LOk Hõ^•!
<Õ#∞––g∞ÔHѨC_»∂ Ǩ㨺"Õ∞!
z<åfl#fl––HÍ^Œ∞, x[O K≥ѨÙÎ<åfl#∞.
'`å "å~°º=∂}Ï: Ñ≤`«$aèó Ѩuaèó ÉèÏ„`«$aèãÎ̈^ä•
Hõ$+¨O‚ QÀáêOQÆ<å: ~å„`Ò ~°=∞Ü«∞Ou ~°u„Ñ≤Ü∂« ó—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
WO\’¡ `«O„_ç, J#fl, Éè~í ,ΰ JO^Œ~∂° "åiã¨∂Î LO_çáÈ`å~°∞. P QÀáêOQÆ#Å∞ L#‡`«ÖÎ ·ˇ
~å„uѨÓ@ Hõ$+¨µ‚x`À ~å㨄H©_»Å H˘~°‰õΩ |Ü«∞\H˜ "≥o§áÈ`å~°∞. h"Õ K≥ѨC, W^Õ"≥∞ÿ<å
=∞Oz Ѩ<å?
<Õ#∞––HÍx, ~åã¨bÅ, p~°Å∞ ^˘OyeOK«_O» , g\˜H˜ P^蕺u‡Hõ"∞≥ #ÿ J~°O÷ LO^Œx
Hõ^• ѨO_ç`«∞Å∞ K≥áêÎ~°∞!
z<åfl#––##∞fl Ñ≤zÛ"å}‚#∞ ‰õΩO@∞<åfl"å? D "≥O„@∞HõÅ∞ T~°H<õ Õ `≥Å|
¡ _»Ö^Ë ∞Œ .
Ѩ^≥úxq∞k ѨÙ~å}ÏÅ∞ K«k"å#∞. WѨC_»∞ ‰õÄ_® „|Ǩχ"≥·=~°Î ѨÙ~å}O Z^Œ∞~°∞QÍ<Õ
LOk.
<Õ#∞––JO^Œ∞Ö’ Hˆ =ÅO „|Ǩχ QÆ∞iOz# K«~ˆ Û LO@∞Ok!
z<åfl#fl––Ѩx `˘O^Œ~° ÖË^Œ∞ Hõ^•! J~Ú`Õ ‰õÄ~ÀÛ. JO^Œ∞Ö’ Hõ$+¨µ‚_»∞ QÀÑ≤HõÅ
p~°Å∞ ^˘OyeOKÕ =~°#‚ K«∂_»∞. Ü«Ú=`«∞Å∞ Ü«∞=Ú# hà◊§Ö’ #QÆflOQÍ xÅ|_ç ™êfl#O
ѨÙ~å}ÏÅ
~å} „ѨÖK«ÏѨ
ÔH¯~°
O áêHõO
235
KÕã¨∞Î<åfl~°∞. "åà◊§ |@ìÅ∞ X_»∞¤# L<åfl~Ú. Jq fã¨∞H˘x Hõ$+¨µ‚_»∞ Hõ^ŒO|=$Hõ∆O ÃÑ·H˜
ZˆH¯™êÎ_»∞. ÃÑ· #∞O_ç JO\Ï_»∞––
'Éè’ Éè’ QÀáêeHÍó #QÍfló W^•hO H˜O Hõi+¨º^äŒ?—
(F #QÆfl QÀÑ≤HõÖÏ~å! WѨC_»∞ g∞ˆ~q∞ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞?)
JѨC_»∞ ~å^èŒ ã¨Y∞Å#∞ P*Ï˝Ñ≤ã¨∞ÎOk. Ѩ^ŒO_ç, D `«∞O@ix Ѩ@∞ìH˘x Hõ>Ëì^•ÌO
Jx. "≥O@<Õ––
'ã¨~åfió ~å^è•[˝Ü«∂ ѨÓ~°‚O ã¨=Ú`å÷Ü«∞ [ÖÏ`ü Hõ$^è•
„Ѩ[QÆ∞‡~ÀæÑ≤HÍó #QÍfló Ü≥∂x=∂KåÛù^Œº áê}˜<å—
(Ü«Ú=`«∞ÅO^Œ~°∞ ~å^èŒ P[˝ „ѨHÍ~°O HÀѨO`À hà◊§Ö’#∞O_ç "≥Å∞ѨeH˜ =zÛ,
KÕu`À `«=∞ QÆ∞áêÎOQÍxfl HõѨCH˘x, Hõ$+¨µ‚}˜‚ Ѩ@∞ìHÀ_®xH˜ |Ü«∞Å∞ ^Õ~°∞`å~°∞) HÍx,
|$O^•=# qǨi D "å=∂^ŒàÏxfl Z^Œ∞~À¯=_®xH˜ ã≤^OúŒ QÍ LO_ç J<åfl_»∞––
'Ü«Úëê‡Hõg∞â◊fis ~å^è• H˜O Hõi+¨ºu "Õ∞-^èŒ∞<å!—
(g∞ <åÜ«∞‰õΩ~åÅ∞ ~å^èŒ WѨC_»∞ #<Õflq∞ KÕÜ«∞QÆÅ^À K«∂™êÎ#∞..)
Wk q#QÍ<Õ ~å^茉õΩ #=Ùfi =KÕÛã¨∞ÎOk, "≥O@<Õ HÀѨO HÍ=∞OQÍ =∂i P"≥∞
HÍ=∞Ñ‘_»∞`«∞~åÖˇ· áÈ~ÚOk.
'â◊$`åfi [Ǩ㨠™ê ~å^è• |Éèí∂= HÍ=∞Ñ‘_ç`å!—
P `«~åfi`« =∞i––
'#QÍfló „H©_®aè~åã¨HÍÎó NHõ$ëê‚iÊ`«=∂#™êó !—
<åÜ«∞‰õΩx HÀiHõ, <å~ÚHõÅ HÀiHõ f~°∞`«∞Ok. Hõ$+¨µx‚ Ö’ `«=∞ =∞#ã¨∞Å∞ b#O
KÕã≤ P #QÆfl ¢ã‘ÎÅ∞ „H©_®ã¨HõÎÖˇ· áÈÜ«∂~°∞. WHõ Hõ^äŒ q<Õ P_»Ñ≤Å¡Å HÀiHõ ‰õÄ_® f~åÅx
ѨÙ~å} Hõ~ΰ WÖÏ Pj~°fik™êÎ_∞» ––
'ÉèíHÍκ ‰õΩ=∂s ™È΄`«O K« â◊$}∞Ü«∂`ü =`«û~°O Ü«∞k
NHõ$+¨‚ã¨^Œ$â◊O HÍO`«O QÆ∞}=O`«O ÅÉèË`ü ^èŒ$="£∞!—
(Hõ#ºÅ∞ ã¨O=`«û~°O áê@∞ ÉèíHÎ̃ ѨÓ~°fiHõOQÍ D ™È΄`«O qO>Ë "åà◊§‰õΩ `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
Hõ$+¨µx‚ ÖÏO\˜ ~°ã‰≤ Ωõ _Õ Éè~í Qΰ Í Åaè™êÎ_∞» .) WOHÍ h‰õΩ J#∞=∂#O LO^•?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ~åã¨bÅʼnõΩ Z^À QÆ∂_®~°O÷ LO@∞Ok.
z<åfl#fl––J~Ú`Õ Wk ‰õÄ_® q#∞––
236
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨÙ#ó „Ѩ[QÆ∞‡™êÎó =∞`åÎó ã¨∞O^Œ~°O ~åã¨=∞O_»Å"£∞
Ѩӈ~‚O^Œ∞K«O„kHÍÜ«ÚHõÎO ~°uÜ≥∂QƺO ã¨∞x~°̊#"£∞
HÍtÛ^Œ∂K«∞ó Ǩψ~ Hõ$+¨‚ ã¨fi„HÀ_Õ-™ê‡Oâ◊Û ‰õΩifiu
QÆ$Ç‘Ï`åfi NǨÏ~ˆ ó 㨯O^èOŒ P~°∞~ÀÇ¨Ï K« HÍK«#
HÍz[˚„QÍÇ¨Ï =Ú~°bO |ÖÏ^•Hõ$+¨º =∂^èŒ="£∞
[Ǩ~° Ñ‘`=« ã¨#O Hõ$`åfi #QÆflO K« HÍq∞h
L"åK« HÍz`ü „¿Ñ=∂‚ `«O QÆO_»Ü∂≥ ó ãÎ̈#Ü≥∂~°‡=∞
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
<å<å z„`« qz„`åÉèϺO ‰õΩ~°∞ Ѩ„`å=bq∞u!
(ѨÓi‚=∞ ~å„u, ~°u„H©_»‰õΩ `«y# Ü«∞=Ú<å`«@O, UHÍO`« ™ê÷#O, =∞^Œ=`«∞Öˇ·#
Ü«Ú=`«∞Å∞ xã¨ûOHÀK«OQÍ Hˆ o ã¨Å∞Ê`«∞<åfl~°∞. XHõ`≥ =Ú~°m^è~Œ ∞° x =Ú~°o ÖωõΩ¯O>Ë,
=∞~˘Hõ`≥ Ñ‘`åO|~°O q¿ÑÊã≤Ok. =∞~˘Hõ`≥ X_çÖ’ ‰õÄ~°∞ÛOk, =∞~˘Hõ`≥ Zyi Éè∞í [O
ÃÑ·ÔHH˜¯ JO@∞Ok – '|∞QÆæÃÑ·# H˘~°Hõ"å!— =∞~˘Hõ`≥ '<å ãÎ̈<åÅ ÃÑ·# #YHõ∆`åÅ∞ KÕÜ«∞"å!—
JO@∞Ok.....) JÉσÜü∞ WHõ<<·≥ å h ã¨O^ÕÇϨ x=$uÎ J~ÚO^•?
<Õ#∞ =∞ø#OQÍ LO_»_O» K«∂ã≤ PÜ«∞# =∞m§ J<åfl_»∞––H͉õΩO>Ë WOHÍ q#∞=∞i–
'HÍz`ü HÍ=∂`«∞~å Hõ$+¨‚O |ÖÏ^•Hõ$+¨º H“`«∞HÍ`ü
ǨϙêÎ^ŒfiOjO x*„QÍÇ¨Ï =ã¨#O K« K«Hõ~°¬ ǨÏ
HÍz`ü HÍ=∞„Ѩ=∞`åÎ K« #QÆflO Hõ$`åfi `«∞ =∂^èŒ="£∞
x[„QÍÇ¨Ï Ñ‘`«=„ãÎ̈O ѨiǨ㨺 ѨÙ#~°Ì^Ò
K«∞K«∞O| QÆO_Õ aOÉ’¿+ª ã¨=∂t¡+¨º ѨÙ#ó ѨÙ#ó
HÍz`ü HÍOz`ü ã¨=∂Hõ$+¨º #QÍflO Hõ$`åfi `«∞ HÍ=∞`«ó
HÍz„KÀÛù}O˜ ã¨∞Åe`åO ^Œ~≈° Ü«∂=∂㨠HÍ=∞`«ó!—
<Õ#∞––z<åfl<åfl, nxH˜ H˘OK≥O J~°O÷ K≥Ñʨ O_ç.
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
z<åfl#fl––Jˆ~, Uq∞ K≥ѨÊ=∞O\Ï=Ù? Ü«Ú=`«∞Å∞ HÍ"≥∂#‡`«ÎÖˇ· ã≤QÆ∞æ =kÖËâß~°∞.
XHõ`≥ PÜ«∞#∞fl #QÆflOQÍ KÕã≤ `«# "≥Ñ· Ù¨ ÖωõΩ¯O@∞Ok, XHõ`≥ ™êi™êiH˜ PeOQÆ#O
KÕã¨∞H˘x K≥OѨÅ∞, ÃÑ^•Å∞ =Ú^Œ∞ÌÃÑ@∞ì‰õΩO@∞Ok, XHõ`≥ `«# Z^Œ‰õΩ ǨÏ`«∞ΉõΩO@∞Ok,
XHõ`≥ `«# ã¨dx #QÆflOQÍ KÕã≤ PÜ«∞# ÃÑ·H˜ `À¿ãã¨∞ÎOk, XHõ`≥ `«#∞fl `å#∞
JiÊOK«∞‰õΩO@∞Ok. JѨC_»∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõ ã¨OÉè’QÆ „H˜Ü∞« [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JÉσÜü∞, <å‰õΩ
=∂„`«O D '~åã¨K«„HõO— #∞O_Õ 'Éè̌·~°g K«„HõO—1 ѨÙ\ì̃ LO@∞O^ŒxÑ≤ã¨∞ÎOk.
1. =∞^ŒºO, =∞`«ûºO, =∂Oã¨O, =Ú„^Œ, "≥∞^ÿ ∞Œä #O, D ѨOK«=∞HÍ~° Ѩ^u
úŒ Ö’ Láêã¨# KÕ¿ã
`åO„u‰õΩÅ =∞O_»e. (J#∞.)
ѨÙ~å}ÏÅ
~å} „ѨÖK«ÏѨ
ÔH¯~°
O áêHõO
237
<Õ#∞––g∞ =∂@Å∞ Pâ◊Û~°ºO Hõeyã¨∞Î<åfl~Ú. HÍh Hõ$+¨µ‚_»∞ Ü≥∂wâ◊fi~°∞_»∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ P Ü≥∂wâ◊fi~°∞_»∞ ZÖÏO\˜ Éè’wâ◊fi~°∞_À K«∂_»∞––
'Hõ$+¨‚ó Hõ~°~°∞ǨѶ¨∂`«O ^Œ^Ò `å™êO ‰õΩKÀѨi
„â’}©^Õâı ã¨∞Hõiî<Õ #Yz„`«O K«HÍ~° ǨÏ
PeOQÆ#O #=q^èOŒ K«∞O|<å+ì̈ q^èOŒ =Ú^•
â◊$OQÍ~°O ëÈ_»â◊q^èŒO K«HÍ~° ~°ã≤ˆHâ◊fi~°ó!—
(Hõ$+¨µ‚_»∞ P QÀÑ≤HõÅ ãÎ̈<åÅ ÃÑ·# #YHõ∆`åÅ∞ KÕâß_»∞. "åi Hõiî# x`«OÉÏÅÃÑ·#
#YHõ∆`åÅ`À z„`« ~°K«# KÕâß_»∞. P `«~åfi`« P ~°ã≤ˆHâ◊fi~°∞_»∞ „Ѩã¨#fl z`«ÎO`À `˘q∞‡k
q^è•Å PeOQÆ<åÅ`À, Zxq∞k q^è•Å K«∞O|<åÅ`À, Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ q^è•Å ~°u „H©_Å» `À
"åix P#O^ŒÑ~¨ K° å_»∞.)
WHõ WO`«‰Ωõ q∞Oz =∞ˆ~ =ÚO@∞Ok?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, P „¿Ñ=∞ âßs~°HOõ HÍ^Œ∞,
z<åfl#fl––h‰õΩ D Ѩ^u
úŒ Ö’ J~°O÷ HÍ^Œ∞. WOHÍ q=~°OQÍ q#∞––
'[QÍ=∞ ~å^èŒÜ«∂ ™ê~°úO ~°ã≤HÀ ~°u =∞Ok~°"£∞
ã¨∞ëêfiѨ ~å^èŒ Ü«∂ ™ê~°úO ~°u`«ÖËÊ =∞<ÀǨψ~
Hõ$ëÈ‚ ~å^è•O ã¨=∂Hõ$+¨º "åã¨Ü«∂=∂㨠=Hõ∆ã≤
„â’}©^Õâı K« ãÎ̈#Ü≥∂~°flYzÛù„^ŒO K«HÍ~° ǨÏ!—
(„|Ǩχ"≥∞ÿ=~°Î)
(~°ã≤Hõ âıY~°∞_≥·# Hõ$+¨µ‚_»∞ ~å^èŒ`À ã¨Ç¨ ~°u=∞Ok~åxH˜ "≥o§ JHõ¯_» =∞<ÀǨÏ~°"≥∞ÿ#
~°u `«ÅÊOÃÑ·# P"≥∞`Àáê@∞ â◊Ü∞« xOKå_»∞. JѨC_»∞ PÜ«∞# ~å^è#Œ ∞ ÖÏH˘¯x P"≥∞
=Hõã∆ Å÷¨ OÃÑ·#, x`«OÉÏÅÃÑ·#, L~À*ÏÅÃÑ·# #YHõ`
∆ åÅ∞ =Ú„kOKå_»∞.)
<Õ#∞––HÍh, Hõ$+¨‚ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ JѨC_»∞ Ñ≤Å"¡ å_»∞ Hõ^•! Jk HÍ=∞„H©_H» Í^Œ∞, ÉÏÅ„H©_»
J~Ú LO@∞Ok.
z<åfl#fl qã¨∞‰õΩ¯O@∂ WÖÏ J<åfl_»∞––'=¸~°ö㨺 <噜κ+¨^èŒ"£∞— (=¸~°ö`åfixH˜
=∞O^Œ∞ÖË^Œ∞) XHõ™êi =ÚQÆ∞æ~°∞ =¸~°ö tMÏ=∞}∞Å∞ J`«ÎQÍiO\˜H˜ "≥àϧ~°@. XHõ_»∞
Ѩ_»HõQÆkÖ’ UHÍO`«OÖ’ #==^èŒ∞=Ù â◊Ü«∞º ÃÑ·H˜ KÕ~åHõ J<å=~°} ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ P"≥∞
=„™êÎÉèí∂+¨}ÏÅ qÅ∞= Hõ@ì_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. 'hg "≥∂K«# HÍÖË Ç≤Ï =„ãÎ̈ =¸Åº
q"ÕK#« "£∞.— (p~°=Ú_ç q¿ÑÊ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ p~° ^è~Œ ° QÆ∞iOz q"ÕK#« KÕÜ∞« _»O) ‰õÄ_çHÅõ ∞,
fã≤"Õ`«Å∞ J~ÚáÈÜÕ∞ ã¨iH˜ ~å„u QÆ_çz áÈ~ÚOk. Ô~O_»= "å_ç ÉèÏ~°º "≥∞_»Ö’ á⁄QÆ_»
ѨÓÅ=∂Å "Õã∞¨ H˘x =zÛOk. ye¡H*õ Ï˚ÅÖ’ Jk `≥y áÈ~ÚOk. JѨC_»∞ "å_»∞ ã¨∂k,
238
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
^•~°O fã¨∞H˘x ~å„`«O`å =∂Å ‰õÄ~°Û_»O Ö’<Õ QÆ_¿ç Ñâß_»∞. =¸_»= =∞Ǩâ◊ÜÚ« xH˜
=∞OK«O #∞ÅHõ H˘OK≥O =^Œ∞Å∞QÍ L#fl@¡xÑ≤OzOk. #∞ÅHõ qÑ≤Ê =∞OK«O =∞m§ JÅ¡_O»
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_∞» . =∞OK«O `«Ü∂« ~°Ü∞Õ ºÑ¨Ê\˜H˜ `≥Å"¡ åi áÈ~ÚOk. D =ÚQÆ∞~æ ∞° kQÆ*æ ÏÅ∞,
=¸ÖϺKå~° ∞ º_» ∞ ! =∂ÖÏKå~° ∞ º_» ∞ ! Y\ÏfiKå~° ∞ º_» ∞ ! x<Õ fl =∞x Ñ≤ Å "åe?
ÉÏÅ„H©_®Kå~°∞º_»<åÖÏ?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, H˘O^Œ~°∞ ѨÙ~å} ѨO_ç`«∞Å<Õ^Õ=∞O>Ë JѨC_»∞ Hõ$+¨µ‚_»∞ ˆH=ÅO
`˘q∞‡^ÕO_»¡ "å_»x.
z<åfl#fl =ºOQƺOQÍ J<åfl_»∞––J=Ù#∞, ~å^èŒ =_çÖ’ P_»∞‰õΩO@∂ LO_Õ "å_»∞!
h"Õ Hõ^• áêѨO |Ou H˘x WzÛ =KåÛ=Ù! <å‰õΩ =∞iO`« HÀѨO `≥ÑÊ≤ OK«‰Ωõ .
<Õ#∞ =∞ø#OQÍ LO_»@O K«∂ã≤ z<åfl#fl P"Õâ◊O`À WÖÏ J<åfl_»∞––h „Éèí=∞
`˘ÅyOK«_O» J=ã¨~O° . HÍ|\ì̃ WOHÍ q#∞. ã¨Å÷ „H©_» `«~åfi`« [Å„H©_» ZÖÏ [iyO^À
K«∂_»∞––
'ã¨Ö÷ Ë ~°u~°ãO¨ Hõ$`åfi [QÍ=∞ Ü«∞=Ú<å[Å"£∞
=„ãÎ̈O [„QÍÇ¨Ï `«™êºâ◊Û ™ê K« #QÍfl |Éèí∂= ǨÏ
`åO K« #QÍflO ã¨=∂t¡+º¨ x=∞=∞[˚ [ÖË Ç¨Ïió
™ê "Õ̂Q# ã¨=Ú`å÷Ü«∞ |ÖÏ[˚„QÍÇ¨Ï =∂^èŒ="£∞
L`å÷Ü∞« =∂^è=Œ ó N„Ѷ∞¨ O `åO QÆ$Ç‘Ï`åfi „ѨÇϨ 㨺 K«
Hõ$`åfi =Hõ∆ã≤ #QÍflO K« K«∞K«∞O| K« ѨÙ#ó ѨÙ#ó!—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(~°u =∞Ok~°OÖ’ ~°u„H©_»Å∞ [iÑ≤# `«~åfi`« "åi^ŒÌ~°∞ Ü«∞=Ú# hà◊§Ö’
„Ѩ"ÕtOKå~°∞. Hõ$+¨µ‚_»∞ ~å^èŒ =GO ÖÏy P"≥∞#∞ #QÆflOQÍ KÕâß_»∞. `«~åfi`« ~å^èŒ#∞
PeOQÆ#O KÕã¨∞H˘x hà◊§Ö’ =ÚxQÍ_»∞. JѨC_»∞ ~å^èŒ `«\ÏÅ∞# ÃÑ·H˜ÖËz, Hõ$+¨µ‚}˜‚
QÆ\˜ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩOk. "≥O@<Õ Hõ$+¨µ‚_»∞ ‰õÄ_® ÃÑ·H˜ =zÛ, P"≥∞#∞ Ѩ@∞ìH˘x, z~°∞#=Ùfi
#=Ùfi`«∂ P"≥∞ J<å=$`« L~À*ÏÅ#∞ ÃщõΩ¯™ê~°∞¡ =Ú^•Ì_®_»∞.)
Jˆ~, WÖÏO\˜ L#∞‡HõÎ „H©_» [~°∞QÆ∞`«∂ LO_ç<å h‰õΩ =∂„`«O Jk 'Éè’QÆO—ÖÏ QÍHõ
'Ü≥∂QÆO— ÖÏ HõxÑ≤ã¨∂ÎOk. h |∞kú<Õ=∞<åe!
<Õ#∞––J~Ú<å Hõ$+¨‚ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ 'JK«∞º`«∞_»∞— (Jãö̈e`«∞_»∞)Hõ^•!
z<åfl#fl QÆkOÌ KÕ ã¨fi~°OÖ’ WÖÏ J<åfl_»∞––'JK«∞º`«∞—_≥`
· Õ „Ѩ^∞Œ º=Úfl_≥ÖÏ Ñ¨Ù\Ïì_∞» ?
WO`« q=~°OQÍ K≥ÑÊ≤ <å ‰õÄ_® h=Ù 'HÍh— 'J~Ú<å— JO@∂<Õ L<åfl=Ù. K≥¿ÑÊk K≥=ÙÅ∞
`≥~°∞K«∞H˘x q#∞––
ѨÙ~å}ÏÅ
~å} „ѨÖK«ÏѨ
ÔH¯~°
O áêHõO
239
'=∂^èŒ"À ~å^èŒÜ«∂ ™ê~°ú=∞O`«~åú#O K«HÍ~° ǨÏ
Jf= x~°̊<Õ ™ê÷<Õ Éèí$â◊O ˆ~"Õ∞ `«Ü«∂ ã¨Ç¨Ï
qÅ∞ÑÎ̈"âÕ ßO HÍ=∂~åÎO #QÍflO tkäÅ ‰õΩO`«ÖÏ"£∞
QÆO_»Ü≥∂ó ãÎ̈#Ü≥∂tÛ„`«O K«HÍ~° =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#ó
U=O ~ˆ "Õ∞ H“`«∞Hˆ # HÍ=∂`ü „uOâ◊`ü k"åxt
`«^ä•Ñ≤ =∂#ã¨O ѨÓ~°‚O # H˜Oz`ü `«∞ |Éèí∂= ǨÏ!—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(P J`«ºO`« x~°˚# ™ê÷#OÖ’ ÃщõΩ¯=∂~°∞¡ ~°q∞Oz# `«~åfi`« ~å^è•Hõ$+¨µ‚Å∞
JO`«~åú#=∞Ü«∂º~°∞. JѨC_»∞ HÍ=∂~°∞~Î åÖˇ#· q=„ã¨Î ~å^èŒ JÅOHÍ~°=∞O`å K≥_áç È~ÚOk.
P"≥∞ "≥O„@∞HõÅ∞ K≥kiáÈÜ«∂~Ú. D ã≤u÷ Ö’ #QÆflOQÍ L#fl ~å^èŒ K≥OѨÅÃÑ·#, ã¨<Î åÅÃÑ·#,
=∂^èŒ=Ù_»∞ z„`« ~°K«# KÕâß_»∞. "åi^ŒÌ~°∞ x~°O`«~°OQÍ =ÚÃÑ·Ê Ñ¨QÆà◊√§, =ÚÃÑ·Ê ~å„`«∞Å∞
~°q∞OKå~°∞. J~Ú<å "åi =∞#ã¨∞‰õΩ ~°=O`« ‰õÄ_® `«$Ñ≤Î HõÅQÆÖ^Ë ∞Œ .) P ^Œ$â◊ºO K«∂_»_®xH˜
ZO^Œ~À ^Õg–^Õ=`«Å∞ PHÍâ◊OÖ’ QÆ∞q∞‰õÄ_®~°∞. ^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ q㨇ܫ∞–q=ÚQÆ∞úÖˇ·
áÈÜ«∂~°∞. ^Õ=`å „ã‘ÎÅ∞ ã¨=`«∞ÖÏ¡ D~°¬º`À HÍeáÈ™êQÍ~°∞.! nx ÃÑ·# ѨÙ~å}HÍ~°∞x
"åºYº Wk––
'# HÍq∞h<åO HÍ=∞â◊Û â◊$OQ͈~} x=~°`
Î Õ
JkèHõO =~°ú`Õ â◊â◊fi`ü Ü«∞^ä•yfl~°… $`«^è•~°Ü«∂—
(U q^èOŒ QÍ <Õu ^è•~°`À Jyfl *ÏfiÅ =∞iO`« „Ѩ[fieã¨∞OÎ ^À, J^Õ q^èOŒ QÍ ~°u`À
HÍq∞x HÍ"Õ∞K«Ûù Z#fl\˜H© `«$Ñ≤Î K≥O^Œ^Œ∞, =∞iO`« JkèHõ =∞=Ù`«∞Ok....) WHõ<≥·<å h „Éèí=∞
`˘ÅyáÈ~ÚO^• ÖË^•?
<Õ#∞ H∆ÀÉèí Ѩ_»∞`«∂ J<åfl#∞––z<åfl<åfl, ѨÙ~å} Hõ~°ÎÅ∞ WO`«QÍ ~å^è• Hõ$+¨µ‚Å #QÆfl
z„`«} ZO^Œ∞‰õΩ KÕâß~°∞?
z<åfl#fl––JÖÏ KÕÜ«∞‰õΩO>Ë „â’`«Å‰õΩ P#O^ŒO ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? Hõ^äŒ
K≥¿ÑÊ"å_çH˜ _»|∞ƒÖˇÖÏ =™êÎ~Ú? HÍq∞x ÃÑ·#<Õ Hõ^• HÍOK«#O ‰õΩi¿ãk? JO^Œ∞=Å¡
^Õg – ^Õ=`«Å ¿Ñ~°∞`À L#∞‡HõÎ ã¨OÉè’QÆ =~°‚# KÕâß~°∞. „|Ǩχ, q+¨µ‚=Ù, t=Ù_»∞, Z=ih
=^Œe ÃÑ@ìÖË^Œ∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ t=–áê~°fi`«∞Å =~°#‚ ‰õÄ_® WÖÏ<Õ KÕâß~å?
z<åfl#fl––'NHõ$+¨‚ [#‡YO_»O—Ö’ U q^èŒOQÍ ~å^èŒ#∞ <å<å ÉèíOy=∞Ö’¡ uѨÊÅ∞
ÃÑ\Ïì~À, J^Õq^èŒOQÍ 'QÆ}Ѩu YO_»O—Ö’ áê~°fiux ÃÑ\Ïì~°∞. K«∂_»∞––
'`åO QÆ$Ç‘Ï`åfi =∞Ǩ^Õ"À [QÍ=∞ x~°̊#O =#"£∞
â◊Ü∂« ºO ~°uHõsO Hõ$`åfi ѨÙ+¨ÊK«O^Œ#–K«iÛ`å"£∞
240
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
㨠ˆ~"Õ∞ #~°‡^• fˆ~ ѨÙáÈÊ^•º<Õ `«Ü«∂ ã¨Ç¨Ï
㨄Ǩτã¨=~°¬ Ѩ~°ºO`«O ^Õ==∂<Õ# <å~°^Œ!
`«Ü≥∂~°ƒÉèí∂= â◊$OQÍ~°O qѨs`«~°`åkHõ"£∞
~°`Ò ~°`â« Û◊ xâıÛëÈì # Ü≥∂w q~°~å=∞ ǨÏ!—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(=∞Ǩ^Õ=Ù_»∞ t=Ù_»∞ P"≥∞#∞ fã¨∞H˘x x~°˚# ™ê÷<åxH˜ "≥àϧ_»∞. JHõ¯_»
ѨÙ+¨ÊK«O^Œ<åÅOHÍ~åÅ`À HÍ"Õ∞K«Ûù#∞ L`ÕÎ[ Ѩ~°KÕ â◊Ü«∞º#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞H˘x, #~°‡^•
f~°OÖ’x ѨÙëÈÊ^•º#OÖ’ P"≥∞`À ~°q∞OKå_»∞. F <å~°^•! ^Õ==∂#O „ѨHÍ~°O "≥~Úº
ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ qѨs`« ~°u, "≥Ú^ŒÖ#·ˇ <å<å q^è•ÅÖ’ "åi â◊$OQÍ~°O ™êyOk.
J~Ú<å Ü≥∂y J~Ú# t=Ù_»∞ ~°u #∞O_ç q~°q∞OK« ÖË^∞Œ .)
^Õ==∂#O „ѨHÍ~°O "≥~Úº ã¨O=`«û~åÅ =~°‰Ωõ x~°O`«~O° QÍ t=áê~°fi`«∞Å ~°u„H©_»
H˘#™êyOk. J~Ú<å t=ÙxH˜ ãö̈Å#O HÍÖË^Œ∞. JѨC_»∞ q+¨µ‚=Ù kQÆ∞Å∞Ѩ_ç „|Ǩχ#∞
D q^èOŒ QÍ P^ÕtOKå_»∞––
'ÜÕ∞<ÀáêÜÕ∞# `«nfi~°ºO Éèí∂=∞ø Ѩ`«u xtÛ`«"£∞
`«`ü ‰õΩ~°∞+¨fi „Ѩܫ∞`Õfl# ™ê~°úO ^Õ=QÆ}Ë# K«—
(g∞~°∞ `«Hõ∆}O ^Õ=QÆ}ÏÅ#∞ `À_»∞ fã¨∞H˘x "≥o§ t=Ùx g~°ºO Éèí∂q∞ÃÑ·# ãö̈e`«O
JÜÕ∞ÖÏ U^≥<· å LáêÜ«∞O KÕÜ∞« O_ç.) JѨC_»∞ WO„^Œ∞_»∞, ã¨∂~°∞º_»∞,K«O„^Œ∞_»∞, Ѩ=#∞_»∞
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ ^Õ=`«Å∞ JHõ¯_çH˜ "≥o§ t=Ùx ã¨∞u
Î OK«_O» P~°OaèOKå~°∞. ^•x=Å¡ PÜ«∞#
~°u–ã¨=∂kè ÉèOí QÆ=∞~ÚOk.
'q[ǨÏ∫ ã¨∞Y ã¨OÉè’QÆO HõO~î°ÅQÍflO K« áê~°fif"£∞
LuÎ+ª̈`À =∞¿ÇÏâ◊㨺 „`«ãÎ̈㨺 Ål˚`«ã¨º K«
Éèí∂=∞ø Ѩáê`« `«nfi~°ºO `«`«ó 㨯O^À |Éèí∂= ǨÏ!—
(t=Ù_»∞ `«_|» _ç, W|ƒOkѨ_,ç ã¨∞Y ã¨OÉè’QÍhfl, HõO~îO° H“QÆeOK«∞H˘x L#fl áê~°fiux
=^Œe ÃÑ\Ïì_∞» . `«~åfi`« ÖË=É’`«∂ LO_»QÍ<Õ PÜ«∞# g~°ºO Éè∂í q∞ ÃÑ·# Ѩ_áç È~ÚOk.
^•#∞flO_Õ HÍiÎ̂HÜ«Ú_»∞ [x‡OKå_»∞.) ^Õ=`åQÆ}ÏÅ∞ áê~°fiuH˜ ÉèÜ
í ∞« Ѩ_ç áêiáÈÜ«∂~Ú.
J~Ú<å áê~°fiu âßѨO W=fi<Õ WzÛOk––
'J^Œfi „ѨÉèí$u `Õ ^Õ"å =º~°÷ g~åº Éèí=O`«∞ "≥·—
(D~ÀA #∞O_ç ^Õ=`«Å g~°ºO =º~°=÷ ∞QÆ∞QÍHõ!)
<Õ#_çQÍ#∞––áê~°fiu âßѨO ZO^Œ∞H˜zÛOk?
z<åfl#fl––Hˆ =ÅO '"å`åûºÜ«∞# ÉèÏ+¨ºO— (<åºÜ«∞âߢã¨Î „QÆO^äOŒ ) K«kq`Õ „ѨÜ∂≥ [#O
ÖË^Œ∞. '"å`åûºÜ«∞# HÍ=∞ ã¨∂„`«O— ‰õÄ_® K«^Œ∞=Ù. WHõ¯_» K«∂_»∞. P ~°Ç¨Ï㨺O áê~°fiu
ã¨fiÜ«∞OQÍ, `«# <À\˜`À<Õ t=ÙxH˜ q=iOz K≥ѨÓÎOk––
ѨÙ~å}
~å}ÏńѨÖK«ÏѨ
ÔH¯~°
O áêHõO
241
'~°uÉèíOQÀ ^Œ∞óY"Õ∞HõO kfifÜ«∞O g~°ºáê`«#"£∞
~°uÉèíOˆQ# Ü«∞^£ ^Œ∞óYO `«`«û=∞O <åã≤Î K« „ã≤ÎÜ«∂ó—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(~°u„H˜Ü«∞ =∞^茺֒ JO`«~åÜ«∞O Hõey<å ÖËHõ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ =∞~À KÀ@ ãö̈e`«∞_≥·<å
„ã‘ÅÎ ‰õΩ JO`«‰Ωõ q∞Oz# ^Œ∞óYO =∞~˘Hõ\˜ LO_»^∞Œ )
JѨC_»∞ t=Ù_»∞ P"≥∞‰õΩ J<ÕHõ q^è•Å #K«Û*ˇáêÊ_»∞. J@∞Ñ≤=∞‡@ W^ŒÌ~°∞ =∞~À™êi
~°u„H©_»‰õΩѨ„Hõq∞OKå~°∞. HÍh––
'ˆ~`«ó Ѩ`«#HÍÖË K« 㨠q+¨µ‚ifl[=∂Ü«∞Ü«∂
q^è•Ü«∞ q„Ѩ~°∂ѨO `«∞ P[QÍ=∞ ~°`Õ~°æ$ǨÏ"£∞—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(=∞~À™êi ãö̈Å#O [iˆQ ã¨=∞Ü«∞O Pã¨#fl"≥∞ÿ#ѨC_»∞ q+¨µ‚=Ù „ÉÏǨχ}∞x ~°∂ѨO
^èiŒ Oz, ~°uQÆ$ǨÏOÖ’ „Ѩ"tÕ Oz WÖÏ J<åfl_»∞–– '<Õ#∞ U_»∞ ~ÀAÅ #∞O_ç PHõe`À
L<åfl#∞. áê~°} KÕ~ÚOK«∞.— Wk qx áê~°fiu "≥O@<Õ ÖËz xÅ|_çOk. JѨC_»∞––
'Ѩáê`« g~°ºO â◊Ü«∂ºÜ«∂O # Ü≥∂<Ò „ѨHõ$`ÕãÎ̈^•!—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(g~°ºO â◊Ü«∞ºÃÑ·# Ѩ_çOk. „ѨHõ$u Ü≥∂xÖ’ Ѩ_»ÖË^Œ∞) â◊Ü«∞ºÃÑ·# Ѩ_ç# g~°ºO
#∞O_Õ q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ [x‡OKå_»∞!
<Õ#∞ ™ê÷}∞"≥· áÈ~Ú LO_»_O» K«∂ã≤ z<åfl#fl #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞––D Hõ^ÖŒä ’
=∞~À QÆ∂_è®~°O÷ ‰õÄ_® LOk. XHõ"àÕ ◊ ã¨OÉè’QÆ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ PHõeQ˘#fl „ÉÏǨχ}∞_»∞
QÆ#Hõ =¿ãÎ "≥O@<Õ ÖËz =ÚO^Œ∞ J`«xH˜ Éè’[#O ÃÑ\Ïìe. P `«~åfi`«<Õ =∞ˆ~ `˘O^Œ~Ö° <·ˇ å
f~°∞ÛHÀ"åe! P ÃÑ^ŒÌ á⁄@ìÅ ^Õ=`«Å∞ ^èŒ#∞ºÅ∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ѨÙ~å}ÏÖ’¡ ZÖÏO\˜ – ZÖÏO\˜ =∂@Å∞<åfl~Ú––
z<åfl––Jˆ~, UÖÏO\˜ =∂@Å∞<åflÜ«∞O>Ë, `åy# =∞`«∞ÎÖ’ ~åâ߈~"≥∂#xÑ≤ã¨∞ÎOk.
áêѨO „|Ǩχ#∞ WOHÍ Z‰õΩ¯= „Éèí+¨µì Ѩ\ì̃OKå~°∞.
<Õ#∞––Uq∞\˜? „|Ǩχ"≥·=~°Î ѨÙ~å}OÖ’ „|Ǩχ#∞ „Éèí+¨µì Ѩ\ì̃OK«_»=∂?
z<åfl––J~Ú`Õ Jk ‰õÄ_® q#∞. XHõ™êi "≥∂Ç≤Ïx Ü«∞ø=# =∞^ŒOÖ’ `«#`À
~°q∞OK«=∞x „|Ǩχ#∞ Ü«∂zOzOk. =$^Œú „|Ǩχ `«# Jã¨=∞~°÷`«#∞ `≥Å∞ѨÙ`«∂ Z=Ô~·<å
~°ã≤‰õΩ_≥·# Ü«Ú=‰õΩ}˜‚ Ѩ@∞ìH˘=∞‡x ã¨ÅǨ WKåÛ_»∞. Zxfl™ê~°∞¡ „¿Ñˆ~Ñ≤Oz<å „|Ǩχ
LѨ„Hõq∞OK«ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. JѨC_»∞ "≥∂Ç≤Ïx PÜ«∞#‰õΩ WÖÏ z"å@∞¡ ÃÑ\ì̃Ok–
'WOy`Õ<=·≥ <ås}ÏO ã¨^Àº =∞`«OÎ Éè"í #Õ ‡#ó
Hõ~À`åºHõ$+¨º ã¨OÉè’QÆO Ü«∞ó 㨠U"À`«Î"≥∂ qÉè’
242
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
*Ï˝`åfi ã¨∞Êù@=∞aè„áêÜ«∞O <å~åfi ã¨O„¿Ñ+≤`À Ç≤Ï Ü«∞ó
ѨâßÛ`ü Hõ~Àu ã¨OÉè’QÆO ѨÙ~°∞+¨ó 㨠K« =∞^茺=∞ó
ѨÙ#ó ѨÙ#ó „¿Ñi`«ã¨º „ã≤ÎÜ«∂ HÍ=∂~°ÎÜ«∂ K« Ü«∞ó
`«Ü«∂ # eáÈÎ ~°Ç¨Ïã≤ 㨠H©¡"À # ѨÙ=∂#Ǩϟ!—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(K≥ѨÊHõÜÕ∞ WOy`«O `À<Õ „ã‘Î HÀiHõ#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x P"≥∞#∞ ÖÏH˘¯x ã¨OÉè’QÆO
KÕ¿ã "å_»∞ L`«Î=∞ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞. „ã‘Î ã¨Ê+ì̈OQÍ `«# HÀiHõ#∞ `≥eÑ≤# `«~åfi`« P"≥∞ HÀiHõ
fˆ~Û"å_»∞ =∞^茺=∞ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞. HÍ=∂`«∞~°∞~åÖˇ·# „ã‘Î UHÍO`«OÖ’ =∂\˜=∂\˜H˜
„¿Ñˆ~Ñ≤Oz<å ~°u„H©_»‰õΩѨ„Hõq∞OK«x "å_»∞ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ HÍ^Œ∞, #ѨÙO㨉õΩ_»∞)
WO`« K≥Ñ≤Ê<å „|Ǩχ֒ U K≥·`«#º=¸ HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. JѨC_»∞ „HÀ^èÀ#‡`«∞Î~åÖˇ·#
"≥∂Ç≤Ïx â◊ÑO≤ zOk––
'JÜÕ∞ „|Ǩχ<£ *ÏQÆ<åfl^äŒ "Õ^ŒHõ~åÎ `«fi"Õ∞= K«
ã¨fiHõ<åºÜ«∂O ã¨Ê$Ǩã¨HõÎó Hõ^äŒO ǨÏã¨ã≤ #~°ÎH©"£∞
^•ã‘`«∞ÖϺO qh`åO K« ^≥·"Õ# â◊~°}ÏQÆ`å"£∞
Ü«∞`À ǨÏã¨ã≤ QÆ̂~fi} `«`À-ѨÓ*’º Éèí"å-z~°"∞£ —
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(F „|Ǩ‡, [QÆ<åfl^äŒ∞xq, "Õ^ŒHõ~°Î=Ù J~Ú‰õÄ_® h ‰õÄ`«∞~°∞#∞ "≥∂Ç≤ÏOKå=Ù.
JѨC_»∞ ZÖÏO\˜ PÖ’K«<å h‰õΩ ~åÖË^∞Œ , <Õ#∞ h ^•ã≤ ÖÏO\˜^•xfl, q#Ü«∞=O`«∞~åefl,
#~°HÎ x˜ , ^≥=· Ü≥∂QÆO =Å¡ h â◊~}
° ∞*ÁlÛ# ^•xfl† J@∞=O\˜ <å Z^Œ∞@ =∂„`«O QÆ~fi° O`À
##∞fl ѨiǨÏã≤ã¨∂Î =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl=Ù. h=Ù JѨÓAº_»=~Ú áÈ^Œ∞=ÙQÍHõ!)
WHõ „|Ǩχ <åÅ∞QÆ∞ =ÚMÏÅ∂ #Å¡|_®¤~Ú. Ѩ~∞° QÔ `«∞‰Î Ωõ O@∂ q+¨µ‚ Ö’HÍxH˜ "≥àϧ_»∞.
JHõ¯_» q+¨µ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ‰õÄ_® PÜ«∞<Õfl =∞O^ŒeOKå_»∞––
'Ü«∞k HÍ=∞=f ^≥"· å`ü HÍq∞h ã¨=ÚѨã`
÷≤ å
ã¨fiÜ«∞O ~°ÇϨ ã≤ HÍ=∂~åÎ # ™ê `åº*Ϻ l`ÕO„kÜ≥∞ÿ ó
^èŒ$=O Éèí"Õ`ü ™È-Ѩ~ånè `«™êº J^•º==∂#`«ó—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
(ã¨OÜ≥∂QÆ=âß`«∞Î Z=Ô~·<å HÍq∞x =∞^Œ<åHÍOHõ∆`À UHÍO`«OÖ’ =zÛ `«##∞
JiÊOK«∞‰õΩO>Ë l`ÕO„kÜ«ÚÅ∞ ‰õÄ_® P"≥∞#∞ ZѨC_»∂ =^Œe ÃÑ@ì~å^Œ∞. JÖÏO\˜
„ã‘xÎ J==∂xOKÕ"å_»∞ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ JѨ~å^è)Õ
ÅH˜‡∆ ‰õÄ_® „|Ǩχ‰õΩ ÉÏQÍ p"å@∞¡ ÃÑ\ì̃Ok––
'„|Ǩ‡ Hõ^äŒO # [„QÍÇ¨Ï "ÕâߺO ã¨fiÜ«∞=ÚѨã≤÷`å"£∞
LѨã≤÷`åÜ«∂™êκˆQ K« =∞Ǩ<£ ^ÀëÈ Ç≤Ï Ü≥∂+≤`«ó—
(„|Ǩχ"≥·=~°Î)
ѨÙ~å}
~å}ÏńѨÖK«ÏѨ
ÔH¯~°
O áêHõO
243
("Õâº◊ `å<Õ <À~°∞ `≥iz ã¨OÉè’QÆO Ü«∂zOz#ѨC_»∞ „|Ǩχ P"≥∞ HÀiHõ ZO^Œ∞‰õΩ
f~°ÛÖË^∞Œ ! á⁄O^Œ∞HÀi =zÛ#ѨC_»∞ u~°ã¯¨ iOK«_O» ¢ã‘HÎ ˜ Q˘Ñ¨Ê J==∂#O) WOˆH=ÚOk,
"≥O@<Õ P"≥∞ ‰õÄ_® „|Ǩχ#∞ â◊ÑO≤ zOk––
'`«= =∞O„`«O # QÆ$ǨÏO‚ u Hˆ -Ñ≤ "ÕâߺaèâßѨ`«ó
`«fi^Œ#º – ^Õ= – ѨÓ*ÏÜ«∂O `«= ѨÓ*Ï Éèqí +¨ºu—
("Õâº◊ âßѨO =Å¡ h=Ù JѨÓAº_»"·≥ áÈÜ«∂=Ù áÈ. Z=~°∂ h =∞O„`«O LK«ÛiOK«~∞° .
W`«~° ^Õ=`«Å ѨÓ[Ö’<Õ h ѨÓ[ [~°∞QÆ∞`«∞Ok)
H∆ÀÉèíѨ_ç <Õ#<åfl#∞––=Úã¨e „Ѩ*ÏѨuH˜ WO`« J==∂#=∂!
z<åfl#fl––Jˆ~, áêѨO, PÜ«∞##∞ WO`«HõO>Ë ‰õÄ_® Z‰õΩ¯= ^Œ∞ã≤÷u áêÅ∞ KÕâß~°∞.
ã¨fiÜ«∂<å PÜ«∞# ‰õÄ`«∞~°∞ q+¨Ü«∞OÖ’ PÜ«∞# ÃÑ·# xO^Œ"Õâß~°∞––
'`åO ã¨OÉè’‰õΩÎO =∞#â◊Û„ˆH ™ê ^Œ∞„^•= aèÜ«∂ ã¨f!—
(PÜ«∞#Ö’ P"≥∞#∞ J#∞ÉèíqOKåÅx HÀiHõ HõÅQÆ_»O K«∂ã≤ P"≥∞ ÉèíÜ«∞O`À
áêiáÈ~ÚOk.)
„ã‘ÎÅ∞ „|Ǩχ#∞ pè pè J<åfl~°∞––
'`«fiO ã¨fiÜ«∞O "Õ^ŒHõ~åÎ K« Hõ<åºO ã¨OÉè’‰õΩÎ q∞K«Ûùã≤
J™ê‡HõO ^Œ∂~°`À ^Œ∂~°O QÆK«Ûù HÍ=∂~°Î=∂#ã¨ó !—
(h=Ù ã¨fiÜ«∞OQÍ "Õ^ŒHõ~°Î=~Ú LO_ç, Hõ#º#∞ J#∞ÉèíqOKåÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï=Ù.
HÍ=∂~°∞_Î ®, =∂ #∞O_ç ^Œ∂~°O áÈ.)
áêѨO „|Ǩχ ÉèíiOK«ÖËHõ ã≤QÆ∞æ`À P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞HÀ_®xH˜ ã≤^Œú=∞Ü«∂º_»∞.
'„|Ǩ‡ â◊s~°O ã¨O`«º‰õΩÎO „g_»Ü«∂ K« ã¨=Ú^Œº`«ó!—
<Õ#∞––z<åfl<åfl, „|Ǩχ"≥=· ~°Î ѨÙ~å}OÖ’ ã¨$+≤Hì ~õ ΰ „|Ǩχ‰õΩ ZÖÏO\˜ ^Œ∞ã≤u÷ Ѩ\Oì˜ k!
WO`«‰Ωõ q∞Oz =∞ˆ~"≥∞<ÿ å LO^•?
z<åfl#fl–– „|ǨχѨÙ~å}OÖ’ ‰õÄ_® „|Ǩχ#∞ WÖÏO\˜ ^Œ∞~°=ã¨÷ áêÖË KÕÜ«∞_»O
[iyOk. K«∂_»∞––
'`å=∞^Œ~°≈=∞ǨÏO `«„`« Ǩϟ=∞O ‰õΩ~°fi<£ ǨÏ~åOuˆH
^Œ$¿+ìOQÆ∞¿+ª ^Œ∞+ì̈|∞∞^蕺 g~°ºO ã¨∞„™ê= "Õ∞ `«^•
Å[˚Ü«∂ HõÅ∞+‘Éèí∂`«ó 㨯#flO g~°º=∞K«∂~°‚Ü«∞"£∞
=∞nfi~åº`ü K«∂i‚`å`ü ã¨∂H∆͇`ü ÉÏźdÖϺã¨∞Î [l˝ˆ~!—
244
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
(XHõ ™êi t=Ùx WO\’¡ Ǩϟ=∞O KÕã¨∂Î L#flѨC_»∞ <Õ#∞ ^Œ∞+ì̈|∞kú`À áê~°fiu
ÉÁ@# „"ÕÅ∞#∞ K«∂_»_O» =Å¡ ãö̈e`«∞_≥· áÈÜ«∂#∞. JѨC_»∞ ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ç Zyã≤ =zÛ# g~åºxfl
z\˜ÔH`À #e¿Ñâß#∞. #∞#flQÍ #eÑ≤"Õã≤# <å g~°ºO #∞O_Õ "åÅdź =Ú#∞Å∞1
[x‡OKå~°∞.)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WÖÏO\˜ Jj¡Å"≥∞#ÿ q+¨Ü∂« Å∞ ѨÙ~å}ÏÖ’¡H˜ ZÖÏ =KåÛ~Ú? Wq
„ѨH˜∆áêÎÅ∞ HÍ=K«∞Û Hõ^•!
z<åfl#fl––„ѨH˜∆áêÎÖ’, xH˜∆áêÎÖ’, ~å¿ã"åà◊√§ =∂„`«O ^Õ=`«Å#∞ <å<å „Éèí+¨µì
Ѩ\ì̃OKå~°∞. "åà◊√§ ѨÙ~å} ^Õ=`«Å∞ HÍHõ "≥#fl`À KÕã≤# ÉÁ=∞‡Öˇ· áÈÜ«∂~°∞! H˘OK≥O ÃãQÆ
`«QÅÆ QÍ<Õ HõiyáÈ`å~°∞! ZHõ¯_» K«∂¿ãÎ JHõ¯_»––g~°ºO 㨠„Ѩ"∂≥ K« ǨÏ! `«nfi~°ºO „ѨÑᨠê`«
ǨÏ! (PÜ«∞# g~°ºO =kÖÏ_»∞! P g~°ºO Ѩ_áç È~ÚOk!) Jk g~°ºO HÍHõ ^À<≥Ö’x
^Œ∞QÍú=∞$`« „Ѩ™ê^Œ"≥∞ÿ#@∞¡! H˘OK≥O =Ú@∞ì‰õΩO@∂<Õ HÍiáÈ`«∞Ok!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ѨÙ~å}ÏÖ’¡ ã≤QÆæO@∂ ÖˉõΩO_® WÖÏO\˜ =~°‚#Åhfl ZO^Œ∞‰õΩ
KÕâß~°O\Ï~°∞?
z<åfl#fl––ѨÙ~å}Hõ~ΰ "åºã¨∞_»∞ `«# J#∞Éè"í åÅ P^è•~°OQÍ ~åâß_»∞. PÜ«∞# ‰õÄ_®
Ѷ¨∞$`åzx K«∂_»QÍ<Õ "≥#flÖÏQÍ Hõiy áÈÜ«∂_»∞ Hõ^•?
'|Ǩïâ’ QÆ$ǨϺ=∂}O K« Ѷ∞¨ $`åKåºO "≥∂Ç≤Ï`«O =∞#ó
(^ÕgÉèÏQÆ=`«O 1–14–7)
J~°}Ϻ "Õ∞= ã¨Ç¨Ï™ê `«ã¨º g~°º=∞^ä•-Ѩ`«`ü !—
(Ѷ¨∞$`åz J<Õ JѨû~°ã¨ Ѩ@¡ PÜ«∞#‰õΩ QÍ_è»"≥∞ÿ# "≥∂ǨÏO Hõey JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ
PÜ«∞# g~°ºO J~°}˜ (Ü«∞[˝O HÀã¨O Jyfl L`«ÊuÎ KÕ¿ã Ü«∞O„`«O) Ö’<Õ Ñ¨_áç È~ÚOk)
`«#HõÖÏ [iyOk HÍ|\˜ì PÜ«∞# „|Ǩχ, q+¨µ,‚ t=Ù_»∞ ÖÏO\˜ ^Õ=`«Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x
^≥`
· ∞« ºÅ =~°‰Ωõ JO^ŒiH© J^Õ q^èOŒ QÍ xã¨ûOHÀK«OQÍ ãö̈Å#O KÕ~ÚOKå_»∞––
'Ü«∂=^£ ^Œ^~Œ ≈° Kå~°fiOwO áê~°fifO ^Œ#∞*Ëâfi◊ ~°ó
`å=^£ 㨠g~°ºO =Ú=ÚKÕ [_®OQÆâÛ◊ `«^•ä -Éèí=`ü—
(tѨÙ~å}O 22/37)
(=∞<ÀǨÏ~° ~°∂ѨO Hõey# áê~°fiux K«∂_»QÍ<Õ P ^Œ#∞*Ëâfi◊ ~°∞_»∞ ã¨eö `«∞_≥· áÈÜ«∂_»∞.
J`«x Jxfl JOQÍÅ∞ [_»`fi« O á⁄O^•~Ú.)
„ã‘ÅÎ q+¨Ü∞« OÖ’ "åà◊§‰õΩ D =∂@ K≥Ñʨ _»OÖ’ ‰õÄ_® ã¨OHÀK«O HõÅQÆÖ^Ë ∞Œ ––
1. "åÅdź=Ú#∞Å∞ KÕuQÀ~°∞ „Ѩ=∂}OÖ’ LO\Ï~°x ѨÙ~å}O K≥ÑÙ¨ OÎ k. (J#∞.)
ѨÙ~å}
~å}ÏńѨÖK«ÏѨ
ÔH¯~°
O áêHõO
245
'^Œ$â◊ºO `«∞ ѨÙ~°∞+¨O ^Œ$ëêìfi Ü≥∂xó „ѨH˜¡^Œº`Õ „ã≤ÎÜ«∂ó !— (™êO| ѨÙ~å}O)
(ã¨∞^Œ~°≈#∞_≥·# ѨÙ~°∞+¨µ}˜‚ K«∂Ñ≤#ѨC_»∞ „ã‘ÎÅ Ü≥∂x `«_çã≤ áÈ`«∞Ok)
D =∂>Ë =∞Oz Ѩ^u
úŒ Ö’ K≥ÑÊ≤ LO_»=K«∞Û Hõ^•!
<Õ#∞––ѨÙ~å}ÏÖ’¡ Wxfl =ºaèKå~° ã¨O^Œ~åƒùÅ#∞ xOѨ =Åã≤# J=ã¨~O° U"≥ÚzÛOk?
z<åfl#fl––D „Ѩâfl◊ ‰õΩ ["å|∞ XHõ q=∞~°≈‰õΩ_çzÛ áÈÜ«∂_»∞––
'áœ~å}˜HÍ<åO =ºaèKå~° ^ÀëÈ <åâ◊OHõhÜ«∞ó Hõ$uaèó Hõ^•z`ü
ѨÙ~å}Hõ~åÎ =ºaèKå~° *Ï`«ó `«™êºÑ≤ Ѩل`«ó =ºaèKå~° *Ï`«ó—
(ѨÙ~å} Hõ~Öΰ ’¡ =ºaèKå~° ^À+¨O ™ê^è•~°}OQÍ LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ ^•xfl QÆ∞iOz
PÖ’zOK«=Åã≤# ѨxÖË^Œ∞. ѨÙ~å}Hõ~°Î "åºã¨∞_»∞, PÜ«∞# Ѩل`«∞_»∞ â◊√Hõ^Õ=Ù_»∞ W^ŒÌ~°∂
=ºaèKå~°O =Å¡ ѨÙ\ì̃# "åˆ~.)
JÖÏO@ѨC_»∞ "åºã¨∞_»∞ '=ºaèKå~° ѨÙ~å}ÏÅ∞— ZO^Œ∞‰õΩ HõeÊOK«_∞» ?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ QÆ#Hõ "åºã¨Ñ~‘ O°î Z^Œ∞@ ‰õÄ~˘Ûx ѨÙ~å}O K≥Ñʨ _»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ\ì̃ LO>Ë ÃÑ^ŒÌ J#~°÷O [iyáÈ~Ú LO_Õk! JѨC_»∞ "åºã¨∞_»∞, Ѩ~åâ◊~°∞_»∞ ÖÏO\˜
"åà◊§ Ѩ@¡ „Ѩ[Å =∞#ã¨∞Ö’ #=∞‡HõO U=ÚO_Õk?
#㨺O Ñ‘Å∞ã¨∂Î z<åfl#fl J<åfl_»∞––Jˆ~, ZHõ¯_ç "åºã¨∞_»∞, ZHõ¯_ç Ѩ~åâ◊~°∞_»∞!
â◊$OQÍ~° Hõ=ÙÅ∞ U^À ™ê‰õΩ`À ã¨OÉè’QÆ =~°#‚ KÕÜ∂« e, Jk "åà◊√§ KÕâß~°∞. WÖÏO\˜
ǨÏ^Œ∞ÌÖË¡x Jj¡Å =~°‚#Å ^•fi~å "åà◊√§ `«=∞ HÍ=∞ `«$+¨‚#∞ âßO`« Ѩ~°K«∞‰õΩ<åfl~°∞. ^Õg –
^Õ=`«Å ¿Ñ~°∞`À =∂#ã≤Hõ =ºaèKå~°O KÕâß~°∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ XHõ^•xfl q∞Oz
XHõ\˜ L`Õ[Î O HõeyOKÕ #QÆfl =~°#‚ Å∞ xO_ç L<åfl~Ú. "å\˜Ö’ =∞#‡^ä"Œ åOKèÅ« ã¨=Ú„^ŒO
`«~°OQÍ~Ú`«"≥∞ÿ LOk. K≥¿ÑÊ"åà◊§‰õΩ, q<Õ"åà◊§‰õΩ ^èŒ~°‡O ¿Ñ~°∞`À H˘O`« =∞*Ï
^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok, ѨÓi – Éèí∞=<Õâ◊fi~ü ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ #QÆfl tÖÏÊÅ∞ K«∂ã≤#ѨC_»∞ =KÕÛ =∞*Ï.
^è•i‡Hõ f~°÷ ™ê÷<åÅ =∞Ǩ`«‡ºO K«∂Ñ≤OK«_®xHõ~Ú`Õ WOHÍ Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# áêáêÅ
Hõ^ÅŒä ∞ HõeÊOK«_O» [iyOk.
'=∂`«$Ü≥∂xO Ѩi`«º[º qǨÏ~ˆ `ü ã¨~fi° Ü≥∂x+¨µ!—
(`«e¡ Ü≥∂xx =∂„`«O =^ŒeÃÑ\ì̃ Jxfl Ü≥∂#∞ÅÖ’#∞ qǨÏiOK«∞!)
J<Õ "å=∞=∂~°æO Ü≥ÚHõ¯ D K«~°=∞ ǨÏ^Œ∞Ì#∞ ‰õÄ_® =∞# ѨÙ~å}Hõ~°ÎÅ∞
Ju„Hõq∞OKå~°∞! '„|Ǩχ ѨÙ~å}O—Ö’ =∞Ç‘Ï J<Õ q^èŒ= Ü«Ú=u, Ü«Ú=‰õΩ_≥·# `«#
Ѩل`«∞x`À ã¨OÉè’yOz# =~°#‚ LOk!
246
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'"Õ∞<Õ # Ѩل`«=∂f‡Ü«∞O 㨠KåÑ≤ # =∂`«~"° ∞£
`«Ü≥∂ó ã¨=∂QÆ=∞âßÛã‘`ü qkè<å =∂`«$Ѩل`«Ü≥∂ó—
(P"≥∞ J`«}‚˜ `«# Ѩل`«∞xQÍ ÉèÏqOK«Ö^Ë ∞Œ . J`«_∂» P"≥∞#∞ `«# `«eQ¡ Í ÉèÏqOK«Ö^Ë ∞Œ .
D q^èOŒ QÍ qkè=âß`«∞Î =∂`å–Ѩل`«∞Å ã¨OQÆ=∞O [iyOk)
D =∞ǨáêѨO ZÖÏ áÈ`«∞O^Œ@? Q“`«g∞ f~°O÷ Ö’ ™êfl#O KÕ¿ãÎ! W^ŒO`å ѨO_®Å
„áêѨQÆO_®, ѨÓ*Ï~°∞Å áêáêKå~°O. ѨO_®, ѨO_ç`«∞_»∞, ѨÓ*Ïi, ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞,
áœ~å}˜‰õΩ_»∞, D S^Œ∞ 'ѨHÍ~åÅ∞— Ѩ~°ã¨Ê~° ÖÏÉèÏ¿ÑHõ∆`À =∂Ü≥∂áêÜ«∂Å il+¨ì~°∞
`«Ü«∂~°∞KÕâß~°∞. gi QÆ∞@∞ì ~°@ì~Ú`Õ =∞i giH˜ ѨÙ@ì QÆ`«∞Å∞O_»=ÙHõ^•!
WO`«Ö’ QÆO@ H˘\ì̃# â◊|OÌ qxÑ≤OzOk. z<åfl#fl J<åfl_»∞––K«∂_»∞, Hõ^äŒ "≥Ú^ŒÅ∞
HÍÉ’`«∂Ok. '=∞`«ûº ѨÙ~å}O—Ö’ WÖÏ ~åã≤ LOk––
'Ѩ~°^•~°~°`À "åÑ≤ Ѩ~åѨHõ$uHÍ~°Hõó
ã¨Oâ◊√^Àú =ÚHÎ̃=∂áÈflu Hõ$+¨‚<å=∂#∞H©~°Î#"£∞!—
(Ѩ~°¢ã‘ÎÅÖ’ P㨉õΩÎ_≥· LO_Õ"å_»∞, W`«~°∞ʼnõΩ JѨHÍ~°O KÕ¿ã"å_»∞ ‰õÄ_® Hõ$+¨µ‚x
<å=∞ ã¨OH©~°Î#O KÕ¿ãΠѨiâ◊√^Œ∞ú_≥· =ÚHÎ̃ á⁄O^Œ∞`å_»∞)
áêˆ~ QÆOQÆÖ’ Z=Ô~<· å KÕ~Ú Hõ_∞» HÀ¯=K«∞Û! J_Õ=¤ ÚOk? ã¨~ˆ JÉσ~Ú, h‰õΩ PÅ㨺O
J=Ù`«∂Ok. "≥o§ Hõ^äŒ q<Õ Ñ¨Ù}ºO ã¨OáêkOK«∞HÀ. ÖˉõΩO>Ë Hõ^ä• "åK«‰õΩ_»∞ p"å@∞¡
ÃÑ_»∞`«∂ WÖÏ J#QÆÅ_»∞–
'ÜÕ∞ëêO NHõ$+¨‚ – bÖÏ – Åe`« – ~°ã¨ Hõ^ä• ™ê^Œ~“ <≥·= Hõ~“‚
ÜÕ∞ëê=∂cè~° – Hõ<åº – QÆ∞} – QÆ} – Hõ^äŒ<Õ <å#∞~°HÍÎ ~°ã¨*Ï˝
ÜÕ∞ëêO N=∞^Œºâ’^• – ã¨∞`« – Ѩ^Œ – Hõ=∞ÖË <åã≤Î ÉèíHÎ̃~°fl~å}Ï"£∞
kèH± `å<£ kèH± `å<£ kè̂Q`å<£ Hõ^äŒÜ«∞u ã¨`«`«O H©~°Î#™È÷ =∞$^ŒOQÆó—
(NHõ$+¨µ‚x Åe`« bÅÅ ~°ã¨Éèíi`« Hõ^äŒÅ∞ q#_»O Ѩ@¡ Q“~°=ÉèÏ=O ÖËx K≥=ÙÅ∞
HõÅ"å~°∞, QÀÑ≤HõÅ QÆ∞}QÆ∞}ÏÅ#∞ =i‚OK«_»OÖ’ J#∞~°HÎ̃ ÖËx <åÅ∞Hõ QÆÅ"å~°∞, Ü«∞â’^•
`«#Ü«Ú_»∞ NHõ$+¨µ‚x K«~°} Hõ=∞ÖÏÖ’¡ ÉèíHÎ̃ ÖËx "å~°∞, g~°O^Œi rq`«O =º~°÷O, =º~°÷O,
=º~°O÷ , Jx H©~#ΰ Ö’ b#"≥∞ÿ L#fl =∞$^ŒOQÆO ã¨``
« O« Kå@∞`«∂ LO@∞Ok.)
k
ѨÙ~å}ÏÅ
~å} „ѨÖK«ÏѨ
ÔH¯~°
O áêHõO
247
"≥·kHõ `«~°OQÆO
P ~ÀA Ǩϟb ѨO_»QÆ. z<åfl#fl Ô~O_»∞™ê~°∞¡ ÉèíOQÆ∞ `åy =¸_À ™êiH˜ `«Ü«∂~°∞
KÕã¨∞‰õΩO@∂ L<åfl_»∞. ##∞fl K«∂ã≤ PÜ«∞# J<åfl_»∞––~å~å Jcƒ, ~å. WѨC_»∞
‰õΩO‰õΩ=∞ѨÙ=Ùfi ÉèíOQÆ∞ `«Ü«∂~°=Ù`«∂Ok. h=Ù ‰õÄ_® `åQÆ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, <Õ#∞ `åQÆ#∞.
z<åfl#fl =∂Oz =∞`«∞ÖÎ ’ `«∂Å∞`«∂ J<åfl_»∞––Jˆ~, =∞# ã¨<å`«# "≥·kHõ ^èŒ~°‡O
ZO^Œ∞‰õΩ~å =^ŒeÃÑ_»`å=Ù?
<Õ#∞––Wk "≥k· Hõ ^è~Œ ‡° O ZÖÏ J~ÚOk?
z<åfl#fl––"Õ^•Å∞ K«^Œ∞=Ù. JѨC_»∞ `≥Å∞ã¨∞ÎOk, =∞# ѨÓsfi‰õΩÅ∞ ZÖÏ `åˆQ"å~À!
"Õ^•Ö’¡ ™È=∞~°™êxfl ã¨∞Îuã¨∂Î ~åã≤# ™È΢`«w`åÅ∞ Zxfl L<åflÜ≥∂, K≥ѨÊÖË=Ú. H˘xfl
KÀ@¡ "å\˜ ¢Ñ¨"åǨÏO ZO`« "ÕQOÆ QÍ LO^ŒO>Ë ã¨~fi° ã¨fi=¸ JO^Œ∞Ö’ H˘@∞ì‰Ωõ áÈ~ÚOk!
<Õ#∞––HÍh ™È=∞~°ãO¨ ÉèOí QÆ∞ J#_®xH˜ ~°∞A"Õq∞\˜?
z<åfl#fl––~°∞A=ÙÅ∞ XHõ\˜ – ~Ô O_»∞ HÍ^Œ∞ KåÖÏ L<åfl~Ú. K«∂_»∞, ^•xfl HõÅfiOÖ’
"Õã≤ ^ŒOKÕ"å~°∞. (|∞∞ˆQfi^ŒO 1/28/7), #∂ˆ~ |O_» ÃÑ·# #∂ˆ~ "å~°∞ (|∞∞.1/27/1),
|@ì`À =_»QÆ>Ëì"å~°∞ (|∞∞.9/66/9), áêÅÖ’ QÍx, hà◊§Ö’ QÍx Hõe¿Ñ"å~°∞
(|∞∞.9/66/16). JO^Œ∞Ö’ ~°H~õ H° ÍÅ =∞™êÖÏÅ∞ Hõe¿Ñ"å~°∞. (|∞∞.8/2/11), =¸_»∞
~°OQÆ∞Ö’¡ `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ã"å~°∞––P‰õΩѨK«Û, `≥Å∞ѨÙ, Ѩã¨∞ѨÙ, JO>Ë, ™ê^•k, áêÅk,
‰õΩO‰õΩ=∞ѨÙ=Ùfik.
° =∞x K≥áêÎ~∞° Hõ^•!
<Õ#∞––H˘O^Œ~∞° ™È=∞~°ãO¨ JO>Ë *Ï˝#O Jx, ÖË^• K«O¢^ŒH~˜ }
z<åfl#fl––"åà◊§ |∞kúÖ’<Õ ÉèíOQÆ∞ Ѩ_çáÈ~Ú LO@∞Ok! H˘O^Œ~°∞ "Õ^Œ=∞O¢`åÖ’¡
Jâ◊fiO JO>Ë J#flHõ}=∞x, Q“ JO>Ë aÜ«∞º=∞x J#∞‰õΩO\Ï~°∞ (J^ä~Œ fi° "Õ^OŒ 11/3/5)
'Ѷ∞¨ $`«ãº¨ ^è•~å— JO>Ë *Ï˝#"å}˜ Jx J~°O÷ K≥ÑÙ¨ <Î åfl~°∞ (|∞∞.4/58/9) HÍh, <Õ#∞ =º=Ǩ~°
|∞kú`À PÖ’z™êÎ#∞. '™È=∞~°™ê—xH˜ J~°÷O *Ï˝#"≥∞ÿ`Õ ^•xfl ~ÀHõ\˜`À ZÖÏ ^ŒOKÕ"å~°∞?
K«O¢^Œ∞x H˜~°}"≥∞ÿ`Õ #∂ˆ~ ~å~ÚÃÑ·# ZÖÏ #∂ˆ~"å~°∞?
248
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
<Õ#∞––J~Ú`Õ ™È=∞O ÉèOí Qˆ <å?
z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ J#∞=∂#O ÖË^∞Œ . |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ =~°∞ã¨QÍ Z<Àfl J^蕺ܫ∂Å
xO_® nx =~°#‚ LOk. XHõKÀ@ =_»Q>
Æ ìË =~°#‚ LO>Ë (|∞∞.9/68/7) =∞~ÀKÀ@ Hõe¿Ñ
=~°#‚ LOk. (|∞∞.9/77/7) |∞∞+¨µÅ‰õΩ, ^Õ=`«Å‰õΩ WO^Œ∞Ö’ JѨÓ~°fi P#O^ŒO ÅaèOKÕk.
^Õ=~åA WO¢^Œ∞_»∞ ZO`« `åˆQ"å_»O>Ë `åy =∞`«∞ÖÎ ’ Ѩ_ç áÈÜÕ∞"å_»∞ (|∞∞.7/18/7)
ZÖÏ `åˆQ"å_»O>Ë QÆ_»¤O, g∞™êÅ∞ ~°ã¨O`À `«_çã≤ áÈÜÕ∞q. (|∞∞.10/26/4) QÆ_»¤O #∞O_ç
H͈~ ~°™êxfl qkeOKÕ"å_»∞ (|∞∞.2/11/17).
'Ñ‘`åfi Ñ‘`åfi ѨÙ#óÑ‘`åfi Ü«∂=`ü Ѩ`«u Éèí∂`«ÖË!—
(`åy, `åy Éèí∂q∞ÃÑ·# Ѩ_çáÈÜÕ∞ ^•HÍ `åy......)
<Õ#∞––HÍh, ™È=∞~°ãO¨ x[OQÍ<Õ ÉèOí QÆ∞ J~Ú`Õ |∞∞+¨µÅ∞ JO`« QÆOcè~° `«`åÎfiÅ∞...
z<åfl#fl––Jˆ~, Jk ÉÏQÍ ZH˜¯¿ãÎ<Õ Hõ^• QÆOcè~° `«`«ÎfiO ã¨∞ÊùiOKÕk! JO^Œ∞ˆHQÆ^•
P ¢^Œ+Åì̈ ∞ Ju QÆ∂_è» q+¨Ü∂« Å∞ L^•…\O˜ Kå~°∞! =∂#=Ùx Pk ¢QÆO^äOŒ Ö’ Pk~°ãO¨
(â◊$OQÍ~° ~°ãO¨ ) ‰õÄ_® ѨÙ+¨¯ÅOQÍ LOk. "≥k· Hõ ã¨OÉè’QÍxH˜ n>ˇOÿ k ¢Ñ¨ÑO¨ K« ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’
"≥^ŒH˜<å ^˘~°Hõ^Œ∞.
<Õ#∞ Pâ◊Û~°ºO`À J_çQÍ#∞––Uq∞\˜? "Õ^ŒOÖ’ ã¨OÉè’QÆ =~°‚<å?
z<åfl#fl––Jˆ~, ã¨OÉè’QÆO ‰õÄ_® JÖÏO\˜k, WÖÏO\˜^•! ™È=∞~°ã¨ ¢Ñ¨"åǨÏOÖ’
~°ã¨ ã¨Ç¨Ï¢ã¨^è•~° ÃÑÅ∞¡aH˜ =zÛOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ q^•º~°∞÷Å∞, ¢|ǨχKå~°∞Å∞ "Õ^ŒO
K«^=Œ ‰õÄ_»^xŒ <Õ#O\Ï#∞!
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞ =∂@Å∞ J^Œ∞ƒù`«OQÍ LO\Ï~Ú. "Õ^•Ö’¡ ã¨OÉè’QÆ K«~°Û
ZHõ¯_≥<· å LO@∞O^•?
z<åfl#fl HõÅfiOÖ’ ÉèOí QÆ∞ ^ŒOK«∞`«∂ z~°∞#=Ùfi #qfi J<åfl_»∞––J~Ú`Õ q#∞––
W^Õ q^èŒOQÍ ~À\’¡ ™È=∞Å`« P‰õΩÅ∞ ^Œ∞OK«∞`«∞<åfl~°∞. ~À\’¡ ~ÀHõe ^≥|ƒ Ѩ_»∞`«∂Ok.
Jk K«∂ã≤ |∞∞KåHÍ~°∞_»∞ L¢`ÕÊHõ∆#∞ ¢Ñ¨Ü≥∂yã¨∞Î<åfl_»∞––
'Ü«∞¢`« ^•fiq= [Ѷ¨∞<åkè+¨=~°}Ϻ
(|∞∞1/28/2)
LÅ∂YÅ ã¨∞`å<å=∞"ÕkfiO^Œ∞ [Å∞æÅó—
<Õ#∞––z<åfl<åfl, nx J~°O÷ Uq∞\˜?
z<åfl#fl––Uq^èOŒ QÍ q=$`« [Ѷ∞¨ # J~Ú# XHõ Ü«Ú=u ~Ô O_»∞ `˘_»Å∞ pÅ∞ÛH˘x
L#flѨC_»∞ JO^Œ∞Ö’ . . . . .h=Ù =∂ J#fl H˘_»∞‰õΩ=Ù. WO`«HõO>Ë q=~°OQÍ ZÖÏ
K≥ѨÊ#∞?
"≥Ѩٷk~å}
Hõ `«„Ѩ
~°OÖQÆÏѨO O
249
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞ =∂@Å∞ q<åflHõ <å‰õΩ <À~°∞ "≥∞k¿Ñ J=HÍâ◊"Õ∞ LO_»^Œ∞.
z<åfl#fl K≥O|∞ =¸uH˜ |@ì Hõ\˜ì ^•xÃÑ·# ÉèíOQÆ∞ =Ú^ŒÌ LOKå_»∞. `«~åfi`«
=_»QÆ>ËìO^Œ∞‰õΩ ^•xÃÑ·# hà◊√§ áÈã¨∂Î JO^Œ∞Ö’ "Õà◊√§ P_çOK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞.
=∞m§ z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞––K«∂_»∞, D q^èOŒ QÍ ¢"Õà√◊ § P_»_O» K«∂ã≤
XHõ |∞∞+≤ QÍÜ«∞¢f KèO« ^Œã∞¨ ûÖ’ WÖÏ JO\Ï_»∞–
'Jaè`åfi Ü≥∂+¨}À ^Œâ,◊ *Ï~°O # Hõ<åº#∂+¨`«
=∞$[º¿ã ™È=∞ ™ê`«Ü∞Õ —
(|∞∞.9/56/3)
<Õ#∞––nx J~°÷"Õ∞q∞\˜ z<åfl<åfl?
z<åfl#fl––WO^Œ∞Ö’ =∞O¢`«HÍ~°∞_»∞ HÍ=∂`«∞~° J~Ú# Hõ#º `«# q@∞}˜‚ Ñ≤Å=_®xH˜
W^Õ q^èŒOQÍ ¢"Õà◊§`À Ãã·QÆ KÕã¨∞ÎOk, Jx LѨ=∂#O K≥áêÊ_»∞.
<Õ#∞––J~Ú`Õ "≥k· HõÜÚ« QÆOÖ’ ‰õÄ_® =ºaèKå~°O LO_Õ^•?
z<åfl#fl––LO_»_»"Õ∞ HÍ^Œ∞. ^•#∞flO_ç |∞∞+¨µÅ∞ Ѩ~°=∞ ã¨∞YO á⁄O^Õ"å~°∞ ‰õÄ_®.
z<åfl#fl HõÅâ◊OÖ’ ÉèíOQÆ∞ áÈã¨∂Î – áÈã¨∂Î =∞m§ #qfi J<åfl_»∞––K«∂_»∞, D
q^èŒOQÍ HõÅâ◊OÖ’H˜ ~°ã¨O áÈ=_»O K«∂ã≤ LÖÏ¡ã¨O Z‰õΩ¯"≥· XHõ |∞∞+≤ WÖÏ JO\Ï_»∞––
'=∞~°º W= Ü«Ú=uaèó ã¨=∞~°¬u ™È=∞ó HõÅâı â◊`«Ü«∂=∂fl Ѩ^ä•— (|∞∞.9/86/16)
(~°ãO¨ `À xO_ç# Ñ≤zHÍs Z<Àfl ^è•~°Å∞QÍ ~°™êxfl HõÅâ◊OÖ’H˜ z=Ú‡`«∂Ok, ¢ã‘ÅÎ
Ö’H˜ . . . . U q^èŒOQÍ . . . .)
<Õ#∞––"åà◊√§ `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞, |∞∞+¨µÅ∞ Hõ^•, WÖÏO\˜ LѨ=∂<åÅ∞ ZÖÏ WKåÛ~°∞?
z<åfl#fl––|∞∞+¨µÅ#∞ D LѨ=∂#O ZO`«QÍ PǨ^¡ ÑŒ ~¨ K° ^Õ OŒ >Ë "åà◊√§ KåÖÏ
KÀ@¡ nxfl "å_®~°∞. WOHÀ =∞O¢`«O K«∂_»∞––
'ã¨~*° Ï˚~À # Ü≥∂+¨}ÏO, =~À # Ü≥∂x=∂ã¨^"Œ ∞£ —
(|∞∞.9/101/14)
JO>Ë, HõÅâ◊OÖ’H˜ D ~°ã¨O áÈ=_»O Ü«Ú=`«∞ÅÖ’H˜ q@∞x.....áÈÜÕ∞ q^èŒOQÍ
LOk.
<Õ#∞––Jˆ~, ^Õ=Ù_®! "Õ^OŒ Ö’ q@∞x =~°<‚ å?
z<åfl#fl––Jˆ~, P ~ÀAÖ’¡ q@∞xH˜ ZO`« ¢áê^è•#ºO LO_Õ^À, D QÍÜ«∞¢f
Kè«O^Œã¨∞û #∞O_ç `≥Å∞ã¨∞HÀ––
250
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
'JaèQÍ"À J#∂+¨`,« Ü≥∂ëê *Ï~°q∞= –Ñ≤Ü∞« "£∞
JQÆ<åfllO Ü«∞^ä•Ç≤Ï`«"£∞—
(|∞∞. 9/32/5)
JO>Ë, '' F ™È=∞^Õ"å, U q^èŒOQÍ ¢ã‘Î `«# q@∞}˜‚ ã‘fiHõiã¨∞ÎO^À, J^Õ q^èŒOQÍ <Õ#∞
x#∞fl ã‘fiHõi™êÎ#∞!——
"Õ^OŒ Ö’ "≥~Úº ™ê~°∞¡ q@∞x ¢Ñ¨ãH¨ Î̃ =zÛOk. P ~ÀAÖ’¡ Éè~í ΰ HõO>Ë q@∞}‚Ë
Z‰õΩ¯=QÍ `«ÅÔHH˜¯OK«∞‰õΩ<Õ "å~°x <å HõxÑ≤ã¨∞ÎOk!
<Õ#∞––D =∞O¢`åÅ =Å¡ "≥k· Hõ Ü«ÚQÆOÖ’ ¢ã‘ÅÎ ‰õΩ KåÖÏ Z‰õΩ¯= ¿ãfiK«Ûù LO_Õ^xŒ
~°∞A==Ù`«∞Ok.
z<åfl#fl––JO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕǨÏO U=ÚOk? "≥·kHõ ¢ã‘ÎÅ∞ ѨÓiÎQÍ ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ
LO_Õ"å~°∞. XHõKÀ@ ‰õΩ=∂i Hõ#º q@∞}˜‚ Ñ≤Å∞ã¨∞OÎ >Ë, =∞~ÀKÀ@ q"åÇ≤Ï`« `«# q@∞}˜‚
¢áêi÷ã∂¨ Î LO_Õk. q@∞_»∞ ¢¿ÑÜ«∞ã≤`À ZÖÏ ~°q∞OKÕ"å_»∞ (|∞∞.9/101/14), Ü«Ú=‰õΩ_≥#·
q@∞_»∞ ^˘iH˜#ѨC_»∞ Ü«Ú=uH˜ ZÖÏO\˜ `«$Ñ≤Î HõeQˆ k (|∞∞.10/30/6) WÖÏO\˜ =~°#‚ Å∞
‰õÄ_® "Õ^OŒ Ö’ L<åfl~Ú!
<Õ#∞––JÖÏ J~Ú`Õ "≥k· Hõ ã¨=∂[OÖ’ *Ï~°[ ã¨O`å#O ‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞`«∂
LO_ç LO@∞Ok Hõ^•!
z<åfl#fl––XHõ\˜ – ~Ô O_»∞, HÍ^Œ∞. J<ÕHOõ . T~°fit QÆ~ƒ° Où #∞O_ç =t+¨µ_ª ∞» [x‡OKå_»∞
(|∞∞.7/33/12). n~°…`«=Úx QÆ~°ƒù=u `«e¡ |$ǨÏã¨Êu`À ã¨OÉè’yOz =~°‚ ã¨OHõ~°
ã¨O`å<åxH˜ [#‡xzÛOk. (|∞∞.1/147/3) ѨÙ~°∞‰õΩ`«∞û ÉèÏ~°º ã¨Ñ¨Îi¬ Hõ$áêѶ¨ÅOQÍ
¢`«ã¨^Œã¨∞º J<Õ Ñ¨Ù¢`«∞}˜‚ á⁄OkOk (|∞∞.4/42/8). ZO^Œ~°∞ ¢ã‘ÎÅ∞ ~°Ç¨Ï㨺OQÍ
¢Ñ¨ãq¨ OKÕ"å~°∞? (|∞∞.2/29/1) ZO`«x K≥Ñʨ =∞O\Ï=Ù? Jxfl =ºaèKå~° ã¨O^Œ~åƒùÅ#∞
UHõ~∞° =Ù ÃÑ@ì_O» "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_ç`Õ J~Ú^Œ= "Õ^"Œ ∞Õ `«Ü∂« ~°=Ù`«∞Ok! JO^Œ∞KÕ`<« Õ "Õ^•Å
\©HÍ–`å`«Ê~°ºO <Õ#∞ WO\’¡ LOK«#∞. LOz`Õ P_»"åà◊√§ ÃÑ_»^•i# Ѩ_»`å~°∞.
<åHõxÑ≤ã¨∞ÎOk, D ÉèíÜ«∞O KÕ`«<Õ<Õ"≥∂ ¢ã‘ÎʼnõΩ "Õ^•Å∞ K«k"Õ JkèHÍ~°O W=fiÖË^Œ∞––
'# ¢ã‘Î â◊¥¢^Ò "Õ^Œ=∞nèÜ«∂`å"£∞!— („ã‘ÎÅ∞, â◊¥„^Œ∞Å∞ "Õ^•Å∞ K«^Œ=~å^Œ∞)
<Õ#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ K≥¿ÑÊ^ŒO`å J^Œ∞ƒù`O« QÍ<Õ LO@∞Ok. P ~ÀAÖ’¡ Jxfl
KÀ\Ï¡ ¢|ǨχK«~°º #QÍ_®Å∞ =∂~°∞„"≥∂y áÈ`«∂ LO_ç LO\ÏÜ«∞x <Õ##∞‰õΩ<Õ"å}˜‚.
#=Ùfi`«∂ z<åfl#fl J<åfl_»∞––WѨC_»~°÷"≥∞ÿOk Hõ^•, ZÖÏO\˜ #QÍ_®Å∞ =∂~°∞„"≥∂y
áÈ`«∂ LO_Õ"À! ™È=∞~°ã¨O =∞`«∞ÎÖ’ |∞∞+¨µÅ∞ ZO`«QÍ ã¨Ê$Ç¨Ï HÀÖ’ÊÜÕ∞"å~À K«∂_»∞–
"≥Ѩ·kÙ~å}
Hõ `«„Ѩ
~°OÖQÆÏѨO O
251
'âıáȶ ~À=∞}fiO`Ò Éè^Ë Ò "åi#‡O_»∂Hõ,
WK«Ûfù O¢^•ÜÕ∞O„^À Ѩi¢ã¨=—
(|∞∞.9/112/4)
WHõ WO`«‰Ωõ q∞Oz ѨzÛQÍ K≥Ñʨ _»O ZÖÏ ™ê^躌 O?
<Õ#∞––z<åfl<åfl, ^•x J~°O÷ Uq∞\˜?
z<åfl#fl––J~°÷O Uq∞@O>Ë, âıѶπ (HÍ=∞^ŒO_»O) ~À=∂KåÛùk`«"≥∞ÿ# . . . . q=~°OÖ’
¢Ñ¨"tÕ OKåÅ<Õ HÀiHõ`À LOk. F ™È=∞^Õ"å! h=Ù „ã¨qOzáÈ. WHõ h"Õ K≥ÑC¨ , =∞`«∞ÖÎ ’
L#fl"å~°∞ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=~°∞ WÖÏ =∂\Ï¡_»QÆÅ~°∞?
<Õ#∞ H∆ÀÉèíѨ_ç J<åfl#∞––z<åfl<åfl, |∞∞+¨µÅ∞, |∞∞+≤}∞Å∞ `«`«Îfi^Œ~°∞≈Å<Õ
J#∞‰õΩO@∂ LO_ç<å#∞!
z<åfl#fl ‰õΩO‰õΩ=∞ѨÙ=Ùfi ÉèíOQÆ∞ `åy J<åfl_»∞––|∞∞+≤}∞Å∞ ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜
=∞O¢`åÅ∞ ~°zOz áÈÜ«∂~°O>Ë "Õâ◊ºÅ∞ ‰õÄ_® "åi Z^Œ∞@ kQÆ^Œ∞_»∞ѨÙÖË. K«∂_»∞,
Ѷ∞¨ ’ëê J<Õ XHõ ¢|ǨχKåi}˜ U=∞O@∞O^À––
'HÀ "å â◊ÜÚ« ¢`å q^è"Œ =Õ ^Õ=~°O =∞~°ºO # Ü≥∂ëê =$}∞`Õ—
(|∞∞.7/40/2)
JO>Ë, XHõ q^è=Œ U q^èOŒ QÍ â◊Ü∞« # ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«# =∞ikx Ñ≤Å∞K«∞‰õΩO@∞O^À,
J^Õ q^èŒOQÍ <Õ#∞ ‰õÄ_® Ü«∞[˝OÖ’ q∞=Ú‡Å#∞ P^Œ~°Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl#∞, Jx.
<Õ#∞––Fi <åÜ«∞<å! XHõ Hõ#ºHõ <À\˜ #∞O_ç Å[˚ ÖˉΩõ O_® WÖÏO\˜ =∂@ÖÏ?
z<åfl#fl––WO`« =∂¢`åxˆH h=Ù QÍ|~å Ѩ_çáÈ`«∞<åfl"å! JOy~° |∞∞+≤ ѨلuHõ
â◊âfi◊ f^Õq XHõ Ü«Ú=‰õΩx (Pã¨OQ∑) #QÆfl JOQÍxfl K«∂ã≤ U q^èOŒ QÍ L#‡`«∞~Î åÖˇ· áÈ`«∞O^À
K«∂_»∞––
'J#fi㨺 ã¨∞÷~°O ^Œ^Œ$â◊ ѨÙ~°™êÎ^Œ#ã¨÷ T~°∂~°=~°O|=∂}ó
â◊â◊fif <å~°ºaèK«H∆ÍºÇ¨Ï ã¨∞Éèí¢^Œ=∞~°º Éè’[#O qÉèíi¬!—
(|∞∞.9/1/34)
JO>Ë, Ô~O_»∞ `˘_»Å =∞^茺 ¢"ÕÖÏ_»∞`«∂, ѨÙ+≤ì Hõey, ÅOÉÏÜ«∞=∂#OQÍ L#fl.....
^•xfl K«∂ã≤ â◊âfi◊ u WÖÏ JOk––––
'PǨ! ZO`À JO^ŒOQÍ, Éè’yOѨ^yŒ #kQÍ L#fl ^•xfl.... Hõey L<åfl=Ù!—
<Õ#∞ ã¨|Î ∞ú_#» =Ù`«∂ J<åfl#∞––z<åfl<åfl, Wk Jxfl ǨÏ^Œ∞ÅÌ ∂ ^•\˜áÈ~ÚOk! z`«∞QÎ Í
`åy "≥∞ÿ=∞~°z LO>Ë<Õ `«Ñ¨Ê WÖÏO\˜ =∂@Å∞ <À\’¡#∞O_ç ~å=Ù!
252
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
z<åfl#fl––Jˆ~, "åà◊§O`å =∞^Œ=∞`«ÎÖË Hõ^• =∞i! JO^Œ∞ˆH =∂\Ï¡_»_»OÖ’ "Õâ◊ºÅ#∞
KåÖÏ q∞Oz áÈÜ«∂~°∞! ã¨∂~°º J<Õ XHõ ¢|ǨχKåi}˜ U=∞O@∞O^À K«∂_»∞––
'Ü«∞™êºO c[O =∞#∞ëêº =ѨOu, Ü«∂ # T~°∂ Lâ◊f q¢â◊Ü∂« ,
`Õ Ü«∞™êº=Úâ◊O`« ¢Ñ¨Ç¨Ï~å=∞ âıѶ¨"£∞—
(|∞∞.10/85/37)
<Õ#∞––nx J~°÷O Ug∞ É’^èŒ Ñ¨_»ÖË^Œ∞.
z<åfl#fl––'T~°∂— JO>Ë Ô~O_»∞ `˘_»Å∞. 'q¢â◊"£∞— JO>Ë KåK«_»O. 'âıѶπ— JO>Ë
HÍ=∞^ŒO_»O. '¢Ñ¨Ç¨~å=∞— JO>Ë ^≥|ƒH˘@ì_»O. WHõ h"Õ J~°÷O KÕã¨∞HÀ. JѨÊ\˜H©
É’^èŒÑ¨_»HõáÈ`Õ Z=Ô~·<å "Õ^Œ ѨO_ç`«∞}‚_»∞QÆ∞.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, "Õ^•Ö’¡ WO`« Jj¡Å`« LO^Œx <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞.
z<åfl#fl––Jj¡Å`« K«∂_®ÅO>Ë |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’x Ѩ^À =∞O_»ÅOÖ’ K«∂_»∞. WO¢^Œ∞_»∞,
WO¢^•}˜ L#‡`«∞ÖÎ ·ˇ Uq^èOŒ QÍ HÍ=∞¢H©_» ã¨Å∞Ê`å~À! WO¢^•}˜ `˘_» K«iz JO@∞Ok–
'=$+¨Éè’ # uQƇâ◊$OQÀHO`«~°∂º^äÕ+¨µ ~À~°∞=`ü—
(|∞∞.10/86/85)
JO>Ë, 'U q^èŒOQÍ =OHõ~° H˘=ڇŠPÉ’`«∞ L<å‡^ŒO`À ~°OÔH "Õã¨∂Î ~°q∞ã¨∞ÎO^À,
J^Õ q^èOŒ QÍ h=Ù ‰õÄ_® <å`À ~°q∞OK«∞!— P `«~åfi`« L#fl ã¨OÉè’QÆ #QÆfl =~°#‚ HÍj‡s
H˘HÀ¯Hõ âߢ™êÎxfl q∞Oz áÈ~ÚOk......
<Õ#∞ =∞^茺֒ J<åfl#∞––z<åfl<åfl!
HÍh PÜ«∞# ¢Ñ¨"åǨxfl PѨ_»O Hõ+¨ì=∞xÑ≤OzOk. PÜ«∞# `«# P"Õâ◊OÖ’
K≥ÑC¨ ‰õΩO@∂ "≥àϧ_»∞––Ü«Ú=u Ö’=∞â◊ ã¨OÉè’QÆ =~°#‚ K«kq`Õ h `«Å uiy áÈ`«∞Ok.
Ö’=∞â◊ Ü«∞=fi#=∞^ŒOÖ’ L#‡`«∞Î~åÖˇ· `«# P=~°}ÏÅhfl fã≤áêˆ~ã≤ ã¨fi#Ü«∞~åA`À
WÖÏ JO@∞Ok––
'LáÈѨ "Õ∞ Ѩ~å=∞$â◊ =∂"Õ∞^Œ¢ÉèÏ}˜=∞#º^ä•
(|∞∞.1/126/7)
ã¨~åfiǨÏ=∞ã≤‡ ~À=∞âß QÍO^è•s}Ï=∞"åqHÍ—
JO>Ë, 'g∞~°∞ <å ^ŒQÆæiH˜ =zÛ ##∞fl |ÅOQÍ Ñ¨@∞ìH˘O_ç. K«∂_»O_ç, á⁄>ËìÅ∞
~À=∂ÖÏ¡QÍ ZO`« ÃÑ^ŒÌ –ÃÑ^ŒÌQÍ––!—
WO`«HOõ >Ë ã≤Q∞Æ Öæ xË =∂@ U Ü«Ú=u <À\˜ #∞O_≥<· å ~åQÆÅ^•? WHõ P `«~åfi`«
[iˆQ L^•Ì=∞ HÍ=∞¢H©_» K≥¿ÑÊk, q<Õk HÍ^Œ∞. Ö’=∞â◊ PÜ«∞##∞ ZÖÏ P"Õ+≤ì`«∞}˜‚
"≥Ѩ·kÙ~å}
Hõ `«„Ѩ
~°OÖQÆÏѨO O
253
KÕã∞¨ ‰õΩO@∞O^ŒO>Ë PÜ«∞# QÆ^^æŒ ∞Œ _≥· P"≥∞‰õΩ JѨC_Õ ~°u=∞Å¡`« (~°uÖ’ =∞Å¡Ü∂≥ ^è∞Œ ~åÅ∞)
ã¨iìѶ≤ˆH@∞ WKÕÛ™êÎ_»∞–
'JQÍkè`å ѨiQÍkè`å Ü«∂ HõjHˆ = [OQÆ¿ÇÏ
^Œ^•u =∞ǨϺO Ü«∂^Œ∞s Ü«∂â◊¥<åO Éè’*Ϻ â◊`å—
(|∞∞. 1/126/7)
JO>Ë, 'D Ü«Ú=u =ÚOyã¨ÖÏQÍ ^ÕǨÏ=∞O`«\˜H© J`«∞‰õΩ¯áÈ~Ú ZÖÏ
~°q∞ã¨∞ÎO^ŒO>Ë, P#O^Œ~°ã¨OÖ’ =ÚOK≥`ÕÎã¨∞ÎOk!—
<Õ#∞ JѨ#=∞‡HõO`À WÖÏ J<åfl#∞––z<åfl<åfl, g∞~°∞ ÉèíOQÆ∞ =∞`«∞ÎÖ’ W^ŒO`å
K≥ѨÊ_»O ÖË^Œ∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––=∞`«∞ÎÖ’ L#flk <Õ#∞ HÍ^Œ∞, XHõ `«e¡H˜ ѨÙ\ì̃# ™È^Œs–™È^Œ~°∞Å =∞^茺,
(|∞∞.10/10/1) `«O¢_ç – ‰õÄ`«∞~°∞ =∞^躌 (|∞∞.10/61/5–6) ã¨OÉè’QÆ ã¨O^Œ~åƒùxfl =i‚Oz
"≥o§#"åˆ~ =∞`«∞ÎÖ’ LO_Õ"å~°∞. ¢Ñ¨*ÏѨu „|Ǩχ Ü«Ú=u J~Ú# `«# ‰õÄ`«∞~°∞#∞
Éè’yOz# Ѷ∞¨ @ìO h=Ù K«kq`Õ–– 'Ñ≤`å ^Œ∞Ç≤Ï`«∞~°æ~°ƒù=∂^è•`ü — (`«O„_ç ‰õÄ`«∞~°∞‰õΩ
QÆ~ƒ° Où `≥ÑÊ≤ OKå_»∞) (J^ä~Œ fi° "Õ^OŒ 9/10/12) Xà◊√§ QÆQ∞Æ ~˘Ê_»∞ã¨∞OÎ k! ZÖÏO\˜ Jj¡Å"≥∞#ÿ
=∂@Å∞<åflÜ«∞O>Ë WѨC_»∞ ÉèOí QÆ∞ =∞`«∞ÖÎ ’ ‰õÄ_® P =∂@Å∞ <å <À\’¡#∞O_ç ~åÖË=Ù.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, WHõ "Õ^•Ö’¡#∞, "å=∞=∂~°æOÖ’#∞ `Õ_® U=Ú#fl@∞¡?
z<åfl#fl––Jˆ~, <å‰õΩ =∂¢`«O "Õ^•Ö’¡ #∞O_Õ "å=∞=∂~°Oæ ѨÙ\˜ì LO_»=K«ÛxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
"å=∞=∂sæÜÚ« Å∞ ѨOK«=∞HÍ~åÅ∞ "Õ~ˆ ZHõ¯_ç#∞OKÀ `≥KåÛ~å? K«∂_»∞, 'HÍm `«O¢`«O—Ö’—
Uq∞ ~åã≤ LO^À––
'=∞^ŒºO =∂Oã¨O K« =∞`«ûºâ◊Û =Ú¢^• "≥∞ÿ^äŒ∞#"Õ∞= K«
U`Õ Ñ¨OK«=∞HÍ~åó ã¨∞ºó "≥∂Hõ∆^•ó Ç≤Ï Ü«ÚˆQ Ü«ÚˆQ—
(=∞^ŒºO, =∂Oã¨O, =∞`«ûºO, =Ú¢^Œ (¢ã‘Î) "≥∞ÿ^äŒ∞#O)––D ѨOK«=∞HÍ~åÖË
JxflÜ«ÚQÍÖ’¡#∂ "≥∂Hõ∆™ê^èŒ<åÅ∞)
'*Ï˝# ã¨OHõÅh `«O¢`«O—Ö’ WÖÏ LOk––'áêâ◊=ÚHõÎó ã¨^•t=ó!— Z=~°∞ Ö’Hõ Å[˚#∞,
ÖËHõ ã¨=∂[ |O^èŒ<åÅ#∞ `≥OK«∞H˘x =Ú‰õΩÎ_»=Ù`å_À J`«_Õ 'ã¨^•t=Ù_»∞— ÖËHõ
'r=#∞‡‰õΩÎ_»∞!—
"Õ^•Ö’¡ '™È=∞~°™ê—xH˜ U q^èŒ"≥∞ÿ# ¢áê^è•#ºO LO^À, J^Õ q^èŒ"≥∞ÿ# „áê^è•#ºO
"å=∞=∂~°Oæ Ö’ '=∞^•º—x‰õΩOk. '=∂`«$HÍ `«O¢`«O—Ö’ WÖÏ LOk K«∂_»∞––
'=∞^Œºáê#O q<å ^Õq `«`«Îfi*Ï˝#O # ÅÉèíº`Õ
J`«U= Ç≤Ï q¢Ñ¨ã¨∞Î =∞^Œºáê#O ã¨=∂K«ˆ~`ü—
254
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
JO>Ë, 'F ^Õg! =∞^Œºáê#O KÕÜ«∞‰õΩO_® `«`«Îfi*Ï˝#O ¢áêÑ≤ÎOK«^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡
¢ÉÏǨχ}∞_»∞ =∞^ŒºO `«Ñ¨ÊHõ `åQÍe.—
'HÍ=∂MϺ `«O¢`«O—Ö’ WOHÍ Z‰õΩ¯= K≥áêÊ~°∞––
'HÍeHÍ–`åi}©–nH∆ÍO QÆ$Ç‘Ï`åfi =∞^Œº¿ã=#"£∞
# Hõ~Àu â◊√h=¸¢`«ã¨=∞O `«ã¨º Ç≤Ï `«~°Ê}"£∞!—
JO>Ë, 'HÍeHõ, ÖËHõ `åi}˜ nHõ∆ fã¨∞H˘x Z=_≥·`Õ =∞^Œºáê#O KÕÜ«∞_À "åx
`«~Ê° }[ÅO P_»‰Ωõ Hõ¯ =¸¢`«O`À ã¨=∂#O!—
Jxfl\˜HOõ >Ë Z‰õΩ¯= ¢áê^è•#ºO ѨOK«=∞ =∞HÍ~åxH˜ ("≥∞^ÿ ∞Œä <åxH˜) W=fi_»O [iyOk.
'‰õΩÖÏ~°=‚ `«O¢`«O— Ö’ WÖÏ LOk––
'ѨOK«=∞O ^Õq 㨈~fi+¨µ =∞=∞ ¢áê}¢Ñ≤Ü«∞O Éèí"Õ`ü
ѨOK«"∞Õ # q<å ^Õq K«O_ô=∞O¢`«O Hõ^OŒä [¿Ñ`ü!—
('F ^Õg! ѨOK«=∞ =∞HÍ~°O <å‰õΩ „áê}O`À ã¨=∂#OQÍ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿOk. "≥∞ÿ^äŒ∞#O
ÖˉõΩO_® K«O_ô=∞O¢`«O [Ñ≤OK«_®xH˜ gÖË ÖË^Œ∞!—)
WHõ [ѨO KÕ¿ã Ѩ^Œúu ZO`« qÅHõ∆}"≥∞ÿO^À, 'L`«ÊuÎ `«O¢`«O— Ö’ K«∂_»∞––
'‰õΩÖÏKå~°Ñ~¨ À g~°ó ‰õΩÅѨÓ*ÏѨ~åÜ«∞}ó
ÉèíQÆeOQÆ ã¨=∂Ü≥∂QÍ`ü PHõ$+¨º [Ѩ=∂K«ˆ~`ü!—
JO>Ë, '‰õΩÖÏKå~åÅ#∞ áê\˜OKÕ"å_»∞, ‰õΩÅѨÓ*Ï Ñ¨~åÜ«∞}∞_»∞ J~Ú#"å_»∞ ~°u
|O^è•Ö’¡x XHõ |O^èŒOÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_ç, P ã≤÷uÖ’<Õ [ѨO KÕÜ«∂e!— n<Õfl "åà◊√§ '‰õΩÖÏKå~°O—
ÖËHõ '‰õΩÅѨÓ[— JO\Ï~°∞! '™ê~°ã¨~°fiã¨fiO— Ö’ WÖÏ LOk––
'#QÍflO Ѩ~°¢ã≤ÎÜ«∞O gHõ∆º Ü≥∂ [¿Ñ^ŒÜ«Ú`«O #~°ó
㨠Éèí"Õ`ü ã¨~°fi q^•º<åO áê~°QÆó ã¨~°fi"Õ^Œq`ü!—
JO>Ë, '#QÆflOQÍ L#fl Ѩ~°¢ã‘Îx K«∂ã¨∂Î Z=Ô~·`Õ Ñ¨k"ÕÅ ™ê~°∞¡ [ѨO KÕ™êÎ~À, "åà◊√§
Jxfl q^ŒºÖ’¡ áê~°OQÆ`«∞Öˇ· áÈ`å~°∞! Jxfl "Õ^•Å∞ `≥eã≤# "å~°=Ù`å~°∞!—
'‰õΩÅ ã¨~fi° ã¨fiO—Ö’ WÖÏ LOk––
'|∞∞`«∞=∞`åºó ÉèíQÆO Ѩâ◊º<£ Ü≥∂ [¿Ñ^ŒÜ«Ú`«O #~°ó
J#∞‰õÄÖÏ Ç≤Ï `«^•fi}©, QÆ^ŒºÑ¨^Œº=∞~¸ Éèí"Õ`ü!—
JO>Ë, 'Z=~°∞ |∞∞`«∞=∞u QÆ∞ǨºOQÍxfl K«∂ã¨∂ΠѨk"ÕÅ™ê~°∞¡ [ѨO KÕ™êÎ~À, "åi
QÆ^Œº–Ѩ^Œº=∞Ü«∞ "å}˜ =∞<À#∞‰õÄÅOQÍ =∂~°∞`«∞Ok!—
"≥Ѩ·kÙ~å}
Hõ `«„Ѩ
~°OÖQÆÏѨO O
255
<Õ#∞––z<åfl<åfl, "å=∞ =∂sæÜÚ« Å∞ ‰õΩÅ=∞`åÅ `Õ_®Å∞ áê\˜OKÕ"å~°∞ HÍ^•?
z<åfl#fl––Jˆ~, ÖË^ŒÉσÜü∞,
'ã¨O¢áê¿ÑÎ Éè̌·~°gˆH∆¢`Õ ã¨ˆ~fi =~å‚ó kfi*’`«Î=∂ó!—
('Z=Ô~·`Õ Éèˇ·~°gˆH∆¢`«O (ѨOK«=∞HÍ~° Ѩ^ŒúuÖ’ ѨÓ[ [iˆQKÀ@∞) Ö’H˜ KÕ~°`å~À
"åà◊§O`å ¢âı+¨ª ¢ÉÏǨχ}∞Öˇ· áÈ`å~°∞. JHõ¯_çH˜ KÕˆ~ ¢ã‘ÎÅO^Œ~°∂ ‰õΩÅ¢ã‘ÎÅ∞QÍ
ÉèÏqOK«|_»`å~°∞.—) 'L`«ÊuÎ`O« ¢`«O—Ö’ WÖÏ ~åã≤ LOk––
'‰õΩÅ¢ã‘οã=#O ‰õΩ~åº`ü ã¨~°fi^ä• Ñ¨~°"Õ∞â◊fii
~°"∞Õ `« Ü«Ú=fO Hõ<åºO HÍ"≥∂#‡`åÎO qÖÏã≤h"£∞—
JO>Ë, 'F Ѩ~"° ∞Õ â◊fis1! ‰õΩÅ¢ã‘xÎ L#∞‡HõOÎ QÍ Éè’yOKåe. =ÚYºOQÍ HÍ"≥∂#‡`«∞~Î åÅ∞,
qÖÏã¨=u, J~Ú# Ü«Ú=f Hõ#º#∞.—
'QÆ∞ÑÎ̈ ™ê^è#Œ `«O¢`«O—Ö’ WÖÏ LOk––
'#\© HÍáêeHÍ "Õâߺ ~°[H© <åÑ≤`åOQÆ<å
¢ÉÏǨχ}© â◊¥¢^ŒHõ<åº K« `«^ä• QÀáêÅHõ#ºHÍ
=∂ÖÏHÍ~°ã¨º Hõ<åº K« #=Hõ<åºó ¢Ñ¨H©iÎ`åó—
JO>Ë, '^˘=∞‡i ¢ã‘Î, HÍáêeHõ, "Õâ◊º, KåHõe¢ã‘Î, =∞OQÆe¢ã‘Î, ¢ÉÏǨχ}¢ã‘Î, â◊¥¢^Œ¢ã‘Î,
Q˘Å¡¢ã‘,Î `À@=∂e ‰õΩÖÏxH˜ K≥Ok# ¢ã‘Ζ–D `˘q∞‡k =∞Ok Hõ#ºÅ∞ QÆ∞ÑÎ̈™ê^è#Œ ‰õΩ
Z‰õΩ¯=QÍ `«y# "å~°∞.—
'~°∞¢^ŒÜ∂« =∞Å `«O¢`«O—Ö’ J~Ú`Õ WOHÍ WÖÏ LOk––
'K«O_®b `«∞ ã¨fiÜ«∞O HÍj ¢Ñ¨Ü«∂QÆâ◊Û~°‡HÍi}©
JÜ≥∂^蕺 ѨÙHõ¯ã‘ ¢áÈHÍÎ ~°[H© =∞^äŒ∞~å =∞`å!—
JO>Ë, 'K«O_®ex HÍj`À ã¨=∂#O, K«~‡° HÍi}˜ ¢Ñ¨Ü∂« QÆ`À ã¨=∂#O. HõO*i (XHõ
^Õâ◊ „k=∞‡i *Ïu) „ã‘Î JÜ≥∂^茺`À ã¨=∂#O. KåHõe¢ã‘Î =∞^äŒ∞~°`À ã¨=∂#O!— gi`À
ã¨=∂QÆ=∞O [iÑ≤`Õ f~°÷Ѷ¨ÅO ¢áêÑ≤Îã¨∞ÎOk!
'*Ï˝<å~°‚= `«O¢`«O—Ö’ Ü≥∂QÍxH˜ J~°÷O WÖÏ K≥áêÊ~°∞––
'¢Ñ¨Hõ$uó Ѩ~°"Õ∞âßx g~°ºO ѨÙ~°∞+¨ LK«º`Õ
`«Ü∂≥ ~ÀºQÆó =∞¿ÇÏâßx Ü≥∂QÆ U= # ã¨Oâ◊Ü∞« ó!—
JO>Ë, F áê~°fif! ¢Ñ¨Hõ$u (¢ã‘Î) ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ (g~°ºO) gi ã¨OÜ≥∂Q»"Õ∞ 'Ü≥∂QÆO.—
WO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞!—
1. D `«O„`ÀѨ^âÕ =◊ ∞O`å t=Ù_»∞ áê~°fiuH˜ KÕã#≤ @∞¡QÍ ~°zOK«|_çOk. (J#∞.)
256
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨÓ[ ~°ÇϨ 㨺O D q^èOŒ QÍ K≥Ñʨ |_çOk––
'ã‘`å¯~À =∞O¢`«~°∂Ѩã¨∞Î =K«#O ãÎ̈=#O Éèí"Õ`ü
=∞~°Ì#O `«~°Ê}O qkú g~°ºáê`«ó qã¨~°̊#"£∞!—
JO>Ë, ã‘`å¯~°"Õ∞ (ã¨OÉè’QÍ#O^ŒO`À <À\’¡#∞O_ç "≥Å∞=_Õ ã‘...ã‘...^ŒfixÜÕ∞)
=∞O„`«O, JѨC_»∞K«ÛiOKÕ =∂@ÖË Jã¨Öˇ·# =∞O„`åÅ∞, ™È΄`åÅ∞. =∞~°Ì#"Õ∞ `«~°Ê}O.
g~°ºáê`«"Õ∞ qã¨~°̊#O!—
'‰õΩÖÏ~°=‚ `«O„`«O—Ö’ WÖÏ LOk––
'=∞^Œº =∂O㨠qÇ‘Ï#O `«∞ # ‰õΩ~åº`ü ѨÓ[#O t"Õ
# `«∞ëêºq∞ =~å~À¿ÇÏ ÉèQí eÆ OQÍ=∞$`«O q<å!—
JO>Ë, 'Fáê~°fif! =∞^ŒºO, =∂Oã¨O ÖˉΩõ O_® t=Ù}˜‚ ѨÓlOK«~å^Œ∞. F x`«Oah!
ÉèíQÆeOQÍ=∞$`« ¢Ñ¨™ê^ŒO ÖˉõΩO_® <Õ#∞ (t=Ù_»∞) ã¨O`«$Ñ≤Î K≥O^Œ#∞.—
<Õ#∞––nxH˜ ǨÏ^Œ∞̖Ѩ^Œ∞Ì ÖˉõΩO_® LOk z<åfl<åfl! WO`«QÍ Kå~åfi‰õΩ_»∞ ‰õÄ_®
K≥ѨÊÖË^Œ∞!
z<åfl#fl––Jˆ~, "åà◊√§ Kå~åfi‰õΩx `å`«Å∞! JQÆã¨∞κ_»∞ Ö’áê=Ú¢^Œ`À =∞x+≤
rq`åO`«O `«$Ñ≤QÎ Í Éè’yOKåÅx K≥áêÎ_∞» . (|∞∞. 1/179/2) D =∂>Ë Jx Kå~åfi‰õΩ_»∞
<åã≤‰Î Ωõ _»xÑ≤OK«∞ ‰õΩ<åfl_»∞, JQÆã∞¨ ºÎ _»∞ |∞∞+≤ JxÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl_»∞! Jˆ~, <Õ#∞ ÉèOí QÆ∞ =∞`«∞ÖÎ ’
J#fl =∂@Åhfl Ö’‰õΩÅ∞ `«=∂ëê H˜O^Œ H˘\ì̃ áêˆ~™êÎ~∞° . HÍh "åà◊√§ ™È=∞~°ã¨ ¢Ñ¨"åǨÏOÖ’
=∂\Ï¡_ç# =∂@Åhfl "Õ^Œ"å‰õΩ¯Å~ÚáÈÜ«∂~Ú.... Jˆ~ Jcƒ, <å =∂@Å∞ ǨÏ^Œ∞Ì
g∞iáÈ=_»O ÖË^Œ∞ Hõ^•! K≥ѨC.
<Õ#∞––z<åfl<åfl, Ǩϟb ѨO_»∞QÆ ~ÀA JO`å ã¨|ÉË!
z<åfl#fl––x["Õ∞, Ǩϟb ~ÀA# Jj¡Å"≥∞ÿ# =∂@Å∞ =∂\Ï¡_ç#O^Œ∞=Å¡ ^À+¨O
JO@^Œ∞. nxH˜ HÍ~°}O `≥Å∞™ê? '^è~Œ ‡° ã≤O^è∞Œ —Ö’ WÖÏ LOk––
'ǨϟeHÍO „uó Ѩi¢Hõ=∞º â◊ÉÌ̌Âi¡OQÆÉèíOQÍOH˜`≥·ó
`≥·ó â◊ÉÂ̌Ìâ◊Ûù `«∞ ™ê áêáê ~åHõ∆ã‘ `«$Ñ≤Î =∂ѨÙflÜ«∂`ü!—
(=¸_»∞ ™ê~°∞¡ „Ѩ^HŒ }
∆˜ KÕã≤ ÉèQí OÆ , JOQÆO, eOQÆO ÖÏO\˜ Ѩ^•Ö`À ‰õÄ_ç# Ju
Jj¡Å"≥∞ÿ# =∂@Å∞ ѨeH˜`Õ<Õ áêÑ≤+≤ì ~åHõ∆ã≤ ǨϟeHõ‰õΩ `«$Ñ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.) WHõ,
'âߺ=∂–K«O¢kHõ—Ö’ WÖÏ LOk––
"≥Ѩ·kÙ~å}
Hõ `«„Ѩ
~°OÖQÆÏѨO O
257
'eOQÆ<å=∞ ã¨^•#O^À ÉèQí <Æ å=∞ ã¨^• ~°uó
eOQÆ wu~°‡Ç¨ ¢Ñ‘uó ÉèíQÆwu~°‡Ç¨ã¨∞Y"£∞!—
(eOQÆ"∞Õ ã¨^•#O^ŒO. ÉèQí "Æ ∞Õ x`«º~°u. eOQÆã∞¨ `
Î Õ =∞Ǩ„Ñ‘u. ÉèQí HÆ ~© #ΰ "Õ∞ =∞Ǩã¨∞YO)
JO^Œ∞=Å¡<Õ Ç¨ÏŸb ~ÀA# u@∞¡ LK«Ûiù OKÕ PKå~°O =∞#Ö’ #_»∞ã¨∂Î LOk. Ǩϟb
~ÀAÖ’¡<Õ H˘O^Œ~°∞ XHõ â’¡HõO `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ WÖÏ áê_ç LO\Ï~°x <å HõxÑ≤ã¨∞ÎOk–
'HõÖ∫ "Õ^•Ou#ó 㨈~fi á¶êÅ∞æ<Õ ÉÏÅHÍ W=!—
(HõeÜ«ÚQÆOÖ’ JO^Œ~∂° "Õ^•O`«∞ÖË J=Ù`å~°∞. ǨϟbѨO_»∞QÆ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JO^Œ~∂°
Ñ≤ÅÖ¡ Ï¡QÍ =∂iáÈ~Ú#@∞¡!)
<Õ#∞––H˘O^Œ~°∞ ÉèÏ+¨ºHÍ~°∞Å∞ Jj¡Å Ѩ^•Å‰õΩ P^蕺u‡Hõ J~°÷O K≥áêÎ~°∞ Hõ^•!
z<åfl#fl––JÖÏ J~Ú`Õ D =∞O¢`«O q#∞––
'Ü«∂=^ŒOw#O Ǩã≤Î#O QÍ~°ÌÉèíO K« Ü«∞`ü
Ü«∂=#â◊fi㨺 "ål#™êÎ=`ü `Õ =~°`
ú åO Ѩãó¨ —
(J^ä~Œ fi° "Õ^OŒ 6/72/3)
JO>Ë, 'h HÍ=∞^ŒO_»O ÃÑiy U#∞QÆ∞, |Å"≥∞ÿ# QÆ∞¢~°O ÖËHõ QÍ_ç^Œ ‰õΩO_ÕO`« ã¨∂÷ÅO
HÍ"åe. . . !— WHõ¯_» QÍ_ç^Œ ‰õÄ_® P^蕺u‡Hõ"Õ∞<å? Jˆ~, QÆ~°ÌÉèË+≤ì („|ǨχK«~°º „=`«
ÉèíOQÆO =Å¡ Hõey# áêáêxH˜ „áêÜ«∞tÛ`«ÎOQÍ KÕ¿ã XHõ Ü«∞[˝O), Jâ◊fi"Õ∞^èŒO, g\˜ ¿Ñ~°∞`À
ZÖÏO\˜–ZÖÏO\˜ "≥Ú~°@∞ =∂@Å∞ K≥áêÊ~°O>Ë Kå~åfi‰õΩ_»∞ ‰õÄ_® gà◊§#∞ ѨQ\
Æ "˜ +Õ Q¨ Íà◊√§,
^èŒ∂~°∞ÎÅ∞, xâßK«~°∞Å∞ Jx J<åfl_»∞––
'Jâ◊fi™êº¢`« Ç≤Ï eOQÆO `«∞ Ѩffl¢QÍǨϺO ¢Ñ¨H©iÎ`«"£∞
¢`«Ü≥∂ "Õ^Œã¨º Hõ~åÎ~À ÉèíO_»^èŒ∂~°Î xâßK«~åó!—
(Jâ◊fi"Õ∞^èŒ Ü«∞[˝ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ QÆ∞„~°Ñ¨Ù HÍ=∂OQÍxfl Ü«∞[˝O KÕã≤# "åx ÉèÏ~°º
ã‘fiHõiOKåe, Jx K≥Ñ≤Ê# "Õ^ŒHõ~°ÎÅ∞ ѨQÆ\˜"Õ+¨QÍà◊√§, ^èŒ∂~°∞ÎÅ∞, xâßK«~°∞Å∞.!)
WO`«Ö’ =∂ Ñ≤#fl=∞‡ áêÅáêÜ«∞ã¨O fã¨∞H˘x JHõ¯_çH˜ =KÕÛã≤Ok.
z<åfl#fl LÖÏ¡ãO¨ QÍ J<åfl_»∞––Pñ, fã¨∞HÀ, ǨϟeHõ ¢Ñ¨™ê^ŒO fã¨∞HÀ. fÑ≤ Ѩ^•~å÷ÖË
Hõ^• =∞# "≥·kHõ ã¨O㨯$uH˜ ¢áê}O! K«∂_»∞, "≥·kHõ Ü«ÚQÆO #∞O_ç =∞#O
=∂^è∞Œ ~Àºáê㨉Ωõ Å∞QÍ L<åflO. =∞# ѨÓsfi‰õΩÅ∞ WÖÏ áê_»∞`«∂ =KåÛ~°∞––
'=∞^èŒ∞=∞f ~À+¨nè~å̺= PáÈ =∞^èŒ∞=∞<Àfl Éèí=O`«∞!—
(|∞∞.4/57/3)
(=#ã¨Ê`«∞Åhfl =∞^è∞Œ =Ù`À xO_ç LO_»∞QÍHõ! [ÅO =∞^è∞Œ =∞Ü«∞OQÍ LO_»∞QÍHõ!
PHÍâ◊O =∞^èŒ∞ѨÓi`«"≥∞ÿ LO_»∞QÍHõ!)
258
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
"åà◊√§ ã¨=∞ãÎ̈ ¢Ñ¨Ñ¨OKå<Õfl =∂^èŒ∞~°ºOÖ’ =ÚOK≥`åÎÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞––
'=∞^èŒ∞"å`å |∞∞`åÜ«∞`Õ! =∞^èŒ∞Hõ∆~°Ou ã≤O^èŒ=ó
=∂nèfi~°fló ã¨O`«∞ F+¨nèó! =∞^èŒ∞#HõÎ =Ú`À+¨™È!
=∞^èŒ∞=∞`ü áêi÷=O ~°[ó! =∞^èŒ∞^Òº~°ã¨∞Î #ó Ñ≤`å!
=∞^èŒ∞=∂<£ Jã¨∞Î ã¨∂~°ºó! =∞^èŒ∞=∂<£ <À =#ã¨Êuó!
(Ü«∞A. 13/27–29)
=∂nèfi~åæ"À Éèí=O`«∞ #ó!—
(QÍÅ∞Å∞ =∞^èŒ∞=∞Ü«∞OQÍ LO_»∞QÍHõ! #^Œ∞Å∞ =∞^èŒ∞=Ù`À xO_ç LO_»∞ QÍHõ!
=#ã¨Ê`«∞Å∞ =∞^èŒ∞=∞Ü«∞OQÍ LO_»∞QÍHõ! ~å„`«∞Å∞, L+¨óHÍÖÏÅ∞ =∞^èŒ∞=∞Ü«∞OQÍ
LO_»∞QÍHõ! Éè∂í q∞ ^è∂Œ o Hõ}ÏÅ∞ =∞^è∞Œ =∞Ü«∞OQÍ LO_»∞QÍHõ! =∂ `«O„_ç ÖÏO\˜ PHÍâ◊O
=∞^èŒ∞Éèíi`«"≥∞ÿ LO_»∞QÍHõ! ã¨∂~°∞º_»∞ =∞^èŒ∞=Ù`À xO_ç LO_»∞QÍHõ! =∂ P=ÙÅ∞
=∞^è∞Œ =∞Ü«∞OQÍ LO_»∞QÍHõ!)
Jˆ~, fÑ≤ Ѩ@¡ WO`« Pã¨HÎ̃ =∞ˆ~ ^ÕâO◊ Ö’ LO@∞Ok? WHõ¯_» K«zÛáÈ~Ú# `«~åfi`«
‰õÄ_® 'FO =∞^èŒ∞ =∞^èŒ∞ =∞^èŒ∞ — Jx Ñ≤`«~°∞Å#∞ `«$Ñ≤ΠѨ~°K«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok! Pñ, WHõ
'=∞^èŒ∞ˆ~} ã¨=∂ѨÜÕ∞`ü— #∞ (fÑ≤`À =ÚyOKåe, J<Õ ã¨∂HÎ̃x) áê\˜^•ÌO!
<Õ#∞ ¢Ñ¨™ê^ŒO fã¨∞HÀ=_»O K«∂ã≤ z<åfl#fl ã¨fi~°Ü«ÚHõÎOQÍ "Õ^Œ=∞O¢`åÅ∞ K«^Œ=_»O
P~°OaèOKå_»∞––
lǨÏfiÜ«∂ J¢ˆQ =∞^èŒ∞ "Õ∞ lǨfi=¸ÖË =∞^èŒ∂ÅHõ"£∞
=∞^èŒ∞=<Õ‡ x¢Hõ=∞}O =∞^èŒ∞=∞<Õ‡ Ѩ~åÜ«∞}"£∞
"åKå ^Œ^•q∞ =∞^èŒ∞=∞`ü Éèí∂Ü«∂ã¨O =∞^èŒ∞ã¨^Œ$â◊"£∞! (J^ä~Œ fi° 1/34/2–3)
(<å <åÅ∞Hõ J„QÆÉèÏQÆOÖ’ =∞^èŒ∞=Ù <≥ÅH˘x LO_»∞QÍHõ! <å <åÅ∞Hõ =¸ÅOÖ’
=∞^èŒ∞=Ù x=ã≤OK«∞ QÍHõ! <å <À\˜ #∞O_ç "≥Å∞=_Õ =∂@Å∞ =∞^èŒ∞=∞Ü«∞OQÍ LO_»∞QÍHõ!
<å <À\’¡H˜ "≥à§ı Éè’[#O =∞^è∞Œ =∞Ü«∞OQÍ LO_»∞QÍHõ! <å HÍ~°ºHõÖÏáêÅhfl =∞^è∞Œ Éèií `«OQÍ
LO_»∞QÍHõ! <Õ#∞ =∞^èŒ∞=Ù`À ã¨=∂#OQÍ =∞^èŒ∞~° ã¨fiÉèÏ=O HõÅ "å}˜‚QÍ LO^Œ∞#∞ QÍHõ!)
PÜ«∞# =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞––nxH˜ J~°O÷ `≥eã≤O^•? rq`åO`«O <åÅ∞HõÃÑ·#
=∂^èŒ∞~°ºO LO_»∞QÍHõ! fÑ≤ uO@∂, uÜ«∞ºQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO^Œ∞=ÚQÍHõ! fÑ≤x
á⁄O^Œ∞`«∂, fÑ≤x ѨOK«∞`«∂ LO^Œ∞=Ú QÍHõ! =∂ Hõà◊§‰õΩ HõxÑ≤OKÕ „Ѩu =ã¨∞Î=Ó =∞^èŒ∞
Éèií `«OQÍ LO_»∞QÍHõ! Jx. JÉσÜü∞, W^Õ "Õ^•Ö’¡ JxflO\˜HOõ >Ë =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ =∞O¢`«O!
D =∂@ K≥ѨÓΖK≥ѨÓÎ<Õ z<åfl#fl Hõà◊√§ =¸`« Ѩ_» ™êQÍ~Ú.
K«∂ã≤ Ñ≤#fl=∞‡ JOk––WHõ DÜ«∞#∞fl =kÖË~Ú <åÜ«∞<å! <Õ#∞ K«∂ã¨∞‰õΩO\ÏÖË.
JÖÏ Jx P"≥∞ =∂ qHõ@Hõq z<åfl#fl#∞ fã¨∞H˘x ֒ѨeH˜ "≥o§ áÈ~ÚOk.
k
"≥Ѩ·kÙ~å}
Hõ `«„Ѩ
~°OÖQÆÏѨO O
259
J#∞„Hõ=∞}˜Hõ (=º‰õΩÎÅ∞, „Ѩ㨉õΩÎÅ∞)
J
P^èŒ∞xHõ „ã‘ÎÅ „Ѩâ◊ã≤Î –
228–234
JOQÆã¨∞Êù~°} Ѷ¨Å"£∞ –
86 PѶ‘ã¨~°∞
–
224
JOy~° |∞∞+≤
–
183, 251 Pã¨OQ∑
–
252
JO^èŒÑ¨OQÆ∞<åºÜ«∞O –
198
W
JO| JOaHõ JOÉÏeHõ –
25–29 WO„^Œ∞_»∞
– 27,54,63,68,
JO|áêe
–
194
71,233,253
JHõq`«fiO
– 217–219,225
L, T
JHõ$Ï~°∞_»∞
–
224 L`«Î~°
–
25
JQÆã¨∞κ_»∞
–
39,177,257 L^ŒÜ«∞<åKå~°∞º_»∞
–
147
J}∞"å^ŒO
–
138
L^•ÌʼnõΩ_»∞
–
27, 157
Juâ◊Ü≥∂HÎ̃
–
38,39
LѨx+¨`«∞ÎÅ∞
–
51, 139
Jx~°∞^Œ∞ú_»∞
–
26
LѨ"åã¨O
–
128,129
Jaè™êiHõ
–
104,229
L+¨
–
26,63
J~°÷=¸ÅHõ"≥∞ÿ# ^èŒ~°‡O –
186,187
T~°fit
–23,34,155, 230,251
J~°∞}˜
–
35
|∞∞
J~°∞˚#∞_»∞
– 10–15,17,20,23,
–
94–96
24,29,30 |∞∞`«∞K«~°º
–
94
J=KÕÛù^ŒHõ`«
–
180,181 |∞∞`«∞ ã¨OǨ~°=Ú
U
J=`å~åÅ∞
– 39,65,66,126
–
35
Jâ◊fi`å÷=∞
–
36 UHõÅ=Ùº_»∞
Hõ
Jâ◊fi"Õ∞^èŒO
–
258
–137,138,160,169,180
Jtfih‰õΩ=∂~°∞_»∞
–
97,115 Hõ}Ï^Œ∞_»∞
–
109
JǨÏź
–
24, 233 HõÑ≤ÅQÀ=Ù
– 137,169,188
P`«‡
– 10–12,166,168,176 HõÑ≤Å=Úx
P^蕺u‡Hõ ^Œ$+≤ì
–
33,162 Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ∞
–
136
P^è∞Œ xHõ â◊$OQÍ~° <å~ÚHõÅ∞ –
229–231 Hõ~°‡<åâß#k
–
2
P^è∞Œ xHõ ã¨∞Y™ê^è<Œ åÅ∞ –
224 Hõ~°‡ã≤^•úO`«O
–
30,145,
P^èŒ∞xHõ „ã‘Î
–
225–230
164–167,189
260
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
Hõ~°∞‚_»∞
Hõe¯
HÍ`åºÜ«∞x
HÍ=∞^ŒÇ¨Ï#O
HÍ~°ºHÍ~°} ã¨O|O^èŒO
HÍiΈHÜ«Ú_»∞
HÍ"åº~°÷O
H©iÎ HÍOHõ∆
‰õΩOu
‰õΩK«H©~°Î#O
‰õΩ@∞O| xÜ«∞O„`«}
‰õΩ=∂iÅÉèí@∞ì
‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `« Ü«Ú^ŒOú
‰õΩâ◊Å∞
‰õÄ@ã¨÷„|Ǩχ–HõÅÊ#
Hõ$áêKå~°∞º_»∞
Hõ$+¨µ‚_»∞
ˆH`«∞
ÔH·ˆH~Ú
ˆH∆"Õ∞O„^Œ Éèí@∞ì
–
21,30
–
66
–
34
–
69
–
164
–
69
–
216
–
153
– 20,24–27,29,63
–
204–215
–
17,18
–
152
–
11, 31,187
–
188
–
189
–
36
– 12–15,23,30,31,
66,68,223,230,247
–
63
–
6
–
80
QÆ
QÆáêÊÅ∞
QÆ~°ÌÉèË+≤ª
QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞
QÆ~°∞æ_»∞
QÍiæ
QÆ∞ǨϺ q^ŒºÅ∞
QÀ^•#O
QÀÑ‘w`«
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
–
–
–
–
–
–
–
–
55
258
33,66
117
34,233
57
35
17
QÀ™êfiq∞
Q“`«=Ú_»∞
–
154
– 3,63,139,169,
170,188,232
Ѷ¨∞
Ѷ¨∞$`åz
Ѷ¨∞’ëê
–
–
245
252
–
–
–
–
–
63, 64
153
188
167
97
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
92,94,180
33
33, 34
71,221–223
191
225, 226
78
53–56,58
12,30
13
65
157
17,169,217
149
160
125
K«
K«O„^Œ∞_»∞
KåO„^•Ü«∞} „=`«O
Kå}‰õΩº_»∞
KÕH˜`å#∞_»∞
K«º=#∞_»∞
[
[QÆ<åfl^äŒ Hõq~åA
(ÉèÏq∞h qÖÏã¨"£∞)
[\ÏÜ«Ú=Ù
[#‰õΩ_»∞
[#`«O„`«O
[#â◊$u
[#ã¨OYº =$kú
[#‡ *Ï`«HOõ
[Ѩ=∞Ǩ`«‡ºO
[Ü«∞„^Œ^äŒ∞_»∞
[~åã¨O^èŒ∞_»∞
[ÅO^èŒ~°∞_»∞
*ÏÉÏÅ
r=#∞‡‰õΩÎ_»∞
*ˇ·# =∞Ǩg~°∞_»∞
*ˇ·q∞x
*’ºu+¨ºO
261
^èŒ~°‡O
–150–152,160,161
^èŒ~°‡x~°¿ÑHõ∆`«
–
221
`«O„`«âߢãÎ̈O
–
56
^èŒ~°‡âߢã¨ÎO
– 121,125,131,
`«~°¯âߢãÎ̈O
–
3,15
135,161
`å~°
–
5,24
^èŒ$`«~å¢+¨µì_»∞
–
24,28
uÖ’`«Î=∞
– 154,155,230
#
„uQÆ∞}ÏÅ∞
–
137,189
„uѨÙ~åã¨∞~°∞_»∞
–
62 #‰õΩÅ ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ∞
–
23,25
#zˆH`«∞_»∞
– 166,167,191
^Œ
#~°HõO
–
121
^Œnèz
–
36,62 #~°‡^Õâ◊fi~°∞_»∞
–
41
^Œ=∞Ü«∞Ou
–
26,139 #Å=∞Ǩ~åA
–
19
^Œi„^•^Õq
–
66,139 #=^è•ÉèíHÎ̃
–
58
^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞
–
5–7 <å~°^Œ∞_»∞
–
34,42
^•#O
–
51 xѶ¨∞O@∞=ÙÅ∞
–
98
kQƃÅO
–
73 xÜ≥∂QÆO
–
24–28
kâßâ◊¥Å
–
73 x~åHÍ~°„|Ǩχ
–
157
n~°…`«=Ú_»∞
–
157,251 x~åfi}Ï#O^ŒO
–
170,194
^Œ∞~°æ (â◊H˜Î)
–
53,56,57, x=$uÎ =∂~°æO
– 153,190,191
60,62,69,89 x+¨¯~°‡ Éè’QÆ"å^ŒO
–
18
xëê¯=∞
Hõ
~
‡
°
–
14
–
18,189
^Œ∞iÌ#O
–
72
–
35
^Œ∞~°∞‡Y∞_»∞
–
4 #$QÆ∞_»∞
–
253
^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞
–
20,145 #fi#Ü«∞~åA
^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞
–
21,22,30
Ѩ
^Œ∞+¨ºO`«∞_»∞
–
36,233 ѨOK«=∞HÍ~åÅ∞
–
192,253
^Œ∞óY"å^ŒO
–
188,189 ѨOKåyfl ™ê^è#Œ
–
153
^Õ=`«Å HõÅÊ#
–
71 ѨO_®Å∞
–
16
^Õ=Ü«∂x
–
26 Ѩ`«O[e
–
197
^Õ"åã¨∞~° ã¨O„QÍ=∞O –
61,62 Ѩu„=`«
–
24,26,119,
„^•q_» „áê}ÏÜ«∂=∞O –
129
155–158
„^À}∞_»∞
–
11,30,35 Ѩ~°â◊√~å=Ú_»∞
– 34,36,65,68
„^ÒѨk
– 20–25,29,30,65 Ѩ~åâ◊~°∞_»∞
– 27,28,34,36,65,
68,78,81,117,125,245
^èŒ#fiO`«i
–
100
`«
262
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
ѨsH˜∆`«∞_»∞
Ѩâ◊√|e
áêO_»=ÙÅ∞
–
–
–
áêO_»∞~åA
áê~°fiu
–
–
áê~åÜ«∞}O
ѨÙ#~°̊#‡
ѨÙ~å}ÏÅ∞
ѨÙ~°∞‰õΩ`«∞û
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞
á⁄Q͉õΩ „Ѩâ◊ã≤Î
áœ~å}˜Hõ P^Œ~å≈Å∞
„Ѩ^Œ∞º=Úfl_»∞
„ѨǨ¡^Œ∞_»∞
á¶ê^ŒsÅ∞
„á¶ê~Ú_£
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
25,172
56,64
20,24,28,
30,31,151
24–28
89,212,233,
241,245
52,53
163, 166–168
36,61,125
251
16,85,86
220
38,39
238
35
16
226
|
|eK«„Hõ=iÎ
ÉÏ}Ïã¨∞~°∞_»∞
|∞^Œ∞ú_»∞
–
36,65
–
26
– 43,52,64–66,
147,170,223
|$O^Œ
–
65,157
|$ǨÏ#flÅ
–
23
|$ǨÏã¨Êu
–
251
ÉË`åà◊√_»∞
–
104,110
„|Ǩχ
– 62,64,65,68,
70,71,153,188,241–245,253
„|ǨχK«~°ºO
–
153,154
„|Ǩχ*Ï˝#O
–
33,34
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
„|Ǩχ"å^ŒO
„|Ǩ‡O_» x~å‡`« HõÅÊ#
„|Ǩϟ‡^Œ~°O
„ÉÏǨχ}∞Å∞
–
189
–
143,189
–
127
– 34,37,66,67,
126–131,178–181
Éèí
ÉèíHÎ̃Ö’ â◊$OQÍ~°O
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
Éè„í ^Œ
Éè~í `
° ∞« _»∞ (~å=∂Ü«∞}O)
Éèí~°`«∞_»∞ (^Œ∞+¨ºO`«∞x
Ѩل`«∞_»∞)
Éèí=K«„Hõ HõÅÊ#
Éèí™ê‡ã¨∞~°∞_»∞
ÉèÏQƺ=O`«∞_»∞
ÉèÏQƺǑÏ#∞_»∞
ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯$u
cè=Ú_»∞
cè+¨µ‡_»∞
Éèí∂`åÅ=∞O„`«O
Éèí$QÆ∞=Ù
Éèˇ·~°g ˆH∆„`«O
Éèˇ·~°=Ù_»∞
Éè’[<å#O^Œ∞_»∞
Éè∫uHõ"å^Œ ã¨O㨯$u
„Éèí=∞"å^ŒO
–
–
–
–
208–216
146
73
3,7
–
37
–
189
–
67,93
–
169
–
169
– 220,221,226–228
–
23–25,177
– 10,11,24,27,
28,30,35
–
110
–34,66,78,81,117,
125,127
– 156,237,256
–
169
–
138
–
192
–
189
=∞
=∞O_À^Œi
=∞O„`«–`«O„`«O
–
–
5,24
54,105,106
263
=∞O^äŒ~°
–
4
=∞`«ûºQÆOkè
–
27,28
=∞#∞=Ù
– 125,150,178
=∞#‡^äŒ∞_»∞
– 68–70,89,213
=∞Ç≤Ïëêã¨∞~° =∞iÌx
–
60,209
=∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞_»∞
–
54,62
=∂„k
–
24,27
=∂q∞_çѨO_»∞
–
217
=∂Ü«∞
–142,143,189,197
=∂~ü¯û
–
226
=∂~å˚Å|O^è#Œ <åºÜ«∞O –
112
=ÚQÆ∞æ~°∞ =¸~°∞öÅ∞ –
238,239
=ÚQÆ∞æ~°∞ =™êÎ^Œ∞Å∞ –
181
=ÚǨ˙~åÎÅ∞
–
74–75
"Õ∞Ѷ¨∞<å^äŒ∞_»∞
–
63
"Õ∞#Hõ
–
34,155,230
"≥∞ÿ„`Õ~Ú
–
34,196,233
"≥∂Hõ∆O
– 53,125,162–170
"≥∂~°^èŒfiA_»∞
–
37
"≥∂Ç≤Ïx
–
34
~°
~°OÉèí
~°A˚ã¨~°Ê „ÉèÏOu
~°ã¨QÆ∞ÖÏ¡
~åAÅ∞
~å^èŒ
–
–
–
–
–
~å=∞w`«
~å=∞~å[ºO
~å=∞~å[ Éèí∂+¨}∞_»∞
~å=Ú_»∞
~å=}∞_»∞
~åtѶ¨ÖÏÅ∞
~°∞„^Œ∞_»∞
Ô~·‰õΩfi_»∞
~À=∂=o =~°‚#
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Å
ÅHõ∆‡}∞_»∞
ÅH˜∆‡
–
2,5,7
– 60,63,109,139,
207,212,242
–
257
–
253
–
93,94
Ü«∞
Ü«∞[˝O
Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA
Ü«∞Ü«∂u
Ü«∞â’^Œ
Ü«∂V˝º=Å∞¯º_»∞
Ü«∂K«Hõ „Ѩ=$uÎ
Ü«Úkè+≤ª~°∞_»∞
Ü≥∂QÆ™ê^èŒ#
Ü≥∂QÍã¨<åÅ∞
264
154,155,230
189
203
36–38,94
65,66,230,
235–237
17
8,9
209
1–9,34,65,66
7,8,34,65
83,88
188
191
213–215
Ö’áê=Ú„^Œ
–
53,193 Ö’=∞â◊
– 38,166,191,197 Ö’eO|~åA
–
36
–
65
=#"åã¨O
–
34,125,196
=~°‚ ™êOHõ~°ºO
–
51,52
=Å¡ÉèÏKå~°∞ºÅ∞
– 19–21,25,31 =t+¨µª_»∞
–
154,197 "årHõ~°}O
–
197 "å=∞#∞_»∞
=
–
–
–
–
–
–
2,3
29
223
1,34,251
97
39
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
254–256
74
245
5
9,97,192,231
55,106,152,
170,179,203
qz„`« g~°∞º_»∞
–
28,29
q[Ü«∞^Œâ◊q∞
–
60
q^Œ∞~°∞_»∞
–
29,145
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞
– 67–69,71,241
qcè+¨}∞_»∞
– 5,7,35,36,65
q"åÇ¨Ï =º=ã¨÷
–
157
qâßfiq∞„`«∞_»∞
–
1,34
q+¨µ‚=Ù
– 34,41,42,62,
64–66,68,70,127,156,157,243,245
"Õ^•O`«∞Å∞
– 17,32,52,139,
189,190,192,197
"͉׼
–
155,156
"≥·`«~°}˜
–
176
"≥·^Œº<å^äŒ∞_»∞
–
92,101
"≥·kHõ ã¨O㨯$u
–
258,259
"≥·^Œ∞ºÅ∞
–
93
=ºaèKå~°O
–
28,29,158
"åºã¨∞_»∞
–
27–30,36,
151,242,245
„=`«O
–
128,129
"å=∞=∂~°æO
"å~°^À+¨O
"åÅdź =Ú#∞Å∞
"åe
"åb‡H˜
qHõ@Hõq ѨÙ~å}O
â◊OHõ~åKå~°∞º_»∞
â◊OY ed`«∞_»∞
â◊O|∂‰õΩ_»∞
â◊H˜ÎѨÓ[
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
–
–
–
–
–
–
â◊‰õΩO`«Å
– 26,36,230,232
â◊p^Õq
–
63,253
â◊x
–
47,68,177
â◊i‡+ª̈
–
26
â◊âfi◊ f ^Õq
–
252
âßHõÎ ™êO„Ѩ^•Ü«∞O
–
56
âßâ◊fi`« ^èŒ~°‡O
–
161
ta K«„Hõ=iÎ
–
36
t=w`«
–
17
t=áê~°fi`«∞Å∞
–
239,240
t=eOQÆO
–
70,71
t=Ù_»∞
– 41,61,62,64,
66–70,89,92,93,101,110,111,233,245
j`åÅ^Õq
–
109
â◊√Hõ^Õ=Ù_»∞
–
245
â◊¥~°Ê}Y
–
2
â◊$`«∞Å∞
–
112,125
„â◊=}‰õΩ=∂~°∞_»∞
–
5
âıfi`«ˆH`«∞
–
27,157
ã¨O[Ü«Ú_»∞
ã¨QÆ~°=∞Ǩ~åA
ã¨`«º<å~åÜ«∞}∞_»∞
ã¨`º« =u
ã¨=∂[ "å^ŒO
ã¨~°ã¨fiu
™êOYºÜ≥∂QÆO
â◊
™ê=∞O`«"å^ŒO
–169,209,213,214 ™ê„=∂[º"å^ŒO
–
35 ™êÅ„QÍ=Ú_»∞
–
5 ™êq„u
–
59,60
ã¨
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
17
224
40–50
27–29
71
60,128,209
17
71
71
41,46
36,38
265
ã≤^•úO`åÅ∞
ã≤x=∂ `å~°Å∞
ã≤h"åb
ã≤÷`« „ѨA˝_»∞
ã‘`«
ã¨∞„w=Ù_»∞
ã¨∞*Ï`«
ã¨∞Éèí„^Œ
ã¨∞=∞u
ã¨∞~°ã¨
ã¨∞â◊$`«∞_»∞
ã¨∂~°^•ã¨∞
ã¨∂~°º
–
37,38
–
231,232
–
115
– 12,14,15,17,22,190
–
2,5,7,8,9
–
5,7
–
194
–
24,26
–
37
–
186
–
94
–
139
–
253
ã¨∂~°∞º_»∞
™È=∞~°ã¨O
™œ^•ã¨∞_»∞
㨯O^Œ∞_»∞
㨇$`«∞Å∞
ã¨fi~°æO
–
–
–
–
–
–
63,64
254,256
27
69
112,125,130
121,155,156,
160,169,
ǨÏ
ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞
ǨÏã≤Î<åѨÙ~°O
ǨϟeѨO_»∞QÆ (ǨϟeHõ)
– 7,36,39,149,186
–
32
–
13
–
257,259
PHõ~° „QÆO^ä•Å∞
"Õ^•Å∞:
|∞∞ˆQfi^ŒO
Ü«∞Aˆ~fi^ŒO
J^äŒ~°fi"Õ^ŒO
– 63,182–184,
192,249–254,257,258
– 185,187,259
– 70,127,248,
254,258,259
LѨx+¨`«∞ÎÅ∞:
Hõ~îÀѨx+¨`«∞Î
–
KèåO^ÀQÀºÑ¨x+¨`«∞Î
`≥·uÎsÜ≥∂Ѩx+¨`«∞Î
|$ǨÏ*Ï˚ÉÏ֒Ѩx+¨`«∞Î
|$ǨÏ^•~°}ºHÀѨx+¨`«∞Î
=ÚO_»HÀѨx+¨`«∞Î
=~åǨϟѨx+¨`«∞Î
–
–
–
–
–
–
266
126,127,166,
184,191
191,201
51
69
196,200,201
191
128,129
ѨÙ~å}ÏÅ∞:
Jyfl ѨÙ~å}O
HÍoHÍ Ñ¨Ù~å}O
‰õÄ~°‡ ѨÙ~å}O
QÆ~°∞_» ѨÙ~å}O
^Õg ÉèÏQÆ=`«O
–
106,107
–
57
–
122
–
134
– 25,28–30,62,
132,155,245
Ѩ^‡Œ ѨÙ~å}O
–
103
„|Ǩχ ѨÙ~å}O
–
244–246
„|Ǩχ"≥·=~°Î ѨÙ~å}O – 26,31,62,63,69,
109,117–119,121,122,129,133,146,156,
177,198,234–243
Éèíq+¨º ѨÙ~å}O
–
70,156,220
ÉèÏQÆ=`« ѨÙ~å}O
–
31
=∞`«ûº ѨÙ~å}O
–
247
=∂~°¯O_ÕÜ∞« ѨÙ~å}O –
58
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
eOQÆ Ñ¨Ù~å}O
t= ѨÙ~å}O
™êO| ѨÙ~å}O
㨯O^Œ ѨÙ~å}O
–
70
–
70,245
–
245
– 114,122,123,176
㨇$`«∞Å∞
J„u 㨇$u
PѨãÎ̈O| 㨇$u
Hõ$`«º =∞O[i
Ѩ~åâ◊~° 㨇$u
=∞#∞ 㨇$u
–
159
–
159
– 85,113,134,188
–
121
– 115,116,119,
121–124,130,131,150,178
Ü«∞=∞ ã¨OÇ≤Ï`«
–
120
Ü«∂[˝º=ůº 㨇$u –
116,118
"åºã¨ ã¨OÇ≤Ï`«
–
120
â◊OY 㨇$u
–
120
âß`å`åѨ 㨇$u
–
115
㨇$u `«O„`«O
–
119
㨇$u `«`«fiO
–
119
㨇$u ~°`åflHõ~°O
–
123
㨇$u ã¨O„QÆÇϨ O
– 112–114, 118,
123,124
㨇$u ã¨=ÚK«ÛÜ«∞O –
111
ǨÏs`« 㨇$u
–
132
– 10–12,14–16,18,
26,29,33,140,142,190,191,193
=∞ǨÉèÏ~°`«O
– 21–23,25–30,
151,157,161
`«O„`« ™êÇ≤Ï`«ºO
ÉèíQÆ=næ`«
L`«ÊuÎ `«O„`«O
HÍ=∂MϺ `«O„`«O
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO
–
–
HÍm `«O„`«O
‰õΩ=∂s `«O„`«O
‰õΩÅ ã¨~°fiã¨fiO
‰õΩÖÏ~°‚= `«O„`«O
QÆ∞ÑÎ̈ ™ê^èŒ# `«O„`«O
*Ï˝# ã¨OHõeh `«O„`«O
*Ï˝<å~°‚= `«O„`«O
`«O„`«™ê~°O
^Œ`å΄`ÕÜ∞« `«O„`«O
^èŒ~°‡ã≤O^èŒ∞
ÉÏÖÏ`«O„`«O
=∂`«$HÍ `«O„`«O
=ÚO_»=∂ÖÏ `«O„`«O
~°∞„^ŒÜ∂« =∞Å `«O„`«O
~ˆ =f `«O„`«O
âßHõÎ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O
âߺ=∂ K«O„kHõ
™ê~°ã¨~°fiã¨fiO
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
210,254
57
255
58,255,257
256
254
256
107,108
107–110
257
57
254
55
256
57
56
258
255
^Œ~°≈<åÅ∞:
–130,136,166–168,
175,176,193,195,257,258
<åºÜ«∞^Œ~°≈#O
–
139,189
g∞=∂O™ê ã¨∂„`«O
–
160
Ö’HÍÜ«∞`« ^Œ~°≈#O
– 157,158,176
"Õ^•O`«O
– 17,32,189,197
"≥·âı+≤Hõ ^Œ~°≈#O
–
33,160,222
™êOYº ^Œ~≈° #O
–
17,137,170,
189,197–199
*’ºu+¨ „QÆO^ä•Å∞
Kå~åfiHõ ^Œ~≈° #O
255,256
57,255 HÍÅq"ÕHõ"£∞
–
115
267
*’ºuó ™ê~°ã¨O„QÆǨÏó
^≥·=[˝ =Å¡Éèí
áê~åâ◊~° Ǩϟ~å™ê~°ó
|$ǨÏ*’˚ºu+¨ ™ê~°ó
=ÚǨ˙~°Î zO`å=∞}˜
–
–
–
–
–
76
74
78–81
75,76
74
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
94,233,234
216
10,210
4,5,8,9,151
145
195
198
223
192,231,233
204–206
209
â◊`« K«O_ô qkè
–
ã¨`º« <å~åÜ«∞} „=`«O –
ǨÏi`åeHÍ „=`« Hõ^äŒ –
53,56
40–50
129
HÍ"åºÅ∞, <å@HÍÅ∞:
HÍo^•ã¨∞
HÍ=ºg∞=∂Oã¨
w`«QÀqO^Œ"£∞
`«∞Åã‘ ~å=∂Ü«∞}O
huâ◊`«HõO
„Ѩɒ^èŒK«O„^À^ŒÜ«∞O
aǨsÖÏÖò
=∞^èŒ∞~å+¨ìHõ"£∞
"åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}O
q^•ºÑ¨u Ѩ^•=o
™œO^Œ~°ºÅǨÏi
„=`« Hõ^äŒÅ∞:
W`«~°=ÚÅ∞:
JѶ¨∞=∞~°¬} ã¨∂HõÎO
Jr~°‚ <åâ◊# =∞O„`«O
J~°Öæ Ï ™È΄`«O
JÖÏ›
–
–
–
–
158,178
174
51–54
11
S`«ˆ~Ü«∞ „ÉÏǨχ}O
H©ÅHõ=K« ™È΄`åÅ∞
Hõ$`«º=∞O[i
Hõ$`«º™ê~° ã¨=ÚK«ÛÜ«∞O
QÆ~åƒù^è•#=∞O„`«O
QÍÜ«∞„f =∞O„`«O
„uѨÙ~° ã¨∞O^Œs ã¨∞Îu
^•#nÑ≤Hõ
^Œ∞~åæHõ=K«O
^Œ∞~åæã¨Ñ¨Îâ◊u
^Œ∂~åfiHõ∆`« =∞O„`«O
<å~°^Œ ѨOK« ~å„`«O
hu^Œ~°Ê}O
ÉèíQÆ=f Éèí∞[OQÆ ™È΄`«O
Éèí[QÀqO^Œ"£∞
ÉèÏ= „ѨHÍâò
=∞Ǩ=∞$`«∞ºO[Ü«∞
=∞O„`«O
~°∞„^Œ^èŒsÜ«∞ =~°¬ Hõ$`«ºó
=º=Ǩ~° nÑ≤Hõ
=º=Ǩ~° =∞OE+¨
âßOHõ~° ÉèÏ+¨ºO
â◊`«Ñ¨^äŒ"£∞
â’¡Hõ "åiÎHõO
ã¨O^èÀºáêã¨<å qkè
ã¨O™ê¯~° ÉèÏ㨯~°O
ã¨∞ÉèÏ+≤`åÅ∞
™œO^Œ~°º ÅǨÏi
–
182,187
–
53
–
85,113,134
–
124
–
115
–
63,104,178
–
209
–
133
–
60
– 32,51–54,58–60
–
185
–
70
–
116
– 169,213,214
–
210,211
–
91–100
–
104
–
117
–
124
–
135
–
201
–
63
–
152
–
177,178
–
133
– 25,101,172,216
–
209
Y
268
ѨÙ~å} „ѨÖÏѨO